Trajectum 11/12 #10

TRAJECTUM Nr10 | 09.02.2012 | www.trajectum.hu.nl | magazine voor Hogeschool Utrecht

UTRECHT ADEMBENEMEND

DRAAG JE FAVORIETE DOCENT VOOR

Docent van het jaar 2012 LECTOR REINT JAN RENES

‘Niet iedereen zag de HU als een promotie’ NIEUWE RUBRIEK: WOORDKEUS

Apple-adept over zichzelf

Ontdek de masters van de Universiteit Leiden

MAX MOET NOG VEEL LEREN.

Kom in maart naar de Masterdagen en ontdek meer dan zestig masters van de Universiteit Leiden en veel bijzondere specialisaties.

Help hem blindengeleidehond worden. Ga naar

adopteereenpup.nl

www.mastersinleiden.nl

Universiteit Leiden. Universiteit om te ontdekken.

DE SER SCRIPTIESERVICE HELPT JE OP WEG !

SCRIPTIE SERVICE

Studeer je aan de universiteit, of aan het hbo ?

Gaat je scriptie over een sociaaleconomisch onderwerp ?

Kijk dan voor handige literatuurlijsten en schrijftips op de SER-site.

WWW.SER.NL

(advertentie)

10 12 16 23 24 30

nieuws VERHUIZING VERTRAAGD stelling DOCENTEN HEBBEN HET TE DRUK lector reint jan renes ‘NIET IEDEREEN ZAG DE HU ALS EEN PROMOTIE’ coverstory LUCHTVERVUILING IN UTRECHT… nieuwe rubriek!

WOORDKEUS docent van het jaar 2012 WIE IS JOUW FAVORIETE DOCENT? cultuur MALOU VAN SLUIS TE ZIEN OP HET CAFÉ THEATER FESTIVAL

REDACTIONEEL

06

Fijn stof Ik ben een van de velen die elke dag vanuit Utrecht-West naar De Uithof fietst. Door de stad fietsen is gezellig, maar al die gassende auto’s en bussen bij de verkeerslichten geven niet het idee van lekker op de fiets naar je werk. Die gassen blijven ook lekker hangen tussen het station en Wilhelminapark. Een ‘canyon’ heet dat, heb ik inmiddels begrepen.

Ik ga dan ook vaak ‘buitenom’, maar dat betekent een stuk langs de snelweg fietsen.

Voordeel is één verkeerslicht op het hele traject, maar fijn stof van het langsrazende snelwegverkeer krijg ik erbij. Met een mondkapje fietsen, net als Japanners en Chinezen, is geen porem en heeft bovendien geen zin. De nanodeeltjes vliegen er zo doorheen.

Mensen met longproblemen verlaten momenteel de Randstad, las ik een paar weken geleden. Zij zoeken naar schonere plekken voor hun ademhalingsorgaan.

Utrecht heeft een slechte reputatie op het gebied van luchtkwaliteit. Al jaren. Het ene rapport is nog niet van de pers of het volgende komt er al weer aan , met dezelfde boodschap: neem rigoureuze maatregelen, want de norm wordt overschreden.

Toch lijken weinig Utrechters zich druk te maken om hun gezondheid. Je ziet nooit protesterende burgers in grote aantallen voor het stadhuis die eisen dat de gemeente nu echt werk gaat maken van een beter leefklimaat voor zijn burgers. En de gemeente? Hoe gaat die om met de ambities van het rijk voor betere bereikbaarheid en uitbreiding van de A27 (door Amelisweerd!)? Dat zorgt voor nog meer vervuiling, terwijl datzelfde rijk de verplichting stelt om in 2015 onder de Europese norm voor luchtkwaliteit uit te komen. En met een economische recessie zal het milieu waarschijnlijk geen topprioriteit hebben.

Janny Ruardy

09022012 TRAJECTUM 10

3

InterimFEM Het college van bestuur heeft Eric Fischer per 1 februari benoemd tot interim-directeur van de faculteit Economie en Management (FEM).

De aanstelling duurt tenminste tot het eind van dit collegejaar.

Hij vervangt tot die tijd faculteitsdirecteur Arnick Boons, van wie in januari bekend is geworden dat hij ongeneeslijk ziek is.

Fischer vervulde anderhalf jaar de functie van interim-decaan bij de faculteit Economie en Bedrijfskunde van de Universiteit van Amsterdam, waar hij ook hoogleraar is. Hiervoor was hij onder meer voorzitter van de Klantenservice Federatie, het Nederlands Centrum voor Sociale Innovatie en SNS REAAL Fonds. (GR)

FF BELLEN

#incheckoorlog

4

TRAJECTUM 10 09022012

Dinsdagmiddag 7 februari gaf de Utrechtse studentenschaatsvereniging Softijs op een ondergespoten bouwput naast sportcentrum Olympos gratis schaatsclinics voor beginners. De beste techniek? Waggelen als een pinguïn. Kijk ook op trajectum.hu.nl/schaatspret. (GS)

Waggelen als een pinguïn Wat begon met een mail van de NS over het verplicht inchecken voor OV-abonnementhouders in bussen, metro’s en trams, mondde uit in een online protestcampagne.

Met de hashtag #incheck­ oorlog op Twitter en via een blog leidt lector Cross Media Content Piet Bakker de campagne.

Waarom bent u tegen het inchecken? ‘Omdat ik al een abonnement heb en het mij dubbel werk oplevert. Dan moet ik van mijn huis in Zaanstad naar De Uithof en weer terug twaalf keer per dag inchecken. Dat is zestig keer per week, 2500 keer per jaar.’

Hoe lang gaat u door met uw

actie? ‘Het duurt nu een weekje. Ik heb een blog aangemaakt via Tumblr, waar ik alles rondom de incheckoorlog op zet. Ik ga er mee door zolang het mij 15 minuten per dag kost; het is geen levenstaak.’

Had u zoveel reacties verwacht op Twitter en in de media?

‘Nee, eigenlijk niet. Kennelijk heb ik hiermee een open zenuw geraakt bij mensen.’

Aan het einde van het jaar wil

de NS het inchecken ook bij treinen verplichten voor abonnementhouders. ‘Dat is helemaal belachelijk. Ik denk dat de NS het ziet als extra bron van inkomsten.’

Is het incheckprotest ook voor de student? ‘Het is onzin dat de student moet inchecken, er is geen enkele reden voor.’

Laat u het komen tot een rechtszaak? ‘Ik heb het idee dat de NS daar niet op zit te wachten. Het bedrijf staat niet zo sterk vanwege alle negatieve publiciteit en houdt het vooral bij intimideren: kaarten blokkeren en zelfs afnemen heb ik gehoord. Ik ga door totdat ik voor het hekje sta. Eerst moet ik een boete krijgen als ze controleren in bus 12.’ (MBi)

Actie week

MINDER EERSTEJAARS De HU telt dit jaar vijf procent minder eerstejaars dan vorig jaar.

Er komt een protestweek tegen de plannen van staatssecretaris Zijlstra. zicht over wat de plannen precies voor hen betekenen.’

De LSVb gaat lokale afdelingen helpen bij het opzetten van acties in allerlei steden. Zo is er een initiatief om staatsecretaris Zijlstra en Tweede Kamerleden zoveel mogelijk brieven te sturen over de problemen die de voorgenomen maatregelen opleveren.

De studenten trekken voorlopig nog niet naar het Malieveld, zoals vorig jaar januari. ‘We willen eerst zien of dit een succes wordt. Misschien komt het ervan in april, als er in de Tweede Kamer wordt gestemd over het wetsvoorstel Studeren is investeren.’ (HOP)

0

KORT

Van 19 tot en met 23 maart organiseren de Landelijke Studenten Vakbond(LSVb)en zijn lidbonden allerlei acties. Als het een succes wordt, volgt er misschien een landelijke demonstratie.

‘We hebben de afgelopen tijd gemerkt dat de actiebereidheid onder studenten groeit’, zegt LSVb-voorzitter Pascal ten Have.

‘Het gaat niet alleen om het verlies van de basisbeurs in de masteropleiding, maar ook om het inkorten van het ov-recht en de bezuinigingen op de aanvullende beurs. Het is voor studenten een grote schok dat al deze maatregelen tegelijk worden ingevoerd.

Ze verliezen bovendien het over-

euro collegegeld betalen studenten in Oostenrijk, Zweden, Noorwegen, Denemarken en Finland.

Dit blijkt uit een onderzoek van dagblad De Pers naar goedkoop studeren in het buitenland. Oostenrijk is met 4205 euro per jaar het beste studeeralternatief, mede door de lage bier- en kamerprijzen.

In totaal zijn dit studiejaar 1,5 procent minder studenten aan een hbo-opleiding begonnen dan vorig jaar. Vooral Inholland moest een zwaar verlies incasseren: er gingen maar liefst 2840 minder eerstejaars dan vorig jaar van start, een verlies van 37 procent. Net als de HU ontving Fontys Hogescholen vijf procent minder eerstejaars.

Ook Windesheim en de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen zagen een daling, van respectievelijk 3,9 en 3,4 procent.

De wegblijvers van Inholland zochten hun heil bij andere instellingen in de Randstad. Op de Hogeschool van Amsterdam steeg het aantal eerstejaars met

ruim 1200, oftewel 11,6 procent.

De Haagse Hogeschool en de Hogeschool Leiden schoten ook met ruim tien procent omhoog.

De Hogeschool Rotterdam profiteerde iets minder, maar groeide toch met 3,5 procent in het eerste studiejaar.

Van de andere grote hogescholen won Saxion het meest: zes procent. Avans en de Hogeschool Zuyd deden het ook niet slecht, met respectievelijk 3,4 en 2,6 procent eerstejaars erbij. (HOP)

Bank steunt schuld-opleiding De minor Geld en Schulden ontvangt een bijdrage van de Rabobank Utrecht ter waarde van 12.500 euro. Met dit bedrag kunnen studenten praktijkopdrachten uitvoeren op het gebied van schuldhulppreventie in de regio Utrecht. Vooral jongeren met een schuld staan centraal in de minor, een onderwerp wat de bank belangrijk vindt. Vorig jaar besteedde de minor hier aandacht aan door samen te werken met het Gerrit Rietveld College in Utrecht. Middelbare scholieren kregen begeleiding over persoonlijke boekhouding en financiële verantwoordelijkheid.

De bijdrage van de Rabobank geldt voor drie jaar. Daarna wordt gekeken of een verlenging mogelijk is. (MaBr)

Quote ‘Wat zou Jezus doen met Facebook als hij nu geleefd had?’

Patrick Hopman, derdejaars digitale communicatie, in de nieuwe rubriek Woordkeus op pagina 23

09022012 TRAJECTUM 10

5

Nieuwbouw HU vertraagd Nieuwbouw op het parkeerterrein tegenover de faculteit Educatie en renovatie van de panden in De Uithof: de HU staat aan de vooravond van een grootscheepse nieuw- en verbouwoperatie.

Maar door de langstudeerboete en crisis gaat de eerste spade wat later in de grond.

in een van de bestaande gebouwen.’ Met de verkoop van de gebouwen aan Koningsbergerstraat, Oudenoord, Nijenoord en F.C. Dondersstraat wordt het totaal aantal vierkante meters aan HU-panden (inclusief Amersfoort) gereduceerd van 190.000 tot 150.000 vierkante meter.

BOETE

D oor G E R A R D R U T T E N

De faculteit Natuur en Techniek (FNT) – nu gehuisvest op drie locaties in de stad – verhuist over enkele jaren naar De Uithof om zich dichtbij de andere faculteiten te voegen. Ook de ondersteunende diensten en het college van bestuur verkassen naar De Uithof.

Het idee is dat de concentratie van opleidingen kan leiden tot meer onderlinge samenwerking en dwarsverbanden met universiteit, UMC Utrecht en andere instellingen of bedrijven op wat Utrecht Science Park is gaan heten.

Daar komt bij dat een deel van de oude panden minder geschikt zijn voor het hedendaagse onderwijs en relatief duur in gebruik en onderhoud. ‘Als we niks doen, dreigt er steeds meer geld in de instandhouding van de gebouwen te gaan ten koste van het primaire proces’, stelt Guido Bennebroek, sinds kort programmamanager Huisvesting De Uithof.

VERKOOP

Om de duizenden studenten en enkele honderden medewerkers op het Science Park Utrecht te huisvesten, moet er flink wat ruimte bij komen. Het ideale scenario van het college van bestuur was aanvankelijk de verkoop van het gebouw van de faculteit Gezondheidszorg aan de Bologna-

6

TRAJECTUM 10 09022012

laan en de bouw van twee nieuwe panden. Daarbij is voorzien in een renovatie van de bestaande gebouwen aan de Padualaan en Heidelberglaan.

Maar dat alles bleek te kostbaar.

Dus koos het college een half jaar geleden voor een wat goedkopere variant: renovatie van de bestaande gebouwen en nieuwbouw van 30.000 vierkante meter op het parkeerterrein aan de Padualaan, tegenover de ingang van de faculteit Educatie. ‘Het betekent niet dat de FNT en diensten automatisch in het nieuwe gebouw worden gehuisvest’, zegt Bennebroek. ‘Het is denkbaar dat delen van de faculteit en de diensten aanschuiven

Maar dit jaar gaat er nog geen spade in de grond, weet hij. Wellicht dat een aanvang kan worden gemaakt in het voorjaar of de zomer van 2013. ‘Iedereen een plek in De Uithof in 2015, wat het aanvankelijke plan was, gaan we niet halen. Dat wordt op z’n vroegst halverwege 2016.’

Want de langstudeermaatregel van staatssecretaris Zijlstra en de

‘Iedereen een plek in De Uithof wordt op z’n vroegst halverwege 2016’

economische crisis gooien roet in het eten. Niet alleen studenten moeten in de buidel tasten als ze meer dan een jaar uitlopen, ook de hogescholen en universiteiten krijgen per onfortuinlijke student een fikse boete opgelegd. Die kan voor de HU oplopen tot miljoenen euro’s. Te voldoen in dezelfde periode dat er fikse uitgaven op het huishoudboekje staan om de nieuwbouw en renovaties te financieren. Daarom maakt het college even een pas op de plaats om de financiering goed rond te krijgen.

COMBINATIES

Daarbij wordt in overleg met faculteiten gebroed op een nieuwe positionering van – in ieder geval een deel van – de opleidingen en instituten. Het is niet meer vanzelfsprekend dat de onderdelen die aan een bepaalde faculteit behoren, ook in het gebouw van deze faculteit zijn gehuisvest. ‘We proberen op basis van inhoudelijke verbanden logische combinaties van opleidingen te creëren’, verklaart Rob in ’t Zand, project­ leider Programma’s van Eisen.

Opleidingen van meerdere fa­ culteiten die zich richten op een bepaald thema, zoals de creatieve industrie, zijn erbij gebaat om in elkaars nabijheid te werken. Maar er zijn ook dwarsverbanden te leggen met de universiteit en andere instellingen of bedrijven in De Uithof. Onderzocht wordt bijvoorbeeld of het Institute for Life Sciences en opleidingen van Gezondheidszorg gebruik kunnen maken van laboratoria en andere faciliteiten van de universiteit en UMC Utrecht.

Het definitief bouw- en verhuisplan van het college zal naar verwachting in juni uitkomen.

Zie ook: www.huisvesting.hu.nl

Overgave

COLUMN

Kiezen voor liefdesleed

BOEK

Zelf komt ze uit een keurig milieu en ze valt met die keurige levensstijl buiten de leefstijl van haar studiegenoten.

Toch valt ze voor de charismatische, intelligente en bovenal manisch-depressieve eenling Leonard en niet voor haar trouwe vriend Mitchell.

Jeffrey Eugenides beschrijft in Huwelijk de levens van deze drie personages en hoe ze na hun afstuderen een plek in de maatschappij zoeken. We volgen Leonard die steeds verder in depressies wegzinkt en patiënt wordt, Mitchell op zijn reis door Europa en Azië, en Madeleine die met haar keuze voor Leonard vooral een keuze voor liefdesleed maakt. De huwelijksplot ga ik niet verklappen, maar Eugenides heeft met deze roman een mooi literair thema neergezet.

Janny Ruardy

Sjoerd Arends is vijfdejaars journalistiek

De Amerikaan Jeffrey Eugenides schrijft met zijn derde boek, Huwelijk, een ‘campusnovelle’. Die speelt zich af op Brown University, Rhode Island, aan het begin van de jaren tachtig van de vorige eeuw. Hoofdpersoon Madeleine studeert er literatuur. Het zijn de jaren dat filosofen als Derrida, Foucault en Barthes populair zijn en feministen overal een complot in zien.

Boeken hoeven niet ergens over te gaan, antwoordt een lezende studiegenoot van Madeleine op haar vraag waar zijn boek over gaat. Maar Madeleine is meer van de victoriaanse liefdesromans. Ze schrijft een scriptie over het huwelijksplot, waarin de levens van de vrouwelijke personages draaien om het vinden van een echtgenoot. Madeleine onderzoekt de gevolgen van scheiden en huwelijkse voorwaarden op dit plot in de literatuur.

De eerste frontflip op een sneeuwscooter ooit, een compilatie van Homer Simpson die alleen maar ‘DOH’ zegt. Dat soort moois kun je natuurlijk niet aan je voorbij laten gaan.

Daarna nog even Home made bungeejump kijken, wat drinken pakken en aan de slag.

Nu mijn studie bijna is afgerond kan ik er maar één ding over zeggen: heb er vrede mee. Zo werkt dat nou eenmaal.

De één gaat de afwas doen, de ander kijkt dwangmatig veel YouTubefilmpjes, het maakt niet uit. Het komt er altijd op neer dat je jezelf op het laatste moment vervloekt en met zweetparels op je voorhoofd dat verslag aftypt.

De laatste fase van het uitstellen is misschien nog wel de stomste. Je gaat nadenken waarom je – alweer – zo laat aan je verslag zit en zoekt op wat je er aan kunt doen. Er zijn allerlei wetenschappelijk onderbouwde methodes te vinden, die ervoor moeten zorgen dat je de volgende keer echt op tijd begint. ‘Breek grote taken in stukjes, vermijd sociale media, slaap genoeg.’ Door dat te lezen maak je het ‘probleem’ alleen maar erger. Je bent namelijk nog steeds aan het uitstellen, maar nu denk je dat je nuttig bezig bent. De volgende keer is echt niet anders.

Er schiet mij altijd een quote te binnen als ik de grens van een deadline opzoek. De Britse schrijver Douglas Adams zei ooit: ‘I love deadlines. I like the whooshing sound they make as they fly by.’ Oftewel, fuck de deadline. Dan weet ik precies welke instelling ik moet vermijden. De inleverdruk moet blijven, dan is het goed.

Zonder die druk gebeurt er weinig goeds. Dan staar je naar een knipperende cursor, lees je veel te veel bijzaken, denk je te lang na over de manier waarop je iets opschrijft. Je bereikt nooit die ultieme focus die je de avond van tevoren hebt.

Dus ben je aan het schoonmaken, lig je nog op bed, lees je een of andere column, kom je niet van Facebook af? Maak je niet druk, dan heb je blijkbaar nog tijd zat. Rest mij de vraag: heb je dat filmpje met die niezende panda al gezien?

SJOERD ARENDS

Huwelijk Jeffrey Eugenides 496 pagina’s € 19,95

09022012 TRAJECTUM 10

7

• Donderdagavond 2 februari, Julianalaan 10, Utrecht • De band Luckiest Man Alive treedt op in een studentenkamer • Het optreden is onderdeel van Stukafest, het jaarlijks festival op studentenkamers in elf studentensteden

8

TRAJECTUM 10 09022012

hET M

moment 09022012 TRAJECTUM 10

9

In De Stelling geven betrokkenen en deskundigen hun mening en analyse bij een actuele kwestie. Naast De Stelling is er ruimte voor ingezonden brieven.

Mail je bijdrage naar marc.janssen@hu.nl

DE STELLING

De werkdruk van HU-docenten is hoog Docenten ervaren hoge werkdruk.

Is het echt zo erg en wat kan de hogeschool er aan doen?

Een rondgang langs professionals en ervaringsdes­k undigen. door G erda van ’ t S pijker

Maurice Hengeveld adviseur P&O bij de faculteit Maatschappij en Recht: ‘Op werkdruk kun je geen algemeen beleid maken, omdat de oorzaken breed zijn. Het is een zaak tussen manager en team. De oplossing moet van onderaf komen en verschilt per team. Het feit dat mensen het er over hebben, blijkt al verlichting te geven.

De werkdruk van een docent in het hbo is hoger dan die van de rest van werkend Nederland. Wat daarvan de oorzaak is, weten we niet. Uit het werkbelevingsonderzoek, dat nog niet is gepubliceerd, blijkt dat de werkdruk gelijk is gebleven aan die in 2009.

We moeten de cijfers nog analyseren en interpreteren, maar we schieten in het rood.

Daar moeten we iets aan doen.’

Ben Fruytier lector arbeidsrelaties aan de faculteit Maatschappij en Recht: ‘Samen met Jac Christis van de Hanzehogeschool heb ik een instrument ontwikkeld, de Wehbo, waarmee je de werkdruk in kaart kan brengen. Wij onderscheiden kwantitatieve werkdruk; de taken die je moet doen in een bepaalde tijd, en kwalitatieve werkdruk; de problemen die je tegenkomt en hoe je daarmee omgaat.

De werkdruk in het hbo is hoog, maar dat hoort er ook een beetje bij. Onderwijs geven is een intens vak, de aard van het werk is zwaar. Daar kun je niet zo veel aan veranderen. Dat hoeft ook niet als je het werk zo organiseert dat je de controle houdt. Hierbij moeten met name docenten letten op de balans tussen werk en vrije tijd. Als je thuis nog veel doet, maak je ongemerkt te veel uren.

Met de Wehbo praten docenten ook met elkaar over hoe ze de werkdruk kunnen verminderen. Dat doen ze onder begeleiding van een P&O- adviseur. Binnen de P&Oafdelingen van de HU worden adviseurs nu geschoold om ermee te werken. Andere hogescholen hebben interesse getoond in de Wehbo Zij gaan het nu ook uitproberen.’

Herman van Tongerloo opleidingsmanager aan de faculteit Economie en Management: ‘Er is een onderscheid tussen werkdruk en werklast. Werklast is de hoeveelheid werk die je hebt, het wordt werkdruk als je er psychisch hinder van hebt. De werklast van docenten is hoog. In mijn team werken de

10

TRAJECTUM 10 09022012

docenten meer uren dan waarvoor ze aangenomen zijn. Bijvoorbeeld: het rapport van de commissie-Gispen stelt dat studenten met name ontevreden zijn over de binding met de opleiding en de docent. We hebben met het team een plan gemaakt om daaraan te werken en de uitvoering hiervan kost veel tijd.

Ik ken de docenten in mijn team en weet waar en bij wie de knelpunten liggen. Algemeen beleid werkt hier niet. Twee lopen er nu op hun tenen, samen kijken we hoe we ze kunnen ontlasten. Zelf heb ik niet zo’n last van werkdruk, wel een behoorlijke werklast. Ik werk structureel een halve dag per week over, soms meer. Maar dat hoort erbij.’

Eline Swinkels, docent facility management bij de faculteit Economie en Management: ‘Het onderwijs werkt met pieken. Ik werk hier een jaar, hiervoor werkte ik bij het ministerie van Defensie. Het werk was daar regelmatiger verdeeld over veertig uur per week. Hier heb je uren op jaarbasis. In zo’n piekperiode kan de werkdruk heel hoog zijn, maar tussendoor zijn er ook adempauzes. Ik moet hard werken en wil het goed doen. Volgens mij zit het in onze docentengenen: het gevoel dat het altijd beter kan.

Ik werk op HU-Amersfoort, waar het nieuwe werken is ingevoerd. Als ik ’s middags wat vroeger naar huis wil en ’s avonds thuis verder werk, kan dat. Dat geeft lucht.’

onder reda C tie van M A R C J A N S S E N

POLL Wie dwars door het centrum naar De Uithof fietst, ademt een hoop fijn stof in.

Fiets jij om?

Frank Langereis

100 90 80

@roxxy84 Ik heb vandaag weer de concentratie van een tafelpoot... #HU #studie

@MirjamLiefbroer Echt fijn dat je als gemotiveerde student op ALLE mogelijke manieren wordt tegengewerkt door de #HU. Lekkerrr bezig hoor!

@tankertuig Opnieuw het vak constructie elementen volgen. Nu gegeven door iemand die wel les kan geven en het leuk kan brengen. Nice! #hu#on700

@rubvs Week twee van stage maar ik heb nog steeds geen stagebegeleider.. #HU #cmd #lovethehu #Utrecht #FCJ

70 60 50

@BrandPaul Lekker bezig #HU: leraar komt op het moment dat we weg willen gaan. #kutschool

40 30 20

@Daanlangkamp Goede dienstverlening op het #internationaloffice van de #hu, ik kan niet anders zeggen!

10 0

8%

33%

58% Nee, het is al erg genoeg dat het bij master-studenten gebeurt. Lenen is niks waard.

radiodocent bij de faculteit Communicatie en Journalistiek: ‘Wij zijn een nieuw curriculum aan het ontwikkelen terwijl het oude onderwijs doorgaat. Ik leef daardoor in twee werelden. En dat is heftig. Ideaal zou zijn als je een paar maanden vrijgeroosterd wordt om nieuw onderwijs te ontwikkelen. Maar dat gaat niet. Er is geen makkelijke oplossing. Een onderwijsinstelling als de HU is een enorme organisatie met een ingewikkeld systeem, waarin iedereen druk ervaart om een andere reden.’

Uitslag vorige poll: Hoogste tijd om de basisbeurs volledig in te ruilen voor een leenstelsel

Tja, als overal zo hard wordt bezuinigd, dan misschien ook de basisbeurs afschaffen

Bart Alberink

Geef je mening op www.trajectum.hu.nl

Juist. Een studie is een investering in jezelf, daar hoeft de maatschappij geen beurs voor te betalen.

praktijkdocent chemische technologie bij het Institute for Life Sciences & Chemistry: ‘Ik heb meegedaan met het werkbelevingsonderzoek en scoorde hoog op werkdruk, hoger dan twee jaar geleden. Ik werk bij een kleine opleiding met weinig middelen.

Lesgeven en met studenten discussiëren vind ik hartstikke leuk. Tien jaar geleden is de lab-assistent met pensioen gegaan, ik kreeg zijn werk er zo’n beetje bij en onderhoud sindsdien ook het lab. Dat is niet erg, als ik daar maar genoeg ruimte en tijd voor krijg. En daar zit het knelpunt. Het laatste jaar gaat het voor mijn gevoel beter, ik heb weer een assistent gekregen.’

#hU

@freekh Ik zag je gisteren met je uggs bij Buitenhof zitten, @SebasHameleers.

Dat kan écht niet.

Volg ons op twitter.com/trajectum

09022012 TRAJECTUM 10

11

TRAJECTUM 10 09022012

INTERVIEW

12

Missin

DOOR MARIEK HILHORST

Hij is liever lector dan hoogleraar, want op een hogeschool hebben ze een betere band met de praktijk. Zo kan Reint Jan Renes zich opwerpen als belangrijke

ng link

schakel tussen praktijk en wetenschap. De lector Crossmediale Communicatie in het Publieke Domein over idealen, praktische kennis en modieuze namen. ‘Voor een deel is het ontwikkelingswerk.’

09022012 TRAJECTUM 10

13

Mensen waren verbaasd over zijn overstap van universiteit naar hogeschool. Na zes jaar bij de Vrije Universiteit en acht op de universiteit in Wageningen leek het logisch de volgende stap te maken naar een hoogleraarschap. ‘Toch heb ik daar niet voor gekozen,’ vertelt Reint Jan Renes. ‘Ik had behoefte aan een sterkere band met de praktijk. Terwijl de universiteit steeds verder van de praktijk af komt te staan. Op de universiteit word ik voornamelijk beoordeeld op wetenschappelijke artikelen, liefst in A-plus journals die mijn H-index verhogen.

Maar we hebben zelf eens onderzocht wat er in de praktijk nu eigenlijk gedaan werd met de kennis die we ontwikkelden. Heel weinig, zo bleek. Dus hoe toegepast is de sociale wetenschap nu eigenlijk? Op de HU is de relatie met de praktijk erg hecht en dat is precies wat ik zoek.’

Hoe zie je de verhouding tussen universiteiten en hoger onderwijs?

‘Lectoraten vormen de missing link tussen universiteit en praktijk. Hogescholen staan dicht bij de praktijk en het onderwijs, terwijl universiteiten zich vooral richten op zuivere wetenschap. Hogescholen zijn product- en oplossingsgericht. Bij universiteiten is dat minder het geval. Fundamenteel onderzoek heeft ook nog altijd een hogere status dan toegepast onderzoek. Toen ik in 2003 vanuit de klassieke universiteit VU naar de toegepaste universiteit in Wageningen ging, zagen ze dat daar als een demotie. En toen ik vanuit Wageningen naar de HU vertrok zag ook niet iedereen dat als een promotie. Ik kreeg naast enthousiaste reacties ook waarschuwingen van mensen op de universiteit die ervaringen hadden met lectoraten. Dat de lectoraten vooral een beeld naar buiten toe zouden zijn en dat er geen geld achter zit. Maar ik merk dat er heel veel mogelijk is bij deze faculteit.’

Hoe verhoudt de kennis van hogescholen zich tot die van universiteiten?

‘Je moet als hogeschool geen mini-univer­ siteit willen zijn. Je moet in een niche gaan zitten die de universiteit laat liggen: de koppeling naar de praktijk. Universiteiten doen relatief weinig met de kennis die er wordt ontwikkeld. Op de HU lopen de communicatieprofessionals rond die het werk straks gaan uitvoeren. Het zou mooi zijn als zij met de laatste state of the art-kennis de praktijk binnen wandelen. Die kennis zou je dus moeten kunnen meegeven.’

Dus hogescholen hebben ook als taak om universitaire kennis te vertalen naar de praktijk?

‘Ja, en een lector vervult daarbij een scharnierpositie. Je geeft als wetenschapper je kennis aan het onderwijs, door hier fysiek op de HU te gaan zitten. Daarnaast toetsen lectoraten wetenschappelijke kennis aan de praktijk en vertalen die in producten waar de praktijk iets aan heeft. Tegelijkertijd kunnen lectoren het onderwijs en de praktijk telkens bevragen: wat is het wetenschappelijke van wat je doet? En omgekeerd krijg je vanuit de praktijk de vraag wat de maatschappelijke waarde is van je onderzoek.

Maar we moeten als lectoraat ook bereid zijn in het wetenschappelijk metier mee te draaien. Je moet ook je kennis teruggeven aan de wetenschap.’

Je lectoraat heet Crossmediale Communicatie in het Publieke Domein. Wat was er mis met de eerdere benaming Overheidscommunicatie?

‘Overheidscommunicatie suggereert dat het gaat over regering, provincies en gemeenten. Maar ook het maatschappelijk middenveld hoort erbij, organisaties zoals het Voedingscentrum en Wakker Dier. Zelfs commerciële organisaties met een betere samenleving als missie horen bij het publieke domein. Overheidscommunicatie klinkt wel concreter. Een beetje saai, maar de naam “crossmediale communicatie in het publieke domein” is lang en vaag en misschien een beetje modieus.’

‘Toen ik naar de HU vertrok, zag niet iedereen dat als een promotie’

14

TRAJECTUM 10 09022012

Wat maakt communicatie in het publieke domein anders?

‘In het publieke domein verkopen we idealen, dingen die niet onmiddellijk leuk zijn en niet met directe behoeftebevrediging te maken hebben. De impact is niet bijvoorbeeld: lekker brood of een Robijnzachte handdoek, maar: collectief goed op lange termijn. Idealen verkopen vereist een totaal andere communicatie. Je hebt daarvoor veel meer creativiteit nodig, want het product is veel abstracter en de doelgroep veel diverser. Mensen willen toch vooral weten: wat heb ik er nú aan.’

Welk soort kennis kan het lectoraat dan bijdragen?

‘Je moet naar communicatievormen streven die daadwerkelijk effect hebben, je afvragen hoe je burgers écht inspireert en beïnvloedt. Van veel communicatieprojecten weten de makers best dat het onduidelijk is of ze daadwerkelijk effect zullen hebben.

Daar moet je eigenlijk niet aan mee willen werken. We willen een hanteerbaar model ontwikkelen met logische stappen, zodat je niet alleen intuïtief campagnes maakt. In communicatiebudgetten wordt zo’n tachtig procent besteed aan het maken en hooguit twintig procent aan het analyseren. Ik zou het omdraaien. Iets maken is makkelijk.

Maar iets maken wat ook effectief is, is een stuk moeilijker.’

Hoe zou het dan wel moeten?

‘We moeten zoeken naar manieren om minder boodschapgericht te werken, echt in gesprek willen gaan, beter leren luisteren en zoeken naar andere deuren om bij

mensen binnen te komen. Willen inspireren in plaats van overtuigen. Niet de boodschap moet centraal staan, maar de vorm, de intentie. Daar zoek je vervolgens een product bij. De vorm is bijvoorbeeld een tv-serie die heel boeiend is, of een spannend spel. Het is een andere manier van kijken naar wat effectieve communicatie is. Je kunt mensen raken door middel van een verhaal dat op zichzelf boeiend is. In het publieke domein wordt ontzettend veel gewerkt met standaard spotjes en standaard voorlichtingsmateriaal, terwijl er zoveel mooiere, creatievere manieren zijn. Om een voorbeeld te geven: de BNN-donorshow van een paar jaar geleden, waarbij de kijkers tot het eind niet wisten of het verhaal fictie was of niet.

Er werd gespeeld met het dilemma van wel of niet een orgaan afstaan. Daar gingen mensen echt over praten en dat is wat je wilt. Mensen waren oprecht verontwaardigd en aan het eind was er een simpele boodschap: mensen, we hebben gewoon te weinig donoren.’

Wat is je missie als lector?

‘Ik verkoop wetenschap, probeer mijn passie voor wetenschap over te brengen en wil graag dat mensen geïnspireerd raken om over wetenschap na te denken. Voor een deel is het ontwikkelingswerk. Je moet een traject instappen met docenten, je moet mensen opleiden en inspireren. Als zij eenmaal enthousiast raken, worden zij de ambassadeurs voor collega’s en studenten, die komen dan vanzelf naar de lectoraten toe.

Tegelijkertijd moet je je extern zichtbaar maken als lectoraat. Ik wil ook de HU als organisatie mee vormgeven en veranderen.

Dat vind ik veel belangrijker dan de vraag of mijn artikelen in Japan gelezen worden.’

Je bent enthousiast van start gegaan.

‘Ik vind dat je maximaal moet inzetten.

Je moet nu investeren, want dat levert wat op. Ik ben zelfs bereid dat te doen van eigen lectoraatsgeld waar nog geen externe financiering voor is, want ik weet zeker dat we dat op termijn terugverdienen. Ik wil alles wat ik aan budget heb hier fysiek hebben rondlopen, dan kunnen we op onderzoeksvragen meteen ingaan. Ik heb vanaf september al drie nieuwe onderzoekers kunnen aannemen en in januari zijn er nog twee bij gekomen.

Maar ik moet ook veel lobbyen en praten.

Soms is dat lastig. Bij mijn openbare college had ik te maken met een protocol dat ik erg academisch vond. Ik wilde het graag toegankelijk en crossmediaal doen. Dus niet hier op de HU mijn verhaal houden, maar echt in het publieke domein, bijvoorbeeld in de openbare bibliotheek of het gemeentehuis. Ik wil ook niet alleen een boekje in de lectorenreeks, want dat leest maar een select groepje. Ik wil wel op YouTube of een verhaal met Twitter-berichten erbij. De drie pijlers wetenschap-onderwijs-praktijk kunnen dan in die vorm terugkomen. Met het huidige protocol blijven we hangen in theorie, terwijl we als HU juist zelf het voorbeeld zouden moeten geven als we het anders willen. Dan moeten we de wetenschap ook echt naar de praktijk brengen. Binnen mijn faculteit zijn mensen al heel enthousiast.

Nu de rest nog.’

RE I NT J AN RE NE S (1 9 7 0 ) • Sociaal psycholoog dr.

• Eerder werkzaam als universitair hoofddocent gezondheidscommunicatie bij Wageningen University.

• Per 1 september 2011 op de HU aangesteld als lector Crossmediale Communicatie in het Publieke Domein bij de faculteit Communicatie en Journalistiek. Daarnaast werkt Renes nog steeds een halve dag per week in Wageningen als universitair hoofddocent gezondheidscommunicatie.

09022012 TRAJECTUM 10

15

UTRECHT ADEM BENEMEND! 16

TRAJECTUM 10 09022012

VREDENBURG Aantal bussen per dag: 2420 Stikstofdioxide (NO2) per kubieke meter Volgens landelijke Monitoringstool 2011: 39,5 Volgens gemeentelijk Luchtmeetnet 2011: 55.8 *

De luchtverontreiniging in Utrecht is groot. Een fietstocht langs de drie smerigste plekken blijkt een aanslag op longen en bloed. Ondertussen kan het gemeentebestuur nauwelijks tot een echte aanpak komen.

Omfietsen naar De Uithof lijkt voorlopig de enige uitweg.

D O O R T I R Z A H S C H N AT E R

* De meetdata van het Luchtmeetnet zijn gemiddelden van de maandelijkse metingen van het jaar 2011 en nog niet officieel.

Bron: http://www.utrechtmilieu.nl/meetnet/

>

09022012 TRAJECTUM 10

17

‘E

n dit is een canyon’, zegt Moniek Zuurbier, wijzend naar de rij hoge nieuwbouwappartementen aan het Vredenburg met daarnaast het imposante Muziekpaleis in aanbouw.

Nee, Zuurbier is geen reisgids, maar onderzoekt luchtkwaliteit in het verkeer en de effecten ervan op de gezondheid. En een ‘canyon’ is geen prachtig landschap, maar een kloof tussen hoge gebouwen waartussen een drukke weg loopt met verkeer dat stikstofdioxide, fijn stof en roet uitstoot dat niet weg kan, en dus in de longen van veel verkeerdeelnemers terecht komt. Met name van fietsers….

55,8 WA AR 40 MAG Het Vredenburg is met 20.000 fietsers en bijna 2500 bussen per dag een van de drukste straten van de stad. Het is ook een van de plekken in Utrecht die fiks te hoog boven de Europese norm voor stikstofdioxide (NO2) en fijn stof (PM 10) uitkomen. De norm voor NO 2 is gemiddeld 40 microgram per kubieke meter lucht per jaar, maar Vredenburg ligt daar volgens het gemeentelijke meetsysteem in 2011 met gemiddeld 55,8 NO2 ruim hoger.

En dat heeft directe gevolgen voor de gezondheid van verkeersdeelnemers, stelt Moniek Zuurbier. Zij promoveerde vorig jaar aan de Universiteit Utrecht op blootstelling aan luchtverontreiniging in het verkeer en kwam tot de conclusie dat luchtverontreiniging al binnen een paar uur effect heeft op de longen.

We fietsen met haar langs drie van de ‘vieste’ plekken in de binnenstad voor fietsers: Vredenburg, Nobelstraat en hoek Bleekstraat/Catharijnesingel. Zuurbier, die haar onderzoek in Arnhem uitvoerde, is vooral verbaasd over het enorme aantal bussen. ‘Utrecht is een compacte stad met heel veel verkeer’, valt haar op als ze op een OV-fiets door de Nobelstraat fietst. Ook op de kruising Bleekstraat/Catharijnesingel scheren de bussen rakelings langs. ‘Al het verkeer zit hier pal bovenop elkaar, dat betekent dat de uitstoot heel direct binnen komt bij een fietser. Het is juist beter de afstand tussen fietspad en verkeersweg te vergroten.’ Maar bomen neerzetten, zo leren we van Zuurbier, heeft in een canyon als het Vredenburg geen zin, omdat dit het ‘tunneleffect’ nog meer versterkt.

18

TRAJECTUM 10 09022012

N A N O D E E LTJ E S I N J E BLOE D Uitstoot van verkeer heeft dus direct effect op de longen. Al na een paar uur is je longfunctie slechter, onderzocht Zuurbier. Wat gebeurt er dan precies met je? ‘Er komen gassen en roetdeeltjes je longen binnen,’ legt ze uit. ‘Maar niet alleen dat. Gebleken is nu ook dat er nanodeeltjes, ultrafijn stof, zo klein als een miljoenste van een millimeter, direct door je cellen je bloed in gaan.’

Bij gezonde mensen herstelt de longfunctie zich na een uur of zes weer, maar uiteindelijk kun je er wel gezondheidsproblemen van krijgen, zo concludeert ze. En niet de minste: longziektes zoals astma, COPD en longkanker, of hart- en vaatziekten en dichtgeslibde aderen. Er zijn zelfs aanwijzingen dat blootstelling aan luchtvervuiling een hartinfarct kan triggeren.

Zuurbier onderzocht ook of je beter de bus kan nemen dan de fiets, omdat je dan minder in de open lucht bent. Dit is niet zo.

‘Fietsen is gewoon goed voor je’, zegt ze al fietsend. ‘Het positieve gezondheidseffect is wel tien keer groter dan de negatieve effecten van luchtverontreiniging. Met een beetje gezond verstand kun je natuurlijk wel bedenken om een gezondere route te kiezen.

Minder bussen, meer afstand tussen jou en de rest van het verkeer.’

M ONI E K Z UURBI E R, ON DERZOEKS T ER:

F OT O’S : T IRZ A H S C H NAT ER

BLEEKSTRAAT/CATHARIJNESINGEL Aantal bussen per dag: 1000 Stikstofdioxide (NO2) per kubieke meter Volgens landelijke Monitoringstool 2011: 39,3 Volgens gemeentelijk Luchtmeetnet 2011: 63,7*

‘Nanodeeltjes, ultrafijn stof, zo klein als een miljoenste van een millimeter, gaan direct door je cellen je bloed in’

>

09022012 TRAJECTUM 10

19

F OT O: T IRZ A H S C H NAT ER

NOBELSTRAAT Aantal bussen per dag: 2420 Stikstofdioxide (NO2) per kubieke meter Volgens landelijke Monitoringstool 2011: 41,2 Volgens gemeentelijk Luchtmeetnet 2011: 53,4*

SC HON E ROUTE 1 Wanneer het koud is, windstil en er hangt mist, is het scenario voor luchtkwaliteit het slechtst en fietsen dwars door de stad niet aan te raden. Je moet er een beetje voor omfietsen, maar dit zijn de schoonste (en leukste) alternatieven vanuit twee kanten van de stad naar De Uithof.

Start-Noord: à Blauwkapelseweg à Kapelstraat à Biltstraat à Snellaan à Museumlaan à Emmalaan à Koningslaan à Prins Hendriklaan à Platolaan à Weg tot de Wetenschap à De Uithof

20

TRAJECTUM 10 09022012

‘Ja, het verkeer een beetje omleiden, dan haal je de norm wel, maar de lucht is nog even beroerd’

En wat als we allemaal een mondkapje gaan dragen, zoals je in China veel ziet? ‘Dat heeft geen zin. Je houdt er misschien grotere stofjes mee tegen, van die stofjes die je ook van de vensterbank veegt. Maar de ultrafijne deeltjes gaan er dwars doorheen.’

Aan een keukentafel in een huis in Wittevrouwen zit diezelfde middag de kerngroep van de Kracht van Utrecht bijeen. Met vijftien bewoners en experts maken ze zich hard voor de leefbaarheid en de fiets- en OV-bereikbaarheid in de regio. Ze maken zich ook grote zorgen om de slechte luchtkwaliteit in Utrecht. Bij hun wekelijkse vergadering in het huis van voorman Jan Korff de Gidts lopen de gemoederen hoog op.

Korff de Gidts: ‘We voelen ons gesterkt door het onderzoek van Moniek Zuurbier omdat zij eindelijk het woord nanodeeltjes in de fijnstofdiscussie heeft gebruikt. Dat die deeltjes nu bewezen heel ver in je longen kunnen komen, brengt het in dezelfde categorie als asbest. Er zijn nu wel maatregelen genomen voor fijn stof maar nog niet voor ultrafijne roetdeeltjes. De urgentie daarvan wordt met de dag groter. In deze stad hebben we het over driehonderd overlijdensgevallen per jaar.’

M ET EN & RE K E NE N Er is al jaren heel wat te doen om de luchtkwaliteit in Utrecht. In 2009 viel zelfs het gemeentecollege omdat de partijen het niet eens konden worden over het Actieplan Luchtkwaliteit, waarin maatregelen stonden die de luchtkwaliteit moesten verbeteren.

Een van de grootste discussiepunten gaat over het meten. Ten eerste is er de landelijke Monitoringstool van het ministerie van Infrastructuur & Milieu, dat twee meetpunten heeft in de stad. Dan is er het Utrechtse Luchtmeetnet, ingesteld in 2009 na de val van het college, nadat de SP met eigen metingen had vastgesteld dat het veel slechter gesteld was met de luchtkwaliteit dan eerst werd aangenomen. Sindsdien wordt er maandelijks op 53 plekken in de stad gemeten met behulp van buisjes die op plekken dicht bij de weg hangen. Uit deze metingen blijkt nu dat de 40 microgram NO 2 op veel plekken in de stad ver overschreden wordt.

Maar die metingen zijn in vergelijking met de Monitoringstool van het ministerie soms wel 40 procent hoger. Hoe dit kan, is nog niet duidelijk, de metingen moeten ook nog gevalideerd worden.

Volgens Richard Kres, gepensioneerd mi-

lieubioloog en een van de experts van De kracht van Utrecht, zit de oorzaak van de verschillen in het onderscheid tussen meten en rekenen. De landelijke tool berekent de waarden, het gemeentelijk Luchtmeetnet meet wat er gebeurt. ‘Dat Luchtmeetnet is pas een jaar bezig met meten en het is nog te vroeg om er beleid op te voeren. Maar wij vragen ons af waarom dan niet al begonnen kan worden met schoonmaken. Nu zitten we nog een paar jaar langer aan de gaskraan. De gemeente doet niets qua gezondheid. Ja, het verkeer een beetje omleiden, dan haal je de norm wel, maar de lucht is nog even beroerd.’

GE Z OND H E I D VOOROP Een tweede discussiepunt is dat luchtkwaliteit in allerlei beleidsplannen steeds in één adem genoemd wordt met bereikbaarheid: Utrecht moet schonere lucht krijgen voor haar meer dan 300.000 inwoners, staat overal netjes opgeschreven. Maar in diezelfde plannen moet Utrecht bereikbaar blijven als het belangrijkste knooppunt van het land.

Neem het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) van de rijksoverheid. Daarin krijgen alle gemeenten de verplichting om actieplannen te maken voor betere luchtkwaliteit, zodat ze in 2015 aan Europese normen voldoen. Het Utrechts gemeentebestuur bracht daarop in 2009 het Actieplan Luchtkwaliteit uit. Dat zou de stad schoon en bereikbaar moeten houden. 1,45 miljard euro is ervoor gereserveerd. Tegelijkertijd wil het rijk 1 miljard euro besteden aan verbreding van de snelwegen rond de stad. Dat vergroot de bereikbaarheid, maar ook het aantal auto’s. En dus dreigt er weer extra luchtverontreiniging.

Ook het rapport ‘Geen vuiltje aan de lucht’ van de Utrechtse Rekenkamer uit juni 2011 toont de spagaat van Utrecht tussen bereikbaarheid en gezondheid. De kamer concludeert dat de gemeente beter moet laten zien welke keuzes zij maakt tussen gezondheid, bereikbaarheid en economische ontwikkeling, want het gezondheidsaspect lijkt nu ondergesneeuwd te worden door de andere twee.

De Kracht van Utrecht is duidelijker: het geld voor een verbrede A27 en alle andere miljoenen die er nu liggen voor schonere lucht en bereikbaarheid verdienen een meer duurzame investering. 'Wij pleiten allereerst voor een stevige kosten-batenanalyse,’ zegt Korff de Gidts. ‘Daarin kan de gemeente de

09022012 TRAJECTUM 10

21

>

kosten van zo’n verbreding afwegen tegen de baten van de gezondheidswinst die je in Utrecht kunt bereiken met duurzame mobiliteit.’

De organisatie overlegt regelmatig met provincie en gemeente en komt met praktische voorstellen om te werken aan de leefbaarheid van de stad. Met grote partijen als infraprojectontwikkelaar Strukton en ingenieursbureau Movares werken ze aan alternatieve plannen voor het geld dat de gemeente te besteden heeft, zoals een tramnetwerk en snelfietspaden die de treinstations van Bunnik en Bilthoven met de stad verbinden.

‘Het is nu een lappendeken van rood fietsasfalt, er zit geen logica in’, aldus Korff de Gidts. ‘Utrecht is de status van provinciestadje ontgroeid en is nu een grote stadsregio. Tegelijkertijd lopen we vreselijk achter met duurzame mobiliteit, terwijl er marktpartijen zijn die maar wat graag willen investeren.

GEVAN GENE VAN DE N H A A G Utrecht lijkt tussen twee vuren in te zitten.

De stad is het centrum van Nederland, de doorgangspoort naar de Randstad en dus economisch relevant voor heel het land. Aan de andere kant staat de leefomgeving van meer dan 300.000 mensen binnen de stadsring, voor wie het belangrijk is zo gezond mogelijk te blijven. Korff de Gidts: ‘Onze kritiek op de gemeente is dat de wethouder nog te weinig kleur bekent. Hij zegt de benadering van De Kracht van Utrecht te steunen en iets aan luchtkwaliteit te willen doen, maar onderneemt geen actie. Dat heeft ook te maken met de verkokering van gemeentelijke diensten. Dat luchtkwaliteit onder verkeer valt en niet onder gezondheid, zegt al genoeg. We willen de wethouder helpen zijn positie te versterken. Hij lijkt wel een gevangene van Den Haag.’

Die ‘gevangene van Den Haag’ is verkeerswethouder Frits Lintmeijer van GroenLinks.

Hij meldt via zijn woordvoerder dat blootstelling aan luchtvervuiling altijd zijn aandacht heeft gehad. Hij verwijst ook naar een brief die hij kortgeleden naar de minister van Infrastructuur en Milieu heeft gestuurd waarin hij zijn ongenoegen uit over de beperkte inzet van het ministerie voor aanvullende, landelijke luchtkwaliteitmaatregelen.

Hij zegt zich in te zetten voor een zo goed mogelijke inpassing van de verbreding van de A27, met zo min mogelijk nadelige gevolgen voor bewoners. En als na analyse blijkt dat er grote afwijkingen zijn tussen het Luchtmeetnet en de Monitoringstool wil hij dit landelijk onder de aandacht brengen bij het ministerie en het RIVM. Op de vraag wat de wethouder gaat doen om de luchtkwaliteit nu al te verbeteren, noemt hij de volgende maatregelen: fietspaden aanleggen, een milieuzone voor vracht- en bestelverkeer instellen, doorgaand verkeer in de stad weren en plannen voor schone bussen. Het college wil gemotoriseerd verkeer in de stad ontmoedigen.

Waar het wel noodzakelijk is, streeft zij naar zo schoon mogelijk vervoer, zoals elektrisch rijden. ‘Om de Europese norm in 2015 te halen, is vooral een gezamenlijke

inzet nodig van rijk, provincie en gemeente, omdat landelijke maatregelen meer effect hebben dan alleen lokale maatregelen.’

E I GE N VE RANTWOORD EL IJ KHEID Eerder die dag, op de terugweg naar het station, zegt Zuurbier: ‘Staar je toch niet blind op die metingen. Het gaat om gezondheid van jou en mij. Er moet wat gedaan worden: duurzaam openbaar vervoer, stoplichten sneller op groen zodat fietsers niet zo lang in de luchtverontreiniging hoeven stil te staan. Maar een economie kun je ook niet lam leggen, je kunt niet verwachten dat Utrecht de laagste luchtverontreiniging heeft van het land. Al heeft de gemeente ook een verantwoordelijkheid in schone lucht voor haar bewoners.’

Uiteindelijk is er ook nog altijd de eigen verantwoordelijkheid, benadrukt Zuurbier, die als GGD-medewerker gemeentes adviseert en meewerkt aan landelijke richtlijnen op het gebied van luchtkwaliteit. Je kunt er ten slotte zelf voor kiezen om dwars door de stad naar de Uithof te gaan, of een omweg te nemen. Zuurbier lacht, terwijl ze haar OV-fiets richting stalling manoeuvreert: ‘Maar zelf fiets ik met mijn racefiets ook het liefst op dat ene pad dat pal naast de snelweg ligt, want het asfalt is daar zo fijn.’

SCHONE ROUTE 2 Start-Zuid: à Vondellaan à Albatrosstraat à Gansstraatà Koningsweg à Laan van Maarschalkerweerd à Weg tot de Wetenschap à De Uithof

22

TRAJECTUM 10 09022012

WOORDKEUS

Elke editie van Trajectum kiest een HU’er vijf woorden uit een lijst van twintig.

Deze keer: Apple-adept Patrick Hopman

NOS-journaal Jezus

‘Ik kom uit Spakenburg, daar is iedereen heel gelovig. Met mijn oma – die nog elke dag traditionele klederdracht aan heeft – ging ik vroeger naar de kerk.

Ik vond het leuk, en nog steeds, al ben ik er niet superveel mee bezig. Een tijdje geleden ging ik naar een jeugddienst met de centrale vraag: wat zou Jezus doen met Facebook als hij nu geleefd had? Ik dacht dat ze dingen gingen bespreken als: zou de kruisiging gebeurd zijn als er social media waren? Misschien dan niet, denk ik. Kijk naar Egypte, zonder Facebook waren er niet zoveel mensen gaan demonstreren. Het hoofdkantoor van MasterPeace zit in Caïro en wij maakten laatst vanuit Nederland een event aan waarop mensen daar kunnen communiceren. Die jeugddienst viel uiteindelijk een beetje tegen trouwens.’

Ex Pensioen Traan iPhone

‘Daar heb ik er eentje van, en een iPad en MacBook. Ik ben nogal een Apple-adept. 24/7 Zit ik aan zo’n apparaat vast. Heerlijk toch, vanuit je luie stoel kun je alles opzoeken. M’n ouders hebben af en toe commentaar: “Kom je nog een keer naar beneden?” roepen ze dan.’

Patrick Hopman (22) uit Spakenburg, derdejaars digitale communicatie, is bezig met een webeducatie-project voor MasterPeace, een meerjarig project waarbij zoveel mogelijk mensen zich inzetten voor wereldvrede en waar ook de HU actief voor is.

Zondagmiddag Dood Gemis

Verliefd Eiland Reis

‘Mijn droom is naar New York te gaan, er misschien zelfs te wonen. Amerika vind ik helemaal geweldig. Vanwege de cultuur en alle tv-series die er gemaakt worden. Ik volg er momenteel drie: How I Met Your Mother, Blue Mountain State en The Big Bang Theory.

Die laatste gaat over nerds, zo stereotiep als maar kan. Of ik zelf een nerd ben? Ik denk het wel ja, maar dan wel als geuzennaam, haha. En wat ik als eerste zou doen als ik New York ben? Naar de Apple Store.’

Neude Eerste keer Vrijmibo

‘Ik werk al zeven jaar bij de Jumbo in Spakenburg en op vrijdag hebben we na sluitingstijd altijd een vrijmibo. We drinken biertjes in de kantine met een stuk of tien jongens en meiden die ik al jaren ken, halen geintjes uit en zoeken leuke dingen op internet op, iets van de TV-kantine of zo.’

Kater Spruitjes Like

‘Schuldig! Ook in social media ben ik zeer actief. Ik twitter dagelijks en zit in allerlei groepen op LinkedIn. M’n laatste internetdiscussie was op Google+, daar gaf een professionele fotograaf tips over welke camera wat voor soort foto’s maakt. Ik zit er over te denken een fotocamera te kopen.’

Plato 09022012 TRAJECTUM 10

23

24

TRAJECTUM 10 09022012

Staat hier volgend jaar jouw docent?

DRAAG JE BESTE DOCENT VOOR ALS

STEM VÓÓR 19 FEBRUARI OP U.NL/ WWW.TRAJECTUM.H R2012 DOCENTVANHETJAA

09022012 TRAJECTUM 10

25

Docent &

Team Op weg naar de verkiezing van Docent van het Jaar 2012 brengt Trajectum een serie verhalen over docenten en hun vak. In de eerste aflevering: hoe zelfsturende teams en meer professionele ruimte zorgen voor beter onderwijs.

DOOR GERARD RUTTEN

Experimenten Bij twaalf opleidingen aan alle zes de HU-faculteiten gaan experimenten van start die aansluiten op het programma ‘Focus op onderwijs in de professionele ruimte’. Het programma heeft als doel de onderwijskwaliteit te verbeteren.

Enkele projecten: • een docententeam laten groeien naar zelfstandigheid (faculteit Natuur en Techniek) • een learning community zijn (Economie en Management) • een werkorganisatie invullen die medewerkers nodig hebben (Educatie) • verantwoordelijkheid laag in de organisatie (Gezondheidszorg) • naar zelfregie bij het docententeam (Maatschappij en Recht) • de dialoog aangaan over evaluaties (Communicatie en Journalistiek).

De projecten lopen anderhalf jaar. Voor 2012 is hiervoor 250.000 euro gereserveerd.

26

TRAJECTUM 10 09022012

Met een beetje pech is de docent van tegenwoordig niet meer dan een lesboer. Hij krijgt van zijn leidinggevende de opdracht om les X op tijdstip Y in lokaal Z te geven.

Dag in dag uit verricht hij afgeronde taken binnen het curriculum. De cursusonderdelen zijn niet door hem zelf bedacht maar ontwikkeld door een collega, die ook nog een beter salaris ontvangt.

De opleidingsmanager of teamleider deelt aan zijn ondergeschikten de taken uit waar zij zich in moeten voegen: les X op tijdstip Y in lokaal Z. Is er een docent ziek of komt er een andere kink in de kabel, dan komt dit automatisch op het bordje van de leidinggevende terecht. Die moet maar een oplossing bedenken.

Voor deze traditionele en hiër­archische manier van werken dient zich al tijden een alternatief aan: de docenten ontwikkelen het curriculum gezamenlijk, de teams bepalen zelf de werkvormen en beslissen onderling wie welke taken uitvoeren. Zij zijn er zelf verantwoordelijk voor dat studenten aan het eind van het studiejaar voldoende studiepunten hebben gehaald. En als een collega vanwege ziekte niet kan opdraven, zoeken zij zelf een vervanger of nemen ze de les over. Dergelijke besluiten kunnen gerust aan professionals worden over gelaten.

Het doet enigszins denken aan de tijd dat docenten nog automatisch heer en meester

waren in de klas. De hogescholen waren nog schooltjes waar zij op een voetstuk stonden. Maar de positie van leerkrachten veranderde in de afgelopen decennia door de fusies tot megahogescholen, de immense groei van het aantal studenten en toenemende regeldrift in het onderwijs.

Het is ‘niet vreemd’ dat docenten ‘het gevoel hebben te hebben ingeboet aan betrokkenheid en zeggenschap, aan professionele ruimte, juist waar het gaat om het primaire onderwijsproces’, concludeerde Henk Mulders in 2009. Hij is collegevoorzitter van Hogeschool Edith Stein en schreef toen in opdracht van de vakbonden AOb en AbvaKabo plus de HBO-raad een discussiestuk over professionaliteit en professionele ruimte in het hbo.

Het rapport volgde op de adviezen van de commissie-Rinnooy Kan uit 2007, gericht op het tegengaan van een dreigend lerarentekort in het gehele onderwijs. Een van de adviezen luidde dat de leraar meer verantwoordelijkheid moest krijgen voor het onderwijs. Waarna vakbonden, HBO-raad en de minister van onderwijs in een convenant afspraken dat de positie van de leraar op de hogescholen moet worden versterkt.

De centrale medezeggenschapsraad (CMR), afdeling Personeel en Organisatie en Studium Generale van de HU sloegen hierop de handen ineen en organiseerden eind

2010 een serie discussiebijeenkomsten.

Hieruit kwam naar voren dat docenten een grote ‘taaklast’ ervaren. Zij hebben het idee dat het beschikbare budget eerst wordt verdeeld over zaken als overhead, gebouwen en ondersteunend personeel en dat het restant wordt aangewend voor het primaire proces. Rob Gründemann, lector Organisatieconfiguraties en Arbeidsrelaties, leidde de sessies hierover. Zijn conclusie: ‘Veel docenten vinden dat ze te weinig uren krijgen om het onderwijs goed te kunnen geven. Daarbij komt dat zij het gevoel hebben met dit probleem alleen te staan.’

VERNIEUWINGEN

Maar de bijeenkomsten lieten ook een andere kant zien: als teams van docenten gezamenlijk de beschikbare taken en uren verdeelden, lag de werkdruk beduidend lager.

Gründemann: ‘In de teams werd collectief gezocht naar oplossingen van problemen.

Soms werden werkcolleges omgezet in minder arbeidsintensieve hoorcolleges. Daardoor kwamen er uren vrij die op andere manieren konden worden ingezet. Bijkomend voordeel van deze aanpak is dat niemand het gevoel had er alleen voor te staan.’

Dus er moeten zelfsturende teams komen?

‘We moeten dat overlaten aan de wensen en behoeften van docenten en teamleiders zelf,’ meent Gründemann. ‘Vernieuwingen

zijn vaak van bovenaf opgelegd, terwijl we deze nu van onderaf willen laten komen.’

Ook Erik Hasenack, interim-opleidings­ manager, projectleider en adviseur bij de faculteit Economie en Management, ziet de behoefte aan zelfsturende teams. Curriculum- en toetsontwikkeling wordt vaak te weinig beleefd als een zaak van de teams,’ concludeert hij als een van de trekkers van de werkgroep hierover. ‘Als die ontwikkeling wel gezamenlijk uitgevoerd wordt, dan zou de kwaliteit van het onderwijsprogramma en de toetsen enorm omhoog gaan. Dat was de overtuiging en de gedeelde ervaring.’

Maar Hasenack zegt er meteen bij dat leidinggevenden niet zomaar overbodig worden. Zij moeten een team in professionaliteit vooruit helpen. ‘Als de zelforganisatiegraad van het team nog laag is dan is een manager veel bezig met het regelen van de dingen voor die dag’, zegt hij. ‘In een ver ontwikkeld team zul je zien dat de leidinggevende zich ogenschijnlijk niet veel met het team bemoeit. Hij of zij denkt na over de grote lijnen, het leervermogen van het team en houdt het proces in de gaten.’

ZELFSTURING

Personeel en arbeid is een van de weinige opleidingen waar een vergaande vorm van zelfsturing plaatsvindt, vertelt docent organisatie- en veranderkunde en CMR-lid Joost

‘Veel docenten vinden dat ze te weinig uren krijgen om het onderwijs goed te kunnen geven’

>

09022012 TRAJECTUM 10

27

Docent &

‘Als professionals meer ruimte krijgen, zijn er minder leidinggevenden nodig’ Ansems. Een stuurgroep met daarin de opleidingsmanager en enkele docenten stippelt het beleid uit, terwijl tal van docententeams verantwoordelijk zijn voor bijvoorbeeld de organisatie van het onderwijs. Kleine groepjes docenten ontwikkelen cursussen en geven die ook zelf. ‘Als de docent de cursus zelf mee heeft bedacht, is hij veel meer betrokken en dat straalt hij uit. Dat merken studenten onmiddellijk’, weet Ansems.

Hij heeft zich kandidaat gesteld voor de CMR om de professionele ruimte voor docenten en zelfsturende teams binnen de hogeschool een boost te geven. Want het concept is inmiddels al zo’n twintig jaar oud en ook op de HU staat het al jaren op de agenda. Hij is verheugd dat het college van bestuur de draad met de experimenten bij opleidingen weer oppikt. Maar het kan sneller, vindt hij. ‘We zijn het er HU-breed eigenlijk al lang over eens dat het die kant op zou moeten gaan.’ Dat het nog niet breed binnen de hogeschool is ingevoerd ligt volgens hem aan de huidige HU-organisatie en managementcultuur. ‘Die kenmerkt zich door veel bestuurslagen en een relatief groot stafapparaat waar beleid wordt bedacht.

Dat moet vervolgens door professionals worden uitgevoerd. En als dat niet gebeurt, wordt er bijvoorbeeld een werkgroep opgericht die weer met nieuwe regels komt.’

28

TRAJECTUM 10 09022012

OVERBODIG

Stafdiensten en managers vinden het lastig om taken uit handen te geven en over te laten aan de professionals. ‘Het is ook niet in hun belang om zichzelf overbodig te maken’, meent Ansems. ‘Als professionals meer ruimte krijgen en zelf de beslissingen nemen, zijn er uiteindelijk minder leiding­ gevenden nodig.’

Hij vindt dat het college hier steviger op mag sturen. Ansems: ‘We kunnen bijvoorbeeld op alle niveaus in de organisatie nulmetingen houden om te kijken in hoeverre we al met zelfsturende teams werken en of er professionele ruimte wordt gegeven. En in de functionerings- en beoordelingsgesprekken zou dit op alle niveaus standaard aan de orde moeten komen. Aan docenten kan bijvoorbeeld gevraagd worden in hoeverre hij of zij heeft bijgedragen aan de ontwikkeling van het onderwijs. Voor leiding­ gevenden zou het een criterium kunnen zijn of zij de docenten voldoende betrekken bij beleidsvorming.’

Hoe een ideaal team eruit ziet, is niet in het algemeen te zeggen. Ansems: ‘Daar is geen mal voor; hét ideale team bestaat niet. Dat moeten de teams allemaal zelf ontdekken.’

Overdag is hij docent entertainment­ marketing, maar ‘s avonds… speelt NERKO HADZIARAPOVIC (34) in zijn band Shalla en is hij roadie bij zanger Van Velzen.

‘Shalla heet onze band. Dat betekent in het Bosnisch ‘goed doordachte grap’, maar is ook een mix tussen shalom en hauler, iets wat Joodse en zwarte mensen tegen elkaar zeggen in Amerika. We zijn met z’n vijven en spelen een combinatie van alternatief en wereldmuziek, heel toegankelijk, onze liedjes moet je kunnen horen op Sky Radio.

Natuurlijk wil ik doorbreken met Shalla!

We hebben net de single ‘Windmill’ uit­ gebracht, Colin Benders speelt er op mee en we zijn al op 3FM gedraaid. Maar of ik mijn docentschap zal opgeven? Ik dacht het niet. Voor mij is liedjes schrijven en muziek maken een van de leukste dingen in mijn leven. Ik zou er graag erkenning voor krijgen, maar ik geniet ook van het docent zijn. Ik was een tijd lang gitarist in de band van Ali B. Een geweldige tijd, maar toch miste ik zelfontplooiing. Daarom ben ik docent geworden. Ik zou het niet willen missen. Het gaat heel goed samen. Ik heb als muzikant en op school een enorm netwerk in de entertainmentwereld opgebouwd. Dankzij een studentenuitwisseling met China heb ik allerlei contacten gelegd en konden we met Shalla in zeven steden optreden, waaronder ook de Shaolin-tempel in Dengfeng. Dat was een geweldige ervaring. Onder politiebege­ leiding kwamen we binnen en stonden Chinese monniken en 12.000 Chinese jongeren ons op te wachten. Ze konden zelfs onze liedjes mee zingen.

Alles wat ik meemaak als muzikant neem ik mee naar school, en andersom. Ik denk niet dat er veel muzikanten zijn die nadenken over doelgroepsegmentatie en verdienmodellen, haha. Er is een gezegde: If you chase two rabbits, you will catch none.

Dat gaat niet op voor mij, want de konijnen rennen dezelfde kant op.’ /TS

Meer ‘Natuurlijk wil ik doorbreken!’

09022012 TRAJECTUM 10

29

EN!Café WINdN ke rie kek

en g! sjes we We gev tival ta s e F café r e e s Theat trecht riete U l o v .n u fa h Mail je nater@ k zah.sch ie ir n t u r a n a e n s met e k a r t . s en sta de toog laar aan exemp

30

TRAJECTUM 10 09022012

ge

CULTUUR

Spelen met

BLACK BUTTERFLIES Paula van der Oest, 2011

FESTEN (The Celebration) Thomas Vinterberg, 1998 ‘Ik hou van drama, en deze film ís drama. Een familiefeest dat helemaal uit de hand loopt.

Psychologisch zit het goed in elkaar. Je weet niet precies waar het heen gaat, maar je voelt de spanning en moet gewoon blijven kijken. In onze voorstelling voor het festival laten we ons inspireren door het beroemde stuk ‘Wie is er bang voor Virginia Woolf?’ Dat gaat over het koppel George en Martha, dat zichzelf langzaam kapot maakt voor het oog van een ander stel. Ze zijn uit elkaar, maar kunnen niet bij elkaar weg. Het is net zo onderhuids als ‘Festen’. Omdat wij in een café spelen, pakken wij het natuurlijk op bijzondere wijze aan. Misschien ga ik wel flirten met het publiek.’

M A L O U VA N S L U I S

AS IT IS IN hEAVEN Kay Pollack, 2004 ‘Alweer een Scandinavische film.

Ze zijn daar heel goed in het creëren van een dramatische setting voor ‘normale’ situaties.

Deze film gaat over een dirigent die na een inzinking teruggaat naar zijn geboortedorp, waar hij als kind veel gepest werd, en die daar tegen wil en dank het lokale kerkkoor gaat begeleiden.

Er is een scène dat hij in een krakkemikkig huis zit met buiten alleen maar sneeuw. Hij is helemaal alleen en dat wordt prachtig neergezet. Later leert hij fietsen. Iedereen kan fietsen, maar hij niet, en als hij het dan toch kan, zie je het kinderlijke plezier er vanaf spatten. Heel mooi en gevoelig gespeeld.’

‘Ik heb veel bewondering voor het acteertalent van Carice van Houten. Ze speelt hier de ZuidAfrikaanse dichteres Ingrid Jonker die leefde in de tijd van de apartheid. Haar gedicht ‘Die kind’ – ‘The child is not dead’ – werd door Mandela voorgedragen toen hij president werd in 1994. Dat heeft zoveel indruk gemaakt dat ik het nu nog uit mijn hoofd ken.

Ik kom zelf net terug uit ZuidAfrika, waar ik de voorstelling ‘We dansen op je graf’ heb gespeeld. Eerder heb ik daarmee met mijn mede-actrice een prijs in Marokko gewonnen. Het stuk gaat over twee zussen die na de dood van hun vader de begrafenis op een totaal tegenovergestelde manier willen houden. In Marokko raakten veel mensen ontroerd, terwijl in Zuid-Afrika het publiek moest huilen van het lachen. Zo bijzonder hoe zo’n universeel thema zo verschillende beleefd wordt.’

(25) STUDEERDE VORIG JAAR IN UTRECHT AF ALS

T H E AT E R M A A K S T E R . P R O M P T W O N Z E I N J U N I E E N A W A R D V O O R B E S T E A C T R I C E O P E E N I N T E R N AT I O N A A L T H E AT E R F E S T I V A L I N M A R O K K O . O P H E T C A F É T H E AT E R F E S T I V A L S P E E LT Z E V A N A F E E N B A R K R U K E E N V O O R S T E L L I N G O V E R R E L AT I E S E N

evoel

M A C H T. W E V R A G E N H A A R : V A N W E L K E D R I E F I L M S G A A T J E A C T E E R H A R T S N E L L E R KLOPPEN?

D O O R T I R Z A H S C H N AT E R

Wat? Café Theater Festival: jonge, talentvolle theatermakers maken locatievoorstellingen speciaal voor Utrechtse cafés. Wanneer? 2 t/m 4 maart. Waar? 22 cafés door de hele stad waaronder: De Zaak, Tilt, Te Koop, Hofman, Willem Slok, De Bastaard, Toque Toque, Maria en Stairway to Heaven. Leuk! Speciale route langs vier cafés waarin de toneelklassieker ‘Wie is er bang voor Virginia Woolf?’ in vier interpretaties uitgevoerd wordt. Daarnaast nog vier andere leuke routes met als thema’s Ik zie ik zie wat jij niet ziet, Klinkt als…, Truth or Dare en Wie is de gekste. Bovendien! Alle voorstellingen zijn GRATIS! www.cafetheaterfestival.nl

09022012 TRAJECTUM 10

31

1 x 2 kaarten Pollination@ Parnassos LIVE! * Behoefte aan experimentele popklanken? Woensdag 15 februari om 20.30 uur brengt Parnassos muzikale talenten op de planken in de bar van het cultuurcentrum. Kom luisteren naar het popduo uit Zweden: Kristal & Jonny Boy en de flamboyante performer Martha Jane Settler. Mis dit niet en win die kaarten!

i.s.m.

AGENDA

3 x 2 kaarten De orde van de dag @ Stadsschouwburg Utrecht * Behoefte aan experimentele popklanken? Woensdag 15 februari om 20:30 uur brengt Parnassos muzikale talenten op de planken in de bar van het cultuurcentrum. Kom luisteren naar het popduo uit Zweden: Kristal & Jonny Boy en de flamboyante performer Martha Jane Settler. Mis dit niet en win die kaarten!

* Winnen? Check Sapsite.nl/winacties of Trajectum.hu.nl/cultuur

32

TRAJECTUM 10 09022012

F OT O: JOS LA M M E R S

W IN ACTIES

10 F EB R U A R I FOTOGRAFIELEZING Hans Eijkelboom Fotograaf Eijkelboom is te gast bij het UCK. Hij maakt uitvoerige series van mensen op straat, onder andere in de wereldsteden Parijs, New York en Sjanghai, waarin hij zoekt naar identiteit of het ontbreken daarvan. Fascinerende en grappige beelden: als je dacht er uniek uit te zien kom je bedrogen uit.

Locatie is Ganzenmarkt 14, 20.00 uur.

1 7 FE BRUARI CABARET Dorine Wiersma Lange tijd leefde Dorine er als wilde, vrijgezelle zwervende antikraakwacht op los.

Nu leeft ze keurig in een rijtjeshuis met haar nieuwe man, haar zoon en weekendstiefdochter. Toch blijft ze zichzelf. En doet zij haar boodschappen in het sex-, drugs- en rock ’n roll-loze winkelcentrum van Zeist. Het inburgeren wil soms nog niet helemaal lukken. Theaterzaal van Parnassos, 20:30 uur.

ZO 5 F EB T / M 29 A P R Tentoonstelling Christoph Schlingensief: Fear at the Core of Things – BAK, basis voor actuele kunst V R 10 EN ZA 11 F EB Cabaret De Presentator Jelle Kuiper 20.30 – Werftheater ZA 11 F EB Afrofunk Club RASA Afrofunk met Rundfunk Scherpe platen en rauwe en funky grooves 22.30 – RASA ZO 12 F EB Salsa Union Salsa Party met workshop 20.30 – De Winkel van Sinkel ZO 12 MA 13 F EB Theater Hoofd zonder wereld De Veere speelt een literaire klucht 19:30 – Theater Kikker D I 14 F EB Rondleiding

Valentijn avondrondleiding op de Domtoren 20.30 – Domplein 21 D O 1 6 FE B Muziektheater Anibal & Astor Frans van Deursen & Pavadita Tango String Quartet 20.30 – Stadsschouwburg Utrecht Z O 1 9 FE B Klassiek Nederlands Studenten Orkest brengt op hoog niveau muziek 20.15 – Vredenburg Leidsche Rijn D I 2 1 T/M VR 2 4 FE B Theater Oidipous Unpluggend Theatergroep Aluin speelt Griekse tragedie 20.00 en 22.00 – Theater Kikker WO 2 2 FE B Lezing Body Dysmorphic Disorder Dr. Nienke Vulink, psychiater UMC, UVA vertelt 13.00 – Universiteitsbibliotheek

1 7 FE B T/M 1 1 M A A RT TONEEL Rain Man - De Utrechtse Spelen Om een grote erfenis op te strijken moet een jonge selfmade zakenman vriendschap sluiten met zijn autistische broer, die hij nooit heeft gekend. Ontroerend toneelstuk naar het verhaal van de film Rain Man uit 1988 (met Tom Cruise en Dustin Hoffman).

Nu o.a. met Paul R. Kooij, Benja Bruijning en Anna Drijver, te zien in de Stadsschouwburg Utrecht.

AM E RSFOORT D O 9 FE B Theater Carmina Burana De Kiss Moves 20.30 – De Flint Muziek Memoires van een balmuzikant Raymond van het Groenewoud 20.15 –Beauforthuis VRI J 1 0 FE B Theater Amsterdams Kleinkunst Festival Halve finalistentournee 20.30 – De Kamers Dans Instuif Volksdansvereniging Terpsichore 20.00 – Gymzaal Het Middelpunt, Spinetpad 2 Z A 1 1 FE B Muziek Landmarc Jazzconcert Marc Mommaas 21.00 – Artishock Ruben Hoeke Band Bluesrock 21.30 – Café de Noot

kelijke magazine van de Hogeschool Utrecht, verschijnt elke twee weken, behalve in de vakanties.

Redactie-adres Bezoekadres: Padualaan 99, kamer 3S.140, Utrecht Postadres: Postbus 8611,3503 RP Utrecht Tel: (088) 481 66 90

Overvecht: Henk is rolstoelafhankelijk en heeft concentratieproblemen. Welke vrijwilliger wil samen met Henk een biljartje leggen, een hengeltje werpen of gewoon lekker een drankje drinken?

Tel. 030 - 26 32 950 www.handje-helpenregioutrecht.nl

E-mail: trajectum@hu.nl Website: www.trajectum.hu.nl Redactie Janny Ruardy (hoofdredacteur, (088) 481 66 92) Marc Janssen (eindredacteur, (088) 481 66 93) Gerard Rutten (redacteur, (088) 481 66 94) Tirzah Schnater (redacteur, (088) 481 66 95) Maarten Nauw

Word klokkenluider van de HU!

MAATJE VOOR HENK

SNEL HEES OF EEN SCHORRE STEM? Moeilijk verstaanbaar of alles twee keer moeten zeggen? Meld je dan aan voor een gratis logopedieonderzoek, -advies of -behandeling in de opleidingskliniek logopedie.

Bel naar: 088 - 48 15 777

COLUMN

Trajectum, het redactioneel onafhan-

(webredacteur, (088) 481 66 96) Nettie Peters (redactie-assistent, (088) 481 66 90) Manon Bimbergen (stagiair, (088) 481 67 30) Gerda van ’t Spijker (stagiair, (088) 481 66 96) Marijn Brok (stagiair) Columnisten Ad Franzen, Sjoerd Arends

GRATIS OOGCONTROLE Wel of geen problemen met je zicht? Het is verstandig de ogen te laten onderzoeken! Dat kan gratis bij de opleidingskliniek Optometrie. Bel naar 088 - 48 15 777 of kijk op www.huklinieken.hu.nl

Fotograaf Kees Rutten Vormgeving Karel Oosting Advertenties Bureau van Vliet zandvoort@bureauvanvliet.com, tel: 023 - 571 47 45 fax: 023 - 571 76 80 Abonnementen € 35,– per jaargang (of deel daarvan) Druk BDU, Barneveld

BUIKDANSEN MET ARYA Sporten zonder sportschool? Kom buikdansen. Sport en kunst in één!

Mooie muziek, fijne bewegingen en pittige oefeningen voor conditie. Studenten dansen met 40% korting! Les op maandag.

Kijk op www.arya.nu of bel 06 - 14 24 64 91

Hameleers, Ad van Liempt, Maarten van der Linde, Patricia Veldhuis, Hendrien van de Weert Trajectum is aangesloten bij het Hoger Onderwijs Persbureau © Trajectum Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden om zonder schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur artikelen of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen.

Ad Franzen is docent op de HU

Sjoerd Arends, Sebastiaan

TRAATJES

Redactieraad

Was er vroeger alleen Quasimodo, de klokkenluider van de Notre-Dame, tegenwoordig bestaan ze in alle soorten en maten. In het hbo-onderwijs duiken ze ineens op vanuit alle hoeken en gaten: bij InHolland, bij de Hogeschool van Amsterdam (HvA), bij Hogeschool Windesheim. De nog niet besmette hogescholen houden de adem in en hopen dat hun school geen broedplaats voor klokkenluiders is.

Waar komen ze opeens vandaan, die klokkenluiders? Het zijn vaak gemotiveerde docenten, die het teruglopen van de kwaliteit niet meer kunnen aanzien en de vuile was buiten gaan hangen. Door het management worden ze vanzelfsprekend aangemerkt als ‘schoolverraders’ en als de doodstraf nog bestond, dan zouden ze standrechtelijk geëxecuteerd worden. Waarschijnlijk zitten er veel latente klokkenluiders onder hbo-docenten. De kunst zit hem erin om ze te verleiden ‘uit de kast te komen’. Waarschijnlijk speelt het toekomstperspectief voor klokkenluiders een belangrijke rol bij hun ‘coming out’. Je kunt ervan uitgaan dat het management zijn best zal doen om de rotte appelen (=klokkenluiders) zo snel mogelijk uit de mand te kieperen.

Bij de HvA had een grote groep docenten een brief geschreven aan de directie om haar ongenoegen te uiten over een aantal problemen bij de studies voor Economie en Management. Op de één of andere manier was deze brief uitgelekt, zodat deze groep opeens onbedoeld de status ‘klokkenluider’ had verworven. Nu zeggen de docenten, dat ze vertrouwen in het College van Bestuur hebben en dat ze geen enkele aanleiding hebben voor een vermoeden van diplomafraude. Schijters. Hadden ze door het uitlekken opeens de heldhaftige status van klokkenluider verworven en dan tonen ze koudwatervrees door te beweren dat er niets aan de hand is.

Door de publiciteit bij Inholland en de HvA dreigt er een enorme run op de opleidingen van de Hogeschool Utrecht en daar zit niemand om te springen. Veel gebouwen zitten al tjokvol en geld voor het bijbouwen van een extra etage is er niet. De tijd is rijp voor een echte onverschrokken klokkenluider die de vuile HU-was buiten durft te hangen.

‘Waarom doe je het niet zelf?’ zul je misschien denken. Dat is simpel: ik ben columnist en iedereen weet dat columnisten plachten de waarheid te overdrijven. Ben je het een beetje zat in het onderwijs en wil je wat publiciteit, kom dan bij me langs. Ik weet heel wat misstanden, waar jij de allereerste HU-klokkenluider mee zou kunnen worden.

Doe het, voor ons allemaal!

AD FRANZEN

09022012 TRAJECTUM 10

33

Ook een bericht, oproep, mededeling, uitnodiging of boodschap?

Mail Trajectum@hu.nl o.v.v. ‘servicebericht’.

Eerstvolgende trajectum verschijnt 1 maart.

Deadline in te leveren servicebericht uiterlijk 22 februari.

PRIKBORD

Serviceberichten, speciaal voor medewerkers en studenten van de hogeschool.

CENTRUM STUDIEKEUZE

NSO

OLYMPOS

Twijfels?

Concert

Cursusperiode 3

Heb jij twijfels of je huidige studie de juiste keuze is? Of ben je met je studie gestopt en heb jij nog geen idee wat de volgende stap wordt? Maak dan een afspraak bij Centrum Studiekeuze. In een vrijblijvende intake wordt gekeken waar je tegen aanloopt en welke begeleiding daarin geboden kan worden.

Voor meer informatie over Centrum Studiekeuze en voor het maken van een afspraak kun je terecht op www.centrumstudiekeuze.nl.

Het Nederlands Studenten Orkest (NSO) wordt jaarlijks opnieuw samengesteld uit studenten die zich, naast hun studie aan een hogeschool of universiteit, bezighouden met klassieke muziek. Door middel van audities worden er ongeveer honderd studenten tot het orkest toegelaten.

Het Nederlands Studenten Orkest bestaat in 2012 zestig jaar. Het orkest viert dit twaalfde lustrum met de bekende Nederlandse dirigent Lucas Vis en vioolsoliste Emmy Storms.

Datum: zondag 19 februari / Locatie: Vredenburg Leidsche Rijn / Kaarten: 20 euro voor volwassenen; 10 euro voor kinderen en studenten. Meer info en het bestellen van kaarten: www.nso.nl

Op maandag 13 februari gaat cursusperiode 3 van start. Deze periode loopt door tot en met zondag 8 april. De cursussen duren 8 lessen. Je kunt je inschrijven bij de sportdesk of via de webshop. Je kunt je voor de volgende cursussen inschrijven: boksen, bossaball (nieuw), capoeira, hardlopen, kickboksen, krav maga, pole fitness, salsa en andere sporten.

Meer info: 030 - 253 4471 of info@ olympos.nl

BUREAU TALENT

Certificeringtraject Studentbegeleider Ben je studentbegeleider en wil je jezelf verder ontwikkelen in je rol? Dan is het Certificeringstraject voor studentbegeleiders echt iets voor jou. Het competentiegerichte onderwijs vraagt specifieke competenties van jou als studentbegeleider. In het Certificeringtraject word je je bewust van de wijze waarop je effectief en consequent de verantwoordelijkheid en realiteit van de student kunt aanspreken. Het certificeringstraject telt 11 bijeenkomsten. De inschrijving sluit op 5 maart 2012.

Trainingsdata: dinsdag 20 maart, 3 en 17 april, 8 en 22 mei, 5 en 19 juni, 3 juli, 11 en 25 september en 9 oktober / Tijd: 9.30 - 12.30 uur / Locatie: Oudenoord 330 / Doorgang van training onder voorbehoud van voldoende inschrijvingen. Inschrijven: bureautalent@ hu.nl of 088 - 481 8780

• Een goede rijopleiding volg je maar één keer in je leven!

• Al meer dan 40 jaar toonaangevend, innovatief en betrouwbaar!

• Wij hebben als één van de weinige rijscholen het Bovag 3-sterren kwaliteitslabel!

www.bruinsma.nl 030-2510864 De grootste verkeersschool van Midden-Nederland

34

TRAJECTUM 10 09022012

LETTERBAD

Schrijfworkshops Twee oud-studenten van de School voor Journalistiek bieden begin maart schrijfworkshops aan.

Wil je graag opvallen met journalistieke teksten en niet wegzakken in de schrijfmassa, dan is een eigen stijl cruciaal. Letterbad werkt samen met jou aan eigenzinnige artikelen, zonder de bestaande schrijfwetten te negeren. Tijdens bondige workshops verken je verschillende genres van de schrijvende journalistiek: interview, reportage, column en recensie.

Voor ijveraars is er een langer lopende cursus journalistiek, waarbij alle genoemde genres en meer aan bod komen.

Aan het einde van iedere workshop heb je een afgerond artikel, waarmee je jezelf aan het publiek en de media kunt presenteren.

Data: 1 - 4 maart / Meer info: www.letterbad.nl

OLYMPOS

Studenten gezocht voor flexwerk Sportcentrum Olympos is op zoek naar studenten die als oproepkracht flexibel verschillende werkzaamheden kunnen verrichten. Het gaat onder andere om het verspreiden van flyers en het verstrekken van informatie over Sportcentrum Olympos aan studenten en medewerkers.

Voor dat laatste worden, met name in de maanden maart en april, studenten gezocht, die op maandag, dinsdag, woensdag en/of donderdag, flexibel inzetbaar zijn (in ieder geval beschikbaar zijn tussen circa 11.00 uur en 14.00 uur) Interesse? Stuur een mailtje met je persoonlijke gegevens (heel C.V. is niet nodig) naar b.scheffers@ olympos.nl. Geef ook aan of je Olympos wel of (nog) niet kent en wanneer je beschikbaar bent in de genoemde periode.

OLYMPOS

Kortingsactie Wil je straks op tijd in zomershape zijn? Profiteer dan tot 1 maart van de kortingsactie op de abonnementen van fitness, squash, squash daluren, combiabonnement 1 en combi-abonnement 2. 12 Maanden voor de prijs van 10 en 6 maanden voor de prijs van 5. Check de actietarieven op www.olympos.nl

PARNASSOS

De 4e editie van Pollination @ Parnassos LIVE! brengt experimentele popklanken op Parnassos’ planken met Kristal & Jonny Boy (S) (elektroakoestische ballet pop) en Martha Jane Settler (NL) (pop / alternative).

Datum: woensdag 15 februari / Aanvang: 20.30 uur, zaal open: 20.00 uur / Locatie: bar van Parnassos Cultuurcentrum, Kruisstraat 201 / Entree: € 5,- / Kaarten: www.uu.nl/parnassos > Parnassos LIVE! of aan de balie

NSE

Nationale Studentenenquête 2012 gestart Alle studenten van Hogeschool Utrecht ontvangen een e-mail met een uitnodiging om de Nationale Studentenenquête (NSE) in te vullen. Het onderzoek loopt tot en met 6 april. De uitkomsten van de NSE komen terug in ranglijsten die opleidingen en instellingen met elkaar vergelijken. Hogescholen en universiteiten gebruiken de uitkomsten om de tevredenheid van studenten in kaart te brengen.

Ook Hogeschool Utrecht wil studenten betrekken bij de kwaliteit van hun opleiding. Dit gebeurt ook bijvoorbeeld met cursusevaluaties en door met elkaar in gesprek te gaan. Aan de hand van de uitkomsten van evaluaties en metingen werken de opleidingen continu aan verbeteringen. Daarom is het belangrijk dat studenten deze NSE invullen.

Meer info: www.tevreden.hu.nl

EUG

Eetgroep Spek en Bonen De Oekumenische Studentengemeente organiseert elke donderdagavond een eetgroep, waar je een lekker hapje kunt eten na een dag studeren of stage lopen.

Iedere week is er een andere kok. Dat betekent: verrassende recepten en gezellig gezelschap.

Stuur een mail en je komt op de

PARNASSOS

Cabaretpodium Voorstelling van Dorine Wiersma: Dorine leeft tegenwoordig keurig met man en kind in een rijtjeshuis in Zeist-West. Met om haar heen tevreden mediterende buren, die regelmatig ‘thuiskomen bij zichzelf’. Dorine doet echt haar best om in te burgeren, maar ze moet enorm wennen aan de Zeister gebruiken.

Datum: 17 februari / Aanvang: 20.30 uur / Locatie: Parnassos cultuurcentrum, Kruisstraat 201 / Entree: € 12 (studenten € 8) / Kaarten: www.uu.nl/parnassos > cabaretpodium

mailinglist. Dan krijg je elke week een uitnodiging. Je bent niet verplicht om altijd te komen, maar aanschuiven wanneer je wilt.

Datum: elke donderdagavond / Tijd: om 18.00 uur staat het eten op tafel / Locatie: Grave van Solmsstraat 4 /Kosten: niet meer dan 2 euro per keer. Opgeven: studentenpastor Jasja Nottelman, eug@nottelman.net.

SPONTAAN

Benefietfeest

Q:

Bij de HU maak ik gebruik van de gespreide betaling. Helaas lopen de afschrijvingen van de HU niet parallel met de overschrijvingen van het collegegeldkrediet. Ik kom hierdoor in ernstige financiële problemen en verwacht dat dit probleem volgend jaar groter wordt, omdat ik dan ook het langstudeertarief moet betalen. Kunt u mij helpen?

A:

Inderdaad, de termijnen van collegegeldkrediet (twaalf termijnen van september tot en met augustus) komen niet overeen met de betalingstermijnen (zes termijnen van oktober tot en met april). Tot januari gaat het meestal goed, omdat je dan steeds twee maanden collegegeld bijna geheel achteraf betaalt. Maar in januari moet je deels vooruit gaan betalen en in februari, maart en april betaal je alles vooruit.

De HU gaat daarom akkoord met een meer gespreide betaling: tot en met augustus in plaats van tot en met april.

Hiervoor moet je via de studentendecaan een verzoek indienen bij de afdeling debiteuren. Je komt hiervoor alleen in aanmerking als aantoonbaar gebruik wordt gemaakt van de ‘voorliggende voorziening’: het collegegeldkrediet dat bij DUO kan worden aangevraagd. Dit krediet, dat overigens altijd een lening is, kan maandelijks worden aangevraagd via de site van DUO. Deze regeling is ook volgend studiejaar van kracht.

DECAAN

Pollination @ Parnassos LIVE!

In de rubriek FAQ geven studentendecanen Marianne Hamel, Frans Meeuwsen en Jaap van Weenen antwoord op veel gestelde vragen van studenten. Heb jij vragen? Dan kun je bij jouw eigen decaan terecht voor informatie, advies en hulp over en bij je studie. Maar ook bij bijzondere persoonlijke omstandigheden en financiële en materiële vragen.

De studentendecanen hebben een onafhankelijke positie en gaan uit van de belangen van de student. Kijk op de studentendecanen-site op Sharepoint voor meer informatie.

Spontaan is de Utrechtse studentenvereniging voor sociale betrokkenheid. Door het organiseren van bijvoorbeeld benefietfeesten, kookacties en vrijwilligerswerk zet Spontaan zich in om de sociale betrokkenheid onder studenten te vergroten. Er wordt een benefietfeest georganiseerd om geld op te halen voor VIDA, een organisatie in Mexico die weeshuizen ondersteunt. De avond begint met optredens van de bands Sir James en Señor Sandor , gevolgd door DJ HyperHyper.

Datum: 15 februari / Tijd: 21.00 uur / Locatie: ACU (Voorstraat 71) / Entree: € 5,-. / Meer info: www. spontaanutrecht.nl

Ook voor het langstudeertarief kan krediet worden aangevraagd bij DUO. Dit langstudeertarief moet worden betaald door alle HU-bachelorstudenten die steeds het wettelijk collegegeld hebben betaald en in hun zesde jaar van inschrijving zitten. Het gaat opnieuw om een periodiek te betalen bedrag, uitgesmeerd over twaalf maanden. De HU is nog aan het kijken in hoeveel termijnen dit verhoogde tarief zal worden geïnd. De definitieve regeling wordt opgenomen in de jaarlijks vast te stellen Richtlijn Debiteuren Collegegelden. Dit voorjaar zal de nieuwe richtlijn zijn vastgesteld.

Op de site van Bureau Inschrijving kun je meer informatie vinden over de langstudeermaatregel. Als je wilt weten welk collegegeld jij volgend jaar moet betalen, dan kun je kijken op de collegegeldmeter.

Marianne Hamel T IP : www. college geldmeter.h u.nl

09022012 TRAJECTUM 10

35

24/7 Ik ben Emma van Dalsen (20) en ik studeer en werk aan de faculteit Communicatie en Journalistiek. Op de afdeling Marketing en Communicatie help ik bij het organiseren van voorlichtingsdagen. Een hoop geregel en georganiseer, dus tussendoor wil ik ook lekker ontspannen. Ik ben helemaal weg van voetbal, zelf zit ik bij Hercules uit Utrecht. En daarnaast volg ik de wedstrijden op de voet!

MAANDAG Druk bezig met alle schema’s van de STUVO. Woens dag is de voorlichtingsdag voo r vwoscholieren en ik coördin eer deze dag. Ik moet dus pre cies op de hoogte zijn van de pla nning.

WOENSDAG Vandaag is de grote dag! Ik moet vijf studenten aansturen zodat de voorlichtingsdag goed verloopt. Wat een drukte in het gebouw! Ik ren de hele dag van hot naar her om de kleinste dingetjes te regelen, van beamers tot het openen van lokalen.

DINSDAG r ik commuNaast mijn werk studee . Mijn stageign des dia me and nication ekend en get uist zoj is overeenkomst van een stageik ben dus verzekerd half jaar. plaats het komende mijn faculteit. op en lop ge Ik ga sta

DONDERDAG Vergadering met mijn opleidingscommissie.

ZATERDAG nieuwe Ik heb sinds kort een pacte camera, een kleine com graag wil Ik . era cam e ital dig ren en beter leren fotografe maar eens heb dit tijdschrift er tips en bij gepakt voor wat enen! oef ar ma nu En ks. tric

ZONDAG Tijd voor ontspanning. Jammer genoeg kan ik nooit een keuze maken, ik zit al een uur te twijfelen tussen vier dvd’s.

De avond is nog jong, ik heb nog alle tijd om te beslissen. Misschien ga ik toch maar voor The Bucket List.

Ook een keer in deze rubriek? Geef je op via tirzah.schnater@hu.nl

VRIJDAG Vanmiddag een balletj e getrapt met mijn ple egvader. Samen op een veldje werken aan mijn tec hniek.

Ik zit nu een half jaar op voetbal en ik vind het helemaal te gek!