Afriga 93

RESULTADOS DAS ÚLTIMAS PROBAS XENÉTICAS DE CONAFE

Nº 93 ANO XVII Xullo-Agosto 2011

AFRIGA P

R

O

D

U

C

I

Ó

N

D

E

L

E

I

T

E

D

E

G

A

L

I

C

I

A

DOSSIER: CALIDADE DO LEITE PROTOCOLOS DE REVISIÓN DOS EQUIPOS DE MUXIDO APLICACIÓN NO ESTABLO DA GUÍA DE BOAS PRÁCTICAS DE PRODUCIÓN PROGRAMA DE CALIDADE DA AGRUPACIÓN GANDEIRA CENTRAL DE GALICIA

O CETAL RETRATA A INDUSTRIA LÁCTEA GALEGA NO MERCADO

MAD E I RA C E R T I F IC A DA NO NOVO ES TA B L O D O C IA M

G A ND ER ÍA RIEL O: BOA C A LID A DE DO L EIT E CON ESFOR ZO DIARIO

POZO ALLEN 5275 MIMOSA, DA GANDERÍA POZO ( L U G O ) , VA C A GRAN CAM PIONA D E G A L I C I A

LAUTA MIC GOLDWYN x COMESTAR LAUTAMIE TITANIC MB-89 5* x COMESTAR LAUTELMA IGNITER MB 89 11* ESPM3102720401 aAa 243165

• O MELLOR FILLO PROBADO DUNHA VACA QUE FOI RESERVA ALL CANADIAN 2 ANOS

• AS SÚAS IRMÁS LIDERAN A LISTA XENÓMICA EN CANADÁ • GRANDES RESULTADOS: + 1.038 Qg. DE LEITE, + 45 Qg. DE GRAXA E + 39 Qg. DE PROTEÍNA • • Fontao - Esperante - Apdo. 128, 27080 LUGO - Tfno.: 982 284 391 / Fax: 982 284 626

• EXCELENTE MORFOLOXÍA: TIPO FUNCIONAL E TIPO DE SHOW AO MESMO TEMPO • FIABILIDADE MÁXIMA: 95% NA PRIMEIRA PROBA, CON 260 FILLAS EN 178 RABAÑOS

• COMBINACIÓN IDEAL: PROFUNDO PEDIGRÍ E ELEVADOS ÍNDICES XENÉTICOS

xeneticafontao.agri@xunta.es - www.xeneticafontao.com

SUMARIO

AFRIGA P

R

O D

U C

I

Ó N

D

E

L

E

I

T

E

D

E

G

A

L

I

C

I

A

XENÉTICA Resultados das probas de CONAFE . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

CONVOCATORIAS Congreso Internacional de Saúde e Nutrición Animal . . . 8 Poxa de Castro. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Feiradeza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Semana Verde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

AFRIGA

INSTALACIÓNS Madeira certificada no novo establo do CIAM . . . . . . . . 22

www.revistaafriga.com

EXPLOTACIÓN Gandería Rielo (Rodeiro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

MERCADO A industria galega do leite no mercado . . . . . . . . . . . . . 38

LEXISLACIÓN RD das organizacións de produtores de leite . . . . . . . . . 44

DOSSIER: CALIDADE DO LEITE Protocolos de revisión dos equipos de muxido . . . . . . . . 52 Guía de boas prácticas de produción leiteira . . . . . . . . . 60 Programa de calidade do leite da AGCG . . . . . . . . . . . . . 66

Edita: AFRIGA, Asociación Frisona Galega. Xunta de Goberno de Afriga: PRESIDENTE, Juan Francisco Novo García. VICEPRESIDENTE, Fernando Couto Silva.

SECRETARIA, Josefina Iglesia Andión. TESOUREIRO, Manuel Berdomás Tejo. VOCAIS, José Ramón Pazos Fondevila, José Rodríguez Berbetoros e José Mercador Fontenla.

SIGUENOS TAMÉN EN

Produce: TRANSMEDIA Comunicación & Prensa.

DIRECTOR, Manuel Darriba.

DIRECTOR COMERCIAL, José Manuel Gegúndez.

DIRECTOR DE ARTE, Marcos Sánchez.

COORDINACIÓN-EDICIÓN, Verónica Rodríguez Gavín.

REDACCIÓN, José Luís Ramudo, Begoña Gómez Rielo.

Enderezo: Ronda das Fontiñas, 272, Entreplanta A. 27002 LUGO. Teléfonos: 982 221 278, 636 952 893, 610 215 366.

Email: transmedia@ctransmedia.com. Web: www.ctransmedia.com Administración: AGER Servicios Empresariais SL. Praza da Mercé de Conxo 1, 1º B. 15706 Compostela. Teléfono: 981 534 350. Email: ager@ager.com.es.

Web: www.ager.com.es Imprime: Gráficas Rigel SA. Tirada: 10.000 exemplares.

Depósito Legal: C-1.292/94 - Afriga non se responsabiliza do contido dos artigos e colaboracións asinados.

AFRIGA ANO XVII - Nº 93

5

6

XENÉTICA

OS 30 MELLORES TOUROS ESPAÑOIS POR ICO 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

PEREJIL KLASSIC BOTIN ET TV TL PO-FAROLA ONTARIO ET ALH MARKWELL OSAKA ET TV TL BOS GOLDWYN GOLIAT ET BOS TITANIC TYPER ET DIAMOND FREEMAN ET TV TL SANDY SANDOKAN TV TL LAGUNAK SURF ET TV TL BOS MORTY MONROI ET BOS BOLIVER BONABAL ET PEARLS RISING STAR ET TV TL REGAN SUDOKU ET TV TL PENA GOLDWYN BLITZ TRANQUIL-O BOS REGGIE REDENTOR ET MARCELO GOLDWYN GOMEZ TL GQ EMIR TV TL

A11518 A11491 A11539 111578 111552 A11507 A11543 A11552 111493 111509 211248 A11527 111570 111527 111545 211334 A11356

5 772 0,05 4 848 -0,09 5 225 0,32 6 335 0,31 5 650 0,19 4 971 -0,06 5 1.104 -0,42 6 856 0 4 1.223 -0,32 5 488 0,08 2 899 -0,31 5 273 0,12 6 576 -0,23 5 747 0,01 5 321 0,15 6 298 0,16 0 883 -0,07

Código I.A: código de inseminación artificial Ano Nac: ano de nacemento do touro Fiab. Prod: fiabilidade para a proba de produción IPP: índice de patas e pés ICU: índice combinado de ubres IXT: índice xeral de tipo

33 22 38 41 42 29 -3 31 11 25 2 21 -1 28 26 26 25

-0,05 0,09 0,29 0,24 0,14 -0,08 -0,16 0,06 -0,1 0,04 -0,1 -0,03 -0,08 0,11 0,17 0,09 0

20 36 34 33 34 23 19 33 29 19 19 6 11 35 26 18 28

88 1,33 1,83 1,66 89 0,08 1,07 0,39 91 1,52 1,32 2,09 87 0,58 1,52 0,95 87 1,7 0,99 0,97 87 -0,01 1,53 1,09 87 0,87 1,36 1,44 86 0,69 0,2 0,72 92 0,19 1,28 0,86 91 0,31 1,91 0,72 96 0,35 1,7 1,4 92 2,23 2,11 1,94 90 1,31 1,83 2,05 94 -0,79 1,04 0,07 91 1,52 0,99 1,77 92 1,07 2,1 2,24 99 1,81 1,04 1,14

89 87 91 85 85 85 86 86 90 89 95 92 87 92 89 90 99

Fiab.

RCS 104 78 102 94 104 86 93 91

RCS

111 108 97 111 105 111 116 93 90 106 115 100 103 104 114 106 110 102 117 100 110 118 98 113 99 102

85 88 77 85 93 92 86 86 90 82 84 86 81 81 81 81 78 88 87 95 87 84 90 86 87 99

Lonxevidade Fiab.

Lonx.

Lonx.

113 35 117 66 112 38 111 44 114 39 105 43 113 29 113 42 101 57 94 63 116 35 111 43 107 44 115 38 107 47 112 34 113 35 94 45 111 40 114 38 114 22 99 51 119 38 116 73 123 39 121 43 113 43 116 38 115 44 89 91

ICO ICO PERC 3.376 3.209 3.103 2.979 2.844 2.835 2.781 2.765 2.730 2.707 2.690 2.660 2.649 2.648 2.615 2.592 2.577 2.570 2.530 2.528 2.527 2.519 2.510 2.506 2.490 2.479 2.466 2.452 2.448 2.446

99 99 99 99 99 99 99 99 99 99 98 98 98 98 98 98 98 98 98 98 98 97 97 97 97 97 97 97 97 97

Cruzamento Goldwyn x BWM BWM x Rudolph Boliver x BWM Goldwyn x Titanic O-Man x Outside O-Man x Storm Shottle x Finley Boliver x Magna Oman x BWM Morty x Bellwood Laudan x BWM Blitz x Jolt Goldwyn x Morty Boliver x Magna Oman x Aaron Oman x Durham Goldwyn x BWM Titanic x Convincer Freelance x BWM Mr. Sam x Aaron Shottle x BWM Morty x Rubens Boliver x BWM Durham x Duster Mr. Sam x Outside Goldwyn x Blitz Oman x Convincer Reggie x James Goldwyn x Jordan Emerson x Lord Lily

Fiab. Tipo: fiabilidade para a proba de tipo RCS: valor xenético para reconto celular LONX: valor xenético para lonxevidade ICO: índice xenético global PERC: percentil

Crta. LU-633 Km 76 27170 Portomarín - Lugo Telf: 982 547 505 Fax: 982 545 100 info@aviporto.com

AFRIGA ANO XVII - Nº 93

RCS

982 54 75 05

Fonte: CONAFE. Probas de xuño de 2011

Nº

Valoración Xenética Valoración PRODUCIÓN Xenética TIPO Código Ano Kg % Kg % Kg Fiab.

Fiab.

Nome IPP ICU IXT I.A. Nac. Leite Graxa Graxa Prot. Prot. Prod.

Tipo BOS GOLDWYN GOSPELL ET 111579 6 1.643 -0,1 48 -0,05 47 85 0,64 1,78 2,31 80 MARIO XACOBEO ET 111437 3 1.167 -0,14 28 -0,05 32 96 1,71 2,62 2,72 94 BOS BOLIVER BOER ET 111510 5 1.439 -0,3 20 0 46 91 0,51 1,38 0,55 90 COMESTAR GOLDWYN LAUTAMIC ET 111589 6 1.038 0,07 45 0,06 39 95 1,04 1,75 1,84 92 BOSS O-BEE MANFRED ORDES ET 111537 5 1.015 0,18 55 0,1 42 90 0,09 0,82 0,33 88 BOSS O-BEE MANFRED ONCE ET 111535 5 1.365 0,42 93 0,12 56 93 -0,28 -0,67 0,38 92 CANYON SONY ET TV TL A11568 6 1.070 -0,14 24 -0,05 29 84 0,99 1,65 1,24 85 PEREJIL KLASSIC VOLVO ET TV TL A11517 5 926 0,06 39 0,05 34 90 1,27 0,88 0,4 89 LYNCREST OREGON ET TV TL A11486 4 995 0,06 42 0,07 39 95 0,92 0,93 1,09 95 BOS MORTY TUNNO ET 111455 4 1.454 -0,39 11 -0,16 29 95 1,26 1,2 1,81 94 FEAN WALDSTER ET 111558 5 959 -0,1 25 -0,01 30 91 1,07 0,71 0,18 89 MANTOÑO DUNO 111549 5 1.744 -0,43 16 -0,28 25 91 0,91 0,53 0,83 88 MONO VENTURO ROMEO ET TV TL 211336 6 825 -0,01 29 0,02 28 94 0,25 2,3 2,25 93

3,(16$ (10) 3,(16$ (1/,'(5$=*2 3RZHU%RRVW DSRUWD SRWHQFLD H[WUD D ORV WUDFWRUHV 0) SURSRUFLRQDQGR KDVWD &9 DGLFLRQDOHV WDQWR HQ FDUUHWHUD FRPR HQ HO FDPSR

FRODERUD FRQ OD 21* 6DYH WKH &KLOGUHQ

&9

5(' 0) '( *$/,&,$ < $6785,$6 $ &258 $ 0 $ /,67( 9,//$9(5'( 6 / 2URVR 7HO 08,®2 680,1,67526 6 / 6DQ 6DGXUQLÎR 7HO $*5ª&2/$ &$5%$//(,5$ 6 / 3RQWHGHXPH 7HO 7$// &$67(//$1$ 6 & &DUEDOOR 7HO '(6,'(5,2 )$&$/ &DUEDOOR 7HO 7$//(5 $ 0$=$5,&26 6 / $ 3LFRWD 0D]DULFRV 7HO

/8*2 7$// )'2 5,9$6 6 / &RVSHLWR 7HO $*5ª&2/$ &$', 6 / 6DUULD 7(/ -8/,2 $/9,7( *$5&ª$ 3DVWRUL]D 7(/ 0$6,'( 0$48,1$5,$ 6 / %DUDOOD 7(/ &,$/ /(026 (,5( 6 / &KDQWDGD 7HO

0)

7$// /285(,52 5LEDGHR 7HO 285(16( '(6$*5, 6 / 4XLQWHOD GH &DQHGR 7HO $*5ª&2/$ 68 5(= ;LQ]R GH /LPLD 7HO 3217(9('5$ 7$//(5(6 3,®(,52 6LV¾Q 5LEDGXPLD 7HO 0$;,'(=$ 6 / /DOLQ 7HO

HV XQD PDUFD PXQGLDO GH $*&2

$6785,$6 -26¦ 0$18(/ 8= $/%$ 7LQHR 7HO $*5ª&2/$ &267$ 9(5'( *LMÐQ 7HO

3DUD P¾V LQIRUPDFLÐQ YLVLWH VX FRQFHVLRQDULR 0) R YLVLWH ZZZ PDVVH\IHUJXVRQ HV

8

CONVOCATORIAS

ALIMENTACIÓN CON ALGAS, NUTRIXENÓMICA E NUTRICIÓN PROGRAMADA, IDEAS DESTACADAS

A vixésimo sétima edición do congreso de Alltech celebrouse en Kentucky no mes de maio

O CONGRESO INTERNACIONAL DE ALLTECH ACHEGOU AS NOVAS LIÑAS DE INVESTIGACIÓN SOBRE SAÚDE ANIMAL E NUTRICIÓN Ramiro Fouz Africor Lugo

A empresa Alltech organizou unha nova edición do Congreso Internacional sobre Saúde Animal e Nutrición, ao que acudiron máis de 2.100 persoas procedentes de 72 países.

O evento foi denominado “The Game Changers” (“Os Axentes de Cambio”), tratando de aunar aqueles factores que están supoñendo cambios na forma de manexar e alimentar os animais e que producirán avances importantes na industria leiteira nos vindeiros anos. En tres días, relatores de todo o mundo avanzaron o que son as primeiras liñas de traballo e de investigación en alimentación animal.

Alltech é unha empresa líder no sector da nutrición e da sanidade animal, cunha traxectoria sorprendente dende a súa fundación, en 1980, sempre de man da innovación, con presenza en 128 países e con máis de 2.650 empregados.

“The Game Changers” é un foro de debate que aporta oportunidades aos profesionais para profundizar en temas especializados, que inclúen acuicultura, vacún de carne e leite, cabalos, polos, porcos, animais de compaña, calidade agroalimentaria, trazabilidade e comunicación cos consumidores.

AFRIGA ANO XVII - Nº 93

Un dos cambios que terá maior repercusión é o aumento da poboación mundial, que demandará cada vez máis alimento. Cunha poboación en constante crecemento, que se espera que chegue aos 9.000 millóns de persoas no ano 2050, a alimentación animal baseada no millo, a cebada e a soia terá un gran competidor a nivel dos mercados, o que fará que os prezos destes produtos sexan limitantes polo seu custo, polo que será necesario cambiar as estratexias na alimentación animal.

CONVOCATORIAS

Instalacións de Alltech para a produción de algas

Nesta liña de ir anticipándose a un futuro próximo, presentáronse propostas que, se ben nalgún caso son liñas de investigación que aínda están desenvolvéndose, tomarán cada vez máis forza en pouco tempo. A necesidade de ser máis eficientes conlevará replantexarse moitas das estratexias no manexo e na alimentación das vacas. Factores como a contaminación ambiental, a chamada “pegada de carbono”, obrigarán a formular racións máis eficientes e a orientarse a modelos produtivos máis sustentables. A maior produtividade menor pegada de carbono. É preciso mellorar a xenética, a nutrición e o manexo para reducir o impacto ambiental da gandería.

LIÑAS DE TRABALLO Unha liña que xa se está a desenvolver é a produción de algas como base da alimentación animal. Alltech dispón dunha instalación, unha granxa de algas, como eles a denominan, na que a través da transformación do dióxido de carbono en oxíxeno permite o crecemento de algas microscópicas en enormes cantidades, que posteriormente desecadas poden ser utilizadas na alimentación dos ruminantes. Esta será sen dúbida unha alternativa no mercado na medida na que se vaian cumprindo os prognósticos antes descritos.

Como unha alternativa ao quecemento global e á pegada de carbono que teñen a gandería e a agricultura propoñen modelos de granxas integradas e sustentables, que incorporan a produción da enerxía que consomen e son autodependentes á hora de subministrarlle o alimento aos animais (www.alltech.com/FutureOfFarming).

A doutora Inge Russell fixo unha presentación dunha das liñas de investigación máis interesantes de Alltech: a nutrixenómica. Denomínase así á ciencia que estuda a expresión dos xenes en relación coa nutrición e a aparición de determinadas enfermidades. Ten un potencial tremendo, tendo como primeira aproximación permitir, a través dunha dieta personalizada, evitar ou retrasar a aparición de enfermidades asociadas á interrelación entre xenes e nutrición.

A efectos prácticos, imaxinádevos que a través dunha análise de ADN, a partir dunha mostra de saliva, por exemplo, vos fan un perfil nutrixenómico, co que se elaboraría unha lista de recomendacións nutricionais personalizadas a fin de que só tomedes alimentos que vos permitan mellorar

Maqueta prototipo de granxa integrada e sustentable

UNHA LIÑA QUE SE ESTÁ XA A DESENVOLVER É A PRODUCIÓN DE ALGAS COMO BASE DA ALIMENTACIÓN ANIMAL. ESTA SERÁ SEN DÚBIDA UNHA ALTERNATIVA NO MERCADO

a vosa saúde e evitar enfermidades. Hoxe isto xa é posible (por 100$ e unha cota mensual adicional de 9$), podendo obter información de máis dun millón de marcadores de ADN do noso xenoma, que nos permiten ter información sobre a nosa resposta a determinados fármacos, se somos portadores de enfermidades de transmisión hereditaria, a nosa predisposición a determinadas enfermidades e a nosa resposta xenética a determinadas dietas ou exercicios. Esta información permitiríanos adaptar o ambiente que nos rodea ao noso xenotipo, mellorando a nosa saúde. Esta tecnoloxía estase a investigar tamen en produción animal.

Outra das liñas de traballo é a nutrición programada.

A partir de estudos sobre a metabolización dos nutrientes conséguense optimizar os rendementos tanto da transformación dos alimentos como da absorción dos nutrientes, de xeito que comendo o mesmo, ou alterando lixeiramente a ración, lógrase mellorar a eficiencia, reducindo os custos e obtendo mellores producións. Na súa intervención, a investigadora C. Thorp, de Irlanda, resaltou a importancia de coñecer en profundidade como realiza a vaca a conversión do alimento como ferramenta para optimizar a eficiencia da ración. Por exemplo, unha vaca excreta do 65% ao 75% do nitróxeno que consome, é dicir, só se queda cun 30%, o que fai ver a baixa eficiencia na conversión do nitróxeno e, polo tanto, da proteína da ración.

Como exemplo de nutrición programada producen unha carne co nome de “Alltech Angus”, conseguindo que teña menos graxa e menos calorías ao tempo que máis tenrura. Á parte desta optimización na calidade do produto, obteñen melloras de ata un 20% na ganancia diaria, o que permite reducir en 30 días o cebo do animal, xunguindo eficiencia e mellora do produto.

AFRIGA ANO XVII - Nº 93

9

10

CONVOCATORIAS

UNHA DAS ÁREAS DE INVESTIGACIÓN MÁIS INTERESANTES DE ALLTECH É A NUTRIXENÓMICA. A TRAVÉS DUNHA DIETA PERSONALIZADA PERMITE EVITAR OU RETRASAR A APARICIÓN DE ENFERMIDADES ASOCIADAS Á INTERRELACIÓN ENTRE XENES E NUTRICIÓN

O congreso reuniu aos profesionais en alimentación animal máis acreditados a nivel mundial

Así mesmo, na liña de ser máis eficientes para facerlle fronte a todos os cambios que se aveciñan, interviron varios relatores que falaron de como mellorar a eficiencia nutricional. Fíxose fincapé na importancia da homoxeneización da ración, amosando como cun mesturado correcto e cun corte de precisión da forraxe polo carro mesturador se produce máis leite con menos alimento, xa que o animal come todo o que o nutricionista formula e nas proporcións que foron formuladas, á vez que as vacas son máis eficientes na transformación do alimento. Á hora de racionar, débeselle dar máis importancia á integridade estrutural da fibra que á lonxitude da fibra, polo que máis importante que a fibra sexa máis ou menos larga o é que estea ben cortada e non machacada.

Tamén se tratou o potencial que teñen moitos subprodutos que hoxe se desprecian na alimentación da vaca de leite polo seu perfil nutricional, pero que son unha alternativa moi interesante, abaratando a ración, tras o emprego de enzimas e outros produtos que melloran a súa eficiencia a nivel do rume.

Outra liña de investigación, exposta por Amanda Gheman, é a de traballar con proteínas con todo o perfil de aminoácidos que a vaca necesita, capaces de pasar polo rume sen ser degradadas na súa totalidade. As actuais proteínas non degradables no rume non posúen a totalidade dos aminoácidos que precisan ser absorbidos a nivel intestinal. O emprego destas proteínas protexidas, con todo o perfil de aminoácidos que a vaca necesita, permiten reducir a cantidade de proteína na ración, xa que a que se achega é máis eficiente, abaratando o custo da ración.

Entre os relatores do congreso estivo o profesor Jud Heinrichs, que coñecimos en persoa na charla que deu en Muimenta no mes de abril. Na súa intervención fixo ver a importancia da nutrición da xata nos primeiros meses de vida e como a nutrición nestas idades temperás condiciona o seu futuro produtivo. O traballo que presentou mostra como a produción de leite está influenciada pola alimentación da xata ata o seu primeiro ano de vida. O control da achega dos distintos nutrientes e a cantidade e a periodicidade con que os recibe é fundamental para acadar altas producións de leite en idade adulta, pero o novidoso da investigación non é o que debe comer, senón cando o debe

AFRIGA ANO XVII - Nº 93

Un dos relatores foi o profesor Jud Heinrichs, quen estivo recentemente en Muimenta

comer. Tamén puntualizou que a alimentación da xata non comeza dende o seu nacemento, senón dende a súa concepción, e como a forma en que sexa alimentada nesta fase, aínda en xestación, vai condicionar igualmente o seu futuro produtivo, polo que a nutrición da vaca seca cobra se cabe máis importancia da que xa tiña.

O profesor Martin Kaske, de Hannover, falou da importancia de controlar o estrés metabólico da vaca de alta produción e de como o balance enerxético negativo, que fai que a vaca perda moito peso despois do parto, se convirte nun factor de risco de enfermidade. Un dos factores clave é controlar a condición corporal, evitando o excesivo engraxamento da vaca, xa que a elevada condición corporal antes do parto conleva a alteración do metabolismo da insulina, producindo un desorde metabólico no animal. Neste punto salientou que os desordes metabólicos son unha consecuencia individual e que non son debidos a unha alta produción de leite, polo que manexando correctamente a vaca seca e maximizando a inxesta despois do parto pódense acadar altas producións sen poñer en perigo a saúde da vaca e sen condicionar a súa reprodución.

Sen dúbida, foi un congreso moi intensivo e proveitoso, onde se fai unha “posta ao día” nas principais liñas de investigación e de traballo dos profesionais máis acreditados a nivel mundial.

CONVOCATORIAS

Fernando Rodríguez Gandoy (Africor Lugo)

POXA DE GANDO FRISÓN. CASTRO DE RIBEIRAS DE LEA, 4 DE XUÑO

Chusco Buckeye Camila foi a vaca que acadou o maior prezo das presentadas polos gandeiros

Bos Jelder Ravena ET, a xovenca máis cotizada

O PREZO MEDIO DA RESES PRESENTADAS ACADOU OS 2.157 EUROS

O sábado 4 de xuño celebrouse en Castro de Ribeiras de Lea (Castro de Rei, Lugo) a segunda poxa de gando frisón do ano que, se ben non tivo a afluencia de público doutras convocatorias, si congregrou bastantes compradores.

A xornada rematou con 15 animais vendidos dos 17 ofertados, a un prezo medio de 2.157 euros e acadando un volumen de vendas de 32.350 euros.

Bos Jelder Ravena ET, presentada pola Finca de Bos (Fefriga), obtivo a maior cotización, ao ser adxudicada por 2.650 euros. Trátase dunha xovenca da familia Southwind Saturday preñada de outubro con Jordan e filla de Regan-

crest DL Raveena, unha vaca americana de 88 puntos que completa nove xeracións MB ou EX. Das reses levadas polos gandeiros, a que alcanzou o maior prezo foi Chusco Buckeye Camila, da gandería Chusco (Ribadeo), vendida en 2.400 euros. Esta xovenca está preñada de setembro cun embrión de Bos Allen Cuxa x Bolton.

EMPRESA 1ª LÍNEA DE NUTRICIÓN ANIMAL

BUSCA

AUTÓNOMOS VENDEDORES - DISTRIBUIDORES Para zonas libres de Galicia, Asturias, Santander, León, Segovia y Ávila UÊDisponer de almacén y furgón UÊIndispensable conocimiento del sector ganadero UÊPersona dinámica y responsable UÊSeriedad comercial UÊFormación a cargo de la empresa UÊDiscreción para personas empleadas UÊAceptamos que lleve otros productos que no sean competencia INTERESADOS ENVIAR C.V. AL FAX 93.8122128

AFRIGA ANO XVII - Nº 93

11

12

CONVOCATORIAS

XVII FEIRADEZA. LALÍN, 11-12 DE XUÑO

Africor Pontevedra

A lalinense Gandería Blanco fíxose con tres dos mellores premios do certame: xovenca gran campiona, vaca gran campiona e mellor criador.

Blanco Megatila, xovenca gran campiona

O CONCURSO DE GANDO FRISÓN PUXO DE MANIFESTO O EXCELENTE NIVEL DOS ANIMAIS DA COMARCA A décimo sétima edición do concurso de gando frisón Feiradeza pasará á historia non só polo elevado nivel dos animais participantes senón tamén por ser a primeira vez que se celebra no complexo Lalín Arena, inaugurado o pasado mes de outubro.

A tradicional cita gandeira reuniu na capital do Deza a máis de 3.000 persoas que presenciaron o concurso de raza frisona e o de novos manexadores. As 31 ganderías participantes, procedentes das comarcas de Deza e Tabeirós-Terra de Montes, concorreron cun total de 115 animais que puxeron de manifesto o prestixio das explotacións da zona.

Manteiga Xacobeo Fany converteuse na xata campiona

AFRIGA ANO XVII - Nº 93

A Gandería Blanco (Pardesoa, Lalín) volveu copar, un ano máis, o maior número de premios, conseguindo o triplete de xovenca gran campiona, vaca gran campiona e mellor criador.

PALMARÉS GANDERÍA XATAS ATA 8 MESES Kinteiro Sánchez Grecia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kinteiro XATAS 8-10 MESES Manteiga Antroido Careta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Manteiga SC XATAS 11-13 MESES E XATA CAMPIONA Manteiga Xacobeo Fany. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Manteiga SC XOVENCAS 14-17 MESES Pauli Xacobeo 122. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pauli XOVENCAS 18-21 MESES, XOVENCA CAMPIONA E GRAN CAMPIONA DE XOVENCAS Blanco Megatila . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Blanco XOVENCAS 22-28 MESES Doygle Bolton Tana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Doygle SC VACAS ATA 30 MESES Manteiga Dancer Rula. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Manteiga SC VACAS 31-36 MESES E VACA NOVA CAMPIONA Berdon Goldwyn Tella . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Berdon VACAS 3 ANOS Fraga Goldwyn Goldra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Fraga VACAS 4 ANOS, VACA INTERMEDIA CAMPIONA E CAMPIONA PROVINCIAL Berdon Allen 5571 Chenoa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Berdon VACAS 5 ANOS Blanco.H Duplex Sonia 315 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Blanco VACAS 6 ANOS OU MÁIS, ADULTA CAMPIONA E GRAN CAMPIONA Pebi Venel 8402 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Blanco MELLOR CRIADOR Gandería Blanco

CONVOCATORIAS

Pebi Venel 8402 alzouse co título de vaca adulta campiona e gran campiona

IV POXA FEIRADEZA NOME . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . PREZO SAÍDA . . . . . . . . . . PREZO FINAL BOS PRONTO ALIZIA ET . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.400 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.450 GVARELA ROUMARE RUSA . . . . . . . . . . . . . . . 1.200 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.150 GVARELA BRONCO PALIO ET . . . . . . . . . . . . . . 700 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 700 SANTAEULALIA TALENT 164 . . . . . . . . . . . . . . 1.200 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.800 BOS ALEXANDER DORNA . . . . . . . . . . . . . . . . 1.400 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.000 BOS ALEXANDER BURCA . . . . . . . . . . . . . . . . 1.400 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.500 BOS JET STREAM FIONA ET . . . . . . . . . . . . . . 1.400 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.750

No palmarés tamén despuntaron a Gandería Manteiga SC (Vila de Cruces), que se fixo co premio de xata campiona e co de vacas ata 30 meses, e a Gandería Berdon, que destacou con Berdon Allen 5571 Chenoa, merecedora do premio á mellor vaca en lactación de catro anos, vaca intermedia e campiona provincial.

O encargado de dirimir o certame foi o xuíz portugués José Manuel Simoes Dias, pertencente á Asociación Holstein Frisona de Portugal.

POXA E MANEXADORES O sábado pola tarde tivo lugar a cuarta poxa de gando frisón, na que participaron oito animais de alta xenética. O volume total de vendas foi de 14.350 euros, situándose o prezo medio en 2.275. A maior cotización, 2.750 euros, conseguiuna Bos Jet Stream Fiona ET, unha femia procedente da Finca de Bos (Fefriga) cuxo prezo de saída era de 1.400 euros.

O concurso de manexadores, celebrado tamén durante a xornada do sábado, dividiuse en dúas seccións. Na categoría de menores de 10 anos, o primeiro posto foi para Fátima Míguez Miguens, e na de entre 10 e 15 foi Iago Pereiro quen se encumbrou na primeira posición.

O título de vaca intermedia campiona e campiona provincial foi para Berdon Allen 5571 Chenoa AFRIGA ANO XVII - Nº 93

13

14

CONVOCATORIAS

XXXIV SEMANA VERDE. SILLEDA, 16-19 DE XUÑO

Fernando Rodríguez Gandoy (Africor Lugo)

Pozo Allen 5275 Mimosa, vaca gran campiona de Galicia

AS GANDERÍAS LUCENSES REPARTÍRONSE OS PRINCIPAIS PREMIOS DO CERTAME DE GANDO FRISÓN Pozo Allen 5275 Mimosa, da gandería lucense Pozo, converteuse na vaca gran campiona da vixésima edición do concurso autonómico da raza frisona no que participaron 110 reses procedentes da Coruña, Lugo e Pontevedra. A Semana Verde tamén acolleu a XVI subasta Top Bos, que acadou os 203.000 euros en vendas, e o concurso de manexadores, dándolle continuidade ao carácter gandeiro desta feira.

Os pasados 17 e 18 de xuño celebrouse en Silleda, no marco da Semana Verde de Galicia 2011, a vixésima edición do Concurso Autonómico de Raza Frisona. Á tradicional cita gandeira concorreron este ano 110 reses das que 30 procedían da provincia da Coruña, 49 da de Lugo e 31 da de Pontevedra. En canto á distribución dos premios, foron tres ganderías lucenses as que se repartiron os máis destacados.

A gandería Pozo foi a gran triunfadora do certame ao erixirse cos títulos de vaca gran campiona con Pozo Allen 5275 Mimosa, xovenca gran campiona con Pozosaa Jasper Paula e xata campiona con Pozosaa Spirte 0377 Susi.

Pola súa banda, a Gandería Cid (Barreiros, Lugo) conseguiu o premio de vaca adulta de seis anos ou máis e reserva gran campiona con Cid Roy Muesle. A esta distinción súmase a de mellor xata de entre 14 e 16 meses con Cid Laurin Marca.

O premio ao mellor criador de Galicia tamén foi para a provincia de Lugo, neste caso para a SAT Rei de Miñotelo (A Pastoriza), situándose en segundo lugar a chantadina Casa Capón. A gandería pastoricense foi merecedora ademais do título de vaca intermedia campiona, vaca intermedia de catro anos e mellor xata de entre 11 e 13 meses.

O resto das ganderías que figuran no palmarés son Dubra SC (Trazo, A Coruña), gañadora da vaca nova campiona; Blanco (Lalín, Pontevedra), que conseguiu o premio á mellor xovenca de entre 17 e 19 meses; e SAT Sandamil (Castro de Rei, Lugo), gañadora da vaca nova da sección entre 30 e 36 meses.

O concurso, organizado pola Federación Frisona Galega (Fefriga) e a Fundación Semana Verde de Galicia, estivo arbitrado polo xuíz internacional Jeff West, pertencente á Asociación Holstein de Canadá.

Consulta os vídeos do concurso na web www.revistaafriga.com AFRIGA ANO XVII - Nº 93

LÍDERES EN FABRICACIÓN DE ASTILLADORAS HIDRÁULICAS VERTICALES Y HORIZONTALES DE 8, 12, 15, 20 Y 25T.

BATIDORES DE PURÍN REFORZADOS, RÍGIDOS O ARTICULADOS DE 4 A 8 M”

CORTABOLAS DE SILO

CULTIVADOR CHISEL

ENCAMADORA DE ARENA, PAJA, CASCARILLA, ETC. DISTRIBUIDORES DE PALAS CASTILLERO PARA GALICIA Y ASTURIAS

DISTRIBUIDORES DE TRITURADORAS PICURSA PARA GALICIA Y ASTURIAS

TRITURADORAS FORESTALES DE MARTILLO MÓVIL O FIJO, TRITURADORAS AGRÍCOLAS Y TRITURADORAS DE BRAZO.

W W W. C O R B A R S L L . C O M

MAQUINARIA AGRÍCOLA CORBAR, S.L.L. Polígono Industrial San Julián de la Vega, s/n 27614 Sarria, Lugo // E-mail: Corbar@corbarsll.com Telf. y Fax: 982 53 14 63 // www.corbarsll.com

VISÍTANOS O LLÁMANOS TE HAREMOS UNA DEMOSTRACIÓN

16

convocatorias

O premio de mellor criador de Galicia foi para a gandería Rei de Miñotelo

PALMARÉS

Gandería XATAS 4-7 MESES Xepe Hvezda Rosana Roja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . SAT A Campa XATAS DE 8-10 MESES E XATA CAMPIONA Pozosaa Spirte 0377 Susi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pozo XATAS 11-13 MESES Rey 511 Carli Spirte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rei de Miñotelo XATAS 14-16 MESES Cid Laurin Marca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Cid XOVENCAS 17-19 MESES Blanco Megatila . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Blanco XOVENCAS 20-26 MESES, CAMPIONA E GRAN CAMPIONA DE XOVENCAS Pozosaa Jasper Paula . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pozo VACA NOVA ATA 30 MESES E VACA NOVA CAMPIONA G.Dubra.S.C. 238 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dubra SC VACA NOVA 30-36 MESES Sandamil M.S. Megamagic Melani . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . SAT Sandamil VACA INTERMEDIA 3 ANOS E VACA INTERMEDIA CAMPIONA Rey 454 Rosita Goldwyn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rei de Miñotelo VACA INTERMEDIA 4 ANOS Rey 434 Natacha Goldwyn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rei de Miñotelo VACA ADULTA 5 ANOS, ADULTA CAMPIONA E GRAN CAMPIONA DE VACAS Pozo Allen 5275 Mimosa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pozo VACA ADULTA 6 ANOS OU MÁIS Cid Roy Muesle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Cid MELLOR CRIADOR Gandería Rei de Miñotelo

Pozosaa Jasper Paula, xovenca gran campiona de Galicia

POXA E MANEXADORES O sábado pola tarde tivo lugar unha nova edición da subasta Top Bos, á que se presentaron 40 exemplares de gando frisón de alta calidade xenética procedentes da Finca de Bos (Fefriga). Cun prezo de saída que oscilou entre os 2.000 e os 2.500 euros, a poxa pechouse con 35 vendas que sumaron 203.000 euros, a un prezo medio de 5.800.

A femia que acadou a cotización máis alta foi Bos Shottle Secret ET, adquirida pola gandería A Campa (Curtis, A Coruña) por 21.800 euros. A bastante distancia situáronse Bos Alexander Mahe, pola que a gandería Flora (Asturias) pagou 8.100 euros, e Bos Sócrates Beverly ET, que marchou para a cooperativa Ugasma (Boimorto, A Coruña) por 7.900 euros.

Completando as actividades gandeiras da Semana Verde, o domingo celebrouse o XXVII Concurso de Manexadores Memorial Luis Louzao, que se dividiu en catro categorías máis unha quinta na que participaron os dous primeiros clasificados das seccións primeira, segunda e terceira.

Na primeira categoría, na que competiron os maiores de 21 anos, o primeiro posto foi para José María Pérez García, da gandería Pérez (Palas de Rei, Lugo). Na segunda, que englobou a mozos entre 16 e 21 anos, proclamouse campión José Alberto Iglesia Vila, da gandería Rei de Miñotelo (A Pastoriza, Lugo). Jorge Vázquez Cuñarro, da Casa Capón (Chantada, Lugo), conseguiu o primeiro posto da terceira sección, na que participaron rapaces entre 10 e 15 anos. Finalmente, na categoría dos menores de 9 anos foi Xoan Dono Sánchez, da gandería Dono (Frades, A Coruña), quen se fixo coa primeira posición.

Xa na final escolléronse os mellores manexadores do certame: o campión foi José Alberto Iglesia Vila e o subcampión José María Pérez García, sendo a mención de honra para a asturiana Alba Álvarez Núñez.

Na sección cuarta do concurso de manexadores participaron cativos menores de 9 anos

José Alberto Iglesia gañou o concurso de manexadores e foi nomeado ademais gran campión de manexadores de Galicia

Consulta os vídeos do concurso na web www.revistaafriga.com AFRIGA ANO XVII - Nº 93

Planeta ganadería

Idoine- Rennes

Del 13 al 16 de septiembre Rennes - Francia

EL SALÓN INTERNACIONAL DE LA GANADERÍA Tél. : +33 223 48 28 80 - international@space.fr

www.space.fr

18

CONVOCATORIAS

RESULTADOS DA XVI POXA TOP-BOS ANIMAL BOS TRUMAN SASHA ET BOS RUBENTOT LORIA BOS PRONTO LICORICE ET BOS ALEXANDER SAMANTHA BOS STOL JOC SHONA ET BOS GOLDWYN JULIA BOS SANCHEZ BAIONA BOS BAXTER BRIGITTE ET BOS MILLION ROSALIN BOS SOCRATES BEVERLY ET BOS SIDNEY LIS ET BOS SANCHEZ LARA BOS MR SAM LADY ET BOS LAWIN BOY JODIE ROJA ET BOS SHOTTLE SECRET ET BOS BAXTER DONNA BOS ALEXANDER MIREYA BOS GOLDWYN TAISH BOS DOLMAN TANIA ET BOS PAGEWIRE SABELA ET BOS ASHLAR TIFANY ET BOS GOLDWYN JESSY BOS ALEXANDER MAUI ET BOS ALLEN CUXA ET BOS ALEXANDER MAHE BOS LOU ANNE ET BOS STALLION ANEKA BOS BAXTER LUBANIA BOS JASPER FELICE ET BOS PLANET TRUDY BOS DOLMAN ANAIS BOS GOLDWYN ANABEL BOS JEEVES SHERICE ET BOS MR BURNS LAUSINTIA ET BOS BUCKEYE VALQUIRIA

PREZO REMATE 4.400 3.400 3.800 2.900 7.700 4.800 4.200 3.000 3.600 7.900 5.300 5.000 4.700 6.800 21.800 6.500 5.000 5.100 3.100 7.800 4.000 5.900 5.300 4.700 8.100 6.100 5.100 5.100 4.600 7.300 6.500 4.400 6.500 6.500 6.100

Bos Shottle Secret ET, vendida por 21.800 euros

COMPRADOR VICENTE VARELA GONZÁLEZ VICENTE VARELA GONZÁLEZ SAT TEIXEIRO IGLESIAS FERRADAS, SC SAT A CAMPA SAT SAN VICENTE DE NIVEIRO GANDERÍA RAPACES, SC IGLESIAS FERRADAS, SC SAT RIAL UGASMA, S.COOP. GALEGA GANDERÍA CANDENDO CASAS DE ARRIBA SAT REI DE MIÑOTELO SAT XOIOS SAT A CAMPA GANDERÍA CANDENDO GANDERÍA RAMOS, SC GANDERÍA CABANAS IGLESIAS FERRADAS, SC AFRICAMA SAT EMILIO DO JAIME AFRICAMA GRANXA RIVEIRA, SC SAT SAN VICENTE DE NIVEIRO GANADERÍA FLORA GAND. EL CRUCE & ALBERTO MEDINA GANADERÍA LAMAS GANDERÍA MACEIRAS, SAT SAT CARBALLEIRAS LANDEIRA SCG SAT SAN VICENTE DE NIVEIRO CASA DE LOLA OS AMERICANOS/SAT CARBALLEIRAS SAT SAN VICENTE DE NIVEIRO SAT A FARRAPA TOTAL: 203.000 MEDIA: 5.800

LOCALIDADE MONFERO MONFERO A PASTORIZA LALÍN CURTIS VAL DO DUBRA MONFERO LALÍN SANTA COMBA BOIMORTO TORDOIA OROSO A PASTORIZA LARACHA CURTIS TORDOIA VIMIANZO SANTIAGO LALÍN TALAVERA DE LA REINA COSPEITO TALAVERA DE LA REINA ARANGA VAL DO DUBRA VALDÉS AÑORA/GIJÓN LALÍN DOZÓN LALÍN NEGREIRA VAL DO DUBRA ARZÚA VILA DE CRUCES/LALÍN VAL DO DUBRA NEGREIRA

MÁIS DE 100.000 VISITANTES Durante o acto de inauguración desta convocatoria da Semana Verde de Galicia, o conselleiro de Presidencia, Alfonso Rueda, e o de Medio Rural, Samuel Juárez, incidiron na aposta pola dinamización dos sectores agrogandeiro e forestal como eixos estratéxicos da economía galega.

Nesta ocasión, en Silleda estiveron presentes 886 expositores de 17 países e programáronse máis de 70 actividades. Á parte das gandeiras, agrícolas e forestais que caracterizan a feira, os visitantes puideron disfrutar doutras alternativas de comercio e ocio relacionadas co ámbito da alimentación, xardinería, medio ambiente, mundo equino e canino, animais de compañía, tempo libre, etc.

Segundo a organización, este ano a feira clausurouse superando amplamente os 100.000 visitantes do ano anterior, cando a entrada ao recinto foi gratuíta por primeira vez na súa historia.

Consulta os vídeos do concurso na web www.revistaafriga.com AFRIGA ANO XVII - Nº 93

PROVINCIA A CORUÑA A CORUÑA LUGO PONTEVEDRA A CORUÑA A CORUÑA A CORUÑA PONTEVEDRA A CORUÑA A CORUÑA A CORUÑA A CORUÑA LUGO A CORUÑA A CORUÑA A CORUÑA A CORUÑA A CORUÑA PONTEVEDRA TOLEDO LUGO TOLEDO A CORUÑA A CORUÑA ASTURIAS CÓRDOBA/ASTURIAS PONTEVEDRA PONTEVEDRA PONTEVEDRA A CORUÑA A CORUÑA A CORUÑA PONTEVEDRA A CORUÑA A CORUÑA

Mesland

DUPLEX

aAa 315246 Excelente

Durham (EX-90) x Emory Emerald (EX-91) x Hillary (EX-94)

GODIN ALEXI DUPLEX (EX-94)

Imbatible u na vez más Núm ero 1 mund

ial

CARBALLO JAZMIN DUPLEX 603 Criador: SAT Casa Carballo (Pol-Lugo) Vaca nº 1 en CALIFICACION FINAL 10 hijas de DUPLEX entre las 20 mejores vacas en CALIFICACION FINAL CONAFE Junio 2011

Astrahoe RBRT Duplex Rayna (EX-91, EX-94-SM)

ESCOLMO, S.L. Distribuidor para Galicia y Asturias C/ Magnolia, 80 bajo 27003 - Lugo Tfno.: 982 217 633 Fax: 982 213 144 e-mail: escolmo@gmail.com

ABEREKIN, S.A. Centro de Inseminación

www.aberekin.com

Gomas y Camas para Vacas Limpiezas Autom谩ticas Estabulaciones Libres distribuci贸n material gandeiro

COMEDEROS TOLVAS PARA PIENSO

PARA COLGAR SOBRE BARRERAS

TOLVA

SELECTIVA PARA PIENSO

CORRALETAS Y MANGAS SELECTORAS

COLCHONES, PISO DE GOMA DE UNA SOLA PIEZA PARA PATIOS Y GOMA PUZZLE PARA SALA DE ESPERA DIBUJOS PARA PROPORCIONAR UN MAYOR AGARRE // REFUERZO INTERIOR DE NYLON // GOMA EN UNA SOLA PIEZA HASTA LOS 120 METROS DE LARGO

Mร S DE 1 MILLร N DE VACAS DUERMEN EN COLCHONES BIORET

LIMPIEZAS AUTOMร TICAS DE CABLE

Mร S DE 50.000 LIMPIEZAS INSTALADAS EN EUROPA

LA AUTร NTICA LIMPIEZA ALEMANA, NO COMPRE IMITACIONES

Polรญgono Industrial do Corgo, parcela 3, 27163 O Corgo (Lugo) .OVO TELร FONO 4/.) s 3ERVICIO 4ร CNICO E-mail: toni@dismagan.es // Web: www. dismagan.es

distribuciรณn material ganadero

Distribuidor en Asturias: !LMACENES ,ADISLAO 3 , 0OLร GONO %L :ARRร N 3 . ,A %SPINA 3ALAS !STURIAS 4LF

22

INSTALACIÓNS

O acabado das naves, combinando formigón e madeira no exterior e no interior, encaixa moi ben no contorno rural

O USO DE MADEIRA CERTIFICADA NO ESTABLO NOVO DE VACÚN DO CIAM Hai case un ano que o Centro de Investigacións Agrarias de Mabegondo (CIAM) empezou a usar o seu novo establo de vacún, feito con madeira de piñeiro do país certificada polo Centro de Innovación e Servizos da Madeira (CIS-Madeira). É unha aposta por empregar nas instalacións gandeiras un material construtivo existente en Galicia, renovable e ecolóxico que dá bos resultados de benestar animal.

Pepe Salvatierra Rico. Enxeñeiro Técnico Agrícola Oscar Santaclara Estévez. Área de Innovación e Tecnoloxía de CIS-Madeira

INTRODUCIÓN Os antigos establos do CIAM, que á súa vez eran os primeiros que se construíron cando abriu o centro a finais dos 70, tiñan 32 anos. Daquela estaban considerados polos expertos investigadores europeos que os coñecían como do máis avanzado de Europa en instalacións gandeiras. Tratábase de naves ergueitas a base de piares de formigón, estrutura de vigas e correas de formigón, cuberta de fibrocemento (Uralita) e peche con bloque tamén de formigón. Non obstante, os

AFRIGA ANO XVII - Nº 93

tellados eran baixos, tiñan pouca ventilación e dábanse malas condicións para a limpeza mecanizada. Polo tanto, os establos non resultaban moi adecuados para proporcionarlles confort aos animais e comodidade aos traballadores. Tendo en conta que calquera instalación gandeira de máis de 30 anos se queda obsoleta en case todos os seus elementos construtivos, e que as do CIAM xa estaban amortizadas e caducas, foi imprescindible acometer a construción doutras para cubrir as necesidades actuais e futuras do centro.

instalacións

COA CONSTRUCIÓN DO ESTABLO CON MADEIRA DE PIÑEIRO DO PAÍS INTENTAMOS INICIAR OUTRA TENDENCIA NO USO DE MATERIAIS EXISTENTES EN GALICIA E QUE SON RENOVABLES E ECOLÓXICOS A MADEIRA NO PROXECTO Na planificación das obras atendeuse ao cumprimento dunha serie de obxectivos fundamentais, dado que se atopan nun centro de investigación e poden ser referentes para o sector gandeiro. E un destes obxectivos foi o de usar preferentemente madeira na súa construción, o que resulta novidoso xa que en todas ou case todas as instalacións que se executan dentro e fóra de Galicia se emprega o formigón.

Coa construción do establo do CIAM con madeira de piñeiro do país (Pinus pinaster) intentamos iniciar outra tendencia no uso de materiais existentes en Galicia e que son renovables e ecolóxicos, pois emiten menos CO2 no seu proceso de fabricación, transporte e colocación, reducindo en consecuencia o efecto invernadoiro.

Ademais destes beneficios ecolóxicos e medioambientais, o uso da madeira no sector agrícola, forestal e gandeiro comporta estoutras vantaxes: • A preparación da madeira en taller permite reducir a montaxe en obra.

• Menos peso e máis facilidade de manexo na obra e no transporte. Isto pódese facer en camións normais e as grúas de montaxe serían máis pequenas.

• A madeira pódese combinar con ferro, formigón e outros materiais.

• Valorización da madeira de piñeiro, xa que a producida en Galicia vai case toda para encofrados, caixas, palés, aglomerado e pasta de papel, que produce pouco valor engadido.

CARACTERÍSTICAS DO ESTABLO O novo establo levantouse no sitio onde estaba o anterior para aproveitar a plataforma, tanto para a cimentación coma para os desniveis que son necesarios para os desaugadoiros.

Detalle da madeira empregada na cuberta das naves

Consta de dúas naves separadas entre si 8 metros, onde se sitúa a manga de manexo. A estrutura está formada por piares de formigón de 0,30 x 0,30 metros, cerchas de madeira de distintos anchos de luz e correas tamén de madeira. A cercha únese cos piares por medio de pezas de ferro galvanizado, que van atornilladas a eles e, á súa vez, ás cerchas. Os elementos da cercha van todos atornillados con tornillo pasante, con rosca e arandela. As correas tamén se atornillan ás cerchas con tornillos tipo tirafondo. Nos testeiros de cada unha das naves crúzanse correas en diagonal para evitar os movementos de torsión no conxunto da estrutura. Ditas correas van colocadas entre o testeiro e a primeira cercha en cada extremo das naves.

A altura das naves é de 5 metros na parte baixa e 7,5 na alta. Cada nave (ou módulo de nave) está cuberta a dúas augas. Nos módulos de gando, na cumbreira, leva un sistema de ventilación non forzado cun telladiño sobreelevado ao longo de toda a cuberta, formando unha especie de “sombreiro” que permite circular o aire sen deixar pasar a auga; a estrutura deste soporte é tamén de madeira.

En canto á cuberta, está formada por chapa de ferro pintada, tipo sándwich, de 4,5 centímetros de espesor e con poliuretano de illante, que ten moi bo comportamento tanto para o frío coma para a calor. Na cuberta de cada módulo de nave intercálanse varias chapas translúcidas para falicitar a luminosidade, sobre todo no inverno. A mellor luz e a máis barata é a que entra polo tellado.

Na cumbreira leva un sistema de ventilación non forzado que permite circular o aire sen deixar pasar a auga

O novo establo ergueuse sobre piares de formigón e ten estrutura de madeira e o teito tipo sándwich revestido con cuberta metálica

A cercha de madeira uniuse cos piares de formigón mediante pezas de ferro galvanizado atornilladas

As chapas translúcidas que se intercalan na cuberta facilitan a entrada de luz

O peche lateral e frontal do establo, de ata 2,5 metros de altura, está feito con paneis prefabricados de formigón de 15 centímetros de espesor e o resto, ata o tellado, está construído con táboa de madeira de piñeiro tratado de 14 centímetros de ancho, unha espesura de 2,8 centímetros e unha separación de 3 centímetros entre elas, atornillados a rastreis da mesma madeira.

AFRIGA ANO XVII - Nº 93

23

24

INSTALACIÓNS

O conxunto do acabado das naves, combinando formigón e madeira no exterior e no interior, causa boa impresión á vista e encaixa moi ben no contorno rural, en comparación coas naves feitas tan só con materiais de formigón.

Este novo establo do CIAM ten dúas partes diferenciadas: unha posúe corenta unidades de cubículos para vacas adultas ou xovencas próximas ao parto e a outra está destinada a xatas e xovencas. Esta última posúe módulos paralelos de piso de parrillas, con área de descanso adosada, en pendente do 8% e chan cuberto de goma. O comedeiro vai colocado con cornadiza na zona emparrillada.

DETALLES CONSTRUTIVOS A ZONA DOS CUBÍCULOS Conta con 40 prazas en disposición de cabeza contra cabeza e mide 2,50 metros de longo por 1,25 metros de ancho, con separador de tubo dunha soa peza, en forma de uve redondeado, suxeita en poste vertical na zona da almofada.

Os cubículos están levantados 25 centímetros sobre os corredores e teñen unha pendente do 3% cara a atrás. A súa base é de formigón e sobre eles van colchonetas a base de triturado de material de caucho e goma, prensado e pegado, formando un corpo de planchas de 1,75 metros de longo, 1,25 metros de ancho e 3,5 centímetros de espesor. Estas planchas de goma e caucho están cubertas por unha lámina de goma para constituír unha zona continua ao longo de cada fila de cubículos e ata onde finaliza esta ou hai un paso de animais. Toda esta lámina vai suxeita con tornillos e platinas de plástico na parte traseira, na dianteira e no lateral de cada tramo para evitar que entre humidade.

Na superficie de cada praza aplícase diariamente unha capa lixeira de serrín de piñeiro para absorber a humidade que leva o animal nas patas e, ao mesmo tempo, para limpar con máis facilidade a cama do animal, sobre todo na parte posterior, que é a que máis se ensucia.

O corredor na parte do comedeiro é de 4 metros de ancho e, na parte posterior, de 3 metros. Límpase con arrobadeira arrastrada por cable con motor eléctrico programable, que descarga nunha canle de 0,80 metros de profundidade e 1 metro de ancho que, á súa vez, descarga na fosa xa existente a través dun tubo de PVC de 50 centímetros de diámetro, regulado por unha comporta que se abre cando a canle está chea.

Neste primeiro inverno que as vacas estiveron nesta zona de cubículos (un grupo de ensaio en tema de alimentación), o conxunto funcionou moi ben, xa que practicamente todas as vacas permanecían deitadas.

A arrobadeira pasouse tres veces ao día e o cubículo limpouse manualmente unha vez ao día, usando rasqueta de ferro ou cepillo na parte que estaba sucia. A continuación repoñíase o serrín.

As vacas permaneceron limpas e víanse cómodas e moi tranquilas. Non se percibiu cheiro a amoníaco no establo debido á boa ventilación e non se apreciaron correntes de aire, nin por suposto condensación por xeada. O illamento da chapa sándwich funcionou ben.

AFRIGA ANO XVII - Nº 93

Na base dos cubículos colocáronse colchonetas feitas a base dun triturado de caucho e goma

A MADEIRA DA ESTRUTURA E DOS PECHES AXUDA A ACRECENTAR A SENSACIÓN DE CONFORT NOS DÍAS DE CALOR No verán, as vacas permanecen fóra día e noite, pero cando se entra no establo, en días de calor, séntese un bo ambiente e sensación de confort. A madeira, tanto da estrutura coma dos peches, axuda a acrecentar esa sensación.

A ZONA DE PARRILLA Está formada por 5 módulos iguais e cada un deles consta de zona emparrillada propiamente dita, de 3 metros de ancho por 29 metros de longo e 1,80 metros de profundidade, onde se almacenan as dexeccións.

As parrillas teñen 12 centímetros de ancho e 11 centímetros de espesor e van separadas entre elas 3,7 centímetros.

Con esta separación serven tanto para animais pequenos coma para os grandes. Veñen prefabricadas de dúas en dúas, facendo unha peza de 1,55 metros de longo por 0,32 de ancho e unha superficie de apoio de 12 centímetros en cada unha delas. A colocación faise sobre apoios de pequenas vigas prefabricadas, ocas, de 0,25 x 0,20 metros, con 3 metros de luz e separadas 1,55 metros. As parrillas van pousadas e non necesitan inmobilización con morteiro, pódense quitar e poñer con facilidade con grúa, con pa o á man entre dúas persoas. A peza de dúas parrillas pesa 90 quilos.

En paralelo á zona emparrillada vai o comedeiro e, do outro lado, unha área de descanso

COMA SEMPRE, OS PRIMEIROS DENDE 1975

TANQUES DE FRĂ?O Baixo consumo e alto rendemento

Salas de ordeĂąo

ColchĂłns Elmega: confort, duraciĂłn, suavidade e impermeabilidade Arrimadores de comida mecĂĄnicos

Coas nosas novas camas para area gaste sĂł a area imprescindible Calidade e limpeza co mĂ­nimo consumo

Os nosos cepillos son completamente abatibles; permiten un fĂĄcil acceso do tractor Ăł establo

Consulte prezos sen compromiso CamiĂąo vello de Mourelle, s/n â&#x20AC;&#x201C; 15840 Santa Comba (A CoruĂąa) â&#x20AC;&#x201C; ESPAĂ&#x2018;A 7HOI Âą Â&#x2021; )D[ H PDLO HOPHJD#HOPHJD FRP Â&#x2021; ZHE ZZZ HOPHJD FRP

26

INSTALACIĂ&#x201C;NS

DESPOIS DESTE PRIMEIRO ANO CO NOVO ESTABLO, OS RESULTADOS SON SATISFACTORIOS CANTO AO MANEXO DIARIO. E OS ANIMAIS VENSE CĂ&#x201C;MODOS E TRANQUILOS

Paralelo ĂĄ zona emparrillada vai o comedeiro e ao outro lado fĂ­xose unha zona de descanso formada por unha plataforma inclinada cara ĂĄ parrilla, levantada sobre 20 centĂ­metros daquela, con 3,20 metros de ancho e unha pendente do 8%. EstĂĄ cuberta con planchas de goma e caucho de 2 centĂ­metros de espesor, ensambladas en puzle e atornilladas, tendo unha certa rugosidade para que as vacas non esvaren. Ă&#x2030; un bo sistema cando non se pode usar cama de palla por non dispoĂąer dela. Esta zona de descanso permite que as vacas non teĂąan que deitarse no lugar onde comen ou no emparrillado. Hai que destacar que esta non ĂŠ unha ĂĄrea para animais que se estean muxindo, polo tanto, os animais deberĂĄn estar enxoitos e cĂłmodos, pero non ĂŠ preciso unha limpeza extraordinaria. Ao respecto, hai que arrastrar as dexecciĂłns con rasqueta manualmente dĂşas ou tres veces ao dĂ­a cara a zona de parrilla; logo, ao pisalas, van para a fosa que estĂĄ debaixo.

Existen outros sistemas vĂĄlidos, coma o cubĂ­culo de distintas medidas, pero no centro de investigaciĂłn necesitĂĄbanse unhas instalaciĂłns polivalentes para utilizar con distintos animais e de distintas idades, con distintos tratamentos, etc. Daquela, buscamos un equilibrio e unha racionalidade no deseĂąo. ConstruĂ­mos as naves o mĂĄis diĂĄfanas posible e calculamos que as paredes e o teito van durar mĂĄis de 30-40 anos. A parte interior quizais si que vai precisar dalgunha modificaciĂłn durante ese perĂ­odo, xa que probablemente se introducirĂĄ algunha novidade que poida xurdir, pero sempre segundo un criterio tĂŠcnico e econĂłmico.

VALORACIĂ&#x201C;N DAS NOVAS INSTALACIĂ&#x201C;NS Despois deste primeiro ano de utilizaciĂłn do novo establo podemos dicir que os resultados son bastante satisfactorios no que se refire ao manexo diario dos traballos. Os corredores de alimentaciĂłn son amplos, dispoĂąen de portas de entrada e saĂ­da e resultan cĂłmodos para manobrar coas mĂĄquinas e arrimar a comida. Os animais vense cĂłmodos e tranquilos.

Nas visitas dos gandeiros a estas instalaciĂłns, o que mĂĄis lles chama a atenciĂłn precisamente ĂŠ a madeira das naves. GĂşstalles e interĂŠsanse polo custo e polo lugar no que se fai.

A medida que as empresas oferten mĂĄis estes materiais e aumente o seu uso no sector agrogandeiro, a madeira serĂĄ competitiva co formigĂłn e co ferro. Pero o mĂĄis importante serĂĄ que se valorizarĂĄ a madeira de piĂąeiro dos montes galegos, dĂĄndolle outro uso que o que ten agora, apenas para a contruciĂłn ou para moer. VolverĂ­ase ĂĄ utilizaciĂłn da madeira no rural, como se facĂ­a hai 40 ou 50 anos, antes de empregarse de maneira xeneralizada o bloque prefabricado e o formigĂłn que, xunto co ladrillo sen enlucir, causaron un autĂŠntico estrago no urbanismo do rural.

AFRIGA ANO XVII - NÂş 93

PROCESO DE CERTIFICACIĂ&#x201C;N DA MADEIRA Os sistemas construtivos con madeira foron evolucionando ao longo dos sĂŠculos de maneira distinta en funciĂłn das condiciĂłns climĂĄticas e sociais de cada zona, apreciĂĄndose desde sistemas con madeira moi simples a outros altamente complexos e tĂŠcnicos que demostran as sĂşas enormes capacidades. En moitos paĂ­ses segue sendo o material bĂĄsico en construciĂłn, porĂŠn, en EspaĂąa perdeuse boa parte da experiencia construtiva con madeira. Isto debeuse, por un lado, ao rĂĄpido desenvolvemento industrial e tĂŠcnico de materiais coma o aceiro e o formigĂłn e, polo outro, ĂĄ falta de normativa oficial que supuxo que a madeira deixase de ser competitiva fronte ao resto de materiais, dado que non existĂ­a regulaciĂłn que amparase ao proxectista nos seus cĂĄlculos e deseĂąos.

Ata marzo do 2006 non aparece a primeira normativa nacional de referencia obrigada que regula o cĂĄlculo estrutural de madeira. No Ăşltimo decenio, esta situaciĂłn cambiou dunha maneira importante coa apariciĂłn do EurocĂłdigo 5 e, recentemente, do CĂłdigo TĂŠcnico da EdificaciĂłn (CTE), onde se recolle o Documento BĂĄsico de Seguridade Estrutural Estruturas de Madeira (DB SE-M).

Como material de construciĂłn regulado, a madeira serrada e os produtos derivados coma taboleiros, madeira laminada encolada, etc., deberĂĄn cumprir obrigatoriamente os requisitos de calidade do proceso construtivo. Este aseguramento obrigatorio da calidade pode vir de dous niveis distintos: R55 5(#0 &5 /,)* )65)5 ,#0 )5 )5) ,#! )5 /'*,#' (.)5 do establecido na Directiva de Produtos da ConstruciĂłn (DPC), mediante o marcado CE.

InformaciĂłn que debe proporcionar o marcado CE

28

INSTALACIร NS

COMO MATERIAL DE CONSTRUCIร N REGULADO, A MADEIRA SERRADA E OS PRODUTOS DERIVADOS DEBEN CUMPRIR OS REQUISITOS DE CALIDADE DO PROCESO CONSTRUTIVO

MARCADO CE PARA A MADEIRA SERRADA ESTRUTURAL 5 (),' 5 " ,')(#4 5 +/ 5 , !/& 5 )5 ' , )5 5 5 ' #, 5- ,, 5 -.,/./, &5รฏ5 5 7 5gjfng85 5')' (.)65)-5 ,# (. -5*) (5' , ,5 52 #.)50)&/(. ,#)5 )-5- /-5*,) /.)-5 )(5' , )5 65* ,)5 5* ,.#,5 )5g5 5 - . ' ,)5 )5hfgh5. ,รก(5+/ 5 &)5 5 ),' 5) ,#! .),# 5 * , 5 5-ฤ 5 )' , # &#4 #ฤ (85 -. 5' , )5#'*&# 5* , 5 )5 ,# (. 5 -. & ,5 /(5 )(.,)&5 5 *,) / #ฤ (5 (5 รก ,# 5 5, &#4 ,5 5 0 &# #ฤ (5 -5- !/#(. -5 , . ,รน-.# -5 )/5*,)*# -5 5' #, 5+/ 5 ,รก(5- ,5 & , -5 Mediciรณn de nรณs na clasi๏ฌ caciรณn visual ()5 .#+/ . )5 955 75 & -#ล #ฤ (5 -.,/./, & 75 /, #&# 5( ./, & R55 5(#0 &5( #)( &65)5 ,#0 )5 )5) ,#! )5 /'*,#' (.)5 75 #ฤ (5 )5&/' )5 -. & # )5( -5 #0 ,- -5* ,. -5 5 ) /' (.)-5 รก-#CLASIFICACIร N ESTRUTURAL )-5 )5 ฤ #!)5 รฏ (# )5 5 #ล #ฤ (5B C8 -. 5 & -#ล #ฤ (5 * ,'#. 5 -#!( ,&& 5 รก5 ' #, 5 /(" 5 5 #, .#0 5 5 ,) /.)-5 5 )(-.,/ #ฤ (5 noIgflI 5 & - 5 -.,/./, &5 +/ 5 0 #5 -) # 5 5 /(-5 0 &), -5 , . ,รน-B') #ล 5 *)& 5 oiIlnI C5 *&รน - 5 )-5 *,) /.)-5 5 .# )-5 5 , -#-. ( # 85 , 5 #-)65 5 )5 ) 2 .#0)5 5 -#'*&#ล )(-.,/ #ฤ (5+/ 5- 2 (5#( ),*), )-5 5 ),' 5* ,' ( (. 5 ,5 )-5 *,) -)-5 5 รก& /&)65 )*.)/- 5 /(5 -#-. ' 5 5 & )-5 #ล #)-5 5 +/ 5 . ฤ (5 /(" 5 #( # ( # 5 ()-5 , +/#-#.)-5 - -5, -#-. (. -5 )'ฤ (5 5(#0 &5 /,)* )65 ล (# )5( 5(),' 5 - ( # #-5 +/ 5 ,รก5 /'*,#,5 5 )(-.,/ #ฤ (95 , -#-. ( # 5 7 5iin65)( 5- 5')-., (5)-50 &), -5 , . ,รน-.# )-5 5 ' รก(# 5 5 -. #&# 65 - !/,# 5 (5 -)5 5 #( (- ' #)-5 5.) -5 -5*,)*# -5' รก(# -5+/ 5- 5*, #- (5 #)65 "#2# ( 65 - ฤ 5 5 ' #) ' # (. 65 - !/,# 5 ()5 /-)65 * , 5)5 รก& /&)5 -.,/./, &5 )(5' #, 85 -. 5 ),' 5 5 ล *,). #ฤ (5 ,)(. 5 )5 ,/รน )65 ),,)5 5 ( ,2รน 5 5 #&& ' (.)5 (#,5 5, -#-. ( # 5รฏ5-#'#& ,5รก5 5*,) /.)-5 )' 5)5 #,)5)/5)5 .รฏ,'# )85 ) 5 5*, .รฏ( - 5*,)')0 ,5)5&# , 5 )' , #)5 ),'#!ฤ (85 (5 /,)* 5 2#-. (5 )/-5*,) ' (.)-5(),' 5*,) /.)-5 5 )(-.,/ #ฤ (5 (., 5)-5 -. )-5' ' ,)-5 )5 &#4 )-5 5 & -#ล #ฤ (5 -.,/./, &95 5 & -#ล #ฤ (50#-/ &5 5 5 -* 4)5 )(ฤ '# )5 /,)* )5B C5 5., 0รฏ-5 5" ,')(#- & -#ล #ฤ (5' รก(# 8 4 #ฤ (5 )-5'รฏ.) )-5 5*,) ' (.)-5 5- !/#,5()-5 (- #)-65 R5 5 & -#ล #ฤ (50#-/ &5รฏ5)5-#-. ' 5'รก#-5-#(2 &)5 5)5'รก#-5 -5 & , #ฤ (-5 -5 , . ,รน-.# -5 )-5*,) /.)-5 5 -5 0 &# - -. ( # )5 (5 /,)* 5 5 ),. 'รฏ,# 85 -รฏ - 5( 5' # #ฤ (5 #ฤ (-5 5 )( ),'# 85 , 5#-)5รฏ5, +/#-#.)5#( #-* (- & 5 5 -5-#(!/& ,# -5 5' #, 65*),5 2 '*&)5)-5(ฤ -65 -#! *&# #ฤ (5 )5' , )5 5-) , 5)-5*,) /.)-5+/ 5- 50 # (5 ( ( )5 5 &# 5 5 * 4 5 5 ), )5 ) -5 -* #ล #ฤ (-5 )' , # &#4 ,5 (5 &+/ , 5* รน-5 5 (#ฤ (5 /,)* 65#( # (- /(" 5(),' 85 , .# ' (. 5 5* รน-5 '*, ! 5/(" 5(), )5+/ 5รฏ5 )( ),' 5 )-5, +/#-#.)-5 - ( # #-5 -5 85 ' 5 5 & -#ล #ฤ (5 # , (. 5 5 -* # &' (. 5 *. 5รก-5 5 ฤ #!)5 รฏ (# )5 5 #ล #ฤ (65 *,) )5 (5' ,4)5 -* # -5*,)*# -5 )5* รน-65( 5+/ 5 -. & 5/(5 . ,'#( )5 )5hffl65*) 5- ,5 )(-# , )5 )')5)5, !/& ' (.)5 5 (ฤ ' ,)5 5 &# -5 5 5 ),' 5 5' #,5 5 0 &# ,5 -5-#(& #5 5 ), ( #ฤ (5 5 #ล #ฤ (85 5 -ฤ 5 * ,. 5 *,#' #- !/& ,# -8 , 5B *รน./&)5 C5& 0 5 5 )5 5., (-*)-# #ฤ (5 5 5รก5 ),5 -#(!/& ,# -5 (.รฏ( (- 5 +/ & -5 , . ,รน-.# -5 & 2#-& #ฤ (5 -* ฤ )& 65 -#2#( )5 )5 ' , )5 5 ()-5 *,)- ( ./, #-5 -) # -65 *)&)5 2 , &65 )5 , ' (.)5 5 รก, ), 65 /.)-5 5 )(-.,/ #ฤ (5 - !/( )5 )5 -. & # )5 ( 5 *,)*# 5 +/ 5 #'*&# (5 /(" 5 #'#(/ #ฤ (5 -5 *,)*# -5 ' รก(# #, .#0 85 5 )5 ' , )5 -. & 5 *, -. #ฤ (-5 5 (#0 &5 -5 # )5 5 +/ 5 -/*)ฤ (5 /(" 5 &. 5 5 , !/& ,# 5 ( 5 *,) /.)65 -5' -' -5-)(5 -. & # -5 5(#0 &5 #ล #)5*)&)5 )(-.#./ #ฤ (5 ( .ฤ '# 5 5' #, 85 -5*,#( #* #-5-#(!/& 85 ' #-65)5, !/& ' (.)5()(5-ฤ 5 -. & 5 -5 #- ,# -5 5 0 &# ,5( 5 & -#ล #ฤ (50#-/ &5-)(95(ฤ -65 )&- -5 5 , .,# -5, -* .)5 5 &# 5 )-5' . ,# #-5- (ฤ (5. 'รฏ(5 , -#( 65 -0# #ฤ (5 5 ล , 65 ( -65 )& /, -65 ( #-5 5 )-5*,) ' (.)-5 5- !/#,5* , 5 5-ฤ 5, * #ฤ (65 &' - , ' (.)65' #, 5 5, #ฤ (65' #, 52/0 (#&65 . +/ -5 ( ' (.)5 5 ., (-*),. 5 (5 ) , 65 5 #( &/-)5 -) , 5 ) -5 5 /(!)-5 5#(- .)-52#&ฤ !)-85 'รฏ(5- 5&#'#. (5 -5 ),*,รก .# -5 )(-.,/.#0 -5 5 - ฤ )65 รก& /&)5 5 2 / #ฤ (85 ' #ฤ (-5+/ 5*, - (. (5 -5* 4 -5., -5)5- )95 /,0 ./, -5 -.)5+/ , 5 # #,5+/ 5* , 5 /'*,#,5 -5 -#2 ( # -5 )5 5 5 , 5 5 5 (.)65)5 & )5 5)5 ,+/#ฤ )85 &!/(" -5-#()(5 -. 5 )(5 '*, ! ,5*,) /.)-5 )(5' , )5 65- - ./ #ฤ (-65 -. -5 ),' #ฤ (-5*) (5 ),,#2#,- 5 )5ล 2 ,- 5 )5 (ฤ (5+/ 5 ' #-5" #5/(" 5- ,# 5 5 -#2 ( # -5 # #)( #-5 , -.)5 5 -.,/./, 65*)&)5+/ 5*) 5 #2 ,- 5 )5 ), )5 (., 5 -/ '#(#-., ),5 5 )'*, ),85 +/ 5รฏ5*, #-)5 ./ ,8

AFRIGA ANO XVII - Nยบ 93

INSTALACIĂ&#x201C;NS

A MADEIRA DO ESTABLO OFRECE TODAS AS GARANTĂ?AS DE CALIDADE OBRIGADAS NA EDIFICACIĂ&#x201C;N, CUMPRINDO AS NORMAS RELATIVAS Ă DURABILIDADE, RESISTENCIA AO LUME E AO RESTO DE CARACTERĂ?STICAS ESIXIDAS

Madeira aserrada estrutural

En EspaĂąa existen dĂşas normas de clasificaciĂłn visual, a UNE 56544 para madeiras de conĂ­feras e a UNE 56546 para madeira de frondosas, nas que se establece un sistema de clasificaciĂłn visual aplicable ĂĄ madeira serrada de uso estrutural das principais especies de madeira de procedencia espaĂąola, asignando unha clase resistente a cada unha das combinaciĂłns de especie e calidade.

A norma UNE 56544 ĂŠ aplicable ao piĂąeiro silvestre (Pinus sylvestris L.), piĂąeiro laricio (Pinus nigra Arn.var.Salzmannii), piĂąeiro galego e pinaster da meseta (Pinus pinaster Ait.) e piĂąeiro insigne (Pinus radiata D.Don), establecendo tres clases: ME1 (madeira estrutural de primeira), ME2 (madeira estrutural de segunda) e MEG (madeira estrutural de gran escuadrĂ­a) para pezas de grosor maior de 70 milĂ­metros.

Na norma para madeiras de frondosas UNE 56546 de momento sĂł estĂĄ incluĂ­do o eucalipto (Eucalyptus globulus Labill.) cunha clase estrutural, a MEF (madeira estrutural de frondosas), para pezas de grosor menor de 60 milĂ­metros.

R5 5 & -#Ĺ&#x20AC; #Ä&#x2030;(5' ĂĄ(# 5 -ĂŻ - 5(/(5 (- #)5()(5 -trutivo e rĂĄpido co que se obtĂŠn o mĂłdulo de elasticidade da peza a partir do que se asigna unha clase resistente. O sistema mĂĄis estendido consiste na realizaciĂłn dun ensaio a flexiĂłn. De todas formas, ĂŠ necesario realizar unha breve inspecciĂłn visual das pezas para limitar os defectos que non son detectados na clasificaciĂłn mecĂĄnica e tamĂŠn nas zonas extremas das pezas que non quedan ensaiadas na mĂĄquina. A principal desvantaxe deste sistema ĂŠ o seu elevado custo, non obstante, a precisiĂłn do proceso ĂŠ superior ĂĄ de clasificaciĂłn visual e as clases resistentes acadadas tamĂŠn son superiores.

DURABILIDADE NATURAL E REACCIĂ&#x201C;N AO LUME A declaraciĂłn da durabilidade natural da madeira realĂ­zase segundo o sistema de clasificaciĂłn definido na norma europea EN-350, que indica o comportamento relativo de cada especie de madeira en canto ĂĄ sĂşa resistencia ĂĄ degradaciĂłn orixinada por fungos, insectos e xilĂłfagos mariĂąos.

No que se refire ao comportamento fronte ao lume adĂłptase o sistema de Euroclases, un sistema de clasificaciĂłn homoxĂŠneo e estĂĄndar para todos os paĂ­ses da UE. As Euroclases indican a contribuciĂłn ao incendio, o poder calorĂ­fico e o grao de inflamabilidade do material.

Ademais da obrigatoriedade de cumprir as esixencias da DPC e o CTE comentadas, tamĂŠn se pode optar polo aseguramento voluntario da calidade a partir dos selos e marcas de calidade, como un paso mĂĄis na estratexia de incrementar e manter unha correcta xestiĂłn da calidade do proceso construtivo e dentro da visiĂłn comercial para diferenciarse e ser mĂĄis competitivos. Con estes distintivos pretĂŠndese que unha organizaciĂłn externa certifique que a madeira ou produtos derivados cumpren uns estĂĄndares superiores de calidade en conformidade cunhas prescriciĂłns tĂŠcnicas, e que o fabricante posĂşe un sistema interno para xestionar e manter esa calidade. Ademais, o organismo emisor do selo certifica a calidade levando a cabo mostraxes aleatorias tanto en produciĂłn coma no mercado.

Como se pode apreciar, a madeira empregada no establo novo do CIAM acadou a consideraciĂłn de material tĂŠcnico e normativizado que pode ofrecer todas as garantĂ­as de calidade obrigadas na edificaciĂłn, cumprindo as normas e cĂłdigos de construciĂłn relativos ĂĄ sĂşa durabilidade, resistencia ao lume e ao resto de caracterĂ­sticas esixidas. Deste xeito, renĂłvase a confianza do proxectista e o consumidor ao considerala un material capaz de satisfacer as necesidades de resistencia mecĂĄnica e confort.

Ademais, a madeira presenta, respecto ao resto de materiais de construciĂłn, unha vantaxe exclusiva pola sĂşa natureza: trĂĄtase dun recurso natural renovable e o consumo de enerxĂ­a que se utiliza no seu proceso de transformaciĂłn estĂĄ moi por debaixo dos do resto de materiais empregados neste sector.

www.caixaruralgalega.es

AFRIGA ANO XVII - NÂş 93

29

30

EXPLOTACIÓN

GANDERÍA RIELO S.C. (RODEIRO)

Orlando e Diego González Vázquez, xunto ao fillo de Orlando, na nave á que mandan as vacas de moitos partos

BENESTAR ANIMAL E ESFORZO DIARIO, CLAVES PARA A CALIDADE DO LEITE E A LONXEVIDADE DOS ANIMAIS Os irmáns Orlando e Diego González Vázquez viaxaron a Barcelona en marzo para recoller o Premio de Seguridade Alimentaria que concede Danone, empresa á que lle venden o leite xunto con outras 24 explotacións pertencentes á cooperativa Gandeiros do Deza.

A Gandería Rielo (Álceme, Rodeiro) foi pasando de xeración en xeración á par que se foi transformando, facendose máis grande, moderna e adaptándose ás necesidades dos novos tempos. Os seus propietarios son os irmáns Orlando e Diego González Vázquez, de 40 e 28 anos, respectivamente.

A súa orixe remóntase a 1970, cando Camilo González Pallo, avó dos actuais titulares, recibiu unha herdanza que

AFRIGA ANO XVII - Nº 93

destinou á compra dun boi e cinco vacas frisonas. Cinco anos máis tarde, o seu fillo Rodrigo tomou as rendas do negocio, situación que se mantivo ata que no 2001, trala súa xubilación, se incorporou o seu fillo maior, Orlando, que construíu novas instalacións. E xa máis recentemente, fai apenas tres anos, incorporouse Diego, constituíndo unha sociedade co seu irmán compartida ao cincuenta por cento.

EXPLOTACIÓN

A CABANA ACTUAL COMPONSE DE 52 VACAS EN PRODUCIÓN, 6 SECAS E ARREDOR DE 30 XATAS E XOVENCAS Ambos os dous compatibilizan o mantemento da granxa (para o que aínda contan coa axuda dos pais), con outras ocupacións relacionadas co sector. No caso de Orlando, ademais de ser o secretario fundador da cooperativa Gandeiros do Deza, na que se integra a explotación, traballa no Observatorio do Sector Lácteo da Consellería do Medio Rural. E Diego compaxínao co seu traballo de controlador leiteiro en Africor Pontevedra.

Situada no lugar da Latiza, na parroquia de Álceme, esta gandería pontevedresa leva 10 anos en funcionamento desde que se ergueron as novas instalacións. A súa cabana actual é de 52 vacas en produción, 6 secas e arredor de 30 xatas e xovencas, que fan un total dunhas 90 cabezas de gando para unha cota de 512.000 quilos.

INSTALACIÓNS E BENESTAR Basta con botar unha ollada rápida para darse conta de que as instalacións cumpren moitos requisitos de benestar animal. O establo novo, construído en bloque e uralita, conta con 54 cubículos e sistema de cornadiza. Conta Orlando que aínda non hai moito que substituíron a parte máis alta

Fg ha]j\Y fa mfY _glY

No establo novo, construído no 2001, alóxanse as vacas de produción

dunha das paredes da nave por malla cortaventos para mellorar a ventilación do gando, o que diminúe o risco de pneumonía e outras infeccións. Aínda así, posúen tamén dous ventiladores artificiais que utilizan nos días de moita calor.

D]nm[]dd K; nYdgjarY km jY[a f D]nm[]dd K;$ KY[[`Yjgeq[]k []j]nakaY] ;F;E A%)(// 2

- RCS Lallemand 405 720 194 - 032009.

E]bgjY dY \a_]klaZada\Y\ \] dYk ÕZjYk$ =klaemdY dY Y[lana\Y\ \]d jme]f q ]klYZadarY dY ÖgjY jmeafYd$ 9k]_mjY dY jY[a f daealY ]d ja]k_g \] Y[a\gkak!&

LALLEMAND BIO, SL Telf : +34 93 241 33 80 - Email : animal-Iberia@lallemand.com

Ò 9hjgZY[a f h]jeYf]fl] = )/))',Z)/))! hYjY nY[Yk \] d][`]$ Zgnafgk \] ]f_gj\]$ gn]bYk$ [YZjYk \] d][`] q [gj\]jgk&

www.lallemandanimalnutrition.com

AFRIGA ANO XVII - Nº 93

31

32

EXPLOTACIÓN

Corenta camas son de palla mesturada con carbonato (esquerda) e catorce de colchoneta de látex (dereita)

Empregan dous sistemas de camas. Corenta cubículos son de cama branda de palla mesturada con carbonato e outros catorce de colchoneta de látex, que está en fase de proba. No primeiro caso, o carbonato, que ten como finalidade eliminar posibles bacterias e previr infeccións, renóvano diariamente, mentres que a palla a cambian cada dez días máis ou menos. E a limpeza fana mediante arrobadeira de control manual que pasan tres ou catro veces ao día.

A granxa conta con dúas fosas de xurro. Para unha van os escorros dos silos de herba e millo, que se mesturan con xurro de polo. E a outra, de dimensións maiores, está exclusivamente destinada ao de vaca.

As instalacións novas complétanse coa leitería, unha sala de muxido de 8 puntos e un almacén pegado ao establo no que gardan forraxe e maquinaria. Non obstante, a idea a curto prazo é convertilo nunha ampliación do establo con capacidade para outros 40 cubículos, e facer un almacén novo.

No establo vello, construído con ladrillo, madeira e uralita, instalaron recentemente o sistema canadense, que permite que as femias teñan máis movemento que nas cornadizas tradicionais, podendo lamberse unhas a outras cando o desexan.

TEÑEN UNHA NAVE NUNHA FINCA CHEA DE ÁRBORES A ONDE ENVÍAN AS VACAS PREÑADAS CON MOITOS PARTOS E ÁS QUE LLES INTENTAN SACAR OUTRO A MAIORES

Por outra banda, un dos aspectos singulares da explotación é a nave que teñen nunha finca no monte, rodeada de árbores, á que adoitan referirse como “balneario”, en alusión ás magníficas condicións de benestar que ofrece aos animais. Para alí mandan as vacas preñadas que xa tiveron un número de partos elevado, co obxectivo de sacarlles outro a maiores. E segundo Orlando, este sistema funciona.

Todo o gando está estabulado e practican a separación por lotes. As vacas de produción están no establo novo, e as secas e as xovencas no vello. Á parte, teñen dous lotes de idade. Un desde os cinco meses ata os oito, e outro ata a primeira inseminación. Tamén fan pastoreo coas vacas secas e as xovencas.

RECRÍA A recría faise toda na explotación, pero teñen en mente empezar a mandar tres ou catro femias ao ano a unha finca privada de Pantón que se adica a isto. De momento destínana á reposición de femias para a granxa, aínda que tamén esperan poder vender algunha nun futuro próximo porque, segundo afirman, xa chegaron ao nivel de produción que pretendían.

A primeira inseminación fana aos 16 meses, sendo a media de inseminacións por preñez de 2,5 doses nas vacas e de 1,7 nas xovencas. En canto ao intervalo medio entre partos, no último ano foi de 447 días, se ben o anterior lograron unha excelente media de 376. Os animais recén nacidos son trasladados a boxes individuais situados ao lado do establo e son destetados aos tres meses.

No establo vello instalaron comedeiros individuais para controlar mellor a ración de penso

Os xatos recén nacidos son trasladados a boxes individuais situados ao lado do establo AFRIGA ANO XVII - Nº 93

Un dos obxectivos primordiais das explotacións de vacún é manter unha hixiene axeitada que evite infeccións indesexables no gando. Estas infeccións poden ocasionar perdas na produción láctea e o incremento dos gastos.

O CARBONATO CÁLCICO DE GALICAL PARA CAMAS DE vacún proporciónalles aos animais hixiene e descanso e reduce as posibles infeccións de mamites causadas por bacterias de tipo ambiental (E.coli, estreptococos, enterobacterias, etc.)

Tamén reduce os problemas de dermatite interdixital e dixital, úlceras e panadizos nas pezuñas, evitando coxeiras e perdas de produción.

Por outra banda, manter o gando libre de suciedade facilita o manexo durante o ordeño.

GALICAL

CALES E DOLOMÍAS AGRÍCOLAS

Nº 1 EN CAMAS DE VACÚN O carbonato cálcico pode subministrarse en: Bolsa grande de 1.100 quilogramos A granel en camión volquete, con servizo a calquera punto de Galicia

GALICAL, S.L.L. CALES Y DOLOMIAS AGRICOLAS Arieiras s/n P.I. Louzaneta 27294 LUGO Teléfono 982 22.14.84 Fax 982 22.14.08 E-mail: info@galical.es Web: www.galical.es

34

EXPLOTACIĂ&#x201C;N

PARTICIPACIĂ&#x201C;N NO PROGRAMA DE XESTIĂ&#x201C;N ECONĂ&#x201C;MICA DO CIAM A GanderĂ­a Rielo leva varios anos participando no programa de xestiĂłn econĂłmica (AXE) que desenvolve o Centro de InvestigaciĂłns Agrarias de Mabegondo (CIAM).

Unha iniciativa cuxo obxectivo ĂŠ a realizaciĂłn de estudos sobre a rendibilidade das explotaciĂłns leiteiras mediante a comparaciĂłn entre as participantes no programa e tamĂŠn tendo en conta a evoluciĂłn interanual. No caso desta explotaciĂłn, a recollida dos datos faina Africor Pontevedra cada tres meses.

Os parĂĄmetros cos que se traballa son: INGRESOS s 6ENDA DE LEITE s 6ENDA NETA DE GANDO DE CEBO s )NGRESOS POR SUBVENCIĂ&#x2DC;NS s /UTROS INGRESOS s )NGRESOS CALCULADOS INVESTIMENTO GANDO AUTOCONSUMO GASTOS VARIABLES s #OMPRA DE ANIMAIS s #ONCENTRADOS VACAS DE LEITE s #ONCENTRACIĂ&#x2DC;N CRĂ&#x201C;A E RECRĂ&#x201C;A s #ONCENTRADOS CEBO s !LIMENTOS FORRAXEIROS s 0RADERĂ&#x201C;AS E CULTIVOS FORRAXEIROS s 6ETERINARIA E HIXIENE s )NSEMINACIĂ&#x2DC;N E REPRODUCIĂ&#x2DC;N s 'ASTOS ENERXĂ?TICOS E USO DAS MĂ&#x2C6;QUINAS GASTOS FIXOS s #ARGAS SOCIAIS E SEGUROS DA EXPLOTACIĂ&#x2DC;N s -ANTEMENTO DAS INSTALACIĂ&#x2DC;NS s -AN DE OBRA PAGADA s 'ASTOS XERAIS AMORTIZACIĂ&#x201C;NS TĂ&#x2030;CNICAS s !MORTIZACIĂ&#x2DC;N TĂ?CNICA DAS MĂ&#x2C6;QUINAS s !MORTIZACIĂ&#x2DC;N TĂ?CNICA DAS INSTALACIĂ&#x2DC;NS OUTROS DATOS IMPORTANTES s &ERTILIZANTES QUĂ&#x201C;MICOS â&#x201A;Ź/ha s &ERTILIZANTES QUĂ&#x201C;MICOS â&#x201A;Ź/vaca s #ONCENTRADO KG LITRO s ,ITROS HA

RACIĂ&#x201C;N E FORRAXES Na GanderĂ­a Rielo faise a mesma raciĂłn para todas as vacas, independentemente do nivel de produciĂłn. Componse de 26 quilos de silo de herba, 18 de millo, 9 de penso de cebada, millo e soxa, e un quilo de alfalfa.

Pola sĂşa banda, a dieta das xatas, xovencas e vacas secas basĂŠase no pastoreo combinado con herba seca ou palla a discreciĂłn e dous quilos de penso.

Contan cunha extensiĂłn de case 45 hectĂĄreas entre terreo propio e en rĂŠxime de alugueiro. PorĂŠn, a dispersiĂłn xeogrĂĄfica e a segmentaciĂłn das fincas supoĂąen a principal dificultade ĂĄ hora de cultivar a superficie, que se divide en arredor de 35 fincas, das cales moitas non chegan ĂĄ hectĂĄrea.

As 28 hectĂĄreas que teĂąen en propiedade emprĂŠganas para o cultivo de herba westerwold, raigrĂĄs inglĂŠs e raigrĂĄs italiano, e tamĂŠn para o pastoreo. En canto ao millo, fai oito anos que empezaron a sementalo, se ben a zona do Deza non ĂŠ a mĂĄis apropiada para este tipo de cultivo debido ao seu microclima caracterizado por

AFRIGA !./ 86)) .Â&#x17D;

Na GanderĂ­a Rielo apostan pola produciĂłn de forraxes fronte ĂĄ de millo, que non se dĂĄ moi ben

verĂĄns moi calorosos e invernos moi frĂ­os. O ano pasado, a media foi de 25.000 kg/ha, adicando 11 hectĂĄreas a esta produciĂłn.

O feito de pertencer aos Gandeiros do Deza facilita a realizaciĂłn das campaĂąas de sementeira e recolecciĂłn, que se realizan con maquinaria da cooperativa. Non obstante, teĂąen tamĂŠn maquinaria de labranza propia entre a que se encontran tres tractores de 90 cabalos, rotativa, autocargador, enroladora, abonadora e un carro mesturador que empregan para facer as camas, xa que a raciĂłn alimenticia proporciĂłnallela a cooperativa.

MELLORA GANDEIRA Xeneticamente falando, o obxectivo de Orlando e Diego ĂŠ ir mellorando pouco a pouco con animais feitos na casa. Optan por touros de bos ubres e boas patas para conseguir bos niveis de produciĂłn e que as vacas duren o mĂĄis posible. AĂ­nda que non adoitan comprar moitas xovencas, entre a sĂşa cabana encĂłntranse actualmente unha procedente da UTE de Bos e dĂşas vacas da Finca Mouriscade, dependente da DeputaciĂłn de Pontevedra.

En canto ao seme empregado, compran touros de XenĂŠtica Fontao e tamĂŠn algĂşn estranxeiro da campaĂąa de mellora xenĂŠtica.

O ano pasado, a produciĂłn media por vaca foi de 9.306 litros, a un 3,67% de graxa, un 3,19% de proteĂ­na e un reconto de cĂŠlulas somĂĄticas de 172.000. A media ICO foi de 1.632, mentres que a Ăşltima cualificaciĂłn morfolĂłxica foi de 79 puntos.

As boas cualificaciĂłns do leite deron lugar a que no mes de marzo esta ganderĂ­a pontevedresa obtivera o Premio de Seguridade Alimentaria de Danone, empresa ĂĄ que lle venden o leite xunto a outros 24 cooperativistas de Gandeiros do Deza.

O proceso comezou fai dous anos, cando Danone comezou a recoller os datos dos gandeiros galegos que lle venden o leite, valorando tamĂŠn as condiciĂłns da sala de muxido, as analĂ­ticas da auga, a incorporaciĂłn de xente nova, etc. Orlando e Diego recoĂąecen que foi unha grata sorpresa cando lles comunicaron que gaĂąaran o premio, xa non sĂł porque ĂŠ unha recompensa ao esforzo diario senĂłn tamĂŠn porque supĂłn un espaldarazo importante ĂĄ explotaciĂłn no mercado.

38

MERCADO

O CETAL RETRATA A INDUSTRIA LEITEIRA GALEGA NO MERCADO ACTUAL O Centro Tecnolóxico Agroalimentario de Lugo (CETAL) analizou o papel que están desempeñando os produtores e a industria do sector lácteo galego no mercado mundial do leite, comparándoo co doutras rexións gandeiras. Con base nesta análise, diagnostica que o futuro será de quen teña capacidade real de controlar os custes de produción e advirte de que Galicia deberá incorporar valor engadido a unha produción moi centrada no UHT. Centro Tecnolóxico Agroalimentario de Lugo (CETAL) Galicia produce 2.200 millóns de litros de leite grazas a unhas 13.000 explotacións que supoñen uns 660 millóns de euros e un 37% do total da produción española. Con relación á produción doutros países, Galicia e o Estado español teñen unha produción deficitaria. Dentro dos 21 colocados á cabeza en produción de leite, Nova Zelanda ocupa o primeiro posto cun excedente de 18,6 millóns de toneladas, o cal deixa a nosa produción como anecdótica dentro do mercado mundial.

Así mesmo, a porcentaxe de variación anual da produción láctea no período 2000-2005 reflicte que Europa non se moveu, senón que se estancou namentres medraron os produtores africanos, os dos países do leste, os asiáticos e os de Norte e Sudamérica.

As importacións chinesas de leite enteiro en po (WMP) chegarán a unhas 400.000 toneladas en 2011, un incre-

AFRIGA ANO XVII - Nº 93

mento do 260% en dous anos. As importacións chinesas de leite en po desnatado (SMP) creceron nos últimos 5 años ao ritmo do 22% anual (2005-2009), e alcanzarán as 100.000 toneladas en 2011.

Produción de leite dos maiores exportadores (en miles de toneladas) Arxentina Australia EU-27 Nova Zelanda Estados Unidos

2009 10.350 9.326 133.700 17.397 85.874

2010 (est.)

10.600 9.400 134.200 16.897 87.450

2011 (for.)

11.070 9.700 134.700 18.642 88.690

Cambio 2010 vs. 2011 +4% +3% 0% +10% +1%

Fonte: Departamento de Agricultura dos Estados Unidos (USDA)

MERCADO

GALICIA PRODUCE 2.200 MILLÓNS DE LITROS DE LEITE, QUE SUPOÑEN UN 37% DO TOTAL DA PRODUCIÓN ESPAÑOLA

Daquela, o futuro está na capacidade de producir leite ao menor custo. Porén, os principais problemas do sector produtor da cornixa cantábrica son que a distribución toma o leite como produto reclamo a través das súas propias marcas; que existe grande incerteza nas políticas sectoriais, o que dificulta a adecuada planificación e toma de decisións por parte dos gandeiros; que os gandeiros non realizan estudos sobre a viabilidade económica dos investimentos que realizan e que utilizan demasiado penso, e, por último, que o sector produtor non afonda na cadea de valor.

Os casos galego e catalán 2007

2008

±% 2007-2008

Concentrado / Leite (g/L) Galicia Cataluña

360 498

370 500

2,78% 0,40%

Carga gandeira (Vacas/ha) Galicia Cataluña

1,8 2,6

1,9 2,82

5,56% 8,46%

8,83 -0,54

-27,33% -123,28%

Beneficio (€/100 L) Galicia 12,15 Cataluña 2,32 Fontes: CIAM e Observatorio de la let. Catalunya

Non estamos producindo leite ao menor custo. A distribución toma o leite como produto reclamo a través das súas propias marcas e a industria está centrada no leite líquido e non noutros produtos de máis valor engadido.

Neste senso, CLAS é a primeira central leiteira española e supón tan só 0,9 millóns de toneladas de leite procesado, ou sexa, o 0,1% da produción mundial.

Composición da industria galega Leite Río Feiraco Alimentos lácteos Outras

383 Millóns de litros 110 Millóns de litros 120 Millóns de litros 20 Millóns de litros

Fonte: CETAL

En canto a Galicia, o 80% do leite producido aquí, ou sexa, máis de 1.710.000 toneladas, dedícanse á elaboración de UHT. Entre 750.000 e 800.000 toneladas destínanse á elaboración de UHT/MDD. No tocante aos queixos, a produción é equivalente a 64 millóns de litros; isto é, só o 3% da cota V.I. de Galicia.

Queixos con denominación de orixe protexida Tetilla Arzúa - Ulloa San Simón da Costa Cebreiro

Custos de produción 2009 a €/100 kg

2.841 Tm 3.178 Tm 330 Tm 22 Tm

Fonte: Consellería do Medio Rural

No caso específico de Galicia, o futuro do sector produtor de leite dependerá tamén da capacidade para incorporar valor a unha produción, hoxe por hoxe, centrada no UHT. Non temos marcas de leite galegas no mercado, apenas 3 ou 4 referencias en leite sobre máis de 200 na gran distribución e ningunha en produtos de maior valor como o iogur. As análises feitas polo CETAL constatan que as únicas marcas que garanten futuro para o sector produtor galego son as vinculadas ao territorio; é dicir, as ligadas ás producións con denominación de orixe, na actualidade os queixos, que se converten así nunha liña xenérica de actuación.

Fonte: Edf. Associazione Europea Produttori Latte

Referencias de leite UHT na gran distribución Carrefour Tipoloxía de leite UHT

Leite de vaca Agricultura convencional

Agricultura ecolóxica

Estandar Enriquecidas Total vaca

34 38 72 1 73

Estandar

4 4

0 0

4 4

0 0

77

4

81

1

Todas as referencias

Leite de cabra/ovella Total leite A. convencional Leite de vaca Total leite A. ecolóxica

El Corte Inglés Referencias de Todas as referencias empresas galegas 34 0 41 1 75 1 2 0 77 1

Referencias de empresas galegas 3 1 4 0 4

Total referencias leite UHT Elaboración propia. Tenda on-line Carrefour e El Corte Inglés. Novembro 2010

AFRIGA ANO XVII - Nº 93

39

40

MERCADO

Referencias de iogur na gran distribuciĂłn Carrefour TipoloxĂ­a de iogur

Leite de vaca Agricultura convencional

Leite de cabra/ovella Total iogur A. convencional Agricultura ecolĂłxica

33 35 38 68 52 226 1 227 1 1 2

0 0 0

30 9 39

7 0 7

229

0

240

7

Todas as referencias Natural Con froitas Sabores Outros especiais LĂ­quidos Total vaca

Leite de vaca Leite de cabra/ovella Total iogur A. ecolĂłxica

Total referencias iogur

El Corte InglĂŠs Referencias de Todas as referencias empresas galegas 37 0 25 0 35 0 46 0 54 0 197 0 4 0 201 0

Referencias de empresas galegas 0 0 0 0 0 0 0 0

ElaboraciĂłn propia. Tenda on-line Carrefour e El Corte InglĂŠs. Novembro 2010

A industria galega/espaĂąola ĂŠ moi dĂŠbil (volume/produto/marca) e os recursos pĂşblicos para I+D+i medran a menor ritmo no sector agroalimentario. Sobre este Ăşltimo aspecto, a contribuciĂłn da innovaciĂłn no sector lĂĄcteo deberĂĄ encamiĂąarse cara ĂĄs seguintes metas: 1. DiminuciĂłn de custos de produciĂłn mediante investigaciĂłns en: R5 -.)-5 5 ),, 2 -952 -.#Ä&#x2030;(5I5 )&& #. -5I5 /&.#0)R5 /.,# #Ä&#x2030;(95 ),'/& #Ä&#x2030;(5I5()0)-5 )'*& ' (.)R55Âą( # -5, *,) /.#0)-95# 5*,#' #,)5* ,.)5I5#(. ,0 &)5 parto-parto R55 &&), 5 2 (ĂŻ.# 95 *). ( # &5 2 (ĂŻ.# )5 5 &#' (. #Ä&#x2030;(5 I5 &)(2 0# 5*,) /.#0 5 R55 (# 95*, 0 ( #Ä&#x2030;(5 5 ( ,'# -5I5 ( -. ,5 (#' & R5 &),#4 #Ä&#x2030;(5 5, -# /)-95 ( ,2Ăš 5I5 ,.#&#4 #Ä&#x2030;(

A INDUSTRIA GALEGA ESTĂ CENTRADA NO LEITE LĂ?QUIDO E NON NOUTROS PRODUTOS DE MĂ IS VALOR ENGADIDO

2. Incremento de valor da produciĂłn primaria: R55 &#' (. #Ä&#x2030;(5 )5! ( )5 5*,)*# -5 /( #)( #-5I5& #. 5 )&Ä&#x2030;2# )5 R5 ). ( # &5 5 )5 5, ,Ăš 5I5. ,'#( #Ä&#x2030;(5 -0 && 5 R5 !/,# 5 &#' (. ,# 5I5 &# 5I5., 4 #&# 3. Incremento de valor da produciĂłn industrial: R55 / #2)-5 )(5 ()'#( #Ä&#x2030;(-5 5 ),#2 5 *,). 2# -5 I5 / #2)-5 /( #)( #-5 R5 &),#4 #Ä&#x2030;(5, -# /)-5I5 )0)-5*,) /.)-5 R5 !/,# 5 &#' (. ,# 5I5 &# 5I5., 4 #&# 5 Con estes resultados da anĂĄlise do sector produtor ga& !)65)5, .)5* , 5 &# # 5ĂŻ5 0#. ,5)5 2 -)5 5#(. (-#Ĺ&#x20AC; #Ä&#x2030;(5 5 ). ,- 5 /(5. # )5 5 2*&). #Ä&#x2030;(-5 )'* .#.#0 -5 5 * , /, & -65!, 4 -5 5/(-5 /-.)-5 5*,) / #Ä&#x2030;(5 )(.,)& )-65&#'#. ( )5 5- (-# #&# 5ĂĄ5, & #Ä&#x2030;(5& #. I*, 4)5 )-5 alimentos.

AnĂĄlise comparado do peso de cada Comunidade AutĂłnoma na I+D Agroalimentaria e na produciĂłn lĂĄctea en EspaĂąa 40,00% 35,00% 30,00% 25,00% 20,00% 15,00% 10,00% 5,00%

%%Proyectos ProxectosI+D I+D Agroalimentaria C.A./EspaĂąa ProduciĂłn de %%ProducciĂłn de leite leche C.A./EspaĂąa

0,00%

ElaboraciĂłn propia / MARM

ElaboraciĂłn propia / MARM

AFRIGA ANO XVII - NÂş 93

OVUGEN GONADORELINA 50 Îźg/ml

Reproduccion asistida

Fuente: MEDICAL IMAGING

(63(&,(6 '( '(67,12 %RYLQR YDFDV QRYLOODV ,1',&$&,21(6 '( 862 3$5$ /$6 (63(&,(6 '( '(67,12 Tratamiento de la ovulaciĂłn retardada.

(Repeat breeding o sĂ­ndrome de la vaca repetidora).

3262/2*Ă&#x152;$ < )250$ '( $'0,1,675$&,Ă?1 VĂ­a intramuscular. 100 Îźg de gonadorelina (como diacetato) por animal en inyecciĂłn Ăşnica. Es decir, 2 ml de producto por animal. GnRH se inyecta durante el estro.

ra e p s e o de p m e i T Ă­as d o r e c Carne: ro horas ce : e h c e L Envases de 10 ml.

NĂşmero de AutorizaciĂłn de comercializaciĂłn: 1779 ESP

*[YH 9L\Z =PU`VSZ 2T (W *VYYLVZ ;LStMVUV -H_ 90<+64: ;HYYHNVUH www.spveterinaria.com

42

MERCADO

AS Ă&#x161;NICAS MARCAS QUE GARANTEN FUTURO PARA O NOSO SECTOR PRODUTOR SON AS LIGADAS Ă S PRODUCIĂ&#x201C;NS CON DENOMINACIĂ&#x201C;N DE ORIXE

PROXECTOS DO CETAL PARA O SECTOR LEITEIRO O CETAL estĂĄ executando e porĂĄ en marcha, a curto prazo, proxectos enmarcados nestas tres liĂąas xenĂŠricas de actuaciĂłn: R5 #'#(/ #Ä&#x2030;(5 5 /-.)-5 5*,) / #Ä&#x2030;( R5 , (- ,#,50 &),5 )5& #. 5 R5 - (0)&0 ' (.)5 )5- .),5+/ #2 #,)

CONCLUSIĂ&#x201C;NS As tendencias dos distintos factores que interveĂąen na rendibilidade da produciĂłn lĂĄctea indican que esta non pode descansar sobre o factor prezo do leite. Ademais, todo conduce a que no futuro mĂĄis inmediato, coa desapariciĂłn das cotas lĂĄcteas e a crecente liberalizaciĂłn do comercio mundial, esta situaciĂłn se acentĂşe. AsĂ­, o sector produtor lĂĄcteo espaĂąol, principalmente situado no noroeste de EspaĂąa (Galicia, Cantabria e PaĂ­s Vasco), non ten outro camiĂąo que a reduciĂłn dos seus custos de produciĂłn.

No actual panorama sectorial, no que o control dos custos de produciĂłn pasa de ser importante a ser determinante para a sĂşa propia supervivencia, serĂĄ clave definir a vaca do futuro. A adecuaciĂłn e desenvolvemento do seu potencial xenĂŠtico a uns parĂĄmetros produtivos condicionados ĂĄ diminuciĂłn de custes, mĂĄis que polo incremento da produciĂłn unitaria, deben marcar o camiĂąo a seguir.

Neste camiĂąo, o CETAL debe ter un importante papel implicĂĄndose en proxectos neste ĂĄmbito. Ao respecto, o seu director, Eduardo Vidal, explica que estudos sobre caracterĂ­sticas ben definidas, como unha maior lonxevidade produtiva, a reduciĂłn dos perĂ­odos non produtivos, a minimizaciĂłn da relaciĂłn consumo de concentrado/produciĂłn de leite, ou a optimizaciĂłn tanto cuantitativa como cualitativa da conversiĂłn de forraxes en produciĂłn lĂĄctea, deben ser retos a asumir por un ente pĂşblico das caracterĂ­sticas da FundaciĂłn. â&#x20AC;&#x153;Son retos para o sector produtor lĂĄcteo espaĂąol e en especial para o galego, no que ĂŠ un sector socioeconĂłmico clave.

O CETAL pode, sen dĂşbida, contribuĂ­r a afrontalos coa sĂşa implicaciĂłn como promotor, xestor e lĂ­der da estratexia de investigaciĂłn a desenvolver en diversos proxectos coa implicaciĂłn das administraciĂłnsâ&#x20AC;?, subliĂąa.

AFRIGA ANO XVII - NÂş 93

PROXECTO REXXI Sobre a primeira liĂąa de actuaciĂłn, a FundaciĂłn luguesa ten varios proxectos en marcha: o proxecto REXXI, no +/ 5 - -), (5ĂĄ5 */. #Ä&#x2030;(5 ,)0#( # &5 5 /!)5( 5*)-. 5 (5 marcha da maior instalaciĂłn pĂşblica de recrĂ­a de xovencas do Estado espaĂąol, e que permitirĂĄ non sĂł a reduciĂłn dos custos de recrĂ­a, senĂłn tamĂŠn emprender diversos proxectos de investigaciĂłn nos campos da xenĂŠtica e da reproduciĂłn, que contribuirĂĄn a deseĂąar unha vaca competitiva no sector lĂĄcteo do sĂŠculo XXI. No campo da valorizaciĂłn dos residuos gandeiros (un custo de produciĂłn crecente no futuro) estĂĄn a dar os primeiros pasos nun proxecto de grande envergadura no que, xunto coa valorizaciĂłn enerxĂŠtica, trĂĄtase de obter valor do seu potencial como fertilizante, inclusive en cultivos biolĂłxicos.

PROXECTO ALGAS-VALECO 5&#Ä&#x201E; 5 #,#2# 5 5 ). ,5 50 &),5 )5& #. 5 65)5 5 estĂĄ nun proxecto de largo alcance, o proxecto ALGASVALECO, que busca avaliar o potencial das algas de arribazĂłn como suplemento alimenticio no gando vacĂşn de leite ecolĂłxico, especialmente como suplemento alimentario particularmente rico en minerais esenciais.

TamĂŠn no leite ecolĂłxico o CETAL acometeu o primeiro estudo elaborado en EspaĂąa sobre a cadea de valor, fundamental para introducir melloras tecnolĂłxicas ou incluso organizativas no sector.

PROXECTO QUESOS TRES ESES Por Ăşltimo, na terceira liĂąa bĂĄsica de actuaciĂłn, a referente ĂĄ potenciaciĂłn dos queixos galegos con denominaciĂłn de orixe, o CETAL estĂĄ dando os primeiros pasos nun ambi #)-)5*,)2 .)5 5& ,!)5 & ( 5 5 ( )+/ 5#(. !, &95 SOS tres Eses. As tres eses de Sabor, Seguridade e SaĂşde.

Nel estudan as rutas metabĂłlicas con incidencia no sabor e no aroma, os novos mĂŠtodos de detecciĂłn e eliminaciĂłn de patĂłxenos e a potencialidade prebiĂłtica, probiĂłtica e funcional do queixo.

Nos proxectos citados, xunto co CETAL, participan distintos entes como o Centro Superior de InvestigaciĂłns # (.ĂšĹ&#x20AC; -5)/5 5 (#0 ,-# 5 5 (.# !)5 5 )'*)-. & 65 por exemplo.

El abonado rentable y eficaz de cultivos forrajeros.

ENTEC® Cultivos forrajeros

ENTEC®, la mayor innovación en el abonado de los cultivos forrajeros en los últimos años, permite obtener cosechas abundantes, de calidad y respetando el medio ambiente.

El nitrógeno de ENTEC® se encuentra estabilizado por el inhibidor de la nitrificación DMPP, desarrollado por BASF y comercializado por K+S. Ahora en K+S Nitrogen hemos adaptado nuestra estrategia para que todavía más agricultores puedan utilizar ENTEC® y beneficiarse de sus excelentes resultados en cultivos forrajeros.

®Marca registrada del grupo K+S K plus S Iberia, S.L. División K+S Nitrogen Joan d’Àustria 39-47 08005 Barcelona Tel. 93 224 72 22 Fax. 93 221 41 93 Una empresa del grupo K+S

44

LEXISLACIÓN

CONSELLERÍA DO MEDIO RURAL DECRETO 112/2011, do 3 de xuño, polo que se regula o procedemento de recoñecemento e rexistro das organizacións de produtores de leite na Comunidade Autónoma de Galicia.

DOG Núm. 115. Xoves, 16 de xuño de 2011 O mercado do leite e dos produtos lácteos na segunda metade do ano 2008 e no ano 2009 rexistrou niveis de prezos aos produtores anormalmente baixos no conxunto da Unión Europa en xeral, e, de forma especialmente sensible, na Comunidade Autónoma de Galicia.

Esta situación puxo de manifesto a necesidade de adoptar a nivel comunitario medidas en relación co mercado do leite e, de forma particular, o establecemento de contratos de venda deste, complementarias ás xa vixentes na organización común do mercado do leite, como un apoio importante e urxente para estabilizar os ingresos dos agricultores e contribuír a paliar a incidencia desta situación na renda agraria.

En vista desta situación no mercado do leite, o comisario de Agricultura e Desenvolvemento Rural da Unión Europea decidiu o 5 de outubro de 2009 establecer un grupo de alto nivel de expertos sobre o sector lácteo co propósito de traballar sobre as normas reguladoras que poidan contribuír a estabilizar os prezos e a mellorar a transparencia no mercado. Este grupo emitiu o seu informe o 15 de xuño de 2010 no que se recollía unha análise da situación do sector lácteo e varias recomendacións. En xeral, concluían que a concentración da oferta é baixa dando lugar a un desequilibrio no poder de negociación entre produtores e compradores de leite. Así mesmo, os produtores non coñecen o prezo do leite no momento da entrega porque o comprador o fixa máis tarde con base no valor engadido obtido. Tamén o comprador descoñece a cantidade de leite que lle será entregado ao longo do ano. Así mesmo, recoñécese que o uso de contratos previos á entrega do leite formalizados por escrito, que conteñan elementos básicos, non está xeneralizado. Estes contratos e a súa obrigatoriedade poderían reforzar a responsabilidade dos operadores na cadea alimentaria co fin de ter en conta os sinais do mercado, adaptar a oferta á demanda e axudar a evitar prácticas comerciais desleais.

Tamén, e á vista do desequilibrio existente na cadea de valor do sector, recomendábase á Comisión Europea a adopción dos pasos necesarios para potenciar o papel das organizacións de produtores no sector e favorecer a posición negociadora dos gandeiros. Por último, considerábase conveniente reforzar o papel das organizacións interprofesionais.

O Consello de Ministros de Agricultura da UE instou a Comisión a presentar propostas lexislativas antes de finais de 2010 respecto ás tres primeiras recomendacións do Grupo, isto é: contractualización, poder de negociación mediante o desenvolvemento de organizacións de produtores e reforzamento das organizacións interprofesionais.

En decembro de 2010 a Comisión Europea presentou a súa proposta de regulamento para modificar o Regulamento 1234/2007 do Consello, do 22 de outubro de 2007, polo que se crea unha organización común de mercados agrícolas e se establecen disposicións específicas para determinados produtos agrícolas, introducindo as iniciativas clave para a cohesión sectorial como son a posibilidade de que os Estados membros fagan obrigatorios nos seus territorios os

AFRIGA ANO XVII - Nº 93

contratos, o recoñecemento das organizacións de produtores, a posibilidade de que estas poidan negociar de xeito colectivo os termos dun contrato e a ordenación e reforzamento do papel das organizacións interprofesionais no sector lácteo.

No dito marco o Real decreto 460/2011, do 1 de abril, polo que se regula o recoñecemento das organizacións de produtores de leite e das organizacións interprofesionais no sector lácteo e se explicitan as decisións de España sobre a contratación no sector lácteo en relación á normativa europea que modificará para o sector lácteo o Regulamento (CE) n.º 1234/2007 do Consello, dispuxo as finalidades e os requisitos mínimos que deben cumprir as organizacións de produtores do sector lácteo, as normas para o seu recoñecemento e o das súas asociacións. Ademais, polo dito real decreto creouse o Rexistro Nacional de Organizacións de Produtores do Sector Lácteo, establecendo que o seu recoñecemento lle corresponderá ao órgano competente da comunidade autónoma onde radique a sede real da organización de produtores que solicite o seu recoñecemento.

Así mesmo, e co obxectivo de reforzar a capacidade negociadora das organizacións de produtores de leite de vaca en xeral, e dos pequenos produtores en particular, ademais dunha produción anual comercializable mínima, estas organizacións de produtores deberán de dispor do mandato dun número mínimo de produtores para o caso da comercialización do leite de vaca non integrado en denominacións de calidade.

De acordo co exposto, sen prexuízo da aplicabilidade directa da normativa comunitaria e estatal correspondente, que se reproduce en parte por razóns de operatividade na aplicación do marco normativo, a razón deste decreto é establecer o procedemento para o recoñecemento e rexistro das organizacións de produtores de leite e as súas asociacións que radiquen na Comunidade Autónoma de Galicia, coa dimensión e capacidade de concentración da oferta suficiente para, entre outros fins, equilibrar a negociación entre produtores e compradores de leite, co obxectivo de que cando se produza a modificación do Regulamento (CE) n.º 1234/2007 do Consello, do 22 de outubro, no que atinxe ás relacións contractuais no sector do leite e dos produtos lácteos, prevista na disposición adicional única do Real decreto 460/2011, estas estean en condicións de exercer as súas funcións.

Segundo a Lei 7/1994, do 29 de decembro, de creación do Fondo Galego de Garantía Agraria -Fogga- (denominado así en virtude da disposición adicional quinta da Lei 7/2002, do 27 de decembro, de medidas fiscais e de réxime administrativo -DOG n.º 251, do 30 de decembro), o Decreto 128/1996, do 14 de marzo, que a desenvolve, e o Decreto 318/2009, do 4 de xuño, polo que se establece a estrutura orgánica da Consellería do Medio Rural e do Fondo Galego de Garantía Agraria, corresponde ao dito organismo, entre outras funcións, a execución da política da consellería en relación coas accións derivadas da xestión da Política agraria común (PAC), en concreto as medidas de intervención e regulación de mercados da organización común de mercados agrarios (OCM).

En consecuencia, por proposta do conselleiro de Medio Rural e logo de deliberación do Consello da Xunta de Galicia na súa reunión do día tres de xuño de dous mil once,

Ray-grass westerwold: PROMENADE R-1 Ray-grass westerwold: SPEEDYL R-1 Triticale: VERATO R-1

DELEGACIÓN DE GALICIA (NOVA DIRECCIÓN): Polígono Industrial Área 33, Manzana 2, Parcela 9 36540 SILLEDA (Pontevedra) Tel 986 57 34 53 - Fax 986 57 35 93 galicia@rocalba.es

46

LEXISLACIÓN

DISPOÑO: Artigo 1. Obxecto e ámbito de aplicación.

Este decreto ten por obxecto regular o procedemento de recoñecemento e rexistro das organizacións de produtores de leite e das súas asociacións en que a sede da súa efectiva dirección radique na Comunidade Autónoma de Galicia, ao abeiro do disposto no Real decreto 460/2011, do 1 de abril, polo que se regula o recoñecemento das organizacións de produtores de leite e das organizacións interprofesionais no sector lácteo e se explicitan as decisións de España sobre a contratación no sector lácteo en relación á normativa europea que modificará para o sector lácteo o Regulamento (CE) n.º 1234/2007 do Consello.

Artigo 2. Autoridade competente.

A autoridade competente na aplicación do procedemento de recoñecemento e rexistro das organizacións de produtores de leite e das súas asociacións, que radiquen na Comunidade Autónoma de Galicia, será a persoa directora do Fondo Galego de Garantía Agraria (Fogga).

Artigo 3. Definicións.

1. Para os efectos deste decreto serán de aplicación as definicións establecidas no artigo 65 do Regulamento (CE) n.º 1234/2007 do Consello, do 22 de outubro de 2007, polo que se crea unha organización común de mercados agrícolas e se establecen disposicións específicas para determinados produtos agrícolas.

2. Así mesmo, entenderase como: a) Comercialización: tenza con vistas á venda, á oferta para a venda, á entrega ou calquera outra forma de posta no mercado de leite cru. b) Leite cru: leite de vaca, ovella ou cabra que non fose quentado a unha temperatura superior a 40º C nin sometido a un tratamento de efecto equivalente. c) Servizo de substitución: servizo mediante o cal un terceiro, contratado ou non, asume o manexo dunha explotación gandeira para cubrir a ausencia do titular desta por vacacións, enfermidade ou outros supostos que requiran do servizo.

Artigo 4. Finalidades e requisitos mínimos das organizacións de produtores de leite.

1. Poderán ser recoñecidas como organizacións de produtores de leite todas aquelas entidades con personalidade xurídica propia, de carácter civil ou mercantil, constituídas exclusivamente por produtores, que o soliciten e cumpran co obxectivo de concentrar a oferta e levar a cabo a comercialización da produción dos seus membros.

Ademais, deberán, polo menos, cumprir unha das seguintes finalidades: a) Adecuar a produción á demanda, no referente á calidade e á cantidade. b) Optimizar os custos de produción. c) Proporcionar asesoramento ou servizos de substitución aos seus socios. d) Levar a cabo actividades que supoñan a preservación do medio, ou da biodiversidade, a mellor xestión da auga ou a utilización de enerxías renovables.

2. A organización deberá dispor dos medios materiais e humanos necesarios para levar a cabo, polo menos, a función establecida no primeiro parágrafo deste artigo, así como aquela ou aquelas funcións que realice entre as de carácter opcional. Disporá de persoal técnico, persoal administrativo, locais axeitados e suficientes onde o Fogga AFRIGA ANO XVII - Nº 93

poida examinar os documentos e rexistros que está obrigado a levar e de medios informáticos e telemáticos adecuados para o cumprimento das obrigas establecidas neste decreto.

3. As organizacións de produtores deberán acadar unha produción comerciable anual mínima e un número de produtores segundo o disposto no anexo I. 4. As organizacións de produtores deberán crearse por iniciativa dos produtores, e o seu funcionamento interno será democrático.

5. No caso de que unha organización de produtores estea formada por produtores de leite de diferentes especies, deberán cumprirse as exixencias relativas a cada unha das especies en relación á produción mínima comerciable.

6. Un produtor non poderá ser membro de máis dunha organización de produtores de leite da mesma especie, salvo que sexa titular de máis dunha explotación, conforme o Real decreto 479/2004, do 26 de marzo, polo que se establece e regula o Rexistro Xeral de Explotacións Gandeiras.

Artigo 5. Produción comerciable.

O volume da produción comerciable calcularase de acordo coas entregas de leite cru dos seus membros. O período de referencia para o cálculo será o correspondente aos 12 meses anteriores á presentación da solicitude de recoñecemento.

Este cómputo refírese os efectos do volume mínimo comerciable necesario para o recoñecemento das organizacións de produtores.

Artigo 6. Período mínimo de adhesión.

Os socios da entidade deberán adherirse á organización de produtores durante un período mínimo de tres anos, e comunicar por escrito, en caso de que se desexe causar baixa, a renuncia á calidade de membro. A organización de produtores establecerá o prazo de aviso previo, dunha duración máxima de seis meses, e a data de efecto da renuncia, con criterios xerais que eviten discriminacións entre asociados.

Artigo 7. Presentación da solicitude.

As organizacións de produtores de leite e as súas asociacións dirixirán a solicitude de recoñecemento á persoa directora do Fondo Galego de Garantía Agraria, órgano competente na inscrición no Rexistro de Organizacións e Asociacións de Organizacións de Produtores de Leite da Comunidade Autónoma de Galicia.

A solicitude poderá presentarse en soporte papel segundo o anexo II do decreto, nos lugares e forma previstos no artigo 38.4 da Lei 30/1992, do 26 de novembro, de réxime xurídico das administracións públicas e do procedemento administrativo común, acompañada da documentación establecida no artigo 8. Os interesados poderán presentar por medios electrónicos a documentación a que se refire este decreto, tendo a mesma validez que a presentada en papel.

Artigo 8. Documentación que presentarán as organizacións de produtores de leite.

As organizacións de produtores de leite deberán presentar a seguinte documentación: 1. Copia cotexada do NIF da organización de produtores.

2. Copia cotexada do DNI do representante legal ou autorización ao Fogga de conformidade co artigo 2 do Decreto 255/2008, do 23 de outubro, polo que se simplifica a documentación para a tramitación dos procedementos administrativos e se fomenta a utilización de medios electrónicos, e a orde da Consellería de Presidencia, Administracións Públicas e Xustiza, do 7 de xullo de 2009, que o

48

LEXISLACIÓN

desenvolve, para a consulta dos datos de identidade no Sistema de Verificación de Datos de Identidade do Ministerio de Política Territorial e Administración Pública.

3. Copia cotexada dos estatutos da organización de produtores.

4. Copia cotexada do acordo do órgano competente da organización de produtores no que se nomee a persoa representante para os efectos do establecido no Real decreto 460/2011.

5. Certificación ou informe do responsable da entidade no que figuren o nome e NIF dos membros da xunta directiva, se fose o caso.

6. Copia cotexada da documentación que acredite a personalidade xurídica da organización de produtores.

7. Relación dos titulares de explotacións leiteiras pertencentes á organización, de acordo co anexo II (ficheiro informático).

8. Declaración de compromisos, mandatos e posta no mercado de acordo cos anexos IV e V. 9. Memoria descritiva da dotación de persoal técnico e/ou administrativo e do equipamento material do que dispón: a) Persoal técnico. b) Persoal administrativo. c) Locais axeitados e suficientes onde o Fogga poida examinar os documentos e rexistros que está obrigado a levar. d) Medios informáticos e telemáticos adecuados para o cumprimento das obrigas establecidas neste decreto.

Artigo 9. Documentación que presentarán as asociacións de organizacións de produtores de leite.

As asociacións de organizacións de produtores de leite presentarán a seguinte documentación: 1. Copia cotexada do NIF da asociación de organizacións de produtores.

2. Copia cotexada do DNI do representante legal ou autorización ao Fogga de conformidade co artigo 2 do Decreto 255/2008, do 23 de outubro, polo que se simplifica a documentación para a tramitación dos procedementos administrativos e se fomenta a utilización de medios electrónicos, e a orde da Consellería de Presidencia, Administracións Públicas e Xustiza, do 7 de xullo de 2009, que o desenvolve, para a consulta dos datos de identidade no Sistema de Verificación de Datos de Identidade do Ministerio de Política Territorial e Administración Pública.

3. Copia cotexada dos estatutos da asociación de organizacións de produtores.

4. Copia cotexada do acordo do órgano competente da asociación de organizacións de produtores en que se nomee a persoa representante para os efectos do establecido no Real decreto 460/2011.

5. Certificación ou informe do responsable da entidade en que figuren o nome e NIF dos membros da xunta directiva.

6. Copia cotexada da documentación que acredite a personalidade xurídica da asociación de organizacións de produtores.

7. Relación de organizacións de produtores lácteos membros da asociación e documentación xustificativa do seu recoñecemento.

8. Memoria descritiva da dotación de persoal técnico e/ou administrativo e do equipamento material de que dispón: a) Persoal técnico. b) Persoal administrativo. c) Locais axeitados e suficientes onde o Fogga poida examinar os documentos e rexistros que está obrigado a levar. d) Medios informáticos e telemáticos adecuados para o cumprimento das obrigas establecidas neste decreto.

AFRIGA ANO XVII - Nº 93

Artigo 10. Recoñecemento das organizacións de produtores lácteos.

1. Unha vez presentada a solicitude, o Fogga procederá á comprobación da documentación presentada.

2. Se os impresos de solicitude non están debidamente cubertos, se non se achega a documentación establecida ou se o expediente presenta defectos corrixibles, requirirase a entidade para que, nun prazo máximo de dez días hábiles, que comezará a contar ao día seguinte ao de recepción do requirimento, emende a falta ou achegue os documentos preceptivos, coa advertencia de que, se non o fixese, se terá por desistido da súa petición, procedéndose ao arquivo das actuacións despois da notificación da resolución en tal sentido, de acordo co establecido nos artigos 42 e 71 da Lei 30/1992, do 26 de novembro, de réxime xurídico das administracións públicas e do procedemento administrativo común.

3. A persoa directora do Fogga ditará e notificará a correspondente resolución de recoñecemento no prazo máximo dun mes desde a data da súa solicitude.

4. Desta resolución informarase aos produtores de leite da Comunidade Autónoma de Galicia que formen parte da organización e, no caso de produtores doutras comunidades autónomas, á autoridade competente da comunidade autónoma á que pertenzan para o seu traslado aos produtores membros da organización.

5. Transcorrido o prazo sen que se ditase e notificase a correspondente resolución, o/a interesado/a poderá entender estimada a súa solicitude por silencio administrativo.

6. O recoñecemento administrativo supón a inscrición, de oficio, no rexistro de organizacións e asociacións de organizacións de produtores de leite na Comunidade Autónoma de Galicia.

Artigo 11. Recurso contra a resolución.

Contra as resolucións da persoa directora do Fogga caberá a interposición de recurso de alzada ante o presidente do citado organismo no prazo dun mes contado desde a notificación da resolución obxecto de recurso.

Artigo 12. Causas da extinción do recoñecemento.

As causas de extinción do recoñecemento son as seguintes: 1. Por solicitude da entidade sen prexuízo do cumprimento das obrigas e compromisos derivados da súa condición de organización de produtores, e das responsabilidades que puidesen derivar como consecuencia das actuacións levadas a cabo durante o período en que a entidade posuía o recoñecemento.

2. De oficio por incumprimento de calquera dos requisitos esixidos para o recoñecemento, das obrigas, ou dos compromisos adquiridos.

Artigo 13. Procedemento de extinción e efectos suspensivos da resolución.

1. A extinción do recoñecemento declararase mediante resolución da persoa directora do Fogga tras a tramitación do procedemento instruído para o efecto, con audiencia do interesado. A resolución administrativa de extinción do recoñecemento dará lugar á cancelación de oficio da inscrición.

2. No caso de que a extinción do recoñecemento sexa por causa do incumprimento de calquera dos requisitos exixidos para o recoñecemento, das obrigas, ou dos compromisos adquiridos, os ditos incumprimentos darán lugar á suspensión da inscrición polo prazo que medie ata que se corrixan as carencias advertidas no preceptivo requirimento. Adoptarase acordo motivado ao respecto que será notificado aos interesados.

DISTRIBUIDOR PARA GALICIA E ASTURIAS

MAQUINARIA AGRÍCOLA E RECAMBIOS

San Martiño de Requeixo, s/n Teléf. 982 532 355 - Fax 982 532 509 SARRIA (Lugo)

50

LEXISLACIÓN

3. A suspensión da inscrición non poderá exceder o prazo dun mes, sen prexuízo do previsto no artigo 49.1 da Lei 30/1992, do 26 de novembro, de réxime xurídico das administracións públicas e do procedemento administrativo común, agás no especificado no punto 4 deste artigo. Transcorrido este prazo sen que se emendase, procederase á revogación da inscrición logo de audiencia á entidade afectada, e á súa baixa no rexistro, mediante resolución da persoa directora do Fogga que será notificada aos interesados. A partir do momento en que se proceda á cancelación da inscrición e á baixa no rexistro, a entidade non poderá seguir desenvolvendo a súa actividade.

4. Para os efectos de comprobar o requisito de produción comerciable mínima e número mínimo de produtores/as asociados/as, o Fogga será o encargado de efectuar o dito control o 1 de abril de cada ano. No caso de que se detecte o incumprimento do dito requisito, dentro dunha porcentaxe que non supere o 20%, a organización disporá dun período de 6 meses para corrixir o incumprimento. Pasado este tempo sen que o incumprimento sexa emendado, a retirada do recoñecemento será efectiva.

Artigo 14. Obrigas das entidades recoñecidas.

Sen prexuízo do cumprimento das finalidades e requisitos mínimos previstos no artigo 4 deste decreto, as entidades recoñecidas e inscritas no rexistro de organizacións e asociacións de organizacións de produtores de leite da Comunidade Autónoma de Galicia quedan obrigadas a dispoñer dun sistema de rexistro informatizado e actualizado en que figuren os datos mínimos recollidos no anexo II. Artigo 15. Asociacións de organizacións de produtores de leite.

Poderán ser recoñecidas como asociacións de organizacións de produtores de leite todas aquelas entidades con personalidade xurídica propia, constituídas por organizacións de produtores de leite recoñecidas conforme o previsto neste decreto, que así o soliciten da autoridade competente.

Artigo 16. Rexistro autonómico de organizacións e asociacións de organizacións de produtores de leite.

Créase no Fogga o Rexistro de Organizacións e Asociacións de Organizacións de Produtores de Leite da Comunidade Autónoma de Galicia no cal se inscribirán as organizacións e asociacións de produtores de leite recoñecidas de acordo co establecido neste decreto, e que será o responsable da transmisión da información requirida polo Rexistro Nacional de Organizacións e Asociacións de Organizacións de Produtores de Leite dependente do Ministerio de Medio Ambiente, e Medio Rural e Mariño.

Disposición derradeira primeira.

Facúltase o conselleiro do Medio Rural para ditar, no ámbito das súas competencias, as disposicións necesarias para o desenvolvemento deste decreto e, en particular, para modificar os anexos e prazos contidos nel, para a súa adaptación á normativa estatal, no caso de modificación desta.

Disposición derradeira segunda.

Este decreto entrará en vigor o día seguinte ao da súa publicación no Diario Oficial de Galicia.

Santiago de Compostela, tres de xuño de dous mil once.

Alberto Núñez Feijóo Presidente Samuel Jesús Juárez Casado Conselleiro do Medio Rural

AFRIGA ANO XVII - Nº 93

ANEXO I Produción comerciable mínima e número mínimo de produtores Toneladas e número mínimo de produtores

Denominacións de calidade (1) Toneladas e n.º mínimo de produtores

Toneladas

Produtores

Toneladas

Produtores

Vaca

200.000

1000

10.000

50

Ovella

30.000

-

1.000

-

Cabra

30.000

-

1.000

-

(1) Inclúe as seguintes denominacións de calidade: indicacións xeográficas protexidas, denominacións de orixe protexidas, especialidades tradicionais garantidas, gandaría ecolóxica e gandería integrada.

ANEXO II Datos mínimos que conterá o ficheiro informático dos titulares de explotacións leiteiras pertencentes á organización de produtores de leite.

O ficheiro informático terá formato Access, en calquera das súas versións, e incluirá os seguintes datos: A) Identificación da organización de produtores e leite: Denominación.

NIF. Enderezo.

Concello.

Código postal.

Provincia.

Teléfono, fax e enderezo de correo de electrónico.

Nome do representante.

NIF do representante.

B) Identificación dos produtores de leite: Deseño do rexistro: incluirase unha liña por cada código REGA de explotación de acordo coa seguinte táboa:

Código REGA da explotación conforme o establecido no artigo 5 do Real decreto 479/2004, do 26 de marzo.

Letra do NIF do produtor. En caso de se tratar dunha persoa física, cubrirase un cero.

DNI ou numeración do NIF do produtor.

Letra do NIF do produtor. En caso de se tratar dunha persoa xurídica cubrirase un espazo en branco

Apelidos e nome do produtor.

Data da sinatura do anexo V

!! 5

Ver creer

para

1#

CRI:

de los

9 MEJORES

TOROS DEL TPI

2#

O-Style

5# Freddie

9#

Super

7# Hill

Logan El TPI busca los toros mรกs rentables para los ganaderos del mundo

...y en Galicia, consulta con nuestro equipo de ventas o Escolmo.

52

DOSSIER: CALIDADE DO LEITE

As máquinas antigas deben adaptarse á norma actual colocando os novos puntos de medida

PROTOCOLO DE REVISIÓN DE EQUIPOS DE MUXIDO UNE 68061 98: UNHA NOVA FORMA DE CONTROL A nova norma de control de sistemas de muxido está encamiñada a dar resposta a cuestións relacionadas co benestar animal. Deste xeito, contempla os equipos dunha maneira totalmente diferente, tendo en conta que se trata de mecanismos que están en contacto cos animais e que son manexados por persoas.

De todos é coñecida a importancia da máquina de muxido na calidade do leite e na saúde do gando. Pero máis alá da mera extracción leiteira, a máquina de muxido supón en si mesma unha posible fonte de contaminación para o leite e non deixa de ser un artefacto que, manexado por unha ou varias persoas, está en contacto directo cos animais.

O benestar animal cobrou nos últimos tempos a relevancia que ata agora lle parecía negada e o consumidor, cando compra un alimento de procedencia animal, esixe que ademais de ser un produto de calidade incuestionable sexa obtido da forma menos lesiva para os animais.

A nova norma de control de sistemas de muxido vén dar resposta a estas cuestións e debe ser implantada a pesar do

AFRIGA ANO XVII - Nº 93

Manuel Zapata Castro. Cooperativa Gancobre Miguel Martín Hernández. Alimentos Lácteos SA

atraso que sufriu polo complexidade do seu cálculo e da súa aplicación.

A antiga norma contemplaba a máquina de muxido como un sistema de baleiro complexo para a extracción de leite, e o sistema de cálculo no que estaba baseado reflictía esta formulación. Trataba de satisfacer as necesidades de baleiro dun sistema de tubaxes que sofre perdas en diversos puntos.

DOSSIER: CALIDADE DO LEITE

A NOVA NORMA DE CONTROL DE SISTEMAS DE MUXIDO DÁ RESPOSTA A CUESTIÓNS RELACIONADAS CO BENESTAR ANIMAL En cambio, a nova normativa contempla os sistemas de muxido dunha maneira totalmente diferente. Obsérvaos como mecanismos que están en contacto cos animais e que son utilizados por persoas.

Por outra banda, grazas aos incribles avances da xenética e a alimentación, a produción por vaca subiu desde os 5.000 litros por lactación aos máis de 14.000, con fluxos puntuais de leite moito máis elevados. Quizais sexa este un dos principais retos superados por esta nova norma, pois fai especial fincapé na combinación de pendentes e diámetros nas conducións para transportar con eficiencia e sen tapóns as grandes cantidades puntuais de leite que se extraen dos animais (ata 5 litros por minuto nalgún caso).

A norma actual tampouco descoida que do outro lado da máquina se atopan o muxidor e a súa contorna diaria, tan variable na súa cuantificación e cualificación como nas condicións nas que ten que realizar o seu traballo. Á hora de controlar a instalación, esta normativa obriga a facer un cálculo das necesidades en función dos animais presentes no establo, do número e formación dos manexadores e das dimensións da máquina.

A grandes rasgos, este é o novo punto de vista. A norma contempla un novidoso sistema de medidas onde as caídas

53

de baleiro son importantes. Na antiga dábaselle máis importancia aos valores totais da instalación e non aos que se xeran entre punto e punto. Convértese, pois, non só nun sistema de cálculo e control, senón tamén nunha ferramenta que nos alerta de que un sistema de muxido quedou obsoleto.

A nova forma de ver a máquina de muxido e novo sistema de medicións comportan un cambio integral na orde das medicións. Antes revisábase unha instalación desde a bomba de baleiro cara a adiante. É dicir, empezábase a revisión desde cero engadindo compoñentes; porén, agora faise completamente ao revés. Pártese dunha instalación completa funcionando e vaise desmontando compoñente por compoñente buscando as fugas ou consumos que cada un deles provoca no sistema.

Deste xeito, compróbanse as caídas de baleiro entre: O Receptor e regulador O Receptor e bomba de baleiro O Receptor e nivel de baleiro máximo alcanzado na fase de muxido do pulsador O Niveis de baleiro alcanzados en distintos puntos ao mesmo tempo Antes medíanse todos os xogos de muxido xuntos e, agora, empregando un medidor de caudal variable, realízanse cinco medidas en cada unidade de muxido. As medidas do xogo de muxido son un indicativo importante do seu estado en canto a fugas e funcionamento.

LA ALTERNANCIA PERFECTA EN HIGIENE DE PEZONES

Pol. Ind. Lalín 2000 · Parc. C42/43 · 36512 LALÍN · Pontevedra - España Tfno.: 986 787 537· Fax: 986 787 603 · info@proquideza.es · www.proquideza.es

AFRIGA ANO XVII - Nº 93

54

DOSSIER: CALIDADE DO LEITE

O O O O O

En cada xogo mídense: Fugas no peche do colector: 2 litros/minuto como máximo Admisión total de aire do colector: 12 litros/minuto como máximo Fugas totais no xogo de muxido: 2 litros/minuto como máximo Caudal en toma de aire do colector: 4 litros/minuto como mínimo e 12 máximo Caudal de aire en xogo de muxido: mínimo 65 litros/minuto

O parte de traballo foi totalmente redeseñado

Folla de ruta para a realización de medidas

A1: A2: VP: VR: VM: PE:

T de comprobación preto do receptor ou unidade final T de comprobación preto do regulador Toma de nivel de baleiro preto da bomba Toma de nivel de baleiro preto do sensor do regulador Toma de nivel de baleiro preto do receptor ou unidade final Ubicado antes do silencioso no escape da bomba para comprobar presión no escape

NOVIDADES DOS SISTEMAS DE MUXIDO Débese tomar boa nota dos novos puntos de medida dos sistemas de muxido para habilitar tests e tomas de baleiro de control que faciliten as medicións. O resultado redundará na rapidez e calidade coa que os controladores autorizados poderán realizar a testaxe nas instalacións de muxido.

As máquinas antigas deben adaptarse á norma actual colocando estes novos puntos de medida e as máquinas novas deben dispor deles desde o momento da súa instalación. Todo isto para conseguir unha maior fiabilidade nas medidas á hora de realizar unha testaxe.

AFRIGA ANO XVII - Nº 93

Servicios integrales para su granja ¡Sea cual sea su situación con el manejo de purines, tenemos una solución para su granja!

Nuestra gama de productos HOULE es muy amplia: arrobadera de cable, bomba-agitador para tractor, agitador fijo para tractor, bombas eléctricas verticales…

Los mejores productos y sistemas para el procesamiento del estiércol GEA Farm Equipment Houle

GEA Farm Technologies Ibérica, S.L. Avda. Sant Julià, 147 - 08403 GRANOLLERS (Barcelona) Tel. +34 938 617 120 - Fax +34 938 494 988 E-mail: agricola@geagroup.com www.gea-farmtechnologies.es

GEA Farm Technologies La elección correcta

56

DOSSIER: CALIDADE DO LEITE

Para realizar as medidas de niveis de baleiro en distintos puntos ao mesmo tempo, o controlador debe contar cun colector que aglutine todos os lugares de medida anteriormente descritos.

EQUIPAMENTO PARA TESTAXES DE INSTALACIÓNS DE MUXIDO Aparato

Función

Manómetro

Mide niveis de baleiro

Caudalímetro

Mide caudais

Caudalímetro de fluxo variable ou rotámetro

Mide caudais en xogo de muxido

Pulsógrafo

Comproba a pulsación

Tacómetro

Mide r.p.m do grupo de baleiro

Colector para medidas

Ao mesmo tempo, e en determinadas máquinas de muxido, os controladores necesitan un accesorio similar ao da foto adxunta, que aglutina o punto de medida Vm (toma de nivel de baleiro preto do receptor ou unidade final) e A1 (T de comprobación preto do receptor ou unidade final), onde se conectarán o manómetro (A1) e o caudalímetro (Vm), respectivamente.

Equipos de control Accesorio para dispoñer de A1 e Vm

ALGUNHAS DIFERENZAS ENTRE A NORMA ANTIGA E A NOVA Norma nova Norma antiga Reserva real (ola, ata 10 p) 80+25n 40+25n Reserva real (ola, máis de 10 p) 330+10(n-10) 290+10(n-10) Reserva real (circuíto, sala, ata 10 p) 200+30n 100+25n Reserva real (circuíto, sala, máis de 10 p) 500+10(n-10) 350+10(n-10) Reserva real sen válvulas automáticas de peche en ola aumentar 80l/min _____ Reserva real sen válvulas automáticas de peche en sala e circuíto aumentar 200 l/min _____ Sensibilidade do regulador 1Kpa (sin puntos) 2 Kpas Perdas da regulación (tomamos o maior valor dos 2) 35l/min ou 10% R. Manual _____ Fugas do regulador (tomamos o maior valor dos 2) 35l/min ou 5% R. Manual 35l/min o 8% caud. bomba Vacuómetro 1Kpa dif. con manómetro 1,6Kpas dif. con manómetro Curvas en condución de aire radio de 45mm _____ Fugas en condución de aire 5% caudal bomba 5% caudal bomba Caída de baleiro entre bomba e punto A1 3Kpas 2,5Kpas Caída de baleiro entre sensor do regulador e punto A1 1Kpa ______ Caída de baleiro entre bomba e receptor 2Kpas ______ Diferenza entre baleiro de traballo e baleiro máximo cámara pulsador 2Kpas 2,5Kpas Curvas en condución de leite radio de 75mm radio de 75mm Fugas en condución de leite (circuítos) 10l/min+1l/min/grifo 20l/min Fugas en condución de leite (salas) 10l/min+2l/min/punto 20l/min Caída de baleiro entre receptor e condutor de leite 2Kpas Pendentes en condución de leite (circuíto) ata 2mm por cada M. uniformemente descendente Pendentes en condución de leite (sala) ata 2mm por cada M. uniformemente descendente Fugas en peche de colector (pechado) 2l/min 10l/min Fugas en peche de colector (aberto) 2l/min ______ Fugas do colector entre 4l/min e 12l/min entre 4l/min e 10l/min Frecuencia de pulsación non máis de 3 ciclos/min Relación de pulsación non máis de 5 unidades de % non máis de 5 unidades de% Coxeo máximo 5% máximo 5% Tubo longo de leite (en liñas altas) entre 12,5mm e 16mm entre 12,5mm e 16mm Dispositivos en tubo longo de leite non deben causar caídas de baleiro adicionais superior a 5kpas.

O baleiro no interior do manguito de muxido debería ser a base para todos os niveis de baleiro da máquina de muxido. Tanto a investigación como a experimentación en campo indican que un baleiro de traballo medio no colector comprendido entre 32kpa e 40 kpa, durante o período de máximo fluxo de leite, é un bo valor que asegura que a maioría dos animais serán muxidos rápida, cómoda e completamente.

Kpa: kilopascais n: número de puntos de muxido da instalación

AFRIGA ANO XVII - Nº 93

AGROAMB

GRUPO

O Grupo AGROAMB está formado por un conxunto de empresas cuxa actividade completa o ciclo da xestión de residuos, contando para iso cun equipo multidisciplinar de profesionais con ampla experiencia na Xestión Medioambiental e Agronómica. É unha compañía orientada a dar solucións de valorización e xestión integral dos residuos, empregando sempre as mellores técnicas dispoñibles e optimizando a loxística de transporte.

O Grupo AGROAMB posúe autorización para a xestión de: Valorización e xestión de residuos sólidos urbanos (SC-U-NP-XV-00040 y SC-U-NP-XV-00036 ) Valorización e xestión de residuos industriais non perigosos (SC-INP-XV-00064 y RIV-24/01) Rexeneración ambiental Transporte de residuos perigosos (T/001/01) Transporte de residuos sólidos urbanos (SC-U-NP-XRT- 00072) Transporte de residuos industriais non perigosos (SC-I-NPXRT-00083, SC-I-NP-XRT-00056 e SC-I-NP-XRT-00122) Conforman o Grupo AGROAMB as seguintes empresas:

AGROAMB

VALORIZACIÓN E TRATAMENTO DE RESIDUOS BIODEGRADABLES

Titular da primeira planta cunha capacidade próxima a 300.000 tms/ano para a valorización e tratamento de residuos agrarios segundo o disposto no RD 824/2005 sobre fertilizantes, o RD 1310/1990 sobre a aplicación agrícola de lodos e o Regulamento CEE 1774/2002 sobre subprodutos animais.

Agroamb aposta fortemente por I+D+i coa súa presenza en numerosos proxectos de investigación.

TRESAMB

LOXÍSTICA ESPECÍFICA EN CONTEDORES

Dispón de vehículos específicos en diferentes configuracións, adaptándose a cada necesidade medioambiental do cliente. Innovación e eficacia no transporte. Servizos de conselleiro de seguridade e operador de transportes.

AGROAMB-TRESIMA UTE

XESTIÓN E PRESTACIÓN DE SERVIZOS MEDIOAMBIENTAIS

Comercializa e coordina a prestación de servizos para a xestión ambiental integral dos distintos residuos (incluídos residuos perigosos). Desde a súa recente creación, xestiona máis de 50.000 tms/ano de residuos biodegradables.

ONEGA ARES, S.L.U.

SERVIZOS AVANZADOS DE TECNOLOXÍA AGRARIA

Empresa de servizos agrarios que conta cos últimos equipos en mecanización para a sementeira, cultivo e posterior recolección das diferentes producións agrarias.

TROBO AGRÍCOLA, S.C.G. PRODUCIÓN INTEGRADA DA TERRA

Sociedade para a explotación en común da terra, orientada á produción integrada de forraxes e cultivos enerxéticos. Dispón dun banco de terras que supera as 3.000 hectáreas.

Agroamb C/ Calzada das Gándaras, 11.

Local baixo dta. 27003 Lugo Teléfono (+34) 982 231 365

Fax (+34) 982 240 534 E-mail agroamb@agroamb.com Web www.agroamb.com

100% GALEGO – GLOBALIZACIÓN – ENERXÍAS RENOVABLES –

R E C I C L A X E (30 POSTOS DIRECTOS, MÁIS DE 150 INDIRECTOS) – CAPITAL

AGROAMB está autorizada pola Administración española como PLANTA TÉCNICA para a elaboración de FERTILIZANTES orgánicos a partir de residuos e subprodutos biodegradables

D A

I+D+I – DESENVOLVEMENTO LOCAL – CREACIÓN DE EMPREGO

S E N T I D O

EL TRĂ FICO LIBRE EN EL ASTRONAUT A4 (O WUiÂżFR OLEUH FRQVWLWX\H XQR GH ORV SLODUHV EiVLFRV GHO RUGHxR /HO\ 4XH ODV YDFDV YD\DQ YROXQWDULDPHQWH \ FRQ IUHFXHQFLD DO URERW UHVXOWD IXQGDPHQWDO (Q HVWH VHQWLGR XQ IDFWRU PX\ LPSRUWDQWH HV HO SRVLFLRQDPLHQWR GHO URERW GHQWUR GH OD JUDQMD \ SRU OR WDQWR OD IDFLOLGDG GH DFFHVR SDUD FXDOTXLHU YDFD GHO UHEDxR (O QXHYR $VWURQDXW $ SODQWHD DOJXQDV GLIHUHQFLDV HQ FXDQWR D VX XELFDFLyQ GHQWUR GHO HVWDEOR FRQ UHVSHFWR D ORV DQWHULRUHV PRGHORV /HO\ FLUJO EN I Es una de las caracterĂ­sticas innovadoras que presenta el A4. Ahora, la vaca utiliza la lĂ­nea recta para entrar y salir del robot. Esto es mĂĄs sencillo para el animal y, ademĂĄs, asĂ­ no tiene la sensaciĂłn de que lo apartan del rebaĂąo. Las consecuencias son mĂĄs visitas al robot.

Cuando hablamos de rechazos nos referimos al promedio de veces que una vaca va al robot y ĂŠste la rechaza porque no es el momento del ordeĂąo.

(VWH SDUiPHWUR PXHVWUD OD HÂżFDFLD GHO WUiÂżFR OLEUH HQ OD JUDQMD 9DORUHV 2 o superiores son sinĂłnimo de una buena circulaciĂłn.

El posicionamiento lateral es recomendable si no existe lĂ­nea de cubĂ­culos, ya que REOLJDUtD D VDFULÂżFDU XQ Q~PHUR LPSRUWDQWH de ĂŠstos al cumplir el requerimiento de 2,5 metros a la entrada y salida del robot.

La zona del robot tiene que estar bien iluminada por la noche y tener buena ventilaciĂłn. El suelo de esa zona de espera tiene que ser cĂłmodo para la vaca. La goma es ideal.

(QWUDGDV \ VDOLGDV HQ OtQHD UHFWD PX\ IiFLOHV GH HQWHQGHU SDUD OD YDFD

El primer robot A4 ha comenzado a funcionar en EspaĂąa en abril y ha tenido un arranque que nos ha impresionado a todos. Al mes de funcionamiento, la mĂĄquina registra 194 ordeĂąos diarios con 60 vacas y 3,4 rechazos.

Nunca habĂ­amos visto una adaptaciĂłn tan rĂĄpida de las vacas al robot. Llegar a estos rendimientos con los modelos anteriores solĂ­a demorarse unos cuantos meses mĂĄs.

La instalaciĂłn de bebederos en las inmediaciones facilitarĂĄ el acceso al agua a las vacas reciĂŠn ordeĂąadas y puede funcionar como reclamo hacia el robot: â&#x20AC;&#x153;tengo sed, asĂ­ que voy a beber y ya de paso me ordeĂąo y pruebo un poco de ese concentrado rico que me proporciona el robotâ&#x20AC;?.

La instalaciĂłn de un cepillo rascador facilita la presencia del animal en la zona.

3RVLFLRQDPLHQWR UHFRPHQGDGR SDUD HO $VWURQDXW $

/D YDFD VH RUGHxD PX\ FHUFD GH VXV FRPSDxHUDV DO DEULJR GHO UHEDxR /RV HVSDFLRV DPSOLRV IDFLOLWDQ OD DSUR[LPDFLyQ GH ORV DQLPDOHV EDMRV GH OD MHUDUTXtD

DĂ&#x201C;NDE SITUAR EL ASTRONAUT A4 Como norma general, la mejor posiciĂłn del A4 se encuentra en las cabeceras de la lĂ­nea doble de cubĂ­culos. Es recomendable dejar un espacio libre de 2,5 metros tanto en la entrada como en la salida del robot.

En este caso, este espacio coincide con patios de circulaciĂłn de animales y, por lo WDQWR QR KD\ TXH VDFULÂżFDU FXEtFXORV Otra ubicaciĂłn puede ser en la lĂ­nea doble de cubĂ­culos en el centro de la nave. La parte mĂĄs negativa de esta colocaciĂłn es el acceso humano limpio a la sala tĂŠcnica del robot, que puede requerir la colocaciĂłn de una pasarela.

'DWRV GHO SULPHU $VWURQDXW $ HQ (VSDxD RUGHxRV YDFD GtD FRQ UHFKD]RV ([FHOHQWH IXQFLRQDPLHQWR GHO WUiÂżFR OLEUH

Por supuesto, un factor fundamental en el WUiÂżFR OLEUH VLJXH VLHQGR OD DOLPHQWDFLyQ R mejor dicho, la distribuciĂłn del concentrado entre la pesebrera y el robot. Cuando el nutrĂłlogo de la granja encuentra el equilibrio adecuado el ĂŠxito estĂĄ garantizado.

ASPECTOS A TENER EN CUENTA EN EL DISEĂ&#x2018;O QuizĂĄs en este tipo de diseĂąos es donde mĂĄs tiene sentido preguntarse cĂłmo lo preferirĂĄ la vaca. No hay que olvidar que trabajamos con la voluntad del animal.

El espacio amplio en las inmediaciones del robot va a permitir a las vacas bajas de la jerarquĂ­a, es decir, a las mĂĄs jĂłvenes y a las mĂĄs dĂŠbiles, acercarse sin temor a la encerrona de sus compaĂąeras.

El acceso a la mĂĄquina sin escalones o, si no es posible, con escalones mĂ­nimos, va a facilitar el acceso a las vacas con problemas. En el caso de utilizar arrobaderas, la limitaciĂłn de los pasillos en la zona del robot se puede reducir hasta los 8 o 10 centĂ­metros sin perjudicar el movimiento de las mismas.

3RVLFLRQDPLHQWR ODWHUDO eVWH HV HO GLVHxR GH OD XELFDFLyQ GHO SULPHU URERW $ GH (VSDxD

LELY ASTRONAUT A4 LA MANERA NATURAL DE ORDEÑAR...

Como ocurre con todas nuestras soluciones para el sector lácteo, el nuevo robot de ordeño Lely Astronaut A4 ha sido desarrollado con una prioridad muy clara: la vaca.

El robot garantiza la máxima calidad de la leche y sus instrumentos de gestión únicos OH SHUPLWHQ PDQWHQHU HO FRQWURO WRWDO GHO UHEDxR 3XHGH FRQ¿DU SOHQDPHQWH HQ HO URERW Y en nosotros. Las 24 horas del día, todos los días del año.

AGROTEC ENTRECANALES SL LELY CENTER LOS CORRALES DE BUELNA Tel: +34 609 85 77 09 loscorralesdebuelna@cor.lelycenter.com

www.lely.com Innovators in agriculture

60

DOSSIER: CALIDADE DO LEITE

É importante garantir unha ventilación directa que evite a concentración de malos olores, gases e humidade no establo

APLICACIÓN NO ESTABLO DA GUÍA DE BOAS PRÁCTICAS DE PRODUCIÓN LEITEIRA Os códigos de boas prácticas deben entenderse coma un novo xeito de concibir a produción. Por un lado, axudan a producir mellor e dun modo máis seguro e, por outro, proporciónanlles ás explotacións ingresos adicionais vía axudas.

A historia dos programas de mellora da calidade do leite nesta comunidade autónoma estiveron ligados, nos últimos 15 anos, ás axudas que se viñeron repartindo desde a Consellería do Medio Rural. Esta dependencia viuse acentuada a partir de 1999, momento no que desde o Ministerio de Agricultura se decidiu facer unha forte aposta orzamentaria para estes traballos, o que sen dúbida atraeu cara a esta actividade a profesionais e persoas de todo tipo.

A economía, o mercado, o mundo en xeral e, en particular, o sector lácteo cambiaron nos últimos tres anos de forma radical. E como non podía ser menos, a dotación orzamentaria para este tipo de actividades tamén o fixo. A pasada campaña, as axudas para este tipo de programas diminuíron e esta farano aínda máis, ata o punto de que probablemente este ano só haberá fondos para cubrir a metade dos programas de mellora da calidade do leite solicitados en Galicia. Isto será así aquí e no resto de España, segundo as cifras de reparto da última conferencia sectorial que tivo lugar hai algunhas semanas.

AFRIGA ANO XVII - Nº 93

Olga Maceira Figueira Miguel Martín Hernández Alimentos Lácteos SA

Non obstante, esta nova etapa debe ser tomada non como a fin dunha actividade senón como a oportunidade de cambiala, profesionalizándoa.

A calidade do leite mellorou notoriamente nos últimos anos. As esixencias da industria, as limitacións das axudas por parámetros de calidade e, sobre todo, a concentración e a profesionalización do sector foron elevando o grao de cumprimento do leite galego. Así, na actualidade, os problemas de calidade están moi controlados e as alertas quedaron reducidas aos positivos en inhibidores, niveis nos que tamén se conseguiron considerables melloras nos últimos tempos.

DOSSIER: CALIDADE DO LEITE

61

A CALIDADE DO LEITE MELLOROU NOTORIAMENTE NOS ÚLTIMOS ANOS DEBIDO ÁS ESIXENCIAS DA INDUSTRIA, AS LIMITACIÓNS DAS AXUDAS POR PARÁMETROS DE CALIDADE E A PROFESIONALIZACIÓN DO SECTOR A forma de producir leite e as políticas comunitarias están agora orientadas cara a prevención e o cumprimento duns códigos de boas prácticas que o sector primario creou e que se converteron no obxectivo a cumprir en si mesmos. De feito, o cobro dunha gran cantidade de axudas está condicionado directa ou indirectamente ao cumprimento destas boas prácticas.

Débense, pois, entender os códigos de boas prácticas como un novo xeito de concibir a produción. Por un lado, axudan a producir mellor e dun modo máis seguro e, por outro, proporciónanlles ás explotacións ingresos adicionais vía axudas. Por iso, a enquisa para a valoración do grao de cumprimento do código de boas prácticas na produción de leite debe ser entendida como unha ferramenta de traballo para a mellora das explotacións.

A sondaxe é unha ferramenta en si mesma, pois non se trata tanto de obter unha ou outra puntuación senón que debe servir como unha maneira de supervisar a explotación para buscar puntos débiles e promover melloras.

Nas seguintes liñas proponse unha forma de estudar a granxa baseándose na enquisa publicada anualmente como anexo da orde pola que se establecen as bases reguladoras das axudas á implantación de sistemas de aseguramento para a mellora integral da calidade do leite crú producido e recollido nas explotacións e a súa certificación externa.

CONFIGURACIÓN DA ENQUISA O método para a realización da enquisa que se propón neste artigo marca unha orde espacial dentro da explotación e, ao mesmo tempo, segue a evolución do proceso de elaboración do produto ata a saída do leite da explotación.

No último momento, avalíase a información recollida nos diferentes rexistros.

Nunha primeira visual inténtase valorar a explotación en conxunto e os seus arredores: o número de naves ou galpóns anexos, a presenza ou non de fosas de xurro abertas, a colocación e o tipo de silos que a rodean, así como o acceso para camións de leite, penso e recollida de cadáveres.

Estes son outros aspectos a ter en conta: PERÍMETRO DAS INSTALACIÓNS O perímetro das instalacións debe estar perfectamente definido e preferiblemente valado co obxecto de evitar a entrada de persoal non autorizado e doutros animais.

ANIMAIS En canto aos animais, determinarase o seu número e comprobarase a súa correcta identificación, aparencia xeral e estado de limpeza, fixándose especialmente no terzo posterior e, en concreto, nas patas traseiras e nos ubres.

CORTES TRABADAS Nas cortes trabadas débese comprobar que o espazo que presentan os animais é o suficientemente amplo para que se poidan deitar e erguer con facilidade.

Tamén hai que revisar os comedeiros para confirmar que se atopan en bo estado de conservación, evitando superficies desgastadas e deterioradas que faciliten a acumulación de auga e restos de alimentos que dificulten a súa hixienización.

Nestas cortes adoita colocarse un bebedeiro para cada dúas vacas. É importante comprobar o seu funcionamento, o material de construción (onde sempre se recomendará o aceiro inoxidable) e confirmar que a súa limpeza está dentro da rutina de manexo da corte.

O corredor posterior dos animais debe estar raiado para evitar os accidentes do persoal e dos animais e as paredes posteriores deben presentar, polo menos, unha superficie lisa de formigón pulido que facilite a súa limpeza diaria.

CORTES LIBRES Nas cortes libres débese comprobar que todos os animais teñen un cubículo para deitarse e que o material das camas é suficiente e se renova coa frecuencia axeitada. É moi importante fixarse no número de animais deitados correctamente nos cubículos, xa que este dato proporciona moita información sobre a comodidade destes. Tamén se hai que asegurar de que o número de prazas no comedeiro é, como mínimo, igual ao número de animais presentes.

En canto aos bebedeiros, teñen unha grande importancia dentro do deseño deste tipo de instalacións. É fundamental que todos os animais teñan un acceso cómodo á auga de bebida, polo que deberá haber suficientes bebedeiros, ben repartidos e ben situados.

Respecto da orixe e a calidade da auga de bebida, comprobarase que se realizan analíticas periódicas para o seu control e que se toman medidas no caso de que os resultados non sexan os idóneos.

No interior da corte só pode haber animais da especie bovina; o gandeiro debe coñecer o risco que supón a cría doutras especies dentro da corte desde o punto de vista sanitario.

Non se usará o corredor de alimentación para almacenar produtos de limpeza, produtos químicos, maquinaria ou ferramentas que poidan contaminar os alimentos e dificulten a limpeza diaria en profundidade de todas as superficies.

Os outros aspectos que se valorarán antes de saír da corte son: O Grao de iluminación das instalacións. A luz debe estar o máis repartida posible, evitando que queden puntos escuros. A iluminación é un punto fundamental no desenvolvemento dun comportamento axeitado dos animais; ao mesmo tempo, axuda a un correcto manexo do gando que pasa por detectar calquera problema que poidan presentar unido a facilitar unha limpeza correcta das instalacións.

O Ventilación axeitada e directa que garanta a renovación do aire, de xeito que se eviten enfermidades respiratorias e se garanta o confort dos animais. Hai que evitar a concentración de malos olores, gases e humidade.

AFRIGA ANO XVII - Nº 93

62

DOSSIER: CALIDADE DO LEITE

NA LEITERÍA DEBE EXISTIR UN PUNTO DE LIMPEZA DE MANS E OUTRO PARA A DOS UTENSILIOS EMPREGADOS NO MUXIDO

Hai que comprobar que o tanque teña a chave de baleirado adaptada e o termómetro en funcionamento

O

Local de muxido nas explotacións trabadas. A valoración do conxunto das instalacións proporciona información para avaliar este punto do código de boas prácticas. Para isto, é necesario fixarse no estado das conducións do baleiro e do leite, así como na colocación das luces na parte posterior dos animais que, se é a correcta, facilitará o proceso do muxido.

SALA DE MUXIDO Revisaranse os seguintes puntos: O Estado de limpeza do local en conxunto: chan, paredes, teito e conducións do sistema de muxido.

O Que a sala de muxido está fisicamente separada do resto das instalacións.

O Que existe ventilación natural suficiente ou complementada artificialmente nos casos necesarios.

O Que o local está correctamente illado fronte a paxaros, roedores e insectos.

O Que as barras de iluminación están protexidas, situadas de tal xeito que a claridade sexa máxima a nivel do ubre durante o muxido.

O Que os accesos e saídas dos animais son amplos e cómodos.

O O protocolo de rutina de muxido, atendendo fundamentalmente á orde de muxido, preparación hixiénica do ubre premuxido, tempos de muxido e selado dos animais.

O Que se seguen protocolos axeitados no tratamento dos animais, pasando por prescricións veterinarias, identificación correcta dos animais tratados, información en panel dentro do local sobre os animais que están en tratamento ou período de suspensión posterior, muxido destes con sistemas autónomos e segregado correcto deste leite para evitar a súa achega ao tanque da explotación.

AFRIGA ANO XVII - Nº 93

LEITERÍA Debe realizarse unha valoración visual de moitos puntos, todos eles moi importantes por ser a vixilancia deste local clave para previr a contaminación do leite durante o seu almacenamento: O Estado de limpeza en conxunto, valorando sobre todo que todas as superficies do local (paredes, teito e chan) permitan a súa limpeza e desinfección.

O Comprobar a amplitude proporcional do tanque e equipos do sistema de muxido, de xeito que permita o acceso cómodo a toda a leitería para realizar a correcta hixienización diaria.

O Comprobar que o tanque está correctamente identificado coa letra Q, que ten chave de baleirado adaptada e termómetro en funcionamento que permita a comprobación do arrefriamento correcto do leite.

O Que a limpeza é correcta tanto no interior coma no exterior do tanque.

O Debe existir un punto de limpeza de mans e outro de limpeza de utensilios empregados no muxido.

O O punto ou puntos de luz deben ter carcasa protectora e estar situados de tal xeito que a luz sexa máxima a nivel da boca de carga do tanque e sobre o punto de limpeza do sistema de muxido e utensilios.

Tamén convén repasar o protocolo de limpeza e desinfección do tanque e sistema de muxido: O Produtos empregados: correcta etiquetaxe e dose empregada seguindo as recomendacións do fabricante.

O Calidade da auga empregada e existencia dun volume suficiente para o correcto saneamento de conducións e tanque.

O Quentador de auga en bo estado que permita acadar a temperatura recomendada polo fabricante dos produtos de limpeza.

O Ventilación suficiente, sobre todo no caso de que o motor estea dentro da leitería.

O Os puntos de ventilación deberán estar todos protexidos con mosquiteiros para evitar a entrada de insectos e outros animais na leitería.

O Confirmar que a leitería non é paso obrigado a outras instalacións e que non se emprega con outros fins que non sexan o almacenamento do leite e dar cabida ao tramo final das conducións do sistema de muxido, así como onde se procede á limpeza deste sistema de muxido.

O Verificar a última revisión dos equipos para avaliar as comprobacións realizadas polos técnicos, e, no caso de que se detectasen erros no funcionamento, comprobar que o gandeiro xa tomou as medidas pertinentes para solucionalos.

INVESTIGAMOS – DESARROLLAMOS - FABRICAMOS

HIGIENE Y DESINFECCIÓN DE INSTALACIONES

LIMPIEZA Y SELLADO DEL PEZON

PRODUCTOS PARA PRE Y POST ORDEÑO

HIGIENIZANTE / SECANTE PARA CAMAS DE GANADO

PRODUCTOS PARA SILOS: CONSERVANTE BIOLOGICO, PLÁSTICOS DE ENSILADO...

ÚTILES PARA ORDEÑO: JUEGO DE PEZONERAS, FILTROS DE LECHE

PRODUCTOS PARA BAÑOS DE PEDILUVIO

MAQUINARIA PARA LIMPIEZA DE INSTALACIONES (S.A.T. PROPIO)

TRATAMIENTO Y DEPURACIÓN DE AGUAS INDUSTRIALES

TRATAMIENTO DE OLORES

*CERTIFICACIONES: - REGISTRO SANITARIO: 4029704/PO - Nº REGISTRO COMO EMPRESA ELABORADORA DE PRODUCTOS ZOOSANITARIOS: HMC: 078 - PRODUCTOS INSCRITOS EN EL REGISTRO DE PRODUCTOS ZOOSANITARIOS POR EL MINISTERIO DE MEDIO AMBIENTE Y MEDIO RURAL Y MARINO. - EMPRESA REGISTRADA EN EL REGISTRO DE ESTABLECIMIENTOS Y SERVICIOS BIOCIDAS DE LA COMUNIDAD AUTÓNOMA DE GALICIA: 0045-GAL-EPO - DESINFECTANTES INSCRITOS EN EL REGISTRO DE PLAGUICIDAS PARA USO AMBIENTAL Y/O EN LA INDUSTRIA ALIMENTARIA (REGISTRO HA) - ISO 9001:2008 // ISO 14001:2004

F L O C U L A N T E S

64

DOSSIER: CALIDADE DO LEITE

COMPROBARASE O PROTOCOLO DE RUTINA DE MUXIDO, ATENDENDO Á ORDE DE MUXIDO, PREPARACIÓN HIXIÉNICA DO UBRE PREMUXIDO, TEMPOS DE MUXIDO E SELADO DOS ANIMAIS

Recoméndase o uso de aceiro inoxidable nos bebedeiros

LOCAIS DE RECRÍA En canto aos locais de recría, quizais un dos lugares máis importantes da explotación por ser onde se está xestando o futuro da explotación, é importante revisar: O Que están separados do resto das instalacións.

O Que as condicións de ventilación e iluminación son correctas.

O Comprobar os diferentes lotes presentes en función da alimentación.

O Que todos os animais teñen acceso a auga corrente e a comida.

O Que existe un mínimo dun bebedeiro de cazoleta por cada oito animais.

O Que os materiais de construción dos aloxamentos permiten a súa fácil limpeza e desinfección (evitar o uso de madeira).

O Comprobar que se cumpre a normativa de benestar animal en animais menores de seis meses: O Auga e fibra nos maiores de dous meses.

O Leite axeitado nos menores de dúas semanas.

O Que os xatos maiores de oito semanas non están en recintos individuais.

O Que os boxes individuais teñen unha anchura igual á altura da cruz do xato e unha lonxitude igual ao longo do xato por 1,1. Os tabiques serán perforados para permitirlles contacto visual e táctil.

O Que existe espazo suficiente de movemento dos animais. No caso de existir dúbidas, comprobar as medidas seguindo as táboas de recomentación.

AFRIGA ANO XVII - Nº 93

CALIDADE DO LEITE Este apartado tamén ten que ser revisado, pero é algo que xa debe ser comentado co gandeiro no día a día do traballo de calidade do leite. En todo caso, avaliaranse os datos a partir do último boletín do Ligal para apreciar a evolución dos diferentes parámetros de calidade nos últimos meses.

No caso dalgún incumprimento ou problema revisarase o protocolo a seguir para solucionalo ou reforzaranse as medidas para previr situacións similares futuras que provoquen a perda da calidade.

REXISTROS MANTIDOS NA EXPLOTACIÓN É importante revisar a correcta actualización dos rexistros que se deben manter na explotación. No caso de existir algunha dúbida é o momento para as aclaracións, tanto do xeito de cubrilos coma do tempo que se deben manter na explotación: O Libro de rexistro da explotación O Letra Q O Alimentación do rabaño O Auga das instalacións O Controis sanitarios do gando O Libro de rexistro de tratamentos O Rexistro de muxidores O Rexistro de tratamentos fitosanitarios e abonos orgánicos e inorgánicos VALORACIÓN FINAL E RECOMENDACIÓNS No momento da recapitulación final débense comentar os distintos puntos nos que se atopan posibles incumprimentos do código e intentar aclarar o xeito de corrixilos, anotando as recomendacións ante os puntos de obrigado cumprimento.

Se o problema é xeral, nalgún dos apartados pódese concertar unha nova cita para aclarar de xeito máis minucioso as posibles solucións.

Outro xeito de enfocalo é o de repartir os diferentes apartados en distintas visitas para non saturar ao gandeiro o día da avaliación, de xeito que a información se comente máis ao detalle en futuras citas.

O importante é transmitir a importancia destas medidas, que non só permiten o cumprimento dunha normativa, senón que facilitan en gran medida o bo funcionamento da explotación cando todas elas se ven xa enmarcadas na rutina de traballo do establo.

Únete

a la nueva fuerza antimamítica

¿

Aún no eres uno de los nuestros

¿

Ubrolexin® Suspensión intramamaria. Composición: Cada jeringa intramamaria de 10 g (12 ml) contiene: Cefalexina (como monohidrato) 200 mg; Kanamicina (como monosulfato) 100.000 U.I. Indicaciones: Tratamiento de mastitis clínicas en vacas lecheras en lactación causadas por bacterias susceptibles a la asociación de cefalexina y kanamicina como Staphylococcus aureus, Streptococcus dysgalactiae, Streptococcus uberis y Escherichia coli. Especies a las que va destinado: Bovino (vacas lecheras en lactación). Dosificación: Para uso intramamario. Tratar el/los cuarto(s) infectado(s) dos veces, con un intervalo de 24 horas entre tratamientos. Utilizar el contenido de una jeringa por cuarto y tratamiento. Cada jeringa es de un solo uso. Recomendación para una correcta administración: Antes de la infusión, la ubre debe ordeñarse completamente, el pezón debe limpiarse y desinfectarse por completo y deben adoptarse precauciones para evitar que la cánula de la jeringa se contamine. Contraindicaciones: No usar en vacas lecheras en lactación con hipersensibilidad conocida a la cefalexina y/o kanamicina. No usar en bovino fuera del período de lactación. No usar si se conoce que hay resistencia. Tiempo de espera: Carne: 10 días.

Leche: 5 días. Uso durante la gestación y la lactancia: Gestación: Los estudios de laboratorio efectuados en animales no han demostrado evidencias de efectos teratogénicos. Los estudios de campo efectuados en vacas lecheras no han demostrado evidencias de efectos teratogénicos, tóxicos para el feto, ni tóxicos para la madre. El producto puede usarse en vacas gestantes. Lactancia: El producto está indicado para el uso en lactación. Presentación: 20 jeringas intramamarias de 10 g (12 ml), incluyendo 20 toallitas para pezón. Registro nº.: 1917 ESP. Sólo para el tratamiento de animales. Para ser suministrado únicamente bajo prescripción del veterinario. Titular: Boehringer Ingelheim España, S.A. Prat de la Riba, s/n. Sector Turó de Can Matas. 08173 - Sant Cugat del Vallès (Barcelona).

66

DOSSIER: CALIDADE DO LEITE

OS SERVIZOS DE CALIDADE DO LEITE DA AGRUPACIÓN GANDEIRA CENTRAL DE GALICIA

A Agrupación Gandeira Central de Galicia (AGCG), recén convertida en cooperativa agraria, está integrada por máis de cincocentas explotacións das provincias de Lugo e A Coruña e funciona coma unha cooperativa de servizos sanitarios de calidade do leite.

Ofrece programas de mellora da calidade, control da mamite e certificación das granxas en boas prácticas de produción leiteira.

Juan C. Laxe ADSGestión S. Coop. Galega www.adsgestion.com

HISTORIA DA AGRUPACIÓN A Agrupación Gandeira Central de Galicia é una asociación que se creou no ano 2003 co afán de procurar servizos sanitarios de calidade para as explotacións gandeiras que a integran. A mellora da calidade do leite e o control de mastite foron dende os seus inicios as actividades máis demandadas, o que fixo que co paso do tempo o número de gandeiros participantes se fose incrementando. Na actualidade, son máis de cincocentas as explotacións situadas nas provincias de Lugo e A Coruña que participan nos programas da asociación, nas súas diferentes variedades.

Dende un primeiro momento optouse por un modelo profesionalizado. Cada asociado asume que os traballos que se lle realizan xeran un custo que ten que financiar; por suposto, sempre se tentaron aproveitar as axudas públicas existentes para este tipo de programas, pero a tendencia

AFRIGA ANO XVII - Nº 93

é diminuír no posible a dependencia das subvencións e apoiarse nunhas prestacións de calidade a un custo axustado. Como a agrupación nin comercializa nin pretende comercializar os produtos (leite, carne, pensos, abonos...) dos seus asociados, non se emprega o mecanismo dos “retornos” para financiar os programas que se ofrecen. E o que en principio pode parecer unha desvantaxe á hora da captación dos asociados (non é doado competir con servizos que se ofertan como gratuítos), co paso do tempo foise conformando como un dos principais atractivos, xa que é moi difícil valorar aquilo polo que non se paga. No caso dos programas da agrupación, os participantes teñen moi claro os custos e os beneficios. Co paso dos anos, non enmascarar o prezo das cousas cos retornos supón unha mellor valoración.

DOSSIER: CALIDADE DO LEITE

67

NA AGRUPACIÓN GANDEIRA CENTRAL, CADA ASOCIADO ASUME QUE OS TRABALLOS QUE SE LLE REALIZAN TEÑEN UN CUSTO QUE TEN QUE FINANCIAR Un dos obxectivos principais da entidade foi acadar un tamaño suficiente para garantir o seu funcionamento. Debido á gran fragmentación das entidades gandeiras e cooperativas en Galicia, sempre resultou difícil conseguir un axeitado dimensionamento do persoal respecto dos gandeiros que teñen que atender.

Na actualidade, co proceso xeneralizado de abandono da produción láctea, moitas cooperativas están experimentando serios problemas para poder manter os seus cadros de empregados. Deste xeito, a AGCG non aparece como unha competidora fronte a outras cooperativas e entidades, senón que se presentou como unha posibilidade de supervivencia, xa que permite externalizar os servizos que desta maneira se lle poden seguir prestando aos cooperativistas.

Tendo en conta que a AGCG non pretende dispoñer de máis patrimonio propio que o necesario para a atención dos gandeiros, non se fixo necesaria a realización de gastos en naves, instalacións, vehículos, etc. Na práctica, esta agrupación está funcionando como unha cooperativa de servizos.

O modelo polo que se decantou foi o da externalización, de xeito que a empresa ou empresas contratadas asumen cos seus medios propios todas as infraestruturas necesarias para executar os traballos. Deste modo, a AGCG non se ten que facer cargo de custos laborais (Seguridade Social, indemnizacións, baixas...), permitindo unha mellor economía. Isto non quere dicir que a agrupación teña apostado pola precariedade laboral do persoal que presta os seus servizos. Pola contra, dentro dos criterios de adxudicación dos mesmos ten un lugar importante a estabilidade laboral, xa que permite unha mellor relación entre técnicos e gandeiros.

Nos últimos anos, a AGCG vén realizando un proceso público anual de licitación dos servizos prestados, ao que poden optar todas as empresas interesadas que reúnan as características requiridas. Neste sentido, obviamente reclámanse suficiente capacidade, experiencia e un custo axeitado, pero tamén se valoran a estabilidade laboral da adxudicataria e as garantías ofrecidas para un correcto desenvolvemento dos programas que se contratan. Dentro deste aspecto resulta importante a esixencia de importantes avais económicos que garantan un eficaz desenvolvemento dos traballos contratados; algo que é absolutamente frecuente noutros eidos (como as obras públicas) pode resultar unha novidade no campo dos servizos sanitarios, non obstante, está demostrando a súa eficacia.

Este ano, a AGCG afrontou un novo e relevante paso, o de converterse nunha cooperativa agraria para unha mellor consecución dos seus fins. Así nace Servizos Gandeiros Centrais de Galicia, S. Coop. Galega, que vai asumir a actividade que anteriormente realizaba a agrupación. O cambio realízase para afondar nunha maior profesionalización dos servizos, porén, non vai supoñer maiores diferenzas para os antigos asociados, que poderán optar entre integrarse como socios da nova cooperativa ou manterse como clientes externos.

AFRIGA ANO XVII - Nº 93

68

DOSSIER: CALIDADE DO LEITE

ESTE ANO, A AGRUPACIÓN GANDEIRA CENTRAL DE GALICIA CONVERTEUSE NUNHA COOPERATIVA AGRARIA

ADSGESTIÓN, SOCIEDADE COOPERATIVA A empresa adxudicataria nos últimos exercicios do desenvolvemento dos Programas de Leite da Agrupación Gandeira Central de Galicia é ADSGestión, S. Coop. Galega, unha entidade de economía social cuxa traxectoria profesional naceu no ano 2001 como unha comunidade de bens, e que posteriormente se converteu en cooperativa de traballo asociado.

No momento presente, o cadro de persoal da empresa está conformado por dezasete persoas, das que catorce son facultativos veterinarios. Complétase cunha enxeñeira agrónoma e dúas administrativas. O 53% do equipo son mulleres e existe unha elevada estabilidade laboral, xa que o 94% dos empregados manteñen unha relación laboral fixa indefinida.

ADSGestión adícase á prestación de servizos técnicos, como son os programas relacionados coa calidade do leite, xestión sanitaria, aconsellamento, control de reprodución, etc. Dos catorce facultativos, seis dedícanse á calidade do leite, catro deles en exclusiva, e os restantes compatibilízana con outras tarefas veterinarias. Á súa vez, ADSGestión externaliza aqueles aspectos que non lle corresponden ao apartado técnico: as cuestións administrativo-legais son contratadas a J&A Garrigues, S.L.P; o desenvolvemento de ferramentas informáticas é realizado normalmente por NATTEC S.L; para os programas de certificación de explotacións cóntase con SERCLIVET S.L. para o asesoramento e con CERTICAR S.L. como entidade de certificación independente; e os traballos de revisión de equipos de muxido e frío nas explotacións son realizados por FRIOR S.L. PROGRAMAS DE LEITE DA AGCG Para o ano 2011 e seguintes, a agrupación ofrécelle aos gandeiros tres tipos de programas relacionados co leite. Cada un deles pode ser contratado independientemente dos outros, en función das necesidades ou intereses de cada gandeiro.

ADSGestión presta servizos técnicos como os programas relacionados coa calidade do leite, xestión sanitaria ou o control de reprodución

AFRIGA ANO XVII - Nº 93

Un dos programas que ofrece a Agrupación aos seus asociados é o de control da mamite

PROGRAMA DE MELLORA DA CALIDADE DO LEITE É o programa máis básico que un gandeiro pode desenvolver e é preciso participar nel para poder beneficiarse de calquera dos outros programas. Consiste en satisfacer todos os requirimentos que a normativa establece para poder optar ás axudas incluídas na PAC para as explotacións lácteas (pago adicional do sector lácteo), que case todos os gandeiros solicitan anualmente.

Para isto, cando menos realízanse dúas revisións anuais por parte dun facultativo veterinario das condicións de produción de leite (Código de Boas Prácticas), así como unha revisión exhaustiva dos equipos de muxido e frío.

Analízase tamén a auga empregada na explotación para a limpeza dos equipos, así como o leite do tanque na procura de patóxenos contaxiosos.

O programa básico é unha alternativa económica para aquelas explotacións que, non tendo problemas na calidade do leite, optan por unha suficiente garantía para o cumprimento da normativa e por non poñer en risco as axudas relacionadas.

PROGRAMA DE CONTROL DE MAMITE Este tipo de programa é o máis demandado polos gandeiros da agrupación. Ademais de realizarse as tarefas incluídas no apartado anterior, a maiores, un facultativo veterinario visita periodicamente a explotación para detectar o máis precozmente posible os animais con mastite, realizando as analíticas precisas e prescribindo os tratamentos aconsellables, no seu caso.

As visitas realízanse normalmente con periodicidade mensual, aínda que poden ser máis frecuentes no caso de existir un empeoramento nas calidades, abrochos de mamite clínica ou subclínica, etc.

Os facultativos veterinarios tamén se ocupan da revisión periódica das calidades das explotacións revisando as analíticas dispoñibles no Ligal ou no control leiteiro, para o cal dispoñen de ferramentas informáticas de deseño propio.

No caso de detectarse un empeoramento de calidades, o gandeiro é avisado e iníciase o traballo na granxa para descubrir o problema e tentar poñerlle solución.

Un servizo moi demandado polos gandeiros é o aconsellamento telefónico, xa que aínda que a loita contra a mastite é algo que forma parte do día a día da explotación, moitas veces é de grande axuda dispoñer dun veterinario que poida aclarar dúbidas sobre tratamentos, pautas de manexo, períodos de supresión, tomas de mostras, etc.

MANTOÑO

DUNO ESPM2702530479

aAa 315426

Touro español número 1 en Qg. Leite

Bos Wade Quintana ET EX-92 2E SM-95 (avoa de Duno)

Bos Mantoño Jolt Duna ET EX-90 (nai de Duno)

Mantoño Morty Dunia ET MB-88 SM-89 (irmá materna de Duno)

Fontao - Esperante - Apdo. 128, 27080 LUGO - Tfno.: 982 284 391 / Fax: 982 284 626 - xeneticafontao.agri@xunta.es - www.xeneticafontao.com

70

DOSSIER: CALIDADE DO LEITE

Os programas do leite inclúen revisións exhaustivas dos equipos de muxido

A REFORMA DA PAC CONTEMPLA IMPORTANTES AXUDAS PARA AS EXPLOTACIÓNS LÁCTEAS QUE ACADEN UNHA CERTIFICACIÓN DA SÚA PRODUCIÓN

PROGRAMA DE CERTIFICACIÓN DE EXPLOTACIÓNS A certificación dunhas correctas condicións de produción de leite nas granxas é probablemente unha das mellores opcións de futuro. A sociedade reclama este tipo de garantías, que noutros sectores xa están implantadas dende hai tempo, e é previsible que nun futuro non moi afastado todas as explotacións que queiran seguir producindo leite teñan que participar obrigatoriamente nun programa de certificación.

Ademais, as axudas europeas nos próximos anos apoiarán este tipo de esquemas e, de feito, para o vindeiro ano xa están previstas importantes axudas para as granxas que acaden este tipo de certificación.

Dende a AGCG considérase que o máis idóneo é acadar certificacións independentes, non vinculadas a ningunha empresa láctea determinada, xa que deste xeito o produtor non verá a súa certificación en risco se nun momento dado decide cambiar de comprador.

Para o programa de certificación da AGCG optouse por aplicar un esquema de certificación que se atopase en funcionamento noutras zonas do Estado, e que estivese validado por resultados prácticos e reais. Por iso, procedeuse a implantar o sistema Sisgecal, que xa aplican grupos de gandeiros como Vaquers de Osona, Gaza S.L. ou a Soc. Coop. Vega Esla.

Co asesoramento dunha empresa de servizos veterinarios de Zamora (Serclivet), ADSGestión está implantando o sistema de certificación de explotacións en preto de cen granxas, e está previsto que ao longo dos próximos meses varias explotacións acaden a certificación que estende Certicar, entidade pioneira no sector.

A certificación de produto baséase nun sistema de autocontrol do gandeiro que mantén na explotación os rexistros

AFRIGA ANO XVII - Nº 93

necesarios (non moi distintos dos que na actualidade xa contempla a normativa que afecta á totalidade das explotacións). Despois de superar un período de formación, que se realiza en parte mediante cursos presenciais e tamén na propia explotación, os técnicos de ADSGestión fan auditorías internas trimestrais na explotación para revisar o procedemento de obtención do leite (instalacións, muxido, benestar dos animais, rexistros...) ata que se considera que xa cumpre cos requisitos do sistema. E é a partir dese momento cando a empresa certificadora externa (neste caso, Certicar) realiza as súas propias comprobacións e auditorías, que poden rematar na emisión do certificado para a granxa.

Unha vez obtido o certificado, os asesores continúan visitando a granxa para comprobar que o manexo segue mellorando e cumprindo coas Boas Prácticas da Produción de Leite; se é así, a empresa certificadora poderá renovar a certificación anualmente.

CONCLUSIÓNS A Agrupación Gandeira Central de Galicia tenta profesionalizar ao máximo os servizos que lle ofrece aos seus asociados, fuxindo dun modelo clásico de cooperativa no que o obxectivo sexa ofrecer todo o que se poida cun cadro propio de persoal; así, póñense ao alcance dos socios programas executados por empresas especializadas, coa calidade que esixen as ganderías máis modernas e profesionalizadas, mellorando en eficiencia e aforrando custos.

E a derradeira, aínda que non por iso a menor das vantaxes, é que os asociados manteñen unha total liberdade para mercar os seus insumos e vender os seus produtos, sen que a agrupación lles reteña nin un céntimo nin lles impoña obriga algunha.

Cobactan Secado ®

%QTPMS IWTIGXVS 0EVKE EGGMzR 7IKYVS

El tratamiento de secado del siglo XXI

Ahora, Cobactan Secado es un productoVirbac, pídelo a nuestro distribuidor COBACTAN SECADO 150 mg pomada intramamaria Composición: Cada jeringa precargada de 3 g de Cobactan Secado contiene: Cefquinoma (como sulfato) 150,0 mg Especies a las que va destinado el medicamento: Bovino (vacas en periodo de secado). Indicaciones de uso: Para el tratamiento de mamitis subclínicas justo antes del periodo de secado y prevención de nuevas infecciones bacterianas de la ubre durante el periodo de secado en vacas lecheras producidas por los siguientes organismos sensibles a cefquinoma: Streptococcus uberis, 7XVITXSGSGGYW H]WKEPEGXMEI 7XVITXSGSGGYW EKEPEGXMEI 7XETL]PSGSGGYW EYVIYW IWXE½PSGSGSW GSEKYPEWE RIKEXMZSW 'SRXVEMRHMGEGMSRIW 2S EHQMRMWXVEV E ERMQEPIW GSR LMTIVWIRWMFMPMHEH GSRSGMHE E ERXMFMzXMGSW GIJEPSWTSVuRMGSW Y SXVSW ERXMFMzXMGSW PEGXjQMGSW 2S EHQMRMWXVEV E ZEGEW GSR QEQMXMW GPuRMGE 6IEGGMSRIW EHZIVWEW 2MRKYRE GSRSGMHE 4SWSPSKuE ] JSVQE HI EHQMRMWtración: Administración única por vía intramamaria. 150 mg de cefquinoma, es decir, el contenido de una jeringa, debe introducirse suavemente en el pezón de cada cuarterón, inmediataQIRXI HIWTYqW HIP PXMQS SVHIyS %RXIW HI MRXVSHYGMV IP TVSHYGXS PE YFVI HIFI LEFIVWI ZEGMEHS GSQTPIXEQIRXI )P TI^zR ] WY SVM½GMS HIFIR LEFIVWI PMQTMEHS QMRYGMSWEQIRXI ] HIWMRJIGXEHS GSR PE XSEPPMXE TVSTSVGMSREHE (IFI XIRIVWI GYMHEHS TEVE IZMXEV PE GSRXEQMREGMzR HI PE GjRYPE HIP MR]IGXSV -RWIVXEV WYEZIQIRXI FMIR YRSW QQ S PE XSXEPMHEH HI PE GjRYPE I introducir el contenido de una jeringa en cada cuarterón. Dispersar el producto mediante un masaje suave del pezón y la ubre. Cada jeringa sólo debe ser usada una vez. Tiempo(s) de espera Carne: 2 días. Leche: 1 día tras el parto si el periodo de secado es superior a 5 semanas. 36 días después del tratamiento si el periodo de secado es igual o inferior a 5 semanas.

Presentaciones: Caja con 1 sobre con 4 jeringas precargadas y 4 toallitas limpiadoras, caja con 5 sobres con 4 jeringas precargadas y 20 toallitas limpiadoras, caja con 15 sobres con 4 jeringas precargadas y 60 toallitas limpiadoras. Virbac España, Nº de registro: 1612 ESP Con prescripción veterinaria

la salud animal es nuestra pasión