Mesleki Bilgilendirme ve Farkındalık Platformu Kitapçık by tpocg_yayin

ÖNSÖZ Biz Kimiz?

Meslek Yasası ve Farkındalık Platformu TPÖÇG Yönetim Kurulu 16’ tarafından, İç İşlerinden Sorumlu Başkan Yardımcısı koordinatörlüğünde, TPÖÇG çalışanlarına ‘’Mesleki Bilgilendirme ve Farkındalık’’ çalışmaları amacıyla kurulmuştur. Çalışacak olan birim, TPÖÇG görevlilerine danışmanlık ve koordinasyon sağlayacak olan bir platformdur.

Amacımız:

TPÖÇG Temsilciliği bulunan Üniversitelerde Mesleki Bilgilendirme çalışmaları düzenlenmesi. TPÖÇG Temsilciliği olan üniversitelerde mezun olacak olan arkadaşlarımıza alanda çalışan Sivil Toplum Kuruluşları(STK)’nın resmi bildirileri ışığında mesleki bilgilendirme görevini ve hissiyatını üzerimizde taşımaktayız. Hepimizin bildiği gibi Türkiye’de Psikologlara yönelik Meslek Yasası denilince aklımıza birçok farklı kurum ve kuruluş gelmekte ve birçok şey söylenmekte. Bizler bu kurum ve kuruluşların hepsine eşit seviyede mesafe koyarak yaptıkları çalışmaları izleme, araştırma ve güncelleme yapmayı düşünüyoruz. Amacımızda en temel izleyeceğimiz politika mesleki bilgilendirme ve farkındalık kazandırmak olacaktır. Meslek yasasının çıkabilmesi için öncelikli olarak psikoloji öğrencilerinin konu ile ilgili doğru bilgiye sahip olmasını istiyoruz. Bilimsel araştırmalar ve akademik çalışmalarla bu yolculuğa dün olduğu gibi bugün de devam edeceğimizi bildiriyoruz. Psikoloji ’de Kariyer adlı çalışmamızı hazırlayan ekip çalışanları; Ayşe Dilara TÜRKMEN Ehil TEKİN Merve YILMAZ Halil BABACAN Yunus Emre ŞAHİN’e teşekkürlerimizi sunarız. Utku TÜRKMENERİ Türk Psikoloji Öğrencileri Çalışma Grubu İç İşlerinden Sorumlu Başkan Yardımcısı

PSİKOLOJİ KARİYERİ

Dört yılda nerede olacaksın ? Profesyonel hayata başlamaya hazır olacak mısın ? Belki geleceğini planladın: Mezun olduktan sonra ne yapman gerektiğini biliyorsun ve hedefine nasıl ulaşabileceğin hakkında fikrin var.. (Hedeflerini belirlediysen ne yapman gerektiğini biliyorsun.) Belki de üniversiteden sonra nasıl bir kariyer istediğinden emin değilsin… İster emin, ister kararsız ol. Dört yılda mezun olmayı ve iş dünyasına atılmayı düşünüyorsan, hedefine ulaşmak için şimdiden adım atmaya başla. Hazırlığa başlamak için hiç de erken (veya geç) değil. Fakat ne kadar erken başlarsan hazırlanmak o kadar kolay olacaktır. Öncelikle, bizim bu bilgilendirmeleri hazırlarken yaptığımız gibi, internetten ve üniversitelerin Kariyer Merkezlerinden bilgi alabilir geleceğinle ilgili bir yol haritası çizebilirsin.

Önerilerimiz: Her Güz Dönemi:

-Bir kariyer danışmanıyla görüşmek için randevu al. -Kariyer gelişimi ve iş arama konusundaki çeşitli etkinliklerin ve seminerlerin,şirket bilgilendirme toplantılarının tarih ve yerlerini öğrenmek,kaynaklara,haberlere çok daha yakın olabilmek için internet ve sosyal medya kanallarında bu gibi paylaşımlara yer veren sayfaları takibe al. -Bir CV’ye sahip değilsen CV oluştur, sahipsen mevcut CV’ni güncelle. Ekip arkadaşlarımız sana CV’ni oluşturmak için yardımcı olacaklardır. -Alanınla ilgili profesyonel meslek örgütlerinin çalışmalarına katıl ve takip et. (IEEEInstitute of Electricaland ElectronicsEngineers,APA-American Psychological Association,TPD-Türk Psikologlar Derneği,ACM-Association for Computing Machinery,EFPA-European Federation of Psychology Associations vb. ) gibi kurumlar kendini geliştirmende yardımcı olacaklardır. Öğrenci oluşumlarıyla beraber çalış ve kendini Geliş,Geliştir,İz bırak ! mezun olunca da profesyonel ağını oluştur. -Seçtiğin alanlarla ilgili araştırmalarını yap. (Psikolojinin alt alanlarının çokluğu korkutmasın seni, biz senin için onu da araştırdık. Ekibimiz sana o konuda gerekli eğitimi verecektir. -Dergilere abone ol.

İlk yıl soru sor, seçenekleri öğren

-Yaptığın araştırmada ki envanterleri uygula. Sorgulamaya devam… -Dört yıl içerisinde ne yaptın? Araştırmaların sonucu birçok veri elinde mi? Peki sen ne kadar yeterlisin? Hemen kendine bir dosya oluştur ve neler yaptın,neler yapmalısın içerisine yaz bakalım. -İşverenler tarafından aranan yetkinliklerden en az dört tanesi hakkında bilgi edin ve bu yetkinlikleri mezuniyetten önce nasıl geliştireceğini planla ve öğren. -Yaptığın araştırmalar senin için önemsiz bir bilgi değildir. İyi bir iş bulman için,yetkin olman için farkında olmanı istiyoruz. Hayalini kur ama biraz gerçekçi olmayı da sakın unutma! -Mümkün olduğunca öğrendiğin bilgilerin pratiği için staj yap. Staj alanında öğrendiklerini uygulayabilmen için kocaman bir imkân. (TPÖÇG’ün Staj Platformu’da var. Staj için sana ekip arkadaşlarımız yardımcı olacaktır. Hadi gönüllü staj aramaya… Staj sonunda deneyimini de bizimle paylaşmayı unutma )

İkinci yıl seçeneklerini araştır ve dene

-Psikoloji bölümünün sana sağlayacağı üç kariyer seçeneğini araştır. -Mesleki gözlem imkânları ve bilgilendirme görüşmeleri için ilgi alanlarına hitap eden şirketleri ve kişileri belirle. -Birikimini arttır ve daha iyi görevler için kendini göster.

Üçüncü yıl karar al yönünü belirle

-Kariyer fırsatlarıyla ilgili seçeneklerini daralt -Mülakat becerileriyle ilgili araştırmalar yap (ekibimiz bu aşamada her zaman yanında) -Öğrenci kulüplerinde liderlik deneyimleri yaşa. -Yüksek lisans olasılıklarını değerlendir ve sınavlarla ilgili bilgileri araştır. (ALES, YDS vb.) Ve hedeflerin doğrultusunda çalışmaya başla! -Düşündüğün mesleki alanları yerinde gözlemle,kendine uygulama imkânı yaratmak için stajı bu yerlerde yapabilirsin. -İş piyasası ve işle ilgili araştır. Sistemi öğren.

Son yıl, araştırma, mülakat, iş kabul, başarı! -Başvurmak istediğin şirketlerin isimlerini ve ilgililerinin e-postalarının oluştuğu bir liste yap. -Tam zamanlı iş imkânları önceliğin olsun. -Kendine bir Linkedln profili hazırla. Kendini ve yaptıklarını kısaca anlat. -Tüm başvuruların takibini yap ve her birinin durumuna dair kayıt tut. -Farklı mülakatlara katıl. Tek bir mülakatın sonucunu bekleme. -Aldığımız eğitimler mesleki hayatımızda tam anlamıyla yeterli olmadığını sende biliyorsun. O zaman test eğitimlerine ve terapi eğitimlerine katıl. Her konuda uzman olmayabiliriz. Fakat,belirli konularda uzman olmak için eğitimlere katılmamız gerekiyor. Etik çerçeveye uymak lazım değil mi? - Devlet kadrolarında istihdam mı istiyorsun. Bununla ilgili gerekli sınavları öğren ve onlar için çalış. -Bilgi edinmek istediğin iş alanlarıyla ilgili kendine en az beş bilgilendirme görüşmesi sağla. -Prova mülakatlara katılarak,mülakat deneyimini geliştir. -Mülakatlara uygun bir iş kıyafeti edin.

Psikoloji Bölümü

Bireyin hayat boyu gelişimi, topluluk içindeyken gösterdiği farklı tutum ve davranışlar, iş yaşamında davranışlarına etki eden unsurlar, beynin işlevleri, kişilik, bellek, algı ve algının birebir ilişkilerinden türetici davranışlarına kadar neleri nasıl etkilediği psikolojininçalışma alanlarından bazılarıdır. Psikoloji Bölümü’nün amacı, uluslararası standartların üzerinde eğitim vermenin yanında teorik ve uygulamalı araştırmalar ile evrensel bilgi birikimine katkıda bulunmaktır. Bölümde bilişsel, gelişimsel, sosyal, örgütsel ve kültürler arası psikoloji gibi alanlarda uzmanlaşmışöğretim üyeleri görev yapmaktadır.

OLASI SEKTÖRLER

Bilişim Çağrı Merkezi Hizmetleri,Danışmanlık Dershane ve Kurslar,Eğitim,Gıda,Hastaneler,Hizmet,Holding/Şirketler Grubu,İlaç Sanayi,İnsan Kaynakları Danışmanlığı,İnşaat,Mağazacılık, Otomotiv, Perakende, Sağlık, Telekomünikasyon, Turizm, Üniversiteler, Üretim, Yapı

OLASI İŞ ALANLARI

Akademik,Eğitim,Halkla İlişkiler,Hizmet,İdari İşler,İnsan Kaynakları,Müşteri İlişkileri,Organizasyon,Pazar Araştırma,Pazarlama,Reklam,Sağlık,Satış,Üretim/İmalat,Yönetim

OLASI ÜNVANLAR

Anaokulu Müdürü,Danışman,Doçent,Eğitim Sorumlusu,Eğitim Uzmanı,İnsan KaynaklarıKoordinatörü, İnsan Kaynakları Müdürü,İnsan Kaynakları Uzmanı,İnsan Kaynakları Yöneticisi,İşe Alım Uzmanı,Klinik Psikolog,Odyolog,Öğretmen,Özel Eğitimci (Gelişim Bozuklukları Uzmanı),Profesör,Psikolog,Psikolojik Danışman,Psikolojik Testler Ölçme ve Değerlendirme Uzmanı,Rehber Öğretmen,Satış Uzmanı

İŞ ARAMA PORTALLARI

Kariyer Net: http://www.kariyer.net/website/index.aspx Yenibiriş: http://www.yenibiris.com/

Secret CV: http://www.secretcv.com/ Careerjet: http://www.careerjet.com.tr/ Devlet Kurumları: http://www.ab-ilan.com/,http://www.memurlar.net/ Kaynakça: Faydalı bilgiler: http://career

MÜLAKATTAN NASIL SAĞ ÇIKILIR? •Mülakatlarda asla din, politika, kulüp taraftarlığı vb. gibi konulara girmeyin •Sorulara cevap verirken “evet, hayır, tabii…” gibi tek kelimelik cevaplar vermeyin, cevaplarınız açıklamalı ve yeterli uzunlukta olmalıdır. (Yüksek lisans yaptınız? –Evet. –Evet, İstanbul Üniversitesinde klinik psikoloji alanında yüksek lisans yaptım.) •Kapıdan ilk girdiğiniz anda sizinle ilgili mutlaka bir yargı oluşur. Giyiminiz, davranış ve tavırlarınız karşı tarafa ilk sinyalleri gönderir, bu yüzden ilk izlenim çok önemlidir. •Pozitif bir başlangıç için mülakatı yapan kişinin eli uygun biçimde sıkılmalı ve abartılı olmayacak şekilde gülümsenmelidir. •İkram edilse bile sigara içilmemelidir. •Oturulacak yer gösterilmeden kesinlikle oturulmamalıdır. •Mülakat sırasında saate kesinlikle bakılmamalıdır. •Mülakatı yapan kişi konuyu açmadan pozisyonun maddi imkânları gündeme getirilmemelidir. •Daima göz teması sağlanmalıdır. •Dürüst olunmalı ve sorulan sorunun cevabı bilinmiyorsa “bilmiyorum” demekten çekinilmemelidir. •Soruya cevap vermeden önce iyice düşünülmelidir •Başvurulan işe istekli olunduğu mümkün olduğu oranda gösterilmelidir. •Kariyeriniz ile ilgili bilgi saklamaktan ve yanıltıcı bilgi vermekten kaçınılmalıdır. • Mülakatı yapan kişiye saygı gösterilmeli fakat asla üstün görülmemelidir.

KENDİNİZİ TANIYIN... Herhangi bir iş görüşmesinden önce kendinizi tam anlamı ile tanımaya çalışın. Kendini tanıyan kişinin, profesyonel niteliklerini ve kişilik özelliklerini karşı tarafa daha iyi aktarabildiğini unutmayın. Kesinlikle niteliklerinizi ve tecrübenizi küçümsemeyin. Mülakat öncesinde kendinize sormanız gereken sorular ise: Profesyonel hayattaki amaç ve hedefim nedir? Profesyonel niteliklerim nelerdir? Firma için yararlı olabilecek niteliklerim nelerdir? Pozisyona uygun tecrübem var mı? Zayıf ve güçlü yönlerim nelerdir? Şu anda çalışmakta olduğum iş sahasında mutlu muyum? Bu sorulara kendinizi tatmin edecek cevaplar verdikten sonra yapmanız gereken profesyonel iş hayatınızın her aşamasını, iş değişikliği tarihlerini, iş tanımlarını ve profesyonel başarılarınızı kronolojik olarak gözden geçirmektir. Mülakat sırasında bir iş değiştirme tarihini ve üniversite bitirme derecenizi hatırlayamamak kadar olumsuz puan sağlayan bir unsur olamaz.

FİRMAYI TANIYIN...

Mülakat sırasında, pozisyonu ve firmayı her yönüyle tanıdığınızı karşı tarafa hissettirmeniz ve bilginizi birtakım örneklerle desteklemeniz size oldukça pozitif destek sağlayacak ve mülakatı yapan yönetici, firmaya ve pozisyona olan ilgi dereceniz konusunda olumlu düşüncelere sahip olacaktır. Çoğu aday mülakata girecekleri firma hakkında en ufak bir bilgiye sahip olmadan mülakata girmekte ve yalnızca bu yüzden olumlu sonuç alamamaktadırlar. Firmayı tanımak için: İnternetten veya ticaret odalarından firmanın geçmişi ve ekonomik yapısı ile ilgili bilgi toplayın. Firmanın misyonu, piyasa itibarı, pazar payı, başlıca ürün veya hizmet çeşitleri, personel sayısı ve devri ile

ilgili bilgi toplayın. Mülakata gitmeden önce firmayı ziyaret ederek, broşür isteyin. Eğer yayınlanmışsa firmanın yıllık raporlarını elde etmeye çalışın.

MÜLAKAT İLE İLGİLİ ÖN YARGILAR

Mülakatı yapan kişinin adayda görmeyi arzulamadığı, adayların ise genellikle sahip oldukları bazı ön-yargılar bulunmaktadır. Aday için, iş görüşmesinin olumlu sonuçlanmasını sağlamak amacıyla, aşağıda örnekleri verilen ön-yargılardan kaçınması gereklidir. •İş görüşmesini yapan kişinin, adayın sadece negatif yönlerini ortaya çıkarmağa çalıştığını varsaymak, •Sorulara mülakatı yapan kişinin duymak istediği cevaplar ile karşılık vermenin olumlu sonuç vereceğini düşünmek, •Bütün mülakat insiyatifinin mülakatı yapan kişiye bırakılması gerektiğini düşünmek, •İşverenin en uygun yerine, en iyi adayı işe alacağına inanmak, •Pozisyon ve firma ile ilgili bir soru sormanın uygun olmayacağını düşünmek,

İŞVERENLERİN ADAYLARDA ARADIĞI ÖZELLİKLER Deneyim %82 İletişim becerileri %80 İstek, gayret %80 Liderlik becerisi %65 Olgunluk %57 Zekâ %49 Okul performansı %29 *ABD’de yapılan bir araştırmaya göre

MÜLAKAT TEKNİKLERİ 1-Biraz kendinizden bahseder misiniz? - Direkt jilet gibi keskin cümleler kurun. Kendinizle alakalı bir özet yapın ve kişisel girmeyin. (2 çocuğum var; biri yeni üniversite kazandı; henüz olmaz.) Kim olduğunuzu,nerede neokuduğunuzu,özetle deneyimlerinizi anlatın ama bunu önceden prova edin ki takılmayın ve kısa tutabilin. Bu soru görüşmenin devamı için merak ve ilgi uyandıracağı kısım. 2-Sizin en güçlü yönleriniz nelerdir? - Kesinlikle fazla mütevazi olmamalısınız; çekingen ve kendine güvensiz görünürsünüz. Bu soru kendinizi parlatma fırsatınız ama çok da uçmayın tabii. Aslında basitçe, ilanda belirtilen özelliklerle bağ kurun gitsin. Ekip yönetme beceriniz,sorumluluk bilinciniz,satış kabiliyetiniz, zaman yönetimi beceriniz, organize ve verimli çalıştığınız, stresle mücadele edebildiğiniz vb. karşınızdaki kişinin duymak isteyeceği şeylere odaklanabilirsiniz. 3-Peki sizce zayıf yönleriniz nelerdir? - Evvela ‘’hiç yok’’ gibi felaket bir cevap aklınızın ucundan bile geçmesin. ‘’Çok mükemmeliyetçiyim’ ’de artık epey klişe. Ayrıca kesinlikle pozisyonun nitelikleriyle ters düşen bir şeyler söylemeyin. Önemsiz bir şey anlatın ve olumsuzu mutlaka olumluya bağlayın. ‘’Öğrendim’’ olsun mesajınız. ‘’Bazen bir iş üzerinde gerektiğinden fazla çalışıyorum ama bu süreyi kısaltmaya çalışıyorum’’ gibi. Nasıl kısaltmaya çalışıyorsun? Araş-

tırmaya ayırdığınız vakti kısaltmak istemediğiniz için, hızlı yazma becerilerinizi geliştirmeye çalışıyorsunuz mesela. Buyurun gözlerden kalpler çıkaracak bir cevap. 4-Eski işinizden neden ayrıldınız/ayrılıyorsunuz? - İşten ayrılma nedeninizi ne olursa olsun bir önceki işyerininiz hakkında asla kötü konuşmayın. ‘Yaptığım işten sıkılmaya başlamıştım ve daha zorlu görevler istiyordum.’’ / ‘’Yükseltme şansım yoktu, kariyerimi ilerletmek istiyordum.’’ / ‘’Ev ve iş arasında gidip gelirken çok zaman kaybediyordum. Evime yakın bir iş yerinde çalışmak istiyorum. ‘’ / ‘’ Şirket küçültmeye gitti ve birçok arkadaşımla beraber ne yazık ki işte çıkarıldım’’ gibi bir cevap uygun olabilir. Prova edin ve bunların etrafında şekillendirin. 5-Bu zamana kadar ne tarz sorumluluklar aldınız? - Sorumluluklarınızı dürüst ve detaylı açıklayıp,görüşmeye geldiğiniz pozisyonun iş tanımında yer alan sorumluluklarla doğrudan bağlamaya çalışabilirsiniz. Böylelikle hem üstteki tuzağı atlatırsınız,hem de yeni işe uygunluğunuz konusunda ikna ediciliğiniz artabilir. 6-Stresle nasıl başa çıkarsınız? - Örneğin ‘’Bence motive olmaya devam etmek ve üretken olmak için biraz stres gerekli bir şey. Daha dikkatli ve seri çalışmaya yardımcı olduğunu düşünüyorum. İş hayatında stresten kaçınmak mümkün değil; ama sorumluluklar sıralanabileceği sürece stres de yönetilebilir diye düşünüyorum.’’ 7-Önceki işinizden karşılaştığınız en büyük problem neydi ve bununla nasıl başa çıktınız? -Örneğin ‘’En iyi müşterilerimizden biri, işi rakibimize vermeye karar verdi. Kendileriyle görüştüm ve bizimle çalışmaya devam etmeleri yönünde ikna ettim’’ gibi. 8-Bu işi neden istiyorsun? -Başvurduğunuz pozisyona ve özel koşullarınıza bağlı olarak cevaplarınızı düzenleyeceğiniz bu sorunun avantajını iyi kullanın bizce. ‘’Bu şirket sadece iyi bir fırsat değil, aynı zamanda niteliklerimizle fark yaratabileceğimiz bir yer; bu işte iyi olduğumuzu da düşünüyorum; büyütmenin bir parçası olmak istiyorum’’ gibi bir cevabın etrafında şekillendirebilirsiniz. 9-Sizce başarı nedir? -Evvela görüşmeye gitmeden şirketin web sitesini gözden geçirin, şirketleilgili haberleri ve medyayı araştırın ve hedef tanımıyla ilgili herhangi bir bilgi bulup bulamayacağınıza bakın. ‘’Bana göre başarı işimi iyi yapmaktır. Ben başarıyı sonuçlara göre değerlendiririm. Başarı ölçülebilir sonuçlardır ‘’ etrafında şekillenen bir cevap gayet uygun. 10-Önceki işinizde en büyük başarı neydi? -Yine bu tür sorulara cevap vermenin en iyi yolu başvurduğunuz iş pozisyonuyla uyumlu olabilecek bir başarınızdan söz etmek. En iyi eşleşmeyi bulun ve şirket için faydalı olacağınızı göstermek için bu eşleşmeyi kullanın. 11-Sizi en çok ne motive eder? -Yine sağlam tuzak sorulardan biri ile karşı karşıyasınız. İdeal bir çalışan kendi kendine motive olur, yöneticisinin kendisini ittirmesine ihtiyaç duymaz. Siz de ideal bir çalışan olarak belirli bir hedefiniz olduğunda motive olduğunuzu, kendinizi ve yeteneklerinizi geliştirmenin sizi motive ettiğini söyleyin. Buradaki ana nokta, motivasyon aracı olarak pozisyon ve parayı kesinlikle söylemeyin. 12-Sizi neden işe almalıyız? -Görüşmeci kendinizi diğer adaylardan nasıl farklılaştırabileceğinizi görmek istiyor. Bu nedenle eşsiz olduğunuzu gösteren bir veya iki niteliğinize odaklanın. Örneği işin gerektirdiği belli becerilerde deneyimliyseniz bundan bahsedin ve şöyle ilave edebilirsiniz; Bu pozisyon için hem deneyimlerim hem de sabır ve problem çözmedeki yaratıcılığımla oldukça uygunum.’’

13-Beş yıl sonra kendinizi nerede görüyorsunuz? -Okul, aile gibi işle ilgili olmayan şeylerden bizce pek bahsetmeyin. Bunun yerine, direkt olarak şirkete odaklı cevaplar birçok artı puan getirir: ‘’Ben öğrenmeye devam edebileceğim, sorumluluk alabileceğim ve değer katabileceğim bir şirketin parçası olmak istiyorum. Deneyimimi arttırdıktan sonra kendimi iyi yapılanmış ve sağlam bir şirkette üst yönetim pozisyonlarında görmek isterim.’’ Gibi bir cevap, güzel bir kontratak olur. 14-Maaşla ilgili beklentiniz nedir? -Sabırlı olmanız gerektiğini unutmayın. Maaş beklentiniz sorulduğunda yan haklara göre değişeceğini söyleyin. İlla bir maaş aralığı sunmanız sıklıkla istenir; işte burada araştırmalarınız devreye giriyor. Bu işe çok ihtiyacınız varsa elbette daha dikkatli olun; ancak yeteneklerinizin ve sizden istenenlerin de ederini biliyor olun ve cevabınızı ona göre önceden kurgulayın.

ADLİ PSİKOLOJİ NEDİR? •Yasal konulara ve sorunlara psikolojinin ilkelerini uygulamak üzere hukuk ile psikoloji arasında kurulan ilişkiden doğan bir alandır. •“Adli Psikoloji” ya da “Adalet Psikolojisi” adı verilen bu bilim dalı kısaca, genel psikoloji biliminden elde edilen bilgilerin hukuk olaylarına uygulanması olarak tanımlanabilir (Erem, 1992). •Adli psikoloji gelişmekte olan bir bilim dalıdır. En yaygın olarak kullanıldığı ABD’de bile adli psikoloji alanındaki eğitim ve uzmanlaşmanın istenilen düzeyde olmadığı belirtilmektedir. Ülkemizdeki uygulamalar ise, henüz başlangıç aşamasındadır. •Adli psikolojinin hukuk sistemimiz içinde gereken yeri alabilmesi için bir yandan yasal düzenlemelere ve bu alanda daha örgütlü ve sistemli çalışmalara, diğer yandan bu alanda yetişmiş psikologlara gerek vardır. Bu alanda yetişmiş psikolog sayısının azlığı nedeniyle, diğer alanlarda çalışan psikologlar zaman zaman mahkemeler tarafından bilirkişi olarak atanmakta ve adli psikoloji alanında görev yapmak durumunda kalmaktadırlar.

ADLİ PSİKOLOG KİMDİR? •Adli psikologlardan bazıları hem psikoloji hem de hukuk eğitimi almışlardır. Mahkemelerde genellikle onların uzmanlıklarına gereksinim duyulur. Örneğin, hüküm giymiş ya da gözaltında tutulan kişilerin davranışlarını ve duygusal strese maruz kalıp kalmadıklarını değerlendirir ve ebeveynlerden hangisi çocuğun velayetini almalıdır ya da bir sanığın zihinsel kapasitesi mahkemede savunma yapmak için yeterli midir gibi sorunlu durumlarda hakime yardımcı olurlar. •Lisans ya da yüksek lisans derecesine sahip olanlar, ıslahevi, hapishane ve adli tıp enstitülerinde, hukuk uygulama birimlerinde çalışırlar. Doktora derecesini almış olanlar ise psikoloji bölümlerinde ve hukuk fakültelerinde, araştırma organizasyonlarında ve toplum sağlığıyla ilgili kuruluşlarda danışmanlık yapmakta ya da hukuk uygulama birimlerinde, mahkemelerde ve ıslahevlerinde çalışmaktadırlar.

NASIL ADLİ PSİKOLOG OLUNUR?

•Adli psikolog olmak için öncelikle bir üniversitenin psikoloji bölümünden mezun olmak ve psikolog unvanı almak gerekmektedir. Ardından adli mekanizma içerisinde yer alan kurumlardan herhangi birinde (mahkeme, cezaevi vb.) psikolog olarak göreve başlamanız ülkemizde ‘adli psikolog’ unvanı taşımanız için şu anda yeterli görülmekte, buna ilaveten mesleki ve etik anlamda herhangi bir ek eğitimden geçme şartı aranmamaktadır. •Ancak bu durumun dünya örneğinde olduğu gibi önümüzdeki yıllarda değişeceği ve ilgili kurumlarda çalışmak için uzmanlık eğitimi şartı aranacağı göz önünde tutulmalıdır.

ADLİ PSİKOLOGLAR NERELERDE ÇALIŞIR?

•Toplumumuzun kamuya dönüşmesinde etkin olan yeni kurumsallaşmalar, sorunlu durumlarda çözüm üreten ve adaleti sağlamaya çalışan kurumlar artık tek başına çalışmamakta, başka disiplinlerin elde ettiği bilgilerden de yararlanmaktadırlar. Adli psikoloji tam da bu noktada doğmuş olan bir bilgi dalı ya da başka bir deyişle, bir uzmanlık alanıdır. •Ülkemizde son yıllarda yeni bir anlayışla hizmet veren kurum ve kuruluşlarda adli psikologlar çalışmalarını sürdürmektedir. Bunlar;

ADLİ PSİKOLOJİ EĞİTİMİ ALINABİLECEK OKULLAR NERELERDEDİR? •Türkiye’de adli psikoloji içeriğiyle psikoloji bölümü mezunlarına (psikologlara) yüksek lisans/doktora düzeyinde eğitim veren okullar aşağıda listelenmiştir. Ancak her okulun verdiği eğitimin içeriğinin, diplomanın ve ünvanın (adli psikoloji uzmanı, adli bilim uzmanı, güvenlik bilimleri uzmanı veya doktoru) farklı olabileceği unutulmamalıdır. •Adli psikologların psikoloji eğitiminden sonra yüksek lisans veya doktora düzeyinde hukuk eğitimi almaları gerekmektedir; fakat günümüzde bu alanda yeterince psikolog olmadığı için, adli psikolojide çalışan ve mahkemelere bilirkişi olarak çağrılan psikologlardan “hukuk eğitimi almış olma” koşulu aranmamaktadır. •Bazı psikologlar, psikoloji lisansından sonra adli tıp enstitüsünde veya hukukta yüksek lisans ve doktora eğitimi alarak adaletle ilgili alanlarda çalışırlar. Adli psikologlar, ıslahevlerinde, hapishanelerde, adli tıp enstitülerinde, hukuk uygulama birimlerinde ve mahkemelerde çalışırlar.

YÜKSEK LİSANS •İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü •Ankara Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü •Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü •Güvenlik Bilimleri Enstitüsü •Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Enstitüsü Başvuru Koşulları •ALES’ten 60 üzeri puan almış olmak •YDS’den ya da dengi bir dil sınavından 55 üzeri puan almış olmak (tüm okullar için geçerli değildir) •Kurumların yapacağı mülakatı başarı ile tamamlamış olmak (tüm okullar için geçerli değildir) Doktora için •Yüksek lisans programlarını tamamlayarak başvuru yapanlar için not ortalaması 4 (dört) üzerinden en az 2,75 (iki yirmi beş) veya 100 üzerinden en az 70 (yetmiş) olmalıdır.

ADLİ PSİKOLOJİK UYGULAMA NASILDIR?

•Adli psikolojide, suç işleyen bireylerin kişilik yapıları tahlil edilir ve ruhsal çözümlemeleri yapılarak suçla olan bağlantıları ele alınır. Bireyin psikolojik yapısı incelenerek, onu suça iten etkenler ortaya çıkarılır. Adli psikologlar, suçluluğa neden olan faktörlerin tespitinde ve suçların azalması için gerekli önlemlerin alınması gibi görevleri de üstlenirler. •Suçlunun psikolojik profili değerlendirilirken göz önünde bulundurulan etkenler şöyle sıralanır: Suçlunun cinsiyeti, yaşı, medeni durumu, eğitim düzeyi, ekonomik durumu, polis sorgulamasına tepkisi, cinsel olgunluk seviyesi, geçmişte kayıtlara geçmiş suçları vb.

ADLİ PSİKOLOJİDE KULLANILAN PROJEKTİF TESTLER NELERDİR?

•Tematik Algı Testi (TAT), •Rorschach Mürekkep Testi, •Beier Cümle Tamamlama Testi, •Jung’un Çağrışım Deneyi (Kelime Çağrışım Testi), •Michigan Resim Testi, •Louısa Duss Psikanalitik Hikâyeler Testi, •Minesota Çok Yönlü Kişilik Envanteri (MMPI)

ADLİ PSİKOLOGLARIN ÇALIŞMA ALANLARI

•Adli psikologlar çalışmalarıyla, ilgili davalarda mahkemenin daha kısa sürede sonuçlanmasında ve olayların daha çabuk aydınlanmasında etkin rol oynarlar. Ayrıca birçok davada hâkimlere karar verme sürecinde yardımcı olurlar. Adli psikologların yaptıkları çalışmalardan birkaçı şöyle özetlenebilir: •Velayet davalarında ebeveynlerin psikolojik yapılarını inceleyerek, hangi ebeveynin velayeti almaya daha uygun olduğunu belirlemeye çalışırlar. •Susmayı tercih eden ve mahkemelerde ifade vermemek için direnen suçlularla ilgilenip, ifade vermelerini sağlarlar. •Suçlunun zihinsel kapasitesinin kendisini mahkemede savunacak yeterlilikte olup olmadığını belirler. •Çocuk ve yetişkin tanıkların, tanıklık edebilecek zihinsel ve ruhsal yeterliliğe sahip olup olmadıklarını saptarlar. •Suça sürüklenmiş/itilmiş çocukların, işledikleri suçların farkında olup olmadıklarını araştırırlar. •Suçluları, yargılama için yeterlilik, ceza sorumluluğu ve infaz için yeterlilik yönünde psikolojik olarak değerlendirirler. •Suçları ispatlanamamış zanlıların gerçekten suçlu veya suçla ilişkilerinin olup olmadıklarına yönelik psikolojik araştırmaları yaparlar. •Cezayı gerektirici suçlar işleyen çocukların, cezai sorumluluk taşıyıp taşımadıklarını belirler. Yani çocuğun ve işlediği suçun ne kadar bilincinde olduğunu ve zekâsının cezai sorumluluk alabilecek düzeyde olup olmadığını araştırır. •Aynı zamanda evlenme, boşanma, vesayet, koruma, satış, hukuki ehliyet gibi medeni konularla ilgili çalışmalar yapar. Bireyin bu gibi işleri yapabilecek zihinsel ve ruhsal yeterliliğe sahip olup olmadığını saptar. •Mahkeme, hukuki birçok konuda bilirkişi olarak görüşlerine başvurur. Adli gözlem sürecinde, adli psikolog, psikiyatr, sosyal hizmet uzmanı, infaz personeli gibi uzmanlarla oluşturulan ekipte görev alır.

ADLİ PSİKOLOGLARIN KARŞILAŞTIKLARI SORUNLAR

•Adli psikoloji halen hukuk sistemimizin kısıtlı bir alanında kullanılmaktadır. Sanık ya da mağdurlar hakkında yalnızca gerekli rapor yazılır, daha sonraki yaşamlarının psikolojik takibi yapılmamaktadır. •Adli psikologların raporları davalarda verilecek kararları önemli ölçüde etkilemektedir. Bu durum adli psikologların güvenliğini kimi zaman olumsuz yönde etkileyebilir.

Bilişsel Psikoloji Nedir ?

Bilişsel psikoloji, insanın bir yandan dış dünyayı algılama ve zihninde tasarımlamasüreçlerini, bir yandan da o tasarımlara göre eylemlerini oluşturma süreçlerini araştırır.Algılama, öğrenme, hatırlama, düşünme, hayal etme, dışarıdan gelen verileri işleyerekbilgiye dönüştürme gibi zihinsel süreçler bilişsel psikolojinin konusudur.

Bilişsel Psikologlar ne yaparlar?

•İnsanların düşünce süreçleri üzerinde deneyler yürütürler. •Üniversitelerde eğitim verirler •Devlet kurumlarında çalışırlar. •Alzheimer hastalarıyla ve hafızasını kaybeden hastalarla çalışırlar •Hukuk sisteminde, suçlu, görgü tanıkları, jüriler ve hakimlerin bilişsel süreçlerini incelerler. •Hafıza oluşumunu anlayabilmek için çocuklarla çalışmalar yaparlar. •Yapay zekâ çalışmalarında yer alırlar.

Eğitim

Bilişsel psikoloji alanında ilerlemek için bu alanda master ve doktora yapmak gerekmektedir. Bilişsel psikolojinin uygulama alanlarında çalışacak psikologlar için master yeterli olabilmektedir. Bilişsel psikoloji üzerine doktora programları genelde yoğun olmakta ve en az 4 - 5 yıl sürmektedir. Kendi çalışmalarınızı yapmadan önce de bir bilişsel psikoloğun yanında staj yapmanız gerekmektedir.

Çalışma Ortamı

Bilişsel psikologlar, üniversitelerden laboratuvarlara, devlet ofislerinden nörobilim tesislerinekadar birçok yerde çalışabilmektedirler. Bilişsel psikologlar genelde beyin fonksiyonlarıylailgilenen diğer psikologlar, nörologlar, dil bilimciler ve yapay zekâyla ilgilenen bilim insanlarıyla çalışırlar.

Bilişsel Psikoloji ’de kariyerin artıları ve eksileri Artılar

•Bilişsel psikologlar hayatımızda karşımıza çıkan problemlere çözüm bulabilmektedirler. •Bilişsel psikologlar birçok alana yönelebilmektedirler.(özel sektör, eğitim, devlet vs.)

Eksiler

•Bilişsel psikoloji alanında çoğu pozisyon doktora yapmayı gerekli kılmaktadır. •Araştırmalar yorucu olabilmektedir.

Bilişsel Psikolojide Yüksek Lisans Orta Doğu Teknik Üniversitesi Bilişsel Psikoloji Yüksek Lisans Programı Başvuru Şartları •ODTÜ Başvuru Formu •Lisans Not Dökümü •Niyet mektubu (İngilizce) •İki adet referans mektubu (ODTÜ Psikoloji Bölümü mezunları dışındaki başvuru sahipleri için.) •CGPA: En az 2.50/4.00 (70/100) •ALES Eşit Ağırlık: En azından 75 •ODTÜ İYS: En azından 80 Yeditepe Üniversitesi Bilişsel Bilimler Yüksek Lisans Programı •Niyet mektubu •ALES sonucu

•İki adet referans mektubu •Lisans Not Dökümü Boğaziçi Üniversitesi Bilişsel Bilimler Yüksek Lisans Programı •ALES puanı (en az 55), alternatif olarak GRE veya GMAT Puanları. •Minimum 2,5 / 4,0 lisans Genel Not Ortalaması veya eşdeğeri. • İngilizce Yeterliliğin Belgesi*. * Öğrenciler BUEPT, TOEFL, IELTS sınavlarından herhangi birine girmiş olmalı ve minimum puanları almış olmalıdır.

Deneysel Psikoloji Nedir? Deneysel psikoloji, psikolojiyi bir doğa bilimi olarak kabul eder ve bu yüzden psikoloji araştırmalarında kontrollü laboratuvar koşulları altında gerçekleştirilen deneysel çalışmalar aracılığıyla insan ve hayvan davranışların temelinde yatan süreçlerle ilgili hipotezler oluşturur ve bu hipotezleri test eder. Deneysel psikoloji geniş bir yelpazede yer alan çok çeşitli davranışsal süreçleri inceleyen alt uzmanlık/ilgi/çalışma alanlarına sahiptir. Bu ilgi alanları arasında ilk akla gelenler yeni davranışların nasıl kazanıldığı ve farklılaştığını inceleyen öğrenme psikolojisi; algı, dikkat, bellek ve dil gibi konuları inceleyen bilişsel psikoloji; davranışsal süreçler ile beyin arasındaki ilişkiyi inceleyen fizyolojik psikoloji ve bilişsel süreçler esnasında beyinde meydana gelen değişiklikleri pozitron emisyon tomografi (PET) ve fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme (fMRI) gibi beyin görüntüleme ölçümleri kullanarak inceleyen bilişsel nörobilimdir.

Deneysel Psikologlar Ne Yaparlar?

•Deneysel psikologlar bilimsel araştırma yöntemlerini kullanarak veri toplarlar ve bu • verileri araştırmalarında kullanırlar. •Deneysel psikologlar genelde öğrenme, hafıza, dikkat, algılama ve kavrama ve • beyinde gerçekleşen aktivitelerin davranışlar üzerindeki etkileri hakkında araştırmalar • yaparlar. •Deneysel psikoloğun yapacağı çalışma, psikoloğun eğitim geçmişi, ilgi alanı ve çalıştığı yere göre değişebilmektedir. •Deneysel psikologlar genelde araştırmalarından elde ettikleri verileri, öğrenme ve öğretme tekniklerini geliştirme, daha sağlıklı bir iş ortamı sağlama ve daha sağlıklı bir çocuk gelişimi sağlama gibi alanlarda kullanırlar. •Akademik alanda çalışan deneysel psikologlar ise, alanlarında eğitim vermekte, bazı araştırmalar yapmakta ve buldukları verileri yayımlamaktadırlar.

Deneysel Psikologlar Nerelerde Çalışırlar? •Üniversiteler •Araştırma merkezleri, •Bazı devlet ve özel kurumlarda çalışabilmektedirler.

Deneysel Psikologlar Ne Kadar Kazanırlar? APA’in 2009’da yaptığı gelir araştırmasına göre (Araştırma sonuçları Amerika’da yaşayan 12,820 psikoloğun gelirini yansıtmaktadır. Bunlardan 11,656sı çalışmakta olup iş ortamları, haftalık çalışma saatleri gibi bilgiler de vermişlerdir.) doktora yapmış deneysel psikologların gelirleri $76,090-$116,343 arasındadır. Gelirler deneysel psikologların çalıştıkları pozisyonlara göre değişebilmektedir. Araştırmada bilgi alınan deneysel psikologlar akademik, araştırma ve uygulama alanlarında çalışmaktadır.

Deneysel Psikoloji Eğitimi Deneysel psikoloji programları öğrencilere: 1.Araştırmalar dizayn edebilme 2.Bilimsel araştırmalar yürütebilme 3.Araştırmalardaki etik problemlerini anlayabilme gibi yetenekler kazandırır. •Deneysel psikoloji alanında ilerleyebilmek için öğrenciler en azından master yapmalıdırlar. •Akademik alanda ilerleyecek deneysel psikologların doktora da yapmaları gerekmektedir. •Deneysel psikolog olarak çalışmak için tek yol deneysel psikoloji alanında master ve doktora yapmak değildir. Psikoloji alanındaki doktora programları araştırma metotları ve araştırma dizaynları konularında çalışmaları içermektedir.

DENEYSEL PSİKOLOJİ YÜKSEK LİSANS Deneysel psikolojide yüksek lisans programı şu üniversitelerde mevcuttur:

İzmir Ekonomi Üniversitesi Deneysel Psikoloji Yüksek Lisans Programı (Tezli) (İngilizce)

Şartlar: •Diğer tüm yüksek lisans programları için lisans (4 yıllık) öğrenimi veren bir yükseköğretim kurumundan mezun olmak, •Tezli yüksek lisans programları için Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitim Giriş Sınavı (ALES), Graduate Record Examination (GRE) ve Graduate Management Aptitude test (GMAT) sınavlarından tabloda belirtilen puan ve puan türüne sahip olmak

Program Adı

Tezli Yüksek

ALES

GMAT

GRE (yeni sistem)

(Akademik Personel ve

(Graduate

(Graduate Record

Lisansüstü Eğitimi Giriş

Management Aptitude Examination)

Sınavı)

Test)

55 (EA)

450

149

Lisans Programlar

•İngilizce programlar için, eğitim dili tümü ile İngilizce olan üniversitelerin mezunlarından, mezun oldukları ilk 3 yıl içinde İngilizce Yabancı Dil sınavı belgesi aranmaz. Diğer adayların İngilizce dil sınavlarından KPDS:70, ÜDS: 70, YDS: 70 puana sahip olmak veya Yükseköğretim Kurulunca kabul edilen uluslararası geçerliliği olan yabancı dil sınavlarının herhangi birinden ÖSYM Yönetim Kurulu’nca belirlenmiş eşdeğer bir puan almış olmak ya da İzmir Ekonomi Üniversitesi Yabancı Diller Yüksekokulu tarafından verilen “İngilizce Yeterlik Sınavı’ndan en az 70 puan almak. •Yapılacak mülakat ve/veya değerlendirme sonucunda başarılı olmak. •Niyet mektubu •En az bir referans mektubu getirilmesi

Ege Üniversitesi Deneysel Psikoloji Yüksek Lisans Programı (Tezli)

Şartlar: Yüksek lisans programına, mülakat yapılarak öğrenci alınır. Yüksek lisans programlarına alınacak öğrenci sayıları ve aday öğrencilerde aranacak nitelikler, her yarıyıl başından önce ilan edilir. Bu ilanda başvuru koşulları ve son başvuru tarihi, adayların mülakata alınacakları yer ve tarih belirtilir. Adayların lisans diplomasına sahip olması ve Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) tarafından merkezi olarak yapılan ALES’ten ilgili puan türünde en az 55 standart puan veya Graduate Record Examination (GRE) veya Graduate Management Admission Test (GMAT) sınavından 55 ALES puanına eşdeğer bir puana sahip olmaları gerekir. Yurtdışından alınmış lisans diplomalarının denkliğinin Yükseköğretim Kurulunca (YÖK) onaylanması gerekir. Adaylar; ilanda belirtilen son başvuru tarihine kadar ALES belgelerini, lisans diplomalarını, lisans kademesinde okudukları derslerden aldıkları başarı notlarını, mezuniyet not ortalamalarını belirten onaylı belgeleri, diğer kayıt ile ilgili bilgileri doldururlar ve internet kayıt ortamında sağladıkları aday numarası ile birlikte enstitü müdürlüğüne başvuruda bulunurlar. Adayların kayıt işlemleri ilgili enstitü müdürlüğünce düzenlenir ve yürütülür. Gerekli başvuru şartlarını tamamlamış Türk ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetindeki adaylar Üniversitenin Yabancı Diller bölümünde yabancı dil sınavına alınırlar. Üniversitelerarası Kurulca geçerli sayılan İngilizce dilinde yapılan bu sınavda bir adayın başarılı olabilmesi için 100 üzerinden en az 70 puan alması gerekir. Ancak, ÜDS sınavından en az 50 puan veya Üniversitelerarası Kurulca kabul edilen bir sınavdan bu puana eşdeğer bir puan almış olan adaylar ile lisans öğrenimlerini bu yabancı dillerin birinde yapılan bir öğrenim programında tamamladıklarını belgeleyenler, yabancı dil sınavından muaf tutulurlar. Yabancı dil sınavını başarı ile geçen adaylar aday değerlendirme jürisi tarafından mülakat sınavına alınır. Mülakat notu 100 tam not üzerinden verilir. Bir adayın bilimsel başarı düzeyi notu; ALES puanının %50’si, lisans kademesi not ortalamasının %25’i ve mülakat notunun %25’inin toplamıdır. Adayların mülakat notunun en az 50, bilimsel başarı düzey notunun da en az 60 olması gerekir.

İstanbul Üniversitesi Deneysel Psikoloji Yüksek Lisans Programı (2016-2017 öğretim yılında açılmamıştır) Şartlar: •Tezli yüksek lisans programlarına giriş notunun belirlenmesinde; ALES notunun % 50’si, •Lisans not ortalamasının % 20’si, Mülâkat puanının % 20’si, Yabancı dil notunun % 10’u toplanır. Tezli yüksek lisans programlarına kabul edilebilmek için giriş notunun en az 65 olması gerekir. İngilizce: •YDS’den en az 50 almak gerekmektedir. •Ales’ten en az 65 almak gerekmektedir. (veya GMAT’tan en az 480, GRE’den 151 en az 151 almak gerekmektedir.)

Dokuz Eylül Üniversitesi Deneysel Psikoloji Yüksek Lisans Programı 2016-2017 öğretim açılacak olup koşulları henüz açıklanmamıştır.

DENEYSEL PSİKOLOJİ DOKTORA PROGRAMLARI İstanbul Üniversitesi Ege Üniversitesi

İzmir Ekonomi Üniversitesi Deneysel Psikoloji Doktora Programı Şartlar: •Lisans veya Tezli Yüksek Lisans diplomasına sahip olmak (*), •4.00 üzerinden en az 3.00 veya eşdeğeri not ortalaması ile mezun olmak, •Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı (ALES), Graduate Record Examination (GRE) ve ve Graduate Management Aptitude Test (GMAT) sınavlarından tabloda belirtilen puan ve puan türüne sahip olmak Program Adı

ALES (Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı) Diğer Doktora programları ( 70 (EA) Yüksek Lisans mezunu)

GMAT GRE (yeni sistem) (Graduate Management (Graduate Record Aptitude Test) Examination) 500

153

•ÜDS (Üniversitelerarası Kurul Yabancı Dil Sınavı), KPDS (Kamu Personeli Dil Sınavı) veya YDS (Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavı)’ndan İngilizce`den en az 70 puan veya Yükseköğretim Kurulunca kabul edilen uluslararası geçerliliği olan yabancı dil sınavlarının herhangi birinden eşdeğer puan almış olmak, •Niyet mektubu, •Neden doktora yapmak istediğine dair bir proposal hazırlamak, • Yapılacak mülakat ve değerlendirme sonucunda başarılı olmak, • En az bir referans mektubu gerekmektedir.

ENDÜSTRİ VE ÖRGÜT PSİKOLOJİSİ

Konular 1.Endüstri ve Örgüt Psikolojisi Nedir? 2.Kısaca Kendi İçindeki Alanları 3.Endüstri ve Örgüt Psikologları Ne Yapar?

4.Samimi Soru – Cevap : Hangi Alanında Neler Yaşayabilirim? 5.Endüstri ve Örgüt Psikolojisinde Yüksek Lisans 6. Endüstri ve Örgüt Farkı Nedir?

1- Endüstri Ve Örgüt Psikolojisi Nedir? •İş yaşamını iyileştirme ve üretimi arttırma amacıyla psikolojik ilkeleri iş yaşamına uygularlar. •Endüstri ve Örgüt Psikolojisi kapsamındaki gelişmeler, yeni çalışma alanlarının doğmasına neden olmuştur. Örneğin; personel psikolojisi, örgütsel davranış, mühendislik psikolojisi, mesleki danışmanlık vb. •Endüstri ve Örgüt psikologları hem örgütlerde araştırma yapan bilim adamları hem de örgütlerde yaşanan gerçek sorunlara bilimsel çözüm bulan uygulamacılardır.

2- Kısaca Kendi İçindeki Alanları •Personel Psikolojisi : Uygulama açısından gerekli bireysel ayrılıkların ölçülmesiyle ilgili çalışmalar yapar. •Örgütsel Davranış : Davranış üzerindeki sosyal etkiler bu alanın çalışma konusudur. •Mühendislik Psikolojisi : İnsan-Makine sistemleri çerçevesinde insan davranışlarını inceler. •Mesleki Danışmanlık : İnsanların iş yerlerindeki problemleriyle ilgili danışmanlık hizmetleriyle uğraşılır. •Örgüt Geliştirme: Bu alandaki psikologlar örgütlerin sorunlarına tanı koyar, çözüm sunar ve bunların gerçekleştirilmesini sağlar.

3-Endüstri ve Örgüt Psikolojisinde Nerelerde Çalışırım? •İşleri, hangi görevlerin yapılması ve hangi yeteneklere sahip olunması gerektiğine göre tanımlarlar. •Nitelikli adayları seçerler ve eğitirler. •Çalışan performanslarını izlerler, değerlendirirler ve çalışana bununla ilgili geribildirim verirler. •Çalışanların güdülenmesi, çalışanların iş doyumu ve bağlılığının arttırılması ve etkili liderler yetiştirmek gibi görevler alırlar. •Değişen müşteri istekleri ve teknoloji doğrultusunda örgütlerin yaşadıkları sorunlara çözümler bulurlar. •Doktora düzeyindeki endüstri ve örgüt psikologları ise üniversitelerde araştırma veya öğretim görevliliği de yapabilir.

4-Hangi Alanında Neler Yaşayabilirim? •Danışmanlık yapıyorsanız bol bol hayatınız yolculukla geçecek. Sürekli otellerde ordan oraya gideceksiniz. •İnsan kaynakları departmanlarında çalışacaksanız pazartesiden cumaya sabah 9 akşam 5 arası masa başı işiniz olacaktır. Biraz daha stressiz geçer. •Akademiye gidenlerin çalışma saatleri okuldan okula ve yaptıkları çalışmadan çalışmaya değişiklik gösterir.

5-Endüstri ve Örgüt Psikolojisinde Yüksek Lisans ODTÜ Başvuru Koşulları : •ALES EA (75 ve üzeri) •METU İngilizce Yeterlilik Sonucu (80 ve üzeri) •2 adet referans mektubu (üniversite dışı psikoloji öğrencisi) •1 adet İngilizce niyet mektubu Değerlendirme Ölçütü: •%50 ALES • %30 Not Ort. •%20 Mülakat

Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Başvuru Koşulları: •ALES EA (70 ve üzeri) •Yabancı Dil Sınavı (70- ve üzeri) •Özgeçmiş •1 adet İngilizce niyet mektubu •2 adet referans iletişim bilgisi (üniversite dışı psikoloji öğrencisi) Değerlendirme Ölçütü: •%50 ALES •%30 Not Ortalaması •%20 Mülakat

6-Endüstri ve Örgüt Farkı Nedir? •Örgüt psikolojisi, çalışma ortamlarındaki insanların davranışlarını anlamak ve açıklamak için özellikle sosyal psikoloji ve bireysel farklılıklar teorilerini uygulayan, daha teorik çalışmaların yapıldığı bir alan. •Endüstri psikolojisi ise; elaman seçimi, performans değerlendirme, ücretlendirme ve kariyer gelişimi gibi insan kaynakları yönetimi fonksiyonlarına yönelik çeşitli araçları ve yöntemleri geliştiren, bu yöntemlerin etkinliğini araştıran bir alan. •Endüstri psikolojisi daha uygulamalı bir alan; ancak gerekli araçların yapılandırılması için örgüt psikolojisi araştırmalarının bilgi birikimine ihtiyaç var.

GELİŞİM PSİKOLOJİSİ

Gelişim Psikolojisi Nedir?

İnsan yaşamında gebelikten başlayıp ölüme kadar devam eden bireylerin yaşam boyunca geçirdiği fiziksel, bilişsel, ruhsal ve sosyal gelişmeleri, değişmeleri ve evreleri betimleyen ve açıklayan psikolojinin alt dalıdır.

Gelişim Psikoloğu Ne Yapar? Gelişim psikologları anne-çocuk sağlığı, aile sağlığı, dezavantajlı çocuklarla psikolojik hizmetler, çocuk istismarı ve ihmali, ergenlik sorunları, yaşlılık ve sağlıklı yaşlanma gibi konular üzerinde çalışırlar.

Gelişim Psikologları Nerelerde Çalışabilir? •Çocuk ruh sağlığı hastanelerinde, •Anaokulu, kreş, yuva ve çocuk esirgeme kurumlarında,

•Yaşlı bakım evleri ve huzur evlerinde, •Toplum ve anne-çocuk sağlığı merkezlerinde, •Okul, etüt merkezi, eğitim kurslarında, •Üniversitelerin bünyesinde araştırma görevlisi ve öğretim görevlisi olarak çalışabilirler.

Gelişim Psikolojisinde En Çok Kullanılan Yöntem: Oyun Terapisi Çocukların duygusal problemlerini ifade etmelerine yönelik olarak kullanılan bu yöntem çocukların oyun ve oyuncaklar aracılığı ile kendilerini, ihtiyaçlarını, sorunlarını ifade etmelerine yoğunlaşır. Peki, neden Oyun Terapisi? Çocuklar oyun sırasında yaşadıklarının bir parçası olarak davranışlarını etkileyen kızgınlıklarını, korkularını, üzüntülerini, hayal kırıklıklarını, mutluluklarını vb. duygularını yeniden yaratırlar. Gelişim psikologları terapi sırasında çocuğu yakından tanıma, gözlemleme imkânı bulurlar. Oyun terapisinin avantajı, çocukların gelişimlerine uygun terapisel oyunu oluşturabilmelerindendir. Her Gelişim Psikoloğu Oyun Terapisi Yapabilir mi? Oyun Terapisi yapabilmek için sadece Gelişim Psikolojisi Yüksek Lisans Programından mezun olmak yeterli değildir. Uygulamalı Gelişim Psikolojisi alanında yüksek lisans yapmış olmanız ve Oyun Terapisi eğitimleri almış ve bunun yanında uzun bir dönem de süpervizyon almış olmanız gerekmektedir. Oyun Terapisi hangi durumlarda işlevseldir? •Travma Sonrası Stres Bozukluğu •Anksiyete / Endişe •Dikkat eksikliği ve hiperaktivite (aşırı hareketlilik) •Okuma bozuklukları •Sosyal içe kapanıklık •Güven eksikliği / depresyon •Boşanma sonrası adaptasyon sorunları

Nerelerde gelişim yüksek lisansı yapabilirsiniz? 1- Okan Üniversitesi •ALES: Eşit Ağırlık 55 •ÜDS: 60, KPDS: 60, YDS: 60 2- ODTÜ •Lisansüstü Sınav Sonucu: ALES veya GRE sonucu ( ALES EA 75) •İngilizce Yeterlik Sonucu: ODTÜ İYS (75) •Referans mektubu: 2 adet (ODTÜ Psikoloji Bölümü dışından mezun olanlardan) •Niyet mektubu: 1 adet İngilizce niyet mektubu 3- Maltepe Üniversitesi •(ALES) başvurduğu puan türünden en az 55 standart tam puan almış olmak •(YDS) 55 puan veya üniversite tarafından yapılan yabancı dil sınavından en az 55 puan ya da Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezince (ÖSYM) eşdeğerliliği kabul edilen bir uluslararası yabancı dil sınavından eşdeğeri puan almak zorunludur. 4- Özyeğin Üniversitesi •ALES: 55 (eşit ağırlıklı puan türünde) •TOEFL – IBT: En az 83, yazılı bölümden en az 20 •KPDS / ÜDS / YDS: En az 87

5- DAÜ (tezsiz) •Üç referans mektubu (DAÜ mezunları için geçerli değildir); •İngilizce (TOEFL veya eşdeğeri) •Özgeçmiş (CV) •Tezsiz yüksek lisans programlarına başvurularda ALES belgesi aranmamaktadır. 6- Başkent Üniversitesi •Yüksek lisans programına başvuru için en az 70 eşit ağırlık ALES •Adayların lisans ortalamalarının en düşük 2.50 / 4.00 olması gerekmektedir. 7-İstanbul Üniversitesi 8-Ege Üniversitesi 9- Ankara Üniversitesi

KLİNİK PSİKOLOJİ NEDİR? •Klinik psikoloji bireyin zihinsel, davranışsal ve duygusal bozukluklarını inceleyen psikoloji dalıdır. Klinik psikoloji alanında çalışan yetkin kişiler “Klinik Psikolog” adıyla anılır.

KLİNİK PSİKOLOGLARIN GÖREVİ NEDİR? •Klinik psikologlar, bilimsel, profesyonel bilgileri ve yetkinliğiyle psikoloji biliminin yükselmesi ve gelişmesi için, mesleki uygulamalarını ve bu uygulamaların kalitesini yükseltmek ve kişilerin kaliteli bir hayat yaşamaları, refahlarını ilerletmek üzere eğitim alır ve yetiştirilirler. •Klinik psikologlar, araştırmalar, öğretim, süpervizyonlar, program geliştirmeler ve değerlendirmeler, danışmanlıklar, kamu düzeni, mesleki uygulamaların yanında bireylerin, ailelerin, grup ve kurumların psikolojik sağlığına katkıda bulunacak proje ve uygulamalarda görev alırlar. •Klinik psikologlar, henüz başlangıç aşamasındaki ruh hastalıklarını önleyebilmek ve ruh sağlığını koruyucu uygulamalardan, erken müdahaleye, basit uyum sağlama problemlerinden, uyumsuzluk problemlerine, hastane yatışı gerektiren durumlara kadar geniş bir alanda aktif rol oynayabilirler. •Klinik alanda çalışma hakkı kazanan psikologlar, uzmanlık alanına göre kişilerle bütün gelişimsel süreçlerde değişik değerlendirme ve müdahale şekilleri kullanarak direkt olarak çalışabilirler. •Klinik psikolojide değerleme, kişinin sıkıntısının ortaya çıkışını, nedenlerini ve muhtemel etkilerini, bireysel, sosyal yetersizlikleri ve fiziksel, davranış, duygu, sinir ve zihinsel süreçlerle ilişkilendirilen psikolojik etkenleri belirlemek için kullanılır. •Değerlendirme kriterlerini uygularken kişisel görüşme, klinik hikâye dinleme, davranışsal değerlendirmeler, zihinsel melekeleri ölçme ve yorumlama, kalıtımsal yatkınlıklar, bireysel özellikleri ve diğer bireysel tecrübeler ve rahatsızlığa bağlı davranışlar göz önünde bulundurulur. •Klinik psikolojide yapılan müdahale, duygusal çelişkileri, kişilik bozukluklarını, psikopatolojiyi ve temelinde yatan bozukluğa veya karmaşaya bağlı yeterlilik kayıplarının önüne geçmeye ve düzenlemeye yöneliktir.

KLİNİK PSİKOLOJİDE TEMEL YAKLAŞIMLAR •Psikoterapi •Psikanaliz

•Davranış terapisi •Bilişsel davranış terapisi •Çift terapileri •Aile terapileri •Grup terapileri •Rehabilitasyonlar •EMDR •Kısa süreli çözümlere odaklanmış terapiler Bu uygulamanın amacı kişini zihinsel işlevselliğini etkinleştirerek yaşam kalitesini, yaşamdan duyduğu tatmini, soysal düzene uyumunu artırmaktadır.

KLİNİK PSİKOLOGLAR NERELERDE ÇALIŞIR? •Özel Ofislerinde •Ruh Sağlığı Birimlerinde •Sağlık Hizmetleri Servislerinde •Hastanelerde •Okullarda •Üniversitelerde •Yasal Sistemlerde •Tıbbi Sistemlerde •Danışmanlık Merkezlerinde •Devlet Dairelerinde •Askeri Hizmetlerde Çalışabilirler.

KLİNİK PSİKOLOG İLE PSİKİYATRİST FARKI NEDİR?

Psikiyatristler, klinik psikologlardan farklı olarak 6 yıl tıp fakültelerinde tıp eğitimi alırlar. Daha sonra da 4 yıl psikiyatri uzmanlığı yaparlar. Yani bedenin psikolojik olayları ve hastalıkları üzerine uzmanlaşmış tıp doktorlarıdır. Klinik psikologlar ilaç yazamaz ve öneremezler. İlaç yazma ve önerme işi Psikiyatristler tarafından yapılabilmektedir. Psikiyatristler de, psikoterapi uygulayabilmek için uzmanlığına ek olarak ulusal veya uluslararası geçerliliğe sahip psikoterapi eğitiminden geçmesi gerekir.

NASIL KLİNİK PSİKOLOG OLUNUR?

Klinik psikolog olabilmek için bu alanda en az “yüksek lisans” derecesi almak gerekir. Bu alandaki yüksek lisans programları üniversitelerin psikoloji bölümlerinde açılmaktadır. Bu programlarda verilen dersler arasında psikopatoloji, psikoterapi, araştırma yöntemleri, istatistik, kişilik ve zekâ testleri, bilişsel süreçler gibi derslerin bulunması gerekmektedir. Bu derslerin yanında ayrıca süpervizyonlu çocuk ve yetişkin kliniği stajları ile alanda belli bir araştırmaya dayalı bir tez çalışması da gereklidir.

KLİNİK PSİKOLOJİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI BULUNAN OKULLAR HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ •Lisans akademik başarı ortalaması en az 2.80 •ALES’ten en az 55 puan almış olmak •YDS’den en az 70 puan almış olmak ORTA DOĞU TEKNİK ÜNİVERSİTESİ •ALES’ten en az 80 puan almış olmak •İngilizce yeterlilik sınavından (METU IYS) en az 75 almış olmak •2 adet referans mektubu

•Niyet mektubu OKAN ÜNİVERSİTESİ •ALES’ten en az 55 puan almış olmak •YDS’den en az 60 puan almış olmak (eşdeğer başka sınavların puan türleri de geçerlidir) BİLGİ ÜNİVERSİTESİ •ALES’ten en az 65 puan almış olmak •Lisans akademik başarı ortalaması en az 2.50 •YDS’den en az 80 puan almış olmak IŞIK ÜNİVERSİTESİ •ALES’ten en az 55 puan almış olmak •2 adet referans mektubu 6.ANKARA ÜNİVERSİTESİ 7.ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ 8.İSTANBUL GELİŞİM ÜNİVERSİTESİ 9.BAHÇEŞEHİR ÜNİVERSİTESİ 10.İSTANBUL ESENYURT ÜNİVERSİTESİ 11.İSTANBUL AREL ÜNİVERSİTESİ 12.ÜSKÜDAR ÜNİVERSİTESİ 13.BEYKENT ÜNİVERSİTESİ 14.HASAN KALYONCU ÜNİVERSİTESİ 15.İSTANBUL AYDIN ÜNİVERSİTESİ 16.YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ

SPOR VE EGZERSİZ PSİKOLOJİSİ

1895 yılında Norman Triplett’in çeşitli çalışmaları ile spor psikolojisinin temelleri atılmıştır.

Spor ve Egzersiz Psikolojisi Nedir ?

Spor psikolojisi sporcuların üst düzey performansa ulaşması için sporcuya destek, zihinsel antrenman programları hazırlamak, optimal canlılık düzeyi kontrolü gibi konulara odaklanır. Bu konulara spesifik olarak bakacak olursak, •Fiziksel performansı artırma ( motivasyon, odaklanma, algılama, dikkat, kendine güven duygusu, yarışma stratejileri vb. ) •Sporcuların yarışmaya hazırlanmalarını sağlamak amacıyla kullanılan çalışmalar (hedef belirleme, gevşeme, imgeleme / zihinsel çalışma ) •Sporcunun performansına engel olan psikolojik etmenlerin ortadan kaldırılması (yarışma kaygısı, yarışma stresi, gerginlikler, tükenmişlik, yaralanmaya bağlı psikoloji, çeşitli psişik sorunlar )

Egzersiz ve Spor Psikolojisi Yüksek Lisans Programları

Genel olarak Egzersiz ve Spor Psikolojisi Yüksek Lisans eğitimi üniversitelerin Beden Eğitimi Ve Spor Yüksekokulu (BESYO) departmanlarında verilmektedir.

Marmara Üniversitesi ( Tezli / Tezsiz) •% 50 ağırlıkla ALES Puanı •% 20 ağırlıkla önceki mezuniyet notu •% 15 mesleki bilgi değerlendirmesi •%15 mülakat (sözlü) Akdeniz Üniversitesi •ALES’ten en az 55 puan almış olmak •Yabancı dil sınavından; tezli yüksek lisans programları için sınava girmiş olmak, •Mülakat sınavında adaylar, 100 tam puan üzerinden değerlendirilir. Mülakatta adayın; tezli yüksek lisans programı için bilimsel araştırma yaparak, bilgilere erişme, bilgiyi değerlendirme ve yorumlama yeteneğini kazanma, tezsiz yüksek lisans programı için ise mesleki konularda derin bilgi kazanma özelliği ve mevcut bilginin uygulamada kullanımı konuları da değerlendirilir. Başkent Üniversitesi •ALES’ten, başvurduğu programın puan türünde 55 standart puandan az olmamak koşulu •Üniversitelerarası Kurul tarafından ÜDS’ye eşdeğerliği kabul edilerek, Enstitü •Kurulunca başarı taban puanı belirlenen, ulusal ve uluslararası geçerliliği olan KPDS, TOEFL ve benzeri dil sınavlarında başarılı olan adaylar, o dilin yeterlik sınavından muaf tutulur. Bilim alanı yabancı dil olan adaylar, yabancı dil sınavlarına, başka bir yabancı dilden girer.

ETKİLİ CV YAZIMI Püf Noktalar

-Özgeçmiş en fazla iki sayfa olmalıdır. (Akademik Cv daha uzun olabilir.) -Uzun paragraflardan kaçınmalısınız. (Cv incelemelerine çok uzun zaman ayrılmıyor.) -Genellikle Cv yazarken kolay okunabilen karakterler kullanılıp 11 veya 12 punto ile yazılmalıdır. -Başvurduğun pozisyona uygun bir ön yazı hazırlamalısın. Genel başvuru yapıyorsan, ön yazında hangi alanda çalışmak istediğinizi belirtmelisiniz. -Cv’nizde kullandığınız fotoğrafınızda vesikalık kullanmanız en mantıklı seçim olacaktır. Fotoğrafta kirli sakal, dağınık saç, cırtlak renk t-shirt gibi göze batacak olumsuzluklar olmamalıdır. -İş tecrübelerinizin altında kısa cümlelerle “yaptığınız işin size neler kazandırdığını ve edindiğiniz tecrübeleri” yazmanız yararınıza olacaktır. Genelde bu boşluk “İşin Tanımı” şeklinde nitelendirilir. -Referanslarınız varsa muhakkak işverenler tarafından dikkate alınacaktır. -Akademik başarılarınız varsa eğitim bilgilerinize dipnot olarak düşmeniz etkili bir cv için önemli olacaktır.

Kişisel Bilgiler

-Adını, açık adresini, sana ulaşılabilecek telefon numaralarını ve e-mail özgeçmişinin başına mutlaka yazmalısın. -Doğum tarihi, doğum yeri, medeni durum gibi bilgiler yazılmalı.

Eğitim Bilgileri -Mezun olduğun programları ters kronolojik sıra ile yazmalısın. -Okurken aldığın dereceleri ya da önemli başarıları ve genel not ortalamanı belirtebilirsin. -Yeni mezunsan bu bölüm başta olmalı fakat iş deneyimine sahipsen bu bölümü iş deneyimi altına yazabilirsin. İş/Staj Deneyimi -Ters kronolojik sıra ile iş ve staj deneyimlerini yazmalısın. -Çalıştığın yerdeki pozisyonunu belirterek her birinin altına sorumluluklarını ve genel olarak yaptığın işleri listelemelisin. -Başarılarını özellikle vurgulamalısın. Beceriler -Bildiğin yabancı dilleri ve bilgisayar programlarını belirtebilirsin. -Birkaç program ya da yabancı dil biliyorsan yanlarına hangi seviyede bildiğini ekleyebilirsin. -Bunların dışında başvurduğun pozisyon özelinde yazılabilecek becerilerini yazabilirsin. -Eğer pozisyon için gerekli ise ek bilgi başlığı altında sürücü belgenin olduğunu belirtebilirsin. Eğitimler/Sertifikalar -Katıldığın mesleki kurs ve eğitimleri sertifikalarını uygun başlıklar altında belirtebilirsin. Referanslar -İşverenlerin en çok önemsedikleri bölümlerden birisidir. -İki referans yazılabilir. -Sizi yakından tanıyan kişileri referans göstermek mantıklı olacaktır. -Eğer referansınız yoksa bu bölümü eklemeyebilirsiniz. -Diğer bir seçenek ise “Talep edildiğinde verilecektir.” İbaresini eklemektir.

MESLEK YASASI

(Eski eylemlerden รถrnek afiล )

TPD TARAFINDAN HAZIRLANAN MESLEK YASASI ÇALIŞMALARI’NIN ÖZETİ 2008 yılında yayınlanan kitapçık TPD’nin meslek yasasına dair yaptığı çalışma ve gerekçeleri kapsamlı bir şekilde sunmaktadır. Kitapçık içerisinde; Psikoloji Meslek Yasası yasaya yönelik hazırlanmış kanun tasarısı, T.C. Sağlık Bakanlığı ile yapılan yazışmalar, kurulan işbirliklerini kapsamaktadır. Kitapçıkta Meslek Yasası gereklilikleri, bugüne kadar psikologluğa dair alınan resmi karar ve yazılar TPD’nin attığı adımları da görmek mümkün.

TODAP TARAFINDAN HAZIRLANAN PSİKOLOG MESLEK YASASI’NIN ÖZETİ 2013 yılında yayınlanan kitapçıkta TODAP tarafından hazırlanmış meslek yasası tasarısı ve gerekçelendirilmeleri belirtilmiş. Aynı zamanda TODAP tarafından gerçekleştirilen “Psikologların Çalışma Yaşamında Karşılaştıkları Hak İhlalleri Anketi Raporu” da sunulmuştur. Kitapçıkta ODA’laşma süreci ile ilgili detaylı bilgiler de sunan TODAP bunların gerekçelerini de belirtmiştir.

Meslek Yasası Önerisinin Amacı

Bu iki kitapçığa TPD ve TODAP’ın resmi sitelerinden açık bir şekilde ulaşmak mümkündür. Eğer kitapçıklara ulaşamasanız meslekyasasi@tpocg.net adresine mail atarak bizlerden de bilgi alabilirsiniz. Meslek yasasına dair yapılmış çalışma ve araştırmaları oluşturacağımız arşivde toplayarak gelecek günlerde sizlere sunmayı planlıyoruz. Bu iki çalışma psikoloji biliminin hem akademik hem de uygulamalı alanlarının tanımlarının yapılması bizlere gelecekte yapılabilecek olan hak ihlallerini engelleme açısından büyük öneme sahip. TODAP tarafından hazırlanan yasa teklifi 16 Mayıs 2013 tarihinde TBMM Başkanlığına kanun teklifi olarak sunulmuştur. Yine bu teklifi bizlere ulaşarak elde edebilirsiniz. Bu çalışmalar dışında geçtiğimiz yıllarda Sağlık Bakanlığı tarafından yayınlanan Sağlık Meslek Gruplarının İş ve Görev Tanımları yazıda “Klinik Psikolog” meslek tanımı ve görevleri açıklanmıştır. Son yıllarda mesleğimize yönelik en güncel hukuksal değişikliklerden birisi bu olmuşt