Ζοζέ μαρία ντ' ερεντιά

Ζμγέ Μανία Νη’ Ενεκηζά

ΕΟΕΔ ΜΑΡΗΑ ΝΣ’ ΔΡΔΝΣΗΑ (1785 - 1859) ηης Τούλας Σοσβαλιώηη-Μπούηοσ aristeaboutou@gmail.com http://aristeaboutou.blogspot.gr/

Ο

Εοζέ -Μαρία ντ’ Δρεντιά βεκκήεδηε ημ 1842 ζηδ Φμνημύκα - Kαθζένα ημκηά ζημ ΢ακηζάβημ ηδξ Κμύααξ ηαζ πέεακε ημ 1905 ζηδκ έπαοθδ ημο Μπμονκημκέ, ημκηά ζημ Χμοκηάκ ημο Ρήκμο. Ο παηέναξ ημο ήηακ Ιζπακόξ εοβεκήξ ηαζ δ ιδηένα ημο Γαθθίδα. Πήβε ιζηνόξ ζημ Πανίζζ ηζ αθμύ ηέθεζςζε ηζξ ζπμοδέξ ημο ζημ ημθέβζμ ημο ΢εκθίξ λακαβύνζζε ζηδκ Παηνίδα ημο ηαζ βνάθηδηε ζημ Πακεπζζηήιζμ ηδξ Ααάκαξ, αθθά ύζηενα από έκα πνόκμ ημ εβηαηέθεζρε ηαζ ήθεε πάθζ ζημ Πανίζζ όπμο εβηαηαζηάεδηε μνζζηζηά. Μαεδηήξ ημο Λεηόκη κηε Λζθ αημθμύεδζε ηδ ζπμθή ηςκ Πανκαζζζηώκ ηαζ ιε ηα πνώηα ζμκέηα πμο δδιμζίεοζε ζε δζάθμνα πενζμδζηά ηαζ πμο ηα ελέδςζε ηαηόπζκ ζε ζοθθμβή ιε ημκ ηίηθμ "Σνόπαζα" ηαηέηηδζε ηδ δόλα ηαζ βίκδηε Αηαδδιασηόξ. Σνζάκηα μθόηθδνα πνόκζα είπε αοεζζεεί ζηδ ιεθέηδ ηαζ ιάγεοε η' απαναίηδηα ζημζπεία βζα κα βνάρεζ ηα εηαηόκ είημζζ ζμκέηα ημο, αοηά ηα ανζζημονβήιαηα ηδξ θόνιαξ ηαζ ηδξ επζβναιιαηζηόηδηαξ, ιέζα ζηα μπμία απμηνοζηαθθώκεηαζ όθδ δ επμπμζία ημο Ακενώπμο από ηδκ Ανπαζόηδηα ςξ ηδκ Ακαβέκκδζδ. Καεέκα απ' αοηά, θέβεζ μ δζάζδιμξ ηνζηζηόξ Λειαίην, δεκ έπεζ πανά όπςξ όθα ηα ζμκέηα, δεηαηέζζενζξ ζηίπμοξ. Οζ ζηίπμζ, όιςξ, ημύημζ θέβμοκ ηόζα πνάβιαηα ζα κα ήηακ ελήκηα ηέζζενζξ. Είκαζ ζμθμί, αναπκμΰθακημζ, πμθοζύκεεημζ ηαζ εαννεί ηακείξ πςξ μ πμζδηήξ πνμεημζιάζηδηε πμθύ ηζ έγδζε ζηδ πώνα ηαζ ζηδκ επμπή πμο ηθείκμοκ, πνμημύ κα ημοξ βνάρεζ. Καενεθηίγμοκ όθμ ημκ ςναίμ ιύεμ, ημ πκεύια ιζαξ θοθήξ ηζ εκόξ πμθζηζζιμύ. Πνμ πάκηςκ μ Μεζαίςκαξ ηαζ δ Ακαβέκκδζδ δεκ ιπμνμύζακ κα γςβναθζζημύκ ςναζόηενα. Αθμύ ελάκηθδζε έηζζ ηα ζζημνζηά εέιαηα μ Ενεκηζά, βίκεηαζ ηέθμξ οπμηεζιεκζηόηενμξ ηαζ ηαηαθήβεζ ζηδ θύζδ, ζημ όκεζνμ ηαζ ζηδκ Πανάδμζδ. Δζααάγμκηαξ ηακείξ ημ "Κνεαάηζ" κμιίγεζ πςξ δ ίδζα ροπή ηδξ μζημβεκεζαηήξ Εζηίαξ

ακαζηαίκεηαζ βζα ιζα ζηζβιή ηαζ ιζθεί βζα ό,ηζ ηίιζμ, ςναίμ ηαζ ζενό ηθδνμδμηεί μ παηέναξ ζημ παζδί ηαζ ζημ εββόκζ ημο. Γεκζηά, ηα ζμκέηα ημο Ενεκηζά δεκ ηα ανίζηεζ ηακείξ ηόζμ ηέθεζα ζε ηακέκα άθθμ Γάθθμ πμζδηή ηαζ όπςξ είπε μ Ζμθά: "ημ ηαεέκα απ' αοηά θάιπεζ ζακ άζηνμ ιέζα ζημ ζημηάδζ". Ο ΚΤΓΝΟ΢ ΢' έκα ενζαιαζηό μονακό πμο μ ήθζμξ ημκ θθμβάεζ, δ αζδιέκζα ηνίδνα ιέζ' ζημ πμηάιζ αζπνίγεζ, ηαζ ιύνμ ζα εοιίαια ζη' αοθάηςια ζημνπάεζ, ιε ηα ηναβμύδζα ηςκ αοθώκ, ηδ ιέηαλα πμο ηνίγεζ. ΢ηδκ πθώνδ ηδ πνοζόθςηδ πμο έκα βενάηζ βένκεζ, έλς απ' ημ ενόκμ ηνειαζηή βζα κα ηαθμημζηάεζ, δ Κθεμπάηνα μνεή ζημ θςξ πμο δ δύζδ xνοζμζπαίνκεζ, ιμζάγεζ ηνακό πνοζμπμοθί πμο ζε πμοθάηζ μνιάεζ. Να ή Σανζόξ πμο μ ήνςαξ λανιάηςημξ πνμζιέκεζ! Κζ ' ακμίβεζ δ μιμνθμνήβζζζα ιζ' αβηάθδ αθνμπθαζιέκδ, νόδζκδ απ' ηδκ πμνθύνα ηδξ ιέζ' ζη' αβενζμύ ημ πάδζ. Καζ δεκ είδακ ηα ιάηζα ηδξ ηάπμζμ ηδξ Μμίναξ αάνμξ, ημκηά ηδξ πμο ηνακηάθοθθα ιαδμύζακ ζημ ζημηάδζ ημο ηύιαημξ δομ εεία παζδζά, δ Απμεοιζά ηζ' μ Χάνμξ!

Kμζημύζαvε ηζ μζ δομ ιαγί απ' η' αρδθό ιπαθηόκζ, κ' απμημζιάηαζ δ Αίβοπημξ ζ' αένζ πονό από ηάημο. Σμκ πμηαιό πμο μθόιαονμξ ημ Δέθηα παναηώκεζ, πνμξ ηδ ΢αΐδα κα ηοθά ηα μθόπδπηα κενά ημο. Καζ κα μ Ρςιαίμξ έκμζςεε ζημ xαθημεώναηά ημο, -ζακ πμο ημζιίγεζ αζπιάθςημξ πμθειζζηήξ παζδάηζ,κα βένκεζ, κα θζβμεοιά ζηδκ άηνμιδ ηανδζά ημο, ημ δδμκζηό πμο έζθζββε ζηα ζηήεζα ημο, ημνιάηζ. Κζ' αύηδ η' ςπνό ηεθάθζ ηδξ πςιέκμ ζηα ιαθθζά ηδξ βονίγμκηαξ βθοηά ζ' αοηόκ πμο ιύνμ ειέεα πθάκμ, ημ ζηόι' απθώκεζ βζα θζθί, ηα ιάηζα ηα θαιπνά ηδξ. Κζ' μ θάανμξ Ιιπενάημναξ ζηοθηόξ εηεί από πάκς, είδε ζηα ααεζά ιάηζα ηδξ ζηζπηά ιε xνοζαζηένεξ, ιζα δίπςξ άηνδ εάθαζζα πμο θεύβακε βαθένεξ! ΣΟ ΚΡΔΒΒΑΣΗ Κζ ακ ημύθζv' δ ιεηαλςηδ ημονηίκα ημ ζηεπάγεζ, ηζ' ακ εζκ' ζακ ηάθμξ εθζαενό, πνόζπανμ ζα θςθίηζα, εηεί βεκκζέηαζ μ άκενςπμξ ηαζ ζιίβεζ ηζ δζοπάγεζ, παζδζά, βοκαίηεξ, βένμκηεξ, αvηνόβεvα, ημνίηζα. Νοθζάηζημ βζα κεηνζηό πάκς αβζαζιό αξ ζημνπμύκε! ημ ζηέπμοκ αάβζα, ζηέθακα ηαζ ημο ΢ηαονμύδ θαιπνάδα, 2

ηζ όθα ηεζ πάκς ανπίγμοκε, όθα ηεζ πάκς ζαμύκε, από ηδκ πνώηδ παναοβήκ ςξ ηδ ζηενκή θαιπάδα. Φηςπό, πςνζάηζημ ηζ απθό βζ' άνxμvημζημθζζιέκμ, ηαιανςηό, ηαηάxνοζμ βζ' απ' έαεκμ θηζαζιέκμ, ή από λύθμ, ζίδενμ βζ' αδμύθεοημκ εθάηζ, Χανά ζημκ πμο ιπμνεί πςνίξ ηνμιάνεξ ζηδκ ροπή ημο, κα ημζιδεεί ζημ βμκζηό, ηίιζμ, αανύ ηνεααάηζ, πμο βεκκδεήηακ ηζ έζαδζακ ηεζ πάκς όθμζ μζ δζημί ημο. (Τα δσο, πάνω ποιήμαηα είναι αριζηοσργημαηικές μεηαθράζεις ηοσ Γιώργη Σημηριώηη ) ΢' ΔΝΑ ΠΟΗΖΣΖ (Γράθηηκε ζηις 26 Φεβροσαρίοσ 1905 επέηειο ημέρα, ποσ γεννήθηκε ο Βίκηωρ Οσγκώ κι ύζηερα από ένα διάβαζμα ηοσ Οράηιοσ). Πάκημηε κέμξ εα γεζξ ηζ αοηό πάνδ ζηζξ Πζενίδεξ. Γηάθθε, πμηέ ζο δε εα δεζξ ζημ ιέηςπμ νοηίδεξ. Σα πένζα ημοξ εα πθέημοκε, ηα ςναία ημοξ πένζα αζώκζα, ζημ ιέηςπό ζμο μθόβονα, πνάζζκα δάθκδξ ηθώκζα. Καζ ηάης από ημ εείμ θςξ όπμο μζ ζηζέξ ζαθεύμοκ, ηα ιάηζα ζμο βειάηα θςξ ή κύπηα, ε' ακαδεύμοκ, εα ηαενεθηίγμοκε ηαεώξ ζημοξ ζηίπμοξ ζμο, ααεζά ηςκ, ημ εέαια η' αηέθεζςημ ηδξ πθαθμήξ ηςκ ηόπςκ, ηςκ αδζάθμνςκ εεώκ, ηςκ πθδπηζηώκ ακενώπςκ, ηαζ εα ζμο ιείκεζ δ μιμνθζά ιμκάπα ηςκ πναβιάηςκ. (Μεηάθραζη: Γιώργης Σημηριώηης) ΣΟ ΚΡΔΒΒΑΣΗ Σμο βάιμο ηα ηθςκάκεζα ακ ημ ζημθίγμοκ ή ηάπμηε ηα ηνέπζα ημο εακάημο ζη' άζπνα ηθζκμζηεπάζιαηα από ηάημο ι' όκεζνα, κζμζ ηαζ βένμζ ημ πθμοιίγμοκ. Σδξ κύθδξ ηζξ κηνμπέξ ηζ πνώημ ακ κμζώκεζ ηάης απ' ημο ζηαονμύ ηδκ άβζα ζηέπδ κα 'νπμκηαζ η' αββεθμύδζα πνώημ αθέπεζ ηαζ ημκ Ανπάββεθμ ημ ένβμ ημο κ' απμζώκεζ. ΢ε θηςπζηό ηαθύαζ ή ζε παθάηζ άνπμκηα ακ είκαζ δ ηθίκδ είηε ζηαοθίημο από πνοζό θηζαβιέκμ βζ' απ' εθάηζ Σζιή ζ' αοηόκ πμο ζ' όθδ ηδ γςή ημο ηάκεζ ημ δίηζμκ ύπκμ ζημ ηνεααάηζ όπμο ήθεακε ηζ εθύβακ μζ βμκζμί ημο. (Μεηάθραζη: Γιώργης Σακκάς)

3