Oczko wodne

Wiosenne przebudzenie oczka wodnego

Tekst: Andrzej Pawłowski

Oczko wodne może być wspaniałym elementem otoczenia domu, jeśli zostanie odpowiednio wykonane. Wymaga jednak stałej troski i odpowiednich zabiegów, by cieszyło oczy schludnym wyglądem i pięknymi roślinami.

Obecność wody w otoczeniu człowieka jest równie długa jak nasza cywilizacja. Najstarsze znane osady i miasta znajdowały się w pobliżu cieków wodnych, które nie tylko zapewniały przetrwanie, lecz także pełniły funkcję komunikacyjną, łowiecką i rolniczą. Rola wody w otoczeniu pozostała w naszej świadomości i mimo upływu lat jej obecność w sąsiedztwie wciąż działa na nas kojąco. Budowane w ogrodach zbiorniki wodne są tego przykładem. Poczynając od niewielkich oczek wodnych, do stawów kąpielowych, są powodem dumy ich właścicieli. Najprostszym sposobem wykonania oczka jest zakup gotowego pojemnika o dowolnym kształcie. Czasem są to modele jezior. Rola właściciela polega na wykonaniu wykopu i napełnieniu zbiornika wodą. Umieszczony w odpowiednio zagospodarowanym otoczeniu może znacznie uatrakcyjnić nasz ogród. Właściciele większych ogrodów budują zbiorniki wodne według ustalonych zasad, związanych głównie z wytrzymałością materiałów. Ich sprawdzianem są mrozy powodujące czasem pękanie ścian na skutek ściskania przez zamarzniętą ziemię. Pośrednim rozwiązaniem tego problemu jest wykładanie wykopów specjalną folią, jej przerwanie wymaga jednak wymiany całej powierzchni. Idealnym rozwiązaniem jest posiadanie działki z naturalnym zbiornikiem wody. Niestety, ostatnie suche lata spowodowały, że wiele z nich wysycha.

Obecność zbiornika w ogrodzie znacznie podnosi jego atrakcyjność, poprawia także jakość mikroklimatu, przyciąga wiele owadów i zwierząt korzystających z wody.

UŻYTKOWANIE I PIELĘGNACJA

Użytkownicy zarówno małych, jak i dużych zbiorników wodnych zobowiązani są do przestrzegania tych samych zasad dla zapewnienia warunków umożliwiających równowagę biologiczną. Pierwszym problemem, jaki zwykle pojawia się w wodzie, są glony nitkowe. Ich obecność w normalnych warunkach poprawia natlenienie wody, są one także pokarmem dla ryb. Problemem staje się ich nadmiar, czemu sprzyja duża ilość resztek organicznych w wodzie, wysoka temperatura i obecność światła. Zjawisko to występuje szczególnie w małych zbiornikach. Obowiązkowym zabiegiem jest regularne usuwanie resztek organicznych oraz nadmiaru glonów. Jesienią zbiornik należy osłonić drobną siatką rozpiętą nad lustrem wody. Usuwanie zalegającego osadu można wykonać za pomocą specjalnego odkurzacza. Jeżeli w zbiorniku żyją ryby, trzeba założyć pompę z filtrem. Jej zadaniem będzie również natlenianie wody. Dodatkowym zabezpieczeniem może być lampa UV chroniąca przed rozwojem glonów. Nadmierny rozwój glonów hamują rośliny będące składnikiem ekosystemu. Część z nich należy do gatunków ozdobnych: rogatek sztywny, rdestnica kędzierzawa, wywłócznik kłosowy. Zaletą tych roślin jest zdolność do produkcji tlenu. Należy natomiast unikać roślin silnie rozrastających się, bowiem ich bujny wzrost doprowadzi do braku światła i może spowodować powstanie procesów gnilnych. Do niepolecanych gatunków należą moczarka czy rdestnica grzebieniasta.

Sadzenie roślin wodnych w większych zbiornikach wymaga przygotowania zarówno pojemników, jak i podłoża. W tym celu tworzy się specjalne półki o określonej głębokości, na których ustawiane są rośliny. Podłoże w pojemnikach z roślinami powinno zawierać składniki pokarmowe niezbędne do wzrostu roślin. Jałowa i piaszczysta mieszanka nie zapewni wzrostu i kwitnienia roślin. Szczególne wymagania mają popularne grzybienie. Należy je sadzić najgłębiej (około 100 cm) oraz zapewnić żyzne podłoże zbliżone składem do naturalnego. Często stosowanym urozmaiceniem w ogrodach wodnych jest strumień. Do jego utworzenia potrzebna jest pompa, jej wydajność zadecyduje o ilości spływającej wody. Wzniesienie, z którego spływa woda, można zbudować z ziemi wydobytej przy kopaniu zbiornika. Kształt strumienia nawiązuje do naturalnego, jest zwykle kręty i wielopoziomowy. Jego szum wprowadza atmosferę naturalności sprzyjającą wypoczynkowi. Ważnym elementem ogrodu ze zbiornikiem wody jest jego otoczenie. Należy pamiętać, że obecność dużych drzew liściastych w bezpośredniej bliskości oczka może sprawić wiele problemów. Brak światła i duża masa liści jesienią znacznie ograniczą jego funkcjonowanie. Bezpośrednie otoczenie zbiornika wymaga doboru roślin tolerujących wilgotne podłoże. W czasie jesiennych i zimowych miesięcy może wystąpić nadmiar wody, co doprowadzi do gnicia korzeni u gatunków nieprzystosowanych. Obecność zbiornika w ogrodzie znacznie podnosi jego atrakcyjność, poprawia także jakość mikroklimatu, przyciąga wiele owadów i zwierząt korzystających z wody. Daje możliwość wykazania się wyobraźnią i pomysłowością. Warunkiem dobrego funkcjonowania zbiornika jest regularność i staranność prac w ciągu całego roku, co wiąże się z dużym wysiłkiem organizacyjnym, technicznym i fizycznym. Jednak satysfakcja wynagradza poniesiony trud i zachęca do dalszych działań. ■