ISSN 2450-9612 MAGAZYN BEZPŁATNY
NUMER 8 • CZERWIEC / LIPIEC 2017
34
MODA Slow Fashion
66
90
BIZNES Marketing przyszłości
BIZNES PO ROSYJSKU Rosyjscy oligarchowie
GDZIE BIZNES SPOTYKA LIFESTYLE
PRZEGLĄD GARNITURÓW ŚLUBNYCH RUNMAGEDDON DLACZEGO LIDERZY POWINNI PODRÓŻOWAĆ?
ROBERT RUTKOWSKI PSYCHOTERAPEUTA
ZARZĄDZANIE
PRZYJEMNOŚCIAMI CZYLI JAK PASJI NIE ZAMIENIĆ W OBSESJĘ
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
Jeźdź z włączonymi światłami, w dzień i w nocy. Jest wiele sposobów na to, aby być bardziej widocznym na drodze. Badania wykazały, że używanie świateł do jazdy w dzień jest najlepszym sposobem na bycie zauważonym przez kierowców. Zrób choć jedną rzecz dla poprawy swojego bezpieczeństwa - włącz światła. Dowiedz się więcej na bontrager.com
Jasper Stuyven, Trek-Segafredo Trening solo ze światłami Flare R oraz Ion 800
OD REDAKCJI
LIST OD REDAKCJI
SZANOWNI CZYTELNICY! Przygotowując ten numer magazynu „Business Life Polska”, miałem olbrzymią przyjemność rozmawiać z Robertem Rutkowskim, który jest cenionym psychoterapeutą. Rozmawialiśmy o ważnej kwestii, czyli o tym, jak można zarządzać przyjemnościami. W codziennym pościgu za pracą, kolejnymi sukcesami i wyzwaniami nie zapomnijmy o tym, żeby znaleźć czas na odpoczynek. Przedstawiamy również dwie inne interesujące postaci – związane z samochodową marką Infiniti. Mowa tu o szefie europejskiego biura designu oraz prezesie spółki Infiniti Polska. Zbliża się lato, a zatem również znakomity sezon na śluby, stąd na kolejnych stronach opisujemy świat mody pod kątem ślubnej mody męskiej i przybliżamy nowy trend – slow fashion. W rubrykach biznesowych poruszamy tematykę marketingu przyszłości i zastanawiamy się, czy nowe przepisy dotyczące spółek akcyjnych będą miały wpływ na rozwój przedsiębiorczości. Mamy nadzieję, że wiosna była dla Państwa inspirująca i życzymy, aby lato przyniosło solidny odpoczynek. Do zobaczenia w sierpniu! Szymon Lach Redaktor naczelny
Wydawnictwo MajerMedia ul. T. Kościuszki 26 21-500 Biała Podlaska Tel. 83 411 50 11 Fax: 83 410 70 30 Dyrektor zarządzający: Maciej Majerczak REDAKCJA Redaktor naczelny: Szymon Lach
6
Zespół redakcyjny: Rafał Nowicki Katarzyna Jaszczuk Małgorzata Trębicka-Żuk Korekta: Anna Nalikowska REKL AMA Specjaliści ds. sprzedaży: Jakub Wróbel Bartłomiej Dudziński
Projekt i skład: Piotr Pyczek Fotograf: Łukasz Kuczyński Druk: Moduss Sp. z o.o. WWW www.majermedia.com E-MAIL redakcja@majermedia.com reklama@majermedia.com prenumerata@majermedia.com
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
Wydawnictwo MajerMedia jest członkiem Izby Wydawców Prasy. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo redagowania nadesłanych tekstów. Wydawca nie odpowiada za treść zamieszczonych reklam.
SPIS TREŚCI
SPIS TREŚCI
18 ROBERT RUTKOWSKI
ZARZĄDZANIE
PRZYJEMNOŚCIAMI CZYLI JAK PASJI NIE ZAMIENIĆ W OBSESJĘ
74
CO MOŻESZ ZYSKAĆ JAKO LIDER, CZĘŚCIEJ PODRÓŻUJĄC
8
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
Aktualności ������������������������������������������������������������������������������10 Gadżety �������������������������������������������������������������������������������������14 POSTAĆ NUMERU Robert Rutkowski psychoterapeuta Zarządzanie przyjemnościami czyli jak pasji nie zamienić w obsesję ��������������������������������������������������������������18 INSPIRUJĄCE OSOBISTOŚCI Grzegorz Szczypior ���������������������������������������������������������������30 Matthew Weaver �������������������������������������������������������������������32 5 osób tworzących przyszłość ����������������������������������������86 LIFESTYLE Slow fashion ����������������������������������������������������������������������������34 Ślubna moda męska �������������������������������������������������������������46 Przegląd garniturów ślubnych ������������������������������������������50 Muzyka klasyczna �����������������������������������������������������������������52 ROZWÓJ OSOBISTY
46
Twój punkt widzenia kreuje twoją rzeczywistość ����56 Dlaczego liderzy powinni podróżować? ������������������������ 74 11 kroków do zbudowania silnej marki osobistej cz. 2 �������������������������������������������������82
ŚLUBNE UBRANIE DLA MĘŻCZYZNY
BIZNES Prywatna opieka medyczna ����������������������������������������������62 Marketing przyszłości ���������������������������������������������������������66 Prosta Spółka Akcyjna ��������������������������������������������������������78 Biznes po rosyjsku ����������������������������������������������������������������90 SPORT Runmageddon �������������������������������������������������������������������������70 KĄCIK KONESERA Wino ��������������������������������������������������������������������������������������������98 Nowości perfumeryjne dla mężczyzn ������������������������100 Nowości perfumeryjne dla kobiet ��������������������������������101 Przegląd zegarków �������������������������������������������������������������102
70
TYSIĄCE POLAKÓW POKAZUJE SIŁĘ I CHARAKTER NA CZYM POLEGA FENOMEN RUNMAGEDDONU?
9
NEWSY
AKTUALNOŚCI ZE ŚWIATA
APPLE ZAPOWIADA DUŻO NOWOŚCI – MACBOOKI, iMaci, IOS 11 I NOW Y MAC OS
Podczas konferencji na WWDC 2017 Apple zaprezentowało kilka nowości, które wzbogacą portfolio firmy do końca bieżącego roku. Na początek gigant z Doliny Krzemowej przedstawił nowe systemy, które będą zasilać nowe linie urządzeń, jak i te dotychczas dostępne. Apple zapowiedziało zarówno nową wersję desktopowego MacOS, jak i mobilnego iOS. Oprócz tego przedstawione zostały nowe iPady, iMaki i MacBooki. Apple pokazało też zupełnie nowy produkt – Apple HomePod, który ukaże się pod koniec roku. Jest to zestaw głośników wbudowanych w jedno urządzenie o bryłowatym kształcie. Głośnik smart zapewni dostęp do muzyki w iTunes i asystentki Siri. ⚫
E M I R AT E S S K Y C A R G O P R Z E W I O Z ŁY B L I S K O 1 0 0 KO NI PR ZEZ T R Z Y KO N T Y N EN T Y
Emirates SkyCargo, linie cargo należące do Emirates, w ciągu jednego miesiąca przewiozły przez trzy kontynenty należące do światowej czołówki konie sportowe. Zwierzęta przetransportowano z Liège w Belgii na pierwsze trzy etapy zawodów jeździeckich Longines Global Champions Tour w Meksyku, Miami i Szanghaju, które odbyły się w kwietniu tego roku. Przewoźnik wykonał łącznie 10 lotów towarowych, za każdym razem przewożąc 25 boksów, w których podróżowały wyborowe konie oraz zajmujący się nimi stajenni. Linie Emirates SkyCargo ściśle współpracowały z firmą Peden Bloodstock specjalizującą się w transporcie koni, organizując skomplikowane przedsięwzięcie logistyczne polegające na przewozie blisko 100 koni na terenie czterech różnych państw na przestrzeni kilku tygodni. ⚫
R O N D O W I AT R A C Z N A
Tak się nazywa nowoczesny, wielofunkcyjny obiekt powstający na tętniącej życiem Pradze Południe. Firma Dantex zadbała o przyszłych i obecnych mieszkańców tej części Warszawy, tworząc obiekt łączący w sobie funkcję mieszkaniową oraz handlową i biurową. W miejscu dawnego Uniwersamu Grochów znajdą się sklepy (m.in. Społem), lokalne punkty usługowe i butiki. Wszystko po to, by podkreślić dawny charakter tego miejsca. Na chętnych czeka 470 funkcjonalnych mieszkań o metrażach od 28 do 114 m2. Zakończenie budowy zaplanowano na ostatni kwartał tego roku. Nowoczesny budynek jest dobrym miejscem dla młodych, dynamicznych i ceniących komfort ludzi. ⚫
10
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
P K P I N T E R C I T Y Z M I E N I S T R AT E G I Ę – K U P I K I L K A D Z I E S I ĄT N O W Y C H E L E K T R Y C Z N Y C H Z E S P O Ł Ó W T R A K C YJ N Y C H
Prezes PKP SA Krzysztof Mamiński na początku czerwca zapowiedział modyfikację strategii taborowej w spółce PKP Intercity, wartą 2,5 miliarda złotych. Pojawi się w niej m.in. duży projekt zakupu elektrycznych zespołów trakcyjnych. Mamiński koncentruje się przede wszystkim na wyciągnięciu wniosków z lat poprzednich oraz dostosowaniu programu do możliwości finansowych Grupy PKP i przewoźnika. Podkreśla, że strategia PKP Intercity nie zostanie oparta na jednym rodzaju taboru. – Będziemy grać na kilku fortepianach, planujemy zakup wagonów i lokomotyw, jak również zespołów trakcyjnych – mówi prezes Mamiński. ⚫
P I E R W S Z A D O S TA W A A M E R Y K A Ń S K I E G O SKROPLONEGO GAZU LNG DO POLSKI
8 czerwca w Świnoujściu miał miejsce uroczysty odbiór pierwszej dostawy gazu skroplonego ze Stanów Zjednoczonych. Pod koniec kwietnia 2017 Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo podpisało kontrakt na dostawę skroplonego gazu z amerykańską firmą Cheniere Energy. Porozumienie jest o tyle szczególne, że będzie to pierwsza dostawa amerykańskiego surowca do naszej części Europy. ⚫
S TA R T U P O W C Y B Ę D Ą M O G L I P O Z Y S K I W A Ć
W CZERWCU POLSKIE LINIE LOTNICZE LOT
P I E N I Ą D Z E I K O N TA K T Y N A W A R S Z A W S K I E J
ROZPOCZYNAJĄ POŁ ĄCZENIA DO IZRAEL A Z 5 MIAST
GIEŁDZIE
W POLSCE
Przy warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych powstanie akcelerator, dzięki któremu startupy będą miały ułatwiony dostęp do pozyskiwania finansowania na rynku kapitałowym. Pomysłodawcą jest szef firmy Beesfund Arkadiusz Regiec. Jego głównym celem jest to, aby pod parasolem GPW wesprzeć technologiczne przedsięwzięcia w pozyskiwaniu środków na ekspansję. Przez akcelerator założyciele startupów mają mieć możliwość korzystania z sieci kontaktów oraz wiedzy menedżerów, których firmy są obecne na GPW. Proces akceleracji ma finalnie przygotować młode firmy do emisji akcji na NewConnect, które jest przedsionkiem głównego parkietu. ⚫
Polski narodowy przewoźnik lotniczy widzi potencjał w lotach do Izraela. Dlatego uruchomił połączenia do Tel Awiwu aż z 5 polskich miast: Lublina, Gdańska, Poznania, Wrocławia oraz dodatkowe połączenia z Warszawy. – Izrael od zawsze przyciągał Polaków, zwłaszcza tych, którzy szukali tam doznań kulturowych czy religijnych. Z każdym rokiem jest też coraz popularniejszy wśród osób poszukujących wypoczynku nad Morzem Śródziemnym. Dzięki nowym samolotom z rodziny 737 możemy odpowiedzieć na tę potrzebę, oferując bezpośrednie połączenia do serca Izraela z aż 5 polskich miast. Jesteśmy przekonani, że ta propozycja spotka się z szerokim zainteresowaniem polskich turystów, którzy do tej pory nie mieli takiej oferty – mówi Adrian Kubicki, dyrektor Biura Komunikacji Korporacyjnej LOT. ⚫
11
AKTUALNOŚCI ZE ŚWIATA
REL ACJA Z POZNAŃ WHISK Y SHOW
W Poznaniu pod koniec kwietnia podczas Międzynarodowych Targów Poznańskich odbyła się druga edycja Poznań Whisky Show. Imprezę odwiedziło ponad 4000 miłośników whisky, whiskey i burbonów. Przez dwa dni uczestnicy mieli okazję poznać bliżej tajniki produkcji, o których opowiadały światowe autorytety z branży whisky. W ubiegłym roku Poznań Whisky Show odwiedziło prawie półtora tysiąca mniej osób niż podczas tegorocznej edycji. Tak duży wzrost zainteresowania imprezą świadczy o olbrzymiej popularności whisky w naszym kraju. Wartość szkockiej whisky eksportowanej do Polski w 2016 roku wyniosła 62 miliony funtów – to wzrost aż o 18,4 proc. w stosunku do 2015. Z kolei wielkość eksportu do Polski zbliżyła się do 8 milionów litrów czystego alkoholu, co dało ponad 15 proc. wzrostu w porównaniu z ubiegłym rokiem. ⚫
ZNAJDŹ MIESZK ANIE MARZEŃ N A W Y B R Z E Ż U C O S TA D E L S O L
Agencja nieruchomości Dream Estate oferuje swoją profesjonalną pomoc w znalezieniu mieszkania marzeń na rajskim wybrzeżu Costa del Sol – południowej części wybrzeża Morza Śródziemnego w Hiszpanii, uważanej za najbardziej modną, znanej również jako „europejska Floryda”. W odróżnieniu od wielu innych agencji w tym regionie agencję nieruchomości Dream Estate cechuje profesjonalizm, precyzja i terminowość. Ponadto prowadzi ona obsługę w języku polskim. Spełnia marzenia każdego klienta, niezależnie od zawartości portfela. ⚫
F I R M A H U M A N P O W E R P R Z E D S TA W I A W Y N I K I R A P O R T U „PRACA, MOC, ENERGIA W POLSKICH FIRMACH”
Ponad połowa pracowników polskich firm odczuwa w ciągu dnia znużenie i senność, a 60 proc. czuje zmęczenie i niewyspanie tuż po przebudzeniu. Znaczna większość zatrudnionych przyznaje, że nie uprawia żadnego sportu, a co trzeci pracownik spożywa w ciągu tygodnia dania wysoko przetworzone typu fast food. Tak przedstawiają się wyniki I edycji raportu przygotowanego przez firmę doradczą Human Power we współpracy z Aon Hewitt, Grupą Pracuj, Kinnarps Polska oraz Polskim Stowarzyszeniem Zarządzania Kadrami. Patronem merytorycznym badania jest Uniwersytet Łódzki. ⚫ Pełen raport jest dostępny do pobrania pod linkiem: http://humanpower.pl/raport-praca-moc-energia/ 12
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
GADŻETY
GADŻETY
A P P L E I P A D 9, 7 ”
Nowego iPada można wykorzystać do wielu celów. Może to być nauka, zabawa, surfowanie w sieci czy oglądanie filmów. Będą jeszcze lepiej widoczne, ze względu na fantastyczny ekran o przekątnej 9,7” i dużą wydajność dzięki 64-bitowemu procesorowi A9. ⚫
S Ł U C H A W K I B E Z P R Z E W O D O W E B E O P L AY H 9
Luksusowe słuchawki bezprzewodowe Beoplay H9 wyposażono w wiodący system redukcji szumów (ANC), który oddziela właściciela od zgiełku miasta i zanurza go całkowicie w krystaliczne czystym brzmieniu muzyki. Stworzono je z materiałów najwyższej jakości: solidny, aluminiowy pałąk obszyty skórą wołową, muszle pokryte miękką skórą jagnięcą. Dodatkowo wyposażono je w piankę z efektem pamięci, która dostosowuje się do kształtu ucha, oferując niesamowity komfort i dopływ powietrza. Cena 2199zł ⚫
S Ł U C H AW K I A H - C 160W
Nowoczesne, bezprzewodowe słuchawki sportowe Denon AH-C160W zostały stworzone z myślą o najaktywniejszych użytkownikach: wyposażono je w funkcję SweatGuard, a ich mechaniczną konstrukcję zbudowano z niezwykle trwałych materiałów po to, by słuchawki grały równie mocno, jak Ty trenujesz. Łączą się przy pomocy najmocniejszego na rynku Bluetooth 1 klasy. Dodatkowo oferują proste komunikaty głosowe(obsługujące wiele języków), aby ułatwić konfigurację i użytkowanie w trakcie ćwiczeń. ⚫ Cena 699zł 14
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
new office space in katowice
www.ktw.com.pl | +48 32 832 00 00 | al. W. Roździeńskiego 1, 40-202 Katowice
GADŻETY
SAMSUNG DEX
Samsung ogłosił, że Samsung DeX, zaprojektowany został w celu poprawy wydajności dla profesjonalistów zajmujących się projektowaniem aplikacji mobilnych. Samsung DeX zapewnia doświadczenie oparte na systemie Android, które pozwala użytkownikom na bezproblemowy dostęp do aplikacji, edytowanie dokumentów, przeglądanie stron internetowych, oglądanie filmów, odpowiadanie na wiadomości i wiele więcej. A wszystko możliwe dzięki przeniesieniu obrazu bezpośrednio z smartfona na większych wyświetlacz. System jest kompatybilny z Galaxy S8 i S8+. ⚫
S O N U S FA B E R H O M AG E T R A D I T I O N
Kolekcja firmy Sonus faber - Homage Tradition to synonim luksusu oraz niezwykłego kunsztu rzemieślniczego. Składają się na nią cztery modele: Amati, Guarneri, Vox oraz Serafino. Znakiem rozpoznawczym tej serii jest drewniane wykończenie obudowy, oraz jej kształt, nawiązujący do lutni. Klasyczna i prawdziwie włoska stylistyka opiera się o wieloletnią tradycje firmy. Każdy egzemplarz jest wykonywany ręcznie, z największą precyzją i dbałością o szczegóły, przy użyciu najwyższej jakości komponentów. Cena od (Guarneri) 65 998zł ⚫
CANON POWERSHOT N2
Twórz i udostępniaj ulubione życiowe momenty za pomocą PowerShot N2. Ciesz się kreatywnością, fotografowaniem. Wspaniałymi zdjęciami dziel się dzięki łatwej łączności z Wi-Fi. Co więcej, zdjęcia możesz robić używając aplikacji mobilnej. ⚫
16
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
Postać numeru
18
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
Robert Rutkowski – certyfikowany specjalista psychoterapii uzależnień oraz pedagog. Prowadzi gabinet psychoterapii i rozwoju osobistego. Jest wykładowcą w Wyższej Szkole Biznesu Politechniki Warszawskiej – Akademii Psychologii Przywództwa. Specjalizuje się w problematyce uzależnień, komunikacji interpersonalnej, zarządzaniu zasobami ludzkimi, podwyższaniu sprawności działania kadry menedżerskiej oraz sportowców. Jako były reprezentant Polski w koszykówce doświadczenie to wykorzystywał przez dwa lata, będąc opiekunem psychologicznym żużlowej reprezentacji Polski, 7-krotnych mistrzów świata. Jest autorem książki „Oswoić narkomana”. W wolnym czasie pasjonuje się światem motocykli turystycznych i enduro, żeglarstwem, sportami motorowodnymi, trekkingiem górskim oraz bieganiem. Jest członkiem klubu strzelectwa sportowego z licencją zawodniczą. www.robertrutkowski.pl
ROBERT RUTKOWSKI PSYCHOTERAPEUTA
ZARZĄDZANIE
PRZYJEMNOŚCIAMI CZYLI JAK PASJI NIE ZAMIENIĆ W OBSESJĘ
ZDJĘCIA: ŁUKASZ KUCZYŃSKI
SZYMON LACH: CZYM SIĘ PAN DOKŁADNIE ZAJMUJE?
Robert Rutkowski: Na dużym poziomie ogólności mogę powiedzieć, że zajmuję się kryzysami. Jestem ekspertem od kryzysów, a raczej ich teoretykiem i praktykiem. Poza akademickim podejściem do nich mam również to filtrowane własnym doświadczeniem, które nie było wolne od dramatycznych życiowych zakrętów. CHODZI O KRYZYSY WOJENNE, EKONOMICZNE CZY
mamy zbyt duże „piki” emocjonalne z góry na dół, jest to klasyfikowane jako kryzys. Wtedy mamy do czynienia z odstępstwem od pewnego przyzwyczajenia, reguły, która nam w życiu towarzyszy. Kryzysem jest także krach na giełdzie, utrata majątku czy pracy. Tego typu zdarzenia zaliczamy do kategorii kryzysów finansowych, ekonomicznych. Jednak w procesie analizy tego zjawiska, w kategoriach psychologicznych, kryzysem jest również wygrać w totka.
PSYCHICZNE?
Wszystkie. Kryzys to kryzys. Mnie interesuje, jak dane zdarzenie, dramatyczne czy choćby pozornie błahe, wpływa na naszą świadomość, decyzje i jakość życia. Jedyną stałą w naszym życiu jest permanentna zmienność, która bywa czasami ekstremalna. W niektórych sytuacjach, gdy ta amplituda jest zbyt wysoka, czyli
JAK TO? DLACZEGO? KAŻDY MARZY O TYM, BY WYGRAĆ KILKA MILIONÓW.
Ponieważ następuje całkowite zdemolowanie dotychczasowego stylu bycia i konstrukcji życia danej osoby. To jest bardzo poważny kryzys, który niszczy niektórym tzw. „szczęśliwcom” życie. Mój mistrz, polski psychia-
19
Postać numeru
tra Antoni Kępiński, w swojej poruszającej książce pt. „Schizofrenia” napisał, że ludzie potrafili przeżyć obóz koncentracyjny w Oświęcimiu i nie przekroczyli ulotnej bariery choroby psychicznej, a niektórym, aby tak się stało, wystarczy zwykłe szare życie.
zdekonstruują ich życie. Zatem pospolite przekonanie, które mówi, że zdobycie fortuny to zawsze sukces, jest nieprawdziwe. Z psychologicznego punktu widzenia pieniądze potrafią zdemolować całkowicie dotychczasowe życie i niewielu jest ludzi, którzy potrafią przejść przez takie wydarzenia obronną ręką.
CZYLI DLATEGO LUDZIE, KTÓRZY WYGRYWAJĄ
20
W TOTOLOTKA, CZASAMI WYDAJĄ TE PIENIĄDZE
CO SPOWODOWAŁO, ŻE ZAJMUJE SIĘ PAN
WŁAŚCIWIE W TYDZIEŃ?
KRYZYSAMI?
Nie muszą ich wydać. Mogą ich nie wydawać i być w ciągłym, permanentnym kryzysie. I właściwie wtedy kończy się ich życie. Jedna osoba może odnieść gigantyczny sukces na giełdzie, a ktoś inny zanotować nagły spadek. Kolejni mogą nagle wygrać duże pieniądze, które
Gdy byłem nastolatkiem, odniosłem w życiu bardzo duży sukces. Z racji mojego pokaźnego wzrostu i sprawności motorycznej byłem dobrze rokującym koszykarzem, który bardzo szybko przeskoczył swoich kolegów w drużynie słynnych „Czarodziejów z Bielan”, czyli AZS AWF
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
Pospolite przekonanie, które mówi, że zdobycie fortuny to zawsze sukces, jest nieprawdziwe. Z psychologicznego punktu widzenia pieniądze potrafią zdemolować całkowicie dotychczasowe życie i niewielu jest ludzi, którzy potrafią przejść przez takie wydarzenia obronną ręką
Warszawa. Równie szybko zostałem reprezentantem Polski, bo w wieku 16-17 lat. Ćwiczyłem już z seniorami, jeździłem na obozy po Polsce i Europie. Byłem bardzo dobrym zawodnikiem i nadzieją polskiej koszykówki. To był przełom lat 70. i 80. Ten sukces był spektakularny. Później doświadczyłem nie mniej spektakularnego upadku, wynikającego z faktu nieumiejętnego zarządzania swoimi przyjemnościami. Można to określić metaforycznie, że wessał mnie świat sygnowany terminem: „Sex, drugs & rock and roll”. Bardzo mocno wszedłem w tę nietzscheańską otchłań („Jeśli długo patrzysz w otchłań, otchłań patrzy na ciebie”), gdyż było we mnie wtedy dużo mikropęknięć emocjonalnych, deficytów, kompleksów, które nie zniknęły mimo sportowych suk-
cesów. Sport dał mi narzędzia, aby z tego bulgocącego piekła wyjść, jednak nie uchronił mnie przed tym, aby tam nie wejść. Nie wchodząc w szczegóły… zapis tych zdarzeń jest w mojej książce pt. „Oswoić narkomana”. Książka ukazała się w zeszłym roku i dokładnie pokazuje konsekwencje, jakimi może się skończyć nieodpowiednie zarządzanie swoimi przyjemnościami. PROWADZI PAN WYKŁADY O ZARZĄDZANIU PRZYJEMNOŚCIAMI.
Tak, wiele firm, szkół, urzędów zaprasza mnie na warsztaty dotyczące radzenia sobie w sytuacjach kryzysowych oraz zarządzania samym sobą. Nikt nie będzie umiał zarządzać żadną firmą, jeśli nie będzie potrafił zarządzać samym sobą. Cała moja edukacja, wykształcenie to efekt wytężonej pracy, podejmowania wysiłku związanego ze stawaniem na własne nogi i emocjonalnego usamodzielniania się oraz zmiany nawyków. Kiedy na dobre wszedłem w dorosłość, po skończeniu studiów i zrobieniu specjalizacji zająłem się profesjonalnie pedagogiką, psychoterapią i treningiem rozwoju osobistego. Prowadzę również wykłady dla wielu firm. Moja ścieżka rozwoju osobistego i zawodowego polegała głównie na zajęciu się możliwościami człowieka w różnych sferach życia i w pewnych jego okresach. Kiedy już byłem wykładowcą, specjalistą i ekspertem w pracy psychologicznej, koncentrując się na tzw. „ucieczkach od rzeczywistości”, przez alkohol, narkotyki, seks, zakupy, pracę, jedzenie, nauczyłem się, że nic nie jest a priori nieodpowiednie lub a priori odpowiednie. Wszystko zależy od kontekstu. JAK W PANA NARRACJI ŁĄCZĄ SIĘ KRYZYSY I ZARZĄDZANIE PRZYJEMNOŚCIAMI?
Towarzyszę wielu klientom w moim prywatnym gabinecie w takich okresach życia, kiedy są poddani bardzo niebezpiecznym pokusom. Niektórzy, nie bacząc na konsekwencje, poddają się i finalnie wpadają w bardzo poważne kryzysy. To kontekst, w jakim działamy, decyduje o tym, kiedy pasja przeradza się w obsesję. Zarządzanie przyjemnościami polega na tym, żeby zdiagnozować i poznać bliżej samego siebie oraz zdefiniować swoje możliwości. W gabinecie odgrywam rolę lustra, które pomaga moim klientom głębiej w siebie spojrzeć. Przeważnie są to ludzie, którzy już otarli się o kryzys, na przykład stracili majątek, uzależnili się od różnych substancji psychoaktywnych, legalnych lub nielegalnych, bądź zdemolowali sobie życie rodzinne przez całkowicie błędne założenie, że istnieje seks bez zobowiązań. Wielu sprawnych menedżerów i biznesmenów, których miałem okazję poznać, zdemolowało swoje biznesy i rodziny, sądząc, że są w stanie sprawnie zarządzać przyjemnościami. Rzeczywistość okazała
21
Postać numeru
22
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
Porozmawiajmy o jednej z moich klientek, córce pewnego polskiego miliardera, która w wieku 24 lat trafiła do mnie na kozetkę. Przyznała mi się, że nigdy nie była w sklepie po bułki. Tak często żyją dzieci miliarderów
się inna. Równie często spotykany jest brak pokory wynikający z faktu, że osoba mająca duże, gigantyczne pieniądze, może stracić kontakt z rzeczywistością. Tu się przydaje ktoś, kto będąc całkowicie z boku, kto jest bezstronny, pomoże przyjrzeć się stanowi faktycznemu. Chłód ułatwia rozwiązywanie problemów. W życiu należy być skutecznym, a nie emocjonalnym. Jestem więc takim „wynajętym lustrem”, stając się niekiedy cywilnym spowiednikiem. Oprócz wysłuchania uczę w gabinecie, jak posługiwać się narzędziami, z których sam kiedyś korzystałem i korzystam nadal. Rozwój człowieka to ciągłe doświadczanie, przede wszystkim trudnych sytuacji, także ja, mimo roli eksperta, jestem cały czas w procesie twórczym, mającym na celu doskonalenie samego siebie. Kryzysy są czynnikiem ułatwiającym nam bycie lepszymi. CZY NIE JEST TO PEWNEGO RODZAJU PARADOKS, ŻE OSOBY, KTÓRE MAJĄ GIGANTYCZNE FORTUNY I COŚ SIĘ U NICH NAGLE WYDARZA, UŚWIADAMIAJĄ SOBIE NAGLE, ŻE MAJĄ PROBLEM?
To jak w powieści Marka Twaina „Książę i żebrak”. Ta piękna opowieść dla dzieci pokazuje, jak taki mechanizm działa. Człowiek, który jest na dworze cały czas i ma wiernych poddanych wokół siebie, nie dostaje informacji zwrotnej. Zwłaszcza negatywnej, ponieważ wszyscy się podlizują. To jest problem polityków, to jest problem milionerów – oni nie dostają rzetelnej informacji zwrotnej. Bycie na piedestale odcina od rzeczywistości, bo staje się zbieraniem hołdów, ukłonów, pochlebstw. Mnie się wynajmuje do takiego zewnętrznego audytu, który czasami bywa bolesny, a jeszcze trzeba za to zapłacić. ZAWSZE MNIE ZASTANAWIAŁO, CZY KRÓLOWA ELŻBIETA WIE, ILE KOSZTUJE CHLEB.
Nie mówmy o królowej Elżbiecie, bo to przykład dla przeciętnego obywatela abstrakcyjny, ale mogę śmiało stwierdzić, że nie wie, bo ta wiedza jest jej zbędna, nie robi przecież zakupów i nigdy nie będzie robić. Porozmawiajmy o jednej z moich klientek, córce pewnego polskiego miliardera, która w wieku 24 lat trafiła do mnie na kozetkę. Przyznała mi się, że nigdy nie była w sklepie po bułki. Tak często żyją dzieci miliarderów. Pozostają odcięte od rzeczywistości. Są wywiezione gdzieś na drugi koniec świata, do jakiejś ekskluzywnej szkoły, a później na uniwersytet. Często wybór pada na Stany Zjednoczone, Japonię czy Australię. Będąc już na miejscu, również funkcjonują za szklaną szybą. Nie ma w tym nic złego, skoro kogoś na takie życie stać, ale to jest bezpieczne do momentu, gdy takie dziecko ma się odpępowić i zacząć samodzielne życie. Wtedy właśnie mamy kryzys, który wynika z faktu braku umiejętności prowadzenia zwykłego, szarego, banalnego życia.
Ekonomiści i psychologowie zauważają, że w Polsce klasa średnia, która tak naprawdę stanowi o sile gospodarki, jest dopiero w powijakach. To nie ci najbogatsi, tylko osoby średnio majętne, które przyzwyczajają siebie i swoje dzieci do życia na pewnym przyzwoitym poziomie finansowym. Anglicy terminem „old money” określają kapitał ludzi, którzy mają majątki od kilku pokoleń. Oni są dużo bardziej spokojni i racjonalni w prowadzeniu biznesu. Tam nie ma już takiego lęku i strachu jak u bogatych z pierwszego pokolenia. A co za tym idzie – nie ma podwyższonego poziomu kortyzolu. Głównym wrogiem w podejmowaniu dobrych decyzji jest właśnie zbyt duża ilość kortyzolu w naszym krwiobiegu. Każdy człowiek jest zaprzyjaźniony z takim jego poziomem, który się nazywa eustres, czyli stres dobry. To nas napędza, gdy wstajemy rano, idziemy do pracy, do garażu po auto lub po prostu załatwiamy swoje sprawy. Mamy poziom takiego delikatnego pobudzenia, który jest nam niezbędny do normalnego funkcjonowania. Po przekroczeniu tego poziomu mamy już dystres, czyli stres zły, kiedy to następuje ograniczenie naszych zdolności percepcyjnych. Jest to niezwykle istotne, ponieważ przysadka mózgowa, wysyłając komunikaty do nadnercza pod wpływem pewnych negatywnych bodźców, powoduje, że zaczynamy gorzej funkcjonować, ponieważ zaczynają one produkować coraz większą ilość kortyzolu, który w efekcie zagęszcza nam krew. Przypomina mi to sytuację, kiedy makler giełdowy, czy inny właściciel wielkiej firmy, dostrzega informację o spadku notowań. Nagle, w ułamku sekundy traci przytomność, odbiera mu dech i pada rażony atakiem serca lub wylewem. Dzieje się tak przez kortyzol, ponieważ do mózgu nie jest dostarczana odpowiednia ilość tlenu, który doprowadzany jest przez krew, a ta jest zbyt gęsta. Wymienione sytuacje są skrajne, ale na co dzień każdemu z nas się takie rzeczy zdarzają. Na przykład w trakcie pobierania krwi, gdy pielęgniarka narzeka, że nie może jej pobrać, bo jest za gęsta. SPORO MÓWI SIĘ O TYM, ŻEBY WALCZYĆ ZE STRESEM. ALE CZY TO NA PEWNO DOBRA METODA?
Absolutnie nie! Jest błędna. W gabinetach lekarskich słyszymy: walka ze stresem. To bzdura. Ze stresem nie wolno walczyć, ponieważ to jeszcze bardziej napędza organizm do produkcji kortyzolu. Słowo „walka” jest odbierane przez mózg jako coś, co wymaga dużej koncentracji, wysiłku, napięcia wszystkich mięśni, a więc jeszcze większej ilości hormonów stresu. Podobnie jak słowa „muszę” i „powinienem”. Proponuję moim klientom, aby zamienić je na „mogę” i „chcę”. To odblokowuje pewien kanał percepcji, który polega na tym, że swobodniej nam się funkcjonuje. Nazewnictwo jest bardzo ważne. Dlatego tak istotne są również procedury działania, np. na statkach, w samolotach czy w służbach specjalnych. Gdy odczuwamy strach, atawistyczny lęk,
23
Postać numeru
gdy się po prostu boimy, na przykład jest awaria silnika w samolocie czy jakimś innym pojeździe, powinny się włączyć w człowieku wyuczone procedury, bo rozum pod wpływem stresu przestaje prawidłowo funkcjonować. Dostępna jest „Checklista” działań, pewnych zachowań, które należy w danej sytuacji przeprowadzić. Po to stworzono regulaminy, często postrzegane jako męczące, ale one właśnie mogą uratować czyjeś życie w sytuacjach krytycznych. Takich indywidualnych, spersonalizowanych procedur uczymy się na sesjach, aby sprawnie przetrwać różne kryzysy, nawet te najcięższe. JAKI KOMUNIKAT DOSTAJE MÓZG, KIEDY SIĘ BOIMY?
„Walcz” albo „uciekaj”. Wtedy jesteśmy bardzo napięci, z fizjologicznego punktu widzenia człowiek jest gotowy do walki. Jednak z punktu widzenia procesu podejmowania decyzji, na poziomie intelektualnym, odczuwając strach, traci swój potencjał, gdyż kortyzol osłabia funkcje poznawcze, ale poprawia psychomotorykę. Menedżer, który bierze udział w transakcji na wiele milionów euro, może nie podołać obciążeniu, jeśli nie posiada pewnych umiejętności. Dlaczego? Ponieważ przy tak dużej stawce od razu włącza się perspektywa niemałych profitów, a to podnosi jeszcze bardziej poziom kortyzolu i adrenaliny. Jeżeli taką transakcję przeprowadza ktoś, kto pochodzi z biednego domu, kto nie był nauczony obcowania z dużą ilością pieniędzy, bo czasami ich brakowało, to na takim poziomie emocji, gdy można się nagle wzbogacić, może nie podołać presji. W takiej sytuacji najlepiej włączyć konkretne techniki, których uczymy się w gabinecie, aby potem w trudnych negocjacjach być spokojniejszym, przez co również skuteczniejszym. GDZIE JEST DLA NAS, ZWYKŁYCH ŚMIERTELNIKÓW, TA GRANICA POMAGAJĄCA ZAUWAŻYĆ, CZY DANA SUMA PIENIĘDZY NIE JEST JESZCZE TĄ, KTÓRA MOŻE NAS WPĘDZIĆ W NIEBEZPIECZEŃSTWA, O KTÓRYCH PAN MÓWI? JAK MOŻNA EDUKOWAĆ MENEDŻERÓW, ZANIM DOPADNIE ICH KRYZYS?
We wszystkich książkach amerykańskich mistrzów coachingu jest magiczne sformułowanie „work-life balance”. Jakie są zasady, żeby utrzymać tę równowagę w czasie pracy i w czasie zabawy? To właśnie umiejętne zarządzanie przyjemnościami Nigdy nie może być to stan konta. To po prostu nie działa. Dlaczego? Bo, jeżeli mamy jakieś wewnętrzne pęknięcia, jakieś deficyty czy mikrourazy z przeszłości, to pieniądze nigdy tego nie załagodzą. Każdy z nas ma coś w sobie, czego nie może przewidzieć, coś schowanego głęboko, co może się uaktywnić w najmniej oczekiwanym momencie. Wiem to od wielu bardzo poważnych menedżerów, biznesmenów, właścicieli dużych firm. Pracuję z pewnym bogatym Polakiem w Stanach, który – jak sam określa – pochodzi
24
z zapyziałej dziury z południa Polski. Jego rodzice wyemigrowali do Stanów, gdzie w wieku 8 lat rozpoczął nową drogę życia. W tej chwili zatrudnia kilka tysięcy ludzi na całym świecie. Jest jednym z poważnych menedżerów amerykańskich na dużą skalę, latającym po świecie swoim prywatnym samolotem. Pracujemy via Skype, a czasami, gdy jest akurat w Europie, spotykamy się w jakimś eleganckim hotelu na długiej sesji. Opowiadał mi kiedyś, że budzi się rano, otwiera jedno oko, rozgląda się po swoim pałacu, zerka na swoje bogactwo i boi się otworzyć drugie oko. Boi się, ponieważ się martwi, że kiedy je otworzy, to wszystko, co materialnego osiągnął, pęknie jak bańka mydlana, że to wszystko zniknie. Ten człowiek – mimo takich możliwości – żyje w permanentnym lęku, że to wszystko straci. Widać, że cały czas tkwi w nim pamięć o doświadczeniu biedy w latach dziecięcych. On nie otrzymuje żadnej rzetelnej informacji zwrotnej od swojego „dworu”. Wszyscy dookoła podlizują mu się. A ci, którzy dadzą mu rzetelną informację, stają się w jego mniemaniu wrogami. Tak się też stało z jego czwartą żoną. Pozbył się jej, ponieważ mówiła mu prawdę na jego temat. W końcu stwierdził, że jest z nim coś nie w porządku i zwrócił się z tym do mnie. CZYLI TAKI WYŚNIONY PRZEZ WIELU SCENARIUSZ OD PUCYBUTA DO MILIARDERA JEST BARDZO NIEBEZPIECZNY...
Tak, a co więcej takie przykłady pokazują, że ilość pieniędzy nie jest w stanie zatrzymać tego szaleństwa. Inny mój klient opowiadał, że w swoim mieszkaniu w rodzinnej miejscowości jako dziecko miał kilkanaście plakatów z najlepszymi markami samochodów. Wszystkie te luksusowe marki są obecnie w jego garażu, w pewnej wielkiej posiadłości na zachodzie Europy. Jest ich kilkanaście. Najlepsze, najwspanialsze, najdroższe, najcudowniejsze samochody, jakie są na świecie. Podczas jednej z sesji powiedział ciekawe zdanie: „Robert, ja do tej pory kupowałem te samochody nie dla siebie, tylko dla ludzi wokoło, dla oklasków, dla wywołania podziwu, zazdrości, a może nawet wściekłości u zawistników. To była proteza, aby być w ich oczach wspaniałym. Te trzy jachty, jakie mam, one nie były dla mnie, one były dla ludzi”. Ostatnio powiedział, że gdyby zaczął teraz (tak dla zdrowia i odrobiny ruchu) na przykład kosić trawę lub grabić liście w swoim ogrodzie, to sąsiedzi pisaliby petycje, żeby tego nie robił, ponieważ obniża standardy otoczenia, w którym mieszkają. Doskonale widać presję prestiżu, więzienie luksusu, w którym się zamykają jako ludzie majętni, ale nierzadko nieszczęśliwi. CO TEJ OSOBIE NALEŻAŁOBY POWIEDZIEĆ 20-30 LAT TEMU, ŻEBY NIE POPEŁNIŁA TAKICH BŁĘDÓW. CZY TO JEST PODOBNIE JAK Z TYM, GDY MÓWIMY DZIECKU:
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
Ze stresem nie wolno walczyć, ponieważ to jeszcze bardziej napędza organizm do produkcji kortyzolu
Postać numeru
„NIE OPARZ SIĘ”, ŻEBY JE PRZESTRZEC PRZED NIESZCZĘŚCIEM, A DZIECKO TAK CZY INACZEJ MUSI SPRÓBOWAĆ?
To jest uzależnienie. To jest odcięcie od świadomości w momencie, kiedy wchodzimy w uzależnienie od własnego wizerunku. Gubimy czas na refleksje. Na samym początku jest taki pakiet startowy w życiu dorosłego człowieka, który jest ważniejszy i dużo cenniejszy niż walizka pełna dolarów. Niż milion dolarów. Bardzo często ludzie chcą zabezpieczyć swoich potomków kapitałem: kupić mieszkanie, zostawić jakieś duże pieniądze na koncie. To jest nieważne. Jest coś dużo cenniejszego, dużo ważniejszego. Poczucie własnej wartości. Czyli bezwarunkowa akceptacja. To jest „to coś”, czego brakuje zwłaszcza w polskich domach. I to jest „to coś”, czego ja doświadczam w rozmowach z Polakami pracującymi w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Australii, na Wyspach Brytyjskich czy w Skandynawii. Polacy osiągają szklany sufit. Jesteśmy świetnymi specjalistami, mamy często naprawdę wyjątkowe wykształcenie, kończymy dobre szkoły. Natomiast nie potrafimy zarządzać grupą ludzi, ponieważ mamy w sobie poczucie niższości. SKĄD ONO SIĘ W NAS BIERZE?
Mamy wrażenie, że jesteśmy gorsi. Na szczęście niektórym Polakom udaje się ten szklany sufit przebić. Ale to są wyjątkowe osoby, którym rodzice dali poczucie własnej wartości, ewentualnie ci, którzy na pewnym etapie tego szaleństwa zatrzymali się i powiedzieli: „Mam dość, nie chodzi o pieniądze, bo za pieniądze nie kupię poczucia własnej wartości”. Mój pacjent, ten ze Stanów, o którym rozmawialiśmy, powiedział: „Gdybym wynajął teraz 50 000 Amerykanów, każdemu zapłacił po 50 dolarów, żeby stali w kolejce i przez trzy tygodnie podchodzili i mówili mi, jaki jestem wspaniały i cudowny… to nie zadziała”. Zadziała natomiast coś innego i, co lepsze, nic nie kosztuje. Każdego dnia, jak się budzisz rano, stań przed lustrem i powiedz sobie, co dobrego widzisz za oknem i co dobrego widzisz w sobie. I powiedz sobie kilka ciepłych rzeczy na swój własny temat. Jeżeli rodzice mówili nam takie rzeczy, to nie musimy tego robić. Jak nietrudno się domyślić, mówię o tym na podstawie własnego doświadczenia. Nie wyniosłem z domu poczucia wartości. I mimo że grałem w reprezentacji Polski i byłem bardzo sprawny w wielu sytuacjach życiowych, to nie było we mnie akceptacji. Ciągle było coś nie tak, ciągle było za mało, ciągle słyszałem: „Dlaczego czwórka, a nie piątka?”. W Polsce rządzi czarna pedagogika, czyli w naszym kraju kształtuje się młodych ludzi głównie poprzez pokazywanie błędów, jakie robią. Wytyka się złe rzeczy, które potem utrwalają się w życiu, bo jeżeli komuś ciągle mówimy, co robi źle, to on to zapamiętuje. Ostatecznie więc ma poczucie, że jest idiotą. A wszyscy
26
specjaliści od zarządzania mówią: „Chwal!”. Bo pracownik, oprócz przelewu, potrzebuje, żeby szef przyszedł do niego i powiedział: „Piątka! Piąteczka, Stefan, jesteś świetnym pracownikiem, bardzo jesteśmy z ciebie dumni. Naprawdę zrobiłeś fantastyczną rzecz”. Tego nie ma w polskim zarządzaniu, u nas się głównie opieprza – i to nie tylko na poziomie osiedlowego warzywniaka, ale również na szczeblu dyrektorskim w dużym globalnym banku. MÓJ TATA OPOWIEDZIAŁ MI KIEDYŚ HISTORIĘ O TYM, JAK TO PRZYSZEDŁ DO NIEGO KOLEGA, KTÓRY ZACZĄŁ PROWADZIĆ WŁASNĄ FIRMĘ, I MÓWI: „MAM PROBLEM ZE SWOIMI PRACOWNIKAMI, NIE MOGĘ SIĘ Z NIMI DO KOŃCA POROZUMIEĆ”. TATA ZADAŁ MU WTEDY KLUCZOWE PYTANIE: „KIEDY OSTATNI RAZ POCHWALIŁEŚ SWOICH PRACOWNIKÓW?”. KOLEGA DOZNAŁ NAGŁEGO OLŚNIENIA.
Doskonale! Pytanie tylko – skąd się bierze takie podejście? Ja bym tego człowieka zapytał, kiedy ktoś jego pochwalił? Jak możemy oczekiwać od właściciela, menedżera, szefa pionu, żeby chwalił swoich pracowników, skoro on tego nie potrafi? Robert Rutkowski w wieku trzydziestu kilku lat nie umiał kobiecie, z którą był, powiedzieć, że ją kocha. Gdy tylko miałem ochotę przekazać jej coś ważnego, to słowa więzły mi w gardle, bo ja tego nie słyszałem w domu. Co ja miałem odtwarzać? Coś, czego nie ma? Nie było we mnie poczucia własnej wartości i umiejętności artykułowania swoich emocji. My żyjemy w takiej rzeczywistości, gdzie wszędzie jest teatr. Uczy się nas, jak tłumić emocje, mówi, że nie wolno nam okazywać emocji. Co słyszy całe życie chłopak? „Nie płacz, bo jesteś idiotą, mięczakiem”. Przychodzi do mnie pacjent, płacze i mnie przeprasza, a ja pytam: „Dlaczego mnie pan przeprasza, używa pan narzędzia, które jest panu w życiu niezbędne”. To jest problem – brak umiejętności okazywania emocji i uczuć. Permanentne tłumienie i zamrożenie. SKĄD SIĘ BIERZE TO PRZEŚWIADCZENIE, ŻE OKAZYWANIE UCZUĆ JEST NIEMĘSKIE?
Słabość. Jeśli pokazujesz emocje, to znaczy, że jesteś słaby. Już dawno dostrzeżono, że tłumienie emocji to bomba z opóźnionym zapłonem. To w końcu pęknie, wywali. Mam przed oczami pacjenta, starszego faceta, dobrze po pięćdziesiątce, który prowadzi bardzo poważny biznes, zatrudnia kilkuset pracowników i trafił do mnie ze swoim synem. Nakazał mu stać się doskonałym sportowcem w pewnej dziedzinie. Ten chłopak był wysyłany na turnieje do Stanów, na zachód Europy, jeździł po całym świecie za gigantyczne pieniądze i był fantastycznym sportowcem. Tylko że po prostu któregoś dnia miarka udawania się przebrała. Stwierdził: „Mam dość”. Zaczął brać narkotyki i bardzo mocno się
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
W Polsce rządzi czarna pedagogika, czyli w naszym kraju kształtuje się młodych ludzi głównie poprzez pokazywanie błędów, jakie robią. Wytyka się złe rzeczy, które potem utrwalają się w życiu, bo jeżeli komuś ciągle mówimy, co robi źle, to on to zapamiętuje
27
Postać numeru
uzależnił. Zadałem jego ojcu pytanie: „Czy pan swojemu synowi mówił i mówi, jaki jest dla pana ważny?”. On mi odpowiedział: „Jakże ja mam to mówić?! Przecież to go do niczego nie zmotywuje, spocznie na laurach”. Ponieważ facet prowadzi duży biznes, więc go spytałem, czy chwali swoich pracowników, czy daje im pozytywną informację zwrotną. On mówi: „Oczywiście, tylko ja to robię inaczej, bardziej inteligentnie, Panie Robercie. Ja ich cały czas opieprzam, a jak ich nie opieprzę, to oni rozumieją, że to najwyższa oznaka pochwały”. Czyli mamy odwrócenie wszystkiego o 180 stopni. W tym wypadku wytłumaczeniem tego człowieka jest to, że on sam nigdy nie miał rodziców, ponieważ wychował się w domu dziecka. Nie miał okazji, by nauczyć się, jak okazywać uczucia i je i otrzymywać. Rodzice popełniają potworny grzech zaniechania. Nie okazują swoim dzieciom akceptacji bezwarunkowej, bo zawsze jest to od czegoś uzależnione: „Zrób to, a jeżeli tego nie zrobisz, to jesteś zły”. A jest na to magiczna formuła: gdy dziecko robi coś złego, czego my, rodzice, nie akceptujemy, to wystarczy powiedzieć: „Słuchaj, kocham cię. Jesteś dla mnie bardzo ważny/ ważna. Ale nie akceptuję tego, co robisz”. Czyli dziecko nie ma poczucia, że jest uwarunkowane jakimiś swoimi zachowaniami. Rozmawiamy o przyjemnościach, o tarczy ochronnej, bo bardzo często wychodzimy z domu niewyposażeni w poczucie własnej wartości. Na szczęście można w sobie te cechy wypracować. Ja jestem takim właśnie nauczycielem, który uczy swoich pacjentów, jak zaprzyjaźnić się z samym sobą i siebie zaakceptować. Zresztą sam tę drogę wykonałem w swoim życiu i nawet dobrze mi to wyszło, bo czuję się spełniony i szczęśliwy. PAN JEST JEDEN, ROCZNIE MOŻE MIEĆ PAN PEWNIE KILKUSET PACJENTÓW, DO TEGO DOCHODZĄ WYKŁADY. POWIEDZMY, ŻE DOTRZE PAN W CIĄGU
28
ROKU DO 2-3 TYSIĘCY LUDZI. W SKALI KRAJU TO BARDZO MAŁY ODSETEK. CZY WIDZI PAN JAKĄŚ SZANSĘ NA TO, ŻEBY TĘ WIEDZĘ PRZEKAZAĆ DALEJ, A MOŻE SĄ JEDNAK JAKIEŚ OPORY W SZKOŁACH, W DOMACH? SKĄD DZIECI Z DOMÓW DZIECKA, KTÓRE NIE MIAŁY RODZICÓW, MAJĄ CZERPAĆ TĘ WIEDZĘ?
Mówimy tu również o tak zwanych „pełnych rodzinach”, „pełnych domach”, gdzie są ludzie wykształceni. Mama jest lekarzem, ojciec prawnikiem, a dziecko idzie w świat gołe, kompletnie bezbronne. W ogóle nie jest wyposażone w ochronną tarczę. Jeden z pacjentów, 36-letni mężczyzna, który całe życie żebrał o okazanie mu akceptacji ze strony ojca, wybitnego polskiego profesora, kiedy zdał w końcu licencjat, strasznie pragnął usłyszeć od ojca: „Synu, jestem z ciebie dumny!”. A co usłyszał? „Pogadamy, jak zrobisz doktorat”. Taka reakcja demoluje! Po prostu powoduje, że człowiekowi ręce opadają. A CO MOŻNA Z TYM ZROBIĆ? JAK TEMU PRZECIWDZIAŁAĆ?
Polska szkoła jest chora, bo utrwala tylko poczucie braku kompetencji i poczucie braku własnej wartości, ponieważ uczniowie mają głównie odtwarzać: zapamiętywać i odtwarzać. Żeby osiągnąć jakąś zmianę, a zatem być człowiekiem we własnym mniemaniu wartościowym, musi być osiągnięty jakiś cel. Niezbędny jest warunek konieczny, którym jest wiedza, zestaw informacji, jakie przyswajamy. Jeden z moich profesorów przed laty mówił, że jest jeszcze potrzebny warunek wystarczający, jak w logice: „Każda wiedza, jeżeli nie wejdzie w nogi, znika”. Zatem wiedząc, co powinniśmy robić, należałoby to praktykować i ćwiczyć. Jak to robić, przekazuję w książce pt. „Zarządzanie przyjemnościami”, która ukaże się na rynku na jesieni bieżącego roku. ⚫
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
Ja jestem takim właśnie nauczycielem, który uczy swoich pacjentów, jak zaprzyjaźnić się z samym sobą i siebie zaakceptować
29
Inspirujące osobistości
GRZEGORZ SZCZYPIOR PREZES SPÓŁKI IP, WYŁĄCZNEGO DYSTRYBUTORA INFINITI W POLSCE SZYMON LACH: JAK WYGLĄDAJĄ WYNIKI SPRZEDAŻY ZA ROK 2016? KTÓRY Z OFEROWANYCH MODELI PROSPERUJE NAJLEPIEJ?
GRZEGORZ SZCZYPIOR: Rok 2016 zakończyliśmy z sukcesem. Znacząco podnieśliśmy sprzedaż, głównie ze względu na wprowadzenie modelu Q30, który bardzo dobrze się przyjął na naszym rynku. Nasza gama sprzedażowa opiera się na trzech modelach. Są to Q30 wraz z modelem QX30, Q50 i QX70. Każdy z nich to równo po 30% w odniesieniu do całości naszej sprzedaży.
to dobra zapowiedź, ponieważ obecnie mamy już kilkadziesiąt zamówień na te samochody. Jesteśmy liderem sprzedaży tego modelu w Europie. Co więcej, wprowadzenie nowego 3-litrowego benzynowego silnika o mocy 405 KM z napędem na cztery koła zdecydowanie wpłynie na poprawę sprzedaży. W KONTEKŚCIE SPRZEDAŻY: ILE PROCENT BĘDZIE STANOWIŁ MODEL Q60 W PORÓWNANIU Z CAŁĄ FLOTĄ?
Przewidujemy, że osiągniemy pułap 10%. JAKIE IP MA PLANY WZGLĘDEM NOWEGO
30
MODELU Q60?
CZY JUŻ WIADOMO, JAKICH NOWOŚCI MOGĄ SIĘ
W tym zakresie możemy się pochwalić. Po pierwsze dlatego, że pierwszą osobą na świecie, która kupiła Q60, jest Polak. Wszystko wskazuje na to, że była
SPODZIEWAĆ FANI MARKI INFINITI?
Trudno w tym momencie o bardziej precyzyjne informacje. Czekamy na ogłoszenie nowej koncepcji modelowej
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
MAT. PRASOWY
przez importera, która jest obecnie opracowywana. W związku z tym, myślę, że w drugiej połowie bieżącego roku, będziemy mogli się podzielić informacjami, jakie nowości nas czekają. JAKIE WYZWANIA CZEKAJĄ INFINITI W KONTEKŚCIE KONKUROWANIA NA RYNKU SAMOCHODÓW PREMIUM?
Jesteśmy najmłodszą marką premium na rynku. W tej chwili mija dopiero dziewiąty rok, od kiedy marka Infiniti jest obecna w Europie. Wolumenowo nie możemy porównywać się z takimi graczami jak Mercedes, Audi czy BMW. Jeżeli spojrzymy jednak bardziej szczegółowo na modele, które są porównywalne z konkurencją, to już sytuacja nie wygląda tak źle. Mamy swoją grupę odbiorców, dość znaczące udziały w rynku we wspomnianych wcześniej segmentach modelowych. Mogę śmiało stwierdzić, że jestem bardzo zadowolony z wyników, jakie Infiniti uzyskuje ze sprzedaży samochodów. Naturalnie przyglądamy się bacznie pracy konkurencji, obserwujemy, jak marki poszerzają gamy modelowe. Liczymy, że nasz importer również wprowadzi kolejne, ciekawe modele na rynek, dzięki czemu nasza konkurencyjność wzrośnie.
JAK CENOWO PREZENTUJĄ SIĘ MODELE INFINITI W PORÓWNANIU CHOCIAŻBY Z NIEMIECKIMI MARKAMI?
Staramy się znaleźć właściwy balans ceny, jakości i prestiżu marki. W naszej filozofii w modelach bazowych pozycjonujemy się 1:1 w stosunku do producentów niemieckich. Natomiast jeśli porównać wyposażenie, czy też fakt, ile nasi klienci dostają w wersjach standardowych w tej samej cenie, okazuje się, że cena Infiniti jest znacznie korzystniejsza dla klientów.
Wprowadzenie nowego 3-litrowego benzynowego silnika o mocy 405 KM z napędem na cztery koła zdecydowanie wpłynie na poprawę sprzedaży
CZY PLANOWANE SĄ KOLEJNE OTWARCIA SALONÓW W POLSCE?
Mamy obecnie pięć nowoczesnych i komfortowych dla klientów salonów – w Warszawie, w Sosnowcu, we Wrocławiu, Krakowie i Poznaniu. Trwa budowa salonu w Gdańsku, który uruchomimy najpóźniej w listopadzie. A do tego czasu prowadzimy sprzedaż w punkcie tymczasowym. O kolejnych etapach rozwoju sieci trudno jeszcze mówić, ale ciągle obserwujemy, jak marka zyskuje na popularności i jak się rozwija. ⚫ DZIĘKUJĘ ZA ROZMOWĘ.
31
Inspirujące osobistości
WYWIAD Z MATTHEW WEAVEREM, DYREKTOREM EUROPEJSKIEGO STUDIA DESIGNU INFINITI SZYMON LACH: ODPALAJĄC PO RAZ PIERWSZY Q60S, LICZYŁEM NA BARDZIEJ DRAPIEŻNY RYK SILNIKA. DLACZEGO JEST TAKI SUBTELNY?
MATTHEW WEAVER: Jeśli porównamy Q60S do Nissana GT-R lub Infiniti Project Black S (prototyp zaprezentowany po raz pierwszy na targach motoryzacyjnych w Genewie), wydaje się bardziej subtelny. Mocny, ale jednocześnie elegancki. SKĄD CZERPIE PAN INSPIRACJĘ?
Bardzo dobre pytanie, ponieważ jestem mocno zakręcony (śmiech). Każdy designer chyba jest. Najbardziej fascynują mnie bryły. Sporo czasu spędzam tak, że po prostu zamykam oczy i wizualizuję sobie różne kształty, bryły, formy. Lubię różne materiały, np. ceramikę czy szkło. Ale codzienną inspirację czerpię z centrum Londynu. Mnogość brył i kształtów jest wszechogarniająca. Codziennie, jadąc do biura, mijamy ludzi. Spotykamy się, rozmawiamy. To, co ludzie ubierają, jak wyglądają, jak mieszają style, jest niesamowite i tak bardzo różnorodne. Zatem londyńska wielobarwna paleta i ludzie są dla mnie największą inspiracją. CZY W TRAKCIE PROJEKTOWANIA SAMOCHODÓW NAWIĄZUJE PAN DO SPORTOWEJ ESTETYKI, KTÓRA WYNIKA ZE WSPÓŁPRACY Z ZESPOŁEM FORMUŁY 1?
MAT. PRASOWY
Nie czerpię inspiracji bezpośrednio z tego źródła. Jednak widać pewne połączenia w prototypowym modelu Infiniti Project Black S. Taka sportowa charakterystyka jest ciekawa, ale nie przekładam jej bezpośrednio na samochody, jakimi codziennie poruszamy się po ulicach miast, w których żyjemy. PROSZĘ WYJAŚNIĆ MOTTO, KTÓRYM SIĘ PAN POSŁUGUJE „BEAUTY KNOWS NO BORDERS” (ANG. PIĘKNO NIE ZNA GRANIC).
Patrzę na to w ten sposób: zespół jest międzynarodowy, produkty są międzynarodowe. Zatem to, co jest piękne, powinno być piękne dla każdego, niezależnie od miejsca zamieszkania. Piękna osoba zawsze będzie piękną osobą.
To, co jest piękne, powinno być piękne dla każdego, niezależnie od miejsca zamieszkania
A JAK TAKIE PODEJŚCIE PRZEKŁADA SIĘ NA PROJEKTOWANIE SAMOCHODU? SKĄD WIADOMO, ŻE
wynikają ze sfery naszych marzeń. Posługujemy się pewnym instynktem, z którym częściowo się rodzimy, a częściowo nabywamy z biegiem lat i kolejnymi projektami. Wracając do szkiców, wykonujemy kilka różnych wersji, takich, które sami lubimy. Stosujemy system piramidowy , który polega na tym, że odrzucamy z ośmiu rysunków cztery, z czterech dwa, aż zostaje nam jeden, ten najlepszy. Oczywiście w procesie uczestniczy również zespół inżynierów, żeby osiągnąć optymalne połączenie wyglądu z możliwościami technicznymi. ⚫
PIĘKNO OSTATECZNE ZOSTAŁO OSIĄGNIĘTE?
Zaczynamy od prostych szkiców, ale takich, które
32
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
DZIĘKUJĘ ZA ROZMOWĘ.
lifestyle Marta Brzezińska – z wykształcenia socjolożka i filolożka, na co dzień związana z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Jej wielką pasją są wszelkie zagadnienia związane z kulturą masową i popularną. Bez reszty pochłania ją analiza trendów konsumenckich, społecznych oraz kulturowych. Pragnie zarażać pasją do świata mody, aranżacji wnętrz oraz egzotycznych podróży, dlatego realizuje się tutaj – w czasopiśmie „Business Life Polska” – jako autorka tekstów lifestyle’owych.
T E K S T: M A R T A B R Z E Z I Ń S K A
SLOW FASHION WSPÓŁCZESNY ŚWIAT PĘDZI TAK SZYBKO, ŻE ZAPOMINAMY O WŁASNYCH POTRZEBACH, PRZYJEMNOŚCIACH, ALE TAKŻE O WARTOŚCIACH. Nie zastanawiamy się nad jakością, estetyką oraz – co najważniejsze – etyką. Konsumujemy bezrefleksyjnie życie, kulturę oraz modę. Najwyższy czas zwolnić!
34
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
35
FOT. GIZELA ŻAK, RAD
lifestyle
FOT. GIZELA ŻAK, RAD
„Każdą rzecz z kolekcji »Blueprint« można nosić przez wiele lat i zestawiać wedle uznania – do stylizacji eleganckich i sportowych. Poza tym ten sam płaszcz RAD może ubrać zarówno nastolatka, jak i kobieta po 60-tce i wyglądać świetnie. W naszej pracowni sami projektujemy, konstruujemy i szyjemy ubrania na zamówienie” Julian Rusin, RAD
36
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
Pod pojęciem „slow fashion” kryje się ruch, filozofia świadomej konsumpcji, w którą coraz chętniej wpisują się zarówno projektanci, jak i odbiorcy mody
C O Z N ACZ Y „ S L OW FA S H I O N ” ?
W trosce o przyszłość przemysłu modowego oraz szeroko rozumiane dobro konsumenta narodziła się idea „slow fashion”. Pod tym pojęciem kryje się ruch, filozofia świadomej konsumpcji, w którą coraz chętniej wpisują się zarówno projektanci, jak i odbiorcy mody wybierający ubrania, biżuterię i dodatki w przemyślany sposób – z troską o najwyższą jakość materiałów i surowców, z jakich są wykonane. Wagę wysokiej jakości tkanin podkreśla Kinga Król, projektantka i założycielka marki Confashion: – Praca nad kolekcją w jej materialnym wymiarze zaczyna się od materiałów. Do każdej kolekcji dobór tkanin wygląda trochę inaczej. Jedno jest niezmienne – jakość tkanin. Poszukujemy materiałów wytrzymałych, takich, które pozwolą nosić ubrania kilka sezonów oraz będą przyjemne i zwyczajnie wygodne. Twórcy stawiają także na dobry design: to mają być idealnie odszyte ubrania zapewniające maksymalny komfort użytkownikowi. Taka jest właśnie kolekcja „Blueprint” marki RAD, o czym wspomniał w rozmowie Julian Rusin, współtwórca marki: – Zawarliśmy esencję tego, co dla nas ważne w modzie i nad czym będziemy pracować w przyszłości – ciekawe, solidnie odszyte ubrania z trwałych materiałów, nadające się do codziennego noszenia. S L OW FA S H I O N – W I ĘC E J N IŻ M O DA
FOT. A. CYWINSKA
Niezmiernie ważnym aspektem slow fashion jest etyka – sprzeciwienie się masowej i zglobalizowanej produkcji, obniżaniu cen kosztem jakości ubrań, środowiska oraz wyzysku pracowników. Chęć zmiany zachowań i świadomości konsumenckiej sprawia, że slow fashion wykracza poza granice tego, że trend uczy mody – rozumiany jest bardziej jako ruch z pogranicza działalności społecznej, gospodarczej, ekologicznej oraz artystycznej. Małymi krokami, wspierając marki dbające o jakość swoich produktów, można powrócić do równowagi. Dostrzeżenie problemów staje się nierzadko pierwszym krokiem do działania, co podkreśla, wspominając początki swojej firmy, Monika Mularczyk z Momu: – Pomysł zrodził się u mnie naturalnie, sama od dłuższego czasu zaczęłam zwracać uwagę na metki, na to, co i gdzie jest produkowane oraz z jakich tkanin czy dzianin jest zrobione. Chciałam kupować rzeczy, które powstały w etyczny sposób – z materiałów dobrej jakości, kupować mniej, za to rozsądniej. Mówi się, że jak chcesz zmieniać świat, to zacznij od siebie. Cały czas się tego uczę.
37
FOT. A. CYWINSKA
lifestyle
38
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
FOT. KUBA CERAN
lifestyle
40
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
lifestyle
Dbałość o środowisko, dobro pracowników, jakość i estetykę produktów potwierdza sposób produkcji ubrań marki Confashion. – Printy na ubraniach wykonywane są w Polsce, bo ważna jest jakość wydruku. W dodatku technika druku – druk cyfrowy – nie zużywa tak dużej ilości wody jak inne, dzięki czemu jest przyjazny dla środowiska. Kolejnym elementem charakterystycznym dla marki są plisy, od lat wykonywane w zaprzyjaźnionej już pracowni z Łodzi. To kreatywni i niezwykle otwarci ludzie, którzy lubią podejmować wyzwania. Ważne jest dla nas wykończenie i detale naszych projektów. To jeden z powodów, dla których zdecydowałyśmy się na współpracę z małą pracownią krawiecką z Poznania. Pracują tam doświadczone krawcowe, wspaniałe kobiety – zaangażowane, pełne pasji do tego, co robią. Drugi powód to warunki zatrudnienia. Tu mamy pewność, że każda kobieta szyjąca nasze kolekcje ma umowę o pracę i ubezpieczenie – mówi Kinga Król z Confashion. L O K A L N E Z A S O B Y I K U LT U R A
Slow fashion charakteryzuje się olbrzymią świadomością projektantów, którzy garściami czerpią z tradycji, rzemiosła i dobrodziejstw kultury lokalnej. Pierwszeństwo mają miejscowe ekologiczne materiały i zasoby. Ponadto twórcy ubrań są bardzo blisko związani z procesem produkcyjnym oraz sprzedażą swoich produktów. Slow fashion nie dopuszcza chwytliwego marketingu – wyjątkowość produktów polega na szczerości i wartościach, którymi kierują się projektanci. Wspomina o tym właścicielka i dyrektorka kreatywna marki Momu Monika Mularczyk: – Zakładając Momu, wiedziałam, że chcę robić to bardzo lokalnie, mieć dobry kontakt z podwykonawcami i ludźmi, z którymi współpracuję. Cały proces produkcji odbywa się w Warszawie, w dzianiny zaopatruję się w Łodzi. Nie produkuję szalonych ilości. Wszystkie koszulki są robione na bieżąco, co wydłuża proces i koszt produkcji. P O N A D CZ AS OWA VS. M O D N A
W pierwszej chwili wydawać by się mogło, że pojęcia te wykluczają się wzajemnie. Czy jednak rzeczywiście tak jest? Projektanci tworzący swoje kolekcje w duchu slow fashion do perfekcji opanowali sztukę łączenia klasycznych krojów, wysokiej jakości tkanin z zaskakującymi niuansami, które zdradzają współczesny i niepowtarzalny charakter stworzonych przez nich ubrań. – Trendy nas nie interesują – mówi Julian Rusin z RAD. I dodaje: – Pod względem konstrukcji bazujemy na ponadczasowej klasyce, zawsze jednak dołączamy jakiś ciekawy element – choćby guziki do płaszcza, które sami tworzymy na drukarce 3D. Nie korzystamy z chińskich półfabrykatów, lecz z technik unikatowych, rękodzielniczych, często czasochłonnych, za to nadających projektom niepowtarzalny charakter.
42
CEN A , JA KO Ś Ć I T RWA ŁO Ś Ć
Znane angielskie powiedzenie brzmi: „Nie jestem wystarczająco bogaty, aby kupować tanie rzeczy” (I’m not rich enough to buy cheap things) i doskonale oddaje ducha slow fashion. W rzeczywistości kupując tanie rzeczy, często płacimy o wiele bardziej wygórowaną cenę. Slow fashion jest pewnego rodzaju antidotum na bylejakość – tanią i słabej jakości odzież, która szybko traci fason oraz kolor. Projektanci szanujący swojego klienta starannie dobierają materiały, każdy detal, dopasowują krój do sylwetki, tak aby ubrania mogły służyć przez wiele lat, a nie jeden sezon. Jak mówi Maria Ceran: – Moda slow fashion oznacza skupienie uwagi na tym, co w modzie najważniejsze: nienaganny krój, doskonałe materiały, perfekcyjne wykonanie. Sylwetka musi być zgodna z trendami, ale bez zbędnych przerysowań, za to nuta ekstrawagancji może pojawić się w tkaninie. Moje marynarki stanowią doskonałą bazę wielu stylizacji, a dobór dodatków decyduje, czy będą postrzegane jako klasyczny smart casual, czy bliższa im będzie fantazja i luz włoskiej ulicy, która dla mnie jest głównym źródłem inspiracji. MODA Z PRZESŁ ANIEM
Wysoka jakość materiałów, ręczny proces produkcji to czasami tylko i wyłącznie punkt wyjścia. Slow fashion może oznaczać także zaangażowanie projektantów w bieżące problemy społeczne. Twórcy są doskonałymi obserwatorami otaczającej rzeczywistości. Swoje spostrzeżenia, poglądy wyrażają za pomocą własnych projektów. W tym kontekście warto przyjrzeć się młodym polskim twórczyniom: Annie Ławskiej oraz cytowanej wcześniej Monice Mularczyk. Anna Ławska tworzy i ręcznie wykonuje biżuterię ze złota i srebra, łącząc ze sobą klasykę z nowoczesnością – luksusowe surowce z geometryczną prostotą. Na szczególną uwagę niewątpliwie zasługuje kolekcja „just like women”. Jak mówi Anna Ławska: – Jest ona pewnego rodzaju hołdem dla wszystkich spotkanych oraz inspirujących mnie kobiet, które swoją wrażliwością i mądrością nauczyły mnie, co jest w życiu istotne i jak bardzo ważne jesteśmy my – kobiety. Motywem przewodnim kolekcji jest fragment kobiecego ciała zamkniętego w delikatnej i subtelnej formie piersi. Stanowią one symbol siły, prawa do wyrażania własnych poglądów i seksualności. Prawa do bycia sobą. Motyw ten pojawia się na kolczykach, pierścionkach oraz na moich ulubionych broszkach – szpilkach. Z kolei Monika Mularczyk z Momu, firmy specjalizującej się w produkcji koszulek z haftami stwierdza: – Haft był trochę zapomnianą techniką, ale powrócił z prawdziwą pompą. Rozmyślając nad wzorami, kierowałam się tym, co się dzieje w moim życiu i u moich znajomych, co w da-
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
W rzeczywistości kupując tanie rzeczy, często płacimy o wiele bardziej wygórowaną cenę
FO C A L
I
E LEC TR A
1 02 8
Linia Electra 1000 powstała z myślą by technologie i osiągi, niegdyś zarezerwowane dla rodziny Utopia, stały się bardziej przystępne cenowo. Naszym celem było również stworzenie hiendowych kolumn zgodnych z wymogami współczesnych niewielkich wnętrz – atrakcyjnych i zrównoważonych jednocześnie. Stworzyliśmy produkt, który stał się elementem dekoracyjnym, zachowując własności referencyjnej definicji dźwięku. Przystępny Hi-End Dystrybucja i Salon Firmowy: Focal Polska FNCE S.A. Aleja Wyzwolenia 3/5, 00-572 Warszawa; tel. 22 270 29 45 Adresy Autoryzowanych Dealerów na: www.focal-polska.pl, www.facebook.com/FocalPolska
lifestyle
10 PRZYKAZAŃ
SLOW FASHION 1. Szersza perspektywa – rynek modowy powinien być rozumiany w kontekście społecznym i środowiskowym, a podejmowane decyzje świadome. 2. Zahamowanie konsumpcji – zmniejszenie produkcji oraz dostępności ubrań jest środkiem do przywrócenia równowagi pomiędzy przemysłem modowym a środowiskiem. 3. Różnorodność – sklepy sieciowe, masowa produkcja doprowadzają do unifikacji świata mody. Slow fashion poprzez wykorzystanie potencjału kulturowego i surowcowego własnego regionu, recykling, vintage oraz rękodzieło stanowi szansę na zachowanie indywidualnego charakteru.
FOT. KRZYSZTOF KRÓLAK
4. Szacunek dla ludzi – przede wszystkim odnosi się do traktowania i wynagradzania pracowników, ale także klientów, a w szerszym rozumieniu całego społeczeństwa. 5. Potrzeby klienta – moda niesie za sobą także symboliczne i emocjonalne znaczenia. Dzięki uwzględnieniu potrzeb klientów staje się kreatywna i dostarcza poczucia satysfakcji obu stronom. nej chwili nas interesuje, inspiruje lub złości i nakręca do walki. Moje koszulki stały się jakimś manifestem, ale chyba nie było to planowane. Raczej bardziej spontaniczne, jednak zgodne z moimi poglądami. Obie marki łączy ze sobą pochwała kobiecości – silnej, niezależnej, a jednocześnie zmysłowej. Projektantki nie starają się wpisać w obowiązujące trendy, tworzą modę na swoich zasadach, zgodnie z własną wrażliwością. P O L S K I E M A R K I S L OW FA S H I O N
Polski przemysł modowy charakteryzuje się dużą wrażliwością zarówno na piękno, jak i jakość oferowanych przez siebie produktów. Wśród marek, które doskonale wpisują się w filozofię slow fashion, znajdują się firmy funkcjonujące na naszym rynku od lat – z długą tradycją i niezłomnymi wartościami, ale także młodzi projektanci, którzy buntując się przeciwko taniości i bylejakości, wzięli sprawy w swoje ręce. Perełki modowe można znaleźć na polu mody męskiej oraz damskiej. Uwagę przyciągają także niebanalne dodatki oraz ręcznie robiona biżuteria. ⚫
44
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
6. Budowanie relacji – bliska współpraca, transparentność firmy pomaga w budowaniu zaufania oraz trwałości i siły marki. 7. Jakość i piękno – połączenie tych dwóch czynników daje gwarancję długowieczności odzieży. Klasyczne kroje, wysokiej jakości tkaniny oznaczają zmniejszenie konsumpcji. 8. Lokalny potencjał – kreatywne wykorzystanie dostępnych wokół materiałów, surowców, ale także umiejętności własnych oraz lokalnych rzemieślników. 9. Rentowność – gwarancją zachowania wysokiej jakości produktów, poszanowania praw pracowników jest ich cena, która musi być adekwatna do wysiłku włożonego na rzecz ruchu. 10. Odpowiedzialność – świadomość marki, swoich celów oraz pewnego rodzaju misji, a także pasja i miłość do mody mogą zmienić kształt przemysłu modowego.
Moda męska Anna Rzeszutko – z wykształcenia dr nauk ekonomicznych, na co dzień związana z Uniwersytetem Przyrodniczym w Poznaniu. Karol Rzeszutko – mistrz krawiectwa z Poznańskiej Pracowni Krawiectwa Miarowego Krupa & Rzeszutko, działającej nieustannie od 1926 roku.
T E K S T: A N N A I K A R O L R Z E S Z U T K O
ŚLUBNE UBRANIE DLA MĘŻCZYZNY CEREMONIA ZAŚLUBIN TO BARDZO WAŻNE WYDARZENIE. Nas interesuje oczywiście kwestia ubrania dla mężczyzny. W swojej pracy często spotykamy panów, którzy pod tym względem są bardzo uparci i nie chcą skorzystać z żadnych sugestii wybranki ich serca.
SZTUKA W YBRANIA WŁAŚCIWEGO UBIORU
Jak właściwie mężczyzna powinien się ubrać na swój ślub? Co włożyć podczas ceremonii w urzędzie stanu cywilnego, a w co się ubrać do kościoła? I wreszcie – w czym będzie się dobrze prezentował podczas wesela. Warto pamiętać o tym, żeby dostosować ubiór do miejsca, w którym będzie się odbywało. Możliwości jest naprawdę wiele, a wszystko zależy od tego, co sobie zaplanujemy. Zacznijmy może od standardowego scenariusza, czyli: wydarzenie obchodzimy w sposób szczególnie podniosły i uroczysty. Dla nas, projektantów, idealne rozwiązanie jest takie, że nie tylko Panna Młoda, ale i Pan Młody może zmienić ubranie w tym ważnym dniu. Z ASADY I KL ASYK A PODCZ AS ŚLUBU
Tworzymy strój, trzymając się sztywnych zasad męskiej elegancji: jeżeli rozpoczęcie ceremonii zaślubin odbywa się przed zmrokiem, jeszcze przy wyraźnym świetle dziennym, czołowe miejsce zajmuje „morning dress”,
46
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
czyli wydłużony z tyłu, do wysokości kolan, żakiet męski w kolorze szarym lub czarnym. To ubiór niezwykle rzadko dziś spotykany, a wśród młodych postrzegany – niestety – jako relikt przeszłości. Elementami nieodłącznie związanymi z męskim żakietem są: biała formalna dwurzędowa koszula, szara lub beżowa kamizelka z ostro zakończonymi klapami oraz sztuczkowe spodnie przystosowane do noszenia na szelkach. Koszula powinna mieć wykładany (standardowy) kołnierz, plisę kryjącą guziki oraz oczywiście mankiety na spinki. A jak wyglądają sztuczkowe spodnie? Ich charakterystyczną cechą jest wytłoczony w materiale wzór jodełki, przeważnie w kolorze czarno-szarym. Do tak skomponowanego zestawu należy założyć czarne, formalne buty z zamkniętą przyszwą. Najlepiej sprawdzą się „lotniki” – buty wykonane z jednego kawałka skóry. Dopełnieniem tak eleganckiego zestawu jest szaro-czarny krawat w drobną pepitkę, biała poszetka oraz oczywiście skromny pojedynczy kwiat w butonierce – dziurce wyszytej na klapie marynarki.
FOT. AMJ PHOTOGRAPHY
Niezbędnymi dodatkami do fraka są komplet perłowych spinek, biała poszetka i czerwony lub biały kwiat w butonierce
NA WESELE NAJLEPIEJ FRAK
Pozostając w konwencji bardzo eleganckiego wesela… Tuż po zmroku, bezkompromisowo najlepszym rozwiązaniem będzie zmiana stroju na frak lub smoking. Frak jest najbardziej formalnym strojem męskim przeznaczonym na wieczór. To charakterystyczna, czarna, długa marynarka do kolan z ostro zakończonymi jedwabnymi klapami, której dopełnieniem są spodnie z podwójnymi lampasami po zewnętrznych stronach nogawek. Nieodzownymi elementami tego stroju są: biała koszula – koniecznie ze złamanym kołnierzykiem i pojedynczymi, zapinanymi na spinki mankietami w stylu francuskim, biała kamizelka oraz obowiązkowo biała – najlepiej własnoręcznie zawiązana mucha. Zarówno koszula, kamizelka, jak i mucha powinny być wykonane z piki – bawełnianego materiału, którego wzór przypomina plaster miodu. Niezbędnymi dodatkami do powyższego zestawu są: komplet perłowych spinek, które wpina się do mankietów koszuli oraz w plisę od koszuli, biała poszetka i czerwony lub biały kwiat w butonierce. Do tego oczywiście czarne
Frak jest najbardziej formalnym strojem męskim przeznaczonym na wieczór
lakierowane obuwie z zamkniętą przyszwą w komplecie z czarnymi jedwabnymi skarpetami. A MOŻE SMOKING?
Nieco niżej, jednak nadal wysoko w hierarchii wieczorowych eleganckich ubiorów męskich, plasuje się smoking określany w etykiecie jako „black tie”. Dodatki dobierane do smokingu są w zasadzie bardzo podobne do tych, które nosimy do fraka. Z jedną tylko różnicą – koszula smokingowa powinna być gładka lub z plisowanym torsem i wykończona podwójnymi mankietami na spinki, a mucha koniecznie czarna, najlepiej wykonana z tej samej jedwabnej czarnej tkaniny jak pokrycie rewersów (klap) od marynarki oraz pas hiszpański lub kamizelka. Stroju dopełniają spinki – z czarnym kamieniem w srebrnej lub złotej otoczce – przypinane do mankietów oraz plisy od koszuli. Warto nadmienić, iż istnieje kilka wersji kolorystycznych żakietu męskiego oraz kilka fasonów smokingu, na których szczegółowy opis zabrakłoby miejsca w całym niniejszym numerze „Bussines Life Polska”. Dla zwolen-
47
Moda męska
Doskonałą i wystarczającą formą elegancji na ślub zorganizowany w plenerze może być m.in. dwuczęściowy garnitur z wełny solaro, gdzie wątek i osnowa to dwa kontrastowe kolory: czerwień i beż
ników elegancji najwyższych lotów pocieszający może się okazać fakt, że frak ma tylko jedno oblicze, a więc sztywno określony kolor, fason oraz wszystkie dodatki.
rozwiązania, ale przyznam, że realizując coraz częściej tego typu projekty, z niecierpliwością czekamy na efekt końcowy i zdjęcia z sesji ślubnej. W końcu najważniejsze jest to, by w tym dniu czuć się dobrze – w swoim stylu!
EWENTUALNIE GARNITUR
N O W E C Z A S Y, N O W E S TA N D A R D Y
Coraz częściej jednak spotykamy się z niekonwencjonalnymi ceremoniami zaślubin, które odbywają się w nietypowych jak na tę okoliczność miejscach – w stodole, na plaży lub łące bądź w jeszcze innym miejscu i formie, która wiąże się z naszymi pasjami i marzeniami. Jaki strój przygotować na taką formę ceremonii? Rozwiązań jest znów całkiem sporo, przy czym wyraźnie w tym wypadku odradzamy wybór któregoś z powyższych. Doskonałą i wystarczającą formą elegancji na ślub zorganizowany w plenerze może być m.in. dwuczęściowy garnitur z wełny solaro, gdzie wątek i osnowa to dwa kontrastowe kolory: czerwień i beż. Tkanina w świetle dziennym lekko opalizuje, odbijając promienie słońca. Ciekawie może się prezentować także garnitur w kolorze zielonej butelki lub ostro niebieskiego chabru. Są to pomysły, które mieliśmy okazję realizować dla tych, którzy do ceremonii zaślubin podchodzą z dużym dystansem. W tym wypadku i my, dystansując się od sztywnych zasad elegancji, do zestawów tych niezmiennie radzimy założyć białą koszulę, w której po prostu każdy mężczyzna wygląda czysto i świeżo. To, czy jej mankiety będą zapinane na spinki, czy na guziki, nie ma już większego znaczenia, podobnie jak to, czy zdecydujemy się założyć krawat, dobrać poszetkę, wsunąć kwiat do butonierki, a nawet założyć buty. Może nie jesteśmy zwolennikami takiego
48
N A KO NIEC PREZEN T U J EM Y GA R Ś Ć D O BRYCH R A D D L A W S Z Y S T K I C H P R Z Y S Z ŁY C H M Ę Ż Ó W :
Nie dajcie się namówić na: 1. bukiecik w miejscu, w którym powinien się znaleźć skromny pojedynczy kwiat; • krawat w kolorze bukietu ślubnego; • i – pod żadnym pozorem – na koszulę w kolorze écru, w którym być może będzie suknia waszej wybranki: w takiej koszuli będziecie po prostu wyglądać smutno i nieświeżo. 2. Żakardowe kamizelki i muszniki odłóżcie tam, gdzie ich miejsce – do lamusa! 3. Podejmijcie wyzwanie samodzielnego zawiązania muchy! 4. Uważajcie na zbyt długie nogawki – przy właściwej ich długości powinny się co najwyżej delikatnie opierać na cholewce buta. 5. Przypatrzcie się rękawom marynarki – mankiet koszuli ma spod niego wystawać na długość mniej więcej jednego centymetra. ⚫
Wszystkiego eleganckiego na nowej drodze życia!
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
FOT. ELZBIETA KRUPIŃSKA REMESZ
Mężczyznom, którzy swój ślubny zestaw chcieliby z powodzeniem wykorzystać w bardziej przyziemnych sytuacjach, jednak w tym szczególnym dniu chcą wyglądać z klasą, proponujemy wybór garnituru w kolorze ciemnogranatowym w zestawie z kamizelką w tym samym kolorze bądź we wzór przedstawiający kratę księcia Walii w odcieniach szarości i błękitów. Taka forma garnituru wymaga oczywiście białej koszuli z mankietami zapinanymi na spinki, białej poszetki i najlepiej białego goździka w butonierce. Dobierając krawat, mamy już znacznie więcej możliwości. W tym wypadku sprawdzi się zarówno krawat granatowy, błękitny i szary, jak i burgundowy lub butelkowy. Pamiętajmy przede wszystkim o zasadzie – im mniej się dzieje, tym jest bardziej elegancko.
Przegląd garniturów
CIEPŁE DNI SPRZYJAJĄ ORGANIZOWANIU PRZYJĘĆ, ŚLUBÓW I INNYCH UROCZYSTOŚCI. Ważnych okazji, by sięgnąć po eleganckie ubranie, na pewno nie zabraknie. Proponujemy przegląd garniturów, w których panowie dbający o swój wizerunek, będą się prezentować wspaniale. B U S I N E S S M I X G R A N AT C E N A : 1 2 9 9, 8 0 Z Ł
Granat to klasa, elegancja i dostojność. Dwuczęściowy garnitur Business Mix został uszyty z gładkiej tkaniny w kolorze ciemnogranatowym. Ma jednorzędową marynarkę na dwa guziki, proste klapy z ozdobnym stębnowaniem i dwie proste kieszenie z patkami, które można włożyć do środka, co podnosi stopień formalności garnituru. BUSINESS MIX SZARY C E N A : 1 2 9 9, 8 0 Z Ł
Szary garnitur Business Mix z powodzeniem sprawdzi się zarówno podczas uroczystości rodzinnych, jak i w sytuacjach biznesowych. Szarość zapewni niemal nieograniczony dobór kolorystyczny butów, a także koszul i męskich dodatków. L I N C O L N N AV Y C E N A : 1 3 9 9, 8 0 Z Ł
Smoking to król wieczorowych okazji, szczególnie ten wykonany z gładkiej tkaniny w kolorze granatowym. Jednorzędowa marynarka na jeden guzik, klapy w szpic, dwie proste kieszenie, bez patek, dwa rozcięcia z tyłu. Zarówno klapy, jak i guziki zostały pokryte atłasową tkaniną o eleganckim połysku. Smoking to doskonały wybór na wieczorne wyjście, eleganckie przyjęcie o uroczystym charakterze albo ślub. Polecane dodatki to buty z lakierowanej skóry, biała koszula z plisą – krytą lub na guziki jubilerskie. BUSINESS MIX SZAFIR C E N A : 1 2 9 9, 8 0 Z Ł
Dwuczęściowy garnitur uszyty z gładkiej tkaniny w kolorze szafirowym. Ma jednorzędową marynarkę na dwa guziki, proste klapy z ozdobnym stębnowaniem, spodnie typu flat front bez zaszewek, z dwiema kieszeniami po bokach i dwiema z tyłu zapinanymi na guzik. Perfekcyjne dopasowanie to kluczowa kwestia w męskim ubiorze, dlatego linia Business Mix daje możliwość osobnego doboru marynarki i spodni pod kątem rozmiaru, kroju i koloru.
50
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
Lifestyle | Muzyka klasyczna Lea Berriault – tworzy kampanie komunikacyjne, najchętniej o kulturze polskiej, która ją fascynuje od wielu lat. Studiowała slawistykę w jej ojczystym mieście, Ottawie.
T E K S T: L E A B E R R I A U L T
CZY MUZYKA KLASYCZNA MOŻE CIĘ UWIEŚĆ? JAKUB FIEBIG JEST ENERGICZNYM FACETEM I OD POCZĄTKU NASZEGO SPOTKANIA BIJE OD NIEGO ENTUZJAZM. A to z powodu jego ostatniego przedsięwzięcia. Nie do końca podzielam jego emocje i mam obawy, że się ośmieszę, zadając kolejne pytania. Co Jakub chciałby osiągnąć? Przekonać mnie do muzyki klasycznej. O D CZ A ROWAĆ M UZ Y K Ę K L ASYCZN Ą
Na pierwszy rzut oka mamy wiele wspólnego: oboje pracujemy w obszarze łączącym kulturę i technologie, mamy tych samych znajomych, lubimy te same restauracje. Tu jednak kończą się podobieństwa. Kuba dosłownie żyje wszystkim, co wiąże się z muzyką klasyczną, ja natomiast mam stary odtwarzacz MP3 oraz sonatę Księżycową nagraną na telefon – i to właściwie tyle. Jakub próbuje przekonać nie tylko mnie. Chce, aby cały świat podzielał jego zamiłowanie. Jednak nie ocenia innych przez pryzmat znajomości lub braku znajomości muzyki klasycznej. W jego oczach widać niemałą determinację. Zdaje sobie sprawę, że dla kogoś z zewnątrz muzyka klasyczna wygląda na wyniosły, oschły świat. Dlatego chce zrewolucjonizować sposób jej postrzegania. Co więcej: twierdzi, że chce ją odczarować.
zrewolucjonizować świat muzyki klasycznej, nie mam na myśli jedynie pobożnych życzeń. Jego plan jest jasno wytyczony i w bardzo krótkim czasie udało mu się zdobyć środki na rozpoczęcie działalności. Głównymi partnerami projektu są Altkom Software & Consulting i Scots Cliff Investments, zaś patronem honorowym – Ambasada Australii w Warszawie. Kuba kieruje zespołem Julian Cochran Foundation, którego celem jest zmiana nastawienia do muzyki klasycznej m.in. poprzez wykorzystanie nowoczesnych technologii. Kiedy poznał Juliana Cochrana, kompozytora pochodzenia australijskiego, w którego twórczości słychać wschodnioeuropejski folklor, od razu wiedział, że powinni zrobić coś razem. Ich współpraca wynika z pragnienia implementowania tych samych zmian. KO N K U R S PI A NIS T YCZN Y W SIECI
D O B R Y P L A N T O P O D S TA W A
Chciałabym odwlec moment, kiedy zapyta mnie o gust muzyczny, dlatego najpierw sprawdzam, na jakim etapie jest jego przedsięwzięcie. Mówiąc, że Kuba zamierza
52
Fundacja organizuje International Cochran Piano Competition, jedyny na świecie konkurs dla dorosłych pianistów odbywający się wyłącznie online. Wykorzystanie Internetu znosi bariery finansowe i terytorialne dla
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
53
FOT. KONRAD ĆWIK/JULIAN COCHRAN FOUNDATION
Lifestyle | Muzyka klasyczna
uczestników, a także pozwala na bardziej sprawiedliwe ocenianie. Nagrodą jest trasa koncertowa, wydanie płyty CD oraz profesjonalne wsparcie marketingowe i mentoring uznanych w międzynarodowym środowisku specjalistów. Dzięki temu talenty pianistów mają szansę się dalej rozwijać. KO N CER T W S M A R T FO NIE
FOT. KONRAD ĆWIK/JULIAN COCHRAN FOUNDATION
Kuba pracuje także nad stworzeniem aplikacji o nazwie ONSTAGE. Słowo „app” w kontekście koncertu muzyki klasycznej budzi moje podejrzenia. Mówi jednak: – Nic nie zastąpi wykonania na żywo . I szybko dodaje: – Ale chcemy, aby ludzie doświadczali całego bogactwa koncertu. Chcemy zbliżeń rąk muzyka, aby pokazać jego technikę, a także zbliżeń jego twarzy, aby pokazać, jakie emocje towarzyszą mu w trakcie występu. Aplikacja ma towarzyszyć publiczności przed i podczas koncertu oraz po jego zakończeniu. Będzie zawierać biogramy, program, wywiady i nagrania koncertowe. Co więcej, Kuba chce, żeby publiczność wyrażała swoją opinię z użyciem czatu na żywo! Zwracam mu jednak uwagę na to, że słuchacze (na przykład ja) mogą być zbyt onieśmieleni, żeby publicznie skomentować wydarzenie. On jednak odpowiada z uśmiechem, że wszystko jest dozwolone. – Nie ma złej ani dobrej odpowiedzi. Chodzi o własne odczucia – mówi. MUZYK A KL ASYCZNA I TECHNOLOGIA
Warto dodać, że nieortodoksyjne podejście Kuby nie przeszło bez echa również w środowisku fascynatów technologii. Zespół Julian Cochran Foundation zaprezentuje swoją strategię w nowej siedzibie Campus Warsaw, centrum przedsiębiorczości Google’a na warszawskiej Pradze. Podczas dyskusji, która odbędzie się 29 czerwca, przedstawią koncepcję łączenia muzyki klasycznej i nowych technologii, wraz z pierwszą prezentacją efektów ich pracy nad aplikacją ONSTAGE. A LT E R N AT Y W N A F O R M U Ł A K O N C E R T U
Kubę trudno zbić z tropu – na zakończenie naszej rozmowy niestety pyta, czy mam ochotę pójść na koncert muzyki klasycznej w najbliższym czasie. Mówię mu o swoim guście muzycznym i przyznaję wprost, że znam tylko Beethovena, ale to zupełnie nie psuje jego doskonałego nastroju. – Zacznij od tego, co lubisz. Poszukaj podobnych utworów. Odkryj podobnych kompozytorów. To brzmi zachęcająco, ale mam inny pretekst do unikania sal koncertowych – jestem zajęta, a gdy mam wolny czas, chcę się zrelaksować. Okazuje się, że na to również ma sposób – wie bowiem doskonale, że wszyscy są „zajęci”. Dlatego planuje serię krótkich koncertów, podczas których ludzie będą mogli zjeść lunch i posłuchać muzyki, a także 45-minutowe
54
Chcemy, aby ludzie doświadczali całego bogactwa koncertu. Chcemy zbliżeń rąk muzyka, aby pokazać jego technikę, a także zbliżeń jego twarzy, aby pokazać, jakie emocje towarzyszą mu w trakcie występu
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
recitale we wczesnych godzinach wieczornych, żeby publiczność miała jeszcze czas na drinka i relaks. – Czy to znaczy, że nie będę musiała się ubrać w najbardziej oficjalny strój, jaki mam w szafie? – pytam i jednocześnie śmieję się z moich obaw. Postanawiam więc dać muzyce klasycznej szansę: jeden koncert, premiera aplikacji ONSTAGE w listopadzie. A potem zobaczymy. J A K U B F I E B I G - I N I C J AT O R P R Z E D S I Ę W Z I Ę C I A
Art manager i muzyk Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Narodowej w Warszawie. Inicjator międzynarodowych projektów przybliżających świat muzyki klasycznej szerokiemu gronu odbiorców. Dąży do zmiany jej postrzegania poprzez innowacje i wykorzystanie nowoczesnych technologii. Zarządza Julian Cochran Foundation, w tym m.in. organizuje projekt International Cochran Piano Competition – jedyny na świecie konkurs pianistyczny realizowany w całości online, zorientowany na długofalowy rozwój laureatów, a także aplikację mobilną ONSTAGE – przełomowe rozwiązanie w dziedzinie muzyki klasycznej pozwalające w trakcie wydarzenia zobaczyć z bliska to, czego nie można dostrzec, będąc na widowni. ⚫
www.arthotel.pl rezerwacja@arthotel.pl
Rozwój osobisty Dorota Doris Wysocka – uwielbia inspirować ludzi do zmian. Daje praktyczne narzędzia do świadomego kreowania własnego życia, a nie podążania ścieżką oczekiwań innych. Bazując na metodach pogłębionego rozwoju osobistego, wspomaga swoich klientów w odnajdywaniu siebie.
T E K S T: D O R O T A D O R I S W Y S O C K A W W W. AC C ES SYO U. P L
TWÓJ PUNKT WIDZENIA KREUJE TWOJĄ RZECZYWISTOŚĆ ALBERT EINSTEIN POWIEDZIAŁ KIEDYŚ: „SĄ DWIE DROGI, ŻEBY PRZEŻYĆ ŻYCIE. Jedna to żyć tak, jakby nic nie było cudem; druga, to żyć tak, jakby cudem było wszystko”. Innymi słowy, wybierając punkt widzenia, możemy dowolnie kreować swoje życie i stwarzać je takim, jakiego chcemy. Kluczem jest świadomość, że ta perspektywa jest tylko naszym wyborem.
K A Ż D Y M A S W Ó J F I LT R
Oceniamy wszystko, z czym mamy styczność. Od dziec‑ ka uczymy się wydawania osądów, które opierają się najpierw na punkcie widzenia naszych rodziców, potem także rówieśników, grup odniesienia lub autorytetów. Jako dorośli oceniamy w sposób wartościujący każdą osobę, rzecz czy sytuację. Zjawisko to potęgują dodat‑ kowo dzisiejsze media społecznościowe. Najczęściej nie skupiamy się na tym, by zrozumieć lub poznać zdanie innych, lecz na tym, by jak najprędzej je zaopiniować. Mamy odruch kwalifikowania rzeczy jako dobrych lub złych, takich, z którymi się zgadzamy lub nie. Odmienne punkty widzenia od naszych traktujemy jako nieprawi‑ dłowe, zakłamujące rzeczywistość.
56
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
Lecz czym jest rzeczywistość? Czy rzeczywistość jest tym, co myślisz? Czy myślisz, że to, co myślisz o rzeczy‑ wistości, odpowiada rzeczywistości obiektywnej? Otóż nie. Każdy z nas ma swoje własne „okulary”, swój własny filtr, przez który ogląda świat. Powszechnie wiadomo, że relacje dwóch świadków tego samego zdarzenia bywają zupełnie różne. Na ocenę sytuacji wpływają nie tylko aktualne emocje, ale też dotychczasowe doświadczenia, przekonania, wychowanie i charakter. Każdy wynosi coś innego z tego samego wykładu, na inne szczegóły zwraca uwagę podczas oglądania filmu. Powiedzmy sobie szczerze – wydaje nam się, że żyjemy w jednym, obiektywnym świecie, ale percepcyjnie nie mamy dostępu do takiego świata. Choć prawił o tym już
FOT. UNSPLASH
Platon, wciąż jest to dla nas „obcy” koncept. Co więcej, wciąż walczymy o nasze racje, bazujące na naszym indywidualnym sposobie postrzegania rzeczywistości.
RZECZYWISTOŚĆ
‑– filtr, przez który patrzymy, czyli nasz punkt widzenia. To filtr naszego umysłu zmienia rzeczywistość. Jeżeli tak jest, to czy warto tkwić przy punktach widzenia, które czynią nasze życie niekomfortowym, nie takim, jakiego pragniemy? Wybierając inny filtr, inny punkt widzenia, możemy zmieniać swoje życie.
Zabawmy się tym konceptem. Załóżmy, że każdy z nas ma swoją własną rzeczywistość, własny punkt widzenia, poprzez który postrzega swoją wersję świata. Innymi słowy – każda rzecz wygląda inaczej dla każdej osoby na Ziemi i nikt nie ma możliwości obiektywnego spoj‑ rzenia na świat bez swojego „filtru”. Nie mamy mocy, by ingerować w rzeczywistość, do której nie mamy dostępu. Możemy jednak zmienić to, do czego dostęp mamy
Jeśli podejdziemy do sytuacji w sposób negatywny, to ona będzie dla nas negatywna. Nie dlatego, że taka jest, tylko dlatego, że ty nadajesz jej negatywny odcień. Cytując ponownie Einsteina: „albo nic nie będzie cudem, albo wszystko nim będzie”. To, w jaki sposób chcemy patrzeć na rzeczy, sprawia, że istotnie właśnie w ten określony sposób je widzimy, a one takimi się stają.
ZMIENIAJĄC PERSPEKT Y WĘ, ZMIENIASZ
Powiedzmy sobie szczerze – wydaje nam się, że żyjemy w jednym, obiektywnym świecie, ale percepcyjnie nie mamy dostępu do takiego świata
57
Rozwój osobisty
FOT. UNSPLASH
Druga osoba widzi rzeczywistość w zupełnie inny sposób niż ty. Każdy ma rację i nikt nie ma racji
Słyszałeś, że patrzenie na cząsteczki wody zmienia nawet ich zachowanie? Kiedy zmieniasz sposób patrzenia na coś, to wtedy to coś, na co patrzysz, też się zmienia. Kiedy sobie to uświadomisz, otworzą się przed tobą drzwi, o których istnieniu nawet nie wiedziałeś. Zyskasz pełen wybór i „kontrolę” nad życiem. Pytanie – co z tym zrobisz? INTERESUJĄCY PUNK T WIDZENIA
Możesz zarzucić, że łatwo jest powiedzieć „zmienić perspektywę”, „przyjąć inny punkt widzenia”, ale trudniej wcielić to w życie? Owszem, bo nie mamy w nawyku poszukiwania innych punktów widzenia, nie jesteśmy nastawieni na wzbogacanie swojej wiedzy o to, jak inni odbierają świat. Tym bardziej nie przychodzi nam do głowy podważanie racji naszych własnych punktów widzenia. Od czego zatem zacząć? Od uświadomienia sobie, że twoja opinia to tylko jedna z milionów opinii, to tylko punkt widzenia. Jak powiedział niemiecki matematyk David Hilbert: „Każdy człowiek ma pewien określony horyzont”. Gdy ten
58
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
zawęża się i staje się nieskończenie mały, to ogranicza się do punktu, a wówczas człowiek nazywa to swoim punktem widzenia. Zatem czy warto walczyć z tym, że ktoś uznaje swój maleńki punkt za najważniejszy? To jest ciekawe, że on ma inny punkt widzenia. To interesujące, że ty masz taki punkt widzenia na jego punkt widzenia. To interesujący punkt widzenia, by spojrzeć na tę sytuację z takiego punktu widzenia… Jeśli powtórzysz stwierdzenie „interesujący punkt widzenia” kilkanaście razy, to odkleisz się od swojej perspektywy. Odkryjesz również, że potencjalnie konfliktowa sytuacja, wynikająca z różnych sposobów postrzegania rzeczywistości, to tylko wymiana dwóch interesujących punktów widzenia. Dzięki temu zniknie naładowanie walką, sporem i poszerzy się horyzont twojego patrzenia. A co najważniejsze – zyskasz dystans do własnej rzeczywistości i przypomnisz sobie, że nie musisz bronić swojej „percepcji”. Przecież druga osoba widzi rzeczywistość w zupełnie inny sposób niż ty. Każdy ma rację i nikt nie ma racji. Warto uwolnić się od odruchu obrony swojej racji, która często przyjmuje formę walki.
Rozwój osobisty
WYBÓR NALEŻY DO CIEBIE
Niewykluczone, że ty wiesz lub widzisz coś, czego nie po‑ strzega nikt poza tobą? Jeśli coś uważasz za prawdziwe, to nie potrzebujesz potwierdzenia innych, by to zaczęło istnieć. Są takie rzeczy, które wiesz i widzisz tylko ty, jako jedyna osoba na świecie, i nikt nie ma do tego dostępu. Gdyby wielcy odkrywcy i wynalazcy zawsze szukali potwierdzenia u innych, dotąd nie wynaleziono by samolotu, telefonu, i żylibyśmy w rzeczywistości, w której uważa się, że Ziemia jest płaska. Kiedy już „się odkleisz” od swojego punktu widzenia, będzie ci łatwiej zaprosić drugą osobę do swojego świata. Będzie
60
ci też łatwiej przyjąć czyjeś zaproszenie i otworzyć się na nowe sposoby postrzegania zdarzeń, ludzi, czy nawet energii. Jak by to było mieć blisko siebie nie kogoś, kto się z tobą we wszystkim zgadza, ale cenić tych, którzy zapraszają cię do innej perspektywy, a zatem do innego wyboru? Jak by to było swoim sposobem patrzenia kreować w życiu to, co będzie się działo w twoim życiu? Kiedy już uświadomisz sobie, że masz pełną kontrolę nad tym, jak postrzegasz rzeczywistość, może się okazać, że wszystko jest możliwe. Tylko czy będziesz miał odwagę po to sięgnąć? ⚫
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
Gdyby wielcy odkrywcy i wynalazcy zawsze szukali potwierdzenia u innych, dotąd nie wynaleziono by samolotu, telefonu, i żylibyśmy w rzeczywistości, w której uważa się, że Ziemia jest płaska
RAPORT: MEDYCYNA
RAPORT PRYWATNA OPIEKA MEDYCZNA W POLSCE
RYNEK PRYWATNYCH USŁUG MEDYCZNYCH W NASZYM KRAJU ROZWIJA SIĘ STABILNIE. W związku z ciągłym niedoborem podaży usług w publicznej służbie zdrowia i długimi kolejkami do specjalistów możemy przewidywać, że coraz większa liczba Polaków (zwłaszcza zamożniejszych) będzie zainteresowana rozwiązaniami oferowanymi przez sektor prywatny. O P R AC OWA N I E : M AG DA L E N A G A ŁCZ Y Ń S K A
CO T WORZ Y RYNEK MEDYCZNY?
Na wstępie warto doprecyzować, jakie elementy składają się razem na wartość, którą tworzy specjalistyczny rynek medyczny. W poniższym artykule terminem tym będziemy określać wszystkie wydatki pacjenta na leki, artykuły medyczne, wizyty lekarskie, pobyty szpitalne, badania i usługi rehabilitacyjne, a także abonamenty, usługi medycyny pracy i ubezpieczenia zdrowotne.
W 2016 roku wartość rynku usług medycznych wyniosła około 39,5 mld zł, co stanowi wzrost o 6% w stosunku do roku 2015
S TA B I L N Y W Z R O S T W S E K T O R Z E P R Y W AT N Y C H U S Ł U G M E D Y C Z N Y C H
Przeprowadzone badania (na przykład raport firmy badawczej PMR „Rynek prywatnej opieki zdrowotnej w Polsce 2016. Analiza rynku i prognozy rozwoju na lata 2016-2021”) wskazują, że w najbliższym czasie prywatny rynek medyczny w naszym kraju będzie się
62
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
rozwijał w tempie około 7% rocznie. Szczególnie dobre prognozy dotyczą segmentu bonów i abonamentów medycznych. Przewiduje się również wzrost w segmencie świadczeń płatnych pochodzących bezpośrednio z kieszeni pacjenta. W 2016 roku wartość rynku usług medycznych wyniosła około 39,5 mld zł, co stanowi wzrost o mniej więcej 6% w stosunku do roku ubiegłego. C Z Y N N I K I M A J Ą C E W P ŁY W N A R O Z W Ó J S E K T O R A P R Y W AT N Y C H U S Ł U G M E D Y C Z N Y C H
Na korzystne wyniki sektora prywatnych usług medycznych wpływ ma przede wszystkim niedobór podaży w publicznej służbie zdrowia, przewidywana niewielka inflacja i stabilizująca się sytuacja na rynku pracy. To w połączeniu z rosnącą konsumpcją przyczyni się do rozwoju sektora. W Polsce rośnie liczba osób zatrudnionych w dużych zagranicznych firmach, których
FOT. UNSPLASH
FOT. PIXABAY
FOT. SASINT
Na korzystne wyniki sektora prywatnych usług medycznych wpływ mają przede wszystkim niedobór podaży w publicznej służbie zdrowia, przewidywana niewielka inflacja i stabilizująca się sytuacja na rynku pracy
pracownicy są głównymi odbiorcami oferty ubezpieczeń i abonamentów. Do tej pory ten segment ma największy udział w rynku prywatnych usług medycznych w kraju. Można się spodziewać, że w latach 2018-2021 ta tendencja osłabnie w związku z nieco mniejszą liczbą zagranicznych inwestycji w naszym kraju. Nie powinno się to jednak przekładać na spadek tempa wzrostu całego sektora, gdyż jednocześnie prawdopodobnie wzrośnie wielkość wydatków ponoszonych bezpośrednio z kieszeni pacjenta. Od roku 2014 zauważalna jest wysoka dynamika przychodów właśnie w tym segmencie, co potwierdzają także dane prezentowane przez najsilniejszych graczy: Enel-Med, który uruchomił placówki Enel-Sport i Estell, oraz LUX MED, firma rozwijająca sieć przychodni Profemed, z której mogą korzystać pacjenci bez abonamentów.
Od roku 2014 zauważalna jest wysoka dynamika przychodów właśnie w tym segmencie, co potwierdzają także dane prezentowane przez najsilniejszych graczy
ZMI A N Y PR AW N E PR Z YG OTOW Y WA N E PR ZE Z MINISTERSTWO ZDROWIA
Dla kondycji sektora prywatnej opieki medycznej kluczowe znaczenie będzie mieć oczywiście kształt reform przygotowywanych przez Ministerstwo Zdrowia. Rząd rozważa likwidację Narodowego Funduszu Zdrowia i przekazanie jego kompetencji wojewodom oraz utworzenie tzw. sieci szpitali. Pojawiły się liczne głosy ekspertów, którzy wyrażali obawy, że może to się odbić negatywnie na kondycji szpitali prywatnych, których znaczenie w tej sytuacji zostanie zmarginalizowane. Rząd uspokaja jednak, że szpitale prywatne będą mogły stanowić część sieci na podobnych zasadach do tych, którym będą podlegać placówki publiczne. Wszystkie placówki, zarówno te prywatne, jak i publiczne, mają być kwalifikowane do jednego z poziomów sieci wyłącznie na podstawie kryteriów merytorycznych. ⚫
63
RAPORT: MEDYCYNA
64
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
NOWOCZESNA MEDYCYNA
T E K S T: D R N . M E D . E W A K E M P I S T Y - J E Z N A C H
skiego hormonu – testosteronu – u mężczyzn. Na jego podstawie
Tak jak rewolucja informatyczna z kolebką w Dolinie Krzemowej, tak i medycyna w ciągu ostatnich 30 lat zmieniła życie ludzi w XXI wieku.
M AT E R I A Ł P R O M O C YJ N Y
KLINIK A MEDYCYNY WELLNESS
Nowoczesny człowiek zaczyna się zajmować swoim zdrowiem na długo przed rozkwitem choroby, zanim pojawią się jej ostre objawy. Kluczowym słowem stała się profilaktyka medyczna oraz zupełnie nowe pojęcie w medycynie: jakość życia. Chcemy żyć nie tylko długo, ale i do późnych lat cieszyć się dobrą kondycją fizyczną oraz światłym umysłem. Na świecie powstał nowy typ klinik zajmujący się zdrowym życiem. Również w Polsce, w 2015 roku, została otwarta pierwsza Klinika Medycyny Wellness na wzór klinik Cleveland i Mayo Clinic w USA albo Pyramiden Klinik w Fürth czy DKD w Wiesbaden w Niemczech. Mieści się ona w prywatnym szpitalu Medicover w Warszawie. W Klinice Medycyny Wellness w warszawskim Wilanowie przeprowadza się w ciągu jednego dnia szczegółowy screening kondycji zdrowia człowieka. Poza podstawowymi badaniami wykonuje się tu badania stanu naczyń szyjnych (tzw. USG Dopplera) i naczyń wieńcowych serca (Calcium Score, CT serca), badania tarczycy, USG jamy brzusznej i układu moczowo- płciowego, a u kobiet dodatkowo USG i badania genetyczne w kierunku raka piersi. Ukoronowaniem badań profilaktycznych w Klinice Medycyny Wellness jest rezonans całego ciała (whole body magnetic resonanse), czyli badanie, które jest również wykonywane w najlepszych klinikach medycyny wellness na świecie. O F E R TA D L A K O B I E T I M Ę Ż C Z Y Z N
Ofertę uzupełniają nowoczesne badania hormonalne i genetyczne przeznaczone dla obu płci. Możliwe jest na przykład badanie mę-
można określić stan zdrowia pacjenta. Niedobór tego hormonu jest przyczyną licznych dolegliwości u przedstawicieli płci męskiej. Spadek testosteronu powoduje zmęczenie, wypalenie zawodowe, brak aktywności fizycznej, rozdrażnienie i niezadowolenie, a nawet stany depresyjne. Zmiana sylwetki ciała z zaznaczającym się tłuszczem na brzuchu, zmniejszenie libido i osłabienie potencji to kolejne objawy obniżenia poziomu męskiego hormonu. U kobiet zmiany hormonalne mają znacznie bardziej różnorodną paletę. Wynika to ze skomplikowanego stosunku hormonów żeńskich – estrogenów – do progesteronu, jak i ich cykliczności. Po wnikliwych analizach lekarz ginekolog jest w stanie pomóc pacjentce w uzyskaniu dobrej jakości życia. CHOROBY X XI WIEKU
W XXI wieku powstały zupełnie nowe choroby, które są wyzwaniem dla lekarzy. To tzw. choroby psychosomatyczne spowodowane stresem. Pacjenci cierpią na liczne dolegliwości obniżające jakość ich życia, których podłoże nie jest organiczne, a nerwicowe. Należą do nich zawroty głowy i napięciowe bóle z tyłu głowy, szumy w uszach, ściski w klatce piersiowej, napady głośnego i przyspieszonego bicia serca, uderzenia gorąca, potliwość i skoki ciśnienia, pobolewanie w dole brzucha, częste oddawanie moczu. Objawy te są nierzadko identyczne z symptomami chorób organicznych i dlatego stanowią dla lekarzy wyzwanie, ponieważ muszą oni wykluczyć ich organiczną przyczynę i nie tylko postawić właściwą diagnozę, ale również wytłumaczyć zdezorientowanemu pacjentowi, że jego objawy rodzą się w głowie i są wynikiem codziennego stresu, na jaki jest narażony. Praca w korporacjach, prowadzenie firmy, ogromne wymogi rodziny, chęć zdobycia pozycji i wartości materialnych rodzi nowe niepokoje i zadania w życiu współczesnego człowieka. Klinika Medycyny Wellness podejmuje wyzwanie pomocy tym pacjentom. Zmiana stylu życia, odpowiednio dobrana dieta, dopasowany program zajęć sportowych, znajomość technik walki ze stresem, a także porady seksualne przyczyniły się do znacznej poprawy stanu zdrowia i komfortu życia wszystkich pacjentów. Zdecydowanie warto więc poświęcić 7 godzin na screening, wpisując go jako pozycję obowiązkową w nasz nawet najbardziej napięty plan zajęć, gdyż przeznaczony na to czas zaprocentuje jeszcze wielokrotnie. ⚫
65
Marketing Beata Hodorowicz Wiercińska – marketingiem zajmuje się od 15 lat. Specjalizuje się w realizacjach niestandardowych projektów oraz wdrażaniu innowacyjnych strategii. Najskuteczniejsze narzędzia określa jako Marketing Przyszłości, co znajduje potwierdzenie w wynikach finansowych współpracujących z nią firm. 12 lat na stanowiskach zarządzających ugruntowało jej świadomość biznesową, w efekcie czego żywiołową kreatywność osadza w rzeczywistości, z zyskiem. Entuzjastka CSR, co idealnie uzupełnia portfolio i otwiera nową przestrzeń zwiększania przychodów w przedsiębiorstwach.
FOT. PEXELS
T E K S T: B E A T A H O D O R O W I C Z W I E R C I Ń S K A
MARKETING
PRZYSZŁOŚCI
– W POSZUKIWANIU NAJSKUTECZNIEJSZYCH ROZWIĄZAŃ
ŚWIAT MARKETINGU JEST W FAZIE GŁĘBOKIEJ FASCYNACJI AUTOMATYZACJĄ. Nieustannie powstają kolejne narzędzia, aplikacje, nowe technologiczne rozwiązania, które coraz lepiej „wiedzą”, sczytują i przetwarzają procesy naszego życia. 66
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
M A R K E T I N G I A U T O M AT Y Z A C J A
Sztuczna inteligencja jest każdego dnia optymalizowana, aby coraz skuteczniej rozpoznawać nie tylko codzienne rutynowe czynności, ale także te spontaniczne
będzie wysłany, jeśli osoba otworzy daną wiadomość, a inny, jeśli nie otworzy. W sytuacji gdy w drugim czy czwartym e-mailu ktoś nie kliknie w „kup teraz”, otrzyma zupełnie inną wiadomość, niż ten, kto kliknął, jednak nie dokonał płatności. N AC H A L N O Ś Ć CZ Y P ER S O N A L IZ AC JA?
Jeśli przykładowo w 10 e-mailu uparcie nie klikniesz w „kup teraz”, to otrzymasz wiadomość w stylu: „Martwimy się, czy u ciebie wszystko w porządku?”. Podsumowując, cały proces konstruowany jest tak, aby w każdym momencie, w odpowiedzi na twoją reakcję lub jej brak – wysłać e-maila, który sprawia wrażenie zindywidualizowanego. W wielu przedsiębiorstwach (nawet małych) takie drzewa możliwości, czyli ludzkich zachowań, są imponujących rozmiarów. A to tylko jeden maleńki przykład dotyczący mailingu. Narzędzi marketingowych jest cały szereg i wszystkie są intensywnie optymalizowane. Wracając do ogólnego trendu „personalizacji”, czyli innymi słowy zautomatyzowanego budowania relacji, teraz pretenduje on do roli lidera w kategorii najskuteczniejszych rozwiązań marketingowych.
FOT. PEXELS
Najczęściej i najwnikliwiej analizowanym obszarem są nasze procesy zakupowe. Może się okazać – o ile już tak nie jest – że wujek Internet zna cię lepiej niż najbliższe osoby. Sztuczna inteligencja jest każdego dnia optymalizowana, aby coraz skuteczniej rozpoznawać nie tylko codzienne rutynowe czynności, ale także te spontaniczne. Wszystko po to, by efektywniej dopasowywać ofertę pod klienta, a w efekcie jeszcze więcej sprzedawać. Z punktu widzenia przedsiębiorcy, który chce i potrzebuje jak najlepszego wyniku finansowego, to świetne wiadomości. Dlatego są wdrażane na masową skalę. Robią to wszyscy. Zarówno małe firmy, jak i duże korporacje. Konkurencja się zagęszcza, zatem pojawia się naturalna potrzeba „wyróżnienia”. Ostre kolory i chwytliwe hasła stały się mało wydajne, wkroczyło więc „personalizowanie”, czyli budowanie relacji. Przykładowo do zbiorowych wiadomości możemy utworzyć szereg „reguł”, które w treści e-maila wstawią imię odbiorcy. Takie działanie ma dać poczucie, że ta wiadomość jest wysłana specjalnie do danego adresata. Co więcej, możemy przygotować pełne cykle różnych wiadomości z precyzyjnymi komunikatami. Inny e-mail
67
Marketing
JEDNAK CZY W TYM WSZYSTKIM NIE Z A P O M I N A M Y, Ż E J E S T J E S Z C Z E D R U G I P U N K T W I DZEN I A?
FOT. GERALT
Człowiek. Kupujący to przecież żywa osoba, a nie jakiś sztuczny byt przyklejony do portfela. Tak jak szybko rozwija się automatyzacja, tak szybko (jeśli nie szybciej) rozwija się również nasza świadomość. Nawet jeśli nie masz bezpośredniego kontaktu z pracą marketingowca, to doskonale potrafisz dziś wskazać punkty „manipulacyjne” w reklamie. Prawda? Osławione niegdyś NLP (ang. Neuro-linguistic programming), znane już wszystkim mechanizmy Cialdiniego czy sposoby zamykania sprzedaży Briana Tracy. To nie ukryta krytyka z mojej strony czy próba umniejszania. Wręcz przeciwnie. Wymienione osobistości wniosły do życia każdego z nas cenną wiedzę. Wielu na tej bazie odniosło sukces, a co więcej, widzimy, jak bardzo się rozwijamy, ponieważ każdy potrafi diagnozować, kto, jak i kiedy stosuje tego rodzaju metody.
P OW RÓT JA KO Ś CI
Na arenę wróci wysoka jakość – realnie, nie tylko jako frazes. Budowanie relacji – realne, nie jako puste słowa. Zindywidualizowane rozwiązania, które są precyzyjnie przygotowywane przez jednego człowieka dla drugiego. Human to Human. Kolejne modne określenie, choć w praktyce jeszcze w powijakach. H U M A N 2 H U M A N , A D Z I A ŁY S P R Z E D A Ż Y
Potwierdzenia, bardzo nieliczne jeszcze, znajduję również poza „działem marketingu”. Cieszące się ogromną popularnością szkolenia w strukturach sprzedaży, niestety, nie przynoszą oczekiwanych rezultatów. Prowadzone w oparciu o schematy wręcz zrażają, a nie wspierają handlowców. Mariusz Malicki, trener sprzedaży i biznesu, skuteczny analityk i filozof, twierdzi, że właśnie w człowieku zawarta jest precyzyjna informacja, „jaki jest problem”, a co ważniejsze –„jakie jest rozwiązanie”. Wniosek? Twoi handlowcy wiedzą, jak skutecznie poprawiać wyniki. Wiedza, doświadczenie oraz znajomość pewnych zachowań czy schematów są oczywiście niezbędne. Jednak zwrócenie się w stronę człowieka jest kluczem do prawdziwie skutecznego działania.
C O KO N K RE T NIE W N O SZ Ą D O BIZN ES U T EG O
HUMAN 2 HUMAN, A PRZY WÓDZT WO
R O DZ A J U R OZ WA Ż A N I A?
Równie mocno relacje ludzkie podkreśla w swoich publikacjach Dariusz Użycki – Regional Head of the Industrial Practice for CEE & CIS, Pedersen & Partners oraz wykładowca akademicki na studiach MBA, który pisze: „Wylano już hektolitry atramentu, rozważając, co łączy skutecznych przywódców. Wyniki są tak różnorodne, że mamy mętlik w głowie. Pokuszę się za to o stwierdzenie, że jedno zachowanie jest dla większości z nich wspólne – są dostępni. Dostępni to zresztą za słabo powiedziane. Brzmi dosyć pasywnie. Oni, przynajmniej intuicyjnie, a najlepsi bardzo świadomie dbają o regularny kontakt z ludźmi – i to niezależnie od własnej osobowości i upodobań – wiedzą, jak ważny jest to element przywództwa i jak bardzo wpływający właśnie na jego skuteczność”.
Takie dyskusje mogą stanowić dobrą bazę do podjęcia świadomej decyzji dotyczącej stylu prowadzonego biznesu oraz jego stabilności. Jeśli twój biznes w 100% oparty jest na automatyzowanych procesach, które mają wzmacniać sprzedaż usług i produktów, należy mieć świadomość, że odbiorcy prędzej czy później „zorientują” się, co w trawie piszczy. A w takim przypadku może być trudno odzyskać ich z powrotem. Jednak generalizowanie jest ogromnie ryzykowne. Oczywiście są usługi, które zawsze będą potrzebne jako automaty. Przytoczę przykład biznesu, który w dłuższej perspektywie może się okazać niestabilny. Mowa o taśmowych szkoleniach, grupowym coachingu i powszechnie dostępnych kursach online. Wchodzą z impetem na arenę, podbijają umysły rzeszy ludzi i … blask gwiazdy gaśnie, nawet tej najbardziej atrakcyjnej. Dlaczego? Klienci kupują pierwszy, drugi, trzeci etap i... przychodzi blask świadomości. Orientują się, że te mechanizmy nie działają albo przynajmniej nie przynoszą pożądanych efektów. Powodem jest nie tylko fakt, że mamy tendencję do poszukiwania „złotych rozwiązań na już” oraz że bywamy zbyt leniwi, by wdrażać
68
wiedzę w życie. Co więcej, automatyczna usługa, nawet nosząca znamiona spersonalizowanej (imię w e-mailu), nie jest przygotowana dla konkretnego człowieka, jego punktu w życiu czy etapu w biznesie.
Ostatecznie nie ma większego znaczenia, czy rozmawiamy o marketingu, sprzedaży czy przywództwie. Poszukując najskuteczniejszych rozwiązań, zawsze na końcu analiz i we wnioskach pojawia się człowiek jako człowiek, którego inteligencję należy szanować, a nie traktować jedynie jako opcję „kolejny klient”. ⚫
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
Zwrócenie się w stronę człowieka jest kluczem do prawdziwie skutecznego działania
NAJLEPIEJ WYKORZYSTANE
24 GODZINY WYKONAJ KOMPLEKSOWY PRZEGLĄD STANU ZDROWIA … I CIESZ SIĘ NIEZAWODNOŚCIĄ Zdrowa dieta, odpowiednia długość snu, regularne ćwiczenia fizyczne, unikanie stresu – ze względu na tempo pracy i życie w biegu dla wielu z nas zwykle nie jest to osiągalne. Na cykliczne badania i monitoring stanu naszego zdrowia też często brakuje czasu. Zazwyczaj odkładamy to na później, zajmując się mnóstwem innych spraw. Sama myśl o umówieniu kilku specjalistycznych konsultacji, a następnie odbyciu wielu badań diagnostycznych napawa nas przerażeniem. Obawiamy się, że zgranie terminów z naszym grafikiem będzie trwało tygodniami. Do lekarza idziemy dopiero wtedy, kiedy coś zaczyna nam dolegać. Niestety, często choroba jest już wówczas zaawansowana. Większość chorób przewlekłych rozpoczyna się bowiem na kilka lat przed ich ujawnieniem się. 24 godziny – tyle czasu potrzeba na kompleksowe sprawdzenie stanu naszego organizmu. 24 godziny – każdy z nas sam powinien odpowiedzieć sobie na pytanie, czy to dużo, czy mało. Nie musimy sami zapisywać się na poszczególne konsultacje czy badania w recepcji. Nad całością czuwa koordynatorka Kompleksowego Przeglądu Stanu Zdrowia – pielęgniarka, która bezpośrednio z lekarzem ustala harmonogram konsultacji i badań. Na każde z nich pacjent jest odprowadzany, dzięki czemu nie musi szukać odpowiedniego gabinetu czy piętra.
Wydaje się nieprawdopodobne, ale po 24 godzinach wykonane są wszystkie zlecone badania i konsultacje. Całość przebiega zaskakująco sprawnie dzięki zgranemu zespołowi medycznemu. Nieocenioną rolę odgrywa pielęgniarka koordynująca, która już kilka dni przed planowanym przeglądem dzwoni do pacjenta i na podstawie wywiadu telefonicznego poznaje jego ogólny stan zdrowia, preferencje, oczekiwania, przebyte choroby. Koordynatorka udziela także szczegółowej instrukcji, jak przygotować się dniu badania, więc nic już nas nie zaskoczy. To, co jednak zaskakuje, lecz w pozytywny sposób, to intymna, domowa atmosfera. Choć jesteśmy w szpitalu, to na oddziale panuje cisza i spokój. Przez cały pobyt pacjent ma do dyspozycji jednoosobowy pokój z łazienką, z którego korzysta między badaniami. Kompleksowy Przegląd Stanu Zdrowia możemy porównać do cyklicznego przeglądu stanu technicznego samochodu. Na taką kontrolę zawsze znajdujemy czas, bo chcemy czuć się bezpiecznie i uniknąć mandatu za jazdę niesprawnym pojazdem. Dlaczego więc czekać na konsekwencje braku monitoringu własnego stanu zdrowia? To tylko 24 godziny. Lista badań i konsultacji przygotowana jest przez zespół lekarski i z oczywistych względów różni się w zależności o tego, czy Kompleksowy Przegląd Stanu Zdrowia dotyczy kobiety, czy mężczyzny. • morfologia pełna z rozmazem • glukoza na czczo • mocz – badanie ogólne • transaminazy (ASPAT, ALAT) • cholesterol i lipidogram • kreatynina • kwas moczowy • elektrolity i mikroelementy • CRP, TSH, PRL • markery nowotworowe: CA 125, CA 19-9, CA 15-3 – dla kobiet • markery nowotworowe: CA 19-9, PSA, CEA – dla mężczyzn • testosteron – dla mężczyzn • antygen Hbs, przeciwciała przeciw Hbs i HCV • grupa krwi z kartą • EKG spoczynkowe
z opisem • badania cytologiczne – dla kobiet • USG jamy brzusznej • USG transwaginalne – dla kobiet • USG piersi – dla kobiet • USG tarczycy • USG gruczołu krokowego – dla mężczyzn • echo serca • kolonoskopia • gastroskopia • mammografia – dla kobiet • RTG klatki piersiowej • tomografia komputerowa (obszar zgodnie ze wskazaniami medycznymi) • internista • kardiolog • ginekolog – dla kobiet • urolog – dla mężczyzn • okulista
WIĘCEJ INFORMACJI: 696 076 701, DAMIAN.PL
Runmageddonowy lifestyle Agnieszka Pawłowska – interesuje się mediami, pracowała jako reporterka i fotoreporterka. Kocha fantastykę, gry, góry i podróże.
T E K S T: A G N I E S Z K A P A W Ł O W S K A
TYSIĄCE POLAKÓW POKAZUJE SIŁĘ I CHARAKTER NA CZYM POLEGA FENOMEN RUNMAGEDDONU?
ZMIERZAM W STRONĘ STARTU NA KILKA MINUT PRZED TYM, JAK NA TRASĘ RUSZA PIERWSZA SERIA UCZESTNIKÓW WIOSENNEGO RUNMAGEDDONU W GDYNI. Znajduję tam sobie dobrze rokujące miejsce, ale nie staję jak zwykle pośród zawodników. Gdyński event to bowiem mój debiut w roli widza. Z jednej strony żałuję, że nie mogę wziąć do ręki drewnianej beli i powalczyć o medal, ale z drugiej dwudniowa rola obserwatora jest dla mnie chwilą na refleksję nad fenomenem Runmageddonu w Polsce.
70
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
Do wszelkich nowości i mód panujących w społeczeństwie zazwyczaj podchodzę z rezerwą, jednak bacznie je śledzę. Tak było w przypadku mojej przygody z bieganiem, potem z crossfitem, a obecnie z cyklem najbardziej ekstremalnych biegów z przeszkodami, czyli Runmageddonem. Długo mówiłam sobie, że właściwie jest mi to niepotrzebne. Jak każdy, znajdowałam sobie coraz bardziej wymyślne argumenty na „nie”, zaskakując przy tym samą siebie kreatywnością w tej kwestii. Jednak chęć próbowania nowych rzeczy wzięła górę i w tym wypadku.
Jak można się domyślić, słabe to było zwiedzanie. W eksplorowaniu historycznych budynków przeszkadzały mi nie tylko panujące wszędzie egipskie ciemności, ale zalewająca całe moje ciało adrenalina, która przez dwie godziny kierowała mną przez kolejne zasieki, ściany, podbiegi i inne wymyślne przeszkody. Jednak już wtedy wiedziałam, że to jest to, choć chyba nie do końca pojmowałam, na czym polega właściwość tego wyboru. Przygoda? Zabawa? Przeżycie? Genialni ludzie i klimat? Poczucie wspólnoty? Od tamtego pamiętnego dnia minęło już trochę czasu oraz startów. Poza doświadczeniem i złapaniem bakcyla, brakowało mi jednak pewnego ważnego elementu, który pozwoliłby mi ocenić Runmageddon i jego fenomen – dystansu. Trudno go mieć, będąc bezpośrednim uczestnikiem wydarzenia: wspinając się na trzymetrową ścianę, naprawdę nie myślisz o tym, dlaczego to jest w ogóle takie fajne. Po prostu to robisz. Po evencie endorfiny jeszcze przez długi czas buzują w twoim ciele, co skutkuje zapisaniem się na kolejny Runmageddon i kolejnym nakręcaniem się. Nawet znajomi nie zasypują cię filozoficznymi pytaniami na temat sensu biegania, bo widząc kozackie foty z medalem, piszą tylko „Wow, gratulacje, też chcę!”.
PRZYBYŁ AM, ZOBACZYŁ AM, POBIEGŁ AM
S A M S TA R T W R U N M A G E D D O N I E T O D O P I E R O
Postanowiłam spróbować biegów ekstremalnych i pewnego dnia zupełnie spontanicznie zapisałam się na jeden z eventów. Moją przygodę z biegami przeszkodowymi można określić mianem wejścia smoka: pierwszym startem był Nocny Rekrut z 6-kilometrową trasą i 30 przeszkodami. A nuż przy okazji zwiedzę sobie niedostępne zakątki Twierdzy Modlin.
P O C Z ĄT E K
O BS ERWAC JA
Po evencie endorfiny jeszcze przez długi czas buzują w twoim ciele, co skutkuje zapisaniem się na kolejny Runmageddon i kolejnym nakręcaniem się
Refleksja nad tym nachodzi mnie w momencie, kiedy na rekordowym pod względem liczebności Runmageddonie w Gdyni, po raz pierwszy w życiu jestem świadkiem zmagań innych uczestników. O dziwo, dopiero wtedy dostrzegam, gdzie tkwi siła tego wydarzenia. Nie będzie to może dla niektórych specjalnie odkrywcze, ale to, co
71
Runmageddonowy lifestyle
Polacy mają coraz większą potrzebę sprawdzenia się, przełamywania granic swoich możliwości, a przede wszystkim dokonywania zmian w swoim życiu, którym Runmageddon sprzyja jak żadna inna impreza
72
napędza Runmageddon, to przede wszystkim ludzie. Uczestnicy, którzy skrupulatnie przygotowują się do startu, chcąc sprawdzić, na ile ich stać, a także ci, którzy całkiem niedawno wstali z kanapy i chcą za wszelką cenę coś sobie udowodnić. Gdzieniegdzie w internecie można znaleźć złośliwości i przytyki. Ja ani przez chwilę nie dostrzegam w tym niczego złego. Wręcz przeciwnie – każdy, kto ma w sobie choć odrobinę chęci, by zmienić w swoim życiu cokolwiek i robi w tym kierunku nawet mały krok, wzbudza mój respekt. „To moje pierwsze w życiu 6 kilometrów, jakie przebiegłem. I nie ostatnie” – słyszę z ust zdyszanego uczestnika gdyńskiego Runmageddonu, który przed chwilą zaliczył swój debiut.
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
„Jeszcze cztery miesiące temu miałam nadwagę, a najbardziej wymagającą aktywnością fizyczną, na jaką było mnie stać, było machanie łyżką” – mówi mi delektująca się zimnym piwem dziewczyna na moment po przekroczeniu mety. Takich właśnie historii „biega” na Runmageddonach naprawdę cała masa. Z eventu na event powiększa się liczba debiutantów. Czasem ich ilość niemalże zrównuje się z ilością startujących w imprezie po raz kolejny. Polacy mają coraz większą potrzebę sprawdzenia się, przełamywania granic swoich możliwości, a przede wszystkim dokonywania zmian w swoim życiu, którym Runmageddon sprzyja jak żadna inna impreza. Historie, które słyszę i czytam na Facebooku, są tego dowodem
DLA NAJWYTRWALSZYCH UCZESTNIKÓW BIEGU Z CYKLU RUNMAGEDDON, MARKA TAG HEUER UFUNDOWAŁA WYJĄTKOWĄ NAGRODĘ - ZEGARKI AQUARACER
– wydarzenia sygnowane marką Runmageddonu nie tylko pomagają zrzucić kilka zbędnych kilogramów. Runmageddon w wielu przypadkach zmienia dotychczasowe spojrzenie na nasze życie. Na trasie daje mocny zastrzyk adrenaliny, a po jej ukończeniu kopa do dalszego działania. Zrobiłeś to raz? Zrobisz kolejny. Dałeś za wygraną przy wspinaniu się na linie? Pokonasz ją następnym razem, kiedy opanujesz technikę na treningu. Poczułeś się słabo w połowie trasy? Przyjrzysz się swojej diecie, by na kolejnym Runmageddonie być pełnym sił. Jeszcze mniej widoczne, ale obecne są zmiany charakteru – mierząc się z codziennymi problemami, nie poddajesz się już tak szybko. Wszystkie te idee oddaje hasło Oficjalnego Partnera Timingowego Runmageddonu marki TAG Heuer #DontCrackUnderPressure. Runmageddon zaostrza apetyt na więcej i uczy czerpać z życia garściami. I co ważne, otwiera nas na ludzi. Bo jeżeli wydaje ci się, że bieg z przeszkodami pokonasz indywidualnie, nie bacząc na innych, to jesteś w błędzie! To właśnie osławiona już współpraca pomiędzy kompletnie nieznanymi sobie uczestnikami, tworzy niepowtarzalny klimat, który sprawia, że chce się tu wracać. Aspekt ludzki, stworzony nie przez marketingowe zabiegi, ale samych biegaczy przyciąga do „runmageddonowej rodziny” i sprawia, że coraz liczniejsze grono Polaków chce do niej dołączyć.. ⚫
Referencja: CAY1110.FT6041 Mechanizm: Kwarcowy chronograf Średnica koperty: 43 MM Materiał koperty: stal szlachetna Wodoszczlnosć: 300M Szkło: szafirowe - odporne na zarysowania Cena: 8 180 zł
Referencja: WAY131C.BA0913 Mechanizm: kwarcowy Średnica koperty: 35 MM Materiał koperty: stal szlachetna, ceramika Wodoszczlnosć: 300M Szkło: szafirowe - odporne na zarysowania Kamienie szlachetne: 11 diamentów 0,10 ct Cena: 7 950 zł
73
Rozwój osobisty
T E K S T: G R Z E G O R Z A L B R E C H T
Grzegorz (Greg) Albrecht (grzegorzalbrecht.com) – eksperymentuje z nowymi strategiami działania w życiu i biznesie, a następnie zachęca innych do ich spróbowania. Wierzy, że dzięki rozwojowi osobistemu można podnosić jakość życia. Dużo czasu inwestuje w podróże, sport i własny rozwój. To ciekawy świata przedsiębiorca, strateg biznesu i mówca z 15-letnim doświadczeniem we wprowadzaniu produktów na rynek. Jako certyfikowany coach ICC i doświadczony praktyk biznesu pomaga właścicielom firm i zarządom podejmować właściwe decyzje. Prowadzi w Warszawie butik strategiczny Albrecht & Partners.
G R Z E G O R Z A L B R E C H T. C O M
CO MOŻESZ ZYSKAĆ JAKO LIDER, CZĘŚCIEJ PODRÓŻUJĄC
74
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
S
potykam wielu ciężko pracujących liderów, którzy rzadko podróżują „bez powodu”. Jak gdyby podróżowanie bez konkretnego biznesowego celu było luksusem, na jaki jeszcze nie zapracowali. Wydają się postrzegać to jako stratę czasu na drodze do osiągnięcia wielkich rzeczy. Wierzę, że zostawianie odpoczynku i podróży na później może ograniczać motywację, tempo rozwoju i skuteczność liderów. Zapewne jestem skrajnie nieobiektywny. Przez ostatnie 10 lat inwestowałem mnóstwo w podróże, dzięki czemu zwiedziłem ponad 60 krajów na wszystkich kontynentach. Uświadomiwszy sobie ten fakt, postanowiłem się zagłębić w poszukiwanie uzasadnienia. Zrozumieć, dlaczego i podzielić się doświadczeniami.
czasu, rozwiązując niewłaściwe zadania? Czy naprawdę wiesz, co pochłania 50, 70 lub więcej godzin z twojego tygodnia? Kiedy podróżuję, daję sobie prawo do znudzenia i bycia leniwym. W tych warunkach, w pustych przestrzeniach nieukierunkowanego myślenia, pojawiają się naprawdę istotne odpowiedzi na niezadane dotąd pytania i inspirujące pomysły, dzięki którym mogę poprawić swój kurs. Któregoś razu zrozumiałem na przykład, że ciągłe uczucie niepokoju związane z niezałatwionymi zadaniami nie ma żadnej konstruktywnej wartości. Zostaliśmy wyposażeni w uczucie lęku, aby dawało nam sygnał do podjęcia działania w krytycznych momentach. Jako stałe drążące uczucie nie ma zatem żadnej wartości, gdyż odbiera energię, a nie pomaga w podjęciu decyzji. Poczułem ulgę przez samo dojście do takiego wniosku.
PIĘĆ WA R TO Ś CI P O D RÓŻOWA NI A
Badanie rynku, budowanie sieci kontaktów to oczywiste i mierzalne powody do wyjazdów. Poniżej skupiam się na wartościach trudnych do obiektywnej oceny. To korzyści, których doświadczam. Dzięki nim jestem bardziej szczęśliwy, produktywny i chętny do wspierania innych. 1. Szersza perspektywa – często mamy skłonność do przebywania na co dzień w towarzystwie osób podobnych do nas. To może prowadzić do zbudowania nierzeczywistego obrazu świata jako całości. Czasem dopadają nas tzw. „problemy pierwszego świata”. Traktujemy jako cel i wartość swojego istnienia liczbę zer na koncie czy markę samochodu. Przez to możemy się stawać mniej wrażliwi na problemy innych oraz mniej zadowoleni z jakości swojego życia. Podróżując, obserwuję z zaciekawieniem – na ulicach, w hostelach czy lokalnych barach – sytuacje, w których dwie osoby patrzące na jedno i to samo zdarzenie, widzą ją skrajnie odmiennie przez swoje mapy świata. To rzuca nowe światło na własne wyzwania i priorytety. Dzięki kontaktom z obcymi ludźmi znacząco zmniejszyłem swoje zainteresowanie posiadaniem przedmiotów i czerpię więcej radości z pozbywania się ich. Spotkania z ludźmi i ich wyzwaniami przeniosło ciężar mojej motywacji w biznesie z zarabiania pieniędzy na budowanie pozytywnego wpływu na rzeczywistość i czerpania radości z każdego działania. 2. Przestrzeń na twórcze myślenie – czy zdarza ci się żyć każdego dnia pod presją zadań, które wyznaczasz sobie lub przyjmujesz od innych? Jak pokazują moje doświadczenia, życie skupione na odhaczaniu spraw do załatwienia niewątpliwie wzmacnia zdolność do szybkiego podejmowania decyzji, ale często zawęża perspektywę problemów. Innymi słowy, zajmujesz się bardzo skutecznie rozwiązywaniem problemów, ale nie wiesz, czy są one naprawdę ważne. Może spędzasz dużo
3. Praktyczne inspiracje – przyglądanie się temu, jak i co jedzą mieszkańcy Japonii, słuchanie ryku majestatycznych wodospadów Iguazú czy oglądanie piorunów uderzających w oddali w taflę Jeziora Wiktoria – to doświadczenia, które poszerzają bibliotekę wiedzy o świecie. W nieoczekiwanych miejscach dostrzegłem schematy i pomysły, które wykorzystałem później w praktyce w swojej pracy. Czytanie książek w trakcie podróży „na spokojnie” – z odpowiednią ilością czasu na przemyślenia i podkreślanie ciekawych obserwacji (przykłady inspirujących książek wyjazdowych to „4-godzinny tydzień pracy” Tima Ferrissa czy „The Code of An Extraordinary Mind” autorstwa Vishena Lakhiani) – stanowi dla mnie wartość samą w sobie. Obserwuję podobieństwa i różnice w stosunku do rzeczy, które już znam. Dzięki temu znajduję nowe sposoby działania, które mogę przetestować po powrocie do domu. Zasady obsługi klienta podpatrzone w restauracjach w USA to właśnie przykład inspiracji, którą wykorzystałem wielokrotnie w pracy z klientami w Polsce. 4. Oswajanie ryzyka – próbowanie nietypowych sportów, jak na przykład nurkowanie, to dobra okazja na wyjście ze strefy komfortu. Jedzenie potraw z ulicznego straganu, słuchanie odgłosów dzikich zwierząt w trakcie nocy spędzanej w namiocie na środku sawanny, szukanie drogi w Chinach bez mapy, gdy nikt nie mówi po angielsku. Wierzę, że to sposób dla przedsiębiorców na wzmacnianie odporności na nieznane sytuacje i nieprzewidziane trudności. Kiedy po powrocie do pracy zorientujesz się, że nie warto dalej prowadzić ukochanego projektu, łatwiej przyjdzie ci jego zakończenie. 5. Ciekawość innych – podróże to fantastyczna okazja do bycia z innymi ludźmi. W rzeczywistości, nie w mediach społecznościowych. W jednym samochodzie, hostelu,
75
Rozwój osobisty
restauracji. Zapoznawanie się z różnicami kulturowymi i akceptowanie faktu, że szeroki uśmiech może oznaczać zupełnie co innego w Chinach i Stanach Zjednoczonych. Szansa na to, by nie dawać się obrazić, a starać się zrozumieć. Spacerować po górskich szlakach, rozmawiając o wartościach. Rozwijać empatię. Uwielbiam podróżować z bliskimi, bo w tych momentach poświęcam im najwięcej nieprzerwanej uwagi – wspaniale jest doświadczać tych chwil wspólnie. Bycie z innymi pomaga zrozumieć, w jaki sposób podejmują decyzje i co jest dla nich ważne. Rozumienie tych aspektów rozumowania pomaga mi w procesie projektowania strategii biznesu. KIL K A DOBRYCH P OWODÓW, BY W Y RUSZ YĆ W TRASĘ
Być może czujesz, że warto kupić bilet i ruszyć w trasę, ale poszukujesz pomysłu, co zrobić, by na moment zmienić otoczenie. Trzymam w szufladzie listę miejsc, które chciałbym odwiedzić. Zerkam na nią, gdy pojawia się pomysł wyjazdu. Jeśli znam już miejsce, to szukam dobrego pomysłu na wyjazd. W ubiegłym roku wykorzystałem sześć koncepcji. Każda z nich sprawiła mi wielką przyjemność i wzbogaciła o nowe doświadczenia. Oto dobre powody, by wybrać się w podróż:
76
1. R ozwój hobby (na przykład bieg maratoński w innym mieście czy wyjazd na nurkowanie ze znajomymi). 2. S pędzanie czasu z przyjaciółmi (na przykład weekend w nieznanym mieście lub podróż samochodem nieznanymi szlakami). 3. Cieszenie się czasem z rodzicami (wspólne zwiedzanie miasta). 4. Wyjazd z najbliższymi (z okazji rocznicy lub bez żadnego powodu). 5. Poznawanie nowych rynków i budowanie relacji (udział w zagranicznej konferencji). 6. Rozwój osobisty (wyjazd na międzynarodowy program rozwojowy – świetnym przykładem jest Swedish Institute Management Programme, który ukończyłem i polecam). KO L E J N Y K RO K
Gotów do wyjazdu? Jeśli nadal się wahasz, pomyśl, na co czekasz i co cię ogranicza. Nadal wątpisz? Polecam „Vagabonding” Rolfa Pottsa – książkę, która sprawiła, że pokochałem podróże jeszcze bardziej. Życzę wspaniałych podróży i nabrania dystansu do codziennych nawyków! ⚫
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
Próbowanie nietypowych sportów, jak na przykład nurkowanie, to dobra okazja na wyjście ze strefy komfortu
Prawo i finanse Michał Żołubak – adwokat, prowadzi własną praktykę w zakresie obsługi fuzji i przejęć, Private Equity / Venture Capital oraz prawa nieruchomości.
T E K S T: M I C H A Ł Ż O Ł U B A K
PROSTA SPÓŁKA AKCYJNA SEKTOR MŁODYCH I INNOWACYJNYCH FIRM (STARTUPÓW) OD DŁUŻSZEGO JUŻ CZASU ODNOTOWUJE W POLSCE DYNAMICZNY ROZWÓJ. Zgodnie z raportem „Polskie Startupy 2016”, przygotowanym przez fundację Startup Poland, liczba polskich młodych firm przekroczyła już 2600.
NOWY PROJEKT RZĄDOWY — PSA
Wszystko na to wskazuje, że potencjał i rosnący wpływ startupów na polską gospodarkę został także zauważony przez Ministerstwo Rozwoju. Jednym z pomysłów na rozwój młodych innowacyjnych firm jest projekt wprowadzenia do polskiego systemu prawnego nowej spółki kapitałowej – prostej spółki akcyjnej (PSA). Zgodnie z przyszłymi regulacjami PSA udogodnienia dotyczą niskiego poziomu kapitału zakładowego już na etapie tworzenia spółki. Rozważane jest bowiem obniżenie minimalnej wysokości kapitału zakładowego do 1 zł (obecnie dla spółki akcyjnej minimum 100 000 zł), jak również wprowadzenie obok kapitału zakładowego odrębnego kapitału o elastycznej strukturze, w którym
78
Prostą spółkę akcyjną będzie można zarejestrować w ciągu 24 godzin, zarówno przy użyciu formularza elektronicznego, jak i metodą tradycyjną
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
akcje mogłyby być obejmowane za m.in. wkład niepieniężny lub za pracę. Obecne regulacje nie pozwalają na wnoszenie do spółek kapitałowych praw niezbywalnych lub świadczenia pracy bądź usług. W I Ę C E J U Ł AT W I E Ń D L A N O W Y C H PRZEDSIĘBIORCÓW
Kolejne ułatwienie dotyczy wpisu PSA do rejestru przedsiębiorców. Prostą spółkę akcyjną będzie można zarejestrować w ciągu 24 godzin, zarówno przy użyciu formularza elektronicznego, jak i metodą tradycyjną. Obecnie elektroniczny sposób rejestracji przewidziany jest tylko dla spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przy wykorzystaniu standardowego wzorca umowy.
FOT. UNSPLASH
CZY PRZYCZYNI SIĘ DO ROZWOJU POLSKIEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI?
Istotną innowacją jest też rozważane umożliwienie dematerializacji akcji poza reżimem prawnym przewidzianym dla spółek publicznych (notowanych na giełdzie). Jednakże akcje te nie mogłyby być dopuszczone do obrotu na giełdzie. Założenia regulacji PSA przewidują również możliwość zapisania w statucie różnego rodzaju i typów uprzywilejowania oraz ograniczenia zbywalności akcji oferowanych w pakietach. Wartym odnotowania ułatwieniem ma być przeniesienie relacji inwestorskich na poziom ustawy, a dzięki temu zapewnienie założycielom większego wpływu na ich treść. Wydaje się, że ideą założeń PSA jest przeniesienie na poziom przepisów ustawy pewnych regulacji
na linii inwestor – startup. Obecnie kwestie te regulują zazwyczaj dość rozbudowane umowy inwestycyjne (ang. Investment Agreements). Umowy tego typu określają nie tylko sam poziom zaangażowania finansowego inwestora w startup, ale też przykładowo przywileje inwestora związane z samą inwestycją, sposób podejmowania decyzji i podział obowiązków w ramach startupu, klauzule regulujące pat decyzyjny (tzw. klauzula shoot-out), prawo pociągnięcia (tzw. klauzula drag-along), prawo przyłączenia (tzw. klauzula tag-along), ale też zasady wyjścia inwestora z inwestycji (np. klauzula liquidation preference). O ile z punktu widzenia startupu regulacja ustawowa wspomnianych zagadnień wydaje się pożądana, o tyle zbyt sztywne rozwiązania mogą zniechęcić
Istotną innowacją jest też rozważane umożliwienie dematerializacji akcji poza reżimem prawnym przewidzianym dla spółek publicznych (notowanych na giełdzie)
79
FOT. PIXABAY
Prawo i finanse
inwestorów do zaangażowania się w przedsięwzięcia działające w formie PSA. CZ Y ZN I K N I E R A DA N A DZO R CZ A?
Istotnym novum jest także proponowana elastyczność założycieli w kształtowaniu organów prostej spółki akcyjnej. Rozważane jest zniesienie obowiązku powołania rady nadzorczej, obecnie obligatoryjnej w spółkach akcyjnych. Założyciele PSA mają mieć możliwość powołania jednego organu „administracyjnego” spółki – Rady Dyrektorów, w której zasiadaliby dyrektorzy wykonawczy – menedżerowie i niezależni dyrektorzy zarządzający. Z uwagi na brak szczegółów trudno jednoznacznie stwierdzić, czy powyższe rozwiązanie to jedynie zmiana nomenklatury, czy wprowadzi to ze sobą jakieś szczególne zasady reprezentacji PSA. Założenia regulacji PSA przewidują wprowadzenie możliwie szybkiej likwidacji prostej spółki akcyjnej w razie niepowodzenia przedsięwzięcia. Wprowadzenie sprawnych mechanizmów likwidacyjnych wydaje się pożądane nie tylko dla prostej spółki akcyjnej, lecz również dla obecnie funkcjonujących spółek kapitałowych. Mając jednak na uwadze niski poziom kapitału zakładowego (1 zł) oraz szybką procedurę likwidacyjną PSA, nie należy zapominać o interesie jej wierzycieli.
80
W przeciwnym wypadku prosta spółka akcyjna może napotykać bardzo poważne problemy związane nie tylko z zewnętrznym finansowaniem, lecz również z bieżącą działalnością operacyjną. WSTĘPNA OCENA POMYSŁU JEST P O Z Y T Y W N A , P Y TA N I E — C O D A L E J ?
W oczekiwaniu na konkretny projekt ustawy wprowadzający PSA proponowane założenia do projektu regulacji prostej spółki akcyjnej należy ogólnie ocenić pozytywnie. Każde bowiem rozwiązania dostosowujące obowiązujące prawo do najnowszych sposobów prowadzenia biznesu i wprowadzające elastyczność zasługuje na entuzjastyczne przyjęcie. Część proponowanych uregulowań wzorowana jest na francuskiej prostej spółce akcyjnej (SAS – Société par actions simplifiée), cieszącej się dość dużą popularnością we Francji. Z drugiej jednak strony pewne propozycje dotyczące PSA, a już istniejące, jak np. rejestracja spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przez Internet, okazały się raczej nieefektywne. Pewne obawy wzbudza również pamięć o fiasku wprowadzenia do systemu prawnego spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z kapitałem zakładowym na poziomie 1 zł z modelem udziałów beznominałowych. Czas pokaże, czy projekt ustawy wprowadzającej PSA w pełni odzwierciedli powyżej opisane słuszne założenia. ⚫
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
Założenia regulacji PSA przewidują wprowadzenie możliwie szybkiej likwidacji prostej spółki akcyjnej w razie niepowodzenia przedsięwzięcia
Rozwój osobisty Paweł Tkaczyk – zarabia na życie opowiadaniem historii. Jest strategiem, właścicielem agencji MIDEA, autorem dwóch bestsellerowych książek i mówcą publicznym.
T E K S T: P A W E Ł T K A C Z Y K W W W. PAW E LT K A C Z Y K . C O M
11KROKÓW DO ZBUDOWANIA SILNEJ MARKI OSOBISTEJ CZĘŚĆ II NA ŁAMACH POPRZEDNIEGO WYDANIA PRZEDSTAWILIŚMY PIERWSZĄ CZĘŚĆ SERII OPRACOWANĄ PRZEZ PAWŁA TKACZYKA, KTÓRA ZAWIERA 6 Z 11 PUNKTÓW. Postanowiliśmy podzielić serię na dwie części, ponieważ przyswojenie i wdrożenie wymienionych zadań może zająć trochę czasu. W tym numerze przedstawiamy drugą część i kolejne 5 punktów na drodze do zbudowania silnej marki osobistej. Miłej lektury!
82
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
S
ilna marka osobista może ci pomóc w znalezieniu wymarzonej pracy, jest świetną przewagą w negocjacjach z klientami, jeśli jesteś freelancerem, a także tworzy twój wizerunek eksperta. Jej budowanie to proces, który powinien mieć jednak solidne podstawy. Oto kolejne kroki, które mogą ci pomóc. 7. U Z U P E Ł N I J P R O F I L E S P O Ł E C Z N O Ś C I O W E
Marka musi być spójna. Oznacza to, że powinna mówić to samo w każdym punkcie, w którym ludzie się z nią stykają. W przypadku marki osobistej oznacza to spójność kanałów social media. Wpisz swoje nazwisko w Google. Co wyskakuje na pierwszej stronie? Jeśli to linki związane z tobą, zadbaj o to, by w każdym był twój elevator pitch albo high concept pitch. Jeśli po wpisaniu twojego nazwiska w Google pojawiają się rzeczy niezwiązane z tobą, pomyśl: z jakim słowem kluczowym możesz powiązać swoją markę? „Paweł Tkaczyk Wrocław” albo „Paweł Tkaczyk storytelling” w moim przypadku. 8 . Z A C Z N I J „ S O C I A L L I S T E N I N G ”,
Dołącz do tematycznych grup na LinkedIn, Quora, Reddit – czytaj dyskusje, rozpoznawaj ważnych ludzi i… odezwij się, kiedy znasz odpowiedź na postawione pytanie. Zacznij obserwować (na Twitterze, Instagramie czy LinkedIn) ludzi, którzy mają coś do powiedzenia w temacie, w którym zamierzasz zaistnieć. Prędzej czy później zdarzy się okazja do dyskusji z nimi. Zapoznaj się z narzędziami do „automatycznego słuchania”, takimi jak Google Alerts (darmowe) czy Brand24 (płatne, lepsze). Ustaw powiadomienia na interesujące cię słowa kluczowe. 9. W Y B I E R Z W A L K Ę — ROZPOCZNIJ DYSKUS JĘ
Silna marka osobista to ktoś, kto ma wyraziste poglądy na dany temat. Tak samo jest w twoim przypadku. Wiesz już, o czym dyskutuje się w twojej branży. Teraz wybierz jedną ze stron i… przyłącz się z pasją. Napisz odpowiedź na forum, w której opowiadasz się po jednej ze stron sporu. Odrób zadanie domowe, zbierz dane, włóż w to pracę. Twój artykuł będzie stawiany jako wzór dla „twojej” strony w sporze. Dyskutuj merytorycznie z ludźmi, będziesz zauważony i doceniony. Powtarzaj to regularnie w różnych miejscach, z różnymi ludźmi.
O D P O W I A D A J N A P Y TA N I A
Kiedy wchodzisz na imprezę, na której nikogo nie znasz, nie stajesz pośrodku i nie krzyczysz, jaki jesteś świetny (mam nadzieję). Dobrą strategią jest pokręcić się, posłuchać, o czym ludzie mówią i w odpowiednim momencie dołączyć do rozmowy. Tak samo w przypadku marki osobistej.
10. OPRACUJ ANEGDOT Y I „BRAND STORY”
Ekspert to ktoś, kto nie tylko zna się na swoim kawałku rynku, ale także potrafi o tym świetnie opowiadać. Zbieraj ciekawe przypadki z rynku. Zapisuj je, potem naucz się o nich opowiadać w sposób zajmujący. Ubierz w opowieść także to „jak znalazłeś się w tym miejscu”
83
Rozwój osobisty
– ludzie wolą ekspertów, którzy nie są przypadkowi, ale doprowadził ich tutaj ciąg wydarzeń. Jak szef kuchni, który mówi: „od małego lubiłem gotować, w piaskownicy gotowałem dżdżownice i zmuszałem rodziców, żeby jedli ze smakiem”. Naucz się o tym opowiadać. 11. OPOWIEDZ SWOJĄ HISTORIĘ
Możesz mieć świetną opowieść, ale jeśli nikt jej nie usłyszy, mogłaby nie istnieć. Wyjdź zatem i podziel się nią z innymi. Znajdź lokalne konferencje, spotkania twojej branży. Zgłoś się na ochotnika do opowiedzenia historii. Efekty oceniaj po ilości ludzi, którzy po wszystkim chcą z tobą rozmawiać i nawiązać współpracę. Tak działa Michał Sadowski z Brand24. Pozwoliło mu to na wybudowanie marki osobistej oraz znalezienie klientów i ambasadorów na lokalnym rynku.
84
Zapłać za przedstawienie opowieści odpowiednim ludziom. Jeśli masz szczególnie ciekawy artykuł, który powinni zobaczyć ważni ludzie w twojej branży, nie wahaj się czasem użyć płatnej reklamy. UWAGA: to ma być naprawdę wyjątkowa sytuacja, nie czyń z tego reguły. Pozwól innym opowiedzieć o tobie: pokaż swoje umiejętności, pomagając komuś. Rozejrzyj się po lokalnych szkołach, organizacjach pożytku publicznego – na pewno chętnie skorzystają z twoich umiejętności. Nie mają pieniędzy na profesjonalne usługi, ale chętnie opowiedzą o tym, co zrobiłeś dobrze. Niektóre z elementów wymienionych powyżej wystarczy zrobić raz, a dobrze (z naciskiem na „dobrze”). Z innych musisz uczynić powtarzalny proces. Ale efekty pojawią się szybciej, niż się spodziewasz. Powodzenia! ⚫
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
Pozwól innym opowiedzieć o tobie: pokaż swoje umiejętności, pomagając komuś
Inspirujące osobistości
5 OSÓB,
KTÓRE TWORZĄ ŚWIAT PRZYSZŁOŚCI
T E K S T: S Y L W I A Z A B Ł O C K A , S P E C J A L I S T K A D O S P R A W M A R K E T I N G U W A P O L L O G I C
JAK BĘDZIE WYGLĄDAŁ ŚWIAT ZA 5, 10, 20 LAT? W dobie błyskawicznego rozwoju technologicznego wielu z nas zadaje sobie to pytanie. Gdzie szukać wskazówek, co może kształtować naszą przyszłość? Kto kryje się za najbardziej nowatorskimi ideami? Niektórzy uznają ich za geniuszy, inni za szaleńców. Wszystkich cechuje jednak niesamowita wyobraźnia i nietypowe spojrzenie na rzeczywistość. Kim są osoby, które tworzą świat przyszłości?
R AY K U R Z W E I L
Postać inspirowaną jego dokonaniami i biografią grał sam Johnny Depp. „Transcendencja” nie otrzymała najlepszych recenzji, ale można ją polecić osobom zainteresowanym teoriami Raya Kurzweila. Ten futurolog-idealista to twórca jednej z koncepcji technologicznej osobliwości. Według niego jest to moment w rozwoju technologii, w którym powstaną sztuczne inteligencje przewyższające ludzkie. Naukowiec przewiduje, że nastąpi to mniej więcej w roku 2045. Poza wyjątkowo trafnym w większości przypadków przewidywaniem przyszłości, sam również ją tworzy. Naukowiec ma na swoim koncie ponad 100 patentów. W roku 2009 założył wydział futurologii na Singularity University w Dolinie Krzemowej.
R AY K U R Z W E I L 86
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
ELON MUSK
Jego nazwisko jest na ustach wszystkich pasjonatów technologii (i nie tylko) nie bez powodu. Supergwiazda i wizjoner Elon Musk ma na swoim koncie stworzenie Tesli – najbardziej upowszechnionej marki samochodów elektrycznych. Jest to jednak tylko wierzchołek góry lodowej jego dokonań. SpaceX to firma Muska zajmująca się wynalazkami związanymi z przemysłem kosmicznym. Jej dalekosiężny plan? Wysłanie załogowej misji na Marsa. Krótkotrwały? Przedsiębiorca ogłosił ostatnio, że w 50. rocznicę misji Apollo dwóch kosmicznych turystów będzie mogło odbyć podróż dookoła Księżyca.
E LO N M U S K J O N AT H A N R O S S I T E R
Największym sukcesem Jonathana Rossitera jest stworzenie firmy Rowbot. W jej ramach powstało kilka wynalazków, których główną ideą jest ekologia. Należą do nich roboty produkujące elektryczność z zanieczyszczonych alg. Jest to rewolucyjny pomysł, biorąc pod uwagę niszczący wpływ człowieka na stan mórz i oceanów. Możliwe, że tego typu wynalazki pozwolą chociażby w minimalnym stopniu cofnąć szkody środowiska wyrządzane przez człowieka. Dają nadzieję na lepszą przyszłość dla przyszłych pokoleń.
J O N AT H A N R O S S I T E R 87
Inspirujące osobistości
AUBREY DE GREY
Starzenie jako choroba? Brytyjski naukowiec Aubrey de Grey przyjął tę tezę za punkt wyjścia w swoich badaniach. Uważa, że każdy proces zachodzący w organizmie może być kontrolowany. Jednym z nich jest obumieranie. Badacz widzi duży potencjał w wykorzystaniu komórek macierzystych czy terapii genowej do zahamowania tych procesów. De Grey jest głęboko przekonany, że ludzkość jest w stanie osiągnąć dzięki temu nieśmiertelność. Dlatego też ufundował Methuselah Mouse Prize – cykliczną nagrodę za wyhodowanie najdłużej żyjącej myszy.
AU B R E Y D E G R E Y NICK BOSTROM
Kognitywistyka to trudne słowo, które każdy miłośnik trendów technologicznych powinien zapamiętać. Jest to nauka zajmująca się obserwacją i analizowaniem działania ludzkiego umysłu. Bierze pod uwagę całe spektrum czynników, takich jak uwarunkowania biologiczne, psychologiczne czy wpływ języka na sposób myślenia. Czemu jest to tak istotna dziedzina? Bo wiąże się bezpośrednio ze sztuczną inteligencją. Nick Bostrom to twórca teorii superinteligencji, czyli potencjalnego tworu, który przewyższy intelektualnie każdego żyjącego człowieka we wszystkich możliwych aspektach. Za przykład może posłużyć bardzo zaawansowana technologia SI. Ten szwedzki badacz jest także kierownikiem Future of Humanity Institute na Uniwersytecie Oksfordzkim. Do obszarów jego pracy naukowej można zaliczyć również tematykę związaną z klonowaniem i nanotechnologią.
NICK BOSTROM 88
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
Biznes po rosyjsku Jana Nowakowska – doktor nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa rosyjskiego. Pasjonuje ją Rosja i państwa postradzieckie zarówno pod kątem kultury, historii, religii jak i polityki. Rosja wciąż pozostaje dla niej zagadką, którą uwielbia zgłębiać i nieustannie o niej opowiadać.
T E K S T: J A N A N O W A K O W S K A
OLIGARCHIA MADE BY RUSSIANS
ZJAWISKO OLIGARCHII SIĘGA W SWOJEJ ETYMOLOGII JESZCZE DO TRADYCJI STAROŻYTNEJ. Dla starożytnych Greków była ona formą kierowania państwem, w którym „lejce” trzymała grupa bogaczy. Owymi bogaczami mieli być skorumpowani urzędnicy, wpływowi generałowie i wszyscy ci, którzy zbili fortunę wątpliwymi metodami. Arystoteles widział w oligarchii krzywe zwierciadło arystokracji – jako najlepszej formy rządu.
90
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
OLIGARCHIA, CZYLI CO?
Kolejni mędrcy, politolodzy, ekonomiści, a także zwykli obywatele w przeważającym stopniu podzielali zdanie greckiego filozofa, widząc w oligarchii przede wszystkim zjawisko negatywne. Dlatego właśnie taki obraz oligarchy funkcjonuje również we współczesnej świadomości. Jednocześnie dziś jawi się on jako smaczny matrymonialny kąsek, który może się stać trampoliną do świata elit, życia na wysokim poziomie czy kariery. Współczesny świat zna wiele gwiazd modelingu, mody, kina, dziennikarstwa czy literatury, które rozbłysły pod wpływem finansów „sponsorów”. Na czym zatem polega fenomen oligarchy, z jednej strony budzący w ludziach zazdrość i chęć bycia w jego otoczeniu, a z drugiej niechęć i krytykę?
91
Biznes po rosyjsku
OLIGARCHIA MADE BY RUSSIANS
N AT U R A O L I G A R C H I I
Różnica między oligarchą a po prostu bogatym człowiekiem – jak twierdzi Claes Ericson, autor książki „Oligarchowie. Pieniądze i władza w kapitalistycznej Rosji” – tkwi w tym, że oligarcha dąży do zdobycia wpływu na władzę. Bycie bogatym nie jest niczym złym, tak samo jak posiadanie władzy i wpływów. Jak mówią Rosjanie: „Lepiej być bogatym i zdrowym niż biednym i chorym”. Z drugiej strony, bogactwo staje się złem, gdy dążenie do posiadania zaczyna pożerać duszę człowieka, degradując nie tylko jego charakter, ale również świat wokół. A jak wiadomo, im większe wpływy, tym większa odpowiedzialność i większa siła rażenia… Ogromny kapitał potrafi mieć magiczny wpływ na świadomość jego właściciela, przekształcając przy tym jego osobowość. Jeżeli wszystkie myśli człowieka zaczynają się koncentrować na bogactwie, to po pierwsze, w jego życie wkrada się lęk przed utratą pieniędzy i władzy, a po drugie, zostaje opętany myślami o nieustannym pomnażaniu majątku oraz kontroli sytuacji. Pogrążając się w tych myślach, może się stawać stopniowo nienasycony, samolubny, apodyktyczny i okrutny. Logika nienasycenia wkrótce prowadzi do tego, że człowiek dąży do posiadania coraz większych wpływów i władzy. Stąd niektórzy zaczynają sięgać po dobra skarbu państwa, doprowadzając do przepływu kapitału do pry-
92
Ogromny kapitał potrafi mieć magiczny wpływ na świadomość jego właściciela, przekształcając przy tym jego osobowość
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
watnych kieszeni. Aby to zrobić, trzeba „się przyjaźnić” z urzędnikami (czyli aktywizować system korupcyjny). Jak mówi Aliszer Usmanow (jeden z najbogatszych Rosjan) w wywiadzie dla „Forbesa”, odpowiadając na pytanie: „jak udaje mu się kupić nawet te aktywa, które się nie sprzedają?”, aby coś kupić, trzeba dać człowiekowi tyle, żeby mógł to wygodnie wziąć. Dodatkowo, aby nie drażnić inspektorów, trzeba budować „przyjaźnie” (poprzez łapówki) – także z organami ścigania. Przy łamaniu prawa w trakcie prywatyzacji konieczne jest zapewnienie lojalności sądów w taki sam sposób. A jeszcze lepiej, gdy parlament uchwala ustawy zgodnie z twoimi interesami. Tak najczęściej buduje się „przyjaźń” z prawodawcami. Ponadto potrzebny jest „swój” bank do bezpiecznego wycofania kapitału za granicę, aby „pieniądz robił pieniądz”. Wskazane jest również, aby kupić media, co pomaga tworzyć właściwą opinię o sobie. Tutaj wreszcie oligarcha, który ma ogromny wpływ polityczny i gospodarczy, ostatecznie się kształtuje. Jego biznes koncentruje się na maksymalnym zaangażowaniu zasobów i możliwości państwa. Na tym etapie może sam wejść w struktury władzy państwa lub kupić ludzi na odpowiednich stanowiskach. Tym samym torem podąża reszta oligarchów oraz podporządkowane im grupy (już jako grupa trzymająca władzę) i stopniowo tworzy oligarchiczny system rządzenia krajem. A „kole-
I
I
JAKOSC I PRECYZJA DOTARCIA W REKLAMIE OUTDOOR NA TERENIE I
CALEGO KRAJU
WWW.ALLPROMOTE.PL
Biznes po rosyjsku
OLIGARCHIA MADE BY RUSSIANS
siostwo” między oligarchami otrzymuje piękną nazwę – „porozumienie elit”. Oligarchowie w walce o zasoby i władzę mogą walczyć między sobą, lecz nigdy z samym reżimem oligarchicznym. Z przyczyn zrozumiałych. Warto zaznaczyć, że taki system ma cechy podobne do struktur mafijnych, dzielących państwo na swoje strefy wpływów, lecz w ideale dąży on do maksymalnej niezależność od państwa. Stopniowo zwiększająca się siła oligarchów jest równoważna z degeneracją państwa jako takiego. O L I G A R C H I C Z N Y H I G H L I F E W R O S J I L AT 9 0 .
Zdaniem wielu politologów i publicystów system oligarchiczny rozkwitł w Rosji szczególnie w latach 90. Claes Ericson w swojej książce twierdzi, iż więzi między oligarchami i władzą w tych czasach były niezwykle rozległe i potężne. Oligarchowie, nieustannie powiększający
94
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
swój kapitał, mieli pod kontrolą niemal połowę rosyjskiej gospodarki, podczas gdy budżet świecił pustkami. Borys Jelcyn miał świadomość, że jest całkowicie zależny od pieniędzy oligarchów. U schyłku lat 90. rządził w zasadzie z pozycji marionetki, kontrolowanej przez tzw. Rodzinę – najbliższe otoczenie prezydenta. Zarówno mieszkańcy Rosji, jak i badacze tego okresu są pewni, że cała ta zależność zniknęła w momencie, gdy władzę objął Władimir Putin. Nowy prezydent w sposób dobitny poinformował oligarchów o obowiązku bezwzględnego przestrzegania prawa i wytyczył wyraźne granice ich wpływu na politykę. Aby w pełni uzmysłowić ów stan rzeczy, swoje ostrzeżenie poparł konkretnymi przykładami. Ci, którzy byli najbardziej zainteresowani władzą polityczną, zostali oskarżeni o przestępstwa gospodarcze i wtrąceni do więzienia, tak jak Michaił
Władimir Putin w sposób dobitny poinformował oligarchów o obowiązku bezwzględnego przestrzegania prawa i wytyczył wyraźne granice ich wpływu na politykę
Twierdzi się, iż bezczelność i arogancję Chodorkowskiego zatrzymał dopiero Putin, oskarżając o wyprowadzanie za granicę państwowych pieniędzy, w wysokości kilku miliardów dolarów.
Chodorkowski. Chodorkowski – współwłaściciel Jukosu otwarcie sprzeciwiający się polityce Putina, w mniemaniu niektórych stał się ofiarą zmian wprowadzonych przez nowego prezydenta. Jednocześnie sąd nie miał problemu z udowodnieniem mu faktycznych malwersacji. Zdaniem Ericsona właściciel Jukosu jako jeden z pierwszych Rosjan uświadomił sobie, jakie możliwości tkwią w prywatyzacji czekowej i kredytów dla państwa pod zastaw akcji. Nie bez powodu zatem nazwano go „baronem rabusiem”. Przy czym Chodorkowski działał tak samo w sferze bezprawia jak inni oligarchowie. Różniło go jedynie to, że przy zaangażowaniu się w politykę kupił ponad stu deputowanych do Dumy, gotowych głosować zgodnie z jego instrukcjami. Oligarcha chciał także startować w wyborach prezydenckich. Ericson twierdzi, iż jego bezczelność i arogancję zatrzymał dopie-
ro Putin, oskarżając Chodorkowskiego o wyprowadzanie za granicę państwowych pieniędzy, w wysokości kilku miliardów dolarów. W kolejnych latach oligarsze postawiono zarzuty w związku z finansowaniem opozycyjnych partii politycznych, w tym komunistów. W grudniu 2013 Chodorkowski został ułaskawiony i wypuszczony na wolność, po czym opuścił kraj. R O S J A O S TAT N I C H L AT
Dziś uważa się, że oligarchowie już nie mają takiego wpływu na politykę jak 10 lat temu. Niektórzy upatrują przyczyny w rządach Putina, inni w kryzysie gospodarczym oraz sankcjach, które objęły Rosję w ostatnich latach. Jednak pomimo kryzysu i mocnej ręki putinowskich rządów, to najbogatsi Rosjanie (w tym oligarchowie), którzy widnieją na listach „Forbesa”, wciąż pomnażają
95
Biznes po rosyjsku
OLIGARCHIA MADE BY RUSSIANS
swoje majątki. Wielu bogaczy nadal wyjeżdża za granicę, jak pokazują statystyki – najczęściej do Turcji. A najbogatsza dzielnica Moskwy – tzw. Patriarsze Prudy, wciąż tętni życiem, a ceny nieruchomości są tam tak samo wysokie jak w najdroższych dzielnicach Londynu czy Nowego Jorku. Zatem mimo kryzysu gospodarczego oligarchowie bez przeszkód rozwijają swoje interesy i używają życia. Aktualnie to grupa wpływowych polityków i przedsiębiorców, jak donoszą publicyści, ściśle związana z Kremlem i wspierająca jego poczynania. A L ISZER US M A N OW KO N T R A A L EKSIE J N AWA L N Y
Osobą, która szczególnie przekuwa uwagę niezależnych mediów w temacie oligarchii i korupcji, stał się ostatnio Aliszer Usmanow. Jego majątek „Forbes” w tym roku wycenił na 15,2 mld dolarów. Wśród najbogatszych Rosjan w tym roku wyjątkowo zajmuje dopiero 5. miejsce, chociaż przez wiele lat plasował się na pierwszej pozycji. Usmanow prowadzi interesy w różnych branżach, takich jak metale szlachetne, żelazo, stal, gaz ziemny i kompanie medialne. Najważniejszy z nich to fundusz USM Holdings, gdzie jest głównym posiadaczem akcji (48%). W 2015 roku Usmanow wraz ze swoim funduszem zainwestował „kilkadziesiąt milionów dolarów” w firmę Uber. Jest także właścicielem organizacji e-sportowej Virtus.pro, w której grają m.in.
96
Polacy. W skład tego holdingu wchodzą firmy związane z wydobywaniem metali szlachetnych, produkcją stali oraz jej dystrybucją, a także akcje londyńskiego klubu Arsenal i wiele innych biznesów. W ostatnich latach aktywną działalność w obnażaniu interesów Usmanowa prowadzi Aleksiej Nawalny. Nawalny umiejętnie wykorzystuje siłę Internetu, dzieląc się m.in. na YouTubie efektami działań Fundacji Walki z Korupcją, której jest założycielem. Kilka miesięcy temu światło dzienne ujrzał film pt. „On nie Dimon”, gdzie obnażone zostały relacje o charakterze korupcyjnym między Michaiłem Miedwiediewem oraz Usmanowem. Oficjalne media starają się omijać ten temat, lecz w Internecie możemy obserwować ciekawe zjawisko w sferze politycznej oraz socjologicznej dialogu między oponentami poprzez nagrania wrzucone na YouTube’a. Ponadto ma się nieodparte wrażenie, że Nawalny nadaje nowy ton walki z oligarchią i korupcją nie tylko w Rosji, poprzez uświadamianie społeczeństwa przy pomocy Internetu. Podsumowując, oligarchia towarzyszy ludzkości od kilku tysiącleci i wciąż ma się raczej dobrze. Metody walki z nią są chyba wszystkim dobrze znane, jednak nie zawsze głowy państwa chcą albo mają możliwość ją wprowadzać. Nawalny wydaje się nowym zjawiskiem w tej kwestii. Pytanie jednak, jakie cele nim kierują, patriotyzm czy chęć dojścia do władzy. Czas pokaże… ⚫
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
W ostatnich latach aktywną działalność w obnażaniu interesów Usmanowa prowadzi Aleksiej Nawalny, umiejętnie wykorzystując siłę Internetu
Kącik konesera | Wino Maciej Sokołowski – sommelier, aktualny II wicemistrz Polski sommelierów, reprezentant kraju na międzynarodowych zawodach sommelierskich
T EKST I ZD JĘCIA : MACIEJ SOKO ŁOWSKI W W W. M S - S O M M E L I E R . P L
WORMSER
LIEBFRAUENSTIFT KIRCHENSTÜCK RIESLING 2013
LIEBFRAUMILCH, CZYLI „MLEKO UKOCHANEJ PANI” (W ODNIESIENIU DO MATKI BOSKIEJ W RELIGII CHRZEŚCIJAŃSKIEJ), TO PRODUKOWANE MASOWO, NIEDROGIE NIEMIECKIE WINA KLASY QBA (QUALITÄTSWEIN BESTIMMTER ANBAUGEBIETE). Z reguły są półsłodkie i wytwarzane z miejscowych odmian w regionach Rheinhessen, Rheingau, Pfalz i Nahe.
98
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
Jednym z producentów tworzących tu cudowne rieslingi jest Arno Schembs z Chateau Schembs
KO M P OZ YC JA
Według prawa apelacyjnego wino Liebfraumilch powinno zawierać przynajmniej 70% rieslinga, silvanera lub szczepu müller-thurgau i posiadać cukier resztkowy na poziomie 18-40 gramów. W Polsce to wino od kilkunastu lat (a może i dłużej) dostępne jest w większości marketów, osiedlowych sklepików i stacji paliw za ok 15-25 zł. Mało kto wie, że Liebfraumilch było kiedyś winem cenionym i poszukiwanym, a dziś niektórzy wracają do korzeni, poszukując wysokiej jakości. HISTORIA WINA
Nazwa Liebfraumilch odnosi się bezpośrednio do Liebfrauenkirche, katedry w Wormacji (kościół ukochanej Pani), do którego należały najwyższej klasy winnice. Liebfrauenstift Kirchenstück – niegdyś 17-hektarowa działka nad brzegiem Renu, która dziś oznaczona jest jako VDP Grosse Lage, dawała wybornej jakości grona rieslinga. Wina tam wytwarzane stały się rozpoznawalne i stanowiły doskonałą pamiątkę dla pielgrzymów odwiedzających katedrę. Parcela była nieduża, popyt ogromny, więc i ceny wzrosły. Niestety – dla jakości – skuszeni zarobkiem miejscowi zarządcy postanowili deregulować tę sytuację i zezwolono na wytwarzanie wina poza Wormacją, z gron pochodzących z innych działek i szczepów.
Wormser Liebfrauenstift Kirchenstück Riesling 2013 to wysokiej klasy wino, które powoli zaczyna wchodzić w swój najlepszy czas do degustacji
P OW RÓT D O KO R ZENI
Dziś kilku producentów wraca do tradycji i na słynnej działce VDP dba o grona, by dały niesamowity efekt. Lessowe podłoże z wpływem piaskowca i rozmaitymi rodzajami gleb naniesionymi przez Ren daje tu niepowtarzalne terroir. Jednym z producentów tworzących tu cudowne rieslingi jest Arno Schembs z Chateau Schembs, którego wino miałem okazję degustować na początku kwietnia. Wormser Liebfrauenstift Kirchenstück Riesling 2013 to wysokiej klasy wino, które powoli zaczyna wchodzić w swój najlepszy czas do degustacji. W nosie skoncentrowane, mineralno-owocowe, z dominacją kwasowych i świeżych owoców. Gdzieś w tle pojawia się akcent nafty. Usta wytrawne i złożone, z mocno wyczuwalnymi nutami słodkich jabłek, wytrawnego jabłecznika, ale też skórki jabłka i cytryny. Finisz mineralny i delikatnie skórkowy. Producent twierdzi, że riesling ten świetnie oddaje terroir, w którym specyficzna kombinacja gleb pozwala na uzyskanie w winach aksamitnej kwasowości. ⚫
99
Kącik konesera | Perfumy
MĘSKIE PAC O R A BA N N E 1 M IL L IO N
W zestawieniu kultowych perfum nie może zabraknąć zapachu Paco Rabanne. Po tego typu zapachy chętnie sięgają mężczyźni niebojący się ryzyka oraz urodzeni zwycięzcy. Bogaty i szlachetny zapach perfum dostępny jest także w nowej limitowanej wersji 1 Million Monopoly Collector. Oryginalne, niezwykle ozdobne, ale jednocześnie eleganckie opakowanie z całą pewnością będzie stanowiło gratkę dla kolekcjonerów. Najważniejszy w przypadku perfum jest jednak zapach. Świeża drzewno-skórzana kompozycja stanowi połączenie mięty pieprzowej z mandarynką (nuta głowy), cynamonu i olejku różanego (nuta serca) z akordem skóry i ambry. To mocne i zmysłowe perfumy, doskonałe na wieczór. ⚫ Cena: 359 zł
JIMMY CHOO MAN ICE
Pobudzające perfumy o bardzo ciekawym składzie aromatów. Wersja, która pojawiła się na rynku w 2017 roku, kusi świeżym zapachem mandarynki, cytronu i bergamotki (nuta głowy), intryguje wetiwerią, cedrem, jabłkiem i paczulą (nuta serca). Zapach dopełnia piżmo, mech i ambroksan (nuta bazy). Z pozoru klasyczna kompozycja świetnie rozwija się na skórze – naturalny, nieco ziołowy aromat idealnie pasuje do wysokiej wakacyjnej temperatury. ⚫ Cena: 369 zł
100
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
AZZARO CHROME PURE
Kompozycja najnowszych perfum marki Azzaro jest niezwykle dynamiczna, ożywa na skórze, zmieniając swój charakter z każdą chwilą. Cytrusowo-aromatyczne perfumy kryją w sobie morską świeżość, ale oczarowują także migdałową słodyczą oraz soczystością owoców. Mandarynka i bergamotka subtelnie otwierają zapach (nuta głowy), a kwiat pomarańczy i akigalawood (nuta serca) sprawiają, że kompozycja jest niecodzienna i zaskakująca. Doskonałym uzupełnieniem zestawu woni jest bób tonka, a także białe piżmo i mate. ⚫ Cena: 289 zł
DAMSKIE CAROLINA HERRERA GOOD GIRL
Kompozycja jest mocna, a jednocześnie zmysłowa. Łączy wielkolistny jaśmin, bób tonka, tuberozę oraz kakao, co sprawia, że żadna kobieta nosząca ten zapach nie pozostanie niezauważona. Twarzą kampanii została amerykańska supermodelka Karlie Kloss. Za całą kampanię odpowiedzialny jest Mario Testino, fotograf modowy współpracujący m.in. z takimi markami, jak Gucci, Versace, Chanel czy Michael Kors. ⚫ Cena: 364 zł
POISON GIRL
Mit Poison powraca w nowej, pełnej zuchwałości, kuszącej odsłonie. Poison Girl to zapach współczesnej, wolnej i seksownej dziewczyny. Uwodzicielska pułapka, która z kokieterii przeradza się w uzależnienie. Zaskakuje i pobudza zmysły. W perfumach dominuje duet pomarańczy z bobem tonka z dodatkiem smakowitej róży. ⚫ Cena: 449 zł
J ’A D O R E I N J O Y
To zapach radości, miłości do życia, ciągłej zabawy i wiosny – śmiała owocowo-kwiatowa kompozycja z nutą soli morskiej. Jej twórcą jest François Demachy, wewnętrzny perfumiarz marki odpowiedzialny za jej największe hity. Perfumy zostały ukryte w klasycznym flakonie J’adore, który tym razem ma kolor brzoskwini, będącej bazą kompozycji. Zapach jest świeży, kwiatowy, soczyście owocowy, z akcentem szlachetnej soli morskiej. ⚫ Cena: 375 zł
101
Kącik konesera | Zegarki
SCUDERIA FERRARI P I L O TA 0 8 3 0 4 3 5
męski zegarek z mechanizmem kwarcowym – na brązowym skórzanym pasku, z granatową tarczą o średnicy 45 mm i wodoszczelnością 50 m. ⚫ CENA: 1249 zł
S C U D E R I A F E R R A R I P I L O TA 0830387
sportowy zegarek, który prezentuje ciekawy, przyciągający uwagę styl. Z czerwoną kopertą o średnicy 45 mm i skórzanym czarnym paskiem z czerwonymi przeszyciami. ⚫ CENA: 1249 zł
SCUDERIA FERRARI RED
SCUDERIA FERRARI 0830396
REV T 0830427
zegarek ma kopertę o średnicy 44 mm z wysokiej jakości tworzyw sztucznych i stali szlachetnej oraz silikonowy pasek wygodnie układający się na nadgarstku. ⚫ CENA: 719 zł
102
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
z kopertą o średnicy 46 mm oraz czarnym paskiem wzorowanym na wyglądzie przedniej części modelu Ferarri FXX. Zegarek wyposażono w mechanizm kwarcowy z funkcją datownika. ⚫ CENA: 895 zł
Kącik konesera | Zegarki
SCUDERIA FERRARI RED REV T 0 8 3 0 4 3 9
czarny męski zegarek na silikonowym pasku. Czerwone detale podkreślają charakter zegarka nawiązujący do bolidu Formuły 1. CENA: 895 zł
S EIKO PRESAG E
zegarek automatyczny, z rezerwą chodu 40 h. Ma szafirowe szkiełko, kopertę i bransoletę ze stali szlachetnej. Wodoszczelność: 100 m. CENA: 4200 zł
S EIKO AS T RO N G P S SOLAR DUAL TIME
z tytanową kopertą i szafirowym szkiełkiem oraz powłoką antyrefleksową. Wyposażony w funkcję oszczędzania energii. Wodoszczelność – do 100 m. CENA: 10 100 zł
S EIKO PRESAG E
zegarek automatyczny z rezerwą chodu 40 h, szafirowym szkiełkiem, kopertą i bransoletą ze stali szlachetnej. Jego wodoszczelność to 100 m. CENA: 2340 zł
S EIKO AS T RO N G P S S O L A R DUAL TIME
tytanowa koperta w kolorze różowego złota, skórzany pasek, szafirowe szkiełko z powłoką antyrefleksyjną, 100 wodoszczelności CENA: 8230 zł
104
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
CAPEL AND SHELBY COBR A LIMITED EDITION L IM I TAC JA M O D E L U : tak M EC H A N I Z M : automatyczny R E Z E RWA C H O D U : 48 h K A M IE N IE ŁOŻ YS K U JĄC E : 25 F U N KC J E : wskazówkowy, chronograf, datownik, tachymetr,
mały sekundnik R O DZ A J KO P E R T Y : stal W Y M I A RY KO P E R T Y : 44 mm SZ KŁO : szafirowe antyrefleksyjne D E K IE L : transparentny PAS E K / B R A N S O L E TA : pasek kauczukowy Z A PIĘC IE : motylkowe WO D O SZCZ E L N O Ś Ć : 50 m GWA R A N C JA P R O D U C E N TA : 2 lata
Cena: 20 290 zł
T I S S O T T- R A C E M O T O G P T M A U T O M AT I C L I M I T E D E D I T I O N 2 0 1 6 L IM I TAC JA M O D E L U : tak M EC H A N I Z M : automatyczny KO P E R TA : ze stali nierdzewnej 316L z czarną powłoką PVD oraz szklanym deklem SZ KŁO : szafirowe odporne na zarysowania WO D O SZCZ E L N O Ś Ć : 100 m PAS E K : Gumowy z zapięciem motylkowym i przyciskami zwalniającymi L IM I TOWA N A E DYC JA : 3333 sztuk P U D EŁ KO N A Z EG A R E K W KSZ TA ŁC IE K AS K U M OTO CY K LOW EG O
Cena: 3099 zł
DS PODIUM BIG SIZE CHRONOGRAPH – WRC LIMITED EDITION POLAND M EC H A N I Z M / F U N KC J E : szwajcarski mechanizm kwarcowy L IM I TAC JA M O D E L U : tak KO P E R TA : ze szczotkowanej stali szlachetnej 316L Ś R E D N I CA 4 4 M M Z A K R ĘCA N Y D E K IE L Z LO G O W R C, M A PĄ P O L S K I I N A PI S E M “ 73 R D R A L LY P O L A N D ” O R A Z U N IK A L N Y N U M E R P R O D U KCYJ N Y ( X X X / 5 5 5 ) TA R CZ A : czarna, z indeksami i arabskimi cyframi pokrytymi warstwą Superluminova. M A ŁY S E K U N D N IK Z OZ D O B N Y M SZ L IF E M , Z IE LO N Y N A PI S „ L IM I T E D E D I T I O N ”. WO D O SZCZ E L N O Ś Ć : 200 m SZ KŁO : szafirowe z obustronną powłoką antyrefleksyjną PAS E K : gumowy, logotypy CERTINA/WRC na powierzchni. Zapięcie motylkowe zabezpieczone przyciskami
Cena: 3290 zł 105