Dom z Ogrodem Marzec 2021 by MajerMedia

MARZEC 2021 • NR 116

Rodzaje paneli fotowoltaicznych Nowe oznaczenia klas energetycznych AGD Planujemy aranżację balkonu i tarasu

Jak zaprojektować dom swoich marzeń ?

772082 99 772082

570214 570214

03 03 IS SN 2082-5706

CENA 5,90 zł (W T YM 8% VAT)

INDEKS 270 474

BUDOWA I REMONT – BY MIESZKAŁO SIĘ LEPIEJ

TRESPA METEON ®

U N I K A L N E I TRWAŁE FASADY WWW.TRESPA.COM/PL

TRESPA POLAND SP. Z O.O. | Kraków, tel. 605 453 464, k.kowalik@trespa.com | Warszawa, tel. 731 733 779, m.wojtecki@trespa.com Poznań, tel. 731 731 705, b.kosinski@trespa.com | Wrocław, tel. 731 733 789, j.kocwin@trespa.com

OD REDAKCJI

Witam na łamach nowego wydania „Domu z Ogrodem”. Jak zaprojektować dom swoich marzeń? Na to pytanie staramy się odpowiedzieć w naszym marcowym temacie numeru. Zazwyczaj budujemy dom, który będzie nam służył przez całe życie, a na pewno przez ładnych kilka lat, warto więc tak go zaprojektować, by spełniał wszystkie nasze potrzeby i wymagania, a przy tym cieszył oczy wyglądem. Kontynuując temat nowych domów, przygotowaliśmy także artykuł o inteligentnych systemach, które pomogą zadbać o ich bezpieczeństwo. Rynek smart home prężnie się rozwija i zaskakuje nas coraz ciekawszymi produktami. Warto śledzić zatem wszelkie informacje na bieżąco. Ponadto podpowiadamy, jakie trendy wnętrzarskie wiodą prym w sezonie 2021 oraz jak przygotować klimatyzację, by bez problemu służyła nam w przyszłym sezonie letnim. Eksperci z branży podpowiadają, jak zmieniły się oznaczenia klas energetycznych w urządzeniach AGD, jak skutecznie czyścić płytę gazową bez płomieni oraz dlaczego tak ważna jest prawidłowa izolacja fundamentów. Znowu nadchodzi wiosna, a wraz z nią szereg obowiązków czekających na właścicieli domów z ogrodami. Przypominamy o pracach, które należy wykonać w ogrodzie w najbliższym czasie, oraz przedstawiamy dobrze znaną, lecz chyba trochę niedocenianą w naszym kraju brzozę. Życzę przyjemnej lektury!

redaktor naczelna

Wydawnictwo MajerMedia ul. Warszawska 13 21-500 Biała Podlaska Tel. 83 411 50 11 www.majermedia.com redakcja@majermedia.com reklama@majermedia.com prenumerata@majermedia.com Dyrektor zarządzający: Maciej Majerczak REDAKCJA Redaktor naczelna: Katarzyna Jaszczuk

MARZEC 2021

Zespół redakcyjny: Karolina Chmielewska, Rafał Nowicki, Andrzej Pawłowski Korekta: Anna Nalikowska Projekt i skład: Gabriela Centkowska Druk: Mazowieckie Centrum Poligrafii REKLAMA Specjaliści ds. sprzedaży: Monika Jaroszuk, Sylwia Łuciuk, Dorota Matwiejuk Zdjęcie na okładce: R-ARCHITECTURE, UNSPLASH

WWW www.majermedia.com facebook.com/MajerMedia

Wydawnictwo MajerMedia jest członkiem Izby Wydawców Prasy Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo redagowania nadsyłanych tekstów. Wydawca nie odpowiada za treść zamieszczonych reklam.

SPIS TREŚCI T E M AT N U M E R U 8 Jak zaprojektować dom swoich marzeń?

POR ADNIK 14 22 28

46 TRENDY 2021

Rodzaje paneli fotowoltaicznych Prawidłowa wentylacja domu Inteligentne bezpieczeństwo, czyli jak broni się Smart Home 36 Przegląd i konserwacja klimatyzacji 42 Wodoodporne produkty do wykończenia podłóg i ścian

WNĘTRZE 46 Trendy 2021

A K T UA L N O Ś C I 52

Nowości, trendy, inspiracje

E K S P E R T R A DZ I 60 64 68

Nowe oznaczenia klas energetycznych Czyszczenie płyty gazowej bez płomieni Izolacja fundamentów

W O KÓ Ł D O M U 72 Jak zaplanować optymalne ogrodzenie 78 Już czas pomyśleć o balkonach i tarasach

MARCOWE PRZEBUDZENIE

OGRÓD 84 90 94

Przygotowania do zasiewów Marcowe przebudzenie Brzoza

PRZEGLĄD I KONSERWACJA KLIMATYZACJI

CZYSZCZENIE PŁYTY GAZOWEJ BEZ PŁOMIENI

JAK ZAPROJEKTOWAĆ DOM SWOICH MARZEŃ?

Wybór projektu wymarzonego domu jest równie trudny jak znalezienie odpowiedniego miejsca na jego powstanie. Dom musi spełnić szereg oczekiwań, począwszy od walorów funkcjonalnych, aż po estetyczne, oraz oczywiście nie nadwyrężyć budżetu kosztami budowy i utrzymania. Jak znaleźć ten złoty środek?

RODZAJE PANELI FOTOWOLTAICZNYCH

JUŻ CZAS POMYŚLEĆ O BALKONACH I TARASACH

TEMAT NUMERU

Jak zaprojektować dom swoich marzeń

Tekst: Paweł Ilczuk

OD CZEGO ZACZĄĆ? Przed rozpoczęciem poszukiwań projektu, a nawet kupnem działki budowlanej, warto zapoznać się ze szczegółami lokalnego planu zagospodarowania przestrzennego. Może on narzucać pewne warunki zabudowy, takie jak maksymalna powierzchnia zabudowy danej działki, wysokość budynku i liczba jego kondygnacji, a nawet kształt i kąt nachylenia dachu. Jeśli kupiony przez nas projekt nie będzie spełniał któregoś z tych warunków, nie otrzymamy pozwolenia na budowę i stracimy pieniądze.

MARZEC 2021

Po zapoznaniu się z miejscowym planem zagospodarowania należy rozważyć podstawowe kryteria, takie jak liczba pomieszczeń i powierzchnia użytkowa. Te dwa parametry pozwolą znacznie zawęzić obszar poszukiwań wśród gotowych projektów, dostępnych w katalogach firm projektowych. Liczba sypialni będzie w głównej mierze uzależniona od liczby domowników. Jeśli planujemy powiększenie rodziny w przyszłości, warto wziąć to pod uwagę już teraz.

Dom to oczywiście nie tylko sypialnie. Przestronny salon to centrum domowego ogniska i wizytówka domu. Wybór pomiędzy aneksem kuchennym i kuchnią jako osobnym pomieszczeniem to bardzo indywidualna i ważna kwestia dla każdej pani (lub pana) domu. Aneks kuchenny jest pod wieloma względami wygodniejszy, zwłaszcza jeśli posiłki wolimy jeść w salonie lub jadalni. Niestety, w razie wizyty gości kuchnia będzie zawsze na widoku, a kuchenne zapachy będą wypełniały też salon. Warto rozważyć też wygospodarowanie małych pomieszczeń gospodarczych, takich jak spiżarnia, pralnia i garderoba. Takie pomieszczenia mogą zająć miejsce kotłowni, jeśli zdecydujemy się na ogrzewanie gazem, kominkiem z płaszczem wodnym lub pompą ciepła ze wspomaganiem elektrycznym. W innym wypadku kotłownia i skład opału również muszą się znaleźć na planie. Dobrym pomysłem jest oddzielne wejście do kotłowni, które będzie ułatwieniem przy dostawach opału. Coraz więcej osób decyduje się także na domowe biuro, a nawet gabinet, w którym będą przyjmować wspólników i klientów. W tym drugim przypadku najwygodniej będzie wybrać na gabinet pokój położony najbliżej wejścia. Bardzo przydatnym i wygodnym dodatkiem do naszego domu będzie garaż połączony z warsztatem. Przydomowy garaż to nie tylko wygoda, ale też najlepsze warunki do przechowywania aut oraz innych przedmiotów, takich jak narzędzia ogrodowe. Dobrze zorganizowany garaż może częściowo zastąpić coraz rzadziej stosowane piwnice i strychy. Warto pamiętać, że garaż nie jest wliczany w powierzchnię użytkową domu, ale znacznie powiększy powierzchnię zabudowy.

TEMAT NUMERU

W ten sposób powstała całkiem długa lista pomieszczeń, które ułatwią i uprzyjemnią codzienne życie w nowym domu. Niestety, każde z tych pomieszczeń zabiera co najmniej kilka cennych metrów kwadratowych. Można spróbować wydzielić pomieszczenia w obrębie istniejącego projektu, jednak nie zawsze będzie to wygodne i możliwe. Wygospodarowanie np. garderoby z powierzchni sypialni może sprawić, że stanie się bardzo ciasna i nie zmieści się w niej nic poza łóżkiem. Jeśli chcemy mieć więcej pomieszczeń i zachować ich rozsądny rozmiar, będziemy musieli wybrać projekt domu o większej powierzchni, a to niestety wiąże się z wyższymi kosztami. W Polsce najczęściej budowane są domy o powierzchni od 110 do 180 m2. Taka powierzchnia zdecydowanie wystarczy na wygospodarowanie odpowiedniej liczby pokoi oraz kilku dodatkowych pomieszczeń gospodarczych.

PIĘTROWY CZY PARTEROWY? Wybór pomiędzy domem piętrowym i parterowym to nie tylko rzecz gustu. Za domem parterowym przemawia przede wszystkim brak schodów, czyli większa wygoda i bezpieczeństwo – zwłaszcza jeśli w domu będą mieszkać małe dzieci lub osoby starsze. Największą wadą domu parterowego może się okazać większa powierzchnia zabudowy, przy zachowaniu tej

MARZEC 2021

samej powierzchni użytkowej. Wybudowanie domu o powierzchni 180 m² może być po prostu niemożliwe na mniejszej działce. Trzeba się też liczyć z większym i droższym pokryciem dachowym oraz fundamentami. Te wszystkie problemy rozwiązać można właśnie przez budowanie „w górę”. Wadą domu piętrowego, oprócz konieczności częstego pokonywania schodów, jest bardziej skomplikowana i kosztowna konstrukcja, która może w zasadzie zrównoważyć większy koszt fundamentów i dachu w domu parterowym o podobnej powierzchni. Warto także pamiętać o tym, że same schody również zajmują stosunkowo dużo miejsca, i choć często stanowią ozdobę, mogą też nieco utrudnić aranżację pomieszczeń. Kompromisem pomiędzy tymi dwoma rozwiązaniami jest wybór domu z poddaszem użytkowym. Co prawda wiąże się to ze skośnie opadającym sufitem, który nieco ogranicza przestrzeń i utrudnia aranżację, ale pozwala też nadać pomieszczeniu wyjątkowy charakter. Poddasze powiększa przestrzeń użytkową domu nawet dwukrotnie, przy niewiele wyższych kosztach, dlatego też jest to najczęściej wybierany rodzaj budynków mieszkalnych.

Odkurzacze Zodiac

ALPHA iQ

TORNAX

ALPHA BIO VOYAGER

Najwyższa jakość wykonania, szeroka gama produktów, zaawansowane technologie, atest PZH, gwarancja nawet 4 lata Sprawdź ofertę na www.zodiacpolska.pl

TEMAT NUMERU

CO Z WYGLĄDEM? Kwestia wyglądu to niemal w 100% rzecz gustu. Biorąc pod uwagę ilość dostępnych projektów, można założyć, że znajdziemy praktyczny dom o pożądanym rozmiarze we właściwie dowolnym stylu architektonicznym: zarówno nowoczesnym i minimalistycznym, jak i niemal pałacowym, pełnym zdobień. Warto mieć na uwadze, że dom o nietypowym kształcie może być znacznie droższy w budowie. Nieregularny kształt wymusi na nas inwestycję w skomplikowane i kosztowne pokrycie dachowe. Najmniejszy błąd przy układaniu dachu o nietypowym kształcie będzie skutkował jego przeciekaniem. Duża powierzchnia dachu to także większe straty ciepła. Najbardziej ekonomiczny pod każdym względem jest zwyczajny i niezbyt wysoki dach dwuspadowy położony na budynku o kształcie zbliżonym do kwadratu.

KWESTIE TECHNICZNE Jeśli nie uda nam się wybrać idealnego domu spośród gotowych projektów, zawsze możemy poprosić biuro projektowe o naniesienie drobnych zmian lub stworzyć koncept całkowicie od podstaw. W ten sposób powstanie jedyny w swoim rodzaju i szyty na miarę dom. Indywidualny projekt wiąże się niestety z wyższymi kosztami. Zmiany w projekcie mogą obejmować np. dostosowanie instalacji centralnego ogrzewania i wentylacji. Dodatkowe

inwestycje w ocieplenie domu i ekonomiczny system ogrzewania mogą się w przyszłości zwrócić i pozytywnie wpłyną na komfort życia mieszkańców. Jeśli uwzględnimy np. system rekuperacji powietrza już na etapie planowania domu, możemy zmniejszyć cenę i skomplikowanie jego instalacji. Idzie to w parze z usunięciem z projektu tradycyjnych przewodów wentylacyjnych, co dodatkowo obniży łączne koszty budowy. Wybierając projekt, musimy więc dokładnie wiedzieć, czego oczekujemy od naszego domu. Każda późniejsza zmiana w pierwotnych założeniach będzie się wiązała z problemami i dodatkowymi wydatkami. ■

MARZEC 2021

ZDJĘCIA: SHUTTERSTOCK

Poddasze powiększa przestrzeń użytkową domu nawet dwukrotnie, przy niewiele wyższych kosztach.

Zaprojektuj swoją szafę w 5 minut!

Szczegóły w sklepie www.indecoplay.com

www.indeco.pl

PORADNIK

Rodzaje paneli fotowoltaicznych Tekst: Adam Sobczyński

Instalacje fotowoltaiczne na dachach domów są coraz częstszym widokiem i trudno się temu dziwić. Ogromne oszczędności na kosztach energii sprawiają, że nawet ogrzewanie domu pompą ciepła lub jazda samochodem elektrycznym stają się w zasadzie darmowe. Jednak przed podjęciem decyzji o inwestycji w czystą energię warto dowiedzieć się czegoś więcej o panelach PV.

MARZEC 2021

FOTO: COLUMBUS ENERGY

JAK TO JEST ZROBIONE? Zanim przejdziemy do omówienia konkretnych technologii budowy paneli solarnych oraz ich cech, omówmy pokrótce sposób ich działania. Głównym budulcem ogniw PV są półprzewodniki. Najczęściej są to kryształy krzemu, ułożone w dwóch warstwach: o ładunkach dodatnich oraz ujemnych. Pod wpływem światła słonecznego pomiędzy warstwami krzemu zaczyna dochodzić do przepływu elektronów, co powoduje powstawanie prądu. Jak łatwo się domyślić, przepływ elektronów z jonów dodatnich do jonów ujemnych prowadzi do tego, że panele fotowoltaiczne zużywają się. Ich trwałość oraz efektywność wytwarzania prądu zależy od tego, w jaki sposób kryształy krzemu zostały uporządkowane w ogniwie.

PANELE CIENKOWARSTWOWE Cienkowarstwowe ogniwa fotowoltaiczne, nazywane też ogniwami drugiej generacji, to najtańszy rodzaj paneli PV, o charakterystycznej, niskoprofilowej konstrukcji oraz niebieskim kolorze. Dzięki niewielkiej masie i wysokiej elastyczności można je dopasować do każdego dachu. Ich skuteczność jest jednak stosunkowo niska i mieści się w przedziale od 6 do 14%. Do zalet paneli cienkowarstwowych należą m.in. estetyczny wygląd, wydajna praca przy małej ilości słońca, mniejsza podatność na zacienienie oraz bardzo wysokie temperatury, które znacząco obniżają sprawność bardziej zaawansowanych paneli.

FOTO: SHUT TERSTOCK

Mimo bardzo korzystnej ceny moduły cienkowarstwowe są wybierane w zaledwie 15% inwestycji. Przyczyn niskiej popularności jest kilka. Z powodu niższej wydajności potrzeba większej powierzchni paneli do uzyskania tej samej mocy. Dodatkowo niski koszt zakupu będzie zniwelowany przez czasochłonny montaż i bardziej skomplikowaną instalację, wyposażoną m.in. w galwanicznie izolowany inwerter transformatorowy. Dużą wadą jest także niższa trwałość samych modułów. Zależnie od technologii wykonania szacuje się ją na około 10 lat.

PORADNIK

PANELE POLIKRYSTALICZNE Połączenie wielu kryształów krzemu w jednym ogniwie fotowoltaicznym zapewnia dobry kompromis pomiędzy ceną a wydajnością systemu. Panele tego typu mają charakterystyczny niebieski odcień i mieniącą się w słońcu powierzchnię. Ogniwa poli- i monokrystaliczne są zaliczane do ogniw pierwszej generacji. Polikrystaliczne panele PV przetwarzają na prąd od 13 do nawet 19% padającego na nie światła. Ich żywotność jest znacznie wyższa niż w przypadku paneli cienkowarstwowych. Spadek wydajności do poziomu 80% nastąpi nie wcześniej niż po upływie 20-25 lat. Taką trwałość deklarują

MARZEC 2021

producenci obejmujący swoje produkty gwarancją wydajności. W rzeczywistości jest ona wyższa i wciąż podnoszona, dzięki ciągłemu ulepszaniu procesów produkcyjnych. Jeśli chodzi o wady wszystkich paneli pierwszej generacji, trzeba wspomnieć o wrażliwości na zacienienie – padający na część panelu cień może obniżyć sprawność całego modułu. Ponieważ ogniwa są łączone ze sobą szeregowo, wydajność całego szeregu jest ograniczana przez najsłabsze ogniwo. Jeśli przez miejsce montażu przebiegają liczne cienie, warto rozważyć rozbudowę instalacji o diody bocznikujące. Alternatywnym rozwiązaniem tego problemu będzie wybór paneli cienkowarstwowych lub monokrystalicznych, które są mniej wrażliwe na zacienienie. Z drugiej strony zbyt mocne nasłonecznienie również może obniżać sprawność paneli pierwszej generacji – w szczególności polikrystalicznych. Jednym z rozwiązań będzie tutaj montaż w innej orientacji. Czasem ogniwa skierowane na zachód i wschód mogą być bardziej wydajne niż skierowane bezpośrednio na południe.

FOTO: SHUTTERSTOCK

Panele cienkowarstwowe mogą być wykonane w kilku technologiach, z zastosowaniem półprzewodników różniących się przede wszystkim wydajnością i ceną. Są to panele a-Si (krzem amorficzny), CdTe (tellurek kadmu), CIGS (miedź, ind, gal, selen) oraz GaAs (arsenek galu).

Jeszcze więcej energii z fotowoltaiki Dobrze zaprojektowana instalacja fotowoltaiczna przynosi spore oszczędności w rachunkach za energię elektryczną, bardzo istotnym elementem opłacalności tej inwestycji jest system opustów, dzięki któremu można odzyskać 70-80% przekazanych do sieci nadwyżek energii. Już niebawem, dzięki nowej ofercie Columbus Energy, będzie można odebrać 100% prądu oddanego do sieci. BEZPŁATNE MAGAZYNOWANIE ENERGII Około 80% rocznego uzysku energii z instalacji fotowoltaicznej wytwarzane jest wiosną i latem. Nie jesteśmy w stanie zużyć jej na bieżące potrzeby, dlatego nadmiar trafia do sieci elektroenergetycznej, skąd możemy odbierać energię w okresach niższej produkcji, czyli zimą, jesienią, wieczorami. Nie odbywa się to jednak zupełnie za darmo. Operatorzy energetyczni za każdą 1 kWh zmagazynowanego w sieci prądu oddają, w zależności od wielkości naszej instalacji - 0,8 lub 0,7 kWh. Tracimy zatem 20 lub 30% kWh przekazanych do sieci. W lutym tego roku pojawiła się na rynku zupełnie nowa usługa dystrybucyjna “Prąd jak powietrze” od Columbus Energy, w ramach której można w całości odebrać wszystkie niewykorzystane kilowatogodziny.

JESZCZE WIĘCEJ OSZCZĘDNOŚCI Możliwość odbioru 100% przekazanych nadwyżek energii to oszczędności już na samym starcie. Przyszły właściciel domowej fotowoltaiki nie musi, jak dotychczas, kupować większej w stosunku do potrzeb instalacji, o mocy uwzględniającej straty związane z magazynowaniem energii w sieci. W rezultacie płaci

Fotowoltaika z bilansowaniem 1:1

mniej za instalację, potrzebuje też mniejszej powierzchni dachu lub gruntu, na której zostaną zamontowane panele. Ważną korzyścią, nie tylko dla właścicieli fotowoltaiki, ale również dla środowiska, jest gwarancja zielonej energii. W usłudze dystrybucyjnej “Prąd jak powietrze” Columbus zapewnia 100% energii z Gwarancją Pochodzenia, co oznacza, że użytkownicy będa korzystać wyłącznie z energii ze źródeł odnawialnych.

BLOCKCHAIN W ENERGETYCE Columbus pracuje nad autorską aplikacją dla swoich klientów, opartą o technologię blockchain, która pozwoli na monitorowanie produkcji energii oraz ilości oddanej i pobranej z sieci. Nadwyżki prądu będą przeliczane i „odkładane” w portfelu jako tokeny. Za tokeny użytkownik będzie mógł odbierać kilowatogodziny, które oddał. Oprócz tego, będzie mógł przesyłać tokeny innym użytkownikom systemu lub np. do stacji ładowania pojazdów elektrycznych, aby zasilić swój samochód. W przyszłości aplikacja będzie też dawać porady dotyczące optymalizacji zużycia energii w domu.

pradjakpowietrze.pl

tel. 22 123 04 4 4

PORADNIK

Po raz kolejny najwyższa cena niesie ze sobą najwyższą wydajność – a to oznacza, że po latach użytkowania panele monokrystaliczne mogą się okazać najkorzystniejsze w zakupie. Nazwa tej technologii pochodzi od wykorzystania pojedynczych kryształów krzemu do budowy jednego ogniwa fotowoltaicznego. Jest to możliwe dzięki technologii rozciągania krzemu, która gwarantuje najwyższą absorbcję światła słonecznego, ale też podnosi ceny paneli. Wydajność ogniw monokrystalicznych wynosi zazwyczaj od 14% i potrafi przekroczyć 20%. Panele tego typu charakteryzują się

elegancką, czarną barwą, która ułatwia ich dopasowanie do koloru dachu i elewacji budynku. Jeśli chodzi o trwałość, jest ona w zasadzie identyczna jak w panelach polikrystalicznych. Warto jednak pamiętać, że utrata 20% wydajności może nawet wykluczyć moduł z dalszego użytkowania. Na szczęście, o ile nie dojdzie do mechanicznego uszkodzenia lub innej usterki, każdy panel fotowoltaiczny zdąży w tym czasie zarobić na siebie i przynieść duże oszczędności. Dobrej jakości ogniwa tracą nie więcej niż 0,5% wydajności rocznie.

MARZEC 2021

FOTO: SHUTTERSTOCK

PANELE MONOKRYSTALICZNE

PORADNIK

Technologia DSSC to jedna z najciekawszych nowości na rynku paneli fotowoltaicznych. Tym razem wygląd zdecydowanie wysuwa się na pierwszy plan. Do produkcji energii ze słońca wykorzystano w tym przypadku szklane panele pokryte barwnikiem. To zjawisko, które można porównać do fotosyntezy. Na taki panel składają się dwie tafle szkła: jedna pokryta tlenkiem tytanu i światłoczułym barwnikiem, zaś druga nanoplatyną. Pomiędzy nimi znajduje się cienka warstwa elektrolitu. Najciekawsze jest jednak to, że takie szkło może pozostać niemal całkowicie transparentne.

ZDJĘCIA: SHUTTERSTOCK

OGNIWA BARWNIKOWE

ZDJĘCIA: COLUMBUS ENERGY

Dzięki tej technologii powstały szyby okienne produkujące elektryczność, a ich wydajność już teraz przekracza 15%. Wielobarwne tafle szkła mogą tworzyć również inne ciekawe elementy architektoniczne, takie jak np. oranżerie, żaluzje, a nawet całe elewacje budynków. Co ciekawe, pierwsza na świecie fabryka drukowanych paneli barwnikowych powstała w Polsce, i to właśnie w naszym kraju rozwijana jest ta technologia. Niestety z pewnością minie jeszcze trochę czasu, zanim panele barwnikowe upowszechnią się i zaczną trafiać do prywatnych domów na szeroką skalę. ■

MARZEC 2021

Centrale deszczowe Wilo-RAIN1 Tekst: mgr inż. Bartosz Tywonek, starszy specjalista ds. szkoleń i rozwoju Wilo Polska

W standardowym gospodarstwie domowym niemal 35% dziennego zapotrzebowania na wodę przypada tylko i wyłącznie na spłukiwanie toalet, w przypadku budynków biurowych, usługowych czy hotelowych wartość ta może przekraczać nawet 50%, a to tylko jedna z możliwości wykorzysta nia wody deszczowej wewnątrz budynku. Dodatkowe 10-15% przypada na nawadniania terenów zielonych. Jest to policzalny zysk dla środowiska oraz naszego budżetu.

entrale deszczowe Wilo-RAIN1 pozwalają na wykorzystanie deszczówki do zasilania spłuczek toaletowych, pralek czy zraszaczy ogrodowych w trybie ciągłym nawet w okresach bezdeszczowych. Dzięki automatycznemu dopustowi świeżej wody wodociągowej punkty pobory są stale

zasilane nawet gdy zbiornik wody deszczowej jest okresowo pusty. Centrale dzięki zastosowaniu przerwy powietrznej stanowią najbezpieczniejszą i jedyną higieniczną formę połączenia ze sobą instalacji wody deszczowej z wodą pitną. Tym samym jest to idealne rozwiązanie dla każdego nowego domu. ■

PORADNIK

Prawidłowa wentylacja naszych domów

Tekst: mgr inż. Katarzyna Kiewro, Product Manager Blauberg

W dobie pandemii nasze domy i mieszkania stają się miejscem do pracy, nauki i spotkań z przyjaciółmi, ale również kinem, restauracją czy siłownią. Według danych Komisji Europejskiej przed pandemią Europejczycy spędzali średnio aż 90% czasu w pomieszczeniach zamkniętych. COVID-19 spowodował, że zdecydowanie najwięcej przebywamy w miejscu naszego zamieszkania. Mając na uwadze zdrowie swoje i swoich bliskich, powinniśmy w szczególności zadbać o jakość i ilość powietrza w pomieszczeniach, w których spędzamy znaczącą część naszego życia.

MARZEC 2021

Oprócz wspomnianej temperatury i wilgotności bardzo ważna jest również prawidłowa wentylacja – powietrze musi znajdować się w ciągłym ruchu. Dlatego zalecane jest, by jak najczęściej otwierać okna w celu przewietrzenia mieszkania. Dbamy wtedy o usunięcie nadmiaru CO2 z pomieszczenia i wymianę powietrza zużytego na świeże, które zdecydowanie wpłynie na nasze samopoczucie i komfort przebywania we wnętrzu dobrze przewietrzonym. Prawidłowa wentylacja to również usunięcie nadmiaru wilgotności z pomieszczeń. Zbyt wysokie stężenie poziomu wilgoci w powietrzu wewnętrznym może być spowodowane zaślepieniem kratek wentylacyjnych, niedrożnymi przewodami wentylacyjnymi, zbyt szczelną stolarką okienną, brakiem podcięć w drzwiach, brakiem nawietrzaków lub ich zaklejaniem. Za wysokie stężenie może być również spowodowane nadmiernym produkowaniem pary wodnej. Zwłaszcza w czasie pandemii, kiedy to większość czasu spędzamy w domu. Niewielu z nas zdaje sobie sprawę z ilości wody, jaką produkujemy podczas prostych codziennych czynności. Orientacyjne intensywności wydzielania pary wodnej to przykładowo: sen 50-70 g/h, praca/nauka przy komputerze 80-90 g/h, ćwiczenia 200-250 g/h, kąpiel w wannie 1000-1200 g/h, kąpiel pod prysznicem 1600-1800 g/h, suszenie w suszarce bębnowej 2000 g/h, otwarcie zmywarki od razu po zakończeniu cyklu 2000 g/h, gotowanie 1000-2000 g/h (jeden posiłek). Wynika z tego, że przeciętna czteroosobowa rodzina jest w stanie wyprodukować między 10 a 15 litrów wody na dobę! To bardzo dużo, dlatego ważne jest, by zadbać o odpowiednie odprowadzenie pary wodnej z pomieszczenia. W przeciwnym razie zostanie ona pochłonięta przez przedmioty znajdujące się wewnątrz pomieszczeń lub przez ściany, co wpływa nie tylko na wygląd i funkcjonowanie mieszkania, ale również na zdrowie i komfort ludzi w nich przebywających. Nadmierna wilgoć objawia się namnażającymi bakteriami i widoczną pleśnią na ścianach, ale również skroploną parą wodną na oknach, pęcznieniem drewnianych mebli czy charakterystycznym zapachem wilgoci w przypadku świeżo wywieszonego prania. Niestety, na względach estetycznych się nie kończy – nadmierna wilgoć w pomieszczeniach wpływa na ednym z najważniejszych parametrów wpływających zdrowie przebywających w nich ludzi, może prowadzić do na stan powietrza w pomieszczeniach – wraz z tem- alergii, stale pojawiających się bólów głowy, ciągłego przeperaturą i jak najniższą zawartością CO2 – jest względna męczenia czy braku koncentracji. wilgotność. Informuje ona o stosunku ilości wody zawartej w powietrzu do ilości maksymalnej, jaka mogłaby się w nim JAKIE SĄ ROZWIĄZANIA? znaleźć. Najbardziej optymalny poziom wody oscyluje w gra- Utrzymanie optymalnej wilgotności względnej na poziomie nicach 40-60% przy temperaturze powietrza wewnętrznego 40-60% wymaga odpowiedniej wentylacji pomieszczeń. Dla 20°C. To właśnie stosunek tych dwóch czynników –tempe- domów i mieszkań przyjmuje się wartość 0,5 wymiany objętoratury względem wilgotności – ma wpływ na nasz „komfort ści powietrza w ciągu godziny, zatem w domu o powierzchni cieplny”, czyli stan, w którym nie jest nam ani za ciepło, ani za 110 m2 średni strumień powietrza wentylacyjnego wyniesie zimno, ale neutralnie i komfortowo. 125 m3/h.

PORADNIK

Najbardziej popularny sposób wentylacji, czyli wentylacja grawitacyjna, działa bardzo często w nieprawidłowy sposób – kanał wentylacyjny jest zbyt krótki bądź jego przekrój nie jest prawidłowy. Warto również zaznaczyć, że działanie wentylacji grawitacyjnej bardzo mocno uzależnione jest od warunków atmosferycznych – natura wytwarza siły ciągu. Naturalny ciąg kominowy powstaje dzięki różnicy gęstości powietrza wewnątrz budynku i w otaczającej go atmosferze. Działa ona najsprawniej wtedy, kiedy różnica temperatury wewnątrz i na zewnątrz jest duża (gęstość powietrza wewnątrz jest mniejsza niż na zewnątrz). Wentylacja grawitacyjna działa najlepiej podczas zimy (ciepło wewnątrz, a zimno na zewnątrz), gorzej jesienią i wiosną, latem praktycznie zanika. Możemy wtedy spotkać się również ze zjawiskiem ciągu wstecznego – powietrze cofa się w kanałach wentylacyjnych. Tak dzieje się w upalne dni, gdy temperatura na zewnątrz jest wyższa od temperatury wewnątrz. Natomiast tradycyjne przewietrzanie pomieszczeń poprzez otwieranie okna wychładza pomieszczenie w sezonie zimowym i skutkuje napływem szkodliwego smogu do wewnątrz, a w pozostałych porach roku powoduje napływ zanieczyszczeń, drobinek kurzu, insektów, a przede wszystkim podnosi temperaturę i wpływa na pogorszenie samopoczucia osób przebywających w pomieszczeniu. Jeśli wentylacja grawitacyjna nie spełnia swojej funkcji, warto się zastanowić nad rozwiązaniami, jakie proponuje nam rynek HVAC.

MARZEC 2021

DOSTAWCA URZĄDZEŃ WENTYLACYJNYCH SPEŁNIAJĄCYCH WYMOGI RZĄDOWEGO PROGRAMU

CZYSTE POWIETRZE www.vents-group.pl

VUT VB EC A21/A14

A+ motor

BUILDING MANAGEMENT SYSTEMS

*Aktualne wymogi programu (obowiązujące od 15.05.2020 r.) to: Zakupiona i zamontowana wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła musi spełniać wymogi określone w Rozporządzeniu Delegowanym Komisji (UE) nr 1254/2014 z dnia 11 lipca 2014 r. oraz w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1369 z dnia 4 lipca 2017 r. ustanawiającym ramy etykietowania energetycznego i uchylającym dyrektywę 2010/30/UE w odniesieniu do etykiet efektywności energetycznej systemów wentylacyjnych przeznaczonych do budynków mieszkalnych. Wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła musi spełniać wymagania klasy efektywności energetycznej minimum A na podstawie karty produktu i etykiety energetycznej.

ZDJĘCIA: VENTS GROUP

PORADNIK

Z pewnością najlepszym sposobem wentylacji pomieszczeń jest wentylacja mechaniczna z rekuperatorem lub regeneratorem, który pozwala minimalizować straty ciepła. Niestety, nie we wszystkich budynkach można zamontować wentylację z systemem kanałów oraz z centralą wentylacyjną, np. w blokach mieszkalnych nie ma miejsca na centralę wentylacyjną oraz nie ma możliwości zrobienia podwieszanych sufitów. Montaż systemu rekuperacji w budynkach istniejących wiąże się z poważnym remontem, czyli poniesieniem poważnych kosztów finansowych. Branża HVAC przewiduje jeszcze jeden sposób wentylacji mechanicznej – wentylację decentralną. Są to systemy przeznaczone do wentylacji pomieszczeń pojedynczych – każde ma swoje osobne urządzenie do wentylacji. Umieszczone w nich wymienniki ciepła (ceramiczne, higroskopijne) również minimalizują straty ciepła, co ma duży wpływ na zmniejszenie

MARZEC 2021

rachunków za ogrzewanie. Filtry w urządzeniach zapewniają dopływ świeżego, czystego, wolnego od kurzu, smogu i owadów powietrza. Potrafią one wyłapać z powietrza nawet cząsteczki PM 2,5. Energooszczędną i cichą pracę zapewniają wentylatory z silnikami EC. Urządzeniami można sterować za pomocą pilota lub aplikacji mobilnej. Ich niewątpliwą zaletą jest to, że posiadają wbudowany czujnik wilgotności – utrzymują zadany poziom wilgotności w pomieszczeniu. Jednostki wentylacji decentralnej mogą być łączone w pary lub większe grupy urządzeń, co pozwala na ich łatwą kontrolę. Dowiedziono, że niska jakość powietrza jest odpowiedzialna za 5-10% spadku wydajności osób dorosłych w pracy. Jeszcze gorzej wpływa na dzieci, stanowiąc jeden z czynników ograniczających ich szkolne osiągnięcia. Dbając o jakość powietrza we własnym mieszkaniu, nie tylko dbamy o kondycję naszego domu, ale również, a raczej przede wszystkim, o zdrowie nasze i członków naszej rodziny. ■

Meble dla każdego

Grafika laminowana to obecnie jedna z najnowocześniejszych metod upiększenia wnętrza domu lub mieszkania. Bogata oferta grafik pozwoli idealnie wpasować się w każdą aranżację. Dzięki naszym bestsellerowym szafom z grafikami PENELOPA możesz przenieść się w dowolne miejsce na świecie. Wschód słońca w górach, grecka plaża, romantyczna wieża Eiffla w Paryżu czy panorama Rzymu mogą być w Twoim zasięgu przez cały rok, bez wychodzenia z domu. Sprawdź pełną ofertę grafik na naszej stronie: W W W. M A R I D E X . P L Fabryka Mebli „MARIDEX” Mianowice 20c, 63-600 Kępno

tel. +48 62 782 77 72 tel kom. 603 128 609

e-mail: biuro@maridex.pl www.maridex.pl

FOTO: R-ARCHITECTURE/UNSPLASH

PORADNIK

Inteligentne bezpieczeństwo – jak broni się smart home? Tekst: Marcin Gomółka

Mocne zamki w drzwiach i rolety antywłamaniowe to nie jedyne fronty obrony naszej własności. Dzisiejsza technologia daje nam coraz więcej narzędzi do walki. Systemy smart home stają się o wiele przystępniejsze cenowo, a ich liczne zalety przekonują coraz większe rzesze inwestorów. Wśród najczęściej wybieranych komponentów inteligentnych domów znajdują się przede wszystkim systemy odpowiedzialne za szeroko pojęte bezpieczeństwo.

MARZEC 2021

OD CZEGO ZACZĄĆ? Dla wielu użytkowników pierwszymi urządzeniami typu smart są inteligentne żarówki i oprawy oświetleniowe. To prosta, tania i nieinwazyjna inwestycja w wygodę i bezpieczeństwo. Nie chodzi tu jednak wyłącznie o oświetlanie niebezpiecznych schodów, ale też o odstraszanie włamywaczy. Centrale sterujące światłem zazwyczaj posiadają nie tylko moduły zdalnej aktywacji czy wykrywania ruchu i hałasu, ale też możliwość symulowania obecności domowników. Losowo zapalające się światła w ciągu nocy wciąż potrafią zniechęcić złodziei. Do tego systemu można także podłączyć inne urządzenia, jak np. telewizor i wiele innych.

OCZY DOOKOŁA DOMU Inteligentny system oświetlenia może być połączony z systemem alarmowym oraz monitoringiem, który potrafi zastąpić klasyczne czujniki ruchu oraz otwarcia drzwi i okien. Te narzędzia wciąż są podstawą ochrony nieruchomości na całym świecie. Rozbudowana sieć monitoringu na zewnątrz i wewnątrz domu daje większe szanse

na odnalezienie sprawców włamania lub zniszczenia mienia. Podgląd z każdego miejsca na świecie oraz system powiadomień dla użytkowników i służb sprawiają, że zwykły monitoring staje się jeszcze bardziej skutecznym narzędziem do walki z intruzami. Włamywacze potrafią radzić sobie z prostymi systemami kamer, ale nie są w stanie zatrzymać strumieniowania materiału wideo do chmury. Przesłane do sieci nagrania w połączeniu z alertem o wtargnięciu lub awarii systemu mogą być równie skuteczne jak zwykły system alarmowy i interwencja firmy ochroniarskiej. Szczególnie godne polecenia są kamery, które mogą poruszać się automatycznie, np. podążając za ruchem lub hałasem, a także być sterowane z poziomu aplikacji na smartfona lub komputer. Możemy dzięki temu dokładniej sprawdzić, co się dzieje w domu – np. doglądać pozostawionego na kilka godzin psa lub kota. To jednak nie koniec. Inteligentny dom potrafi utrudnić życie włamywaczy jeszcze bardziej. Błyskające światła,

FOTO: SHUT TERSTOCK

Zautomatyzowane systemy potrafią sygnalizować zalanie, zadymienie, pożar (a nawet zbliżającą się burzę) oraz odpowiednio na nie reagować.

PORADNIK

dźwięki syren i poruszające się rolety w oknach mają za zadanie zwrócić uwagę sąsiadów i zdezorientować intruzów. Dodatkowo przeszkodzić w ucieczce może nawet system automatycznych zraszaczy trawnika. Możliwości są ogromne. Ogranicza nas w zasadzie tylko wyobraźnia – producenci i instalatorzy systemów smart home są w stanie doradzić i zaimplementować nawet najbardziej nietypowe rozwiązania, by pomóc nam w bezpiecznym i wygodnym korzystaniu z domu.

SEZAMIE, OTWÓRZ SIĘ Elektroniczne zamki do drzwi pozwalają pozbyć się z naszych kieszeni praktycznie wszystkich kluczy. To oczywiście nie jedyna korzyść. Prosta aplikacja w smartfonie lub smartwatchu pozwoli nam zdalnie zamykać drzwi, zaprogramować czas automatycznego zamknięcia lub np. otwierać zamek, gdy znajdujemy się na podwórku. Dodatkowo możemy udostępnić tymczasowy, wirtualny klucz bliskim osobom oraz mieć wgląd w rejestr wejść i wyjść. Doskonałym uzupełnieniem tego gadżetu może być wizjer lub domofon z wbudowaną kamerą. Urządzenia tego typu nie tylko pozwalają nam zobaczyć, kto stoi przed drzwiami, ale też rejestrują i przesyłają obraz w dowolne miejsce na Ziemi. Mogą też powiadomić użytkownika, gdy ktoś kręci się w pobliżu drzwi.

Automatyczne bramy wjazdowe i garażowe nie są niczym nowym, ale również one mogą zostać zespolone z naszym smartfonem lub systemem smart home. Oprócz zdalnej kontroli pozwoli nam to korzystać także z rozmaitych scenariuszy użytkowania. Drzwi garażowe mogą się np. otwierać razem z bramą. Wiele nowych samochodów posiada także możliwość połączenia z automatyką – drzwi otwierają się, gdy kierowca zbliży się do nich lub np. błyśnie światłami. Wystarczy do tego prosty przekaźnik, który można zainstalować w każdym aucie.

FOTO: SHUT TERSTOCK

INNE ZAGROŻENIA

MARZEC 2021

Inteligentny dom jest w stanie monitorować dużo więcej parametrów niż tylko te dotyczące nieproszonych gości. Zautomatyzowane systemy potrafią sygnalizować zalanie, zadymienie, pożar (a nawet zbliżającą się burzę) oraz odpowiednio na nie reagować. Sygnał z czujnika ognia może np. zamknąć dopływ gazu, wezwać strażaków i otworzyć dla nich bramę wjazdową. Czujnik zalania w łazience automatycznie zamknie zawór wody i odetnie zasilanie pralki, a czujnik tlenku węgla uruchomi wentylację mechaniczną i otworzy okna. O wszystkich tych zagrożeniach użytkownik zostanie poinformowany przez swojego smartfona oraz oczywiście poprzez silny sygnał akustyczny i świetlny – jeśli znajduje się akurat w domu.

NOWOŚĆ

Niezwykle wszechstronny prysznicowy odpływ szczelinowy Linearis Inﬁnity

Do wyboru aż 5 rodzajów pokryw wykonanych ze stali szlachetnej V4A Możliwość skaracania i przedłużania, a także montażu w narożu

Nareszcie

bez ograniczeń

FOTO: YALE

PORADNIK

CO TO DAJE? Każdemu z nas zdarzyło się kiedyś rozmyślać o tym, czy wyłączyliśmy kuchenkę albo zamknęliśmy drzwi, czy w domu nie doszło do zalania, pożaru, a nawet włamania. Mając w swoim domu systemy bezpieczeństwa typu smart, możemy mieć pewność, że jest on bezpieczny i na bieżąco kontrolować stan urządzeń, czy choćby system ogrzewania. W razie problemów mamy możliwość szybciej zareagować, a nawet liczyć na zautomatyzowane reakcje inteligentnego systemu, które zmniejszą lub wręcz wyeliminują mniejsze zagrożenia. Głównym profitem z inwestycji w smart home jest więc spokój, ale w razie wystąpienia awarii lub włamania możemy uniknąć naprawdę ogromnych szkód. F OTO

A CO, JEŚLI ZABRAKNIE PRĄDU?

: SH

Przerwy w zasilaniu są sporym problemem dla większości urządzeń typu smart. Pamiętajmy jednak, że brak prądu nie sprawi, że będziemy odcięci od domu – po prostu jego funkcjonalność zostanie ograniczona. Brak prądu zawsze jest dużym dyskomfortem dla domowników. Bez niego nie działają m.in. współczesne systemy ogrzewania i nie zaradzi temu nawet podstawowa instalacja fotowoltaiczna. W przypadku inteligentnego domu

TE RS

TO CK

MARZEC 2021

PORADNIK

stracimy dodatkowo dostęp do domowej sieci i zdalnej kontroli urządzeń… które i tak w większości potrzebują prądu do działania. Największym problemem wydają się elektroniczne zamki i bramy wjazdowe, ale do ich użycia wystarczą zapasowe klucze lub wbudowane akumulatory.

:Y AL

FOTO: SHUT TERSTOCK

Jeśli zależy nam na nieprzerwanym działaniu sieci i systemów bezpieczeństwa, możemy podłączyć je do zasilania awaryjnego. Może nim być zwyczajny zasilacz UPS lub większy zestaw akumulatorów. Jeśli w naszej okolicy przerwy w dostawie prądu są częste, możemy zainwestować w agregat prądotwórczy, który zasili najpotrzebniejsze systemy, jak np. monitoring. Takie urządzenie może być wyposażone w układ ATS, uruchamiający je automatycznie po wykryciu przerwy w zasilaniu. Nie jest to jednak konieczne do bezpiecznego korzystania z domu w razie awarii prądu. Po powrocie zasilania wszystkie systemy wrócą do normalnej pracy bez potrzeby ponownej konfiguracji, a użytkownik zostanie powiadomiony o przerwie w dostawie prądu. ■

MARZEC 2021

PORADNIK

Wiosenny serwis klimatyzacji Tekst: Paweł Ilczuk

Klimatyzacja to coraz częstszy element wyposażenia domu lub mieszkania. Niestety, ten komfort wymaga od użytkownika odrobiny zaangażowania. Klimatyzacja – zarówno w domu, jak i w samochodzie – nie jest systemem bezobsługowym i wymaga regularnej konserwacji. Jeśli chcemy korzystać z niej długo, efektywnie i zdrowo, musimy poświęcić jej trochę uwagi i pracy.

orady zawarte w tym artykule dotyczą najpopularniejszego typu klimatyzacji, czyli systemu split, ale znajdą też zastosowanie w przypadku klimatyzatorów przenośnych. Klimatyzacja typu split to system składający się z dwóch urządzeń: parownika znajdującego się wewnątrz pomieszczenia, a także skraplacza, czyli agregatu instalowanego na zewnątrz budynku. Oba urządzenia są zamontowane na stałe i połączone ze sobą za pomocą przewodów umożliwiających wymianę cieplną pomiędzy nimi. Istnieją także systemy multi split, składające się z dwóch lub więcej parowników, podłączonych do jednego skraplacza.

MARZEC 2021

W TROSCE O ZDROWIE Domowa klimatyzacja ma coraz więcej zwolenników, ale także ogromne grono przeciwników. Wiele osób skarży się na dolegliwości zdrowotne związane z jej używaniem, zapominając jednak o ich prawdziwym źródle, czyli zaniedbaniach w konserwacji. Prawdziwą przyczyną dolegliwości są zanieczyszczenia, które gromadzą się w parowniku, czyli wewnętrznym elemencie klimatyzacji. Mowa tu o mikroorganizmach, które wewnątrz domowego klimatyzatora mają wprost idealne warunki do rozwoju. Różnica temperatury pomiędzy elementami parownika a otoczeniem sprawia, że skrapla się na nich woda, będąca pożywką dla bakterii, grzybów i pleśni. Kiedy włączymy zaniedbany klimatyzator, jego wentylator rozniesie szkodliwe drobnoustroje po całym pomieszczeniu. Można się przez to nabawić poważnych infekcji dróg oddechowych.

FOTO: SHUT TERSTOCK

Pierwszą czynnością, którą powinniśmy wykonywać regularnie, jest wymiana lub czyszczenie filtrów w wewnętrznym wymienniku ciepła. Zazwyczaj jest to filtr wielokrotnego użytku, który wystarczy okresowo czyścić. Dostęp do filtra uzyskamy po zdjęciu pokrywy urządzenia. W trakcie pracy przepływają przez nie ogromne ilości powietrza

FOTO: ANDREYPOPOV/123RF

zawierającego kurz i inne zanieczyszczenia. Skuteczny filtr poprawia czystość powietrza w całym pomieszczeniu. Większość filtrów można samodzielnie wyjąć i umyć pod bieżącą, niezbyt gorącą wodą. Silniejsze zabrudzenia usuniemy za pomocą delikatnego detergentu. Opcjonalnie warto spryskać filtr środkiem bakteriobójczym. Częstotliwość takiego czyszczenia powinna zależeć po prostu od tego, jak szybko zbierają się na nim zabrudzenia. W przeciwnym wypadku zatkany filtr spowolni lub zablokuje przepływ powietrza. Po zdjęciu filtrów naszym oczom ukazują się drobne żeberka, przypominające nieco samochodową chłodnicę. Są to wymienniki ciepła, które schładzają przepływające przez nie powietrze z wentylatora. Filtry niestety nie są w stanie zatrzymać wszystkich zanieczyszczeń, więc już po kilku miesiącach pracy te elementy mogą być pokryte drobnym pyłem.

PORADNIK

Profesjonaliści używają do ich czyszczenia gorącej pary lub wody z detergentem, zabezpieczając wcześniej ściany wokół urządzenia przed zamoczeniem. Możemy oczywiście wyczyścić filtr samodzielnie, pamiętając o środku grzybobójczym bezpiecznym dla dróg oddechowych. Czysty wymiennik ciepła będzie działał skuteczniej i nie narazi nas na kontakt z mikroorganizmami.

WYDATKI, KTÓRE DAJĄ OSZCZĘDNOŚCI Prawidłowa konserwacja klimatyzacji jest niestety czasochłonna i dość kosztowna, ale zaniedbanie koniecznych czynności eksploatacyjnych może spowodować nawet większe wydatki. Pominiemy tu już wspomniane wcześniej dolegliwości zdrowotne – zdrowia nie warto przeliczać na pieniądze. Jest po prostu bezcenne. Chodzi tu o kwestie techniczne, które negatywnie wpływają na wydajność oraz żywotność całej instalacji.

FOTO: 123RF

Pod wymiennikiem ciepła znajduje się taca skroplin, w której zbiera się woda wytrącająca się z powietrza. To najbrudniejszy element każdego klimatyzatora, ponieważ stojąca w niej wilgoć jest idealnym środowiskiem rozwoju dla grzybów i bakterii. Tacę należy wyjąć z urządzenia i dokładnie wyczyścić gorącą wodą z dodatkiem środka grzybobójczego. Na koniec możemy umieścić w tacy specjalną pastylkę o długim działaniu, która zatrzyma namnażanie się grzybów.

Czyszcząc klimatyzatory wewnątrz domu, należy zdecydowanie unikać preparatów o silnym składzie, np. zawierających chlor. Pozostałości po ich użyciu zostaną rozprowadzone po całym pomieszczeniu przy pierwszym włączeniu klimatyzacji i mogą trafić do naszych dróg oddechowych, powodując zagrożenie dla naszego zdrowia. Niektóre środki mogą także uszkodzić parownik, zawierający wiele plastikowych elementów.

MARZEC 2021

FOTO: 123RF

Niektóre czynności powinniśmy zlecić specjalistom posiadającym kwalifikacje, wiedzę i narzędzia potrzebne do solidnego serwisu urządzeń chłodniczych.

R EK L A M A

Japońska jakość klimatyzacji

ZAPRASZAMY DO KONTAKTU Z NASZYMI DYSTRYBUTORAMI www.fujielectric.eu

IGLOTECH Sp. z o.o. GENERALNY DYSTRYBUTOR FUJI ELECTRIC W POLSCE

FOTO: 123RF

Pierwsza z tych kwestii po części dubluje się z wcześniej wspomnianymi czynnościami. Silne zanieczyszczenie klimatyzatora może blokować przepływ powietrza i znacząco obniżyć jego wydajność. Dotyczy to zarówno parowników wewnątrz budynku, jak i jednostek zewnętrznych, czyli agregatów znajdujących się na ścianie lub dachu budynku. Te drugie są narażone na jeszcze większą ilość zanieczyszczeń, takich jak chociażby opadające liście, nasiona i inne części roślin oraz pył z powietrza. W skrajnym przypadku może dojść nie tylko do zmniejszenia wydajności skraplacza, ale nawet do całkowitego zablokowania lub uszkodzenia wentylatora. Warto regularnie sprawdzać stan jednostek zewnętrznych i w miarę możliwości wyczyścić je z zalegających nieczystości. Urządzenia tego typu są doskonale zabezpieczone przed czynnikami atmosferycznymi, więc można użyć na nich sprężonego powietrza lub wody pod ciśnieniem. Będziecie zaskoczeni, jak dużo zanieczyszczeń gromadzi się w skraplaczu – zwłaszcza jeśli mieszkacie przy ruchliwych drogach lub w miastach. Warto zainwestować w specjalny preparat czyszczący do skraplaczy klimatyzacji. W odróżnieniu od delikatnych środków, których używa się wewnątrz budynku, te są dosyć agresywne, więc zdecydowanie zalecamy użycie rękawic i okularów ochronnych. Zewnętrzny klimatyzator nie musi być higienicznie czysty. Chodzi raczej o zapewnienie mu swobodnego przepływu powietrza. Jeśli zostanie ograniczony, wzrośnie głośność pracy urządzenia i spadnie jego efektywność, a co za tym idzie – wzrośnie zużycie prądu.

MARZEC 2021

FOTO: HAIER

PORADNIK

NIE WSZYSTKO MOŻEMY ZROBIĆ SAMI Niektóre czynności powinniśmy zlecić specjalistom posiadającym kwalifikacje, wiedzę i narzędzia potrzebne do solidnego serwisu urządzeń chłodniczych. Zaleca się, aby przynajmniej raz w roku przeprowadzić kontrolę urządzeń klimatyzacji pod kątem ich wydajności. Technicy specjalizujący się w serwisie klimatyzacji sprawdzą i uzupełnią np. poziom czynnika chłodzącego i oleju w agregacie oraz przepływ powietrza. Mogą również wykonać dokładne i profesjonalne czyszczenie jednostki wewnętrznej i zewnętrznej. Dzięki takiej dorocznej kontroli unikniemy kosztownej awarii sprzętu i zapewnimy mu skuteczne oraz ekonomiczne działanie. Naprawdę nie powinniśmy bagatelizować czyszczenia i serwisu klimatyzacji, a każdy zauważalny spadek wydajności lub głośniejsza praca urządzeń powinny być dla nas ważnym sygnałem. Nawet jeśli zaoszczędzimy na serwisie i czyszczeniu klimatyzacji, to i tak wydamy potem pieniądze na prąd oraz lekarstwa na przewlekły katar i kaszel. ■

Klimatyzacja do każdego wnętrza

FLEXIS Plus UVC Sterylizacja - dezynfekcja powietrza Sterowanie Wi-Fi Czujnik ECO Bardzo cicha praca Dostępna w trzech wersjach kolorystycznych Generalnym Dystrybutorem Haier jest firma Refsystem Sp. z o.o. Kontakt do naszych Autoryzowanych Punktów znajdziesz na: www.haier-ac.pl

PORADNIK

Wodoodporne produkty idealne rozwiązanie na wykończenie podłogi i ścian Podążając za modowymi trendami, coraz częściej wybieramy naturalne produkty lub materiały, które perfekcyjnie je odwzorowują. Najmodniejsze są te imitujące drewno, kamień oraz beton – do złudzenia przypominają naturalne materiały, a co więcej, posiadają wiele bardzo ważnych w codziennym użytkowaniu zalet funkcjonalnych.

odoodporne wielkoformatowe płyty ścienne to doskonała alternatywa dla płytek ceramicznych i idealne rozwiązanie na szybki remont bez brudu i kurzu. Wodoodporne płyty ścienne SPC (Stone Powder Composite) zawierają do 74% sproszkowanego marmuru. Dzięki temu są prawdziwymi herosami w wykończeniu wnętrz. Ze względu na swoją budowę są stabilne wymiarowo, można je ciąć, nawiercać i frezować. To świetny sposób na wykończenie ściany w salonie, kuchni, jak również w łazience. Płyty są odporne na działanie wody, dlatego bez problemu mogą być stosowane w pomieszczeniach o podwyższonej wilgotności. Można je montować na starych płytkach ceramicznych, betonie, drewnie czy gresie (po wcześniejszym przygotowaniu podłoża), dlatego też są idealne, gdy chcemy zrobić szybki remont lub renowację – bez brudu, kurzu, hałasu i zbędnych kosztów. Płyty są dostępne w formacie 2800 x 1230

MARZEC 2021

ZDJĘCIE: KRONOSFERA.PL

Dzięki zaawansowanym technologiom panele doskonale naśladują rysunek drewna czy kamienia. Do 14 m2 można ułożyć podłogę bez powtórzenia deski, co jeszcze bardziej podkreśla naturalny efekt.

i 4 mm grubości. Można je układać w całości, tworząc jednolitą przestrzeń, lub ciąć na wymiar. Dzięki zastosowaniu w 74% marmuru i dodatku PVC płyty są elastyczne, a jednocześnie stabilne wymiarowo. Nie zmieniają swoich wymiarów pod wpływem temperatury. Podłoże, na którym montujemy płyty ścienne, musi być równe, stabilne i przyczepne. Ich montaż jest prosty. Po przygotowaniu podłoża mocujemy je do ściany, używając odpowiedniego kleju do montażu. Potem łączymy je fugą epoksydową lub silikonem. Płyty są wodoodporne, posiadają atest higieniczny, są też łatwe w czyszczeniu, odporne na zarysowania, uderzenia i plamy oraz na działanie UV. Na kolekcję płyt ściennych składają się dekory idealnie odwzorowujące drewno, marmur i beton. Ich doskonały wygląd to wynik skanowania powierzchni materiału, m.in. marmuru, i cyfrowy wydruk, perfekcyjnie odwzorowujący naturę. Dodatkowym atutem płyt ściennych jest fakt, że ich struktura

w dotyku przypomina chropowatość kamienia (PT) i szorstkość drewna (FN).

WODOODPORNE PANELE – PODSTAWA TO DOBRA PODŁOGA Kolejnym materiałem stworzonym na bazie marmuru są podłogi. Panele wykonane są w 74% ze sproszkowanego marmuru, który wpływa na ich stabilne parametry fizyko-mechaniczne oraz niezwykłą wytrzymałość. Panele są odporne na temperaturę. Zachowują swój rozmiar bez względu na jej zmiany. Dlatego z powodzeniem można je montować na ogrzewaniu podłogowym (elektrycznym i wodnym). Mają również tę cudowną zaletę, że w ekspresowym tempie pozwolą na remont pomieszczenia. Panele odporne są także na efekt telegrafowania (odkształcenia podłoża na powierzchni paneli), więc można je układać m.in. na płytkach

PORADNIK

podłogowych czy starej podłodze. Ich ogromną zaletą jest również łatwy montaż bez konieczności użycia profesjonalnych narzędzi.

OD SALONU PO KUCHNIĘ I ŁAZIENKĘ

ZDJĘCIE: KRONOSFERA.PL

Podłogi wodoodporne to idealne rozwiązanie do ułożenia w całym domu. Od korytarza – przez łazienkę, kuchnię, salon, sypialnię – aż po pokój dla dzieci. Właściwości paneli winylowych sprawdzą się w każdym z nich. Panele są w pełni wodoodporne. Mają warstwę plamoodporną, dzięki czemu po

rozlanym soku lub czerwonym winie nie zostanie na nich ślad. Specjalna warstwa antypoślizgowa z kolei zapewnia dodatkowy komfort zwłaszcza w takich pomieszczeniach jak łazienka czy kuchnia. Warstwa polimerów chroni powierzchnię paneli przed zarysowaniami i uszkodzeniami, dzięki temu podłoga przez długie lata zachowa nienaganny wygląd. Antystatyczna powłoka nie przyciąga kurzu, więc stanowią doskonałe rozwiązanie dla alergików. Panele są łatwe do utrzymania w czystości dzięki specjalnej warstwie plamoodpornej. Do mycia wystarczy woda lub detergenty przeznaczone specjalnie do tego typu podłóg. To podłogi bezproblemowe, idealne dla osób, które cenią sobie wygodę i czystość. Warto też dodać, że panele posiadają doskonałą izolację akustyczną. Dzięki niej odgłos butów, psich łap albo sunących po podłodze zabawek jest zredukowany do minimum. Co bardzo ważne, zwłaszcza w dobie pandemii, panele można myć mopem parowym. Do wielu zalet, które posiadają, dodać trzeba jeszcze jedną – wzornictwo. Dzięki zaawansowanym technologiom panele doskonale naśladują rysunek drewna czy kamienia. Do 14 m2 można ułożyć podłogę bez powtórzenia deski, co jeszcze bardziej podkreśla naturalny efekt. Dostępne są również wodoodporne listwy wykończeniowe w identycznym do podłogi odcieniu. Można je docinać pod kątem 45°, podobnie jak listwy drewna, dzięki czemu nie trzeba stosować zaślepek. ■

MARZEC 2021

WNĘTRZE

Trendy w aranżacji wnętrz

ie możesz się już doczekać momentu, kiedy znowu będzie można swobodnie wyruszyć w podróż w celu poznawania nowych kultur, smaków i zapachów? Na to będziemy musieli pewnie jeszcze trochę poczekać, ale nic nie stoi na przeszkodzie, by już teraz wprowadzić do naszego wnętrza przedmioty inspirowane innymi kulturami. W tegorocznych trendach wyraźnie widać tęsknotę za podróżami i chęć powrotu do natury.

MARZEC 2021

FOTO: KIK

Zimowa aura powoli nas opuszcza, to dobry moment na wprowadzenie świeżego powiewu do naszych wnętrz. Czasem kilka drobnych dodatków potrafi całkowicie odmienić pomieszczenie i tym samym dodać nam nowej energii do życia i działania. Jakie trendy wnętrzarskie królują w tym sezonie?

FOTO: MONNARITA

W STYLU BALI

Aby odtworzyć balijski klimat, warto sięgnąć po organiczne materiały i barwy ziemi.

F OTO

FOTO: MONNARITA

Wnętrza w stylu Bali to jeden z najmodniejszych ostatnio trendów. Aby odtworzyć balijski klimat, warto sięgnąć po organiczne materiały i barwy ziemi. Meble powinny być jasne, lekkie i wygodne, dobrze sprawdzi się tu rattan, wiklina czy drewno. Nie zapominajmy o roślinach, których powinno być dużo i które powinny być duże. Bambus, palma, sansewieria – najlepiej w doniczkach z naturalnych materiałów, np. w koszykach. Dodatki z naturalnych materiałów, takich jak trawa morska, juta, trzcina oraz tkane dywany, makramy i zawieszki będą idealnym dopełnieniem wnętrza w stylu indonezyjskiej wyspy.

: IKE

WNĘTRZE JAPOŃSKO-SKANDYNAWSKIE INSPIRACJE Japandi, czyli japan scandi, to kolejna ciekawa inspiracja do aranżacji wnętrz. Ten dość nowy trend jest połączeniem stylu japońskiego i skandynawskiego. Obydwa te style opierają się na filozofii życia. Ograniczamy zbędne dodatki na rzecz dobrych jakościowo mebli, najczęściej z naturalnych produktów. Możemy tu wybrać bambus, rattan lub drewno. Jeśli chodzi o kolorystykę to bazujemy na maksymalnie trzech kolorach z tzw. barw ziemi i ich odcieniach. Hasło przewodnie stylu japandi to less is more, więc każdy dodatek musi być dobrze przemyślany i dobrany, by nie zagracać przestrzeni.

FOTO: LINH-LE/UNSPLASH

ZDJĘCIA: MINH PHAM/UNSPLASH

MARZEC 2021

Stal Cor-Ten DOM • OGRÓD • MIASTO • PROJEKTY

+48 792 699 699

contact@viridispace.com

www.viridispace.com

ZDJĘCIA: MILOO HOME

WNĘTRZE

SAFARI LODGE A co powiecie na wnętrze urządzone w stylu kolonialnym? To kolejny trend, który staje się coraz bardziej popularny. Jak go stworzyć? Masywne i ciężkie, ale wygodne meble z ciemnego drewna, np. mahoniu, zestawione z delikatnym, przyciemnionym oświetleniem mają stworzyć komfortowe i przytulne wnętrze. Po raz kolejny prym wiodą naturalne materiały i ciepłe kolory. Piasek, cynamon, bursztyn – te barwy idealnie sprawdzą się we wnętrzu w stylu safari lodge. Do tego motywy roślinne, zwierzęce i etniczne rękodzieło – i mamy klimat z ,,Pożegnania z Afryką”. ■ Opracowanie: redakcja

MARZEC 2021

NOWOŚCI, TRENDY, INSPIRACJE

SUPER DEO – SUPER WYBÓR SUPER DEO to oryginalny dezodorant z wysokogatunkowej krystalicznej skały. Jest bardzo wydajny – wystarczy na rok użytkowania. Świetnie neutralizuje przykry zapach potu. Dzięki bezwonności nie kłóci się zapachowo z ulubionymi perfumami. Bez alkoholu, więc nie podrażnia skóry. Super Deo nie oziębia pach, jak wiele innych dezodorantów. Nie zostawia plam na ubraniu i ciele – taką gwarancję daje tylko wysokiej jakości markowy produkt, jakim jest Super Deo. Doskonały dla pań, panów, aktywnej młodzieży, przeznaczony do pach i stóp. Testowany dermatologicznie. Już po pierwszym zastosowaniu poczujesz, że Super Deo to produkt oryginalny (nie imitacja), wysokiej jakości, który świetnie pielęgnuje ciało. Dostępny w aptekach i sklepach medyczno-zielarskich. Cena: 17 zł Producent: Reutter/Niemcy izakpol.pl

SCANDIBATH – WANNA MANDAL Wanna ScandiBath Mandal to wspaniałe rozwiązanie, które może być montowane również w formie przyściennej. Ten model został wykonany w owalnym kształcie – jego wysokość wynosi 60 cm, szerokość: 85 cm, a długość: 170 cm. Idealne wymiary pozwolą na komfortowe użytkowanie wanny zarówno przez dorosłych, jak i dzieci. ScandiBath Mandal idealnie współgra z bateriami nawannowymi, w które należy zaopatrzyć się oddzielnie. Dobrze wkomponuje się także w przestrzeń łazienki, która została zaprojektowana w stylu nowoczesnym, glamour czy loftowym. Ponadto ergonomiczny kształt gwarantuje nam wygodną kąpiel po ciężkim dniu pracy. Producent do modelu ScandiBath Mandal dołącza 5-letnią gwarancję i zapewnia pełen komfort w trakcie użytkowania. scandibath.com

UPORZĄDKOWANA PRZESTRZEŃ DO PRACY Sprawdzonym i niezwykle praktycznym sposobem na uporządkowanie przewodów na biurku jest montaż gniazda meblowego. Odpowiednio dobrany przedłużacz powinien posiadać dodatkowe gniazdka elektryczne oraz różnego rodzaju porty do podłączenia sprzętu biurowego. Model INBOX wyposażony jest w dwa gniazda 230V AC/16A oraz porty typu: 2 x USB A, 1 x RJ45 i 1 x HDMI. Można do niego podłączyć laptop, monitor, drukarkę, smartfon i wiele innych urządzeń. Dodatkową zaletą jest przepust kablowy, który umożliwia opuszczenie pokrywy bez konieczności wypinania wtyczek z gniazda meblowego. designlight.pl

MARZEC 2021

NOWOŚCI, TRENDY, INSPIRACJE ALUPLAST MD 85 MM To zaawansowany system profili okiennych, który dzięki zastosowaniu innowacyjnych rozwiązań oferuje znakomite parametry techniczne oraz wysoki komfort użytkowania okien. Specjalna konstrukcja skrzydła pozwala na zastosowanie technologii wklejania szyb, co umożliwia tworzenie stabilnych konstrukcji okiennych o jeszcze większych wymiarach. Niskie złożenia profili o szerokości 115 mm pozwalają zmaksymalizować powierzchnię szyby, zapewniając tym samym lepsze właściwości cieplne oraz dopływ większej ilości światła do pomieszczenia. Nowa, dwukomorowa konstrukcja środkowej płetwy uszczelniającej, charakteryzującej się dużą sprężystością, dynamicznie reaguje na napór powietrza działający na skrzydło, zwiększając szczelność całej konstrukcji. Dzięki płetwie uszczelniającej konstrukcję okna na jego obwodzie wydzielona zostaje tzw. sucha komora, w której pracują okucia. Odizolowanie mechanizmów od warunków zewnętrznych znacząco zwiększa ich żywotność. Aluplast MD 85 to znakomita propozycja dla tych, którzy poszukują rozwiązań nie tylko estetycznych, ale również energooszczędnych. Głębokość zabudowy wynosząca 85 mm, siedem komór w ościeżnicy i sześć w skrzydle, możliwość stosowania pakietów szybowych do 51 mm grubości oraz spójny system środkowego uszczelnienia gwarantują doskonałą izolacyjność termiczną. perfekt.lublin.pl

ŚCIANY OPOROWE TYPU L Wymagania stawiane ścianom oporowym w dzisiejszych czasach wykraczają poza podstawową funkcję podpierania czy odgradzania. Mury oporowe mogą być doskonałym rozwiązaniem w inwestycjach kształtowania terenu wokół budynków. Ściany oporowe Rekers produkowane są dla klas obciążenia: 5 kN/m2, 16,7 kN/m2 i 33,3 kN/m2, a standardowa klasa betonu to C35/45. Oferowane elementy posiadają zewnętrzną lub wewnętrzną stronę licową, w zależności od wybranej klasy obciążenia. Ściany są wytrzymałe, innowacyjne i wysokiej jakości. rekers.pl

KOLAGENCITO – ZADBAJ O ODBUDOWĘ CAŁEGO ORGANIZMU Niedobór kolagenu widoczny jest na naszej twarzy: zmienia się jej owal, gęstość skóry, opadają policzki, pogłębiają się zmarszczki. Nie inaczej jest z resztą ciała – biust jest w nie najlepszej formie, skóra na dekolcie i szyi robi się mniej napięta, na brzuchu i ramionach staje się mniej elastyczna, a na udach pojawia się cellulit. Niedobory kolagenu pogarszają stan włosów, które tracą blask i wypadają. Bolą stawy, kości. Dlatego tak ważne jest jego regularne uzupełnianie od wewnątrz. Jednak musi to być produkt wysokiej jakości, jak na przykład KolagenCito niemieckiej firmy Reutter, który w jednej pastylce zawiera aż 400 mg wysokogatunkowego kolagenu oraz witaminę C wspierającą produkcję i przyswajanie kolagenu oraz wspomagającą odporność organizmu. Doskonały KolagenCito działa natychmiast już podczas ssania. KolagenCito jest chroniony prawem patentowym na świecie. Kupisz go w aptekach i zielarniach. Cena: ok. 29 zł Producent: Reutter/Niemcy izakpol.pl 54

MARZEC 2021

NOWOŚCI, TRENDY, INSPIRACJE ОБЛАДНАННЯ

FRESHBOX 200 ERV WIFI Centrala wentylacyjna wyposażona w przeciwprądowy wymiennik ciepła z membraną entalpiczną. Przeznaczona do efektywnej, nawiewno-wywiewnej wentylacji pojedynczych pomieszczeń. Charakteryzuje się skutecznością filtracji z cząstek PM 2,5 do 99% za pomocą dwóch wbudowanych filtrów G4 i F7. Dodatkowe oczyszczanie następuje dzięki wymianie powietrza obiegowego. Wentylatory posiadają wydajne silniki komutowane elektronicznie (EC). Tego typu silniki są obecnie najbardziej zaawansowanym rozwiązaniem w zakresie efektywności energetycznej. Efektywność silników komutowanych elektronicznie sięga nawet 90%. Sterowanie odbywa się poprzez Wi-Fi, za pomocą aplikacji mobilnej dostępnej na urządzenia z systemem Android/iOS. VENTS Magazine, July 2019

VENTS Magazine, July 2019

blauberg.pl

CADURA WHITE-LINE – PIĘKNO I EKSTRAWAGANCJA Odkryj nowoczesne kabiny prysznicowe w kolorze białego matu. Kolekcja kabin prysznicowych WHITE-LINE stworzona przez firmę SanSwiss doskonale wpisuje się we współczesne trendy wzornictwa i designu w branży wyposażenia wnętrz i łazienek. Ergonomię zapewniają przemyślane rozwiązania, między innymi system unoszenia drzwi podczas otwierania w kabinach z drzwiami uchylnymi oraz system „soft close” w kabinach z drzwiami rozsuwanymi. Białe kabiny CADURA dostępne są we wszystkich popularnych kształtach oraz wymiarach, dodatkowo istnieje możliwość wykonania kabin na wymiar. W utrzymaniu czystości pomaga powłoka AQUAPERLE dostępna w standardzie we wszystkich modelach. sanswiss.pl

NIEZBĘDNIK OGRODNIKA Podstawowym narzędziem do pielęgnacji trawników są grabie. Ze względu na to, iż używa się ich do wielu prac ogrodowych, występują w kilku odmianach. Bardzo ciekawym i przydatnym rozwiązaniem, szczególnie dla osób, które posługują się kilkoma rodzajami grabi, jest system Master-Klik wykorzystywany w innowacyjnych narzędziach ogrodniczych firmy Ramp. Grabie są mocowane na drążek za pomocą łącznika Master-Klik, umożliwiającego łatwy montaż i demontaż różnych grabi na tym samym drążku. Ponadto dla wygody pracy w konstrukcji modelu RAMP XL zaprojektowano specjalne otwory umożliwiające chwyt samych grabi i wykorzystanie ich jak wielkiej łapy do nakładania lub przenoszenia liści ze zgrabionej sterty na przykład na taczkę czy do pojemnika. Podobnie jak wszystkie narzędzia Master-Garden, firma Ramp produkuje swoje grabie ze specjalnie zamawianego polimeru gwarantującego odpowiednią elastyczność i wytrzymałość. Taka innowacja spowodowała, że grabie cieszą się dużym uznaniem klientów. Oryginalne modele Ramp mają charakterystyczny pomarańczowy kolor. Kupić je można w każdym dobrze zaopatrzonym sklepie ogrodniczym w Polsce. ramp.pl

MARZEC 2021

PROTECT COLOR I mpregnat koloryzujący do kostki brukowej przeznaczony do malowania, odświeżania koloru i renowacji kostki brukowej. ņ

Przywraca kolor starej kostce

Odporny na czynniki atmosferyczne (woda, śnieg, sole odladzające, UV)

Zwiększa odporność powierzchni na zabrudzenia i olejeD O S T Ę P

Łatwy w aplikacji BRĄZOWY

CZERWONY

Szybkoschnący

Bardzo wydajny – do 10m2/l

N E

GRAFITOWY

DOSTĘPNE KOLORY

K O L O R Y JASNY SZARY

SZARY

ŻÓŁTY

D O S T Ę P N E

Kolor poglądowy. Finalany kolor zależy od rodzaju podłoża, ilości warstw, itp.Onse comni blabore ruption senistrum ea volendaerum faccaecus est porum venistiae ex etus quiae voloruptam alictibus modita corumqui dolenti onsectorest, inissin vendae lacest est, saectas et, nem nonsequ atecearumqui ium fugiam hillicia platur?

jurga.com.pl

BRĄZOWY

CZERWONY

GRAFITOWY

K O JASNY SZARY

Kolor poglądowy. Finalany kolor zależy od rodzaju podłoża, ilości warstw, itp.Onse comni blabore ruption senistrum ea vo alictibus modita corumqui dolenti onsectorest, inissin vendae lacest est, saectas et, nem nonse

NOWOŚCI, TRENDY, INSPIRACJE

MAXA – EKSTREMALNIE CICHA SERIA POMP CIEPŁA SL Wprowadzenie przepisów dotyczących nie tylko efektywności energetycznej urządzeń grzewczych, ale także poziomu hałasu wymaga ciągłej ewolucji produktów. Nowa seria SL pomp ciepła i-32V5 stanowi idealne połączenie wysokiej wydajności, ekstremalnej ciszy i niezawodności. Teraz możesz się cieszyć ciszą już w odległości 1 m od urządzenia, gdzie poziom ciśnienia akustycznego wynosi 38dB(A). Efektywność energetyczna A++ przy temperaturze ładowania 55°C pozwala na uzyskanie maksymalnej dotacji w programie „Czyste Powietrze”. Pompy ciepła MAXA nadają się zarówno do domów jednorodzinnych, jak również – po połączeniu w kaskady – do większych instalacji grzewczych. PowerOfGreen.eu/MAXA

HASŁA DO USŁUG ONLINE – DLACZEGO NALEŻY O NIE DBAĆ? Hasło to pierwsza linia obrony naszych zasobów online przed cyberprzestępcami. Dlatego musimy zadbać o jakość i unikatowość tych haseł. Nie należy używać tych samych fraz do różnych kont – gdy dane wyciekną z jednego zasobu, przestępcy będą próbowali użyć zdobytych informacji w różnych zasobach. Hasła powinny posiadać przynajmniej 8 znaków, małe i wielkie litery, cyfry oraz symbole specjalne. A jeżeli mamy problem z ich zapamiętaniem, z pomocą przyjdzie menedżer haseł, taki jak Kaspersky Password Manager: kaspersky.pl/password-manager

KLASYKA OD MANUFAKTURY RAVON Złoto i czerń to idealna synergia kolorystyczna, synonim ponadczasowego luksusu. Marka Ravon, tworząc wannę wolnostojącą Ravon Euphoria Limited Gold, utożsamia się z tym klasycznym wzornictwem. Euphoria lubi być królową w przestrzeni kąpielowej nie tylko ze względu na swą barwę. Poza kolorem jej cechą charakterystyczną jest kształt, zainspirowany kwiatem kalii. Wysokie wezgłowie zapewnia komfortowy wypoczynek i sprawia, że kąpiel jest czystą przyjemnością. Producent personalizuje kolory i umożliwia dowolne ich zestawianie na wszystkich produktach Ravon. Najbardziej lubiane przez klientów zestawienie kolorystyczne dla Euphorii to głęboka czerń z innowacyjną złotą powłoką metalizowaną, opracowaną przez manufakturę Ravon. Wymiary: 178 x 88 x 75 cm Materiał: kompozyt QualTec Cena: 9490 zł ravon.pl

MARZEC 2021

Elkamino Dom

Płytki na tarasy, schody, ściany, podłogi, parapety

www.elkaminodom.pl e-mail: biuro@elkaminodom.pl > tel. 46 856 40 40 > fax 22 724 42 25 > tel. kom. 509 477 770, 509 477 779

EKSPERT RADZI

FOTO: MATERIAŁY PRASOWE

NOWE OZNACZENIA KLAS ENERGETYCZNYCH

MARZEC 2021

Już od marca na niektórych urządzeniach zasilanych prądem znajdziemy nowe etykiety z aktualnym oznaczeniem klas energetycznych. Choć zmiana na początku może wywołać pewne zdezorientowanie, to jednak jest ona spowodowana postępem technicznym w efektywności energetycznej produktów. Finalnie system oznaczeń pozostanie nadal jasny i czytelny. Różnice pomiędzy nowym i starym sposobem znakowania wyjaśnia Paweł Gembara, dyrektor ds. zgodności produktów w Castorama Polska.

o tej pory sprawa wydawała się jasna – większość urządzeń miała klasę A, a im więcej było przy niej plusów, tym bardziej energooszczędny był kupowany sprzęt. Urządzeń z oznaczeniem B, C, D, E, F i G stopniowo ubywało albo całkowicie zniknęły z rynku. Tym, nad czym się zastanawialiśmy, było to, ile plusów wybrać, ponieważ sprzęt klasy A+++ często należał do najdroższych, choć jednocześnie pozwalał w dłuższym okresie najwięcej zaoszczędzić na zużyciu prądu.

Nowe A i B na razie nie będą wykorzystywane – czekają na jeszcze bardziej energooszczędne produkty, które z czasem pojawią się na rynku – wyjaśnia Paweł Gembara, ekspert Castorama Polska. – Podkreślam – jeśli zdecydujemy się na zakup urządzenia na przykład z klasą energetyczną D, to nie kupujemy sprzętu zużywającego więcej prądu, zmieniło się jedynie oznaczenie. Aby właściwie porównać urządzenia i ich efektywność przed i po zmianie etykiet, najlepiej porównać ich parametry techniczne, a nie tylko same etykiety klas efektywności.

WRACA STARA SKALA? NIEKONIECZNIE… 1 sierpnia 2017 r. weszło w życie Rozporządzenie UE Parlamentu i Rady 2017/1369 z 4 lipca 2017 r. ustanawiające ramy etykietowania energetycznego. Od marca 2021 roku wchodzą w życie pierwsze akty delegowane zmieniające etykietę energetyczną dla sześciu grup produktowych. Na początku na pralkach, lodówkach, telewizorach, zmywarkach i suszarkach znajdziemy nowe etykiety energetyczne zgodne z rozporządzeniem unijnym z 2019 roku. Następnie zmiany obejmą oświetlenie i żarówki. Z czasem nowe oznaczenia będą sukcesywnie pojawiać się na pozostałych sprzętach zasilanych energią elektryczną, takich jak urządzenia grzewcze i podgrzewacze wody. – Pierwsza rzecz, która zwróci naszą uwagę po zmianie oznaczeń, to ta, że znikną plusy. Czyli w zasadzie wracamy do dawnej skali siedmiopunktowej – od A do G. Następuje tzw. przeskalowanie klas. Dlatego w pierwszym momencie może nam się wydawać, że nowa skala niczym nas nie zaskoczy. Jest jednak inaczej. Obecne oznaczenie A+++ na nowej skali będzie odpowiadać literce C lub D, A+ to nowe F i G.

EKSPERT RADZI

BAZY EPREL I KOD QR Produkty oznaczone nowymi etykietami energetycznymi to nie tylko ułatwienie dla konsumentów, ale też nowe obowiązki dla producentów. Wszystkie te urządzenia będą musiały zostać zarejestrowane w specjalnej bazie danych – EPREL, gdzie zamieszczona będzie szczegółowa dokumentacja techniczna danego produktu. Dodatkowo już za rok – od marca 2022 roku – na każdej etykiecie znajdzie się kod QR, który umożliwi klientowi

wejście do bazy EPREL i weryfikację specyfikacji technicznej wybranego sprzętu. Na nowych etykietach znajdziemy też inne przydatne informacje, na przykład o poziomie hałasu, pojemnościach czy ilości wody, którą zużywa wybrana pralka czy zmywarka. Dzięki temu będziemy mogli dokonywać w pełni świadomego zakupu nowego urządzenia, opierając się na jasnych kryteriach technicznych i energetycznych. ■

FOTO: SAMSUNG

Aby właściwie porównać urządzenia i ich efektywność przed i po zmianie etykiet , najlepiej porównać ich parametry techniczne, a nie tylko same etykiety klas efektywności.

MARZEC 2021

Gutta: zadaszenia

Płyty z poliwęglanu, akrylu i szkła

Szerokie zastosowanie

Różne kształty i kolory

Estetyczne i trwałe

Długa żywotność

10 lat gwarancji

GUTTA POLSKA Sp. z o.o. ul. Fabryczna 9, 62-200 Gniezno tel. 61 428 20 64÷66 www.gutta.pl e-mail: info@gutta.pl

EKSPERT RADZI

Jak skutecznie czyścić płytę gazową bez płomieni? Tekst: Kamila Prałat, ekspert firmy SOLGAZ

Podczas gotowania zdarza nam się pobrudzić kuchenkę jedzeniem. Zabrudzenia powierzchniowe nie są jednak tak groźne jak przypalenia płyty, które skutkują przywieraniem zanieczyszczeń, a nawet zniszczeniem urządzenia. W jaki sposób pozbyć się nawet najtrwalszych zabrudzeń z powierzchni płyty gazowej?

dpowiednio przeprowadzona codzienna pielęgnacja płyty gazowej pozwala na uniknięcie niechcianych zarysowań i zabrudzeń, przy okazji utrzymując piękny wygląd urządzenia. Taki proces czyszczenia nie jest trudny, jeśli przestrzegamy kilku istotnych zasad. Powierzchnię płyty gazowej czyścimy dopiero wtedy, gdy całkowicie ostygnie – wtedy unikniemy potencjalnego poparzenia naszej skóry. Oprócz tego wszystkie zabrudzenia starajmy się usuwać na bieżąco, używając przy tym przeznaczonych do tego rodzaju kuchenek środków, aby nie dopuścić do trwałego przypalenia plam. Nie zapominajmy również o garnkach, które trzeba dokładnie czyścić od spodu, aby nie rysowały powierzchni płyty.

DOMOWE RECEPTY NA CZYSZCZENIE PŁYTY Idąc z duchem czasu i wartościami ekologicznymi, coraz częściej sięgamy po domowe sposoby na czyszczenie płyt gazowych za pomocą znanych składników. Lekkie zabrudzenia i smugi z łatwością usuniemy wilgotnymi ściereczkami z odrobiną płynu do mycia naczyń. Potem całość wystarczy przemyć czystą wodą oraz osuszyć papierowym ręcznikiem. Jeśli po wykipieniu wody na powierzchni płyty powstaną nieestetyczne plamy, można je łatwo usunąć octem spirytusowym. Wystarczy na zabrudzonej powierzchni położyć ściereczkę namoczoną w occie i pozostawić na dłuższą chwilę. Potem płytę przecieramy wodą i wycieramy do sucha ręcznikiem papierowym. Płyty gazowe oparte na technologii „gaz pod szkłem” można czyścić również sodą. Z sody oczyszczonej oraz odrobiny wody utlenionej robimy pastę, którą nakładamy na kilka minut na powstałe przypalenia. Kiedy wyznaczony czas upłynie, delikatnie przecieramy gąbką lub miękką szmatką zabrudzenie okrężnymi ruchami. Pasta poradzi sobie nawet z zaschniętymi i tłustymi

MARZEC 2021

Codzienną pielęgnację płyt gazowych warto uzupełnić o specjalistyczne preparaty, pozwalające na usunięcie wyjątkowo trudnych do wyczyszczenia zabrudzeń.

EKSPERT RADZI

ODPOWIEDNIE ŚRODKI NA ODPOWIEDNIM MIEJSCU Choć w wielu przypadkach domowe sposoby czyszczenia kuchenek są skuteczne, to jednak codzienną pielęgnację płyt gazowych warto uzupełnić o specjalnie przeznaczone do tego środki, pozwalające na usunięcie wyjątkowo trudnych do wyczyszczenia zabrudzeń. W takim wypadku niezastąpione stają się specjalistyczne preparaty do czyszczenia płyty ceramicznej i innych powierzchni.

MARZEC 2021

Płyty gazowe bez płomieni są proste do utrzymania w czystości. Wyróżniają się elegancką, lśniącą powierzchnią, która nadaje kuchni estetyczny szyk. Na rynku znajdziemy efektywnie działające środki do czyszczenia płyt gaz pod szkłem, dzięki którym usunięcie trudnych plam stanie się niezwykle proste. ■

ZDJĘCIA: SOLGAZ

plamami. Nie musimy się martwić o powierzchnię płyty ceramicznej. Pasta jest na tyle delikatna, że nie spowoduje zarysowań i uszkodzeń. Z upływem czasu na powierzchni płyty ceramicznej mogą zrobić się nieestetyczne, błyszczące miejsca lub zarysowania. Mogą one powstać na skutek przesuwania garnków po powierzchni płyty czy niedokładnie wyczyszczonego spodu garnków – zwłaszcza tych aluminiowych. Aby usunąć takie ślady, należy zwilżyć plamę octem spirytusowym i odczekać ok. 15 minut. Następnie nanosimy na nią mleczko do konserwacji płyt ceramicznych i czekamy, aż wyschnie. Na końcu wystarczy wytrzeć płytę do sucha i przeczyścić ją mleczkiem do czyszczenia ceramiki.

EKSPERT RADZI

Zacznijmy od podstaw, czyli izolacja fundamentów Tekst: Dariusz Pruszkowski, doradca techniczny w firmie Styropmin

Trwałe, mocne, odporne. Dom powinien się wspierać na takich właśnie fundamentach. Ich prawidłowe wykonanie i ocieplenie mają kluczowe znaczenie dla późniejszego komfortu życia, a także niebagatelny wpływ na zdrowie mieszkańców. Chcemy mieć ciepły i suchy dom? Musimy zadbać o fundamenty.

MARZEC 2021

undamenty niejako zakorzeniają dom w ziemi. Jednocześnie oznacza to także poważne wyzwanie. Podłoże, gleba są źródłem wilgoci, zatem fundamenty powinny nie tylko dawać wsparcie całej konstrukcji domu, ale też stanowić osłonę przed pochodzącą z podłoża wodą. Z tego względu ocieplenie domu powinno objąć cały budynek, od fundamentów przez piwnicę aż pod dach. Można to porównać do termicznej odzieży, efekt naprawdę odczujemy wtedy, gdy zaczniemy od suchych, termicznych skarpetek i zadbamy o każdy kolejny fragment garderoby.

Wilgoć pochodzi m.in. z wód gruntowych czy opadów (deszczu i śniegu). Może także dojść – w razie nieprawidłowego wykonania fundamentów – do kondensacji pary wodnej, co również prowadzi do zawilgocenia. Dodatkowo możemy mieć do czynienia z tzw. podsiąkiem kapilarnym. To zjawisko polega na przemieszczaniu się wody w ośrodku porowatym, jakim są cegły czy beton. W praktyce zatem woda jest „przenoszona” ku górze poprzez pory w podłożu, a w konsekwencji prowadzi do widocznych plam wilgoci na murze. W starym budownictwie podsiąk kapilarny jest często

EKSPERT RADZI

spotykany. Jedną z przyczyn może być niepełna izolacja termiczna. Co to oznacza? Często brakuje poziomej warstwy ocieplenia. I znów wracamy do podstawowego warunku prawidłowej termoizolacji – musi obejmować każdy element domu. Izolujemy fundamenty, ściany, dach, a także podłogi i stropy, a zatem warstwa ocieplenia układana jest zarówno po linii pionowej, jak i poziomej, a w języku budowlanym mówimy o przegrodach pionowych i poziomych.

LICZY SIĘ DOPASOWANIE To nie koniec. Różne elementy budynku mają różne potrzeby, jeśli chodzi o stosowane materiały ociepleniowe. Fundamenty (podobnie jak piwnice czy podłogi na gruncie, jeśli dom jest niepodpiwniczony) są narażone na zwiększone oddziaływanie wilgoci. Zatem termoizolacja musi mieć zwiększoną odporność na wilgoć. Stosuje się więc specjalistyczny styropian o podwyższonej odporności na wilgoć. Sprawdza się przy termoizolacji fundamentów, piwnic, cokołów, ale może być także wykorzystywany na dachach, choćby w przypadku dachów zielonych.

Eksperci do znudzenia przypominają przy tym: izolujesz fundamenty, świetnie, ale pamiętaj – ważną częścią tych prac jest ocieplenie poziome – będzie to podłoga piwnicy lub np. podłoga parteru domu. Chodzi o to, by warstwa ocieplenia nie miała przerw i szczelnie otulała cały dom.

LEPIEJ ZAPOBIEGAĆ

ZDJĘCIA: STYROPMIN

Jeśli wilgoć wejdzie w ściany, musimy wtedy rozpocząć niezwykle trudną walkę na dwa fronty. Po pierwsze – o wysuszenie, co jest długotrwałe i skomplikowane, oddziałujemy z zewnątrz i przede wszystkim na skutki. Po drugie – o zniwelowanie niekorzystnego wpływu na domowników. Wilgoć w domu to przecież ryzyko dla zdrowia. Nie chodzi tylko o przeziębienia, ale i o znacznie poważniejsze schorzenia układu oddechowego czy np. alergie. Rośnie także ryzyko pojawienia się szkodliwych dla ludzi grzybów czy pleśni. Ale, co najważniejsze, wszystkiemu można zapobiec na etapie budowy domu. ■

MARZEC 2021

FATRAFOL-H CHARAKTERYSTYKA SYSTEMU FATRAFOL-H • Przeznaczony do obustronnie zabudowanych powłok hydroizolacyjnych do izolacji części podziemnych budynków • Służy do tworzenia jednowarstwowej, zamkniętej powłoki hydroizolacyjnej, chroniącej przed: wilgocią, wodami podpowierzchniowymi i podziemnymi, wodą naporową (pod ciśnieniem), specjalnymi typami cieczy, radonem • Odpowiedni do hydroizolacji budynków mieszkalnych, handlowych, użyteczności publicznej, przemysłowych, gospodarczych lub sportowych

ZALETY SYSTEMU • Kompleksowy system hydroizolacji, uwzględniający wszystkie niezbędne akcesoria • Własny dział badawczo-rozwojowy • Potwierdzona kompatybilność wszystkich akcesoriów • Odporność na działanie agresywnych wód podziemnych • Skuteczna bariera przed radonem • Możliwość sprawdzania spoin za pomocą nadciśnienia lub podciśnienia • Niezawodność i długa żywotność • Szeroka sieć wyspecjalizowanych firm montażowych

KATALOG ON-LINE ZNAJDZIESZ NA FATR A POLSK A u l. S łoneczny Sad 10A

kont a k t@fatra-polsk a.pl

72-002 D o ł uj e |

+48 787 624 005

WWW.FATRAFOL .PL

WOKÓŁ DOMU

Wymiar ma znaczenie

JAK ZAPLANOWAĆ OGRODZENIE OPTYMALNE Wygodna furtka, odpowiednio szeroki wjazd na posesję oraz ogrodzenie, którego gabaryty będą dostosowane do otoczenia i charakteru budynku, to czynniki, które zdeterminują nie tylko wygląd naszego podwórka, ale przede wszystkim komfort codziennego funkcjonowania mieszkańców. O to, na jakie wymiary warto zwrócić uwagę, grodząc działkę, zapytaliśmy eksperta w tej dziedzinie.

MARZEC 2021

rawo budowlane nie stawia zbyt wielu wymagań w kwestii wymiarów ogrodzenia. Jedno z nielicznych konkretnych wytycznych mówi o tym, że ze względów bezpieczeństwa na wysokości mniejszej niż 1,8 m nie można umieszczać żadnych ostro zakończonych elementów, tłuczonego szkła czy drutu kolczastego. Ważną granicą jest też wysokość 2,2 m. Poniżej tej wartości budowy ogrodzenia nie trzeba zgłaszać żadnemu organowi ani występować o pozwolenie na budowę. Oczywiście mamy możliwość postawienia wyższego parkanu, jednak musimy to zgłosić do urzędu i odczekać 21 dni. Warto też sprawdzić, czy nie ma jakichś wytycznych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Ze szczególnymi obostrzeniami musimy się liczyć, jeśli nasza działka znajduje się w strefie ochrony konserwatorskiej.

WYSOKIE PŁOTY TATO GRODZIŁ… Generalnie właściciele posesji mają dość dużą swobodę, jeśli chodzi o wymiary ogrodzenia. Czy zatem im wyższy płot, tym lepiej? – To nieprawda, że im wyższe ogrodzenie, tym zapewni nam większe bezpieczeństwo i poczucie prywatności lub lepsze wrażenie estetyczne – przekonuje Jacek Pędzisz z Plast-Met Pomorze Systemy Ogrodzeniowe. – Zazwyczaj montuje się przęsła o wysokości w przedziale 1,4–1,6 m. Taka wysokość pozwala zachować pewną widoczność, zarówno z zewnątrz, jak i od wewnątrz. Decyzja powinna uwzględniać wiele czynników, takich jak charakter budynku, jego odległość od granicy działki, wysokość ogrodzeń w sąsiedztwie, zagospodarowanie przestrzeni, a także osobiste preferencje mieszkańców. Jeśli chodzi o szerokość przęseł, na rynku dostępnych jest wiele rozwiązań. Typowy rozmiar paneli 2D i 3D to 2,5 m. W przypadku ogrodzeń frontowych mamy znacznie większą rozpiętość wymiarową: 2 m, 2,25 m, 2,5 m to tylko przykładowe wymiary oferowane przez różnych producentów. – Pamiętajmy, że szerokość zastosowanych elementów powinna być dostosowana do długości odcinka, na którym mają być ustawione, rozmieszczenia takich składowych jak furtka czy brama wjazdowa, ale do ukształtowania terenu i przebiegu linii ogrodzenia – wymienia specjalista. – W zasadzie budowa ogrodzenia z gotowych przęseł równej szerokości udać się może tylko szczęśliwym zbiegiem okoliczności. Suma wszystkich elementów wraz z częściami mocującymi musiałaby pokrywać się idealnie z długością odcinka, w którym mają być zamontowane. Łatwo sobie wyobrazić, że rzadko się tak zdarza.

Niektórzy inwestorzy, bazujący na gotowych elementach dostępnych w marketach budowlanych, przerabiają niektóre z nich podczas montażu, aby dostosować je do wymiarów swojej posesji. Powoduje to niestety pogorszenie estetyki i trwałości, a także utratę gwarancji na zmodyfikowane we własnym zakresie produkty. Dużo lepszym rozwiązaniem jest zakup ogrodzenia przygotowanego na indywidualne zamówienie, którego projekt uwzględnia warunki panujące na konkretnej działce.

FURTKA I BRAMA – PODSTAWA KOMFORTU Ważnymi częściami ogrodzenia są elementy ruchome, czyli furtka i brama wjazdowa. Mieszkańcy korzystają z nich każdego dnia, dlatego mają one istotne znaczenie dla wygody przemieszczania się. – Furtka w świetle przejścia nie powinna być węższa niż 90 cm – wyjaśnia Jacek Pędzisz. – Dla komfortu użytkowników zalecamy jednak szersze rozwiązania: ok. 1,1 m. Pozwoli nam to swobodnie wejść z wózkiem czy minąć się z drugą osobą. Minimalna szerokość wjazdu to 2,4 m. Jest to wymiar, który wymaga od kierowców sporej dozy ostrożności. – Właściciele rozległych posesji z długą linią ogrodzenia frontowego bardzo często zamawiają bramy o świetle 5 m i większe, dochodzące nawet do 6 m – stwierdza specjalista z firmy Plast-Met Systemy Ogrodzeniowe. – Taka brama zapewnia wygodny wjazd nawet wtedy, gdy garaż posiada stanowiska na dwa samochody typu SUV.

ZDJĘCIA: PLAST-MET SYSTEMY OGRODZENIOWE

WOKÓŁ DOMU

Ważnymi częściami ogrodzenia są elementy ruchome, czyli furtka i brama wjazdowa. Mieszkańcy korzystają z nich każdego dnia, dlatego mają one istotne znaczenie dla wygody przemieszczania się.

Klienci dysponujący mniejszymi działkami, na przykład w zabudowie szeregowej, muszą zadowolić się zazwyczaj bramą o świetle 3 m lub niewiele większą, mając świadomość, że rozwiązanie takie jest pewnym kompromisem pod względem wygody manewrowania samochodem. Nie zapominajmy też o specyfice bramy dwuskrzydłowej i przesuwnej. W pierwszym przypadku szerokość skrzydła musi uwzględniać odległość linii ogrodzenia od budynku. Brama powinna otwierać się do środka posesji, potrzebuje więc wolnej przestrzeni w obrębie podjazdu. Rozwiązanie przesuwne też ma swoje wymagania.

MARZEC 2021

WOKÓŁ DOMU

aby jej bieg nie kolidował z furtką, a lokalizacja była zgodna z położeniem garażu i innymi uwarunkowaniami, w wielu przypadkach inwestor jest zmuszony ograniczyć zakres swoich oczekiwań i zdecydować się na węższy wjazd. ■

ZDJĘCIA: PLAST-MET SYSTEMY OGRODZENIOWE

– Przykładowo brama przesuwna o świetle 5 m będzie posiadała jeszcze przeciwwagę, a więc jej szerokość całkowita to ok. 7 m, zatem do wykonania pełnego zakresu pracy potrzeba aż 12 m wolnej przestrzeni wzdłuż linii ogrodzenia – wyjaśnia ekspert. – Jeśli chcemy,

MARZEC 2021

Mimo że warunki pogodowe za oknem wciąż jeszcze są dość kapryśne, nasze myśli powoli przenoszą się w stronę nadchodzących ciepłych wiosennych i letnich dni. Warto zawczasu pomyśleć o aranżacji naszych balkonów i tarasów, by gdy tylko pogoda na to pozwoli, móc w pełni korzystać z ich uroków.

posobów na ich urządzenie jest mnóstwo - możemy zaaranżować je zgodnie z modą lub kierując się wyłącznie własnym gustem, możemy chcieć wyjść ku światu i pochwalić się swoim dziełem sąsiadom lub postawić na całkowitą prywatność. To nasza przestrzeń, i to my mamy czuć się w niej jak najlepiej.

POMYSŁ NA ARANŻACJĘ Balkony i tarasy nie zawsze charakteryzują się dużym metrażem, jednak to wcale nie zmniejsza naszego pola do realizacji ciekawych pomysłów. Aby dobrze służyły nam przez cały rok, warto dobrze przemyśleć ich aranżację i wybrać elementy o najwyższej jakości, które będą zarówno ładne, jak i funkcjonalne oraz odporne na działanie czynników atmosferycznych. Wielu z nas nie ma do dyspozycji wielkich balkonów i tarasów. Na szczęście potrzebujemy niewielu rzeczy, aby móc się na nich w pełni zrelaksować. W przypadku urządzania małych przestrzeni najlepiej działać zgodnie z zasadą im mniej, tym lepiej, którą charakteryzuje się między innymi styl nowoczesny. W takiej aranżacji sprawdzą się proste meble w towarzystwie kilku modnych dodatków, paru roślin oraz niekonwencjonalnego oświetlenia.

WYBÓR MEBLI Ważną przesłanką jest z pewnością trwałość mebli ogrodowych, wystawionych na rozmaite czynniki atmosferyczne. Dlatego wybierajmy materiały odporne na zniszczenia: wytrzymały dąb, wodoodporny tek, żeliwo, aluminium. Wiklina, rattan, impregnowane płótna są poręczne i dodają lekkości krzesłom, leżankom i stolikom, ale lepiej przechowywać je pod osłoną, wystawiając jedynie wtedy, gdy jest to potrzebne.

MARZEC 2021

FO TO : SH UT TER STO

Już czas pomyśleć o balkonach i tarasach

WOKÓŁ DOMU

Meble, które wiosną wyciągamy z zakamarków garaży czy piwnic, wymagają trochę naszej uwagi. Czyszczenie i odświeżenie ich odpowiednimi preparatami przywróci im dawny blask. Jeśli dopiero planujemy zakup mebli ogrodowych, upewnijmy się, że produkty, które wybierzemy, zostały odpowiednio zabezpieczone przed działaniem szkodliwych czynników zewnętrznych. Jeśli producent tego nie dopilnował, sami musimy się o nie zatroszczyć, aplikując specjalistyczne preparaty zabezpieczające (lakiery, lakierobejce). Regularne czyszczenie mebli profesjonalnymi środkami oraz pokrywanie ich preparatami, które tworzą wytrzymałą powłokę ochronną, to podstawowe zabiegi, których przez cały sezon będą wymagały nasze meble, odwdzięczając się pięknym wyglądem i trwałością.

MARZEC 2021

FOTO: PUSZKU.PL

FOTO: 123RF

WOKÓŁ DOMU

GRANIT NATURALNY

Podstawowa wersja znaku - poziom i pion

Granit Naturalny

100% GRANIT

dla domu i ogrodu

Granit Naturalny oferuje bogatą ofertę produktów granitowych – płytki na taras, płytki do wewnątrz, płyty na podjazd, chodnik, kostka i schody granitowe oraz obrzeża i krawężniki. Ponad 10-letnie doświadczenie, szeroki wybór produktów i zróżnicowane ceny pozwalają wybrać najlepsze produkty pod konkretny projekt.

granitnaturalny.pl

info@granitnaturalny.pl

724 130 520

WOKÓŁ DOMU

ZIELEŃ

FOTO: 123RF

Ważnym elementem aranżacji tarasu czy balkonu są rośliny. Jeżeli nie jesteśmy ich znawcami, skupmy się na takich, które nie będą od nas wymagały stałej opieki, a udekorują taras na wiele lat. Do takich roślin należą pnącza, krzewy i byliny. W donicach różnej wielkości stwórzmy z nich kompozycję, uzupełniając ją roślinami jednorocznymi i wonnymi ziołami. Przepięknym dodatkiem w aranżacji są kolorowe rośliny pnące, które co prawda wymagają nieustannej opieki, ale za to swym bujnym i kolorowym kwitnieniem sprawiają, że czujemy się w ich otoczeniu jak w rajskim ogrodzie. Do takich kwiatów należą surfinie, pelargonie i begonie. Na wiosnę nie powinno zabraknąć też bratków, prymulek czy żonkili. Są one tak wielobarwne, że posadzone nawet od niechcenia, w nieplanowany sposób, zamienią nasze otoczenie w kolorowy dywan. Dla zapewnienia ciągłości kwitnienia należy rośliny dobrać tak, by były zróżnicowane. Uzupełnieniem mogą być rośliny egzotyczne, które dobrze czują się w warunkach naszego lata.

OŚWIETLENIE

FOTO: DEKORIA.PL

Ważnym elementem dopełniającym aranżację naszego tarasu jest oświetlenie. Światło nie powinno być intensywne, a dyskretnie rozproszone. Producenci oferują nam szereg rozwiązań, możemy się zdecydować na gotowy system oświetlenia bądź samemu dobierać i aranżować poszczególne elementy. Pamiętajmy o stosowaniu się przy montażu do zaleceń producenta. Odpowiednio dobrane i zainstalowane lampy pozwolą stworzyć urokliwą aurę również po zapadnięciu zmroku, dzięki czemu przebywanie na tarasie wieczorową porą będzie niezwykle przyjemnym doznaniem. ■

Opracowanie: redakcja na podstawie materiałów prasowych Puszku.pl, Dekoria

MARZEC 2021

Pufy Roolf-Living Odkryj pełną kolekcję mebli i dywanów outdoor Dystrybucja: gardenliving.pl Showroom: ul. Robotnicza 64, 53-608 Wrocław

OGRÓD

Przygotowania do zasiewów Mamy już marzec. Choć tegoroczny luty dał nam solidną dawkę prawdziwej zimy, wszystko wskazuje na to, że wkrótce nadejdzie długo oczekiwana wiosna. Nadszedł więc czas na przygotowanie się do uprawy warzyw.

MARZEC 2021

ROZSADA – PIKOWANIE

ZDJĘCIA: PIXABAY

W poprzednim wydaniu przypominaliśmy, jak przygotować rozsadę warzyw, które nie nadają się do bezpośredniego siewu do gruntu. Nasiona już wykiełkowały i mamy piękne siewki, z minimum 2-3 liśćmi właściwymi. Czas zatem je przepikować, czyli rozsadzić (zwłaszcza jeśli nasze nasiona zostały gęsto wysiane). W tym celu będziemy potrzebować świeżego podłoża – może to być taka sama mieszanka, jaką wykorzystaliśmy do wysiania nasion – oraz dodatkowych doniczek. Bardzo dobrym rozwiązaniem będzie zakup doniczek torfowych, które ułatwią nam później przesadzanie sadzonek do gruntu – wyhodowane w takim pojemniku rośliny umieszczamy w gruncie wraz z nim. Później doniczka torfowa ulega rozpadowi, pozwalając ukorzenić się roślinie w wybranym przez nas miejscu. Dzięki temu rozwiązaniu mamy pewność, że przy przesadzaniu do gruntu nie naruszymy bardzo delikatnego korzenia wyhodowanej przez sadzonki.

FOTO: FREEPIK

Sam proces siewu, czy to rozsady, czy też do samego gruntu, nie jest skomplikowany. Jednak należy pamiętać, że konkretne odmiany warzyw sieje się w różnych okresach roku.

OGRÓD

FOTO: PIXABAY

Innym rozwiązaniem są palety rozsadowe, tzw. wielodoniczki, czyli od kilku do kilkudziesięciu pojedynczych, ale niewielkich komór, połączonych ze sobą. Takie rozwiązanie daje możliwość łatwego przenoszenia rozsady, pikowania lub wyjmowania jej w celu sadzenia w gruncie. Ponadto takie wielodoniczki są zazwyczaj wielokrotnego użytku – mogą nam zatem posłużyć kilka sezonów. Oczywiście, możemy także wykorzystać zwykłe doniczki lub kubki po przetworach mlecznych (po jogurcie, śmietanie czy serkach). Jeśli wybrane przez nas pojemniki są małe, siewki rozsadzamy po jednej na jeden pojemnik, szczególnie jeśli posadziliśmy pomidory, paprykę lub rośliny kapustne – dlatego warto odpowiednio zaplanować ich ilość. W przypadku kwiatów lub ziół, takich jak begonia, aksamitka wąskolistna, żeniszek, oregano czy tymianek – pikowanie wykonujemy w tzw. kępkach, czyli po kilka sztuk do jednego pojemnika.

FOTO: 123RF

Mając już przygotowane pojemniki ze świeżym podłożem, możemy przystąpić do pikowania. W tym celu na początku podlewamy naszą rozsadę. Następnie, używając pikownika, podważamy rosnącą siewkę i wyjmujemy ja ze starego podłoża. Palcem wykonujemy dziurkę w pojemniku ze świeżą ziemią i umieszczamy w niej siewkę. Zamiast pikownika możemy użyć zwykłego ołówka, kredki, prostego patyczka lub grubszego szpikulca.

Przepikowane rośliny, tak jak w przypadku wysiewu, podlewamy – na początek zraszaczem – oraz okrywamy folią. Doglądamy co jakiś czas, kontrolując ich wzrost oraz warunki, czyli wilgotność podłoża i temperaturę. Należy pamiętać, że niektóre gatunki roślin, jak szałwia, petunia czy werbena, wymagają uszczykiwania, czyli usuwania ostrymi nożyczkami wierzchołka pędu tuż nad parą najmłodszych liści właściwych. Dzięki temu rośliny pięknie się ukrzewią i będą obficie kwitnąć.

MARZEC 2021

WCZESNE UPRAWY Marzec to okres, kiedy na rabatach warzywnych rusza wegetacja wczesnych odmian cebuli. Pojawia się zielona nać pietruszki, a zielone liście rabarbaru „rosną w oczach”. Wtedy też rozpoczynamy wysiew nasion poprzedzony przygotowaniem gleby i stanowiska. Miejsca, w których czarna gleba została zgrabiona i czeka na rośliny, należy przykryć. Najprościej można to zrobić zasiewu pomocą włókniny. Zabieg ten ochroni Kalendarz zewnętrzną warstwę gleby przed utratą wilgoci spowoduje Sam proces siewu, czy to rozsady, czy też doi samego gruntu, nie jest skomplikowany. Jednak lepsze nagrzanie. należywarzywa pamiętać,można że konkretne warzywtunelami. Wczesne osłonićodmiany przenośnymi sieje się w różnych okresach roku.chroniąc Zazwyczaj Przyspieszymy w ten sposób zbiory, również rotenprzymrozkami przypada właśnie na okres od marca pogodą. ślinyczas przed i marcową różnorodną do początkunawożenia maja. Dla organicznego prawidłowegowdoboru Uzupełnieniem uprawach jest okresu na siew poszczególnych warzyw (i kwianawożenie mineralne. Zdarza się, że żyzna gleba nie zawiera tów) stosuje się tzw. kalendarze siewu. Taki mikroelementów niezbędnych do wzrostu roślin. Ich obecność kalendarz przedstawiamy poniżej. Zawiera on w mieszankach nawozowych podniesie jakośćhodogleby i zwięknajpopularniejsze warzywa, które można szy plony. Większość gleb w naszym kraju podczas to gleby kwaśne, wać samemu. Warto z niego skorzystać

dlatego wapnowanie to podstawowy zabieg w ogrodach warzywnych. Uważa się że wapnowanie podnosi plony w uprawie polowej o 30%. Obecność wapna w glebie powoduje wzrost zdolności roślin do pobierania składników mineralnych.

KALENDARZ SIEWU Sam proces siewu, czy to rozsady, czy też do samego gruntu, nie jest skomplikowany. Jednak należy pamiętać, że konkretne odmiany warzyw sieje się w różnych okresach roku. Zazwyczaj przypada to na czas od marca do początku maja. Dla prawidłowego doboru momentu na siew poszczególnych warzyw (i kwiatów) stosuje się tzw. kalendarze siewu. Taki kalendarz przedstawiamy Państwu poniżej. Zawiera on najpopularniejsze warzywa, które można hodować samemu. Warto z niego skorzystać podczas tworzenia własnego warzywnika. ■

REKLAMA

ZDJĘCIA: PIXABAY

OGRÓD

oby d z o e n z c y t s Arty odu r g O o g e j o w do T

www.betform-art.pl Tel. +48 883 500 108

Opracowanie: redakcja

tworzenia własnego warzywnika. ■

MARZEC początek środek

KWIECIEŃ koniec

początek środek

MAJ koniec

początek środek

koniec

brokuł kalafior (wczesny) kapusta por sałata masłowa (wczesna) pomidor

TABELA: Opracowanie własne Małgorzata Trębicka-Żuk

papryka seler cukinia dynia ogórek patison pietruszka marchew groszek zielony rzodkiewka szpinak cebula burak ćwikłowy LEGENDA

Siew rozsad

Sadzenie rozsad do gruntu

Siew do gruntu

Calosc88 93.indd 91

MARZEC 2021

06.03.2019 12:33:17

OGRÓD

Marcowe przebudzenia Tekst: Andrzej Pawłowski

MARZEC 2021

Coraz dłuższe dni, temperatury kojarzące się z latem, przeplatane chłodem i nocnymi przymrozkami, są oznaką wczesnej wiosny. W ogrodach trwają prace mające zapewnić roślinom warunki do wzrostu w nowym sezonie. FOTO: ANRITA1705 PIXABAYFOREST/PIXABAY

FOTO: ARMENNANO/PIXABAY

apryśna i nieprzewidywalna tegoroczna zima wystawiła na próbę wiele roślin, szczególnie tych pochodzących z innych stref klimatycznych. Właściciele ogrodów musieli wykazać wiele troski o los swoich ulubieńców. Wczesnowiosenne prace w lutym przygotowały rośliny do wiosennych zabiegów, a coraz dłuższy dzień umożliwia ich wykonywanie w godzinach popołudniowych. Mnogość zajęć sprawia, że konieczne jest planowanie. Zaczynamy więc od najbardziej widocznego elementu, jakim jest ogród przydomowy. Kolejność prac wynika z obowiązujących zasad uprawy roślin. Do ważnych zadań należy rozmnażanie bylin, dla którego sygnałem są pojawiające się pierwsze liście. Podział karp sprawi, że rośliny zakwitną latem i jesienią z większą siłą. Do tej grupy należą liliowce, słoneczniczki, dzielżany, ostróżki, rudbekie oraz wiele nowości będących przedmiotem naszej dumy. Powstałymi z podziału roślinami możemy obdarować znajomych, licząc oczywiście na wzajemność. Na rozsadnikach lub w miejscach uprawy można siać nasiona bylin, astrów alpejskich, dzwonków, krasnotki, orlików i maków. Planując nasadzenia zarówno bylin, jak i krzewów ozdobnych, należy zostawić wolne miejsca na efektowne, nieplanowane okazy, które pojawią się w nowym sezonie. Przycinanie kwitnących krzewów należy ograniczyć do usuwania martwych gałązek, zaś formowanie koron można wykonać po kwitnieniu. Robiąc to, trzeba kierować się zasadą, że część krzewów kwitnie na pędach dwuletnich, np. niektóre hortensje. W marcu w handlu pojawiają się (w zależności od pogody) sadzonki drzew i krzewów – zarówno owocowych, jak i ozdobnych. Pamiętajmy, że część z nich to pozostałości po sezonie jesiennym, szczególnie te z odkrytym korzeniem wymagają dokładnych oględzin. Ciekawostką w rozmnażaniu roślin jest ukorzenianie pędów roślin ozdobnych. Przygotowane zrazy umieszczamy w żyznej, przepuszczalnej glebie – potraktowane ukorzeniaczem, wytworzą korzenie, stając się identyczne z roślinami matecznymi. Wiosenne przebudzenie dotyczy też roślin doniczkowych: postępująca wegetacja oznacza czas podziału starszych roślin, nawożenie i ograniczone podlewanie. Zimujące w pomieszczeniach bulwy i kłącza przenosimy do pojemników i donic – wilgotne podłoże i ciepło spowodują wzrost roślin. Rośliny doniczkowe można przesadzać jeszcze do większych donic – świeże podłoże spowoduje intensywny wzrost roślin. Przez dwa tygodnie po przesadzaniu roślin nie należy podlewać.

OGRÓD

Wczesnowiosenne prace w lutym przygotowały rośliny do wiosennych zabiegów, a coraz dłuższy dzień umożliwia ich wykonywanie w godzinach popołudniowych.

Planując nasadzenia na rabatach, na pewno znajdziemy gatunki, które wyróżniają się długowiecznością, nie tylko długo kwitną w jednym sezonie, ale i zachowują urodę przez wiele lat bez skomplikowanych zabiegów pielęgnacyjnych. Okresowe nawożenie, ściółkowanie, wilgoć w podłożu to podstawowe warunki, które umożliwiają roślinom intensywny wzrost. Do najbardziej znanych należą kosaciec syberyjski, piwonia ogrodowa, słoneczniczek i liliowce. Znanym rekordzistą w moim ogrodzie jest płomyk wiechowaty (Phlox paniculata) rosnący w nim od lat pięćdziesiątych. Postępujące ocieplenie w kolejnych tygodniach sprawia, że ze snu zimowego budzą się popularne szkodniki, dla których rośliny w naszych ogrodach są miejscem żerowania i rozwoju. Wykonując wiosenne prace, należy dokładnie oglądać miejsca, w których występują pasożyty. O tej porze roku najłatwiej dostrzec je w zakamarkach na korze drzew, szczególnie starych okazów. Schronienie na czas zimy zapewniają im opadłe liście, sucha trawa, ścięte pędy bylin, gałęzie drzew.

MARZEC 2021

Usunięcie resztek organicznych jest warunkiem przetrwania dla wielu roślin i ogranicza koszty związane z zabiegami chemicznymi. Powstałe zagrożenia w postaci chorób roślin i owoców zniechęcają do uprawy wielu z nich. Dostępne w handlu nowoczesne środki chemiczne są skuteczne w ich ochronie: czas ich działania jest krótki i szybko rozkładają się na nieszkodliwe związki. Inne preparaty w postaci zapraw zabezpieczają nasiona przed grzybami i bakteriami, nie należą jednak do tanich środków. Racjonalna uprawa wymaga także wykonania ważnego zabiegu, jakim jest wapnowanie, którego celem jest zmiana odczynu gleby kwaśnej. Nawozy wapniowe korzystnie oddziałują na własności fizyczne gleby, tworząc w jej strukturze gruzełki zawierające wodę i powietrze. Nawozy wapniowo-magnezowe są najbardziej aktywne i działają najszybciej – nadają się głównie na gleby ciężkie. Wapnowanie należy wykonać na 2-3 tygodnie przed stosowaniem innych nawozów. ■

R EK L A M A

OGRÓD

Brzoza Tekst: Andrzej Pawłowski

Brzozy to drzewa lub krzewy o liściach sezonowych. Rejonem ich występowania jest półkula północna, gdzie tworzą lasy i zarośla o charakterystycznym zabarwieniu. Kora na pniach jest przeważnie gładka, łuszcząca się okrężnie cienkimi płatami, u większości gatunków biała, ale może być też żółta, wiśniowa, czarna i postrzępiona. CHARAKTERYSTYKA Brzoza jest rośliną pionierską w naszych warunkach, zarasta ugory i nieużytki, nie ma wrogów wśród zwierząt i owadów. Znanych jest 40 gatunków, w Polsce występuje ich 7. Nieznana jest liczba tych pochodzących z innych rejonów jej występowania. Brzozy rosną głównie na nizinach i w niższych pasmach górskich. Karłowate formy spotyka się także na terenach arktycznych, gdzie osiągają wysokość kilkudziesięciu centymetrów, tworząc z trawami gęste zarośla. Brzozy należą do roślin światłożądnych, o małych wymaganiach glebowych. Rosnąc pojedynczo, tworzą drzewa o szerokich koronach. Ich płaski i płytki system korzeniowy utrzymuje drzewo w młodości, jednak starsze okazy narażone są na silne wiatry, w wyniku których tworzą wykroty. Sezonowe liście rozwijają się wczesną wiosną, młode mogą podrażniać drogi oddechowe, szczególnie przy

MARZEC 2021

R EK L A M A

OGRÓD bezwietrznej pogodzie. Na jesieni przebarwiają się na intensywny żółty kolor. Niepozorne kwiaty zebrane w podłużne kwiatostany są wiatropylne i pojawiają się razem z liśćmi. Drewno brzóz jest białe, bez słojów, dość twarde i sprężyste. Brak słojów sprawia, że jest wytrzymałe na pękanie. Łatwo jednak ulega butwieniu, przez co ma ograniczone zastosowanie w budownictwie. Używane jest za to do produkcji mebli i galanterii. Biała kora zawierająca betulinę służyła kiedyś do rozpalania ognia, a paski kory oderwane z młodych okazów łatwo się zapalają, tworząc czarny dym.

WŁAŚCIWOŚCI I ZASTOSOWANIE

MARZEC 2021

z Japonii przedstawicielka gatunku ma wyjątkowo duże liście, niepodobne do liści brzóz. Tworzy okazałe drzewa o białej korze i nadaje się do dużych ogrodów jako drzewo soliterowe. Rozmnażanie brzóz jest proste, przechowane w piasku nasiona należy siać do gruntu na wiosnę – wschodzą obficie po kilku tygodniach. Nie wymagają nawożenia, są odporne na susze i wiosenne chłody. ■

ZDJĘCIA: PIXABAY

Właściwości lecznicze brzozy są znane i były stosowane w medycynie ludowej od dawna. Szczególnie popularny był i jest sok pozyskiwany wiosną z bezlistnych pędów. Jego zdrowotne zalety doceniła współczesna medycyna – można go kupić w każdej aptece. Brzozowy sok używany jest powszechnie na Białorusi, gdzie występuje jako napój w różnych smakach. Wielu mieszkańców gromadzi jego zapasy na cały rok, przetrzymując je w drewnianych beczkach. Zastosowanie brzozy w ogrodach i na innych terenach zielonych jest coraz szersze. Wpływ na to mają jej małe wymagania glebowe i powszechne przywiązanie do tradycji kojarzonej z naturalnością oraz korzystnym oddziaływaniem brzóz na nasze samopoczucie i zdrowie, tzw. dendroterapia. Liczne gatunki brzóz pochodzące z Japonii, Ameryki Północnej oraz hodowli międzygatunkowej stały się elementami wystroju ogrodów, parków i zieleńców. Sadzone w grupach, tworzą wielobarwne skupiska o ciekawych kształtach koron i liści. Obok form o tradycyjnych kształtach występują też formy kolumnowe o żółtych, purpurowych i pstrych liściach. Tradycyjnie biała kora przybiera barwę czarnej, postrzępionej i brązowej. Do najciekawszych, rzadko spotykanych w uprawie, zaliczam brzozę Maksymowicza. Ta pochodząca

R EK L A M A

MARZEC 2021

FOTO: FREEPIK

Wiosenne porządki wokół domu

FOTO: SHUTTERSTOCK

Kupujemy kosiarkę

kronosfera.pl

nowy portal branży meblarskiej Inspiracje | Sklep | Porady

Zainspiruj się i kupuj online prosto od producenta • Płyty meblowe na wymiar • Blaty kuchenne • Blaty drewniane • Półki ze sklejki • Sklejka • OSB • Wodoodporne płyty ścienne Rocko Tiles • Wodoodporne panele i listwy Rocko • Panele laminowane i akcesoria do podłóg