Trajectum 12/13 #7 by Trajectum

TRAJECTUM Nr07 | 06.12.2012 | www.trajectum.hu.nl | magazine voor Hogeschool Utrecht

Studieschuld? tips voor bij de kerstdis

Gasthoofdredacteur

Ad van Liempt

kiest voor Pieter Broertjes, geschiedenis en ondernemende studenten

Ad kiest

acteur gasthoofdred enteert onze es pr ummer er rn m be m In dit nu het decem jn keuze voor zi jourpt ks oe em rz Li n de Ad va pt is lector on em Li n en Va . m S-Laat, Nova van Trajectu kend van NO Be . U en, H ek de bo n e nalistiek aa n historisch eef tientalle hhr ec Sc . tr U en jd g. Ti lo Andere wereldoor er de Tweede ofdov ho ijk st el ga m k na oo voor En nu dus Utrecht-fan. ter en dus FC . m n Trajectu redacteur va

Met meester Van Schaik en klasgenoot op de lagere school Sint Gerardus Majella in de Utrechtse Rivierenwijk

Tijdens de training: vanaf 13e jaar fanatiek getafeltennist, en nu nog, zojuist met mijn team VTV 4 (uit Nieuwegein) naar de eerste klas afdeling Midden gepromoveerd

Met schaatser Jan Bols, als verslaggever van dagblad Het Centrum, kort voor de opening van de Utrechtse kunstijsbaan, in 1971

Druk overleg tijdens verkiezingsuitzending, in 1986: Joop den Uyl wil niet met het slotdebat beginnen voor de uitslag van Rotterdam binnen is

08 12 16 22 24 30

Verkiezingen #KOFFIEGATE BIJ MUST Interview AD VAN LIEMPT SPREEKT PIETER BROERTJES Het Kerstdiner WEG MET JE STUDIESCHULD! Meer geschiedenis! DE CANON VAN DE HU Oorlog ZOU JIJ IN HET VERZET GAAN? Groeten uit… JAKARTA, KENIA, MADRID ÉN TEXAS Historisch Utrecht MET JE I-PAD DOOR DE STAD

REDACTIONEEL

WAT OOIT WAS Wie mij gasthoofdredacteur maakt, loopt de kans dat zijn blad volloopt met geschiedenis. Het is in de redactie van Trajectum te prijzen dat ze dat niet heeft weerhouden. En daarom ligt er nu een blad voor u, het laatste trouwens in de tweewekelijke frequentie, dat hier en daar terugkijkt op wat ooit was. Dat is op zich niet zo gek, in een tijd dat steeds meer mensen zich voor het verleden interesseren – zie bijvoorbeeld de enorme toename van het aantal universitaire studenten naar de opleiding geschiedenis. Maar deze Trajectum kijkt ook naar de toekomst: hoe voorkom je dat je straks bezwijkt onder je studieschuld? In dit nummer een nuttige tip: probeer je ouders erbij te betrekken en bezorg ze, aan de kersttafel, een goed gevoel door hun sterke schouders de last te laten dragen. In deze Trajectum ook nog historisch nieuws: onder aanvuring van Chris van der Heijden komt er vermoedelijk een minor geschiedenis op de HU. Waarin studenten over het verleden van hun beroepspraktijk kunnen leren, waardoor ze hun professionaliteit kunnen opvoeren. En omdat het een kerstnummer betreft krijgt de lezer een aantal speciale kerstgroeten uit verre landen. HU-studenten die daar studeren of sta-

Met echtgenote Joke na de uitreiking van de Ere Nipkow Schijf in 2009

ge lopen berichten over hun ervaringen en maken daarmee impliciet reclame voor een trend die door de bezuinigingen helaas gevaar loopt: kijk eens rond in het buitenland, steek de daar opgedane kennis in je rugzak en word daardoor straks een betere professional. Er staat nog veel meer in. Lees het onder de boom, en veel succes bij het inpakken van je ouders! Ad van Liempt Gasthoofdredacteur

06122012 TRAJECTUM 07

Negen maanden cel geëist tegen huisbaas Vloet Wim Vloet staat terecht voor mishandeling, bedreiging, diefstal en belediging. Het OM heeft negen maanden celstraf – waarvan vijf voorwaardelijk – geëist tegen de beruchte huisbaas Wim Vloet. Op donderdag 29 november stond hij terecht voor mishandeling, bedreiging en belediging van zijn huurders en van medewerkers van de gemeente. Marleen Haage, gemeenteraadslid en aanjager van het proces tegen Wim Vloet, zegt blij te zijn dat Vloet nu eindelijk verantwoording voor zijn gedrag moet afleggen. Wel vindt ze het ‘spijtig’ dat Vloet nu maar voor enkele strafbare feiten is berecht. ‘Ik ken een meisje dat jaren gele-

FF BELLEN

Samen met zwerfjongeren

TRAJECTUM 07 06122012

den van de trap is gegooid door Vloet. Er is veel meer gebeurd dan de kwesties die nu worden behandeld. Ik hoop dat alle zaken uiteindelijk nog zullen voorkomen.’ Vloet noemde de rechtszaak ‘allemaal poppenkast’. De uitspraak is half december.

‘HALLO, IK BEN EEN Beeldend kunstenaar Moritz Ebinger bouwde in 2005 een ijsslee. Nu kan het kunstwerk ook praten, dankzij elektrotechniekstudenten van de HU. Zij werkten twee jaar lang aan het eerste sprekende kunstwerk van Nederland. De slee begint na detectie van voorbijgangers te vertellen over zichzelf en zijn ontstaan. De uitdaging voor de afstudeerders zat ‘m in het oplossen van technische problemen. Hoe zorg je er bijvoorbeeld voor dat het kunstwerk niet de hele nacht door blijft kletsen en hoe regel je een goede stroomvoorziening? De studenten kregen een 9 voor hun project, het kunstwerk wordt bovendien een half jaar lang opgesteld aan de Dobbeplas in Zoetermeer.

Studenten van de faculteit Maatschappij en Recht hebben samen met zwerfjongeren die verblijven in pension Singelzicht, oud-bewoners van dit pension geïnterviewd. Singelzicht is een daken thuislozenpension voor jongeren van 17 tot 23 jaar. Hoe ging de samenwerking? Ff bellen met Suze, oud-student sociaalpedagogische hulpverlening. Klinkt spannend, dit project! ‘Dat was het in het begin ook. Je weet totaal niet wie je tegenover je krijgt en wat ze van jou als student denken. Maar de interviews verliepen heel goed. De zwerfjongeren die meededen, waren erg enthousiast. Ze waren altijd op tijd voor afspraken en belden netjes af als het eens niet lukte.’

Is je beeld van zwerfjongeren veranderd? ‘Ja, totaal. Voor het project had ik toch vooroordelen over zwerfjongeren. Dat ze vaak aan de drank en drugs zitten en dat ze gewelddadig en agressief zijn. Natuurlijk hebben ze veel problemen, maar het zijn ook gewoon leeftijdgenoten met dezelfde zorgen en dromen. Ze hebben ook meer levenservaring dan wij studenten, juist omdat ze veel hebben meegemaakt. Veel jongeren hebben overleden ouders, geen thuis en grote schulden.’

Wat deed het interviewen met de jongeren? ‘Het was bijzonder om te zien dat de zwerfjongeren en de ex-bewoners veel erkenning bij elkaar vonden. Het contact met ex-bewoners gaf de zwerfjongeren stof tot nadenken over hun eigen toekomst. Ook als student was ik een rolmodel. De jongen met wie ik samenwerkte, was na het onderzoek vastbesloten om naar het hbo te gaan.’ Heb je ook negatieve ervaringen gehad? ‘Weinig. Soms ging een interview niet door omdat een jongere een paar dagen geschorst was van Singelzicht. Ik vond het werken met de jongeren zelfs zo leuk, dat ik nu werk in de crisisopvang voor uit huis geplaatste jongeren.’ (LS)

IJSSLEE’

@Layla de Jong Even op @ JeroenvanZanten gestemd voor de CMR. Geen idee wat en hoe en waarom maar dat leek mij een goed idee. ;) #HU

Trajectum wordt dikker Papieren magazine verschijnt voortaan elke maand.

KORT

Vanaf januari verschijnt het blad na 25 jaar niet meer tweewekelijks op donderdag, maar ligt het vanaf dinsdag 15 januari elke tweede dinsdag in de maand op alle faculteiten.

TIPS OVER INBRAAK PREVENTIE Studenten van de opleidingen integrale veiligheidskunde, pedagogiek en cul turele maatschappelijke vorming gaan de Utrechtse wijken Zuilen en Ondiep in om voorlichting te geven over inbraakpreventie. Zij doen dit op verzoek van de gemeente Utrecht en de Academie van de Stad, een stichting die zich inzet voor de ontwikkeling en leefbaarheid van de stad. Ze bellen per blok aan en stellen de bewoners vragen over inbraak en preventie. Bij de interviews zijn de politie en medewerkers van Toezicht en Handhaving aanwezig.

Waarom? Door bezuinigingen en minder advertentieinkomsten kunnen wij niet meer elke twee weken een blad produceren en een site onderhouden. We willen graag de dingen die we doen goed doen, vandaar! Hoe ziet dat eruit? Trajectum gaat van 36 naar 48 pagina’s. Dat betekent meer ruimte voor beeld, features, rubrieken. En

meer aandacht voor student style, onderwijs en Utrecht studentenstad. Op papier zijn we er minder vaak maar beter. Online willen we vaker én beter aanwezig zijn. Met meer eigen nieuws, meer eigen reportages en meer vaste rubrieken op de website. Ook op Facebook en Twitter laten we vaker van ons horen. Zodat je Trajectum dagelijks tegenkomt. En maandelijks, als vanouds, in de bakken. Het eerstvolgende nummer verschijnt dinsdag 15 januari. Online kun je ons vinden op trajectum.hu.nl, op facebook. com/trajectum en twitter.com/ trajectum. De redactie

50.000 is het aantal online handtekeningen dat de 15-jarige Milan van Schaik samen met studentenorganisatie ISO heeft verzameld voor behoud van de ov-kaart. De 15jarige vmbo-scholier wilde zijn petitie in eerste instantie pas aanbieden als hij honderdduizend handtekeningen had verzameld. Dat aantal haalde hij niet. Langer wachten is niet verstandig, omdat deze week de onderwijsbegroting wordt behandeld.

06122012 TRAJECTUM 07

Koffiegate bij verkiezingen van studenten De strijd om de studentenzetels in de medezeggenschapsraden verliep dit jaar rumoerig. Met de komst van de nieuwe lijst Beter Onderwijs en het koffiegate-schandaal stonden de verhoudingen op scherp.. Tot 2 december konden studenten stemmen voor de centrale medezeggenschapsraad. Naast negen kandidaten van de fractie Must kon er op twee individuele studenten worden gestemd én op een nieuwe lijst: de lijst Beter Onderwijs, met voorzitter Alwin van der Blom. De deelname van lijst Beter Onderwijs heeft de campagne meteen op scherp gezet. Aan het begin van de campagne slingerde Van der Blom een persbericht de wereld in over ‘het financieel compenseren van kiesgedrag’ door de fractie van Must. Hij schreef over een actie van Must, waarbij twee Dolce Gusto’s (koffieapparaten) werden verloot onder studenten die op Must stemden. ‘Willen we deze kant op met de verkiezingen? Heeft Vereniging MUST niet meer te bieden dan alleen een koffiezetapparaat? Ik stel voor dat Vereniging MUST met inhoudelijke punten komt!’ D OLCE GUSTO Waar ging het eigenlijk over? Must zette op Facebook een actie waarbij onder studenten een tweetal Dolce Gusto-apparaten werd verloot. Voorwaarde was dat studenten een screendump lieten zien waaruit bleek dat ze op een Must-kandidaat hadden gestemd. Daarop reageerde Van der Blom pissig, want zo’n actie riekte naar

TRAJECTUM 07 06122012

stemmenronselarij ten koste van zijn nieuwe lijst Beter Onderwijs. Must reageerde hierop met een persbericht: ‘Om elke schijn van onregelmatigheid tijdens de verkiezingen te voorkomen, heeft Vereniging MUST mede op verzoek van de kiescommissie, drie uur na lancering van de actie op Facebook alle communicatie hierover stop gezet.’ Janet de Graaf, voorzitter van Must, liet in een toelichting we-

UITSLAG 5-1 Vijf zetels voor fractie Must, een zetel voor lijst Beter Onderwijs. Dat is de uitslag van de verkiezingen voor de Centrale Medezeggenschapsraad. De lijst Beter Onderwijs heeft zich hiermee een – zij het bescheiden plaats – veroverd in de CMR. De opkomst onder de studenten was 5,36%. De beslissing van de kiescommissie om alle stemmen die zijn uitgebracht voor maandag 13.30 uur ongeldig te verkla-

ten dat de actie wat haar betreft slechts is gepauzeerd. In de nieuwe vorm wilden ze ‘nog meer expliciteren’ dat de actie bedoeld is om meer studenten te laten stemmen en dat het er niet om gaat dat die studenten per se op Must moeten stemmen. Maar direct na het persbericht van fractie Must bracht de kiescommissie een eigen persbericht naar buiten. De commissie oordeelde hard over de actie met de Dolce Gusto’s. Gezien ‘de schijn van omkoping’ werd Must verplicht om excuses aan te bieden op Facebook, Twitter, de eigen website en via een ingezonden brief in Trajectum. Die excuses kwamen er niet, en de vereniging tekende beroep aan. Daarbij wees de vereniging

ren, had nauwelijks invloed op de uitslag. Voor de facultaire medezeggenschapsraad van de faculteit Economie en Management moest er om een zetel worden geloot. Van de twee kandidaten was er echter maar een aanwezig. Die besloot hierop om af te zien van zijn zetel. Voor twee facultaire medezeggenschapsraden waren er ook voor medewerkers zetels vacant, waarvoor gekozen moest worden. 22,24 Procent van de medewerkers ging hiervoor naar de stembus.

op een geval uit 2009: toen werden er bierbonnen uitgedeeld om stemmen te werven. En dat mocht van de kiescommissie drie jaar geleden. Wel zette Must de verlotingsactie om in een algemene actie: elke student die stemde, kon het koffieapparaat alsnog winnen. Ongeacht op welke kandidaat er werd gestemd. ONGE LD I GE S T EM M EN De kiescommissie reageerde niet mals op deze verklaring en besloot om een deel van de stemmen op Must ongeldig te verklaren. ‘De centrale kiescommissie van de HU heeft besloten dat alle stemmen die op Must zijn uitgebracht voor maandag 13.30 uur ongeldig worden verklaard.’ De gewijzigde actie wilde de commissie niet verbieden, omdat er geen formele gronden voor zijn. Wel noemde de commissie de gewijzigde actie ‘zeer ongewenst gezien de nauwe samenhang met voorgaande actie.’ Daaraan wordt toegevoegd: ‘Voorts vindt de commissie dat de actie getuigt van weinig professionaliteit.’ Ondertussen kwam de tegenhanger van Must, lijst Beter Onderwijs, met een nieuw persbericht om ‘terug te schakelen naar de inhoud en we roepen MUST op om dit ook te doen.’ (LS/MJ)

EERLIJKE MENSEN BESTAAN NIET

BLOG

Duizenden uren verspilde moeite. Echte mensuren, opgegaan aan het creëren en in stand houden van een wereld die alleen bestond op papier. En niemand die het door had. ‘Alles kwam heel mooi uit. Dat was het fijnst.’ Dit schrijft Stapel in zijn recent verschenen boek ‘Ontsporing’. En precies hier raakt hij de kern van het probleem. Hij is namelijk niet de enige die dit fijn vindt. We willen allemaal dat de wereld mooi en duidelijk is, dat mensen van nature goed zijn en dat slecht gedrag niet de norm is. Frauderen is een negatieve, afwijkende keuze van een individu. Het gedrag van Stapel is uitzonderlijk, een exceptioneel geval. In zijn show ‘Tegen beter weten in’ wond cabaretier Theo Maassen zich op over de slogan ‘Met hetzelfde gemak gooi je het in de afvalbak’. ‘Dat is helemaal niet waar!’ riep hij destijds gefrustreerd uit. ‘Het makkelijkste is: blikje leeg, beng op de grond!’ Het goede doen kost moeite. In een wetenschappelijke ratrace gericht op eigen succes,

COLUMN

is fraude de gemakkelijke optie. Dat wij onderzoekers met zijn allen niet massaal frauderen, is misschien wel veel opmerkelijker dan de ontsporing van één individu. De brede verontwaardiging daarover doet hypocriet aan. Het zou mooi zijn als in het Stapeldebat de nuance een kans krijgt. Dat het menselijk onvermogen tot zelfregulering en de (sociale) context van ons handelen wordt meegenomen in het oordeel. De sociale psychologie heeft het zelf al meerdere malen aangetoond (met echte studies): eerlijke mensen bestaan niet. Hóé eerlijk we zijn, blijkt sterk afhankelijk van invloeden van buitenaf. Een individueel, competitief beloningssysteem met beperkte regulering zet de deur wijd open voor fraude. Daar is niks exceptioneels aan. Dit besef maakt de wereld minder mooi en overzichtelijk, maar het zorgt er hopelijk voor dat we ook de groep en het (sociale) systeem aanpakken – in plaats van alleen het individu. Wie weet, zijn dan al die duizenden ‘verspilde’ uren niet helemaal voor niks geweest.

Sjoerd Arends heeft onlangs zijn diploma behaald aan de HU!

Hoeveel tijd is er verspild door het schrijven van onzinnige artikelen over verzonnen data? Het blijkt onmogelijk uit te rekenen. Bekijk alleen al wie er allemaal betrokken zijn bij één gepubliceerde studie: auteurs, subsidieverstrekkers, reviewers, editors, lezers, journalisten, studenten, collega’s. Allemaal hebben ze tijd geïnvesteerd in niet-bestaand onderzoek. En dit dus maal 55: het aantal publicaties waarvan is gebleken dat Diederik Stapel er fraude in heeft gepleegd.

LEUK ‘Ga iets doen wat je leuk vindt’, zeiden mijn ouders tegen een 16-jarige Sjoerd. Met die woorden probeerden ze hun ongeïnteresseerde puber te weerhouden van een toekomst als vuilnisman. Dat is gelukt. Ik volgde het advies op en ging multimediavormgeving studeren en uiteindelijk journalistiek. Ik voelde me onschendbaar tijdens mijn studiekeuze. Ik was verblind door het succes van mijn omgeving. Bijna alle afgestudeerden die ik kende, hadden een goede baan – ongeacht de keuzes die zij maakten in hun jonge jaren. Ik sprak bankmedewerkers met een diploma geschiedenis en leidinggevende ambtenaren die literatuurwetenschap studeerden. Plezier werd de maatstaf. Ik vroeg mij nooit af hoeveel journalisten er afstudeerden en hoeveel er daadwerkelijk nodig waren. Ik vroeg mij nooit af welk realistisch alternatief er was voor mensen die uiteindelijk niet in de journalistiek belandden. En ik vroeg mij nooit af wat het maatschappelijk nut is, wanneer iedereen doet wat hij zelf leuk vindt. Nu de jongerenwerkeloosheid stijgt, voelt iedereen de gevolgen van zijn studiekeuze. Ik zat laatst in een café met afgestudeerden van de hotelschool, modeopleidingen en handelsscholen. Ze foeterden over het slechte advies van hun ouders en de worst die ze onterecht werd voorgehouden toen ze aan hun studie begonnen. Die gesprekken in het café galmden de dag erna nog door mijn hoofd, tijdens een interview met Amerikaans journaliste Nonny de la Peña. Zij is de grondlegger van een nieuw journalistiek genre. Ze bouwt waargebeurde situaties na in een 3D-programma. Vervolgens laat ze mensen door haar digitale omgeving lopen, met behulp van een virtual reality-bril en sensoren. Zo kun je bijvoorbeeld ‘rondlopen’ in Guantánamo Bay of maak je een crisissituatie mee bij een voedselbank. Een soort documentaires waar je onderdeel van bent. ‘Veel journalisten zijn sceptisch, maar deze vorm van journalistiek komt er gewoon. Voor tekst willen mensen in de toekomst niet meer betalen’, zegt De la Peña. Na het gesprek blijf ik gefascineerd achter. Dit is zeker niet iemand die in een café zeurt over de slechte kansen op de arbeidsmarkt. Wat bezielt een mens die eigenhandig de toekomst van de journalistiek probeert te redden? Ach, ik denk dat ze het vooral heel leuk vindt.

Sjoerd Arends

Reint Jan Renes Lector crossmediale communicatie Meer blogs op trajectum.hu.nl/blogs

06122012 TRAJECTUM 07

Ad kiest

Gasthoofdredacteur Ad van Liempt kwam in 2006 bij de HU om samen met Volkskrant-hoofdredacteur Pieter Broertjes, als deeltijdlectoren, de kenniskring journalistiek op te zetten. Broertjes is sinds een half jaar burgemeester van Hilversum. Tijd om aan hem te vragen hoe dat bevalt, een gemeente leiden in plaats van een krantenredactie.

DOOR AD VAN LIEMPT

TRAJECTUM 07 06122012

INTERVIEW

Onder lectoren Hij studeerde sociologie, werd journalist,

leidde vijftien jaar als hoofdredacteur de Volkskrant en is nu bijna anderhalf jaar burgemeester van Hilversum: Pieter Broertjes. In 2006 werd hij deeltijd-lector aan de faculteit Communicatie en Journalistiek van de Hogeschool Utrecht. Tegelijk met gasthoofdredacteur Ad van Liempt, die hem voor deze gelegenheid opzocht om te vragen of dat bevalt, burgemeester zijn. 06122012 TRAJECTUM 07

ort na zijn onverwachte benoeming sprak burgemeester Pieter Broertjes van Hilversum met ex-minister Pieter Winsemius, die hem inlichtte over wat hem in het openbaar bestuur te wachten zou staan. ‘Je moet leren om indirect leiding te geven,’ zei Winsemius, ‘je moet besturen om een hoekje.’ Daar denkt Broertjes, bijna anderhalf jaar in functie, geregeld aan terug. Winsemius had gelijk: als een burgemeester wil sturen, wil besturen, dan gaat dat zelden rechtstreeks. Hij is weliswaar het boegbeeld van de gemeente Hilversum, maar niet eindverantwoordelijk, dat is de gemeenteraad. Verkeer, zorg, financiën, sociaal beleid? Dat zit allemaal in de portefeuilles van de wethouders. De burgemeester gaat over de politie en de brandweer, maar die hebben hun eigen professionele commandant. Als je dus toch iets wilt bereiken, dan moet het inderdaad ‘om een hoekje’.

TRAJECTUM 07 06122012

Valt dat eigenlijk tegen? ‘Ik wist dat van tevoren, maar je realiseert je het toch niet helemaal als je eraan begint. We hebben het in Nederland natuurlijk wel vrij ingewikkeld georganiseerd met die burgemeesters. Inderdaad, ik ben het boegbeeld, maar zodra ik het gemeentehuis betreed valt elke bevoegdheid van mij af. Ik zeg wel eens: mijn status als burgemeester is omgekeerd evenredig aan mijn doorzettingsmacht. Is dat zo’n groot verschil met de krant? Daar is toch ook elke chef verantwoordelijk voor zijn portefeuille? ‘Ja, dat is wel zo, maar daar heb je wel elke dag een product waar je je eindverantwoordelijk voor voelt als hoofdredacteur. Hier is dat anders, hier ben ik meer verantwoordelijk voor het proces, en niet voor een product. Dat is een verschil. Daar heb ik toch het meest aan moeten wennen.’ Pieter Broertjes (1952) – zijn benoeming was een totale verrassing, voorjaar 2011. Vijftien jaar had hij de Volkskrant geleid. De laatste jaren was hij daarnaast parttime lector journalistiek aan de HU, en iedereen ging ervan uit dat hij na zijn Volkskrantperiode nog een aanzienlijke functie in de media zou accepteren. En daar kwam opeens de unanieme voordracht van de gemeente-

raad van Hilversum: Broertjes als zij-instromer naar het burgemeesterschap. Dat is heel ongebruikelijk. De meeste nieuwe burgemeesters komen uit de ambtenarij of de gemeentepolitiek. Is het een geschikte leerschool gebleken, die Volkskrantredactie? ‘Gek genoeg eigenlijk wel. Het aansturen van een grote, heterogene groep redacteuren is een goede voorbereiding gebleken. Dat je zeven dagen in de week, 24 uur per dag bereikbaar moet zijn, omdat er altijd wat kan gebeuren waardoor de heleboel op z’n kop staat, daar was ik aan gewend. Nu komt dat in Hilversum niet zo vaak voor, maar dat je alert moet zijn, dat bevalt me er aan. Er is minder dagelijkse stress dan bij de krant, dat maakt het ook weer iets gemakkelijker.’ Door enige geweldsincidenten in het centrum van Hilversum kwam je opeens prominent in de krant te staan, je kreeg de Telegraaf over je heen, Hilversumcentrum was een no-go area. Dat was een nieuwe ervaring voor je? ‘Ja, ik heb het een vuurproef genoemd. De berichtgeving was sterk overdreven, maar dat doet er niet toe, je moet op zo’n moment optreden. Dus ik heb geprobeerd

om kalm te blijven en meteen een fors pakket maatregelen aangekondigd, camera’s laten ophangen, meer portiers etcetera. Ik ben de laatste tijd ook in andere steden gaan kijken, het is natuurlijk een echt probleem: uitgaande jongeren, die veel te veel drinken, te veel geld hebben en veel te laat over straat zwerven, en dan agressief worden. Dat is echt een heel groot probleem, in Hilversum net als elders.’ Openbare orde, daar moet hij zich het meest mee bezighouden. Laatst dreigde er ergens in een nette Hilversumse straat een oproer, omdat er zich een motorclub leek te gaan vestigen. Broertjes merkte dat er zich een vorm van nervositeit ontwikkelde in het gemeentelijk apparaat: ‘Ik dacht: ik ga er gewoon eens onverwacht heen, samen met

de korpschef. Dan blijkt opeens dat dat heel goed werkt, dat mensen dat enorm op prijs stellen. Je voelde gewoon dat de spanning al afnam doordat wij kwamen praten. Inmiddels wordt daar overlegd, er zal wel een oplossing uitkomen.’ Dat vindt hij dan wel weer een leuk onderdeel van zijn nieuwe vak: er zelf op afgaan, als een journalist dus eigenlijk, en een beetje als een rijdende rechter de gemeente door. En in het stadhuis vooral het proces bewaken, met de mensen meedenken (zoals ooit premier Ruud Lubbers zijn bemoeizucht een naam gaf), coachen - kortom, besturen om een hoekje. Maar je merkt, als je met hem praat dat zijn vingers soms jeuken, dat hij méér uit zijn handen wil laten komen. Hij vroeg de raad laatst om een eigen bud-

‘Zodra ik het gemeentehuis betreed, valt elke bevoegdheid van mij af ’

get, 50.000 euro, om mee te netwerken, om contacten mee te onderhouden. Dat geld kreeg hij niet, dat vond de raad niet nodig. Broertjes de pest in. Maar er was een raadslid dat zich, onder vier ogen, afvroeg of de raad daar goed aan deed, of de burgemeester, netwerker-pur-sang, daarmee niet te kort werd gehouden. Hij erkent dat hij voor een merkwaardig dilemma staat. De belangrijkste taak van een burgemeester is op de winkel passen, of, in de woorden van Job Cohen, de boel bij elkaar houden. Maar tegelijkertijd heeft hij de ambitie om méér te doen, om een handtekening achter te laten als zijn periode van zes jaar straks voorbij is. Dus is hij, niet al te opzichtig, toch met een paar speciale projecten bezig. Het vormen van één grote, sterke gemeente ‘t Gooi bijvoorbeeld - dat zou heel goed in de plannen van het kabinet Rutte II passen. Of een sterke economische samenwerking in de regio, bijvoorbeeld met de stad Utrecht. Hij wordt binnenkort lid van de Economic Board van Utrecht, namens Hilversum. Net als de voorzitter van het college van bestuur van de HU, Geri Bonhof, trouwens. Kwestie van netwerken, van besturen om een hoekje.

06122012 TRAJECTUM 07

Het kerst

S T U D I E S CH U L D ? SL A T O E B I J ...

TRAJECTUM 07 06122012

Ad kiesmtinder, behalve de studieschuld.

om op Alles wordt studenten op pt roept de ken er w Ad van Liem eg w t ders bij he ou n hu e ijz iner w listige n. ‘Het kerstd ld te betrekke hu sc te e rs di ee n va t om de schikt momen n ee al lfs is een zeer ge ze schien aken, en mis ders ou t ef avances te m ge t , he n. Want echt n kindeal te sluite het lot van hu om el vo ge ed go beel ee he M n ee rzachten. manier te ve icijn ed m al deren op die n idea ieschuld is ee el Ve . talen aan stud rs de n ou gevoelens va tegen schuld succes!’

Wie studeert, moet geld lenen. Maar er is nog een andere mogelijkheid: vraag geld van je ouders. Brutaal en ongepast? Nee hoor. Wie het goed aanpakt, organiseert voor zichzelf het beste kerstgeschenk. Wij geven de argumenten, jij begint bij het kerstdiner met het juiste verhaal en bij het digestief proost je over hun fraaie gebaar.

Het Kerstdiner, 25 december 2012

tdiner DOOR MARC JANSSEN

Dit is het moment. De tijd om je tegenstander onderuit te halen, keihard te vloeren en de winst binnen te slepen. De kans op een grote pot geld, een zorgeloos studentenleven en een minder zorgelijke toekomst. En ja, we hebben het hier echt over het kerstdiner. Traditioneel het moment waarop het hele gezin samen aan tafel zit, de ouders ontspannen vanwege een paar vrije dagen, de kinderen verveeld van het lange tijd binnen rondhangen. Dit lijkt niet het moment om de serene rust te doorbreken. Maar dat is het nu juist wel. Oké, je kunt het uit de hand laten lopen. Voorbeelden genoeg daarvan in boeken en films. Lees Het Diner van Herman Koch er maar op na. Of bekijk de film Festen om vooral te weten hoe het niet moet, een gezellig bedoeld etentje verstoren met een serieus verhaal. Wij geven tips hoe het wel moet: in drie gangen brengen we je in de perfecte positie om je opzet te bereiken. Het doel is duidelijk: tijdens dit kerstdiner verleid je je ouders ertoe je een gift voor je studie-

tijd te geven. Onmogelijk? Wacht maar af, we zorgen dat je je argumenten op orde hebt. HET VOORGERECHT Word het garnalencocktail of bouillon? Of ietsje hipper met rode poon, sint-jakobsschelpen of (je moeder is een uitslover) gebakken coquille met variëteiten van pompoen citroenvinaigrette en gemarineerde tonijn met specerijenjus? Laat je niet afleiden door het gebabbel over recepten, milieu of het weer. Zet je schrap, haal diep adem en lepel de eerste anekdotes op. Over: Geld. Wist je dat een gemiddeld huishouden in Nederland een vermogen heeft van pakweg 25.000 euro? En dat in elk geval de helft van de huishoudens 17.000 euro of meer op de spaarrekening heeft staan? Terwijl een buffer van 5000 euro eigenlijk voldoende is? Je ouders zullen je bevreemd aankijken. Waar heeft ons kind nou last van, met dat geklets over geld? Heb je soms geldproblemen? vraagt je moeder bezorgd. Had ik maar zo'n vermogen, grinnikt je vader. Trek je niets aan van de opmerkingen. Het voorgerecht is al op, het wachten is op het hoofdmenu.

06122012 TRAJECTUM 07

Vergeet hoe dan ook je moeder niet te complimenteren met haar geitenkaas met appelsorbet

‘Isabelle speelt weer.’ Moeder van Isabelle

De kracht van een lach. Giro 6640

ClClmetro_100x62.indd 1

01-06-12 22:51

STUDENTEN, LET OP! Punten niet gehaald? Scriptie nog niet af? Met Personal Studycoaching van Instituut Maltha kom je er wel! Ook voor struikelvakken als Statistiek & de Bètavakken kun je op ons rekenen. Schrijf je nu in via

www.instituutmaltha.nl Of kom langs op de

Van Asch van Wijckskade 24. (advertentie)

Vergeet je ouders niet een glaasje wijn bij te schenken. Hun opmerkingen lijken op tegensputteren, maar langzaamaan worden de geesten gereed gemaakt. Terwijl je moeder in de keuken staat, informeer je bij je vader wat voor kosten hij nu eigenlijk maakt. Wat kostte die vliegvakantie met het hele gezin naar Griekenland? Was dat echt 5000 euro? Wat fijn dat het eten daar zo goedkoop is! En zijn nieuwe auto? Rijdt ie een beetje fijn? Mag ook wel voor dat geld, toch? Je vader weet inmiddels drommels goed wat hem staat te wachten dit kerstdiner: hij wordt geroosterd over zijn bestedingspatroon. Maar ach, het is kerst, de wijn smaakt goed en een volwassen gesprek van vader tot kind vraagt nu eenmaal om tweerichtingsverkeer. Hij gunt je alle info. Straks mag jij vertellen over je bestedingspatroon… HET HOOFDGERECHT Tijd voor de tartaar van kalf, salade van kreeft, pata negra en tomatenbouillon die je moeder op tafel tovert (dan is ze echt

TRAJECTUM 07 06122012 03-12-12 12:08

een uitslover) of wordt het een lamsrack of plateau met verse vis? In elk geval wordt het tijd voor taaie kost. Hoe maak je je vader duidelijk dat een grote geldgift het beste is wat hij kan doen? Helpt het te vertellen dat ouders 5030 euro belastingvrij kunnen doneren aan hun kinderen? Dat het bij kinderen tussen de 18de en 35ste verjaardag zelfs eenmalig 24.144 euro belastingvrij mag zijn? En dat het bedrag zelfs kan worden verhoogd tot 50.300 euro als het kind het geschonken bedrag gebruikt om een dure studie te betalen of in de eigen woning te investeren? Of zijn je ouders niet zo van de fiscale verhalen? Dan nog: zorg dat je de feiten op een rij hebt. Vertel over de 400 euro lening die de gemiddelde student maandelijks ontvangt, de gemiddelde studieschuld van 12.523 euro, oplopend in de komende drie jaar tot 15.360 euro – gemiddeld! Hoe je straks beladen met schulden een onzekere arbeidsmarkt op moet, om niet te spreken over de kansloze huizenmarkt: met je campuscontract moet je direct

iets anders zoeken, maar een hypotheek kan je wel schudden – met studieschuld en zonder vaste baan. Schenk je ouders gerust nog eens bij. Nee, het ligt er niet te dik bovenop. Kerst en medelijden zijn een prima combinatie. HET NAGERECHT Je ouders zijn niet gek. Ze weten wat je wil: Geld! En niet zo’n klein beetje ook. 1093 Euro per maand gaven studenten in 2011 /2012 uit volgens het Nibud. Nog zo’n feitje dat je terloops kunt laten vallen. Veel geld? Te flauw om nu weer te beginnen over Griekenland, de auto en ach, wat kostte de nieuwe parketvloer ook alweer? Je hoeft het niet meer voor te kauwen. Na het zoet van fiscale voordeeltjes en het mierzoet van meelijwekkende verhalen mag een beetje dreigen ook nog even. Er is al zo veel tijd en moeite geïnvesteerd in je studie, het zou zonde zijn om nu op te geven – alleen om financiele redenen. Eén jaar een vakantie overslaan en je hoeft een jaar lang niet te lenen. Die auto en parketvloer

gaan nog wel een tijdje mee. Hebben je ouders PvdA of SP gestemd? Begin over sterke schouders, zwaarste lasten. Kijken ze Andere Tijden? Haal onze gasthoofdredacteur Ad van Liempt erbij, die gewoon meebetaalde voor zijn studerende dochter en vindt dat ouders niet moeten zeuren! Vergeet hoe dan ook je moeder niet te complimenteren met haar geitenkaas met appelsorbet en voorjaarsbloemetjes of bokkenpootjes met tiramisu. Of ijs, ook goed. DIGESTIEF Zorg als verrassing voor een klinkend digestief: cognac, whisky of limoncello. Kost wat, maar dan heb je ook wat. Ideaal om de uiteindelijke hoogte van het bedrag vast te stellen. Sla zelf over, zodat je desgevraagd alle cijfers nog paraat hebt. De beloning mag er zijn.

Roos Barneveld is student international communication and media

COLUMN

DROMEN Als ik tussen de mensen door gluur, kan ik Ellen zien zitten. Zichtbaar op van de zenuwen luistert ze aandachtig naar het juryrapport. Haar presentatie ging weliswaar geweldig, ze heeft haar project helder uit kunnen leggen en mensen leken enthousiast, maar de presentaties van de andere twee meiden gingen ook goed. Ik ben aanwezig bij de uitreiking van de Albert Schweitzer Award. Het is een aanmoedigingsprijs voor jongeren die een gezondheidszorgproject hebben opgezet in Afrika. De hoofdprijs is vijfduizend euro. Ellen is samen met twee anderen genomineerd voor deze prijs. Vanavond krijgen zij de kans om hun project te presenteren voor een vakkundige jury en wordt de winnaar bekend gemaakt. Ik heb de totstandkoming van Ellens project vanaf het prille begin meegemaakt. We leerden elkaar bijna een jaar geleden kennen tijdens een cursus van Studium Generale, waarbij de opdracht was: verover de wereld in tachtig dagen - met jouw droom. Ik zie Ellen daar nog zitten midden in een brainstorm sessie: ‘Mijn droom is om een ambulance-netwerk op te zetten in Afrika.’ Een mooi initiatief, maar hier een daar werd een wenkbrauw opgetrokken en wat gegniffeld, want een beetje hoog gegrepen was het wel, zeker in tachtig dagen. Maar Ellen liet zich niet van de wijs brengen. Ze schaafde hier en daar wat overenthousiaste ambities van haar plan en kwam uiteindelijk bij de basis van haar idee. Ellen ging een organisatie opzetten die EHBO-lessen zou gaan geven op scholen in Afrika. En dat heeft ze gedaan. Op de dag van de presentaties van het project was het zo ver. Ellen had de foto’s binnen van de eerste door haar georganiseerde EHBO-lessen. Hoe vet is dat. Nog veel vetter is dat Ellen wint. Ellen wint vijfduizend euro voor haar project! Ik ben zo extreem trots op haar. Dit bewijst dat groot dromen niet gek is. Als jij iets wil, moet je je vooral niks aantrekken van wat andere mensen daarvan vinden. Het is jouw droom en jij bepaalt zelf of hij uitkomt of niet. Dus neem een voorbeeld aan Ellen en maak je dromen waar.

Roos Barneveld Noot van de redactie: Dit is de laatste column van Roos. Wij bedanken haar voor al haar mooie columns en weten zeker dat zij nog veel dromen waar zal maken.

* afhankelijk van je gezinssituatie thuis kan waar moeder staat, ook vader staan en vice versa. Bronnen: CBS, Nibud, Elle.nl (voor de kerstgerechten)

06122012 TRAJECTUM 07

2013 16

TRAJECTUM 07 06122012

Jaartallen, veldslagen, stoffige teksten: geschiedenis is niet het populairste vak onder studenten. Ze vinden het saai en moeilijk, en ze zien het nut er niet van in.

Ad kiest

‘Er is verb azend we inig gesc wijs op d hiedeniso e Hogesc nderhool Utre iedereen cht. Terw toch moe ijl te n w het verle eten: wie den weet, niets van heeft we Het moe inig toek t verande omst. re n, en dat gebeuren gaat ook . Docenth is toricus C Heijden la hris van d nceert he er t project -Herodotu s.’

eer geschiedenis! Een enorm gemis, vindt journalistiekdocent Chris van der Heijden. Hij is de aanjager van een nieuwe minor geschiedenis, genaamd ‘Herodotus’. Een programma, belooft Van der Heijden, zónder jaartallen en droge feiten maar met uitdagende en analytische vakken voor studenten die verdieping zoeken. Van der Heijden krijgt veel bijval voor zijn plannen op de faculteiten. ‘Studenten hebben vaak geen idee hoe hun beroep vroeger werd uitgeoefend’, zegt Maarten van der Linde, lector geschiedenis van Social Work. ‘Soms is een ogenschijnlijk gloednieuw idee al eeuwen geleden ontstaan en uitgeprobeerd. Voedselbanken bijvoorbeeld, bestonden in de middeleeuwen al in de vorm van armentafels. Wij kunnen daar nu nog veel van leren.’

Studenten leven te veel bij de waan van de dag, vindt ook Van der Heijden. ‘In het vak journalistiek bijvoorbeeld, heerst een enorm hijgerig cultuurtje. Mensen lopen blind achter het nieuws aan, zonder na te denken waarom ze er eigenlijk over schrijven. Met geschiedenis leer je om je eigen keuzes te relativeren, omdat je ziet hoe je voorgangers te werk gingen.’ Achttienjarigen aan de historische analyse, hoe realistisch is dat? Volgens Van der Heij den zal tachtig procent van de studenten er niet voor te porren zijn. ‘De minor is bedoeld voor de excellente student, die echt geïnteresseerd is in het ontstaan van zijn vak.’ Bouwkundedocent Kees Geevers wil studenten paaien met mooie geschiedenisverhalen en voorbeelden. ‘Het beeld dat je als vakvrouw of vakman in een lange traditie staat, spreekt veel studenten aan. Mooie verhalen uit het verleden maakt ze trots op hun beroep.’

‘Kennis van de geschiedenis van het onderwijs maakt een student natuurlijk niet op slag een betere leerkracht’, zegt docent Bart Wagemakers van de faculteit Educatie. ‘Maar ik ben ervan overtuigd dat geschiedenis ze meer inzicht geeft in de maatschappij en in zichzelf. En dat zorgt weer voor meer bewuste docenten.’ De minor Herodotus – die waarschijnlijk start in 2014 – krijgt een tweeledig karakter. Studenten bestuderen de actuele geschiedenis en hun eigen beroepsgeschiedenis. Met opdrachten als ‘interview een pensionado’ of een onderzoek naar de behandeling van zwaar gehandicapten ‘toen en nu’ leren studenten hun eigen beroep in historisch perspectief te plaatsen, aldus Van der Heijden. ‘En dat is allesbehalve stoffig.’

FILMtePnJenE

Studen over de docenten hiedenis sc ge minor jectum. ra .t op www l hu.n

06122012 TRAJECTUM 07

Historische canon van de HU Bedoeling van de minor geschiedenis is dat studenten de geschiedenis van hun eigen beroep bestuderen. Trajectum vroeg zes HU-opleidingen naar de belangrijkste mijlpaal uit hun vakgeschiedenis.

1869

1907 18

TRAJECTUM 07 06122012

PAB O

JOUR NAL ISTIEK

B EL ASTIN G & DOUAN E MUSEU M ROTTER DA M

‘Johanna ter Meulen is voor Social Work een zeer belangrijk persoon geweest. Ze was een pionier in het woningmaatschappelijk werk in Amsterdam en een van de eerste vrouwen die actief was in een woningcorporatie. Eind jaren negentig van de 19e eeuw werd Ter Meulen woningopzichteres van 94 woningen in de Jordaan. Ze hielp de gezinnen bij problemen en gaf ze advies over werk, financiën en opvoeding van hun kinderen. In 1907 werd ze de eerste vrouwelijke voorzitter van de Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen en in 1912 van de Woningmaatschappij Oud-Amsterdam. Ze behoorde tot de kring van vrijgevochten vrouwen die de weg hebben gebaand voor de volgende generaties.’ Maarten van der Linde lector social work

‘De onafhankelijke massamedia konden pas tot bloei komen na de afschaffing van het dagbladzegel in 1869. Dit was in de vroege 19e eeuw een belasting op kranten. Door de extreme hoogte van deze belasting (ongeveer tweeënhalve cent per krant) waren kranten slechts voor de rijke elite beschikbaar. Omdat deze klasse vaak zelf functies had in het openbaar bestuur, waren kranten vaak niet kritisch en had de journalistiek niet de ‘waakhond’-rol die ze nu heeft. Na de afschaffing van het dagbladzegel halveerde de prijs van kranten en werden er nieuwe dagbladen opgericht. Het was het ontstaan van de moderne massamedia.’ Michiel Smis docent journalistiek

‘Vóór de komst van de leerplichtwet was kinderarbeid heel normaal. Kinderen werkten, net als volwassenen, twaalfurige diensten in fabrieken. Rond 1860 nam de kritiek op de kinderarbeid toe. Artsen en onderwijzers vonden dat het werk in de fabriek ongezond was en dat kinderen thuishoren in de schoolbanken. De Leerplichtwet van 1900 maakte een definitief einde aan de kinderarbeid. Vanaf dat moment waren ouders verplicht om hun kinderen van zeven tot en met twaalf jaar naar school te sturen. Pas in 1969 werd de leerplicht verlengd naar negen jaren, en in 1975 naar tien jaren. Vanaf 1985 moeten kinderen vanaf hun vijfde jaar naar school.’ Bart Wagemakers docent lerarenopleiding

1900

1999

FA RM A KUN DE

Antonie van Leeuwenhoek (1632-1723)

‘Met zijn zelf gefabriceerde microscoop was Antonie van Leeuwenhoek een pionier in de celbiologie en microbiologie. Hij ontdekte onder andere bacteriën en spermatozoa, die hij ‘kleine dierckens’ noemde. Helaas heeft hijzelf nooit de relatie gelegd tussen deze ‘dierckens’ en het veroorzaken van besmettelijke ziekten. Na Van Leeuwenhoeks dood raakte het gebruik van microscopen in onbruik. Pas in 1862 beschreef Louis Pasteur de kiemtheorie. Er liggen dus twee eeuwen – met miljoenen doden – tussen de eerste ontdekking van Van Leeuwenhoek en de toepassing.’ Ad van Dooren docent Farmakunde

1862

‘Oude gebouwen nieuw leven inblazen en zo historisch erfgoed behouden. Dat is kort gezegd de strategie uit de Nota Belvedère. Gemeentes, provincies, waterschappen en burgers konden tien jaar lang subsidie aanvragen voor het herstellen van fabriekspanden, pakhuizen, scholen, kerken en kloosters. De nota is voor Bouwkunde belangrijk omdat het onze tijdsgeest weerspiegelt: minder nieuwbouw, meer duurzaam (ver) bouwen met respect voor de cultuurgeschiedenis. Mooie Utrechtse voorbeelden van Belvedèreprojecten zijn het Vorstelijk Complex in Zuilen en het hofje aan de Mariaplaats in het centrum.’ Kees Geevers docent bouwkunde

B OUWKUND E

SOCIAAL JUR ID ISCHE D IENSTVER L ENING

‘Nederland is sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog een verzorgingsstaat, de overheid neemt veel verantwoordelijkheid voor de zorg om de burgers door middel van allerlei voorzieningen en uitkeringen. De verzorgingsstaat begon met Willem Drees. Van 1948 tot 1958 was hij minister-president in Nederland. In 1947 bedacht Drees de wet ‘Noodvoorziening voor ouden van dagen’, oftewel de AOW. Mensen kregen voortaan vanaf hun 65e geld van de regering. De Algemene Bijstandswet in 1965 was de vervolmaking van het sociale vangnet.’ Stijn Bollinger docent sociaal juridische hulpverlening

1947

06122012 TRAJECTUM 07

Ad kiest

TRAJECTUM 07 06122012

Kromme Nieuwe Grach t: prachtig stukje Utrecht op de vierka nte kilometer waar Ad van Liempt een gro ot deel van zijn jonge leven doorbrac ht. Dat ging zo: • 1962-1967: Bonifaci us Lyceum, Kromme Nieuwe Gracht, gymn asium A • 1967-1968: één jaa r studie klassieke talen, faculteit aan de Drift • 1968-1971: de laatst e drie jaar van het dagblad Het Centrum , Kromme Nieuwe Gracht, als (sport)ve rslaggever • 1971-1982: Utrech ts Nieuwsblad, Drift 23, verslaggever, lat er chef nieuwsdienst

HET

MOMENT 06122012 TRAJECTUM 07

Utrechtse studenten stelden hun leven in de waagschaal tijdens de Tweede Wereldoorlog door het redden van Joodse kinderen via het zogeheten Kindercomité (zie kader). Vierdejaars journalistiek Anouk Kragtwijk volgde bij Ad van Liempt colleges over die tijd en deed onderzoek naar NSB-kampen na de oorlog. Zij stelt zichzelf de vraag: wat zou ik doen?

Anoek Kragtwijk

Wat zou jij doe

‘Mijn opa zat bij het verzet', was altijd de opmerking die ik op de basisschool maakte, als er over de Tweede Wereldoorlog werd gesproken. Ik zei het met een bepaalde trots, arrogantie misschien wel. Mijn andere klasgenoten hadden namelijk niet een stoere held als opa. Ik zag hem als een soort James Bond die de vijand goed te grazen nam in de oorlog. Iemand die had meegeholpen de Duitsers te verdrijven. Vijftien jaar later zat ik tegenover zijn vijand. Voor een onderzoeksproject interviewde ik met twee collega’s een oud SS-soldaat. Het was een heel vriendelijke, gastvrije, oude man die ons zijn oorlogsverhaal vertelde. Zijn ouders hadden voor de oorlog voor de NSB gekozen en dat wist het hele dorp. Op een dag werd hij op school gepest; hij werd uitgescholden voor vuile NSB'er en kreeg een paar klappen. Zijn juffen stonden erbij en keken ernaar. Ze deden niets.

TRAJECTUM 07 06122012

Hij koos voor de kant van zijn ouders. Op bijltjesdag (september 1944, red.) ontvluchtte hij samen met hen Nederland en sloot zich aan bij de SS. Zijn keuze zette me aan het denken. Kun je het iemand eigenlijk kwalijk nemen dat zijn ouders hem met andere denkbeelden hadden opgevoed? Wijsheid komt vaak met de jaren. De SS-soldaat was 17, toen de oorlog uitbrak.

Ik begreep de man. Ik begreep waarom deze oud-SS’er voor de kant van de Duitsers had gekozen. En daar schrok ik van. In mijn hoofd was het namelijk voorheen een gemakkelijke keuze geweest. Als je een goed mens was, koos je voor het verzet. En in ieder geval niet voor de Duitsers.

Aankondiging van de landdag van het NSB studentenfront

Ad kiest

Gasthoofdredacteur Ad van Liempt: ‘Hoe was het om te studeren in de periode 1940-1945? Dat is voor de student van vandaag haast niet voor te stellen. SvJ-studente An ouk Kragtwijk doet een po ging. En verder is het goed om te weten welke rol een groep Utrechtse studenten speelde in de redding van talloze joodse kinderen . Ter inspiratie.’

UTRECHTS STUDENTENVERZET

Deze nieuwe conclusie bracht mij van mijn stuk. Ik dacht namelijk altijd dat ik in oorlog de goede kant zou kiezen. Dat ik uit hetzelfde hout was gesneden als mijn opa. Ik schreef immers vrijwillig voor de krant ‘De betere wereld’, kwam op tegen dierenmishandeling, hongerende kinderen in Afrika en gepeste klasgenootjes. Mijn opa had het respect van de geschiedenis afgedwongen. De SS’er was het anders vergaan. Die kwam na de oorlog in een interneringskamp terecht waar hij maandenlang niet kon douchen en bijna geen eten kreeg. Ik was verbaasd toen ik dat hoorde. Ik had het woord ‘interneringskamp’ nog nooit gelezen in mijn geschiedenisboeken. Na het interview ging ik daarom verder op onderzoek. En ik vond informatie over de kampen.

Bijzonder is het verhaal van het Utrechts kindercomité dat in 1942 min of meer door toeval ontstaat. In juli dat jaar vervoert een aantal Utrechtse studenten negen Joodse kinderen van Amsterdam naar Utrecht en brengt ze onder bij de moeder van student Jan Meulenbelt. Ze moeten snel andere onderduikadressen vinden en de hulp wordt breder opgezet, onder andere door samenwerking met andere ondergrondse organisaties. Een groot aantal kinderen komt in eerste instantie terecht in kindertehuis ‘Kindjeshaven’ aan de Prins Hendriklaan, in 1941 opgezet en gerund door een nicht van rechtenstudent Truus van Lier. De laatste sluit zich aan bij de Amsterdamse verzetsgroep CS6. Op drie september 1943

Duizenden NSB’ers en SS’ers werden opgesloten in kampen in afwachting van hun berechting. Daar werden ze geslagen, geschopt en gemarteld, soms met de dood tot gevolg. Ik was in shock. Daarover had ik nog nooit iets gehoord of gelezen. Nog schokkender vond ik de ontdekking dat het verzet actief bij de kampen betrokken was. Dat helden van de oorlog soms monsters werden als ze hun vijanden in handen kregen. Ik begreep dat niet. Maar was het wel eerlijk om het zo te stellen? Want bestond er überhaupt wel een goede kant? Bestaat er een duidelijke grens tussen goed en kwaad? Of word je soms door omstandigheden een bepaalde kant opgeduwd waar je niet meer uit kunt ontsnappen? En in hoeverre kun je dat mensen kwalijk nemen? In stukjes zwart zitten stukjes

wit. Want getekend door ervaringen en omstandigheden slaan mooie mensen soms verkeerde paden in, worden verzetsleden martelaars maar zijn SS-soldaten ook opeens vriendelijke oude opa’s. Eens een slecht mens is niet altijd een slecht mens. Met die overtuiging door het leven gaan, maakt je blind voor de werkelijkheid. Het onderzoek opende mij de ogen, maar een antwoord op de vraag wat ik had gedaan als ik in 1940 had geleefd, kan ik niet geven. Ik hoop vooral dat ik in de oorlog iedere dag opnieuw had gekozen. Iedere keer opnieuw voor liefde en vrede en dus door scheidslijnen heen. Voor SS’ers, tegen SS’ers, voor het verzet, tegen het verzet. Maakt me dat dan een goed of een slecht mens? Ik weet het niet. Ik geloof er niet meer zo in. Slechte mensen bestaan niet, slechte keuzes wel.

schiet zij in het Utrechtse Willemsplantsoen gevreesd politiecommissaris Kerlen neer, die bezig is razzia's voor te bereiden. Truus wordt later in dat jaar gearresteerd en op 27 oktober omgebracht in Sachsenhausen. Het Kindercomité redt tussen de 300 en 400 Amsterdamse Joodse kinderen van de deportatie. Zij worden opgehaald door de studenten van het Kindercomité, die als getrouwd stel met een kind reizen. Vooral in ’43 komen er met elke trein nieuwe kinderen. Van alle kinderen die gered worden, wordt een geheim kaartsysteem bijgehouden en bewaard in de kluis van het aartsbisdom. De kinderen kunnen dankzij het kaartsysteem na de oorlog gemakkelijk worden opgespoord. (JR)

Affiche van studentenvereniging UVSV

06122012 TRAJECTUM 07

Ad kiest

Ad Gasthoofdredacteur ner heb â&#x20AC;&#x2DC;Ik t: van Liemp uit og Ho . van jt spi gens oit in van het feit dat ik no stuge heb het buitenland ds stij de s wa deerd, dat HUveel moeilijker.â&#x20AC;&#x2122; Veel enteg studenten doen dat l hee l, we kig woordig geluk s on ren stu Ze ig. verstand hun welgemeende, en soms jaloers-makende kerstgroeten.

In alle hoeken van de wereld zitten ze, voor stages, onderzoek en uitwisselingen. En sommige van die lieve HU-studenten sturen ons ook nog een kerstkaart. Fijne feestdagen!

T E K S T T I R Z A H S C H N AT E R I L L U S T R AT I E S A L E X A N D R A S W E E R S E N T I R Z A H S C H N AT E R

TRAJECTUM 07 06122012

l e m m u H e t t ë i Mar Vierdejaars journalistiek (op punt van afstuderen) Na haar stage bij tv-zender NBC in Austin, Texas gebleven op een journalistenvisum Vestigt zich dit najaar in New York als freelancejournalist over Nederlandse expats in Amerika

‘Toen ik vier was, zei ik resoluut: “Als ik later groot ben, ga ik in Amerika wonen”. Ik ben nooit van gedachten veranderd. Twee semesters ging ik naar universiteiten in Californië, ik heb een tijdje in San Diego gewoond en nu dus vanaf de zomer in Austin, de hoofdstad van Texas.

(27)

Het is een echte zuidelijke stad, met de ‘southern hospitality’. Als ik met zware boodschappen sjouw, is er altijd iemand (vaak op cowboylaarzen) die zegt: ‘Can I help you ma’am?’ Op vrije dagen loop ik ’s ochtends hard, dan lunch ik met vrienden, om vijf uur begint happy hour met wijntjes en rond negenen trekken we de stad in naar de bars. Ik ga ook graag naar wedstrijden van het footballteam van de universiteit: de Longhorns en ook favoriet is het drinken van een Sidecar of Manhattan (dat zijn cocktails) in de hotelbar van de Driskill, naar eigen zeggen ‘one of the most haunted places in Amerika’.

Vlak voor de feestdagen verhuis ik naar New York, van daaruit ga ik werken als ‘expatreporter’ waarbij ik schrijf en tv-items maak over Nederlandse expats in Amerika. Daarnaast wil ik een baan vinden in de televisiewereld. Met kerst bezoek ik vrienden in de buurt en met oud en nieuw sta ik natuurlijk op Times Square! Ik stap hier het vliegtuig uit en denk: home. Een land van winnaars, want ook als ze verliezen, juichen ze. Je mag hier met je kop boven het maaiveld uitsteken, sterker nog: je moet wel. Vechten voor je droom, daar hou ik van.’

06122012 TRAJECTUM 07

s n a m p o H a r f i Z Senne Vierdejaars verpleegkunde Loopt samen met klasgenoot Kim Gijsbertsen (21) stage in Madrid in een ziekenhuis en ze doen daarbij een vergelijkingsstudie tussen Spanje en Nederland

‘We zijn allebei blond, en ja het klinkt cliché, maar bij het uitgaan komen ze snel op je af. We gaan vaak naar Kapital, een discotheek van zes verdiepingen met verschillende muziek. We drinken wodka en sangria bij het eten. Paella, het typisch Spaanse gerecht, vinden we niet zo, maar er is genoeg lekkers te vinden. Onze tip: waar het druk is, is het goed.

TRAJECTUM 07 06122012

Allebei lopen we vier dagen stage in het Rey Juan Carlos ziekenhuis in Móstoles, Kim bij verloskunde en ik op de kinderafdeling. Spanjaarden spreken geen Engels en wij weinig Spaans, nogal lastig in de communicatie. Ze geven het ook erg snel op om contact te maken. Dat zouden wij in Nederland anders doen. Op vrijdag volgen we een Engelstalige cursus Cultural Antrophology and Health met meerdere studenten uit het buitenland. In het weekend bezoeken we musea en andere gebouwen, zoals het Prado en Palacio Real, maar we gaan ook graag winkelen in de Calle de Fuencarral en Gran Via. Nu het bijna kerst is,

(20)

zien we veel gezellig versierde winkels en restaurants. Op de Puerto del Sol, het grootste plein van Madrid – daar verblijven we vlakbij in een pension – staat een grote nepkerstboom en op de Plaza Mayor is een kerstmarkt met allemaal huisjes. Spanjaarden vieren kerst het liefst met familie en wij eigenlijk ook. Daarom gaan we met kerst lekker naar huis. Goede voornemens voor het nieuwe jaar? Ik wil graag doorstuderen en Kim wil graag werken als verpleegkundige.’

Vierdejaars orthoptie (oogheelkunde) Doet samen met klasgenoot Hanneke Evers (21) de minor International Health Studies in de plaats Iten, Kenia. ‘Het werd Kenia omdat we al snel besloten dat we met onze opleiding graag mensen willen helpen. We hebben inmiddels 19 scholen bezocht en 2895 kinderen gescreend op visuele problemen. Die data gebruiken we in ons onderzoek naar wat voor orthoptische zorg noodzakelijk is in Kenia. De andere helft van de minor lopen we mee in het District Hospital in Iten.

Daar onderzoeken en behandelen we patiënten. We gaan ook nog naar moeilijk bereikbare plaatsen voor screenings en om brillen en zonnebrillen uit te delen die we van tevoren verzameld hebben. In onze vrije tijd gaan we naar andere steden of zoeken we de natuur op. ’s Ochtends is het hier mistig en koud, omdat we op 2500 meter hoogte zitten, maar ’s middags wordt het gelukkig warm en zonnig. We wonen in het High Altitude Training Centre, waar veel professionele hardlopers trainen. Het is opgezet door Lornah Kiplagat, de Nederlandse langeafstandloopster van Keniaanse origine.

Rhodé Bregman

De mensen hier zijn zo gastvrij, alles wordt gedeeld, ook al is er niet veel te eten. Ons favoriete gerecht is chapatti (soort brood). Heerlijk met wat skuma (saus) en vlees erbij. En natuurlijk opeten met je handen. We missen soms de structuur en helderheid van Nederland, maar de relaxte wat-vandaag-nietkomt-doen-we-morgen-wel leefstijl hebben we inmiddels ook met liefde geadopteerd. Met kerst liggen we languit gestrekt op het strand bij Mombasa ter afsluiting van deze geweldige, leerzame periode. Met oud en nieuw zijn we weer terug in Nederland bij onze vrienden en familie.’

(20) 06122012 TRAJECTUM 07

Remco Werkman Vierdejaars international business for emerging markets Doet een jaar lang een double degree Entrepreneurship for Developing Area’s aan de Trisakti University in Jakarta, Indonesië

‘Azië is booming. Ik was laatst zes dagen weg en toen ik terugkwam stond er ineens een supermarkt van 7-Eleven op de hoek. Het is bijzonder hier nu te zijn. Ik zit in een eliteklasje op de Trisakti University hier in Jakarta. Het is een kwartier lopen naar school, maar dat vinden mijn klasgenoten raar. Sommigen van hen hebben zelfs een privéchauffeur.

TRAJECTUM 07 06122012

(21)

Het collegegeld is 2000 euro, dat is superveel voor een Indonesiër. Waar je in Nederland studenten meteen na college ziet vertrekken richting stad of kroeg, blijven ze hier juist de hele dag studeren. Ze zijn heel serieus, zich ervan bewust dat het niet vanzelfsprekend is. Stappen en drinken doen er ook maar een paar. Dat doe ik dus niet (ik heb al afkickverschijnselen) of met een clubje expats en stagiaires die ik via de facebookgroep van de ambassade ken. De laatste keer dronken de biertjes op het dak van een 45 verdiepingen hoog gebouw met uitzicht over Jakarta. Dat zijn dé momenten.

Met de feestdagen ga ik kijken hoe het hier is tussen de Javanen. Omdat ze voornamelijk islamitisch zijn, vieren ze geen kerst. Alleen bij de westerse winkels zie je opgespoten sneeuw op de ruiten. De christelijke bevolking viert wel Sinterklaas, maar veel enger dan bij ons – met halfnaakte zwarte pieten met een roe en een lege zak om de doodsbange kinderen in mee te nemen. Met kerst zit ik met een paar vrienden van hier in de kroeg. Ik mis mijn familie en vrienden, dat wel, maar verder voel ik me overal thuis.’

‘We gaan met de minor-studenten ieder jaar op excursie naar Istanbul. Daar bezoeken we de Aya Sophia, een christelijke kathedraal, gebouwd in de zesde eeuw en de grootste kerk van zijn tijd. Na de inname van de Ottomanen in 1453 werd de kerk verbouwd tot moskee, maar de christelijke afbeeldingen werden behouden. Blijkbaar had men een groot respect voor het christendom. Tot de 18e eeuw, toen de islamitische wereld veel conservatiever werd en de beeltenissen werden overgesaust. Daardoor zijn ze echter goed bewaard gebleven. Het Aya Sophia is nu een museum.’

HIRSHI ALI JERUZALEM ‘Als historische plaats heel erg belangrijk voor de islam, het jodendom en het christendom. Het illustreert voor mij dat de drie wereldgodsdiensten in elkaars verlengde liggen. De Koran kun je niet lezen zonder dat je ook weet hebt van het Oude Testament. Het conflict tussen Palestina en Israël gaat ook niet om religie, maar om grondgebied, om sociaaleconomische belangen. Het is een product van de Tweede Wereldoorlog.’

ISRAELISCHE MUUR SJIIETEN AVERROES ‘De Arabische naam van deze filosoof was Ibn Rushd, hij leefde van 1126 tot 1198 en probeerde het gedachtegoed van Aristoteles met de leer van de islam overeen te stemmen. Tot de zestiende eeuw was er een grote intellectuele bloei in het Midden-Oosten. Die heeft bijgedragen aan de Renaissance in Europa. Vanaf de zestiende eeuw echter ontstond er in

TOLERANTIE ‘Terwijl er na de middeleeuwen door verdeeldheid en oorlog in Europa juist het vooruitgangsideaal in zwang kwam, werd in het Midden-Oosten vernieuwing gezien als ‘fitna’ (‘het zaaien van tweedracht’). Daarmee kwam er een groot verschil in het denken van die twee samenlevingen: de één gericht op het individu, de ander gericht op de groep. Het gebrek aan tolerantie dat je nu ziet, wordt gevoed door angst en vooroordelen die enerzijds terug te voeren zijn op het historisch gegroeide beeld en anderzijds de actualiteit.’

WOORDKEUS

CONSTANTINOPEL

de islamitische wereld een stagnatie, vooral door de conservatieve mentaliteit binnen de grootmachten zoals het Ottomaanse Rijk.’

D O O R T I R Z A H S C H N AT E R

MEKKA

1948 ARAFAT DE VLIEGERAAR IMPORTBRUID WAARHEID ‘Geschiedenis is een manier om het heden te begrijpen met de ervaringen uit het verleden, maar een objectieve waarheid ervan bestaat niet. Het zijn allemaal perspectieven en interpretaties. Onze plaats in de tijd bepaalt hoe wij over dingen denken. Geschiedenis is als een discussie zonder eind. Dat geef ik ook aan mijn studenten mee. Ik wil niet dat ze alleen kennis vergaren, maar hun eigen interpretatie en weg erin vinden. Een aantal van mijn studenten is islamitisch en denkt al heel veel te weten. Maar er gaat een wereld voor ze open na het eerste college.’

Elke edit ie kiest e en HU’er vijf woord en uit ee n lijst van vijftien. M et deze k eer een geschied enis-speci al, ter ere van o nze gasth oofdredacteu r Ad van Liempt.

SULTAN MINARET

Timur Erogluer (40) Docent islam van de minor geschiedenis van het jodendom, christendom en islam, deskundig op het gebied van het Ottomaanse rijk. Vindt het belangrijk dat studenten de geschiedenis op eigen wijze leren interpreteren.

06122012 TRAJECTUM 07

tijdspoort 2 | 1500

CULTUUR

Ad kiest

Gasthoofdreda cteur Ad van Liempt: ‘Cre atieve, technisch begaaf de, ondernemende Utrech ters hebben het bedrijf Tempeest opgericht en ee n historisch app ontwikkeld , een spel met het verlede n, Lost in Time.’ Ad van Lie mpt is er, als lid van de Ra ad van Inspiratie, ambass adeur van. Technologie en historie gaan samen op je i-P ad.

DE KWAKZALVER tijdspoort 1 | 1253

DE STADSBRAND

Stadsbranden waren in de Middeleeuwen aan de orde van de dag: vuur sloeg snel over op de houten huizen en rieten daken. De Utrechtse brand van 1253 duurde negen dagen en verwoestte onder andere de Buurkerk en het bisschoppelijk paleis Lofen. In de game kom je zelf in actie met emmers water uit de gracht (houd die iPad recht!) en help je de bevolking met blussen.

De kwakzalverij vierde hoogtij in deze tijd: op elke hoek van de straat kon je à la Tel Sell de raarste smeerseltjes en brouwsels kopen die de remedie zouden zijn voor alle aandoeningen. Jouw taak is te zorgen dat de kleine Jantje de juiste medicatie krijgt van de kwakzalver van dienst, omdat Thijmen (de hacker) de dokter omver heeft gelopen.

Een kruising tussen Kruistocht in Spijkerbroek en Back to the Future, maar dan in de straten van Utrecht met een iPad in je hand. De gameapp Lost in Time brengt geschiedenis en nieuwe media samen.

Geschiedenis

TRAJECTUM 07 06122012

CULTUUR

tijdspoort 4 | 1884 tijdspoort 3 | 1675

DE ALCHEMIST Het waren mannen van de wetenschap die toen nog in de kinderschoenen stond: de alchemisten. Goud maken uit ijzer was hun hoogste doel. Door de kerk werden ze als ketters beschouwd en ‘in de ban’ gedaan. Daarom doken ze vaak onder. In Utrecht onder het oog van de geestelijken die in het Paushuis op de Pausdam (op de kop van de Nieuwegracht) resideerden. Je krijgt het verhaal van twee broers te horen en te zien, eentje alchemist, eentje bij de kerk. De tweede broer komt tot bezinning en smeekt je: ‘Vind mijn broer, alstublieft’.

DE KAASWAAG Ontmoet een boerenfamilie: vader, moeder en zoon. Iedere week trekken ze met hun kazen naar de kaaswaag. In die tijd had elke plaats zo’n waag, waar producten gewogen werden en vastgesteld werd voor hoeveel men de kazen mocht verkopen. Alleen, de familie maakt zich zorgen, want iedere week wordt de prijs voor dezelfde kaas minder. Wat blijkt: de kaasmeester is niet zuiver op de graat. En jij zoekt uit waarom niet.

2.0

Wat? Lost in Time is een spel voor de iPad, je speelt het terwijl je door de binnenstad loopt. Ondertussen leer je de stad en al haar mooie, oude plekken kennen, en de verhalen die daarbij horen Waar? In de binnenstad van Utrecht Wie? Het spel is gemaakt door Tempeest, een jong bedrijf in De Uithof dat gespecialiseerd is in location based games Wanneer? Je kunt het spel op alle dagen van de week spelen Kost dat? 17,99 euro via binnenlopen bij VVV Utrecht (Domplein 9) inclusief gebruik van een iPad (let op: borg van 150 euro) maar vanaf januari ook voor 5,99 euro via de appstore. Aan versies voor andere tablets wordt gewerkt Meer info www.lostintime.eu

06122012 TRAJECTUM 07

WINACTIES

D O 6 DEC Hip-hop Criolo hip-hop, rap & Afrobeat uit Brazilie 21.00 – RASA ZA 8,15,22 EN 29 DEC Avondrondleiding Lichtjes Kijken op de Domtoren 20.30 – Domtoren ZO 9 DEC Soul Lianne La Havas 20.15 – Vredenburg Leidsche Rijn V.A. DO 13 DEC Film Caesar must die (Cesare deve morire) winnaar Gouden Beer IFFB – Filmtheater ‘t Hoogt D O 13 D EC Cabaret Rop Janze uit Bovenkarspel De eindewereldconference 20.30 – Het Werftheater ZA 15 DEC Klassiek Utrechts Studenten Koor en Orkest speelt Beethoven en Mozart 20.15 – Jacobikerk

TRAJECTUM 07 06122012

26 T/M 30 DECEMBER INTERNATIONAAL Kamermuziek Festival Mocht je tussen kerst en oud nieuw opeens ontzettende behoefte hebben aan een portie prachtige klassieke muziek dan word je op je wenken bediend door het Internationaal Kamermuziek Festival. Onder leiding van bevlogen violiste Janine Jansen zijn er de beste concerten op de mooiste locaties in Utrecht. Voor zowel kenners en liefhebbers als nieuwsgierige nieuwkomers.

ZO 16 D EC Toneel Nachtgasten improvisatietoneel met bekende acteurs 20.00 – Stadsschouwburg MA 17 & D I 18 D EC Dans Yell Penelope krachtige, poëtische en licht-humoristische voorstelling 20.30 – Theater Kikker MA 17 & D I 18 D EC Cabaret Zei ik dat? Dorine Wiersma 20.30 – Stadsschouwburg ZO 30 D EC Toneel De orde van de Dag hyperactuele, satirische theatershow 20.00 – Stadsschouwburg

i.s.m.

AGENDA

12 DECEMBER FILMQUIZ Filmtheater ‘t Hoogt Wat hebben Clint Eastwood, Megan Fox en Jodie Foster met elkaar te maken? Ze komen allemaal voorbij in de Filmquiz van ’t Hoogt. Spoor de meest fanatieke filmkenner onder je vrienden op, vorm een team en bekijk vooraf de hints op Facebook. Deelname is gratis, maar zorg dat je op tijd bent want vol = vol. Met de Quizhap voor een tientje zit je de hele avond gebakken.

2 x 2 Cascade Move! @ Stadsschouwburg * Circus in het theater; dat is Cascade. Ieder jaar rond kerst (21 t/m 30 december) wordt de Stadsschouwburg Utrecht omgetoverd tot een waar kerstcircus. Geen ballonvouwende clowns maar zingende rolschaatsers, spectaculaire jongleurs, acrobaten en goocheltrucs. De Zweeds/ Nederlandse theaterperformer Jakop Ahlblom vormt met zijn acteurs de rode draad door deze verrassende, tot in de puntjes geregisseerde chaos. Win kaarten voor 29 december om 20.00 uur.

A MER S F O O RT D O 6 D EC Theater Firma MES met Volgt 20.30 – Theater De Lieve Vrouw

* Winnen? Check Sapsite.nl/winacties of Trajectum.hu.nl/cultuur

1 1 T/M 1 5 DECEM BER THEATER KIKKER Wintercollectie 2012 Laat het maar aan Theater Kikker over om je voor het einde van het jaar nog even wakker te schudden met het allernieuwste (net afgestudeerde) theatertalent uit Nederland en Vlaanderen. Het verzamelfestival Wintercollectie verrast je vijf dagen lang met tien voorstellingen inclusief nagesprekken met de makers. De wereld staat in brand en deze makers warmen zich aan het vuur!

Dans Botanica Momix Acrobatisch danstheater 20.15 - Theater De Flint ZA 8 DEC Theater De sultan en de jood Helmert Woudenberg e.a. 20.30 – Theater De Lieve Vrouw Muziek Vage bonte avond De Jonge Honden van Per Expressie 22.00 – Podium De Kelder WO 1 2 T/M Z O 1 6 DEC Musical HEMA, de musical 20.15 – Theater De Flint VR 1 4 D E C Muziek Sabrina Starke Mix van Hip Hop, Soul, Jazz, Pop, Reggae 20.30 - Podium De Kelder Dans Rocco Emio Greco / PC. In ROCCO worden dansers boksers en boksers dansers – 20.30 Theater De LIeve Vrouw

Trajectum is aangesloten bij het Hoger Onderwijs Persbureau © Trajectum Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden om zonder schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur artikelen of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen.

SNEL HEES OF EEN SCHORRE STEM? Moeilijk verstaanbaar of alles twee keer moeten zeggen? Meld je dan aan voor een gratis logopedieonderzoek, -advies of -behandeling in de opleidingskliniek logopedie. Bel naar: 088 – 4815 777

KLINIEK OOGZORG Vermoeide ogen bij beeldschermwerk? Maak gebruik van de HU regeling & HU faciliteiten: GRATIS oogonderzoek & beeldschermbril via de kliniek van Oogzorg op De Uithof. Voor een afspraak, bel: 088 – 4815 777

COLUMN

Redactie-adres Bezoekadres: Padualaan 99, kamer 3S.140, Utrecht Postadres: Postbus 8611,3503 RP Utrecht Tel: (088) 481 66 90 E-mail: trajectum@hu.nl Website: www.trajectum.hu.nl Redactie Janny Ruardy (hoofdredacteur, (088) 481 66 92, janny.ruardy@hu.nl) Marc Janssen (eindredacteur, (088) 481 66 93, marc.janssen@hu.nl) Gerard Rutten (redacteur, (088) 481 66 94, gerard.rutten@hu.nl) Tirzah Schnater (redacteur, (088) 481 66 95, tirzah.schnater@hu.nl) Maarten Nauw (webredacteur, (088) 481 66 96 maarten.nauw@hu.nl) Nettie Peters (redactie-assistent, (088) 481 66 90 nettie.peters@hu.nl) Lieke Steijvers (redacteur, (088) 481 66 94) Columnisten Ad Franzen, Sjoerd Arends, Roos Barneveld Fotograaf Kees Rutten Vormgeving Karel Oosting Advertenties Bureau van Vliet zandvoort@bureauvanvliet.com, tel: 023 - 571 47 45 fax: 023 - 571 76 80 Abonnementen e 35,– per jaargang (of deel daarvan) Druk BDU, Barneveld Redactieraad Sjoerd Arends, Sebastiaan Hameleers, Ad van Liempt, Maarten van der Linde, Patricia Veldhuis, Hendrien van de Weert

DE HOGESCHOOL

ISIS Lezing van Stichting I.S.I.S. over ‘Theosofia: kloppend hart van de wereldspiritualiteit’ Vind de kern van de Heilige Boeken. 11 December 20.00 uur, De Kargadoor, Oudegracht 36, Utrecht. Toegang vrij. www.stichtingisis.org

VRIJWILLIGERS GEZOCHT Het Diakonessenhuis zoekt vrijwilligers die willen meewerken aan een wetenschappelijk onderzoek om acute verwardheid bij oudere patiënten in het ziekenhuis te voorkomen. Kijk op: www.help-delierpreventie.nl

Ad Franzen is docent op de HU

Trajectum, het redactioneel onafhankelijke magazine van de Hogeschool Utrecht, verschijnt elke twee weken, behalve in de vakanties.

KLINIEK CONTACTLENZEN Heb of wil je contactlenzen? Bij de HU-kliniek contactlenzen krijg je een deskundige aanmeting en controle voor alle soorten en korting op de aanschaf. Bel naar: 088 – 481 5777

TRAATJES

Colofon

De grootste roman in de Nederlandse literatuur is Het Bureau van J.J. Voskuil. In meer dan vijfduizend bladzijden beschrijft hij de dagelijkse bezigheden over een periode van dertig jaar in een wetenschappelijk instituut. Toen het eerste deel van deze roman in 1996 uitkwam, moest ik tandenknarsend constateren dat Voskuil me voor was geweest. Al bijna twintig jaren was ik mijn ervaringen op aan het sparen voor die grote klapper, mijn megaroman genaamd De Hogeschool. Nu, in 2012, heb ik 34 jaren materiaal gespaard en ga in elk geval een langere periode beschrijven dan Voskuil. Na het uitkomen van Het Bureau kwamen er protesten van de kant van de oud-collega’s van Voskuil, die zeer herkenbaar uit de roman naar voren traden en die niet al te positief werden afgeschilderd. Voskuil spaarde ook zichzelf niet en tekende zijn eigen zwaktes en grillen meedogenloos op. Vele collega’s met wie ik heb samengewerkt, zullen straks mijn megaroman openslaan en sidderend beginnen te lezen. Net als in Het Bureau zijn allerlei zaken in het onderwijs, die dertig jaren geleden belangrijk werden gevonden, in het ‘ronde archief’ terechtgekomen. In onderwijsland regeert de waan van de dag en vele onderwijskundige termen hebben een plaatsje gekregen in het Onderwijsmuseum. Alle coördinatoren, studierichtingsleiders, opleidings directeuren, teammanagers en andere managers zal het dun door de broek lopen als mijn boek op de markt komt. Mijn grondmateriaal is terug te vinden onder een dikke laag stof in de agenda’s die ik allemaal heb bewaard en opgeslagen op een geheime plaats. Daarnaast heb ik iedere avond in mijn dagboek persoonlijke indrukken en avonturen opgeschreven. Dankzij Trajectum heb ik jarenlang proef kunnen draaien in het verwoorden van lachwekkende, treurige, kafkaiaanse, bureaucratische en andere voorvallen. De eerste zin van een groot aantal hoofdstukken van De Hogeschool ligt al vast: ‘Om kwart over acht liep ik door de 2C-gang en kwam ik er achter dat ik mijn SALTO-sleutel niet had upgetagged. Na het aandrukken van mijn desktop computer sloot ik aan in de rij voor de koffieautomaat waar men stond te mopperen omdat de melk weer op was. Na tien minuten bleek mijn computer opgestart en gaf Outlook aan dat er sinds gisteren 31 nieuwe berichten waren binnengekomen’. Nawoord: ik wil alle lezers bedanken voor hun jarenlange aandacht en reacties. Daarnaast gaat mijn oprechte dank uit naar de redactie van Trajectum die mij zo’n lange tijd deze tweewekelijkse ‘speakercorner’ heeft aangeboden.

Ad Franzen 06122012 TRAJECTUM 07

PRIKBORD

CLC

Serviceberichten, speciaal voor medewerkers en studenten van de hogeschool. Ook een bericht, oproep, mededeling, uitnodiging of boodschap? Mail Trajectum@hu.nl o.v.v. ‘servicebericht’. Volgende trajectum verschijnt 15 januari 2013. Deadline in te leveren serviceberichten uiterlijk 7 januari 2013.

Taalcursus of vertaling nodig? Wil je volgend jaar een taalcursus volgen of je schrijfvaardigheid Nederlands verbeteren? Het CLC, Centre for Language & Culture, biedt zowel groepen als individuen maatwerktrajecten aan voor studenten en medewerkers van de HU. Professionele vertaling nodig? Het Taalcentrum-VU is je eerste hulp bij alle tekstsoorten: van brochure tot webtekst, van paper tot proefschrift en van docentenhandleiding tot syllabus. In welke taal dan ook, altijd tegen een gereduceerd tarief. CLC en Taalcentrum-VU zijn partners in taal. Meer info: www.clc.hu.nl en www. taalcentrum-vu.nl

Conferentie studiesucces Wil je meer weten over hoe je studiesucces van studenten kunt verbeteren en hoe je daarbij rekening kunt houden met een grote diversiteit in je studentenpopulatie? Kom dan naar de conferentie ‘Studiesucces; nieuwe verbindingen’ van de Haagse Hogeschool. De vijf Randstadhogescholen hebben afgesproken dat ze elkaar als referentiepunt zien voor het werken aan studiesucces, aangezien ze een vergelijkbare diversiteit aan instromende studenten hebben. Er zullen regelmatig gezamenlijke kennisdelingsactiviteiten georganiseerd worden. Dit keer is de

TRAJECTUM 07 06122012

Haagse Hogeschool de organisator en levert de HU een stevige bijdrage in de workshops. Meer informatie en aanmelden: via intranet van de HU onder mededelingen

FACULTEIT NATUUR EN TECHNIEK

Gratis stoelmassage Voor HU-medewerkers: tot het einde van 2012 is er op elke FNTlocatie één keer per week een stoelmasseur aanwezig die je kunt reserveren. Met stoelmassage kun je stress en werk gerelateerde klachten verlichten en voorkomen. Door middel van het toepassen van technieken afkomstig uit de klassieke, Thaise, ayurvedische en shiatsu-massage maakt de masseur rug, schouders, nek, hoofd, armen en handen los. Stoelmassage is uitermate geschikt voor mensen die veel achter de computer werken. Aanmelden: www.hu.nl> intranet fnt

PARNASSOS

Cabaretpodium: Culture Comedy Award – voorronde De Culture Comedy Award ontdekt, begeleidt en stimuleert nieuw stand-up talent. In 2003 werd de eerste gouden microfoon uitgereikt. Nu, tien jaar later, is de Culture Comedy Award uitgegroeid tot de meest prestigieuze stand-up comedyprijs van Nederland en België. Datum: woensdag 19 december / Aanvang: 20.30 uur / Entree: €12 /€8 (studenten) / Kaarten: www. uu.nl/parnassos>cabaretpodium

GENERALI AM

Generali AM Innovatiescriptieprijs De Generali AM Innovatiescriptieprijs wordt uitgereikt aan de hbo- of wo-student met de beste afstudeerscriptie over innovatie binnen de financiële dienstverlening. De beste scriptie wordt beloond met � 5.000,-. Daarnaast wordt er aan de genomineerde en winnende studenten aandacht besteed in de media van Kluwer. Om deel te kunnen nemen, moet de scriptie door de examinerende hogeschool of universiteit zijn beoordeeld met een minimum van een 7,0. De scripties worden beoordeeld door een onafhankelijke jury. Inschrijving is het hele jaar mogelijk. Voor voorwaarden en inschrijving: www.generali-vb-innovatieprijs.nl

HUA

Het Groot Amersfoorts Dictee Op 11 februari 2013 organiseert de Volksuniversiteit Amersfoort voor de derde keer het Groot Amersfoorts Dictee. Het dictee wordt gepresenteerd door radio- en televisiepresentator Karel de Graaf, in de Raadzaal van het gemeentehuis van Amersfoort. HU-studenten zijn van harte uitgenodigd om deel te nemen aan dit evenement. Interesse? Stuur dan een e-mail naar edwin.rooseboom@hu.nl of naar je opleidingsmanager

Meet-up zorg en technologie: business models E-Health is wereldwijd snel een realiteit aan het worden. Leidt innovatie in eHealth tot ontzorging? Wat zijn de voor- en nadelen van eHealth? In deze meet-up wordt ingegaan op deze vragen vanuit een business-perspectief. Dit perspectief speelt een belangrijke rol: een duurzame en waarde-toevoegende ontwikkeling en invoering van eHealthdiensten vereisen een solide businessmodel. Tijdens

deze meet-up gaan diverse sprekers in op de gevolgen van eHealth voor het businessmodel van de zorgprofessional. Datum: 11 december / Tijd: 16.00 – 18.00 uur / Aanmelden: speerpuntzent@hu.nl

GASTERRA

HUURTEAM

Voor slechts 12,50 naar FC Utrecht – sc Heerenveen

Het meest duurzame idee GasTerra heeft een prijzenpot van 100.000 euro beschikbaar gesteld voor de hbo-student met het meest duurzame idee. De prijs is bedoeld om studenten te laten nadenken over nieuwe innovatieve oplossingen binnen de energietransitie: de overgang van fossiele brandstoffen naar duurzame alternatieven. Je kunt meedoen met een schoolproject of je inschrijven op de cases van een van de meewerkende bedrijven. De deadline voor het insturen van ideeën is 15 april 2013. Meer info: www.gtjp.nl, info@gtjp. nl of neem contact op met Frank Putman: 06-533 556 04

Over een paar weken ben ik klaar met mijn afstudeeropdracht en dus ook met mijn opleiding. Geven jullie dat door aan de IB-groep of moet ik dat zelf doen? En moet ik verder nog ergens aan denken?

DECAAN

FC Utrecht biedt kaarten aan met 50% korting. Op zondag 16 december om 12.30 uur kun je voor slechts €12,50 de wedstrijd FC Utrecht – sc Heerenveen bijwonen. Ben je 17 jaar of jonger? Dan betaal je maar €7,50 per kaartje. In de rust worden er nog drie voetbalprijzen verloot onder de aanmelders: twee business seats voor de thuiswedstrijd tegen Willem II; een voetbalshirt, gesigneerd door de spelers van FC Utrecht; een officiële FC Utrecht voetbal, gesigneerd door de spelers. Bestel voor 12 december je kaarten op www.fcutrecht.nl/hu

De HU werkt continu aan het verbeteren van de dienstverlening die het onderwijs en onderzoek ondersteunt. De mediatheken spelen hierbij een belangrijke rol door te voorzien in betrouwbare informatie voor de HU als kennisorganisatie. Een toekomstbestendige HU als University of Applied Sciences vraagt om deels nieuwe dienstverlening. Medewerkers van de HU-bibliotheek gaan studenten, docenten, onderzoekers en promovendi ondersteunen bij hun informatie- en onderzoeksvragen. De HU-bibliotheek gaat daarnaast Open Access binnen de HU verder stimuleren. Om de nieuwe dienstverlening zo effectief mogelijk te realiseren gaan de afzonderlijke mediatheken als één HU-bibliotheek (HUB) werken. Daartoe vallen de medewerkers per 1 januari 2013 onder één afdeling. Een belangrijke stap op weg naar één fysieke HU-bibliotheek, gerealiseerd op de HU Campus op het Utrecht Sciencepark

FC UTRECHT/HU

In de rubriek FAQ geven studentendecanen Frans Meeuwsen en Jaap van Weenen antwoord op veel gestelde vragen van studenten. Je kunt bij jouw eigen decaan terecht voor informatie, advies en hulp over en bij je studie. Maar ook bij bijzondere persoonlijke omstandigheden en ﬁnanciële en materiële vragen. De studentendecanen hebben een onafhankelijke positie en gaan uit van de belangen van de student. Kijk op de studentendecanen-site op Sharepoint voor meer informatie.

Samenvoeging mediatheken

Check je huurprijs De stad Utrecht kampt met een enorm kamertekort. Veel verhuurders vragen te hoge huren. Daarnaast is er vaak ook nog sprake van achterstallig onderhoud of andere ernstige gebreken. Als de verhuurder deze niet verhelpt, heeft de huurder recht op een tijdelijke extra huurverlaging tot de gebreken zijn verholpen. Veel kamerhuurders vinden het lastig om zelf hun verhuurder aan te spreken. Gelukkig hoeft dat in Utrecht niet. Het Huurteam komt kosteloos langs en maakt een puntentelling van de kamer. Heb je recht op huurverlaging, dan neemt het Huurteam namens jou contact op met de verhuurder. Indien nodig start het Huurteam met jouw goedkeuring een procedure op. Huurteam: www.huurteam-utrecht. nl of bel 085-2734933

Alvast van harte gefeliciteerd! Als je alles af hebt, kom je bij de meeste opleidingen automatisch op een lijst van afstudeerders te staan en krijg je bericht hierover. Hou dus je e-mailaccount van de HU in de gaten! Krijg je geen bericht, neem dan contact op met het STIP/onderwijssecretariaat. Weet je zeker dat je op een bepaalde datum afgestudeerd bent? Dan moet je zelf voor uitschrijving zorgen, via Studielink. Als je dit doet in de maand van afstuderen, dan word je uitgeschreven per de eerste van de maand volgend op de datum op het getuigschrift. Komt je verzoek later, dan word je uitgeschreven per de eerste van de daarop volgende maand. Vanaf die maand hoef je geen collegegeld te betalen. Deze regeling geldt niet bij uitschrijven vanaf 1 juni. Een tweede optie is om na je afstuderen ingeschreven te blijven voor de rest van het lopende studiejaar. Vooral als je nog recht hebt op studiefinanciering kan dit een goede keuze zijn. In dit geval word je uitgeschreven per 31 augustus en mag je de hele zomer nog gebruik maken van je studiefinanciering en studentenreisproduct (OV-chipkaart). Je krijgt dan uiteraard geen collegegeld terug. Vergeet ook niet zelf per 1 september je studiefinanciering te beëindigen. Je zet je studiefinanciering stop per dezelfde datum als je inschrijving eindigt bij de hogeschool. Dit doe je met het Wijzigingsformulier Student (WS) van DUO. Je kunt je wijziging ook via de website van DUO doorgeven. Je hebt dan je DigiD nodig. Via de website van DUO kun je nog tot 1 december je studentenreisproduct stopzetten. Vanaf 1 december 2012 verandert dit: je moet het studentenreisproduct dan stopzetten bij een ophaalautomaat. Doe dit uiterlijk op de vijfde werkdag van de maand waarin je geen recht meer hebt op studiefinanciering. Let op: je mag gedurende deze vijf werkdagen niet met je studentenreisproduct reizen. Bedenk ook even of je nog andere studentproducten hebt, zoals een studentenbankrekening, een studentenverzekering, een huurwoning voor studenten, etc. Wellicht moet je ook voor deze zaken iets regelen. En als laatste moet je natuurlijk niet vergeten een spetterend feest te plannen! Frans Meeuwsen

T IP :

www.d en www uo.nl .studie link.nl

06122012 TRAJECTUM 07

Ad kiest

24/7

Gasthoofdreda cteur Ad van Liempt is ha rtstochtelijk FC-Utrechtfan va n het eerste uur, bezoek t elke thuiswedstrijd en zit in de raad van commissariss en.

Hoi! Ik ben Kristel Kraan (18), tweedejaars student aan de HU in Amersfoort. Ik studeer facility management en loop stage bij FC Utrecht op de facilitaire afdeling. Daarnaast doe ik nog veel andere dingen zoals uitgaan, uit eten, sporten, rijlessen.Een druk leven dus!

MAANDAG Het maandagochtend gevoel op mijn werkp lek met mijn collega Orr in. De week is weer begonnen!

WOENSDAG Er moet een korte check gedaan worden in het stadion, want ’s middags waren er opnames van de hoofdsponsor HealthCity.

DINSDAG ’s Avonds rijlessen en t drinken daarna nog even wa a’s. lleg -co met oud

DONDERDAG Gezellig op bezoek bij een vriendin, zij woont sinds dit jaar op kamers in Den Haag.

ZONDAG De overleden oud-trainer Ab Fafié wordt herdacht tegen de wedstrijd FC Utrecht – AZ. Tijdens een wedstrijddag wordt er ook gewerkt.

Ook een keer in deze rubriek? Geef je op via tirzah.schnater@hu.nl

ZATERDAG Lekker uit eten met mijn vriend Tim.

VRIJDAG Het is weekend! Vanavond gezellig uit met acht vriendinnen, maar eerst natuurlijk even opmaken en wat drinken.