TRAJECTUM #4 | 09 12 2014 | www.trajectum.hu.nl | magazine voor Hogeschool Utrecht
quinoa, gojibessen, tarwegras...
KOOK GEWOON!
Nieuwe hype ‘Mens, ga koken!’, riep Pim Fortuyn ooit tegen verslaggeefster Wouke van Scherrenburg, toen ze hem irriteerde met een kritische vraag na een verloren debat. De uitspraak van Fortuyn zou zo op de
INHOUD
REDACTIONEEL
cover van Trajectum kunnen staan, deze editie. Het laatste nummer van het jaar staat in het teken van voedsel. We koken te weinig, volgen allerlei trends op voedselgebied, eten te eenzijdig, worden te dik en al deze trends kosten ook nog eens bakken met geld. ‘Eet gewoon’, zegt kok Ramon Beuk in ons interview met hem. Al die hypes van raw- en powerfood, pilletjes, vitaminen. De grootste waanzin. Voedingsdeskundige en HU-docent Nelleke Stegeman is het daarmee eens, legt een aantal trends langs de meetlat en onderscheidt zin van onzin. De kerstdagen staan voor de deur en dat betekent eten, te veel eten. Als we Albert Heijn mogen geloven is kerst zelfs “het meest magische feest, waarin we tijd heb-
9
12 INTERVIEW
ben voor elkaar, tijd om te koken en uit-
PANEL
gebreid te eten”.
HO HO SODEXO
DE BEUK ERIN
Het panel is het deze maand
Lekker-eten-deskundige Ramon
en de salade op een dinerbord.
roerend eens: de HU-kantines
Beuk vindt superfood onzin en
Ik voel een nieuwe hype aankomen.
zijn niet duurzaam.
raadt iedereen aan zelf te koken
Wat moet je dan met al die goede adviezen van gezond en met mate? Tip van onze columnist Reint Jan Renes: serveer het hoofdgerecht op een dessertbordje
Janny Ruardy janny.ruardy@hu.nl
2
TRAJECTUM#4 09122014
met verse producten.
11-39 VOEDINGSSPECIAL
Superfood, powerfood of gewoon diëten. De trends in voedselland zijn bijna niet bij te houden. Een selectie van vijf ontwikkelingen langs de meetlat van zin en onzin, volgens HU-docent Nelleke Stegeman.
35
28
TRAJECTUM TEST
BEELDREPORTAGE
RODE HUISWIJN
AAN TAFEL
Na een met alcohol doordrenk-
Wat schaft de pot? Trajectum-
te avond weten we precies wel-
fotograaf Kees Rutten schuift
ke wijn je in je mandje kan leg-
aan bij studenten, die samen
gen.
eten.
17
COLUMN
18
CHECK
38
PRIJZENFESTIVAL
40
CULTUUR
44
DRIVE
Reint Jan Renes helpt je de feestdagen door
Obesitas op z’n retour?
Het is feest dus we geven heel veel leuks weg
Boeken- en filmtips voor de donkere dagen
Harold van de Kamp maakte een Utrechts fotoboek
IEDERE DAG VERS trajectum.hu.nl twitter.com/trajectum facebook.com/trajectum
09122014 TRAJECTUM#4
3
4
TRAJECTUM#4 09122014
IN BEELD In de oliebollenkraam op de Neude komt de geur van olie je al van verre tegemoet. De naam ‘oliebollenkraam’ dekt de lading al lang niet meer. In het assortiment zit tegenwoordig: appelbeignets, oliebollen, krentenbollen, appel-, kersen-, bananen-, rumrozijnen- en Berlinerbollen. Oliebollen horen bij het einde van het jaar. Lekkere oud-Hollandse gezelligheid in rustiek uitgevoerde
kramen die het sentiment van ‘toen was geluk heel gewoon’ weer even tot leven brengen. Het geluk wordt compleet want van 6 december tot en met 4 januari gaat de kunstijsbaan van 25 bij 15 meter op het plein open. De kerstmarkt en chalets waar we kunnen eten en drinken, maken het af. Met ‘Winter Plaza Utrecht’ gaan we een mooie winter tegemoet.
09122014 TRAJECTUM#4
5
UPDATE
‘Krankzinnige’ huren Wethouder Wonen Paulus Jansen vindt dat er in Utrecht nog te vaak ‘KRANKZINNIGE’ prijzen worden gevraagd voor kamers. Daarom wordt de aanpak van het HUURTEAM Utrecht verbreed. Behalve kamerbewoners kunnen voortaan huurders van particuliere, zelfstandige woningen terecht bij het Huurteam. Die controleert de huurprijs, het onderhoud, de kwaliteit of het huurcontract. Het Huurteam moet ook bijdragen aan de aanpak van HUISJESMELKERS en heeft een Meldpunt Ongewenst Verhuurgedrag. Hier kunnen kamerhuurders intimidaties of bedreigingen van hun verhuurder melden.
De perfecte baby In 2045 worden de perfecte baby’s in speciale machines gemaakt. Met deze stelling wonnen zes HU-studenten de Future Health Battle 2014. In de BATTLE bedachten ruim veertig studenten verschillende toekomstscenario’s over de zorg: van een radarchip die ziektes opspoort tot een genezend tablet. Team
Genbrio won met de BABYMACHINE, waarbij ouders zelf de genen van hun baby kunnen bepalen. Anneline Sevenster, lid van het winnende team, kreeg wisselende reacties op de machine. ‘Een jongere man zei dat hij over DE BUIK VAN ZIJN VROUW wil kunnen wrijven, niet een machine.’ Philips Design gaat komend half jaar aan het prototype van Genbrio werken.
FF BELLEN MET WILLEM HOOLWERF OVER SCHAATSEN
Willem Hoolwerf (20) is student bouwtechnische bedrijfskunde aan de HU, maar vooral – sinds maart 2014 – de nummer twee van de wereld in het allround schaatsen voor junioren. Nu is hij aan het trainen voor de Olympische Winterspelen van 2018. De nieuwe Sven Kramer? ‘Een betere Sven. We hebben hetzelfde profiel, dus hij is zeker een voorbeeld voor mij. Ik heb dezelfde lichaamsbouw en schaats ook zijn afstanden. Toch wil ik nog beter dan Kramer worden. En op de juiste baan blijven schaatsen natuurlijk.’ Je probeert nu aan te sluiten bij de top voor senioren. Lukt dit een beetje? ‘Ik ben nu lid van het team-Clafis met top-
6
TRAJECTUM#4 09122014
coach Jillert Anema. Het is altijd moeilijk en kost een hoop tijd. Met slapen kom je er niet. Ik train hard en als het zo doorgaat moet het lukken. Dan wordt mijn weg naar de Olympische Winterspelen ook toegankelijker.’
Zijn al die uren trainen te combineren met je schoolrooster? ‘Vaak wel. Ik heb gezorgd dat de roosters elkaar aanvullen. De school werkt gelukkig ook mee. Ik heb geen speciaal rooster, maar mijn leraren weten ervan. En als ik echt iets belangrijks heb, krijg ik vrij.’ Valt er geld mee te verdienen? Of levert een carrière in bouwtechnische bedrijfskunde meer op? ‘Schaatsers als Sven Kramer en Bob de Jong verdienen tonnen per jaar. Je moet dus echt goed worden, wil het geld binnenrollen. Het is een risico. Mocht ik bijvoorbeeld dit jaar een ernstige blessure krijgen, dan kan het zomaar over zijn met de pret. Daarom ben ik ook aan deze studie begonnen. Mijn studie is een vangnet voor mij.’ | RK
Foto: Maarten Nauw
Badkamer bijna klaar Aan de Bolognalaan verrijst het vierde studentencomplex van de SSH Utrecht in De Uithof, Johanna genaamd. Vanaf medio 2015 zijn de vierhonderd studentenkamers van 16 vierkante meter en ruim 250 studio’s van 24 vierkante meter klaar voor bewoning. Op de begane grond komen voorzieningen zoals een wasserette en een koffiebar. Het gebouw is aan de buitenkant bekleed met blauwe en witte tegels en oogt daardoor als een badkamer. www.facebook.com/woneninjohanna
ALDUS
134
miljoen euro per jaar is Vlaanderen kwijt voor onderwijs aan Nederlanders. Deze verliespost ontstaat omdat het Vlaamse onderwijs meer Nederlanders trekt dan omgekeerd. Het aantal Nederlandse studenten in Vlaanderen is de laatste tien jaar verdrievoudigd naar ruim zesduizend.
Schulden ‘Wettelijk hebben mensen recht op een minimum van negentig procent van de bijstandsnorm, ongeveer achthonderd euro. Maar wij komen veel mensen tegen die het met vijf- tot zeshonderd euro in de maand moeten doen.’
Zegt Edwin ten Holte, directeur van de Stichting Verslavingsreclassering ggz in de Volkskrant naar aanleiding van een onderzoek van Nadja Jungmann, lector Schulden en Incasso van de HU.
09122014 TRAJECTUM#4
7
HET PANEL IEDERE MAAND SPREKEN VIJF PANELLEDEN ZICH UIT OVER EEN ACTUELE KWESTIE
STELLING
De HU-kantines zijn niet Een groep medewerkers op de FEM voerde onlangs een guerrilla-actie tegen de grote hoeveelheden plastic afval in de kantines en het gebrek aan afvalscheiding. Ondertussen wint de HU onderscheidingen als duurzame hogeschool. Het Trajectum-panel is eensgezind: HU-kantines moeten duurzamer!
8
TRAJECTUM#4 09122014
ELLEN SCHEPENS (vicevoorzitter LSVb, student medische hulpverlening)
‘Er is geen goed excuus om niet meer in te zetten op duurzaamheid. Zeker het scheiden van afval zou niet al te ingewikkeld moeten zijn. De hogeschool heeft al twee keer de SustainaBul gewonnen, een prijs voor de meest duurzame hogeschool. Blijkbaar doen ze dus iets goed. Twee jaar geleden werden er zelfs iPads uitgedeeld aan raadsleden om minder papier te verbruiken. Maar zoiets simpels als afval scheiden krijgen ze niet voor elkaar. Dat is toch idioot? Trouwens: ik geloof dat die iPads ook niet meer worden uitgedeeld. Het is goed om te zien dat medewerkers hiertegen protesteren. Je kunt niet altijd het systeem afwachten, dan duurt het soms zo lang dat je wel zelf in actie moet komen. En natuurlijk kan iedereen zelf ook iets doen om afval en rommel te verminderen.’
HARTGER WASSINK (onderzoeker aan het lectoraat Normatieve Professionalisering)
‘Ik begin door dit soort vragen te beseffen hoe oud ik word. In de jaren tachtig voerde ik op de middelbare school actie om plastic bekertjes te weren. Met succes: voortaan nam iedereen zijn eigen koffiebeker mee. Vijf jaar later op de Radboud Universiteit, kreeg iedereen een plastic beker met logo van de universiteit, na mijn actie. Ik spreek nog steeds over meer dan twintig jaar geleden. Tegenwoordig raap ik alle plastic flesjes op die ik zie liggen. Dat is mijn bijdrage aan een schonere wereld. Actievoeren tegen plastic en ander afval in kantines heb ik achter me gelaten. Dat het 25 jaar geleden werkte, en nu niet meer, beschouw ik als bewijs dat de wereld een irrationele plek is om te leven, iets waar je je slechts over kunt verwonderen. Weet je wat duurzaam is? Zelf boterhammen meenemen en een flesje drinken. Kortom: geen actievoeren, niet naar een ander wijzen, je eigen gedrag veranderen, dan verandert de kantine vanzelf.’
duurzaam
ARNO WILKENS (docent mediatechnologie)
GIJSBERT BRINKMAN (student fysiotherapie, vicevoorzitter Hogeschoolraad, student-lid faculteitsraad Gezondheidszorg)
ZAKARIA TAOUSS (student international communication and media)
‘Ik ben het er erg mee eens. Er is nog veel te winnen in de kantines en bij Sodexo. Niet alleen qua afvalscheiding maar ook qua verpakkingen. Het is leuk dat we als HU duurzaam zijn, maar het is duidelijk dat we dit nog lang niet op elk gebied zijn. De hogeschool zou meer eisen mogen stellen aan Sodexo als leverancier. Het leuke is dat we vorig jaar met een groep studenten onderzoek hebben gedaan naar afval in kantines. Studenten kwamen met heel praktische ideeën. Zo bedachten ze afvalbakken die vast zitten aan de tafels. Daarmee maak je het iedere kantinebezoeker makkelijk om afval te scheiden. Dat is noodzakelijk, want het eerste probleem is dat mensen hun afval gewoon laten staan. En daarna komt nog eens de stap dat ze moeite moeten doen om hun afval te scheiden. Als je het te moeilijk maakt, bereik je alleen de groene hippies. Met vaste afvalbakken aan de tafel los je beide problemen in een klap op. Het kan dus.’
‘Natuurlijk kunnen de kantines duurzamer. Utrecht heeft sinds kort zelfs een winkel zonder verpakkingen, dat zou ook hier goed kunnen. Het probleem is, dat je met zo’n grootgrutter als Sodexo zit. Maar ik zie genoeg mogelijkheden bij een volgende aanbesteding. Het zou mooi zijn als je een soort AH To Go-concept kunt aanbieden met een lokale aanbieder, die beter op maat kan leveren. Zoals je met Dopplerflessen gemakkelijk een refill kunt nemen, zou je dat ook met een borden en bakjes kunnen doen. Dan heb je geen verpakkingen meer nodig. En waarom zou je niet met opleidingen samenwerken, bijvoorbeeld met Small Business and Retail Management? Dan kunnen studenten zelf een groene catering opbouwen. Maar goed, het heeft natuurlijk niet alleen met de catering te maken, maar ook met het gedrag van mensen. En dat is het moeilijkste te veranderen. Dat zag je wel bij de rotzooi op de Padualaan direct na de zomervakantie.’
‘Ik volg een minor in Antwerpen en hier is het volstrekt normaal dat afval gescheiden wordt ingezameld. Ik sta nu in de gang op school en zie meteen drie verschillende afvalbakken bij elkaar staan. In Nederland zie ik dat veel minder. Mensen interesseert het ook niet om afval gescheiden in te zamelen. En zeker niet als ze op een van de meest luie plekken ter wereld zitten, de kantine van een hogeschool of universiteit. Zoiets kun je alleen veranderen met regels. Strenge regels. Vanuit rijk, gemeente en school. Dan weten mensen dat er een boete op staat, maar ook dat het om een echt probleem gaat dat je serieus moet nemen. Maar in Nederland zijn er weinig regels. Vanuit de overheid niet, vanuit school niet en ook niet in de opvoeding. Dat zou voor mij mogen veranderen. En dan gaan mensen vanzelf meer aan afvalscheiding doen, zelfs op de meest luie plek ter wereld.’ | MJ
09122014 TRAJECTUM#4
9
VOLGENS RUTTEN REDACTEUR GERARD RUTTEN BLIKT TERUG OP HET NIEUWS
In het nieuws: laptopvrije colleges, de worsteling van hogescholen met onderzoek en de bezuinigingen op het ondersteunend personeel.
10
TRAJECTUM#4 09122014
Groot nieuws was het: de opleiding communicatie- en informatiewetenschappen van de Universiteit Utrecht vraagt studenten om LAPTOPS tijdens hoorcolleges thuis te laten. Zij zouden te snel afgeleid zijn door Facebook en andere verlokkingen op internet. Het experiment is een zwaktebod. Er blijven immers talloze mogelijkheden om saaie colleges door te komen: uit het raam staren, dagdromen, smiespelen met je buurman of –vrouw. Met tablets en mobieltjes kun je alsnog blijven facebooken en whatsappen. Dé oplossing is natuurlijk dat docenten zulke boeiende colleges geven dat studenten aan hun lippen hangen en er niet over piekeren de laptop open te klappen. Nog beter: benut de mogelijkheden die tablets en laptops bieden tijdens de colleges. Laat studenten via WhatsApp vragen stellen aan de docent en relevante filmpjes op YouTube bekijken. Heel leerzaam allemaal. ONDERZOEK heeft een grote vlucht genomen binnen hogescholen. Lectoren doen massaal praktijkgericht onderzoek voor bedrijven en instellingen, vaak in samenwerking met docenten. Maar dit gaat aan het gros van de studenten voorbij. Onderwijskeurmeester NVAO deelde aan de opleidingen accountancy en bedrijfseconomie van de HU een gele kaart uit. Een van de kritiekpunten: er is te weinig aandacht voor onderzoeksvaardigheden. De opleidingen dienden een herstelplan in en zullen naar verwachting over twee jaar wel door de accreditatie komen. Echter, het stempel ‘goedgekeurd’ is geen garantie dat het snor
zit. De opleiding maatschappelijk werk en dienstverlening bijvoorbeeld slaagde voor de accreditatie, terwijl de keurmeester stevige kritiek uitte op het onderzoek in het curriculum. Het lijkt te veel op het aanleren van een ‘kunstje’ in plaats van het ontwikkelen van een onderzoekende houding. Hogescholen moeten dan ook het laatste advies van de Onderwijsraad ter harte nemen: geef studenten vanaf het eerste jaar les in onderzoeksvaardigheden en kweek vanaf dag één een onderzoekende houding. Een andere wind die door de HU waait is de operatie ONTVLECHTEN, HARMONISATIE en BEZUINIGINGEN bij het ondersteunend personeel. Hierdoor moet er meer geld overblijven voor het onderwijs. Een sympathiek uitgangspunt maar het houdt de gemoederen op de werkvloer flink bezig. Dat bleek bijvoorbeeld uit de grote opkomst op een extra vergadering van de Personeelsraad en de vaak cynische (anonieme) reacties op een artikel hierover op de site van Trajectum. De nieuwe algemene directeur HU Diensten werkt met zijn team aan verdere maatregelen, terwijl er onder meer bij de Hogeschoolraad openlijk vragen worden gesteld. Welke visie ligt er aan de operatie ten grondslag? Krijgt de directeur HU Diensten niet te veel macht? Is de juiste procedure bij het aanstellen van andere dienstendirecteuren wel gevolgd? Het wordt de hoogste tijd om het personeel goed te informeren. Want als de onzekerheid nog langer voortduurt kunnen zij de hakken in het zand zetten en de lont in het kruit steken. | TWITTER: @GERARDRUTTEN
VOEDINGSSPECIAL
KOOK GEWOON! 09122014 TRAJECTUM#4
11
INTERVIEW
‘Ga nou maar gewoon eten’
RAMON BEUK
12
TRAJECTUM#4 09122014
doet niet al te ingewikkeld over eten. De Utrechtse kok, ondernemer en restaurant-vooreen-maand-eigenaar bedenkt het liefst mooie feestjes en daar hoort lekker koken bij. Een eerlijk gesprek over normaal koken en eten, foodtrends en overgewicht.
| TO S CA SEL
09122014 TRAJECTUM#4
13
T
v-kok? Ik ben geen tv-kok!’ Even breekt de hartelijke glimlach van Ramon Beuk. ‘Als je op tv kookt, krijg je al snel dat stempeltje. Ik heb op tv gekookt voor Koffietijd, in Born 2 Cook en in Terug naar mijn Roti, maar ik ben niet alleen tv-kok. Ik ben ondernemer, ik schrijf kookboeken en heel soms ben ik op tv. Maar de laatste keer dat ik opnames had, was in 2012.’ Beuk nam de liefde voor koken over van zijn moeder. Als klein jongetje zag hij haar in de weer met pannen en dat vond hij mooi om te zien. Maar het allermooiste vond hij het moment dat het eten op tafel kwam en mensen blij werden van het eten dat zij had gekookt. Beuk: ‘Toen ik me dat realiseerde wist ik: wow, dat wil ik ook doen.’
En dus volgde Beuk een koksopleiding. Maar toen hij die had afgerond en in een keuken belandde, beviel dit helemaal niet. ‘Als keukenteam sta je achter een muurtje te zweten en ben je geen onderdeel van de reden waarom mensen uit eten gaan. Ik miste dat. Ik wilde eten serveren en mensen uitleggen wat er op hun bord lag en waarom ik deze smaken en structuren had gecombineerd. Dus ik wilde wat anders gaan doen en toen ging ik pedagogiek studeren om meer met mensen om te kunnen gaan en gericht iets over te kunnen brengen op mensen.’ Na een korte periode bij HEMA, waar hij verschillende broodjes ontwikkelde, kwam hij terecht bij voedingsmiddelenconcern Unilever. Daar gaf hij kookdemonstraties aan onder andere slagers en groenteboeren. Tijdens een van deze presentaties werd hij gespot door televisiemakers en de rest is geschiedenis. Beuk startte zijn eigen bedrijf, schreef kookboeken en werd een bekend tv-gezicht. De 43-jarige kok en ondernemer zit op z’n praatstoel in De Glazen Ruimte, zijn bedrijf in Maarssen. In het pand
‘Ongezond eten is ook een mindfucker. Je weet dat het verkeerd is, maar je doet het toch’
14
TRAJECTUM#4 09122014
met verschillende zalen en een enorme keuken doet hij wat ie het liefst doet: events organiseren, groepen ontvangen en gasten verwennen met lekker eten en gezelligheid. Een keer per jaar tovert hij zijn bedrijfsruimte om tot restaurant- voor-een-maand waar hij zijn gasten een onvergetelijke avond probeert te bezorgen. Dat doet hij eigenlijk al z’n hele leven. ‘Ik ben de jongste uit een gezin van zeven kinderen en bij ons was het niet vanzelfsprekend dat iedereen zijn verjaardag vierde met een feestje, omdat je dan wel bezig kon blijven. Onze moeder kookte je favoriete eten en dat was het dan, maar ik wilde mijn vriendjes uitnodigen. Mijn muziek, mijn eten, mijn verrassinkjes. Toen ik nog te jong was om te koken, maakte ik al mijn eerste feestdrankje. Ik verzamelde mooie glaasjes, deed daar een bolletje ijs in en schonk er aan tafel 7-up op. Dat ging dan heel mooi schuimen. Mijn gasten waren verrast en dat vond ik leuk.’ Is een restaurant-voor-een-maand per jaar genoeg? Zou je geen eigen restaurant willen hebben? ‘Mensen denken in hokjes: je bent kok, wil je geen eigen restaurant hebben? In Nederland is het niet zo dat koks die bekend zijn van tv of media een eigen restaurant hebben. Julius Jaspers van Topchef heeft z’n eigen grillbar geopend, maar hij wordt kapot geschreven door de media. Jamie Oliver hebben ze ook proberen kapot te maken hier in Nederland. Dat is hartstikke Nederlands: hoe beter het met je gaat, hoe liever ze je neerhalen. Heel vals. Ik wil geen
restaurant waar mensen verwachten dat ik elke dag ben, ik wil feestjes geven.’ Beuk kookt zelf allang niet meer iedere avond. Hij eet regelmatig buiten de deur of op de zaak en als hij thuis moet eten is ie ook niet vies van een afhaalroti (Let op: alleen als het bereid is door Hindoestanen!). Hij is praktisch en nuchter en snapt best dat onervaren keukenprinsen en -prinsessen moeite hebben met koken. Hij ziet dat veel mensen uit gemak grijpen naar diepvriespizza’s en ander snel-klaar voedsel, maar gezond koken hoeft volgens hem niet zo’n ding te zijn. Koken is volgens Beuk vooral een kwestie van organiseren: ‘Als je nog niet zo’n goede thuiskok bent, is koken een gedoe. Je zoekt een receptje, haalt alle ingrediënten in de supermarkt, dan ga je thuis koken en heb je om half acht een bord eten op schoot en een koelkast vol met half gebruikte producten. Als je het bord op het aanrecht zet, denk je: wat een kutklus. En de volgende keer haal je weer iets kant-enklaars. Als je jezelf aanleert om te plannen, goed boodschappen te doen en elke dag te koken, ga je vanzelf snelheid maken.’ Is het erg om kant-en-klaar voedsel te eten? ‘Dat hoeft helemaal niet. Sommige maaltijd➤ salades en magnetronmaaltijden met verse
09122014 TRAJECTUM#4
15
groenten, pasta en een stukje vlees of vis zijn niet goedkoop, maar wel prima. En bij het koken zijn een bouillonblokje of een blikje tomatenpuree handig. Maar helemaal kant-en-klaar is niet nodig. Omdat mensen geen verstand hebben van eten, halen ze dingen uit pakjes terwijl dat helemaal niet nodig is. Er zit 9 van de 10 keer onzin in en het is vaak ook veel te duur. Neem nou ‘Aardappel Anders’: je snijdt aardappels in plakjes, schenkt dat spul er overheen, doet het in de oven en dan heb je een aardappelschotel. Wat zit er in dat potje dat jij niet zelf kan maken? Alsof er een soort van magie uit dat pakje komt. Als jij room met een eitje mengt en zout en peper erbij doet, heb je een mooier en beter resultaat. Mensen hebben geen idee wat er in zo’n potje zit.’ Gebruik jij zelf nooit dingen uit pakjes, zakjes en potjes? ‘Jawel hoor, sommige dingen kosten heel veel tijd om zelf te maken. Basissauzen zoals een fond, bijvoorbeeld. Ga jij botten roosteren, trekken en acht uur laten inkoken? Nee, dat duurt veel te lang. Maar als je een kanten-klare fond kan kopen, maak je daar makkelijk je eigen soep of saus van. We moeten ons realiseren dat eten een belangrijk onderdeel is van ons leven en dat we daar wat bewuster mee om moeten gaan. En als we dat doen, kunnen we best lekker en gezond leven. De noodzaak van eten is er nou eenmaal, we moeten iedere dag eten. En dat is een groot verschil met het genieten van het eten. Ik maak van eten vaak een feestje, maar niet iedere dag.’ En die superfood/powerfood-trend, wat vind jij daarvan? ‘Gelul man, wat een onzin. Ga nou maar gewoon eten. Ik zie mensen die overdag
16
TRAJECTUM#4 09122014
CV RAMON BEUK • Geboren op 2 februari 1971 in Paramaribo • Woont in Utrecht • Volgde de koksopleiding, studeerde pedagogiek, werkte in de horeca, ontwikkelde culinaire concepten voor HEMA en Unilever. Presenteerde eerst een kookonderdeel bij Koffietijd. Daarna volgden een kinderprogramma en Born2Cook. • Hij schreef acht kookboeken (waaronder Elke Dag een Hap) en had een receptencolumn in De Telegraaf. • Reisde in 2011 terug naar Suriname. Dit werd vastgelegd door de NCRV in het programma Terug Naar Mijn Roti, waarvan in 2011 het gelijknamige boek verscheen. • Is als ondernemer druk in De Glazen Ruimte in Maarssen, evenementencentrum voor congressen, feesten en diners. Onder de titel ‘Elke dag een hap’ maakt Ramon Beuk kookboeken vol handige recepten. We geven drie keer de eerste twee delen weg van de serie. Mail trajectum@hu.nl o.v.v. Ramon Beuk.
pilletjes, vitamines en shakes nemen en ‘s avonds heel veel bier drinken. Dan heeft het helemaal geen zin. Ik zeg: je moet genieten van eten. Je kan alles eten. Echt alles. Zodra je regelmaat hebt, word je niet buitensporig dik. Dat kan niet. Dan maakt het ook niet uit wat je eet. Als je extreem dik bent, eet je waarschijnlijk te veel en te ongezond. Ik eet echt wel patat, ik eet echt wel mayonaise, maar ik doe het niet heel vaak en ik geniet ervan. Als het in overdaad voor je ligt en je eet door, dan gaat het fout.’ ‘Het grootste risico van voeding is overgewicht’, vertelt Beuk serieus. En dat geldt voor iedereen. De kok maakt zich er zorgen over. Hij ziet dat mensen ongezond en onregelmatig eten en eigenlijk geen idee meer hebben hoe het moet. Beuk: ‘Ongezond eten is ook een mindfucker. Je weet dat het verkeerd is, maar je doet het toch. Iedereen die rookt weet wat de gevolgen zijn, maar op dat moment is het fijner en lekkerder dan wat dan ook, dus je doet het. Zo gaat het met eten ook.’ Om zich heen ziet hij mensen die te lang te ongezond hebben gegeten op dieet gaan, een paar weken alleen maar extreem gezond eten om daarna weer in oud gedrag te vervallen. Daar wil hij wat tegen doen. Hij schreef de kookboekjes ‘Elke dag een hap’ waarin hij per week een boodschappenlijstje geeft en zeven recepten voor makkelijke en lekkere gerechten. Een dieet zou hij het niet noemen, maar het is een goede leidraad om een gezond eetpatroon op te bouwen. ‘We moeten ons bewust zijn van het feit dat voeding direct te maken heeft met onze gezondheid en daarom is het af en toe belangrijk om je af te vragen: Ben ik gezond bezig en wat kan ik doen om het beter te maken?’ |
Eten met je ogen Eten zonder dat je echt trek hebt. Iedereen doet het. Onbewust ongezond en te veel eten is in onze welvaartssamenleving een serieus probleem. Er zijn weinig dingen waar onze onmacht zo duidelijk naar voren komt als bij ons eigen eetgedrag. Zelfs als het niet lekker is, eten we. Gewoon omdat het kan. Onderzoek van de Amerikaanse voedingspsycholoog Brian Wansink liet zien dat bioscoopgangers uit gewoonte te veel popcorn eten, zelfs als het oude, kleffe popcorn is. We overeten echter niet alleen uit gewoonte, maar ook als de porties groter zijn. Zo werd bijvoorbeeld in een restaurant 43 procent meer van een pastagerecht gegeten op dagen wanneer men porties van 377 gram serveerde in plaats van de standaardportie van 248 gram. Naast portiegrootte blijkt ook een gevarieerder aanbod overeten te stimuleren. Zo blijken mensen meer ijs te eten wanneer ze uit drie (niet favoriete) smaken mogen kiezen dan wanneer alleen hun favoriete smaak wordt aangeboden. We eten dus voornamelijk met onze ogen en een klein beetje met onze maag. In een studie at een groep deelnemers soep uit gewone kommen. Een andere groep kreeg soep uit kommen die via een buisje onopvallend werden bijgevuld. Deze automatische ‘bijvullers’ (ze werden bijgevuld) aten 73 procent meer dan de deelnemers met een gewone soepkom. Hoewel ze veel méér gegeten hadden, voelden deze deelnemers zich niet meer verzadigd. In een andere studie aten aanwezigen op een receptie meer gebraden kippenvleugeltjes wanneer de schalen met overgebleven botjes steeds werden weggehaald dan wanneer de schalen bleven staan. Zolang we niet zien hoeveel we al hebben gegeten, eten we door. Hoe kunnen we voorkomen dat we - met de feestdagen voor de boeg - onbewust te veel en ongezond eten? Twee manieren lijken effectief te zijn. Maak van eten een bewust lastige handeling of zorg ervoor dat weinig eten toch veel lijkt. Het eerste kan je doen door te eten met de andere hand dan je gewend bent, of je bestek te vervangen door stokjes. Het tweede is te realiseren door je maaltijden op de kleinste bordjes te serveren die je hebt. Gebruik je dessertbordjes voor het hoofdgerecht en (om gezond eten te stimuleren) je dinerborden voor de salade. Smakelijke feestdagen.
COLUMN REINT JAN RENES, LECTOR CROSSMEDIALE COMMUNICATIE IN HET PUBLIEKE DOMEIN
09122014 TRAJECTUM#4
17
CHECK
Zitten is het nieuwe roken Ineens duikt overal de stelling op: zitten zou net zo gevaarlijk zijn als roken. Is het echt zo erg? En wat moeten we dan doen? Extra hardlopen? Met z’n allen gaan staan in de collegezaal? Harriët Wittink, lector Leefstijl & Gezondheid aan de faculteit Gezondheidszorg, verklaart de aandacht voor het nieuwe bewegen. | MA R C JA N S S EN | M A R C .J A N S S E N @ H U . N L
ZItten is het nieuwe roken. Is het echt zo erg? ‘Zo stellig ben ik niet. Roken kan leiden tot longziektes, zitten niet. Maar voor de rest zijn de overeenkomsten groot. Roken is gedrag dat voorkombaar is, veel zitten is dat ook. Het gaat om leefstijlfactoren die bijdragen aan een hogere ziektelast. Ook van zitten krijg je akelige dingen, waaronder diabetes type 2, kanker of hart- en vaatziekten. Dat blijkt uit diverse onderzoeken. Elk uur zitten voor de tv kost je 22 minuten van je leven. Het roken van een sigaret kost je 11 minuten. Ga je voor de tv hangen met een sigaret, dan tikt het dus snel aan.’
18
TRAJECTUM#4 09122014
Maar als ik na een dagje zittend werken ‘s avonds een stukje ga hardlopen, komt het toch weer goed? ‘Nou, dan moet je twee uur gaan hardlopen. En dan ben je er nog niet. Sinds 2007 weten we dat zitten een risico is dat onafhankelijk is van de mate waarin je daarnaast beweegt.’ Dus wat kan ik dan nog doen? ‘Je kunt beter geregeld opstaan. Even staan, even naar de wc lopen, dat helpt al. In de nieuwe Nederlandse Norm Gezond Bewegen, die er binnenkort aankomt, zal dat ook de richtlijn zijn: elke dertig minuten even opstaan.’
Dat wordt lastig in een collegezaal. ‘Ik zie het al voor me, ja, zo’n hele zaal die moet gaan staan. We hebben het hier op de faculteit nog niet uitgeprobeerd. Maar we hebben al wel een paar statafels voor vergaderingen. Dat schijnt ook sneller en efficiënter te zijn. En in de bewegingsindustrie zie je al een explosie van nieuwe producten zoals loopbanden die je onder het bureau kunt zetten. Of dat werkt? De hypothese is dat het zou moeten werken. Maar de wetenschappelijke onderbouwing daarvan ken ik nog niet.’
Het lijkt op een hype! ‘Het is alleen maar goed dat er veel aandacht is voor de gevolgen van inactiviteit. Het accelereert nu, overal duikt de stelling Zitten-is-het-nieuwe-roken op. Omdat het een sexy stelling is, het prikkelt de gedachten. Maar het heeft een hele tijd geduurd voordat het zover was. Ik riep het al bij mijn Openbare Les in 2007, maar toen werd het nauwelijks opgepikt. Nu pas is het wereldnieuws.’ Hoe verklaar je die toegenomen aandacht? ‘Er zijn twee groepen onderzoekers erg actief op dit gebied. In Australië is er een groep die het
benadert vanuit de bestrijding van diabetes type 2. En in Amerika timmert een groep onderzoekers hard aan de weg met de stelling dat zitten het nieuwe roken is. Daarop reageren dan weer andere groepen. En dan krijgt het ineens impact.’ |
Conclusie: De stelling dat zitten het nieuwe roken is, is:
o o T
Onjuist Alleen een hype Correct en verdient nog meer aandacht
Beweegfeiten • De Nederlandse Norm Gezond Bewegen is in 1998 opgesteld door een forum van bewegingsexperts. De stelling toen: volwassenen moeten een half uur per dag matig intensief bewegen, ter voorkoming van chronische ziektes. Inmiddels wordt gewerkt aan een herijking van de norm. Met daarin onder andere de aanpassing: niet eindeloos zitten, maar elk half uur staan – al is het maar even.
• Nederlanders zitten het meest van alle Europeanen, bleek uit onderzoek van epidemioloog Hidde van de Ploeg van het VU Medisch Centrum. 45,6 procent van de Nederlanders ouder dan 15 zit gemiddeld zeven uur of meer per dag. Voor de Duitsers is dit gemiddeld 5,8 uur en voor Belgen 5,7 uur. We zitten bovendien ook nog eens 85 procent van onze vrije tijd.
• Wie op zoek is naar zo’n kek loopbandje voor onder het bureau: vanaf 995 euro zijn ze te koop. En voor 1395 euro heb je er eentje met inklapbaar bureau: de Evo cardio WTD200. Maximale snelheid: 6 km p/u maximaal, maar adviessnelheid tijdens het werken ligt op 1,5 à 2 km per uur.
09122014 TRAJECTUM#4
19
TRENDS IN
over zin en onzin van superfood tot diĂŤten
20
TRAJECTUM#4 09122014
VOEDINGSSPECIAL
VOEDSELLAND
09122014 TRAJECTUM#4
21
De hypes in voedingsland buitelen steeds sneller over elkaar heen: raw food (uit!), zandloperdieet (z贸贸贸 2013) , quinoa (einde in zicht) en de powerfood van Rens Kroes (kan nog net). Daaronder liggen de (iets) langer lopende trends, van superfood tot snacken. Voedingsdeskundige en HU-docent Nelleke Stegeman licht vijf ontwikkelingen toe, onderscheidt gezond van ongezond en duidt de populariteit. 22
TRAJECTUM#4 09122014
| GERARD RUT T EN
SPECIAL
SUPERFOOD ‘Onzin, het is een marketingterm’ Gojibessen, hennepzaad, tarwegras en rode druiven, maar ook broccoli, knoflook, olijfolie en donkere chocolade. Allemaal voedingsmiddelen met het stempel superfood. Ze bevatten extra veel voedingsstoffen als mineralen en vitaminen, zeggen adepten. Dagelijkse consumptie heeft volgens hen veel voordelen: het voorkomt hart- en vaatziektes, vermindert depressies, verhoogt het libido en helpt met afvallen en ontgiften van het lichaam.
Gezond/ongezond Stegeman: ‘Superfood is op zich gezond, maar ook onzin. Eén product of groep producten eenzijdig consumeren is namelijk nooit gezond. En in veel bekende voeding zitten ook nuttige stoffen. Een aardappel bevat bijvoorbeeld veel kalium.’
Elitair/populair Door de hoge prijzen voor superfood blijft het een elitaire aangelegenheid, verwacht Stegeman. ‘Ik at al jaren quinoa, een soort graan. Maar toen het trendy werd, verdrievoudigde de prijs. Nu eet ik het niet meer.’
Wat dan wel? Wie niet mee wil doen met de marketingflauwekul van superfood, kan het beste gewoon naar de groentewinkel gaan. Stegeman: ‘Die ligt vol superfood. En als je de Schijf van Vijf volgt, eet je gezond en gevarieerd. Met veel groente, fruit en volkoren graanproducten, zoals volkoren➤ brood.’
➤
09122014 TRAJECTUM#4
23
SNACKEN
‘We worden constant verleid’ We snacken de hele dag door. Een kroket uit de muur, een reep chocolade, snoep of drop van Albert Heijn, een gevulde koek bij het benzinestation of treinstation. De verleidingen lachen ons overal tegemoet. Een aantal wetenschappers, onder wie HU-lector Reint Jan Renes, pleitte onlangs in een opiniestuk in de Volkskrant om snoep en dergelijke bij de kassa’s van supermarkten te vervangen door gezonde voeding zoals fruit.
Gezond/ongezond ‘Veel mensen slaan het ontbijt over en beginnen om tien uur te snacken en gaan de hele dag door. Vaak eten ze dan ook nog vette, zoete en suikerrijke snacks en dranken. In combinatie met de hele dag zitten word je dan dik, met alle gezondheidsproblemen van dien. Daarbij is te vaak eten en drinken een aanslag op je tanden.’
Elitair/populair Snacken is razend populair, maar het is de vraag of mensen daar bewust voor kiezen. ‘Men wordt verleid’, constateert Stegeman. ‘Elke dag, op elk tijdstip en vrijwel overal.’
Wat dan wel? Het advies van het Voedingscentrum is drie maaltijden per dag en maximaal vier keer een tussendoortje. En wat bewuster eten. Stegeman: ‘Niet naar binnenwerken, maar meer proeven en genieten. Twee stukjes chocolade vind ik lekker maar als ik een boel achter elkaar eet, voel ik me niet lekker.’
24
TRAJECTUM#4 09122014
DIETEN
‘Lijnen is ongezond’ Soms diëten mensen om duidelijke gezondheidsredenen. Ze mogen minder zout vanwege hart- en vaatziektes of moeten vanwege een glutenallergie bepaalde eiwitten mijden. Maar verreweg de meeste mensen beginnen aan een dieet om af te vallen. Niet zo vreemd want in Nederland is zestig procent van de mannen en bijna de helft van de vrouwen te dik. De vraag naar diëten is enorm, het aanbod zo mogelijk nog groter. Van Montignaccen in de jaren negentig naar Sonjabakkeren (sinds 2005) naar de voedselzandloper (sinds 2012).
Gezond/ongezond Stegeman is uitgesproken over de zin van diëten. ‘Lijnen is ongezond en niet leuk’, stelt zij. Ze neemt als voorbeeld het dieet van Sonja Bakker: ‘Dat bevat weinig calorieën. Wie zich er strikt aan houdt, haalt resultaten. Maar als je in je oude eetpatroon vervalt, komen de kilo’s er weer aan, vaak tot boven het aanvankelijke gewicht. Lijnen is riskant: mensen krijgen bepaalde stoffen niet binnen en raken uit balans. Het kan leiden tot eetstoornissen, zoals vreetbuien en zelfs anorexia.’
Elitair/populair ‘Bijna iedereen doet het, helaas.’
Wat dan wel? Stegeman: ‘Neem de tijd om minder gezonde gewoontes om te buigen in gezonde gewoontes. Geniet bewuster van gezond en lekker eten. Als je de tijd neemt voor eten en je proeft bewust, eet je steeds gezonder. ➤ En zorg voor voldoende beweging.’
09122014 TRAJECTUM#4
25
NATUURVOEDING ‘Niet overdrijven’
Nelleke Stegeman (62) is publicist, diëtist en sinds 1982 docent bij de faculteit Gezondheidszorg. Zij ontwikkelde de minor Voeding en heeft als motto: Food is fun. ‘Voeding moet leuk, lekker en gezond zijn. Alleen dan kan voeding bijdragen aan kwaliteit van leven.’ Een aantal bekende boeken van Stegeman zijn: Voeding bij gezondheid en ziekte (2013), Zakboek Voeding (naslagwerk voor professionals in de zorg, 2012), Hokus Kokus’ (kinderkookboek, 1997), Eten als onze voorouders, in de prehistorie, Romeinse tijd en de middeleeuwen (1994).
De bio-supers groeien als kool - in aantal, omvang en omzet. Ze heten Natuurwinkel, EkoPlaza, Rio de Bio of Marqt. Biologische producten zijn geteeld zonder kunstmest en chemische bestrijdingsmiddelen en bevatten geen toegevoegde conserveringsmiddelen, geur-, smaak- en kleurstoffen. Het geitenwollensokkenimago lijkt definitief afgeschud: natuurvoeding is hip en cool. Ook gewone supermarkten hebben de markt ontdekt en leggen meer biologische en duurzame voeding in de schappen.
Gezond/ongezond Voedingsexpert Stegeman is genuanceerd over het nut van natuurvoeding. ‘Het is gezonder, maar dit moeten we niet overdrijven. Niet-biologische groente en fruit is echt niet gevaarlijk. Er zijn strenge regels voor het gebruik van bestrijdingsmiddelen. En bij groente en fruit zitten sowieso geen smaakstoffen en dergelijke. Ik ga naar de natuurwinkel omdat ze goede producten hebben zoals lekker brood. En biologische producten zijn minder belastend voor het milieu dan niet-biologische producten.’
Elitair/populair Heel simpel: als de supermarkten hele schappen vullen met biologisch vlees, fruit en groentes, dan is het populair. Stegeman: ‘De overheid stimuleert het duurzaam verbouwen, dat is een stimulans voor biologisch voedsel.’
Wat kan ook? Gewoon goede groentewinkels, slagers en bakkers kunnen een prima alternatief vormen voor de natuurwinkels, constateert Stegeman. ‘Maar koop dan geen kant-en-klaar vlees, zoals allerlei fantasieschnitzels en -steaks, maar bijvoorbeeld een stuk rib dat je lang laat sudderen met laurier en ui. En brood kun je ook zelf bakken, met volkorenmeel, gist en water.’
26
TRAJECTUM#4 09122014
FLEXITARIER ‘Nog even en we eten maden’ Naar schatting vijf procent van de Nederlanders is nu vegetariër. Binnen het vegetarisme bestaan allerlei varianten. Zo eten veganisten ook geen eieren en zuivel en dragen ze zelfs geen kleding van leer en wol. Een minder strenge variant hiervan eet geen vlees en gevogelte maar wel vis. In opkomst is de groep flexitariërs: zij beperken het eten van vlees en vis. Zo’n negentig procent van de Nederlanders onthoudt zich minstens één dag per week van vlees.
Gezond/ongezond Veel vlees eten is ongezond omdat je te veel vetten en eiwitten binnenkrijgt. En veel verzadigde vetten vergroten de kans op diabetes en hart- en vaatziekten. Het Wereld Kanker Onderzoek Fonds adviseert maximaal vijfhonderd gram rood vlees per week Onder rood vlees wordt verstaan: rundvlees, varkensvlees en lamsvlees maar niet kip en wild. Stegeman: ‘Vijfhonderd gram vind ik al vrij veel. Maar als je helemaal geen vlees eet en alleen superfoods, dan vind ik dat je ook ongezond eet.’
Elitair/populair ‘Helemaal geen vlees eten of zelfs ook geen melk en eieren blijft beperkt tot een kleine groep. Maar minder vlees eten wordt steeds populairder: de flexitariër is een groeiende groep.’
Wat dan wel? ‘Weinig vlees eten is een goed alternatief,’ zegt Stegeman. ‘Het leuke is dat je dan veel andere gerechten gaat klaarmaken, bijvoorbeeld met kaas, tofu en tahu. Dat kan heel lekker zijn. Nog even en dan eten we maden en sprinkhanen. Het zijn wel beestjes, maar wellicht beter voor het milieu. Ik denk niet dat ik dat ga eten, maar zeg nooit nooit. Haha.’ | 09122014 TRAJECTUM#4
27
B E E L D K E E S R UT TTE N | TE K ST TO SC A S E L
VOEDINGSSPECIAL
AAN TAFEL
28
TRAJECTUM#4 09122014
Hamseweg
In een oude boerderij in Hoogland, net buiten Amersfoort, wonen Jelle, Maarten en Jeffry in de oude boerderij van Jeffry’s opa. Het pand staat al twee jaar te koop. De drie heren leven er als goden in riante kamers. Ze hebben uitzicht op 1200 m2 tuin en zelf uitgegraven zwembad. Iedere avond nemen ze hun vaste plekken aan tafel in, waaraan ze samen eten. Er zijn zes succesrecepten: Chicken Tonight kipkerrie, tortellini, aardappeltjes uit de oven met een kipcorn of ander vlees, zelfgemaakte hamburgers en spaghetti bolognese. Vanavond eten ze de meest populaire prak van het moment: boerenkool met kruiden, gehakt, worst en mosterdsaus. Aan tafel van links naar rechts: Maarten, Jelle en Jeffry.
09122014 TRAJECTUM#4
29 ➤
Van Lieflandlaan
Het is 19:00 uur en in de grote gele flat aan de Van Lieflandlaan zitten de tien bewoners van nummer 14 (precies vijf mannen en vijf vrouwen) bij elkaar in de keuken gepropt. Het is er druk en warm en voor de frisse lucht staat er een raampje open. Het is ‘currymaandag’, de enige dag van de week dat ze samen eten. Op andere avonden is het ieder voor zich. Na het gezellige eetfeest moet er afgewassen worden en de beurt is vanavond aan Tim omdat hij niet heeft gekookt en ook geen boodschappen heeft gedaan. Succes jongen! Van links onderaan naar rechts aan tafel: Sascha, Annefloor, Milly, Faust, Jeffrey, Wieteke, Tim, Luc, Stan en Lucia.
30
TRAJECTUM#4 09122014
Hopakker
Eind augustus trokken deze zeven dames in hun vers verbouwde studentenhuis aan de Hopakker in hartje Utrecht. Ze hebben geen gezamenlijke woon- of eetkamer, maar komen elkaar tegen tijdens het koken. Als ze ongeveer tegelijk klaar zijn, wordt er met z’n tweeën of drieën gegeten, maar van samen koken en eten is meestal geen sprake. Al is het maar omdat alle kamers net te krap zijn voor een gezamenlijk diner. Maar vandaag is een uitzondering, want ze vieren de verjaardag van Romy met zelfgemaakte pizza en witte wijn. Vanavond gezellig samen, morgen is het weer ieder voor zich. Aan tafel van links naar rechts: Anne, Fiona, jarige Romy, andere Romy, Gabi, Veerle en Nienke.
09122014 TRAJECTUM#4
31
Singelstraat
Er wordt waarschijnlijk nergens zo lekker gegeten als in dit USC-huis. De mannen eten iedere avond samen en dat komt waarschijnlijk door keukenprins Sam, die hotel- en eventmanagement studeert. Vanavond heeft ie iets simpels gekookt: gehaktbrood met zongedroogde tomaatjes, paprikapoeder en quiche met courgette en gruyère, voor een lekker kaassmaakje. Soms gaat ie naar de markt en dan eten ze iets van eendenbout met een lekkere herfstsaus. Wat een feest. De huisgenoten leggen geld in, eten hun buikje rond en hebben niets te klagen. Van links naar rechts: Sico (in de keuken), Sam en Nicolaas.
32
TRAJECTUM#4 09122014
Drieharingstraat
HU-student Ellen Schepens is dit jaar vicevoorzitter van studentenbond LSVb. Iedere avond kunnen LSVb’ers voor 2,50 aanschuiven op het kantoor in de Utrechtse binnenstad voor een huisgekookte prak. Vanavond staat ‘overwegend’ veganistische lasagne op het menu, want Judith eet geen kaas. Vandaag zijn ze met z’n zessen, dat is een vrij normale groep. Tegen kerst wel met z’n tachtigen, dan wordt het hele kantoor omgebouwd tot restaurant. Tot grote frustratie van de brandweer. Aan tafel van links naar rechts: Klaasjan, Ellen, Judith en Lex. |
09122014 TRAJECTUM#4
33
COLUMN NINA JUFFERMANS, VIERDEJAARS JOURNALISTIEK
#lovethehealthylife ‘Hé Fleur, met Roos! Ja, zo lang geleden dat ik jou sprak. Ik weet het, bizar. Ik moet je zoveel vertellen. Hoe is het met jou? Hmm, hmm. Weet je nog die gast met die neus? Ja, dat is over, ja. Oh, dat wist je al van Sofie. Nee oké. Ja, met mij is alles prima. Ik ben zo veranderd. Ik ben helemaal into the healthy lifestyle. Hahaha, hashtag-lovingthefitlife! Ja joh, echt helemaal into. Ik ontbijt elke ochtend met magere yoghurt en gojibessen. Ken je dat niet? Gojibessen zijn dus echt vet goed voor je. Ook voor je libido, maar ja die jongen met de neus is weg dus ik heb er weinig aan. Maar soms doe ik er een walnootje bij. En heet water met een schijfje citroen. Of een lekker glaasje tarwegras. Echt genieten. Je voelt echt dat je leeft. Koffie? Nee, dat is echt een don’t. My god Fleur, weet je wel hoe ongezond dat is? Ja, ik weet dat ik dat twee weken geleden nog dronk ja. Maar nu ben ik helemaal into the healthy lifestyle, dat zeg ik net. Wauw, ik wist niet dat je zo onwetend was Fleur. Echt, wauw. Ik doe nu ook pilates, zo goed voor je body. Iets anders: wat doe jij met kerst? Een etentje?! Wat leuk, joh! Ja, lijk me fantastisch om te komen. Ik ben wel echt hartstikke glutenintolerant. Hoezo sinds wanneer?! Echt al heel lang. Ik weet het alleen pas sinds kort. Ja, echt alles valt op z’n plek nu. Jeetje, Fleur! Als het allemaal zo moeilijk is, kom ik wel niet naar je vieze gluten-etentje hoor. Jezus. Ik heb een hele stabiele mindset tegenwoordig dus ik vergeef je jouw negatieve houding. Ga je trouwens mee naar dat techno-feestje volgende week? Ja, hee hallo, niemand houdt van techno. Neem gewoon een pilletje, doe ik ook. Hoezo ongezond?! Jezus Fleur, wat ben jij een saaie, brave muts geworden. Ik moet gaan, volgens mij is m’n glutenvrije appeltaart klaar. Joe, dag! Hashtag-talktoyoulater!’
34
TRAJECTUM#4 09122014
TRAJECTUM TEST
RODEHUISWIJNTEST Op een donkere donderdagavond kruipt het Trajectum studententestteam bij elkaar om rode huiswijn te testen. Het testteam heeft er alles voor over om te zorgen dat jij nooit meer thuiskomt met een al te exquise flesje Château Migraine. ➤
n de ank aa Met d n van papil le , smaak w a a rd Keizer , s u r Romy e Fledd e li a rs h Nat melee an Ha ia t s a . rd a Seb jo Roo en Da 09122014 TRAJECTUM#4
35
3,99 1liter
WIJN WEETJES
3,29 1 liter
• Rood: Wijn is druivensap. Na het plukken worden de druiven gekneusd en samen met de steeltjes en pitten in een vat gestopt en dan krijg je rode wijn. • Wit: De kleur van wijn komt uit de schillen van rode druiven. Je kan witte wijn maken van rode druiven. Hiervoor wordt alleen het druivensap gebruikt en niet de schillen.
3,99 1liter
• Rosé: Als je de schillen 24 uur mee laat gisten, krijg je rosé. • Een fles rode wijn blijft na openen nog drie dagen goed. • Op het etiket van een huiswijn staat meestal geen regio of druivensoort op de fles. Dus geen ‘Bordeaux’ of ‘Cabernet Sauvignon’. Dat komt doordat huiswijnen meestal een mengsel van verschillende wijnen zijn. Hierdoor is de huiswijn vaak de goedkoopste optie uit het wijnschap, maar lang niet altijd de slechtste. • Wijn wordt duurder als er alleen druiven van één ras, land of streek inzitten. Een beetje opletten dus bij vermeldingen als Merlot of Chardonnay, Zuid-Afrika of Frankrijk, Californië of Loire. Echt uitkijken wordt het pas als een wijnhuis of wijngaard apart wordt vermeld (‘Chateau Lafitte’). Hoe exclusiever de druif of regio, hoe duurder de fles. • Het lastige van wijn: druivensoort, regio en prijs zeggen niet alles over de kwaliteit van de wijn. De ene Merlot is de andere niet, een goedkope Chardonnay is soms beter dan een dure Bordeaux en huiswijn kan lekkerder zijn dan de wijn van een speciaal Château. Je kunt er ‘hulpgidsen’ bijhalen als De Grote Hamersma, Welke Wijn Waarbij en Wijn voor Dummies. Of blind vertrouwen op deze enige, echte, eigen Trajectum Rode Wijn Test.
36
TRAJECTUM#4 09122014
Plus
Spar
Aldi
Volgens Plus: ‘Soepele rode huiswijn uit Spanje’
Volgens Spar: ‘Biologische rode huiswijn uit Spanje’
Volgens Aldi: ‘Rood, Rond, Soepel’
Volgens ons: De smaak is fruitig, ietwat kruidig maar vooral vlak. Ruikt aangenaam neutraal. Eén tester ruikt papier. Kan je je geen buil aan vallen, prima doordrinkwijntje.
Volgens ons: Ruikt nergens naar en smaakt onverwacht zoet voor een rode wijn. Een beetje als aangelengde port. Brandt na in de keel en maag.
Volgens ons: Ruikt licht zurig. Smaakt een beetje fruitig, een beetje zurig en een beetje nergens naar. De nasmaak valt het meest op. Eén tester noteert: ‘Blijft vervelend op m’n tong hangen’.
Eindoordeel: Doe nog maar een glaasje, kan geen kwaad.
Eindoordeel: Goed te doen voor liefhebbers van zoet. Vast heel populair in het bejaardenhuis na een potje Rummikub.
Eindoordeel: De ene helft van het team heeft geen bezwaar tegen nog een glaasje, de andere absoluut niet.
CCCCC
CCCCC
CCCCC
3,99 1liter
3,29 1 liter
3,50 750 ml
Hema
Albert Heijn
Jumbo
CONCLUSIE Na een lange avond drinken – eh, proeven –
Volgens Hema: ‘Biologische rode huiswijn uit Spanje’
Volgens Albert Heijn: ‘Soepele Franse huiswijn’
Volgens Jumbo: ‘Tafelwijn Rood’
Volgens ons: Ruikt vrij zurig, maar smaakt een beetje zoet en een beetje naar een natte kartonnen doos. Het testteam vindt de smaak krachtig, apart en ‘niet heel vies’.
Volgens ons: Ruikt als een wijntje wat je wel wil drinken. Smaakt een beetje zoet als rozijntjes, een beetje droog en een beetje krachtig met een grassige nasmaak. ‘Eindelijk een wijntje dat niet zo vlak is’.
Volgens ons: Ruikt naar bedorven bloemkool, smaakt zo stroef en zuur dat een testteamlid een slok terug spuugt in het glas. De rest houdt het na een klein slokje ook wel gezien. Bah.
Eindoordeel: ‘Misschien nog een glaasje, maar alsjeblieft niet de hele fles!’
Eindoordeel: Gelukkig is het een literfles, dan kunnen we zo nog een glas!
Eindoordeel: Het is de Jumbo gelukt om wijn te maken van een tafel, we snappen dat andere supermarkt druiven gebruiken. Niet te doen. Dahaaag, Jumbo.
CCCCC
CCCCC
CCCCC
kan het studententestteam een duidelijke conclusie trekken: de soepele Franse huiswijn van de Albert Heijn is favoriet en wordt op de voet gevolgd door de soepele rode Spaanse huiswijn van de Plus. Alle andere huiswijntjes zijn oké, behalve die van de Jumbo: die is gewoonweg te vies om te drinken en werd na het testen door de goot gespoeld zodat niemand per ongeluk nog een glas inschonk. |
09122014 TRAJECTUM#4
37
PRIJZENFESTIVAL
Trajectum geeft mooie dingen weg in de feestmaand! BOEK:
Rose onder vuur
BOEK:
Vergeef me
BOEK:
Must eat Nederland
Rose is een jonge pilote in de Tweede Wereldoorlog. Als gevangene belandt ze in Ravensbrück. Loyaliteit, moed en vriendschap binnen het kamp houden haar op de been. Trajectum geeft drie romans weg. Maak kans op dit boek en mail Rose naar trajectum@hu.nl
Spannende thriller. Leerling David heeft een verhouding met docente Yasmine. Als zij de relatie plotseling verbreekt, wordt Yasmine een obsessie voor David. Trajectum mag vijf boeken weggeven. Mail naar trajectum@hu.nl o.v.v. Vergeef.
Een keuze van authentieke eetgelegenheden, waar telkens de specialiteit van het huis, de ‘Must Eat’, centraal staat. Bijzondere eetgids, waar Trajectum één exemplaar van mag weggeven. Mail Eat naar trajectum@hu.nl.
DINER:
Stamppot-diner
DINER:
Opium
Altijd al stamppot willen eten op het Statenjacht? Mail dan naar trajectum@hu.nl o.v.v Stamppot en maak kans op 2x een driegangenmenu. Je kan terecht op woensdag, donderdag of zondag. Vooraf reserveren! NB: drankjes op eigen kosten.
Dit Aziatische restaurant in het centrum van Utrecht biedt 2x een viergangendiner aan. Restaurant Opium is het restaurant waar Oost en West elkaar ontmoeten. Winnen? Mail trajectum@hu.nl o.v.v Opium. NB: drankjes op eigen kosten.
38
TRAJECTUM#4 09122014
EEN GEZOND 2015!
09122014 TRAJECTUM#4
39
BOEK & FILM TOP 3, 2014
Boekentips
Wat doe je op donkere winteravonden als je geen zin hebt in blockbusters of gezelligheid met vrienden en familie? Boekhandel Bijleveld vertelt wat de favoriete boeken van hun verkopers zijn, het Louis Hartlooper Complex tipt de beste filmhuisfilms. | T S
Van Bijleveld-verkopers Noël Bertels - de Blouw en Merijn Schipper Tips van Merijn Schipper ELDERS door Martijn Knol In de uitlopers van de Italiaanse Alpen huurt een gezin in het naseizoen een huisje. Ook deze familie is ongelukkig op haar eigen manier. Van hun ruziënde ouders kijken de twee broertjes niet meer op. De identiteit van de verteller blijft onbekend. Hij observeert hen, zij hebben niets door. Op het grasveld voor het huis werpen de jongens een frisbee heen en weer. De jongere broer kijkt op naar de oudere. Het is zo zintuiglijk beschreven dat de grasvlekken bijna op je knieën verschijnen. Knol maakt invoelbaar hoe het was om jong te zijn. Intelligent proza, met trefzekere beeldspraak. Voor wie houdt van auteurs als Zadie Smith, Valeria Luiselli en David Foster Wallace. DE LAATSTE NACHT VAN DE AARDE door Charles Bukowski Een vriend van mij had weinig op met poëzie, tot ik hem iets voorlas van Bukowski over een stel prachtige billen – een onderwerp dat hem zeer dierbaar was. Hij was hooked. Bukowski schrijft raak en zinnelijk; is beeldend zonder opsmuk over leven in de rauwe sociaaleconomische onderklasse in de VS. Bukowski (drinkebroer, vrouwenverslaafde, ruziezoeker) heeft dezelfde status als Ian Flemming: ze zijn zowel cult als populair. Vooral zijn romans (Post Office, Women, Ham on Rye) zijn bekend, maar je hebt niets gelezen als je zijn gedichten niet kent. Neem De laatste nacht van de aarde, zijn laatste bundel. De veelal autobiografische gedichten zijn verhalend en beschouwelijker van aard dan eerder werk, al blijft zijn stijl krachtig en soepel.
Tip van Noël Bertels - de Blouw DE GANS EN ZIJN BROER door Bart Moeyaert, met tekeningen van Gerda Dendooven ‘De gans en zijn broer zijn aan elkaar verknocht. In 45 korte hoofdstukken wordt hun wel en wee geschetst op een boerderij met andere dieren en één boerin. Laat je niet misleiden, het is meer dan een verzameling dierenverhaaltjes. Het heeft de charme van een fabel of sprookje en verleid je tot filosofische overpeinzingen. Moeyaerts taal is poëtisch, hij weet met weinig veel te zeggen. De gans en zijn broer blijven na lezen nog lang in je gedachten opduiken. De illustraties van Gerda Dendooven passen precies. Het boek heeft een lief klein formaat, is in tweekleurendruk met zonnig oranje leeslint. Een feest om vast te pakken, te bekijken en te lezen.’
Filmtips Van Anke Nicolai, voorlichtster bij het Louis Hartlooper Complex
CULTUUR
MR. TURNER Te zien vanaf 11 december De Britse acteur Timothy Spall (Harry Potter, The King’s Speech) kruipt in de huid van één van de grootste Britse kunstschilders aller tijden: William Turner. Het biografische drama van regisseur Mike Leigh (Another Year, Happy-GoLucky) over de kunstschilder is een wonderschone film, al zeggen we het zelf. We volgen het leven van de kunstenaar vanaf zijn beginnende succes tot zijn tragische dood in 1851. Turner (1775 1851) stond bekend om zijn landschappen en zeegezichten. Tijdens het Cannes Film Festival 2014 werd geroepen: ‘Met Mr. Turner levert Leigh visueel zijn allermooiste film af, met prachtige scoopcomposities van cameraman Dick Pope die welhaast schilderijen lijken’. Hou dus vooral een avondje vrij in december en ga dat zien. SUNSET BOULEVARD (1950) Te zien op 28 december, 11.30 en 19.00 uur In onze filmreeks Timeless Sunday schittert Gloria Swanson zondag 28 december als Norma Desmond in de film noirklassieker Sunset Boulevard, van regisseur Billy Wilder (1906 - 2002), die in de jaren dertig vluchtte naar Hollywood. Gloria Swanson (1899 - 1983) was een Amerikaans fotomodel en actrice uit de tijd van de stomme film. In deze klassieker schrijft een scenarist een script voor een voormalige stomme-filmactrice, Norma Desmond, die op de achtergrond is geraakt. Hij belooft haar een comeback. Voorafgaand aan dit prachtige zwart-witmeesterwerk spelen Daan van den Hurk en Anne-Maartje Lemereis (oud-studenten van het Utrechts Conservatorium) live pianomuziek bij een korte ‘silent film’. Bovendien vertonen wij Sunset Boulevard in Zaal 4 (het groene interieur is geïnspireerd op de jaren tien) waar klassiekers volledig tot hun recht komen. DE BESTE FILMS VAN 2014 Te zien op zondag 4 januari Heb jij afgelopen jaar veel te weinig films van jouw lijstje kunnen afstrepen? Wat dacht je van Her, 12 Years a Slave, The Grand Budapest Hotel of Boyhood?? Het Louis Hartlooper Complex en Cineville bieden op de laatste dag van de kerstvakantie de kans om de beste films van 2014 alsnog te zien. En: jij bepaalt! Tot en met 21 december kun je stemmen op jouw top-5 via cineville.nl/bestefilms. Zondag 4 januari tonen we dan de acht populairste films. Een van onze persoonlijke favorieten is The Grand Budapest Hotel van Wes Anderson. Het soms wat bizarre verhaal, de heerlijke muziek en prikkelende kleuren (de geuren verzin je er zelf ter plekke bij), zorgen voor een zintuigen strelende achtbaan.
09122014 TRAJECTUM#4
41
WINACTIE!
DO 18 DECEMBER PIECES OF TOMORROW TivoliVredenburg Met de komst van TivoliVredenburg zijn klassiek en pop samen gegaan en presenteren: Pieces of Tomorrow. Geen dresscode, je biertje mag de zaal in, dj St. Paul is host en visuals ondersteunen de muziek. Laat je onderdompelen in de sound van het tachtigkoppige orkest die de zevende symfonie van Beethoven bespeelt. www.tivolivredenburg.nl
20 T/M 29 DECEMBER CASCADE: VENTISEI Stadsschouwburg Utrecht Kerstcircus Cascade komt weer naar Utrecht. Titel van de nieuwe productie is: Ventisei. Italiaans voor zesentwintig. Topartiesten, theatereffecten en muziek door een swingend live orkest. Studenten kunnen een half uur voor aanvang voor niet uitverkochte voorstellingen op vertoon van bewijs van inschrijving én collegekaart een kaartje kopen voor 10 euro. www.ssbu.nl
VR 12 EN ZA 13 DEC Toneel Phaedra De Utrechtse Spelen 20.00 uur Stadsschouwburg Utrecht ZA 13 DEC Muziek U Jazz Festival 2014 18.30 uur RASA DO 18 DEC Muziek Sandra van Nieuwland 20.15 uur TivoliVredenburg ZA 20 DEC Muziek The Young Messiah Het Utrecht Gospel Choir 20.00 uur ZIMIHC theater Zuilen. Een popband met strijkers en fluiten. ZA 27 DEC Muziek 3e Keesdag 21.30 uur TivoliVredenburg. Met Kees van Hondt en Amsterdam Klezmer Band XXL ZO 28 DEC t/m DI 30 Toneel
De Avonden Cowboy bij Nacht 17.00 uur Theater Kikker Een theatrale marathon tussen Kerst en Oud&Nieuw waarin het publiek via scenes, etenswaren en discussie mee het boek van Reve wordt in genomen. ZO 28 DEC Theater Orde van de Dag 20.30 uur RASA. De Orde sluit het jaar af met een ‘Ouds & Nieuwsshow’. ZA 10 JAN Muziek Club Maroc 20.30 uur RASA ZA 10 JAN Dance Levels 00.00 uur TivoliVredenburg. Nieuwe clubavond in Pandor met warme deephouse sound. ZO 11 JAN Festival Nieuwjaarsduik 2015 Diverse tijden Diverse locaties. Traditionele start van het culturele kalenderjaar in Utrecht.
42
TRAJECTUM#4 09122014
2x2 kaarten voor Ensemble Kyai Fatahillah Vrijdag 19 december is Ensemble Kyai Fatahillah in RASA. Dit gamelan-ensemble uit Sunda mengt moeiteloos traditionele met moderne composities. Hoewel leider Iwan Gunawan zich bedient van het traditionele gamelaninstrumentarium, laat hij zich niet leiden door voorgeschreven structuren. Hij bouwt een nieuw geluidsspectrum dat zowel Europese als Indonesische oren verrast. Naast traditionele stukken spelen de allround muzikanten van het ensemble moderne composities voor gamelan en computer. 2x2 kaarten voor Aah! If only father christmas were a gogo dancer and a communist op 24/12 Op verzoek van de artistiek leiders van ICKamsterdam Emio Greco en Pieter C. Scholten werpt de ZuidAfrikaanse choreografe Robyn Orlin, samen met de dansers van ICKamsterdam, een kritische blik op de wereldwijde kersthysterie. Traditioneel geklede Kerstmannen, sprankelende kerststerren en veel nutteloze kerstcadeaus geven aanleiding tot een geestige en politieke installatie-performance in Theater Kikker. i.s.m.
www.utrechtsuitburo.nl Winnen? Check trajectum.hu.nl/cultuur of www.utrechtsuitburo.nl
VR 16 EN ZA 17 JANUARI PEPIJN SCHONEVELD MENEER JONGETJE Werftheater Pepijn Schoneveld valt volgens het juryrapport van het Leids Cabaret Festival helemaal onder de noemer: origineel. Pepijn kan van alles. Maar hij ís ook van alles. En daar raken mensen van in de war. Sommigen vinden hem een jongetje, op het infantiele af, en anderen zien hem als een echte man. Een kleuter in een maatpak. www.werftheater.nl
AMERSFOORT WO 10 DECEMBER Theater Zo zijn we niet getrouwd Margriet Bolding over relaties 20:30 De Lieve Vrouw DO 11 DECEMBER Theater De laatkomer Noord Nederlands Toneel 20:15 De Flint VR 12 DECEMBER Muziek Van Dik Hout + Inge van Calkar 20:30 Poppodium De Kelder ZA 13 DECEMBER Cabaret Als je me nu nog niet kent Freek de Jonge 20:15 De Flint ZO 14 DECEMBER Festival Gluren bij de Buren Amersfoortse gastvrijheid en amateurkunst 13:00-18:00, diverse locaties
De oplossingen zijn het probleem Mijn geliefde is een van de meest geordende personen die ik ken. Ze bergt alles op, in laatjes, doosjes, kastjes, enveloppen, mappen, ordners, overal. Het ziet er niet alleen prachtig uit, het is ook prachtig. Zoveel orde heeft slechts één nadeel: je moet je wel herinneren waar je iets opgeborgen hebt. Er zijn immers zoveel laden enzovoort. Mijn geliefde ontkent dit probleem weliswaar, maar toch. Ook zegt ze dat ik een chaoot ben. Dat klopt. Zo heb ik voor mijn administratie precies één bakje. Daar gooi ik alles in, meteen na ontvangst. Nadeel: ik moet even zoeken voordat ik iets teruggevonden heb. Voordeel: alles ligt altijd op dezelfde plek. Voordeel 2: en dus vind ik altijd alles. Een vergelijkbaar probleem zie ik in de organisatie van ons onderwijs, op Sharepoint, bij de roostering, examinering, cijferpoespas en de rest. Op het oog en op papier ziet het er fantastisch uit. Mooie schema’s, prachtige woorden, fraaie kleuren, fijne verwijzingen. Wie dat allemaal kan bedenken, moet wel een genie zijn. Helaas voor het genie en dus ook voor ons, domme stervelingen, zitten er wel wat nadelen aan zoveel genialiteit. 1. zij is onbegrijpelijk, 2. je vindt zelden wat je zoekt, 3. zij kost ontzettend veel tijd, 4. zij vergroot het raadsel, en zo kan ik nog wel even doorgaan. Eenvoud is de basis van al het goede. Maar eenvoudig is het onderwijs allang niet meer. Er zijn zoveel regels, aanwijzingen, geboden, verboden, afspraken en godweet-wat-al-niet-meer dat je er een dagtaak aan hebt om te zien dat er in het bos überhaupt nog bomen staan. Misschien is dat ook de reden dat iedereen een master moet hebben of liever nog gepromoveerd zijn: om de organisatie te begrijpen. Want voor ons onderwijs lijkt me een titel nauwelijks een vereiste. Zo moeilijk is dat niet. Nee, het gedoe rond het onderwijs, dat is pas ingewikkeld. Ik, voorzien van aardig wat stempels, begrijp er althans steeds minder van. Het leven is ingewikkeld. Als we steeds meer regeltjes bedenken om het eenvoudiger te maken wordt het dat niet. Integendeel. Dan hebben we voortaan twee ingewikkeldheden: leven én regels. Dat heeft weer een voordeel: dat het leven inderdaad relatief eenvoudig lijkt. Want die oplossingen, lees regeltjes, die vormen pas echt een probleem.
COLUMN CHRIS VAN DER HEIJDEN, HISTORICUS EN SCHRIJVER, DOCEERT AAN DE SCHOOL VOOR JOURNALISTIEK
09122014 TRAJECTUM#4
43
44
TRAJECTUM#4 09122014
DRIVE HAROLD VAN DE KAMP OVER MUZIEK, FOTOGRAFIE EN UTRECHT
‘Zo’n project wordt je eigen kindje’ Harold van de Kamp is beeldredacteur aan de HU en fotograaf/beeldend kunstenaar. Voor 3voor12/Utrecht werkte hij ruim een jaar aan het fotoboek [On]zichtbaar in Utrecht, dat eind november verscheen. | MARC JANSSEN
VROEGER
‘Ik heb een haatliefdeverhouding met fotografie. De liefde begon op mijn twaalfde, toen ik mijn eerste camera kreeg. Later, begin jaren negentig, ging ik fotografie studeren aan de HKU. Dat was soms heel heftig. Ik heb een duidelijke, eigen mening, ben het niet altijd eens met anderen en maak het mezelf daardoor niet altijd even makkelijk. Ik kan ook niet tegen slechte fotografie. Ik vind het vaak te gemakkelijk en te plat, te veel een trucje. Dus heb ik eind jaren negentig het fototoestel aan de wilgen gehangen. Ik moest even afstand nemen. Tot ik nieuwe buren kreeg met wie ik goed kon opschieten. De buurman zei: “Jij bent toch ook fotograaf? We moeten dingen samen doen.” We hebben samen atelierruimte gezocht, een fotocollectief opgezet en zijn foto-exposities gaan organiseren. Dat doe ik nog steeds.’
NU
‘Het fotoboek [On]zichtbaar in Utrecht hebben we met een team van tien mensen gemaakt. Het is ter gelegenheid van het tienjarig bestaan van 3voor12/Utrecht, waar ik nu een jaar of vier fotografeer. Als vrijwilliger, net als iedereen daar. Het boek heeft me honderden uren gekost. Zelf denk ik wel eens dat de wereld zou instorten zonder vrijwilligers. Voor mij was het leuk om mijn kennis toe te passen: ik ben beeldredacteur aan de HU, ben al 24 jaar bezig met fotografie en ken inmiddels de hele Utrechtse muziekscene. Daarnaast is het een leuke vriendenclub en bovendien leer je zelf weer van zo’n boekproductie. En gaandeweg wordt zo’n project je eigen kindje, resulterend in een oplage van 750. En natuurlijk hoop ik dat mensen denken: hé, die Harold kan mooie foto’s maken en boeken ontwerpen. Zo werkt het in de creatieve sector.’
LATER
‘Ik omschrijf mezelf soms als een mislukte schilder of muzikant. Als ik iets in mijn hoofd heb, kan ik dat alleen tot uitdrukking brengen in fotografie. Het is niet de makkelijkste methode, want je kunt er op zo’n moment geen bruidsfotografie of iets dergelijks naast doen. Ik heb allerlei projecten en plannen, zoals ‘Cover Yourself’: jezelf laten portretteren op je favoriete lp-hoes. Afgelopen jaar heb meegedaan aan twee exposities in Bologna en New York, de kans is groot dat we dat volgend jaar weer doen. En vanaf eind januari exposeer ik in dB’s, de broedplaats voor Utrechtse bands. Of die plannen ook slagen, dat weet je nooit. Dat wisten we ook niet met het 3voor12boek. Met crowdfunding hoopten we 7500 euro binnen te halen. Op een gegeven moment stond de teller op 5000 en ging het niet verder. Maar we haalden ruim 8000 euro op. En na nog een aantal obstakels ligt het nu in de boekhandel.’ |
‘Aan het fotoboek heb ik honderden uren besteed.’
‘Deze foto heb ik voor 3voor12/Utrecht gemaakt en geëxposeerd in New York, waar ik volgend jaar weer van plan ben aan een expositie deel te nemen.’ © Harold van de Kamp
Het fotoboek [On]zichtbaar in Utrecht is voor 19,95 euro te koop bij o.a. Plato, Libris, De Rooie Rat en Broese.
‘Met “Cover Yourself” kunnen mensen zichzelf laten portretteren op hun favoriete lp-hoes - een van mijn projecten onder de noemer Kade104 Photography.’ © Harold van de Kamp 09122014 TRAJECTUM#4
45
advertenties
�tamppot op het �tatenjacht Dagsoep € 5,50
Stamppot € 14,–
KLINIEK CONTACTLENZEN Heb of wil je contactlenzen? Bij de HU-kliniek contactlenzen krijg je een deskundige aanmeting en controle voor alle soorten en korting op de aanschaf. Bel naar: 088 – 4815 777 SNEL HEES OF EEN SCHORRE STEM? Moeilijk verstaanbaar of alles twee keer moeten zeggen? Meld je dan aan voor een gratis logopedieonderzoek, -advies of -behandeling in de opleidingskliniek logopedie. Bel naar: 088 – 4815 777 KLINIEK OOGZORG Vermoeide ogen bij beeldschermwerk? Maak gebruik van de HU regeling & HU faciliteiten: GRATIS oogonderzoek & beeldschermbril via de kliniek van Oogzorg op De Uithof. Voor een afspraak, bel: tel. 088 – 4815 777
Geopend van woensdag t/m zondag vanaf 16:30 uur Kijk op eetcafe-statenjacht.nl of like ons op Facebook: facebook.com/eetcafestatenjacht
Restaurant Opium
Restaurant Opium is een modern Aziatisch restaurant waar oost en west elkaar ontmoeten. Je kunt hier genieten van heerlijke gerechten in een sfeervolle ambiance. De fusion keuken maakt zoveel mogelijk gebruik van biologisch vlees en duurzaam gevangen vis. trajectum-maltha 141031.indd 1 Zeven dagen per week vanaf 17.00 uur geopend Voorstraat 80 030 – 2315515
46
TRAJECTUM#4 09122014
3512 AT UTRECHT www.restaurant-opium.nl
Trajectum, het redactioneel onafhankelijke magazine van Hogeschool Utrecht, verschijnt elke tweede dinsdag van de maand, behalve in de vakanties. Redactieadres Bezoekadres: Padualaan 99, kamer 3S.140, Utrecht Postadres: Postbus 8611,3503 RP Utrecht Tel: (088) 481 66 90 E-mail: trajectum@hu.nl www.trajectum.hu.nl twitter.com/trajectum facebook.com/trajectum Redactie Janny Ruardy (hoofdredacteur, (088) 481 66 92, janny.ruardy@hu.nl) Marc Janssen (eindredacteur, (088) 481 66 93, marc.janssen@hu.nl) Gerard Rutten (redacteur, (088) 481 66 94, gerard.rutten@hu.nl) Tosca Sel (redacteur, (088) 481 66 95, tosca.sel@hu.nl) Maarten Nauw (webredacteur, (088) 481 66 96, maarten.nauw@hu.nl) Nettie Peters (redactie-assistent, (088) 481 66 90, nettie.peters@hu.nl) Romy Keizerwaard (088) 4816730 Columnisten Chris van der Heijden, Reint Jan Renes, Nina Juffermans Fotografie Kees Rutten, Maarten Nauw Vormgeving Joyce Vanhommerig Advertenties Bureau van Vliet zandvoort@bureauvanvliet.com, tel: 023 - 571 47 45 Abonnementen € 35,– per jaargang Druk BDU, Barneveld Redactieraad Sebastiaan Hameleers, Hendrien van de Weert
© Trajectum Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden om zonder schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur artikelen of illustraties geheel of 31-10-14 13:34 gedeeltelijk over te nemen.
LECTOREN: WIE SCOREN IN DE MEDIA?
En verder
vanaf 13 januari
VOLGENDE EDITIE 20 JAAR HU + beeld // studentstyle // cultuur // columns // etc.
09122014 TRAJECTUM#4
47
STUDENT STYLE
Omschrijf je stijl. ‘Mensen zeggen dat ik een geordende chaoot ben. De ene keer piekfijn, mooi en vrouwelijk, de andere keer boeit het me geen reet. Wat ik altijd draag zijn cowboylaarzen en deze jas. En mijn haar is mijn handelsmerk - elke twee maanden heb ik een andere kleur. Nu paarsrood, hiervoor was het knalrood en aqua blauw. Ook leuk: voor elke subcultuur heb ik een outfit, dat is echt sick.’ Überlelijk? ‘Ik vind niks lelijk, haha. Ik heb zelfs Uggs! Die draag ik thuis als sloffen. Als ik lui ben, ga ik daar ook rustig mee naar Albert Heijn in Lunetten. In m’n pyjama zonder bh. Alleen Nickelson-jassen, daar kan ik niet aan wennen.’ Laatste feest? ‘Beano in de Puma. Normaal organiseren ze illegale raves, maar dit keer had het toch nog dezelfde sfeer.’ Muziek? ‘Heel moeilijk. Muse is mijn topband, die zal altijd blijven. Afgelopen zomer was ik naar een hippiefestival in Portugal, een soort Europees Burning Man. Sindsdien luister ik veel naar loungy goa. Maar ook naar techno, klassiek, reggae. En piano.’ Film? ‘Filth, van de maker van Trainspotting. De film is echt bizar, bizar, bizar. En Disney-films zijn mijn guilty pleasures.’ Nieuws? ‘‘s Ochtends heb ik een soort opstartprogramma: douchen, ontbijten... liefst met Jan de Hoop, anders word ik chagrijnig. Door hem krijg ik zin in de dag.’ Hoe woon je? ‘Met drie huisgenoten in Lunetten. En met Guusje, mijn konijn. Hij woont op het balkon.’ Bijbaan of alleen stufi? ‘Ik leen alles. Dat is soms lastig. Als ik uitga, wil ik me geen zorgen maken over geld.’ Welk cijfer geef je je leven nu? ‘Een 8. Een 9 als ik elke dag opsta met zin in de dag. Dat gebeurt nog een of twee dagen in de week niet.’ Wat wil je later worden? ‘Jongerenwerker. Ooit wilde ik balletdanseres worden maar ik vond het vooral leuk om met z’n allen een voorstelling te maken. Ik ben een mensen-mens.’ | MAARTEN NAUW | MA ART EN . NAUW@ H U. NL
Meer Student Style? Check trajectum.hu.nl/dossier/studentstyle
MAREL RÖDEL (22, EERSTEJAARS CULTUREEL MAATSCHAPPELIJKE VORMING)