Trajectum 10/11 #7

GASTH

O

BURGEOFDREDACTEUR ALEID MEESTER WOLF SEN

NR 07 | 09.12.2010 | www.trajectum.hu.nl | magazine voor Hogeschool Utrecht

INTERVIEW Aleid wolfsen in gesprek met SCHRIJVER arthur japin achtergrond als ik burgemeester was... reportage om de tafel met jonge ondernemers

am_45H_adv_190x235_1110

2010-12-01

13:20

Pagina 1

‘THE PLACE TO LIVE’ 137 stijlvolle appartementen vanaf � 129.000,– v.o.n. in het nieuwe centrum van Amersfoort

(advertentie)

Beeldreporta g e Wie is Aleid Wolfsen?

Een korte levensloop in tekst en beeld.

12

Interv iew Aleid Wolfsen is een groot fan van de Utrechtse schrijver Arthur Japin. Voor hem dé gelegenheid voor een ontmoeting in het gemeentehuis en te spreken over de drijfveren van de auteur.

18

Portretten Als ik burgemeester was… Wat zou jij doen? We vroegen het aan zes prominenten onder wie stadsdichter Ingmar Heytze en collegevoorzitter Geri Bonhof.

24

Achtergron d Een gesprek met jonge ondernemers van broedplaats Utrecht Inc over het ondernemersklimaat in stad, hogeschool en universiteit. ‘We zijn uit frustratie ondernemer geworden.’

28

REDACTIONEEL

10

Utrecht inspireert Natuurlijk voelde ik me zeer vereerd toen mij werd gevraagd de ‘december hoofdredacteur’ te zijn van Trajectum. De gemeente Utrecht heeft een nauwe samenwerking met de hogeschool, en ook met de Universiteit Utrecht, het UMC en de provincie. Samen zetten we ons in voor de Utrechtse werkgelegenheid, de internationale positie als kennisregio, het culturele aanbod en de stad als aantrekkelijke woonomgeving.

Utrecht is een jonge stad met ruim 70.000 studenten waarvan zeker de helft in de stad woont.

Utrecht is ook de bakermat voor veel nieuwe bedrijven.

Hogeschool Utrecht heeft een heel eigen relatie ontwikkeld met het midden- en kleinbedrijf rond innovatievraagstukken en kennisvalorisatie. Als burgemeester volg ik al deze processen nauwgezet.

Nu kreeg ik dan de kans in contact te komen met de studenten zelf, met afgestudeerden en startende ondernemers om te horen wat hen inspireert en wat zij nodig hebben in onze stad aan begeleiding en mogelijkheden. Als gasthoofdredacteur heb ik het grote genoegen gehad deze jonge mensen te mogen interviewen over hun ambities, ideeën en wensen. Zij vertelden mij hoe zij zich laten inspireren en welke creatieve processen zij ingegaan zijn om hun doelen te verwezenlijken.

Ik ben Thekla Teunis roeide bij Orca en zette zich als voorzitter in voor kinderen in de wijk eromheen. Daarvoor heeft Aleid Wolfsen bewondering.

Ik vond het ook belangrijk om te horen waarom zij juist in

24/7 Het fotodagboek van de bezigheden van een burgemeester in een grote stad.

grote genoegen gehad één van mijn meest favoriete schrijvers

INHOUD

36

Utrecht zijn begonnen en of de stad ze genoeg biedt om hier te kunnen blijven met al hun ambities. Juist van deze jonge bevolking die de hoogst opgeleide beroepsbevolking van Nederland vormt.

Ook heb ik als gasthoofdredacteur van Trajectum het bijzonder te mogen interviewen, Arthur Japin, die op een steenworp afstand van het stadhuis woont. Al heel wat boeken heb ik van hem gelezen, maar wat Japins inspiratie vormt en hoe het kan dat de personages in zijn boeken zo geloofwaardig overkomen… dat kon ik hem allemaal persoonlijk vragen.

Ik wens alle studenten, docenten en medewerkers van Hogeschool Utrecht mooie feestdagen en een heel inspirerend 2011.

tie vakan e Kerst tst a la de Dit is 2010. n ijm va u t c ersch je Tra jaar v ri. e w u a nie 0 janu In het ten e op 2 nen w tie is geslo c a r d embe D e re 7 dec van 1 januari. t/m 2

Aleid Wolfsen

09122010 TRAJECTUM 07

3

NAAKT VOOR GOED DOEL

Emi zoekt haar vader Emi Stikkelman, coördinator Studentzaken van het Instituut voor Gebouwde Omgeving, doet mee aan het RTL4-programma Wie is mijn vader?

In het programma gaan donorkinderen op zoek naar hun biologische vader en eventuele halfbroers en halfzussen. Daarbij wordt gebruik gemaakt van de nieuwste DNA-technieken.

Volgens de omroep zijn er in Nederland ongeveer 40.000 donorkinderen.

Emi is opgegroeid met alleen haar moeder en weet sinds haar derde jaar dat haar biologische vader een donor is. ‘Ik doe aan het programma mee omdat ik altijd nieuwsgierig ben geweest naar mijn donorvader en de kenmerken die wij wellicht gemeen hebben’, zegt zij. ‘Vindt

Twee Playboy-fotografen geven een workshop aan vijftien cursisten die daar het meeste geld voor bieden. De drie modellen zullen op 21 december op een nog geheime locatie van de universiteit poseren. Een van hen is Ancilla Tilia, bekend als ‘sexy onderzoekster’ in de omstreden promotiefilmpjes van de Radboud Universiteit Nijmegen.

Universiteitssecretaris Harry Roumen ging volgens universiteitsblad Cursor snel overstag voor het idee van fotograaf Patrick Kaas, alumnus van de TU/e. Die verwacht dat de cursisten ten minste 250 euro zullen bieden. Ze doen dat via de veilingsite van 3FM Serious Request, dat half december met het Glazen Huis neerstrijkt op de Eindhovense Markt. De opbrengst gaat dit jaar naar de slachtoffers van hiv en aids. (HOP)

4

TRAJECTUM 07 09122010

Foto: www.a rton location .n l

Drie Playmates gaan op de campus van de TU Eindhoven uit de kleren voor het goede doel.

hij koffie ook vies? Is hij ook muzikaal? Is hij net zo nuchter als ik? Wat heb ik van zijn genen gekregen en wat heb ik mezelf aangeleerd?’

Wie is mijn vader? is vanaf het voorjaar van 2011 te zien op RTL4. Emi: ‘Ik verwacht niet dat ik aan het programma een vader overhoud, want dat is naar mijn mening iemand die van je houdt en je opvoedt. Het programma had wat dat betreft beter Wie is mijn donor? kunnen heten.’ (BvL)

HEMA-worst in De Uithof Broodjeszaak Easy Bite in De Uithof voert vanaf 10 januari 2011 de HEMA-vlag.

Er worden onder meer de beroemde HEMA-rookworsten verkocht. Volgens eigenaar Erwin Binneveld is van een ingrijpende verandering in het assortiment van zijn zaak geen sprake: ‘Het verschil tussen broodjes van Easy Bite en HEMA is toch al niet zo groot.’ Hij streeft er naar om op den duur zijn winkel onder de Universiteitsbibliotheek om te toveren tot een volwaardig HEMA-filiaal in De Uithof. (BvL)

Opnieuw debat trage student De Tweede Kamer gaat opnieuw in debat over de kabinetsplannen om ook voor huidige studenten een langstudeerboete in te voeren.

PvdA-kamerlid Jadnanansing wil uitleg van staatssecretaris Zijlstra over de juridische houdbaarheid van zijn plannen. Aanleiding is een artikel uit NRC Handelsblad. Roelof de Wijkerslooth, collegevoorzitter van de Radboud Universiteit, zegt daarin dat de langstudeerboete voor huidige studenten in strijd is met het rechtszekerheidsbeginsel. Dat zou blijken uit jurisprudentie. Eind november debatteerde de Tweede Kamer met de staatssecretaris over de hoger onderwijsbegroting. Het kabinetsplan om aan studenten die meer dan een jaar studiever-

Boswell Instituut lonkt naar de HU Het James Boswell Instituut van de Universiteit Utrecht wil met het college van bestuur van de hogeschool praten over samenwerking.

traging oplopen drieduizend euro meer collegegeld te vragen, stond daarin centraal.

Op vragen van SP-kamerlid Van Dijk antwoordde Zijlstra dat hij denkt dat zijn plannen juridisch haalbaar zijn. Vrijdag 10 december protesteren studenten in Utrecht, Nijmegen en Amsterdam tegen de plannen. (HOP) Zie ook pagina 6

EXPOSITIES, FESTIVALS EN FEESTEN Kunstverzamelplaats Sophies AL opende 25 november aan de Archimedeslaan 16, voorheen in gebruik door de faculteit Educatie. De komende vijf jaar organiseert Sophies AL exposities van Utrechtse kunstenaars, festivals en feesten. De aftrap wordt gevormd door het oud-ennieuwfeest Sophies Ball, in samenwerking met feestorganisatie Stekker. In de 14.000 m 2 grote ruimte komen verder een restaurant, een café, koffiebar, oefenruimtes voor bands en een nachtclub. (TS)

Dat heeft directeur Jeroen Torenbeek desgevraagd bevestigd. ‘Ik meld me onmiddellijk bij het college van de hogeschool en ga vragen of zij met mij wil praten’, zegt Torenbeek. Het cursusinstituut wil zich losmaken van de universiteit en is op zoek naar nieuwe partners.

Torenbeek zit al aan tafel met

Nyenrode Universiteit en uiteindelijk wil hij samenwerken met meerdere universiteiten, hogescholen en de university colleges. Daarnaast zoekt hij internationale partners.

Het James Boswell Instituut geeft cursussen en trainingen aan UU-studenten die voor hun studie bijgespijkerd moeten worden in bijvoorbeeld Engels, natuurkunde of statistiek. Ook universitaire medewerkers kunnen er terecht voor onder meer een schrijftraining voor promovendi.

De nieuwe organisatie zou voor studenten en personeel van alle aangehaakte instellingen cursussen kunnen verzorgen, zo is het idee. Ook wil Torenbeek een belangrijke rol spelen in het voorbereiden van internationale studenten die een studie aan Nederlandse universiteiten en hogescholen gaan doen.

(GR)

Penseel en Janssen bloggen Criminaliteit en onderwijs, een reisje naar Chambéry, de Heilige Graal, zelfrijzend bakmeel, brugpiepers, kleine kwaliteit, onderbuikgevoelens, vrouwen aan de top, salarissen en langstudeerders. Een greep uit de onderwerpen van de Trajectumbloggers Henk Penseel en Piet Janssen. Penseel is docent en teamleider bij het Institute for Marketing & Commerce en post dagelijks een bericht. Janssen, projectleider bij de Stafdienst Bedrijfsvoering, houdt het op twee keer per week.

Check www.trajectum.hu.nl/ blogs en reageer.

09122010 TRAJECTUM 07

5

FAQ: hoe zit het nu met die langstudeerders?

De staatssecretaris van hoger onderwijs wil ‘luie’ studenten en ‘lakse’ onderwijsinstellingen stevig aanpakken, maar hoe hij dat wil doen? Enkele vragen en antwoorden.

D o o r B a s B e l l e m a n ( H OP )

ze nu al in de blessuretijd zitten, moeten ze zorgen dat ze vóór september 2011 zijn afgestudeerd. Er zal vast iemand zijn die de regeling voor zittende studenten bij de rechter gaat aanvechten, maar staatssecretaris Halbe Zijlstra denkt dat de regering in haar recht staat.

Of ben ik misschien een uitzondering?

Dit is politiek een moeilijke kwestie, want elke uitzondering kost geld. Er zijn natuurlijk altijd hardheidsclausules voor studenten die worden getroffen door

Pas na de kerstvakantie komt het wetsvoorstel. Maar de grote lijn is duidelijk: wie te lang over zijn opleiding doet, gaat met ingang van volgend studiejaar drieduizend euro extra collegegeld betalen: bijna 4700 euro in totaal.

Bovendien krijgen hun hogescholen en universiteiten per trage student een ‘strafkorting’ van nog eens drieduizend euro.

Hoeveel vertraging mag ik oplopen?

Studenten mogen in totaal één jaar vertraging oplopen tijdens hun bachelor- en masteropleiding. Aanvankelijk was er nog enige verwarring of ze misschien zowel in hun bacheloropleiding als in hun master een jaar zouden mogen uitlopen.

Maar dat feest gaat niet door.

Wat kost straks mijn master, als ik te lang over mijn bachelor doe?

Wie in zijn bachelorfase meer dan een jaar vertraging oploopt, moet jaarlijks drieduizend euro extra collegegeld gaan betalen. Maar afgestudeerde bachelors beginnen met een schone lei aan hun masteropleiding – tot ze in de knoop raken met hun scriptie en opnieuw uitlopen. Dan krijgen ze geen respijt meer en betalen ze meteen de hoofdprijs.

En mijn OV-studentenkaart?

Trage studenten verliezen hun

6

TRAJECTUM 07 09122010

OV-jaarkaart. Maar dat deel van de regeling gaat pas op 1 januari 2012 in.

Gaat de regeling ook voor mij gelden?

Jazeker. Ook de huidige studenten moeten het hoge tarief gaan betalen, als ze meer dan een jaar vertraging oplopen. En als

Wie in blessuretijd zit, moet nu opschieten

rampspoed. Ook gehandicapte studenten zullen wel op enige coulance kunnen rekenen, als ze door hun functiebeperking werkelijk langer over hun opleiding doen. Ze krijgen om die reden nu immers ook langer studiefinanciering.

Maar hoe zit het met bestuurders van studentenverenigingen? En met studenten die in de universiteitsraad zitten?

In de oorspronkelijke CDA-plannen kunnen die op weinig mededogen rekenen. De huidige minister Marja van Bijsterveldt zei in de aanloop naar de verkiezingen dat één jaar uitloop vol-

doende is voor bestuurlijke activiteiten. En trouwens ook voor buitenlandervaring en stages.

Meer ruimte lijkt er te zijn voor studenten van bèta- en techniekopleidingen. Al jaren wordt er geroepen dat Nederland meer bèta’s nodig heeft. Er is zelfs een platform voor opgericht. De VVD heeft laten doorschemeren dat de langstudeerdersregeling er niet toe mag leiden dat studiekiezers de zware bèta- en techniekopleidingen mijden.

En als ik nu overstap van de ene naar de andere instelling?

Voor studenten maakt dit geen verschil, maar voor universiteiten en hogescholen wel. Dit is juridisch een lastig probleem voor het ministerie. Stel dat iemand een jaar vertraging oploopt in zijn bacheloropleiding aan de Universiteit Utrecht en daarna een masteropleiding aan de Vrije Universiteit gaat volgen.

Krijgt de VU dan de strafkorting voor deze treuzelaar om de oren, zodra hij ook maar een weekje uitloopt in zijn masteropleiding? Dat kan natuurlijk niet, want deze universiteit had helemaal geen schuld aan diens lage tempo in de bacheloropleiding.

Waar blijft mijn geld?

Tot 2015 wil het ministerie met deze maatregel tegen de langstudeerders 370 miljoen euro bezuinigen. Volgens Halbe Zijlstra wordt dat geld weer in het hoger onderwijs geïnvesteerd.

Daarom vindt hij het onzin dat de universiteiten spreken van de ‘grootste bezuiniging sinds de jaren tachtig’.

Mogen universiteiten en hogescholen hun strafkorting op mij verhalen?

De HBO-raad heeft voorgesteld om de strafkorting aan studenten door te berekenen. Maar daarvoor hebben ze toestemming van de overheid nodig. In het parlement kregen de hogescholen de handen niet op elkaar, dus dat voorstel zal het waarschijnlijk niet halen.

u

utrechtnieuws

HU onderaan

Judo Burgemeester Aleid Wolfsen heeft zitting genomen in het Comité van Aanbeveling van de stichting Top Judo Utrecht.

Het comité vindt het belangrijk dat judoka’s uit Utrecht en directe omgeving zich kunnen ontwikkelen tot een hoger niveau. Naast Wolfsen bestaat het comité uit judoka Joop Mackaay en Michaël Kortbeek, voorzitter van de Kamer van Koophandel Midden-Nederland.

C a r nava l De traditionele carnavalsoptocht wordt in Utrecht voortaan nog maar eens in de vijf jaar gehouden. De eerstvolgende optocht is op 5 maart 2011. De afgelopen jaren was er geen tocht. Er waren strubbelingen tussen de Utrechtse carnavalsverenigingen en de gemeente, vooral over het feit dat de stad steeds opengebroken was.

M uizen Volgens experts gaan de muizen van Hoog Catharijne straks massaal aan de wandel als grote delen tegen de vlakte gaan. Walter Kerkhof van Bedrijfshygiëne Midden Nederland schat dat miljoenen muizen een ander heenkomen zoeken. Zijn collega Hans Kros van Rentokil waagt zich niet aan aantallen, maar ook hij voorspelt een massale volksverhuizing.

Onze voetbalcluppie Houthakkers Utrecht maakt zware tijden door. Onlangs is de Keuzegids hbo (Hogere Balvaardigheid Oefeningen) verschenen en de kritieken zijn niet mals!

De ranking is mede gebaseerd op de jaarlijkse Nationale Supporters Enquête dus we voelden de ‘stront aan de knikker’ al aankomen. Samen met voetbalclub Inhollandia, die al een tijdje geteisterd wordt door negatieve publiciteit, staan we stijf onderaan. Dat is totaal onverwacht en niet verdiend, want de voetballers van de HU doen hun stinkende best. Jaarlijks overleggen zij met hun teamleiders en tonen ze middels Resultaat Gericht Werken aan, dat het vereiste aantal trainingen, doelpunten, slidings, penalty’s en overtredingen is gemaakt.

Zoals de druk groeit op JC om bij Ajax het tij te keren, zo wordt de roep om de Lesboer steeds luider. Binnenkort zal ik dan ook mijn diensten aandienen bij het bestuur om de lijnen uit te zetten. Samen met mijn trouwe secondanten en topvoetballers, André Ras en Floris Venema, hoop ik een frisse wind door de tent te laten waaien. Weg met het verdoemde concept ‘competitiegericht voetbal’ dat ons mooie voetbal heeft platgeslagen en alle diepte uit het spel heeft verwijderd.

Gelukkig zijn er nog elftallen die goed draaien en van de toeschouwers een 7 krijgen. Daar het gemiddelde van de HU 5,5 is, zijn er ook teams, die er niets van bakken. Hoe is het mogelijk met talenten als Yoni Shem-Tov, Kees Buurman en Robert-Jan Veldman, voetballers die hun publiek in vervoering brengen! Ons bestuur komt gelukkig direct met fikse maatregelen: er komt een actieplan 2012+ waarin professionele ruimte centraal staat, zodat onze voetballers weer een mooie solo kunnen maken en niet voortdurend in het kader van samenwerking een ‘tikkie terug’ moeten geven.

Bij de elftallen van FEM (Fabuleus, Eminent & Magistraal) was men al eerder door de toeschouwerevaluaties van Elsevier opgeschud. De elftalleider was somber: ‘We zijn we bij alle getoetste elftallen verder weggezakt in de peilingen en we zijn alleen gelijk gebleven bij die elftallen, waar we al hekkensluiter waren’. Er volgden keiharde maatregelen: extra trainingen in Learning Communities.

Het dreigende gevaar is dat degradatievoetbal ontaardt in paniekvoetbal. Mijn boodschap is dat we naar de toeschouwers moeten luisteren. Zij worden te weinig betrokken bij het voetbal dat ze voorgeschoteld krijgen. Coaches veranderen van spelconcept, zonder zich af te vragen of onze toeschouwers daar op zitten te wachten. Overleg! Wie weet komen we dan ooit van die laatste plaats af.

COLUMN

Kr a k e r s Het Utrechts Monumenten Fonds heeft aangifte gedaan bij de politie tegen de kraak van haar pand aan de Keistraat in de Utrechtse binnenstad.

Krakers bezetten dit leegstaande 17de eeuwse pand, waar tot januari 2010 studenten in zaten. Het Utrechts Monumenten Fonds was onaangenaam verrast door de kraak omdat de woning voor 775.000 euro te koop staat.

Ad Franzen is docent op de HU

Z w emb ad Het Utrechtse zwembad De Kwakel blijft voorlopig gesloten. Drie weken geleden sloot het zwembad zijn deuren nadat bezoekers en zweminstructeurs gezondheidsklachten opliepen. De waterkwaliteit, installaties en lesmateriaal werden onderzocht, maar dit leverde geen afwijkende waarden op. Binnenkort wordt duidelijk of de luchtkwaliteit in het zwembad deugt.

Ad Franzen

09122010 TRAJECTUM 07

7

• De favoriete plek van burgemeester Aleid Wolfsen • Catharijnesingel, Utrecht 8

TRAJECTUM 06 09122010

het moment

moment 09122010 TRAJECTUM 07

9

Zijn hele leven is hij al werkzaam in het publieke domein: de rechterlijke macht, de Tweede Kamer en sinds 2008 als burgemeester van Utrecht. De in 1960 in Kampen geboren Aleid Wolfsen groeit op in een agrarisch gezin, volgt ongeveer alle schooltypen en weet al heel vroeg dat het recht hem na aan het hart ligt.

D o o r J a n n y Ru a r dy

Na zijn rechtenstudie volgt Wolfsen een postacademische studie aan de Nederlandse School voor Openbaar Bestuur. Op de foto de buluitreiking door decaan Roel in ’t Veld.

1995 1993 STU DENT

Na mavo, havo, dienstplicht en vwo gaat Wolfsen in deeltijd rechten studeren in Groningen.

Hij zakt nooit voor een tentamen, haalt tienen voor economie en recht. Daarnaast werkt hij als assistent-griffier en parketsecretaris bij het parket in Zwolle. Maar de ambitie is hoger te komen.

10

TRAJECTUM 06 09122010

1999

RECHTER

Voor Wolfsen wordt al snel dui­ delijk dat hij rechter wil worden.

Bij het Openbaar Ministerie (OM), waar hij tot dan toe werkt, ben je alleen met strafrecht bezig en als rechter in het volle recht. Het biedt hem meer intellectuele uitdaging. Van 1998 tot 2001 is hij rechter bij de arrondissementsrechtbank in Amsterdam; van 2001 tot 2002 vicepresident van de arrondissementsrechtbank in Haarlem.

Wie is Aleid Wolfsen?

FOTO: MAARTEN HARTM AN

FOTO: HOLLANDSE HOOGTE

20 06 KAMERLID

Aleid Wolfsen verruilt in 2002 de rechtbank voor het Binnenhof en wordt Tweede Kamerlid van de PvdA met woordvoering justitie in zijn portefeuille. Zijn ster rijst snel. Binnengekomen op plaats 23 stijgt hij met stip naar de derde plek vier jaar later, achter Wouter Bos en Nebahat Albayrak. Je ziet hem in die tijd al geregeld op tv zoals bij Barend en Van Dorp. De kampioen amendementenmaker ‘zonder ooit een spoeddebat aan te vragen’ weet van de hoed en de rand als het gaat om wetgeving. Hij neemt onder andere in 2005 het initiatief tot een onderzoek naar herziening van het tbs-stelsel.

kANDIDAAT BURGEMEESTER 2007 In het najaar van 2007 stelt Wol fsen zich verkiesbaar voor het ambt van burgemeester van Utre cht. Hij moet het in een referendum opnemen tegen partijgen oot Ralph Pans. Wegens een geri nge opkomst voor het referendum wordt de uitslag ongeldig verk laard en stemt de gemeenteraad unan iem voor Aleid Wolfsen.

09122010 TRAJECTUM 07

11

interview

Alles is

Gasthoofdredacteur Aleid Wolfsen in gesprek met zijn

favoriete schrijver Arthur Japin. Over inspiratie, nieuwsgierigheid,

bijzondere karakters en gebeurtenissen die zijn boeken kenmerken. ‘Ik kan alleen begrijpen via de liefde.’ D o o r J a n n y Ru a r dy

12

TRAJECTUM 06 09122010

‘Toen ik Een schitterend gebrek las, wilde ik ook uw andere boeken lezen’

interview

liefde 09122010 TRAJECTUM 07

13

Vrijdagavond half zes, het is al pikdonker.

Zowel de burgemeester als de schrijver komen net van een steenlegging vlak bij het huis van de in 2008 overleden kunstenaar en schrijver Dirkje Kuik. Japin had bewondering voor Dirkje Kuik, zegt hij bij binnenkomst in het stadhuis, waar burgemeester Aleid Wolfsen hem heeft uitgenodigd voor een interview. Japin is één van zijn favoriete schrijvers en in het kader van het gasthoofdredacteurschap van Trajectum is hij benieuwd naar de drijfveren van de in Utrecht wonende Japin.

Vooral Een schitterend gebrek (Libris Literatuurprijs 2004), over de grote liefde van Casanova voor de veertienjarige Lucia, is een boek dat veel indruk op de burgemeester heeft gemaakt. ‘Ik las het op weg naar vakantie in Denemarken en moest door mijn echtgenote uit de woorden worden getrokken, voor het opzetten van de tent. Daarna wilde ik ook uw andere boeken lezen.’

‘Ik schrijf zoals de lezer leest; als iets me dreigt te vervelen, laat ik iets nieuws gebeuren, wissel ik van perspectief’

14

TRAJECTUM 06 09122010

Arthur Japin (1956) verovert in 1997 heel literatuur minnend Nederland met zijn debuut De zwarte met het witte hart en vestigt hiermee zijn naam als schrijver. Sommige literatoren voorspellen dat Japin een eendagsvlieg zal zijn, maar dat blijkt een misvatting. Met een omvangrijk oeuvre op zijn naam en verschillende literaire prijzen op zak, is hij niet meer weg te denken uit de Nederlandse literatuur.

Het gesprek tussen de beide heren komt al vrij direct op het thema van de boeken van Arthur Japin: een buitenbeentje zijn. Over dit thema is veel geschreven en gezegd in recensies en interviews met de auteur, maar speelt een dermate grote rol in zijn boeken en zijn leven, dat je er niet omheen kunt.

Ook vandaag niet in het gemeentehuis. Het is zijn inspiratiebron bij het schrijven. Het buitenbeentje Japin, dat op school wordt mishandeld, dat als kind nergens bij hoort, nergens bij mág horen en uit de groep wordt gestoten. Dat heeft ertoe geleid dat Japin in zijn boeken altijd voor een buitenstaander kiest, iemand die aan de rand van de maatschappij staat en vecht om overeind te blijven, om er bij te horen.

Het isolement waarin hij, door wat er met hem is gebeurd, lang heeft gezeten achtervolgt de schrijver tot op de dag van vandaag. Bij hem overheerst angst voor groepen. Hij is er allergisch voor. ‘Groepen kunnen je buitensluiten en groepen hebben macht. Het gaat altijd om die ene tegenover een bepaalde groep. Een groep heeft een buitenstaander nodig om zich te kunnen identificeren. Ik heb dat als kind dondersgoed gezien. Ik mocht er nooit bij horen, maar nu is het een voorrecht: ik hoef aan de eisen van geen enkele groep te voldoen.

Ik ken de gevaarlijke werking van groeps­ processen te goed. Wanneer het WK voetbal wordt gehouden, waag ik me niet op straat.’

Wolfsen: ‘Ik kreeg juist de klacht, dat we er te weinig aan deden in de stad.’

‘Studenten moeten ook geen lid worden van een studentenvereniging,’ gaat Japin verder. ‘Je verliest je individualiteit. Ik kan dat natuurlijk gemakkelijk roepen, door de luxe positie waarin ik nu verkeer, dat realiseer ik me. Het is niet per se krachtig of moedig om voor het buitenstaanderschap te kiezen. Ik kan niet anders.’

In De zwarte met het witte hart, Een schitterend gebrek, De overgave en Vaslav spelen de buitenbeentjes een hoofdrol. Het zijn allemaal historische figuren. Zijn laatste boek Vaslav gaat over het legendarische leven van danser Vaslav Nijinski, die na afloop van een dansvoorstelling dertig jaar lang niet meer spreekt.

Wolfsen: ‘Hoe vindt u die mensen met hun bijzondere verhalen?’

Japin: ‘Ik neem kennis van iets, word er nieuwsgierig naar en denk “mijn god, mens hoe heb je dat gedaan, hoe heb je overleefd, hoe kom je daar doorheen?” Het isolement uit m’n jeugd gaf me inspiratie voor De zwarte met het witte hart.’

In dit boek komen halverwege de negentiende eeuw de twee Ghanese prinsjes Kwame en Kwasi naar het witte Nederland om te studeren. Ze leven volstrekt geïsoleerd.

‘Toen ik het verhaal van deze twee jongens hoorde, wist ik dat dit verhaal verteld moest worden, alleen niet waarom. Na tien jaar onderzoek en schrijven leverde ik het verhaal in bij mijn uitgever. Die vroeg mij waarom ik daar zo lang mee bezig was geweest.

De ellende van die jongetjes, dat was ik zelf.

Het duurde een tijd voordat ik het herkende. Tegenwoordig gaat het veel sneller, maar ik vertel mijn eigen verhaal door de persoon van de ander.’

Dan blijkt of het die grote liefde is. Zo reed ik op een middag in Texas, waar ik op bezoek was bij mijn schoonouders, naar een plaatsje. Daar vond ik het onderwerp voor De overgave. ’s Ochtends had ik in een ander dorpje inspiratie opgedaan voor een ander boek. Blijkbaar stond ik er die dag voor open. In De overgave gaat het om het thema vergeving. Vergeving van mensen die je iets hebben misdaan en jezelf toestaan te vergeven.’

Wolfsen: ‘Zoekt u dan naar antwoorden door een ander een karakter te geven?’

Japin: ‘Nee, ik zoek het niet, maar vind het wel. Doordat je door die andere ogen kijkt, kan ik me inleven in die ander.’

Wolfsen: ‘Als ik iets van u lees, wordt het zo echt, dan geloof ik het.’

Japin: ‘Ik werk via inleving, omdat ik uit de theaterwereld kom. Sommige critici houden daar minder van dan mijn lezers, het is faction. Het gaat me niet zo om de feiten, wil wel zoveel mogelijk van de persoon die ik beschrijf weten. Maar ik blijf een fantast, ben geen wetenschapper.’

Wolfsen: ‘Maar hoe komen die verhalen op uw pad?’

Japin: ‘Vergelijk het met verliefdheid. Als je het zoekt, vind je het niet. Je moet open staan voor dingen, dan komen ze op je af.

Je kunt het niet afdwingen. Ik doe niets bewust en ga niet op zoek naar thema’s. Het overvalt me, iedere keer. Zowel in het leven als in de kunst. De thema’s zijn in je leven.

Ik ga maar weer even naar die verliefdheid, daarbij gaat het altijd om iemand waarin je wel iets van jezelf in herkent. Je wordt overvallen, er slaat een vlam over en dan heb je iets uit te zoeken met die persoon.

Het gesprek wordt even onderbroken, omdat krakers zich roeren in Utrecht. De rechter heeft een aantal de vorige dag een taakstraf opgelegd en de burgemeester wordt telefonisch op de hoogte gehouden.

Japin: ’Hoe gaat het met de krakers?’

Wolfsen: ‘Heel goed, ze houden zich rustig…’ om vervolgens de draad van het gesprek weer op te pakken. >

09122010 TRAJECTUM 07

15

Wolfsen: ‘Toch vind ik heel bijzonder, zoals u uw personages neerzet. Hoe u als wit mens een zwart iemand kan kenschetsen of een klein iemand, zoals in De grote wereld (Boekenweekgeschenk 2006, red.).’

Japin: ‘Ja, mensen vragen me vaak hoe ik dat doe. Kleine mensen hadden nog nooit van binnenuit een klein mens zo beschreven zien worden als in De grote wereld.

Maar het is niet zo moeilijk om mezelf in een ander in te leven. We zijn in de kern allemaal hetzelfde, maar wat ieder van ons anders maakt, dat is de teleurstelling of slechte ervaring van iemand in het leven. Als je die ui afpelt, kom je tot de kern.’

Wolfsen: ‘Beschrijft u dat eens?’

Japin: ‘Ik zit thuis en bedenk: “Ik ben klein.

Wat betekent dat? Je moet altijd naar boven kijken, altijd in neusgaten”. Zo ga ik bij een hoofdpersoon naar binnen. Ik heb een grabbelzak met ervaringen, herinneringen.

Daar haal ik telkens iets uit om het tot een spannend verhaal te construeren.’

Wolfsen: ‘Waarom wilt u deze verhalen vertellen. Wat zijn uw drijfveren?’

Japin: ‘Ik kan enkel begrijpen via de liefde of het gebrek aan liefde. Ik ben ervan overtuigd dat ieder mens als hij ‘s ochtends wakker wordt zich voorneemt het beste te doen dat in zijn mogelijkheden ligt. En vervolgens vliegen ze het World Trade Center binnen.

Dat wil ik begrijpen, wat zijn de drijfveren, welke dingen zijn er aan vooraf gegaan. Ik wil anderen kunnen liefhebben, begrijpen, mensen die mij kwaad aandoen, daar wil ik kunnen ingaan, ik wil kunnen navoelen.’

Wolfsen: ‘En hoe construeert u dan het verhaal?’

Japin: ‘Dat gebeurt onbewust. Ik schrijf zoals de lezer leest, als iets me dreigt te vervelen, laat ik iets nieuws gebeuren, wissel ik van perspectief. Ik was in eerste instantie van plan om door de ogen van de bediende het leven van Vaslav te beschrijven, maar koos uiteindelijk toch om het vanuit het perspectief van drie mensen te beschrijven. Ik voelde ineens de woede van zijn vrouw op zijn vroegere minnaar en kon dat niet negeren. Ik voelde het onrecht dat haar was aangedaan. Daarom heb ik haar ook een stem gegeven.’

16

TRAJECTUM 06 09122010

Na 9/11 schreef ik dat het tijd werd om lief te hebben, terwijl ik wist dat het tegenovergestelde gebeurde. Hoe dichterbij het kwaad geschiedt, hoe moeilijker de afstand te bewaren. De enige redding is niet te oordelen. Ik zoek in de ander mezelf. Daarom probeer ik de lezer een personage binnen te lokken en vervolgens te laten zien, wat er gebeurd is, en hoop dat wanneer iemand zich kan verplaatsen in zo’n figuur dat je het ook in andere mensen kan doen.’

Arthur Japin (1956) Haarlem, studeerde enkele jaren Nederlandse taal- en letterkunde in Amsterdam en voltooide in 1982 de theaterschool.

Hij speelde diverse rollen voor radio en televisie en op toneel bij onder andere Toneelgroep Centrum en de Theater­ unie. Hij schreef tussen 1990 en 2001 diverse scenario’s, hoorspelen en toneelstukken. In 1987 debuteerde hij met de roman De zwarte met het witte hart.

1998 De vierde wand, verhalenbundel 2002 De droom van de leeuw, roman 2003 Een schitterend gebrek, bekroond met de Libris Literatuurprijs 2006 De grote wereld, het Boekenweekgeschenk 2007 De overgave, roman 2008 Zoals dat gaat met wonderen, keuze uit zijn dagboeken tussen 2000-2007 2010 Vaslav, roman

Wolfsen: ‘Is dat een moreel kompas tussen goed en kwaad?’

Japin: ‘Nee, Ik word nooit kwaad, dat kan ik niet. Als iemand me iets aandoet, raak ik overstuur, sla dicht en word verdrietig, maar nooit boos. Ik kan alleen napluizen hoe het zo gekomen is. Waarom hebben ze het gedaan? Het snappen, daar put ik kracht uit. Ik wil alleen niet oordelen. In oordelen ligt de oorzaak van alle ellende in de wereld. Maar neem bijvoorbeeld de daders van 9/11. Natuurlijk heb ik daar een emotioneel oordeel over, daarom schrijf ik er ook niet over. Maar ik wil vooral begrijpen waarom het is gebeurd.

Wolfsen: ‘Zit daar ook een grens aan?’

Japin: ‘De grens van niet oordelen komt op het moment dat ik het niet meer kan navolgen, zoals gruwelverhalen over de wijze waarop vrouwen tijdens de oorlog in Joe­ goslavië verkracht werden. Ik heb toen de krant de deur uitgedaan.’

Arhur Japin is inmiddels de vijftig gepasseerd. Spijt van keuzes heeft hij niet. ‘Alles wat ik impulsief in het leven heb gedaan heeft nut, kom ik achter. Alle gekke paadjes die ik ben ingeslagen komen samen in mijn werk. De eerste keuze is vaak de juiste, als je maar dicht bij je gevoel blijft. De toneelschool, z’n afgebroken studie Nederlands in Amsterdam. ‘Ik hield van literatuur, tot ik ging studeren.’ Van de studie herinnert hij zich alleen dat hij eindeloos En dan is er koffie van Hannes Meinkema moest lezen.

‘Ik werd daar helemaal gek van.’ Daarom nam hij bij Crea pianoles van Ronald Brautigam en volgde een toneelcursus.

‘Het enige goede van de studie zijn de overgebleven vriendschappen met schrijfster Rosita Steenbeek en journalist Mieke van der Weij.’ Met Steenbeek vertrekt hij naar Rome om acteur te worden en verkeert in kringen rondom cineast Frederico Fellini.

Terug in Amsterdam maakt hij een aantal jaren deel uit van de Theaterunie. Tot zijn debuut uitkomt.

En tenslotte wil de burgemeester nog weten wat de schrijver van de stad vindt en hoe hij er terecht is gekomen?

Japin: ‘De liefde heeft me in Utrecht gebracht, maar de stad ken ik al sinds mijn jeugd, m’n oma woonde aan het Wilhelminapark. In Utrecht kan ik in m’n eigen wereld blijven, ik hoef er niets.’

COLUMN

André is vijfdejaars student journalistiek

Wel in WikiLeaks, niet in deze Trajectum: • Een mooi interview met een democratisch gekozen gasthoofdredacteur.

• Een tranentrekkend sfeerverslag vanuit het gezellige huisje van twee homoseksuelen die dankzij daadkrachtig optreden van onze burgemeester weer kunnen wonen in de wijk en het huis waar ze willen. Zelfs én zonder lastig gevallen te worden door storende elementen die het misschien niet zo goed voor hebben met mensen die een andere seksuele voorkeur genieten.

• Een kritisch artikel over lastige onderzoeken over niet func­ tionerende onderdelen binnen de gemeente Utrecht.

• Een recensie van een Broadway-musical door de gasthoofd­ redacteur.

• Een filosofische en ethische uiteenzetting over het verschil tussen een persoonlijke vingerafdruk, persoonlijkheid en persoonlijke gegevens. Want, kom op, vingerafdrukken zeggen niets over iemands persoonlijkheid, dus zijn ze niet persoonlijk. Dat snapt iedereen.

• 24/7 met Ralph Pans.

• Een telefoongesprek van onze hoofdredactrice met de voorlichter van de gasthoofdredacteur.

• Een advertentie voor studentenkamers in villa Rhijnshoek.

• Een nieuwe rubriek genaamd ‘Woord van de tweeweken, met deze tweeweek: Labbekakkerig’.

Houdt u er wel rekening mee dat het zo zou kunnen zijn.

Dat deze Trajectum misschien nooit verschijnt omdat de gasthoofdredacteur de oplage heeft laten vernietigen.

André Weststrate

09122010 TRAJECTUM 07

17

BURGEMEESTERSRONDEEL Ingmar Heytze (40) oud-eindredacteur Trajectum stadsdichter van Utrecht

Het is goed dat ik geen burgemeester ben.

Dat is waarschijnlijk voor iedereen beter, ook voor sommige burgemeesters, maar voor hen is

het te laat. Met het bestaan van burgemeesters heb ik geen probleem, hoewel me nu even geen overtuigende reden invalt voor hun bestaan.

Ik veronderstel dat iemand het moet doen.

Persoonlijk ben ik breekbaar en motorisch gezien nogal grillig met gouden scharen,

scheepswanden en champagne. Daarbij ben ik van mening dat je overal voor weg mag lopen, voor verantwoordelijkheden bijvoorbeeld,

zolang je zelf maar weet waarheen. Ten slotte vermoed ik dat persoonlijk zijn een luxe is die zelden voor een burgemeester is weggelegd.

Het is, kortom, met liefde en respect voor alle burgemeesters, beter dat ik er geen ben, voor iedereen, maar goed, dat had ik al gezegd.

Ingmar Heytze

Wel eens over nagedacht wat je zou doen als je burgemeester van Utrecht was? Van stadsdichter tot nachtburgemeester, collegevoorzitter tot kritische studenten en lector tot docent, alle zes stippelden ze op verzoek van gasthoofdredacteur Aleid Wolfsen hun beleid uit..

18

TRAJECTUM 07 09122010

D o o r Ti r z a h S c h n a t e r

ALS IK BURGEMEESTER WAS…

‘ER ZIJN drie accenten die ik zou leggen als ik burgemeester van Utrecht was.

Ten eerste: meer aandacht voor de doelgroep studenten. Er wordt van alles gedaan voor allerlei doelgroepen, mensen uit Kanaleneiland, homo’s, ouderen, maar waar blijft de aandacht voor de 65.000 studenten? Dit zijn de toekomstige kenniswerkers, de innovatiekracht van Utrecht. Bovendien doen ze van alles in de stad: een project schuldsanering, de Voorleesexpress, adviseren van MKB. Stel je de stad eens voor zonder studenten. Zij houden de stad vitaal. Misschien dat ik een wethouder speciaal voor De Uithof zou aanstellen. Onverdeelde aandacht, geen kastje naar de muur, vaker met studenten in gesprek.

Ten tweede zou ik als burgemeester de relatie met de kennisinstellingen in Utrecht intensiveren. Utrecht zit op goud, maar moet het wel verzilveren, is de naam van een publicatie uit 2008, en daar zit een punt. Waar zou Utrecht zijn zonder hogeschool, universiteit, het UMC? Ik zou als burgemeester het Science Park, waarin gemeente, provincie, universiteit, hogeschool en medisch centrum samenwerken, een flinke boost geven.

Als derde pleit ik ervoor om vooral buiten de grenzen van de stad, zelfs van de Randstad, te kijken. Utrecht mag best een grote broek aan. Nederland is niet de maat der dingen. Het is geen Utrecht of Amsterdam, maar metropool Randstad die moet concurreren met opkomende machten als China en India. Binnenkort komen er zeshonderd medewerkers van het innovatiecentrum van Danone naar De Uithof. Ze komen kennis brengen, gaan genieten van de mooie, oude binnenstad, het culturele aanbod, de restaurants.

‘Een wethouder voor De Uithof’

Utrecht onder mijn burgemeesterschap is de stad van kennis en cultuur, en laten we daar vooral naar leven.’

Geri Bonhof (56) voorzitter college van bestuur Hogeschool Utrecht

>

09122010 TRAJECTUM 07

19

‘Iedere burger doet mee’ ‘ONDER MIJN BELEID wordt Utrecht het meest sociale hart van het land. Een kloppend hart. Ik wil een stad waarin iedere burger mee kan doen, waar die ook vandaan komt, met of zonder handicap, ziek of gezond. Iedereen is van waarde, ook de dakloze. Kwetsbare burgers leveren hoegenaamd geen bijdrage aan de economie door ziekte of handicap of ander probleem in tegenstelling tot gezonde, werkende burgers. Maar om leefbaarheid voor iedereen te bevorderen moeten we gaan denken vanuit het idee van wederkerigheid: je hebt elkaar nodig en je moet wat voor elkaar over hebben.

Als burgemeester van Utrecht stel ik daarom in elke wijk een wijkteam in. Hierin zitten zowel zorgprofessionals, welzijnswerkers als buurtbewoners. Het wijkteam functioneert als een spin in het web van sociale verbanden in de wijk. De buurtbewoners zijn sleutelfiguren uit sportclubs, het buurthuis, kerken, moskeeën, de speeltuin, scholen. Samen met professionals bewaken zij de sociale samenhang in de buurt. Structureel, dus geen project dat maar twee jaar geld krijgt, maar een basisvoorziening in iedere wijk.

Wat ik zelf zou doen als burgemeester? Mijn buren leren kennen en vrijwilligerswerk doen. Dat doe ik nu al door gehandicapte mensen te begeleiden bij sporten. Er is een project in Hoograven waar ik enthousiast over ben. Het heet ‘Tijd voor elkaar’ en is gebaseerd op het systeem van vraag en aanbod en uitgevoerd door buurtbewoners. Een vrouw van 75 krijgt hulp bij het onderhouden van haar tuintje. In ruil daarvoor leest ze kinderen voor op de kinderopvang. En zo kan ik meer dingen bedenken: allochtone vrouwen fietsen leren, computerlessen geven noem maar op.

Iedereen heeft wel iets aan te bieden.’

Jean Pierre Wilken (52) lector participatie, zorg en ondersteuning aan de Hogeschool Utrecht 20

TRAJECTUM 07 09122010

ALS IK BURGEMEESTER WAS…

‘IN BERLIJN is de sfeer open, ontspannen, met op elke hoek van de straat een tof galerietje, elke zomerdag wat leuks te doen: een bandje, een park­festival, straattheater. Dat wil ik in Utrecht.

Als ik burgemeester was, zette ik op het Vredenburg een groot amfitheater neer. Vergeet See you in 2030, het moet nu! Anders zijn er straks generaties jonge mensen die het Vredenburg niet meer kennen.’

Ik zie het amfitheater al voor me: een grote kuil, een halve maan, grote trap, een vast podium en een half dak. Onverwoestbaar, alles uit één stuk. De amfi-agenda wordt samengesteld door een groep mensen die ik aanstel. Geen ambtenaren, die zijn niet op de hoogte, maar credible mensen, zoals Kyteman, hiphopcollectief Habek, kleinkunstgezelschap Op Losse Schroeven, techno-organisatie 030303, de creatieven van de toekomst, uit alle hoeken van de stad (je mag er nog meer noemen als je wilt!) Zelfs als er niks gepland staat, is het tof bij het amfitheater.

Mensen die er spontaan gaan jammen, toneelspelen, rappen. Het moet weer leuk worden op zondag, met ieder weekend een gratis concert. Geen veilige namen, maar verrassende. De namen van de toekomst.

Ik weet trouwens ook al een geweldig festival om in het amfitheater te houden. Wij van Boemklatsch zijn voor twee jaar gekozen tot nachtburgemeester van Utrecht, en organiseren volgend jaar De Nacht van de Burgemeester, een soort museumnacht meets music. Laat nou het Amfitheater het perfecte festivalcentrum zijn. en op de vetste plekken in de stad krijgen alle Utrechtse culturele organisaties een podium: Lepelenburg, Ledig Erf, de tunnel van de Catharijnesingel.

De Nacht van de Burgemeester wordt onze legacy. Zo’n nacht met het gevoel van Koninginnenacht, als iedereen eerder van z’n werk gaat om op tijd te zijn voor het feest.

Ik vind dat ik als burgemeester zou moeten zorgen voor een rijk, cultureel leven in de stad. Daarin kan Utrecht zich echt onderscheiden. Utrecht moet zijn als Berlijn! We hebben ten slotte hetzelfde netnummer.’

‘Een amfitheater op het Vredenburg’ Dharmen Nokhai (30) oud-HU-student communicatiesystemen, mc bij hiphopcollectief Boemklatsch, dat voor twee jaar tot nachtburgemeester van Utrecht is gekozen

>

09122010 TRAJECTUM 07

21

Nerko Hadziarapovic (33)

‘De kennis van de wereld naar Utrecht’ 22

TRAJECTUM 07 09122010

‘ALS DOCENT ben ik een paar keer voor een uitwisselingsprogramma in China geweest. Daar bouwden ze in een jaar tijd een metrotunnel van veertig kilometer. Je wilt niet weten hoeveel mensen daarvoor hun huis uit zijn gezet, maar in principe bewonder ik die flexibele opstelling. In Nederland zijn we de andere kant op doorgeschoten.

Langdurige procedures houden allerlei plannen tegen. Ook plannen voor het bevorderen van een kenniseconomie. Wij leven van kennis, en daar moeten we zorgvuldig mee omgaan.

Daarom zeg ik: haal de kennis van de wereld naar Utrecht. Laat het onderwijs meer samenwerken met het bedrijfsleven zodat er geld en kennis beschikbaar komt. Tijden veranderen, en wij moeten mee veranderen.

Utrecht zit vol jonge intellectuelen, die moet je blijven inspireren. Dat zou ik als burgemeester doen. Bijvoorbeeld door belangrijke sprekers van over de hele wereld hier naartoe te halen voor een lezing. En door creatieve ideeën te stimuleren en faciliteren.

Verder wil ik als burgemeester van Utrecht dat het onderwijs van het begin af aan goed is, ook in wijken als Kanaleneiland en Overvecht. Als enige allochtoon op een school in Bilthoven had ik het vroeger makkelijk.

Maar op zwarte scholen nu wordt de achterstand alleen maar groter, omdat de groep te groot is en de docenten het niet aankunnen. Het moet niet zo zijn dat je als allochtoon niet aangenomen wordt, of juist wel omdat je allochtoon bent. Je moet worden aangenomen omdat je goed bent in wat je doet. Dat mensen bij voorbaat minder kansen hebben, zit me dwars. Gelijke kansen krijg je alleen maar als iedereen hetzelfde vertrekpunt heeft.

En dan nog de bereikbaarheid van de Uithof: kom op mensen, als de Chinezen in een jaar een veertig kilometer lange tunnel kunnen maken, kunnen wij toch een trambaan naar de Uithof bouwen?’

ALS IK BURGEMEESTER WAS…

docent entertainmentmarketing aan de faculteit Economie en Management van de Hogeschool Utrecht

‘IK BEN niet verkiesbaar als burgemeester, maar als ik toch burgemeester was, zou ik mezelf opheffen en de gemeenteraad alle macht geven.

Echte veranderingen komen volgens mij van onderaf, door sociale bewegingen die ervoor knokken. Zoals de emancipatiebeweging die in de jaren zestig en zeventig opkwamen voor democratischer hoger onderwijs, voor vrouwen- en homorechten. Zij hebben echt wat teweeg gebracht. Politiek en machthebbers reageren alleen maar, ze veroorzaken niet.

Ik zou graag zien dat beslissers zo dicht mogelijk staan bij de gevolgen van die beslissing.

Zoals een buurtcommissie die beslist over haar eigen buurt. Buurtbewoners weten het beste wat er speelt. Laat ze zelf hun eigen probleemjongeren aanspreken, of ze een plek geven in het buurthuis of een sportterrein.

Het zou mooi zijn als de studenten die in de Uithof wonen zichzelf gingen organiseren en zelf zouden bepalen: komt er een busbaan of een park. Nu komen de plannen uit het stadhuis, terwijl die mensen zelf niet in de Uithof wonen.

Een aantal zaken hoort wat mij betreft gratis zijn en dus door gemeenschapsgeld betaald te worden: onderdak, gezondheidszorg, onderwijs, openbaar vervoer. En ik zou het witte fietsen plan in ere herstellen.

En tot slot: stoppen met de controlezucht: identiteitsplicht, camera’s of nog erger: straatcommando’s. Daar krijg je bange, geïsoleerde mensen van. Ja, er bestaat geweld en hebberigheid, maar we moeten juist het positieve van de mens stimuleren: solidariteit en gemeenschapsgevoel.’

‘Mezelf opheffen’

Jeremy Crowlesmith (28) oud-HU-student informatica, studeert nu liberal arts & sciences aan de Universiteit Utrecht, oprichter Kritische Studenten Utrecht (KSU) 09122010 TRAJECTUM 07

23

Aan de grote ovale tafel in de kamer van burgemeester Wolfsen in het stadhuis zitten Gijsbert van Dalen, Marjolein Theunissen, Steven van den Tol en Harm Aarts. Allen hebben gestudeerd in Utrecht en zijn een bedrijfje gestart. Die zijn gehuisvest in een van de vestigingen van business incubator UtrechtInc in De Uithof.

Gespreksleider Wolfsen zit er ontspannen bij. Zonder stropdas en een flesje Spa blauw binnen handbereik. Hij toont zich zeer geïnteresseerd, maar is ook kritisch en vraagt door. Waarom

kiezen zij voor Utrecht als vestigingsplaats, wil hij weten.

Door hun studie hebben de jonge ondernemers goede contacten in de stad gekregen, zeggen zij. Ook wordt de centrale ligging van de stad genoemd. Marjolein geeft nog een reden aan: ze won de UtrechtInc Studentprijs en kreeg voor een half jaar gratis kantoorruimte aangeboden. Voor Steven is het potentieel van studenten uit verschillende studierichtingen een pluspunt. En Gijsbert vindt Utrecht de mooiste stad van het land.

MAN/VROUW

‘Ik ben de enige vrouwelijke ondernemer bij UtrechtInc’, laat Marjolein zich in het begin van het gesprek ontvallen. Interes-

Gasthoofdredacteur

sant, vindt Wolfsen. Heeft zij daar een verklaring voor? ‘Nou, als ondernemer neem je wel een risico’, oppert ze. Maar dat geldt voor een man ook, kaatst Wolfsen terug. ‘Dat klopt’, beaamt ze. ‘Maar puur biologisch bekeken neigen vrouwen naar een vaste baan. Ze willen zekerheid voor het geval ze zwanger worden. Een man kan daarin wat meer risico nemen.’

‘De mannen hebben grote ego’s en denken: ik kan het zelf wel’, denkt Steven. ‘Ze hebben meer een hang naar status, hebben lak aan autoriteiten en willen geen baas boven zich. Vrouwen hebben daar minder moeite mee.

Dat is mijn theorie.’

Aleid Wolfsen is nieuwsgierig naar wat startende ondernemers drijft. Hij nodigde een viertal uit voor een gesprek. Waarom zijn zij een eigen bedrijf begonnen?

Waar lopen ze tegenaan?

En waarom in Utrecht?

De burgemeester denkt er ook wat van op te steken.

D o o r G e r a r d Ru t t e n

‘Ik wil graag wat opsteken van jonge Utrechtse ondernemers’

Eigen baas 24

TRAJECTUM 07 09122010

ONTSTAAN

Gijsbert vertoefde een periode voor zijn studie in Barcelona.

Vanwege familieomstandigheden moest hij plots terug naar huis. Hij moest snel dingen regelen, zoals het uitschrijven bij de universiteit, maar kon niet direct vinden waar hij moest wezen.

‘Daardoor ontstonden zulke grote frustraties waardoor ik dacht: dit ga ik aanpakken’, vertelt de oprichter van iStip, het online informatieplatform voor internationale studenten.

Harm: ‘Ik had een goede baan als hoofdprogrammeur bij een consultancy-bedrijf. Maar ik kon daar mijn energie en creativiteit niet kwijt.’ Hij startte de site delaagsterekening.nl die adviseert over

telefoonabonnementen. ‘Het begint met frustratie’, signaleert Gijsbert, ‘maar het ondernemerschap moet wel in je zitten.’

‘Ik ben het daar niet mee eens’, klinkt het aan de andere kant van de tafel. Steven gelooft niet dat je wordt geboren als ondernemer. ‘Het ondernemerschap is mij overkomen’, zegt hij stellig. Dat kwam zo. Hij boekte een succesje toen hij een student Nederlands op een school plaatste ter ondersteuning voor een docent. Daar verdiende hij zijn eerste 100 euro mee. Toen wist hij dat hij goed zat met zijn bedrijf StudentDocent dat studenten inzet in functies op scholen. Steven besefte dat hij iets kon betekenen voor mensen, waar hij ook nog geld mee verdiende. ‘Daar kreeg ik zo veel energie van dat ik iets wilde doen. Je kunt er dus ook in rollen.’

IRRITATIE

Ook het bedrijf van Marjolein, de culturele jongerensite CultuurBewust.nl, is ontstaan uit een vorm van irritatie. ‘Ik heb nooit gedacht dat ik ondernemer zou worden’, zegt ze. Tijdens haar studie kunstgeschiedenis wilde ze praktijkervaring opdoen in de vorm van een stage, maar ze had geen zin om voor anderen koffie te zetten en te kopiëren. ‘Ik ging op zoek naar een bedrijf waar ik in mijn eigen tijd en tempo op een hoog niveau journalistieke praktijkervaring op kon doen.

Zoiets was er niet en toen ben ik ermee gestart.’

uit frustratie 09122010 TRAJECTUM 07

25

>

Gijsbert van Dalen

(27)

7e jaars commerciële economie Hogeschool Utrecht.

Bedrijf iStip www.istip.com - International Student Information Platform - met informatie voor internationale studenten.

Goed geregeld in Utrecht?

UtrechtInc regelt faciliteiten van trainingen, begeleiding tot huisvesting.

Advies aan burgemeester Wolfsen? Opzetten van een financieel steunfonds.

26

TRAJECTUM 07 09122010

Wolfsen vat samen: als ik jullie zo hoor dan is het toeval wat voor type bedrijfjes jullie zijn gestart.

Het ondernemen zit al in je en het is afhankelijk van waar je tegen aanloopt wat het uiteindelijk wordt. ‘En waar je geld mee kan verdienen’, voegt Harm eraan toe. ‘Dat is voor mij wel een belangrijke overweging.’

PIEKEN

Wolfsen wil weten wat het grootste geluk is als ondernemer.

Marjolein: ‘Het enthousiasme van mensen die meewerken. Ik krijg mailtjes van mensen die een gaaf interview hebben gehad. Daar word ik heel blij van.’

Steven: ‘Ik kreeg een kaartje van iemand die in Duitsland is gaan studeren en ons bedankte voor de geweldige tijd die ze heeft gehad in haar bijbaan. Dat doet mij zo goed dat ik bij wijze van spreken twee maanden geen salaris hoef te hebben.’ ‘Als ik op Twitter lees dat ze onze site gaaf vinden dan is mijn dag weer goed’, beaamt Harm. Gijsbert: ‘Ik wil een bijdrage leveren aan

het verbeteren van de maatschappij. Het maakt me niet uit hoe.’

DALEN

Wolfsen: wat is er tegengevallen bij het starten van een eigen onderneming?

Marjolein: ‘Ik heb met de landelijke site gemerkt dat de resultaten niet de volgende dag komen aanwaaien en dat je een lange adem moet hebben. Als je geld hebt voor een grote marketingcampagne dan komt die aandacht wel. Zo niet, dan moet je geduld hebben.’ ‘Het gaat nooit hard genoeg’, vindt ook Gijsbert. ‘Ik werk veel samen met scholen en semi-overheidsinstellingen. Daar duren beslissingsprocedures gewoon lang. Het betalen van facturen trouwens ook.’ ‘Ik had er nooit over nagedacht’, vertelt Steven, ‘dat je op een gegeven moment zaken als personeel en interne processen moet gaan managen.’

‘Wat me vooral is tegengevallen’, zegt Harm op zijn beurt, ‘om als enige eigenaar iets op te bouwen. Dat raad ik iedereen met klem af. Dat is in mijn geval zo’n onvoorstelbaar dom idee geweest. Marketing bijvoorbeeld is niet mijn sterkste kant, maar ik moet het wel doen anders gebeurt het niet. Voor de administratie ben ik veel te chaotisch. Je moet iemand naast je hebben die dat soort dingen kan oppakken. Een techneut en marketeer die samen een bedrijf runnen zijn een topcombinatie.’

Steven van den Tol

(25)

In 2010 afgestudeerd bij natuurwetenschap en innovatiemanagment Universiteit Utrecht.

Bedrijf StudentDocent www.studentdocent.nl – Werven en selecteren van studenten en inzetten op een school.

Bijlesbord.nl www.bijlesbord.nl – Matchen van bijlesdocenten en leerlingen die bijles willen.

Nationale Eindexamentraining.nl www.eindexamentraining.nl – Trainingsdagen voor eindexamenleerlingen.

Goed geregeld in Utrecht?

Ruimte voor starters zoals Utrecht Inc, Igluu of Seats­ 2Meet.

Advies aan burgemeester Wolfsen? Stimuleer ondernemend gedrag binnen scholen en universiteit.

Wolfsen ziet bij startende on­ dernemers dat ze iets briljants kunnen ontwerpen. Dat is een andere vaardigheid dan de administratie of marketing, weet hij. Biedt UtrechtInc hier de helpende hand?

Steven: ‘Door contacten met de andere ondernemers bij UtrechtInc bespreek je dat soort zaken.

Je vraagt aan je buurman bijvoorbeeld of hij een goede accountant weet.’ Harm: ‘Toen ik

Marjolein Theunissen

(23)

In 2009 afgestudeerd bij kunstgeschiedenis aan Universiteit Utrecht.

Bedrijf: CultuurBewust.nl www.CultuurBewust.nl en Amersfoort.CultuurBewust.nl, – Cultureel webmagazine voor jongeren door cultuurjournalisten in de dop.

Goed geregeld in Utrecht?

Actieve Kamer van Koophandel en UtrechtInc is fantastische plek.

Advies aan burgemeester Wolfsen? Stimuleer broedplaatsen zoals UtrechtInc. me aanmeldde was één van de voorwaarden dat ik er een compagnon bij zocht die juist over andere competenties beschikt dan ik.’

ONDERSTEUNING

Bieden de stad en instellingen als universiteit en hogeschool voldoende ondersteuning aan startende ondernemers? Steven: ‘Ik heb me heel erg gehinderd gevoeld in mijn ondernemerschap door de universiteit.

Ik deed natuurwetenschap en innovatiemanagement en als ik voor mijn bedrijf een belangrijke afspraak had dan waren docenten niet toeschietelijk. Dan werd er gezegd: “Wij zijn een universiteit en we leiden op tot onderzoeker en niet tot ondernemer”.’

‘Ik herken dat’, reageert Harm.

‘Bij informatica vonden ze alles prima als ik maar mijn tentamens haalde. Bij economie zeggen ze op te leiden tot zelfstandig onderzoeker, maar je moet elk college aanwezig zijn. Het was totaal onbespreekbaar om een opdracht te missen, ook als je daar een goede reden voor had.

Buitengewoon kinderachtig.’

Dit verbaast Wolfsen in hoge mate. Want als hij collegevoorzitter Yvonne van Rooij van de universiteit spreekt dan is zij uitermate enthousiast over het ondernemerschap.

Gijsbert kan dit wel verklaren.

‘De Universiteit Utrecht zegt dit te willen maar er zijn geen concrete plannen. Men financiert UtrechtInc en daar blijft het bij.’

Marjolein: ‘Het is naïef om te denken dat alle mensen die aan de universiteit studeren als onderzoeker aan de slag gaan. Dus je moet ze praktijkervaring laten opdoen.’

En hoe zit het op de hogeschool?

Gijsbert: ‘Ik heb mijn afstudeerstage gedaan in mijn eigen bedrijf. Daarvoor had ik op zeer hoog niveau handtekeningen nodig. Sinds kort is die mogelijkheid op de faculteit Economie & Management. Dus ze zijn er mee bezig. Dat is super.’

Harm Aarts

(30)

In 2006 afgestudeerd bij informatica aan Universiteit Utrecht.

Bedrijf DeLaagsteRekening www.delaagsterekening.nl – Gratis persoonlijk advies welk telefoonabonnement bij iemand past.

Goed geregeld in Utrecht?

De vele netwerkjes zoals Igluu, Open Coffee, Seats­ 2Meet.

Advies aan burgemeester Wolfsen? Ondernemers gastcollege laten houden in ruil voor studenten die een project in het bedrijf doen.

Gijbert vertelt dat UtrechtInc navolging krijgt in andere steden. Dus Utrecht loopt hiermee voorop. Steven betoogt dat UtrechtInc vooral bedoeld is voor startende ondernemers.

Maar wat daarna? Er zouden broedplaatsen moeten komen voor ondernemend talent die onder de vleugels van UtrechtInc vandaan komen. ‘Het zou mooi zijn als ik die contacten met andere ondernemers ook na mijn tijd bij UtrechtInc kan behouden en uitbouwen in een setting met meer volwassen bedrijven.’

Nou, stelt Wolfsen, dat is een goeie tip. Over een jaar, zo stelt hij voor, komt hij bij de bedrijfjes van de gespreksdeelnemers op bezoek om te bezien hoe het met hen gaat.

‘Het ondernemerschap moet wel in je zitten’

BROEDPLAATSEN

‘Hebben zij nog tips voor de gemeente?’, vraagt Wolfsen. Het aantal startende ondernemers in de stad Utrecht is bovengemiddeld hoog, signaleert hij.

09122010 TRAJECTUM 07

27

D o o r A l e id W o l fs e n

Thekla Teunis (25) Oud-voorzitter Orca, Oprichter Stichting Move, Alumnus Taal- en Cultuur­ studies/wiskunde

Als kind in een Drents dorp – ‘doorrijden tot er geen lichten meer branden, en dan nog een stukje verder’ – droomt Thekla Teunis van Zuid-Amerika. Ze wil weten wat er in de wereld gebeurt. Haar ouders verbieden tot groot verdriet een reis naar Australië als ze vijftien is. Drie dagen na haar achttiende verjaardag vliegt ze naar Peru.

Ze volgt een cursus Spaans en doet vrijwilligerswerk. Als ze terugkomt, wil ze alleen nog maar reizen en werken. Maar de realiteit is weerbarstig, het geld is op. Ze besluit taal- en cultuurstudies te doen aan de Universiteit Utrecht, met daarnaast wiskunde, gewoon omdat het kan.

Ze gaat roeien bij studentenroeivereniging Orca. Na een tijdje wordt ze voorzitter. Het clubhuis van Orca staat midden in de wijk Hoograven en daar is alles mee gezegd. Thekla verbaast zich hierover. Zo elitair.

Met een hek eromheen. Waarom niet iets doen voor de wijk?

Er zijn genoeg studenten die sociaal bezig zijn.

Ze zoekt samenwerking met woningcorporatie Mitros, één van de sponsors van Orca, en met basisscholen uit de buurt.

Al gauw komen kinderen uit Hoograven een middag roeien en regelen Orca-leden samen met basisschoolkinderen een nieuw speeltoestel.

Dit idee is te mooi en te makkelijk om te laten liggen, vinden Thekla en haar bestuursgenoten. In de kroeg bedenken ze het plan voor Stichting Move, waarin studentenverenigingen, woningcorporaties en scholen projecten opzetten om wijken mooier te maken.

Dit jaar al heeft Stichting Move zeven projecten in Utrecht opgezet, één in Leiden en Rotterdam. Volgend jaar worden het er twintig. Fantastisch vindt Thekla het om te zien hoe een lokaal idee steeds groter wordt, en hoe mensen het op hun eigen manier oppakken.

Thekla Teunis gelooft in de kracht van mensen om zelf iets te doen aan hun eigen situatie.

Een kind dat zelf een speeltoestel ontwerpt zal er goed voor zorgen.

Ze werkt nu als consultant bij McKinsey&Company en wil nog steeds meer van de wereld zien. Uit Kabul kreeg ze laatst een filmpje van iemand die daar educatieve projecten opzet. Misschien dat ze gaat, alhoewel haar ouders zeggen: er zijn ook grenzen.

Een aanpakker 28

TRAJECTUM 06 09122010

‘Ik heb bewondering voor Thekla zoals zij zich heeft ingezet voor kinderen’

verschijnt elke twee weken, behalve in de vakanties.

De volgende Trajectum verschijnt donderdag 20 januari, uiterste inzenddatum service-berichten en traatjes: donderdag 13 januari vóór 10.00 uur.

Redactie-adres Bezoekadres: Padualaan 99, kamer 3S.140, Utrecht Postadres: Postbus 8611,3503 RP Utrecht Tel: (030) 258 66 90 e-mail: trajectum@hu.nl Website: www.trajectum.hu.nl Redactie Janny Ruardy (hoofdredacteur, 258 66 92) Joyce Vanhommerig (eindredacteur, 258 66 93) Gerard Rutten (redacteur, 258 66 94) Tirzah Schnater (redacteur, 258 66 95) Maarten Nauw (webredacteur, 258 66 96) Nettie Peters (redactie-assistent, 258 66 90) Bert van Laar (stagiair, 258 67 30) Medewerkers Ad Franzen, André Weststrate, Ype Driessen Fotograaf Kees Rutten Ontwerp Ontwerpwerk, Den Haag Opmaak Karel Oosting Advertenties Bureau van Vliet zandvoort@bureauvanvliet.com, tel: 023 - 571 47 45 fax: 023 - 571 76 80 Abonnementen € 32,50 per jaargang (of deel daarvan).

Overmaken op giro 578565 van Hogeschool Utrecht, o.v.v. postadres en abonnement Trajectum Druk BDU, Barneveld Redactieraad Chris van der Heijden, Ad van Liempt, Ruud Koolen Trajectum is aangesloten bij het Hoger Onderwijs Persbureau © Trajectum Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden om zonder schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur artikelen of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen.

Check uitmetsuus.nl of trajectum.hu.nl/cultuur

Do 9-12 Uitgaan Pop-O-Matic 23.00 uur – Tivoli Oudegracht Wildgroei 23.00 uur – EKKO. Electro voor studenten gratis Vr 10-12 Spoken Word NK Poetryslam 2010 20.00 uur – Tivoli De Helling. Is het rap?

Zijn het gedichten? Het is een wedstrijd!

Za 1 1 - 1 2 Cabaret Finalistentour Culture Comedy Award 20.30 uur – Stadsschouwburg Zo 12-12 Concert Denison Witmer 20.30 uur – EKKO. Een muzikale mattie van Sufjan Stevens.

Ma 1 3 - 1 2 Theater Shakespeare’s Strandfeest door Het Zuidelijk Toneel, 20.00 uur – Stadsschouwburg Di 1 4 - 1 2 Lezing Studium Generale: Zwarte Gaten 20.00 uur – Academie­ gebouw. Academici en dichters over zwarte gaten gratis Concert Guus Meeuwis 20.15 uur – Vredenburg Leidsche Rijn Wo 1 5 - 1 2 Minifest CINEMATOGRAPHIC 20.00 uur – Hofman Café. film, foto-expo en een live optreden rondom het thema vervreemding gratis

Eenzaamheid van de priemgetallen

magazine van de Hogeschool Utrecht,

AGENDA

i.s.m.

Trajectum, het redactioneel onafhankelijke

D o 16-12 Concert The Mad Trist 20.15 uur – Tivoli De Helling Vr 17-12 Expo Opening Winterstation 19.00 uur – Spoorwegmuseum Festival Grasnapolsky 17.00 uur – Stayokay Bunnik Z a 18-12 Concert The Tellers 20.45 uur – EKKO Uitgaan Hits Back 2010 23.00 uur – Tivoli Oudegracht Zo 19-12 Festival Una Domenica Particolare Vanaf 11.00 uur – div. locaties Ma 20-12 Actief Sterren kijken 20.00 uur – Sonnenborgh Theater Ik en de Wereld van Daniël Samkalden, 20.30 uur – Stadsschouwburg Utrecht Di 21-12 Expo Van Abdij Tot Rechtbank vanaf 10.00 uur – Het Utrechts Archief Tip Op 19 december staat heel Utrecht in het teken van Italië tijdens de Culturele Zondag Una Domenica Particolare!

Toegang (bijna altijd) gratis

ACTIES 1 x 2 GRASNAPOLSKY AVONDARRANGEMENT Kleinschalig, intiem festival bij het Stayokay Hostel in Bunnik. Met o.a. Goslink en Joast. 17 en 18 december.

KORTING: EENZAAMHEID VAN DE PRIEMGETALLEN Verfilming van het boek van Paolo Giordano nu te zien in ’t Hoogt. Met je studentenkaart met zijn tweeën voor een tientje.

AMERSFOORT Do 9-12 Theater Veronika besluit te sterven Monique van der Werff e.a.

20.30 – De Flint Vr 10-12 Theater Basquiat & Warhol De Nieuw Amsterdam 20.30 – De Flint Z a 11-12 Muziek Tim Knol + Lea + A Polaroid view Folk Rock 20.00 – De Kelder Zo 12-12 Theater Gluren bij de Buren 13.00 – div. locaties. Optredens van amateurkunstenaars.

De parabel van het probleem Roy Aernouts 20.30 – De Flint Muziek La Tercera Llamada Maria Juncal Y Caompania 20.30 – De Flint D o 16-12 Theater Het werd ook wel eens tijd Pieter Derks 20.30 – De Flint Caveman (reprise) Peter Faber 20.30 – De Flint Vr 17-12 Muziek Kerstconcert Projectkoor Kerst aan de Eem 20.00 – De Flint The Tenors De twaalf Ierse vocale helden 20.15 – De Flint Z a 18-12 Theater Windkracht André Heuvelman 20.30 – De Flint

09122010 TRAJECTUM 07

29

Hij is cultuurliefhebber, interviewde zijn literaire held Arthur Japin voor dit speciale nummer van Trajectum en maakte een selectie uit het cultuuraanbod van de komende weken. Zeven tips volgens burgemeester Aleid Wolfsen.

D o o r J o y c e V a n h o mm e r i g

DO 9 DECEMBER

WERELDMUZIEK Paseo de Gracia - Vicente Amigo Het eerste internationale optreden van Vicente als flamencowonderkind vond zo’n 25 jaar geleden plaats. Sindsdien is zijn naam en spel uitgegroeid tot die van een ware levende legende. Vicente Amigo is zonder twijfel de grootste flamenco- en latin jazz gitarist van deze tijd. Een gitarist die met zijn groep furore maakt op elke plek waar hij speelt en die een zeer diepe indruk achterlaat bij elke bezoeker en luisteraar van zijn concerten.

20:15 uur Vredenburg Leidsche Rijn, € 39,50

WERELDMUZIEK Neco Novellas & Bonga Zanger Bonga Kuenda is dé stem van Angola, zijn vaderland. Zijn plaat Angola 72, gericht tegen de Portugese bezetter, is een Afrikaanse klassieker. Bonga’s krachtige uitstraling en schuurpapieren stem hebben na meer dan 30 jaar nauwelijks aan kracht ingeboet. Hij weet zijn publiek nog altijd te beroeren en in beweging te brengen. Het concert van Bonga wordt voorafgegaan door een optreden van Neco Novellas uit Mozambique. Neco’s wortels liggen in de Chopi-cultuur, maar zijn muziek kent tevens invloeden van pop, jazz, reggae en samba.

20:30 uur RASA, € 12,-

CABARET Johan Goossens - Maandag

SYMPOSIUM Waar is de duurzame agenda gebleven?

Duurzaamheid lijkt even niet zo prominent aanwezig in de politiek, maar dat is schijn.

Allerlei partijen in de samenleving hebben duurzaamheid hoog op de agenda. Bedrijven, maatschappelijke organisaties, kennisinstellingen en overheidsinstellingen zijn doordrongen van de urgentie van het thema en zien dat duurzaamheid kansen biedt voor een nieuwe economie en creativiteit losmaakt. Op 9 december organiseren het Utrecht Centrum voor Aarde en Duurzaamheid en Studium Generale een symposium over de rol van wetenschap en politiek bij het zoeken naar duurzame oplossingen.

20:00 uur Academiegebouw

VR 10 DECEMBER

‘Mijn cultuurtips voor de komende weken’

Innemend en snoeihard. Poëtisch en grof.

Geëngageerd en wereldvreemd. Het is niet makkelijk om een programma van Johan Goossens te omschrijven. Hij won alle prijzen op het Groningse Cabaret Festival, als eerste in de geschiedenis. Sindsdien gaat het hard. Zijn eerste programma A-boom was exotisch en vol idealen. Hij ging de wereld verbeteren in Afrika. Nu, ouder en wijzer, probeert hij de realiteit onder ogen te zien. Het is tijd om volwassen te worden.

Wakker te worden. Geen sprookjes voor het slapengaan, maar de keiharde realiteit. Het is wat het is. Of... niet soms?

20:00 uur Werftheater, € 12,-

De burgemeester

30

TRAJECTUM 06 09122010

CULTUUR WO 15 DECEMBER

ZA 18 DECEMBER

Chefkok Remco Vellinga van Zindering, het restaurant van de stadsschouwburg, gaat terug naar de bron: de oerkrachten waaruit de natuur is opgebouwd. De vier elementen - aarde, lucht, water en vuur - vormen het recept voor een gebalanceerd programma.

En van een goede keuken. Want net als alle andere kunsten, vindt de kookkunst zijn kracht in het gevoel voor de juiste verhoudingen. In iedere aflevering van Eten met een Reden staat één element centraal, op 15 december is dit: water. Dit element vormt de basis voor de samenstelling van het menu en voor de inhoud en sfeer van de avond. Filmfragmenten, gesprekken en theatrale entr’acts geven hier verder invulling aan.

18:30 uur Stadsschouwburg Utrecht, € 42,50 (incl. driegangendiner, excl. drank)

Lucky Fonz III komt terug op de planken van EKKO. De ‘III’ laat hij even voor wat het is, en in plaats daarvan neemt hij kleuren mee: zijn band De Felle Kleuren, want samen met zijn band komen zijn liedjes nog beter uit de verf. TopNotch (jaja, dat Hiphop-label) brengt de nieuwe plaat van Lucky Fonz uit, maar gelukkig voor iedereen blijft Otto gewoon doen waar hij goed in is: melancholische liedjes schrijven (zonder beats, maar met pit) met uiteraard zijn cabareteske voorkomen als een dikke kers op de taart.

20:30 uur Ekko, € 10,-

Eten met een reden De vier elementen

POPMUZIEK Lucky Fonz III & De Felle Kleuren

DO 16 DECEMBER

CABARET Jeroen van Merwijk - Le Big Bazar Na ruim twintig jaar solo te hebben gespeeld, treedt Jeroen van Merwijk nu op met de formatie Le Big Bazar. De drie spelen nummers uit het rijke repertoire van Van Merwijk. Het levert een verrassende mengeling van Nederlandse kleinkunst en Amerikaanse folk en blues op. Het programma bestaat voornamelijk uit liederen, nu en dan afgewisseld met een anekdote, een column of een luchtig gedicht.

20:30 uur Stadsschouwburg Utrecht, € 18,-

tipt…

09122010 TRAJECTUM 07

31

Erasmus Academie

Master Class Cradle to Cradle® in Higher Education by prof.dr. Michael Braungart Start: Thursday, 27th of January 2011 - Erasmus University Rotterdam

UÊ / iÊ«À V « iÃÊ vÊ Ó

UÊ ÜÊÌ Ê V Õ`iÊÌ iÊ«À V « iÃÊ vÊ Ó Ê ÊÌ iÊÃÕL iVÌÃÊ iÊÌi>V ià UÊ 7 >ÌÊ>ÀiÊÌ iÊëiV wÊVÊ« ÌÃÊ vÊ ÌiÀiÃÌÊÜ iÊÃÕ«iÀÛ Ã }Ê Ó Ê Ê >ÃÌiÀ½ÃÊÌ iÃiö Further information and registration: ÜÜÜ°iÀ>à ÕÃ>V>`i i° É Ó

Start in February

International Change & Project Management

Would you like to make a difference?

Windesheim Honours College prepares students to become international project managers for causes that really matter. You can still apply for entry in February 2011!

Windesheim Honours College offers a four year, English taught programme in International Change & Project Management. You combine a Bachelor of Business Administration degree with a specialization in a future work field: Public Health Communication & Media

www.windesheimhonourscollege.nl Windesheim Information Centre 0900 88 99 Campus 2-6, Zwolle

Our curriculum focuses on global issues, such as obesity, HIV/AIDS, addictive behavior, population ageing, sustainability, freedom of press and human rights.

Apply now for entry in February 2011 You can still apply for entry in February 2011.

On our website you will find all relevant information about the application.

Visit us!

For more information, visit our website. You can make an appointment or visit our upcoming open day in Zwolle: Friday 21 January, 13.00 - 17.00 hours

www.windesheimhonourscollege.nl

CHW101500_ADV2_190x115.indd 1

25-11-10 16:49

(advertentie)

In de rubriek FAQ geven studentendecanen Marianne Hamel, Frans Meeuwsen en Jaap van Weenen antwoord op veel gestelde vragen van studenten.

Heb jij vragen? Dan kun je bij jouw eigen decaan terecht voor informatie, advies en hulp over en bij je studie. Maar ook bij bijzondere persoonlijke omstandigheden en financiële en materiële vragen. De studentendecanen hebben een onafhankelijke positie en gaan uit van de belangen van de student.

Kijk op de studentendecanen-site op Sharepoint voor meer informatie.

Werken wanneer jij wilt?!

Via www.invalwerk.nl werk je op de tijden die jou uitkomen. Naschoolse opvang of een kinderdagverblijf, de keuze is aan jou.

En het verdient nog goed ook!

Q:

Snel hees of een schorre stem?

Moeilijk verstaanbaar of alles twee keer moeten zeggen? Meld je dan aan voor een gratis logopedieonderzoek, -advies of -behandeling in de opleidingskliniek logopedie. Bel naar: 030 – 25 85 777

Klein goedbetaald bijbaantje Gezocht i.v.m. lichamelijke beperking: wekelijks hulp met huis schoonmaken, dichtbij De Uithof (De Bilt). Werktijd in overleg. Een harde werker krijgt goed betaald!

Ook kinderoppasmogelijkheid. Bel 06 – 4673 4875

Gezocht: acteurs/zangers

Traatjes zijn advertenties die zowel in Trajectum als op www. trajectum.hu.nl staan.

Ze zijn maximaal 30 woorden en kosten 10 euro.

Meer informatie en aanmelden: nettie.peters@hu.nl.

A:

Jammer dat het zo is gelopen en goed dat je deze vraag stelt! Uiterlijk aan het eind van je eerste jaar van inschrijving voor de propedeutische fase brengt de examencommissie een definitief advies uit over de voortzetting van je studie. In de studiegids vind je hoeveel studiepunten en welke vakken je moet hebben behaald voor een positief advies.

Voldoe je niet aan de norm, dan krijg je een negatief advies en zul je de opleiding moeten verlaten.

De examencommissie houdt indien bekend wel rekening met je persoonlijke omstandigheden, bijvoorbeeld ziekte of andere bijzondere omstandigheden. Als daarvan sprake is, meld die dan zo spoedig mogelijk bij de studentendecaan, je studieloopbaanbegeleider en/of de examencommissie (de precieze procedure vind je in de studiegids van jouw opleiding).

Het voorlopig of tussentijds advies is bedoeld als waarschuwing. Zonder zo’n waarschuwing mag een bindend negatief advies niet gegeven worden. Je kunt met je studieloopbaanbegeleider afspraken maken over hoe je met een goede studieplanning de mislukte tentamens van blok 1 kunt herkansen zonder al teveel in de knoei te komen met de overige blokken.

DECAAN

TRAATJES

Voor ‘Zes personages op zoek naar een auteur’. Aanmelden: info@curtainsup.nl, Auditie 17 dec. (Utrecht). € 110,- inleg (o.a. workshops, 2 voorstellingen in 4 steden). Repetities op maandagavond (jan-dec 2011).

Dit studiejaar ben ik begonnen met een hbo-opleiding, maar het eerste blok is niet goed gegaan.

Ik krijg dus waarschijnlijk een voorlopig negatief advies in januari. Wat betekent dat precies en wat moet ik nu wel/ niet doen? Ik wil wel heel graag door met deze opleiding.

Als onverhoopt ook de resultaten van blok 2 tegenvallen en een positief advies eigenlijk niet meer haalbaar is, kan het verstandig zijn om dit studiejaar te stoppen met de opleiding.

Je kunt je inschrijving beëindigen via Studielink met teruggave collegegeld over de resterende maanden. Je moet dan natuurlijk ook bij DUO je studiefinanciering stopzetten en het studentenreisprodukt deactiveren. Het is dan ook zinvol om te kijken waarom je de tentamens niet haalt, terwijl het wel de goede studiekeuze lijkt te zijn.

Natuurlijk ben je ook daarvoor welkom bij de studentendecaan.

Marianne Hamel

TIP : Studen ten­ decana at

09122010 TRAJECTUM 07

33

PRIKBORD

HU

15 Jaar jong

Serviceberichten, speciaal voor mede­werkers en studenten van de hogeschool.

Ook een bericht, oproep, mededeling, uitnodiging of boodschap?

Mail Trajectum@hu.nl o.v.v. ‘servicebericht’.

Eerstvolgende trajectum verschijnt 20 januari.

Deadline in te leveren servicebericht uiterlijk 13 januari vóór 10 uur.

Medewerkers van de hogeschool en hun partners worden uitgenodigd om deel te nemen aan de festiviteiten die worden georganiseerd om het derde lustrum te vieren. Een reis om de wereld, uit en thuis in één nacht. Alle medewerkers krijgen een mail over dit feest. Check online in en ontvang je persoonlijke pass. Vergeet deze niet te printen en mee te nemen.

Een happening met wereldleiders, wereldhappen en een Utrechtse zangwedstrijd. Win een prijs in de Global Pubquiz en kom swingen op Sonny’s Inc. Ga loungen in de International Club en bewonder jezelf op de wereldschermen.

Ook kun je je via de uitnodiging aanmelden voor de HU’s Got Talent Show.

Voor vragen: lustrumfeest@hu.nl

HU

tion Studentmersdbeiamiddelen

to Studentmedia ten tussen studen bij conflicten n te ic e confl onderling. Dez groep spelen n ee in en kunn e studenten. D of tussen twee er ov en gaan conflicten kunn meeliften, , ng ki er samenw ts. kters enzovoor botsende kara n ee ediator heeft De studentm t id le ge ij of zij be neutrale rol. H en ek zo t en in he de betrokken gen voor hun in ss lo op naar sproblemen of samenwerking rs udentmediato conflicten. St op et ni pe ci prin bemiddelen in . en er ud st zij r aa de faculteit w iaed or studentm Aanmelden vo n@hu.nl tion: mediatio

• Een goede rijopleiding volg je maar één keer in je leven!

• Al meer dan 40 jaar toonaangevend, innovatief en betrouwbaar!

• Wij hebben als één van de weinige rijscholen het Bovag 3-sterren kwaliteitslabel!

www.bruinsma.nl 030-2510864 De grootste verkeersschool van Midden-Nederland

34

TRAJECTUM 07 09122010

HU

Aanpak werkdruk Werkdruk is binnen de hogeschool een belangrijk thema. Naast de initiatieven die apart op faculteiten worden genomen om ervaren werkdruk te beperken, heeft de HU samen met Hanzehogeschool Groningen nu ook opdracht gegeven voor de ontwikkeling van een instrument om werkdruk verder in kaart te brengen en oplossingsrichtingen in beeld te krijgen. Dit instrument moet straks binnen teams als hulpmiddel kunnen worden ingezet. Onder leiding van Ben Fruytier, lector Organisatieconfiguraties en Arbeidsrelaties, ontwikkelen docenten van de opleiding Personeel & Arbeid en een P&O-adviseur van de faculteit Maatschappij & Recht, een werkdrukinstrument voor hogescholen.

Dit gebeurt in samenwerking met onderzoekers van Hanzehogeschool Groningen. Het instrument (een vragenlijst) wordt ontwikkeld en getoetst in pilots bij twee faculteiten van Hogeschool Utrecht en twee van Hanzehogeschool Groningen. De resultaten worden komend voorjaar rond april verwacht.

BRE AKING GROUND

Nederlandse filmstudenten

Eén keer in de twee maanden presenteert Breaking Ground NL op woensdagavond films van de meest getalenteerde studenten van film- en kunstopleidingen. Na elke film volgt een Q&A met de makers. Deze avond komen de korte fictie Little Boy van Iris Meyer en Walid Rhord (HKU); Winterslaap in Lukomir van Niels van Koevorden (NFTA) en On Air van Hilde van den Dobbelsteen (AKV/St.Joost) aan bod.

Onderdeel van de avond is een kort programma met vier films van Johan Rijpma (HKU): 8 Frame Grid, Groeien, Mad on Rocks 2 en Tegels.

Datum: 15 december / Tijd: 20.00 - 23.00 uur/ Locatie: EYE Film Instituut Nederland, Vondelpark 3, Amsterdam / Entree € 8,- (studenten € 6,70) / Meer info: www.breakingground.eu.

STUDIUM GENERALE USKO

Feestelijk concert Als afsluiting van de viering van het 13e lustrum van het Utrechts Studenten Koor zullen tijdens dit feestelijke concert alle nog levende dirigenten die voor het USKO hebben gestaan het podium bestijgen. Op het programma staan het feestelijke Magnificat van Rutter en Te Deum van Dvorák.

Ook zal het symfonische gedicht Vltava (de Moldau) van Smetana worden uitgevoerd. De reünistenvereniging, het R-USKO, zal de Passover Psalm van Korngold en Psalm 115 van Mendelssohn uitvoeren onder leiding van twee van oud-dirigenten.

Datum: 11 december / Locatie: Utrecht, Vredenburg Leidsche Rijn / Aanvang: 19.30 uur / Toegang: € 17,- / € 12,- (CJP, 65+, student) / Meer info: www.usko.nl

Snel slim en eigenwijs

Is je historisch perspectief al voldoende op orde, maar vraag je je als medewerker soms wel af of je nog genoeg bij de tijd bent om de moderne student te kunnen begrijpen? Volg dan de training Snel, slim en eigenwijs die op veler verzoek wordt herhaald. In deze eendaagse cursus ga je samen met cultureel antropologe en initiatiefneemster van de projectorganisatie Young Inspiration Marjolein Hooijveld op zoek naar de grenzen van de grenzeloze generatie. Deze training inspireert je om het gedrag van jongeren op een andere manier te bekijken. Er komen diverse denkgereedschappen aan bod waarin verfrissende en inspirerende gedachten en confronterende ervaringen worden uitgewisseld.

Meer informatie en cursusdata: www.studiumgenerale.hu.nl

STUDIUM GENERALE

STUDIUM GENERALE UU

Wereldoriëntatie

Waarom ziet de wereld eruit zoals die er nu uitziet en wat is daar allemaal op van invloed van geweest? Dat is de vraag die in deze lezingenserie beantwoord wordt en waarmee je mogelijkheid krijgt om in korte tijd een grote hoeveelheid academische vorming tot je kan nemen. Naast het feit dat je veel informatie krijgt, vraagt dit programma ook wat van je. Zo ga je zelfstandig twee invloedrijke boeken lezen en vijf dagen colleges volgen, waarin je in inzichtelijke blokken bijna alle grote sociale, politieke, maatschappelijke en economische ontwikkelingen in de wereld van ruim voor Christus tot vandaag de dag krijgt voorgeschoteld. Je vormt een coachgroepje dat bestaat uit een oudere deskundige en een paar studenten om over de onderwerpen na te praten. Aan het eind van deze serie bijeenkomsten, avonden en dagactiviteiten, presenteren de deelnemers in een zelfgekozen presentatievorm een nieuwgevonden inzicht in de wereld.

Info: www.studiumgenerale.hu.nl

HU

Open Huis bij P&A

Bij de opleiding Personeel & Arbeid vindt er op 27 januari tussentijds een open huis plaats.

Het programma ziet er als volgt uit: 16.30 - 17.00 uur: inloop; 17.00 - 17.30 uur: presentatie; 17.30 - 18.00 uur: vragenronde met studenten en docenten.

Datum: 27 januari 2011 / Locatie: opleiding Personeel & Arbeid, Heidelberglaan 7, lokaal 2010 / Tijd: 16.30 – 18.00 uur / Opgave: ginie.deboer@hu.nl

Collegereeks Duurzaamheid

WRITE NOW!

Schrijfwedstrijd van start Write Now! is met vijftien voorronden in Nederland en drie in Vlaanderen dé schrijfwedstrijd voor jongeren van het Nederlandse taalgebied. Write Now! stimuleert jong talent en moedigt aan om kritisch te kijken naar het eigen werk. Voorwaarden voor deelname: je bent tussen de 15 en 24 jaar oud, de inzending moet geschreven zijn in de Nederlandse taal en de tekst mag maximaal 2.000 woorden bevatten. Elk genre is toegestaan: van proza tot poëzie, en van theaterscènes tot rapteksten. Om jonge schrijvers te stimuleren en enthousiasmeren vinden er in januari door het land en voorafgaand aan de regiovoorrondes schrijfworkshops plaats onder leiding van een bekende schrijver. Deelname is kosteloos.

Inzendingen tot en met 14 februari 2011 / Meer info: www. writenow.nu

In acht colleges benaderen wetenschappers van de Universiteit Utrecht een thema vanuit hun eigen discipline. Het abstracte begrip ‘duurzaamheid’ krijgt op deze manier invulling, door integraal en multidisciplinair te kijken naar bijvoorbeeld ontwikkelingssamenwerking, duurzame economie, milieubehoud en mensenrechten.

Studenten worden uitgedaagd om over de grenzen van hun eigen vakgebied heen te kijken en zich af te vragen hoe zij vanuit hun eigen expertise kunnen bijdragen aan oplossingen voor duurzaamheidsvraagstukken. Met onder meer: Jacqueline Cramer, Herman Wijffels en Paul Schnabel De colleges zijn opgezet samen met Ze zijn voor iedereen vrij toegankelijk en starten op 8 februari. Tevens zijn ze live te volgen via de website van Studium Generale.

Meer informatie is te vinden: www.sg.uu.nl

FE

Congres Seks op School Het onderwijs speelt een centrale rol in de seksuele opvoeding van kinderen en jongeren, zo blijkt onder meer uit een recente publicatie van UNESCO en de WHO. Lang niet alle jongeren krijgen van huis uit voldoende informatie over seksualiteit en lopen hierdoor onnodige risico’s. Voorlichting aan kinderen en jongeren in het onderwijs kan een belangrijke bijdrage leveren om de veiligheid op het gebied van seksualiteit te vergroten. Op het congres komen allerlei thema’s op het gebied van seksualiteit aan de orde voor de verschillende niveaus en typen onderwijs.

Datum: 18 januari 2011 / Tijd: 9:30 – 18.00 uur / Locatie: Faculteit Educatie / Voor wie: studenten en docenten van de Faculteit Educatie / Kosten: medewerkers en studenten van Hogeschool Utrecht: geen; Deelnemers buiten Hogeschool Utrecht: € 100,-. / Aanmelden: www.hu.nl

HU

Geen numerus fixus Voor het aankomende studiejaar 2011-2012, start in september, is er geen numerus fixus meer voor de voltijd bacheloropleiding Pedagogiek van Hogeschool Utrecht.

Bij de start drie jaar geleden, bleek de belangstelling voor de nieuwe opleiding overweldigend.

Om de kwaliteit van de opleiding te waarborgen, vroeg Pedagogiek een numerus fixus aan. Inmiddels is het curriculum volledig doorontwikkeld en zijn de eerste studenten afgestudeerd. Daarmee is er tijd en ruimte ontstaan om meer studenten onderwijs te bieden en opent de opleiding zijn deuren voor iedereen met een havo, vwo of mbo-diploma, die hbo-pedagoog wil worden. Hbo-pedagogen zijn professionals met een kritische en onderzoekende houding. Ze adviseren en ondersteunen opvoeders van kinderen en jongeren in het eerste (ouders), tweede (school/opvang) en derde milieu (vrije tijd/zorg). Indien er problemen zijn of dreigen te ontstaan in de opvoeding en ontwikkeling, dan stemmen zij de verschillende opvoeders in deze pedagogische milieus beter op elkaar af.

Meer info: www.hu.nl

09122010 TRAJECTUM 07

35

24/7 Ik ben Aleid Wolfsen (50) en bijna drie jaar burgemeester van Utrecht. In deze baan moet ik naast besturen ook veel acte de présence geven bij allerlei gebeurtenissen. Voor deze gelegenheid een selectie van de afgelopen maanden.

SEPTEMBER Een dag per week lek ker hardlopen met m’n club je.

Hier bereiden we ons voor op de Singelloop van tien kilometer, die ik dit jaa r binnen het uur heb gelope n.

OKTOBER Duizend dagen burgemeester van Utrecht!

Taart eten met steun en toeverlaat, woordvoerder Maud Bredero.

OKTOBER e Nog lekker weer dez eermaand, wanneer de uwe ste paal voor het nie uis Diakonessenziekenh wordt geslagen.

NOVEMBER De steenlegging voor de in 2008 overleden kunstenaar en schrijver Dirkje Kuik, vlak bij haar huis op de Oudekamp.

NOVEMBER t Een fleurige kerstgroe van de Kerstman .

DECEMBER FC Utrecht – Napoli in de Europa League: 3-3.

Spannende pot. Helaas liggen we eruit, maar met opgeheven hoofd.

Ook een keer in deze rubriek? Geef je op via tirzah.schnater@hu.nl

NOVEMBER 11 November, dag van Sint Maarten.

Samen met basisschoo l­ kinderen hijsen we de vlag voor de heilige .

GASTH

OOF

B U R G E DREDACTEUR ALEID MEESTER WOLF SEN

NR 07 | 09.12.2010 | www.trajectum.hu.nl | magazine voor Hogeschool Utrecht

INTERVIEW Aleid wolfsen in gesprek met schrijver arthur japin achtergrond als ik burgemeester was... reportage om de tafel met jonge ondernemers

HOOFD GASTR ALEID EDACTEUR WOLF SEN

NR 07 | 09.12.2010 | www.trajectum.hu.nl | magazine voor Hogeschool Utrecht

CULTUUR TEKSTTEKST TEKST TEKST TEKSTTEKST TEKST TEKST INTERVIEW TEKSTTEKST TEKST TEKST TEKSTTEKST TEKST TEKST TEKSTT SERIE TEKSTTEKST TEKST TEKST