ISSN 2450-9612 MAGAZYN BEZPŁATNY
NUMER 10 • PAŹDZIERNIK / LISTOPAD 2017
28
LIFESTYLE Mercedes C43 AMG Cabrio
56
BIZNES Synergia marketingu i sprzedaży
82
ROZWÓJ OSOBISTY Zaprojektuj swój dzień
GDZIE BIZNES SPOTYKA LIFESTYLE
RAPORT – CENTRA HANDLOWE
MARCIN MARUTA
WSPÓLNIK W KANCELARII MARUTA WACHTA
PRZEGLĄD ELEGANCKICH ZEGARKÓW HISTORIA KOSZULEK POLO
NIE CZEKAMY NA KLIENTÓW, ALE WYCHODZIMY IM NAPRZECIW
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
THE REAL ESTATE
years in business
since 1997
OD REDAKCJI
LIST OD REDAKCJI
SZANOWNI CZYTELNICY! Na wstępie chciałbym Wam serdecznie podziękować za to, że z nami jesteście. To już 10. numer „Business Life Polska”. Lato bezpowrotnie minęło i nastała jesień, a wraz z nią czwarty kwartał, który potrafi być tym decydującym, aby zamknąć rok na plusie. To szczególnie ważne w aspekcie roku 2018, ponieważ w maju wejdzie w życie RODO, czyli unijne rozporządzenie o ochronie danych osobowych. Dla wielu firm oznaczać to będzie wielomilionowe inwestycje, o czym mówi w wywiadzie Marcin Maruta, wspólnik w warszawskiej kancelarii Maruta Wachta. Warto zatem przygotować się do nachodzących zmian już teraz. Na kolejnych stronach eksperci w dziedzinie marketingu i sprzedaży dzielą się swoją wiedzą i pokazują, jak optymalizować procesy, aby zwiększać efektywność całej firmy. W części lifestyle’owej opisujemy historię koszulek polo, która sięga 1933 roku. Ten tekst dedykujemy osobom, które lubią swobodny strój. Jednak mamy również kilka ciekawostek na poważne okazje – doradzamy, jak wybrać elegancką koszulę. W tym numerze magazynu testowaliśmy Mercedesa C43 AMG cabrio, którym bardzo miło się jeździ w piękne, pogodne dni. Niech ten tekst będzie przyjemnym wspomnieniem lata. Życzę Państwu wielu słonecznych jesiennych dni, a także tego, by czwarty kwartał był pozytywnym zwieńczeniem całego roku. Z serdecznymi pozdrowieniami! Szymon Lach Redaktor naczelny
Wydawnictwo MajerMedia ul. T. Kościuszki 26 21-500 Biała Podlaska Tel. 83 411 50 11 Fax: 83 410 70 30 Dyrektor zarządzający: Maciej Majerczak REDAKCJA Redaktor naczelny: Szymon Lach
6
Zespół redakcyjny: Rafał Nowicki Katarzyna Jaszczuk Małgorzata Trębicka-Żuk Korekta: Anna Nalikowska REKL AMA Specjaliści ds. sprzedaży: Jakub Wróbel Bartłomiej Dudziński
Projekt i skład: Piotr Pyczek Fotograf: Łukasz Kuczyński Druk: Moduss Sp. z o.o. WWW www.majermedia.com E-MAIL redakcja@majermedia.com reklama@majermedia.com prenumerata@majermedia.com
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
Wydawnictwo MajerMedia jest członkiem Izby Wydawców Prasy. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo redagowania nadesłanych tekstów. Wydawca nie odpowiada za treść zamieszczonych reklam.
SPIS TREŚCI
SPIS TREŚCI
18
MARCIN MARUTA
WSPÓLNIK W KANCELARII MARUTA WACHTA
NIE CZEKAMY NA KLIENTÓW, ALE PROAKTYWNIE WYCHODZIMY IM NA PRZECIW
RÓŻNE OBLICZA 40 BIAŁEJ KOSZULI
8
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
Aktualności ��������������������������������������������������������������������������������� 10 Gadżety �����������������������������������������������������������������������������������������14 POSTAĆ NUMERU Marcin Maruta Wspólnik w kancelarii Maruta Wachta Nie czekamy na klientów, ale proaktywnie wychodzimy im naprzeciw ������������������������������������������������������������������������������ 18 LIFESTYLE Mercedes C43 AMG Cabrio �������������������������������������������������� 28 Koszulki polo ������������������������������������������������������������������������������� 32 Moda męska: koszule ������������������������������������������������������������� 40 ROZWÓJ OSOBISTY Pułapka własnych historii ����������������������������������������������������� 60 Zaprojektuj swój dzień ������������������������������������������������������������ 82 BIZNES Rola dyrektora finansowego w firmie ������������������������������� 44 Raport – centra handlowe ����������������������������������������������������� 48
56
SYNERGIA MARKETINGU I SPRZEDAŻY
Dobry i zły sprzedawca ���������������������������������������������������������� 52 Synergia marketingu i sprzedaży ��������������������������������������� 56 Wi-Fi jako narzędzie marketingowe ���������������������������������� 66 Unia Europejska dla polskich przedsiębiorców ������������ 78 Integracja outdoor pełna wrażeń ��������������������������������������� 86 Nowe formy inwestycji: crowdinvesting & crowdfunding ������������������������������������������������������������������������� 90 LUDZIE SUKCESU Wywiad z Robertem Krygsmanem, dyrektorem Hilton Warsaw Hotel and Convention Centre ����������������������������� 70 Wywiad z Elżbietą Pyrek, założycielką firmy Elzap ������76 KĄCIK KONESERA Przegląd biżuterii ���������������������������������������������������������������������� 96 Wino ����������������������������������������������������������������������������������������������� 98 Nowości perfumeryjne dla mężczyzn ��������������������������� 100 Nowości perfumeryjne dla kobiet ����������������������������������� 101 Przegląd zegarków ���������������������������������������������������������������� 102
MERCEDES C43 AMG CABRIO
28 9
MAT. ZDJĘCIOWY ARIES HOTEL & SPA
NEWSY
AKTUALNOŚCI ZE ŚWIATA
LUKSUS Z LEGENDĄ
W sercu Zakopanego, w pobliżu gwarnych Krupówek, wznosi się luksusowy ARIES HOTEL & SPA. Dzięki gruntownej i starannej renowacji oraz wprowadzeniu śmiałego designu, łączącego regionalną stylistykę i barwną historię tego miejsca z nowoczesnością i elegancją, legendarny Dom Turysty przemienił się w miejsce o niepowtarzalnej atmosferze. Hotel oferuje 99 pokoi i apartamentów, strefę spa i wellness z basenem termalnym i saunami oraz największym pod Giewontem zewnętrznym jacuzzi. Na aktywnych czeka siłownia oraz Sport Concierge z szerokim wachlarzem sportowych przygód i wycieczek. Najmłodszych uradują aż dwie sale zabaw. Hotel ten to również miejsce doznań dla podniebienia. Pełne fantazji menu restauracji Halka oferuje autorskie potrawy oparte na lokalnych produktach w ciekawej i nowoczesnej aranżacji smakowej. Dbałość o detale wystroju, liczne rzeźbienia, mozaikowe tapety oraz zakopiańskie widoki sprawiają, że jest to hotel jedyny w swoim rodzaju. ⚫ www.hotelaries.pl
W jesienno-zimowej kolekcji Recman mężczyźni odważni, którzy cenią indywidualizm, znajdą dla siebie wyjątkowe modele garniturów. Jedną z najbardziej charakterystycznych propozycji jest garnitur Abner, uszyty z szaro-granatowej tkaniny w kratę księcia Walii. Wzór ten może stać się elementem garderoby mężczyzn, którzy pragną poczuć się klasycznie i ponadczasowo, a jednocześnie wyróżniać się na tle innych kompozycji. Doskonałym uzupełnieniem będzie płasko złożona poszetka oraz obuwie typu penny loafers. Wybierz i zyskaj pewność siebie ⚫. Abner: 798 zł Recman.pl
MAT. ZDJĘCIOWY WYKONAWCY
N OWA 5 DZIEL NICA RO Ś NIE W SI Ł Ę
10
Nowa 5 Dzielnica to prestiżowa inwestycja powstająca w samym sercu Krakowa. Na ponad 54 tys. m kw., u zbiegu ulic Wrocławskiej i Racławickiej, znajdzie się kompleks mieszkalny, którego architektura idealnie współgra z krajobrazem okolicy. Na przyszłych mieszkańców czekają mieszkania wraz z zaaranżowaną infrastrukturą osiedla: placami zabaw, wybiegiem dla zwierząt, miejscami postojowymi, alejami spacerowymi i terenami zielonymi, a nawet osiedlowym przedszkolem. Inwestycja położona jest w sąsiedztwie najważniejszych szkół i uczelni wyższych oraz punktów usługowo-handlowych, gwarantuje szybki dostęp do rekreacyjnej i biznesowej części miasta. Z końcem września br. Centrum Nowoczesnych Technologii Spółka Akcyjna Sp. k. zawiesiła wiechę na pierwszym budynku powstającym w ramach pierwszego etapu inwestycji mieszkaniowej. W obiekcie znajdą się przestronne mieszkania o powierzchni od 24 do blisko 100 m kw. Przyszli lokatorzy będą mogli odebrać klucze do swojego wymarzonego „M” już w III kwartale 2018 r. ⚫
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
MAT. ZDJĘCIOWY RECMAN
KL ASYCZNE DESENIE RECMAN
MAT. ZDJĘCIOWY BUSINESS & PRESTIGE
S TA R T U P D AY N A G O O G L E CA M P U S 19 PA ŹDZIERNIK A
DL A #PROJEKTPOMAGAM!
25 września 2017 roku wystartowało charytatywne przedsięwzięcie realizowane przez portal Business & Prestige na rzecz Fundacji Dar Szpiku. Ideą projektu jest wsparcie działań tejże fundacji poprzez stworzenie wyjątkowego albumu fotograficznego „Business & Prestige Excellence”, w którym kobiety biznesu i gwiazdy chcą pokazać swoją siłę i determinację w niesieniu pomocy dzieciom chorym onkologicznie. Wnętrza do sesji zdjęciowej udostępniły Łazienki Królewskie w Warszawie – Stara Oranżeria, Pałac Myślewicki i Pałac na Wyspie, a autorami zdjęć są Justyna i Jerzy Dudek. Celem akcji jest propagowanie idei dawstwa szpiku oraz zebranie jak najwyższej kwoty i przekazanie jej na rzecz podopiecznych Fundacji Dar Szpiku. Zwieńczeniem projektu będzie gala charytatywna oraz wernisaż fotografii, które odbędą się 7 grudnia 2017 roku w Hotelu Bellotto w Warszawie. Do projektu dołączyły już m.in.: Agata Kulesza, Lidia Popiel, Aneta Kręglicka, Ewa Kasprzyk, Halina Młynkowa, Magda Steczkowska, Tamara Arciuch, Daria Widawska, Aneta Kręglicka, Małgorzata Pieczyńska, Katarzyna Bujakiewicz, Katarzyna Warnke, Agnieszka Dygant, Marieta Żukowska oraz 15 niezwykłych kobiet biznesu. Business Life Polska ma przyjemność być patronem medialnym Projektu. ⚫
M O D U ŁY M O D U
MAT. ZDJĘCIOWY MODU
K O B I E T Y B I Z N E S U Ł Ą C Z Ą R A Z E M S I ŁY
Jak wcielić w życie pomysł na startup lub udoskonalić już działający biznes z branży technologicznej podpowiedzą specjaliści w czasie Startup Day, który odbędzie się 19 października. Fundacja Kronenberga przy Citi Handlowy, Studyinn Foundation oraz Fundacja Think! zapraszają początkujących przedsiębiorców na warsztaty z mentorami w warszawskim Google Campus. To niepowtarzalna okazja, żeby zaprezentować swój pomysł, porozmawiać z ekspertami i wziąć udział w konkursie na najlepszy startup. Startup Day to jednodniowe warsztaty skierowane do autorów zarówno już funkcjonujących rozwiązań, jak i pomysłów na etapie modelu biznesowego. Podczas kilku godzin pod okiem doświadczonych mentorów m.in. z banku Citi Handlowy startupy z segmentów fintech, IT&security oraz branży kreatywnej będą miały możliwość dopracowania strategii rozwoju swojego biznesu. Więcej informacji można znaleźć na stronie: www.studyinnfoundation.com ⚫
Czyli seria modułów, które stworzą niepowtarzalną całość. Połącz elementy Modu we własną, wymarzoną kombinację i dopasuj ją do wnętrza. Fajny design, ale zły wymiar? Dopasowany kolor, ale za duża szerokość? Urządzanie własnego mieszkania najwięcej problemów sprawia, gdy zaczynamy mierzyć centymetry. Wtedy właśnie okazuje się, że wnętrze jest za wąskie/za niskie/za małe lub za duże, by pomieścić nasze wymarzone meble. Jak sobie z tym radzić? Seria mebli modułowych Modu to remedium na tę dolegliwość. Stwórz własną sofę! Modu spełnią oczekiwania nie tylko tych, których centymetry doprowadzają do szału. Polubią je również entuzjaści ciekawego designu oraz każdy, kto chce być kreatywny. Poszczególne segmenty Modu umożliwiają tworzenie przeróżnych – obszernych lub wąskich, ale zawsze wygodnych – kombinacji, np. narożników oraz puf. Każdy element można połączyć z innym, tworząc kolejne wariacje tego samego mebla – wedle uznania i potrzeb, aż do wymarzonego efektu. Praktycznie, wygodnie i zjawiskowo! www.customform.pl ⚫
11
AKTUALNOŚCI ZE ŚWIATA
S E I K O I N D O O R – O K U L A R Y, KTÓRE PRACUJĄ DL A CIEBIE
MAT. ZDJĘCIOWY SEIKO
Po całym dniu pracy odczuwasz nie tylko zmęczenie oczu, ale również ból szyi lub karku? Przyczyną mogą być nieodpowiednie okulary lub po prostu ich brak. Ergonomiczne ustawienie komputera na biurku, odpowiednio wyprofilowany fotel i prawidłowa postawa to podstawy higieny pracy. Choć podczas pracy przy biurku ciało pozostaje długo w jednej pozycji, to oczy nieustannie wykonują wiele ruchów w różnych kierunkach – gdy patrzysz na monitor, klawiaturę, dokumenty, telefon, współpracowników lub klientów. Właśnie dlatego powstały nowe, precyzyjnie zaprojektowane soczewki okularowe SEIKO INDOOR, które zapewniają bardzo szerokie pola widzenia oraz ostrość widzenia przede wszystkim w bliży i obszarach pośrednich. Ich wyjątkowa konstrukcja ułatwia zachowanie naturalnej i komfortowej pozycji głowy oraz całego ciała. Dzięki temu przyczyniają się do redukcji bólu karku i pleców, który możesz odczuwać podczas długotrwałej pracy w okularach o innym przeznaczeniu. SEIKO INDOOR to soczewki, które pracują dla ciebie! Dodatkowo możesz zamówić je z powłoką antyrefleksyjną SEIKO Super Resistant Blue, która chroni przed nadmiarem wysokoenergetycznego światła niebieskiego emitowanego przez ekrany i wyświetlacze, zapewniając mniejsze zmęczenie oczu, a jednocześnie ułatwia pielęgnację soczewek i poprawia kontrast widzenia. To idealne uzupełnienie soczewek okularowych SEIKO INDOOR. ⚫
S EIKO D RI V E – O K U L A RY DO SAMOCHODU I NIE T Y L KO
MAT. ZDJĘCIOWY SEIKO
Jesienna aura to wyzwanie nie tylko dla naszego zdrowia, ale również wzroku, zwłaszcza gdy prowadzimy auto. Coraz późniejsze wschody słońca, wcześnie zapadający zmrok i kiepska pogoda powodują, że jeździmy w niekorzystnych warunkach i przy słabej widoczności. Szczególnie irytujące są odbicia światła od mokrej nawierzchni, pochodzące od pojazdów jadących z naprzeciwka, ulicznych latarni i innych źródeł, które powodują efekt olśnienia. Każdy kierowca wie, jak niebezpieczna może być nawet chwilowa utrata zdolności rozpoznania sytuacji na drodze. Na szczęście możemy sobie z tym poradzić dzięki innowacjom inżynierów firmy SEIKO. Opracowali oni rozwiązanie składające się z dwóch elementów. Pierwszym jest konstrukcja soczewek SEIKO DRIVE oraz SEIKO DRIVE X, która zapewnia niezwykle szerokie pola wyraźnego widzenia, niezbędne do precyzyjnego obserwowania sytuacji na drodze i w lusterkach, nawigacji czy kontrolek na desce rozdzielczej. Drugim jest powłoka antyrefleksyjna SEIKO RoadClearCoat, którą pokryte są soczewki. Ogranicza ona efekt olśnienia wywołany odblaskami światła, dzięki czemu prowadzenie samochodu jest bezpieczniejsze, a oczy mniej zmęczone od mrużenia. Zapewnia również bardzo dobry kontrast obrazu, a ponadto większą odporność na zarysowania i łatwość utrzymania soczewek w czystości. Co istotne, okulary z jednoogniskowymi soczewkami SEIKO DRIVE, jak i progresywnymi SEIKO DRIVE X, uszlachetnionymi powłoką SEIKO RoadClearCoat, to produkty, które wielu użytkownikom doskonale sprawdzą się nie tylko za kierownicą, ale również w codziennym życiu. ⚫
12
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
NESPRESSO EXPERT
MAT. ZDJĘCIOWY SONY
Ekspres Nespresso Expert daje uniwersalne możliwości ustawień: wystarczy obrócić pokrętła, aby dopasować ustawienia do osobistych preferencji. Można wybierać spośród pięciu wielkości filiżanek. Oprócz kawy Ristretto, Espresso i Lungo jest też nowość: Nespresso Americano – kawa większa i łagodniejsza w smaku. Ponadto można wybrać odpowiednią temperaturę: średnią, wysoką i bardzo wysoką. Z ekspresem można połączyć się, używając aplikacji mobilnej. ⚫
MINIS Ł U C H AW K I S O N Y W F-10 0 0X
MAT. ZDJĘCIOWY NESPRESSO
GADŻETY
GADŻETY
Występują w dwóch kolorach – złotym i czarnym. Stacja dokująca jest tego samego koloru co słuchawki. Jednocześnie służy do ładowania urządzenia. Podłącza się do niej ładowarkę, etui magazynuje energię, a następnie przekazuje ją do słuchawek. Słuchawki są wyposażone w system ambient sound, który redukuje zewnętrzne hałasy. Pozwoli natomiast dotrzeć dźwiękom ludzkich rozmów, przy jednoczesnym tłumieniu hałasu, co może się okazać szczególnie przydatne w miejscach publicznych, na przykład na lotnisku. ⚫
K O M P A K T O W Y G Ł O Ś N I K S O N Y H T- M T 3 0 0
MAT. ZDJĘCIOWY SONY
Sony wprowadza kompaktowe głośniki w formie listwy o stylowym wyglądzie pasującym do domowego salonu. Zastosowane wzornictwo tworzy harmonijną całość z materiałami używanymi do produkcji mebli. Bardzo smukły subwoofer dodaje basowi głębi. Dźwięk charakteryzuje się imponującą jakością o wysokiej rozdzielczości. System wyposażony jest w technologię Spotify Connect i ma wbudowany Chromecast, czyli dostęp do ponad 100 aplikacji do przesyłania muzyki w transmisji strumieniowej. ⚫
14
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
S Ł U C H AW K I H . E A R IN 2 W IREL ES S
MAT. ZDJĘCIOWY SONY
MAT. ZDJĘCIOWY APPLE
GADŻETY
Słuchawki bezprzewodowe doskonale sprawdzają się przy słuchaniu muzyki i rozmawianiu przez telefon. Eliminują problemy z plączącymi się kablami, a na ich końcach umieszczone są magnetyczne zaczepy mocujące. O przychodzącym połączeniu informuje wibracja. Mimo tak małych wymiarów model h.ear in 2 Wireless może pracować bez ładowania 8 godzin, dzięki czemu znakomicie spisuje się w codziennym użytkowaniu. ⚫
IPHONE X
Nowy iPhone jest cały w szkle. Ma wyświetlacz Super Retina o przekątnej 5,8 cala, najszybszy procesor z układem A11 Bionic, bezprzewodowe ładowanie oraz ulepszoną tylną kamerą z podwójną optyczną stabilizacją obrazu. Nowy iPhone dostarcza innowacyjne i bezpieczne rozwiązanie w zakresie odblokowywania, uwierzytelniania i płacenia za pomocą identyfikatora Face ID, dostępnego dzięki nowej kamerze TrueDepth. iPhone X będzie dostępny w przedsprzedaży od 27 października w ponad 55 krajach oraz w sklepach od 3 listopada. ⚫
W 2018 roku Apple wprowadzi AirPower, czyli bezprzewodowy zestaw do ładowania. Dzięki niemu możliwe będzie ładowanie iPhone’a 8, iPhone’a 8 Plus i iPhone’a X oraz innych urządzeń, w tym zegarka Apple Watch 3. Apple zapewnia także nowy opcjonalny moduł ładowania bezprzewodowego dla AirPoda. ⚫
16
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
MAT. ZDJĘCIOWY APPLE
AIRPOWER
Postać numeru
18
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
MARCIN MARUTA WSPÓLNIK W KANCELARII MARUTA WACHTA
NIE CZEKAMY NA KLIENTÓW, ALE PROAKTYWNIE WYCHODZIMY IM NAPRZECIW MARCIN MARUTA – EKSPERT W ZAKRESIE PRAWA NOWYCH TECHNOLOGII ORAZ WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ, SZEF DZIAŁU KONTRAKTÓW IT W KANCELARII. Posiada ponad 20 lat doświadczenia w doradztwie dla dostawców i klientów sektora ICT, nadzorował największe kontrakty technologiczne w Polsce o łącznej wartości ponad 10 miliardów złotych. Rekomendowany w Chambers Europe, członek ITechlaw, arbiter PIIT. Wykładowca prawa technologii na uczelniach państwowych i prywatnych (UW, SGH, PAN, Akademia Koźmińskiego).
ZDJĘCIA: ŁUKASZ KUCZYŃSKI
SZYMON LACH: KIEDY POMYŚLAŁ PAN: „KARIERA PRAWNICZA TO JEST TO, CO CHCĘ ROBIĆ W ŻYCIU”?
MARCIN MARUTA: Kilka dni przed maturą, ale to nie była mocno ugruntowana decyzja. Nie mam żadnych historii prawniczych w rodzinie, w związku z tym był to z jednej strony instynkt, a z drugiej tak mi doradzała rodzina. W jakimś stopniu zadecydował też pewnie przypadek. W tamtym czasie miotałem się między historią, matematyką a prawem. Ostatecznie poszedłem na prawo, z czego wciąż jestem bardzo zadowolony. Cieszę się, że podjąłem taką decyzję, choć była przypadkowa, bez jakiegokolwiek uzasadnienia. POCHODZI PAN Z WARSZAWY?
Nie, z Krakowa, tam studiowałem na Uniwersytecie Jagiellońskim.
trochę pionierskie. Wtedy kancelaria była dla nas raczej towarzyskim pomysłem na spędzanie czasu niż na jakiś poważniejszy biznes. ILE LAT MA PANA KANCELARIA?
Formalnie jej początek sięga 1994 roku. Natomiast w pewnym momencie zrobił się z tego poważny biznes. Na początku działaliśmy w Krakowie, po czym otworzyliśmy oddział w Warszawie, zresztą już wcześniej większość projektów robiliśmy w stolicy. Dla mnie to był ważny moment, ponieważ bardzo mocno zaangażowałem się w rozwój warszawskiego oddziału. Wtedy podjąłem decyzję o przeprowadzce do stolicy. Wystartowaliśmy z oddziałem 8-9 lat temu w gronie trzech-czterech osób, teraz doszliśmy już do sześćdziesięciu.
Nie mam żadnych historii prawniczych w rodzinie, w związku z tym był to z jednej strony instynkt, a z drugiej tak mi doradzała rodzina
NA RYNKU FUNKCJONUJE WIELE KANCELARII. JAK JAK PÓŹNIEJ TA KARIERA EWOLUOWAŁA?
PAŃSTWO DZIAŁAJĄ?
Zaczęło się w szalonych latach 90., w których funkcjonowały zupełnie inne przepisy, chociażby od strony świadczenia zawodu. Stąd założyłem tę kancelarię, będąc jeszcze na studiach, co dzisiaj byłoby trudniejsze. Ponadto, kiedy robiłem aplikację, byłem wspólnikiem kancelarii, co aktualnie również byłoby skomplikowane, ponieważ wymagałoby najpierw skończenia tejże aplikacji. Zatem były to czasy
Jesteśmy „kancelarią butikową”, czyli dosyć mocno wyspecjalizowaną, nie przepadam za tym określeniem, ale tak to się nazywa w slangu prawniczym. Zakres spraw, którymi się zajmujemy, to szeroko rozumiana informatyka, projekty i spory z tej dziedziny, przedsięwzięcia gospodarcze z nią związane, w tym także w zakresie zamówień publicznych. Ponieważ mamy dosyć mocną pozycję na rynku w Polsce, próbujemy cały czas ów
19
Postać numeru
obszar rozwijać. W rankingach jesteśmy liderem – największą i najlepszą kancelarią w kraju. Część naszych projektów to projekty międzynarodowe. JAK W ZWIĄZKU Z TYMI MIĘDZYNARODOWYMI PROJEKTAMI WYGLĄDA PAŃSTWA ZAGRANICZNA EKSPANSJA?
Kwestia negocjacji umów, Oracle czy Microsoftu, jest taka sama jak tutaj, obojętnie, czy znajdujemy się w Polsce, czy w Anglii. Temat jest o tyle ciekawy, że oczywiście ważne jest prawo lokalne, ale bądźmy szczerzy, nie najistotniejsze. Najistotniejszy jest kontrakt. Szansa jakichś sporów opartych na przepisach jest mała, bo to się nikomu raczej nie będzie opłacało. Największe zagrożenie tkwi w biznesowym zabezpieczeniu kontraktu, kalkulacji ceny, usług, migracji, exit planu. Te elementy są międzynarodowe. I właśnie w związku z tym potencjał na zagraniczną ekspansję jest bardzo duży. Podobnie z projektami zwinnymi i agile, podobnie z transformacją cyfrową i cloud computingiem. W takich sytuacjach jest bardziej potrzebny know-how biznesowy niż czysto prawny. Ponadto, jeszcze w temacie potencjału zagranicznego, z jednej strony mamy w Polsce kilkanaście-kilkadziesiąt bardzo zacnych kancelarii, z drugiej zaś przykry jest fakt, że żadna polska kancelaria nie ma tak naprawdę rozwiniętego portfolio zagranicznego. Jeżeli działamy w innym kraju, to głównie na zlecenie zachodnich kancelarii, pracując dla polskich klientów, którzy tam prowadzą swoje firmy lub na zlecenie kancelarii stamtąd. Niestety nieznane mi są przypadki, żeby polska kancelaria weszła do jakiegoś kraju i stała się konkurencyjna. Czegoś takiego, jak dotąd, nie osiągnęliśmy. W dużej mierze ten stan jest związany z trudnościami organizacyjnymi, systemami prawnymi, które różnią się od siebie nawet w ramach Unii Europejskiej. Ale sądzę, że w sferze IT może to być prostsze niż na przykład w nieruchomościach. Nie przeszkadza nam to jednak w posiadaniu ambicji, żeby czegoś takiego dokonać. Jednocześnie jesteśmy w trakcie gwałtownego rozwoju na polskim rynku. Ekspansja zagraniczna będzie planem najwcześniej za dwa-trzy lata. Jednak w pięcioletniej perspektywie wydaje mi się, że warto pokazać się na Zachodzie. Bo w sumie, dlaczego polskie firmy informatyczne mają tam sobie świetnie radzić, być bardzo mocnym graczem na rynku zachodnim, a firmy prawnicze nie? NO WŁAŚNIE, WYDAJE MI SIĘ, ŻE JEŚLI CHODZI O BRANŻĘ IT, MAMY JUŻ CAŁKIEM SPORO SUKCESÓW, I TO NIE TYLKO EUROPEJSKICH, ALE I NA ŚWIATOWĄ SKALĘ.
Mamy oczywiście sukcesy medialne, na czele z „Wiedźminem”, a także wiele innych sukcesów biznesowych,
20
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
może trochę mniej medialnych. Nasza uwaga w Polsce jest skupiona często wokół tych dużych polskich graczy, takich jak Asseco, Comarch czy Sygnity. A przecież w Polsce istnieje pewnie kilkanaście kilkusetosobowych firm informatycznych, które w dużej mierze żyją ze zleceń zachodnich. I nie mam na myśli amerykańskich korporacji, przyjeżdżających tutaj i otwierających swoje oddziały, bo to jest prosty model biznesowy. Polskie firmy, które tu wyrosły i są dobre, a w związku z tym „kapryśne” w doborze klientów, często niechętnie działają na rynku polskim. Na przykład w ogóle nie pracują na rynku publicznym. To im się zwyczajnie nie opłaca i nie kalkuluje. Zgadzam się, polskie IT jest dosyć silne, zarówno poszczególne osoby, jak i całe firmy.
W tej sferze rodzi się sporo pytań prawnych, na które często nie ma dobrej odpowiedzi. Obecnie przypomina to eksperymentowanie. Jest olbrzymie zainteresowanie procesami zwinności, procesami transformacji chmurowej. Swoją drogą, sama chmura, która jest z punktu widzenia prawnego niezwykłym zjawiskiem, zmienia sposób myślenia o prawie. Coraz mniej negocjujemy, coraz więcej wdrażamy polityk, częściej analizujemy. Mam na myśli skomplikowane kontrakty chmurowe, a nie edytory tekstu w chmurze. Takie transformacje chmurowe to pod wieloma względami nowy model biznesowy. Te procesy są trudne również od strony formalnej. CZY DZIAŁACIE PAŃSTWO JAK LEKARZ, KTÓRY
CZY JAKO OBSERWATOR TEGO RYNKU NIE UWAŻA
OPERUJE, CZY BARDZIEJ JAK LEKARZ PROFILAKTYK?
PAN, ŻE TAKI STAN RZECZY WYNIKA TEŻ Z FAKTU,
To jest jedna ze zmian, które się pojawią. Oczywiście mamy dosyć mocny dział sporny i procesowy, bo jednak w technologii procesów jest niemało. Ten dział jest jednym z kilku najważniejszych w kancelarii. Jednak mamy więcej zleceń w „budowaniu modeli”. Czyli ktoś do nas przychodzi i mówi: „chcę zrobić transformację zakupów w modelu zwinnym” albo „chcę zrobić transformację moich głównych systemów do chmury” bądź „chciałbym zacząć działać w oparciu o jakieś fintechowe wytyczne”. My, znając te wytyczne, często projektujemy odpowiednie rozwiązania. W tej chwili prawo jest bardzo zżyte z biznesem. Oczywiście można sobie wymyślić model biznesowy i pójść do prawnika, jednak później, gdy dojdzie do dużych korekt, to kosztuje czas i pieniądze. A w tej chwili czas jest chyba nawet ważniejszy niż pieniądze. Bardzo często to my, razem z klientami, próbujemy od początku projektować zapytanie ofertowe na rynek. Dopiero w drugiej turze projektujemy potencjalną umowę. Często sam się tym zajmuję, czyli jestem takim „profilaktykiem” i ewentualnie negocjatorem. Jeżeli jest już źle, to wtedy koledzy wchodzą z działem procesowym. To prawda, co się mówi, że nasza praca zaczyna mieć coraz częściej wymiar konsultingowy.
ŻE NA RAZIE JESTEŚMY TRZYKROTNIE TAŃSI JAKO PRACOWNICY IT OD TYCH ZACHODNICH?
To nie do końca prawda. Oczywiście, możemy być trochę tańsi, bo pewnie tak jest, zwłaszcza gdy porównamy stawki eksperckie, ludzi doświadczonych. W Anglii będzie to rzeczywiście trzykrotne przebicie kwoty. W tej chwili jest taki głód informatyków, taka walka o zlecenie informatyczne, że nie wydaje mi się, aby koszt był pierwszoplanowy. Dostęp do dobrych ludzi jest w miarę ograniczony i tu jest walka raczej o całe zespoły niż poszczególne osoby. W PRZYSZŁYM ROKU MAJĄ SIĘ JESZCZE ZMIENIĆ PRZEPISY W UE ODNOŚNIE TZW. „FINANCIAL TECHNOLOGY”. CZY TO WPŁYWA TAKŻE NA PAŃSTWA BIZNES?
Te przepisy już się zmieniają, a nasz biznes żywi się nowymi możliwościami. To, w czym naprawdę jesteśmy dobrzy, to próba zaimplementowania w obecnych przedsiębiorstwach nowych szans technologicznych. Implementujemy je od strony prawnej i procesowej. Gdy na przykład pojawiają się takie rzeczy jak regulacje fintechowe, to ze względu na to, że zrobiliśmy wcześniej kilkadziesiąt projektów, te nowe możliwości, nowe wytyczne czy przepisy prawa pozwalają nam budować nowe produkty i wspierać klientów w ich rozwoju. Charakterystyczne dla pracy tej kancelarii jest to, że bardzo rzadko mamy do czynienia z powtarzalnymi projektami. Oczywiście powtarzalne rzeczy, takie jak wdrażanie systemów informatycznych, też robimy i mamy już pewnie kilkaset takich spraw w swojej historii, ale zupełnie czymś innym jest kolejne wdrożenie systemu, a czymś innym zbudowanie nowej strategii fintechowej. Te wszystkie zmiany, na przykład blockchain, który bez wątpienia będzie zmieniał rzeczywistość, już powoli zaczyna być widać. A zainteresowanie będzie tylko rosło.
A JAK TO WYGLĄDA Z PUNKTU WIDZENIA ŚWIADOMOŚCI TZW. „STARTUPOWCÓW”, KTÓRYCH OSTATNIO JEST CORAZ WIĘCEJ, ALBO JUŻ DOŚWIADCZONYCH PRZEDSIĘBIORCÓW, CZY ONI ZDAJĄ SOBIE SPRAWĘ Z TEGO, ŻE PEWNIE JEDNYM Z PIERWSZYCH KROKÓW POWINNA BYĆ PORADA, KONSULTING PRAWNICZY?
To zależy, nie zawsze jest tak, że to jest rzeczywiście potrzebne. Bardziej obyte firmy, które zrobiły coś z gospodarką cyfrową i z nowoczesnymi technologiami, mają świadomość, że prawo w dzisiejszych czasach przenika się z innymi dziedzinami. Weźmy na przykład dane osobowe, nie sposób zaprojektować rozsądnego
21
Postać numeru
biznesu w sieci, nie biorąc pod uwagę tej problematyki. W związku z tym my często jesteśmy obecni od początku. Natomiast istnieje szereg przedsięwzięć, w których analizy biznesowe nie muszą być przeprowadzane jako pierwsza czynność. Co do startupów – to są one dość specyficznym zjawiskiem, pomimo tego, że nie zawsze mają świadomość realiów biznesowo-prawnych, ale też często nie mają środków. Nie wydaje mi się jednak, że problem prawny dla startupu jest pierwszoplanowy – przynajmniej dla dużej części z nich. Tu priorytetem jest produkt i rozwój. Natomiast widać, gdy przychodzą do nas startupy czy fundusze zarządzające startupami, że jednak dmuchają na zimne. To dotyczy np. analiz praw własności intelektualnej, umów z klientami lub regulaminów. Proszę pamiętać, że startując z najprostszą usługą w Internecie, nierozsądne jest rozpoczynanie tego z niedopracowanym regulaminem, ponieważ od razu jakieś „trolle” mogą zaatakować. Prawo staje się tematem frontowym, a co na froncie, trzeba zabezpieczyć. Gospodarka internetowa jest w dużej mierze frontowa – to są właśnie regulaminy, formy świadczenia usług elektronicznych, dane osobowe.
MOŻE TO DOBRY MOMENT, ABY PRZEKAZAĆ CZYTELNIKOM, JAKIE ZMIANY SZYKUJĄ SIĘ W 2018 ROKU.
W skrócie – musimy przemyśleć wszystkie nasze procesy biznesowe operujące danymi osobowymi i odpowiednio je zreorganizować i zabezpieczyć. Nie przypominam sobie żadnego wymogu legislacyjnego, który by powodował tak ogromne skutki w przedsiębiorstwach w trzech obszarach: czysto prawno-regulującym, organizacyjnym i technicznym, który szczególnie mnie ciekawi. Problem w tym, czy przedsiębiorstwa wytrzymają tę transformację, gdyż takie zmiany u niektórych klientów już są szacowane na kilkadziesiąt milionów złotych. Istnieją głosy, które szacują ogólne koszty wdrożenia rozporządzenia o danych na poziomie nawet kilku procent PKB. JAKIE SĄ NAJWAŻNIEJSZE PUNKTY TEJ ZMIANY, KTÓRA WEJDZIE W ŻYCIE?
Oczywiście, dlatego my ze startupami mamy dość mieszane uczucia, bo wydaje mi się, że głównym ich celem na początku jest przetrwanie pierwszego okresu. Dlatego dobrą radą od strony technicznej dla startupów borykających się z problemami finansowymi jest poszukanie dobrych regulaminów, a to wbrew pozorom duży problem, bo ich zdecydowana większość jest, niestety, nie najlepsza. Znacznie poważniejsze strukturalne problemy mają startupy, które bazują na rozwiązaniach technicznych, a nie na samym pomyśle, czyli nie budują „Facebooka”, a jakieś jedno rozwiązanie, które ma charakter wynalazku. Tutaj uważam, że wynalazcy powinni porozmawiać z ludźmi od patentów, ponieważ wszystko inne można nadrobić później, jak np. napisanie umów czy przeniesienie praw autorskich. Natomiast są takie problemy jak patenty. Jeśli wynalazca się spóźni, to my już tego nie nadrobimy.
Istotnym aspektem jest zmiana filozofii. Do tej pory mieliśmy pewne wytyczne. Jeśli się dopasowaliśmy, byliśmy wówczas w miarę bezpieczni. Obecnie podmiot musi zweryfikować swoje procesy biznesowe, sferę działania i powiedzieć sobie, co jest dla niego konieczne i adekwatne. Jednym słowem szpital będzie miał zupełnie inne wytyczne dotyczące ochrony danych osobowych niż – dajmy na to – fabryka, która może być pięć razy większa od szpitala, jeżeli chodzi o obroty. Często się określa, że coś jest zgodne z GDPR. Ja uważam, że to jest w dużym stopniu nadużycie. Zgodne może być coś z konkretnym wymaganiem konkretnego klienta. Bo GDPR sam w sobie ma niewiele takich wymagań, gdzie moglibyśmy powiedzieć „spełniłem” albo „nie spełniłem”. Pierwsza kwestia zatem to zmiana filozofii. Druga jest związana z tym, że ta ochrona prywatności musi być brana przez dany podmiot pod uwagę zawsze i wszędzie na każdym poziomie rozwoju i przy każdej czynności. Może to być np. moment, gdy zaczynamy tworzyć strategię marketingową, wprowadzamy nowy produkt – myślimy o danych osobowych, jak to ładnie ujmuje rozporządzenie „by default“.
PROSZĘ JESZCZE POWIEDZIEĆ PARĘ SŁÓW NA
MOŻE POROZMAWIAJMY JESZCZE O CAŁEJ BRANŻY
TEMAT TYCH WRAŻLIWYCH DANYCH OSOBOWYCH.
PRAWNICZEJ. OPRÓCZ TYCH ZMIAN I WYZWAŃ,
JAK TO WEDŁUG PANA BĘDZIE SIĘ ZMIENIAŁO
O KTÓRYCH POWIEDZIELIŚMY SOBIE W TEJ CHWILI,
W NAJBLIŻSZYM CZASIE?
Z JAKIMI PROBLEMAMI SIĘ ONA JESZCZE BORYKA?
To obecnie największe wyzwanie prawne, jakie nas czeka w 2018 roku i jedna z największych zmian legislacyjnych, mająca fundamentalny wpływ na biznes, łącznie z koniecznością zaprzestania części operacji biznesowych.
CZY JEST TO NA PRZYKŁAD ZATRUDNIANIE LUDZI?
STARTUP W TYM WYPADKU STAJE RÓWNIEŻ PRZED DYLEMATEM, CZY WYDAĆ X TYSIĘCY ZŁOTYCH NA TAKĄ USŁUGĘ PRAWNĄ, CZY NA UTRZYMANIE PRACOWNIKA.
22
Zaryzykuję stwierdzenie, że nie do końca zdajemy sobie sprawę z tego, jak radykalna jest to zmiana.
W przypadku branży prawniczej wydaje się, że prawników jest stosunkowo dużo. Wiele osób kończy studia, wielu kończy aplikację. Przy takiej konkurencji znalezienie
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
Problem w tym, czy przedsiębiorstwa wytrzymają transformację w 2018 roku, gdyż takie zmiany u niektórych klientów już są szacowane na kilkadziesiąt milionów złotych
Duża część
naszych projektów
to projekty międzynarodowe
Postać numeru
pracy bezpośrednio po uzyskaniu dyplomu może nie być takie proste, zwłaszcza w środowiskach poza dużymi miastami. Wciąż jednak branża prawnicza jest dosyć ciekawa, nieźle płaci – średnio to są zupełnie przyzwoite zarobki. Ponadto wciąż potrzebuje ona dobrych specjalistów. Szczególnie pożądane są osoby, które orientują się w sferze biznesu i potrafią zaimplementować rozwiązania prawne dla biznesu. Jeżeli ktoś myśli i umie przełożyć jeden świat na drugi, to o takie osoby jest twarda walka. W związku z tym mamy świat wysokiej klasy specjalistów, którzy są bardzo pożądani, i stosunkowo dużo osób, które dopiero się uczą i mogą mieć problemy na naszym rynku pracy. Sama branża, sądząc z dostępnych danych, rozwija się dosyć dobrze. Są firmy, które potrafią osiągać po sto kilkadziesiąt milionów przychodu i zatrudniać po sto kilkadziesiąt pracowników. Jak na nasz kraj to oczywiście dużo. Nie porównujmy się ze Stanami czy Londynem, gdzie istnieją firmy prawnicze zatrudniające po kilka tysięcy osób. To jest zupełnie inny świat i inna kultura, inna skala. Ciekawe jest zjawisko robotyzacji, które już dotknęło branżę prawniczą na Zachodzie. My jeszcze tego nie odczuliśmy. Przez robotyzację rozumiem przede wszystkim sztuczną inteligencję, która zaczyna wyręczać i zastępować umysły prawnicze. Z takim zjawiskiem można się spotkać przy powtarzalnych czynnościach, due diligence, ale i pisaniu smart-kontraktów czy obsłudze klienta, gdzie algorytmy i dobrze zaprojektowane programy radzą sobie coraz lepiej i coraz odważniej zaczynają atakować takie domeny prawne jak systemy składania wniosków czy badanie dowodów. Jednak ten problem dotknie nie tylko prawników, ale również inne zawody – od kierowców przez lekarzy, na prawnikach skończywszy. O tym się już mówi, ale wydaje mi się, że do końca nie odczuliśmy jeszcze, jak istotne są to zmiany. Trzecia rzecz jest czysto biznesowa. Zaczyna być coraz więcej projektów, które wykraczają poza czyste doradztwo prawne. To nawet widać po zapytaniach ofertowych, które wychodzą na rynku, a które są tak naprawdę mieszanką konsultingu i prawa, w naszym przypadku nawet IT i prawa, gdzie od prawników wymaga się certyfikatów informatycznych. W związku z czym widać, że biznes zaczyna poszukiwać doradców, którzy bardzo dobrze go rozumieją. To niby zawsze miało miejsce, ale wydaje mi się, że ta tendencja jest coraz silniejsza. Ostatnio otrzymaliśmy zapytanie ofertowe, w którym poszukiwana była osoba o dość wyjątkowych umiejętnościach: z jednej strony z wieloletnim doświadczeniem w prawie, a z drugiej posiadająca konkretne certyfikaty agilowe. Takich osób jest w Polsce może kilkanaście. Zatem ten rynek staje się o wiele bardziej wymagający. To nie jest tylko radca z 3-letnim doświadczeniem, to jest radca, który w procesie trzyletniego doświadczenia realizował
24
w określonej sferze konkretne projekty. W związku z czym specjalizacja będzie postępować, żeby takie wymagania spełnić. A PAN, STOJĄC NA CZELE TAKIEJ KANCELARII, Z JAKIMI WYZWANIAMI OSOBISTYMI SIĘ NA CO DZIEŃ MIERZY?
Teraz mamy dość specyficzny moment w historii, ponieważ nastąpiło gwałtowne przyspieszenie rozwojowe. W związku z czym wyzwaniem dla nas stało się utrzymanie pewnego rodzaju DNA kancelarii, które zawsze było oparte o bliską współpracę z klientem i pracę zespołową. Jako zespół realizowaliśmy sporo projektów, które z jednej strony sprzyjały doskonaleniu i rozwojowi wiedzy wewnętrznej, z drugiej zaś wzbogacały nasze doświadczenie w sferze projektowej i czysto prawnej. Z biegiem lat rozwijamy się i działamy w coraz większych zespołach, które są skupione wokół konkretnych projektów i siłą rzeczy powstają oddzielne grupy. Wkładany jest bardzo duży wysiłek w to, żeby w jednej firmie nie powstało kilka małych firm. Wszyscy dobrze wiemy, że ten zawód polega na bardzo dobrze funkcjonujących zespołach, w których równie ważna jest wartość indywidualna. Drugim wyzwaniem w tak uwarunkowanym środowisku, bazującym na pracy odrębnych wieloosobowych zespołów, staje się koordynacja oraz zarządzanie projektowe. Ważne są też: współpraca z klientem, dobranie metodyki działania, elastyczność funkcjonowania w różnych metodykach pracy z klientem w zależności od potrzeb i realiów, sprostanie oczekiwaniom, indywidualizacja podejścia, praca nad postawą i zaangażowaniem w realizację przedsięwzięcia. JAK WYGLĄDA NA CO DZIEŃ PANA PRACA? CZYM SIĘ ZAJMUJE OSOBA Z DWUDZIESTOLETNIM DOŚWIADCZENIEM W BRANŻY, KTÓRA STOI NA CZELE KANCELARII DZIAŁAJĄCEJ W CENTRUM WARSZAWY?
Kancelaria, którą zarządzam, to już ponad 50 prawników, zatem spory zakres moich działań skupia się na współpracy z partnerami. Do zakresu moich obowiązków należy również strategiczna wizja firmy, praca nad nowymi pomysłami i ofertami, tworzenie własnych produktów. Jako kancelaria nie czekamy na klienta, który przyjdzie z własnym zleceniem, ale proaktywnie wychodzimy mu naprzeciw z własnymi propozycjami i modelami działania. Czyli z jednej strony jest to aktywność w zakresie sprzedaży, a z drugiej marketingu, do którego należy zaliczyć także uczestnictwo w konferencjach, spotkaniach biznesowych, pisanie artykułów czy dbanie o PR. W moim przypadku mam także dużo pracy merytorycznej, regularnie prowadzę projekty – zwłaszcza w przypadku agile, sporów licencyjnych czy kontraktów chmurowych.
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
Kancelaria, którą zarządzam, to już ponad 60 prawników, zatem spory zakres moich działań skupia się na współpracy z partnerami
SUBARU OUTBACK – PRAWDOPODOBNIE NAJBEZPIECZNIEJSZY NA POLSKICH DROGACH…
Więcej informacji na temat nowego Outbacka oraz EyeSight, a także lista autoryzowanych salonów sprzedaży znajduje się na stronie subaru.pl
OUTBACK.SUBARU.PL
Postać numeru
W NAWIĄZANIU DO TEMATU DNA KANCELARII ORAZ TEGO, ABY JEJ NIE ZATRACIĆ, CHCIAŁBYM DOPYTAĆ
Większość osób w naszej kancelarii pracuje w project space, co oczywiście ma służyć wzmacnianiu kooperacji i mobilności przejścia z jednego projektu do drugiego oraz wzajemnemu wspieraniu się
O KWESTIĘ ZARZĄDZANIA LUDŹMI, KTÓRZY SĄ DOMINUJĄCĄ SKŁADOWĄ TEGOŻ DNA.
Tak, z jednej strony to właśnie ludzie tworzą specyfikę tego DNA, niemniej uważam, że firma również powinna to DNA narzucać. W kancelarii niezwykle mocny akcent stawiamy na współpracę i otwartą komunikację, podkreślając znaczenie przepływu informacji. Każde niedoinformowanie lub błędne przekazanie informacji może być brzemienne w skutkach. Zatem starannie dbamy o podstawowe wartości, na których bazuje współdziałanie. Biorąc pod uwagę charakter kancelarii, w której pracuje się w zespołach, staramy się w zarodku niwelować perspektywę „my kontra oni”. W tym celu nierzadko mieszamy zespoły czy wprowadzamy wspólne obyczaje służące integracji i kooperacji. ROZUMIEM, ŻE STĄD RÓWNIEŻ BIERZE SIĘ MODEL OPEN SPACE’U W PAŃSTWA KANCELARII.
Jest to specyfika pracy projektowej. Rzeczywiście większość osób w naszej kancelarii pracuje w project space, co oczywiście ma służyć właśnie tej kooperacji i mobilności przejścia z jednego projektu do drugiego oraz wzajemnemu wspieraniu się. Jak pokazuje nasze wieloletnie doświadczenie, właśnie w takim otoczeniu ludzie potrafią pracować projektowo i wspólnie realizować zadania. To jest dość trudna dyskusja. Może się wydawać, że hasła w stylu „ludzie są najważniejsi” etc. są dość wyświechtane. Jednak to ludzie budują jakość i poziom firmy. Dlatego muszą być odpowiednio zmotywowani i zaangażowani w działania kancelarii, a także mieć odpowiednią wizję samorealizacji. Jako kancelaria wkładamy sporo wysiłku, aby rzeczywiście tak było. Angażujemy się w ciekawe projekty, dbamy o wynagrodzenie, starsi dzielą się swoim doświadczeniem i wiedzą z młodszymi. CZĘSTO POJAWIAJĄ SIĘ TAKIE GŁOSY, ŻE PRACA PRAWNIKA NIERZADKO WIĄŻE SIĘ Z OGROMNYM
model, którego ja zupełnie nie rozumiem. Wydaje mi się niemożliwe, żeby ktoś mógł efektywnie pracować aż tyle godzin przez dłuższy czas. Natomiast bez wątpienia w tym zawodzie zdarzają się takie momenty. Jesteśmy ograniczeni konkretnymi terminami, np. pozwu czy apelacji, więc czasami pracuje się po kilkanaście godzin, aby tych terminów dotrzymać. Jeżeli mamy jakieś negocjacje, zdarza się, że kończymy je o 2.00 czy 3.00 w nocy. Natomiast takie sytuacje także staramy się wyrównywać. Poza tym właśnie to wspólne dopinanie spraw i integracja przy finalizacji projektów stają się dodatkowym motywatorem, sukcesem podnoszącym adrenalinę, pozwalającym w sposób efektywny realizować zadania w tym trudniejszym okresie naszej pracy. Ja osobiście bardzo te emocje lubię. Problem pojawia się wtedy, gdy taki tryb pracy staje się codziennością. Organizm nie wytrzymuje takiego stresu i napięcia. Dlatego cała sztuka polega na wyważeniu pracy, po cięższym okresie trzeba zwolnić i dać sobie czas na regenerację. Sądzę, że wiele kancelarii pracuje w podobnym rytmie. W pewnym momencie przychodzą okresy, kiedy realizuje się kilka zleceń jednocześnie i terminy gonią. Weźmy na przykład dane osobowe, gdzie popyt przekracza podaż i należy mądrze zarządzać zasobami i nie przyjmować pewnych zleceń. Gdybyśmy mieli przyjąć wszystkie zapytania, które do nas przychodzą, nie zrealizowalibyśmy nawet 20 procent. Stąd kluczowa jest sztuka wyboru, która jest z pewnością odwagą biznesową. Nasza kancelaria w tym aspekcie ma prościej, jesteśmy mocno skoncentrowani na sektorze IT i digitalizacji, dlatego nie angażujemy się w projekty, które nas mniej interesują. Zdarza nam się odrzucać bardzo atrakcyjne projekty, bo zespół zaangażowany w inne zwyczajnie nie byłby w stanie zrealizować ich na czas.
POŚWIĘCENIEM I STUPROCENTOWĄ AKTYWNOŚCIĄ
26
12-15 H NA DOBĘ. CZY TO DOTYCZY WSZYSTKICH
ZMIENIAJĄC TROCHĘ TOR NASZEJ ROZMOWY,
KANCELARII? JAK TO WYGLĄDA W PAŃSTWA
CHCIAŁBYM ZAPYTAĆ O TO, CZYM SIĘ PAN ZAJMUJE
PRZYPADKU?
W CZASIE WOLNYM, JEŻELI OCZYWIŚCIE UDAJE SIĘ
Są takie środowiska, gdzie taki model pracy stał się normą. Popatrzmy na przykład na rynek amerykański, gdzie w dużych firmach oczekuje się od prawnika ponad 2 tysięcy fakturowanych godzin w roku. Możemy sobie przeliczyć, co to oznacza... W Polsce nigdy nie było aż takich nacisków. Chociaż zdarzają się kancelarie, gdzie dość mocno angażuje się pracowników, ale z tego, co wiem, nigdy nie doszliśmy do takich norm. Jest to
GO WYGOSPODAROWAĆ?
Oczywiście tego czasu wolnego trochę mamy [śmiech]. CZYLI NIE UWAŻA SIĘ PAN ZA PRACOHOLIKA?
Trochę się uważam. Ja bardzo lubię swoją pracę, stąd siedzenie za biurkiem w weekendy nie stanowi dla mnie problemu. Staram się nie pracować w trakcie wakacji, ale zdarza mi się sprawdzenie skrzynki e-mailowej. Pracy
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
merytorycznej jednak nie zabieram ze sobą na urlop. Bardzo lubię jeździć po świecie i odrywać się od codzienności, co chyba stało się sportem wszechświatowym, sądząc po ilości podróżujących w najtrudniej dostępne zakamarki świata. CZY MA PAN SWOJE ULUBIONE MIEJSCE?
Trudno to jednoznacznie stwierdzić. Na pewno Ameryka Północna, w tym głównie Stany Zjednoczone, ale także Europa. Swego czasu sporo bywałem w Afryce, która zachwyca mnie przyrodą. Wracając do tematu czasu wolnego, oprócz podróżowania bardzo pociąga mnie gotowanie. Na co dzień sporo gotuję. Kiedy mam trochę więcej czasu przeznaczam go na dokształcanie się w szkołach kulinarnych, których udało mi się już kilka ukończyć.
w szkołach kulinarnych, w ramach praktyk musiałem pracować w restauracjach. Osobom, które uważają, że zawód prawnika jest trudny, radzę spróbować pracy w świecie kulinarnym. Praca na kuchni wymaga nie tylko talentu kulinarnego, ale także krzepy fizycznej i siły psychicznej. Ilość stresu związanego z tempem pracy oraz wymaganiami, jakie stawia szef kuchni, mniej lub bardziej szalony w swoim perfekcjonizmie, jest olbrzymi. Stąd, gdy niektórzy pytają, czy po tych szkołach chciałbym założyć swoją restaurację, to jednoznacznie odpowiadam, że nie. Warto być świadomym tego, że prowadząc restaurację, trzeba się jej poświęcić przez 24 godziny na dobę, jeżeli nie ma się zamiaru traktować jej czysto „właścicielsko”. To jest prawdziwy pracoholizm. Nie da się prowadzić własnej restauracji bez autentycznegopoświęcenia. To również bardzo konkurencyjny i stresujący rynek.
Osobom, które uważają, że zawód prawnika jest trudny, radzę spróbować pracy w świecie kulinarnym
W ZESZŁYM ROKU MIAŁEM PRZYJEMNOŚĆ PRZEPROWADZAĆ WYWIAD Z ANDREĄ CAMASTRO,
PANA ULUBIONA KUCHNIA?
SZEFEM KUCHNI W GWIAZDKOWEJ RESTAURACJI
Raczej europejska. Jak wiele osób, kocham Włochy. Doceniam kuchnię francuską, ale bardzo lubię także kuchnię węgierską.
SENSES.
Miałem przyjemność odwiedzić Senses. Chapeau bas. Kunszt kulinarny! Jest to absolutna elita restauracji w Polsce, ale też światowa. Jak Amaro czy Nolita. Będąc
DZIĘKUJĘ ZA ROZMOWĘ. ⚫
27
Luksusowe samochody
MERCEDES C43 AMG CABRIO
MERCEDES ZE STAJNI AMG MA W SOBIE TO, CO SPORTOWY SAMOCHÓD MIEĆ POWINIEN – DUŻO MOCY (3-LITROWY, PODWÓJNIE TURBODOŁADOWANY SILNIK 367 KM). Daje też ogromną frajdę podczas jazdy. Usłyszałem kilkakrotnie pytanie: po co komuś taki samochód? Po 5 minutach jazdy odpowiedź staje się bardzo prosta: po to, aby dać upust swojej energii.
28
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
T E K S T: S Z Y M O N L A C H ZDJĘCIA: ANTONI SZESZUŁ A
PIERWSZE WRAŻENIE
Z zewnątrz wzrok przyciąga nienaganna sylwetka auta. Ma piękny kształt, szczególnie od frontu. Jednak najbardziej podoba mi się, kiedy dach jest złożony i kabriolet zdaje się zapraszać do swego wnętrza – tam, gdzie wszystko się zaczyna, czyli na kolejną przejażdżkę. Muszę przyznać, że dobór kolorów – granat na zewnątrz, a w środku jasna skóra, bardzo ładnie i elegancko się ze sobą komponują. Minusem jest fakt, że jeśli kierowca jest wysoki, na tylnym siedzeniu mogą jechać tylko drobne bagaże, ponieważ w innym wypadku miejsca na nogi nie pozostanie zbyt wiele. Najbardziej komfortowo podróżuje się w dwie osoby. Sądzę, że C43 nie jest przeznaczony do dalekich eskapad, a raczej na krótkie i pozytywnie nastrajające wypady za miasto. WNĘTRZE
Bardzo wygodnym i użytecznym rozwiązaniem jest podawanie pasa, które następuje po zamknięciu drzwi
Zarówno na miejscu kierowcy, jak i pasażera siedzi się komfortowo, pomimo że na pierwszy rzut oka nie jest to takie oczywiste. Wydawało mi się, że w środku będzie raczej ciasno. Na szczęście nie jest. Pozycję fotela i kierownicy można dowolnie modyfikować, a dodatkowo zachować w pamięci 3 różne ustawienia. Bardzo wygodnym i użytecznym rozwiązaniem jest podawanie pasa, które następuje po zamknięciu drzwi. Korzyść jest taka, że nie trzeba się wykręcać i nadwyrężać w nieprzyjemny sposób. Zagadką pozostanie dla mnie touchpad, który jest centralnie umiejscowiony. Według teorii powinien on ułatwiać korzystanie z różnych systemów pokładowych, jak np. nawigacja czy muzyka. Myślę, że można nad nim jeszcze popracować, aby funkcjonował wydajniej. Jednak sam system nawigacji czy audio działa bez zarzutu. Sprawnie można przełączać się pomiędzy źródłami dźwięku, wybierać trasę albo szukać specjalnych punktów na trasie przejazdu. Mówi się, że interfejs jest jak dowcip. Jeśli trzeba go tłumaczyć, to znaczy, że się producentowi auta nie udał. W tym przypadku na szczęście tak nie jest. Interfejs jest intuicyjny i właściwie nie trzeba się go uczyć, bo można go od razu łatwo zrozumieć. System audio daje bardzo
29
Luksusowe samochody
Ryk silnika i „wystrzały” przy zmianie biegów są niczym niekończący się koncert, muzyka dla uszu fanów motoryzacji
przyjemny dźwięk. Gdyby ktoś zdecydował się na dłuższą trasę, słuchanie muzyki w tym samochodzie na pewno umili mu podróż. Przyciski służące do składania dachu są centralnie umiejscowione. Cały proces składania lub otwierania trwa raptem kilkanaście sekund. P R Z YJ E M N O Ś Ć Z J A Z D Y
Wnętrze rzeczywiście jest piękne. Jednak to nie ono jest najważniejsze. Pierwsze skrzypce gra tu silnik, a zaraz za nim zawieszenie. Samochód prowadzi się bardzo precyzyjnie, szczególnie w sportowym trybie jazdy. Dla fanów muzyki i solidnego brzmienia AMG przygotowało wzmacniacz dźwięku sportowego wydechu. Ryk silnika i „wystrzały” przy zmianie biegów są niczym niekończący się koncert, muzyka dla uszu fanów motoryzacji. Co więcej, dzięki tej funkcji, którą można w dowolnym momencie aktywować lub dezaktywować za pomocą jednego przycisku, każda zmiana biegu wiąże się z bezpośrednim, dodatkowym zastrzykiem adrenaliny dla kierowcy. C43 bardzo dobrze trzyma się drogi, nawet kiedy
30
pada deszcz, można śmiało operować pedałami gazu i hamulca. Moc dostępna jest zawsze, co przydaje się chociażby wtedy, gdy jedziemy autostradą i pojawia się potrzeba sprawnego wyminięcia jadącego przed nami pojazdu. Ciekawostką są wentylatory umiejscowione w zagłówkach. Podczas jazdy ze złożonym dachem można je uruchomić, tak by na kark leciało ciepłe powietrze. To idealne rozwiązanie na chłodniejsze dni. 3 X TA K
Przemierzanie ulic i przyciąganie wzroku przechodniów, dynamiczne pokonywanie ciasnych zakrętów, dźwięk silnika to kilka spośród licznych aspektów, które sprawiają, że bardzo łatwo można się w Mercedesie C43 AMG Cabrio zakochać. To idealny samochód dla wymagających osób, ceniących sobie najwyższą jakość wykończenia poszczególnych elementów oraz nieprzeciętne osiągi. Wszystko to sprawia, że jazda mogłaby trwać wiecznie. Serdecznie polecam, będzie to na pewno bardzo dobry wybór dla wymagających kierowców z klasą. ⚫
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
Lifestyle | Moda Marta Brzezińska – z wykształcenia socjolożka i filolożka, na co dzień związana z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Jej wielką pasją są wszelkie zagadnienia związane z kulturą masową i popularną. Bez reszty pochłania ją analiza trendów konsumenckich, społecznych oraz kulturowych. Pragnie zarażać pasją do świata mody, aranżacji wnętrz oraz egzotycznych podróży, dlatego realizuje się tutaj – w czasopiśmie „Business Life Polska” – jako autorka tekstów lifestyle’owych.
KOSZULKI
POLO
SPORTOWA KLASYKA KOSZULKI POLO PRZEZ DŁUGI CZAS STANOWIŁY WYŁĄCZNIE ELEMENT STROJÓW SPORTOWYCH, BY NASTĘPNIE – PODOBNIE JAK WIELE INNYCH ELEMENTÓW BRANŻY MODOWEJ – ZŁAMAĆ BARIERY I STAĆ SIĘ CZĘŚCIĄ CODZIENNEJ GARDEROBY, STROJEM ODPOWIEDNIM NA WSZYSTKIE OKAZJE. Dzisiaj klasyczną koszulkę polo można kupić w 114 krajach świata, na wszystkich 5 kontynentach, dlatego postanowiliśmy przyjrzeć się jej historii oraz zaprezentować kilka najciekawszych stylizacji z polo w roli głównej.
32
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
1933 MAT. PRASOWY RALPH LAUREN
Pierwszy model koszulki polo został zaprojektowany przez słynnego mistrza tenisowego René Lacoste w 1933 roku
1933 H I S T O R I A L E G E N D A R N E G O „ K R O K O D Y L A”
Obecnie koszulka polo jest synonimem takich marek jak Ralph Lauren czy Tommy Hilfiger, jednak jej pierwszy model został zaprojektowany przez słynnego mistrza tenisowego René Lacoste w 1933 roku. Celem tenisisty było stworzenie ubrania do swobodnej gry w golfa oraz oczywiście w tenisa. Niespodziewanie jego projekt osiągnął ogromny komercyjny sukces – do 1939 roku corocznie wytwarzano 300 tysięcy koszulek, które wkrótce wzięły prymat nad klasycznymi, tradycyjnie noszonymi do gry w tenisa, koszulkami z długimi rękawami.
33
Lifestyle | Moda
MAT. PRASOWY LACOSTE
Wysokiej jakości polo musi być wykonane z bawełny typu piqué
Skąd przyszła inspiracja? Pomysł cały czas był dostępny na wyciągnięcie ręki. Kultowy projekt został oparty na koszulkach noszonych przez piłkarzy polo – stąd też wzięła się powszechnie znana nazwa tego popularnego modelu. Bez względu jednak na to, czy René Lacoste był geniuszem, spostrzegawczym obserwatorem, czy miał po prostu szczęście, pozostawił po sobie niezatarty ślad w przemyśle modowym. PIERWSZ A KO SZU L K A P O LO
Pierwsze modele trafiły do produkcji w 1933 roku, jednak René Lacoste sporządził szkice i zamówił zestaw koszulek do użytku osobistego dużo wcześniej – już w 1920 roku. Nie mogło być inaczej, pierwsza koszulka Lacoste miała kolor biały. W końcu była przeznaczona dla graczy „białego sportu” – tenis uważano za wyrafinowany sport dla dżentelmenów. Co ważne, wszystkie koszulki
34
zaprojektowane przez tenisistę wyróżniały się wyszytym znakiem krokodyla, który służył do ochrony projektów przed możliwymi imitacjami. W ówczesnej Francji dla wszystkich było jasne, dlaczego właśnie krokodyl stał się symbol marki Lacoste. „Krokodyl” to pseudonim René z kortu, dzięki któremu zbudował swoją legendarną reputację. Zdaje się jednak, że Lacoste i krokodyl już na zawsze w naszej świadomości i pamięci przetrwają pod postacią koszulki polo z charakterystycznym logo, a nie mistrz gry w tenisa, który pięciokrotnie wygrał Davis Cup, dwa razy Wimbledon, dwa razy US Open i trzy razy na kortach Rolanda Garrosa w Paryżu. S EK RE T ŚW IE T N E J JA KO Ś CI
Z biegiem lat koszulki polo zyskały całą gamę kolorów, jedno powinno być jednak niezmienne – jakość materiału. Wysokiej jakości polo musi być wykonane z bawełny typu piqué, która idealnie nadaje
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
Koszulki polo Ralpha Laurena idealnie odzwierciedlają wizerunek wielkomiejskich, nonszalanckich ludzi sukcesu
się zarówno do uprawiania sportu, jak i do stylu casual, ponieważ świetnie się układa na ciele, oddycha, absorbuje wilgoć, nie gniecie się i nie rozciąga. Zaletą koszulek polo z bawełny piqué jest to, że nie trzeba ich prasować, co świetnie się sprawdza podczas podróży. P O D W Ó R K O W I C H U L I G A N I Z W I E L K I E J B R Y TA N I I
Koszulki polo znalazły się w niezwykle ciekawym kontekście kulturowym na Wyspach Brytyjskich, szczególnie w latach 60. i 70. XX wieku, ze względu na zamiłowanie do wysokiej jakości mody męskiej wśród przedstawicieli subkultur, takich jak mods, skinheads, czy rudeboys. Klasyczna koszulka polo, dżinsy Levi’s 501 oraz buty marki dr Martens stały się nieodłącznym atrybutem młodych buntowników związanych z muzyczną sceną ska oraz britpopem. Marki, takie jak Lambretta, Ben Sherman czy Fred Perry, stanowią do dziś symbol brytyjskiej kultury modowej. Szczególną
popularnością, ocierającą się o kult, może poszczycić się marka Fred Perry, której charakterystyczne logo – wieniec laurowy – wykroczyło poza strefę mody, stając się częścią popkultury – wielu młodych fanów marki wykorzystuje je nawet jako wzór tatuażu. Chociaż koszulki polo w Wielkiej Brytanii w przeszłości chętnie były noszone przez młodzież oraz przedstawicieli niesfornych subkultur, obecnie ze względu na jakość, klasyczny krój oraz ciekawą historię są niezwykle popularne zarówno w modzie ulicznej, jak i smart casual. Projektanci mody bardzo chętnie zestawiają je z ciemnymi dżinsami oraz swetrami typu kardigan. AMERYKAŃSKI SEN RALPHA LAURENA
Istnieje kilka modnych przedstawicieli amerykańskiej klasyki, które ostatecznie stały się klasyką rangi światowej, do których należą chociażby wspomniane dżinsy Levi's 501, buty marki Timberland czy
35
Lifestyle | Moda
okulary Ray Ban-Wayfarer. Koszulka polo Ralpha Laurena znalazła się w tej zaszczytnej grupie dość niespodziewanie, pomimo faktu, że te od Lacoste funkcjonowały na rynku trzydzieści trzy lata przed tym, zanim Ralph Lauren w ogóle założył firmę odzieżową. Jak to się zatem stało, że koszulki Ralpha Laurena podbiły serca nie tylko Amerykanów, ale także mieszkańców Starego Kontynentu? Modę na koszulki polo z logo Ralpha Laurena w USA lat 80. zapoczątkowała generacja „yuppie”, czyli młodych, zdolnych i odnoszących sukcesy profesjonalistów, którzy utożsamiani byli z bogactwem oraz określonym stylem życia – koszulki polo Ralpha Laurena idealnie odzwierciedlały ich wizerunek wielkomiejskich, nonszalanckich ludzi sukcesu. W Europie osiągnęły olbrzymi sukces właśnie dzięki temu wizerunkowi oraz wysokim cenom. Od samego początku ubrania Ralpha Laurena zostały wprowadzone na rynek europejski jako towar luksusowy, przyciągający klientów, którzy uważali, że koszulka polo marki Lacoste stała się zbyt dostępna i masowa. W rzeczywistości jednak marka Lacoste w tamtym okresie padła ofiarą czarnego rynku mody, koszulki z logo krokodyla były masowo podrabiane.
stawiając polo w centrum zainteresowania. Oczywiście współczesne trendy stanowią pewną reinterpretację minionych mód, zabawę konwencjami i trendami. W dzisiejszych czasach projektanci mody, styliści, trendsetterzy, a także użytkownicy mody, doceniają w równym stopniu klasyczne koszulki Lacoste, buntownicze korzenie brytyjskich marek Fred Perry czy Ben Sherman, jak i „japiszonowy” urok koszulek Ralpha Laurena. Wybór marki, koloru czy kroju zależy wyłącznie od indywidualnych preferencji. Wielu panów preferuje nieco luźniejsze, klasyczne kroje koszulek polo, jednak najmodniejsze obecnie są przylegające do ciała modele typu slim fit, podkreślające seksowną, męską sylwetkę. Osobiście uważam, że warto wyposażyć swoją szafę w całe spektrum koszulek polo, ponieważ świetnie pasują do różnego typu stylów oraz okazji. Koszulkę polo można z powodzeniem połączyć ze spodniami chino i zamszowymi mokasynami lub dżinsami oraz obuwiem sportowym. W ostatnim czasie bardzo często pojawiały się one na srebrnym ekranie. Przykładem może być Leonardo DiCaprio odgrywający rolę Jordana Belforta w filmie „Wilk z Wall Street”, który nosi polo, oczywiście Ralpha Laurena.
W IEL K I P OW R ÓT KO SZU L EK P O LO – Z A BAWA
JA K I KO LO R W Y BR AĆ ?
MODĄ
Paleta kolorystyczna koszulek polo jest olbrzymia. Przez lata rozwijana od podstawowej bieli przez psychodeliczne i krzykliwe kolory lat sześćdziesiątych po hipisowskie, naturalne kolory lat siedemdziesiątych,
Moda uwielbia zataczać koło, a historia koszulek polo jest na to doskonałym przykładem. Wielu projektantów w tym sezonie sięga do różnych okresów w historii mody,
MAT. PRASOWY LACOSTE
Najbardziej klasyczne modele polo mają dwa guziki, nieco bardziej nowoczesne trzy guziki pod szyją
36
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
Lifestyle | Moda
pastelowe lata osiemdziesiąte i tętniące życiem lata dziewięćdziesiąte. A jakie trendy obowiązują dzisiaj? Szukając idealnej koszulki polo, warto wybrać klasyczne, stonowane barwy, takie jak granat, czerń, bordo lub beż, które sprawdzą się w casualowym stroju biznesowym, a także po godzinach pracy. Oczywiście od czasu do czasu można pozwolić sobie na odrobinę modowej nonszalancji pod postacią modnych obecnie pasteli – różu, mięty czy błękitu. JA K D O BR AĆ WŁ AŚ C I WĄ?
Wszystko zależy przede wszystkim od sylwetki. Dobrze skrojona koszulka powinna zawsze lekko przylegać do ciała – nie może być zbyt obszerna, a rękawy muszą się kończyć pośrodku bicepsa. Warto także zwrócić uwagę na liczbę guzików – najbardziej klasyczne modele mają dwa guziki, nieco bardziej nowoczesne trzy guziki pod szyją. Wersje z większą ilością guzików lub zamkiem należy całkowicie odrzucić. Niezmiernie ważną kwestią w przypadku koszulek polo jest ich długość – powinna sięgać maksymalnie do połowy tylnych kieszeni spodni. ST YLIZACJA DO PRACY
Koszulka polo świetnie pasuje do sportowych garniturów, wełnianych spodni oraz jednorzędowych marynarek. Decydując się na taki strój, warto wybrać taką bez zbędnych wzorów i ozdobników. Należy zapiąć wszystkie guziki lub ewentualnie zostawić odpięty jeden guzik pod szyją. W takiej stylizacji dużą rolę odgrywają dodatki – eleganckie buty, lakierki lub sztyblety oraz skórzana torba na ramię dopełnią dzieła. W B R Y T YJ S K I M S T Y L U
Moda londyńskich ulic wyznacza trendy od wielu dekad. Brytyjczycy dobrze wiedzą, jak świetnie wyglądać w koszulce polo. Klasyczne, wąskie dżinsy w ciemnym odcieniu granatu, do tego polo (obowiązkowo włożone w spodnie), skórzany pasek lub szelki oraz obuwie sportowe. W chłodniejsze dni można zarzucić na siebie ponadczasową kurtkę typu „Harrington”. W ST YLU ŚRÓDZIEMNOMORSKIM
W cieplejsze jesienne dni świetnie się sprawdzą spodnie chino w kant, koszulka polo, lniana marynarka lub rozpinany sweter w jasnym kolorze oraz odpowiednio dobrane obuwie – w przypadku tego typu stylizacji idealnie będą pasować loafery lub mokasyny. Śródziemnomorski klimat oznacza dużą swobodę, dlatego można sobie pozwolić na wyłożenie koszulki na spodnie. ⚫
38
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
39
FOT. VIOREL SIMA
Moda męska Anna Rzeszutko – z wykształcenia dr nauk ekonomicznych, na co dzień związana z Uniwersytetem Przyrodniczym w Poznaniu. Karol Rzeszutko – mistrz krawiectwa z Poznańskiej Pracowni Krawiectwa Miarowego Krupa & Rzeszutko, działającej nieustannie od 1926 roku.
40
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
RÓŻNE OBLICZA BIAŁEJ KOSZULI W OSTATNIM NUMERZE MAGAZYNU „BUSINESS LIFE POLSKA” SPORO PISALIŚMY O BIAŁEJ KOSZULI JAKO NIEZBĘDNYM ELEMENCIE GARDEROBY KAŻDEGO MĘŻCZYZNY, NIEZALEŻNIE OD TEGO, CZY NA CO DZIEŃ ZACHOWUJE ON ZASADY KLASYCZNEJ ELEGANCJI, CZY TEŻ JEGO STYL JEST LUŹNY I SWOBODNY. Wydawać by się mogło, że temat został wyczerpany. Otóż nie! W białej koszuli kryje się masa sekretów, które Państwu przedstawię. BI A Ł A KO SZU L A I J E J KO Ł NIER Z Y K I
MAT. ZDJĘCIOWY KRUPARZESZUTKO.PL
Różne kształty kołnierzyków, mankietów czy plis dostępnych zarówno w gotowych modelach, jak i w koszulach zamawianych na miarę powodują, że wybór tej właściwej – dobranej do okazji i typu sylwetki – wcale nie jest łatwy. Dlatego poniżej w paru słowach scharakteryzujemy trzy podstawowe rodzaje koszul, które warto mieć w swojej garderobie. Zanim jednak przejdziemy do tej części, przypomnijmy różne rodzaje kołnierzyków. To detal, który odgrywa naprawdę ważną rolę w tuszowaniu mankamentów męskiej sylwetki. Podstawowe rodzaje kołnierzy wykładanych to: • kołnierz włoski (hai) – ma szeroko rozstawione wyłogi, jest idealny dla osób wysokich: z długą, szczupłą szyją i pociągłą twarzą; • kołnierz angielski (kent) – z ostro zakończonymi, skierowanymi ku dołowi wyłogami – doskonały dla osób niewysokich, o krótkich i tęgich szyjach oraz okrągłych twarzach; • kołnierz półwłoski – z wyłogami rozstawionymi tylko na tyle, aby chowały się pod kołnierz marynarki – pasuje do większości kształtów twarzy; • kołnierz z zapięciem (button-down) – przypomina kołnierzyk typu kent, ma wyłogi przypięte do przodów koszuli małymi guzikami. A oto nasz autorski, krótki przewodnik po jakże różnych, a jednak podstawowych rodzajach koszul, które z pewnością nie zakurzą się w żadnej męskiej szafie. KO SZU L A U NIW ER SA L N A , C O DZIEN N A
Polecamy w tym przypadku krój z kołnierzykiem wykładanym, o kształcie odpowiednim do danego typu
sylwetki, z możliwością jego podpięcia od spodu za pomocą małych szlufek i guzików. Taki kołnierz związany krawatem będzie wyglądał klasycznie, jednak w sytuacjach, gdy krawata zabraknie, to właśnie owe ukryte guziki będą trzymały w ryzach wyłogi, nie pozwalając im na szerokie, mało eleganckie rozwarcie. Mankiety w takiej koszuli powinny być zapinane na pojedynczy guzik, natomiast plisa być płaska, z widocznymi na zewnątrz guzikami. Najlepszą tkaniną na taką koszulę jest bawełna typu oxford. Koszula o takim kroju pasuje do wielu okoliczności, zarówno tych codziennych, jak i tych, które wymagają od nas dużej dozy elegancji. KO SZU L A S P O R TOWA
Mężczyznom, którzy w koszuli szukają sportowego charakteru, proponujemy wybór kołnierzyka z widocznymi zapięciami wyłogów (button-down) i naszywaną plisą, a więc dodatkową warstwą materiału stanowiącą listwę, przez którą przechodzą guziki. W takiej wersji mankiety powinny być jak najprostsze, to znaczy zapinane na guziki, w kształcie odpowiednim do naszej sylwetki – kwadratowe dla osób tęższych, a zaokrąglone dla szczupłych. W tym przypadku dobra będzie zarówno bawełna, jak i len. Dla panów, którzy sportowy charakter kojarzą tylko z outfitem do biegania, a od koszuli wymagają elegancji i formalnego charakteru, również mamy parę wskazówek. KO SZU L A EL EGA N CK A
Innymi słowy – koszula formalna. Powinna mieć kołnierz wykładany, bez dodatkowych podpięć. Musi mieć plisę w całości kryjącą guziki oraz pojedyncze lub podwójne mankiety francuskie spięte spinkami. Najbardziej
41
MAT. ZDJĘCIOWY KRUPARZESZUTKO.PL
Moda męska
formalną w gronie eleganckich koszul jest koszula frakowa. Zawsze biała, wykonana w widocznej części z bawełnianej piki – materiału, którego wzór przypomina plaster miodu. Złamany kołnierzyk (wings), pojedyncze, zapinane na spinki mankiety oraz plisa wzbogacona jubilerskimi guzikami, to główne znaki rozpoznawcze koronowanej głowy elegancji rozległego królestwa białych koszul. JA K D O BR AĆ KO SZU L Ę ? K IL K A CEN N YCH R A D
Przy poszukiwaniu idealnej koszuli trzeba zwrócić uwagę na kilka ważnych szczegółów: 1. T kanina powinna być naturalna – bawełna lub len. 2. Kołnierz trzeba dobrze dopasować – po jego zapięciu palec wskazujący powinien się zmieścić w przestrzeń między nim a szyją. 3. Musi on mieć fiszbiny, które w łatwy sposób można wyjąć przed praniem. 4. Ramiona koszuli powinny się kończyć na naszych kościach ramiennych. 5. Rękawy mają być dłuższe o 3-4 cm od długości rąk: gdy wyciągniemy ręce do przodu, powinny sięgać do końca nadgarstka i początku dłoni. Ten luz na długości jest niezbędny, aby rękawy koszuli swobodnie wysuwały się spod rękawów marynarki. 6. Karczek powinien być dzielony pod kątem. Zwiększa to komfort i wygodę noszenia koszuli, szczególnie wtedy, kiedy wyciągamy ręce do przodu, siedzimy w samochodzie bądź przy biurku. Tkanina na swojej długości
42
i szerokości nie rozciąga się, większą elastyczność można uzyskać tylko poprzez jej ukośne ułożenie. 7. Gęstość ściegu – im ścieg jest bardziej gęsty i umieszczony bliżej brzegów, tym wyższy stopień trudności wykonania koszuli, co może świadczyć o jej jakości. 8. Pamiętajcie, że zużyte kołnierzyki i mankiety w ulubionej koszuli zawsze można wymienić na nowe, z podobnej lub innej tkaniny. 9. N ie wyrzucajcie swoich ulubionych koszul, możecie je odnowić lub przerobić na koszule bez kołnierzy i z podwiniętymi mankietami. Zwyczajnie możecie je też oddać innym, bardziej potrzebującym dżentelmenom. Jeśli jednak nadal nie będziecie mogli znaleźć koszuli pasującej do waszej sylwetki bądź chcecie mieć produkt stworzony specjalnie na wasze potrzeby, dobrym rozwiązaniem będzie koszula szyta na miarę. Poza tym, że można poczuć się w takiej koszuli jak w przysłowiowej drugiej skórze, to jeszcze można ją mocno spersonalizować. Nie chodzi tu tylko o wybór rodzaju kołnierza, mankietów czy też wyszycie w dowolnym miejscu monogramu. Podczas tworzenia takiej koszuli można uwzględnić nawet takie detale, jak rozmiar ulubionego zegarka czy też mocno rozbudowane bicepsy. * Tym czytelnikom, którzy napotkali w tekście wiele niejasności, polecamy lekturę poprzedniego numeru magazynu lub odwiedzenie naszej strony internetowej. ⚫
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
Podczas tworzenia koszuli skrojonej na miarę można uwzględnić nawet takie detale, jak rozmiar ulubionego zegarka czy też mocno rozbudowane bicepsy
Biznes | zarządzanie
CFO
JAK CZŁOWIEK OD TABELEK STAŁ SIĘ FINANSOWYM LIDEREM W FIRMIE T E K S T: K R Z Y S Z T O F Z A W A D Z K I , C Z Ł O N E K Z A R Z Ą D U / C F O , S A R E S . A .
WIĘKSZOŚĆ SPÓŁEK – NIEZALEŻNIE OD WIELKOŚCI – ZAZWYCZAJ W STRUKTURZE TWORZY STANOWISKO CFO. Bo przecież wiadomo, że biznes to pieniądze, a żeby mieć zyski, potrzebna jest odpowiednia strategia oraz ktoś, kto tym pokieruje. Choć zakres kompetencji będzie różnił się w zależności od skali działalności przedsiębiorstwa, CFO bez wątpienia jest dziś jedną z najważniejszych osób w firmie.
K
im jest CFO? Myślę, że nazwanie tej osoby szefem od finansów, byłoby zbyt dużym uproszczeniem. W zależności od roli czy zakresu zadań oraz rozmiaru przedsiębiorstwa ta definicja nabiera znacznie szerszego spektrum. Rolę CFO może pełnić zarówno dyrektor finansowy, skarbnik, czy nawet główny księgowy, którego kompetencje określone są przez spółkę na takim, a nie innym poziomie. WIADOMO, O CO CHODZI – O PIENIĄDZE
Biznes nieustannie kręci się wokół pieniędzy, więc odpowiednia i kompetentna na tym stanowisku osoba jest wręcz koniecznością. Nie tylko dlatego, że posiada najlepszą wiedzę o kondycji finansów firmy – a co za tym idzie, również i możliwościach inwestycyjnych – dzięki dogłębnej analizie finansowej może szybko zidentyfikować zagrożenia i na nie zareagować, jak również wspierać w odpowiednich decyzjach zarząd. Zakres odpowiedzialności stanowiska jest wprost proporcjonalny do wielkości spółki, i w przypadku dużych przedsiębiorstw publicznych nierzadko obejmuje zarządzanie ryzykiem, relacje inwestorskie, controlling, złożone transakcje i strukturyzacje finansowe, występujące w transakcjach M&A, a także
44
IT. To wszystko sprawia, że firmowi finansiści rosną w siłę, a ich rola w rozwoju biznesu staje się coraz bardziej kluczowa. PRZY JEDNYM STOLE Z ZARZĄDEM
Rola CFO – przez ostatnie lata – istotnie wzrosła. Nie ma wątpliwości, że takie stanowisko powinien obejmować, ktoś, kto jest prawdziwym liderem, bo to bezpośrednio przekłada się na przygotowywanie, wdrażanie i realizację przyjętej strategii biznesowej firmy. Zwłaszcza w dużych przedsiębiorstwach, które kładą coraz większy nacisk na interpretację finansową wszystkich aspektów działalności firmy oraz rosnącą zewnętrzną kontrolę finansową, w szczególności spółek publicznych. Jednak wraz z rolą CFO w firmie rośnie również odpowiedzialność, która nierzadko jest większa, niż powinna być. Z pewnością zdarzały się i nadal będą zdarzać się przypadki, gdy winą za problemy finansowe firmy obciążani są CFO, którzy zaryzykowali, inwestując firmowe środki. Jednak po serii lekcji, jakie trzeba było wynieść z bankructwa spółek, myślę, że szefowie finansowi stali się zdecydowanie bardziej ostrożni, choć z drugiej strony zaczęło się od nich oczekiwać czegoś więcej. Przestali być wyłącznie strażnikami liczb i coraz częściej odgrywają wiodącą
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
45
fot. energepic.com
Biznes | zarządzanie
rolę w składzie zarządu. To nie powinno nikogo dziwić, gdyż w pełni profesjonalny i efektywny zarząd to taki, którego kompetencje są również silne – jeśli nie przede wszystkim – w obszarze finansowym. Z M I A N Y, Z M I A N Y I J E S Z C Z E R A Z Z M I A N Y
Jeszcze kilkanaście lat temu głównym zadaniem szefów obszaru finansowego była kontrola, analiza i podsumowywanie bieżących działań w przedsiębiorstwie. Teraz się to zmienia. Celem, jaki stawiany jest przed CFO, jest wybieganie w przyszłość, także strategiczne w myśleniu o firmie. I w tym miejscu dokładnie widać, jak dużą rolę zaczyna odgrywać w biznesie CFO. Zresztą dobry finansista potrafi dostrzec sytuację spółki w znacznie szerszym kontekście, by wyciągnąć właściwe wnioski i dopasować strategię. C FO = L ID ER Z PAS JĄ
FOT. PIXABAY
Obecnie, gdy wiele standardowych procesów korporacyjnych powierza się firmom zewnętrznym do specjalnie w tym celu utworzonych SSC (Shared Service Center), rola CFO nabiera zupełnie nowego znaczenia. Zmienia się również komunikacja. Dziś już nie wystarczy powiedzieć o tym, jak firma dba o zwiększanie przychodów, czy o płynności i zabezpieczeniu na wypadek kryzysu. Na zarządzanie ryzykiem składa się obecnie wiele czynników biznesowych oraz relacje z szeroko rozumianym otoczeniem rynkowym. To wszystko sprowadza się do stawiania CFO – oraz jego uprawnień – w jednym rzędzie z pozostałymi członkami zarządu, a jak wiadomo, nie ma tu miejsca na ludzi bez wizji czy pasji. Kreatywność musi być postawiona w jednej linii z odpowiedzialnością, a także odpowiednimi umiejętnościami menedżerskimi, które pozwolą poprowadzić zespół odpowiednią drogą. Dzisiejsze kompetencje współczesnego CFO wychodzą także poza sztywny pion finansów. To już nie tylko liczby, analizy, ale i spojrzenie na dany projekt, czy strategię całościowo, przy uwzględnieniu pracy wszystkich struktur firmy. Nietrudno zatem zauważyć, że CFO we współczesnych warunkach ma trudniejsze zadania i wyzwania. Strategiczna rola w zarządzie, inicjowanie i egzekucja zmian, a także dopasowywanie schematów pod dynamicznie zmieniające się wymagania, to codzienność. Nikogo zatem nie powinna zaskoczyć coraz ważniejsza rola na tym – jakże kluczowym dla firmy – stanowisku.⚫
46
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
Raport | Centra handlowe
RYNEK CENTRÓW HANDLOWYCH
W POLSCE T E K S T: M A G D A G A Ł C Z Y Ń S K A
RYNEK CENTRÓW HANDLOWYCH NIE ZWALNIA. Według specjalistów w ciągu najbliższych dwóch lat skoncentruje się on jednak nie tylko na kilku największych aglomeracjach, ale również na miastach poniżej 100 000 mieszkańców, co wskazuje na nieco zmieniające się w ostatnich latach trendy, jeżeli chodzi o tę branżę.
48
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
W Polsce wciąż najbardziej popularne są centra handlowe zwane galeriami, stanowiące ok. 88% wszystkich tego typu obiektów
Z M I A N A S T R AT E G I I – D E W E L O P E R Z Y S TA W I A J Ą N A I N W E S T Y C J E R Ó W N I E Ż W M N I E J S Z Y C H M I A S TA C H
W ramach prognoz na 2017 rok można stwierdzić, że są one naprawdę obiecujące – w tym roku powinno w Polsce przybyć około 375 tys. m2 powierzchni handlowej. Ma powstać około 13 nowych obiektów handlowych, natomiast 10 z nich zostanie rozbudowanych. Czy te plany zostaną zrealizowane, pokażą konkretne podsumowania, na które przyjdzie czas na początku przyszłego roku, jednak sytuacja, jeżeli chodzi o rynek centrów handlowych w Polsce, wygląda na stabilną.
FOT. PEXELS
G D Z I E P O W S TA J Ą N O W E C E N T R A H A N D L O W E ?
POLSKA DOGANIA EUROPĘ ZACHODNIĄ
Rok 2016 oraz związane z nim nowe otwarcia centrów handlowych sprawiły, że aktualnie w Polsce na tysiąc mieszkańców przypada prawie 292 m2 powierzchni handlowej. Biorąc pod uwagę średnią Europy Zachodniej, widać jak niewiele nam już brakuje, aby w tym aspekcie dogonić pozostałe kraje UE. W Polsce wciąż najbardziej popularne są centra handlowe zwane galeriami, stanowiące ok. 88% wszystkich tego typu obiektów, 10% to z kolei parki handlowe, a jedynie 2% – centra wyprzedażowe, choć być może w nadchodzących latach będzie można obserwować wzrost zainteresowania tego typu obiektami.
Do końca 2017 roku powinno w Polsce przybyć około 375 tys. m2 powierzchni handlowej
Ostatnie lata pokazały pewne zmiany – dynamiczny rozwój galerii handlowych można zaobserwować już nie tylko w kilku największych aglomeracjach w kraju – centra handlowe powstają również w małych miejscowościach, poniżej 100 tys. mieszkańców. Według danych z roku 2016 funkcjonowało ich już około 119. Inwestorzy dostrzegli, że segment małych, prostych obiektów, które doskonale sprawdzają się w obsłudze niewielkich lokalnych rynków, również ma duży potencjał i nie został on jeszcze z pewnością do końca wyczerpany. Wśród deweloperów widać wyraźne ożywienie, jeżeli chodzi o niewielkie centra handlowe, które mają służyć przede wszystkim codziennym zakupom – takie właśnie obiekty powstają w miastach poniżej 100 000 mieszkańców. Warto również wspomnieć o tym, że jeżeli chodzi o polski rynek centrów handlowych, zmniejszyła się bardzo liczba inwestycji prowadzonych przez duże sieci handlowe. Coraz więcej inwestycji rozpoczynają za to profesjonalni deweloperzy, co wynika głównie z faktu, że cały rynek przechodzi okres dynamicznych zmian związanych m.in. ze stale rosnącymi wymaganiami klientów, którym każdy nowo powstający budynek musi być w stanie sprostać. A nie jest to łatwe zadanie.
INWEST YCJE W SEGMENT HANDLOW Y
BADANIA RYNKU PRZED INWEST YCJĄ
Rynek inwestycyjny, jeżeli chodzi e o segment handlowy, zakończył się w 2016 roku niezwykle dobrym wynikiem – 1,96 mld euro obrotów. Co równie ciekawe, wzbogacił się o dodatkowe 350 tys. m2 powierzchni najmu. Czy i w tym roku sukces ten zostanie powtórzony? A może największy boom, jeżeli chodzi o centra handlowe, Polska ma już za sobą?
Każda decyzja o nowej inwestycji jest aktualnie poprzedzona dobrze przeprowadzonymi badaniami rynkowymi, które muszą obejmować przede wszystkim analizę potrzeb lokalnych mieszkańców. Tylko w ten sposób deweloperzy mogą aktualnie funkcjonować na wymagającym rynku centrów handlowych w Polsce. ⚫
49
Raport | Centra handlowe
50
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
Zarządzanie | Sprzedaż Mariusz Malicki – trener sprzedaży i biznesu. Projektowaniem i prowadzeniem szkoleń zajmuje się od 2010 r. Specjalizuje się m.in. w sprzedaży, jakości obsługi klienta oraz zarządzaniu. Oprócz wysokich kompetencji trenerskich posiada 14-letnie doświadczenie w sieciach sprzedaży, w tym 8-letnie na stanowiskach zarządzających. W trakcie trwania swojej kariery zarządzał m.in. siecią kilkudziesięciu oddziałów sprzedażowych. Wszystko to pozwala mu na zestawienie teorii z praktyką, dzięki czemu wypracowuje bardzo skuteczne rozwiązania dla swoich klientów.
DOBRY I ZŁY SPRZEDAWCA C
zy z perspektywy klienta i pracodawcy „dobry sprzedawca” oznacza to samo? Teoretycznie odpowiedź powinna być oczywista. Przecież każdej firmie zależy na tym, aby jej klienci byli zadowoleni zarówno z poziomu obsługi, jak i zakupionych produktów bądź usług. Idąc tym tropem, dla sprzedawców zatrudnianych w tych firmach zadowolenie klienta powinno być priorytetem, ponieważ im więcej usatysfakcjonowanych klientów, tym bardziej zadowolony pracodawca. Teoretycznie rzecz ujmując, w tym miejscu mógłby się mój artykuł zakończyć.
które niejednokrotnie, mówiąc delikatnie, są etycznie wątpliwe, aby tylko nakłonić klienta do dokonania zakupu. Co ciekawe, osiągają często bardzo dobre rezultaty, przynosząc pracodawcy spore zyski. Właśnie w tym miejscu pojawia się pewna rozbieżność i problem, który chcę omówić w niniejszym artykule. Skoro sprzedawcy, którzy nie kierują się dobrem klienta, a jedynie żądzą zysku osiągają wysokie wyniki sprzedażowe, to czy dobrym sprzedawcą z perspektywy klienta i pracodawcy może być ta sama osoba?
Skoro sprzedawcy, którzy nie kierują się dobrem klienta, a jedynie żądzą zysku osiągają wysokie wyniki sprzedażowe, to czy dobrym sprzedawcą z perspektywy klienta i pracodawcy może być ta sama osoba?
Najciekawsze jest jednak to, co się dzieje, kiedy ta teoria zostaje wprowadzona w życie. W praktyce bowiem dochodzi jeszcze jeden element, a mianowicie wynik sprzedaży, który bardzo wiele zmienia. W komunikacji pomiędzy pracodawcą a sprzedawcą jest on absolutnym priorytetem i nic dziwnego, ponieważ pracownik został zatrudniony, aby zwiększać zyski firmy, i z tego też jest rozliczany. Nie ma w tym zatem nic złego, dopóki nie cierpią na tym klienci. Ci często stają się jednak ofiarami pogoni za wynikiem sprzedażowym, którego osiągnięcie dla wielu sprzedawców jest znacznie ważniejsze niż dobro klienta. Wykorzystują różne metody i techniki,
52
Istnieje takie powiedzenie, że dobry sprzedawca potrafi sprzedać nawet lód Eskimosom. Sugeruje ono, że najlepsi sprzedawcy to tacy, którzy potrafią sprzedać klientowi coś, czego ten w ogóle nie potrzebuje. Teoretycznie wydaje się logiczne to, że osoba o takich umiejętnościach byłaby bardzo cenna w każdej firmie. Przyjrzyjmy się jednak temu bliżej od praktycznej strony. Na pewno każdy z was niejednokrotnie zetknął się ze sprzedawcą, który za wszelką cenę próbował mu coś „wcisnąć”. Niewątpliwie przynajmniej raz w życiu, a prawdopodobnie kilka razy, zdarzyło wam się również dokonać zakupu, którego później żałowaliście. W podobnych sytuacjach zysk sprzedawcy jest jednocześnie stratą klienta. W krótkiej
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
EVERYTHINGPOSSIBLE / 123RF ZDJĘCIE SERYJNE
S P R Z E D A Ż K O S Z T E M K L I E N TA TEORIA VS. PRAKTYKA
Istnieje takie powiedzenie, że dobry sprzedawca potrafi sprzedać nawet lód Eskimosom. Czy jest ono prawdziwe?
perspektywie nie widać tutaj negatywnych skutków dla firmy. Inaczej sprawa wygląda, jeśli spojrzy się na nią nieco szerzej. Możliwe konsekwencje przedstawię na przykładzie z życia wziętym. W pewnym banku pracował doradca klienta, który odnosił wielkie sukcesy w sprzedaży produktów inwestycyjnych. Przez wiele miesięcy znajdował się na czele rankingów, pozostawiając innych daleko w tyle. Potrafił sprzedawać bardzo skomplikowane i ryzykowne produkty inwestycyjne nawet osobom, które nigdy wcześniej nie inwestowały swoich pieniędzy. Z tego powodu był przedstawiany jako wzór do naśladowania i przy każdej możliwej okazji wszyscy dopytywali się o jego patent na sukces. Opowiadał wtedy o licznych argumentach, które przedstawiał klientom, wyjaśniając
im korzyści, jakie mogą osiągnąć dzięki inwestycjom, które im proponował. Szczerze mówiąc, nie było w nich nic niezwykłego, dokładnie takie same przedstawiali trenerzy na szkoleniach wewnętrznych. Po dwóch latach do oddziału, w którym pracował wspomniany doradca, zaczęli przychodzić masowo klienci, którzy chcieli zamknąć zakupione u niego produkty i wypłacić swoje pieniądze z zyskiem. Problem polegał na tym, że tak jak wspomniałem, były to inwestycje obarczone dużym ryzykiem, a do tego stworzone dla klientów, którzy byli przygotowani na wieloletnią perspektywę trzymania na nich swoich środków. W konsekwencji osoby przybyłe do oddziału stanęły przed wyborem: wypłacić pieniądze od razu, sporo przy tym tracąc, czy zostawić je na dłużej, ryzykując jeszcze większą stratę, ale też zyskując
53
Zarządzanie | Sprzedaż
możliwość jakiegoś zarobku. W tamtym momencie doradca zdążył już dawno zmienić pracodawcę, jednak z relacji kilkudziesięciu różnych klientów wynikało, że nie poinformował ich o dużym ryzyku, jakie wiązało się z inwestycją, i zapewniał, iż zysk po dwóch latach jest pewny i gwarantowany. Oczywiście większość z nich zrezygnowała z wszelkich usług banku i prawdopodobnie podzieliła się swoimi doświadczeniami z wieloma znajomymi, których skutecznie do niego zraziła. O KO N S EK W EN C JAC H S P R ZEDAWA NI A LO D U ESKIMOSOM
Przedstawiona powyżej historia niewątpliwie opowiada o przypadku sprzedawcy, który byłby w stanie sprzedać lód nawet Eskimosom. Klienci kupowali od niego produkty, których nie potrzebowali, a mówiąc konkretniej, nie były dopasowane do ich potrzeb i możliwości. Warto w tym miejscu podkreślić, że sprzedawane przez tego doradcę inwestycje nie były produktami złymi. Po prostu przeznaczone były dla osób świadomych ryzyka i przygotowanych na konieczność długotrwałego oczekiwania na możliwość wypłaty środków i ewentualnego zysku. Tacy klienci mieliby szansę sporo na tym zarobić. Takich jest jednak stosunkowo niewielu i pewnie dlatego doradca zaczął sprzedawać go wszystkim. Jak tego dokonał? Stosując półprawdy, ukrywając niektóre niekorzystne informacje, za to podkreślając, a nawet wyolbrzymiając największe atuty produktów. Potrafił tak zagadać klientów i zdobyć do tego stopnia ich zaufanie, że nie tylko nie przeczytali oni dokładnie umów, które podpisywali, ale nie zapoznali się nawet z materiałami informacyjnymi, na których większość cech inwestycji (również na temat jej ograniczeń i ryzyka z nią związanego) była w krótki i dość przystępny sposób opisana. Zgodnie z prawem taki dokument również oni otrzymywali do podpisania, decydując się na zakup. Umiejętności negocjacyjnych zatem mu nie brakowało. Dzięki niemu firma, w której pracował, zarobiła całkiem niezłe pieniądze. Zatrzymując w tym punkcie nasze rozważania na temat tego, czy dobry sprzedawca z perspektywy klienta i pracodawcy to ta sama osoba, moglibyśmy stwierdzić, że nie. Wychodzi bowiem na to, że wysokie wyniki sprzedaży można uzyskiwać kosztem klienta. Mało tego, każdy z nas osobiście zna przynajmniej kilka przypadków, w których tak właśnie się stało. Wróćmy jednak do konsekwencji, jakie poniósł bank, w którym doszło do opisanej przeze mnie sytuacji. Co prawda zarobił na klientach, którzy dokonali zakupu nieodpowiedniego dla nich produktu, jakiego nie tylko nie potrzebowali, ale również do końca nie rozumieli jego działania. Jednak w dłuższej perspektywie stracił tych klientów, a także wielu potencjalnych – w postaci osób, które zostały poinformowane przez nich o tym, co ich
54
spotkało. W tym świetle strata wydaje się niewspółmiernie duża do początkowego zysku. Wychodzi na to, że sprzedaż lodu Eskimosom nie jest wcale takim korzystnym interesem dla firmy. Jeżeli klient kupi coś, czego później będzie żałował, to nigdy więcej nie wróci. Jest to zatem sprzedaż jednorazowa, a przy dzisiejszej konkurencji, którą da się odczuć niemal w każdej branży, nie można sobie na to pozwolić. Dlaczego w takim razie nadal nagminnie dochodzi do sytuacji podobnych do tej, którą opisałem w niniejszym artykule? Niewątpliwie winę ponoszą nieuczciwi sprzedawcy, których nie obchodzi dobro klienta. Równie winni są jednak pracodawcy, którzy wymagają od nich wykonywania wysokich planów, nie zwracając (celowo bądź nie) uwagi na sposób, w jaki je realizują. S P R ZEDAWCA ID E A L N Y
Powiedzieć, że dobrym sprzedawcą jest ten, który potrafi nakłonić klienta do zakupu czegoś, czego ten nie potrzebuje, to jakby przyjąć, że dobrym lekarzem jest taki, który wyleczy pacjenta z choroby, na którą ten nigdy nie cierpiał. Czy większą sztuką jest „wcisnąć” klientowi jakiś produkt lub usługę, stosując techniki negocjacyjne, czy faktycznie przekonać go o wartości tego, co się sprzedaje i sprawić, aby był zadowolony z zakupu? To prawda, że rolą sprzedawcy niejednokrotnie jest uświadomienie, a często nawet wygenerowanie potrzeby u klienta poprzez ukazanie, jakie korzyści może zyskać, kupując dany produkt bądź usługę. Podobnie jednak lekarze muszą czasem uświadomić pacjenta, że powinien zacząć o siebie dbać lub zastosować określoną kurację. Dobry sprzedawca to taki, który skupia się na kliencie i jego potrzebach. Taki, który spośród całej oferty potrafi wybrać i produkt, który spełni oczekiwania klienta, i będzie dla niego prawdziwą wartością. Do dobrego sprzedawcy klienci chętnie będą wracać i polecać jego usługi swoim znajomym. Wreszcie dobry sprzedawca nie boi się mówić o ograniczeniach produktów i usług, które sprzedaje. Potrafi za to doradzić klientowi w taki sposób, aby ten mimo to uzyskał maksymalną możliwą korzyść. Biorąc wszystkie wymienione argumenty pod uwagę, ostatecznie wychodzi na to, iż odpowiedź na pytanie, które zadałem na samym początku artykułu, jest twierdząca. Zarówno z perspektywy pracodawcy, jak i klienta dobry sprzedawca może, a nawet powinien być tą samą osobą. Tylko w ten sposób zyska zarówno pracodawca, który go zatrudnia, jak i klienci, których on obsługuje. W przeciwnym razie stracą nie tylko klienci, ale w dłuższej perspektywie również firma. Aby mieć dobrych sprzedawców w szeregach swojego działu handlowego, trzeba jednak stworzyć ku temu odpowiednie warunki oraz profesjonalnie ich do tego przygotować. W jaki sposób? To już temat na zupełnie inny artykuł. ⚫
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
Dobry sprzedawca to taki, który skupia się na kliencie i jego potrzebach
Zarządzanie | marketing Beata Hodorowicz Wiercińska – marketingiem zajmuje się od 15 lat. Specjalizuje się w realizacjach niestandardowych projektów oraz wdrażaniu innowacyjnych strategii. Najskuteczniejsze narzędzia określa jako Marketing Przyszłości, co znajduje potwierdzenie w wynikach finansowych współpracujących z nią firm. 12 lat na stanowiskach zarządzających ugruntowało jej świadomość biznesową, w efekcie czego żywiołową kreatywność osadza w rzeczywistości, z zyskiem. Entuzjastka CSR, co idealnie uzupełnia portfolio i otwiera nową przestrzeń zwiększania przychodów w przedsiębiorstwach.
SYNERGIA MARKETINGU I SPRZEDAŻY NOW Y MODNY FRAZES, CZY MOŻE J ED N A K C O Ś KO N K RE T N EG O ?
Synergia marketingu i sprzedaży polega na wyszukiwaniu rozwiązań zwiększających sprzedaż, przy łączeniu przy tym perspektywy marketingowej ze sprzedażową. Taka współpraca optymalizuje koszty dwóch działów jednocześnie, a wypracowywane dzięki niej rozwiązania są bardziej skuteczne i szybciej wpływają na zwiększenie wyników sprzedażowych. Brzmi obiecująco, prawda? Jak jednak wygląda łączenie marketingu i sprzedaży w praktyce? T E M AT S Y N E R G I I M A R K E T I N G U I S PR ZEDA Ż Y N A KO N F EREN C JACH , S Z K O L E N I A C H I W Y S TĄ P I E N I A C H
W okresie wiosennym przez Polskę przepłynęła intensywna fala konferencji oraz spotkań biznesowych dotyczących tematu łączenia marketingu ze sprzedażą. Specjaliści mieli na nich wskazywać i uczyć, na czym polega synergia tych dwóch dziedzin oraz dlaczego jest bardzo korzystna dla firm. Tymczasem agendy tychże konferencji wyraźnie wskazywały odrębne panele dyskusyjne. Próżno było szukać prelekcji, która faktycznie łączyłaby marketing ze sprzedażą. Wynika to zapewne z faktu, iż zaproszeni prelegenci byli ekspertami w swoich dziedzinach. Marketing oraz sprzedaż to dwa oddzielne i bardzo rozbudowane zagadnienia.
56
Dla jednych to sztuka, dla innych nauka, jednak bez względu na podejście coraz więcej osób w dzisiejszych czasach docenia jakość specjalizacji, która jest efektem tysięcy godzin poświęconych na edukację, wdrażanie, zbieranie doświadczeń, porażki oraz sukcesy. Zatem logiczny wniosek nasuwa się automatycznie – ekspert od marketingu nie ma szans być jednocześnie specjalistą w dziedzinie sprzedaży i odwrotnie. Nic więc dziwnego, że na konferencjach możemy zobaczyć oraz usłyszeć rozpatrywanie tematów marketingu i sprzedaży oddzielnie. Powoduje to, że niezwykle potężnym plusem podobnych spotkań oraz szkoleń jest nie nauka faktycznej synergii tych dziedzin, lecz budowanie świadomości idei oraz podejmowanie próby otwarcia umysłów ekspertom. Specjaliści, którzy stale się rozwijają i trzymają rękę na pulsie pojawiających się nowych trendów, musieli w końcu dostrzec pomysł synergicznego łączenia marketingu i sprzedaży. Dzięki temu zaczynają „brać pod uwagę”, że może ono zwielokrotnić wyniki sprzedażowe. To bardzo istotne, ponieważ do tej pory najlepiej znanym zjawiskiem była... …O DW I ECZN A WO J N A P O M I ĘDZ Y DZIAŁ AMI MARKETINGU I SPRZEDAŻY
Oficjalnie bardzo rzadko była to walka wręcz, jednak każdy, kto kiedykolwiek miał okazję pobyć na linii marketing – sprzedaż wie, że z przyjaźnią
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
Współpraca działów sprzedaży i marketingu optymalizuje koszty dwóch działów jednocześnie, a wypracowywane dzięki niej rozwiązania są bardziej skuteczne
57
FOT. PEXELS
Zarządzanie | marketing
czy współpracą nigdy nie miało to nic wspólnego. Każdy ma swoje racje i własny punkt widzenia oraz konkretne zarzuty względem „tych drugich”. Nawet wspólne narady czy podejmowane próby łączenia działów kończyły się większą ilością punktów przeciwnych niż wspólnych. Co więcej, każdy przedstawiciel jednej ze stron zaczyna dyskusję od postawienia siebie na pozycji „ja mam rację”. Zatem słuchanie drugiej strony jest jedynie grzecznościowe, a cała energia zostaje włożona w argumentację, aby tę „rację” udowodnić. W takich okolicznościach finał rzadko był wspólnie wypracowanym rozwiązaniem, częściej kapitulacją jednej ze stron. Nawet jeśli na straży stał... …DYREK TOR DS. MARKE TINGU I SPRZEDA Ż Y
To funkcja, która z jednej strony jest realnym dowodem na to, że pomysł łączenia tych dwóch dziedzin dla szybszego osiągania wyznaczonych celów nie jest żadną nowością, a z drugiej jest trochę reliktem przeszłości, ponieważ świadomość przedsiębiorców oraz konsumentów doprowadziła do tego, że w dzisiejszych czasach zarówno w marketingu, jak i w sprzedaży wymagana jest wiedza na poziomie eksperta. Praktycznie nie jest to możliwe do osiągnięcia w obydwu obszarach jednocześnie. Wspomniany dyrektor zawsze był bardziej po jednej ze stron, ponieważ awansował z pionu marketingu lub szeregów sprzedaży. W zależności od tego, która wiedza była mu bliższa lub którą bardziej rozumiał – ten dział wygrywał wojnę. Jednak ta wygrana nie stanowiła jednocześnie zwycięstwa przedsiębiorstwa. To sprawiło, że poszukiwania skutecznego rozwiązania czy możliwości łączenia trwały nadal. Tak też zrodziła się synergia marketingu i sprzedaży. Jak już wiemy, nowością jest tylko określenie.
tworzyć przestrzeń dla partnera. Synergia marketingu i sprzedaży jest zadaniem karkołomnym i wymaga poświęcenia oraz pełnego zaangażowania dwóch stron. Koniecznością są także umiejętności na równie wysokim poziomie oraz cierpliwa, lecz energetyczna współpraca. W efekcie, jak para zawodowych tancerzy, marketing i sprzedaż mają szansę doszlifować swoje tango do poziomu mistrzowskiego. Właśnie w tej konfiguracji są najskuteczniejszym duetem w firmie i jednocześnie gwarancją biznesowego sukcesu. To moment, w którym szybciej zwiększają sprzedaż, optymalizują koszty dwóch działów w jednym czasie, a rozpatrując problemy z dwóch perspektyw, są w stanie wypracować wspólne rozwiązania. Czyż to nie jest konieczna i najbardziej sensowna koncepcja biznesowa?
Marketing i sprzedaż muszą wreszcie przyjąć do wiadomości, że tylko jako para mają niezwykłą moc sprawczą
Zatem przyjrzyj się uważnie, jaki taniec króluje w twojej firmie. Czy podstawowy krok salsy, frywolna lambada? A może jednak eksperci wytrwale trenują mistrzowskie tango marketingu i sprzedaży. ⚫
Znacznie różni się od klasycznej „wojny” marketingu i sprzedaży. Zdecydowanie bardziej przypomina ogniste tango lub żywiołowe paso doble ze wszystkimi skojarzeniami, jakie budzą. W tańcu kobieta i mężczyzna wykonują zupełnie inne kroki, a jednak razem tworzą spójną całość. Połączeni wyczuciem i rozumieniem jednego rytmu są w stanie wykreować wspólny obraz mimo różnic w budowie ciała czy strojów. Wystarczy, że marketing i sprzedaż przyjmą wreszcie do wiadomości, że tylko jako para mają niezwykłą moc sprawczą. Każdy oczywiście może „tańczyć” oddzielnie, jednak to najłatwiejsza droga, która nie daje spektakularnych rezultatów. Trudność funkcjonowania jako para polega na tym, że nie można się wzajemnie zadeptywać, tylko stabilnie trzymać swój pion bez cienia uległości. Potrzebny jest szacunek do inności drugiej strony, a także to, by – przy zachowaniu rytmu oraz wykonywaniu swoich kroków – jednocześnie
58
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
FOT. PEXELS
SYNERGIA W PR AK T YCE
Lifestyle | Rozwój osobisty
W W W. AC C ES SYO U. P L
Dorota Doris Wysocka – inspiruje ludzi do zmian i zapraszania wspaniałości do swojego życia. Jest przewodnikiem na drodze poszukiwań dla tych, którzy pragną coś zmienić i wyruszyć w niesamowitą podróż po więcej siebie. Otwiera ze swoimi klientami drzwi do nowych możliwości w związkach, w rodzicielstwie, obecności i świadomości ciała oraz poprawy stanu zdrowia, a także generowania energii pieniądza. Jako coach i facylitator zmiany stosuje w swojej pracy głównie narzędzia i procesy na ciało Access Consciousness® oraz czerpie z doświadczenia zdobytego jako ICC Life Coach, mediator rodzinny, bioenergoterapeuta, refleksolog oraz praktyk reiki z podyplomowymi studiami z zakresu psychologii społecznej.
PUŁAPKA
WŁASNYCH HISTORII
PRZEŻYCIA I DOŚWIADCZENIA Z BIEGIEM LAT UKŁADAJĄ SIĘ W HISTORIĘ NASZEGO ŻYCIA. Sięgamy po nią, próbując uchwycić to, kim jesteśmy. Czasem nasze przeszłe doświadczenia stają się jednak tylko wymówką, by nie wybierać czegoś nieznanego. Przy ich pomocy często sami blokujemy sobie drogę do nowych, innych możliwości.
Z
apewne pamiętasz piosenkę Agnieszki Osieckiej pt. „Czy te oczy mogą kłamać?”. Spotykają się w niej „kobieta po przejściach” i „mężczyzna z przeszłością” i zwierzają się sobie ze swoich przeszłych zranień, myśląc, iż dzięki temu poznają się nawzajem. Jednak „ona już wie, już zna tę historię”, bo wiele takich opowieści słyszała. On jest żonaty, ale nieszczęśliwy. Wszystko jasne. On też „zna te dziewczyny o sercu złamanym”. Każde z nich mocno trzyma się swoich dramatów, stosując je często jako uzasadnienie dla stanu zawieszenia, w którym pozostają. Oboje wydają się mocno zagubieni, jednak niemal z premedytacją trwają w stanie smutku i rozpaczy, by tylko na moment „złapać trochę szczęścia”. Nie umieją lub nie chcą odciąć się od swojej przeszłości. Z jakiegoś powodu opowiadają swoje historie kolejnym mężczyznom i kobietom. A one ciągle zataczają krąg i – nie wiedzieć czemu – powtarzają się. Choć to tylko piosenka, to całkiem nieźle opisuje życie. Często pracuję z osobami, które zupełnie nieświadomie pielęgnują swoje dramaty i podtrzymują przy życiu minione historie. Nie wiedzą na-
60
wet, kiedy dopadł ich pewien uzależniający smutek, zawieszenie i niemoc. Bez wahania tłumaczą swój stan „bolesnymi przejściami” lub „doświadczeniem życiowym”. Nie zawsze chodzi o relacje damsko-męskie. Bywa, iż jest to zwolnienie z pracy, wypadek, trauma z dzieciństwa. Wspólny mianownik stanowi tu silne przywiązanie do zdarzenia lub sytuacji z przeszłości, a deklaracja chęci zmiany swojego życia nie ma odzwierciedlenia w podejmowanych decyzjach i dokonywanych wyborach. „KTO NIE CHCE, SZUKA POWODU. KTO CHCE, SZUKA SPOSOBU”
Trudno to dostrzec i przyznać, że nasze historie, choć ciężkie do udźwignięcia, niestety nierzadko służą nam jako wymówki. Porażka staje się źródłem lęku i obawy przed próbowaniem. Pozwalamy, by nasze dotychczasowe doświadczenia wyznaczały nam drogę ucieczki, żeby stały się sposobem na wygaszenie aktywności we własnym życiu, na wycofanie. Co więcej, sięgając ciągle w przeszłość, nie
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
FOT. PEXELS
Nasze historie, choć ciężkie do udźwignięcia, niestety często służą nam jako wymówki
61
MAT. ZDJĘCIOWE AUTORKI
Lifestyle | Rozwój osobisty
musimy być obecni w tym, co się dzieje aktualnie. To jak równoległe życie – wtedy i teraz. Kiedy wybierasz „teraz” i jesteś naprawdę obecny w swoim życiu, nie ma miejsca na uciekanie w historie i pielęgnowanie przeszłych traum. Jakże często przeszłe doświadczenia czynimy swego rodzaju fundamentem naszego życia, czymś stałym, na czym możemy oprzeć kolejne cegły, budując swoją tożsamość. Niestety, taki fundament okazuje się często zawężeniem naszego świata i nie pozwala sięgnąć po nic innego. My sami zaś wręcz chowamy się w tym jedynym znanym nam, małym, bezpiecznym, świecie, odmawiając wyjścia dalej. JAK WYZWOLIĆ SIĘ OD SWOJEJ HISTORII?
Może czas wreszcie odetchnąć od ciężarów przeszłych doświadczeń i opowieści, którymi zasłaniamy się przez
62
sporą część dorosłego życia? Być może, czytając ten tekst, także i ty uświadomiłeś sobie, co stanowi tę twoją opowieść, którą pielęgnujesz jak cenny skarb. To jest pierwszy krok ku zmianie. Uświadomienie sobie, że ją mam i że jest dla mnie bardzo cenna. Drugi krok polega na tym, by tę historię spokojnie puścić w przeszłość – tam, gdzie jej miejsce. To nie strata – ona zawsze będzie gdzieś w naszej świadomości, nie kasujemy jej z twardego dysku, tylko archiwizujemy. Co byłoby więc możliwe, gdybyśmy nie sięgali po naszą historię w chwilach, gdy stajemy przed nową możliwością lub wyzwaniem? Może trzeba ją zwyczajnie przestać samemu zasilać i przywoływać w pamięci? Nie sugeruję zapominania czy zakłamywania rzeczywistości. Chodzi raczej o zmianę nawyku wracania do tego, co znane, choć bolesne i nielubiane. Wydawać się to może równie kuszące, co ryzykowne,
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
Co byłoby więc możliwe, gdybyśmy nie sięgali po naszą historię w chwilach, gdy stajemy przed nową możliwością lub wyzwaniem?
Lifestyle | Rozwój osobisty
bo bardzo często utożsamiamy się z naszymi historiami, czyniąc je niemalże częścią naszej tożsamości. Boimy się zatem pustki, utraty czegoś bardzo ważnego. Kilka cennych narzędzi-pytań pomaga wtedy przyjrzeć się temu, za czym opowiadamy się w życiu i co sami zasilamy. Warto zatem sięgnąć po pytania, które skonfrontują nas z samym sobą. Możesz zapytać: „Jak często korzystam ze swojej historii jako usprawiedliwienia dla samego siebie? Gdybym nie pamiętał o złych doświadczeniach i wiedział, że nie może mi się nie udać, to co bym wybrał? Jak wielu rzeczom, sytuacjom, ludziom odmawiam, z obawy przed porażką, której kiedyś doznałem? Ile energii zużywam na zasilanie swojej historii i co byłoby możliwe, gdybym skierował ją na kreowanie swojego obecnego życia?”. J A K I E B Ę D Ą W Y B O R Y, Z A L E Ż Y T Y L K O O D CIEBIE
KIM MOŻESZ BYĆ BEZ SWOJEJ HISTORII?
A jeśli ogarnie cię chęć powrotu do tego, co było, pamiętaj o jednym. Bez względu na to, ile razy opowiesz swoją historię „kobiety po przejściach” lub „mężczyzny z przeszłością”, to i tak nie da się jej sformułować inaczej. Jak bolesna czy wspaniała by nie była, należy już do przeszłości. Nie ma własnej energii. Zasila się tobą i wysysa energię z ciebie. Jakim gigantem mógłbyś się stać, wybierając siebie, a nie swoje ciężary, doświadczenia i przeżycia! Co wydarzyłoby się, gdybyś obiecał sobie już nigdy więcej nie opowiadać nikomu swojej historii? Ona jest tylko twoim doświadczeniem; nie jest tobą. Zatem kim możesz być teraz, bez niej? ⚫
FOT. PEXELS
W sytuacjach dopuszczenia takiej zmiany niewiadoma jest ogromna – podobnie jak możliwości. Gdybyś po raz pierwszy nie powiedział: „Raz się już sparzyłem, nie chcę więcej próbować”, jakie miałbyś inne wybory? To od nas zależy, czy pozwolimy się zatrzymać naszej przeszłości. Zamiast ciągle uzasadniać sobie brak wyboru, możemy zwyczajnie zrobić zupełnie inny, pierwszy krok
do „dzisiejszego” siebie. To wcale nie musi być trudne. Zatem od czego byś zaczął, gdyby przeszłość nie była twoją przeszkodą? Jakie możliwości zawsze stały przed tobą, których nigdy wcześniej nie brałeś pod uwagę? Gdybyś nie zasłaniał się niczym z przeszłości, to jaki potencjał musiałbyś w sobie dostrzec? Taka zmiana przynosi nowe i często niedopuszczalne wcześniej możliwości, których oswajanie może stać się wspaniałą przygodą. Nie musisz być w niej sam. Zawsze można zwrócić się o pomoc do kogoś, kto będzie ci towarzyszył w wychodzeniu w nieznane.
64
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
Gdybyś nie zasłaniał się niczym z przeszłości, to jaki potencjał musiałbyś w sobie dostrzec?
Biznes | Technologia August Żywczyk – absolwent prawa oraz MBA na wydziale ekonomicznym Polskiej Akademii Nauk. Od 12 lat aktywnie działa w branży finansowej jako specjalista z zakresu marketingu, sprzedaży, promocji, rozwoju biznesu, customer intelligence, business intelligence, a także planowania strategicznego. Na przestrzeni lat pracował m.in. w BRE Banku/ mBanku, Polbanku, Raiffeisen Banku oraz PKO Banku Polskim, gdzie piastował stanowiska menedżerskie. Od 4 lat działa na rynku telekomunikacyjnym, e-commerce oraz IoT. Obecnie prowadzi własną firmę InspiriGO specjalizującą się w alternatywnych kanałach komunikacji marketingowej.
WI-FI
darmowy Internet czy nowy kanał komunikacji z klientami? CZY TEŻ TAK MASZ, ŻE PRZYGOTOWUJĄC PLAN MARKETINGOWY NA KOLEJNY OKRES DLA SWOJEJ FIRMY, ŁAPIESZ SIĘ NA PRZYKREJ MYŚLI, ŻE „TO WSZYSTKO JUŻ BYŁO”? Planujesz kolejne e-mailingi, zlecasz ponownie kampanie AdWords i wymyślasz setną akcję na Facebooku czy Twitterze… a co, gdybym ci powiedział, że właśnie wchodzi zupełnie nowy kanał komunikacji – kolejny element omnichannelowej układanki?
66
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
C
oś, co może być takim samym marketingowym wow, jakim 10 lat temu były Google AdWords, jest (teoretycznie) wszystkim znane Wi-Fi. Tak, to samo, które do tej pory zapewniało praktycznie wyłącznie darmowy dostęp do Internetu twoim klientom. Określenie Wi-Fi znają wszyscy. To, że umożliwia ono dostęp do Internetu, wie każdy użytkownik smartfona, tabletu czy laptopa. Samo słowo Wi-Fi, oznaczające bezprzewodową sieć komputerową, jest skrótem od Wireless Fidelity i w gruncie rzeczy jest nieprzetłumaczalne na język polski. Coraz częściej – na co wskazują liczne badania – konsumenci przy wyborze miejsc, gdzie spędzają swój wolny czas – klubów, sklepów, restauracji, hoteli czy galerii handlowych – biorą pod uwagę dostępność do Internetu. Niektórzy śmieją się, że w piramidzie potrzeb Maslowa pojawiła się nowa pozycja na samym dole – Internet, czyli najważniejsza potrzeba w dzisiejszym świecie. W Y K O R Z Y S TA N I E W I - F I W P R A K T Y C E
Wszyscy dostawcy technologii Wi-Fi jako sposób komunikacji z użytkownikami oferują tzw. strony powitalne. Mechanizm jest bardzo prosty – chcąc połączyć się poprzez sieć Wi-Fi np. w lokalu, użytkownik widzi stronę klienta, następnie loguje się, podając swojego e-maila. I właściwie dla większości obecnych na rynku rozwiązań kończą się na tym możliwości komunikacji w czasie pobytu użytkownika w lokalu. Można również zaproponować przed samym rozpoczęciem korzystania z Internetu obejrzenie reklamy. Ponieważ mamy adres e-mail z wyrażoną zgodą na otrzymywanie od nas informacji handlowych (brak wyrażenia zgody oznacza brak możliwości zalogowania się do sieci), możemy wysyłać newslettery, e-mailingi lub ankiety, jednak będzie to raczej komunikacja po zakończeniu usługi niż w trakcie jej otrzymywania. Wysyłając tylko e-mailingi, możemy też liczyć na to, że klubowicz ma akurat w smartfonie ustawiony ten adres e-mail, którego użył przy logowaniu, i wiadomości od nas odbierze od razu. W I - FI J U T R A . N A R ZĘDZIE D O KO M U NIK AC JI
FOT. PEXELS
W REAL TIME? BARDZO PROSZĘ!
Wyobraźmy sobie jednak sytuację, że po zalogowaniu naszego klienta do Wi-Fi zaczynamy mieć z nim stały kontakt w czasie rzeczywistym. Tu i teraz. Pójdźmy jeszcze o krok dalej – przypuśćmy, że nie tylko możemy się z nim komunikować, ale jeszcze wiemy dokładnie, gdzie się właśnie znajduje – czy w sali fitness, w części aerobowej, czy przy recepcji – oraz wiemy, gdzie spędził (lub nadal spędza) i ile czasu. Taka usługa nazywa się Wi-Fi tracking i zaczyna być już dostępna na naszym rynku. Dzięki temu możemy dopasować komunikat bezpośrednio do sytuacji, w jakiej znajduje się nasz
67
Biznes | Technologia
klient, np. wiedząc, że od godziny już trenuje, możemy zaproponować mu napoje w specjalnej ofercie, batony regeneracyjne lub doraźną konsultację trenerską, doskonale uzupełniając jego „koszyk zakupowy”.
i niechęć, jednak w rękach dobrego marketera może to być doskonałe narzędzie komunikacji z klientami. N A C O Z W RÓ CIĆ U WAG Ę , W Y BIER A JĄC D O S TA W C Ę W I - F I ?
NAJLEPSZY KLIENT – LOJALNY KLIENT
Najnowsze rozwiązania Wi-Fi – wykorzystując komunikację w czasie rzeczywistym – umożliwiają budowanie i rozwijanie lojalności wśród klientów. Standardem u dostawców tej technologii są ankiety wysyłane e-mailem. Nowością dopiero wchodzącą na rynek, która moim zdaniem może się okazać prawdziwym hitem, są ankiety przeprowadzane przez Wi-Fi w czasie rzeczywistym. Tylko takie badanie satysfakcji zapewnia nam odpowiedzi udzielane pod wpływem bieżących emocji klienta! A tylko wtedy możemy naprawdę się dowiedzieć, co sądzi o pracy naszej recepcji, kawiarni czy ofercie. Nowe systemy można tak dodatkowo skonfigurować, żeby ankieta była wysyłana w określonym czasie po zalogowaniu do sieci lub wówczas, kiedy klient wykona określoną czynność. Bardzo interesującą opcją, o której trzeba wspomnieć, jest system wychwytywania i nagradzania lojalnych klientów. System zlicza liczbę logowań danego użytkownika (tylko pierwsze logowanie wymaga interakcji, kolejny telefon nawiązuje z reguły automatycznie), dzięki czemu można proces tak zaprojektować, żeby np. co dziesiątą wizytę w kawiarni wysyłał komunikat z podziękowaniem za regularne odwiedziny i propozycją marketingową – kuponem rabatowym na kawę czy też darmowymi zaproszeniami dla znajomych.
• Czy zapewnia monitoring 24 godziny na dobę. Nic tak nie drażni, jak Internet, który jest „prawie” dostępny. • Czy infrastruktura jest dopasowana pod konkretne potrzeby naszego lokalu. • Czy dostęp, jaki oferuje, jest stabilny, szybki i działa na terenie całego lokalu. Niestety, często już po instalacji okazuje się, że Internet urywa się i są tzw. białe plamy, czyli miejsca, gdzie połączenie nie jest dostępne. • Jakie są możliwości logowania – ważne, aby było ich jak najwięcej. Moim zdaniem absolutne minimum to
Podsumowując, mówimy o komunikacji tu i teraz, real time marketing, Wi-Fi tracking. Ale gdzie jest haczyk – jak „fizycznie” następuje komunikacja? Z pomocą – zapewne zupełnie nieświadomie – przyszedł nam Facebook, który jakiś czas temu zablokował możliwość komunikacji bezpośredniej pomiędzy smartfonami z poziomu samego portalu. Aby móc rozmawiać ze znajomymi, konieczna jest instalacja Messengera. Co więcej, żeby być in touch, większość użytkowników, instalując ten komunikator, pozwala mu cały czas działać w tle, tak aby informował, jeśli ktoś coś do nas właśnie mówi. Możemy więc ten fakt wykorzystać i „odzywać się” do klientów z poziomu naszego fanpage’a. Całością zajmuje się system dostarczony przez dostawcę Wi-Fi, ale klient ma wrażenie, że otrzymuje wiadomość bezpośrednio od nas – z naszego profilu, a nie od jakiegoś pośrednika. Z badań wynika, że taki rodzaj komunikacji odbierany jest przez klientów jako spersonalizowana oferta, a nie agresywna reklama. Oczywiście – jak wszystkim – potrzebny jest zdrowy rozsądek i umiar. Zalewanie klientów falą wiadomości, ankiet i kuponów przyniesie tylko frustrację
68
FOT. DOTSHOCK
B Ą D Ź W K O N TA K C I E Z E S W O I M I K L I E N TA M I
logowanie przez konto w mediach społecznościowych, e-mail oraz akceptację regulaminu. • Czy oferuje komunikację z klientem tylko poprzez e-mailingi/newslettery, czy także w czasie rzeczywistym poprzez media społecznościowe. Jak się ustrzec przed złym wyborem? Pytać o szczegóły, umieszczać je w umowie oraz tam, gdzie to możliwe, testować rozwiązanie przed podjęciem decyzji o podpisaniu rocznej czy dwuletniej umowy. Dostawców oferujących wszystkie opisane przeze mnie możliwości jest faktycznie niewielu. Ale warto poszukać i porównać oferty, tak aby na koniec można było śmiało powiedzieć, że w miejscu, gdzie oferujemy Wi-Fi, dostępny jest nie tylko darmowy Internet, ale też nowy, dający ogromne możliwości, kanał komunikacji i sprzedaży. ⚫
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
Nowością wchodzącą na rynek, która ma szansę okazać się prawdziwym hitem, są ankiety przeprowadzane przez Wi-Fi w czasie rzeczywistym
INSPIRUJĄCE OSOBISTOśCI
Rozmowa z Robertem Krygsmanem, dyrektorem hotelu Hilton Warsaw & Convention Center
TRAKTUJĘ MOICH PODOPIECZNYCH JAK SWOJĄ RODZINĘ HILTON WARSAW TO NOWOCZESNY HOTEL DYSPONUJĄCY 314 POKOJAMI I APARTAMENTAMI, Z KTÓRYCH OKIEN ROZCIĄGAJĄ SIĘ PRZEPIĘKNE WIDOKI NA WARSZAWĘ. Hotelowa restauracja Meza oferuje potrawy kuchni polskiej i międzynarodowej, zaś Lobby Bar Pistaccio fantastyczne drinki.
SZYMON LACH: W KWIETNIU OBCHODZILIŚCIE 10-LECIE HILTONA W WARSZAWIE. JAKIE SĄ PLANY NA NASTĘPNE 10 LAT?
Robert Krygsman: W tym momencie mamy 16 hoteli działających w Polsce pod naszymi markami i chcemy podwoić tę ilość w ciągu 5 lat. Polska jest świetnym krajem, ma olbrzymi potencjał i dlatego otwieramy hotele nie tylko w największych miastach, jak Kraków, Poznań, Łódź czy Gdańsk, ale również w mniejszych miejscowościach. Mocno koncentrujemy się na rozwoju grupy Hilton w Polsce. OTWIERAJĄC HOTELE, SKUPIACIE SIĘ NA GOŚCIACH BIZNESOWYCH CZY TURYSTYCZNYCH?
To zależy głównie od lokalizacji. Wrocław, Warszawa, Kraków czy Gdańsk to mocne ośrodki biznesowe, ale nie brakuje tam turystów, których z każdym rokiem przybywa. Ważna jest zarówno lokalizacja, jak i sam cel wyjazdu danego gościa, a także pora tygodnia czy roku. My jako Hilton Warsaw mamy bardzo dużo gości biznesowych od poniedziałku do piątku. Natomiast w weekend odwiedza nas spora rzesza turystów. Różnice można zauważyć, porównując pory roku – w ciągu lata mamy zdecydowanie
70
więcej gości nastawionych na zwiedzanie stolicy. Warto wspomnieć, że dysponujemy największym zapleczem konferencyjnym w centrum Warszawy. Dzięki temu udaje nam się pozyskać sporo klientów, którzy organizują wydarzenia również w ciągu weekendu, co na początku było dla mnie sporym zaskoczeniem. JEST PAN DYREKTOREM TEGO HOTELU OD DWÓCH LAT. Z JAKIMI WYZWANIAMI SPOTKAŁ SIĘ PAN PO PRZEJĘCIU TU STERÓW?
Wcześniej Hilton Warsaw był po prostu miejscem pracy. Traktuję moich podopiecznych jak swoją rodzinę, dlatego postarałem się, by usprawnić nasze relacje oraz by praca nie była jedynie obowiązkiem, ale też przyjemnością. Uważam to za bardzo ważne, żeby wszyscy, którzy tu pracują, lubili to, co robią, i z kim to robią. Spędzamy wspólnie ze sobą bardzo dużo czasu, dlatego jest to tak istotne. Patrząc z perspektywy czasu, udało się to zmienić. ROZUMIEM, ŻE TO BYŁO NAJWIĘKSZE WYZWANIE I UDAŁO MU SIĘ STAWIĆ CZOŁA. A CZY SĄ OBECNIE JAKIEŚ INNE?
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
Pokoi gościnnych: 314 Pokoi King: 91 Pokoi Twin: 65 MAT. ZDJĘCIOWE HILTON
Pokoi Deluxe Corner: 26 Pokoi King Deluxe Business Room: 13 Pokoi Executive Business Room: 9 Pokoi Executive King: 70 Pokoi Executive Twin: 29 Apartamentów Executive Panoramic Suite: 10 Apartament Prezydencki: 1 Pokoi z dostępem dla niepełnosprawnych: 4 Pięter: 26
71
INSPIRUJĄCE OSOBISTOśCI
Tak, w Polsce kariera w hotelarstwie nie jest postrzegana jako sexy, jak ma to miejsce w krajach Europy Zachodniej. Wielu młodych ludzi zaczyna pracę w turystyce czy hotelarstwie, ale postrzega ten etap jako przejściowy. Nie patrzą na to jak na możliwość rozwoju kariery w tej konkretnej branży. Muszę przyznać, że zaskakuje mnie takie podejście młodych Polaków do kariery w hotelarstwie. Przecież Polacy uwielbiają podróżować, odkrywać, poznawać. Dlatego mnie to dziwi, ponieważ kariera w tej branży właśnie umożliwia te rzeczy, które przed chwilą wymieniłem. Zarobki w turystyce w Polsce również nie należą do najwyższych, co na pewno nie pomaga w zachęceniu młodych ludzi do podjęcia pracy w tym zawodzie. JEŚLI MÓWIMY JUŻ O NAJWAŻNIEJSZYM CZYNNIKU HOTELU, CZYLI LUDZIACH, TO JAK MOŻNA ZACHĘCIĆ MŁODYCH LUDZI DO PRACY NP. W HILTON WARSAW?
Po pierwsze, nie zatrudniam na podstawie umiejętności i podejścia. My możemy tutaj wszystkiego nauczyć. Dlatego zatrudniam innych, biorąc pod uwagę ich osobowość. Osobowości i podejścia nie można zmienić. Czasem może się to udać, ale to bardzo trudny i dłu-
72
gotrwały proces. Zatem szukamy osób pozytywnych, lubiących kontakt z ludźmi. W końcu ten biznes na tym polega. Mimo że pozyskiwanie młodych ludzi jest sporym wyzwaniem, mocno się do tego przykładamy. Latem oferujemy sporo praktyk i staży i mamy nadzieję, że uda nam się ich zatrzymać. NO WŁAŚNIE. DOTYKAMY BARDZO WAŻNEJ KWESTII – UTRZYMANIA PRACOWNIKÓW. CZĘSTO PRZECIEŻ SIĘ ZDARZA, ŻE ODCHODZĄ PO 3-6 MIESIĄCACH.
Tak, to prawda. Nie jest to jednak tylko kwestia naszego hotelu, ale całej branży. My szczęśliwie nie mamy tak wysokiego odsetka ludzi, którzy odchodzą. Większy problem polega na zainteresowaniu i przyciągnięciu ludzi. Kiedy już opowiemy o tym, jak praca w hotelarstwie może być ciekawa, pokażemy wszystkie benefity, takie jak zniżki na hotele na całym świecie, posiłki i inne plusy pracy w grupie Hilton, ludzie raczej zostają. A JAK MA SIĘ OBECNA WSZĘDZIE TECHNOLOGIA, KTÓRA ZDAJE SIĘ ZASTĘPOWAĆ LUDZI W NIEKTÓRYCH OBSZARACH? CONRAD HILTON MÓWIŁ, ŻE „WSZYSTKO ZALEŻY OD LUDZI”. ZATEM
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
Mamy 16 hoteli działających w Polsce pod naszymi markami i chcemy podwoić tę liczbę w ciągu 5 lat
Hilton od 98 lat zawsze szukał innowacji, ponieważ chce stale odpowiadać na potrzeby swoich gości
Z JEDNEJ STRONY MAMY LUDZI, A Z DRUGIEJ TECHNOLOGIĘ, KTÓRA SKUTECZNIE OGRANICZA KONTAKT GOŚCI Z PERSONELEM.
Uwielbiam to pytanie! Uwielbiam je, ponieważ mam takie same odczucia. Jednak Hilton od 98 lat zawsze szukał innowacji. Wynika to z tego, że chcemy odpowiadać na potrzeby naszych gości. Dlatego tworzymy aplikacje, dzięki którym można się zameldować i wymeldować z hotelu. Można również przez aplikację otworzyć drzwi do pokoju. Zatem dojdziemy w pewnym momencie do takiego stanu, że jeżeli będziesz chciał zarezerwować pokój, zameldować się i wejść do pokoju bez kontaktowania się z kimś z mojego zespołu – będziesz miał taką możliwość. Taka jest rzeczywistość.
podróżuje, jest w drodze 5 dni w tygodniu, doceni takie rozwiązanie. Chcą po prostu wejść do pokoju, z nikim po drodze nie rozmawiając. Istnieją obecnie hotele na świecie, które nie tyle nie wymagają interakcji na linii gość – pracownik, co w ogóle taka interakcja się w nich nie odbywa, ponieważ wszystko jest zautomatyzowane. Myślę, że w Hiltonie nigdy do tego nie dojdzie. Zawsze będzie recepcja i możliwość interakcji, jednak nowe rozwiązania będą wdrażane, aby zaspokoić potrzeby tych gości, którzy tego potrzebują. Jako grupa Hilton zawsze będziemy chcieli być na czele technologicznych nowinek, jednocześnie pamiętając o naszym hotelowym dziedzictwie. JAK PODCHODZICIE DO UTRZYMYWANIA
ALE CZY TO JEST TA GOŚCINNOŚĆ, KTÓRA POLEGA
STANDARDÓW NA NAJWYŻSZYM POZIOMIE?
NA LUDZIACH, O KTÓREJ MÓWIŁ CONRAD HILTON?
To ciężka codzienna praca. Dokładamy wszelkich starań, aby każdego dnia spełniać oczekiwania naszych gości. Mam jednak świadomość, że nasi konkurenci robią dokładnie to samo. Czasami oczywiście się nie udaje, nikt nie jest idealny. Dlatego aby ograniczyć ilość wpadek, tak dużą wagę przykładamy do zespołu, do tego, jakich ludzi zatrudniamy. Ja nie robię i nie chcę robić wszystkiego.
Nie! Zgadzam się, to nie jest to. Ja sam zawsze będę wolał podejść do recepcji i być obsłużonym przez recepcjonistę. Jednak jest to stworzenie nowych możliwości tym gościom, którzy tego oczekują. Ale nie wierzę, że wszyscy będą chcieli z tego korzystać. Jednak z drugiej strony, potrafię sobie wyobrazić, że ktoś, kto ciągle
73
INSPIRUJĄCE OSOBISTOśCI
Jeśli zdarzają się jakieś skargi od gości, wtedy często włączam się, aby osobiście rozwiązać daną kwestię
Mam wspaniały zespół ze sobą, w oparciu o przyjęty system 4D. Oznacza to, że mam 4 dyrektorów, z którymi bezpośrednio pracuję. To dyrektor operacyjny, dyrektor rozwoju biznesu, dyrektor ds. kadrowych i dyrektor finansowy. Każdy z nich ma jasno określone zadania, a także swój zespół ludzi. Co więcej, po prostu sporo chodzimy po hotelu, oglądamy, sprawdzamy, czy wszystko jest w porządku. CZY PAN JAKO DYREKTOR GENERALNY ANGAŻUJE SIĘ NP. W MELDOWANIE GOŚCI W PRZYPADKU NAJWYŻSZEGO POZIOMU OBŁOŻENIA HOTELU?
Nie, tym się akurat nie zajmuję, ale rozmawiam z gośćmi, zagaduję ich. Sprawdzam, czy mają wszystko, czego potrzebują. Jeśli zdarzają się jakieś skargi od gości, wtedy często włączam się, aby osobiście rozwiązać daną kwestię. Nie obawiam się gości. Wręcz przeciwnie! Uwielbiam interakcję z nimi. Co więcej, lubię trudnych gości. Ponieważ jeśli kogoś takiego uda się namówić, aby dał nam drugą szansę, wtedy często staje się bardzo lojalnym gościem na długi okres. PROSZĘ O PODPOWIEDŹ DLA TYCH, KTÓRZY NIE WIEDZĄ, A MOŻE CHCIELIBY KIEDYŚ OBJĄĆ STANOWISKO DYREKTORA HOTELU – JAK WYGLĄDA CODZIENNA PRACA NA TYM STANOWISKU? CO TRZEBA ROBIĆ?
Niewiele [śmiech]. Jeśli ma się dobry zespół, to niewiele się pracuje. Żartuję oczywiście. To zależy od danego dnia. Jako dyrektorzy musimy podpisywać wiele dokumentów, mam całą masę papierkowej pracy. Spotykam się z każdą osobą z mojego zespołu, która tego potrzebuje. Prowadzę poranne spotkanie z zespołem. Przeprowadzam oceny personalne poszczególnych osób w zespołach, m.in. tych, które brały udział w programie menedżerskim Hiltona, i dzielę się z nimi moją opinią na temat ich pracy. Jako dyrektor chcę być widoczny, dostępny i pomocny mojemu zespołowi. Uważam również, że aby być dobrym dyrektorem, trzeba przejść przez wszystkie działy hotelu. Trzeba się dowiedzieć, jak funkcjonują, zbierać doświadczenia, uczyć się od innych. NA KONIEC, CO CHCIAŁBY PAN PRZEKAZAĆ MŁODYM LUDZIOM, KTÓRZY BYĆ MOŻE ROZWAŻAJĄ WEJŚCIE NA ŚCIEŻKĘ KARIERY W HOTELARSTWIE?
Chciałbym powiedzieć, że praca hotelarza jest pełna ciekawych sytuacji. Obfituje w interesujące znajomości, możliwość poznawania świata. Oczywiście jest sporym wyzwaniem i często wymaga wielu poświęceń. Ale ja mogę powiedzieć, że to po prostu dobre, ciekawe życie. Chcę również dodać, wracając jeszcze do kwestii wykształcenia, że uważam, iż zbieranie doświadczeń z różnych hoteli, państw i miast jest o wiele cenniejsze niż ukończenie szkoły hotelarskiej. Nawet największa ilość teorii nie zastąpi praktyki. DZIĘKUJĘ ZA ROZMOWĘ ⚫
74
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
Soczewki okularowe tworzone z zegarmistrzowską precyzją SEIKO po japońsku oznacza precyzję. Dlatego od kilkudziesięciu lat tworzymy soczewki okularowe z taką samą dokładnością, z jaką powstają nasze legendarne czasomierze. Jesteśmy światowym liderem w produkcji niezwykle cienkich, lekkich i estetycznych soczewek okularowych klasy premium, które cenione są przez najbardziej wymagających klientów. Nasze innowacyjne technologie powstają po to, aby dać Ci lepsze widzenie i komfort życia.
ODKRYJ ŚWIAT SOCZEWEK SEIKO Odwiedź naszą stronę i poznaj produkty SEIKO, by znaleźć rozwiązanie, które jest dla Ciebie najlepsze: www.seiko-eyewear.pl Bądź na bieżąco z najświeższymi informacjami ze Świata SEIKO: Facebook.com/SeikoOpticalPolska
Inspirujące osobistości
MATERIAŁ PROMOCYJNY
ROZMOWA Z ELŻBIETĄ PYREK ELŻBIETA PYREK – założycielka firmy Elzap. Handlowiec z krwi i kości. Praca to jej pasja. Od ponad dwudziestu lat związana z branżą mebli biurowych. Wierzy, że każde biuro to tętniąca życiem przestrzeń tworzona przez szczęśliwych ludzi. Prywatnie spełniona matka i żona.
Wszystkie nasze meble są piękne i ergonomiczne
BLP: JAKIE BYŁO PANI WYOBRAŻENIE O PROWADZENIU FIRMY NA POCZĄTKU I JAK ZWERYFIKOWAŁA JE RZECZYWISTOŚĆ?
ELŻBIETA PYREK: Tak naprawdę nie miałam żadnego wyobrażenia. Ta firma to trochę przypadek. Byłam młoda, niedoświadczona i wszystko było proste jak dwa razy dwa. Jednak rzeczywistość bardzo szybko to zweryfikowała. Wydawało mi się, że należy tylko ciężko i uczciwie pracować. To bardzo dużo, ale niestety nie wystarcza.
76
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
Największe problemy napotkałam w sferze finansów: trudności w pozyskaniu kredytu, nadmierne obciążenie składkami ZUS oraz zatory płatnicze. A te są bardzo niebezpieczne, gdyż pogarszają płynność finansową i automatycznie wiążą ręce do realizacji kolejnych zleceń. Kolejne przeszkody to prawo gospodarcze i system podatkowy, który nie jest przyjazny przedsiębiorcom, oraz olbrzymia konkurencja, którą nieustannie trzeba ścigać.
RYNEK PRODUCENTÓW MEBLI W POLSCE ZDAJE SIĘ ROSNĄĆ W SIŁĘ. JAK TO WYGLĄDA Z PAŃSTWA PERSPEKTYWY?
Zdecydowanie rośnie w siłę! Uwielbiam pracować na polskich produktach, które w niczym nie ustępują tym zagranicznym. Współpracujący z nami producenci to klasa sama w sobie. Zresztą polski design stał się pożądany i rozpoznawalny na całym świecie. Pokazujemy naszym klientom, że naprawdę mamy na czym budować biura, które najzwyczajniej w świecie zachwycają.
MAT. ZDJĘCIOWY ELZAP
ALE KONKURENCJA JEST DUŻA.
Zgadza się. Mamy jednak zupełnie inne podejście do tego biznesu. Staramy się uświadamiać naszym klientom znaczenie ergonomii i estetyki. To zasada, która przyświeca każdemu projektowi i każdej realizacji. My nie sprzedajemy mebli. My tworzymy estetyczne, zoptymalizowane przestrzenie do pracy, które sprawiają, że nasi klienci ich pracownicy są zadowoleni i – co za tym idzie – dużo bardziej efektywni.
BRZMI BARDZO RODZINNIE
Nie jest tajemnicą, że Elzap jest w dużej mierze firmą rodzinną w dosłownym tego słowa znaczeniu. Wydaje mi się jednak, że wszyscy jesteśmy dla siebie wsparciem nie tylko na polu zawodowym, ale również na zwykłej, ludzkiej płaszczyźnie. Kiedy dawno temu zakładałam własną działalność, wiedziałam, że do tego będę dążyć – do stworzenia silnej, zgranej ekipy. Nie obywa się oczywiście bez drobnych konfliktów, w końcu jesteśmy ludźmi. MACIE JAKIEŚ WYJĄTKOWE SPOSOBY NA ROZWIĄZYWANIE KONFLIKTÓW?
Nie, po prostu rozmawiamy, szukamy wspólnie rozwiązań. Czasem trzeba oczywiście podjąć decyzję i nieco ją narzucić, ale na tym właśnie polega dobre zarządzanie zasobami ludzkimi. Każda z zatrudnianych przeze mnie osób doskonale wie, że jest ważnym ogniwem całości. Mam zaufanie do moich ludzi i wiem, że zawsze dają z siebie wszystko. Klienci to widzą i doceniają. A CO JEST NIEDOPUSZCZALNE PRZY PROWADZENIU
Współpracujemy jedynie z firmami, których jakość znamy i cenimy
JAKIE SĄ WASZE FLAGOWE PRODUKTY?
ZESPOŁU?
Wszystkie nasze meble są piękne i ergonomiczne. Współpracujemy jedynie z firmami, których jakość znamy i cenimy. Przykładamy ogromną wagę do tego, czy nasi dostawcy przestrzegają zasad CSR. Każdy oferowany przez nas produkt – od foteli poprzez mediaporty, na wykładzinach kończąc, jest najwyższej jakości. Propagujemy przy tym rozwiązania optymalne zarówno pod
Moja dewiza życiowa to „Traktuj innych tak, jakbyś sam chciałbyś być traktowany”. Nie wiem, czy można się tego nauczyć, ludzie są różni. Wciąż wspominam swoją pierwszą pracę, w której stawiałam pierwsze kroki jako handlowiec, również sprzedawałam wtedy meble. Kochałam tę pracę i tych ludzi. Zawsze chętnie do niej wracałam po weekendzie. I choć nie zarabiałam dużo,
względem finansowym, jak i komfortu pracy przyszłego użytkownika.
atmosfera mi to wynagradzała. Wszystko, co dobre, powieliłam w swojej firmie, stworzyłam przyjazny klimat. Pracowników traktuję jak partnerów, staram się być sprawiedliwa i obiektywna. Tak dobieram ludzi i tworzę zespół. Nie muszą być alfą i omegą i nie są, ale muszą być dobrymi, pogodnymi ludźmi z umiejętnością pracy w zespole. Oczywiście w tej całej idylli są też wymagania, uwagi i pochwały, nagrody i kary. Jeśli chodzi o zespół, w kierowaniu firmą nie można stracić kontroli i pokory. Nawet jak jest bardzo, bardzo dobrze. ⚫
CO DECYDUJE O SUKCESIE PANI FIRMY?
Przede wszystkim zgrany zespół i atmosfera, jaką udało nam się stworzyć w każdym z naszych oddziałów. Pracuję z rewelacyjnymi ludźmi, a każdy z nich – od projektantów przez księgowe, na montażystach kończąc, to profesjonaliści. Wszyscy mamy świadomość odpowiedzialności za firmę i satysfakcję naszych klientów.
77
Biznes | UE dla przedsiębiorców Natalia Matyba – Urzędnik Samorządowy w Brukseli/ EU Policy Advisor. Doktorantka w Instytucie Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk. Absolwentka stosunków międzynarodowych oraz studiów podyplomowych w zakresie dyplomacji i stosunków międzynarodowych w Collegium Civitas w Warszawie. Inicjatorka Akademii Kadr Europejskich w Szkole Głównej Handlowej. Specjalistka ds. Relacji i Programów Europejskich.
UNIA EUROPEJSKA
FOT. HPGRUESEN
PRZYJAZNA PRZEDSIĘBIORCOM
78
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
WSPÓLNOTA EUROPEJSKA STARA SIĘ SPROSTAĆ OCZEKIWANIOM ZARÓWNO PRZEDSIĘBIORCÓW MAJĄCYCH UGRUNTOWANĄ POZYCJĘ NA RYNKU, JAK I TYM FIRMOM, KTÓRE DOPIERO STAWIAJĄ NA NIM PIERWSZE KROKI. Sektor MŚP jest rzeczywistą osią napędową gospodarki Unii Europejskiej. Mikro-, małe i średnie przedsiębiorstwa to aż 99% wszystkich przedsiębiorstw w UE. Gdy bazujemy na liczbach bezwzględnych (danych z Komisji Europejskiej), wygląda to następująco: 23 mln firm na 28 krajów członkowskich, zatrudniających około 87,5 mln ludzi. Wynika z tego, że dwa na trzy miejsca pracy w Unii to sektor MŚP, a 85% nowo powstających miejsc pracy to dla odmiany... sektor MŚP.
G Ł Ó W N E W Y Z W A N I E – P O Z Y S K A N I E K A P I TA Ł U N A S TA R T
Głównymi wyzwaniami MŚP w Unii Europejskiej są niezmiennie trudności z uzyskaniem kapitału, zwłaszcza w początkowych fazach prowadzenia działalności. Bariery te są związane ze skomplikowanymi przepisami administracyjnymi i podatkowymi, zarówno na poziomie krajowym, jak i wspólnotowym. Mimo znacznej poprawy sektor boryka się cały czas ze stosunkowo licznymi ograniczeniami w dostępie do nowych technologii i innowacji w porównaniu z dużymi graczami, jakimi są korporacje oraz koncerny państwowe. Wychodząc naprzeciw potrzebom sektora MŚP, Unia Europejska proponuje firmom zarówno nowe sposoby finansowania, jak również możliwość zaciągania pożyczek, inwestowanie w kapitał ludzki, wsparcie innowacji i konkurencyjności. Unia zaczyna również pracować nad upraszczaniem przepisów i znoszeniem utrudnień biurokratycznych.
wśród samych obywateli Unii. Badania eurobarometru wskazują, że obecnie tylko 45% obywateli UE woli samozatrudnienie od zatrudnienia klasycznego. W ramach SBA Komisja Europejska we współpracy z państwami członkowskimi sukcesywnie szuka przykładów dobrych praktyk wobec MŚP na poziomach krajowych w celu implikowania oraz współdzielenia efektywnych i skutecznych rozwiązań na terenie całej wspólnoty.
Program „Horyzont 2020” ma przede wszystkim na celu stworzenie lepszego, spójnego i bardziej wszechstronnego środowiska wsparcia dla działalności MŚP w dziedzinie badań naukowych i innowacji
SZEROKI HORYZONT NA BADANIA I IN N OWAC J E
Program „Horyzont 2020” ma przede wszystkim na celu stworzenie lepszego, spójnego i bardziej wszechstronnego środowiska wsparcia dla działalności MŚP w dziedzinie badań naukowych i innowacji. Program ten daje niewielkim firmom możliwość tworzenia pomostów między biznesem i instytucjami naukowymi – umożliwia przede wszystkim komercjalizację wyników badań. Jest również efektywnym źródłem finansowania i stymulowania na początkowym etapie rozwoju tak popularnych ostatnio startupów.
DUCH PRZEDSIĘBIORCZOŚCI I PROGRAMY WS PA R CI A
COSME – EUROPEJSKI PROGRAM NA RZECZ
W ostatnich latach wprowadzono szereg programów mających na celu wsparcie MŚP, z ambitną inicjatywą „Small Business Act” (SBA) na czele. Komisja Europejska bardzo chętnie słucha głosu przedsiębiorców, prowadząc konsultacje społeczne dla zniesienia barier oraz modyfikacji programów tworzonych dla nich. Przyjęto programy „Horyzont 2020” i COSME, których celem jest poprawa konkurencyjności MŚP poprzez badania naukowe i innowacje, a także ułatwienia w dostępie do finansowania. Celem inicjatywy SBA jest zmiana podejścia do przedsiębiorczości w Europie, uproszczenie otoczenia regulacyjnego i politycznego dla MŚP. Jednak najważniejsze jest pobudzanie ducha przedsiębiorczości
MŚP
Jednym z programów najlepiej odpowiadających na oczekiwania sektora jest COSME, czyli europejski program na rzecz MŚP. Program można podzielić na cztery części: ułatwienie dostępu do finansowania, wspieranie dostępu do rynków, tworzenie warunków sprzyjających konkurencyjności i promowanie kultury przedsiębiorczości. Budżet programu to 2,3 miliarda euro, z czego 1,4 mld euro jest przeznaczone na sam dostęp do finansowania. Wśród instrumentów należy wyróżnić przede wszystkim Instrument Gwarancji Kredytowych i Instrument Kapitałowy dla Wzrostu. Jeżeli chodzi o dostęp do samych rynków, to bardzo dobrze
79
Biznes | UE dla przedsiębiorców
działającą usługą jest sieć Enterprise Europe Network, składająca się z ponad 600 oddziałów w ponad 50 krajach, nie tylko w samej Unii. COSME kładzie też duży nacisk na edukację oraz specjalne programy dla wybranych grup, np. dla ludzi młodych („Erasmus dla młodych przedsiębiorców”) czy wsparcie dla kobiet wracających na rynek pracy. W programie mocno akcentowana jest przedsiębiorczość cyfrowa, która obecnie ma kluczowe znaczenie dla konkurencyjności i wzrostu całego rynku europejskiego. K TO GWA R A N T U J E O BRO N Ę IN T ERES ÓW POLSKIEGO SEK TORA MŚP W BRUKSELI?
Unia Europejska jest z jednej strony platformą wypracowywania konsensusu, realizującą wspólną politykę dla 28 państw, a z drugiej jest cały czas organizmem, w ramach którego ścierają się różne interesy narodowe. Jednym z tych interesów – i to jednym z najważniejszych – jest właśnie sektor MŚP. Polski biznes, oprócz oficjalnych przedstawicielstw państwa polskiego, reprezentują przedstawicielstwa regionalne, reprezentacje poszczególnych branż i organizacje przedsiębiorców, jak Konfederacja Lewiatan czy Związek Przedsiębiorców i Pracodawców. Są to także liczne oficjalnie działające agencje lobbingowe oraz coraz większa liczba dobrze przygotowywanych urzędników unijnych z Polski – z dużym doświadczeniem zawodowym i po specjalnych kursach, takich jak np. Akademia Kadr Europejskich w Szkole Głównej Handlowej. Trzeba pamiętać, że sztuką efektywnego działania w strukturach wspólnotowych jest umiejętność prowadzenia negocjacji tak, aby z jednej strony nie zgubić założonego celu, a z drugiej – potrafić dążyć do niego w taki sposób, aby identyfikować możliwe ustępstwa, w zamian za które można go osiągnąć.
Funduszy Europejskich, a także biura w tych tematach wyspecjalizowane. N AW I Ą Z Y WA NIE WS P Ó Ł P R ACY Z BELG I Ą
Obecnie powstaje Polska Agencja Inwestycji i Handlu, która będzie miała biura na całym świecie i zastąpi dawny Wydział Promocji, Handlu i Inwestycji Ambasad RP. Można również nawiązać kontakt z polsko-belgijsko-luksemburską izbą gospodarczą. W Brukseli znajdują się polskie biura regionalne oraz różnego rodzaju przedstawicielstwa związków przedsiębiorców, jak Przedstawicielstwo Polskich Kolei Państwowych, Poczty Polskiej, Związku Banków Polskich czy też Polskiej Akademii Nauk.
COSME kładzie też duży nacisk na edukację oraz specjalne programy dla wybranych grup, np. dla ludzi młodych „Erasmus dla młodych przedsiębiorców”
AKADEMIA KADR EUROPEJSKICH
Od października br. w Szkole Głównej Handlowej rusza Akademia Kadr Europejskich (AKE). Głównym założeniem jest przybliżanie ludziom spraw europejskich w sposób praktyczny i bezpośredni, stąd większość wykładowców AKE to praktycy z Brukseli i Luksemburga. Co równie ważne, jednym z celów AKE jest promowanie Polaków i ich firm w stolicy Belgii, by w ten sposób można było efektywniej wpływać na interesy polskich przedsiębiorców. Do tego potrzebne jest właściwe, merytoryczne przygotowanie. Obecnie Polacy piastują raczej niższe stanowiska w instytucjach europejskich, a praca w nich nadal nie jest popularną ścieżką kariery, między innymi dlatego, że brak o niej szerokiej informacji w kraju. ⚫
Procedury europejskie czasami rzeczywiście bywają uciążliwe, ale można się z nimi uporać. Należy też podkreślić, że w nowej perspektywie finansowej, wobec aktualnej sytuacji politycznej w Europie, znaczna część środków finansowych, np. przeznaczonych na politykę spójności (politykę regionalną), zostanie przesunięta na rozwiązywanie problemów związanych z migracją czy bezpieczeństwem granic. Jednakże wiele wskazuje na to, że w nowej perspektywie finansowej na lata 2020-2026, mimo mniejszego budżetu UE, sytuacja przedsiębiorców może być nawet lepsza. Należy podkreślić, wracając do tematu MŚP, że zostaną uproszczone i ujednolicone przepisy oraz procedury dotyczące funduszy. Już teraz wiele firm, przynajmniej z Polski, sprawnie aplikuje i zdobywa dotacje. Jest to możliwe m.in. dzięki dostępowi do aktualnych informacji i dobrze przygotowywanym wnioskom, w czym pomagają Punkty Informacyjne
80
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
FOT. ETEREUTI
U E J E S T P R Z YJ A Z N A P R Z E D S I Ę B I O R C O M
Biznes | Rozwój osobisty
FOT. PEXELS
Grzegorz (Greg) Albrecht (grzegorzalbrecht.com) – eksperymentuje z nowymi strategiami działania w życiu i biznesie, a następnie zachęca innych do ich spróbowania. Wierzy, że dzięki rozwojowi osobistemu można podnosić jakość życia. Dużo czasu inwestuje w podróże, sport i własny rozwój. To ciekawy świata przedsiębiorca, strateg biznesu i mówca z 15-letnim doświadczeniem we wprowadzaniu produktów na rynek. Jako certyfikowany coach ICC i doświadczony praktyk biznesu pomaga właścicielom firm i zarządom podejmować właściwe decyzje. Prowadzi w Warszawie butik strategiczny Albrecht & Partners.
SKOMPONUJ
SWÓJ NAJLEPSZY DZIEŃ „JESTEŚMY TYM, CO ROBIMY CZĘSTO”. Ta myśl, błędnie przypisywana Arystotelesowi, a sformułowana w interpretacji jego dzieła przez Willa Duranta, niewątpliwie niesie w sobie dużo prawdy. Zauważ, że osoby, które regularnie ćwiczą, wyglądają statystycznie lepiej od tych, które zamiast ruchu wybierają siedzenie. Podobnie, jeśli przed wystąpieniem powtórzysz prezentację 100 razy, to prawdopodobnie wypadniesz lepiej, niż gdybyś wyszedł bez przygotowania. Zastanówmy się, jak te banalne prawdy przełożyć na dobre samopoczucie i skuteczność na co dzień.
82
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
R E C E P TA N A I D E A L N Y D Z I E Ń
a) Ć wicz codziennie – wystarczy nawet 20 minut i kilka
Od lat studiuję zwyczaje osób, które pozostawiły po sobie niezwykłe dziedzictwo. Nie znalazłem recepty na idealny dzień, który będzie służył każdemu. Natomiast to, co łączy wielkich – od Tomasza Manna przez Abrahama Lincolna po Warrena Buffetta – to wypracowana i niezmienna struktura każdego dnia. Dzięki stałemu planowi dnia utrzymasz stabilny poziom energii oraz motywacji i będziesz się doskonalił – godzina po godzinie.
prostych ćwiczeń. Uruchomią twoje ciało do działania. Warto pamiętać, że jeszcze kilkaset lat temu większość naszych protoplastów spędzała życie w ciągłym ruchu. Spaceruj, zamiast siedzieć – tę formę prowadzenia spotkań praktykowali między innymi Sokrates czy Steve Jobs. b) Jedz warzywa, a unikaj cukru – to chyba najdalej idące uproszczenie dotyczące diety, jakie można znaleźć. Dobra dieta to nie uczucie głodu, a dobór produktów. Z doświadczenia wiem, że można jeść dużo, czuć się najedzonym, a w tym samym czasie chudnąć i dobrze wyglądać. Aby napędzić metabolizm i oczyszczać organizm, warto pić co najmniej 2-3 litry wody dziennie. Niedobory w organizmie, np. powszechny w naszej szerokości geograficznej niedobór witaminy D3, warto uzupełniać suplementami. c) Ś pij osiem godzin – znamy takich, którzy mówią, że im wystarczy tylko sześć i czują się świetnie. Prawdopodobnie nie mają racji. W 2003 roku badacz Hans Van Dongen porównał sprawność motoryczną i intelektualną osób, które na przestrzeni dwóch tygodni spały odpowiednio osiem i sześć godzin. Ci, którzy spali sześć godzin, deklarowali, że czują się doskonale. Natomiast wyniki testów pokazały znaczne uchybienia w jakości myślenia i działania w porównaniu z osobami, które spały pełne osiem godzin. d) Medytuj – siedź w ciszy, biegaj lub oddawaj się innej aktywności, która pozwoli ci się skupić na swoim oddechu. Wystarczy dziesięć minut. Praktyka ta pozwala między innymi odizolować się od niepokojów i natrętnych myśli. Ponadto obniża intensywność reakcji na niespodziewane sytuacje w życiu codziennym. To tylko wybrane korzyści z medytacji, którą doceniają wielcy myśliciele, biznesmeni i sportowcy. e) C zytaj książki – to najtańsza metoda zdobywania wiedzy i obcowania z wybitnymi osobami – dostępna, kiedy tylko chcesz. Mam w zwyczaju słuchać książek, gdy się przemieszczam, a oprócz tego czytam wieczorem przed snem. Książki dają nie tylko nowe inspiracje. Wielu przedsiębiorcom porównanie swoich doświadczeń z doświadczeniami wielkich poprzedników pozwala uporządkować modele postępowania i utwierdzić się w obranym przez siebie kierunku działania.
Oto przykładowe kroki, które mogą ci pomóc w zbudowaniu lub udoskonaleniu twojego modelu dnia: 1. Notuj, co robisz – każdego dnia wykorzystuję szablon do planowania i rejestrowania przebiegu dnia. Na samej górze zapisuję mój długofalowy cel, a pod spodem cel na dany dzień. Poniżej znajduje się tabela składająca się z trzech kolumn. W lewej wpisuję kolejne godziny, w środkowej plan działania na każde 60 minut, a w prawej notuję, co faktycznie zrobiłem. Pozwala mi to cieszyć się z osiągnięć i zauważać, którędy ucieka czas. Dzięki informacji zwrotnej płynącej z tych podsumowań zdarza mi się aktualizować ramowy plan dnia. 2. Eliminuj zadania, które mogą być zautomatyzowane, oddelegowane lub zignorowane. Do typowych zadań z tej kategorii należą publikacje w mediach społecznościowych, spotkania bez planu i odpowiadanie na e-maile. Pożeracze czasu, które potrafią nas wessać i wypluć po 30-45 minutach. Do kwalifikowania zadań na cenne i zbędne zainspirował mnie Cal Newport. W książce „Deep Work” opisuje on, jakie zadania wzmacniają nasz kapitał kariery (twórcze, unikatowe, wymagające wiedzy), a jakie pożerają nasz czas (np. potrzeba odpowiadania na każdą otrzymaną wiadomość). Jeśli specyfika twojej pracy oparta jest na komunikacji z innymi – pomóż sobie utrzymać koncentrację: wyłącz powiadomienia w telefonie i zaplanuj odpowiadanie na wiadomości w z góry zdefiniowanych godzinach. 3. Dbaj o higienę ciała i duszy – to temat, o którym dużo się pisze, wszyscy to wiedzą, a jednak w praktyce trudno to wdrożyć. Często spotykam przedsiębiorców, którzy są zaskoczeni nagłymi problemami ze zdrowiem związanymi z siedzeniem nad rozwojem biznesu po 14-16 godzin. Wczoraj przeczytałem komentarz znanego polskiego startupowca Michała Sadowskiego, który pisze tak: „Chyba muszę zacząć pracować na stojąco albo ćwiczyć plecy, bo właśnie mi coś strzeliło i ledwo chodzę. Jezus Maria, kiedy się tak zestarzałem? ”. Co zrobić, by utrzymać energię i jakość życia na dłużej? Oto kilka sposobów, które stosuję:
4. D obrze zacznij i zakończ – stały rytm na początku dnia pozwala „odpalić” go małym sukcesem. Daje organizmowi mobilizujący sygnał do działania. Przykładem niech będzie pięć pompek czy 10-minutowa medytacja, jako pierwsze czynność po przebudzeniu. Na koniec dnia polecam pozostawienie telefonu i in-
83
FOT. DAVID WHITTAKER
Biznes | Rozwój osobisty
nych urządzeń z ekranem poza sypialnią i spędzenie czasu przed zgaszeniem światła na lekturze książki. W badaniach nad zapobieganiem problemom ze snem wskazuje się także na korzystne działanie ciepłej kąpieli, poszczenia przez dwie godziny przed snem oraz całkowitego zaciemnienia sypialni. 5. Ludzie w twoim kalendarzu – to, z kim spędzasz czas, wpływa na twoje samopoczucie i sposób myślenia, więc warto być selektywnym. To wspaniałe, gdy spotykasz osoby, które motywują cię do wzrostu i wierzą w ciebie. Natomiast, jak powiedział mi ostatnio czterokrotny mistrz świata w podnoszeniu ciężarów i wybitny trener gwiazd Jerzy Gregorek: „Słabo, gdy następnego dnia po spotkaniu z kimś masz kaca”. I nie chodziło o alkohol. Kiedy ktoś proponuje ci spotkanie, dopytaj, jaki ma cel i plan spotkania. Oceń, czy zainwestowany czas może cię zbliżyć do realizacji celów. Spotkania z natury mają tendencję wypełniać cały zaplanowany czas – możesz w ramach eksperymentów skrócić umawiane rozmowy ze zwyczajowej godziny do 45 minut i zobaczyć, jak wpływa to na ich rezultat. Weź kartkę, ołówek i skomponuj swój dzień. To, czy będziesz pracować twórczo rano, czy wieczorem, zależy tylko od ciebie. Badania wskazują, że statystycznie rano mamy większą zdolność koncentracji na zadaniach wymagających kreatywnego myślenia. Natomiast przykłady znanych osób pokazują, że można skutecznie pracować i rano, i wieczorem. Podobnie jest ze sportem – nie da się rozsądzić, czy lepiej biegać, czy jeździć na rowerze, a może tańczyć. Zatem nie szukaj w interne-
84
cie doskonałego planu dnia. Skorzystaj z powyższych technik i poznawaj nowe, czytając biografie i słuchając podcastów. Poniżej zamieszczam przykładowy, uproszczony plan mojego dnia jako punkt odniesienia: 1. pobudka, medytacja, rozgrzewka (kilka ćwiczeń), kawa i suplementy, prysznic (ok. 1 h); 2. ś niadanie, krótkie rozmowy z zespołem, planowanie dnia, selekcja i odpowiadanie na wiadomości (ok. 1 h); 3. praca koncepcyjna i kreatywna (ok. 3 h); 4. spotkania (preferowane maksimum 1-2 dziennie) i lunch (ok. 3 h); 5. t rening (zamiennie rano i po południu) (ok. 1,5 h; 6. p odsumowanie dnia, selekcja i odpowiadanie na wiadomości (ok. 1 h); 7. c zas wolny, kolacja z rodziną i znajomymi, sen. Sugeruję, żebyś wprowadzał swój plan w życie krok po kroku i był otwarty na modyfikacje, gdy coś nie działa. Próba wprowadzenia wszystkiego naraz może spowodować, że będzie ci ciężko konsekwentnie trzymać się założeń. Niełatwo w jednym momencie nauczyć organizm wielu nowych nawyków. Twój najlepszy dzień powtarzany codziennie przez rok i udoskonalany raz w miesiącu przyniesie rezultaty, jakich się po sobie nie spodziewasz. Jeśli masz doświadczenia lub techniki związane z planowaniem dnia i możesz podzielić się nimi z innym, to napisz do mnie. Może twój przykład zainspiruje kogoś innego do poprawy jakości swojego życia? ⚫
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
85 FOT. LIFE OF PIX
Biznes | Rozwój pracowników Agnieszka Kunc-Mosoń – w Kompleksie Dworzysko jest odpowiedzialna za pierwszy kontakt z gośćmi i wielowymiarową promocję obiektu. Od prawie 15 lat aktywnie działa w branży turystycznej oraz przy realizacji projektów unijnych na terenie Dolnego Śląska.
INTEGRACJA PEŁNA WRAŻEŃ
86
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
CZY CHCESZ W ORYGINALNY SPOSÓB ZDOBYĆ WIĘCEJ UZNANIA U SWOICH WSPÓŁPRACOWNIKÓW? Wyciągnij ich z czterech ścian na turystyczny wyjazd integracyjny, który przy dobrej organizacji nauczy ich lepszego partnerstwa i zwiększy ich motywację do działania. Poprzez wspólną aktywność w terenie pokażesz im, że faktycznie są ważni, co pozytywnie wpłynie na ich chęć do rozwoju na co dzień. dzić się podczas wielu wspólnych wyzwań w ciągu jednego dnia, a relaksujące oblicze natury zachęca do budowania relacji. PLANUJ Z MYŚLĄ O EFEKTACH
Powołany przez nas „komitet” wyjazdowy poprzez ankiety powinien ustalić cele szkoleniowe dla poszczególnych działów, żeby następnie określić główną atrakcję wyjazdu. Do przykładowych 3 celów szkoleń możemy zaliczyć poprawę komunikacji między pracownikami, ich chęć do współpracy, skuteczność w wykonywaniu zadań. Spróbuj spytać każdego pracownika, w jaki sposób ich dział mógłby funkcjonować lepiej, przyznając, że trwają prace nad integracją firmową. Zebrane odpowiedzi pozwolą zarządowi określić właściwy kierunek działań. Jednocześnie zwiększysz zainteresowanie ludzi udziałem w wydarzeniu – każdy w biurze będzie plotkował, że szykuje się „coś dużego”. Jeśli założeniem będzie osiągnięcie lepszej jakości komunikacji zespołowej, komitet może wybrać grę
MAT. ZDJĘCIOWE KOMPLEKS DWORZYSKO
D
la etatowego pracownika spotkania integracyjne potrafią być kolejnym nieprzyjemnym obowiązkiem odciągającym jego uwagę od rosnącej listy zadań. Poznamy takie opinie wtedy, gdy wcześniejsze integracje były postrzegane przez zarząd jako kosztowny i przymusowy element kultury firmy, którym „jakoś” trzeba się zająć. Różnica między niechcianą a pożądaną integracją jest łudząco prosta, o czym dobrze wiedzą firmy szkoleniowe. Za pierwszą opcją kryją się eventy w luksusowych obiektach, gdzie prelegenci opowiadają o sukcesach przedsiębiorstwa, wierząc, że gościom do dobrej zabawy wystarczy dużo barwnych świateł i pokaźny poczęstunek. O ile na wychwalanie firmy jest czas i miejsce, to w tej sytuacji pracownicy zastanawiają się: „Dlaczego muszę tu być?”. Co zatem można uznać za pomysł na dobrą integrację? Będzie to wydarzenie, które pozwala ludziom wzmocnić swoje umiejętności poprzez rozrywkę. Jednym ze sposobów na osiągnięcie tego celu są wycieczki turystyczne. Pozwalają zespołom spraw-
87
Biznes | Rozwój pracowników
Pracownicy będą bardziej zadowoleni, jeśli wyjazd da im poczucie osobistej satysfakcji wynikającej z pozyskania nowych umiejętności
orientacyjną w terenie jako główny motyw integracji. Do współpracy najlepiej zachęca tworzenie czegoś niezwykłego, co w terenie może mieć postać budowania obozu z szałasów albo prostszej formy „telewizyjnego” gotowania. Z kolei większą produktywność zespołu można osiągnąć poprzez organizację zawodów na czas, chociażby w postaci przejścia wyznaczonej trasy górskiej lub odnalezienia poukrywanych w terenie skarbów. Żeby sprawdzić, czy sugerowana aktywność rzeczywiście pomoże w rozwoju pracowników, warto rozpisać i ocenić czynności, które będą w jej ramach wykonywać. POMYSŁY NA ROZWOJOWĄ PRZYGODĘ
Wybierając pomysł na integrację, pamiętajmy, że w grupie 10 osób powinien znaleźć się 1 charyzmatyczny lider. W przypadku integracji na ponad 50 osób może być konieczne skorzystanie ze wsparcia profesjonalnych szkoleniowców, którzy również mogą wyręczyć nas w sprawach organizacyjnych. Sam wyjazd powinien być nie dłuższy niż dwa dni, żeby jego uczestnicy nie zdążyli się nim zmęczyć. Jedną z prostszych aktywności integracyjnych w terenie będą warsztaty kulinarne na świeżym powietrzu, zorganizowane we współpracy z restauracją. Gotowanie pod okiem szefa kuchni pozwoli pracownikom wypracować w sobie skupienie, a nowo nabyte kulinarne zdolności posłu-
88
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
żą im każdego dnia. Podczas warsztatów głównym zadaniem może być przygotowanie wielkiego obiadu, gdzie każdy zespół będzie pracował nad jednym wyjątkowym daniem głównym. Gotowanie w polowych warunkach jest również jednym z elementów szkoły przetrwania, która jest kolejną propozycją na liście. Szkolenie z survivalu między innymi uczy bycia przygotowanym, kreatywnego wykorzystywania zasobów, jak i przewidywania zmian w otoczeniu. Tych samych umiejętności codziennie potrzebują nasi pracownicy, żeby terminowo wykonywać swoje zadania. Dowiadując się od trenera, jak wytrzymać dzień i noc w niekomfortowych warunkach bez przeciążania organizmu, poczują się zmotywowani do podejmowania nowych wyzwań. Atrakcja tego typu będzie dobrym sposobem przygotowania działów przed kluczowymi zmianami w kadrach. Podobnie ciekawa będzie grupowa jazda konna po bezdrożach. To nie tylko przyjemność, ale też szansa na wzmocnienie swojej pewności siebie, jak i wielozadaniowości. Żeby być w stanie zapanować nad koniem, trzeba uważnie słuchać poleceń trenera, co może pomóc nauczyć pracowników doceniania rad osób z większym doświadczeniem. Jeśli nasz wyjazd ma oferować trochę więcej wrażeń, to możemy zorganizować spływ kajakowy po jednej z pięknych polskich rzek. Pływanie kajakiem uczy
wytrwałości w dążeniu do celu i jest szansą na rozwój umiejętności współpracy z partnerem w łodzi, jak i z osobami pływającymi obok. Ta aktywność może okazać się sposobem na osiągnięcie partnerstwa między dwoma zespołami, które na co dzień ze sobą konkurują, co dosyć często dotyczy działów marketingu i sprzedaży. Kiedy organizujemy wyjazd dla dużej liczby pracowników, ciekawym, chociaż wymagającym pomysłem na integrację będzie geocaching. Zabawa polega na szukaniu skrzynek z fantami w otwartym terenie po ich przybliżonym sygnale GPS, co stwarza idealne warunki do poprawy komunikacji. Zespoły mogą mieć za zadanie zebranie jak największej liczby kolorowych żetonów z 10 ukrytych pudełek, które będzie można wydać podczas końcowej kolacji niespodzianki. Każde danie degustacyjne, określone wyłącznie skojarzeniami, będzie dostępne od konkretnej kwoty, przy czym gracze mogą ze sobą handlować. To tylko jeden z wielu sposobów na rozegranie firmowego poszukiwania skarbów. DOBRY ZESPÓŁ ŁĄCZY CIEKAWOŚĆ SIEBIE NAWZAJEM
Wymienione wcześniej atrakcje możemy uznać za rozgrzewkę przed popołudniowymi grami poznawczymi. Każda osoba w pracy ma zwykle swoje ulubione towarzystwo, ale kontakty między różnymi pracownikami zmienią się na lepsze, jeśli nauczymy ich wzajemnej
ciekawości. Takie działanie będzie miała zabawa w wywiad, gdzie każdy uczestnik musi odkryć jak najwięcej interesujących informacji o drugiej osobie. Kolejną ważną umiejętnością zapoznawczą jest słuchanie. Możemy ją wykształcić poprzez grę w krąg ciszy. Osoba znajdująca się pośrodku ma zakryte oczy, a jej zadaniem jest złapać graczy wokół siebie w momencie przekazywania sobie wybranego wcześniej przedmiotu z rąk do rąk. „Droga zaufania” będzie dobrym sposobem na budowanie zaufania do liderów w firmie. W zespole dwuosobowym jedna osoba staje się przewodnikiem, a druga musi bez patrzenia iść za jej głosem przez tor przeszkód. Dla utrudnienia rozgrywki osoba podążająca za liderem jest na początku kilkakrotnie obracana dookoła, co zmusza obydwie strony do szybkiego wypracowania porozumienia.
Szkolenie z survivalu uczy bycia przygotowanym, kreatywnego wykorzystywania zasobów, jak i przewidywania zmian w otoczeniu. Tych umiejętności codziennie potrzebują nasi pracownicy, żeby terminowo wykonywać swoje zadania
Kiedy następnym razem pojawi się temat integracji, warto się zastanowić, jakie atrakcje pomogą jej uczestnikom się rozwinąć. Będą z niej zadowoleni, jeśli wyjazd da im poczucie osobistej satysfakcji wynikającej z pozyskania nowych umiejętności. Taką możliwość daje rozrywka w terenie, która stwarza wiele okazji do wzmocnienia współpracy między kluczowymi działami. Im większe będzie nasze zaangażowanie w jej organizację, tym lepszych wyników możemy się spodziewać od pracowników w przyszłych miesiącach. ⚫
89
Biznes | FinTech Radosław Wierzbicki – współzałożyciel Fintech Trends, partner merytoryczny Fundacji Startup Poland, prowadzi szkolenia dla startupów, zajmuje się ich inkubacją (zarówno polskich, jak i zagranicznych) oraz łączeniem najlepszych z nich z korporacjami i inwestorami. Wcześniej pracował jako sales trader walutowy, obsługując korporacje w mBanku i Noble Securities. www.fintechtrends.co
CROWDFUNDING I CROWDINVESTING NA WYCIĄGNIĘCIE RĘKI 90
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
W PRZESZŁOŚCI, GDY MIAŁEŚ CIEKAWY POMYSŁ, MOGŁEŚ LICZYĆ TYLKO NA SWOICH ZNAJOMYCH. Teraz możesz zaprezentować swoją ideę światu, a świat będzie chciał ci ów pomysł sfinansować. Crowdfunding i crowdinvesting stają się coraz bardziej popularne w Polsce i na świecie.
CZYM JEST CROWDFUNDING I CROWDINVESTING
Jeszcze 5-10 lat temu, żeby zostać aniołem biznesu (ang. business angel), trzeba było mieć co najmniej kilkadziesiąt tysięcy złotych, ale i spotkać odpowiednią osobę, z dobrym pomysłem na biznes, żeby móc w niego zainwestować. Także kapela rockowa, która chciała nagrać płytę, mogła zbierać środki jedynie po znajomych. A te czasami są za nami, ponieważ ekonomia współpracy (za definicję niech nam posłużą Walutomat, Uber, rowery miejskie Veturilo i pożyczki społecznościowe Kokos.pl – łączy je unikanie drogich pośredników i „brak posiadania na własność”) umożliwia dokonywanie „zrzutki” na ciekawe pomysły w zamian za określoną (gwarantowaną) nagrodę. Taki proces nazywany jest crowdfundingiem. Jeśli nabywamy same udziały w nowym przedsięwzięciu, mamy wówczas do czynienia z crowdinvestingiem.
FOT. WELCOMIA
JAK TO SIĘ ZACZĘŁO – W USA I W POLSCE
Choć obecnie na całym świecie działa prawie 2000 portali crowdfundingowych, a w Unii Europejskiej wartość transakcji przekroczyła już 5 mld dolarów, jednym z pierwszych portali w USA był (obecnie jest największy) Kickstarter.com (w Polsce wypromował się na nim m.in. Photon – robot do nauki programowania dla dzieci). Obecnie promuje się tam wiele projektów związanych z grami komputerami, wirtualną (VR) i rozszerzoną (AR) rzeczywistością, ale też kulturowych, od których de facto Kickstarter zaczynał. W Polsce pierwszym
91
FOT. SHANNON FAGAN
Biznes | FinTech
W Polsce działa już wiele portali, które oferują crowdfunding i crowdinvesting. Są to m.in.: Wspieram.to, PolakPotrafi. pl, Wspólnyprojekt.pl czy Crowdangels.pl
portalem crowdfundingowym był Beesfund.com, który notabene zaczął od oferty crowdinvestingowej samych siebie. Dlaczego jest to takie popularne? Ponieważ inwestorem można czasami zostać już od 50 zł. Dlaczego taka kwota? Bo udziału bardziej nie można rozdrobnić, zgodnie z polskimi przepisami w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością. P O S Z U K U J Ę C I E K A W Y C H O F E R T, W C O Z A IN W ES TOWAĆ
W Polsce działa już wiele portali, które oferują crowdfunding i crowdinvesting. Są to między innymi wymieniony już Wspieram.to, ale również PolakPotrafi. pl, Wspólnyprojekt.pl czy Crowdangels.pl. W zależności od tego, co nas bardziej interesuje: wsparcie inicjatywy stworzenia nowej gry komputerowej, nagrania płyty czy nabycia udziałów w nowym browarze – trzeba wybrać odpowiedni portal. Jeżeli interesują cię projekty kulturowe, muzyczne, warto odwiedzić np. Megatotal.pl lub Wspieramkulture.pl. Jeżeli chcesz raczej nabyć udziały, można skorzystać z Beesfund.com, Crowdangels.pl albo Conda.eu. Jak to wygląda od strony operacyjnej? W przypadku crowdfundingu po prostu zawierasz umo-
92
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
wę online, przekazując środki – jeżeli wystawca oferty zdobędzie oczekiwane 100% środków – obliguje się do dostarczenia ci usługi/produktu, np. nagranej płyty, przedpremierowego otrzymania gry komputerowej czy możliwości wejścia na plan filmowy w przypadku filmów. W przypadku crowdinvestingu, w momencie uzbierania środków, strony typu Crowdangels.pl dopełniają wszelkich formalności i przekazują ci udziały. Co ważne: w obu przypadkach, jeżeli wystawiający ofertę nie zbierze wystarczającej ilości środków, są one zwracane. M A M P O M YS Ł I P OT R ZEBU J Ę Ś RO D KÓW
Masz pomysł na startup albo na stworzenie filmu. Po pierwsze musisz zarejestrować się na portalu i dodać swoje ogłoszenie. To jednak nie wszystko. Są już w Polsce wyspecjalizowane firmy, które tworzą całą strategię i komunikację marketingową. Ludzie w przypadku crowdfundingu przeważnie podejmują decyzje na podstawie własnych odczuć i emocji. Kampania musi do nich przemawiać i pokazywać, że to, co chcesz stworzyć, jest naprawdę świetne i potrzebne. W przypadku kampanii crowdinvestingowych musisz pokazać, że inwestycja naprawdę się zwróci (najlepiej
Biznes | FinTech
Każda kampania crowdfundingowa proponuje kilka opcji, w zależności od tego, jaka suma pieniędzy zostanie przekazana
z nawiązką) jej inwestorom. Obowiązkowym elementem jest oczywiście kampania w social media czy film z twórcami dostępny na YouTubie. Pamiętaj jednak, że jeśli otrzymasz środki, zobowiązujesz się prawnie (ze wszystkimi tego konsekwencjami) do realizacji zawartej umowy. BEZPIECZEŃSTWO
FOT. WRIGHTSTUDIO
Jak w każdej sferze życia, może się zdarzyć czarna owca. Na przykład wpłacimy komuś pieniądze, a po realizacji 100% twórca projektu całkowicie zapadnie się pod ziemię. Stąd warto sprawdzić autorów kampanii, kim są, zobaczyć, co robili wcześniej. Może mamy wspólnych znajomych na LinkedIn czy Facebooku? Kolejnym czynnikiem, który warto sprawdzić, jest analiza, czy projekt, w który chcemy zainwestować, ma rację bytu. Są przykłady kampanii na świecie, gdzie projekty, choć
94
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
się ukazały, są totalnie nietrafione, m.in. Woolet z baterią, która JEDNAK nie może ładować kinetycznie, czy RING, który sterowany przez telefon musi mieć uruchomioną i aktywną aplikację (nie może po prostu być w tle). OD CZEGO ZACZĄĆ?
Najlepiej od przejrzenia, co oferują w danym momencie np. Beesfund.com czy PolakPotrafi.pl. Każda kampania crowdfundingowa proponuje kilka opcji, w zależności od tego, jaką przekażesz sumę pieniędzy. Na przykładzie gry komputerowej twórcy kampanii proponują ci np. otrzymanie jej przed premierą, jeśli przekażesz 200 zł, ale w sytuacji, gdy zapłacisz im 500 zł, to dodatkowo zaproszą cię na premierę i dostaniesz gadżety. A jak będziesz chciał sam coś stworzyć, czy to własny startup, czy inicjatywę – nie ma współcześnie chyba lepszej możliwości niż crowdfunding i crowdinvesting. ⚫
Lifestyle | Biżuteria Joanna Tor-Gozda – pomaga budować autentyczny i osobisty wizerunek. Jest omotaną stylem poszukiwaczką piękna i autorką trzech książek, m.in. „Nieporównywalnie piękna”.
W W W. KO B I EC A A K A D E M I A . P L
JAK PRZEMYCIĆ TROCHĘ SWOJEJ OSOBOWOŚCI DO
KLASYCZNEGO BIZNESOWEGO UBIORU U
wielbiam klasykę za jej ponadczasowość i nieuleganie zmiennej modzie. Jednak nie lubię nudy, a wiele kobiet, którym pomagam, chce łączyć elegancki i klasyczny styl ubierania z elementami wychodzącymi poza schematy. Bardzo dobrym sposobem na połączenie klasyki z czymś nietuzinkowym i podkreślającym wyjątkowość kobiety jest dobranie intrygującej, może trochę kontrastowej bransoletki. To taki rodzaj biżuterii, który „dostraja” charakter stylizacji do osoby noszącej ją. Jeżeli lubisz dyskretną biżuterię, to prosta srebrna bransoletka z delikatnymi, drobnymi cyrkoniami nada twojemu stylowi odrobinę blasku i kobiecości. Nienachalnie i spokojnie. Natomiast jeżeli jesteś energiczna i lubisz kolory, perły lub naturalne kamienie do klasycznej su-
96
kienki lub nawet białej bluzki, możesz dodać kilka różniących się wielkością i barwą bransoletek. Bardzo atrakcyjne są też bransoletki z metalowych kółek lub pokryte etnicznymi wzorami. Dodają stylizacji fantazji i pokazują, że kobieta, która je nosi, jest osobą kreatywną, z wyobraźnią. Poprzez biżuterię można także nawiązać do swoich zainteresowań. Współpracowałam kilka lat temu z pewną panią architekt, która była fanką jazdy konnej i klasycznego stylu ubierania. Wybrałyśmy więc srebrną biżuterię, która nawiązywała do jej hobby, m.in. delikatne bransoletki z podkowami i sylwetką konia. Stały się one cechą charakterystyczną jej stylu i pomogły w elegancki sposób powiedzieć coś więcej o niej samej. A ty jaką bransoletkę wybierasz? ⚫
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
FOT. BURST
FOT. PIXABAY
FOT. KAT JAYNE
Bardzo atrakcyjne są też bransoletki z metalowych kółek lub pokryte etnicznymi wzorami
97
Kącik konesera | Wino Dawid Migacz – sommelier w Małopolanka & SPA
KRÓL
ALZACJI PRZEDSTAWIĘ PAŃSTWU ALZACJĘ, REGION, W KTÓRYM OD PONAD 100 LAT PRODUKOWANE SĄ ŚWIATOWEJ KLASY WINA BIAŁE. Gdy zagłębimy się w historię tego miejsca, zrozumiemy, dlaczego dziś tamtejsi winiarze osiągają takie dobre efekty. Na koniec przedstawię własną rekomendację połączenia wina z potrawą, z nadzieją, że przypadnie Państwu do gustu.
A L Z A C J A – K R A I N A B I A ŁY M W I N E M P ŁY N Ą C A
Alzacja, region leżący na granicy z Niemcami, słynie z produkcji białych win. Najbardziej znany jest „wielki riesling”. Alzackie wina znakomicie odzwierciedlają dwuznaczną sytuację tego przygranicznego regionu. Istnieją dwie umowne granice między Francją a Niemcami: rzeka Ren i biegnący równolegle do niej odległy o 25 km łańcuch Wogezów. Ren stanowił w różnych okresach historycznych granicę polityczną, a góry zawsze wytyczały linię oddzielającą dwa różne klimaty, style życia, a nawet języki. Stąd wynika zapewne fakt, że wina z Alzacji były w dawnych czasach klasyfikowane jako reńskie
98
i sprzedawano je na rynku niemieckim, szwajcarskim oraz w innych częściach Europy położonych nad Renem oraz nad Morzem Północnym. F R A N CUS KO - NIEMIECK A PER S PEK T Y WA
Alzacja nigdy, z wyjątkiem okresów wojennych, nie była niemiecka. Owszem niemiecki był tam język i rynek, ale dawna Alzacja zawsze była francuska. Dlatego też jej mieszkańcy, co może się wydawać paradoksalne, robią niemieckie wina właśnie na sposób francuski. Podstawowy charakter tych win wynika z klimatu, gleby i odmian winorośli, które są takie same jak w najbliż-
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
FOT. PIXABAY
szych regionach niemieckich, na przykład w leżącej po drugiej stronie rzeki Badenii. Tym, co różni te dwie krainy, jest sposób interpretacji win – producenci alzaccy i niemieccy mają bowiem zupełnie inne poglądy na to, jakie powinno być ich wino. Wina Alzacji są doskonałym uzupełnieniem francuskiej kuchni. Produkcja białych win stanowi tam 95% całego wytwórstwa wina w regionie. 5% produkcji to czerwone wina odmiany pinot noir – jedynej czerwonej odmiany na tym terenie. Białe odmiany, które są uprawiane w Alzacji, to: pinot blanc, pinot gris, muscat, sylvaner, gewürztraminer oraz najciekawszy spośród nich – riesling. Jest on uważany za „króla” białych win nie tylko w Alzacji. To szczep, który daje bardzo dobrze zbudowane wina z solidną strukturą, wysoką kwasowością i pełnym spektrum aromatów: grejpfruta, cytryny, mandarynki, wosku czy ropy naftowej. Najlepsze rieslingi grand cru potrafią się bardzo dobrze „zestarzeć” i nabrać jeszcze większej elegancji. C AV E D E R I B E A U V I L L É
Spółdzielnia Cave de Ribeauvillé została założona w 1895 roku i jest najstarszą grupą producentów win we Francji. Powstała z misją tworzenia najlepszych
win w Alzacji. W jej posiadaniu znajduje się ok. 235 ha, w tym również 8 działek o statusie grand cru i wiele innych wartościowych obszarów. Na terenie całej winnicy obowiązuje najwyższa dbałość o jakość i detale, dlatego winogrona są zbierane ręcznie, a plony dodatkowo kontrolowane. Najlepszym winem Cave de Ribeauvillé jest Riesling Grand Cru Osterberg. To „wielkie wino” dały światu najwyższej jakości winogrona z jednej z najlepszych działek w Alzacji. Ma intensywny kolor i mocny nos. Wyczuwalne są w nim: klasyczna dla rieslinga mineralność, świeże cytryny, mandarynki i grejpfruty. W ustach jest dobrze wyważone, wyrafinowane, z unormowaną kwasowością. Na języku pojawia się też smak wosku oraz ropy naftowej. Świetnym pomysłem, a nawet pewną powinnością, jest dekantacja wina na mniej więcej godzinę przed spożyciem. Wtedy „król” otworzy się przed nami w pełnej krasie i zaprezentuje swoje atrybuty: siłę i elegancję. Idealnym połączeniem dla Rieslinga Grand Cru Osterberg byłby stek z tuńczyka w towarzystwie awokado i granatu. ⚫
Riesling jest uważany za „króla” białych win nie tylko w Alzacji
Na zdrowie!
99
Kącik konesera | Perfumy PARFUMS DE MARLY NISZOWE PERFUMY PARFUMS DE MARLY, INSPIROWANE CZASAMI LUDWIKA XV, WCHODZĄ NA SALONY NIESIONE NA RAMIONACH WŁADCY FRANCJI, KTÓRY ZNANY BYŁ ZE SWOJEJ MIŁOŚCI DO KONI ORAZ DO PERFUM. Podobały mu się zwłaszcza ekstrawaganckie, intensywne zapachy o bogatym składzie. Do zadań służby należało codzienne zmienianie zapachów wewnątrz jego komnaty. W XVIII wieku perfumy były we Francji symbolem statusu społecznego, podobnie jak konie. Parfums de Marly skrywają w sobie atmosferę francuskiej historii i przypominają o dwóch symbolach typowych dla władzy Ludwika XV – perfum i koni. Marka Parfums de Marly, tworząc swoje kompozycje zapachowe, oddaje cześć perfumiarstwu tamtego okresu. Nazwy poszczególnych kompozycji to nazwy szlachetnych ras koni.
MĘSKIE
G A L L O W AY
HEROD R O YA L E S S E N C E
Lepsza wyrazistość ogiera Galloway od przeciętnych koni została w pełni dostosowana do ciężkiego klimatu panującego w skalistych górach Szkocji XVIII wieku. Perfum ten jest niesamowitą mieszanką nut zapachowych.
Przyprawowe perfumy dla mężczyzn. Bardzo męskie, słodkie i dymne. W kompozycji jest też wyczuwalna wiśnia. Twórcą zapachu jest Olivier Pescheux.
Nuta głowy cynamon, pieprz Nuta serca osmantus, liść tytoniu, kadzidło, czystek Nuta bazy wanilia, drzewo cedrowe wetiwer, paczula, cypriol, piżmo
Nuta głowy cynamon, pieprz Nuta serca osmantus, liść tytoniu, kadzidło, labdanum Nuta bazy wanilia, cedr, wetiweria, iso e super, cypriol, piżmo
BYERLE Y
Prawdopodobnie nie ma sobie równych w historii Europy. Ten niezwykły rumak urodził się z burzy. Byerley to zapach potężny, ale i wyrafinowany. Mieszanka bursztynu i nut leśnych. Otwiera się świeżym i ostrym aromatem soczystej bergamotki i cudownie przyprawionego kardamonu. W sercu bije silne połączenie świeżego cedru i lekko dymnego drewna Gaiac. Natomiast podstawa jest doprawiona ziemistym wetiwerem. Nuta głowy bergamotka i kardamon Nuta serca cedr i drzewo gwajakowe Nuty bazy wetiweria i żywica 100
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
RODZINNA WŁOSKA FIRMA TIZIANA TERENZI ZOSTAŁA ZAŁOŻONA W 1968 ROKU. Evelino, pomimo muzycznych osiągnięć swojego ojca, nie rozwijał muzycznej kariery, a skoncentrował się na produktach zapachowych. Mimo że pracował w laboratorium o powierzchni zaledwie 16 m 2, udało mu się odnieść sukces. 44 lata po powstaniu marka Tiziana Terenzi przedstawiła pierwszą kolekcję perfum. Otrzymała ona nazwę „Extrait de Parfum” i była inspirowana ogniem.
DAMSKIE E C S TA S Y
Niesamowity zapach, z jednej strony tajemniczy, z drugiej – kuszący. W dodatku nie odkrywa się od razu. Jest zapachem drzewnym, niezwykle zmysłowym i trwałym. Nuta głowy sosna, świerk i otoczak Nuta serca kadzidło, paczula, róża i fiołek Nuta bazy drzewo sandałowe, ambra, labdanum, bób tonka, esencja ziemi i nuty drzewne
URSA
BIGIA
Orientalno-przyprawowe perfumy – idealna kompozycja zapachowa dla zdecydowanych kobiet, które jasno potrafią określić swój cel. Twórcą kompozycji jest Paolo Terenzi.
Mówi się o tej kompozycji „majstersztyk”. Przepiękne perfumy z różanym zapachem dla delikatnych kobiet. Potrafią być kuszące niczym apetyczna różana konfitura.
Nuta głowy gałka muszkatołowa, elemi, suszone owoce i rum Nuta serca paczula, olibanum, kadzidło, tytoń i wetiweria Nuty bazy wanilia, skóra i agar (oud)
Nuta głowy marakuja, czerwone owoce i szafran Nuta serca magnolia, piżmo, róża i biała orchidea Nuta bazy biały oud, agar (oud), piasek, ambra i piżmo
Kącik konesera | Zegarki
S F P R I M AT O 0 8 3 0 4 4 4
Zegarek PRIMATO 0830444 wyposażono w dokładny mechanizm kwarcowy z datownikiem, który wskazuje aktualny dzień miesiąca. Dodatkowo posiada praktyczny chronograf. Solidna koperta o średnicy 44 mm została wykonana ze stali szlachetnej i zawieszona na czarnym nylonowym pasku. Cena: 1349 zł TBL.15129JSBU/02 CAMPTON II
Zegarek został wyposażony w dokładny mechanizm kwarcowy z funkcją multidatownika obsługiwanego za pomocą przycisków. Dookoła tarczy umieszczono pierścień wspomagający wyznaczanie kierunku wyprawy. Zegarek posiada gruby brązowy pasek i czarną tarczę. S F P R I M AT O 0 8 3 0 4 4 5
Cena: 955 zł
Zegarek PRIMATO 0830445 posiada kopertę ze stali szlachetnej o średnicy 44 mm.Tarcza swoim wyglądem nawiązuje do wskaźników zamieszczonych w luksusowych samochodach. Wyposażony w mechanizm kwarcowy z datownikiem oraz chronograf. Posiada nylonowy pasek z czerwonymi detalami. Cena: 1349 zł
TBL.15129JS/03 CAMPTON II
102
TBL.15129JSU/12 CAMPTON II
Zegarek Timberland 15129JS/03 CAMPTON II posiada masywną kopertę o średnicy 46 mm, która została wykonana z wysokiej jakości stali szlachetnej. Zastosowane szkło mineralne ma wzmożoną odporność na pęknięcia. Dookoła tarczy umieszczono pierścień wspomagający wyznaczanie kierunku wyprawy. Wodoszczelność zegarka wynosi 100 m.
Kolejny model zegarka Timberland z rodziny Campton, który został wyposażony w mechanizm kwarcowy z multidatą. Został wykonany w zgodzie z naturą i ekologią, zachowując przy tym najwyższą precyzję, co odnosi się bezpośrednio do DNA marki. Zegarek posiada brązową tarczę i brązowy skórzany pasek. Wodoszczelność zegarka wynosi 100 m.
Cena: 955 zł
Cena: 955 zł
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
Dostępny w wybranych salonach W.KRUK oraz na wkruk.pl
Kącik konesera | Zegarki
P U L S A R A C C E L E R AT O R PZ5031X1
Zegarek zainspirowany i stworzony we współpracy z M-Sport Rally Team. Zegarek ten posiada precyzyjny mechanizm kwarcowy Seiko ze stoperem i datownikiem pokazującym dzień miesiąca oraz wskazanie czasu w trybie 24 h. Koperta ze stali nierdzewnej o szerokości 44 m, połączona z solidną bransoletą, tworzy spójną całość. Zegarek ten jest zasilany energią słoneczną oraz posiada funkcję wskaźnika naładowania baterii. Klasa wodoszczelności 100 m sprawia, że model ten może być naszym nieodłącznym wyposażeniem przy uprawianiu sportów wodnych, takich jak np. pływanie i nurkowanie bez akwalungu. Cena: 1179 zł
PULSAR BUSINESS MAN PT3875X1
Zegarek ten posiada bardzo dokładny mechanizm kwarcowy produkcji Seiko ze stoperem i datownikiem wskazującym dzień miesiąca. Koperta ze stali nierdzewnej połączona z gustownym skórzanym paskiem w kolorze brązowym tworzy spójną całość. Osadzono w niej bardzo trwałe szkło mineralne. Tarcza koloru kremowego idealnie komponuje się z oznaczeniami godzin, co sprawia, że jest przyjemna dla wzroku, przejrzysta i czytelna. Klasa wodoszczelności 100 m sprawia, że model ten może być naszym nieodłącznym wyposażeniem przy uprawianiu sportów wodnych, takich jak np. pływanie i nurkowanie bez akwalungu. Średnica koperty wynosi 42 mm. Cena: 729 zł
PULSAR BUSINESS MAN PT3867X1
Pulsar PU PT3867X1 to chronograf przeznaczony dla mężczyzn prowadzących aktywny tryb życia. Zegarek ten posiada bardzo dokładny mechanizm kwarcowy produkcji Seiko, ze stoperem i datownikiem wskazującym dzień miesiąca. Koperta ze stali nierdzewnej połączona z solidną bransoletą tworzy spójną całość. Osadzono w niej bardzo trwałe szkło mineralne. Tarcza koloru niebieskiego idealnie komponuje się z oznaczeniami godzin, co sprawia, że jest przyjemna dla wzroku, przejrzysta i czytelna. Klasa wodoszczelności 100 m sprawia, że model ten może być naszym nieodłącznym wyposażeniem przy uprawianiu sportów wodnych, takich jak np. pływanie i nurkowanie bez akwalungu. Średnica koperty wynosi 42 mm. Cena: 769 zł
P U L S A R A C C E L E R AT O R PZ5019X1
Zegarek zainspirowany i stworzony we współpracy z M-Sport Rally Team. Ma dokładny mechanizm kwarcowy Seiko ze stoperem i datownikiem pokazującym dzień miesiąca oraz wskazanie czasu w trybie 24 h. Koperta ze stali nierdzewnej o szerokości 44 m, połączona z solidną bransoletą, tworzy spójną całość. Zegarek ten zasilany jest energią słoneczną oraz posiada funkcję wskaźnika naładowania baterii. Klasa wodoszczelności 100 M sprawia, że model ten może być naszym nieodłącznym wyposażeniem przy uprawianiu sportów wodnych, takich jak np. pływanie i nurkowanie bez akwalungu. Cena: 1179 zł
104
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
VICEROY ANTONIO BANDER AS 4 0 10 47- 5 7
Zegarek męski VICEROY ANTONIO 401047- 57 to model, w którego współtworzeniu brał udział Antonio Banderas. Idealnie oddaje temperament prosto ze słonecznej Hiszpanii. Stalowa koperta o średnicy 42 mm została zawieszona na skórzanym pasku w brązowym kolorze. Użyta stal nie ulega korozji. Przeszklona koperta doskonale komponuje się z szarym cyferblatem. Jest on chroniony przez wytrzymałe mineralne szkło, które charakteryzuje się wzmożoną odpornością na stłuczenia. Dokładny mechanizm kwarcowy produkcji Seiko precyzyjnie wskazuje czas. Wodoszczelność 100 m pozwala na pływanie w tym modelu.
V ICEROY M AGN U M 42295- 47
Zegarek męski VICEROY Magnum 42295-47 łączący w sobie sportowe i eleganckie akcenty, które połączono w niezwykle harmonijny sposób. Stalowa koperta została wykończona powłoką PVD w kolorze brązu. Jej średnica wynosi 42 mm. Powłoki wykonane w technologii PVD charakteryzują się wysoką odpornością na ścieranie. Zegarek został zawieszony na ciemnym pasku z naturalnej skóry, która doskonale komponuje się z kopertą. Wytrzymałe szkło mineralne przykrywa metaliczny cyferblat. Dokładne wskazanie czasu zapewnia mechanizm kwarcowy Seiko z dodatkową funkcją chronografu. Wodoszczelność klasy 50 m oznacza, że zegarek ten jest odporny na zachlapania.
Cena: 389 zł
V I C ER OY M AG N U M 42 2 9 3-17
Zegarek męski 42293-17 łączący w sobie klasyczne i eleganckie akcenty, które połączono w niezwykle w harmonijny sposób. Stalowa koperta została wykończona powłoką PVD w kolorze różowego złota. Jej średnica wynosi 42 mm. Powłoki wykonane w technologii PVD charakteryzują się wysoką odpornością na ścieranie. Zegarek został zawieszony na brązowym pasku z naturalnej skóry, która doskonale komponuje się z kopertą. Wytrzymałe szkło mineralne przykrywa jasny cyferblat. Dokładne wskazanie czasu zapewnia precyzyjny mechanizm kwarcowy Seiko z funkcją datownika . Wodoszczelność klasy 50 m oznacza, że zegarek ten jest odporny na zachlapania.
Cena: 629 zł
Cena: 539 zł
VICEROY ANTONIO BANDER AS 401049-37
Zegarek męski VICEROY ANTONIO 401049-37 to model, w którego współtworzeniu brał udział Antonio Banderas. Idealnie oddaje temperament prosto ze słonecznej Hiszpanii. Stalowa koperta o średnicy 42 mm została wykończona w brązowym PVD i zawieszona na skórzanym pasku w granatowym kolorze. Użyta stal nie ulega korozji. Przeszklona koperta doskonale komponuje się z granatowym cyferblatem.Jest on chroniony przez wytrzymałe mineralne szkło, które charakteryzuje się wzmożoną odpornością na stłuczenia. Dokładny mechanizm kwarcowy Seiko precyzyjnie wskazuje czas oraz multidatę. Wodoszczelność 100 m pozwala na pływanie w tym modelu. Cena: 519 zł
105
IDEALNE BIURO Z OCZYSZCZACZAMI POWIETRZA SHARP
Z
apewnienie odpowiednich warunków w miejscu pracy to obowiązek każdego pracodawcy. Nie dotyczy to wyłącznie odpowiedniej konserwacji klimatyzacji, w której mogą się rozwijać bakterie i grzyby, wywołując u pracowników objawy grypy, ale też podrażnienia błon śluzowych i reakcje alergiczne, takie jak katar, zapalenie spojówek, zespół suchego oka czy kaszel. Pracodawca zobowiązany jest także zagwarantować pracownikom odpowiednią temperaturę, a co za tym idzie – wilgotność powietrza, która ma olbrzymie znaczenie na ich samopoczucie, wpływa także na ich aktywność i ogólną kondycję (obniża poziom zmęczenia), co z kolei przekłada się na wydajność pracy. Co zatem zrobić, aby nasi pracownicy rzadziej chorowali, byli bardziej efektywni, a przede wszystkim zadowoleni z pracy? Doskonałym rozwiązaniem jest wybór przenośnego oczyszczacza powietrza marki SHARP. Dlaczego? I nteligentne urządzenia - oczyszczacze SHARP monitorują poziom zanieczyszczenia powietrza (nawet za pomocą 2 niezależnych czujników) i dobierają intensywność procesu oczyszczania do jego aktualnej jakości. Z kolei w nowoczesnym nawilżaczu nawet nie trzeba ustawiać żądanej wilgotności. Większość osób wie, że prawidłowa wilgotność to przedział pomiędzy 40% a 60%, natomiast nie zdaje sobie sprawy, że uzależnione jest to od temperatury.
Inteligentny nawilżacz mierzy więc online aktualną temperaturę w pomieszczeniu i na jej podstawie dobiera właściwą wilgotność. Jej wartość pozostanie zawsze optymalna niezależnie od tego, czy mamy szczelnie zamknięte pomieszczenie czy też jesteśmy zwolennikami regularnego wietrzenia. Co ciekawe, urządzenia te, zapewniając stałą, optymalną wilgotność powietrza, skutecznie eliminują ładunki elektrostatyczne typowe dla przestrzeni biurowych, wyposażonych w różnego rodzaju sprzęt elektroniczny. Oczyszczacze SHARP są od 2000 r. wyposażone w technologię Plasmacluster – to jedno z najbardziej innowacyjnych i wciąż najskuteczniejsze rozwiązanie oczyszczające powietrze z roztoczy, wirusów, bakterii i alergenów. Ta opatentowana przez markę SHARP technologia była badana przez różne instytucje naukowe na całym świecie. Jony Plasmacluster okazały się skuteczne przeciwko 23 rodzajom bakterii, pleśni, wirusów i alergenów. O niezawodności tej technologii świadczy także jej niesłabnąca od lat popularność w Japonii. W technologię Plasmacluster wyposażone są m.in. systemy wentylacyjne największych hoteli Shinkansen, czyli sieć linii kolejowych z superszybkimi pociągami, oraz auta produkowane w tym kraju. Więcej informacji na temat oferty oczyszczaczy powietrza marki Sharp znaleźć można na stronie: Sharpdirect.pl i Sharphome.eu ⚫
ŁN
H
L AT
R Y G ERA
A
DA
www.gerardroofs.eu
C
CJ
50
DACHY GERARD NA CAŁE ŻYCIE Blachodachówka GERARD z posypką ze skały wulkanicznej, jest odporna na odbarwienia, czy uszkodzenia mechaniczne, dach wolniej się nagrzewa a podczas ulewy czy gradobicia zapewnia komfort i ciszę. Skała doskonale tłumi akustycznie, nadaje niepowtarzalny naturalny kolor, ale przede wszystkim chroni panel, czyniąc dach niezniszczalnym, co podkreślamy 50-letnią pełną gwarancją, udokumentowaną 60 latami doświadczenia w produkcji. Oferowane przez GERARD pokrycie dachowe to siła doświadczenia, miliony dachów na świecie i w Polsce, to produkty o wysokiej jakości, trwałe, lekkie i zaawansowane pod względem technicznym, świetnie sprawdzające się również w ekstremalnych warunkach klimatycznych.
A G WARA
N
PE
DACHY GERARD NA CAŁE ŻYCIE
D