Revistatécnicadovacúnleiteiro|N.°30demarzo2022|Ediciónengalego
• ESPECIAL: SEMENTEIRA DO MILLO FORRAXEIRO
• O LEITE: A IMPORTANCIA DOS LÁCTEOS EN CADA ETAPA DA VIDA
• A PÉ DE PISTA: USÍAS HOLSTEINS, CONCURSO DE MENORCA E POXAS EN CHANTADA, ORDES E SANTA COMBA
• NA GRANXA: GANADERÍA AS RÍAS SAT (A CORUÑA)
• ENTREVISTAMOS A MAITE MARTÍN, PRESIDENTA DA PLATAFORMA ONE HEALTH, E A CÉSAR LUMBRERAS, XORNALISTA ESPECIALIZADO NO SECTOR AGROGANDEIRO
A gandería catalá El Bruguer (Sant Julià de Vilatorta, Barcelona) apostou polo muxido automatizado por grupos. Iniciará en xuño a instalación de 8 robots DairyRobot R9500 nun só centro de muxido da man de GEA.
O seu propietario, Josep Masramón, comezará a muxir as súas 420 vacas de leite con este sistema no outono e logrará os seguintes obxectivos:
• Maior produtividade, con máis datos e menos man de obra
• Mellor calidade de muxido
• Calidade de leite garantida
• Muxido por grupos en horarios fixos e cos beneficios da robotización
• Xestión de rabaño simple, mantendo os mesmos lotes e as instalacións actuais
Excelencia en muxido e calidade de leite
DIRECTOR EXECUTIVO
JoséManuelGegúndez
DIRECTOR DE ARTE
MarcosSánchez
DESEÑO E MAQUETACIÓN
MarcosSánchez,MartínSánchez,SabelaDíaz, SilviaGayoso
EDICIÓN E REDACCIÓN
AlexandraCabaleiro,NoeliaCortizo,Begoña Gómez,GemmaMartínez,MaríaMelle
FOTOGRAFÍA E REALIZACIÓN EN VACA TV RaquelAnido
COLABORAN NESTE NÚMERO
AsociaciónProfesionaldePodologíaBovina(APPB), RogetBellet(GT-FEPYBA),RafaelIzaíVelázquez, AntonioSouto,MaríaHermida,ManuelMorales, IsraelFlamenbaum,PatrickO’Neill,SeveFernández, AlfonsoCarballal,ConsueloGonzález,AdelaMartínez, MaríaJoséBande,IñigoAyechu,PedroA.Palazón, AlbertoFagín,LuisGalego,JoséManuelParada, GustavoGarcía,PedroRevilla,AnaButrón,Rogelio Santiago,AmandoOrdás,AnaLópez-Malvar,Nadia Chibane,NoemiGesteiro,LorenaÁlvarez-Iglesias, DavidFigueroa-Garrido,JuanC.Pazos,Rocío Campañó,AmandaVerde,RosaA.Malvar,Pablo Amado,MarcosGarcía
ENDEREZO
RondadasFontiñas,272, EntreplantaA.27002LUGO
Teléfonos:+34982221278,+34636952893
e-mail:transmedia@ctransmedia.com
Web:www.transmedia.es
DepósitoLegal:LU28-2018
ISSN:2603-8080
ISNI:0000000476625947
ISBN:978-84-09-39768-6
Tiraxedonúmeroactual:17.500exemplares
TransmediaComunicacionesyPrensaSLnonseresponsabiliza docontidodosartigosasinados
Transmediapertencea:
Opapelutilizadonesta publicaciónfoielaboradode maneirasostible:
Auditadapor:
Distribuciónmediaduranteoano2021: 17.204exemplares
www.vacapinta.com
En 2015 o veterinario Antonio Souto (Laboratorios Hipra) trasladouse desde Zas ata México por motivos profesionais. Como resultado desta emocionante aventura, non só laboral, senón tamén social e cultural, nace o reto que podedes ler neste número
OPINIÓN
Non culpe a recría de gando de lidar co quecemento global. Israel Flamenbaum .................. 8 EN VACA TV 10
SAÚDE PODAL
Dez anos mellorando a saúde podal co Curso I-SAP .............................................................. 14
O LEITE
O consumo de leite e a súa importancia na saúde ao longo da vida .......................................... 20
FORMACIÓN ANEMBE
Anembe celebra en Cádiz o seu VI Seminario de Produción de Vacún de Carne ...................... 22
ACTUALIDADE
A EFA Fonteboa recibe o XXII Premio Aresa do Desenvolvemento Rural .................................. 24
ENTREVISTA
Maite Martín, presidenta da Plataforma One Health ...................................... 26
César Lumbreras, xornalista experto en agrogandería ...................................................... 32
A PÉ DE PISTA
Concurso de Gando Frisón Usías
Holsteins de Dos Torres (Córdoba) .................. 36
Concurso de Gando Frisón de Menorca .............. 40
Poxas de gando frisón: Santa Comba (A Coruña), Chantada (Lugo) e Ordes (A Coruña) .... 42
NA GRANXA
Ganadería As Rías SAT. Tordoia (A Coruña) ......... 46
Se queres recibir a revista na túa casa ou negocio, ponte en contacto con nós a través de:
Un dos factores clave para o bo funcionamento das explotacións é o benestar das persoas que traballan nelas. Explícanolo polo miúdo Manuel Morales (Oceva SC) na nosa habitual sección de manexo
INTERNACIONAL
Unha viaxe fascinante por América Latina ............ 58
AGRICULTURA
Ensilado de pradeira: vantaxes dunha análise avanzada (II) .................................................. 68
MANEXO
Benestar laboral en granxas de vacún leiteiro ...... 78
ESTRÉS POR CALOR
O beneficio económico de arrefriar as vacas secas ... 88 A importancia dos antioxidantes no estrés por calor ........................................................... 92
ESPECIAL: SEMENTEIRA DO MILLO FORRAXEIRO
Millo forraxeiro en Asturias: avaliación de variedades (1996-2021) .....................................100
Avaliación de variedades de millo forraxeiro en Galicia (actualización 2022) .............. 124
Rede de avaliación de variedades de millo para forraxe: resultados dos ensaios de Navarra en 2021 ............................ 136
Biofertilización nitroxenada, a alternativa ao emprego dos fertilizantes minerais tradicionais ............................................... 144
Identificación de oportunidades no control mecánico das malas herbas ....................... 152
Consellos da fertilización de millo na conxuntura actual ................................................... 160
Rede Europea de Avaliación (EVA) para aumentar o uso da diversidade xenética de millo ...................................................... 174
O gran húmido de millo: análise económica da súa introdución na dieta das vacas leiteiras .......................................... 182
Segadoras de discos suspendidas, arrastradas y combinadas
Rastrillos henificadores suspendidos y arrastrados
IMPRESS
Rastrillos hileradores suspendidos y arrastrados
Remolques autocargadores Rotoempacadoras de cámara fija y variable
FARO, EUROPROFI, TORRO y JUMBO
Rotoempacadoras de cámara fija
Rotoempacadoras de cámara variable
Rotoempacadoras-encintadoras combinadas:
• Modelo Fusion 3 Plus con aplicación de lámina plástica en la cámara de empacado
• Modelo Fusion Vario, de cámara variable
ENCINTADORAS
Encintadoras de pacas redondas y cuadradas
Picadoras de forraje
Campaña de forraje 2022 EN VÍDEO
Remolque multifunción
En Durán Maquinaria te ofrecemos las mejores soluciones en equipos de siega y recolección de forraje con la mayor inmediatez
Segadoras
Oprimeiro trimestre do ano foi… intenso. Aínda non terminamos de saír dunha pandemia e xa estamos ante os primeiros intres dunha guerra que, esperemos, sexa breve, pero que, polo momento, xa está a ser devastadora.
A este ritmo, marzo rematará por converterse no mes maldito. Se hai dous anos nos volviamos tolos por almacenar papel hixiénico, agora os outrora abandeirados da dieta mediterránea pelexámonos por facer provisión de aceite de xirasol e, deixándonos levar polas indicacións de medios xeralistas e xeradores de caos, arremuiñámonos nos supermercados para contribuír a un suposto desabastecemento que, en condicións de compra normal, dificilmente se percibiría tan rápido.
Ao peche desta edición vivimos os momentos álxidos da folga do sector do transporte, a cuxa complicada situación non somos alleos, así como tampouco o somos aos reclamos que levan anos facendo os produtores lácteos. Neste novo capítulo de protestas, asistimos a unha repetición de vellas mañas e, aínda que é certo que a maioría das industrias lácteas mantiveron o compromiso cos seus gandeiros e garantiron a recollida, non podemos deixar de denunciar aquelas que, tratando con total usura e indiferenza os seus produtores, se escudaron neste parón para non recoller o leite, obrigándoos a tirar centos de miles de litros de produto. No entanto, estas son, como dicimos, a excepción, e vémonos na obrigación de remarcar que, se hoxe hai falta de lácteos nas tendas, é pola histeria dos compradores, non pola falta de produción.
Como xa intuiredes, nesta cabeceira gústanos nadar contracorrente e, fronte aos promotores da anarquía colectiva, nós imos apostar por facer unha chamada á calma e á lóxica. E non imos presumir de gurús, porque estamos lonxe de selo, pero, no que se refire ás consecuencias da guerra ruso-ucraína, si nos ides permitir que lembremos algo que levamos anos advertindo: a eficiencia produtiva é a vía de escape máis segura.
Nunha situación tan delicada como na que nos atopamos, e ante un futuro próximo ligado totalmente a como se resolva este conflito, é importante que os produtores traten de adiantarse a posibles problemas a curto prazo. Non é cuestión de deixarnos levar polo pánico, senón de actuar con sensatez.
Así, tal e como recollemos nas páxinas que seguen, defendemos a importancia de producir forraxes propias, e facelo da maneira máis eficiente. Pode rematar por converterse en imprescindible. Sabemos que non é barato, pero tampouco o é mercalas e, coa combinación de problemas sociopolíticos e ambientais que temos enriba da mesa, nesta campaña ben se nos podería presentar un escenario no que, por moito que esteamos dispostos a pagar, non haxa oferta para todos.
Haberá pandemias, guerras, folgas e desastres varios, pero, como dicía en Vaca Pinta 29 un veterinario amigo, malia todo, “a certeza é que a vida continúa”. Mentres os gandeiros sigan á fronte das súas granxas, mentres os veterinarios sigan saíndo a facer a súa ruta, mentres os agrónomos sigan asesorando as granxas, mentres as cooperativas sigan levantando a persiana, mentres a industria siga transformando, mentres a distribución siga entregando o produto, mentres o consumidor siga mercando… continuamos. Todos.
CaRgaDORaS muy vERSáTILES
gRaN CapaCIDaD DE gIRO
ELEvaCIóN DESDE 600 kg a 2600 kg
EXTENDEDOR DE SILO TambOR Ø 80, 90 y 100. SIEmpRE gaLvaNIzaDOS.
NoVEDaD
PrEcIo sIN comPETENcIa ¡coNsúlTENos! coNsúlTaNos PrEcIos y PruEba sIN comPromIso
CEpILLO baRREDOR CON CazO DE 1.80, 2.20 y 2.40 m
NIvELaDORa avíCOLa apTa paRa SERRIN, CaSCaRILLa, vIRuTa, paLLETS y CuaLquIER TIpO DE paja. paRa aNCLajE a 3º puNTO y paRa paLaS agRíCOLaS O TELESCópICaS
Israel Flamenbaum CowCoolingSolutions,Ltd.Israel
O GAS METANO QUE PROVÉN DA AGRICULTURA ACHEGA APROXIMADAMENTE O 5 % DAS EMISIÓNS TOTAIS DE GASES DE EFECTO INVERNADOIRO Á ATMOSFERA E A PARTICIPACIÓN DA INDUSTRIA GANDEIRA NON SUPERA O 3 %
Os gases que contribúen ao efecto invernadoiro divídense en directos, cuxa presenza na atmosfera incide directamente no aumento da temperatura da terra, e indirectos, que contribúen ao efecto invernadoiro tras as reaccións químicas atmosféricas. O impacto de cada un destes gases estímase con base en dúas características: o potencial do quecemento (Global Warming Potential [GWP]) e a duración da súa permanencia na atmosfera (vida atmosférica). O valor GWP representa o coeficiente da emisión para converter as emisións en valor de CO2 (equivalente de CO2). As emisións do sector agrícola consisten en gases directos (dióxido de carbono CO2, metano CH4 e óxido nitroso N2O) e gases indirectos (amoníaco NH3 e dióxido de xofre SO2).
Neste artigo referireime unicamente aos efectos dos gases directos, cuxo potencial de quecemento se pode ver na táboa inferior, na que se recolle o potencial calorífico e o tempo de permanencia na atmosfera dos gases de efecto invernadoiro emitidos directamente polo sector agrícola e a industria bovina e ovina.
O metano constitúe aproximadamente o 10 % de todos os gases de efecto invernadoiro emitidos á atmos-
fera, mentres que o 45 % provén da agricultura. Noutras palabras, o gas metano que provén da agricultura achega aproximadamente o 5 % das emisións totais de gases de efecto invernadoiro á atmosfera e a participación da industria gandeira non supera o 3 %. O que é máis importante é o feito de que arredor do 95 % do carbono do metano emitido polo gando á atmosfera é devolto ao solo e atrapado polas plantas e tan só o 5 % queda retido na atmosfera.
A emisión de metano á atmosfera polo gando está no centro da crítica actual no mundo, que considera estas industrias como as principais responsables do “efecto invernadoiro” e do “quecemento global”, así como de todos os danos que se derivan. Esta actitude pode ter un impacto extremadamente negativo no futuro das industrias agrícolas e, especialmente, nos sectores do gando vacún e leiteiro. A maior parte do gas metano que chega á atmosfera pasa un proceso de descomposición química por oxidación, permanece na atmosfera durante un tempo relativamente curto e entra nun “ciclo bioxénico” que involucra a unión do carbono ás plantas no chan, o que fai que o seu “efecto de quecemento” sexa mínimo e, por tanto, este metano pode considerarse
un gas “sustentable”. O carbono proveniente do metano únese ás plantas, que logo utilizan como alimento para o gando, cuxa dixestión é a fonte do gas metano emitido á atmosfera. Hai un peche do círculo aquí e todo isto está a suceder con pouco ou ningún efecto sobre a concentración de gases de efecto invernadoiro na atmosfera. En xeral, existe case igualdade na relación entre a cantidade de metano emitido á atmosfera polo gando e o que é absorbido pola vexetación, o que significa que a contribución do gas metano de orixe bovina ao efecto invernadoiro é moi baixa. Hoxe parece evidente que, cando se fala da contribución da gandería ao quecemento global, o termo equivalente de CO2 é enganoso e irrelevante.
A cuestión exposta neste artigo é de suma importancia no que respecta ao sistema dixestivo dos ruminantes, pola súa capacidade única para dixerir a celulosa vexetal, que é o principal “aglutinante de carbono” na natureza e a principal fonte de alimento de todos os ruminantes. Aproximadamente dous terzos da terra relevante para calquera actividade agrícola defínense como “terra marxinal” que, por razóns de calidade de chan ou limitacións topográficas, non son aptas para o cultivo agrícola intensivo e só se poden utilizar para o pastoreo.
Descubriuse que a capacidade de “fixación de carbono” dos pastos, así como a dos campos onde se cultivan e cultivan forraxes con frecuencia, non é inferior á dos bosques, e mesmo os supera (a capacidade de fixación de carbono é directamente proporcional ao crecemento das plantas e frecuencia de pastoreo ou recolección). Estudos recentes nos Estados Unidos e Italia sobre as emisións de gases de efecto invernadoiro nos procesos de cría de gando atoparon que a cantidade de dióxido de carbono xerado pola descomposición do metano emitido polo gando á atmosfera non só non aumenta as concentracións de gases de efecto invernadoiro, senón que tamén as reduce. As emisións de carbono do gando nos procesos de produción son aproximadamente un 30 % menores que a cantidade de carbono fixado no proceso de pastoreo e cultivo de forraxes, polo que o gando non aumenta a concentración de gases de efecto invernadoiro na atmosfera senón que a diminúe. Outro punto que me gustaría expor é o crecente cambio das persoas cara ao veganismo, á vez que renuncian a consumir produtos animais. Parte desta xente faino pola contribución da cría do gando ao quecemento global. En moitos casos estas persoas están a actuar (consciente e quizais inconscientemente) en contra da “orde da súa conciencia” e gustaríame aclarar este punto aquí. A transición humana ao veganismo e a completa evitación do consumo de produtos animais reducirá a liberación anual por persoa de 0,8 toneladas de CO2 á atmosfera, só a metade do emitido nun só voo transatlántico ao ano. O mantemento dun automóbil privado ou o aceso
dun aire acondicionado no verán e da calefacción no inverno liberarán á atmosfera unha cantidade considerable de dióxido de carbono, que excede decenas de veces ao feito de non comer carne e de non consumir produtos lácteos. O dióxido de carbono emitido neste caso provirá da queima de combustibles fósiles e vai permanecer na atmosfera durante moitos anos e a contribuír realmente ao quecemento global. Deixemos que eses veganos deteñan primeiro esas actividades.
En conclusión, a agricultura en xeral e a gandería en particular non só non contribúen ao quecemento global, senón que mesmo axudan a reducilo. É desexable que todos aqueles que se dedican a gañar a vida coa agricultura, e especialmente os criadores de gando vacún e leiteiro, estean familiarizados con estes datos e teñan coidado de transmitilos ao seu círculo máis inmediato.
O venres 4 de marzo tiveron lugar no Centro Cultural 2T de Dos Torres (Córdoba) as IV Xornadas Técnico Gandeiras Usías Holsteins, no marco da tradicional feira de gando frisón da localidade. Esta nova edición celebrouse de maneira virtual e tamén contou co público no recinto.
Tras a inauguración do evento, o encargado de impartir a primeira das sesións foi o veterinario do Servizo de Calidade do Leite de Seragro SCG (A Coruña), Paco Sesto, quen falou sobre a súa experiencia tras máis de cinco anos traballando con secado selectivo.
O seguinte en intervir foi Álex Bach, de Marlex Recerca i Educació (Barcelona), que abordou a alimen-
tación e o manexo da vaca durante a transición de lactante a seca e de seca a lactante.
Seguiuno Eber Rojas, investigador “María Zambrano” no Departamento de Produción Animal da Escola Técnica Superior de Enxeñería Agraria (ETSEA) da Universidade de Lleida. Na súa quenda, tratou diver-
sos temas como as asociacións entre fenotipos e posparto, o mérito xenético e o rendemento reprodutivo en vacún leiteiro.
Para finalizar, o experto en nutrición, saúde e manexo de xatos en Cargill (Ohio), James Quigley, centrou a súa charla nas estratexias e as novas tendencias no manexo do costro.
O Instituto de Biodiversidade Agraria e Desenvolvemento Rural (Ibader), Campus de Lugo (USC), acolleu o venres 11 de marzo unha nova sesión de formación para gandeiros. Nesta ocasión, o encargado de impartila foi o veterinario Manuel Fernández (Consuvet).
A temática desta charla puxo o foco na xestión económica e técnica das ganderías e nela abordáronse diferentes indicadores de utilidade. Fernández destacou que é preciso delimitar o orzamento concretando os obxectivos e controlando as desviacións: “Definilo é fundamental e, ademais, hai que comprobar se se alcanzan as metas. As desviacións sempre as vai haber, pero é importante saber por que”, explicou. Durante a súa intervención expuxo a relevancia de manexar o big data para aprender das oportunidades de
mellora: “É unha reflexión importante, máis aínda coa conxuntura que vén”. Así mesmo, afirmou que “non se pode ser xerente sen facer xestión de custos” e, finalmente, lembroulles aos asistentes que “para isto é nece-
sario facer unha boa contabilidade analítica de custos, a cal nos pode achegar información para saber se a granxa funciona ou non”.
Manto Maquinaria SLU
Crta. N-640, km 87,5 27192 La Campiña - Lugo Tel. 982 315 756 - Fax 982 303 203 www.mantomaquinaria.com | info@mantomaquinaria.com DistribuiDores soLÁ para GaLicia,
distribución material gandeiro
Gomas e camas para vacas
Limpezas automáticas
Estabulacións libres
MÁIS DA METADE DAS VACAS GALEGAS COMEN OU DORMEN EN CORNADIZAS, CUBÍCULOS OU CAMAS VENDIDAS POR NÓS
Somososmaioresexpertosencubículos deEspaña,conmáisde300.000unidades vendidas.Asesorámoloeaxudámosllea realizarainstalación. POSIBILIDADE DE
Polígono Industrial do Corgo, parcela 3, 27163 O Corgo (Lugo)
Teléfono: 671 485 702 (TONI) • 671 485 703 (Servicio Técnico)
E-mail: toni@dismagan.es // Web: www.dismagan.es
Os días 4 e 5 de marzo de 2022 celebrouse na cidade de Segovia a X Unificación de Criterios entre Podólogos e o VII Curso de Podoloxía I-SAP 2022, un encontro organizado por Conafe e este ano, por primeira vez, tamén pola Asociación Profesional de Podoloxía Bovina en España e Portugal (APPB). Esta convocatoria foi especialmente importante, porque non sempre se logran cumprir dez anos, polo que quixemos poñerlle un título moi especial: “10 anos mellorando a saúde podal”, sen dúbida moi acertado, porque, de feito, foi un dos nosos principais obxectivos.
Roger Bellet GrupodetraballoparaaFormacióneEstandarizaciónenPodoloxíaBovinaeBenestarAnimal (GT-FEPYBA)
PRIMEIRA XORNADA
Ovenres 4 de marzo ás 8:00 horas arrincaba o curso, coa inauguración a cargo de Sofía Alday (Conafe). Posteriormente, proxectouse un vídeo e José María García, presidente da APPB, dedicou unhas palabras no nome de todos en memoria do noso compañeiro Javier Ángel de las Cuevas Terán, falecido o 10 de febreiro do presente ano, unha noticia moi triste que nos conmocionou a todos os podólogos, por ser unha gran persoa e moi coñecida entre nós.
A primeira sesión abriuna o propio García, quen centrou a súa charla en presentar o grupo de traballo nado en maio de 2021, co fin de abordar todos os temas relacionados coa podoloxía, cuxo obxectivo é crear un manual sobre esta materia e, ademais, enumerar as lesións
e, un dos puntos máis importantes, describir a severidade de cada unha delas. Neste sentido, apuntou que a nivel mundial aínda non se chegou a un consenso para iso: “O que queremos conseguir é chegar a ese consenso entre nós para seguir traballando”, indicou, e lembrou que o grupo está formado por xente da APPB e de Conafe, por formadores desta última entidade, da industria privada, como ANKA, e, finalmente, por veterinarios podólogos.
A continuación chegou a quenda de Noureddine Charfeddine (Conafe), quen realizou unha exposición moi emotiva acerca do proxecto I-SAP e da súa longa traxectoria durante estes dez anos.
A terceira intervención da mañá estivo a cargo de Gerwen Lammers (Intracare B.V., Países Baixos), quen falou sobre a aplicación do spray sen antibióticos para
cascos e para a pel e de como a súa eficacia está probada.
Piet Kloosterman (Intracare B.V., Países Baixos), unha das lendas da podoloxía bovina mundial e profesor de moitos dos nosos podólogos máis veteranos, foi o responsable do cuarto relatorio, que xirou ao redor das novidades no mundo da podoloxía bovina.
Tras o descanso, retomamos a parte teórica co doutor Javier Blanco (Universidade Complutense de Madrid), quen abordou a relación entre patoloxías sufridas no posparto e os problemas podais ao longo da lactación. Blanco deulle paso ao relator Marc Delacroix (MD Formation, Francia), que dedicou a súa intervención á severidade das lesións podais, á súa definición e a cales serían os seus criterios de clasificación e as súas consecuencias funcionais. Esta foi unha conferencia especialmente proveitosa para todos os participantes, porque tratou un dos puntos máis importantes nos que temos moitas discusións hoxe en día, e aclarou algunhas das nosas dúbidas.
As estacións de traballo tiñan tres poldros montados, cun coordinador e un experto invitado
Mesa redonda sobre a severidade das lesións podais
Seguidamente, deuse paso ao debate nunha mesa redonda composta por grandes expertos do sector, como Piet Kloosterman, Arturo Gómez (Zinpro), Adrián González (ANKA), Marc Delacroix e José María García, e moderada por Miguel Ángel García (GT-FEPYBA). Os participantes dialogaron acerca de temas como as severidades das lesións
podais, as súas causas e o seu impacto sobre a funcionalidade do pezuño e no seu benestar animal. A primeira xornada teórica deu fin coa voz de Oriol Franquesa (Qllet, España), quen puxo o foco no cow comfort e no seu impacto sobre a saúde podal.
Primeira clase práctica, en Hnos. Galán Arribas
Tras a parte teórica, desprazámonos á Ganadería Hnos. Galán Arribas (Ávila),
onde, despois de comer, empezamos coas sesións prácticas, de 45 min, distribuídas en cinco estacións de traballo que se repartiron en diferentes grupos. Había tres poldros montados, cada un coordinado por un formador e un dos expertos convidados e, na cuarta estación, estaba Oriol Franquesa para mostrarnos o cow comfort daquela granxa, como valoralo e como levar a cabo unha análise de se as camas están
ben feitas e os animais poden descansar o suficiente.
Nun dos poldros das estacións estaban á fronte Piet Kloosterman e un formador. A nosa tarefa consistía en colocar unha vaca e recortar un pezuño, tras o cal Kloosterman e o formador valoraban o noso traballo. Esta actividade foi igual no resto das estacións e os responsables de supervisar os recortes foron Arturo Gómez e Marc Delacroix.
SEGUNDA XORNADA
O sábado 5 de marzo ás 8:00 h, comezaba a segunda sesión teórica da man de Noureddine, quen, nesta ocasión, explicou a realidade e os mitos sobre o efecto da xenética sobre unha mellora da saúde podal. A segunda charla da mañá foi impartida por Ángel Tomás (GT-FEPYBA), con quen aprendemos por que e como levar a cabo unha boa recollida de datos de saúde podal e, sobre todo, a importancia de facelo ben para todos en conxunto, “porque o mal traballo dun pode afectar ao bo traballo dos outros”.
Pablo Salgado (GT-FEPYBA) foi o encargado do terceiro relatorio, que dedicou ás lesións que se están describindo no manual e incidiu na importancia de remarcar ben o tipo de severidade de cada lesión.
Na cuarta sesión Arturo Gómez reflexionou sobre se era posible erradicar a dermatite e como facelo. Gómez aclarou que “realmente é unha tarefa practicamente imposible, pero si que se pode diminuír a súa incidencia traballando moi ben na prevención”.
As habilidades sociais e se son ou non necesarias foi o tema sobre o que nos falou Frederic Charrier (Talent in People, España) tras o almorzo e, a continuación, desprazámonos a Segovia para poñer en práctica estas habilidades, levando a cabo unha actividade outdoor polas rúas da cidade. Tras esta saída, volvemos ao hotel para reiniciar a última parte teórica do curso, na cal realizamos unha sesión Kahoot para unificar os criterios sobre a identificación de lesións e a súa severidade moderada, dirixida por Daniel Zalduendo (GTFEPYBA). Manel Vidal e Víctor Fuentes (GT-FEPYBA) foron aclarando as dúbidas que puidesen xurdir de cada lesión.
Para terminar, Noureddine e Roger Bellet (GT-FEPYBA) presentaron as novidades de I-SAP e os novos informes que se poden crear a partir dos datos recollidos. Tras esta última sesión, chegou o momento da clausura da parte teórica para ir á granxa pola tarde e realizar a parte práctica que quedaba.
Demostración práctica de Intracare en Gala Merinoo Pola tarde dirixímonos á gandería Gala Merino (Segovia) e repetiuse a mesma actividade que na xornada anterior, pero nunha das estacións tivo lugar unha demostración de Intracare, mentres o resto das estacións se dedicaron ao recorte e ás lesións que se ían atopando, e se discutía sobre cal sería a mellor forma de abordala en cada caso.
Ás 18:00 h deuse por rematada a décima edición deste encontro cunha foto conxunta de todos os participantes.
ENTRE OS RELATORES ENCONTRÁBASE PIET KLOOSTERMAN (INTRACARE E B.V., PAÍSES BAIXOS), UNHA DAS LENDAS DA PODOLOXÍA BOVINA MUNDIAL E PROFESOR DE MOITOS DOS NOSOS PODÓLOGOS
Arrobaderas fabricadas con materiales resistentes a la abrasión y diseñadas para la limpieza de patios o canales de descarga ajustándonos a las necesidades de cada granja.
Limpiezas automáticas robustas que con un bajo consumo consiguen una limpieza eficaz del establo.
Comodidad para ti y calidad alimentaria para tus animales. Con nuestro arrimador mezclaras la comida haciendo que esta les sea más apetecible.
Casetas para terneros individuales o colectivas de 0 a 36 meses. Recinto de cierre con diferentes opciones, soportes de cubos, cornadiza...
Modelos para albergar 3 - 5 - 8 - 10 - 12 o 16 animales.
O consumo de leite e a súa importancia na saúde ao longo da vida
Diversos estudos e institucións de todo o mundo apoian a utilidade do leite de vaca coma un completo produto que achega múltiples beneficios nutricionais, ao tempo que axuda a previr e evitar distintas enfermidades comúns na nosa sociedade. Nas liñas que seguen, afondamos nos beneficios específicos que teñen os lácteos para a nosa saúde.
Rafael Izaí Velázquez Martínez
EstudanteinvestigadornoInstitutodeInvestigaciónen CienciasdaAlimentación,CIAL(CSIC-UAM)
Oleite de vaca é considerado un alimento completo debido á súa composición química e nutricional xa que, ademais de achegar auga, azucres e graxas, é unha fonte importante de proteínas de alto valor biolóxico, así como de vitaminas e minerais (principalmente calcio e fósforo). Os devanditos compostos, en conxunto, favorecen unha axeitada absorción de nutrientes, os cales desenvolven diversas funcións metabólicas importantes para a conservación e mellora da saúde humana nas distintas etapas da vida1,2
Na actualidade o consumo de leite é recomendado por guías alimentarias de todos os países do mundo. Diversos estudos centráronse en describir a importancia que ten o consumo de leite e os seus produtos derivados na prevención de diversas enfermidades crónicodexe-nerativas, como a enfermidade cardiovascular (ECV), a Diabetes Mellitus Tipo II (DMTII), certos tipos de cancro, a hipertensión arterial, enfermidades gastrointestinais e patoloxías óseas relacionadas co déficit de calcio e fósforo. Ademais, tamén se reportou que o consumo de lácteos promove un mellor estado de saúde evitando o sobrepeso e a obesidade2,3,4
A Axencia Española de Seguridade Alimentaria e Nutrición (AESAN), no
informe do seu comité científico en 2020, estableceu como recomendación o consumo de 2 a 4 racións por día de leite e derivados5 debido á importancia que representa o consumo de lácteos na vida diaria.
Segundo a Federación Panamericana de Leitería (Fepale) (2020), un vaso de leite de 200 ml achega, aproximadamente, o 30 % da dose diaria de calcio, o 11 % de potasio, o 20 % de fósforo e un 15 % de proteínas de alto valor biolóxico. Ademais destes nutrientes, tamén proporciona vitaminas D e A e varias do complexo B (2, 3 e 6, principalmente).
Por iso o leite segue sendo considerado un alimento de gran valor nutricional, xa que, a través dos nutrientes que achega, o organismo é capaz de desenvolver funcións de supervivencia como a reparación celular. Tamén mantén equilibrada a tensión nerviosa, favorece a contracción muscular e mesmo, debido ao contido de triptófano que contén, axuda á conciliación do sono, entre outras moitas funcións5,6
Embarazo e lactancia
Na etapa de embarazo e lactancia existe un maior gasto enerxético por parte da nai, polo cal o consumo de lácteos é altamente recomendado para poder axudar a equilibrar. Con todo, máis aló do balance enerxético, os produtos lácteos achegan un contido importante de vitamina D e B (2, 6 e 12) e minerais como calcio, fósforo, iodo, zinc, magnesio e selenio. Estes son micronutrientes que contribúen a manter un axeitado estado de saúde, debido ás diversas funcións metabólicas que ocorren tanto na nai coma no feto na etapa xestante e, posteriormente, no bebé na etapa de lactancia1,7
Así mesmo, no caso dos lactantes, o máis recomendable é que consuman o leite materno, xa que contén unha maior cantidade de nutrientes. Con todo, o Departamento dos Saúde e Servizos Humanos dos Estados Unidos afirma que é seguro darlles leite [de vaca] a nenos maiores dun ano de idade7
Infancia e adolescencia
Despois do ano e ata a etapa de adolescencia, o consumo de lácteos xoga un papel de suma importancia no desenvolvemento óseo, fisiolóxico e metabólico, xa que achega unha
importante cantidade de calcio doutros minerais que son beneficiosos para a formación dos ósos na etapa de nenez.
Despois, unha vez formados os ósos, na etapa de adolescencia os lácteos xeran un efecto protector sobre a saúde ósea. A nivel fisiolóxico, o leite proporciona un gran volume de proteínas de alto valor biolóxico, é dicir, que achega a cantidade suficiente de aminoácidos esenciais. As devanditas proteínas son fundamentais para o correcto desenvolvemento de músculos, tecidos (tecido muscular e pel) unllas, cabelo etc. Sumado a isto, as proteínas presentes no leite, xunto coas proteínas doutros alimentos, desenvolven unha función metabólica e reguladora na expresión de hormonas e encimas8,9.
Na etapa da nenez e na adolescencia o consumo recomendado é de 2 a 3 porcións de leite de vaca por día, xa que nestas cantidades quedan cubertas as necesidades de calcio. No entanto, máis aló da achega de proteínas de alto valor biolóxico e calcio, o consumo de leite nestes anos tamén ten un papel importante como fonte de vitaminas A, B e D, carbohidratos, magnesio e graxa. Esta última xoga unha misión esencial, debido a que é o principal depósito de enerxía no corpo humano e, ademais, contribúe a outras funcións fisiolóxicas e metabólicas importantes, como é o desenvolvemento do tecido adiposo1.
Idade adulta
Unha das etapas que máis controversias xerou é a da idade adulta. Con todo, a industria láctea foi moi innovadora e soubo ofrecer produtos lácteos deslactosados e con menor cantidade de graxa, entre moitas outras funcionalidades alimenticias. É importante aclarar que os produtos deslactosados son aqueles nos que, despois dun tratamento encimático con β-galactosidasa, se logra descompoñer a lactosa (azucre propio do leite) en glicosa e galactosa, polo cal non se altera a súa composición. Os beneficios que este tipo de lácteos achegan son moi destacables, xa que as persoas intolerantes os poden seguir consumindo sen ter complicacións na súa saúde intestinal.
Na idade adulta, o consumo de leite e derivados séguese relacionando cunha dieta balanceada, polo cal os produtos lácteos seguen sendo unha
REFERENCIAS BIBLIOGRÁFICAS
1.FernándezFernándezElena,MartínezHernándezJoséAlfredo,MartínezSuárezVenancio, MorenoVillaresJoséManuel,ColladoYurrita LuisRodolfo,HernándezCabriaMartayMorán ReyFranciscoJavier.(2015).Documentode Consenso:importancianutricionalymetabólica delaleche.NutriciónHospitalaria.NutrHosp; 31(1):92-101ISSN0212-161.
fonte de proteínas, vitaminas e minerais que contribúen a que o organismo realice as súas funcións fisiolóxicas e metabólicas de maneira adecuada. Ademais, para este rango de idade hai unha gran cantidade de produtos lácteos que son funcionais, o que quere dicir que, ademais de nutrir, teñen unha serie de efectos beneficiosos para o organismo.
Debido á presenza de calcio e fósforo neste alimento, un dos principais motivos para seguir inxerindo leite, ou ben derivados lácteos, é poder mellorar a densidade ósea e/ou evitar que empece a deteriorarse a unha idade temperá. Outro dos beneficios é a presenza de ácido linolénico, o cal axuda a manter o perfil lipídico correcto con relación ao colesterol. Con todo, para as persoas cuxo perfil lipídico se atope alterado, existen solucións, como o son os produtos semidesnatados e desnatados10
Terceira idade
Finalmente, cabe sinalar o estudo publicado por Fernández et al., no que se fala da importancia metabólica que ten o consumo de leite na terceira idade, principalmente con relación ao contido de vitamina D, a través de leites enriquecidos, e pola prevención de sarcopenia grazas ás proteínas de alto valor biolóxico que estes produtos teñen1. No entanto, estes non son os únicos beneficios, xa que a achega de calcio e demais minerais presentes no leite e nos seus derivados axudan, así mesmo, a manter a saúde ósea.
2.SantillánUrquizaE.,MéndezRojasM.A.yVélez RuizJ.F.(2014). Productos lácteos funcionales, fortificados y sus beneficios en la salud humana EllibroblancodelalecheyproductosLácteos; 8-1;5-14.Primeraedición.CANILEQ.Ciudad deMéxico.
3.DenisA.,SavaianoIDandRobertW.Hutkins. (2020).Yogurt,culturedfermentedmilk,and health:asystematicreview.NutritionReviews: 79(5):599-614.DOI:10.1093/nutrit/nuaa013
4.PereiraM.A.,JacobsDRJr,VanHornL.,Slattery M.L.,KartashoyA.I.,LudwingD.S.,Dairyconsumption,obesity,andtheinsulinresitence syndromeinyoungadults:theCARDIAStudy. JAMA2002;287:2081-9.
5.InformedelComitéCientíficodelaAgencia EspañoladeSeguridadAlimentariayNutrición (AESAN)derevisiónyactualizacióndelas RecomendacionesDietéticasparalapoblación española.Recuperadoeldía20defebrerode 2022de:https://bit.ly/3wa04nw
6.JuarézCarlos.2020.Bajoconsumodeleche alarecomendadaporlaFAO.TheFoodTech. Recuperadoel24defebrerode2022de: https://bit.ly/3t8jYNJ
7.HartmannPE.Thelactatingbreast:anoverview fromdownunder. Breastfeed Med 2007;2(1):3-9.
8.OliveiraBierhalsIsabel,dosSantosVazJuliana, BaptistaMenezesAnaMaria,Wehrmeister FernandoCésar,PozzaFernandoz,Formoso AssucaoMariaCelia.(2019).Milkconsumption,dietarycalciumintakeandnutrient patternsfromadolescencetoearlyadulthood anditseffectonbonemass:the1993Pelotas (Brazil)birthcohort.Cad.SaúdePública2019; 35(8):e00192418.DOI:10.1590/0102311X00192418
9.MinisteriodeSanidad,ConsumoyBienestar Social.EstilosdeVidaSaludable.Alimentación Saludable.GobiernodeEspaña.Recuperado eldía26defebrerode2022de:https://bit. ly/3q5JRfc
10.FederaciónNacionaldeIndustriasLácteas(FeNIL).(2020).Lácteosenlaedadadulta.Fenil. Recuperadoeldía26defebrerode2022de: https://bit.ly/3Ie8A7k
Coa volta progresiva á normalidade, a Asociación Nacional de Especialistas en Medicina Bovina de España (Anembe) comezou a retomar os encontros de formación de carácter presencial. Proba diso é a sexta edición do Seminario de Produción de Vacún de Carne, que terá lugar no Palacio de Congresos de Cádiz os días 28 e 29 de abril.
A continuación, ofrecemos o programa para os dous días, así como a ligazón do formulario de inscrición para todas as persoas interesadas en acudir a este evento.
6.O SEMINARIO ANEMBE DE PRODUCIÓN DE VACÚN DE CARNE CÁDIZ, 28 E 29 DE ABRIL DE 2022
XOVES 28
Seminario práctico: Como facer unha boa xestión integral nunha gandería de carne
FORMULARIO DE INSCRICIÓN
https://www.anembe.com/inscripcion-6oseminario-anembe-de-produccion-devacuno-de-carne/
9:00-13:00
D. Antonio Lucero (Cádiz)
Patrocinado por ECUPHAR
PALACIO DE CONGRESOS – SALA 1
15:00-15:30 ACREDITACIÓN
15:30-16:00
16:00-16:30
16:30-17:00
Situación actual da leptospirose bovina en España
D. Fco. Javier García Peña (LaboratoriodeSanidadeAnimaldeAlgete,Madrid)
Actualización de protocolos de IATF utilizando GnRh no gando de carne (I)
Dr. Eber Rojas (UniversidadedeOhio,EE.UU.)
Charla patrocinada por VETOQUINOL
Tuberculose bovina, cara onde nos diriximos, hai esperanza?
D. Alberto Díez (MaevaServet,Madrid)
Charla patrocinada por KARIZOO
17:00-17:30 ACTO INAUGURAL
Ilma. Sra. Dona Cristina Velasco (presidentadoIlmo.ColexiodeVeterinariosdeCádiz)
17:30-18:00 CAFÉ
18:00-18:30 Necropsia
Dr. Valentín Pérez (UniversidadedeLeón)
Charla patrocinada por BOEHRINGER
Monitorización da ceba e adestramento do touro bravo e as súas repercusións en lidia
18:30-19:00
Dr. Juan Manuel Lomillos (UniversidadeCEU,Valencia)
19:00-19:30 Compatibilizar a eficiencia técnica e a sustentabilidade ambiental no vacún de carne
Dna. Isabel Casasus (CITA,Aragón)
19:30-20:00Faladoirocosrelatores
21:30 CEA VENRES 29
10:00-10:30 Necropsia
10:30-11:00
11:00-11:30
Dr. Valentín Pérez (UniversidadedeLeón)
Diagnóstico diferencial de anemia hemolítica en xatos
D. Vicente Peña (AlbeitarClínicaMóvil,Cádiz)
Actualización de protocolos de IATF utilizando GnRh no gando de carne (II)
Dr. Eber Rojas (UniversidadedeOhio,EE.UU.))
Charla patrocinada por VETOQUINOL
11:30-12:00 CAFÉ
12:00-12:45
Diagnóstico temperán e manexo da síndrome respiratoria bovina en granxas de ceba
D. Iñaki Espinosa (TóraxAsesoríayProducción,Cuenca)
Charla patrocinada por BOEHRINGER
12:45-13:30 Que, cando e como das biotecnoloxías xenómico-reprodutivas no bovino de carne
Dr. Sebastian Demyda Peyrás (UniversidadedeLaPlata,Arxentina)
13:30-14:00
Como melloramos os resultados produtivos nunha explotación de vacún de carne mediante o manexo da alimentación
Dna. Eva Rodríguez Ribeiro (asesoradenutriciónanimal)
14:00 XANTAR
La recuperación de la vaca recién parida requiere más que solo calcio
Necesario para el metabolismo del Calcio
Ayuda a la salud celular
Para la optima producción de calostro y leche y la correcta respuesta inmunitaria
Responsable del correcto equilibrio hídrico
Mejora la función hepática y despierta el apetito
Para el correcto funcionamiento del rumen y la estimulación de la ingesta
A Facultade de Veterinaria do campus lucense volveu ser, o pasado 11 de marzo, o escenario da gala de entrega do Premio Aresa, como viña sendo habitual antes da chegada da pandemia.
OCentro de Promoción RuralEFA Fonteboa recolleu o XXII Premio Aresa de Desenvolvemento Rural, dotado con 10.000 euros e unha placa conmemorativa, polo seu labor na formación dos profesionais do rural nos seus máis de 45 anos de traxectoria.
A cerimonia da vixésimo segunda edición deste galardón foi presidida polo reitor da Universidade de Santiago de Compostela (USC), Antonio López Díaz, quen estivo acompañado polo presidente de Aresa, Álvaro Rodríguez Eiras; a vicerreitora de Coordinación do Campus de Lugo, Montserrat Valcárcel Armesto, e a presidenta da Asociación Nacional de Enxeñeiros Agrónomos, María Cruz Díaz Álvarez, os catro membros do xurado, xunto a Carme Pampín, CEO de GalChimia, quen non puido acudir á gala por motivos persoais. Na mesa presidencial sentou, ademais, como representante da Consellería do Medio Rural da Xunta de Galicia, o director da Axencia Galega da Calidade Alimentaria (Agacal), José Luis Cabarcos Corral.
María Cruz Díaz ofreceu a conferencia maxistral “Desenvolvemento rural e desenvolvemento do campo”, durante a que diferenciou estes dous
ámbitos e centrouse na evolución do campo e nas técnicas que se deberán afrontar ante o aumento da demanda de produtos e a importancia da seguridade alimentaria, todo nunha situación cambiante e tremendamente afectada pola actual guerra en Ucraína.
O reitor da USC e o presidente de Aresa entregáronlle o premio a Luis García Fernández, director do centro, quen se dirixiu ao auditorio e agradeceulles o premio ao grupo Aresa e aos membros do xurado: “Sentímonos moi agradecidos”.
Seguidamente, enumerou os principios do seu proxecto educativo e asegurou que “o mellor aval da candidatura son todos os nosos estudantes, os que a día de hoxe están a traballar no sector gandeiro e agrícola de Galicia”. “A nosa razón de ser –engadiu– é a inserción profesional dos egresados no propio territorio, pois non se trata de capacitar para emigrar, senón para quedar, con sentimento de pertenza e compromiso social para mellorar a vida do rural e salvagardar o patrimonio e os valores identitarios”.
Carlota López Pardo, vicepresidenta do Grupo Aresa, lembrou os alicer-
ces fundamentais nos que se asentou a creación do galardón, como “a mellora do benestar das persoas que viven no rural e a transmisión das súas problemáticas ao resto da sociedade”, e alertou precisamente dunha delas, “a falta de traspaso xeracional á fronte das explotacións gandeiras e de moitas empresas do mundo rural”.
“O gañador desta edición, o Centro de Promoción Rural-EFA Fonteboa, é un excelente exemplo da importancia que ten a formación no futuro profesional da mocidade e, en consecuencia, de todo o sector. A súa contribución á incorporación de novos profesionais á agricultura e á gandería na nosa terra é clara e evidente e, por tanto, tamén o é a súa contribución ao desenvolvemento rural de Galicia”, apuntou López Pardo.
Na clausura da gala, o reitor da USC, Antonio López Díaz, felicitou unha vez máis a EFA Fonteboa e destacou que “a Universidade debe seguir e seguirá polo camiño da combinación da docencia, da investigación, coa transferencia do coñecemento e a conexión coa realidade e coa sociedade a quen se debe”.
Todas as solucións financeiras que o campo necesita
Somos expertos no sector agrario. Confía na experiencia dos nosos xestores especializados para tramitar con ABANCA as túas axudas PAC 2022 porque o sector primario é prioritario.
Tramitamos de forma gratuíta a túa axuda PAC 2022.
A domiciliación da PAC en ABANCA pódeche facilitar non pagar comisións.
Máxima axilidade e comodidade na tramitación do anticipo PAC.
Financiamos os gastos da campaña e as primas de seguros agrarios en condicións moi competitivas.
Infórmate agora en abanca.com
concesión do financiamento que
oferta
Se domicilias a PAC en ABANCA, poderaste beneficiar de máis vantaxes...
Convenios con SGRs, FEI e SAECA: convenios que achegan garantías adicionais para facilitar o acceso ao financiamento de liquidez e investimentos.
Financiamos plans de mellora, con prazos de ata 15 anos con 3 de carencia.
Facilitámosche os pagamentos do teu día a día, coa nosa póliza de crédito a 5 anos, pagando xuros só polo saldo disposto e cun aforro dos gastos de formalización.
do risco por ABANCA. ABANCA MEDIACIÓN, OPERADOR DE BANCA SEGUROS VINCULADO S.L. Inscrito no Rexistro Mercantil da Coruña, tomo 3092,
de responsabilidade civil e capacidade financeira esixidos pola Lei 26/2006 de mediación de seguros e reaseguros privados. CIF: B-70049630. Operador de banca-seguros vinculado a: Sanitas, Direct Seguros, Caser, Allianz, Plus Ultra Seguros, Genworth, Alico, Axa, Reale, ABANCA Vida y Pensiones, Generali, Adeslas, FIATC, Pelayo, Cardif, Zurich, Chartis Europe, Liberty, Grupo MAPFRE, ASEFA, Previsión Mallorquina, Arag, COFACE, Musaat, Mutuapesca, Cesce, Expertia, Mutua de Propietarios, Das, CNP Vida, Clickseguros e Almudena Seguros. Entidade comercializadora: ABANCA Corporación Bancaria S.A. Máis información na rede de oficinas de ABANCA Corporación Bancaria S.A. ou en www.abanca.com.
“A estratexia One Health implica unha forma diferente de facer as cousas con respecto a como as fixemos ata o de agora”
Maite Martín, presidenta da Conferencia de Decanos e Decanas de Facultades de Veterinaria de España, é tamén, dende hai uns meses, a presidenta da Plataforma One Health, unha nova entidade sen ánimo de lucro que engloba xa máis dun cento de asociacións de todo o país e cuxo fin último é contribuír a visibilizar o concepto One Health (“unha saúde”) na sociedade.
A que fai referencia o One Health?
One Health é unha estratexia para resolver un problema sanitario complexo, que implica unha forma diferente de facer as cousas con respecto a como as fixemos ata o de agora. Se nos enfrontamos a problemas multifacto-
riais, de diversa magnitude e natureza e que teñen un impacto na saúde, non podemos abordalos dende unha única perspectiva, senón que se deben ter en conta moitos factores (sanitarios, económicos, sociais, culturais...) para poder atopar a solución máis eficiente.
Que os factores ambientais e a saúde animal están relacionados coa saúde humana non é algo novo. Por que este vínculo adquiriu agora máis relevancia?
Porque o mundo cambiou moitísimo, non é o mundo no que viviamos hai 70 anos. Actualmente as persoas desprazámonos moito e máis lonxe, hai unha mobilidade constante de individuos, mercadorías e animais, e iso facilita a rápida propagación de virus. Vímolo coa covid. Ademais, é obvio que os efectos antropoxénicos se incrementaron substancialmente. Deforestación, contaminación de augas... están a degradarse ecosistemas nos que hai fauna que ten que atopar outro lugar onde vivir, o que fai que os animais de abasto poidan estar máis en contacto coa fauna silvestre e que os humanos, á súa vez, esteamos cada vez máis en contacto cos animais (de abasto e domésticos).
“É MOI SINXELO ENTENDER O QUE É O CONCEPTO ONE HEALTH, PERO LEVALO Á PRÁCTICA ENTRAÑA UNHA EXTRAORDINARIA COMPLEXIDADE”
AOrganizaciónMundialdaSaúdepublicoua finaisde2021unhanovadefinicióndoconcepto OneHealthcoobxectivodeampliaravisióndo termo.Agora,aíndaquesecontinúafacendo referenciaánecesidadedevelarpolasaúdedos animais,aspersoaseomedioambiente,inclúe taménunhaseriedereferencias(anecesidade deairepuro,deaugapotable,deloitarcontrao cambioclimático...)quebuscanenglobarmáis factoresnel.
Entón, é agora maior a interrelación entre a saúde do medio ambiente, dos animais e a humana? Así é. Intensificouse a súa magnitude moitísimo con respecto a hai cincuenta anos. Agora é moito máis fácil que se produzan estes saltos de especie. De feito, en xullo do 2020 a Plataforma Intergobernamental Científico-normativa sobre Diversidade Biolóxica e Servizos dos Ecosistemas publicou un informe no que mencionaban que se estima que hai aproximadamente un millón e medio de virus aínda non coñecidos que
están na fauna silvestre, dos cales entre 500.000 e 800.000 poderían potencialmente pasar os humanos. O coronavirus era un deles. Esta plataforma avisaba de que se espera que no futuro as pandemias sexan máis frecuentes e mesmo poidan ser máis mortais e ese é un problema que non se pode abordar só dende as prestacións sanitarias, como se facía o século pasado. O mundo no que vivimos non ten nada que ver co que era, pero insistimos en actuar do mesmo xeito. Hai que cambiar e iso é difícil porque a tradición pesa moito.
“Comoestratexia,pódeseaplicartantoacurto prazo(concousasquepoderiamosintroducir deformainmediataequexateríanunretorno positivo),comoalongoprazoporque,entreoutras cousas,osObxectivosdeDesenvolvementoSostiblequemáisoumenoscoñecetodoomundosó sepodenalcanzarmedianteunhaestratexiaOne Health”,sinalaMartín.Asípois,estaestratexianon émáisque“unhaformadefacerquepermitirá chegaraacadarosObxectivosdeDesenvolvementoSostible,entendendoque,comoencalquera problema,existeunhasoluciónutópica,áquese cadranonpodemoschegarporquenoscondicionanosrecursosdispoñibles,poloquehaberáque buscarasoluciónquesepoidalevaracaboeque sexaomáiseficienteposible”.
en los que se
Épocas frías y húmedas
Épocas de estrés por calor
Épocas complicadas con mastitis y/o recuentos celulares altos (RCS)
Programas de vacunación
Agrupaciones de ganado, concursos
INMUNOFARM* contribuye a reducir el uso de antibióticos
* Modo de empleo: Uso oral colectivo en el carro unifeed
“A CUESTIÓN É
Confiamos demasiado en que se pode abordar calquera problema de saúde dende a medicina?
É posible e, de ser así, estamos equivocados. É certo que podemos ter as capacidades ou os medios, pero é necesario que estean ben coordinados. Durante a pandemia demostrouse que non existe unha boa coordinación (por exemplo, a nosa capacidade diagnóstica teórica era moi superior á que se utilizou no seu momento porque só se empregaron hospitais para facer tests), non había un plan de continxencia respecto diso e actuouse de forma retroactiva, non proactiva. Sempre fomos un paso por detrás do virus, nunca nos puidemos adiantar, nin sequera agora. Imaxina o que gañariamos de ser quen de pensar que tipo de virus criamos que podían provocar unha pandemia e dirixir os esforzos a buscar tratamentos, ou vacinas, contra eses potenciais virus.
Está infravalorado o labor dos profesionais veterinarios?
Eu teño unha visión moito máis sinxela do tema. Non é que non se valore, é unha cuestión de mentalidade. Temos que cambiar de actitude e entender que a saúde é un todo, que non podes diferenciar a saúde dos animais, da humana e da saúde dos ecosistemas. Ata o de agora tivemos unha visión moi fraccionada dos aspectos que teñen un impacto en saúde, o que fixo que a abordaxe da saúde humana se realice case exclusivamente dende unha perspectiva médica, baseada no tratamento tras a aparición da enfermidade. No mundo actual isto é insuficiente. Débense reforzar as medidas preventivas, o que implica a necesidade de colaboración entre as diversas disciplinas.
Insiste en referirse á necesidade dun gran cambio. De parte de quen ten que vir a iniciativa?
Os que poden provocar ese cambio rompedor e transformador que necesitamos son os políticos. Se eles non entenden isto, lamentablemente quedará todo en que algunha xente faga algúns talleres e pouco máis. Necesítase, primeiro, ese cambio de mentalidade a nivel estatal. Pero isto realmente tería que ser un movemento global porque, por exemplo, na loita contra o cambio climático, non pode ser un só país o que teña conciencia e faga todo o posible. Co One Health pasa exactamente o mesmo, pero aquí xa entramos no terreo dos intereses xeopolíticos, que adoitan ter que ver coa economía e cos sectores que son fortes en cada país, e co feito de que os políticos, polo xeral, son persoas que non ven máis aló deses catro anos de mandato e que saben que, se de súpeto se propoñen facer políticas atrevidas ou que vaian en contra dos sectores que son fortes no seu país, non volverán ser elixidos.
Así pois, a clave do movemento tena a sociedade?
É unha cadea... Voucho levar a outro terreo: a violencia de xénero foi un problema ao que non se lle prestou atención durante moito tempo, pero, a medida que a sociedade foi tomando conciencia diso, impulsouse a creación de políticas encamiñadas a tentar erradicala. Foi a xente quen lle deu ese impulso. O hándicap co One Health é que é unha cuestión da que é difícil que a persoa de a pé sexa consciente porque, por exemplo, non é algo que saia constantemente nos medios de comunicación xerais. Así, é difícil que a poboación poida impulsar este cambio cultural.
Como se podería promover esa toma de conciencia social?
Creando políticas de educación que inclúan o que é o concepto One Health para que a xente comece a ser consciente de que a nosa relación co medio ten que cambiar. E iso é difícil porque, estamos dispostos, por exemplo, a renunciar a irnos de vacacións á outra punta do mundo? Ou, digamos, a poder comer amorodos en calquera época do ano? Porque antes a froita de tempada era, na súa maioría, de proximidade, pero ago-
ra afixémonos a que aquí temos de todo. Estamos dispostos a renunciar a iso? É moi sinxelo entender o que é o concepto One Health, pero levalo á práctica entraña unha extraordinaria complexidade.
Por que xurdiu a plataforma One Health?
O concepto One Health xa era coñecido dende había tempo. Con todo, coa chegada da covid fíxose evidente que non podiamos continuar abordando a saúde como o estabamos a facer. Foi así como xurdiu a idea. Xuntámonos as conferencias de decanos de enfermería, farmacia, medicina e veterinaria e, en abril de 2021, lanzamos un posicionamento en favor da implementación do enfoque One Health. Nel especificabamos a urxencia de facer algo que permitise avanzar cara a esta visión global da saúde. A idea era dirimir cal era o interese máis aló de nós e vimos que había cantidade de sociedades científicas, asociacións empresariais, fundacións... que tamén vían esa necesidade, que están comprometidas con este enfoque. Foi así como decidimos agruparnos como plataforma, co obxectivo de poder sumar esforzos e aumentar a nosa masa crítica, de forma que o concepto se fose facendo máis visible.
Que dinámica de traballo están a seguir?
Constituímos o Comité Coordinador, que eu presido. Integrámolo 11 persoas e nel está representada, por exemplo, a profesión médica (mediante a vicepresidenta segunda do Consello Xeral de Colexios de Médicos), a farmacia (a través da presidenta da Conferencia de Decanos de Farmacia), tamén hai un membro do Instituto de Ciencias do Mar e portavoces do sector empresarial (a Asociación de Empresas en Sanidade Ambiental), entre outros. Nestes momentos estamos a perfilar a estrutura organizativa da plataforma e temos pensado crear un grupo de traballo para mellorar a difusión en xeral do concepto máis aló do ámbito científico. Tamén enviamos a través da nosa lista de distribución os documentos que se presentan a consulta pública, cando é necesario creamos reunións plenarias... A verdade é que a plataforma é tan nova aínda que non nos deu tempo a moito.
®
Una nueva barrera en la protección del pezón
TODAS LAS VACAS
MERECEN UN SELLADOR
¿Listos para el cambio?
Descárgate la ficha formativa de Secado Selectivo
QUEN INTEGRA A PLATAFORMA ONE HEALTH?
Trátasedunhainiciativaaltruístapostaenmarcha polasconferenciasdedecanosdemedicina, enfermería,veterinariaefarmaciadeEspañacoa colaboracióndassúasrespectivasorganizacións colexiaisnacionais(oConselloXeraldeColexios OficiaisdeMédicos,oConselloXeraldeEnfermeríadeEspaña,aOrganizaciónColexialVeterinaria EspañolaeoConselloXeraldeColexiosOficiaisde FarmacéuticosdeEspaña).
Presentáronsedemaneiraoficialo3denovembro e,enmenosdemedioano,uníronseaeladecenas defundacións,sociedadescientíficas,asociacións profesionais,laboratoriosfarmacéuticoseentidadesdedifusióndetodoopaís.Entotal,xasuman a127membros.
Cales son os primeiros pasos que está a dar a asociación?
O primeiro, queremos participar nos documentos que se presentan a consulta pública e que dan lugar logo a reais decreto. Cada un dos membros da plataforma poderá facernos chegar os seus comentarios respecto diso, os cales incluiremos no documento de alegacións que presentaremos. Desta forma, o noso texto está moito máis enriquecido, porque non só contén a visión do médico, do veterinario ou do farmacéutico, senón que tamén inclúe opinións de expertos de ciencias do mar, da enfermería, das ciencias ambientais...
Trátase dunha plataforma totalmente altruísta. Que motiva a máis de 120 organizacións a unirse?
Se o estamos a facer é porque estamos comprometidos e porque cremos que é necesario ese cambio no enfoque, e a única vía que vemos nestes momentos para impulsalo é xuntándonos e facendo forza. Como dis, hai que ter en conta que todas as persoas que estamos aquí, traballando, o facemos a maiores das nosas obrigacións laborais, que non son poucas. Gustaríanos facer moito máis, por suposto, pero non dispoñemos de tempo suficiente.
Reciben algún tipo de apoio institucional?
Non pedimos respaldo de entidades públicas de momento porque aínda estamos a facer os trámites para dotarnos de personalidade xurídica. A nosa idea é poder presentarnos ás convocatorias de axudas e subvencións a entidades que están no Rexistro co obxectivo de poder organizar eventos, actividades de difusión… En definitiva, ter uns mínimos, porque por moitas ganas que lle poñamos a isto, chegados a un punto necesitamos un certo impulso.
En que aspectos buscan incidir máis no que se refire a difusión social?
É algo no que temos que traballar porque é extremadamente complexo. Cando falamos de comunicarlle unha idea á sociedade, referímonos a esta coma se fose un ente, pero a realidade é que está conformada por moitas persoas, que son moi diversas, con diferentes idades, condicións, intereses, que empregan diferentes canles de comunicación... Eu creo que un punto de partida sería introducir no currículo de educación primaria e secundaria o concepto One Health, pero iso non o podemos facer nós de motu proprio, temos que dirixirnos á ministra de Educación cunha proposta.
Estamos a tempo de reeducar os adultos?
Estámolo, pero o certo é que os cambios culturais só se fan a través da educación e dende as etapas máis temperás, porque o que estamos a formar é os profesionais do mañá que, máis que nós hoxe, serán os que traballen xa con ese concepto integrador da saúde.
Como cre que afectará o avance deste concepto o sector produtor?
Non podería dirimilo… O único que che podo dicir é que todos os sectores necesitan unha certa transformación. É obvio que o sector da produción se vai a ter que transformar. Non digo que sexa todo, nin que teña que ser unha revolución, pero vaise a ter que transformar, como o terá que facer calquera outro. O quid da cuestión é como, porque é obvio que esa transformación non pode ir á conta do propio produtor.
“SE O ESTAMOS A FACER É PORQUE ESTAMOS COMPROMETIDOS E PORQUE CREMOS QUE É NECESARIO ESE CAMBIO NO ENFOQUE”
De que maneira se lle debería expoñer este asunto o gandeiro?
É importante poñer uns límites: non é o mesmo un pequeno produtor que un macroprodutor, nin todo é branco ou negro. Eu creo que todo o mundo ten claro que temos que ir cara a unha produción máis sustentable co medio ambiente e velar polo benestar animal. O sector está comprometido con iso. Farán falta certos cambios, pero é que isto é cousa de todos: ou estamos no mesmo barco, ou afundimos. Non é cuestión de se o sector se vai a transformar ou non, senón de como facer esa transformación de xeito que o gandeiro non se vexa prexudicado. Se este o que recibe é a instrución de que se ten que transformar e iso vai á súa costa, é obvio que vai estar en contra, non porque non queira, senón porque non ten os medios para facelo, porque non pode.
Para cada vaca. En cada secado.
Ubroseal® Vacas en Secado 2,6 g suspensión intramamaria para bovino. Composición: Cada jeringa intramamaria de 4 g contiene: Subnitrato de bismuto, pesado 2,6 g. Especies de destino: Bovino (vacas lecheras en el secado). Indicaciones: Prevención de nuevas infecciones intramamarias durante el período de secado. En las vacas que se considera que están libres de mastitis subclínica, el medicamento veterinario puede usarse solo en el manejo de la vaca seca y control de la mastitis. Contraindicaciones: No usar en vacas en lactación. No usar el medicamento veterinario solo en vacas con mastitis subclínica en el momento del secado. No usar en vacas con mastitis clínica en el momento del secado. No usar en casos conocidos de hipersensibilidad a la sustancia activa o a algún excipiente. Uso durante la gestación y la lactancia: Puede utilizarse durante la gestación. El uso de este medicamento veterinario está contraindicado durante la lactancia. Posología: Sólo por vía intramamaria. Introducir el contenido de una jeringa del medicamento veterinario en cada cuarterón de la ubre inmediatamente después del último ordeño de la lactancia (en el momento del secado). Precauciones: Es una buena práctica observar a las vacas regularmente durante el período de secado para detectar posibles signos de mastitis clínica. Si un cuarterón sellado desarrolla mastitis clínica, deberá retirarse el sello manualmente antes de iniciar el tratamiento adecuado. Para reducir el riesgo de contaminación, no sumerja la jeringa en agua. Utilizar cada jeringa una sola vez. No administrar ningún otro medicamento por vía intramamaria después de haber administrado este medicamento veterinario. Tiempos de espera: Carne: 0 días. Leche: 0 horas. Conservación: No conservar a temperatura superior a 25ºC. Proteger de la luz. Nº autorización: 3628 ESP. Presentación: Caja de cartón con 20 jeringas y 20 toallitas limpiadoras. Cubo de polietileno con 120 jeringas y 120 toallitas limpiadoras. Titular: Univet Ltd. Representante Local: Boehringer Ingelheim Animal Health España, S.A.U. Medicamento sujeto a prescripción veterinaria.
“O que está a acontecer en Ucraína marcará un antes e un despois e este sector tamén terá que adaptarse ás novas circunstancias”
Da man de César Lumbreras, un dos profesionais da comunicación con maior bagaxe no sector agrogandeiro do noso país, debullamos os factores que afectarán, a curto e medio prazo, os gandeiros españois: dende as novidades da PAC ata as consecuencias da guerra en Ucraína, pasando polas últimas medidas do Goberno e a repercusión das manifestacións do campo.
Afectará o conflito ruso-ucraíno á formulación da nova PAC?
A invasión de Ucraína por parte de Rusia veu a trastornalo todo. Para min, a pregunta é se vai entrar en vigor ou non a nova PAC, que debería comezar o 1 de xaneiro de 2023. Agora mesmo, a gran dúbida é se resultará finalmente de aplicación ou se se reformará antes de facelo.
Vostede que vaticina?
Vivimos momentos de incerteza total: Italia pediu que se aprace un ano a súa entrada en vigor (ou que directamente non entre en vigor), Macron dixo que o de Ucraína o trastorna absolutamente todo e que é necesario garantir a soberanía alimenta-
ria da Unión Europea e priorizar o abastecemento alimentario en lugar dos aspectos verdes da nova PAC… Aínda hai demasiados temas por tratar como para dicir algo en firme.
Unha parte importante dos cereais que demanda España proceden de Ucraína, cuxo conflito actual provocou un forte incremento dos prezos de materias primas. É real a ameaza de desabastecemento? É unha posibilidade que existe. A Comisión Europea e os Estados membros decidiron adoptar medidas para que os conflitos actuais, que se deben fundamentalmente a que os prezos se dispararon, non se transformen nun problema de abastecemento real. Para
iso, vanse flexibilizar as normas de entrada de materias primas do Brasil e da Arxentina. Estamos no momento crucial, é necesario que esas medidas de flexibilización se adopten con rapidez e sexan eficaces.
O problema é que en América Latina están a sufrir un problema engadido que tamén acusamos aquí: a seca…
Así é. De acordo coas últimas cifras do Consello Internacional de Cereais, pecharemos esta campaña, que acaba o 30 de xuño, con 600 millóns de toneladas de cereais de existencia no mundo. É a cifra máis baixa dos últimos seis anos. En resumo, temos aumento dos custos de produción, guerra en Ucraína, seca e redución da produción, dúbidas sobre de onde imos traer cereais… Xuntouse todo na, digamos, tormenta perfecta.
Hai que valorar unha volta os pastos?
Non só se trata de pensar nunha volta os pastos, senón de utilizar toda a capacidade produtiva de alimentos (tanto para o gando como para as persoas) que ten cada Estado membro da Unión Europea. Esta situación puxo de manifesto que non podemos depender só do exterior e que é necesario aumentar a nosa capacidade produtiva. Hai que ter en conta que a alimentación animal supón carnes, ovos, leite etc. e que todo iso o acabamos consumindo as persoas, co cal, todo está interrelacionado.
Temos máis alternativas que a flexibilización das importacións destes países?
As medidas a curto prazo son flexibilizar, suavizar as normas de importación e poñer todo o potencial produtivo da Unión Europea a producir. Temos moitas terras que están en barbeito e faría falta recuperalas. Que problema hai? Pois que non se pon a producir nin se obteñen resultados dun día para o outro.
Por que un país con tantas hectáreas dedicadas a cultivar cereal coma o noso depende tanto da importación de terceiros?
En España instaurouse un modelo de gandería intensiva moi dependente das importacións de cereais, especialmente de millo. Por iso necesitamos importar moita cantidade. Non é que non sexamos eficientes, é que consumimos moito máis do que estamos en condicións de producir.
Entón, é partidario de que eliminen os barbeitos e outras limitacións para facer fronte a esta situación de excepcionalidade? É que depende de como evolucione a guerra en Ucraína, depende do que dure, dos danos que vaia producir alí, de cando se poida recuperar o potencial produtivo de Ucraína e de Rusia… Porque hai que lembrar que se trata de Ucraína e tamén de Rusia. Agora mesmo tampouco se pode traer cereal de Rusia, en teoría, e non sabemos o que vai pasar nin canto tempo deberían estar esas medidas vixentes.
“AUMENTO DOS CUSTOS DE PRODUCIÓN, GUERRA, SECA, REDUCIÓN DA PRODUCIÓN, DÚBIDAS SOBRE DE ONDE TRAER CEREAIS… XUNTOUSE TODO NA TORMENTA PERFECTA”
Por outra banda, a principios de ano produciuse unha forte polémica polas declaracións do ministro Garzón sobre o consumo de carne e as macrogranxas. Hai falta de unidade e comprensión entre a clase política respecto das necesidades deste sector?
Existe unha tese que mantén este Goberno, non é cousa soamente de Garzón, que se plasmou nun documento que presentou aos catro ventos o propio presidente do Executivo, que dicía que había que reducir de forma significativa o consumo de carne por parte dos cidadáns e que había que acometer unha reforma en profundidade do sistema produtivo gandeiro español (en lugar de estar tan orientado á produción intensiva, ir máis cara á extensiva). Garzón o único que fixo foi poñer en palabras o que figuraba neses textos.
Como cre que percibiu a sociedade este conflito?
O que conseguiron as declaracións de Garzón foi que se falase do que el quería. Ao final, a sociedade o que ve é que se di tanto sobre a carne que pensa: “Igual hai algún problema coa carne… ante a dúbida, vou reducir o consumo”. Estamos a falar do que queren que se fale, seguíndolles o xogo.
No que respecta ao vacún de leite, cre que estamos en condicións de referirnos a el, neste momento, como un sector económico e estratéxico para o país?
Eu creo que si. O leite é un produto estratéxico e, polo tanto, o sector que sustenta esa produción tamén ten que selo. Se non existise a gandería de vacún de leite, en España teriamos que importalo todo, e xa estamos a ver o que pasa cando necesitamos importar determinadas mercadorías: prodúcese un conflito.
Na charla que tivemos hai un par de anos en Zaragoza, apuntou cara á necesidade de que nas protestas gandeiras de principios de 2020 se incidise máis nos custos de produción. É agora o sector máis consciente disto?
Parece que si, porque nos últimos dous anos produciuse un incremento espectacular dos custos de produción e agora é o propio sector o que está a insistir na necesidade de afrontar este problema en primeiro lugar. Naquel momento, estaban en primeiro plano os prezos xustos, pero agora tamén se están abordando os problemas derivados dos incrementos dos custos de produción.
É útil a Lei da cadea alimentaria tal e como se presenta, sen dar ferramentas para calcular eses custos?
É mellor que nada, pero non vai solucionar os problemas que ten o sector. O principal fallo da citada lei é que hai sectores nos que si é fácil facer un estudo e fixar uns custos de produción, pero hai outros nos que non o é tanto. Se non tes os custos de produción, non se pode cumprir a Lei da cadea. Depende dos sectores e, dentro dos sectores, das estruturas produtivas que haxa.
Ante os últimos acontecementos, que perspectivas augura, en xeral, para o sector?
Como dicía ao principio, o que está a acontecer en Ucraína marcará un antes e un despois. Este é un sector estratéxico, comemos todos os días, e, como tal, ten futuro (polo menos, en principio), pero tamén terá que adaptarse ás novas circunstancias que se produzan.
LORENA RUIZ
Directora de Negocio Agroalimentario de Banco Santander para España e Europa
Banco Santander continúa reforzando o seu apoio e recoñecemento cara ao sector agroalimentario como motor da nosa economía e corazón de todo un país. Nesta liña, de cara á solicitude da nova PAC, quere reafirmar a súa disposición para traballar xunto a gandeiros e agricultores co fin de facer medrar os seus proxectos presentes e futuros.
Que oferta de valor presenta o Santander de cara á campaña da PAC 2022?
Sabemos que a correcta tramitación da PAC é vital para os nosos clientes, máis aínda nun ano tan importante como o 2022, previo á transición cara á maior reforma da Política Agraria Común nos seus 60 anos de historia. Por iso, dende o primeiro momento rodeámonos dun grande equipo de enxeñeiros técnicos agrícolas que lles ofrecen asesoramento para a súa correcta tramitación.
Como afrontan este ano de transición cara á nova PAC?
O 2022 vaise tomar de referencia para os anos próximos, 2023-2027, e por iso nos gusta dar un servizo próximo e especializado. Queremos que teñan a garantía de que van recibir as súas axudas sen problema. Lembremos que a PAC supón para o sector agrícola entre o 30 % e o 40 % dos ingresos anuais, polo que é un momento moi importante para os nosos clientes e, por suposto, para nós.
Que servizos específicos ofrecen para clientes agro?
Ofrecemos un servizo especializado e próximo, así como toda unha gama de produtos necesarios para o desenvolvemento das explotacións, para o sector cooperativo e para a industria de subministracións. Estamos preto de todos os elos da cadea de valor e, para iso, temos deseñados produtos a curto, medio e longo prazo. Tamén estamos a traballar nunha oferta de servizos non financeiros, algo de gran valor polos cambios que incorporará a PAC a partir de 2023 e polos que se pretenden incluír dende 2025.
Como pode axudar o sector financeiro a mellorar o rendemento dunha gandería?
O primeiro, achegando o financiamento que necesiten para a súa explotación. Así mesmo, sabemos que é necesario dixitalizarse e ser sustentable, pero sen perder nunca de vista a rendibilidade dos nosos gandeiros. Vemos de que forma a explotación pode ser máis eficiente, se aínda ten pendente a dixitalización, como potenciala sustentable e economicamente…
SANTANDER, CO CAMPO
“Estamos a carón dos clientes e apoiámolos en momentos máis e menos difíciles”
Que importancia ten para este banco o sector agro?
España é a despensa de Europa e en Banco Santander levamos moitas décadas apoiándoa. Non podemos esquecer que este sector prové de alimentos a todos os españois e a unha parte moi grande do mundo: a segunda potencia exportadora de España é o sector agroalimentario, que require de moitísima proximidade e especialización. Por iso dende 2021 dispoñemos de oficinas agro e temos, ademais, a máis de mil expertos repartidos por todo o país.
Que resposta están a obter ante a posibilidade de solicitar oanticipo da PAC por vías dixitais?
En Banco Santander tratamos de adiantarnos sempre ao que vén. Fomos os primeiros en España en poñer a disposición a contratación do anticipo da PAC por canles dixitais e foi un éxito: cada vez están máis afeitos a realizar a solicitude dende a súa aplicación. Dende 2021 tamén lles regalamos aos clientes que anticipen a PAC por un importe igual ou superior a 2.500 euros a subscrición ao caderno de campo dixital, dende o que se leva todo o rexistro das explotacións e o cal se prevé que teña grande importancia a partir de 2023.
Que accións se propoñen para facer fronte ás necesidades de liquidez e circulante de agricultores e gandeiros?
Estamos a carón dos nosos clientes e apoiámolos en momentos máis e menos difíciles. Temos todas as liñas dispoñibles e, en momentos críticos, estamos preparados para sacar adiante liñas que os beneficien, que apoien a súa actividade e que os axuden a facer medrar os seus negocios.
Banco Santander ten, así mesmo, un equipo de especialistas agro repartidos por todo Portugal, país no que dispoñen das mesmas liñas de financiamento adaptadas ás regulacións deste territorio. “En Portugal temos moita presenza e tamén moitas sinerxías de clientes que están a ir a ese país e doutros que están a vir a España”, explica Ruiz, quen apunta cara á intención do Santander de ser percibido, dentro de Europa, como un banco único.
Nuestros especialistas te ayudarán en todo lo que necesites para que gestiones de la forma más fácil y rápida, el anticipo de tu PAC 1 . Santander, por ti los primeros.
Consigue una suscripción al cuaderno de campo digital 2 solo por anticipar un mínimo de 2.500€.
1. Operación sujeta a previa aprobación por parte del banco. Consulta condiciones en tu oficina o en bancosantander.es
2. Oferta válida hasta el 31.12.2022, una suscripción por cada NIF/CIF. Suscripción válida hasta el 31.12.2022. La promoción no incluye retribución en efectivo. Retribución en especie a efectos fiscales y sujeta a ingreso a cuenta según normativa fiscal vigente.
No certame, xulgado polo galego Javier Álvarez Lastra, participaron máis de sesenta animais de 12 ganderías da comarca Valle de los Pedroches.
Oconcello de Dos Torres (Córdoba) acolleu, no marco da súa tradicional feira de gando frisón celebrada a primeira fin de semana de marzo, o XIV Concurso Morfolóxico de Vacún Frisón Usías Holsteins.
A pista azul abriuse ao mediodía do sábado 5 de marzo para darlles paso ás primeiras seccións, nas que Vistahermosa Delta Lamba Ayuso, da gandería Vistahermosa (Dos Torres), foi a elixida xata campiona;
H.Tobias Silvalisa, de Huerta Los Tobías (Dos Torres), proclamouse campiona de xovencas e o xuíz Javier Álvarez Lastra nomeouna gran campiona de xovencas no asalto final.
Nas seccións de vacas, Vistahermosa King DOC Lora, de Vistahermosa, recibiu o premio de vaca júnior campiona, mentres que Copada Solomon Berna, de Loma La Copada (Pozoblanco), logrou o título de vaca sénior campiona. Finalmente, a medianoite
Lastra deulle a palmada da vitoria a Copada Solomon Berna, outorgándolle así o título de vaca gran campiona do concurso.
Durante o certame tamén se disputaron os premios de rabaño campión, que foi para Huerta Los Tobías,
e o de mellor criador, que recaeu en Loma La Copada. Así mesmo, elixiuse mellor manexador a Tobías Madueño, mentres que o segundo e o terceiro posto foron para Israel Sánchez e Ricardo Sánchez, respectivamente.
CATEGORÍA
GAÑADORA GANDERÍA
XATASATA6MESESH.CoronelKingDOCRiplazo541HuertaElCoronel(DosTorres) XATASDE6A9MESESParronalesHanikoFamosa0382LosParronales(Añora) XATASDE9A13MESESEXATACAMPIONAVistahermosaDeltaLambaAyusoVistahermosa(DosTorres) XOVENCASDE13A17MESESH.TobiasSkyhighNirvanaHuertaLosTobías(DosTorres) XOVENCASDE17A21MESES,XOVENCACAMPIONAEGRANCAMPIONAH.TobiasSilvalisaHuertaLosTobías(DosTorres) XOVENCASDE21A26MESESAlegria_SCPUndeniedSimbaAlegríaSCP(Añora) MELLORRABAÑOCRIADORVistahermosa(DosTorres)
VACASJÚNIORENLACTACIÓNATA30MESESCopadaHanikoFrancia344LomaLaCopada(Pozoblanco) VACASJÚNIORENLACTACIÓNDE30A36MESESH.CoronelKingDOCLaura0546HuertaElCoronel(DosTorres) VACASJÚNIORENLACTACIÓNDE3ANOSEVACAJÚNIORCAMPIONAVistahermosaKingDOCLoraVistahermosa(DosTorres) VACASSÉNIORENLACTACIÓNDE4ANOSH.TobiasExpanderKirikaHuertaLosTobías(DosTorres)
VACASSÉNIORENLACTACIÓNDE5ANOS,VACASÉNIORCAMPIONAEGRANCAMPIONACopadaSolomonBernaLomaLaCopada(Pozoblanco)
VACASSÉNIORENLACTACIÓNDE6ANOSOUMÁISH.TobiasDoormanIracheHuertaLosTobías(DosTorres)
VACASSÉNIORDE6ANOSOUMÁISCON50.000LITROSOUMÁISPRODUCIDOSCopadaFever5LomaLaCopada(Pozoblanco)
MELLORRABAÑOHuertaLosTobías(DosTorres)
MELLORCRIADORLomaLaCopada(Pozoblanco)
A asesoría xenética de Embriovet nace da necesidade de coidar a xenética do vacún de leite
Este novo servizo comprende a análise da xenética da granxa, un plan xenético estratéxico e un programa xenético orientado a obxectivos
Servizos incluídos: 1. Auditoría xenética de partida 3. Deseño do programa xenético e reprodutivo 2. Definición de obxectivos 4. Xestión dos datos xenómicos 5. Selección do seme a empregar
O xuíz asturiano Paulino Badiola foi o responsable de xulgar os animais que participaron nesta nova edición do Concurso Morfolóxico de Gando Vacún Frisón de Menorca, celebrado os días 19 e 20 de marzo na localidade menorquina de Alaior.
Oprimeiro dos títulos en coñecerse, o de xata campiona, recaeu en Binillubet Chief Marianna, da gandería Binillubet (Es Mercadal), mentres que o de xovenca campiona foi para Biniatzem Skyhigh Kine, da explotación Bini-Atxem
(Es Migjorn Gran). No duelo final Paulino Badiola decantouse polo animal máis novo e a banda de xovenca gran campiona entregóuselle a Marianna.
Entre todas as participantes, resultou vaca nova campiona Rafal Fort Grade Isabel, propiedade de
Binigafull (Ciutadella); Bell Lloch McCutchen 1346, de Son Bell Lloch (Ferreries), vaca intermedia campiona, e Biniseguí Byway Kala, de Binigafull, vaca adulta campiona.
Kala foi nomeada mellor ubre do certame e a súa gandería, Binigafull, conse-
guiu o premio ao mellor rabaño. O galardón de mellor criador levouno Binillubet.
Na gran final de vacas, Badiola decidiuse polo animal intermedio e deulle a palmada da vitoria a Bell Lloch McCutchen 1346.
Africor Coruña e o Concello de Santa Comba celebraron o 6 de marzo a XX Poxa de Gando Frisón, na que foron adquiridas 18 frisonas.
Ovolume de vendas na localidade coruñesa alcanzou os 45.150 euros e o prezo dos animais rexistrou unha media de 2.508 euros.
Cundins Energy Artist, presentada pola gandería Cunordam SC (Zas, A Coruña) e comprada pola Ganadería Míguez (Santiago de Compostela), foi a frisona que logrou o prezo máis alto, 3.500 euros.
Déuselles saída a todos os animais postos á venda, un total de 15, e o volume de vendas chegou aos 32.300 euros, cun prezo medio de
Tras o parón obrigado pola pandemia, Africor Lugo retomou a organización de poxas de gando frisón e levou a cabo o sábado 12 de marzo a primeira do ano na provincia no mercado gandeiro de Chantada.
2.019 euros. Tres das frisonas vendidas alcanzaron o prezo máximo, 2.400 euros: Rego Donsimon Donna, da gandería Rego; Marey Horizon 5323 Joaquina, da
696 logra o prezo máis alto en Ordes
O Mesón do Vento (Ordes) acolleu a III Poxa de Gando Frisón, organizada por Africor Coruña e o Concello desa localidade.
G. Dubra S.C. Scotch 696, da gandería Dubra SC, de Trazo, converteuse no animal mellor pagado: 3.000 euros. Foi adquirido por José Ramón Carballeiro Becerra, de Tordoia (A Coruña).
Na cita déuselles saída aos 10 animais que se mostraron na pista. O total das transaccións sumou un volume de negocio de 25.300 euros, cun prezo medio de 2.530 euros.
gandería Marey Castro, e SC Toxeiro Ginger Victorina, da gandería Toxeiro. Coa colaboración de Xenética Fontao, os compradores recibiron tres doses de Airas e tres de Caramelo por cada animal adquirido na poxa.
O seguinte paso no futuro da súa explotación é a predición. Dea un paso adiante na xestión da súa explotación con Lely Horizon e sáquelles o máximo partido aos seus datos. Aproveite a información aplicando algoritmos intelixentes para predicir rendementos e obter opcións precisas de optimización da súa explotación. Consiga unha indicación clara e nunha fase precoz das vacas sospeitosas de padecer cetose e reciba consellos de tratamentos. Horizon está dispoñible en dous paquetes: Control e Advance. Comprobe cal se adapta mellor ás súas necesidades.
O seu Lely Center local daralle máis información sobre este fito no muxido.
preocupan por para ello información
una vaca cetosis, les acciones aplicación widget rebaño que le que, si tieenfermedad teléfono y me yo pueda mismo afirveterinario en esta resalta la ofrece importantísima reproducción, como medio de las repeevidencontrol remuy pocas
¡EN VÍDEO!
una vaca se pueda ordeñar porque tiene necesidades cas debido a la presión “En esta explotación se tado la producción porque ordeñaban dos veces y ahora está en 2,9 ordeños al También señala que el se utiliza en el robot por el premio que se les da mayor producción, salta veterinario nos cuenta nada más que ver la condición de estos animales que al 3,5, nunca bajan de tres, permite tener un sistema desarrollado y una resistencia dinaria a las enfermedades”.
robotización es inteligente de se han importantes en de que
Esta explotación, situada en Ribamontán al Mar (Cantabria), lleva casi una década con los robots de Lely. Dispone de cuatro unidades para unos 270 animales en producción y, entre las ventajas de la robotización, sus propietarios resaltan la mejora en calidad e vida tanto para ellos como para sus animales.
Hai 13 anos que a familia Entrecanales apostou pola robotización con Lely para Granja Cudaña (Labarces, Cantabria) co obxectivo de aumentar o número de muxidos e mellorar o benestar animal. Tras lograr estas metas e obter altas producións, decidiron incorporar dúas unidades máis para as instalacións que adquiriron na localidade cántabra de Maoño.
TÉMOIGNAGE :
Uno de los lemas que tiene “las vacas siguen siendo los que cambian son los frase que también comparte ganadera. Andrea concluye que en su ganadería se de calidad, tienen bienestar todo lo demás, pero no precio de la leche que deberían. se produce leche de igual calidad que en el resto de no tenemos los precios
Guiomara Aguilar, José Antonio Gutiérrezw y Andrea Gutiérrez
Adrián Entrecanales, Ivón Entrecanales, Alberto Sánchez e Guiomar Aguilar
O coñecido como “El Rubio de Cudaña”, Eduardo Entrecanales, puxo en marcha Granja Cudaña no ano 1972 e, na actualidade, a empresa está manexada polo seu fillo Ivón Entrecanales e o seu neto Adrián Entrecanales. Desde hai uns dous anos contan con outra nave, Granja Las Minas (Maoño, Santa Cruz de Bezana), e entre ambas as instalacións suman uns 240 animais en muxido.
“As vacas están tranquilas, xa que non as molestamos, e conseguen facer tres ou máis muxidos”, apunta Adrián. Despois destes 13 anos traballando cos robots de Lely, o gandeiro resalta a forma natural na que muxen.
Su Lely Center local le dará más este hito en el ordeño.
Lely Center Los Corrales +34
Lely Center Outeiro +34
Lely Center Aizoain +34
En Granja Cudaña, hai 13 anos que decidiron instalar dous robots Lely Astronaut A3, un para o lote das vacas júnior e outro para o das sénior. “A min gústame ter os dous patios separados, porque controlamos o tema da xerarquía das vacas adultas coas primíparas. Así conseguimos que estas últimas, que teñen menos peso, teñan máis liberda-
Andrea Gutiérrez es la última generación que se ha incorporado a esta SAT, fundada por sus abuelos José Antonio Gutiérrez y María Antonia Alonso, que también son propietarios junto a sus padres José Antonio Gutiérrez y Jennifer Ruiz. La joven ganadera recuerda que la explotación empezó con una sala de ordeño pequeña y tras trasladarse a la nave donde se encuentran en la actualidad, “pasamos a una sala más grande, luego ya pusimos los tres robots y, tras un tiempo, el cuarto”. Hace ya nueve años que Lely instaló los primeros robots de ordeño en esta SAT. Antes de colocarlos, la media de producción se situaba en los 29-31 kg/ vaca/día y en la actualidad está en los 40 kg. Alberto Sánchez, comercial de Lely Center, relata que quizás lo más importante para esta granja era que
había un problema grave de mano de obra y con la automatización del ordeño se ha mejorado en ese aspecto. Además, apunta que la mano de obra es escasa y con la robotización en este aspecto se mejora. Así mismo, ante el aumento de la producción, señala que el ganadero factura más y esto es muy importante: “Hay que buscar cada día ser más eficiente y eso aquí lo hemos logrado. Nosotros queremos que les vaya bien a nuestros clientes”. Las unidades se encuentran situadas en los extremos de la granja, en la que ordeñan unas 270 vacas. La media anual de producción son unos 4 millones de kilogramos por año, es decir, más de un millón por robot. Así mismo, la media por vaca y día está en los 39,8 kg, con una grasa del 3,70 % y una proteína del 3,40 %. Otro dato a resaltar es que tiene un promedio de rechazos de 1,6, “es decir, el tráfico libre funciona. Sí es cierto que tenemos los robots saturados, porque hay
de, accedan mellor á comida, consigan máis muxidos no robot e, como consecuencia, produzan máis leite”, aclara Adrián. Un dos datos que cabe destacar é que ambos os robots se instalaron o mesmo día, pero o das vacas novas xa suma 860.000 muxidos, mentres que o das adultas rexistra 822.000. “Aquí reflíctese algo que sempre lles dicimos aos nosos clientes: as vacas novas sempre realizan máis muxidos que as vacas adultas”, di Alberto Sánchez, comercial de Lely Center. Así mesmo, nas instalacións que teñen en Maoño dispoñen de dúas unidades de Lely Astronaut A4. Alberto comenta que o obxectivo nesta granxa era realizar o terceiro muxido e logrouse, posto que na actualidade teñen unha media de 3,4 muxidos por vaca e día. Ademais, a media de produción chega aos 46 litros/vaca/día en Granja Cudaña, mentres que en Granja Las Minas alcanzan os 41 litros/vaca/día.
Lely Center Trazo +34
Lely Center Avila +34
Lely Center Vila Nova +351
demasiados animales y eso, con esta media tan alta de producción, nos obliga a estar pendientes de algunas vacas que se encuentren en picos de producción para llevarlas al robot”, explica Alberto. Para conseguir esa media de producción también cuidan la alimentación con una ración compuesta de 24 kg de silo de maíz, 14 kg de silo de hierba, 1,2 kg de melaza, 2,6 kg de soja y 3,7kg de copos y colza. En esta explotación tratan de tener en cuenta el bienestar animal, por eso disponen de suelos de goma, ventiladores para el calor, esparcidor de agua para refrescar a las vacas, cortinas en los laterales de la nave y rascadores. Alberto afirma que con la instalación de diferentes herramientas se ha mejorado ese aspecto. Además, los collares aportan datos sobre el estrés por calor, un parámetro interesante para evaluar cómo se encuentran los animales.
O benestar animal é un dos principios que se aplican nesta granxa. Co fin de logralo teñen as vacas en cubículos de area e reduciron o número de animais por parque. Ao longo destes anos “sempre buscamos o cow comfort, ademais de ser eficientes para sobrevivir no sector”, destaca Ivón. Para iso, utilizaron todas as tecnoloxías que teñen ao seu alcance, como a robotización do muxido, e por iso teñen vacas de alta produción. “Eu nunca pensei que podería muxir vacas que desen 90 litros,
ordeñar más veces necesidades fisiológipresión de la mama. se ha aumenporque antes se ahora la media día”, comenta. el sistema que por punteo, por da a las vacas de salta a la vista. El cuenta que “no hay condición corporal está en torno tres, y esto les sistema inmunitario resistencia extraorenfermedades”.
pero nestes momentos temos algúns animais que nos dan esa produción. Isto era impensable hai uns 20 anos”, indica o gandeiro.
Ivón mostra a súa frustración ante a situación actual e indica que “en Europa están a subir os custos de produción e tamén o prezo do leite, mentres que en España isto non pasa: aquí soben os custos, pero non aumentan os prezos”.
Una de las ventajas que destacan de los Lely Astronaut A4 es la recogida de datos: “De un ejemplar te sale cuándo ha parido, cuándo la han inseminado, cuándo está en celo, la rumia, si tiene alguna enfermedad o lo que sea. Todo eso mejora el bienestar animal y nuestra calidad de vida, puesto que antes tardabas muchísimo en recopilar todos los datos”, apunta Andrea.
salud, la reproducción y la eficiencia del robot”. Añade que este sistema aprende según los datos que se van metiendo, por eso es importante aceptar o rechazar los consejos que ofrece: “Si se rechaza un consejo, por ejemplo, la próxima vez que tenga la misma situación sabrá que no tiene que brindar ese aviso”.
Debido á situación actual dos prezos disparados dos pensos, decidiron quitar 2 kg de penso no robot e outros dous no carro mesturador. “Falaremos co nutrólogo para ver como xestionar isto. Sabemos que baixaremos un pouco na produción, pero, se isto nos serve para sobrevivir, manterémolo”, cóntanos Ivón. Ademais, explica que na actualidade as vacas están dando bos resultados en canto a preñez. “A ver se ao facer este cambio seguen funcionando igual”, comenta. O obxectivo é aguantar ata o verán, posto que o turismo lles serve como fonte de ingresos para paliar algúns dos gastos que teñen na actualidade.
Desde la empresa se preocupan por la salud de los animales y para ello pueden obtener toda la información a través de la aplicación. “Si una vaca puede ser sospechosa de cetosis, les llega al móvil y les dice qué acciones debemos hacer”, relata. La aplicación también dispone de un nuevo widget que proporciona el margen por rebaño e individual de la vaca.
tiene Lely es que siendo vacas, pero los ganaderos”, comparte la propia concluye afirmando produce leche bienestar animal “y no nos pagan el deberían. Aquí igual o de mejor de Europa, pero iguales.
La Farm Management Support de esta granja, Giomara Aguilar, comenta que desde Lely están centrados en la actualización del software Lely Horizon, del que disponen en Jogu. “Es mucho más avanzado, por ejemplo, nos da consejos y nos proporciona un índice en el que se valora la producción, la
Para controlar todos os parámetros dos animais, dispoñen do programa de xestión Lely Horizon, que poden manexar desde calquera tipo de dispositivo. Nel poden ver a produción diaria, os rexeitamentos, o número de muxidos, a lactación do animal, a ruminación, os celos que tivo, crear un asento, a marxe por vaca etc. “Se hai unha vaca con algún problema de saúde, o programa dános consellos e inmediatamente podemos actuar para solucionalo”, apunta Guiomar Aguilar, a Farm Management Support de Lely. Como exemplo, mostra unha gráfica na que se ven os ingresos por leite e o custo da alimentación de cada animal.
Hai uns 12 anos, na busca de maiores beneficios económicos, empezaron coa venda directa do seu propio leite. Iniciáronse coas máquinas expendedoras, pero non era suficiente, polo que puxeron en marcha a repartición coas súas propias furgonetas. Co paso do tempo, transformaban o leite en queixos nunha queixería situada a 7 km das instalacións, pero o éxito foi tanto que crearon a súa propia queixería.
“Non dabamos abasto coa demanda e por iso decidimos montar a nosa propia instalación, coas dimensións axeitadas para cubrir os pedidos”, comenta Ivón.
Andrea destaca las facilidades que le ofrece esta aplicación, ya que, si tiene una vaca con alguna enfermedad o incidencia, “cojo el teléfono y me notifica lo que sea para que yo pueda actuar al momento”. Lo mismo afirma Ismael Villar Gómez, veterinario de reproducción y nutrición en esta explotación, quien también resalta la importancia de los datos que ofrece el robot: “Es una parte importantísima para el control de reproducción, como la medida de la actividad por medio de los collares. Esto permite que las repeticiones de celos se pongan en evidencia. Hoy vamos a hacer un control reproductivo y encontramos muy pocas vacas vacías”.
ES EL FUTURO
una vaca se pueda ordeñar más veces porque tiene necesidades fisiológi cas debido a la presión de la mama. “En esta explotación se ha aumen tado la producción porque antes se ordeñaban dos veces y ahora la media está en 2,9 ordeños al día”, comenta. También señala que el sistema que se utiliza en el robot por punteo, por el premio que se les da a las vacas de mayor producción, salta a la vista. El veterinario nos cuenta que “no hay nada más que ver la condición corporal de estos animales que está en torno al 3,5, nunca bajan de tres, y esto les permite tener un sistema inmunitario desarrollado y una resistencia extraordinaria a las enfermedades”.
Para poder obter máis volume de produtos, xeraron sinerxías con outras empresas e suman así unhas 23 referencias entre queixos frescos, maduros, leite fresco, iogures, arroz con leite, queixadas etc. Na queixería elaboran catro días por semana queixo fresco, que é o mías vendido, e outros dous días queixos madurados, mentres que o leite fresco sae diariamente.
Ismael afirma que la robotización es el futuro, una forma inteligente de ordeñar las vacas. Subraya que se han logrado unos avances importantes en este aspecto, como el hecho de que
Uno de los lemas que tiene Lely es que “las vacas siguen siendo vacas, pero los que cambian son los ganaderos”, frase que también comparte la propia ganadera. Andrea concluye afirmando que en su ganadería se produce leche de calidad, tienen bienestar animal “y todo lo demás, pero no nos pagan el precio de la leche que deberían. Aquí se produce leche de igual o de mejor calidad que en el resto de Europa, pero no tenemos los precios iguales.
Outra actividade que realizan en Granja Cudaña son as visitas guiadas, que organizan en períodos vacacionais. “O obxectivo é achegarnos ao consumidor, que leva moito tempo cunha información nesgada do que facemos”, resalta o gandeiro. Ás persoas que desexan coñecer como traballan na gandería e na queixería, explícanlles que é o benestar animal, a alimentación das vacas, a diferenza entre leite fresco e un UHT e, para finalizar, ofrécenlle unha cata de queixos e manteñen un faladoiro sobre o sector. “Isto deberiámolo facer todos, deixar que o consumidor veña a ver os animais”, puntualiza.
Su Lely Center local le dará más información sobre este hito en el ordeño.
O seu Lely Center local daralle máis información sobre este fito no muxido.
Lely
Neste número especial sobre a sementeira do millo forraxeiro quixemos coñecer os gañadores do noso concurso “Outra vaca no millo 2021”: os irmáns Castro Recouso. Begoña, Raquel e José Ramón son os tres propietarios de Ganadería As Rías SAT, unha granxa herdada de seus pais na que suman a día de hoxe, tras anos de crecemento, un total de 400 cabezas.
Localización: Tordoia (A Coruña)
Propietarios: Begoña, Raquel e José Ramón Castro Recouso
N.º total de animais: 400
Vacas en muxidura: 230
Media de produción: 34 litros/vaca/día
Porcentaxe de graxa: 3,90 %
Porcentaxe de proteína: 3,60 %
RCS: 200.000 cél./ml
Venda do leite: Pascual
Begoña, Raquel e José Ramón Castro comezaron a traballar na gandería dos seus pais, en Tordoia, provincia da Coruña, xa dende moi novos. “De pequenos fixéronnos traballar, algo que considero boa cousa”, lembra Raquel Castro, unha das socias de Ganadería As Rías SAT.
A granxa dos seus proxenitores, Antonio Castro e María Recouso, era unha gandería con cerca dun cento de vacas, que mantiñan trabadas, saían ao pasto e muxíanse en circuíto.
Aos tres irmáns lles gustou a profesión e, aínda que Begoña e Raquel continuaron estudando uns anos tras rematar o bacharelato, os tres decidiron finalmente quedar no proxecto iniciado polos seus pais.
O 2002 foi o ano do cambio. Crearon a Sociedade Agraria de Transformación entre os cinco membros da familia e construíron unhas instalacións novas, que serían o xerme da actual nave de produción. “Notamos unha diferenza total, tanto para as vacas coma para nós –asegura Raquel–, sobre todo do circuíto á sala”.
Desde ese momento ata a actualidade, Antonio e María xubiláronse e a granxa foi medrando pouco a pouco en número de animais ata chegar ás 400 cabezas. “Agora mesmo temos unhas 230 vacas en produción e ao redor de 30 secas”, reconta José Ramón, o irmán máis novo e socio tamén da explotación.
VÉNDENLLE TODA A SÚA PRODUCIÓN A PASCUAL, EMPRESA COA QUE LEVAN TRABALLANDO DESDE HAI MÁIS DE 25 ANOS
Comoxavénsendohabitualnestesúltimosoutonos,oFacebookda revista Vaca Pinta organizouduranteomesdeoutubrodopasadoano oconcursofotográfico“Outravacanomillo”,noqueparticiparonun totalde93imaxescoamesmatemática:osdíasdeensilado.
Begoña,RaqueleJoséRamónCastroparticiparonnomesmoanimadospolaparelladeste,SandraMíguez,encargadadefacernoschegar afotografíaquepodedesverbaixoestasliñasequetitularon:“Anova xeraciónapuntamaneiras”.
Trasoprazodevotacións,alzousegañadoracuntotalde890votos. AGanaderíaAsRíasconvertíaseasínagañadoradotrofeoVacaPinta, dunlotedecamisetasparaosprotagonistasdafotoedunpaquete desementesdemilloparadúashectáreasproporcionadoporBotica doCampo.
Aproveitamosanosavisitaágranxaparaentregarllestodosospremiosepararealizarllesunhafotoatodosdenovocosagasallos.
Con elas logran unha media de produción de 34 litros por vaca e día, cunhas medias de 3,90 % de graxa e 3,60 % de proteína. “Se non hai ningún problema puntual, estamos sempre ao redor das 200.000 células somáticas no reconto”, puntualiza Raquel.
VENDA DO LEITE E DIVISIÓN DE TRABALLOS
Véndenlle toda a súa produción a Pascual, empresa coa que levan traballando desde hai máis de 25 anos e o prezo no momento da nosa visita era de 33 céntimos/litro, máis calidades e IVE. Teñen o contrato en vigor ata este mes de marzo e José Ramón asegura que “todo dependerá de como sexa a campaña nova que nos presenten, contamos con algo de
suba, pero veremos finalmente o que nos propoñen”.
En canto á organización dos traballos, entre os tres reparten as tarefas diarias. Raquel explica que “José Ramón se dedica máis á limpeza de camas e á xestión da alimentación e que tanto ela como a súa irmá, Begoña, se encargan do muxido e da recría”.
Ser tres ao cargo da granxa permítelles certa flexibilidade á hora das libranzas, de ter que coller algún día libre ou de distribuírse uns días de vacacións. “Levámonos ben –recoñece Raquel–. É certo que hai semanas que non libramos, pero, cando alguén necesita algo, pode ausentarse sen problema e as vacacións sempre as podemos organizar con tempo. Xa é un avance, pois os meus pais non se podían permitir iso”.
RAQUEL CASTRO: “AS VACACIÓNS SEMPRE AS PODEMOS ORGANIZAR CON TEMPO. XA É UN AVANCE, POIS OS MEUS PAIS NON SE PODÍAN PERMITIR ISO”
DÚAS LOCALIZACIÓNS
Os animais de As Rías están divididos en dúas localizacións: os establos da granxa máis antiga, onde permanece a gran maioría da recría, e a nave máis nova, coas vacas en lactación, as secas e as xatas acabadas de nacer.
Nas instalacións orixinais da explotación, as xatas e xovencas están distribuídas en varios lotes segundo a idade. “Son trasladadas a esta zona da granxa cando teñen dous meses, máis ou menos, e volven á nave de produción dous meses antes de parir”, apunta Begoña Castro, outra das socias da SAT.
Na nave principal diferencian tres espazos: a parte dos cubículos, a maioritaria, onde descansan os animais en muxidura e as secas; unha zona de parideira, e unha fileira de boxes individuais onde instalan as xatas máis pequenas.
As camas das produtoras son de area. “Temos unha parte delas que teñen por debaixo colchoneta e area por riba e outras son só de area. Aireámolas cunha fresadora e enchémolas de area unha vez á semana. Canto máis brandas están, mellor se deitan”, recoñece José Ramón.
A liña de comedeiro conta cunha superficie en resina para facilitar a limpeza e teñen salpicados pola nave un total de oito bebedoiros de volteo, que adecúan todos os días. Ademais, dispoñen dun arrimador de comida que se lles encarga deste traballo cada dúas horas.
Para a ventilación do espazo de produción contan con varios ventiladores de teito e cun sistema de vaporización de auga ao longo de todo o comedeiro principal. “Cando ía moita calor, as vacas non comían e baixaba moito a produción. Instalamos este sistema hai cinco ou seis anos e notamos melloría. Detecta a temperatura e cando sobe de 24 graos, actívase só”, di o gandeiro.
A limpeza desta nave realízase con arrobadeiras de cable programadas para pasar varias veces ao día e todos os residuos se almacenan nunha fosa con capacidade para dous millóns e medio de litros.
Tanto a parideira como os boxes individuais contan con camas de palla. Segundo comenta Begoña, “dámoslle moita importancia ao benestar animal, revisamos as camas dos máis pequenos todos os días á mañá e á noite, pois non poden estar mollados”. Nas instalacións vellas o chan é emparrillado con acceso a dúas fosas de xurro máis pequenas.
Moxen as vacas nunha sala de muxido traseiro de 24 puntos con saída rápida dúas veces ao día, sobre as sete da mañá e as seis e media da tarde. “Normalmente –declara Raquel– estamos dúas persoas para o muxido, miña irmá e mais eu. Lévanos o traballo sobre dúas horas ou dúas horas e cuarto”.
O rabaño de produtoras está segmentado en tres bloques por dous motivos principais: organización do gando e capacidade da sala de espera. “Primeiro, muximos o primeiro lote, de paridas recentemente e alta
BEGOÑA CASTRO: “DÁMOSLLE MOITA IMPORTANCIA AO BENESTAR ANIMAL, REVISAMOS AS CAMAS DOS MÁIS PEQUENOS TODOS OS DÍAS Á MAÑÁ E Á NOITE, POIS NON PODEN ESTAR MOLLADOS”
produción; despois, metemos as vacas dun segundo grupo, as que dan menos leite, e, finalmente, entra o terceiro dos lotes formado por vacas enfermas ou con algún tipo de problema. Así, non temos perigo de que este último leite se mesture co que vendemos”, describe Raquel.
Os colares de identificación de todas as vacas en muxidura, que instalaron hai uns cinco anos, permítenlles estar muxindo e coñecer os datos máis destacados dos animais, como “se están dando máis ou menos leite que o día anterior, o que nos permite detectar se algunha pode estar en celo ou desenvolvendo algún tipo de enfermidade –alerta Raquel–. Cando dan pouco leite, é por algo. Ao rematar o muxido, imos comprobar os datos no ordenador e confirmamos que animais debemos revisar”.
LUIS FERNÁNDEZ COUTO
AsesordealimentaciónereproduciónenGanaderíaAsRíasSAT
“O MEU OBXECTIVO É BÁSICO: LOGRAR PREÑAR VACAS, PARA QUE HAXA PARTOS E DEAN LEITE”
Cantos anos leva asesorando a Ganadería As Rías?
Creorecordarquelevamostraballandoxuntosuns seisouseteanos.Tiñanproblemasdereprodución combinadosconalimentación.Puxéronseencontactocomigoparaapartedealimentaciónelogoxa empeceiarealizaroservizocompleto.
Como é a súa rutina nesta granxa?
Asvisitassonquincenais.Enrelaciónaoaspecto reprodutivo,oquefacemoséexploraciónposparto esincronización,tendoencontaunperíodode esperavoluntariodeentre70e80díasenfunción daproducióndeleite.
Agoramesmotraballancunsistemadedetección, entónsimplementesincronizamososanimaisaos quenonsellesdetectouenceloouquenonestán ciclandoeatodososqueaparezancondiagnósticosnegativos.
Realizounprimeirodiagnósticoaos26días,a primeirarevisiónentreos60eos80días,ondese sexan,eoutrarevisiónantesdesecar,aos150días.
Napartedealimentación,preparamosunha únicaraciónparaasvacasenlactacióneoutra paraassecas.Nestesenso,tentamosconseguir unboniveldedixestibilidadenosilodemillo, unboniveldeamidónequeasforraxessexan moiaproveitablesparalograromáximorendementonaproducióndeleite.
Omeuobxectivoébásico:lograrpreñarvacas, paraquehaxapartosedeanleite.
Como é de importante a análise dos datos? OsgandeirosdeAsRíasutilizanunhaaplicación informáticacoaquepodemosinteractuare poñerunsobxectivosdepreñeces,comprobara fertilidadeentodososaspectos,tantoportouro comopordíasenleite,porlactación...Cosdatos queobtemos,intentamosdetectarposibles problemasparaatallaloscantoantes.
Estetipodeferramentaspermitenterarealidadedagranxa,verqueanimaissonineficientes, tomardecisiónsdeeliminación,deselección xenética,defertilidadedostouros…Facilitan unhaanáliserápidaesinxela.
JOSÉ RAMÓN CASTRO: “BUSCAMOS QUE TEÑAN BOAS PATAS, BOS UBRES E QUE SEXAN VACAS FUNCIONAIS,
QUE POIDAN CHEGAR A FACER MOITOS PARTOS”
Xestionan un total de 90 hectáreas, das que 65 ha están dedicadas a rotación de millo e herba; o resto queda en pradeira permanente.
“Sementamos o millo a finais de abril ou principios de maio e adoitamos utilizar un ciclo 500, que recollemos a inicios de outubro”, conta José Ramón Castro. Aproxímanse cada ano a un rendemento medio de 45.000 kg/ha.
Para os cultivos pratenses, elixen raigrases e realizan dúas cortas ao ano. Encárganse eles mesmos de moitos dos traballos de laboreo das terras, menos do picado e do transporte nos días de ensilado, que lles contratan a empresas de servizos. Tamén acoden a este tipo de axuda para a xestión dos xurros.
COMPOSICIÓN
O grupo en muxidura come cada día unha ración composta por 30 kg de silo de millo, 10 kg de silo de herba, 9 kg de penso, 3 kg de gran húmido e 0,5 kg de palla. Segundo explica José Ramón, “preparámoslles esta ración no carro mesturador á mañá e á noite. Ademais, elaboramos outras dúas racións no carro: a das vacas secas e a das xovencas máis adultas”.
As secas aliméntanse de 10 kg de silo de millo, 10 kg de silo de herba, 4 kg de palla e 2 kg de penso, e as xovencas toman unha mestura con 15 kg de silo de herba, 10 kg de silo de millo, 4 kg de herba seca e 2 kg de penso.
En canto á alimentación das xatas máis novas, Begoña destaca que
“unha vez que nacen, intentamos darlles un bo costro canto antes e colocámolas en boxes individuais, onde comezan a tomar leite de vaca a través dunha pasteurizadora móbil que temos. Ao principio iniciamos a súa alimentación con dous litros de leite e logo ímoslles aumentando pouco a pouco. Ademais, teñen desde o primeiro día a disposición herba seca, penso e auga”.
Mantéñenas nos boxes ata os dous meses, que fan a desteta, e logo trasládanas aos establos da recría, onde se alimentan de palla, penso e auga ata os 4 meses, que se inician a comer a mestura do carro. Aos 15 meses, xa preñadas, saen a un patio ata os dous meses antes de parir, que volven á nave de produción.
Tanto o millo como a herba que conseguen coas súas terras son suficientes para o mantemento do seu rabaño. “Só compramos o penso e algo de palla”, asegura o gandeiro.
A media de número de partos da explotación é duns 2,9, o intervalo entre partos aproxímase aos 410 días e a media de inseminacións por preñez está en 2,2, para vacas, e en 1,5, para xovencas.
A primeira inseminación das xovencas realízana aos 14 meses ou 14 meses e medio, en función da súa capacidade corporal, e o resto dos celos detéctanos coa axuda dos colares. “Desde que traballamos con eles, notamos que melloramos moito neste aspecto. Logramos recoñecer celos que antes seguramente se nos escaparían”, confirma José Ramón.
Consigue los mejores productos para tu explotación y aprovecha nuestro descuento especial on-line.
Además, podrás conseguir un diagnóstico de tu silo completamente gratis*.
Comprometidos con la calidad de tu forraje
*Sujeto a condiciones. Consulta a tu Asesor Agronómico.
XESTIONAN UN TOTAL DE 90 HECTÁREAS, DAS QUE 65 HA ESTÁN DEDICADAS A ROTACIÓN DE MILLO E HERBA; O RESTO QUEDA EN PRADEIRA PERMANENTE
A mellora xenética dos animais é unha parte importante na xestión diaria da Ganadería As Rías. “Buscamos que teñan boas patas, bos ubres e que sexan vacas funcionais, que poidan chegar a facer moitos partos”, destaca José Ramón da súa selección.
A día de hoxe o gandeiro coruñés recoñece que segue preferindo os touros probados aos xenómicos, pero “sempre escollemos algún xenómico entre os seis que adoitamos usar en cada campaña”.
Dentro da xestión reprodutiva teñen tamén en conta o traballo con seme sexado: “Facemos unha primeira inseminación con sexado en
moitas das xovencas e nas mellores vacas. Se nun primeiro intento non quedan preñadas, xa pasamos a convencional”.
ESTABLES DE CARA AO FUTURO
Tanto José Ramón como Raquel e Begoña ven a súa gandería nun momento de estabilidade, non pensan en crecer, senón en esperar a ver o que depara o futuro. José Ramón apunta que “a man de obra é escasa e agora mesmo non nos caberían máis animais nas instalacións. A situación do sector en xeral é complexa, pero debemos mirar cara a adiante, non queda outra”.
A gandería cordobesa Hermanos García García (Añora) decidiu apostar polo crecemento hai aproximadamente uns dez anos. Situados orixinalmente preto do centro da localidade e cunhas 80 vacas en muxidura, estaban moi limitados para ter máis animais, polo que decidiron comprar un terreo a dous quilómetros e construír unhas instalacións novas.
Ao tomar esta decisión, era imprescindible deixar de traballar coa sala 7x2 en espiña de peixe que tiñan e decantáronse por unha sala paralela GEA Global 90 12x2 de saída rápida. Co cambio, en 2018, pasaron en pouco tempo dos 80 animais en lactación a 212. Tras este incremento, destacan tres beneficios: maior rapidez e comodidade no muxido, máis confort nos animais e mellor toma de decisións grazas aos datos facilitados pola sala e os podómetros CowScout.
Actualmente traballan na gandería os seus dous propietarios, os irmáns José María e Rafael García; a parella deste, Rocío Sánchez; o seu fillo, Adrián Sánchez, e o seu sobriño, Jesús Sánchez. Falamos con todos eles e con Moisés Díaz, da empresa José María Díaz Cobos, distribuidora de GEA en Valle de los Pedroches, e Juan Alpiste, delegado de posvenda de GEA no sur de España e Canarias.
Nome da explotación: Hermanos García García
Localización: Añora (Córdoba)
Número total de animais: 353
Vacas en produción: 212
Media de produción: 39 litros/vaca/día
Número de muxidos: 2
Porcentaxe de graxa: 4 %
Porcentaxe de proteína: 3,45 %
RCS: 122.000 cél./ml
Rafael García: “Notamos maior confort nas vacas e nós traballamos con moitísima máis comodidade”
Que sala tiñan antes de instalar esta?
Muxiamos cunha sala 7x2 de espiña de peixe.
Por que se decidiron a cambiar de sala?
A nosa gandería orixinal estaba moi preto de Añora e non nos permitían crecer máis. Alí estabamos moi limitados. En 2013 compramos o terreo actual, construímos a explotación nova e, para poder crecer en número de animais e traballar máis comodamente, apostamos por unha sala con máis capacidade.
Por que se decantaron por GEA e por este modelo?
Porque cremos que teñen boas máquinas e, sobre todo, polo servizo, que nesta zona é bastante bo.
Esta sala Global 90 12x2 de saída rápida era un modelo máis económico e vimos que funcionaba moi ben.
Juan Alpiste
Delegado de posvenda de GEA no sur de España e Canarias
Que características destaca desta sala?
Esta sala Global 90 12x2 montouse coa intención de muxir en tres horas como máximo e buscar máis confort para os animais. No proxecto incorporáronse os armarios Multiline, o Dematron 70, o colector Classic 300 e, nun futuro, colocarase un empuxador na sala de espera.
En que consiste o seu asesoramento posvenda? O meu traballo comeza case coa venda dos equipos. Tentamos realizar as mellores recomendacións e pautar xa desde un principio unha serie de revisións anuais para que a máquina estea sempre en perfecto funcionamento. Xunto aos
Como planificaron o proceso de cambio?
Da granxa antiga a esta localización hai tan só uns dous quilómetros; entón os animais trasladámolos andando. Ao acabar de muxilos alí, trouxémolos para esta nova granxa, mentres os técnicos desprazaban o tanque e todo o resto das instalacións.
Como foi a adaptación dos animais e dos traballadores?
Os animais tiveron que acostumarse a outra colocación para o muxido, pois a outra sala era espiña de peixe e esta é paralela. Ao principio tardaban un pouco, pero a verdade é que se adaptaron rápido.
Quizais nos custou máis a nós, porque nos puñamos nerviosos á hora de muxir e tivemos que aprender a utilizar o sistema novo da sala.
“Os gandeiros gañaron calidade de vida e os animais están moi cómodos e producindo ben”
meus distribuidores, estamos moi ao corrente de todos os datos das nosas granxas para tentar corrixir canto antes os posibles problemas que poidan xurdir. A miña función é facer un seguimento de todo o traballo, ter moi claro que os equipos deben funcionar perfectamente, porque, se non, non imos ter unhas boas calidades de leite.
Que beneficios podería destacar desta sala en particular?
Realmente organizáronse moi ben os traballos da explotación. Ao ser un núcleo familiar, o que notaron é que repartiron moito mellor os traballos, gañaron en calidade de vida. Aos animais véselles moi cómodos e están a producir moi ben, teñen uns bos datos en canto a células somáticas, graxa e proteína.
Que diferenzas notaron co cambio?
Obtemos moitísimos máis datos sobre a produción dos animais, a condutividade... Ademais, notamos maior confort nas vacas e nós traballamos con moitísima máis comodidade.
Este cambio achegou saúde para os animais, porque están máis desafogados, teñen máis espazo e benestar, e nós realizamos o traballo máis cómodos e con máis información.
Que valoración fan do cambio?
Se teño que valorar o cambio agora mesmo do 1 ao 10, eu diría que un 10.
Teñen algún equipamento máis de GEA?
Si. Contamos cos podómetros CowScout en todas as vacas e, grazas a eles e aos armarios Multiline e ao DairyPlan, temos acceso a moita información de cada produtora.
Os podómetros captan os celos perfectamente. Ao ter un volume de animais, se non é por eles, non os detectas tan ben, porque a moitas vacas non as ves.
De cara ao futuro, pensan en crecer máis?
Non temos pensado crecer máis, porque agora mesmo traballamos na granxa cinco persoas e aumentar o rabaño implicaría buscar máis persoal. Entre nós confiamos plenamente no noso traballo, pero atopar empregados responsables non é unha cuestión fácil nesta zona. Miramos cara a adiante co que temos e con isto conformámonos.
José María García:
“Os podómetros axudáronnos a mellorar a detección de celos”
“Dentro da nosa organización, eu estou máis centrado nos traballos de limpeza, de alimentación, do laboreo e recolección dos cereais e da revisión dos datos.
Grazas ao programa DairyPlan e aos podómetros CowScout, que xa tiñamos na granxa anterior, podo facer un control mellor do traballo diario.
Os podómetros axudáronnos a mellorar na detección de celos. Cando chego á primeira hora da mañá, reviso toda a información que teño no ordenador, apunto os celos e comprobo as distintas alarmas que poida haber.”
ENTREVISTA En vídEo
Responsable da empresa José María Díaz Cobos, distribuidora de GEA na zona
Por que recomendaron esta sala para esta granxa?
Rafael García chamounos porque quería ampliar a explotación e cambiarse de localización. Decidimos entre todos que unha boa opción sería montar unha Global 90 12x2, para poder facilitar o crecemento da gandería nos seguintes anos.
Rocío Sánchez:
“Tardamos o mesmo tempo en muxir máis do dobre de animais”
“Encárgome do muxido, ademais de axudarlles coa recría e coa reprodución.
Co cambio de granxa e de sala notamos unha mellora moi grande. O muxido e o manexo dos animais fanse moito máis cómodos. Agora mesmo pode realizar o traballo unha persoa soa, antes non había forma.
O tempo de muxido tamén mellorou. Tardamos o mesmo tempo en muxir máis do dobre de animais.”
“Esta sala permítelles ter máis comodidade e tempo libre”
Como foi o proceso de instalación de todo o proxecto?
Ao ser unha granxa de nova creación, o proceso de instalación foi moi cómodo e rápido. O gandeiro estivo connosco sempre.
Que beneficios está a achegar esta sala nesta gandería?
Esta sala axudoulles a muxir o dobre de vacas en menos tempo, a ter máis comodidade e a conseguir máis horas libres. Ademais, o benestar animal tamén mellorou bastante.
Tras catro anos traballando para Laboratorios Hipra no norte de España, en xaneiro de 2015 o veterinario Antonio Souto aterraba en México para ocupar o posto de coordinador dos Servizos Técnicos e Marketing da compañía en América Latina. Nas seguintes páxinas, relata o seu periplo por este continente despois do seu traslado desde o pequeno concello coruñés de Zas ata Guadalaxara, a segunda cidade máis populosa de México, con seis millóns de habitantes, ao tempo que nos ofrece un ameno percorrido histórico e cultural por estas terras.
Antonio Souto Ferraz
ServicioTécnicodeMastitis
RuminantsBusinessUnit www.hipra.com
GUADALAXARA, O ANTIGO REINO DE NOVA GALICIA
Amiña chegada a esta cidade comezou con mal pé. O taxista que me trasladou do aeroporto ao hotel, despois duns minutos de charla, preguntoume se coñecía a Vicente Fernández. Contesteille, naturalmente, con outra pregunta: “Xoga no Real Madrid ou no Barça?”, pensando que quizais era un xogador mexicano na liga española. O home, indignado, case provoca un accidente coa freada: Non coñece vostede o maior músico mexicano de todos os tempos, o universal Vicente Fernández?”. Lembrei entón as rancheiras que cantaba Rocío Durcal e caín na conta, e lembrei tamén, cun calafrío, a violenta fama das xentes deste país. Salvei a miña vida e
aprendín que case sempre é mellor calar a boca.
Guadalaxara é unha cidade moderna, pero cun gran pasado colonial. Fundada en 1542, recibe o seu nome en homenaxe á cidade natal española de Nuño Beltrán de Guzmán, o seu fundador e primeiro gobernador. É a capital do estado de Jalisco e coñéceselle en México como “A Perla Tapatía”, “A Perla de Occidente” ou “A Noiva de Jalisco”. Ao pouco de instalarme, descubrín abraiado que non me movín da casa, porque vivía no que fora o Reino de Nova Galicia, que nace en 1531 por orde de Isabel de Portugal, esposa de Carlos I de España e emperatriz do Sacro Imperio Romano Xermánico; por tanto, tamén raíña de España. A súa fundación tiña un obxectivo político: compensar o crecente poder do bando de Hernán Cortés no resto dos territorios conquistados. Tivo inicialmente a súa capital en Santiago de Galicia de Compostela (hoxe é aínda unha pequena aldea co nome de
Compostela) e, máis tarde, trasládase a Guadalaxara.
O Reino de Nova Galicia foi o segundo centro administrativo da nova colonia, sede da Real Audiencia de Guadalaxara con xurisdición na metade norte do país. Foi un territorio con independencia administrativa, xa que reportaba directamente á Coroa de Castela, ata a súa integración en 1786 no Virreinato de Nova España.
Do seu esplendor pasado dan boa conta os magníficos edificios do seu centro histórico.
Tamén descubro o bo tequila, xa que a pouco menos dunha hora desta cidade se atopa a localidade de Tequila, centro da produción mundial deste máxico destilado; en 2020 saíron das súas adegas máis de 374 millóns de litros.
Prodúcese a partir do agave ou maguey, unha planta de follas grosas e carnosas, pero que na súa raíz forma a cabeza do maguey, unha sorte de piña de entre 30 e 120 kg, a partir da cal se destila o famoso licor.
EN JALISCO ENCÓNTRASE O MAIOR PRODUTOR DE OVOS DO MUNDO [...], CONTA CUNHA GRAN PRODUCIÓN PORCINA E É O PRIMEIRO TAMÉN EN PRODUCIÓN LEITEIRA DE MÉXICO
JALISCO, O MAIOR ESTADO AGROGANDEIRO DE MÉXICO
www.abristhor.es
Naves industriales, agrícolas y ganaderas
www.easy-covering.com
produción porcina e o primeiro tamén en produción leiteira de México. É berce tamén da charrería, unha sorte de deporte no que o xinete montado a cabalo demostra a súa destreza co lazo nun espazo chamado “lenzo charro”, similar a unha praza de touros.
- Ahorro de hasta un 90% en cimentación.
- Gran aislamiento y luminosidad.
- Ventilaciones automóticas.
- Menor estrés térmico.
- Mejores condiciones internas.
Jalisco é o maior estado agrogandeiro do país. Alí atópase o maior produtor de ovos do mundo (os mexicanos consomen un ovo diario por cabeza, todas as mañás almorzan ovos), cunha gran La solución fácil y ecónomica
C/ Mª Glez “La Pondala”, nº4133393 - Gijón - Asturias Tlfn: 985 303 752
Unha vez instalado en México, empezo a viaxar polo continente: O Brasil, Uruguai, Ecuador, Perú, Colombia, Costa Rica... e comezo a descubrir un fascinante territorio cheo de contrastes. Empeza de verdade a aventura.
América Latina está conformada por vinte países. A enormidade do seu territorio queda patente se comparamos as cifras con España. México, con dous millóns de quilómetros cadrados, ten un tamaño catro veces maior que o noso Estado (pouco máis de medio millón). Arxentina é cinco veces España, pero o territorio do Brasil é dezasete veces o de España!
O continente está habitado por seiscentos vinte millóns de persoas. As súas altas taxas de natalidade (nacementos ao ano por cada mil habitantes) aseguran un crecemento sostido da poboación; supera os dezaseis nacementos por cada mil habitantes, mentres que en España, por exemplo, a taxa de natalidade é de 8,4, é dicir, aquí nacen anualmente a metade de nenos.
O Brasil con 208 millóns de habitantes, México con 124 e Colombia con 49 lideran o ranking de países máis poboados. É, por tanto, un continente novo, onde crece o número de consumidores e onde non falta a man de obra.
Castelán e portugués son os idiomas máis falados, pero aínda se conservan algúns precolombinos: quechua na
rexión de Los Andes, con oito millóns de falantes, guaraní con doce ou aymara con 2,2. Se un turista visita a Riviera Maya aínda pode ouvir o idioma dos aztecas, o Náhuatl, que falan uns tres millóns de persoas.
A relixión predominante, ademais do fútbol, segue a ser a católica, pero nas últimas décadas hai un notable incremento de grupos protestantes, especialmente evanxelistas, que conseguiron unha notable influencia política en países como O Brasil.
Mención á parte merecen os menonitas, unha rama pacifista do movemento anabaptista, orixinado no século XVI como expresión radical da Reforma protestante. Os anabaptistas ou rebautizados avogan pola libre elección de crer en Deus e por iso bautizan os seus fieis xa de adultos.
Firmes crentes na austeridade da Igrexa e na separación Igrexa-Estado, foron perseguidos por propios e estraños e víronse obrigados a fuxir ao continente americano durante os séculos XIX e XX, onde estableceron comunidades agrícolas no Canadá, México, Paraguai, Uruguai e no Brasil. Ata a actualidade están moi ligadas á produción de leite e queixos. O queixo menonita é moi coñecido e apreciado en México.
Cando un visita as oficinas de inmigración en Guadalaxara, é moi común atoparse cunha destas familias. É unha estampa adorable que nos leva moitos séculos atrás.
O CENSO VACÚN EN AMÉRICA
LATINA É DE 400 MILLÓNS DE CABEZAS, O 28 % DO CENSO MUNDIAL. UN CASO CURIOSO É O DE URUGUAI, CON CASE CATRO VECES MÁIS VACAS QUE HABITANTES
O clima latinoamericano é tropical preto da liña do ecuador, cambiando a climas máis tépedos e fríos a medida que se avanza cara ao sur do continente. Podemos atopar zonas desérticas, coma no norte de México e climas tropicais e subtropicais, ata climas máis parecidos ao atlántico no sur do Brasil.
Os latinoamericanos son xente con gran sentido do humor e enorme vitalidade, orgullosos da súa historia e a súa cultura e moi solidarios. Unha palabra tan de moda como “resiliencia” parece inventada para eles: a adaptación ás circunstancias é neles proverbial. Failles moita falta, porque padecen males endémicos coma a corrupción e o narcotráfico, que frean o desenvolvemento social de moitos territorios.
Algúns mexicanos dicíanme con humor que era a herdanza que deixaramos os españois no continente, pero é, sobre todo, unha rexión que destaca pola súa xente. Unha proba diso é a que nos ofrece o mexicano Dorian Ulises López, quen percorre o país fotografando xente anónima e cando lle preguntan a que se dedica, responde: “Fotografo xente fermosa, porque aquí está a xente máis fermosa do mundo”
O SEU CENSO DE VACAS OCUPA O 28 % MUNDIAL
O censo vacún en América Latina é de 400 millóns de cabezas, o 28 % do censo mundial. Un caso curioso é o de Uruguai, con case catro veces máis vacas que habitantes. E non só hai vacas frisoas; estas predominan nas granxas de alta produción, pero a produción de leite é tamén unha historia de adaptación nas vacas nesta terra. Desenvolvéronse novas razas con maior rusticidade e adaptación ao clima, das cales girolando e jerhol son dous bos exemplos.
No Brasil, a partir dos anos corenta do século XX, desenvolveuse o gando girolando como cruzamento entre holstein e gyr. O gir ou gyr é unha das principais razas de cebú orixinarias da India. Os girolando son animais de tamaño mediano, constitución robusta e unha cabeza prominente. Aos cinco anos os touros pesan unha media de 750 kg e as vacas 450 kg.
EN COLOMBIA E OUTROS PAÍSES A JERHOL SUPUXO UNHA MELLORA NOS SISTEMAS DE PRODUCIÓN DE LEITE EN PASTOREO RESPECTO ÁS HOLSTEIN, AO PASAR DUNHA A TRES VACAS POR HECTÁREA
(https://www.instagram.com/dorianuliseslopezmacias/)
Cunha produción media ao redor dos 4.000 litros, o pico de produción nesta raza chega aos dez anos de idade e poden mantela satisfactoriamente ata os 15: lonxevidade, rusticidade e fertilidade son os tres puntos fortes desta raza.
Ambas as razas, girolando e gyr, están amplamente distribuídas polo Brasil, Paraguai, Colombia e Centro América.
A raza jerhol é un cruzamento entre holstein e xersei. As vacas teñen de media un tamaño de 400 kg e poden chegar a producir 28-30 litros diarios. A súa adaptabilidade a diferentes climas, a facilidade de parto e a rusticidade son tres das súas mellores características.
En Colombia e outros países esta raza supuxo unha mellora nos sistemas de produción de leite en pastoreo respecto das holstein, ao pasar dunha a tres vacas por hectárea.
O continente produce 71 millóns de toneladas anualmente. Parece unha cifra pequena para os seus 620 millóns de almas, sobre todo se o comparamos coa UE, con 155 millóns de toneladas para 448 millóns de habitantes.
O consumo per cápita de leite en moitos dos países está aínda moi lonxe dos 170 litros anuais mínimos por persoa recomendados pola OMS. Iso explica as cifras.
Aínda que si se superan en Costa Rica, Uruguai ou Arxentina, a maioría dos países teñen aínda por diante un aumento sostido do consumo interno.
O Brasil con 34 millóns de TM, México con 12 millóns e Arxentina con 10 lideran a produción de leite.
Os prezos pagados ao produtor son moi similares ao panorama europeo. Na Arxentina, Uruguai e Colombia reciben 0,31 €/litro, no Brasil e México, 0,35 €, mentres que en Perú (0,39 €) e Costa Rica (0,50 €) son os países onde se observan mellores prezos.
Os sistemas de produción (cuadras, leiras, tambos, facendas...) son dependentes do clima. O free stall predomina nas granxas de alta produción en México, Perú, Costa Rica, O Brasil, Chile e Arxentina, con tamaños similares aos europeos de 50 ata 5.000 vacas en muxido. Na Comarca Lagunera da zona semidesértica do norte de México atópanse cortellos con ata 20.000 vacas en muxido, enormes granxas co sistema dry lot americano, pero é a excepción.
O pastoreo segue a ser a forma de producir leite na maioría dos países latinoamericanos, sobre todo Centro América e Colombia, pero neste último país existe unha curiosa forma de muxir: o muxido en potrero, no cal as vacas non van á sala de muxido, senón que é a sala a que se despraza ás zonas de pastoreo.
OS PREZOS PAGADOS AO PRODUTOR SON MOI SIMILARES AO PANORAMA EUROPEO.
NA ARXENTINA, URUGUAI E COLOMBIA RECIBEN 0,30 €/LITROS; NO BRASIL E MÉXICO, 0,35 €
O crecemento sostido da poboación, a alta dispoñibilidade de materias primas e a man de obra e o crecemento interno do consumo fan que as perspectivas da produción de leite sigan sendo un bo negocio para as próximas décadas. Oxalá sexa o futuro brillante que esta terra e as súas xentes se merecen.
No camiño atopei xente extraordinaria. Grazas a Ariel Hernández e ao equipo Hipra de México, a Óscar Araya (Costa Rica), a Jorge Granados (Colombia), a Equipo Hipra (Perú), a Rafael Capozzol (Uruguai) e a Rafael Ortega (O Brasil).
Alejandro Vázquez representa la tercera generación a cargo de la ganadería familiar Ferreiro Rial SC. A su trabajo con el vacuno de leche se suma una granja de producción avícola, por lo que uno de los grandes motivos de dar el paso a la robotización del ordeño ha sido compaginar mejor ambos oficios. Junto con dos robots DeLaval VMS™ V300 han adquirido también un arrimador de comida DeLaval OptiDuoTM.
ALEJANDRO VÁZQUEZ
“RobotizaR es una foRma de avanzaR con el mundo y de tRataR de planteaRnos el tRabajo de una foRma más cómoda”
Combinar el manejo de una ganadería de vacas de leche con el trabajo en una granja de pollos no es tarea fácil y, pensando en mejorar la calidad de vida de la familia, así como la de sus empleados, en Ferreiro Rial decidieron instalar, hace ahora 16 meses, dos unidades de ordeño robotizado DeLaval VMS™ V300.
Con el vacuno lechero empezaron, con una veintena de animales, los abuelos de Alejandro Vázquez, quien está actualmente al frente de la explotación junto con sus padres. “Hoy tenemos unas 180 cabezas, 95 en ordeño, y, con dos robots de ordeño, todavía tenemos mucho margen para crecer”, explica. “Viendo cómo está avanzando el sector, robotizar la ganadería es una forma de avanzar con el mundo y de tratar de plantearnos el trabajo de una forma más cómoda”, añade.
UN NEGOCIO CON DOS FRENTES
Actualmente se reparten entre cinco personas, ellos tres y dos empleados, las tareas en ambas granjas. “Lo
FERREIRO RIAL SC
Localización: Antas de Ulla (Lugo)
Propietarios: Alejandro Vázquez Rodríguez, Jesús Vázquez Rodríguez y María Teresa Rodríguez Carbajales
Empleados: 2
Vacas en ordeño: 95
Media de producción: 44,5 kg/vaca/día
Porcentaje de grasa: 3,95 %
Porcentaje de proteína: 3,35 %
Recuento celular: <100.000 cél./ml
normal es que yo y los dos trabajadores nos encarguemos del vacuno de leche y que mis padres estén más orientados a la avicultura, pero cuando hace falta personal en un lado u otro intentamos reorganizarnos”, cuenta. Antes de pensar en la robotización, ordeñaban en una sala de 14 puntos con la que, en general, estaban conformes y, si decidieron retirarla, fue “por cambiar la forma de trabajo, hacerlo un poco más sencillo y poder optimizar las tareas de la mano de obra”.
¡En vídeo!
También fue un factor decisivo el conseguir el tercer ordeño para mejorar los datos de producción. “En sala ya teníamos una media un poco alta, sobre 40 litros/vaca/día, entonces queríamos el tercer ordeño sí o sí. Además, también nos parecía importante el punteo de pienso para adaptar las necesidades de cada animal a los kilos que está ingiriendo”, expone Vázquez. En cuanto al proceso de transición, explica que antes de empezar a ordeñarse en los robots, los animales estuvieron unos once días a pienso: “Los
ordeñábamos por la mañana y por la noche en la sala y por el día estaban a pienso en los robots”. Al undécimo día, tras ordeñarlos por la mañana en la sala, decidieron pasarlos a las nuevas máquinas. “Esa tarde se ordeñaron todos con robot, no tuvimos que pasar ni siquiera la noche en la granja y al día siguiente ya adoptamos esa rutina; la verdad es que para nosotros la transición fue muy fácil, la llevamos muy bien”, asegura.
ROBOTIZAR CON DELAVAL
DELAVAL DELPRO™ Y EL DELAVAL OPTIDUOTM, NUEVOS COMPLEMENTOS
IMPRESCINDIBLES
Junto con los dos robots, en Ferreiro Rial también disponen de otros productos de DeLaval: el arrimador de comida DeLaval OptiDuo™, una nodriza, un tanque y tres cepillos. Así mismo, realizan todas las tareas de gestión con DeLaval DelPro™.
“Teníamos nuestra propia solución de enfriamiento, pero
La colocación fue un factor decisivo para apostar los V300
“Teníamos nuestra propia solución de enfriamiento, pero tuvimos problemas con el tráfico de vacas, visitas al VMS y salud animal. Después de instalar el sistema de enfriamiento de vacas DeLaval, las visitas han vuelto prácticamente al nivel que tenemos en invierno. Lo mismo ocurre con la producción de leche.”
vacas, visitas al VMS y salud animal. Después de instalar el sistema de enfriamiento de vacas DeLaval, las visitas han vuelto prácticamente al nivel que tenemos en invierno. Lo mismo ocurre con la producción de leche.”
“Teníamos nuestra propia solución de enfriamiento, pero tuvimos problemas con el tráfico de vacas, visitas al VMS y salud animal. Después de instalar el sistema de enfriamiento de vacas DeLaval, las visitas han vuelto prácticamente al nivel que tenemos en invierno. Lo mismo ocurre con la producción de leche.”
José María Miguel, ganadero. Talavera la Nueva, Toledo
José María Miguel, ganadero. Talavera la Nueva, Toledo
José María Miguel, ganadero. Talavera la Nueva, Toledo
Con el DeLaval OptiDuo™ empezaron al mismo tiempo que con los robots, con el objetivo de automatizar una tarea que, de otra manera, les requería estar pendientes unas cuatro veces al día. “Tras empezar a usarlo, lo primero que notamos fue la reducción del trabajo diario y que, a mayores, no solo aprieta la comida, como haríamos nosotros a mano, sino que también la remueve”, valora Alejandro. “Además, antes teníamos la problemática de que por la noche los animales no siempre tenían la comida disponible, cosa que con el DeLaval OptiDuo™ hemos solucionado”.
Si su explotación esta en un clima en el que las temperaturas exceden de 22°C, no necesita que la investigación le informe sobre la caída de producción en los días en los que las temperaturas son altas. Cuando la temperatura excede de 22°C, las vacas comienzan a sufrir stress por calor. Esto provoca que coman menos y produzcan menos leche, hasta un 25% de perdidas. El stress par calor puede tambien llevar a índices de preñez mas bajos y a terneras con menos peso en el nacimiento.
Si su explotación esta en un clima en el que las temperaturas exceden de 22°C, no necesita que la investigación le informe sobre la caída de producción en los días en los que las temperaturas son altas. Cuando la temperatura excede de 22°C, las vacas comienzan a sufrir stress por calor. Esto provoca que coman menos y produzcan menos leche, hasta un 25% de perdidas. El stress par calor puede tambien llevar a índices de preñez mas bajos y a terneras con menos peso en el nacimiento.
Si su explotación esta en un clima en el que las temperaturas exceden de 22°C, no necesita que la investigación le informe sobre la caída de producción en los días en los que las temperaturas son altas. Cuando la temperatura excede de 22°C, las vacas comienzan a sufrir stress por calor. Esto provoca que coman menos y produzcan menos leche, hasta un 25% de perdidas. El stress par calor puede tambien llevar a índices de preñez mas bajos y a terneras con menos peso en el nacimiento.
La apuesta por el robot supuso para esta familia un cambio en su marca de confianza para el ordeño. “Nos decidimos por el DeLaval VMS™ V300 porque tiene una colocación perfecta, muy precisa, y porque nos gustaba la consistencia y el montaje de la máquina, que es prácticamente toda de acero inoxidable”, subrayan. De este cambio, valoran especialmente que el soporte técnico de DeLaval esté en todo momento atento a sus necesidades. “Al principio estuvieron pendientes de todo y, en el día a día, lo cierto es que tienen respuesta casi inmediata a cualquier problema o incidencia que podamos tener”.
“Nuestra rutina de trabajo ha cambiado, es más fácil de llevar en el día a día, y los animales, que no sufrieron ningún tipo de estrés al empezar en los robots, han aumentado su producción y hemos notado que están mucho más calmados; el ambiente en la granja es, en general, más tranquilo”, valoran tras su experiencia de casi año y medio con este sistema.
Enfriar
La nodriza fue una apuesta complementaria a la instalación de los robots que vino en parte motivada por un cambio en la agrupación de las terneras: “Antes las teníamos a todas en boxes y, al pasar a agruparlas, necesitábamos una forma de trabajo cómoda, tanto para los animales, como para nosotros”. También influyó su intención de llegar a darles tres tomas diarias: “Ahora pueden mamar cuando les apetece. Tenemos animales que están en cuatro, incluso cinco, tomas al día y creo que, en lo que se refiere a su salud y bienestar, están mucho mejor”.
Enfriar las vacas es la forma adecuada de aumentar su producción
las vacas es la forma adecuada de aumentar su producción
Del DeLaval DelPro™, valoran la utilidad de poder consultar e introducir cualquier dato desde el móvil y afirman que adaptarse a él no les resultó complejo, puesto que ya usaban otro programa de gestión en la sala. “Su uso es muy fácil, podemos adaptarlo a las necesidades concretas de nuestra explotación y nos permite generar informes de todo tipo; nosotros a lo que más atención prestamos en el día a día es a los atrasos, a las células y a los celos”, enumera.
Na segunda parte deste traballo continuamos coa análise dos nosos silos de pradeira, a partir da observación de tres ensilados, atendendo nesta ocasión ao desenvolvemento do proceso fermentativo como parte da súa conservación, aos seus carbohidratos e á dixestión dos nutrientes.
María Hermida LaboratorioRockRiverEspaña
PRODUTOS DE FERMENTACIÓN
Algo moi valioso que nos achega unha análise avanzada dun ensilado de pradeira é coñecer como se desenvolveu o seu proceso fermentativo, porque a conservación foi e será sempre o primeiro obxectivo dun ensilado, buscando reducir ao máximo as perdas de MS, porque, por moi boa calidade de nutrientes que teñamos, se a conservación non é boa, imos ter minguados outros aspectos, por exemplo a palatabilidade, e maior risco de contaminación microbiolóxica.
O ensilado 1 posúe unhas perdas por fermentación de 2,22; é un valor excelente, un ensilado que tivo unha moi boa fermentación e está moi ben conservado. O ensilado 2, cun 9,45 de perdas, indícanos que a súa fermentación por unha ou varias causas non foi moi boa e, finalmente, o ensilado 3 xa posúe un valor moi alto de perdas e, por tanto, de consecuencias, e en ningún destes temos presenza de ácido butírico.
A DETERMINACIÓN DAS
DIFERENTES FIBRAS NUNHA FORRAXE OU ENSILADO ESTÁ MOI CONDICIONADA POLO ARMAZÓN CELULAR DOS
DIFERENTES SEGMENTOS DE CELULOSA, LIGNINA E HEMICELULOSA
Ensilado 1Ensilado 2Ensilado 3
pH4,512,992,72
Ácidoláctico5,0111,4514,14 Ácidoacético1,693,483,65
Ácidobutírico0,000,000,00 Ácidopropiónico
Perdas por ferm.2,229,4516,21
RAPIDEZ, FIABILIDADE, CONFIANZA
• Análises de micotoxinas (LC MS/MS)
• Análises microbiolóxicas de ensilados, forraxes etc.
• Análises de augas
• Análises de solos
• Procesamento do gran en ensilado de millo (KPS)
ROCK RIVER LABORATORY SPAIN
María Hermida
Polígono Industrial Lalín 2000, Parcela A8 Lalín – Pontevedra (España) maria@rockriverlab-spain.com 986 597 195 | 629 901 290 www.rockriverlab-spain.com
Guía de perdas por fermentación para forraxes (% de MS)
3,23,33,13,0
Obxectivo <2,0<2,0<1,4<1,4
Máximo 6,89,27,56,3
Fonte:Dr.JohnFoeser,PAS&Dipl.ACAN(revisadoenmarzode2019)
Tendo en conta estas recomendacións, no noso caso só o ensilado 1 estaría clasificado como mediano, mentres que os ensilados 2 e 3 pasarían o límite máximo. Se un gandeiro coñece isto, seguro que o próximo ano fai todo o posible para melloralo, pero para iso ten que coñecelo.
CARBOHIDRATOS
A fibra neutro deterxente (FND) inclúe celulosa, hemicelulosa e lignina, pero, ademais, contén residuos de nitróxeno, minerais e amidón. A determinación de FND descrita por Van Soest utiliza o sulfito de sodio para eliminar os residuos proteicos adheridos á fibra, pero non elimina completamente os residuos de amidón, por iso o mesmo Van Soest et al (1991) modifican o método incluíndo unha amilasa estable á temperatura, que, xunto co sulfito sódico, reduce a cantidade de residuos unidos á FND.
Por este motivo, nunha análise avanzada dun ensilado a determinación de FND sempre vai precedida dun “a”, para indicarnos que foi realizado coa suficiente cantidade de amilasa termoestable para eliminar todos os restos de amidón unidos á fibra; de aí a diferenza que pode haber na determinación de FND entre laboratorios, dando resultados máis altos aqueles que non utilizan amilasa ou o fan nunha cantidade insuficiente, pero realmente non é FND o que ten a forraxe, ensilado ou calquera outro produto. Nunha análise avanzada atoparémonos con que a denominación será sempre aFND.
A fibra ácido deterxente (FAD) inclúe celulosa e lignina, ademais de residuos de nitróxeno e minerais. Esta determinación é máis precisa que a determinación de FND, pero é moi importante que se realice de forma secuencial, sobre o residuo da FND, pois doutro xeito o seu valor pode estar sobreestimado pola presenza de residuos de pectinas e outros compoñentes que se solubilizan na FND pero non na FAD.
Nunha análise avanzada teremos:
• FAD, fibra ácido deterxente
• aFND, fibra neutro deterxente realizada con amilasa
• aFNDmo, fibra neutro deterxente realizada con amilasa e sen cinzas
A fibra neutro deterxente realizada con amilasa e sen cinzas é moi importante na análise dunha ensilaxe de herba na que por diferentes motivos na súa realización contén unha cantidade elevada de cinzas procedentes da colleita.
O DESENVOLVEMENTO DO MODELO CORNELL NA UNIVERSIDADE DE WISCONSIN FIXO QUE OS LABORATORIOS DOS EE. UU. DEDICASEN TEMPO E ESFORZO AO DESENVOLVEMENTO DE ECUACIÓNS PARA UTILIZAR VÍA NIR DA DIXESTIÓN DE FND A DIFERENTES HORAS
Azucre(CSE)2,802,222,22 Azucre(CSA)4,123,223,70 (aFND-aFNDmo)3,24,765,1
No caso do ensilado 3 temos unha diferenza de 5,1 puntos entre as dúas determinacións, o cal fai moi importante considerar un valor ou outro á hora de realizar o racionamento. Ademais, este aspecto tamén inflúe sobre a dixestibilidade da FND, xa que as cinzas nunca van ser dixeribles, polo que estaremos infravalorando a dixestibilidade.
A determinación das diferentes fibras nunha forraxe ou ensilado está
moi condicionada polo armazón celular dos diferentes segmentos de celulosa, lignina e hemicelulosa como se pode apreciar na imaxe anterior.
Presentación dunha análise avanzada dun ensilado de pradeira para os carbohidratos
Ser altamente eficiente en la producción de leche requiere un enfoque estratégico y las herramientas adecuadas. Optimiza la producción de ensilado y maximiza el valor de tu forraje con los inoculantes MAGNIVA ™ de Lallemand Animal Nutrition, científicamente probados.
Nuestra línea de inoculantes premium para forraje protege el valor de tu forraje en dos puntos críticos: fermentación y estabilidad en el desensilado. Como especialistas en fermentación microbiana, Lallemand Animal Nutrition te ofrece soluciones específicas para los desafíos, optimizando el proceso y preparándote para ganar.
Información sobre nuestra gama de inoculantes para forraje: Un manual para el control de su ensilado:
GRAXAS
Tamén unha análise avanzada nos vai dar o extracto etéreo da mostra, pero, ademais, o contido dos diferentes ácidos graxos que o compoñen: mirístico, palmítico, esteárico, oleico, linoleico e linolenico; este aspecto faise cada vez máis importante cando queremos producir leite cun obxectivo industrial concreto. Por tanto, é un valor engadido dunha análise avanzada.
Exemplo:
A partir do contido de extracto etéreo e do perfil dos ácidos graxos, o laboratorio Rock River calcula o RUFAL, é dicir, a carga ou o valor de ácidos graxos insaturados no rume.
Como podemos apreciar, as diferenzas son elevadas entre ensilados de pradeira, por iso debemos analizar e buscar o que máis non interesa. Pero se todo é importante nunha análise avanzada dun ensilado de pradeira, quizais polo que comezou a destacar sexa pola dixestión de nutrientes.
DIXESTIÓN DE NUTRIENTES
A dixestión da FND na última década foi considerada algo moi importante para poder entender mellor os procesos de dixestión da ración, pero no laboratorio son análises longas no tempo e dificultosas, sometidas a moitas variacións dependentes de axentes externos e que fixeron difícil a súa implementación dunha forma rutineira. No entanto, o desenvolvemento do modelo de Cornell na Universidade de Wisconsin fixo que os laboratorios dos EE. UU. dedicasen tempo e esforzo ao desenvolvemento de ecuacións para utilizar vía NIR da dixestión de FND a diferentes horas, dándonos unha información moi exhaustiva do proceso dos diferentes ensilados no rume.
O exemplo dunha análise avanzada para a dixestión de nutrientes é o seguinte:
Como vemos, preséntanos a dixestibilidade da FND a 12, 30, 48, 120 e a 240 horas. Unhas formarán parte do pool lento e outras do pool rápido; ademais, para 30, para 120 e para 240 dános o dato da dixestibilidade sen cinzas:
tFDND3070,84
tFDND30mo73,28 tFDND12082,26 tFDND120mo84,74
tFDND24083,31 tFDND240mo85,80
A diferenza da dixestibilidade da FND ao non considerar as cinzas increméntase en 2,5 puntos; non se incrementa, simplemente é máis real. Outro dato que nos achega é a cantidade de fibra neutro deterxente que non se dixire ás 30 horas e ás 240 horas (uFND 30, uFND 240). Esta é unha determinación mellor para valorar a calidade dun ensilado de pradeira fronte ao valor de lignina que consideran algúns autores.
AÍNDA QUE A CANTIDADE DE INFORMACIÓN É MOI ELEVADA, A TECNOLOXÍA NIR E O AVANCE DA INFORMÁTICA FAN QUE POIDAMOS DISPOR DESTA ANÁLISE EN POUCAS HORAS
Comparación da fracción de graxas de 3 ensilados de pradeira
Graxas
Ensilado 1Ensilado 2Ensilado 3
Extractoetéreo2,793,083,89 Ácidostotais1,601,522,04
Mirístico(C14:0)0,661,451,02
Palmítico(C16:0)16,7916,9613,57
Esteárico(C18:0)1,042,100,80
Oleico(C18:1c9)11,519,379,17
Linoleico(C18:2c9,12)33,0827,1328,48
Linolénico(C18:3c9,12,15)23,1939,2642,75 RUFAL67,7875,7680,40
Altre S.L.
C/ Tarbes nº10 entreplanta
22005 HUESCA
tlf: 974 231 664
www.altre.es
e-mail: ventas@altre.es
RepResentante en españa
Comparación da dixestión de nutrientes de 3 ensilados de pradeira
tFND1225,0534,7418,81
tFND3058,6165,3251,43
tFND4870,3085,8461,87
tFND12071,0086,8264,06
tFND24071,6989,0764,92
tFND30mo61,9268,4954,28
tFND120mo73,9189,3566,72
tFND240mo74,5891,5367,56
uFND30,%MS21,6915,4129,09 uFND
A diferenza de fibra neutro deterxente que non se dixeriu ás 240 horas pon de manifesto claramente a diferenza de calidade destes tres ensilados de herba.
A análise avanzada dun ensilado de pradeira realizado en Rock River Laboratory Spain tamén nos dá a dinámica de degradación da FND e a introdución dun concepto novo TTNDFD, % aFND (dixestibilidade da FND no tracto total) que foi desenvolvido pola Universidade de Wisconsin (David Combs) e Rock River (John Goeser), é un índice que combina a dixestibilidade da FND a diferentes horas e a fracción non dixerible ás 240 horas, ambos os autores consideran que un cambio na dieta de 2-3 unidades de TTNDFD producen un cambio de 0,5 kg de leite na mesma dirección.
Valores de kdFNd e TTFDND para os tres ensilados anteriores
Ensilado 1Ensilado 2Ensilado 3
TTFDND, %FND45,9562,1739,30
Dinámica FNDkd, %horas 5,396,264,95
De novo, estes parámetros marcan as diferenzas entre os tres ensilados. As recomendacións dos autores para TTNDFD son as que aparecen na guía de valores para dixestibilidade TTNDFD.
Guía de valores para dixestibilidade da FND no tracto total (TTNDFD)
Silomillo47,041,836,7
Herba,herbasecaousilo54,046,539,0 Alfalfa,herbasecaousilo50,644,538,5
Mesturadeforraxes54,046,539,0
Sorgo,pastodeSudán,cereais (herbasecaousilo)53,043,235,2
DesenvoltapoloprofesorDavidCombs,UniversidadedeWisconsin.RevisadaporJacobKarlen&JohnGoeser(RockRiverLab)para forraxes,novembro2020
Valores medios de mostras de silos de herba analizados entre o 01/05/2021 e o 10/03/2022 en Rock River Spain
Análiseavanzada,N=2.102mostras
1. Unha análise avanzada dun ensilado de pradeira achega unha cantidade de información moi grande, que nos levará a coñecer tanto a calidade nutricional do noso ensilado coma o seu comportamento no animal.
2. Aínda que a cantidade de información é moi elevada, a tecnoloxía NIR e o avance da informática fan que poidamos dispor desta análise en poucas horas.
3. A análise avanzada dun ensilado de pradeira pódenos axudar a tomar decisións para mellorar nas próximas campañas.
NOTA DA AUTORA
A primeira parte deste estudo está publicada en Vaca Pinta, n.º 29, páxs. 122-125
NANTA DAIRY
En Touro (A Coruña) se encuentra
Finca La Asunción, la granja de vacas de leche de Santiago García, quien nos abre las puertas de su negocio para contarnos cómo en los últimos años ha ido incorporando distintas soluciones y propuestas de Nanta para el cuidado y la alimentación de su recría y de sus animales en producción.
■ Ubicación: Touro (A Coruña)
■ Propietario: Santiago García Souto
■ Empleados: 4
■ N.º total de animales: 300
■ Vacas en ordeño: 160
F■ Recría: 120
■ Media de producción: 42-43 kg/vaca/día
■ Porcentaje de grasa: 4 %
■ Porcentaje de proteína: 3,57 %
■ Recuento celular: 150.000-210.000 cél./ml
inca La Asunción comenzó a funcionar como ganadería de leche en los años sesenta con una decena de animales en producción de mano de los padres de Santiago García. En el año 1985 comenzaron con la importación de vacas de países europeos para la venta en España (lo que ocupa buena parte de su trabajo hoy en día) y, desde inicios de los 90, manejan el mismo número de cabezas: en torno a 300 animales.
LA GENÉTICA Y EL MANEJO, EN LA BASE
Afirma este ganadero que la genética es la base de todo. “Para mí los pilares principales dentro de una explotación son la genética y el manejo, el bienestar. Si cuidas de esos parámetros, al final tendrás animales longevos, saludables y rentables, que es lo que realmente nos interesa”, explica. En esta línea, apunta García que la recría es el punto de partida esencial. “Aquí la recría es fundamental; creo que los primeros seis meses de vida del animal son los más importantes y los que van a condicionar toda su vida”.
En lo que se refiere al aprendizaje derivado de emplear el programa Prima de Nanta, remarca la necesidad de hacer
un encalostrado fuerte desde el principio. “Aprendimos que las terneras, si nacen saludables, son capaces de tomarse tranquilamente los primeros días de vida entre 7 y 9 litros, y así es como conseguimos que, cuando lleguen a la amamantadora, puedan tomar a lo largo del día hasta 16 litros, algo que para nosotros era impensable antes de empezar con este sistema”, comenta.
Antes de pasarse al Prima, hace ahora dos años, en esta granja hacían dos tomas al día, “que eran ocho litros más o menos, cuatro por toma”, con destete a los 60 días. Hoy están haciendo seis tomas diarias, con medias de 14 a 16 litros de leche y con un destete a los 90 días. “Los pesos son totalmente diferentes, en el momento de destete podemos estar en torno a los 125-135 kilos, pero es cierto que el método, el sistema de alimentación, de ingesta de leche, la concentración, etcétera también son distintos. Hemos duplicado la cantidad de leche, triplicamos las tomas, la ingesta ha aumentado mucho… Estamos consiguiendo animales que nada tienen que ver con los parámetros en los que nos movíamos hace dos años”, expone García.
“Estamos consiguiendo animales que nada tienen que ver con los parámetros en los que nos movíamos hace dos años”
A estos buenos datos ha contribuido, así mismo, la instalación de una amamantadora hace también un par de años, que los ha ayudado a eliminar la competitividad entre animales y, en general, a conseguir unos desarrollos finales muy superiores. “Tenemos unos crecimientos muy superiores, lo que nos permite inseminar mucho antes y lograr una media al parto entre 20 y 22 meses, con los tamaños y con el desarrollo ideal para esa edad”, destaca Santiago.
CLAVES PRIMA EN LA ASUNCIÓN
“Santi tiene muy claro lo que quiere de sus terneras y eso hace que la evolución en la instalación del programa Prima sea más efectivo”, señala David Otero, técnico de vacuno lechero de Nanta, quien apunta como factor esencial en esta granja el especial cuidado que ponen en la higiene.
Por genética, los animales de La Asunción son de un tamaño superior a la media al llegar a la edad adulta, lo que también implica que las terneras tienen necesidades mayores en lo que a su alimentación se refiere, algo que tuvieron en cuenta al comenzar con el Prima para poder alcanzar los crecimientos que buscaban. “Fue necesario abrir mucho la leche ad libitum en la primera etapa para ser capaces de cumplir con los requerimientos de estas terneras”, recuerdan.
Los principales cambios que se implementaron en La Asunción con la implantación del Prima estuvieron relacionados con el cambio de ubicación de la amamantadora para evitar corrientes de aire, que estaban provocando muchos problemas respiratorios –ahora están en una zona con un sistema de ventilación forzada negativa, lo que ayuda a mantener el aire en unos estándares de calidad muy elevados–; hacer un encalostrado con más cantidad y mayor asiduidad, y con la edad de entrada en la nodriza. “Entran un poco más tarde de lo que estamos acostumbrados, a 20 días, y eso nos llevó a tener que incrementar la cantidad de leche que toman las terneras antes para que pasen a la amamantadora con una condición corporal lo suficientemente buena y que el estrés del cambio no les provoque una bajada en la inmunidad”, explica Otero.
El objetivo central en esta ganadería era conseguir animales lo más eficientes posible y, para ello, han seguido una cadena de trabajo muy clara: “Santi quiere inseminar pronto, para lo que necesita hacer las cosas muy bien desde el principio, y lo está logrando. Le están pariendo las novillas a 21 meses y poco, y son animales que están picando
45 litros (si bien es cierto que sus animales adultos son un poco distintos al estándar)”, cuenta el técnico de Nanta.
Ahora, su intención es continuar este camino y ver hasta dónde son capaces de llegar –en este momento, están haciendo inseminaciones a 10 meses–, “sin jugarnos ni la producción ni la salud de la vaca, evidentemente”, puntualizan.
“La ganancia del ganadero siempre está en no tener problemas y esa era la meta que tenía cuando empecé con el Prima”, añade García. “Nuestra sorpresa fue el gran crecimiento de los animales y cómo alcanzaron una capacidad de ingesta que nunca pensé que podrían tener. Enseguida ves que te devuelven esta inversión traducida en bienestar, desarrollo, salud…. Todo eso crea una armonía en las terneras que también te da a ti tranquilidad”, explica García.
“Antes en prestarter y en starter utilizábamos piensos en harina y lo cierto es que, en estos animales, que normalmente tienen mucha saliva, mucha baba, no funcionan tan bien como los granulados o con maíz extrusionado, con copos, etc”.
Tras pasarse a la gama de piensos del programa Prima, han notado que ha mejorado la conservación del concentrado, lo que ha contribuido al aumento de la ingesta. “No obstante, hay que valorar que este sistema de alimentación va más allá del concentrado, ya que se acompaña de una teoría que hay que poner en práctica para que realmente todo el concepto funcione”, recuerdan en Finca La Asunción.
En cuanto a los factores clave del pienso para robot, destacan en La Asunción que “es muy importante que sea un pienso apetitoso, porque el animal no acude al robot per se para ser ordeñado, sino para comerlo”, y también remarcan la granulación: “No deben ser granos demasiado finos, ni demasiado arenosos, para que no se tupan los sinfines”. Teniendo en cuenta, entre otros aspectos, su media diaria de ingresos al robot (de 3,2), en esta granja se muestran muy satisfechos en este sentido.
ROBOTIZAR PARA AVANZAR
Hace algo más de dos años que en Finca La Asunción comenzaron la transición al ordeño con robot: a finales de 2019 instalaron la primera unidad y, en agosto de 2020, la segunda. “Tenemos que pensar que el mundo progresa y, si no queremos quedarnos obsoletos, tenemos que engancharnos a ese progreso”, explica el propietario de esta granja, quien alude a los grandes avances en robotización que había visto en muchas ganaderías, principalmente alemanas y holandesas, como el empuje definitivo para dar el paso. La mejora en el bienestar animal, el aumento productivo y la reducción del trabajo físico en aras de un perfil de empleado más técnico son algunos de los factores que señala García como ventajas tras robotizar.
Además, también cuentan con un nuevo sistema de alimentación robotizada, de manera que los animales en producción reciben la mitad de la ración en el robot y la otra mitad se les reparte, dividida en seis pasadas, a lo largo del día. “Al encontramos con estos dos frentes abiertos fue cuando recurrimos a los técnicos de Nanta, que nos asesoraron y nos ayudaron a buscar ese equilibrio para que el animal se adaptase”, cuenta Santiago. El proceso de adecuación duró unos siete meses y, visto ya con algo de perspectiva, en esta granja lo califican de exitoso: “El bienestar ha mejorado de forma impresionante, los problemas metabólicos prácticamente han desaparecido y la estabilidad de los animales y en el trabajo que tenemos ahora hace que el esfuerzo inicial mereciese la pena”, asegura.
A las pocas semanas de comenzar con el primer robot, García se reunió con los técnicos de Nanta para conocer en detalle su sistema de trabajo. “Hablamos del programa, de los proyectos que tenían dentro de la empresa, y nos entendimos, supieron captar el concepto de explotación que yo tengo y al que quería llegar y decidimos trabajar juntos para conseguir las metas que hoy estamos logrando”, cuenta.
TRABAJAR EN COORDINACIÓN CON LOS TÉCNICOS
Nanta trabaja en la preparación tanto de una ración de forraje con un concentrado adaptado a cada ganadería como de un pienso de robot que garantice una cierta dureza y apetecibilidad. Para ello, los técnicos realizan un estudio pormenorizado de las particularidades de cada caso teniendo en cuenta los nutrientes y la analítica de los subproductos de que disponga la granja en ese momento. “En nuestro caso, que intentamos tener una producción de forrajes estable durante todo el año para que no se resienta la producción y, una vez que el técnico valoró todos esos datos, fue cuando realmente se pudo hacer una ración personalizada a nuestras demandas”, explica.
En lo que se refiere a la importancia de la sintonía ganadero-técnico dice Santiago García que es algo “imprescindible”. En este sentido, en lo que se refiere al equipo de Nanta con el que trabaja –tres técnicos y un comercial–afirma que tienen un entendimiento perfecto. “Ante cualquier problema, de forma inmediata se presentan aquí, utilizan toda la técnica que puede aportar Nanta y realizan el acompañamiento hasta dar la solución al problema de la manera más beneficiosa para ti y para las vacas; creo que es importantísimo poder trabajar con un equipo de esta calidad y, sobre todo, con esta entrega”, valora.
Los animales en producción reciben la mitad de la ración en el robot y la otra mitad se les reparte, dividida en seis pasadas, a lo largo del día
Desde los inicios de la instalación generalizada de sistemas de ordeño robotizado en todo el país, Nanta trabaja en la implantación de una solución integral de alimentación en robots. El objetivo primordial es ayudar al ganadero a optimizar de la mejor manera su robot, lo que al final se traduce en contribuir a que mejore la rentabilidad de la granja. Para ello se basa en tres pilares fundamentales. Los presenta José Ángel Bonhome, director general adjunto de Nanfor en Galicia y responsable técnico del vacuno lechero.
f El primer pilar, el más importante, es el asesoramiento técnico. Los técnicos de Nanta tienen una formación extraordinaria en alimentación y manejo de los robots, lo que ayuda a optimizar el rendimiento del sistema en la granja.
f Un segundo pilar es una alimentación personalizada. Manejan, por una parte, una ración de forraje con un concentrado adaptado a cada granja, y, por otra, un pienso de robot adecuado que garantice una cierta dureza y apetecibilidad, lo que se traduce en conseguir que las vacas vayan más al robot y, por tanto, se ordeñen más.
f Por último, realizan un análisis pormenorizado de todos los datos del robot. Esto permite establecer una serie de mejoras para poder sacar el mayor rendimiento de la máquina para el ganadero.
Na última década tense falado moito do benestar animal, pero quizais demasiado pouco do benestar humano. Na actualidade os problemas de benestar laboral cústanlles ás empresas miles de millóns de euros. Os negocios gandeiros, e concretamente nas granxas de vacún leiteiro, son un dos retos cos que nos enfrontamos acotío.
Manuel Morales Gamazo OcevaSC
Nun sentido amplo, a definición de ‘benestar’ aséntase sobre os piares básicos: comodidade e saúde. A comodidade defínese como aquela situación que nos permite estar a gusto nun ambiente agradable para desenvolver calquera actividade de carácter lúdico ou laboral. En canto á saúde, a definición da OMS é moi descritiva, sendo “o estado de completo benestar físico, mental e social dun individuo. Non soamente a ausencia de enfermidade”. Estes dous termos están intimamente relacionados e son conceptos imprescindibles para entender o problema.
Antes de abordar o tema principal deste artigo, permítome facer algunhas consideracións:
• O ser humano pasa aproximadamente un terzo do seu tempo no posto de traballo.
• O posto de traballo é moito máis que o medio do que nos valemos para manter economicamente as nosas necesidades vitais.
• A empresa non soamente é o lugar onde realizamos a nosa actividade diaria; tamén nos relacionamos e interaccionamos con outras persoas. Volvendo ao primeiro punto, se pasamos tantas horas traballando... por que non transformalo nunha fonte de satisfacción? Hai que evitar a identificación de traballo con rutina e obriga e integralo dentro do concepto de desenvolvemento persoal. Isto non é específico do sector leiteiro; segundo mostran os datos, máis do 80 % dos traballadores non son felices no traballo e case a metade das empresas, o 46 %, non fan nada para mellorar a situación dos seus empregados, a pesar
da cantidade de estudos que sosteñen a evidente relación entre o benestar laboral e o rendemento profesional. Chegados a este punto, debemos acuñar outro termo: ‘benestar sociolaboral’, entendido como o estado de satisfacción que logran os empregados no exercicio das súas funcións, produto dun ambiente laboral agradable e do recoñecemento do seu traballo, o cal lles repercute no seu propio benestar social e familiar. Non debemos confundir traballo con emprego; o traballo é unha tarefa que non necesariamente lle dá ao traballador unha retribución económica, mentres que o emprego, pola súa banda, é unha posición ou cargo que un individuo ocupa nunha empresa ou institución, onde o seu traballo (físico ou intelectual) é debidamente remunerado. O concepto de emprego, neste sentido, é moito máis recente que o de traballo, pois xurdiu durante a revolución industrial e expandiuse xunto co capitalismo.
AÍNDA QUE TEÑAMOS AS MELLORES INSTALACIÓNS E EQUIPOS TECNOLÓXICOS, A MELLOR XENÉTICA E O MELLOR ALIMENTO, SE NON TEMOS AO MELLOR PERSOAL, ISTO NON NOS SERVE DE NADA
En definitiva, abordar o benestar das persoas nas nosas empresas leiteiras do século XXI significa entender estes conceptos, interiorizar que o traballo lles dá posibilidades aos homes e mulleres para lograr os seus soños, alcanzar as súas metas e obxectivos de vida, ademais de ser unha forma de expresión e de afirmación da dignidade persoal, fai que o individuo actúe, propoña iniciativas e desenvolva e mellore as súas habilidades.
O traballo ensínalle ao home a vivir e compartir con outras persoas, a desenvolver conciencia cooperativa e a pensar no equipo e non só en si mesmo. Serve para que as persoas aprendan a facer as cousas cun obxectivo determinado, xa desde a escola. Grazas ao traballo, o ser humano comeza a conquistar o seu propio espazo, así como o respecto e a consideración dos demais, o cal, ademais, contribúe á súa autoestima, satisfacción persoal e realización profesional.
As dificultades que temos nas granxas para recrutar traballadores, formalos e fidelizalos teñen moito que ver coa falta de motivación, a pouca cualificación, a falta de organización etc., e estes facto-
res vannos influír en todas as áreas de produción (muxido, alimentación, saúde, reprodución etc.). En resumo, aínda que teñamos as mellores instalacións e equipos tecnolóxicos, a mellor xenética e o mellor alimento, se non temos ao mellor persoal, isto non nos serve de nada.
O benestar sociolaboral e a xestión dos recursos humanos deberían ser unha materia imprescindible na formación de veterinarios, enxeñeiros agrónomos e todo aquel persoal que pretenda algún día ter responsabilidades á fronte dunha empresa agrogandeira.
Pódese caer na tentación de pensar que isto é soamente para as granxas grandes, pero debería ser igual, ou máis importante, para as granxas familiares se se quere ter traspaso xeracional. Preguntémoslles aos mozos e ás mozas cales son os seus obxectivos vitais e seguramente atopemos as respostas que necesitamos. Para as xeracións pasadas ter moito traballo era sinónimo de éxito profesional. Quizá hoxe en día este mesmo éxito comece a medirse en tempo: tempo libre, de calidade e con recursos para gozalo.
Se traballando en benestar animal conseguimos altas produtividades e maior rendibilidade, por que non facelo tamén coas persoas? A granxa é un ecosistema formado polos seres vivos, os elementos non vivos do ambiente e a relación vital que se establece entre eles. O programa de benestar sociolaboral debe partir das necesidades reais dos traballadores e para iso cómpre realizar un bo diagnóstico. A empresa debería cubrir, na medida do posible e de acordo cos recursos dispoñibles, todas estas necesidades. Por suposto, todo programa require un investimento, pero este non sempre ha de ser económico. Pode ter a forma de compromiso, recoñecemento, satisfacción etc.
Desde o punto de vista do empresario conseguir o obxectivo do que estamos a falar pasa por traballar en dúas áreas fundamentais, benestar físico e benestar emocional. Vémolo a continuación.
A. BENESTAR FÍSICO
1. Zona de traballo
a) Permitirlle ao traballador atoparse fisicamente a gusto: luz, temperatura, humidade etc. serán factores a ter en conta.
b) Facilitar e manter roupa e ferramentas adecuadas ao labor esixido.
c) Adaptar as instalacións ás persoas e ás circunstancias da zona na que se localiza a granxa (clima, nivel cultural, ofertas de traballo etc.).
A sala de muxido é un dos lugares onde máis tempo pasan os traballadores, por iso debemos coidar o deseño en canto a orientación e illamentos, deseño dos fosos de muxido, anchuras e alturas etc.; chans antiescorregadizos non só para as vacas, tamén para as persoas; altura de fosos de muxido e facilitade en canto ás posicións ergonómicas para os muxidores.
Os patios onde se efectúan labores de manexo reprodutivo e sanitario de animais tamén merecen especial atención. Hai que ter en conta a suxeición segura dos animais, chans antiescorregadizos e ausencia de desniveis, que faciliten estas tarefas. Sería ideal ter compartimentos específicos para estas tarefas, pois todo iso aforra moito tempo e posibilidades de accidentes.
Área de alimentación: nas zonas de elaboración de alimentos tamén buscaremos o benestar dos traballadores, han de ser zonas amplas, evitar ruídos innecesarios, maquinaria en bo estado e protocolos claros de como elaborar as diferentes racións.
Respecto da maquinaria: débeselles prestar especial mención aos protocolos e sistemas de seguridade actualizados e revisados.
Área de manexo de produtos químicos e farmacolóxicos: estas serían zonas de máximo risco, onde debemos ter os operarios mellor formados e informados, proporcionarlles material de protección, como lentes e máscaras, imprescindibles para o manexo de ácidos e álcalis nas zonas de limpeza e desinfección; facer pequenos cursos de formación, motivación e avaliación periodicamente e, por suposto, ter establecidos protocolos de actuación, protocolos de emerxencia e primeiros auxilios: que non se nos esqueza que o máis importante que ten o ser humano é a saúde.
Segundo os estudos da Rede Europea da Promoción e Saúde no Traballo, por cada euro investido na promoción da saúde dos empregados a empresa recupera entre 2,5 e 4,8 euros de beneficio en absentismo laboral.
2. Zonas de tránsito, aseo e vestiarios Moverse pola granxa non debe converterse nunha carreira de obstáculos. Os traballadores teñen que atopar facilidades para deambular entre as diferentes áreas de traballo. É fácil e barato á hora de proxectar as instalacións deixar previsto os pasos para as persoas; iso achegará comodidade no traballo e evitará lesións e/ou accidentes.
Tamén durante a xornada de traballo o operario ha de transportar materiais, alimentos, animais recentemente nados etc. Facilitemos eses labores tendo as ferramentas adecuadas: carretillas en bo estado e cubos de materiais que faciliten limpeza e desinfección.
En canto aos aseos e vestiarios, na miña opinión son zonas imprescindibles nas
SE TRABALLANDO EN BENESTAR ANIMAL CONSEGUIMOS ALTAS PRODUTIVIDADES E MAIOR RENDIBILIDADE, POR QUE NON FACELO TAMÉN COAS PERSOAS?
instalacións das granxas actuais, así como o seu mantemento en óptimas condicións. Debemos proporcionarlle ao traballador facilidades para o coidado persoal; iso dignificará a profesión e mellorará a imaxe social.
3. Zonas de descanso e esparexemento En todas as empresas deberían existir espazos de descanso e esparexemento, pois iso mellora a interrelación das persoas, aumenta a motivación e faralles sentir que o seu traballo é valorado e recoñecido.
Un pequeno local ou cuarto onde os traballadores poidan comodamente tomar un café, o bocadillo de media mañá ou, simplemente, comentar incidencias do traballo ou noticias cotiás, dálles
�Todas las vacas necesitan metionina!
- Más leche, más proteína, más grasa.
- Mayor disminución de los trastornos metabólicos en el periodo de transición.
- Mejora la eficiencia reproductiva: salida en celo y gestaciones a término. De la manera más rentable posible.
Confía en Adisseo, líder mundial en nutrición con aminoácidos en rumiantes desde los 90s. Contacta hoy mismo con nuestro equipo técnico.
+34 974316092
@ Info.nasp@adisseo.com
ruminants.adisseo.com/es/
En múltiples estudios universitarios y pruebas de campo, el uso de Smartamine® M o MetaSmart® para equilibrar la dieta, y la incorporación de RumenSmart™ a las raciones, ha demostrado:
solidez aos equipos e xera confianza benestar entre os operarios e responsables da explotación. Estas zonas poden aproveitarse para organizar reunións de formación, reciclaxe e motivación. O obxectivo é demostrarlles ás persoas que che importan, creas interese, controlas, facilitas relacións e creas vínculos.
4. Domicilio dos traballadores
Atopar operarios con domicilio próximo sempre facilita o benestar. Se para chegar ao posto de traballo teñen desprazamentos longos, isto afectará ao rendemento e terán sensación de cansazo. Interprétase traballo desde que saímos de casa ata a volta. Nestes casos e dentro das posibilidades podemos optar por negociar quendas de traballo, compensacións económicas ou de tempo libre, facilitar atopar domicilios máis próximos etc.
A posibilidade de ter o domicilio na propia explotación xera moitas controversias por parte de expertos en xestión de persoal. En xeral e salvo imperiosa necesidade, non se aconsella. Desconectar do ambiente laboral é sempre saudable física e psicoloxicamente.
5. Xestión do tempo libre
No presente non podemos falar de benestar laboral sen tratar o tema do tempo libre. Organizaremos a granxa co obxectivo de aumentar eficiencia e eficacia da man de obra, pero tamén buscando facilitarlle o tempo libre que corresponda. Vacacións, fins de semana, días festivos... Para conseguilo planificaremos ben as tarefas, os protocolos, as quendas de traballo e os de substitución. Na medida do posible, buscaremos xornada continua para poder conciliar a vida laboral e familiar.
Descansar é unha necesidade de todo ser vivo, física e emocionalmente imprescindible.
B. BENESTAR EMOCIONAL
O conxunto de aspectos do ambiente físico que se mencionaron anteriormente conduce a satisfacer as necesidades básicas do ser humano: sentirse seguro, estar protexido, estar cómodo e sen perigos no seu posto de traballo.
Outro tipo de necesidades como as de alimento, sono, vivenda etc. son necesariamente satisfeitas coa retribución que é inherente ao propio traballo.
Segundo A. Maslow na súa teoría da “xerarquía de necesidades”, estas son as necesidades máis básicas de todo ser humano, e só unha vez satisfeitas estas, xorden outras de carácter superior (ver figura 1).
Entón, que máis necesita o ser humano actual no seu posto de traballo? A resposta hai que buscala na nosa capacidade emocional, o traballo non ha de ser unicamente un medio para conseguir un fin (o diñeiro necesario para subsistir); o óptimo sería que o propio traballo fose un fin en si mesmo, é dicir, ha de provocar satisfacción no que o desenvolve.
A satisfacción é unha emoción e, como tal, difire a maneira de alcanzala entre distintos individuos. Con todo, hai algunhas variables comúns que facilitan a satisfacción laboral nos seres humanos.
O recoñecemento dos méritos, as achegas e o traballo ben feito xera autoestima e confianza nun mesmo. A simple felicitación e agradecemento dun xefe ante un traballo ben feito pode ter gran valor motivador. Son importantes as formas, as felicitacións son máis produtivas se se fan publicamente, os aper-
DEBEMOS PROPORCIONARLLE AO TRABALLADOR FACILIDADES PARA O COIDADO PERSOAL; ISO DIGNIFICARÁ A PROFESIÓN E MELLORARÁ A IMAXE SOCIAL
cibimentos mellor de forma privada; non é necesaria a humillación.
Tamén o traballo debe ser un factor de autorrealización, é dicir, un medio mediante o cal desenvolvemos as nosas capacidades e potencial. Temos que ser capaces de ofrecerlles aos nosos empregados capacidade de crecemento profesional: aumentar as capacidades, incluílos en traballos máis complexos e importantes etc.
Pode ser interesante o feito de facer sentir ao traballador como parte de algo máis complexo, un grupo ou unha explotación, facelo partícipe de que forma parte do noso equipo e o seu traballo pode repercutir directamente no obxectivo común. Iso pode provocar maior implicación e motivación.
Así mesmo, podemos fomentar o interese dos traballadores proporcionándolles unhas metas concretas e definidas, informándolles razoadamente do porqué realizan a tarefa asignada; desta maneira atoparanlle sentido ao seu traballo e, unha vez acabado, é máis probable que se sintan orgullosos e satisfeitos.
Tamén é valorado positivamente polo traballador o feito de dotarlle da formación necesaria na área onde desenvolve o traballo. Con pequenos cursos podemos incentivalo a desenvolver maior interese pola súa tarefa, así como proporcionar alternativas de como desenvolver a tarefa, que poden ser, ou non, máis eficientes que as anteriores. A formación é imprescindible na incorporación de novos traballadores e debe estar presente durante toda a vida laboral.
É importante dar unha valoración do desempeño ao propio traballador, así remarcaremos as tarefas que realizou correctamente e aquelas que non. Así saberá que o seu traballo importa e poderá mellorar naqueles aspectos
Robot de ordeño
Lely Astronaut A5
28 años de experiencia, conexión rápida, capacidad inigualable, software simple e intuitivo
Robot de alimentación
Lely Vector
Sencillez de instalación, flexibilidad de trabajo, recuperación de forrajes, ahorro de combustible
Para obtener más información sobre las innovaciones de Lely y beneficiarse del apoyo personalizado en tus proyectos, contáctenos en el +34 (0) 667949398
que consideremos necesarios. Debemos facelos partícipes dos éxitos, por exemplo, informalos da baixa mortalidade dos xatos debido ao bo manexo, alta calidade de leite por boas rutinas de muxido etc.
Como reflexión a todo o exposto, podemos dicir que as persoas, na sociedade na que vivimos, desenvolveron unha serie de necesidades engadidas ás clasicamente identificadas nun posto de traballo: gañar un soldo para prover as súas necesidades de poder comer, ter unha vivenda e atender a súa familia.
Actualmente o noso emprego ha de procurarnos un benestar emocional, que dependerá das necesidades individuais e da valoración persoal. Buscamos un emprego que nos motive non só desde o punto de vista laboral, senón tamén desde o punto de vista persoal, achegándonos capacidade de crecemento, autorrealización, no canto de aburrir e frustrar. É importante saber que os estados de ánimo se contaxian; se temos persoas nos equipos que transmiten optimismo, isto xerará un ambiente laboral que, sen dúbida, dará como froito mellorar a produtividade e rendibilidade.
RAZÓNS PARA UN DESPEDIMENTO
Antes de despedir un traballador, pensemos cales son as razóns que nos conduciron a esa situación. Na miña opinión, debemos esixir tres competencias: coñecementos, habilidade e actitude.
• O coñecemento sobre a actividade é básico para desempeñar calquera posto. Moitas veces o empregado non adquire o coñecemento porque non soubemos ensinar, aínda que algunhas outras veces porque foi incapaz de aprender.
• A habilidade para desempeñar o posto adquírese coa práctica unha vez que o empregado sabe como facer as
tarefas, pero depende da súa capacidade de adaptación e pericia para desenvolver a habilidade correctamente.
• A actitude é a máis importante dos tres, xa que ao empregado podemos ensinarlle, podemos axudalo no que adquire a habilidade, pero non podemos inxectarlle a actitude para facer o seu traballo.
Se algunha ou varias destas competencias non se cumpren, é sensato o despedimento.
Agora ben, o problema grave témolo cando nas nosas granxas hai moita rotación de persoal, absentismo e os traballadores abandonan voluntariamente o posto. Como empresarios, algo estamos a facer mal.
O propietario dunha granxa debe ofrecerlle á sociedade produtos alimenticios da mais alta calidade, producidos da forma máis sustentable posible, respectando o benestar animal e, por suposto, ofrecendo postos de traballo dignos, ben pagados e estar orgulloso de xerar benestar no espazo que lle rodea. O traballo é un produto máis que proporcionamos na nosa explotación. Busquemos a excelencia.
• Apliquemos o concepto de “ergonomía”, que significa buscar a maneira de que o posto de traballo se adapte ao traballador, en lugar de obrigar a este a adaptarse a aquel. Debemos facer todo o posible por suprimir do ámbito laboral as situacións que poidan provocar nos traballadores incomodidade, fatiga ou mala saúde. Investir en mellorar as condicións de traballo significa investir en mellorar o noso negocio e, sen dúbida, mellorar o noso propio benestar emocional e económico.
A FORMACIÓN É IMPRESCINDIBLE NA INCORPORACIÓN DE NOVOS TRABALLADORES E DEBE ESTAR PRESENTE DURANTE TODA A VIDA LABORAL
• Non debemos e non temos dereito a poñer os nosos mozos e mozas na tesitura de elixir un traballo que lles gusta (gandeiro) e/ou renunciar ao tempo libre e á sociedade do benestar que, por sorte, lles toca vivir.
Miquel Àngel, Serrat Julià. Liderando el ¿bienestar? Laboral: orden o caos. J.M BoschClima Clima y Ambiente laboral en granjas de cerdos Autor: Jorge Antonio Perea Gayosso El bienestar en el trabajo: cómo automotivarnos. Leocadio Martín Borgesi cado de Trabajo.- Ciencia y salud.
Bienestar de las personas en granjas de vacuno lechero. Ruminews (sept-19). Autor. Manuel V. Morales Gamazo (Oceva S:C).
The Human Side of Enterprise. Hill Mc Graw.
Work and the Nature of man (World Publishing go.)
Gestión de recursos Humanos (Michael Beer)
Administración de Personal y Recursos Humanos. William B. Werther Jr. y Keith Davis. Quinta Edición. Ed. Mc. Graw Hill. ... Explotaciones en Crecimiento. Organizando el Trabajo. (José Mª Pont Camps) VIII Congreso Internacional de Medicina Bovina. Anembe
Capital humano: 52 casos prácticos; Manual de supuestos prácticos sobre recursos humanos y procesos organizacionales, Joan Boada I Grau, director.
Gestión Estratégica de Recursos Humanos.
AEDIPE-DEUSTO
Diccionario Báscico de RRHH (Harper/ lLinch)
Mercuri Internacional ( www,mercuri-int. com) (info@mercuri-int.com)
Manejo de los RRHH una parcela en la producción lechera ( Miquel Collell . B & M) Master en Asesoria y Gestión de Explotaciones lecheras (U.A.B).
NOTA DOS AUTORES
Artigo cedido por Virbac
• Vacuna de amplio espectro, cubre las principales diarreas neonatales
• Solo una dosis en la primovacunación = 3 ml
• Adyuvante bi fase: respuesta inmunológica rápida y duradera**
BOVISAN DIAR -Emulsión para inyección Composición Una dosis (3 ml) contiene: Rotavirus Bovino, inactivado, cepa TM-91, serotipo G6P1 (inactivado) ≥ 6.0 log2 (VNT)* Coronavirus Bovino, inactivado, cepa C-197 (inactivada) ≥ 5.0 log2 (HIT)** Escherichia coli, inactivado, cepa EC/17 (inactivada) expresado como F5 (K99) Adhesina ≥ 44.8 % de inhibición (ELISA)*** *VNT – test de neutralización del virus (serología de conejo inducida por 2/3 de la dosis de la vacuna) **HIT – test de inhibición de hemoaglutinación (serología de conejo inducida por 2/3 de la dosis de la vacuna) ***ELISA – Valoración inmunosorbente ligado a enzima (serología de conejo inducida por 2/3 de la dosis de la vacuna) Adjuvante: Montanida ISA 206 VG 1.6 ml Especies de destino: Bovino (vacas y novillas gestantes) Indicaciones de uso, inmunización activa, con el fin de conferir protección pasiva a sus terneros vía calostro/leche, para reducir la gravedad de la diarrea causada por rotavirus bovino, coronavirus bovino y el enteropatógeno E. coli F5 (K99) y reducir la eliminación del virus por los terneros infectados con rotavirus y coronavirus bovino . La inmunidad pasiva se inicia con el calostro y depende de si recibe suficiente calostro después del nacimiento. Vacunar solo animales sanos. Precauciones Para el usuario: Este producto contiene aceite mineral. La inyección/autoinyección accidental puede provocar un dolor e hinchazón severo, que en raros casos podría resultar con la pérdida del dedo afectado si no se da atención médica inmediata. Si el dolor persiste más de 12 horas después del examen médico, acudir de nuevo al médico. Reacciones adversas Frecuentemente hinchazón leve de 5-7 cm de diámetro en el sitio de la inyección y a veces acompañado inicialmente por un aumento de la temperatura local que se resuelve en unos 15 días. Puede observarse un ligero y transitorio incremento de la temperatura (hasta 0.8ºC) 24 horas después de la vacunación, que se resuelve dentro de los 4 días después de la vacunación. Posología: Administración im.. Una dosis en cada gestación, administrada en un periodo de 12 – 3 semanas antes de la fecha esperada del parto. Alimentación de calostro: La protección de los terneros depende de la adecuada ingesta de calostro de las vacas vacunadas. Si los terneros no consiguen suficientes anticuerpos por calostro poco después de que nazcan, tendrán fallos de transferencia pasiva de anticuerpos. Es importante que todos los terneros reciben una cantidad suficiente de calostro del primer ordeño en las primeras seis horas después del parto. Se recomienda que se alimenten de al menos 3 litros de calostro dentro de las primeras 24 horas y esta cantidad equivale aproximadamente al 10% del peso de un becerro. Tiempo de espera Cero días. Conservar en la nevera (2 - 8°C). Proteger de la luz. No congelar. Formatos: 15 ml (5 dosis), 90 ml (30 dosis) y 450 ml (150 dosis) – Nº reg: 3301 ESP-Titular. FORTE Healthcare Ltd –Co Dublin (Irlanda) Medicamento sujeto a prescripción veterinaria. Administración bajo control o supervisión del veterinario
* Zuffa et al. 2019 Inmune response and efficacy of a new calf Scour vaccine inyected once during the last trimestre of gestation. ** AUCOUTURIER J. et al. Adjuvants designed for veterinary and human vaccines. Vaccines, 19, 2001, 2666-2672.
• Amplio margen de vacunación: de 3 meses a 3 semanas antes del parto En caso de duda consulte a su veterinario.
#YOSOYCAMPO ES UN PROYECTO IMPULSADO POR VIRBAC ESPAÑA CON EL FIN DE DAR A CONOCER Y DIVULGAR EL TRABAJO DE LOS PROFESIONALES DEL CAMPO, EN ESPECIAL VETERINARIOS, GANADEROS Y OTROS PROFESIONALES RELACIONADOS CON ESTE SECTOR.
#YOSOYCAMPO ES UN PROYECTO IMPULSADO POR VIRBAC
ESPAÑA CON EL FIN DE DAR A CONOCER Y DIVULGAR EL TRABAJO DE LOS PROFESIONALES DEL CAMPO, EN ESPECIAL VETERINARIOS, GANADEROS Y OTROS PROFESIONALES RELACIONADOS CON ESTE SECTOR.
“Hoxe en día non se pode ser ‘veterinario de todo’, porque o gandeiro xa non nos necesita para unha serie de cousas”
A raíz de la pandemia, y en concreto durante el confinamiento, quedó evidente que gracias a la labor de todos estos profesionales y a su trabajo diario pudimos seguir disponiendo de alimentos en nuestras mesas.
A raíz de la pandemia, y en concreto durante el confinamiento, quedó evidente que gracias a la labor de todos estos profesionales y a su trabajo diario pudimos seguir disponiendo de alimentos en nuestras mesas.
Francisco Álvarez Baldor (León) leva 32 anos dedicado á veterinaria e a maior parte do seu traballo estivo ligado á Asociación Frisona Vega Páramo (Afrivepa SC). Tamén imparte clases prácticas na Facultade de Veterinaria de León, onde estudou, e, como defensor de aplicar sobre o terreo os coñecementos teóricos adquiridos na carreira, oferta prazas de prácticas para o alumnado. Nesta nova entrega de #YoSoyCampo, Francisco reflexiona sobre como ve o futuro do seu sector.
Les debemos mucho a la gente del campo y se merecen nuestro apoyo, reconocimiento y homenaje, por eso queremos dotar de visibilidad y voz a dichos profesionales para conocer su día a día, sus historias, anécdotas, obstáculos y percepciones sobre el futuro de su profesión, escuchándoles a ellos directamente, porque no olvidemos que ellos son referentes de la salud y la productividad de nuestro país.
Les debemos mucho a la gente del campo y se merecen nuestro apoyo, reconocimiento y homenaje, por eso queremos dotar de visibilidad y voz a dichos profesionales para conocer su día a día, sus historias, anécdotas, obstáculos y percepciones sobre el futuro de su profesión, escuchándoles a ellos directamente, porque no olvidemos que ellos son referentes de la salud y la productividad de nuestro país.
Como empezou na veterinaria?
Eu quería ser enxeñeiro de Montes, porque son fillo do gar
maltratador de animais. O sector tratou de transmitirlle á sociedade o que fai, pero non foi suficiente. Durante a pandemia tivemos a posibilidade de mellorar a nosadía fallar. Aínda así, non fomos capaces de inculcar todo
Son un dos damnificados polo coronavirus. A miña muller e eu estivemos nove días moi enfermos na casa e eu pasei 19 días máis ingresado no hospital. Entrei saturando moi pouco osíxeno, pero o peor foi o factor psicolóxico ao ver tantos datos de mortes. Recibín moito apoio por partepañeiro Rubén Iglesias Álvarez, co que levo traballando 23 anos. O seu comportamento, así como o da maioría,
O futuro pasa pola especialización. Hoxe en día non se pode ser ‘veterinario de todo’, porque o nivel técnico do-
do a miña xeración acababa a carreira, o gandeiro sabíamentos é moito maior; por iso, debes ter o listón máis alto
Neste artigo presento os resultados do estudo levado a cabo con base nas granxas leiteiras no norte e o centro de México en 2020, onde se calculou a rendibilidade de arrefriar as vacas secas nas condicións deste sector.
Israel Flamenbaum CowCoolingSolutionsLtd.,Israel
As perdas de produción de leite nos meses de verán están relacionadas xeralmente co impacto negativo do estrés por calor na vaca en lactación. Nos últimos 40 anos foron realizados varios estudos en diferentes partes do mundo, nos cales se mostra que tamén as vacas secas se ven afectadas negativamente, cando se someten a condicións de estrés por calor. Estas perdas están relacionadas, principal-
mente, cunha menor produción de leite e sólidos na lactación posterior, así como cos trazos de fertilidade nas súas primeiras etapas. As vacas secas estresadas pola calor tamén sofren unha maior incidencia de enfermidades e trastornos metabólicos despois do parto (principalmente, debido á redución da función inmune da vaca). Todos estes cambios teñen lugar despois do parto e nas primeiras etapas da lactación posterior, aínda que ocorre no outono e principios do inverno, cando o estrés por calor xa rematou.
Na táboa 1 descríbese a lista de investigacións sobre a mitigación do es-
trés por calor das vacas secas. Como se pode apreciar, na maioría dos estudos o efecto positivo de arrefriar as vacas secas na súa produción en lactación posterior compárase co das vacas que só reciben sombra. Os estudos leváronse a cabo en diferentes condicións climáticas (rexións secas e húmidas) e mediante o uso de diferentes métodos de arrefriamento (arrefriamento directo, combinando aspersión e a ventilación forzada, e o arrefriamento indirecto, mediante o uso de nebulización de alta e baixa presión).
Resumindo os estudos presentados na táboa 1 (páx. seg.), podemos ver de media as seguintes cuestións:
• A temperatura corporal das vacas secas arrefriadas foi 0,4 ºC máis baixa, en comparación coas vacas non arrefriadas (38,9 ºC e 39,2 ºC), respectivamente.
• O consumo de materia seca (MS) foi maior en 1,5 kg/día en vacas secas arrefriadas, en comparación coas vacas non arrefriadas (11,4 kg e 9,8 kg) por día, respectivamente.
Táboa 1.
Sombravs.sen sombra Collier et al., 1982Florida26,725,51,2
Nebulizadorde altapresión Armstrong et al., 1994Arizona41,339,71,6
Aspersióne ventilación Wolfenson et al., 1988Israel40,737,23,5
Nebulizadorde baixapresión AvendañoReyes et al.,2006México26,124,31,8
Aspersióne ventilaciónAdin et al.,2009Israel44,841,43,4
Aspersióne ventilación Urdaz et al., 2006California33,726,27,5
Aspersióne ventilación
DoAmaral et al., 2011Florida34,532,22,3
Aspersióne ventilaciónTao et al.,2012Florida34,027,76,3
Aspersióne ventilación Thompson et al., 2014EE.UU.33,830,03,8
Aspersióne ventilación Karimi et al., 2015Irán44,640,54,1
• O peso dos xatos ao nacer foi 4,4 kg máis nos xatos nados de vacas secas arrefriadas, en comparación cos xatos nados de vacas non arrefriadas (42,4 kg e 38,0 kg), respectivamente.
• O peso á desteta dos xatos foi 7,7 kg máis nos xatos nados de vacas secas arrefriadas, en comparación cos xatos nados de vacas non arrefriadas (77,7 kg e 70,0 kg), respectivamente.
• A produción de leite na lactación posterior foi 3,5 kg/día máis en vacas secas arrefriadas, en comparación coas vacas non arrefriadas (35,8 kg e 32,3 kg) por día, respectivamente.
Nunha enquisa na que se analizan en diferentes partes dos EE. UU., as perdas de produción de leite na lactación posterior relacionáronse co número de días nun ano, onde o índice de temperatura e humidade (ITH) medio diario foi superior ao 72.
As perdas na produción de leite na lactación posterior tiveron unha media de 450 kg/ano na vaca estadounidense media, con oscilacións de 230 kg/ano no estado máis frío, onde só o 12 % das vacas secas experimentan estrés por calor por ano, e 1.170 kg/ano, no estado máis cálido, onde o 70 % das vacas secas no rabaño experimentan estrés por calor por ano.
As perdas económicas debidas ao estrés por calor nas vacas secas para todo o sector lácteo dos Estados Unidos
estimáronse en 810 millóns de dólares anuais (87 dólares/vaca/ano en media). As perdas económicas anuais por vaca seca oscilaron entre 68 US $ en Wisconsin e 230 US $ en Florida; en media, a lactación posterior cae en 4,7 kg/día por cada día en estrés ao ano.
A diferenza das vacas lactantes, moi poucos estudos avaliaron o beneficio económico de arrefriar as vacas secas. O primeiro foi publicado por Urdaz et al. en 2006. Un experimento levado a cabo nunha granxa de 3.000 vacas, situada no centro de California, onde o arrefriamento das vacas combinou a aspersión e a ventilación forzada na liña de alimentación sombreada e comparouse con só aspersión das vacas en mesmo sitio. Os sistemas de arrefriamento funcionaron entre as 09:00 h e as 20:00 h e proporcionáronselles ás vacas nas últimas tres semanas de xestación. Agregar ventiladores ao sistema de aspersión na liña de alimentación aumentou o ingreso neto anual por vaca en case 10 dólares.
Adin et al. publicaron en 2009 un estudo que examinou o beneficio de arrefriar vacas secas mediante unha combinación de aspersión e ventilación forzada realizados nunha granxa leiteira comercial no sur de Israel. Os investigadores observaron que se necesitaban 80 kg adicionais de leite na lactación posterior para cubrir os gastos necesarios para arrefriar as vacas (equipo de arrefriamento e a súa ope-
AS PERDAS ECONÓMICAS DEBIDAS AO ESTRÉS POR CALOR NAS VACAS SECAS PARA TODO O SECTOR LÁCTEO DOS ESTADOS UNIDOS ESTIMÁRONSE EN 810 MILLÓNS DE DÓLARES ANUAIS
ración). A produción posterior de leite das vacas secas arrefriadas aumentou en 190 kg sobre as vacas de control, ás que só se lles proporcionou sombra, deixando no peto do produtor a ganancia de 110 kg adicionais de leite por lactación por cada vaca seca que recibiu o tratamento de arrefriamento.
A última e máis detallada avaliación da rendibilidade de arrefriar vacas secas foi realizada por investigadores da Universidade de Florida e publicada na revista American Journal of Dairy Science en 2016. Os investigadores calcularon a rendibilidade de aplicarlles un sistema de arrefriamento directo ás vacas secas; isto para a vaca estadounidense media e para unha vaca seca en Florida.
Nos Estados Unidos hai unha media de 96 días de estrés por ano (26 % do tempo do ano). Supoñendo que o prezo do leite é de 0,35 US $/kg e de 0,28 US $/kg de MS, respectivamente, e un aumento de 5,0 kg de leite na lactación posterior por cada día de estrés, o arrefriamento directo aumenta en 62 US $ o ingreso neto anual por vaca seca arrefriada. En Florida, con 257 días de estrés por ano e un prezo do leite de 0,44 US $/kg, o arrefriamento directo aumenta en 140 US $, o ingreso neto anual por vaca seca.
Apoiándome no programa Excel e na comparación de datos doutros países, a continuación ofrezo os resultados do traballo levado a cabo con base nas granxas leiteiras no norte e o centro de México en 2020, calculando a rendibilidade de arrefriar as vacas secas nas condicións deste sector.
Para este estudo asumimos unha granxa leiteira con 2.000 vacas, cando cada día de media o 15 % das vacas estaban secas. Estudamos dúas diferentes granxas, situadas en dúas zonas climáticas distintas de México: unha situada nunha zona extremadamente cálida como La Laguna (240 días de estrés por vaca seca ao ano; a outra,
situada nunha zona menos cálida, como o centro da República Mexicana (150 días de estrés por vaca seca ao ano).
Na granxa da rexión mais cálida, o 70 % das vacas (1.350) pasan o seu período seco en condicións de estrés por calor (unha media de 300 en curral de vacas secas cada día entre marzo e outubro). Supoñemos que o arrefriamento destas vacas durante todo o período seco darase a través dun túnel especial de arrefriamento parar 150 animais á vez, cun custo de construción de 1.500.000 $ mexicanos (piso de formigón, teito e cortinas de plástico, ventiladores e aspersorios). O custo de operación do arrefriamento é de 1.100 $ por vaca (luz eléctrica, auga e man de obra especial). Asumimos que este aumentará nun 10 % a produción por vaca arrefriada na súa lactación posterior (1.000 litros), con prezos do litro e leite de 6,8 $ e alimento de 5,8 $/kg MS. Espérase un incremento no ingreso anual por cada vaca seca arrefriada de 4.100 $ (5.600.000 $ por granxa).
Na granxa da rexión menos cálida, o 30 % das vacas (650) pasan o seu período seco en condicións de estrés por calor (unha media 300 en curral de vacas secas cada día entre xuño e outubro). Supoñemos que o arrefriamento destas vacas durante todo o período seco aumentará nun 10 % a súa lactación posterior. Cos mesmos prezos e custos presentados arriba, espérase un incremento no ingreso anual por cada vaca seca arrefriada de 3.700 $ (2.300.000 $ por granxa).
Debe aclararse que os cálculos presentados anteriormente incluíron só vacas que van á segunda lactación ou máis e non inclúen o efecto beneficioso de arrefriar xatas no final da súa xestación, aínda que a literatura recente mostra que tamén poden beneficiarse do arrefriamento nesta etapa. Así mesmo, o cálculo ten en conta só o incremento na produción na lactación posterior, sen considerar melloras na fertilidade e na saúde das vacas secas arrefriadas. Incluír estes beneficios no
cálculo obviamente aumentará o beneficio económico de arrefriar as vacas secas.
O arrefriamento de vacas secas e xatas ao final da xestación en granxas leiteiras de México ten o potencial de aumentar a produción anual de vacas que paren a fins do verán e principios do outono en 650-1.000 litros por vaca seca na lactación posterior. Isto pode aumentar o ingreso por vaca seca arrefriada entre 4.200 $ en granxas de La Laguna, e 3.800 $ por vaca seca, en explotacións do centro de México. En ambos os casos o investimento para arrefriar vacas secas pode pagarse en menos dun ano. En resumo, arrefriar ben as vacas secas en México pode considerarse uns dos investimentos máis rendibles para o produtor leiteiro mexicano.
Poñemos o foco nos beneficios da suplementación estratéxica de oligoelementos inxectables antes do inicio dos meses máis calorosos e durante o verán co fin de mellorar os niveis de encimas antioxidantes nos rabaños e mitigar os efectos negativos do estrés por calor, co obxectivo de manter o benestar das nosas vacas e, en consecuencia, o rendemento económico da nosa granxa.
Patrick O´Neill XerentedeMarketingeVendasMultiminIberia ArtigotraducidoporSeveFernández
Oefecto negativo do estrés por calor vai máis como consecuencia do aumento do quecemento global e a selección xenética cara a vacas máis produtoras (1). O mantemento do rendemento durante o período estival necesita de múltiples melloras en alimentación, climatización e identificación de trazos xenéticos mellorados para mellorar a tolerancia á calor (2), que é a capacidade dun animal de manter intacto o seu potencial xenético con altas temperaturas.
As bases fisiolóxicas da tolerancia ao estrés por calor inclúen unha alta
relación de superficie corporal por peso, pel pigmentada, ollos protexidos e unha capa branca ou clara (3). Os efectos do estrés térmico pódense manifestar de moitas formas: redución na produción láctea, peso corporal, taxas de crecemento e ganancia media diaria e unha alteración dos parámetros reprodutivos, como unha redución da fertilidade, actividade estral ou motilidade espermática, así como un aumento da mortalidade embrionaria e espermática (4).
En cruzamentos europeos de alta produción, a exposición a temperaturas ambientais fóra da súa zona termoneutral (entre -5 ºC e +20 ºC) [figura 1, páx. seg.] afecta á produción animal e pon en perigo o benestar animal. Os factores que inflúen na resistencia dos bovinos ao estrés calórico son:
AS BASES FISIOLÓXICAS DA TOLERANCIA AO ESTRÉS POR CALOR INCLÚEN UNHA ALTA RELACIÓN DE SUPERFICIE CORPORAL POR PESO, PEL PIGMENTADA, OLLOS PROTEXIDOS E UNHA CAPA BRANCA OU CLARA
AdaptadodeNRC,1981, Effect of Environment on Nutrient Requirements of Domestic Animals
• Raza: os cruzamentos de Bos indicus, por exemplo brahman, son máis tolerantes ao estrés por calor que os de Bos taurus (existen tamén variacións xenéticas dentro do cruzamento).
• Cor e tipo de capa: os bovinos cunha capa máis clara tenden a ser máis tolerantes ao estrés térmico.
• Condición corporal: os animais máis pesados e grosos adoitan ser máis sensibles ás altas temperaturas.
• Saúde: os animais con boa saúde poden lidar mellor cos cambios de temperatura.
• Idade: individuos moi novos ou moi vellos teñen maior risco.
Os síntomas clínicos do estrés por calor descritos por González-Rivas et al. (2019) son incremento da frecuencia respiratoria, temperatura rectal e sudación. A resposta corporal ao estrés térmico está controlada polo sistema
ergonomía, control y visibilidad en la cabina. Fresa de gran eficiencia. El canal de carga
del mercado. Tolva diseñada para una buena uniformidad de la mezcla. Disponibles con 1 y 2
Adaptadode Progressive Dairy Canadá: https://www.progressivedairycanada.com/topics/herd-health/nutritional-strategies-to-enhance-heat-abatement-in-dairy-cows
nervioso autónomo (SNA) mediado por catecolaminas (adrenalina e noradrenalina) e coa redistribución do fluxo sanguíneo desde as vísceras á pel para a termorregulación e a promoción da utilización da enerxía desde as reservas do corpo, acelerando a glicoxenólise e suprimindo o almacenamento de enerxía. Existe tamén un incremento das concentracións de glicocorticoides plasmáticos, porque melloran a perda de calor a través do incremento da vasodilatación, incremento da proteólise e alteración do metabolismo lipídico (6).
A redución en produción dos animais durante o estrés calórico foi tradicionalmente asociada á diminución da inxestión, aínda que esta redución só pode explicar o 50 % dos efectos metabólicos e fisiolóxicos do estrés por calor e os cambios hormonais e metabólicos, así como variacións na repartición de enerxía explican o resto (6). Ademais, o estrés por calor altera o equilibrio de radicais libres, o que resulta en dano oxidativo nas células e nas mitocondrias (3).
O estrés térmico foi implicado en promover o estrés oxidativo a través da excesiva produción de especies reactivas de osíxeno (ROS) ou diminuíndo as defensas antioxidantes (2). ROS son moléculas que conteñen osíxeno cun electrón desapareado no seu anel externo. Os oligoelementos cobre (Cu), selenio (Se), zinc (Zn), manganeso (Mn) e ferro (Fe) son compoñentes estruturais das encimas antioxidantes, os cales preveñen este dano celular por ROS que se produ-
ciron durante o metabolismo celular habitual. O estrés oxidativo causado polas ROS non neutralizadas pode provocar inflamación e morte celular prematura e os sucesos que aceleran o metabolismo celular, como as infeccións, a seca ou o estrés por calor, incrementan o risco de estrés oxidativo (7).
Diversos estudos concluíron que a exposición á calor acrecenta a produción de ROS e induce estrés oxidativo. En resposta ao aumento de produción de ROS producido polo estrés calórico, prodúcese un incremento da actividade das encimas antioxidantes superóxido dismutasa (SOD), catalasa e glutatión peroxidasa (GSH-Px), porque o corpo tenta neutralizar a subida de produción de ROS, pero os individuos cun status mineral baixo poden non ter suficientes oligoelementos para sintetizar a protección antioxidante necesaria e por iso teñen un risco maior dos efectos nocivos do estrés por calor e estrés oxidativo.
A redución nos niveis de antioxidantes vai en detrimento da función ovárica, así como da formación do corpo lúteo e o estrés oxidativo pode levar á morte embrionaria (8). Ademais, o estrés oxidativo afecta o esperma e asociouse con infertilidade nos machos (10). As encimas glutatión peroxidasa, así como superóxido dismutasa, tamén demostraron ser compoñentes antioxidantes clave na protección dos embrións fronte ao estrés oxidativo nos bovinos.
Desenvolver un manexo e unha estratexia nutricional que sosteñan a produ-
O ESTRÉS POR CALOR É UN PROBLEMA ENORME PARA A INDUSTRIA GANDEIRA PORQUE PREXUDICA O RENDEMENTO ANIMAL DURANTE OS MESES DE VERÁN, O QUE LEVA
ción láctea, pero que tamén aborden as perturbacións metabólicas e fisiolóxicas causadas polo estrés por calor, axudará a vaca a manter un metabolismo máis normalizado, que non impedirá o rendemento. A dispoñibilidade de auga e a súa temperatura representan unha ferramenta clave para promover a inxestión diaria e aliviar os efectos da calor e un fácil acceso á sombra e ventilación apropiada tamén son importantes (1).
A suplementación mineral en condicións extremas debe ser vista non só como un simple medio para cubrir as importantes e crecentes necesidades dun nutriente específico, senón tamén unha maneira de amortecer os efectos da dieta e o clima (1). Conte et al. (2018) afirman que entre os oligoelementos, o selenio é probablemente o máis interesante como apoio ás defensas antioxidantes da vaca baixo estrés calórico.
Multimin, a inxección estratéxica de oligoelementos, foi deseñada para ser administrada antes ou durante os períodos de estrés metabólico ou períodos de alta demanda na produción ou o ciclo reprodutivo. Os períodos de alta demanda poden incorrer en diminución da inxestión e simultaneamente con deficiencia clínica ou subclínica dos catro oligoelementos. En estudos científicos publicados, Multimin eleva rapidamente os niveis de minerais e encimas antioxidantes no gando bovino (11).
O estrés por calor é un problema enorme para a industria gandeira porque prexudica o rendemento animal
We make sure the moments that matter secure your hard work
…
We make sure the moments that matter secure your hard work
We make sure the moments
We make sure the moments that matter secure your hard work
We make sure the moments that matter secure your hard work
Prepárate para los momentos críticos, porque el incremento en las necesidades de oligoelementos puede dar al traste con tu esfuerzo.
…
We make sure the moments that matter secure your hard work
ke sure the moments that ecure your hard work
Prepárate para los momentos críticos, porque el incremento en las necesidades de oligoelementos puede dar al traste con tu esfuerzo.
matter secure your
sure the moments that ecure your hard work
Prepárate para los momentos críticos, porque el incremento en las necesidades de oligoelementos puede dar al traste con tu esfuerzo
Prepárate para los momentos críticos, porque el incremento en las necesidades de oligoelementos puede dar al traste con tu esfuerzo
Prepárate para los momentos críticos, porque el incremento en las necesidades de oligoelementos puede dar al traste con tu esfuerzo
ke sure the moments that secure your hard work
ke sure the moments that secure your hard work
ke sure the moments that ecure your hard work
working, conscientious farmers deserve products to rely on in the moments matter on the farm. Relieve your stress, we have a solution that secures –hard work. Your herd health. Your farm success.
Prepárate para los momentos críticos, porque el incremento en las necesidades de oligoelementos puede dar al traste con tu esfuerzo.
ke sure the moments that ecure your hard work
ke sure the moments that ecure your hard work
We make
conscientious farmers deserve products to rely on in the moments Relieve your stress, we have a solution that secures –herd health. Your farm success.
Hard working, conscientious farmers deserve products to rely on in the moments that matter on the farm. Relieve your stress, we have a solution that secures –Your hard work. Your herd health. Your farm success.
We make sure the moments that matter secure your
Hard working, conscientious farmers deserve products to rely on in the moments that matter on the farm. Relieve your stress, we have a solution that secures –Your hard work. Your herd health. Your farm success.
working, conscientious farmers deserve products to rely on in the moments matter on the farm. Relieve your stress, we have a solution that secures –hard work. Your herd health. Your farm success.
…
conscientious farmers deserve products to rely on in the moments Relieve your stress, we have a solution that secures –herd health. Your farm success.
conscientious farmers deserve products to rely on in the moments Relieve your stress, we have a solution that secures –herd health. Your farm success.
conscientious farmers deserve products to rely on in the moments Relieve your stress, we have a solution that secures –herd health. Your farm success.
working, conscientious farmers deserve products to rely on in the moments matter on the farm. Relieve your stress, we have a solution that secures –hard work. Your herd health. Your farm success.
Mejora la salud de tus animales y reduce la incidencia de enfermedades. Combate el estrés oxidativo y las deficiencias de minerales traza.
Mejora la salud de tus animales y reduce la incidencia de enfermedades. Combate el estrés oxidativo y las deficiencias de minerales traza. …
conscientious farmers deserve products to rely on in the moments
We make sure the moments that matter secure your hard
Mejora la salud de tus animales y reduce la incidencia de enfermedades. Combate el estrés oxidativo y las deficiencias de minerales traza.
Mejora la salud de tus animales y reduce la incidencia de enfermedades. Combate el estrés oxidativo y las deficiencias de minerales traza.
Mejora la salud de tus animales y reduce la incidencia de enfermedades. Combate el estrés oxidativo y las deficiencias de minerales traza.
conscientious farmers deserve products to rely on in the moments farm. Relieve your stress, we have a solution that secures –herd health. Your farm success.
conscientious farmers deserve products to rely on in the moments farm. Relieve your stress, we have a solution that secures –herd health. Your farm success.
Relieve your stress, we have a solution that secures –herd health. Your farm success.
conscientious farmers deserve products to rely on in the moments Relieve your stress, we have a solution that secures –
Relieve your stress, we have a solution that secures –herd health. Your farm success.
conscientious farmers deserve products to rely on in the moments Relieve your stress, we have a solution that secures –herd health. Your farm success.
We make sure the moments that matter secure your hard work
Your farm success.
Mejora la salud de tus animales y reduce la incidencia de enfermedades. Combate el estrés oxidativo y las deficiencias de minerales traza.
working, conscientious farmers deserve products to rely on in the moments matter on the farm. Relieve your stress, we have a solution that secures –hard work. Your herd health. Your farm success.
working, conscientious farmers deserve products to rely on in the moments matter on the farm. Relieve your stress, we have a solution that secures –hard work. Your herd health. Your farm success.
working, conscientious farmers deserve products to rely on in the moments matter on the farm. Relieve your stress, we have a solution that secures –hard work. Your herd health. Your farm success. That solution is a trace mineral injectable
Protege tu esfuerzo. Toma el control de cada momento del ciclo productivo y reproductivo de tus animales con MULT IMIN™.
ke sure the moments that secure your hard work conscientious farmers deserve products to rely on in the moments farm. Relieve your stress, we have a solution that secures –herd health. Your farm success. That solution is a trace mineral
working, conscientious farmers deserve products to rely on in the moments matter on the farm. Relieve your stress, we have a solution that secures –hard work. Your herd health. Your farm success.
you ke sure the moments that ecure your hard work conscientious farmers deserve products to rely on in the moments
Hard working, conscientious farmers deserve products to rely on in the moments that matter on the farm. Relieve your stress, we have a solution that secures –Your hard work. Your herd health. Your farm success.
Hard working, conscientious farmers deserve products to rely on in the moments that matter on the farm. Relieve your stress, we have a solution that secures –Your hard work. Your herd health. Your farm success.
Mejora tus beneficios, reduce las pérdidas por enfermedades y pr otege tu propia inversión en el éxito de la granja. y
working, conscientious farmers deserve products to rely on in the moments matter on the farm. Relieve your stress, we have a solution that secures –hard work. Your herd health. Your farm success.
Protege tu esfuerzo. Toma el control de cada momento del ciclo productivo y reproductivo de tus animales con MULT IMIN™.
Mejora tus beneficios, reduce las pérdidas por enfermedades y pr otege tu propia inversión en el éxito de la granja.
Acción rápida precisa de zinc, cobre, selenio y manganeso Probado y demostrado por veterinarios y granjeros en todo el mundo.
Mejora tus beneficios, reduce las pérdidas por enfermedades y pr otege tu propia inversión en el éxito de la granja. y
Would you like a smooth and stable herd, less stress and improved cattle performance. Find out how we can help your farm enjoy
Protege tu esfuerzo. Toma el control de cada momento del ciclo productivo y reproductivo de tus animales con MULT IMIN™.
Acción rápida precisa de zinc, cobre, selenio y manganeso Probado y demostrado por veterinarios y granjeros en todo el mundo.
Mejora tus beneficios, reduce las pérdidas por enfermedades y pr otege tu propia inversión en el éxito de la granja. y
Protege tu esfuerzo. Toma el control de cada momento del ciclo productivo y reproductivo de tus animales con MULT IMIN™.
Protege tu esfuerzo. Toma el control de cada momento del ciclo productivo y reproductivo de tus animales con MULT IMIN™.
Mejora tus beneficios, reduce las pérdidas por enfermedades y pr otege tu propia inversión en el éxito de la granja. y
Would you like a smooth and stable herd, less stress and improved cattle performance.
Mejora tus beneficios, reduce las pérdidas por enfermedades y pr otege tu propia inversión en el éxito de la granja. y
Protege tu esfuerzo. Toma el control de cada momento del ciclo productivo y reproductivo de tus animales con MULT IMIN™.
Would you like a smooth and stable herd, less stress and improved cattle performance. Find out how we can help your farm enjoy better margins and increased health.
margins and increased health.
Acción rápida precisa de zinc, cobre, selenio y manganeso . Probado y demostrado por veterinarios y granjeros en todo el mundo.
Acción rápida precisa de zinc, cobre, selenio y manganeso . Probado y demostrado por veterinarios y granjeros en todo el mundo.
Would you like a smooth and stable herd, less stress and improved cattle performance. Find out how we can help your farm enjoy
Would you like a smooth and stable herd, less stress and improved cattle performance. Find out how we can help your farm enjoy
Acción rápida precisa de zinc, cobre, selenio y manganeso . Probado y demostrado por veterinarios y granjeros en todo el mundo.
Would you like a smooth and stable herd, less stress and improved cattle performance. Find out how we can help your farm enjoy better margins and increased health.
Would you like a smooth and stable herd, less stress and improved cattle performance. Find out how we can help your farm enjoy better margins and increased health.
Would you like a smooth and stable herd, less stress and improved cattle performance. Find out how we can help your farm enjoy better margins and increased health.
you ke sure the moments that secure your hard work conscientious farmers deserve products to rely on in the moments farm. Relieve your stress, we have a solution that secures –herd health. Your farm success. That solution is a trace mineral injectable
Would you like a smooth and stable herd, less stress and improved cattle performance. Find out how we can help your farm enjoy better margins and increased health.
Would you like a smooth and stable herd, less
Find out how we can help your farm enjoy better margins and increased health.
MULTI MIN™ , la inyección estratégica,
Would you like a smooth and stable herd, less stress and improved cattle performance. Find out how we can help your farm enjoy better margins and increased health.
Acción rápida precisa de zinc, cobre, selenio y manganeso . Probado y demostrado por veterinarios y granjeros en todo el mundo. MULTI MIN™
margins and increased health.
Would you like a smooth and stable herd, less stress and improved cattle performance. Find out how we can help your farm enjoy better margins and increased health.
MULTI MIN™ , la inyección estratégica, rápida y efectiva de oligoelementos d iseñada para
Would you like a smooth and stable herd, less stress and improved cattle performance. Find out how we can help your farm enjoy better margins and increased health.
and improved cattle performance.
Would you like a smooth and stable herd, less stress and improved cattle performance. Find out how we can help your farm enjoy better margins and increased health.
Would you like a smooth and stable herd, less stress and improved cattle performance. Find out how we can help your farm enjoy better margins and increased health.
margins and increased health.
Would you like a smooth and stable herd, less stress and improved cattle performance. Find out how we can help your farm enjoy better margins and increased health.
MULTI MIN™ , la inyección estratégica, rápida y efectiva de oligoelementos d iseñada para los momentos que importan.
Pregúntale a tu veterinario por MULTIMIN™
Would you like a smooth and stable herd, less stress and improved cattle performance. Find out how we can help your farm enjoy better margins and increased health.
Seve Fernández
Find out how we can help your farm enjoy better margins and increased health.
Would you like a smooth and stable herd, less stress and improved cattle performance. Find out how we can help your farm enjoy better margins and increased health.
We can help you
Would you like a smooth and stable herd, less stress and improved cattle performance. Find out how we can help your farm enjoy
MULTI MIN™ , la inyección estratégica, rápida y efectiva de oligoelementos d iseñada
Would you like a smooth and stable herd, less stress and improved cattle performance.
Would you like a smooth and stable herd, less stress and improved cattle performance. Find out how we can help your farm enjoy better margins and increased health.
Would you like a smooth and stable herd, less stress and improved cattle performance.
Representante comercial Iberia seve.fernandez@multimin.eu
margins and increased health.
Would you like a smooth and stable herd, less stress and improved cattle performance. Find out how we can help your farm enjoy
Find out how we can help your farm enjoy
Find out how we can help your farm enjoy better margins and increased health.
Would you like a smooth and stable herd, less stress and improved cattle performance. Find out how we can help your farm enjoy better margins and increased health.
margins and increased health.
margins and increased health.
A SUPLEMENTACIÓN MINERAL EN CONDICIÓNS EXTREMAS DEBE SER VISTA NON SÓ COMA UN SIMPLE MEDIO PARA CUBRIR AS IMPORTANTES E CRECENTES NECESIDADES DUN NUTRIENTE ESPECÍFICO, SENÓN TAMÉN UNHA MANEIRA DE AMORTECER OS EFECTOS DA DIETA E O CLIMA
3. Antioxidantes e estrés por calor
de gandoActividade durante o verán Fonte
SOD XovencasBasalChandra&Agarwal,2009 Vacasdeleite+++Lallawmkimi,2009;Bernabucci et al.,2002
Catalasas BúfaloMegahed et al.,2008 BúfaloBasalKumar,2005 Xatos+++Lallawnkimi,2009
GSH-Px XatosBasalLallawnkimi,2009 Nodrizasparidas+++Maan et al.,2013
AdaptadodeBelhadj et al.,2016
Figura 4. Temperatura media diaria (°C), humidade relativa (%) e índice de temperaturahumidade (THI) ao longo do estudo no período do 30 abril ao 13 de novembro de 2019 (oeste de Texas)
AsliñaspunteadasindicanolimiardeTHIparacondiciónsdeestrésporcalorparavacasleiteiras(Silva et al.,2022)
durante os meses de verán, o que leva a perdas económicas. As altas temperaturas afectan negativamente ao status oxidativo do gando e mellorar a súa capacidade antioxidante pode mitigar este dano (2). Nun recente estudo levado a cabo en condicións semiáridas, as vacas de leite tratadas con Multimin tenden a ter menos incidencia de metrites e nados mortos comparados co grupo control (12). No mesmo estudo, a mostraxe de sangue durante o período de transición revelou o índice neutrófilolinfocito e leucocitos polimorfonucleares (PMNL), así como a intensidade do estrés oxidativo maior nas vacas suplementadas con esta inxección en comparación con vacas control. Deste xeito as vacas melloran a súa inmunidade a pesar do estrés por calor ambiental. Mesmo nas vacas cunha dieta balanceada, a suplementación inxectable con Multimin tende a reducir a incidencia de metrites e nados mortos, mellora a función PMNL e o status inflamatorio das vacas de leite, que superan o período de transición en condicións de alto índice de temperatura e humidade (THI).
A suplementación estratéxica de oligoelementos inxectables antes do inicio dos meses máis calorosos e duran-
te o verán pode ser beneficiosa para mellorar os niveis de encimas antioxidantes nos rabaños e mitigar os efectos negativos do estrés por calor.
6) González-Rivas P A, Chauhan S S, Minh Ha, Fegan N, Dunshea F R, Warner R.D. 2019 Effects of heat stress on animal physiology, metabolism, and meat quality: A review
7) Singh L, Kaur N and Kumar P Reactive Oxygen Species (ROS), Oxidative Damage AND Antioxidative Defence Systems with Emphasis on Herbal Antioxidants and Human and Cattle Health Cell. Arch. Vol. 9, No. 2, pp. 135-144, 2009
8) Moreira da Silva F, Marques A and Chaveiro A The Open Veterinary Science Journal, 2010, 4, 127-133 127 Reactive Oxygen Species: A Double-Edged Sword in Reproduction
1) Conte G, Ciampolini R, Cassandro M, Lasagna E, Calamari L, Bernabucci U & Abeni F (2018) Feeding and nutrition management of heat-stressed dairy ruminants, Italian Journal of Animal Science, 17:3, 604-620, DOI: 10.1080/1828051X.2017.1404944
2) Chauhan S S, Celi P, Leury B. J., Clarke I. J., and Dunshea F. R. 2014 Dietary antioxidants at supranutritional doses improve oxidative status and reduce the negative effects of heat stress in sheep,
3) Belhadj Slimen I, Najar T, Ghram A and Abdrrabba M Heat stress effects on livestock: molecular, cellular and metabolic aspects, a review Journal of Animal Physiology and Animal Nutrition 100 (2016) 401–412
4) Hansen, P. J., 2009: Effects of heat stress on mammalian reproduction. Philosophical Transactions of the Royal Society of London A 364, 3341–3350.
5) NRC, 1981, Effect of Environment on Nutrient Requirements of Domestic Animals
9) https://www.progressivedairycanada. com/topics/herd-health/nutritionalstrategies-to-enhance-heat-abatement-indairy-cows
10) Bansal A Kand Bilaspuri G S. Impacts of Oxidative Stress and Antioxidants on Semen Functions Veterinary Medicine International Volume 2011, Article ID 686137, 7 pages doi:10.4061/2011/686137
11) Pogge, D. & Richter, E. Mineral concentrations of plasma and liver following injection with a trace mineral complex differ among Angus and Simmental cattle. J. Anim. Sci. 90, 2692–2698 (2012)
12) Silva T. H., Guimarães I., Menta P. R., Fernandes L., Paiva D., Ribeiro T. L., Celestino M. L., Saran Netto A., Ballou M. A., and Machado V. S., (2021) Effect of injectable trace mineral supplementation on peripheral polymorphonuclear leukocyte function, antioxidant enzymes, health, and performance in dairy cows in semi-arid conditions J. Dairy Sci. 105 https://doi.org/10.3168/jds.2021-20624.
Presentamos os resultados do estudo levado a cabo polo Serida, no cal se analizaron 15 variedades enviadas polas casas de sementes (incluíndo testemuñas), das cales 5 foron por primeira vez. Como resultado destes ensaios, avaliáronse un total de 331 variedades das diferentes zonas edafoclimáticas de Asturias.
Alfonso Carballal Samalea, Consuelo González García, Adela Martínez Fernández ProgramadeInvestigaciónenPastoseForraxes ServizoRexionaldeInvestigacióneDesenvolvementoAgroalimentario(Serida) admartinez@serida.org
As explotacións leiteiras no norte de España manteñen a tendencia de utilizar millo forraxeiro conservado baixo forma de ensilado para a alimentación do gando por diversos motivos: porque a súa colleita é rápida, porque pode producir maior cantidade de materia seca por hectárea que a mesma superficie sementada con outros cultivos, porque non require de
ningún tratamento anterior para ser ensilado, porque o ensilado de millo forraxeiro constitúe unha mestura única de gran e fibra dixerible de grande utilidade en nutrición animal e pola súa facilidade para integralo nos sistemas de alimentación unifeed.
Dado que non é posible escoller onde se vai cultivar, o gandeiro debe ter en conta os resultados comparativos que
presentan as variedades na súa zona á hora de elixir cal é a máis apropiada para a súa explotación. Neste sentido, a produción do millo en cada zona está moi condicionada polas características edáficas do chan e polas condicións climatolóxicas durante a fase de crecemento do cultivo (temperatura, momento e contía das choivas etc.), provocando variacións interanuais de rendemento e calidade para unha mesma variedade, que poden chegar a ser moi importantes. Por iso é desexable dispor de datos de máis dun ano, para describir agronomicamente unha variedade.
Por este motivo, no ano 1996 e en colaboración coas empresas de sementes, iniciouse en Asturias un proceso de avaliación de variedades comerciais de millo híbrido para ensilar e, desde entón, realizouse ano tras ano sen interrupción nas catro zonas edafoclimáticas que son aptas para o cultivo desta forraxe. O obxectivo desta avaliación é que exista información veraz e adaptada á hora de elixir as variedades a sementar ao ano seguinte, conforme aos resultados de comportamento agronómico e contido en principios nutritivos nunha zona determinada.
Para a avaliación en cada “zona” utilízase un deseño experimental en parcela
O GANDEIRO DEBE TER EN CONTA OS RESULTADOS COMPARATIVOS QUE
PRESENTAN AS VARIEDADES NA SÚA ZONA Á HORA DE ELIXIR
CAL É A MÁIS AXEITADA PARA A SÚA EXPLOTACIÓN
Táboa 1. Localización xeográfica, altitude e características segundo a análise realizada en abril de 2021, para cada unha das catro “zonas nas que se levou a cabo o ensaio
Costeira occidental Costeira orientalInterior baixaInterior alta
Localidade BarciaVillaviciosaGradoElPedregal Altitude (msnm) 251050650
Textura FrancaFrancaFranca-arxilo-areentaFranco-limosa pH en auga 6,26,66,27,4
Materia orgánica (%) 5,466,102,317,06
C orgánico total (%) 3,23,51,34,1
N total (%) 0,240,350,170,41
P asimilable Olsen (mg/kg) 87,594,572,171,0 K (mg/kg) 109112498440
dividida con catro repeticións, sendo a “parcela principal” o ciclo de cultivo (curto, medio, longo) e a “subparcela” a variedade a avaliar. Cada subparcela está composta por 3-4 liñas (dependendo das dispoñibilidades de terreo) de 7 m de lonxitude, cunha separación entre liñas de 0,6 m. A distancia entre plantas dentro de cada liña é variable en función da densidade final desexada. A ambos os dous lados de cada bloque completo colócanse 2 liñas de bordura. A avaliación comeza cada ano coa preparación e fertilización do terreo. Como
fertilización de fondo previo á sementeira, engádense 150 kg N/ha. Posteriormente engádense 50 kg N/ha complementarios en cuberta cando as plantas de millo alcanzan 20 cm de altura. As emendas cálcico-magnésicas e a achega de nutrientes necesarios para recuperar os niveis medios de fertilidade previa do chan realízanse de acordo cos resultados da análise de chan, co obxecto de compensar as extraccións do cultivo. Na táboa 1 detállanse as características dos chans nas catro zonas nas que levou a cabo o ensaio en 2021.
Abra
Abra
la puerta a la
la puerta a la nueva generación de híbridos de maíz Syngenta.
SY Fuerza
FAO 500 L
SY Bilbao
FAO 400
(IP en Mabegondo 139)
SY Arnold
FAO 300 FALDÓN
nueva
SY Andromeda
FAO 500 C
SY Orpheus
FAO 300
SY Chorintos
FAO 280 L
Táboa 2. Datas de sementeira, recollida, media de días de cultivo e rendemento do ensaio de avaliación das variedades de millo correspondentes a 2021 segundo a zona edafoclimática de Asturias
Costeira oriental 06/05/2021
Interior baixa 05/05/2021
Interior alta 01/06/2021
Interior baixa 04/05/2021
16/09/2021133
Costeira14720,2 occidental147 Interioralta154
14/09/2021132
21/09/202113914124,9
04/10/2021152
21/10/2021142
28/10/202114915122,4 09/11/2021161
30/08/2021118
07/09/202112612417,8 09/09/2021128
A sementeira realízase sempre de forma manual e de xeito que as variedades dun mesmo ciclo queden agrupadas. Inmediatamente despois da sementeira, engádense os herbicidas e insecticidas convencionais para o cultivo do millo. A continuación, faise un seguimento da fase vexetativa e reprodutiva do cultivo. Finalmente, cada variedade cultívase cando o estado medio das mazarocas de todas as repeticións do ensaio está en gran pastoso-vítreo, considerando que este estado de maduración do gran é o momento idóneo para ensilar (ver imaxe 2).
A partir das mostras cultivadas, reconstitúese unha mostra de cada variedade por parcela elemental, composta pola mestura proporcional de mazaroca e a follaxe secas. Cada unha destas mostras móese e envíase ao Laboratorio de Nutrición Animal do Serida, onde se realizarán as análises pertinentes para unha forraxe con gran.
RESULTADOS DA AVALIACIÓN CORRESPONDENTE AO ANO 2021
En 2021 avaliáronse 15 variedades enviadas polas casas de sementes (incluíndo testemuñas), das cales 5
o foron por primeira vez. Como resultado destes ensaios, avaliáronse un total de 331 variedades.
Na táboa 2 móstranse as datas de sementeira, recolección, días de cultivo e rendemento en materia seca en función do momento en que as variedades a ensaiar foron alcanzando o momento de madurez idóneo para ensilar.
Como era de esperar, as condicións climatolóxicas durante o desenvolvemento do cultivo condicionaron os resultados obtidos no proceso de avaliación. Así, por exemplo, tras un mes de maio frío e seco, xuño destacou por ser un mes con temperaturas normais pero moi húmido, con abundantes precipitacións, a maioría en forma de chuvascos frecuentes e intensos procedentes de tormentas, con algún episodio de carácter torrencial, sobre todo na zona central de Asturias. Isto contrastou cun verán cálido e con escaseza de precipitacións na época máis crítica do desenvolvemento do cultivo. O vento en xullo e agosto soprou por riba do normal, sendo agosto de 2021 o máis ventoso desde que se iniciaron os rexistros, en
SEMPRE DE FORMA MANUAL E DE MODO QUE AS VARIEDADES DUN MESMO CICLO QUEDEN AGRUPADAS
2003 (datos do Observatorio do Aeroporto de Asturias, ver imaxe 3). En función dos controis en campo e as determinacións analíticas realizadas, os resultados da avaliación tabúlanse por variedade segundo a zona edafoclimática. Os resultados deste proceso de avaliación publícanse anualmente nun informe técnico de libre distribución editado polo Serida. Paralelamente e para facilitar a elección da variedade a sementar, o Serida dispón tamén dunha aplicación informática de fácil manexo e libre acceso (www.serida.org). Nas seguintes páxinas inclúense a lista das variedades que se avaliaron, polo menos, durante dous anos e que, por tanto, presentan uns resultados máis consolidados (Lista Principal-PR) para cada zona edafoclimática, e a listaxe de resistencia ao encamado.
PRAdvanta2AAPOTHEOZ145d20,8 A 3,36,444,435,0 B 73,911,41,720,95C
PRCEFSA2BARCA124 B 17,9C3,47,246,531,8C73,211,31,710,94d PRCaussade3BELUGI127 B 18,7C3,57,247,129,5d73,011,31,700,93 e PRRAGT3BERGXXON141d18,0C3,56,944,532,7C74,411,51,730,95C PRLG2BOWEN140d20,8 A 3,06,344,137,4 A 74,711,61,750,96C PRCaussade2CHAMBERI135C18,9C2,96,842,637,6 A 75,411,71,770,98 B PRRAGT2CICLIXX130 B 17,8C3,26,944,132,2C74,411,51,740,96C
PRSemillasBatlle3CODIBLUES124 B 18,2C2,86,148,930,4d72,111,21,690,92 e PRCodisem2CODIGREEN125 B 16,7d3,17,046,829,1 e 73,611,41,720,94d PRMonsanto6CONCA139C17,5C3,26,942,834,8 B 75,211,61,760,97C PRAdvanta2COURTNEY146d19,9 B 3,36,343,537,0 A 74,611,51,740,96C
PRSemillasBatlle3DARIDOR127 B 16,8C2,76,848,030,9C72,311,31,690,93 e PRMonsanto5DK287131 B 17,2C3,46,944,431,0C74,211,51,730,95C PRMonsanto4DK315128 B 16,2d3,57,243,432,4C75,111,61,750,96C
PRMonsanto3DKC33.90125 B 17,7C3,27,146,630,9C73,111,31,710,94d PRMonsanto4DKC3745138C17,1C3,37,042,733,5C75,211,61,760,97C PRMonsanto3DKC41.14130 B 19,5 B 3,57,243,734,7 B 74,811,61,740,96C PRMonsanto3DKC43.72136C17,3C3,36,843,634,1 B 74,711,61,740,96C
PRMonsanto4DKC4608138C19,6 B 3,26,542,934,2 B 75,211,71,760,97C PRMonsanto3DKC4845142d17,3C3,36,441,434,9 B 75,811,71,770,97 B PRFitó5DUERO129 B 15,9d3,56,943,830,7d74,511,51,740,95C
PREURALIS2ESDEBUSSY142d20,8 A 3,16,143,737,1 A 74,611,61,750,96C PREURALIS3ESHORNET135C19,7 B 2,75,947,136,4 A 72,911,41,710,94d
PREURALIS3ESMETRONOM126 B 17,9C3,06,745,230,9C73,311,41,710,94d PREURALIS2ESSENSOR139C18,5C3,56,644,034,1 B 74,411,51,730,95C PREURALIS3ESZOOM144d21,8 A 3,26,342,136,7 A 75,411,71,760,97 B
PRSouffletSeeds2EXTASIA141d20,7 A 3,06,141,838,4 A 75,511,71,770,97 B PRSouffletSeeds2FILAE135C20,8 A 2,65,743,437,9 A 75,111,71,770,97 B PRSemillasBatlle2HAPPI123 B 16,2d3,26,746,929,0 e 72,911,31,700,93 e PRSouffletSeeds2HOTSPOT137C19,7 B 2,96,143,738,0 A 74,711,61,750,96C
PRKoipesol2INFINITE138C18,7C3,16,346,836,0 A 73,011,31,700,94 e PRKWS2INTELLIGENS140d21,5 A 2,66,047,636,5 A 72,511,31,710,93 e PRSouffletSeeds2ISULEA144d21,1 A 3,16,243,938,0 A 75,011,61,760,96C
PRSouffletSeeds2ITEA131 B 19,3 B 3,16,643,834,4 B 74,711,61,750,96C
PRCaussade2KALABRE142d22,0 A 3,15,745,033,6C73,911,51,730,95C PRKWS3KIDEMOS126 B 18,1C3,16,645,535,2 B 74,011,51,730,95C
PRKWS2KROKUS131 B 16,1d3,57,443,630,8d74,411,51,730,95C
PRLG8LG30.369136C18,4C3,26,543,636,7 A 74,911,61,750,96C
PRLG2LG30.444145d21,0 A 3,16,142,837,5 A 74,611,61,750,96C
PRLG2LG31.295126 B 18,7C2,96,145,333,2C74,711,61,750,96C PRLG2LG34.90139C20,6 A 3,16,544,234,9 B 74,011,51,730,95C
PRSemillasBatlle2MADISSON126 B 15,1 e 3,17,143,236,7 A 74,111,51,730,95C
PRCodisem2MAMILLA146d20,9 A 3,26,642,836,3 A 74,811,61,750,96C
PRFitó2MANACOR140d17,4C3,57,143,532,9C74,711,51,740,95C
PRCaussade2MARTELI141d20,7 A 3,26,344,833,7C73,811,41,720,95C
PRMaïsadour3MAS33A141d19,0 B 3,46,943,632,3C74,411,51,730,95C
PRCaussade2MISTERI126 B 18,8C2,75,947,731,5C72,611,31,700,93 e PRWAM2NS5051144d18,4C3,06,147,835,0 B 72,611,31,700,93 e PRFitó2OPTI138C17,1C3,77,644,728,5 e 74,511,51,730,95C PRFitó3ORENSE144d18,0C3,67,245,831,2C73,611,31,710,94d
PRAdvanta2PENELOPE125 B 17,8C3,06,844,230,9d74,311,51,740,96C PRCaussade2PESCALI137C20,5 A 3,06,143,836,8 A 74,811,61,750,96C PRSouffletSeeds2PIANELLO143d20,5 A 2,95,943,837,4 A 74,711,61,750,96C PRCaussade2PIXARI126 B 18,9C3,26,544,234,2 B 74,911,61,750,96C PRCaussade2QUERZI136C19,4 B 3,06,045,335,5 A 73,911,51,730,95C PRSemillasBatlle2RAVENNA123 A 13,3 e 3,47,042,432,7C75,211,61,750,96C
PRCaussade3ROBERI136C19,5 B 3,36,044,134,8 B 74,011,41,730,95C
PRRAGT3RULEXX140d18,8C3,77,045,831,6C73,811,41,720,94d PRKoipesol2SANDRO144d21,3 A 2,35,642,739,3 A 75,111,81,780,97 B PRKoipesol3SENKO143d21,1 A 3,16,042,637,6 A 74,911,61,750,96C
PRRAGT3SILEXX143d17,5C3,46,943,033,3C74,911,61,750,96C PRKWS3SIMPATICOKWS126 B 18,0C2,96,447,632,6C72,511,31,700,93 e PRFitó3SUBITO128 B 18,7C3,47,346,429,9d73,211,31,700,94 e PRSemillasBatlle3SUM330136C16,7d3,46,644,631,2C73,811,41,720,94d PRSemillasBatlle2SURPRISE124 B 15,2 e 3,46,844,229,4d73,911,41,720,95C PRSyngenta2SYBILBAO144d22,0 A 2,75,944,836,4 A 74,411,61,750,96C PRSyngenta3SYGIBRA143d20,9 A 2,76,142,839,0 A 75,011,71,760,97 B
PRSyngenta3SYORPHEUS131 B 19,4 B 2,86,144,836,5 A 74,011,51,740,95C PRRAGT3TAXXOA128 B 17,2C3,46,946,229,6d73,111,31,710,94 e PRFitó4TECK136C18,1C3,67,143,229,3 e 75,211,61,750,96C
PRLG2TORQUAZ143d21,9 A 3,26,741,636,0 A 75,911,81,770,97 B PRSemillasBatlle2YUCATAN141d19,0 B 3,06,243,336,2 A 74,411,51,740,96C
PRFitó4ZAMORA137C16,4d3,37,441,834,1 B 75,911,71,770,98 B
PRSemillasBatlle3CODIBLUES120 B 18,7C3,86,548,928,3 e 72,711,21,680,92 e PRCodisem2CODIGREEN120 B 20,6 A 3,56,246,830,1d73,311,31,710,94d PRMonsanto6CONCA135d20,1 A 3,36,641,635,5 A 76,111,81,780,98 A PRAdvanta2COURTNEY141d25,8 A 3,66,342,134,5 B 75,911,71,770,97 B PRSemillasBatlle3DARIDOR120 B 17,8C3,56,447,431,2C73,011,31,700,93 e PRMonsanto5DK287125 B 18,2C3,66,444,732,2C74,311,41,730,95C PRMonsanto4DK315128C19,1 B 3,56,644,433,2C74,611,51,740,96C
PRMonsanto3DKC33.90120 B 18,8C3,56,545,332,2C74,111,41,720,95C PRMonsanto4DKC3745131C18,7C3,57,043,033,4C75,311,61,760,97 B PRMonsanto3DKC41.14122 B 19,7 B 3,87,043,331,6C75,411,61,750,96C PRMonsanto3DKC43.72131C19,4 B 3,46,642,735,7 A 75,311,61,750,96C PRMonsanto4DKC4608134C21,2 A 3,46,341,834,5 B 76,011,71,770,97 B PRMonsanto3DKC4845135d20,0 A 3,56,440,635,7 A 76,611,81,790,98 A PRFitó5DUERO125 B 17,2C3,87,042,630,3d75,411,61,750,96C
PREURALIS2ESDEBUSSY137d23,1 A 3,46,040,437,4 A 76,811,91,790,99 A PREURALIS3ESHORNET126C20,8 A 3,46,147,531,4C73,311,31,700,94 e PREURALIS3ESMETRONOM121 B 19,8 B 3,36,245,531,0C73,411,41,710,94d PREURALIS2ESSENSOR136d19,5 B 3,46,442,235,0 B 75,411,61,760,97C PREURALIS3ESZOOM142 e 22,0 A 3,45,742,935,7 A 75,211,61,750,96C PRSouffletSeeds2EXTASIA136d24,0 A 3,45,943,335,0 B 75,111,61,750,96C
PRSouffletSeeds2FILAE129C22,5 A 3,75,946,030,8d74,011,41,720,94d PRSemillasBatlle2HAPPI124 B 19,2 B 3,66,444,930,0d74,111,41,730,95d PRSouffletSeeds2HOTSPOT126C21,1 A 3,76,545,533,0C74,611,51,730,95C PRKoipesol2INFINITE124 B 21,4 A 3,96,347,630,3d73,411,31,700,93 e PRKWS2INTELLIGENS133C22,1 A 3,36,245,235,0 B 74,311,51,730,95C
PRSouffletSeeds2ISULEA140d23,4 A 3,86,045,534,2 B 74,311,41,720,94d
PRSouffletSeeds2ITEA120 B 20,1 A 3,56,742,534,6 B 75,611,71,760,97 B
PRCaussade2KALABRE138d24,3 A 3,45,744,933,4C74,811,51,740,96C
PRKWS3KIDEMOS125 B 18,6C3,86,447,133,1C73,611,31,700,93 e
3,76,246,633,0C72,811,21,690,92 e PRFitó2MANACOR135d19,3 B 3,86,943,533,7C74,711,51,730,95C
PRCaussade2MARTELI124 B 21,3 A 3,76,146,130,0d73,711,41,710,94d PRMaïsadour3MAS33A135d21,3 A 3,76,844,330,5d74,111,41,720,94d PRCaussade2MISTERI120 B 21,6 A 3,56,248,830,0d72,311,21,680,92 e PRWAM2NS5051140d19,4 B 3,65,945,533,9C73,911,41,720,94d PRFitó2OPTI131C18,2C4,47,646,225,8 e 74,111,31,710,94d PRFitó3ORENSE137d18,7C3,86,647,229,7d73,511,31,710,94d PRAdvanta2PENELOPE120 B 20,0 A 3,66,543,629,6d74,411,51,730,95C PRCaussade2PESCALI132C21,5 A 3,56,044,533,7C74,711,51,740,95C PRSouffletSeeds2PIANELLO140d21,8 A 3,56,243,035,3 B 75,411,61,760,96C
PRCaussade2PIXARI122 B 19,7 B 3,96,446,830,9C73,711,31,710,94d PRCaussade2QUERZI131C20,8 A 3,56,143,732,7C75,211,61,750,96C PRSemillasBatlle2RAVENNA117 A 15,7 e 3,86,943,631,5C75,311,61,750,96C PRCaussade3ROBERI130C22,5 A 3,55,942,934,0 B 75,311,61,760,96C
PRRAGT3RULEXX136d22,2 A 3,56,641,535,3 B 76,011,71,770,97 B PRKoipesol2SANDRO141d24,8 A 3,26,043,835,6 A 75,011,61,750,96C
PRKoipesol3SENKO133C22,9 A 3,86,044,534,8 B 74,611,51,730,95C
PRRAGT3SILEXX138d19,1 B 3,56,641,135,2 B 76,411,81,780,98 A PRKWS3SIMPATICOKWS120 B 19,3 B 3,46,046,832,8C73,411,41,710,94d
PRFitó3SUBITO128C20,5 A 3,77,045,832,0C73,411,31,700,93 e PRSemillasBatlle3SUM330132C18,8C3,76,944,132,1C74,511,51,730,95C PRSemillasBatlle2SURPRISE117 A 17,5C3,46,344,527,4 e 74,611,51,740,95C
PRSyngenta2SYBILBAO138d22,9 A 3,56,343,335,5 B 75,611,71,760,97C
PRSyngenta3SYGIBRA140d23,3 A 3,56,243,336,5 A 75,411,61,750,96C
PRSyngenta3SYORPHEUS127C21,2 A 3,86,146,433,2C73,711,31,710,94d PRRAGT3TAXXOA127C19,3 B 3,56,244,832,1C74,011,41,720,94d PRFitó4TECK125 B 17,6C4,07,244,428,2 e 75,111,51,740,96C
PRLG2TORQUAZ139d21,5 A 3,86,441,435,1 B 76,411,81,780,98 A PRSemillasBatlle2YUCATAN137d18,9 B 3,46,244,333,9 B 74,211,51,730,95C
PRFitó4ZAMORA132C18,0C3,67,241,833,4C76,211,81,770,98 A
En la agricultura y ganadería, no hay tiempos sencillos, pero sí decisiones acertadas.
Alcanzar una mayor autosuficiencia alimentaria es clave para afrontar la subida de precios de las materias primas.
Elige nuestra gama de híbridos GREEN+ y consigue:
Mayor producción UFL/ha
Mejor conservación: limitas las pérdidas hasta un 3% del volumen total del silo
Mejor digestibilidad: aprovecha hasta un 5% más de almidón digestible
Decide ganar hasta 50 €/vaca/año.
Llama ya a tu distribuidor MAS Seeds ytoma la decisión acertada
PRSemillasBatlle3CODIBLUES139 A 21,4
3,56,847,529,1 e
e PRCodisem2CODIGREEN137 A 18,9 B 3,67,349,125,6 e 72,011,11,670,92e PRMonsanto6CONCA158C18,7C3,26,946,329,1 e 73,311,31,710,94d PRAdvanta2COURTNEY162C20,3 A 3,97,249,624,7 e 71,611,01,660,91 e PRSemillasBatlle3DARIDOR133 A 19,3 B 3,47,547,727,9 e 72,711,21,690,93 e PRMonsanto5DK287149 A 17,9C3,56,745,230,0d73,911,41,720,94d PRMonsanto4DK315150 B 16,8C3,57,346,729,1 e 73,511,31,710,94d PRMonsanto3DKC33.90143 A 18,9C3,37,046,827,8 e 73,111,31,710,94d PRMonsanto4DKC3745157C18,3C3,47,444,430,4d74,111,51,730,95C PRMonsanto3DKC41.14149 B 20,5 A 3,77,245,427,5 e 74,111,41,720,94d PRMonsanto3DKC43.72156C18,7C3,36,846,130,4d73,011,31,700,93 e PRMonsanto4DKC4608159C20,4 A 3,46,745,728,3 e 73,711,41,720,94d PRMonsanto3DKC4845156C18,2C3,46,744,030,6d74,611,51,740,96C PRFitó5DUERO149 B 15,7 e 3,77,145,526,8 e 73,911,41,720,94d PREURALIS2ESDEBUSSY161C20,0 A 3,87,148,724,0 e 72,611,21,680,92 e PREURALIS3ESHORNET150 B 22,1 A 3,36,750,423,3 e 70,911,01,650,90 e PREURALIS3ESMETRONOM134 A 20,7 A 3,36,943,932,0C74,411,51,740,95C PREURALIS2ESSENSOR161C18,1C3,67,047,728,2 e 72,611,21,690,92 e PREURALIS3ESZOOM160C21,5 A 3,56,347,826,6 e 72,511,21,690,92 e PRSouffletSeeds2EXTASIA161C20,2 A 3,56,547,627,7 e 72,611,21,690,93 e PRSouffletSeeds2FILAE150 B 20,6 A 4,07,147,722,3 e 72,611,21,680,92 e PRSemillasBatlle2HAPPI147 B 17,0C3,56,848,626,2 e 72,011,11,670,91 e PRSouffletSeeds2HOTSPOT145 B 20,9 A 3,57,045,527,8 e 73,811,41,720,94d PRKoipesol2INFINITE150 B 23,2 A 3,87,448,422,2 e 72,011,11,670,92 e PRKWS2INTELLIGENS152 B 22,9 A 3,47,048,823,9 e 71,711,11,670,91e PRSouffletSeeds2ISULEA156C19,8 B 3,86,750,323,5 e 71,211,01,650,91 e PRSouffletSeeds2ITEA132 A 18,8C3,57,347,325,1 e 73,011,31,700,93e PRCaussade2KALABRE154C22,9 A 3,66,349,721,6 e 71,411,01,660,91 e PRKWS3KIDEMOS147 B 20,3 A 3,77,548,628,2 e 72,211,11,680,92 e
PRKWS2KROKUS148 B 16,8C3,67,547,226,9 e 72,811,21,690,93 e
PRLG8LG30.369150 B 18,9 B 4,07,447,427,5 e 72,911,21,690,92 e PRLG2LG30.444162C19,9 B 3,67,346,730,5d72,711,21,690,93 e
PRLG2LG31.295136 A 21,6 A 3,77,546,924,1 e 73,611,31,710,94d PRLG2LG34.90165d19,8 B 3,56,646,329,5d72,711,21,690,93 e PRSemillasBatlle2MADISSON134
e 72,811,21,690,93 e PRCodisem2MAMILLA169d20,4 A 3,46,548,927,0 e 71,411,01,660,91 e PRFitó2MANACOR158C16,5d3,67,145,826,9 e 73,611,41,710,94d PRCaussade2MARTELI158C21,5 A 3,56,646,826,5 e 72,911,31,700,93e PRMaïsadour3MAS33A160C18,0C3,67,347,625,3 e 72,611,21,690,93 e PRCaussade2MISTERI134 A 20,1 A 3,47,145,927,5 e 73,511,41,710,94d PRWAM2NS5051159CSindatoSindato4,06,650,820,8 e 70,510,81,630,89 e PRFitó2OPTI158C16,8C3,77,446,826,7 e 73,511,31,710,94 e PRFitó3ORENSE165d17,1C3,67,449,225,2 e 72,211,11,680,92 e PRAdvanta2PENELOPE137 A 18,0C3,97,648,421,2 e 72,311,11,670,92 e PRCaussade2PESCALI150 B 21,2 A 3,67,147,324,9 e 72,711,21,690,93 e PRSouffletSeeds2PIANELLO154C19,3 B 3,56,746,724,0 e 72,811,21,690,93 e PRCaussade2PIXARI143 B 22,0 A 3,67,445,425,6 e 73,811,41,720,94d PRCaussade2QUERZI148 B 21,0 A 3,97,348,322,2 e 72,311,11,670,92 e PRSemillasBatlle2RAVENNA141 A 14,7 e 3,57,144,831,4C74,011,41,720,94d PRCaussade3ROBERI153 B 20,8 A 3,56,747,525,5 e 72,711,21,690,93 e PRRAGT3RULEXX158C19,7 B 3,57,046,429,2 e 73,511,41,710,94d PRKoipesol2SANDRO157C22,7 A 3,27,149,521,0 e 71,711,11,680,92 e PRKoipesol3SENKO155C20,4 A 3,66,947,823,7 e 72,511,21,690,92 e PRRAGT3SILEXX162C18,4C3,36,745,229,9d74,211,51,730,95C PRKWS3SIMPATICOKWS133 A 21,9 A 3,66,850,325,2 e 71,311,01,650,91 e PRFitó3SUBITO148 B 19,1 B 3,57,348,126,2 e 72,511,21,690,93 e PRSemillasBatlle3SUM330156C18,8C3,26,844,431,4C73,711,41,720,94 e PRSemillasBatlle2SURPRISE140 A 16,3d3,56,644,829,1 e 73,711,41,720,94d PRSyngenta2SYBILBAO158C20,7 A 3,57,353,018,0 e 69,810,81,620,89 e PRSyngenta3SYGIBRA160C21,1 A 3,57,349,325,6 e 71,711,11,670,91 e PRSyngenta3SYORPHEUS146 B 24,1 A 3,57,247,624,0 e 72,511,21,690,93 e PRRAGT3TAXXOA152 B 18,5C3,46,847,527,1 e 72,411,21,690,92 e PRFitó4TECK153C17,7C3,87,247,325,0 e 72,911,21,690,93 e PRLG2TORQUAZ160C23,0 A 3,77,146,328,0 e 73,211,31,700,93 e PRSemillasBatlle2YUCATAN160C19,5 B 3,36,847,431,5C72,211,21,680,92 e PRFitó4ZAMORA155C17,1C3,57,545,129,5d74,011,41,720,95d
El secreto está en la cápsula
1.- Gránulos de fertilizantes con recubrimiento polimérico
2.- El vapor de agua penetra a través de la cubierta
3.- La humedad comienza a disolver los gránulos fertilizantes
4.- Se produce la difusión de los nutrientes hacia el suelo
5.- Después de que la liberación finalice, la cubierta se rompe y degrada
Resultados 1996-2021. Zona: INTERIOR BAIXA ListaCasa comercialAnosVariedadeDÍAS S/RPROD (t MS/ha) (% MS)
PRAdvanta2AAPOTHEOZ136 e 19,4 B 3,76,544,732,9C74,211,41,720,95C
PRCEFSA2BARCA114 B 16,0d4,07,546,429,6d73,711,31,700,94d PRCaussade3BELUGI114 B 18,1C3,97,148,229,8d72,811,21,690,92 e PRRAGT3BERGXXON130d18,6C3,66,942,234,9 B 76,011,71,770,97 B PRLG2BOWEN132d16,7d3,96,541,336,3 A 76,411,81,770,98 B PRCaussade2CHAMBERI124C18,8C3,86,448,732,6C72,911,21,690,93 e PRRAGT2CICLIXX120C17,1C3,47,242,932,9C75,111,61,750,96C PRSemillasBatlle3CODIBLUES117C16,2d3,96,848,328,6 e 72,611,21,680,92 e PRCodisem2CODIGREEN117 B 16,4d3,96,749,227,2 e 72,511,21,680,92 e PRMonsanto6CONCA128d18,5C3,67,342,933,1C75,611,71,760,97 B PRAdvanta2COURTNEY136 e 21,3 A 3,86,844,835,6 A 74,611,51,730,95C
PRSemillasBatlle3DARIDOR117C15,3 e 3,67,147,732,1C73,311,31,700,94d PRMonsanto5DK287118C16,8C3,97,044,832,2C74,611,51,730,95C PRMonsanto4DK315120C16,0d3,77,342,633,5C75,811,71,760,97 B PRMonsanto3DKC33.90114 B 15,5 e 3,97,746,628,2 e 74,111,41,720,94d PRMonsanto4DKC3745128d17,9C3,67,142,535,4 B 75,311,61,750,96C PRMonsanto3DKC41.14116 B 16,9C4,27,446,228,3 e 74,611,41,730,95C PRMonsanto3DKC43.72125C17,6C3,86,944,933,5C74,511,51,730,95C PRMonsanto4DKC4608128d18,2C3,87,044,633,7C74,711,51,730,95C PRMonsanto3DKC4845131d18,2C3,57,041,036,1 A 76,611,81,790,98 A PRFitó5DUERO119C15,4 e 4,07,444,229,7d74,911,51,740,95C PREURALIS2ESDEBUSSY131d19,7 B 3,66,043,934,5 B 74,911,61,740,96C PREURALIS3ESHORNET124C18,7C3,46,245,834,5 B 73,911,41,720,94d PREURALIS3ESMETRONOM117 B 17,4C3,96,848,029,9d72,911,21,690,93 e PREURALIS2ESSENSOR123C17,1C4,17,245,332,8C74,211,41,720,94d PREURALIS3ESZOOM133d18,7C3,76,645,733,5C74,111,41,720,95d PRSouffletSeeds2EXTASIA129d19,7 B 3,56,343,037,0 A 75,711,71,760,97 B PRSouffletSeeds2FILAE124C19,0 B 3,86,342,535,3 B 75,711,71,760,96C PRSemillasBatlle2HAPPI118C17,3C3,87,244,930,9d74,311,41,720,95C PRSouffletSeeds2HOTSPOT126d19,5 B 3,76,645,534,9 B 74,311,41,720,95C PRKoipesol2INFINITE127d18,9 B 3,87,244,934,0 B 74,811,51,740,95C PRKWS2INTELLIGENS130d18,1C3,26,343,438,8 A 74,811,61,750,96C PRSouffletSeeds2ISULEA138 e 20,2 A 3,96,243,238,3 A 75,311,61,750,96C PRSouffletSeeds2ITEA118C18,4C3,66,746,033,0C74,111,41,720,95d PRCaussade2KALABRE130d18,1C4,26,043,335,3 B 75,111,51,740,95C PRKWS3KIDEMOS120C16,7d3,66,844,837,9 A 74,711,51,740,96C
Resultados 1996-2021. Zona: INTERIOR BAIXA ListaCasa comercialAnosVariedadeDÍAS S/RPROD (t MS/ha) (% MS)
PRKWS2KROKUS117C16,0d4,07,742,931,0C75,011,51,740,96C
PRLG8LG30.369126d17,8C4,06,943,935,8 A 75,211,61,740,96C PRLG2LG30.444136 e 18,3C3,56,643,836,9 A 75,411,61,760,97C
PRLG2LG31.295115 B 19,0 B 3,96,446,428,9 e 74,211,41,720,94d PRLG2LG34.90129d20,0 A 3,76,842,733,6C75,511,61,760,96C PRSemillasBatlle2MADISSON117C16,7d3,87,246,434,3 B 73,911,41,710,94d PRCodisem2MAMILLA134 e 20,2 A 4,07,144,432,3C74,611,51,730,95C PRFitó2MANACOR121C16,2d4,07,545,231,5C74,511,41,730,95C PRCaussade2MARTELI127d20,3 A 3,86,745,634,1 B 74,011,41,720,94d PRMaïsadour3MAS33A129d18,8C3,87,442,933,7C75,311,61,750,96C PRCaussade2MISTERI117C18,9 B 3,96,350,530,4d71,911,11,670,91 e PRWAM2NS5051138 e 19,4 B 3,96,446,736,7 A 73,311,31,700,93 e PRFitó2OPTI127d16,8C3,97,942,829,4d75,711,61,760,97C PRFitó3ORENSE133d18,0C3,87,745,530,0d74,611,51,730,95C PRAdvanta2PENELOPE114 B 17,2C3,86,947,227,3 e 73,311,31,700,93 e PRCaussade2PESCALI129d19,0 B 3,66,241,237,5 A 76,411,81,780,98 A PRSouffletSeeds2PIANELLO137 e 19,3 B 3,86,544,037,2 A 74,811,51,730,95C
PRCaussade2PIXARI115 B 16,3d4,17,247,028,7 e 73,811,31,710,94d PRCaussade2QUERZI130d20,8 A 3,86,344,535,7 A 74,511,51,730,95C PRSemillasBatlle2RAVENNA114 B 14,0 e 3,77,341,534,1 B 76,011,71,770,97 B PRCaussade3ROBERI129d19,9 B 3,86,245,933,9C74,211,41,720,95C
PRRAGT3RULEXX129d19,3 B 3,77,043,534,6 B 75,211,61,750,96C PRKoipesol2SANDRO133d18,0C3,26,044,036,4 A 74,811,61,750,96C
PRKoipesol3SENKO128d18,9C3,96,645,933,6C74,011,41,720,94d PRRAGT3SILEXX130d18,2C3,57,043,135,2 B 75,511,61,760,97 B PRKWS3SIMPATICOKWS117C19,0 B 3,86,649,131,4C72,711,21,680,92 e PRFitó3SUBITO120C18,0C3,87,444,832,4C74,511,51,730,95C PRSemillasBatlle3SUM330126C18,2C3,77,443,531,6C74,811,51,740,96C PRSemillasBatlle2SURPRISE114 B 16,1d3,76,941,433,4C75,911,71,760,97 B PRSyngenta2SYBILBAO132d17,4C3,86,644,634,2 B 75,011,51,740,96C PRSyngenta3SYGIBRA137 e 20,0 A 3,56,443,438,5 A 74,811,61,740,96C PRSyngenta3SYORPHEUS123C17,8C3,76,743,833,2C75,011,61,740,96C PRRAGT3TAXXOA120C17,9C3,77,146,530,3d73,611,31,710,94d PRFitó4TECK122C17,8C4,17,444,527,7 e 74,711,51,730,95C PRLG2TORQUAZ135 e 18,4C4,07,345,433,5C74,411,41,720,94d PRSemillasBatlle2YUCATAN133d18,1C3,77,046,835,6 A 72,811,21,690,93 e PRFitó4ZAMORA126C16,6d3,67,640,233,5C76,811,81,790,99 A
PRAdvanta A*
PRCEFSA2BARCA A*
PRCaussade3BELUGIC
PRRAGT3BERGXXON B
PRLG2BOWEN **
PRCaussade2CHAMBERI e
PRRAGT2CICLIXX A
PRSemillasBatlle3CODIBLUESC
PRCodisem2CODIGREENC
PRMonsanto6CONCAC
PRAdvanta2COURTNEY A*
PRSemillasBatlle3DARIDORd
PRMonsanto5DK287 B
PRMonsanto4DK315 A
PRMonsanto3DKC33.90 B*
PRMonsanto4DKC3745 B
PRMonsanto3DKC41.14 B
PRMonsanto3DKC43.72 A
PRMonsanto4DKC4608 A
PRMonsanto3DKC4845 B
PRFitó5DUERO A
PREURALIS2ESDEBUSSYC PREURALIS3ESHORNETC
PREURALIS3ESMETRONOMd PREURALIS2ESSENSOR
PRKWS2INTELLIGENS A*
PRSouffletSeeds2ISULEAC
PRSouffletSeeds2ITEA A
PRCaussade2KALABREC* PRKWS3KIDEMOSC PRKWS2KROKUS
(*):resultadoprovisionaldebidoaoreducidonúmerode observaciónsbaixocondiciónsventosas (**):nonestimado.Amínimaintensidadedevento impidecalqueraestimación
PRLG8LG30.369 A
PRLG2LG30.444 A*
PRLG2LG31.295C
PRLG2LG34.90 B
PRSemillasBatlle2MADISSONC
PRCodisem2MAMILLA e
PRFitó2MANACOR B*
PRCaussade2MARTELI A*
PRMaïsadour3MAS33AC
PRCaussade2MISTERI e
PRWAM2NS5051C
PRFitó2OPTIC
PRFitó3ORENSE A
PRAdvanta2PENELOPE A
PRCaussade2PESCALI A*
PRSouffletSeeds2PIANELLO A*
PRCaussade2PIXARI A*
PRCaussade2QUERZId
PRSemillasBatlle2RAVENNA A*
PRCaussade3ROBERI B
PRRAGT3RULEXX B
PRKoipesol2SANDRO**
PRKoipesol3SENKO A*
PRRAGT3SILEXX A
PRKWS3SIMPATICOKWSC
PRFitó3SUBITOC
PRSemillasBatlle3SUM330 B*
PRSemillasBatlle2SURPRISE A*
PRSyngenta2SYBILBAOC*
PRSyngenta3SYGIBRA B
PRSyngenta3SYORPHEUSd
PRRAGT3TAXXOA B
PRFitó4TECK e
PRLG2TORQUAZ A*
PRSemillasBatlle2YUCATAN B*
PRFitó4ZAMORA A* NOTA DOS AUTORES Este traballo foi financiado pola FICYT mediante o grupo de investigación consolidado NYSA (PCTI - IDI2021-000102) cofinanciado con fondos FEDER.
Fruto de la fusión de Euralis Semences y Caussade Semences Group en 2020 nace Lidea, posicionándose entre las diez empresas de semillas para cultivos extensivos más importantes del mundo.
Lidea hereda más de 80 años de experiencia y conocimientos y, por tanto, está preparada para convertirse en la mejor empresa de semillas de cultivos múltiples para los agricultores que buscan mejorar su rendimiento. No en vano, invierte cada año más de 34 millones de euros en I+D para ofrecer una gama integral y diferenciadora de soluciones de alto valor añadido para las explotaciones que practican la agricultura convencional o ecológica, garantizando un flujo de innovaciones genéticas y varietales cada vez más eficientes que satisfagan las necesidades de todos los agricultores, teniendo en cuenta la dimensión medioambiental.
“Actualmente, Lidea tiene dos marcas élites e independientes en el mercado, Lidea y Caussade Semence Pro, ambas fortalecidas por la fusión”, explica Fernando Garrachón, Crops Mánager de la compañía. “Este es el primer año en el que los ganaderos van a tener un saco de Lidea en sus explotaciones, pero, en realidad, ellos ya nos conocen, ya tienen su confianza depositada en nuestras variedades contrastadas y, realmente, es a futuro cuando vamos a tener ese empuje en investigación y desarrollo de producto”, añade.
LA EVOLUCIÓN DE UNA MARCA CON UNA FUERTE IMPLANTACIÓN EN ESPAÑA
Los ganaderos y agricultores conocen la trayectoria de Lidea, lo que le aporta confianza y credibilidad a la nueva marca. “Hace más de 30 años nos conocían como Arlesa, después pasamos a llamarnos Euralis y ahora somos Lidea, una de las diez empresas de semillas más fuertes del mundo”, enfatiza el Crops Mánager para España. “Debemos valorar
esta dimensión internacional de la compañía, con presencia en 48 países; solo para hacernos una idea, sembramos 45.000 ha para obtener semilla comercial para proveer de producto a todos nuestros clientes. Somos una multinacional europea que piensa en Europa con productos adecuados a nuestro mercado”, sostiene.
PARA CREAR LAS VARIEDADES LÍDERES DEL MAÑANA Con una sólida red de Investigación y Desarrollo establecida en toda Europa, Lidea invierte continuamente para innovar en semillas de muy alta calidad, capaces de proporcionar una respuesta precisa y personalizada para todos los modelos agrícolas.
En el ámbito del cultivo del maíz, destacan tecnologías exclusivas como Silobreed y Tropical Dent. “Nuestro objetivo es lograr la rentabilidad de la explotación, así que lo que buscamos es la mayor calidad posible con la mayor cantidad, es decir, productos altamente productivos con buenos parámetros de calidad. Tenemos que ser capaces de producir muchos litros de leche con la misma superficie, por tanto, cantidad con calidad”, explica Garrachón.
“Ahora mismo en Lidea estamos ensayando, en colaboración con organismos oficiales como el CIAM, unas 14 variedades de maíz que superan la media del 120 % de producción de materia seca por hectárea, o sea, que estamos por encima de las medias con respecto a la competencia”, complementa Raúl Prieto, delegado de ventas para la zona noroeste.
PARA GARANTIZAR EL MEJOR SERVICIO AL CLIENTE
Para llegar al ganadero y al agricultor, Lidea se apoya en varias empresas de distribución que cuentan con una importante red de técnicos comerciales diseminados por todas las áreas de interés. Ucanorte en Portugal, SC Ruiseñada Comillas en Cantabria... son solo algunos ejemplos de colaboración. “Creemos que la venta de semillas pasa por trabajar con distribuidores y dar el mejor servicio posible al ganadero y al agricultor”, comenta el delegado de ventas.
En Galicia, las semillas de Lidea se comercializan a través de las empresas Coluga y Xesga. Cada una vende unas variedades específicas adaptadas a cada zona de siembra, seleccionadas de entre las más de 300 con las que cuenta la multinacional europea.
PARA PRESERVAR EL POTENCIAL GENÉTICO EN LAS PRIMERAS FASES DEL CULTIVO
Conscientes de la importancia de una germinación rápida, vigorosa y homogénea que asegure la viabilidad del cultivo frente a plagas y malas hierbas, en Lidea han desarrollado la solución Boost and Go, “un tratamiento bioestimulante y nutricional aplicado en la semilla que la nutre y hace que nazca más rápido en condiciones climáticas adversas de frío y/o lluvia”, explica Prieto. “Ahora mismo la nascencia es una de las cualidades importantes que debe tener el maíz para acabar el ciclo en tiempo y forma, puesto que todos los días que ganemos en esta fase inicial nos van a repercutir positivamente en la producción. Lo que el ganadero necesita es un rápido y homogéneo nacimiento; entonces, el hecho de acelerar la nascencia es un beneficio que va a tener de cara a la recolección”, añade.
A esta tecnología se suman un tratamiento repelente de pájaros (córvidos), el Korit 420 FS, y un insecticida, el Force 20 CS, eficaz principalmente contra el gusano de alambre.
¡En vídeo!
DIRECTOR COMERCIAL DE COLUGA
“Lidea nos ofrece un catálogo muy interesante y muy completo de maíces forrajeros. Cuentan con ciclos que se adaptan a nuestra zona y disponen de variedades con
unos rendimientos muy buenos, como Berlioz, número 1 dos años consecutivos en los ensayos del CIAM. Sin embargo, no se trata de destacar un único producto, pues, a medida que vamos cambiando de ciclo, siempre podemos elegir una variedad que está probada, testada y con buenas producciones”.
GERENTE DE XESGA
“Lidea nos ofrece un catálogo de variedades contrastadas, con las que llevamos trabajando las últimas cuatro campañas. Son híbridos de muy buen perfil sanitario, rústicos, que se adaptan a todo tipo de terrenos y que nos permiten alcanzar unos rendimientos de producción forrajera muy altos. Este año incorporamos dos variedades nuevas, una de ciclo 260, ES Submarine, y otra de ciclo 350, ES Epikur, que nos llamaron la atención por su gran potencial productivo”.
¡En vídeo!
Carlos Osório DIRECTOR GENERAL DE UCANORTE XXI
“La colaboración con Euralis -hoy Lidea- nació con el objetivo de colocar en el mercado portugués productos de calidad con precios competitivos y adaptados a las características agronómicas de la región. La primera reunión técnica tuvo lugar en 2013 con un plan de trabajo consistente en la caracterización por segmentos del mercado para la posterior selección de variedades que mejor se adaptasen a las necesidades de nuestros productores, tanto de maíz para silo como para grano”.
Fernando Garrachón, Crops Mánager de Lidea: “Somos una multinacional europea que piensa en Europa con productos adecuados a nuestro mercado” ¡En vídeo!
Raúl Prieto, delegado de ventas de Lidea para la zona noroeste: “Creemos que la venta de semillas pasa por trabajar con distribuidores y dar el mejor servicio posible al ganadero y al agricultor”
¡En vídeo!
Este artigo recompila os resultados dos ensaios do ano 2021 das características produtivas e nutricionais das variedades comerciais de millo forraxeiro, que foron analizadas polo Centro de Investigacións Agrarias de Mabegondo (CIAM).
María José Bande Castro CentrodeInvestigaciónsAgrariasdeMabegondo(CIAM) Agacal,XuntadeGalicia
Con algo máis de 70.000 hectáreas sementadas no ano 2021, Galicia destaca como a primeira comunidade autónoma tanto por superficie coma por produción no cultivo de millo forraxeiro para ensilar, o que pon de manifesto que se converteu no principal alimento sobre o que se sustenta a produción das explotacións gandeiras de vacún
de leite galegas, sendo en moitas delas a única forraxe presente na ración unifeed que lle dan ao rabaño.
O millo forraxeiro ensilado resulta unha opción produtiva relevante debido á súa elevada produtividade, ao seu alto valor enerxético e á fácil ensilabilidade, e é na actualidade a base da ración da maioría das explotacións gandeiras leiteiras.
As empresas produtoras de sementes de millo, desde hai anos, debido á importancia do cultivo no sector agrario e á diversidade de condicións climáticas nas que se cultiva, traballan
AS CASAS COMERCIAIS
REPARTEN TODOS OS ANOS POR TODA A XEOGRAFÍA
GALEGA MOITOS CAMPOS DE ENSAIO NOS QUE PROBAN OS GRANS QUE, DE MELLORAR O EXISTENTE ATA O MOMENTO, CHEGARÁN AO MERCADO NAS PRÓXIMAS CAMPAÑAS
na mellora xenética para obter novos híbridos. Buscan millos cun elevado contido en amidón (fonte principal de enerxía) e, sobre todo, cunha elevada dixestibilidade da parte verde, pois no ensilado recóllese a planta enteira, e entre o 50 e o 60 % da materia seca procede dos seus compoñentes verdes: talos, follas e espatas. Con frecuencia, as variedades destacan por incrementos significativos do rendemento, pola prolongación do seu verdor (stay green) e pola mellora da calidade do cultivo. Tendo en conta isto, non resulta estraño que as principais multinacionais do sector das sementes teñan a comunidade como o principal “banco de probas” dos seus novos produtos. As casas comerciais reparten todos os anos por toda a xeografía galega moitos campos de ensaio nos que proban os grans que, de mellorar o existente ata o momento, chegarán ao mercado nas próximas campañas.
As variedades obtidas mediante a mellora xenética poden ter uns resul
BIORADIS SOLEX PARA APLICAR CON HERBICIDA DE PREEMERGENCIA Y POSTEMERGENCIA
tados diferentes aos acadados nos países de orixe cando se cultivan en Galicia debido á singularidade das características edafoclimáticas; ademais cada zona ten unhas características peculiares, polo que no ano 1999 se estableceu en Galicia unha “Rede de avaliación de variedades comerciais de millo forraxeiro”, co obxectivo de dispor de información válida sobre o rendemento e calidade do cultivo, o que permite aconsellarlles aos agricultores e gandeiros da comunidade á hora de elixir a variedade ou variedades a sementar.
Cada ano realízanse ensaios en campos experimentais sementados en catro localidades, situadas nas comarcas rurais de maior produción de millo forraxeiro e abranguendo tamén zonas xeográficas distintas:
1) A Mariña Oriental (nordeste de Lugo)
2) Sarria (centro-sur de Lugo)
3) Deza (nordeste de Pontevedra)
4) Ordes (centro da Coruña)
LAS MICORRIZAS QUE MEJORAN LA PRODUCCIÓN Y LA CALIDAD DE LOS CULTIVOS
O MÁIS IMPORTANTE PARA A CORRECTA ELECCIÓN DA VARIEDADE É AXUSTAR O CICLO DO MILLO
MOMENTO DA SEMENTEIRA, É DICIR, DEFINIR OS DÍAS
TRANSCORRIDOS ENTRE A SEMENTEIRA E A COLLEITA (DÍAS S-C)
Estes ensaios repítense ano tras ano coa inclusión de variedades novas, que substitúen aquelas que foron avaliadas polo menos durante dous anos. Así mesmo, analízanse anualmente todos os datos dispoñibles desde 1999 polo método estatístico de mínimos cadrados, incorporando os novos, de modo que cada variedade avaliada se pode comparar con todas e cada unha das restantes.
O 70 % dos custos de produción do cultivo do millo para ensilar son fixos, polo que, para aumentar a rendibilidade do cultivo, é moi importante elixir ben a variedade a sementar. Tanto a preparación do terreo coma os tratamentos fitosanitarios previos non dependen da produción esperada nin do valor nutritivo da forraxe obtida; por iso, a medida que aumentamos a produción por hectárea, diminúe o custo total por quilogramo de materia seca.
O CIAM no ano 2021 avaliou, coma cada ano, 33 variedades enviadas polas casas comerciais de sementes, usando un deseño de bloques ao chou con tres repeticións.
Os pasos seguidos durante a avaliación son preparación concienzuda da cama de sementeira, toma de mostra de solo para análise fisicoquímica completa, cálculo da dose de fertilizante, fertilización, aplicación de fitosanitarios (insecticida e herbicida), delimitación das parcelas, sementeira manual cunha densidade inicial de 180.000 plantas ha-1, rareo manual para deixar 90.000 plantas ha-1; control da data de floración feminina, das alturas e da
produción de cada variedade en cada repetición.
A colleita realízase no momento en que o estado medio das mazarocas das tres repeticións acada o estado pastosovítreo (liña de leite a 1/3-1/2 do ápice), pois preténdese recoller cada variedade no momento óptimo recomendado para ensilar. Isto obriga a facer unha recollida progresiva e gradual das variedades durante aproximadamente un mes e medio, o que implica realizar ata tres controis semanais, demandando moita man de obra e desprazamentos aos lugares de ensaio.
As mostras de millo despois da colleita envíanse ao laboratorio, onde se determina o contido en materia seca en estufa e o seu valor nutritivo mediante a recollida de espectros no NIRS (Espectrofotómetro de Reflectancia no Infravermello Próximo).
Os resultados obtidos publícanse anualmente nun díptico informativo, que se distribúe entre cooperativas agrarias e agricultores individuais a través das oficinas agrarias comarcais, e tamén está dispoñible na páxina web: http://www.ciam.gal.
En función das condicións de cada gandeiro para cada sementeira, a información necesaria para unha boa escolla da variedade que se debe usar exponse nas seguintes táboas; pode darse o caso de que un mesmo gandeiro pode elixir distintas variedades para diferentes parcelas. As consultas sobre a escolla de variedades a sementar perseguen unha maior profesionalización das explotacións, unido a ensilar me-
llor, é dicir, que a colleita teña lugar no momento óptimo de maduración (gran pastoso-vítreo).
Os resultados aparecen divididos en dúas táboas: táboa 1, na que se atopan as variedades que foron avaliadas polo menos durante dous anos e, polo tanto, con datos de maior fiabilidade, e táboa 2, na que se recollen aquelas variedades cun só ano de experimentación na rede, polo que os resultados se consideran provisionais, dado que un só ano non é suficientemente significativo para facer unha avaliación acertada.
Distribuidor de Semillas RAGT para Galicia y Asturias
Venta de semillas de maíz, sorgo, girasol, colza, soja, trigo, veza...
Lalín 2000
RGT MAXEED NOVEDAD
RGT IRRIDEOS
RGT HOAZIXX NOVEDAD
RGT EXXEMPLAIR
RGT MUXXEAL
Táboa 1. Resultados das variedades con dous ou máis anos de avaliación
AVENTICUM11628347,221,114,610971,96,42FITÓ CODIBLUES11627948,922,215,311471,96,42BATLLE ESPALLADIUM11629148,922,916,112073,26,32AGV-XESGA KOMPETENS11625854,820,014,010572,46,62KWS BARCELOS11726350,819,713,910473,26,92PROCASE LG31.38811826447,121,815,411573,86,52LG GRIZZLY11927253,421,215,111374,06,82AGROMUNDO OTIS11926448,119,313,510173,36,82BATLLE VOLOS11927950,522,515,711772,36,32FITÓ ALANO12026743,919,613,510171,96,12PROCASE ARECIBO12026650,120,314,110572,06,92PROCASE-DFV DKC339012027352,920,014,010472,67,16MONSANTO LG31.27612028349,222,815,911972,86,12LG MALTON12025355,317,512,19071,77,22BATLLE MAS40.F12029246,525,917,913371,85,92MASSeeds DARIDOR12126550,119,213,610173,06,63BATLLE ESBOMBASTIC12127053,221,414,510870,86,92LIDEA MAS33.F12129045,423,516,112071,16,02MASSeeds MEXICANA12126551,320,014,110573,16,82PANAM PHARAON12124552,318,712,69470,76,86ADVANTA QUATRO12126551,721,014,610972,16,63BATLLE RGTAFIXX12126852,921,114,610971,87,02RAGT ESWATSON12228250,223,016,212173,46,72LIDEA FENELON12227750,022,415,911973,96,62WAM LUCAM12225254,519,913,810372,56,72EUROARESPASL SUNMARK12224449,820,814,510872,36,72ROCALBA BC30612326746,421,114,510871,66,72BC DKC407112328148,924,217,012773,26,22MONSANTO DYNAMITE12327553,020,113,410069,17,05MASSeeds ESMETHOD12329349,422,215,211371,16,32AGV-XESGA ESPEPPONE12328748,724,216,812572,46,62LIDEA FORVIA12327051,720,914,210670,86,82BLUESemences IZABAL12328049,521,514,811071,16,82PANAM KIDEMOS12326251,221,415,111373,46,22KWS MAS24.C12327152,122,615,711772,06,32MASSeeds SUFAVOR12327049,021,014,510871,76,92ROCALBA TALINA12327152,420,414,310772,86,82AGROMUNDO DKC411712426451,821,214,911173,16,62MONSANTO FORTIM12427451,120,414,010471,46,72EUROARESPASL LG31.29512426446,623,316,712474,46,32LG LIVORNO12428548,122,215,411572,26,32FITÓ PIXARI12427348,222,615,811872,95,92CAUSSADE SURREAL12427252,822,115,011270,86,62ROCALBA SUSANN12427250,020,714,310671,67,02ROCALBA AGV430812527949,923,516,712474,16,62AGV-XESGA SIMPATICOKWS12528851,123,716,512372,36,42KWS SYINFINITE12527747,624,016,712572,55,92KOIPESOL SYZEPHIR12527449,222,415,511671,76,62SYNGENTA CHAMBERI12627550,123,916,812573,16,72AGROEUME DELRÍO12626452,520,614,310772,56,72PROCASE DKC411412626654,021,214,510871,66,42MONSANTO GLORIFI12627649,922,315,611672,66,32CAUSSADE SYORPHEUS12628549,722,615,311471,56,12SYNGENTA BENICIA12728052,521,214,010569,36,15PIONEER HUXXTOR12728849,322,115,211371,16,52RAGT MT-MOLOSS12728445,722,615,611671,46,52PANAM RGTCONEXXION12728050,122,915,911872,16,42RAGT AGROSTAR12828249,921,714,310768,86,74LIDEA DKC462112827650,324,317,212873,96,13MONSANTO JOURNEY12828548,323,716,412272,26,12ADVANTA
Táboa 1. Resultados das variedades con dous ou máis anos de avaliación (continuación)
Variedade
MARCELLO12827053,120,714,110571,16,72KWS MAS35.K12827351,622,215,311471,76,92MASSeeds RGTEXXEMPLAIR12827547,122,916,011972,65,92RAGT RGTNOEMIXX12827149,424,717,413073,76,12RAGT SIRICUS12826748,821,114,711072,66,32AGROMUNDO FILAE12927446,823,916,912673,85,72SOUFFLETSeeds ZP29912926749,824,016,912673,46,62WAM CLARICA13026354,419,713,29970,76,65PIONEER ELZEA13028053,719,413,09770,16,42PANAM ESBOOMER13030048,924,316,712471,06,22AGV-XESGA KANU13027752,021,514,410870,16,52BC BC418B13128347,823,015,911972,26,32BC DS1357E13131148,825,517,813372,76,72PROCASE MANACOR13127851,321,714,811070,96,43FITÓ MARTELI13127049,321,915,111372,06,02CAUSSADE PESCALI13127448,623,716,712473,15,82CAUSSADE WAMGAL13129750,423,315,511669,15,82WAM ANADON13226548,222,615,811872,76,42PROCASE BC40613227651,023,416,112071,66,82BC BUCKLEY13227450,522,015,411572,66,32ADVANTA DKC460813227453,521,915,211472,46,02MONSANTO DS074713227250,521,315,011273,56,62PROCASE DS159213229349,526,618,513872,76,12PROCASE-DFV LG30.44413228452,023,816,712573,46,32LG RULEXX13227552,823,416,212171,86,42RAGT
Táboa 1. Resultados das variedades con dous ou máis anos de avaliación (continuación)
Variedade Días S-C AlturaEspigaRMS RMOD IP
(días)(cm) (% MS)(t/ha)(t/ha) (%)(% MS)
ESDEBUSSY13327048,924,517,312973,45,92AGV-XESGA ESZOOM13328348,823,816,712572,85,72AGV-XESGA HOTSPOT13326254,024,217,112873,96,12SOUFFLETSeeds SYBILBAO13329046,724,617,513074,06,42SYNGENTA DASCIPIO13427452,121,514,911172,26,42PROCASE ESSENSOR13428652,723,016,012072,26,12LIDEA NS302213427351,823,016,012072,56,42WAM ZP30513428049,922,214,911169,86,52WAM AAPOTHEOZ13529051,323,716,712573,85,92ADVANTA ESANAKIN13529049,525,017,613173,05,82LIDEA ESHORNET13529650,224,317,012772,46,02LIDEA QUERCI13527351,323,116,312273,66,02CAUSSADE URBANIX13527552,024,417,112873,36,02RAGT BC41513627448,223,416,112071,56,52BC DS1609E13628049,322,715,911972,96,02PROCASE ESBERLIOZ13628348,827,419,014271,96,22LIDEA LG30.36913625552,321,315,111273,66,32LG SANDRO13630449,525,618,313673,76,42KOIPESOL SYSENKO13628548,222,615,811872,75,82KOIPESOL BC52513727247,222,915,911872,26,42BC NS302313728349,923,215,911871,16,22WAM FREEMAN13927749,925,217,713272,86,12MASSeeds COURTNEY14227948,622,715,511570,96,12ADVANTA LG31.39014229349,624,217,012773,36,22LG ELDORA14429148,022,715,211369,76,62PANAM CV (%) 3,34,26,38,49,01,95,7 DMS (5 %) 8133,62,01,5111,50,4
Táboa 2. Resultados das variedades cun só ano de avaliación
Variedade
ESBOND11428847,321,414,711071,05,9LIDEA DF17ZM3E12112628452,122,615,911973,46,7FITÓ ICARE12626753,323,216,112072,36,0SOUFFLET Seeds DEVICE12926247,622,816,011972,86,1SOUFFLET Seeds DS1879D12928550,625,317,613272,86,3PROCASE Select LG31.45512926450,424,317,112773,26,3LG MAS400.D12928647,225,717,913372,86,2MASSeeds KWS INTELIGENS14029051,626,018,313773,36,3KWS KWSSELECTO14029748,626,418,313672,26,3KWS MAS49.P14027846,724,517,212973,46,1MASSeeds SYARNOLD14027650,022,515,411571,35,9SYNGENTA
CV (%) 3,34,26,38,49,01,95,7
DMS (5 %) 8133,62,01,5111,50,4
Media das testemuñas 13,4
Débese ter en conta que os datos de rendemento serven para comparar unhas variedades con outras, pero non son aplicables para estimar a produción real. Os resultados presentados obtivéronse en condicións óptimas de coidados de cultivo, en pequenas parcelas experimentais, polo que os rendementos obtidos son moi superiores aos que se poden obter nunha parcela real de cultivo dunha explotación.
DÉBESE TER EN CONTA QUE OS DATOS DE RENDEMENTO SERVEN PARA COMPARAR UNHAS VARIEDADES CON OUTRAS, PERO NON SON APLICABLES PARA ESTIMAR A PRODUCIÓN REAL
Días s-c. Este valor é un índice do ciclo ou precocidade de maduración, é dicir, os días que transcorren entre a sementeira e a colleita para ensilar na zona máis fría das estudadas, que é a comarca de Ordes, é dicir, con menor integral térmica. Nas zonas con maior integral térmica, temperaturas máis altas no verán, débense restar uns 15 días á cifra da táboa.
Altura. Altura total da planta. Unha variedade de elevada altura pode ter maior probabilidade de encamado, sobre todo nunha zona de fortes ventos.
Espiga. Porcentaxe que representa a mazaroca (carozo+gran) sobre o rendemento en materia seca, compoñente moi relacionado coa calidade nutricional da forraxe.
RMS. Expresa rendemento total da
recolle a produción de alimento aproveitable polo animal, é dicir, a parte da materia seca que o animal dixire efectivamente.
IP. Índice produtivo. É a porcentaxe que representa o rendemento de cada variedade en materia orgánica dixestible sobre a media do rendemento das testemuñas “Agrostar”, “Clarica” e “Pharaon” (13,4 t/ha MOD), ó que se lle outorga o valor 100 para cada campaña. Este permite de xeito rápido ver aquelas variedades que superan a media das testemuñas, facilitando a selección das variedades máis produtivas.
DMO. Dixestibilidade in vitro da materia orgánica. Ademais da produción de materia orgánica dixestible por hectárea, é importante a dixestibilidade da ración, dado que inflúe noutros parámetros da alimentación, pois dúas
PB. Proteína bruta, en porcentaxe sobre o rendemento en materia seca, determinada polo NIRS. Aínda que o millo non achega todo o contido proteico necesario para unha ración, hai diferenzas significativas entre as variedades estudadas.
Anos. N.º de anos nos que a variedade foi ensaiada.
Comercial. Entidade comercializadora da variedade.
CV (%). Coeficiente de variación. É un índice da calidade estatística dos experimentos.; canto máis baixo, mellor.
DMS (5 %). Diferenza mínima significativa. É a menor diferenza que debe haber entre dúas variedades para que poidan considerarse diferentes cunha probabilidade do 95 %.
ELECCIÓN DA VARIEDADE
A mellor variedade en sentido absoluto non existe. Débese sementar unha variedade que posúa as características máis axeitadas e que sexa capaz de dar a máxima produción en MOD e calidade nas condicións de cada explotación. O máis importante para a correcta elección da variedade é axustar o ciclo do millo á zona e ao momento da sementeira, é dicir, definir os días transcorridos entre a sementeira e a colleita (días s-c). Isto virá dado pola data na que queiramos sementar, polas condicións climáticas da zona xeográfica onde se desenvolva o cultivo, pola alternativa forraxeira, polas condicións da explotación e pola data prevista de colleita.
Unha vez coñecido o intervalo de precocidade (días s-c) que se pode utilizar na explotación, e dado que o obxectivo será obter o maior rendemento de alimento aproveitable por unidade de superficie, escolleremos aquela variedade con maior IP. No caso de IP moi semellantes deberemos atender a outros parámetros, como poden ser a porcentaxe de mazaroca, a dixestibilidade da materia orgánica ou a proteína bruta.
Para obter unha boa rendibilidade do cultivo de millo forraxeiro, debemos ter en conta, ademais, outros factores coma a calidade da semente, as prácticas de cultivo empregadas, o momento óptimo de colleita e a técnica de ensilado.
• Departamento de Investigación e Transferencia (Agacal)
• Centro de Investigacións Agrarias de Mabegondo (Agacal)
• Servizo de Sanidade e Produción Vexetal
AGRADECEMENTOS
Agradéceselles aos propietarios das parcelas nas que se levan a cabo os ensaios a súa dedicación e o seu apoio e aos técnicos a axuda e contribución no desenvolvemento deste traballo (persoal do Centro de Formación e Experimentación Agroforestal Pedro Murias de Ribadeo, do Servizo de Explotacións Agrarias de Lugo e do Departamento de Investigación e Transferencia da Agacal de Santiago).
Desde su fundación en 1856 en Klein Wanzleben (Alemania), KWS ha sido fiel a sus principios: tradición, contacto con la tierra y fitomejoramiento eficaz. A día de hoy, la multinacional está presente en más de 85 países y da trabajo a unos 6.000 empleados, de los que 2.100 lo hacen en el área de investigación y desarrollo. En este departamento, la compañía invierte cada año el 17 % de su facturación con el objetivo de proporcionar a los agricultores las variedades que cumplan exactamente con sus requisitos.
“Lo retador de trabajar en la península ibérica tiene que ver con la heterogeneidad de ambientes y de usos del maíz tanto para silo como para grano”, apunta Santiago Felizia, responsable de KWS Semillas Ibérica para España y Portugal. Ambos países son los únicos en los que la empresa trabaja con maíces transgénicos y con un abanico tan extenso de ciclos que van desde los 180 hasta los 800 FAO. “Todo esto hace muy desafiante la investigación, la selección y el avance de productos. En KWS nos nutrimos de programas que tenemos tanto en Europa como en América y trabajamos el maíz para silo y para grano para atender las necesidades de cada uno de los agricultores y ganaderos, por suerte hoy con un catálogo muy completo para dar solución a cada una de esas situaciones”, añade.
Los campos de ensayo, cLave de su estrategia de negocio
Buena parte de la estrategia empresarial de KWS se asienta en los numerosos campos de ensayo de bandas que tienen distribuidos por toda la península ibérica, con los que buscan cumplir una serie de objetivos a corto, medio y largo plazo. De todos ellos, destacan:
• Generar información local para, posteriormente, poder ofrecer a los ganaderos y agricultores de la zona una buena recomendación en base a datos y a resultados que se obtuvieron en un ambiente muy parecido al de ellos y no por macrozona.
• Servir de plataforma, tanto para el propio equipo técnico de la empresa como para la red de distribución, para hablar no solo de variedades sino también de manejo agronómico.
• Servir de espacios donde hacer eventos de campo en los que se invite a ganaderos y agricultores locales para compartir ideas y mostrarles nuevos productos, pero también, muy importante, escucharlos a ellos para conocer y dar solución a las necesidades que les van surgiendo.
initio Bird protect, La comBinación es La que marca La diferencia Conscientes de la amenaza que suponen los ataques de la fauna silvestre al cultivo del maíz y de las restricciones, cada vez mayores, del uso de los repelentes químicos tradicionales, en KWS han desarrollado un producto específico que, en combinación con su tecnología propia de
Santiago Felizia, mánager de KWS para España y Portugal: “Para nosotros, los campos de ensayos de bandas son muy importantes y en la zona de Galicia, Asturias y Cantabria los venimos haciendo desde hace muchísimo tiempo y con grandísimos resultados”. ¡En vídeo!
tratamiento de semillas para asegurar un enraizamiento fuerte y rápido del cultivo, protege a las aves y a los jabalíes de comer semilla tratada gracias a su gusto desagradable. “Con Initio Bird Protect los resultados son similares o superiores a los obtenidos con el mejor tratamiento que hemos conocido en su momento, el cual hoy ya no está disponible, logrando una protección mucho mayor para los ganaderos y agricultores de zonas donde la presión de estos animales es importante”, sostiene Felizia.
nuevas Líneas de investigación
Recientemente, el equipo de desarrollo de producto de la multinacional alemana ha logrado identificar un gen del maíz que codifica la fibra detergente neutra. “Se trata de un avance notable para el maíz destinado a silo porque aumenta mucho la digestibilidad de la fibra. De esta forma, en KWS hemos entrado en una nueva etapa de mejora genética en la que ya estamos empezando a trabajar con líneas que tienen ese gen, el cual nos va a permitir que la planta en su conjunto sea capaz de transformarse y producir una mayor cantidad de leche”, explica el mánager de la empresa para España y Portugal.
variedades destacadas para siLo
“Para nosotros, los campos de ensayo son muy importantes de cara a cumplir varios objetivos. El primero es encontrar la variedad más productiva y que nos dé mejores calidades de ensilaje y, el segundo, testar las particularidades de cada zona, como pueden ser las enfermedades de hoja. En función de las características del área geográfica en la que hacemos el campo de ensayo, probaremos unas cosas u otras”, señala el responsable comercial de KWS para el noroeste de la península ibérica, Ángel Blanco, en una charla mantenida durante una jornada de campo celebrada en Xustás (Cospeito, Lugo). Asimismo, destaca cuatro variedades que están funcionando muy bien en la zona: “Autens es la de ciclo más corto, un FAO 180, y se utiliza en campos donde antes tenemos que cosechar y más tarde se puede sembrar. Kompetens es un ciclo FAO 200-220, que sería el siguiente a Autens; y luego trabajamos Simpatico KWS y Kidemos, que son las dos variedades de ciclo más largo y más productivas que trabajamos tanto en A Terra Chá como en A Pastoriza y sus inmediaciones”.
Mención especial hace de Kidemos, por ser una de las variedades más utilizadas en la zona por sus buenos resul-
tados: “Tiene muy buen stay green, aguanta muy bien las sequías de final de campaña, sanitariamente es excelente tanto para Helmintosporiosis (Exserohilum turcicum) como para las royas y, en cuanto a calidades, tiene muy buena digestibilidad y unos aportes de almidón cercanos al 40 %. Esto se debe a su comportamiento muy regular a lo largo de todos los terrenos, regularidad que también se manifiesta en el tamaño de las espigas, lo que nos proporciona no solo calidades sino también una gran producción”, concluye.
antonio Balado
Agricampo SL. Distribuidor de KWS en la provincia de Lugo
¡En vídeo!
“A la hora de recomendar una variedad u otra, nosotros nos adaptamos mucho a la zona en que tenemos a nuestros clientes. No es lo mismo una de regadío que una de secano, como tampoco lo es una zona más montañosa que esta que tenemos aquí. Concretamente, nosotros nos movemos mucho con variedades de ciclos entre 200 y 300. Por destacar alguna, acercándose al 300 tenemos la Kidemos, que es un híbrido que nos está dando unos resultados espectaculares tanto en analítica como en producción, y en ciclo medio tenemos una variedad que nos está funcionando muy bien en este momento y que ya es muy conocida entre nuestros clientes, la Kompetens, un ciclo 220 más o menos”.
Ángel Blanco, delegado comercial de KWS para la zona noroeste de la península ibérica: “En toda la zona noroeste venimos haciendo unos 14 campos de ensayo de bandas y 2 campos de ensayo de microparcelas en colaboración con el CIAM y el Serida”. ¡En vídeo!
Neste traballo amósanse os resultados obtidos nos ensaios levados a cabo en Navarra en 2021, así como a comparación cos resultados obtidos nos anos anteriores.
Iñigo Ayechu Urtasun InstitutoNavarrodeTecnoloxíaseInfraestruturas AgroalimentariasSA(INTIA),Villava(Navarra)
Ocultivo de millo para aproveitamento como forraxe en alimentación animal e conservado mediante ensilado resulta de grande interese debido á súa elevada produción e o seu alto valor enerxético. O millo pertence a un grupo de plantas que desenvolveron unha estratexia para optimizar
a asimilación de CO2 en ambientes áridos e cálidos (plantas C4), polo que é capaz de sintetizar hidratos de carbono de forma máis eficaz que outras forraxes no período estival, sen prexuízo dun maior consumo de auga. Para a produción de millo orientado á forraxe, cultívase a totalidade da planta de millo en verde (parte vexetativa e mazaroca), cultivándoa nun estado inmaturo do seu desenvolvemento. Desta forma, prodúcese unha forraxe hetero-
xénea pero equilibrada, na que se complementa a concentración enerxética da mazaroca coa fibra da parte vexetativa da planta.
O ensilado de millo é a base da ración forraxeira da maioría das explotacións de vacún de leite. O seu cultivo ten uns custos de produción elevados (laboreo, semente, fertilización, fitosanitarios...), polo que é importante tanto maximizar a produción e a calidade da forraxe producida como optimizar o proceso de conservación mediante ensilado. Actuando desta forma lograrase dispor dunha forraxe de calidade a un custo razoable, garantindo un racionamento correcto e un custo de produción contido.
As empresas produtoras de sementes de millo traballan continuamente na súa mellora xenética, obtendo híbridos de alto rendemento en gran. Frecuentemente, os híbridos que destacan polo seu elevado desenvolvemento vexetativo e pola prolongación do seu verdor (Stay green) oriéntanse cara ao seu aproveitamento como forraxe. No entanto, é posible que estas variedades obteñan resultados dispares debido, entre outras causas, á súa falta de adaptación ás características da área na que se cultivan. Por todo isto resulta de interese a avaliación de diferentes variedades agrupadas segundo criterios de adaptación a cada situación de cultivo.
DESTACAN AS VARIEDADES ES BOND E SY ARNOLD POLO SEU ALTO CONTIDO EN PROTEÍNA.
ES HORNET, CODIBLUES E P9241 CONTEÑEN NIVEIS INFERIORES Á MEDIA
Ante a falta de información acerca das características de diferentes variedades de millo para a utilización da planta enteira como forraxe na alimentación de ruminantes, no ano 2002 varios centros de investigación agraria do norte de España, desde Galicia ata Cataluña, constituíron unha “Rede de avaliación de variedades de millo para forraxe”. Entre eses centros tecnolóxicos agrarios atópase INTIA, que participa activamente, ano tras ano, achegando as súas fincas experimentais e o seu persoal técnico especializado.
Dentro da Rede lévanse a cabo ensaios anuais de variedades de millo adaptadas ás condicións ecolóxicas de cada comunidade autónoma replicadas con igual deseño en todas aquelas que tivesen similares condicións, cun protocolo de ensaio común e cos mesmos criterios de avaliación. Desta forma, co paso do tempo, vaise acumulando unha información válida e fiable, que lles permite aconsellar aos agricul-
tores e gandeiros de cada rexión sobre as variedades de mellor rendemento e adaptación ás condicións concretas da súa explotación. Tamén serve para coñecer e trasladar as súas características e adaptación a condicións ambientais similares, con independencia da localización dos ensaios.
Os ensaios de variedades de millo para forraxe en Navarra distribúense atendendo á súa precocidade, agrupándoos segundo a integral térmica necesaria para a maduración do gran (ciclos FAO). Esta comunidade caracterízase por unha gran diversidade bioxeográfica, con situacións que permiten cultivar calquera dos ciclos vexetativos de millo. Por iso, as variedades que se estudan agrúpanse en dous grupos de ciclos. Na figura 1 (páx. seg.) móstrase a localización dos ensaios realizados no ano 2021 e a unidade bioxeográfica onde se localizan, así como os grupos ou ciclos ensaiados en cada zona.
¡LLÁMANOS Y TE ASESORAMOS!
Iberia Oeste
Enrique Martín - 636 482 983
Galicia
David Castellanos - 648 128 235
Portugal
Gilberto Borlido - (+351) 962945473 www.semillasfito.com
RESULTADOS OBTIDOS EN 2021
Grupo de ciclos FAO 200-300 O ensaio sitúase na localidade de Oskotz, na área atlántica de Navarra con augas vertentes ao mediterráneo.
O cultivo manéxase en secaño, polo que o seu desenvolvemento depende tanto da precipitación total ao longo do período vexetativo como da súa distribución. A precipitación acumulada foi de 207,7 l/m2. Estas precipitacións están ao redor da media desta zona, aínda que hai que dicir que gran parte desta acumulación de precipitación se deu no mes de xuño. Isto provocou unha boa nacenza e un bo desenvolvemento inicial do cultivo. Na táboa 1 recóllense as variedades testadas en 2021 e algúns dos resultados obtidos no ensaio
• A produción final media é de 14.542 kg ms/ha. A variedade P9757 destaca polo seu maior ren-
demento conforme ás demais. CODIBLUES obtén a produción máis baixa neste ensaio.
• O contido medio en proteína bruta é alto (8,88 %). Destacan as variedades ES BOND e SY ARNOLD polo seu alto contido en proteína. ES HORNET, CODIBLUES e P9241 conteñen niveis inferiores á media.
• O contido medio en amidón é alto (38,38 %). As variedades P9241 e P9757 alcanzan o maior contido en amidón, con valores superiores a CODIBLUES.
• O contido en paredes celulares é alto (38,18 %). As variedades de menor contido son KIDEMOS e P9757.
• O stay green ou “estado de verdor” medio en colleita é medio (3,24). O mellor aspecto vexetativo alcánzano as variedades LG 30.369, LG 31.390 e P9757, con valores significativamente superiores á variedade de menor valor CODIBLUES.
• A achega media da mazaroca á produción total en materia seca é alta (58, 59 %). As variedades KIDEMOS, P9757 e P9400 teñen a maior achega da mazaroca á produción total.
Grupo de ciclos FAO 600-700 O ensaio sitúase na localidade de Cadreita, na área mediterránea de Navarra. O cultivo manéxase en regadío por aspersión.
Na táboa 2 (páx. seg.) recóllense tanto as variedades de ciclos 600700 testadas en 2021 coma algúns dos resultados obtidos no ensaio.
• A produción media final é de 20.873 kg ms/ha. Destaca a variedade LG 31.621, posto que a súa produción é lixeiramente superior ao resto. Pola contra, SY FUERZA obtén a produción máis baixa.
• O contido medio en proteína bruta é elevado (8,89 %). Non hai diferenzas significativas no contido en proteína, sendo KWS KERUBINOS a variedade máis proteica.
• O contido medio en amidón é alto (36,16 %). A testemuña LG 30.709 e ES ZAPOTEK son as variedades con maior contido en amidón.
• O contido medio en paredes celulares é alto (43,53 %). A variedade KWS KERUBINOS alcanza valores por baixo das demais.
• O stay green (estado verde) medio da fracción vexetativa das plantas en colleita, en estimación visual, é medioalto (3,60) sen diferenzas significativas entre variedades.
• A achega media da mazaroca á produción final é alta (61,05 %). SY BAMBUS obtén unha achega de mazaroca un pouco máis baixa respecto das demais, mentres que SY LAVAREDO ten a achega máis alta.
Táboa 1. Resultados dos ensaios de millo forraxe ciclos 200-300. Oskotz 2021
1Análise:LaboratorioAgrariodeNavarra(NASERTIC)
2Stay green:5=mellor//1=peor
Valoresseguidospordistintaletradifirendexeitosignificativo(p<0,05)Duncan
Táboa 2. Resultados dos ensaios de millo forraxe ciclos 200-300. Cadreita 2021
Media 2087332,208,8936,1643,763,661,05
1Análise:LaboratorioAgrariodeNavarra(NASERTIC)
2Stay green:5=mellor//1=peor
Valoresseguidospordistintaletradifirendexeitosignificativo(p<0,05)Duncan
EXPERIMENTACIÓN
Dentro da rede de avaliación de variedades de millo para forraxe, o obxectivo é manter as variedades en testaxe durante tres anos. Con isto preténdese diluír o impacto que poden ter circunstancias imprevistas sobre os resultados obtidos nun ano concreto e consolidar as tendencias marcadas polos devanditos resultados.
O CONTIDO MEDIO EN AMIDÓN É ALTO (36,16 %). A TESTEMUÑA LG 30.709 E ES
ZAPOTEK SON AS VARIEDADES
CON MAIOR CONTIDO EN AMIDÓN
Non todas as variedades que inician o proceso cumpren este obxectivo, polo que é decisión das empresas obtentoras manter a testaxe de cada variedade durante os tres anos de testaxe ou retiralas antes dese prazo.
Considerando a forte presión de renovación do material xenético que as empresas obtentoras exercen sobre as variedades de millo e co obxecto de reducir a información recompilada, nas táboas 3 e 4 represéntanse unicamen-
Táboa 3. Rede de millo forraxeiro. Ensaios en Navarra de variedades ensaiadas 3 anos (2013-2021), grupo de ciclos 200-300
VariedadeProdución
P991121645 a 7,59 a
ROBERI21082 a
METRONOM21025 a 7,44 a
ab P940020500 a 7,57 a 31,67 bcd
SIMPÁTICO20261 a 7,25 a 31,4 bcd
ab
ab SAVIO19890 a 6,9 a
CHAMBERÍ19270 a 7,99 a 30,03 bcd
KOPETENS19254 a 7,46 a
LIVORNO19249 a 8,33 a 32,73 abcd
LG31.29519205 a 7,71 a 27,3 bcd
CODIGREEN19011 a 8,11 a 28,63 bcd
MONSERA18973 a 7,43 a 32,53 abcd
ab
ab
ab
ab
ab
ab
ab P983818826 a 7,8 a 33,63 abcd
ASSIST18618 a 7,61 a 31,17 bcd
CASCADINIO18039 a 7,3 a 25,2 d
ab
ab
ab
ESHORNET17745 a 7,85 a 34,44abd40 ab
DADIDOR17010 a 7,44 a
LG30.36916978 a 7,56 a 30,92 d
CODIBLUES16368 a 8,47 a 31,29 bcd
KIDEMOS15815 a 8,19 a
ab
b
b LOMAS15685 a 7,66 a
Valoresseguidospordistintaletradifirendexeitosignificativo(p<0,05)Duncan Analítica:LaboratoriodeNavarradeServizoseTecnoloxías(NASERTIC)
ab
Táboa 4. Rede de millo forraxeiro. Ensaios en Navarra das variedades ensaiadas 3 anos (2015-2021), grupo de ciclos 600-700 VariedadeProdución
RESERVE29527 a
Valoresseguidospordistintaletradifirendexeitosignificativo(p<0,05)Duncan Analítica:LaboratoriodeNavarradeServicioseTecnoloxías(NASERTIC)
te os resultados das variedades testadas durante tres anos nos oito últimos. Nestas táboas ordénanse as variedades testadas atendendo de forma conxunta aos criterios de produción (kg de materia seca/hectárea) e parámetros de calidade como son o amidón, proteína bruta (PB) e fibra neutro deterxente (FND). A valoración dos resultados obtidos por cada variedade faise considerando os resultados da variedade testemuña (T).
Os resultados completos destes ensaios pódense consultar na páxina web de INTIA: https://www.intiasa.es/es/explotaciones-ganaderas/areas-de-interes/ experimentacion/40-explotacionesganaderas/671-resultados-de-los-ensayos-de-maiz-forrajero.html
¡En vídeo!
Koipesol presenta un nuevo catálogo para Galicia con 13 variedades distintas de maíz, todas ellas probadas por organismos oficiales de la comunidad. Entre ellas, sobresalen cuatro –Sandro, Antex, Infinite y Premeo– por sus altas producciones y mejores calidades.
Siempre a la vanguardia, con una genética consolidada y una calidad que es estandarte de la marca, Koipesol Semillas ha presentado recientemente un nuevo catálogo para Galicia en el que registra 13 variedades distintas de maíz, de las cuales Tomás Pérez, delegado comercial de Oleokelsa, distribuidor oficial de Koipesol Semillas para Castilla y León y Galicia, destaca las que mostramos a continuación.
SANDRO, con un ciclo 300 y 136 días, aporta más digestibilidad, proteína, almidón, sanidad y producción que Senko. “Es nuestro sustituto de Senko y está metido en todos los organismos de España; es el número 1 en todos ellos”, apunta Tomás.
INFINITE, ciclo 280 con 126 días. Esta ha sido introducida en organismos oficiales por primera vez este año y ha obtenido unos resultados excepcionales. Por ejemplo, en el Instituto de Mabegondo ha quedado la primera en número de días. “Aguanta mucho la sequía y sin caerse, es especial para la costa. En sus 126 días no tiene competidor en producción, calidad, proteína y almidón”, destaca.
ANTEX, un ciclo largo con buena producción, alto contenido en almidón y con proteína. “Es una variedad que aguanta el estrés hídrico y el estrés calórico, es decir, que resiste grandes períodos de tiempo con ausencia de lluvias”, explica el comercial.
PREMEO, de ciclo 260 y 124 días. Aguanta grandes períodos de ausencias de lluvia y resalta por su buen análisis de silo. “Incluso si se aumenta la densidad de la planta, cogemos muchos kilogramos de silo sin disminuir su calidad”, detalla.
BuENAS PRODuccIONES DE GRANO húMEDO EN cOTO DE GOI
En la ganadería Coto de Goi (Guntín, Lugo) llevan 20 años utilizando el maíz de Koipesol en las 35 ha que trabajan. Tienen un campo de ensayo con 16 variedades, que destinan para silo y grano húmedo. “El objetivo de esta finca es dar de comer a las vacas de su explotación lechera y el de Koipesol es mostrarles a nuestros clientes el maíz cuando esté óptimo para cosechar”, expone Tomás.
En el ensayo realizado en la cosecha de maíz para grano húmedo, han recogido tres variedades. “Sembramos MaxiMaize sobre una finca de rastrojo, Sandro sobre una corta de raigrás e Infinite sobre dos cortas de raigrás. Nuestro objetivo era que las tres variedades llegaran a la madurez fisiológica al mismo tiempo para hacer el grano húmedo. Lo hemos conseguido”, señala Tomás.
El responsable de esta granja, Jesús Villar, resalta los buenos resultados de los cultivos de Koipesol Semillas: “En la pasada campaña realizamos por segunda vez la harina de maíz y se sacaron unas producciones que no se consiguen en muchos sitios”. Además, añade que el ahorro en pienso está en torno a un 25 %: actualmente están gastando unos 4 kg por vaca y día, con un ahorro de 3 kg de pienso.
DE LAS FuTuRAS VARIEDADES EN A LARAchA
En A Laracha (A Coruña), Koipesol cuenta con Agrotusset como distribuidor, con Rodolfo Tuset al frente, quien nos presenta el campo de ensayo que se encuentra en esta localidad: “Aquí tenemos las variedades que ofreceremos a nuestros clientes en los próximos años. Siempre las mejores, tanto para silo como para grano húmedo”.
En este espacio están estudiando unas 14 variedades comerciales y otras 8 llegarán próximamente. Tomás nos comenta que la finalidad aquí “es sembrar, que se desarrolle el cultivo y, una vez que esté en condiciones óptimas, lo vemos y así testamos las variedades de nuestro catálogo”.
O cambio de paradigma nos sistemas agrícolas regulado por Europa conducirá á substitución dos produtos químicos, como fertilizantes e pesticidas, por produtos de base biolóxica con escaso ou nulo perigo para os ecosistemas agrícolas. Vémolo nas seguintes páxinas.
Pedro A. Palazón Monreal DirectortécnicodeIdeagro
Apoboación mundial medrou de maneira exponencial nos últimos anos, o que intensificou a demanda de alimentos. Este aumento levou os sistemas agrícolas ao desafío de incrementar aínda máis as producións obtidas por unidade de superficie, tendo en conta factores como a limitación cada vez máis grande do uso de produtos químicos na agroindustria en Europa e factores non menos importantes coma o cambio climático.
Europa está a dirixir as súas políticas agrarias a un sistema onde as emisións de contaminantes están cada vez máis restrinxidas, implantando políticas como o Green Deal ou a estratexia Farm to Fork. Isto signi-
fica que as políticas actuais e futuras teñen como obxectivo a limitación da aplicación de produtos fertilizantes de orixe mineral debido á súa influencia negativa sobre o medioambiente. Este racionamento no uso dos fertilizantes químicos desembocou nunha constante procura de novos produtos de orixe natural para suplantar os produtos químicos nos sistemas agrícolas, sen perder de vista que os produtos que vaian substituír estes deben mellorar as producións agrícolas obtidas ata o momento ou, polo menos, obter producións agrícolas similares.
Desta forma, o RD 999/2017 e o Regulamento Europeo 1009/2019 regulan e lexislan os produtos fertilizantes, clasificándoos en distintas categorías segundo a súa composición. Este é o regulamento que lles permite tanto ás empresas de I+D
coma a aquelas produtoras de subministracións agrícolas rexistrar e comercializar os seus produtos baixo este marco legal. Este cambio de paradigma nos sistemas agrícolas conducirá á substitución dos produtos químicos, como fertilizantes e pesticidas, por produtos de base biolóxica con escaso ou nulo perigo para os ecosistemas agrícolas.
BIOLÓXICOS
Desta maneira xurdiron os biofertilizantes ou fertilizantes biolóxicos, que están baseados en microorganismos ou en substancias derivadas destes, que promoven e benefician a nutrición e o crecemento das plantas. Estes microorganismos viven de maneira natural no chan e non son patóxenos para as plantas; pola contra, asócianse ás súas raíces e promoven o seu crecemento e desenvolvemento. Trátase de microorganismos do chan, xeralmente fungos e bacterias, que forman coa planta un tipo relación beneficiosa para ambos, que se coñece como simbiose.
ESTES MICROORGANISMOS
VIVEN DE MANEIRA NATURAL NO CHAN E NON SON PATÓXENOS PARA AS PLANTAS
Estes microorganismos poden facilitar, de maneira directa ou indirecta, a dispoñibilidade de determinados nutrientes, tales como o nitróxeno, o
fósforo e a auga, ademais de producir substancias similares ás fitohormonas producidas pola propia planta, que son promotoras do crecemento vexetal. Coa intención de diminuír o uso dos fertilizantes químicos, os microorganismos con efecto benéfico sobre as plantas teñen un potencial considerable como biofertilizantes e como axentes de biocontrol. Poden distinguirse tres grandes grupos: fixadores de nitróxeno; fungos micorrízicos e promotores do crecemento vexetal, entre os que atopamos bacterias e fungos. Ás bacterias coñéceselles como bacterias promotoras do crecemento vexetal (PGPB). Esta designación refírese a bacterias de vida libre que se localizan moi preto ou dentro das raíces das plantas e que teñen un efecto benéfico sobre o seu crecemento. Estas bacterias foron atopadas en asociación coas raíces de numerosas especies de plantas, mesmo foron tamén reportadas en ambientes mariños (manglares).
Algúns destes microorganismos pódense combinar, o que resulta en
Batidores de toma de fuerza, batidores eléctricos, batidores con motor hidráulico y agitadores sumergidos. ¡Tenemos el batidor apropiado para sus necesidades individuales!
efectos sinérxicos cando se aplican de maneira conxunta. O uso de biofertilizantes orixina procesos rápidos, consomen pouca enerxía e non contaminan o medio ambiente. O seu uso representa unha importante alternativa para limitar o uso de fertilizantes químicos, á vez que reduce o seu negativo impacto ambiental e mellora a produtividade dos cultivos. Así mesmo, os biofertilizantes poden ser de grande utilidade na recuperación de terreos marxinais para o seu aproveitamento agrícola e forestal. Ao utilizalas como biofertilizantes, as bacterias PGPB necesitan localizarse nun gran número nas raíces tras a súa inoculación. Isto é debido a que teñen que competir coas bacterias nativas dese chan para poder colonizar as raíces do cultivo de maneira efectiva. Outra característica moi importante é que deben ser capaces de colonizar as raíces do cultivo para poder influír de maneira positiva no crecemento da planta e, por suposto, resaltar que non sexan patóxenas para os seres humanos.
Agratechnik Landmaschinen Ibérica S.L.
+34 (0) 678432835 +34 (0) 982314029 www.reck-agrar.com
Respecto dos mecanismos de acción das bacterias PGPB, sábese que producen a fixación biolóxica de nitróxeno, a solubilización de fósforo, a produción de compostos quelantes de ferro e a produción de fitohormonas, que disparan respostas e reaccións clave no crecemento das plantas. Ademais, inflúen de maneira indirecta no crecemento da planta ao producir a síntese da encima ACC desaminasa. Esta encima está relacionada coa produción de etileno en resposta a un estrés. Cando a planta sofre unha situación deste tipo, prodúcese etileno para deter o crecemento da planta durante ese estado. A produción da encima ACC está relacionada cunha adaptación da planta a situacións de estrés. Por último e non menos importante, é que producen a inhibición do crecemento de microorganismos fitopatóxenos a través de substancias que son liberadas na zona da raíz como antibióticos, sideróforos e encimas con actividade lítica sobre a parede de moitos fungos e bacterias. Dentro dos microorganismos promotores do crecemento das plantas podemos atopar cepas de diferentes xéneros como Pseudomonas, Azospirillum, Bacillus, Enterobacter, Rhizobium, Burkholderia e Erwinia, entre outros.
A biofertilización nitroxenada constitúe unha interesante alternativa ao emprego dos fertilizantes minerais tradicionais na agricultura moderna. Isto implica o uso de bacterias fixadoras de nitróxeno nos sistemas agrícolas. O obxectivo do uso deste tipo de biofertilizantes é diminuír as achegas nitroxenadas inorgánicas para evitar que se produza a lixiviación de nitróxeno aos corpos de auga, anulando desta maneira as consecuencias ambientais negativas da fertilización química.
O nitróxeno é o elemento máis abundante da atmosfera da terra, que constitúe o 78 % desta. A pesar de que é o elemento maioritario da atmosfera, non pode ser utilizado polas plantas nin polos animais nesta forma química. O nitróxeno da atmosfera atópase no que se denominou un estado inerte. A molécula de nitróxeno presenta unha tripla ligazón que une os dous átomos de nitróxeno entre si de maneira moi forte e moi estable. Con todo, algunhas bacterias poden romper esa ligazón, convertendo o nitróxeno noutras formas químicas, coma o amonio, que si pode ser utilizado polas plantas. Para que isto ocorra, este tipo de bacterias deben atoparse formando nódulos radicais,
como é o coñecido caso dos rizobios. Estes de forma independente non poden fixar nitróxeno, senón que requiren unha planta hospedante, xa que nin as plantas nin as bacterias destes xéneros poden fixalo de maneira independente. A outra opción está representada por bacterias de vida libre, que non forman nódulos nas raíces, pero que se atopan nas súas inmediacións fixando nitróxeno ambiental.
Neste sentido, utilizar estas bacterias fixadoras de nitróxeno como fertilizante representa unha gran vantaxe para os ecosistemas agrícolas. Unha delas é a proximidade destas bacterias simbiontes coas raíces das plantas, evitando desta maneira lixiviacións de nitróxeno co correspondente risco para o medio ambiente que isto implica. Doutra banda, a enerxía necesaria para producir este tipo de microorganismos é moito menor que a que se necesita para producir nitróxeno sintético como fertilizante. Diferentes estudos apuntan que, utilizando bacterias fixadoras de nitróxeno como fertilizante para os cultivos, podería chegar a reducir os lixiviados de nitróxeno ata nun 50 %. Hai que ter en conta que a excesiva lixiviación dos fertilizantes inorgánicos deu lugar á contaminación das augas subterráneas, ríos e lagos, o que causa danos ecolóxicos e xera as zonas vulnerables a nitratos, como as que se atopan en Murcia e Huelva.
As bacterias fixadoras de nitróxeno dos xéneros Azotobacter, Rhizobium e Azospirillum foron as máis empregadas en agricultura como biofertilizantes. Os mecanismos mediante os que estas bacterias exercen estes efectos son variados.
No caso concreto de A. brasilense, é capaz de promover o crecemento das plantas a través da secreción de fitohormonas; a máis común é o ácido indolacético (AIA). A. brasilense produce AIA utilizando o aminoácido triptófano como precursor. O AIA, xunto con varias outras fitohormonas, alteran o metabolismo e a morfoloxía da planta en favor dunha mellor absorción de minerais e auga. Ademais, observouse en diferentes estudos que Azospirillum estimula a densidade e lonxitude dos pelos radiculares, así como o crecemento de raíces secundarias e a superficie radicular. Así mesmo, A. brasilense é capaz de fixar nitróxeno ambiental mediante a asimilación do amonio e a actividade da encima nitroxenasa. A intensidade destes
efectos sobre a raíz depende da especie vexetal e do cultivar empregado e, sobre todo, da concentración de Azospirillum no medio.
A importante capacidade de Azospirillum para fixar nitróxeno é particularmente interesante dentro dunha agricultura ecolóxica, pero, sobre todo, para permitir o desenvolvemento de cultivos en zonas vulnerables á contaminación por nitratos. Nas devanditas zonas reduciuse considerablemente as achegas de fertilizantes nitroxenados, co cal a única maneira de realizar unha achega de nitróxeno ao cultivo é inoculando bacterias fixadoras de nitróxeno como Azospirillum. Ademais, é tamén recomendable o seu uso naqueles chans pobres, cunha actividade microbiana escasa ou nula. En chans onde a actividade microbiana é baixa e a achega de materia orgánica é alta, é aconsellable aplicar microorganismos que mineralicen a devandita materia orgánica, mellorando desta forma a calidade e a fertilidade do chan.
Ademais, o fósforo é un dos nutrientes esenciais para as plantas xunto co nitróxeno, xa que forma parte do metabolismo do carbono, a xeración e transferencia de enerxía, a activación de encimas, a formación de membranas e a fixación de nitróxeno. Ademais, inclúese nas moléculas biolóxicas clave, como o ATP, ADN e fosfolípidos. A deficiencia de fósforo é un factor limitante importante para o crecemento e o rendemento dos culti-
Fertilizantes bioestimulantes del futuro
Bueno para el suelo
Bueno para los cultivos Bueno para tu bolsillo
Incrementa la microbiota del suelo
Reduce la lixiviación
Facilita la absorción de nutrientes por la planta
Optimiza la fertilización y sus costes
Aumenta la disponibilidad de nitrógeno
¡Adelántate en el cumplimiento de las medidas medioambientales, huella de carbono y sostenibilidad necesarias para las ayudas de la PAC!
vos, que afecta aproximadamente ao 50 % de todos os ecosistemas agrícolas do mundo, o que orixinou un enorme aumento do uso de fertilizantes fosforados. A alta demanda de fósforo nos sistemas agrícolas puxo en dúbida a sustentabilidade da súa extracción para a produción de fertilizantes. Os fertilizantes fosfatados a miúdo conducen á adición dun grande exceso de fósforo nos chans agrícolas. Desafortunadamente, máis do 80 % dos fertilizantes fosfatados aplicados ao chan pérdese por procesos de absorción e fixación ou transfórmase en formas orgánicas, que representan do 40 ao 80 % do fósforo total do chan, sendo os fitatos a forma máis común. Por tanto, a súa dispoñibilidade para as plantas é limitada (ao redor do 0,1 % do P total).
Desta forma, unha das posibilidades á hora de satisfacer as necesidades de fósforo do cultivo é utilizar microorganismos que proveñan deste nutriente á planta e que mineralicen as achegas de fósforo orgánico, como os fitatos que non poden ser utilizados pola planta. No caso das bacterias solubilizadas de fósforo, atopamos diversas especies, entre elas destaca Pseudomonas putida. Unha das principais características deste microorganismo é a da solubilizar fosfatos. Estes microorganismos porían a disposición da planta a fracción de fósforo que se atopa no chan, pero que non está dispoñible para a planta. O mecanismo polo cal isto ocorre é a través da produción dunha encima que libera os grupos fosfatos que se localizan presentes na materia orgánica do chan, mineralizando desta maneira fósforo que se atopa alí retido. Ademais, presentan un efecto antagonista contra diferentes patóxenos das plantas como Fusarium e Pythium. Probablemente o efecto funxicida de Pseudomonas se deba a que producen sideróforos, que son proteínas que secuestran o ferro do medio, restrinxindo desta forma o crecemento de diversas especies fúnxicas. Este efecto sobre o crecemento funxico é moi interesante cando falamos de micotoxinas. As micotoxinas son toxinas producidas por fungos, que afectan principalmente aos grans. Estímase que o 25 % das colleitas a nivel mundial se perde debido aos fungos e ás súas micotoxinas, o que xera
enormes perdas agrícolas e industriais de miles de millóns de euros.
in vitro de inhibición do crecemento dos fungos produtores de micotoxinas Aspergillus, Penicillium e Fusarium por Pseudomonas putida
Algúns deles, como a aflatoxina causada por Aspergillus, demostraron ser perigosos tanto para humanos coma para animais, co cal é moi recomendable o uso de microorganismos como Pseudomonas putida que presentan un efecto fertilizante no cultivo, debido á mineralización do fósforo orgánico e ao efecto de control de fungos de chan produtores de micotoxinas a través da produción de sideróforos.
Ensaios en forraxe levados a cabo por Ideagro en Córdoba no ano 2017, realizados cunha aplicación conxunta de dous microorganismos Azospirillum brasilense e Pseudomonas putida cunha concentración de 1x10exp7 ufc por gramo de produto aplicado (esq., parcela tratada; dta., parcela convencional)
ESTÍMASE QUE O 25 % DAS COLLEITAS A NIVEL MUNDIAL SE PERDE DEBIDO AOS FUNGOS E ÁS SÚAS MICOTOXINAS
Observouse que a aplicación do produto ao chan producía un incremento en diversos elementos, coma o contido de nitróxeno, fósforo, ferro, manganeso, calcio e magnesio. Ademais, en cultivos extensivos como millo detectouse un incremento da produción de gran dun 14 % (figura 1).
Figura 2. Efecto da aplicación de Azospirillum + Pseudomonas (Azos+Pseudo) sobre a produción de centeo e triticale e a produción total (centeo, avea e triticale)
Ensaio en rizhotron con millo para avaliar o desenvolvemento radicular e a influencia en saúde de chan (esq., tratamento convencional; dta., tratado con Azospirillum brasilense e Pseudomonas putida cunha concentración de 1x10exp7 ufc por gramo)
Con respecto á produción de forraxes con cultivos como a avea, o centeo e o triticale, a aplicación de Azospirillum + Pseudomonas aumentou a produción nun 43 % con respecto ao tratamento convencional. Cando se contabilizou a produción de triticale por separado, esta incrementouse nun 55 %, mentres que a de centeo o fixo nun 31 % (figura 2).
O efecto observado sobre a produción de forraxe debeuse probablemente a un crecemento da altura das plantas dun 19 % con respecto ao tratamento control onde non se aplicaron os microorganismos (figura 3).
Figura 3. Efecto da aplicación Azospirillum + Pseudomonas (Azos+Pseudo) sobre a altura das plantas de centeo, avea e triticale
ao tratamento convencional sen microorganismos (figura 4).
Figura 4. Efecto da aplicación de Azospirillum + Pseudomonas (Azos+Pseudo) sobre o número de fillos e espigas en plantas de centeo, avea e triticale
A IMPORTANTE CAPACIDADE DE AZOSPIRILLUM PARA FIXAR NITRÓXENO É PARTICULARMENTE INTERESANTE [...] PARA PERMITIR O DESENVOLVEMENTO DE CULTIVOS EN ZONAS VULNERABLES Á CONTAMINACIÓN POR NITRATOS
Tamén se observou un incremento do afillado nun 54 % e dun 56 % do número de espigas con respecto
Con respecto á calidade da forraxe obtida, a aplicación de Azospirillum + Pseudomonas (Azos+Pseudo) produciu un aumento do 14 % da proteína bruta con respecto ao tratamento control (figura 5).
Figura 5. Efecto da aplicación de Azospirillum + Pseudomonas (Azos+Pseudo) sobre a porcentaxe de proteína bruta en plantas de centeo, avea e triticale
Finalmente, advertiuse tamén un incremento no contido de fibra (figura 6).
Foi amplamente demostrado que os microorganismos do chan interactúan coas raíces das plantas e constituíntes do chan na interfase raíz-chan. Este gran conxunto de interaccións entre chan, raíces e microorganismos dá lugar ao desenvolvemento dun ambiente dinámico coñecido como rizosfera, onde unha variedade de formas microbianas poden desenvolverse activamente e en equilibrio. Mediante o uso de biofertilizantes, o conxunto de aspectos e melloras conseguidos tradúcese nunha planta/cultivo máis sa, con maior achega nutritiva e lógrase, ademais, unha maior resistencia a enfermidades e maiores rendementos produtivos.
Os biofertilizantes representan unha nova vía de traballo en prol dunha agricultura máis sustentable e eficiente, claramente beneficiosa para a sociedade e para os produtores agrícolas. Trátase dunha tecnoloxía limpa, aliñada con principios da agricultura sustentable e que pretende facer fronte ao aumento abusivo da utilización de pesticidas e fertilizantes nestes últimos tempos, ao cumprimento dos ODS (Obxectivos Desenvolvemento Sustentable) e o resto das políticas agroambientais, así como unha ferramenta eficaz e segura para responder ante a falta de dispoñibilidade de fertilizantes de orixe mineral actual.
Figura 6. Efecto da aplicación de Azospirillum + Pseudomonas (Azos+Pseudo) sobre o contido de fibra en plantas de avea, centeo e triticale
Melloran a estrutura do solo, drenaxe, retención de auga e aireación, proporcionando un mellor ambiente de enraizamento das plantas.
Posúen calidades de liberación de nutrientes lenta. O material continúa a súa descomposición dentro do solo, reducindo a cantidade de nitróxeno e fosfato que pode orixinarse cos fertilizantes químicos.
Melloran a capacidade de traballo dos chans, especialmente arxilosos pesados.
Melloran a retención de auga nos solos lixeiros.
Melloran a resistencia á compactación do solo e á erosión.
Reducen a necesidade de fertilizantes artificiais.
Regulan o pH do solo, ao achegar cal.
O seu contido en materia orgánica, nitróxeno e fósforo fanos especialmente atractivos para a elaboración de fertilizante no sector agroforestal. Entre as súas variadas vantaxes hai que destacar que melloran a estrutura do solo, o seu grao de porosidade e a capacidade de retención de auga debido fundamentalmente á achega de materia orgánica. Ademais, proporciónalle ao solo nitróxeno, fósforo e potasio de liberación lenta, e, ao achegar cal, permite regular o pH do solo. AGROAMB ten inscritos os diferentes produtos fertilizantes que elabora no Rexistro de Produtos Fertilizantes do Ministerio de Agricultura, Alimentación e Medio Ambiente.
FERTILIZANTES AUTORIZADOS
CÓDIGOTIPO
F0001757/2022 Fertilizante orgánico NPK de orixe animal e vexetal
F0001894/2022Emenda orgánica compost
F0001895/2022Emenda orgánica compost
F0001896/2022Emenda orgánica húmica
F0001897/2022Emenda orgánica húmica
NOME COMERCIAL
AGROTHAME ORGANITE START
AGROTHAME ORGANITE COMPOST
AGROTHAME ORGANITE COMPOST START
AGROTHAME ORGANITE HUMICO START
AGROTHAME ORGANITE HUMICO
F0001919/2023Fertilizante órgano-mineral nitroxenado líquidoAGROTHAME ORGANITE N-LIQ
F0001925/2023Fertilizante órgano-mineral NK líquido
F0001926/2023Fertilizante órgano-mineral NP líquido
F0001980/2023Emenda orgánica húmica
F0002420/2025Fertilizante órgano-mineral NPK
F0002421/2025Fertilizante órgano-mineral NPK
F0002422/2025Emenda orgánica húmica
AGROTHAME ORGANITE PURINE
AGROTHAME ORGANITE LIQUID
AGROTHAME ORGANITE HUMICO ZEN
AGROTHAME ORGANITE AGRO
AGROTHAME ORGANITE SULFAGRO
AGROTHAME ORGANITE HUMOST
Neste traballo ofrecemos algúns consellos para aplicar na nosa toma de decisións á hora de producir e analizamos os diversos compoñentes que debemos ter en conta para controlar as malezas e evitar botar a perder os nosos cultivos.
Alberto Fagín Guerra1, Luis Galego García2, José Manuel Parada Maroño3
1CFEAdeSergude
2CIFPAGranxa
3CEEManuelLópezNavalón
INTRODUCIÓN
“Volver á orixe non é retroceder, quizais é andar cara ao saber” (Moving, Macaco). Estamos nun momento no que a toma de decisións é cada vez máis complexa. Por un lado, debido á nova normativa, que, coa chegada da nova PAC, nos fai entrar nun novo período de incerteza; polo outro, temos a demanda por parte dos consumidores de producións máis respectuosas co medio ambiente. Ademais, non menos importante é a mochila coa que cada agricultor
chega a este punto, unha mochila que, segundo a estatística agraria, está maioritariamente cargada de experiencias (satisfactorias ou non) do emprego de substancias químicas para o control de malezas.
Sexa cal sexa a estratexia elixida para o control de maleza como ferramenta finalizadora dun proceso, temos que partir dunha formulación integral da produción. A continuación, revisamos
as cuestións iniciais que se deben ter conta:
- Rotacións adecuadas de cultivos: é un punto clave para algunhas especies a controlar, pero identifícase claramente coma un atranco debido á falta de superficie das explotacións.
- Labranza adaptada ás condicións do terreo: airear o solo, activar a mineralización, incrementar as reservas de auga… Hai que considerar o manexo dos tempos na preparación do solo. Lembremos que incluír como estratexia a falsa sementeira pon os cultivos en inmellorables condicións para competir polos factores de produción que reducirían o rendemento final.
- Profundidade de sementeira: para un control a cegas; ao atrasar a xerminación do cultivos, achéganos un tempo extra para un primeiro pase, de xeito que non se ataque o cultivo, que faría máis fácil destruílo.
- Fertilización razoable: o exceso de nitróxeno estimula o desenvolvemento das malas herbas.
SEXA CAL SEXA A ESTRATEXIA
ELIXIDA PARA O CONTROL DE MALEZA COMO FERRAMENTA
FINALIZADORA DUN
PROCESO, TEMOS QUE PARTIR
DUNHA FORMULACIÓN
INTEGRAL DA PRODUCIÓN
- Cama de cultivo: nesta fase está en xogo que o equipo ou equipos empregados para o control mecánico poidan facer o seu traballo ou carguemos a mochila con experiencias coas que non quixeramos repetir o procedemento.
Chegados a este punto, é o momento de identificar o tamaño de planta que queremos controlar, o que ten que facerse antes de que
esta lle ocasione danos agronómicos ao cultivo. Temos que familiarizarnos co concepto de ‘agresividade’, que é o resultado de multiplicar a velocidade de traballo pola presión (rangos comprendidos dende os 200 gramos ata os 5 kg) exercida sobre o terreo, polo elemento elixido para realizar o control mecánico, velocidade que nos condicionará o rendemento da tarefa.
Dependendo do equipo elixido e da regulación que este requira, estamos en rangos de traballo moi amplos, pois movémonos entre os 3,5 e os 25 km/h. Como polo xeral a profundidade de traballo é pequena (entre 2 e 4 cm), pois a maioría dos traballos para controlar as malezas faranse en estado de fío branco ou cotiledóns e, en calquera caso, que non sobrepase o estado de 2/4 follas. Coma sempre, temos que buscar un equilibrio entre o rendemento e a calidade. Como regra xeral e partindo da idea de levar a cabo un primeiro pase a cegas, teremos que enterrar máis a semente, para que ese primeiro pase antes de que transcorra unha semana dende a sementeira se poida facer con tempo seco, asollado e ventoso, co fin de poder actuar de forma intensiva. Independentemente de calquera clasificación que se poida facer, trátase de buscar solucións creativas. Debemos ter en conta que agresividades baixas poden quedar sen efectos sobre as malezas e agresividades altas poden destruír o cultivo.
O que si se identifica de forma positiva é como estas actuacións interactúan co solo os elementos positivos, como osixenar o solo rompendo a costra dura e interrompendo a capilaridade do solo, para mellorar claramente o seu balance hídrico. Independentemente do modelo elixido, a análise de plantas indicadoras axudará a unha boa toma de decisións.
CLASIFICACIÓN DE COMPOÑENTES PARA O CONTROL MECÁNICO
- Sachadora de púas: funcionan a modo de restrelo, peiteando. Para o seu emprego, o cultivo ten que estar máis arraigado que as plántulas de maleza. O manexo da humidade do chan será clave para conseguir o deshidratado das plántulas.
- Sachadora por corte (aixadas): as tradicionais, como a barra portaferramentas con trens sobre paralelogramos para combinar diferentes tipos de reixas con vibrocultivadores, fan un moi bo control entre filas. O ancho de traballo da reixa vese enormemente modificado pola velocidade, pois para unha reixa de 15 cm pasaría de que traballe sobre 17 cm para unha velocidade de 4 km/h a 25 cm para velocidades en torno a 12 km/h. Neste caso o traballo é por corte de forma subsuperficial, o que xera un dano que fai que a planta morra ou sufra danos, de maneira que atrasa moito o seu crecemento.
- Sachadora de dedos (finger): está composta dun eixe, dunha masa e dunha zona dura, que é unha parte dunha estrela ríxida que se crava no chan; ademais, inclúe unha parte flexible, que é a dos dedos; para cada flexibilidade atoparemos unha cor diferente. Á hora de escoller teremos que fixarnos na dureza do chan e no agarrado que se atope o cultivo. A agresividade da tarefa dependerá enormemente da velocidade e do solapamento ou non dos dedos, pois traballan no medio da fila.
- Sachadoras de torsión: ferramenta que traballa pola súa flexibilidade e polo coeficiente de deformación, ao igual que as de dedos, para empregar en combinación.
- Sachadoras rotativas: para traballar no sentido do cultivo a gran velocidade, funciona na interfila e na intraliña. É neste punto onde están xurdindo novas solucións, que permitirán labrar en condicións de maior humidade para incrementar o tempo dispoñible no que podemos actuar sobre o solo.
INCLUÍR COMO ESTRATEXIA A FALSA SEMENTEIRA PON OS CULTIVOS EN INMELLORABLES CONDICIÓNS PARA COMPETIR POLOS FACTORES DE PRODUCIÓN QUE REDUCIRÍAN O RENDEMENTO FINAL
DISTRIBUIDOR OfIcIal De mccORmIck eN GalIcIa
RED DE CONCESIONARIOS
AGROFORESTAL ROUCO SLU
C/ Xistral, n.º 23
27770 Valadouro · Lugo Tfno.: 982 574 613
TALLERES MOSFER SC P. Ind. Monterroso, Parcela 14
27560 Monterroso · Lugo Tfno.: 982 378 011
PABLO GONZÁLEZ RODRÍGUEZ C/ Fonteboa, n.º 1
32570 Maside · Ourense Tfno.: 696 687 726
TAIL MAQUINARIA
Parque empresarial de Xinzo, Parcela 12
32630 Xinzo de Limia · Ourense Tfno.: 988 550 502
TALLERES JOMABE SL C/ Arenal, n.º 52
36500 Lalín · Pontevedra Tfno.: 986 780 272
AGROCOSME SL Estrada de Tui, n.º 25, Cela 36415 Mos · Pontevedra Tfno.: 986 344 599
CIAL. AGRÍCOLA Y CERRAJERA F. CHAVES SL Tanoira, n.º 17, Padrenda 36968 Meaño · Pontevedra Tfno.: 986 747 243
Fonte:https://www.einboeck.at/uploads/downloads/EINBOECK-Organic-Handbook_EN_28.pdf(páxs.48e51)
DÚAS INICIATIVAS DO CFEA SERGUDE PARA O CONTROL MECÁNICO (MILLO E SOIA)
Do Programa de Transferencia Tecnolóxica da Agacal (Consellería do Medio Rural) xurdiron dúas iniciativas no CFEA de Sergude para implementar o control mecánico en dous cultivos: no millo e na soia.
No caso da soia xurdiu para darlle resposta ao interese de ver como encaixaría a súa produción empregando medios mecánicos para o control de malezas. A distancia entre filas foi de 32 cm. Nesta primeira aproximación non estaba entre os obxectivos acadar datos con rigor estatístico para o seu tratamento. Nun 30 % da superficie levouse a cabo un pase a cegas e un pase de aixada. O pase que se fixo a cegas identificouse claramente como positivo para o control de maleza. Os rendementos acadados foron semellantes aos atopados na bibliografía consultada.
No caso do millo traballouse cunha separación de 50 cm entre filas, un pase a cegas e outro de aixada con dedos, nunha parcela con condicións de humidade moi diferentes. Identificouse un maior control nas zonas de menor humidade e cando o tamaño da maleza non superaba as 4 follas. Tendo en conta o ano húmido co que contamos, non puidemos percibir se un segundo pase de aixada melloraría os rendementos.
Como conclusión, cómpre salientar a necesidade de implementar sistemas automáticos de corrección para traballar superficies de tamaño considerable. Está pendente de valorar a resposta do cultivo implantado despois da soia e do millo.
Os resultados obtidos animan claramente a seguir afondando no modelo deixando a un lado a clasificación de apeiros ou dos sistemas agrícolas. Cada vez máis a toma de decisións está condicionada por un espazo que muda a gran velocidade, por iso animo o sector e a Administración a que continúe a traballar de forma conxunta para fornecernos de experiencias existosas, co fin de que as explotacións poidan elixir de forma individual adaptándoas ao seu terreo e ao seu manexo.
INDEPENDENTEMENTE DO MODELO ELIXIDO, A ANÁLISE DE PLANTAS INDICADORAS AXUDARÁ A UNHA BOA TOMA DE DECISIÓNS
BIBLIOGRAFÍA
Aquelas persoas interesadas en recibir información sobre a bibliografía utilizada neste estudo, poden solicitala no correo paradamarono@gmail.com.
MAYOR EFICIENCIA EN EL USO DE LOS NUTRIENTES
AHORRO DE APLICACIONES Y MAYOR FLEXIBILIDAD
COMPATIBLE CON LA PROTECCIÓN DEL CLIMA Y DEL MEDIO AMBIENTE
Garantía de suministro de nitrógeno y fósforo desde las fases iniciales y durante todo el ciclo
Menos aplicaciones y fórmulas adaptadas a todos los momentos de aplicación
Reducción de las pérdidas de nitratos por lavado y de las emisiones de gases de efecto invernadero
Maximizar el rendimiento y la calidad siempre ha sido importante a la hora de sembrar maíz para ensilado. Semillas LG considera que la mejor forma de aumentar la rentabilidad de las explotaciones y de intentar buscar, a la vez, la máxima independencia alimentaria es apostar por la producción de la totalidad o de la gran mayoría de nuestros forrajes.
Gustavo García Riveiro, jefe de Producto de Maíz y Forrajeras de Semillas LG, asegura que “si esta idea ha sido un parámetro fundamental siempre, en la realidad que vivimos, toma un papel mucho más crucial. Estamos ante una de las situaciones más complicadas de los últimos años, debido a los precios de la energía y de las materias primas, y la viabilidad de muchas explotaciones está en riesgo. La mejor solución que tenemos es producir nuestros propios forrajes en cantidad y calidad suficientes”.
En Semillas LG están convencidos desde hace muchos años que la mejor forma de ayudar a los ganaderos es proporcionarles variedades que reúnan criterios como los siguientes:
• LG 31.276: la unión perfecta de rendimiento y sanidad
• LG 31.277: excelente calidad en ciclo precoz
• LG 31.388: alta producción en ciclo precoz
• LG 31.390: la combinación perfecta entre calidad de fibras y almidón
• BOWEN: producción en todo tipo de condiciones
• LG 31.455: potencial y calidad de silo en ciclo 400
• LG 30.500: sanidad y tolerancia a la sequía
Descarga el catálogo completo en www.lgseeds.es
Gustavo García Riveiro, jefe de Producto de Maíz y Forrajeras de Semillas LG
•
“En definitiva, buscamos variedades –añade García Riveiro– que nos garanticen la mayor producción de leche por hectárea, ya que es así como lograremos mayor rentabilidad. Esto solo se consigue con variedades productivas, con alta digestibilidad, alta degradabilidad del almidón y un elevado aporte energético total, bien sea proporcionado por el almidón, o bien por la fibra”.
Finalmente, recomienda que “este año, además de sembrar todo el silo necesario, es muy interesante producir el grano que podamos, ya que acudir al mercado a comprar sale mucho más caro. Si tenemos en cuenta el precio al que está ahora el maíz, en la mayoría de las explotaciones ya obtendríamos rentabilidad con algo más de 7 toneladas de producción”.
Reserva ya tu semilla de maíz LG
Conocemos de primera mano las experiencias de ganaderos y técnicos con los diferentes productos de Semillas LG.
Rafael Peláez Valle Asesor de agricultores (Asturias)
David Fernández Fernández
Ganadería Bourio (Castropol, Asturias)
José Ramón Boado Fernández
Ganadería La Antigua Fábrica (Vilasantar, A Coruña)
► “Buscamos digestibilidad y almidón, un silo digestible con muy buena calidad”
¿Qué parámetros busca a la hora de elegir la variedad de maíz?
Buscamos, principalmente, digestibilidad y almidón, un silo digestible con muy buena calidad.
Otro condicionante que tenemos muy en cuenta es la resistencia al viento, por la zona en la que sembramos.
¿Por qué confía en Semillas LG?
Llevamos trabajando juntos muchos años. Si algo te está funcionando bien, no lo vas a cambiar.
Destacaría el trabajo de los técnicos de LG. En cualquier momento y ante cualquier situación adversa, basta con una llamada de teléfono para sacarte de la duda o resolverte una situación concreta. Es algo que valoramos muchísimo.
► “Cuanto más digestible sea el forraje, mejor lo aprovecharán las vacas para producir leche”
¿Qué recomendaciones da a los ganaderos a la hora de elegir una variedad de maíz?
La primera gran decisión es adecuar el ciclo de maíz a sus condiciones. Si el ciclo no se ajusta bien, no se consiguen buenos resultados.
Lo segundo que deben investigar son las características de digestibilidad de la variedad. El maíz será el alimento fundamental de la ración de sus vacas y, por lo tanto, las características nutricionales de ese maíz van a ser importantísimas. Cuanto más digestible sea el forraje, mejor lo aprovecharán las vacas para producir leche.
A la hora de cosechar, hay que tener muy en cuenta un momento óptimo que llamamos de grano pastoso vítreo, en el que mejor se van a aprovechar las características nutricionales de ese maíz, en kilos productivos de materia seca y en calidades nutricionales.
¿Por qué confía en Semillas LG?
Es la primera empresa que empezó a diferenciar variedades por su destino, para producción de grano o para ensilado de la planta entera, y por sus características de digestibilidad. Ser pionero en esa selección se traduce en tener un catálogo con variedades muy digestivas, por lo tanto de mejor aprovechamiento frente a otros catálogos.
► “No podemos sembrar ciclos muy largos y tenemos que compensar todo ello con calidades”
¿Qué parámetros busca a la hora de elegir la variedad de maíz?
Buscamos un compendio de requisitos: producción, calidades y digestibilidad. A mayores, a pesar de estar muy cerca de la costa, no podemos sembrar ciclos muy largos por nuestra altitud y tenemos que compensar todo ello con calidades. Otro factor muy determinante es el viento.
¿Por qué confía en Semillas LG?
Llevamos trabajando con Semillas LG unos cinco o seis años y confiamos en ellos por las recomendaciones que nos dan los técnicos. Estamos contentos con ellos.
► “Llevamos muchos años con esta casa y siempre nos ha dado buenos resultados”
¿Qué parámetros busca a la hora de elegir la variedad de maíz?
Intentamos buscar variedades que sean rústicas, productivas y con buenos resultados en almidones y en digestibilidad. Buscamos que la vaca pueda aprovechar todo lo que metemos debajo del plástico.
¿Por qué confía en Semillas LG?
Usamos Semillas LG porque llevamos muchos años con esta casa y siempre nos ha dado buenos resultados. Además, estos últimos años se están centrando mucho en la digestibilidad y en el estado sanitario de la planta hasta final de ciclo. Al final, vemos que esa investigación repercute en la producción.
► “Si la fibra no es de calidad, ensilaremos un producto que va a dar problemas de digestibilidad”
¿Qué recomendaciones da a los ganaderos a la hora de elegir una variedad de maíz?
Lo primero es seleccionar el ciclo, a nivel agronómico y climático, para que el maíz alcance en tiempo su madurez fisiológica. Luego, a la hora de cosechar, es muy importante establecer el momento óptimo, para conseguir en torno al 32-35 % de materia seca.
¿Por qué confía en Semillas LG?
Por una circunstancia que marca diferencias con otras casas: el desarrollo de programas de investigación sobre la digestibilidad de las fibras. Si la fibra no es de calidad, ensilaremos un producto que va a dar problemas de digestibilidad. Su alto potencial de producción, los niveles de almidón y su resistencia contra plagas o enfermedades son otros de los motivos.
Todas las entrevistas, en vídeo
A imparable subida dos prezos dos cereais, incrementada agora debido á invasión de Ucraína por parte de Rusia, está asfixiando o sector gandeiro. Nestas páxinas ofrecemos algúns consellos sinxelos para poñer en práctica á hora de fertilizar o noso millo, que nos axudarán a ser máis eficientes e aforrar custos no proceso de produción.
Gustavo García
Enxeñeiroagrónomo;xefedeProdutoMilloeForraxeiras LimagrainIbéricaSA
Levamos case un ano cunha suba de prezos de cereais moi importante, a cal supuxo un incremento dos custos dos concentrados, afogando o sector gandeiro e agora, coa recente invasión de Ucraína por parte de Rusia, a cou-
sa empeorou de forma moi rápida. Desde o inicio do conflito a tonelada de millo encareceuse xa en 100 euros. Págase a 350 €/t, o prezo récord no histórico, e segue subindo.
A ESCASEZA DE FERTILIZANTES PON EN PERIGO A PRODUCIÓN MUNDIAL DE CULTIVOS NUN MOMENTO EN QUE PARTE OU A TOTALIDADE DO 13 % DO MILLO E O 12 % DAS EXPORTACIÓNS MUNDIAIS DE TRIGO DE UCRAÍNA SE PODERÍAN PERDER
Gráfica 1. Evolución do prezo do millo
25/3/22, 9:51
Agritel Maíz Euronext (€/t) Jun. 22
09/202001/202105/202109/202101/2022
O millo supón unha terceira parte dos grans cos que se fabrican os pensos. Os gandeiros españois temen que se disparen os prezos dos cereais que compran a Ucraína, un dos principais provedores, ou que directamente se corte a subministración (Galicia importa o 40 % do millo a este país).
Por tanto, unha das mellores formas para asegurar o abastecemento das nosas ganderías é producir millo en cantidade e calidade suficientes, xa que así podemos garantir o alimento necesario para a nosa granxa e a un prezo máis baixo que se acudimos ao mercado a comprar.
Gráfica 2. Evolución do prezo dos fertilizantes
Por tanto, deberemos sementar todo o millo que poidamos para conseguir, ben sexa como ensilado ou como gran húmido, a maior cantidade de forraxe posible para reducir a dependencia destes prezos tan elevados e cambiantes.
Con todo, agora mesmo este é un reto difícil, xa que os nosos insumos tamén creceron, sobre todo a enerxía e a fertilización, e para producir millo en cantidade e calidade é necesario fertilizar, e o prezo dos fertilizantes tampouco para de subir, xa que o aumento do custo da enerxía que estamos a sufrir ten importantes efectos dominou noutros mercados de commodities, incluído o custo dos fertilizantes utilizados polos agricultores.
Rusia e Bielorrusia son importantes exportadores de fertilizantes; os prezos, que estaban en niveis historicamente altos antes da guerra, disparáronse. A súa escaseza pon en perigo a produción mundial de cultivos nun momento en que parte ou a totalidade do 13 % do millo e o 12 % das exportacións mundiais de trigo de Ucraína poderían perderse. Rusia estaría xa instando os produtores de fertilizantes do país a deter as exportacións, unha medida que podería facer que os prezos mundiais dos fertilizantes se disparen aínda máis. Estes prezos xa se estaban disparando debido á crise do gas natural en Europa, que obrigou a algúns produtores a reducir a produción ou, nalgúns casos, a pechar. O gas natural é clave na fabricación de fertilizantes a base de nitróxeno. As elevadas tarifas dos fretes, o clima extremo e as sancións a Bielorrusia, que repre-
Gráfica 3. Principais provedores mundiais de fertilizantes
Toneladasmétricas
OCanadá
Rusia
Bielorrusia
China
Alemaña
Israel
Xordania
Chile
OsEE.UU.
España
Laos
OBrasil
8,0M 6,0M 2,3M 2,3M 1,6M
900,0K
480,0K
400,0K
300.0K
210,0K
OCanadáeRusiaeranosmaioresprodutoresdepotasaen2021
senta aproximadamente unha quinta parte da subministración mundial de potasa, tamén se suman ao aumento dos prezos.
Por iso, o que debemos facer é racionalizar a fertilización do millo, non reducilo, pois é un cultivo moi produtivo, pero tamén esixente en nutrientes. Se queremos ter unha produción adecuada, debemos garantir a cantidade suficiente de nutrientes. Se non somos capaces de asegurar as unidades fertilizantes necesarias para o que o cultivo precisa, imos ter unha produción menor á esperada e normalmente de menor calidade, algo non desexable nunca, pero menos agora que é tan necesario producir suficiente alimento para o gando.
Os consellos que dou a continuación son cousas básicas, que recomendan todos os técnicos e asesores que temos no campo e creo que todos coñecemos, pero non sempre aplicamos.
1. Coñecer as necesidades de fertilización do noso millo
O primeiro paso para facer un cálculo de fertilización é saber o que vai extraer o noso cultivo e isto dependerá da cantidade de produción que esperamos nas nosas parcelas, xa que non se necesitará a mesma cantidade se esperamos unha produción de 12 toneladas de MS (unhas 40 toneladas/ ha verdes) que se o rendemento é de 18 t MS/ha (60 toneladas verdes).
Segundo a bibliografía que consultemos, hai pequenas diferenzas nas extraccións que fai o millo ensilado, xa que varía un pouco segundo a
Configura nuestros productos MAXI CARE para satisfacer tus necesidades específicas. Nuestros contratos de servicio contienen todo lo necesario para ofrecerte costes predecibles, confianza en las operaciones y mucha tranquilidad.
A m p l i a c i ó n d e l a g a r a n t í a hasta 5 años o hasta 8 años con el paquete MAXI CARE Plus.
T o d o e l m a n t e n i m i e n t o n e c e s a r i o incluido con MAXI CARE Maintenance.
Con efecto inmediato: compra un tractor y benefíciate de una o f e r t a c
a
en MAXI CARE
Protect - también en combinación con MAXI CARE Maintenance en un paquete MAXI CARE Plus. Minimiza los riesgos desde la primera hora de trabajo. Tu concesionario CLAAS te preparará con mucho gusto una oferta adaptada exactamente a tu tractor.
www.claas.es
calidade da forraxe obtida (ex., contido en proteína), pero unha cifra media das extraccións que realiza un millo ensilado por cada tonelada de materia seca producida son as que aparecen na táboa 1.
Táboa 1. Extraccións de mactronutrientes por tonelada de MS producida
Nutrientes kg extraídos/t MS producida
Nitróxeno(N)12,0
Fósforo(P2O5)4,9
Potasio(K2O)11,5
Na táboa 2 podemos ver as extraccións destes macronutrientes: nitróxeno, fósforo e potasio, en función do rendemento esperado e así saber o que temos que afianzar no cultivo.
Temos que garantir estas extraccións que vai realizar o millo, pero non é necesario achegar con fertilizantes químicos toda esta cantidade, xa que hai unha achega importante do chan, ben dos contidos nestes nutrientes ou ben da mineralización de materia orgánica; ademais, están as achegas que realizamos con outros fertilizantes orgánicos, como xurros e estercos, polo que debemos restar estas cantidades.
Táboa 2. Extraccións de macronutrientes
Produción esperada
2. Analizar as terras para saber como estamos de nutrientes Para coñecer o que nos achega o noso chan, é necesario realizar analíticas das nosas parcelas con certa frecuencia (polo menos cada 5 anos). Debemos saber o que nos achega o noso chan, saber o PH que ten e se é necesario encalar; este é un punto moi importante, xa que a dispoñibilidade de nutrientes para as plantas varía en función do PH e con PH inferiores a 5 a maioría destes nutrientes están moi pouco dispoñibles para a planta. Por iso hai que pensar que igual estamos a gastar o diñeiro nun fertilizante que logo a planta non é capaz de absorber, debido ao PH que temos nas nosas parcelas.
En zonas como na cornixa cantábrica, con chans maiormente ácidos e elevada precipitación que propicia o lavado de bases, debemos verificar o PH con certa frecuencia e facer encalado de corrección ou mantemento cando sexa necesario, para tentar manter o PH en valores próximos a 6,5, onde a dispoñibilidade de case todos os nutrientes é óptima; tamén hai que ter en conta a saturación de aluminio, xa que é un “competidor” do Ca, polo que debemos ter unha saturación de aluminio por baixo do 10 %.
SE QUEREMOS TER UNHA PRODUCIÓN AXEITADA, DEBEMOS GARANTIR A CANTIDADE SUFICIENTE DE NUTRIENTES
Gráfica 4. Variación da dispoñibilidade dos diferentes nutrientes en función do PH do solo
Ademais do PH, tamén temos que ter en conta o resto dos nutrientes. Un chan considérase con fertilidade media cando alcanza 25 ppm (partes por millón) de P (fósforo) e 125 ppm de K (potasio). Debido á elevada carga gandeira e á achega de xurros e estercos, temos moitas parcelas con valores moi por riba destes valores; cada vez é máis frecuente ver parcelas con valores con máis de 45 ppm de P ou máis de 350 ppm de K, cos cales a achega destes nutrientes xa non sería necesario ou soamente unha pequena cantidade (en función da achega de xurro e da produción esperada).
3. Calcular e valorar a achega de xurros e estercos
Aínda que hai veces que o xurro pode representar un problema nas explotacións, porque non hai onde almacenalo ou onde botalo, é un fertilizante moi completo que temos nas nosas explotacións e que permite un importante aforro de fertilizantes minerais. A riqueza do xurro varía en función do tipo de gando, da alimentación, do tipo de manexo e do tipo de instalacións (ex., fosa cuberta ou non). Do mesmo xeito que pasa coas terras, o ideal é facer unha analítica do noso xurro, para saber a súa riqueza e así saber que cantidades de nutrientes estamos a achegar ao chan.
Se non dispoñemos dunha análise, podemos estimar o valor medio. Segundo un estudo realizado polo CIAM, o valor medio do xurro de vacún leiteiro achega as seguintes cantidades de nutrientes:
Táboa 3. Contido medio de nutrientes no xurro de vacún de leite
%materiaseca7,42
%Ntotal(%sobreMS)3,81
%Ptotal(%sobreMS)0,78
%Ktotal(%sobreMS)3,72
kg N /1.000 kg xurro 3,02 kg de P2O5/1.000 kg xurro1,42 kg de K2O/1.000 kg xurro3,54
Fonte:CIAM,2009
Estes son valores importantes. Coas cifras que vimos na gráfica 2 do prezo actual de fertilizantes, podemos realizar un cálculo de canto valor ten agora mesmo o noso xurro: para achegar as unidades dun m 3 de xurro a día de hoxe debemos gastar un mínimo de 14 €, co que nunha cuba media (16m 3) ten un valor de 231 € e unha fosa con tres millóns e medio de litros (o que producen unhas 125-150 UGM) as súas unidades fertilizantes valen hoxe máis de 50.000 €.
UNHA DAS MELLORES FORMAS PARA ASEGURAR O ABASTECEMENTO DAS NOSAS GANDERÍAS É PRODUCIR MILLO EN CANTIDADE E CALIDADE SUFICIENTES
Táboa 4. Cálculo do valor actual do noso xurro
Nitróxeno 3,026€48€93€10.57020.336€
Fósforo 1,422€23€31€4.9706.751€
Potasio 3,547€57€108€12.39023.541€
Total 8,014€128€231€27.93050.628€
Achega e valor do xurro
Por tanto, nas nosas fosas temos un volume de diñeiro importante. Debemos aplicar o xurro de forma eficiente, usando inxectores ou enterrándoo canto antes, para valorizar ao máximo as unidades fertilizantes que nos achega (ademais de cumprir coas esixencias ambientais e reducir a contaminación). Para valorizar e facer mellor os cálculos das achegas do xurro, temos á nosa disposición ferramentas como o RAX, dispoñible na páxina do Centro de Investigacións Agrarias de Mabegondo (CIAM). Nela, cos datos da análise do chan e do xurro,
poderemos calcular facilmente canto fertilizante químico teremos que achegar a cada parcela. Esta é a dirección web para localizar esta ferramenta: http://www.ciam.gal/sp/ index/?r=aplicacions.index.
Cando non temos unha analítica de xurro, podemos saber dunha forma máis aproximada a súa calidade en función da súa densidade. No CIAM tamén calcularon como varían eses valores en función da densidade; así saberemos dunha forma máis aproximada o que estamos a achegar ao chan.
5.
AÍNDA QUE NESTE MOMENTO É INTERESANTE INTENTAR SEMENTAR TODO O MILLO POSIBLE PARA PRODUCIR MÁIS FORRAXE, HAI QUE BOTAR OS NÚMEROS E VER QUE SEXA RENDIBLE: A ECUACIÓN É CUSTO DO CULTIVO/RENDEMENTO
Táboa 6. Diferenza de custos de produción en función do rendemento
Materia verde t/ha
Materia seca t/ha
Hipótesedorendemento15016,5
Custo€/t43132€
Hipótesedorendemento23511,55€
Custo€/t62€188€
4. Aplicar de forma eficiente a fertilización nitroxenada
O nitróxeno é un elemento moi importante para o millo, pero é un elemento que se perde facilmente, e moitas veces as achegas de N en millo non concordan coas necesidades do cultivo.
Durante a implantación do cultivo, a absorción do nitróxeno resulta lenta, pero vaise acelerando coa aparición da 6.ª folla, onde a planta absorbe o 75 % das súas necesidades de N durante o mes seguinte. Ao redor do 47 % de todo o nitróxeno extráese entre os 15 días anteriores e os 15 posteriores á floración, que é cando forma a espiga. A falta de N neste período pode comprometer gravemente a formación desta, o que ocasiona deformacións e redución de tamaño.
O nitróxeno é un elemento moi móbil no chan, polo que o ideal é facer a achega fraccionada, 1/3 en fondo e o restante cando o millo ten 40-50 cm de altura (8 follas). Se é posible aplicar na rega, débese adecuar segundo o estadio da planta. Se non se pode realizar un fertilizante de cuberta e decídese aplicar todo no momento da colleita, o nitróxeno debería ir protexido, para así reducir as perdas e garantir a achega do nitróxeno ao cultivo cando este o demanda.
Hai algún produto no mercado que axuda a estabilizar o nitróxeno dos xurros, co que facemos que o nitróxeno que achegamos co xurro estea dispoñible para o millo nos momentos de maior demanda. Esta é outra forma de manexar mellor o nitróxeno que producimos.
5. Racionalizar o uso de parcelas nas que sementamos millo
Aínda que neste momento é interesante tentar sementar todo o millo posible para producir máis forraxe, hai que botar os números e ver que sexa rendible e a ecuación é custo do cultivo/rendemento.
Sabemos que hai parcelas que polas súas características (fertilidade, situa-
ción, humidade...) o seu rendemento adoita ser inferior á media. Coa situación actual de altos custos dos inputs, debemos botar ben os cálculos neste tipo de parcelas e, se o valor do achegado non compensa, igual é mellor destinar esa parcela a un cultivo diferente de millo.
Aínda que varía moito dunha zona a outra e dun agricultor a outro, cos custos de insumos actuais unha hectárea de millo ten un prezo medio superior aos 2.000 €. Por iso é importante saber que rendemento podemos esperar de cada parcela para saber se é rendible sementala de millo ou non.
6. Uso de bioestimulantes
Nos últimos anos xeneralizouse o uso de bioestimulantes. Moitas empresas de sementes xa dan a opción de incorporalo coa semente, co que estes produtos xa funcionan desde que o millo empeza a botar raíces. Hai moitos produtos no mercado con diferentes formas de funcionamento; os ideais son aqueles que o fan das dúas maneiras: aaumentando a cantidade das raíces e, á vez, mellorando a eficiencia destas, así o millo pódese alimentar máis e mellor. Con todo, debemos ter en conta unha cousa: estes produtos axudan a asimilar mellor os nutrientes que hai no chan, pero non son substitutivos de fertilizantes químicos ou orgánicos.
Actualmente tamén temos no mercado varios bioestimulantes de efecto foliar ou de efecto radicular, que poden axudar ao millo a fixar nitróxeno atmosférico, pero estas achegas, en principio, non deberían supor máis de 1/3 das necesidades do cultivo.
Na situación actual de prezos altos de concentrados, a nosa primeira idea, e moi lóxica, pode ser sementar máis millo, pero como os prezos dos fertilizantes están moi caros, baixar a cantidade de fertilización, pero non é a solución. Pola contra, o que debemos
é adecuala á capacidade produtiva da parcela e tamén á fertilidade desta, usando o xurro de forma eficiente, para valorizar todo o seu potencial fertilizante, do mesmo xeito que un uso adecuado do fertilizante nitroxenado e de axudas complementarias como son os biosestimulantes.
“Manual práctico sobre utilización del suelo y fertilizantes”. José Luis Fuentes Yagüe
“Fitotecnia-Ingeniería de la Producción vegetal”. P. Urbano Terrón
“Modern Corn Production”. 3rd edition. A & L Publications, Inc., Champaign, IL. “El suelo, los abonos y la fertilización de los cultivos”. Andrés Guerrero
“Guía práctica de la fertilización racional de los cultivos en España” Ministerio de Medio Ambiente Rural y Marino
“Abonos-Guía práctica de la fertilización”. Andrés Gros
LG Mercados, Febrero 2022. Alberto De la Riva
M. I. García Pomar, D. Báez Bernal, J. Castro Insua, C. Gilsanz Rey e V. García Souto 2017. As aplicacións web RAX de recomendación de abonado con xurro nas pradeiras.
García, M.I.; Castro, J.; Báez, D; Camba, J.; López, J. 2010. Directrices para fertilizar con xurros o millo forraxeiro
Abonado de los cultivos forrajeros, Juan Piñeiro Andión, Juan Castro Insua, Ricardo Blázquez Rodríguez, Jaume Lloveras Vilamanyá, Guía Práctica de la fertilización racional de los cultivos en España (2.ª edición), Capítulo libro, pp. 195-203
https://www.bloomberg.com/news/ newsletters/2022-03-04/supply-chainlatest-canada-rail-strike-could-halt-fertilizer-distribution
https://agfax.com/2022/03/03/dtn-fertilizer-trends-retail-prices-evenly-mixed-forlast-full-week-of-feb/
Kenogard presenta su fitorregulador Proliant®, una formulación patentada de ácido giberélico GA3, con la que los agricultores y ganaderos conseguirán mejorar la capacidad del maíz para capturar energía solar y obtener plantas más fuertes y saludables.
El ácido giberélico GA3 es una hormona vegetal que se sintetiza en brotes jóvenes y en semillas en desarrollo y se transporta a todas las partes de la planta, incluido el sistema radicular, donde se estimula el crecimiento vegetativo al permitir un mayor alargamiento de las raíces y la multiplicación de las células vegetales. De esta manera, Proliant® ayuda a las plantas a construir sistemas radiculares más fuertes y a aumentar la superficie de sus hojas, lo que mejora la fotosíntesis durante las etapas tempranas de evolución. Además, consigue facilitar un establecimiento más rápido de la planta en el inicio de la implantación del maíz y ante situaciones muy condicionantes, como pueden ser los ataques de diferentes insectos, el estrés por calor o por sequía, los niveles de luz o la incidencia de enfermedades. Así mismo, las plantas de maíz tratadas con este fitorregulador son más fuertes y robustas frente a cualquier estrés abiótico, y logran alcanzar su máximo potencial de crecimiento y rendimiento.
Una única aplicación por campaña
Solo se requiere una única aplicación por campaña, con una dosis de 25 g/ha cuando el maíz se encuentra en el estadio de 3-5 hojas abiertas. Lo recomendable es aplicarlo con volúmenes de agua entre 200 y 300 l/ha y se puede combinar con otros productos fitosanitarios de uso normal para tratamientos foliares de maíz. Con la aplicación de Proliant® se consigue un efecto positivo sobre la parte aérea, con una mejora en la altura de la planta y en la superficie de fotosíntesis, y también en las raíces, por el incremento de la masa radicular para proporcionar mayor acceso al agua y a los nutrientes.
Buenos resultados en los ensayos de Galicia Kenogard ha llevado a cabo diferentes estudios para evaluar cómo funciona este fitorregulador en la cosecha. En los ensayos realizados en Galicia, los resultados han mostrado diferencias visibles en el vigor a las dos semanas de la aplicación y un aumento significativo del rendimiento en cosecha (> 20 % de media en materia seca).
¡En vídeo!
El delegado de la zona norte de Kenogard, Manuel Cano, destaca de esta última muestra un engrosamiento mayor en el tallo y en la superficie foliar: “La hoja tiende a tener más anchura, lo que le permite un mayor aprovechamiento de la luz solar y, por tanto, un incremento de la fotosíntesis, que provoca una subida en la cantidad de azúcares asimilados por la planta”. Además, desde Kenogard han comprobado una reducción importante de la humedad, ya que la planta ha iniciado su proceso de maduración mucho más rápido, y se ha podido así adelantar la cosecha. “Otro aspecto que se puede remarcar es que conseguimos una mayor cantidad de peso en fresco de la planta y, a su vez, de materia seca”, puntualiza el delegado. Tras tres años de ensayo en los que las condiciones ambientales han sido altamente variables, con episodios de limitaciones hídricas (pluviometría significativamente menor a la media), Kenogard ha confirmado la eficacia de Proliant®
Proliant®
mejora el vigor y el rendimiento de la cosecha
Fitorregulador que maximiza el rendimiento del maíz
• Estimula el crecimiento vegetativo
• Aumenta el vigor
• Permite un mayor desarrollo del tallo y las hojas en las primeras etapas
• Fortalece el cultivo preparándolo para cualquier estrés medioambiental
• Aumenta la tolerancia a la sequía
• Promueve el aumento de la producción
Neste artigo presentamos en que consiste a iniciativa suxerida desde a Misión Biolóxica de Galicia (CSIC) grazas á cal se creou un grupo de traballo europeo que puxo en marcha unha “Rede de avaliación de variedades de millo” co fin de poñer materiais e información a disposición das empresas e dos agricultores potencialmente beneficiarios.
Pedro Revilla1, Ana Butrón1, Rogelio Santiago1, Amando Ordás1, Ana López-Malvar2, Nadia Chibane1, Noemi Gesteiro1, Lorena Álvarez-Iglesias1, David Figueroa-Garrido1, Juan C. Pazos1, Rocío Campañó1, Amanda Verde1, Rosa A. Malvar1
1MisiónBiolóxicadeGalicia(CSIC),Pontevedra
2UniversidadedeVigo,DepartamentodeBioloxíaVexetaleCienciasdoSolo,UnidadeAsociadaMBG,CSIC
RESUMO
Abiodiversidade é clave para un ambiente cambiante. Ante a falta de coordinación na xestión dos recursos fitoxenéticos de millo europeos, a Misión Biolóxica de Galicia (CSIC) tomou a iniciativa de propor unha actuación coordinada á que se sumaron numerosos socios europeos para levar a cabo un proxecto conxunto. Neste proxecto, parcialmente financiado polo Goberno alemán, estamos a poñer en común os datos sobre as coleccións existentes, compartindo variedades de millo e avaliándoas conxuntamente, dentro
do ámbito do organismo internacional creado para tal efecto e coa participación de empresas interesadas. Estes materiais están a ser xenotipados e avaliados para ser postos a disposición dos seus potenciais usuarios.
Os recursos fitoxenéticos son a base para a mellora dos cultivos, xa que poden conter xenes que permitan afrontar os cambios ambientais que poñan en perigo a sustentabilidade da produción de alimentos. En Europa recolleuse material xenético de todo o mundo, que se conserva en
multitude de coleccións dispersas e descoordinadas.
A falta de coordinación na conservación e xestión de recursos fitoxenéticos europeos conduciu a unha situación que fai inservibles abundantes esforzos do pasado e moitos dos recursos dispoñibles. A independencia europea de recursos alimenticios externos é unha prioridade estratéxica para evitar situacións de vulnerabilidade que comprometan a nosa seguridade alimentaria. Para iso é esencial coñecer os recursos fitoxenéticos dispoñibles no noso ámbito e poñelos a disposición dos
INDEPENDENCIA EUROPEA DE RECURSOS ALIMENTICIOS EXTERNOS É UNHA PRIORIDADE ESTRATÉXICA PARA EVITAR SITUACIÓNS DE VULNERABILIDADE QUE COMPROMETAN A NOSA SEGURIDADE ALIMENTARIA
usuarios potenciais. As coleccións europeas de millo necesitaban unha coordinación e estudo detallados para ser de utilidade. Por iso puxemos en marcha un grupo de traballo europeo e estamos a levar a cabo unha rede de avaliación de variedades de millo para poñer materiais e información a disposición das empresas e agricultores potencialmente beneficiarios.
QUE SON EVA E O ECPGR?
O Programa Cooperativo Europeo para Recursos Fitoxenéticos (ECPGR) foi fundado en 1980, coma un programa de colaboración entre países europeos, co obxectivo de garantir a conservación a longo prazo e facilitar a utilización dos recursos fitoxenéticos en
1.
Europa, e é financiado polos países participantes, sendo España un deles. Desde as súas orixes, o representante español no ECPGR é o INIA, a través do Centro de Recursos Fitoxenéticos (CRF). A Rede Europea de Avaliación (EVA) do ECPGR para os Recursos Fitoxenéticos para a Alimentación e a Agricultura (PGRFA) é un proxecto internacional, destinado a aumentar o uso da diversidade xenética dos cultivos mediante a participación na mellora xenética dos mesmos de múltiples actores: investigadores, conservadores, empresas e agricultores. EVA ten importancia estratéxica para Europa e brinda unha oportunidade para promover o uso sustentable dos recursos fitoxenéticos co fin de facilitar a adaptación da agricultura europea ao cambio climático e contribuír ao logro dos Obxectivos de Desenvolvemento Sustentable (ODS) relacionados. Baséase en proxectos colaborativos que involucran socios do sector público e privado a través de accións participativas de mellora xenética, EVA está a xerar datos de avaliación estandarizados (tanto fenotípicos como xenotípicos) para numerosas accesións de cultivos e variedades locais dispoñibles nos bancos de xermoplasma europeos. EVA impleméntase a través de redes de cultivos específicos de cereais e hortalizas. No entanto, non existía un grupo de traballo de millo no ECPGR ata 2019, en que foi creado por iniciativa nosa e duns colegas europeos que se sumaron entusiasmados coa proposta.
AS ORIXES DO GRUPO DE MILLO DO ECPGR
En 2016, o Centro de Mellora de Millo e Trigo (CIMMYT) creou o Comité Asesor Internacional de Recursos Fitoxenéticos (IMGRAD) financiado polo Genebank CRP (Programa CGIAR) e organizado polo Global Crop Diversity Trust, ao que convidaron a Pedro Revilla como representante europeo. A análise que fixemos neste grupo indicaba que a situación europea era particularmente caótica e desorganizada, xa que conservamos recursos de todo o mundo, con duplicacións e redundancias, e sen sacarlles gran proveito.
En 2017, convocamos os colegas europeos a unha reunión, aproveitando un Congreso de Recursos Fitoxenéticos da Sociedade Europea de Mellora
DESDE AS SÚAS ORIXES, O REPRESENTANTE ESPAÑOL EN ECPGR É O INIA, A TRAVÉS DO CENTRO DE RECURSOS FITOXENÉTICOS (CRF)
(EUCARPIA), que apoiou o presidente do IMGRAD, o profesor William F. Tracy, da Universidade de Wisconsin. Nesta reunión decidimos poñer orde na situación dos recursos fitoxenéticos de millo europeos, empezando por formar un grupo de traballo de millo que presidiría Violeta Andjelkovic, investigadora serbia que xestionaba a base de datos de millo do ECPGR e que mostrou grande interese por esta iniciativa, coa participación activa de Alain Charcosset, líder francés do grupo de investigación en millo e cun gran prestixio internacional, e Pedro Revilla, promotor da idea. A base de datos xestionada polo ECPGR comprendía case 12.000 entradas de millo, das que España achegaba unhas 1.000 entradas conservadas en tres coleccións independentes (táboa 1).
Táboa 1. Número de entradas de millo existentes na base de datos do ECPGR antes da creación do grupo de millo
INSTITUCIÓN
BundesamtfűrAgrarbiologieAustria23 InstituteofPlantGeneticResources"K.Malkov"Bulgaria464 GenebankInstituteforCropProductionRepúblicaCheca914 InstitutNationaldelaRechercheAgronomiqueFrancia272 InstitutfurPflanzengenetikundKulturpflanzenforsgungAlemaña15 CerealInstitute-NationalAgriculturalResearch FoundationGrecia201 IstitutoSperimentaleperlaCerealicolturaItalia562 BancoPortuguêsdeGermoplasmaVegetalPortugal900 ZeaInventEslovaquia135 CentrodeInvestigaciónsAgrariasdeMabegondoEspaña731 EstaciónExperimentaldeAulaDeiEspaña88 MisiónBiolóxicadeGaliciaEspaña129 CentreforGeneticResources(CPRO-DLO)Holanda488 AegeanAgriculturalResearchInstituteTurquía1.506 MaizeResearchInstitute"ZemunPolje"Serbia5.437
Total 11.865
Figura 2. Número de entradas de millo en países participantes no ECPGR
No entanto, como se pode ver a figura 2, en Europa hai máis de 60.000 entradas de millo, mentres que en México −que é o país orixinario do millo− hai unhas 27.000.
Na figura 2 obsérvase que o número de entradas de millo é maior nos países do Leste de Europa, particularmente en Rusia, xa que foi o primeiro país no que se creou un banco de xermoplasma por iniciativa do investigador Nikolai Vavilov. Curiosamente, os países que introduciron o millo en Europa (España, xunto con Portugal, Italia e, secundariamente, Francia) teñen números menores de entradas, o que indica que algunhas destas coleccións están sobredimensionadas e probablemente a súa viabilidade estea comprometida. En efecto, conservar variedades de millo é un labor custoso e laborioso, de maneira que as grandes coleccións non poden ser coidadas adecuadamente sen un gran número de colaboradores, como fai o CIMMYT. De feito, gran parte das entradas mantidas no centro Vavilov e en varios países do Leste non están dispoñibles ou non están correctamente conservadas.
En España a situación non é máis alentadora, pois a representación das coleccións de millo reflicte os desequilibrios históricos e as iniciativas particulares descoordinadas. Ademais, en CRF mantéñense coleccións duplicadas doutros países, como Chipre ou Portugal.
Ante esta situación, propuxemos unha acción internacional que consistiría
nunha rede cooperativa internacional coordinada cos representantes rexionais e nacionais. Esta rede comprendería accións de abaixo cara arriba, como unha páxina web que funcionaría como un programa de oferta e demanda para transferir recursos en ambas as direccións, un lugar aberto para que os participantes indiquen as súas necesidades e ofertas en recursos, pericia e instalacións. Así mesmo, incluiría accións de arriba cara abaixo, como racionalizar as coleccións actuais (identificar redundancias, sobremostraxe, accesións pouco fiables). Habería que buscar recursos para recolección de accesións onde aínda estean dispoñibles, rexenerar as accesións in situ cando sexa viable, pór en marcha proxectos cooperativos internacionais para caracterizacións moleculares e avaliacións fenotípicas e programas de mellora, capacitando a persoas de países que carecen de experiencia.
Na actualidade, o grupo de traballo de millo do ECPGR está a levar a cabo un proxecto de implementación da rede ECPGR EVA en varios cultivos, incluíndo o millo, financiado polo Ministerio Federal de Alimentación e Agricultura de Alemaña cunha contribución adicional de ca. 300.000 € ata novembro de 2022. Este programa permitirá que o recentemente formado Grupo de Traballo sobre o Millo lles agregue valor aos recursos xenéticos europeos do millo dentro dun marco apropiado de asociacións público-privadas, coa adopción de estándares comúns, o uso da base europea dos recursos fitoxe-
CONSERVAR VARIEDADES DE MILLO É UN LABOR CUSTOSO E LABORIOSO, DE MANEIRA QUE AS GRANDES COLECCIÓNS NON PODEN SER COIDADAS
AXEITADAMENTE SEN UN GRAN NÚMERO DE COLABORADORES
A DURACIÓN DO PROXECTO, XENOTIPARANSE E AVALIARANSE 200-500 ACCESIÓNS DE MILLO DE BANCOS DE XERMOPLASMA EUROPEOS EN EXPERIMENTOS EN MÚLTIPLES LOCALIZACIÓNS DE VARIOS PAÍSES, INCLUÍDA ESPAÑA
néticos EURISCO (European Search Catalogue for Plant Genetic Resources) e o fortalecemento das coleccións do banco de xermoplasma virtual europeo AEGIS (An European Genebank Integrated System). Na práctica, durante a duración do proxecto, xenotiparanse e avaliaranse 200-500 accesións de millo de bancos de xermoplasma europeos en experimentos en múltiples localizacións de varios países, incluída España, e en condicións de estrés biótico e abiótico. Á súa vez, este proxecto está a servir de acicate para outros proxectos nacionais e internacionais que teñen acceso aos materiais compartidos e os datos xerados. En concreto, o Grupo de Xenética e Mellora de Millo da MBG realizou a caracterización de 218 variedades locais de varias procedencias e este ano afondará no estudo de 50 delas para coñecer a súa tolerancia ao frío, resistencia aos trades e a Fusarium verticilloides. Nos ensaios avalíanse conxuntamente máis de 150 variedades locais de toda España.
AGRADECEMENTOSS
Plataforma Temática Interdisciplinar (PTI) Optimización dos sistemas agrarios e forestais (PTI-AGROFOR)
Co presente estudo pretendemos dar un enfoque das novas oportunidades nas condicións de produción de forraxes e materias primas da cornixa cantábrica, así como cuantificar economicamente o impacto da introdución do gran húmido do millo nas dietas dos nosos animais.
Pablo Amado, Marcos García Enxeñeirosagrónomos;asesoresagrónomosdeDekalb
INTRODUCIÓN
Galicia representa o 38,6 % das entregas de leite de vaca á industria láctea, Asturias representa o 7,7 % e Cantabria, o 6,0 %. Entre as tres comunidades ocupan o
52,3 % das entregas de leite de vaca á industria. Galicia é a comunidade autónoma que máis aumentou a produción de leite de vaca desde 2001. Estes datos reflicten o gran peso do sector lácteo da cornixa cantábrica dentro do conxunto español, así como a repercusión que terán as medidas ou decisións que tomen o conxunto de explotacións lácteas desta zona.
Estamos inmersos en severos axustes de rendibilidade, nos cales a información ou directrices chegan ás nosas explotacións por diversos medios: compañías lácteas indican que debemos reducir a carga gandeira para facer unha produción máis sustentable, así como técnicos que avalan que, para reducir os custos e producir máis barato, debemos aumentar a base territorial, polo que necesitamos máis terreo, aínda que en diversas zonas de Galicia é inviable, por diversas limitacións naturais ou pola fauna silvestre. Á vez, o forte incremento de prezos de pensos, fertilizantes, combustibles ou electricidade encárannos a un dilema eventual de aumentar a base territorial ou depender de materias primas compradas no mercado exterior.
Ao mesmo tempo, xorden os retos ou esixencias que virán impostas pola nova política agraria común (2023-2027), que incidirá na necesidade da xestión de xurros ou na pro-
DEBEMOS OPTIMIZAR OS RECURSOS PROPIOS, PARA PRODUCIR MÁIS BARATO E SER MÁIS EFICIENTES [...]; É AÍ ONDE XORDE COMO
UNHA GRANDE ALTERNATIVA A PRODUCIÓN DE GRAN HÚMIDO DE MILLO
tección da calidade das augas, onde a Comisión Europea estima que o exceso de nutrientes no medio representa unha importante fonte de contaminación de aire, chan e auga, o que afecta á preservación da biodiversidade e do clima.
Esta norma implicará a necesidade de reducir fertilizantes químicos no chan de ata un 20 % de cara ao 2030, referíndonos só ao que leva ao campo propiamente dito, sen ter en conta outras directrices da UE, como son o control das emisións do metano ou a redución do uso de antibióticos e sen apartarnos da incerteza que nos pode xurdir de se reducir a nosa produción propia debido á situación actual de incremento de custos, normativas e directrices europeas que debemos afrontar con prácticas agrarias máis efectivas e respectuosas co medio, ou simplemente porque temos provisión de anos anteriores, xa que vimos de campañas pasadas con bos resultados de produción de forraxes.
La sembradora monograno Precea destaca por su máxima precisión a la hora de colocar el grano, su alto rendimiento y su cómodo manejo. La separación y la dosificación de abono de primera clase convence a velocidades de trabajo de hasta 15 km/h.
O que temos que ter claro é que debemos optimizar os recursos propios, para producir máis barato e sermos máis eficientes, tanto económica como medioambientalmente, e é aí onde xorde como unha grande alternativa a produción de gran húmido de millo, a condición de que leve unha mellora de rendibilidade e sustentabilidade ás nosas explotacións.
O ensilado de millo de planta enteira é unha práctica habitual desde hai anos na produción gandeira. Con todo, o ensilado de gran húmido, aínda que é unha práctica utilizada en certas explotacións, tanto orientadas á produción de leite coma de carne, é unha práctica aínda descoñecida por un importante número de gandeiros. O ensilado de gran húmido de millo consiste en cultivar e ensilar unicamente o gran, co que conseguimos un alimento concentrado moi rico en enerxía (amidón) e cun contido de materia seca alto (60-70 %).
O gran húmido de millo hai que consideralo como un concentrado, e non como unha forraxe, tanto polo seu valor nutricional coma económico.
MOMENTO DE COLLEITA DO GRAN
O gran destinado á alimentación animal ou gran seco, que normalmente forma parte do concentrado, presenta unha humidade do 14 %. Este baixo contido de humidade é suficiente para garantir unha boa conservación dos grans, o que evita a aparición de podremia e fungos. Cando falamos de gran húmido de millo, referímonos a grans cun contido en humidade de entre o 30 e o 40 %. Este contido é o óptimo para que se produza o proceso de fermentación e se conserven os grans moídos en boas condicións para a alimentación animal.
O momento óptimo para cultivar o millo destinado a gran húmido é cando os grans se atopan en madurez fisiolóxica. A nivel práctico, sabemos que se produciu a madurez fisiolóxica cando se observa o denominado punto negro. A partir deste momento, o gran deixa de acumular nutrientes e presenta un contido de humidade aproximado do 35 %. Con estas condicións, garantimos que
esta humidade é suficiente para que se produza a fermentación posterior e unha boa conservación do gran húmido.
A maquinaria necesaria para a elaboración do gran húmido é completamente diferente á necesaria para realizar o ensilado de millo de planta enteira. Fan falta tres máquinas para a elaboración do gran:
• Recolledora con cabezal de mazarocas de millo
• Remolque con sinfín
• Muíño e embolsadora
O método máis utilizado para a conservación do gran húmido é mediante bolsas plásticas coñecidas como salchichas, aínda que en explotacións con gran consumo tamén é posible conservalo en silos trincheira.
O gran húmido de millo é un produto de altísima calidade nutricional, rico en amidón e, ao pasar por un proceso de fermentación, esta fariña presenta uns altos niveis de dixestibilidade. A composición media deste produto é dun 60-70 % de materia seca e dun 70 % de amidón.
Do mesmo xeito que pasa co ensilado de millo, a dixestibilidade do amidón depende de diversos factores (xenética, clima, moenda, tempo desde o ensilado etc.).
ESTÍMASE QUE A DIXESTIBILIDADE DA RUMINACIÓN DO AMIDÓN PROVENIENTE DO GRAN HÚMIDO É UN 20 % MAIOR AO AMIDÓN CONTIDO NO GRAN SECO
Sabemos que desde que se produce a fermentación do gran húmido, a dixestibilidade do amidón aumenta rapidamente durante os primeiros meses (de 1 a 3) e vaise estabilizando a partir dos 6 meses desde o ensilado.
O amidón do gran húmido non está 100 % dispoñible para a vaca desde o momento da inxestión. Transcorridas 24 horas desde a inxestión, adoitamos ter un 95-99 % do amidón dixerible.
Táboa 1. Comparativa da dixestibilidade entre un silo de gran húmido 1 mes vs. 12 meses
Comparativa Gran 12 meses Gran 1 mesPorcentaxe de variación kg(constantedixestibilidade)%37,5520,9479,29%
Dixestibilidade0horas58,3237,2256,66%
Dixestibilidade3horas83,5860,5238,10%
Dixestibilidade7horas93,1777,5020,21%
Dixestibilidade16horas96,2088,978,13%
Dixestibilidade24horas98,7197,521,22%
Fonte:Elaboraciónpropia;mediadedatosrecollidosenGaliciaporAsesoresAgronómicosBayerCropScience
Na táboa 1 pode verse como un silo de gran húmido maduro (12 meses) é máis dixerible que un silo de gran húmido cun mes de maduración, pero, sobre todo, a gran diferenza está na velocidade de degradación dese amidón, é dicir, a dixestibilidade do amidón nas primeiras horas posteriores á inxestión da vaca.
Así vemos que, ás 0 horas tras a inxestión, a dixestibilidade dun gran con 12 meses é un 56,66 % superior á do gran cun só mes de maduración; ás 7 horas, a diferenza é do 20,21 %, e ás 24 horas, tan só é un 1,22 % superior no gran húmido de 12 meses.
Esta gran diferenza de dixestibilidades durante as 7 primeiras horas hai que tela en conta desde o punto de vista da nutrición animal, xa que nos silos con máis tempo de fermentación poderían darse casos de acidoses ruminais.
Segundo a bibliografía consultada, estímase que a dixestibilidade ruminal do amidón proveniente do gran húmido é un 20 % maior ao amidón contido no gran seco, de igual forma a súa achega enerxética é un 16 % maior. O contido de enerxía do gran húmido é igual ao do millo; con todo, a súa dixestibilidade total no tracto dixestivo da vaca é próxima ao 100 %, é dicir, practicamente non se perde nas feces (Van Barneveld, 1999).
ESTUDO ECONÓMICO DA UTILIZACIÓN DE GRAN HÚMIDO EN VACAS LEITEIRAS
O presente estudo levouse a cabo en 13 explotacións lácteas galegas, que introduciron o gran húmido de millo na ración dos seus animais durante o mes de xaneiro. Todos os grans húmidos tiñan entre 1 e 2 meses de maduración tras a ensilaxe. As dúas situacións para comparar son as seguintes: sen gran húmido
como compoñente da ración vs. con gran húmido como compoñente da ración.
O obxectivo do presente estudo é comparar como afecta a introdución do gran húmido producido na propia explotación nos seguintes índices produtivos:
• Variación do custo de alimentación (€/vaca/día)
• Variación na produción de leite (litros/vaca/día)
• Variación na concentración da proteína do leite (variación % proteína)
• Variación na concentración da graxa do leite (variación % graxa)
• Variación do custo do litro de leite (€/t)
O ENSILADO DE GRAN HÚMIDO DE MILLO CONSISTE EN RECOLLER E ENSILAR UNICAMENTE O GRAN, CO QUE CONSEGUIMOS UN ALIMENTO CONCENTRADO MOI RICO EN ENERXÍA E CUN CONTIDO DE MATERIA SECA ALTO
Gráfico da evolución da dixestibilidade de 2 gramos húmidos en función do tempo desde o ensilado (12 meses [esquerda] vs. 1 mes [dereita])
Táboa
Sengranhúmido5,53[4,93–6,13]352[271–416]
Congranhúmido5,26[5,01–6,39]382[327–436]
A finalidade desta investigación é ver a variación nos índices descritos anteriormente, e non cal é exactamente o custo real en cada granxa. Co fin de limitar as múltiples variables e casuísticas que existen en cada explotación, o cálculo dos custos realízase con valores medios para os produtos integrantes da ración que son comúns ás 2 situacións, silo de millo, silo de herba, palla, bagazo de cervexa, palla de avea, melazas, soia, colza etc.
Cando introducimos o gran húmido nunha ración para vacas leiteiras, a composición do concentrado (penso, núcleo etc.) difire da composición do que se usaba na situación inicial. Para este compoñente utilizamos o custo real do concentrado de cada unha das explotacións e para cada unha das 2 situacións.
Os custos medios utilizados para este estudo son:
• Silo de millo: 35 €/t
• Silo de herba: 50 €/t
• Gran húmido: 155 €/t
• Palla de cebada: 92 €/t
Custo de alimentación
O incremento medio do custo do concentrado é de 30 €/t. Parte deste sobrecusto do concentrado débese a unha maior concentración proteica, necesaria no concentrado para equilibrar a ración tras a introdución do gran húmido, e outra parte deste encarecemento pode deberse á conxuntura do mercado, que du-
rante o mes de xaneiro provocou un aumento xeneralizado no prezo dos concentrados.
A pesar do encarecemento medio do concentrado de 30 €/t, vemos como o custo medio de alimentación se reduce en -0,27 € por vaca e día. En 11 das 13 explotacións analizadas, a introdución do gran húmido provocou un descenso do custo de alimentación por vaca e día.
Produción de leite
Na produción leiteira diaria da vaca inflúen múltiples factores tanto intrínsecos como extrínsecos a ela: cambios de temperatura, días en leite, partos, vacas que se secan, cambios de alimentación etc.; en 7 explotacións aumenta a produción de leite ao introducir o gran húmido (entre 1 e 3,4 litros por vaca e día); en 3 explotacións mantense exactamente igual e 3 explotacións reducen a produción de leite: (-0,2, -0,3 e -1,5 litros por vaca e día).
A media das 13 granxas dános un incremento da produción de leite de +0,9 litros por vaca e día.
No referente á porcentaxe de proteína do leite, en 5 explotacións obsérvase un lixeiro incremento da porcentaxe de proteína e en 3 obsérvase un lixeiro descenso. No resto, a porcentaxe de proteína do leite non experimenta cambios coa introdución do gran húmido. A media da porcentaxe de proteína do leite das explotacións participantes no estudo mantense na mesma porcentaxe que antes da introdución do gran húmido.
No referente á porcentaxe de graxa do leite, detectamos unha lixeira baixada na media das 13 explotacións. En 4 explotacións sobe a porcentaxe de graxa, en 2 non se experimentan cambios e en 7 observamos descensos na porcentaxe de graxa do leite. A media da porcentaxe de graxa das 13 explotacións dános unha baixada de -0,06 % de graxa.
Avaliación económica
A táboa 4 (páx. seg.) recolle os datos medios dos índices utilizados para calcular o impacto económico da introdución do gran húmido como integrante da ración.
Con estes datos chegamos ás seguintes conclusións económicas:
• O custo de alimentación redúcese en -0,27 € por vaca e día.
• A produción diaria do animal increméntase en +0,9 litros de leite ao día.
EL NITRÓGENO MÁS EFICIENTE PARA LAS
PLANTAS Y AMIGABLE PARA EL MEDIO AMBIENTE Fertilizantes totalmente complejados para una eficiente nutrición vegetal
Distribución:
CO GRAN HÚMIDO REDÚCENSE CONSIDERABLEMENTE OS CUSTOS
Táboa 3. Calidades do leite: porcentaxe de proteína e porcentaxe de graxa
% proteínaRango
% graxa
Rango
Sengran3,45[3,3–3,69]3,75[3,4–4,31]
Congran3,45[3,3–[3,69]3,69[3,3–4,16]
Diferenza0-0,06
Táboa 4. Datos medios de índices para calcular o impacto económico do gran húmido/ración
Sen granCon granVariación% variación
Custode alimentación€/vaca/día5,535,26-0,27-5,13%
ProduciónLitrosvaca/día36,7137,61+0,9+2,39%
Calidadedoleite%proteína3,453,4500,00%
%graxa3,753,69-0,06-1,63%
• A porcentaxe de proteína mantense igual.
• A porcentaxe de graxa redúcese en -0,06 unidades. A media que as distintas industrias lácteas lle pagan ao gandeiro por décima de graxa adoita oscilar entre 1,5 e 4 € por tonelada. Coma neste caso, o descenso da porcentaxe de graxa é de -0,06 (pouco máis de media décima), calculamos que esta redución na graxa vai repercutir en -0,15 € por litro de leite.
Con estes valores temos o seguinte resultado:
Prezo do leite:0,36€/litro-0,0015€/litropordescensodegraxa=0,385€/litrodeleite,unhavez descontadaabaixadadaporcentaxedagraxa. 0,9litrosdeleite*0,385=0,323€/vacadíadebidoaoaumentodeprodución.
0,323(€/vaca/día)[poraumentodeprodución])+ 0,27(€/vacadía)[pordescensodocustodealimentación]=0,593€porvacaedía.
Para reducir o efecto limitante do pH e controlar o aluminio nas terras de cultivo é recomendable aplicar emendas calcarias ou magnésicas.
• EMENDA CALCARIA, CAL VIVO GRANULADO (90 % CaO)
Alta porcentaxe en calcio. Valor neutralizante: 90 %
• EMENDA CALCARIA, CAL VIVO GRANULADO DOLOMÍTICO (35 % MgO / 60 % CaO)
Alta porcentaxe de magnesio. Valor neutralizante: 95 %
• EMENDA CALCARIA, CAL VIVO (80 % CaO)
Gran poder de neutralización. Valor neutralizante: 80 %
• EMENDA CALCARIA, CAL APAGADO (65 % CaO)
Potencia o rendemento agrícola. De fácil asimilación.
Valor neutralizante: 65 %
• EMENDA CALCARIA, CAL APAGADO + DOLOMÍA (53 % CaO / 23 % MgO)
Achega magnesio. Favorece a actividade clorofílica da planta.
Valor neutralizante: 83 %
• EMENDA CALCARIA, CARBONATO CÁLCICO (56 % CaO)
Para terra e camas hixiénicas. Eficaz na redución de mamites ambientais e dermatites. Apropiado para a produción de todo tipo de pensos.Valor neutralizante: 56 %
• EMENDA CALCARIA DE CARBONATO CÁLCICO MAGNÉSICO, GALIMAG (33 % CaO / 17 % MgO)
Achega magnesio. Valor neutralizante: 60 %
• EMENDA CALCARIA, GRANICAL G60 SUPRA (54 % CaO / 1 % MgO)
Fácil aplicación e asimilación. Valor neutralizante: 56 %
• EMENDA CALCARIA, GRANICAL G60 PLUS (47,35 % CaO / 6 % MgO)
Fácil aplicación e asimilación con achega de magnesio. Valor neutralizante: 59 %
PARA UNHA EXPLOTACIÓN DE 100 VACAS EN MUXIDO, O AFORRO ECONÓMICO QUE IMPLICA A INTRODUCIÓN DO GRAN HÚMIDO COS CUSTOS ACTUAIS É DE 21.645 €/ANO
A conclusión do presente estudo, se temos en conta todos os custos de alimentación antes e despois da introdución do gran húmido, así como a cantidade e a composición cualitativa do leite, é de 0,593 € vaca-día de aforro, que, multiplicado por 365 días do ano, son 216,45 € por vaca. Para unha explotación de 100 vacas en muxido, o aforro económico que implica a introdución do gran húmido cos custos actuais é de 21.645 €/ano.
Na cornixa cantábrica existen grandes oportunidades co gran húmido de millo para alimentar vacas leiteiras. As condicións climáticas da cornixa son boas para o cultivo de millo e os datos desta investigación indican os beneficios económicos da inclusión deste produto na alimentación das granxas leiteiras.
As explotacións excedentarias de forraxe poden dedicar parte dos seus terreos a producir millo con destino a gran húmido, mellorando desta maneira os índices económicos da súa granxa.
No caso de explotacións con altas cargas gandeiras que son autosuficientes en produción de forraxes, o gran húmido presenta a oportunidade de adaptar a carga gandeira ás esixencias da política agraria común e ás esixencias das industrias lácteas. Co gran húmido redúcense considerablemente os custos do transporte, xa que só se transporta o gran, polo que podemos pór en produción leiras que estean afastadas da explotación.
Ao transportar só o gran, os talos e as follas incorpóranse ao chan, aumentando o contido de materia orgánica e mellorando a pegada de carbono.
Menor dependencia de insumos importados.
Mediante a Lei de recuperación da terra agraria de Galicia é posible
acceder a parcelas abandonadas e dedicalas á produción de millo con destino a gran húmido.
• O gran húmido de millo fermentado é unha opción rendible para as explotacións lácteas galegas. Os datos deste traballo demostran que a inclusión do gran húmido na ración das vacas leiteiras diminúe os custos de alimentación.
• Co proceso de ensilado, a dixestibilidade e a degradabilidade do amidón aumentan, o que provoca unha suba na produción de leite de vaca de +0,9 litros de leite ao día.
• A porcentaxe de proteína do leite non se ve modificado tras a inclusión do gran húmido na ración. A porcentaxe de graxa si que diminúe, aproximadamente media décima (-0,06).
• A rendibilidade por vaca aumenta en 0,593 € por vaca e día ou, o que é o mesmo, 216,45 € por vaca e ano.
¿Por qué Dekalb es la marca líder de semillas de maíz en la cornisa cantábrica?
Sin duda, una de las respuestas a esta pregunta es la fuerza que aporta pertenecer a una gran multinacional como Bayer Crop Science, la cual, aparte de la marca de semillas Dekalb, dispone de un amplio catálogo de fitosanitarios, herbicidas e insecticidas que complementan el proceso del cultivo del maíz de forma integral. Además, su plataforma de agricultura digital FieldView proporciona imágenes de satélite, con las cuales, mediante una tableta o un smartphone, se puede hacer el seguimiento de la parcela, obtener datos agronómicos de forma rápida y eficaz y conocer el estado sanitario de nuestro cultivo en tiempo real.
La otra respuesta al planteamiento inicial es una estrategia empresarial basada en ensayos técnicos de las variedades estadísticamente representativos. De ello nos habla Pablo Amado, asesor agronómico de Bayer Crop Science.
En el proceso de desarrollo de producto que se aplica en la cornisa cantábrica, Dekalb realiza dos tipos de ensayos distribuidos por Galicia, Asturias y Cantabria. El primero es un ensayo de sanidad vegetal, en el que se seleccionan aquellas variedades que tienen un buen comportamiento sanitario, clave en los híbridos destinados a silo. Estos ensayos se establecen en zonas altas, donde al maíz le cuesta aguantar las enfermedades foliares al final del ciclo, y se les presta especial atención a dos hongos: el Helmintosporium y la roya. “Si destinamos un producto para silo, lo primero que debemos garantizar es que esa planta sea sana, puesto que, si presenta muchos hongos, esto puede acabar traducido a micotoxinas y generar problemas serios en nuestros animales”, sostiene el asesor.
Las variedades que superan este primer proceso selectivo entran en un segundo ensayo, en el que también se analizan los híbridos que ya están en el mercado. “Aquí posicionamos las nuevas variedades que se mantienen sanas y que tienen interés dentro de los ciclos que se utilizan en la zona”, explica. “El objetivo es comparar las nuevas variedades con
las ya existentes dentro de un mismo ciclo y obtener resultados de producción y calidades”, añade.
Una de las claves de los ensayos de Dekalb radica en el elevado número de repeticiones en distintas localizaciones geográficas con sus respectivas características climáticas y agronómicas. De esta forma se obtienen datos muy sólidos, capaces de ofrecer fiabilidad y garantía de que el producto que se está introduciendo en el mercado es indudablemente bueno.
Adelantándose a las necesidades de las vacas de alta producción
La mejora genética y el consecuente aumento de la capacidad productiva de las vacas han hecho que sus requerimientos nutricionales también cambien. Es a estas nuevas necesidades a las que Dekalb busca adelantarse y dar solución. “Términos como almidón, proteína, fibra… empiezan a ser un poco obsoletos. Lo que realmente importa en la actualidad es cuánto de eso es aprovechado por nuestras vacas, es decir, cuánto es digestible. Digestibilidad del almidón, digestibilidad de fibra o proteína soluble son términos mucho más exactos, que nos ayudan a conocer nuestros híbridos y a desarrollar variedades adaptadas a las altas exigencias de las vacas. Al ser animales de alta producción, la velocidad de tránsito intestinal es más rápida, y estos híbridos deben responder a esas necesidades, buscando así una mejor eficiencia lechera y un mayor beneficio para las explotaciones”, afirma.
¿Cómo es la toma de datos para la selección de híbridos?
Nos lo cuenta José María Vivero, asesor agronómico de Bayer Crop Science en la provincia de Lugo.
La toma de datos se hace en los campos de ensayo cuando las variedades sembradas han llegado a su momento óptimo de recolección. Es momento de analizar y obtener resultados.
El proceso se inicia con la cosecha de cada variedad. Para ello, Bayer cuenta con un tractor de pequeñas dimensiones que lleva acoplada una picadora de una sola línea en la parte trasera y un cajón con báscula en la parte delantera con la
que se pesa cada variedad. Hay que tener en cuenta la cantidad de plantas que se cosecharon para poder calcular la producción final en función del rendimiento obtenido en la báscula del tractor.
Pablo Amado Asesor de Bayer Crop Science
El siguiente paso es tomar una muestra de cada una de ellas, que será guardada en una nevera para su posterior envío al laboratorio, donde se analizan las calidades: almidón, materia seca, humedad, digestibilidad de las fibras y del almidón… “Hoy en día puede haber variedades que tengan muy buen almidón o muy buena fibra, pero tanto ese almidón como esas fibras pueden no ser digestibles; por tanto, nos interesa saber cuál es el porcentaje de almidón y de fibra digestibles para que ese alimento sea transformado por nuestros animales en litros de leche por hectárea”, aclara el experto.
Una vez hecho esto, es momento de visualizar cómo está la planta. Se observan distintos aspectos, como el stay green, un parámetro muy importante, puesto que se deben buscar maíces rústicos, que aguanten la planta verde hasta el final para obtener mayor digestibilidad de las fibras, lo que repercutirá en la capacidad de ingesta de los animales. También se mira el aspecto de las mazorcas, prestando atención a la línea de leche, al número de hileras y a la cantidad de granos por hilera, así como a la estabilidad que estas presentan a lo largo de la línea.
EN VÍDEO
José María Vivero Asesor de Bayer Crop Science
Otro aspecto importante que se evalúa es el look que ofrece para silo, es decir, que sea una planta que, aparte de presentar un buen stay green y un buen resultado global de las mazorcas, tenga forraje, que se vea con buenas hojas y que no se perciban restos de enfermedades foliares. Además, se mide la altura de cada planta, tanto desde el suelo hasta la mazorca como desde esta hasta la hoja bandera.
Vista aérea de un campo de ensayo
Por último también se valora el estado sanitario de las hojas, fijándose en que no se aprecie a simple vista ningún efecto causado por algún tipo de hongo, ya sea el Helmintosporium o la roya.
EN VÍDEO
Se trata de una variedad en ciclo 280 que acompañará al ya conocido híbrido DKC 4071 en los próximos años. Destaca por su altura, su producción y su stay green. Este nuevo híbrido es un punto superior a su compañero de ciclo en cuanto a resistencia a enfermedades foliares, dando los mejores resultados de sanidad en nuestros campos. De él también se debe resaltar su estabilidad, con mazorcas muy igualadas que mantienen una producción a lo largo de los terrenos en los cuales se siembra.
DKC
EN VÍDEO
Se trata de una variedad de ciclo 300 que destaca por su rusticidad y que acompañará al DKC 4621 en las próximas campañas, un híbrido con el que ya se alcanzaban amplios techos productivos por su rendimiento, su stay green y su gran producción. Sin embargo, el DKC 4598 se comporta muy bien en terrenos más rústicos y de bajas producciones, lo que hace que las medias conseguidas en los distintos campos sean superiores a las obtenidas con el DKC 4621 gracias a su gran adaptabilidad y estabilidad. Los datos logrados en sanidad también muestran su buen comportamiento frente a enfermedades foliares, tanto las causadas por Helmintosporium como por roya.
EN VÍDEO
Nueva variedad de ciclo 500, situada entre DKC 5741 y DKC 6181. Comparada con el híbrido DKC 5741, es un poco más larga en ciclo, más alta, con mayor porte y más masa foliar. Presenta un tallo muy fuerte y homogéneo, una grandísima sanidad foliar y una mazorca espectacular, con más hileras de granos y más granos por hilera que la del DKC 5741. Todo esto nos aporta muchísima producción para silo, incluso para pastone y grano húmedo, así como unas excelentes calidades, tanto en almidón como en digestibilidad de la fibra y del almidón, lo que la convierte en una variedad excelente para su transformación en litros de leche.
ESPM1505063958
MOOVIN x KING DOC x HIGH OCTANE
Familia “Roxy”
