Dom z Ogrodem Wrzesien 2022

WRZESIEŃ 2022 • NR 134 5,90CENA zł VAT)8%TYM(W2082-5706ISSN270474INDEKS 9 772082 570221 06 9 772082 570214 09 pompaPowietrznaciepła BUDOWA I REMONT – BY MIESZKAŁO SIĘ LEPIEJ Jak dobrze oświetlić łazienkę Zalety rekuperacji Czym ogrzewać dom? Wrzesień w ogrodzie

GroupMelittatheofcompanyaoftrademarkRegistered®9685

Tylko 20 cm szerokości, dwie kawy mleczne lub czarne jednocześnie – nowa Latticia® OT to Twoja nowa, domowa baristka! Przygotujesz z nią najpopularniejsze kawy jak espresso, cappuccino lub latte macchiato (również w trybie dwóch filiżanek) i to za dotknięciem jednego przycisku! www.melitta.pl

LatticiaMelitta®®OT

WIĘCEJ INFORMACJI NA TRESPA.COM • Najwyższej jakości płyty elewacyjne HPL • Szeroka paleta kolorów i wykończeń powierzchni • Wysoka odporność na czynniki pogodowe i trwałość kolorystyczna • Niskie nakłady na konserwację oraz łatwość czyszczenia (antigraffiti) • Solidność i wytrzymałość IUNIKALNETRWAŁEFASADY TRESPA POLAND SP. Z O.O. | Kraków, tel. 605 453 464, k.kowalik@trespa.com Warszawa, tel. 731 733 779, m.wojtecki@trespa.com | Poznań, tel. 731 731 705, b.kosinski@trespa.com | Wrocław, tel. 731 733 789, j.kocwin@trespa.com

Najlepszy wybór zadaszenia tarasu Aluminiowe rozwiązania do Twojego domu

Pergola NUUN ECO to efektowne i funkcjonalne zadaszenie dedykowane prywatnym budynkom mieszkalnym, oraz przestrzeniom komercyjnym. Aliplast Sp. z o.o. ul. Wacława Moritza 3 20-276 Lublin Kontakt tel: +48 81 745 50 30 fax: +48 81 745 50 31 systemyoslonowe@aliplast.plbiuro@aliplast.pl www.aliplast.pl pergola bioklimatyczna NUUN ECO

Witam na łamach wrześniowego wydania naszego magazynu… Jak zwykle, wszystko, co dobre, szybko się kończy. Nie inaczej było z tegorocznym latem. Nie zdążyliśmy się obejrzeć, a już dobiegło końca. Pozostaje nam liczyć na to, że jesień będzie dla nas łaskawa i przynajmniej we wrześniu pozwoli jeszcze cieszyć się przyjemną pogodą. Kontynuujemy temat pomp ciepła, które zdobywają coraz większą popularność. I nic dziwnego, przy obecnych zawirowaniach na rynku grzewczym okazały się najbardziej bezpiecznym i ekonomicznym rozwiązaniem. W tym wydaniu przedstawiamy zalety powietrznej pompy ciepła.

Pozostając przy temacie ogrzewania, analizujemy obecną sytuację na rynku opału. Właściciele domów jednorodzinnych zastanawiają się, czy nie warto zmienić źródła ogrzewania. Więcej na ten temat na str. 34.

Ponadto kilka słów o wyborze ogrodzenia oraz projektowaniu nawierzchni brukowanych.

Wydawnictwo MajerMedia ul. Warszawska 13 21-500 Biała Podlaska Tel. 535 089 prenumerata@majermedia.comreklama@majermedia.comredakcja@majermedia.comwww.majermedia.com641 Dyrektor zarządzający: Maciej Majerczak REDAKCJA Redaktor naczelna: Katarzyna Jaszczuk WWW facebook.com/MajerMediawww.majermedia.com Wydawnictwo MajerMedia jest członkiem Izby Wydawców Prasy Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo redagowania nadsyłanych tekstów. Wydawca nie odpowiada za treść zamieszczonych reklam. Zespół redakcyjny: Karolina Chmielewska, Monika Jaroszuk, Rafał Nowicki Korekta: Anna Nalikowska Projekt i skład: Paweł Ilczuk Druk: Mazowieckie Centrum Poligrafii REKLAMA Dyrektor ds. sprzedaży Jakub Kleszcz Specjaliści ds. sprzedaży: Sylwia Łuciuk, Dorota Matwiejuk Zdjęcie na okładce: JANNIS LUCAS, UNSPLASH OD REDAKCJI 6 WRZESIEŃ 2022

W ogrodach już także jesień, co nie oznacza jednak stagnacji roślin. Wciąż kwitną kwiaty późnego lata oraz jesienne symbole – wrzosy i wrzośce. To dobry czas na sadzenie roślin iglastych, nawożenie trawnika oraz prace porządkowe na rabatach. Więcej na ten temat w naszych ogrodowych artykułach. Życzę przyjemnej lektury redaktor naczelna

Eksperci z branży podpowiadają, jak dobrze oświetlić łazienkę i uniknąć problemów z użytkowaniem pomp ciepła oraz przybliżają zalety systemów oświetlenia szynowego.

nowość PRZECHOWYWANIASYSTEM MOVIX PRO 5 SZEROKOŚCI KOSZY CARGO 3 WERSJE KOLORYSTYCZNE 2 RODZAJE KOSZY TYPU CORNER: WYSUWANY I UCHYLNY

10 SPIS TREŚCI TEMAT NUMERU Powietrzna pompa ciepła PORADNIK Zalety systemu rekuperacji Czysta woda w zasięgu ręki Termoizolacja a koszty ogrzewania domu Czym ogrzewać dom34221628 EKSPERT RADZI Jak dobrze oświetlić łazienkę? Czy pompy ciepła się psują Jak wybrać klej do płytek na zewnątrz Zalety systemu oświetlenia szynowego66625852 WOKÓŁ DOMU Wybieramy Nawierzchnieogrodzeniebrukowane7280 OGRÓD Jesienna pielęgnacja trawnika Wrzesień w ogrodzie9488 AKTUALNOŚCI Nowości, trendy, inspiracje42 RAPORT Trudności ze znalezieniem ekipy budowlanej50 22 CZYSTA WODA W ZASIĘGU RĘKI 88 JESIENNA PIELĘGNACJA TRAWNIKA

W ostatnich latach powietrzne pompy ciepła stały się niezwykle popularne. Według statystyk programu „Czyste Powietrze” w tym roku są one montowane częściej niż kotły gazowe i pelletowe razem wzięte! Skąd taka popularność? Czy warto zainteresować się czerpaniem ciepła z powietrza? POMPAPOWIETRZNACIEPŁA10 34 CZYM OGRZEWAĆ DOM 28 TERMOIZOLACJA A KOSZTY OGRZEWANIA DOMU 16 ZALETY SYSTEMU REKUPERACJI 94 WRZESIEŃ W OGRODZIE

Powietrzne pompy ciepła W ostatnich latach powietrzne pompy ciepła stały się niezwykle popularne. Według staty styk programu „Czyste Powietrze” w tym roku są one montowane częściej niż kotły gazowe i pelletowe razem wzięte! Skąd taka popularność? Czy warto zainteresować się czerpaniem ciepła z powietrza? Tekst: Marcin Gomółka HEWALEXZDJĘCIA: TEMAT NUMERU 10 WRZESIEŃ 2022

ZASADA DZIAŁANIA I WYDAJNOŚĆ

To wszystko wydaje się nieco nielogiczne – jak można ogrzać cały dom, czerpiąc ciepło z powietrza, które zimą ma ujemną temperaturę? Okazuje się jednak, że to jak najbardziej moż liwe dzięki czynnikowi chłodniczemu, który jest na okrągło sprężany i rozprężany. Po rozprężeniu, czyli obniżeniu ciśnie nia, czynnik w formie ciekłej trafia do parownika na zewnątrz budynku. W takim stanie może ogrzać się nawet w zetknięciu z powietrzem o ujemnej temperaturze. Dzięki niskiej tempe raturze wrzenia zaczyna parować i staje się gazem. Następ nie czynnik jest sprężany i pod wysokim ciśnieniem trafia do skraplacza wewnątrz domu – tam oddaje zebrane ciepło do instalacji grzewczej i ponownie zamienia się w schłodzoną ciecz. Dodatkowo latem cały proces może zostać odwrócony, by służyć schładzaniu wnętrza domu – o ile wyposażymy się w odpowiednią instalację.

11

Pompa ciepła używa elektryczności, aby pobierać energię cieplną z zewnątrz domu i przekazywać ją do wnętrza. Co ważne, w odróżnieniu od innych rodzajów ogrzewania pompa nie wytwarza ciepła samodzielnie, lecz tylko odbiera je z powie trza atmosferycznego. To sprawia, że powietrzna pompa ciepła może wytwarzać nawet czterokrotnie więcej energii cieplnej, niż pobiera energii elektrycznej. W przypadku pompy o współ czynniku COP równym 4 każdy 1 kW energii elektrycznej prze kłada się na 4 kW ciepła – czyli wynik nieosiągalny nawet dla nowoczesnych elektrycznych kotłów indukcyjnych. Zużywany prąd służy jedynie do transportu darmowego ciepła z powie trza atmosferycznego do wnętrza domu. Pompa ciepła jest więc urządzeniem, które zbiera darmową i odnawialną energię cieplną, pobierając przy tym stosunkowo niedużo prądu.

ARISTONFOTO: TEMAT NUMERU 12 WRZESIEŃ 2022

RODZAJE I KOSZTY Cena pompy ciepła będzie uzależniona przede wszystkim od metrażu domu, który ma zostać ogrzany, a także od rodzaju urządzenia i jego wydajności. Często ta droższa przynosi większe oszczędności, dzięki czemu koszt poniesiony na jej instalację zwraca się szybciej i pozwala cieszyć się ciepłem przez długie lata. Pompy ciepła mogą oczywiście służyć także do ogrzewania ciepłej wody użytkowej przez cały rok. Powietrzne pompy ciepła dzielą się na pompy powietrze -powietrze oraz powietrze-woda. W pierwszym przypadku ciepło jest przekazywane do wnętrza domu poprzez po wietrze, czyli przez nadmuch z jednostek ściennych (jak w przypadku klimatyzatorów typu split) lub systemu kana łów. Ten sam system może zarówno ogrzewać, jak i chłodzić nasz dom. Dodatkową zaletą jest natychmiastowe działa nie – zmiana temperatury w pomieszczeniach odbywa się naprawdę szybko. Pompy powietrze-woda przekazują ciepło do tradycyjnego systemu centralnego ogrzewania. Ze względu na niższą tem peraturę wody w układzie pompa ciepła idealnie sprawdzi się w połączeniu z ogrzewaniem podłogowym lub klimakon wektorami, czyli grzejnikami z dodatkowym nadmuchem. Ich główną zaletą jest to, że latem można je wykorzystać do chłodzenia domu. Na rozgrzanie się wody w systemie centralnego ogrzewania trzeba jednak poczekać nawet kilka godzin, dlatego nie warto zwlekać z uruchomieniem pompy ciepła do ostatniej chwili. Najlepiej zrzucić to zadanie na czujniki temperatury, które będą w inteligentny sposób sterować pracą ogrzewania. Bezwładność cieplna potrafi być jednak także zaletą, np. gdy dojdzie do przerwy w dostawie prądu. Nagrzana podłoga jest znakomitym akumulatorem energii i potrafi ogrzewać wnę trze domu nawet przez kilka godzin po wyłączeniu pompy ciepła i pompy wymuszającej obieg wody w układzie.

CZY TO SIĘ OPŁACA?

Powietrzne pompy ciepła są wybierane znacznie częściej od pomp wodnych i gruntowych głównie za sprawą pro stego montażu, a co za tym idzie – niższych kosztów. To wciąż stosunkowo duży wydatek, ale równoważą go bardzo niskie koszty eksploatacji. Rachunek wydaje się prosty – skoro pompa wytwarza na wet 4 razy więcej ciepła niż ogrzewanie elektryczne, koszty użytkowania powinny być korzystne. Nawet przy obecnych cenach prądu ogrzewanie pompą ciepła generuje całkiem łatwe do przełknięcia koszty. W przypadku domu o po wierzchni 150 m2 te urządzenia potrafią pobierać około 3-4 tys. kWh energii rocznie, czyli – przy aktualnej średniej cenie – od 2,3 do 3,1 tys. zł. To równowartość zaledwie jednej tony węgla! Ale prąd nie musi być tak drogi. Przy odpowiednio dobranej instalacji fotowoltaicznej możemy ogrzewać dom zupełnie za darmo. Dlatego właśnie in westorzy najczęściej decydują się na obydwa rozwiązania jednocześnie, ale nawet bez fotowoltaiki pompa ciepła nie zrujnuje domowego budżetu.

REKLAMA SOFATHFOTO:

Po prostu. Oszczędne.Rewolucyjne.PowietrznepompyciepłaBoschCompress7000iAW.Korzystaniezenergiiodnawialnejmożebyćbardzołatwe.▶kompaktoweurządzenia,zajmująceniewieleprzestrzeni▶ wyjątkowa efektywność energetyczna (współczynnik COP do 5,1) ▶ rewolucyjny design ▶ łatwa i komfortowa obsługa – możliwość sterowania przez internet ▶ wyjątkowo cicha praca ▶ dla nowego budownictwa, modernizowanych obiektów oraz na wymianę dotychczasowego urządzenia OszczędnośćPonadprzeciętna52%miejsca! efektywność!* Produkty zawierają fluorowane gazy cieplarniane. Szczegółowe dane w tym zakresie, zgodne z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady UE nr 517/2014, są dostępne na stronie www.bosch-termotechnika.pl * Dane te odnoszą się do średniej w branży dla pomp ciepła powietrze/woda o mocy grzewczej wynoszącej około 8 kW (A-7 / www.bosch-termotechnika.plW35).

INNE KORZYŚCI

Choć zakup i montaż pompy ciepła jest znacznie droższy niż kotła na pellet lub gaz, ta inwestycja może się zwrócić w rekordowo krótkim czasie – zwłaszcza jeśli zdecydu jemy się na instalację fotowoltaiczną i skorzystamy z do finansowań z programów „Czyste Powietrze” i „Mój Prąd”. Obecne ceny gazu, pelletu i węgla zdecydowanie wpłyną na opłacalność pomp ciepła i mogą raz na zawsze uczy nić je podstawowym wyborem w dziedzinie ogrzewania domów jednorodzinnych. Korzystając z pompy ciepła i fo towoltaiki, stajemy się całkowicie niezależni od cen opału, a nawet energii elektrycznej.

INNOTECFOTO: TEMAT NUMERU 14 WRZESIEŃ 2022

Pompy ciepła są niemal zupełnie bezobsługowe i nie stwa rzają niebezpieczeństwa pożaru lub wybuchu. Nie wyma gają również dostaw opału, dzięki czemu nie trzeba się martwić o zakup węgla lub innych paliw. Pamiętajmy też, że tradycyjny opał wymaga dużej ilości wolnego miejsca na składowanie. Wybierając pompę ciepła, która zajmuje naprawdę mało miejsca, możemy zmienić swoją kotłownię np. w czystą i schludną pralnię. Jeśli mówimy o dopiero powstającym domu, możemy także zrezygnować z budowy komina, co dodatkowo podnosi opłacalność tej inwestycji.

Zapewne coraz częściej spotykacie się ze słowem „rekuperacja”.

Osoby myślące o budowie energooszczędnego domu odmieniają je przez wszystkie przypadki – czasem przedstawiając tę techno logię jako modny i pożyteczny gadżet, a czasem jako zbędną fana berię. Chcielibyśmy nieco przybliżyć tematykę rekuperacji oraz zestawić jej cechy z tradycyjną technologią wentylacji budynku.

PORADNIK 16 WRZESIEŃ 2022

Zalety rekuperacjisystemu

Tekst: Wojciech Kondraciuk

C zym w zasadzie jest rekuperacja? Jest to alternatywny sposób obiegu powietrza, mający na celu znaczące poprawienie jego jakości i zniwelowanie utraty ciepła z pomieszczeń. Rekuperator jest urządzeniem, które wymu sza obieg powietrza w dwóch kierunkach: odprowadza na zewnątrz wilgotne i nieświeże powietrze z dużą zawartością dwutlenku węgla, dostarczając w zamian świeże i dodatkowo oczyszczone powietrze z zewnątrz. Co w tym nowoczesnego oprócz opcjonalnych filtrów? Otóż w trakcie tego procesu reku perator odbiera ciepło od powietrza wychodzącego z budynku i przekazuje je powietrzu wchodzącemu do pomieszczeń.

POWSZECHNA, ALE NIEZBYT SPRAWNA Tradycyjna wentylacja grawitacyjna, opierająca się na prze wodach kominowych, ma za zadanie odprowadzić „zużyte” powietrze na zewnątrz. Znane każdemu kratki wentylacyjne działają dzięki zjawisku konwekcji, czyli po prostu wyciągają cieplejsze powietrze z pomieszczeń. Żeby takie zjawisko zachodziło, temperatura wewnętrzna musi być wyższa od zewnętrznej. Ponadto do środka musi się dostawać zimniej sze powietrze, np. z nawiewników lub otwartych okien. Dla tego latem tradycyjna wentylacja nie działa lub nawet działa w przeciwny sposób. Łatwo wywnioskować, że wentylacja kominowa wywołuje ogromne straty cieplne, zwłaszcza w sezonie grzewczym. Wymiana okien i ocieplenie budynku pomagają, ale nic nie jest w stanie zapobiec utracie ciepła przez komin. Szacuje się, że nawet 30-50% strat cieplnych to właśnie sprawka wentylacji grawitacyjnej. Z kolei jeśli dopro wadzimy do sytuacji, w której pomieszczenia będą niemal hermetycznie szczelne, a przewody wentylacyjne przestaną działać, możemy się spodziewać wilgotnego, zanieczyszczo nego i ubogiego w tlen powietrza w naszym domu. Wymiana powietrza jest absolutnie konieczna do komfortowego życia bez wilgotnych i zagrzybionych ścian.

VASCOZDJĘCIA: 17

VASCOZDJĘCIA: PORADNIK 18 WRZESIEŃ 2022

FANABERIA CZY OCZYWISTY WYBÓR? Rekuperacja, czyli wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła, to w zasadzie jedyna sensowna alternatywa. Myśląc o budowie domu energooszczędnego lub pasywnego, jesteśmy skazani na skorzystanie z tej technologii. W budownictwie tradycyjnym również warto rozważyć taką decyzję. Rekuperator pozwala odzyskać od 50 do ponad 90% energii cieplnej z odprowa dzanego na zewnątrz powietrza. Do pomieszczeń trafia świeże i ogrzane powietrze, dodatkowo oczyszczone z drobnoustro jów, smogu i alergenów – zdrowie to kolejny profit. System przewodów wentylacyjnych rekuperatora rozpro wadza się po całym budynku. Ciągły obieg powietrza jest wymuszony przez wentylatory, jednak przy dobrze wykona nej instalacji jest to całkowicie bezgłośny proces. Ważne, aby przewody miały odpowiednią średnicę oraz izolację termiczną. Opcjonalnie możemy doposażyć rekuperator w gruntowy wymiennik ciepła, który pozwoli dodatkowo ogrzać lub schło dzić mieszkanie. Może się wydawać, że lepszym wyborem niż rozbudowa i tak kosztownej instalacji rekuperacyjnej bę dzie klimatyzacja. Oba systemy jak najbardziej mogą ze sobą współpracować. Klimatyzacja jednak jest niestety dużo droższa w eksploatacji, biorąc pod uwagę zużycie prądu i zalecany coroczny serwis. Rekuperator z gruntowym wymiennikiem ciepła może działać w sposób ciągły, pobierając nieznaczne ilości energii. Po wyposażeniu urządzenia w czujnik tempera tury, wilgotności oraz odpowiednie ilości dwutlenku węgla możemy całkowicie zautomatyzować jego działanie i połączyć z systemem smart home.

Nie zastanawiamy się nad wentylacją domu tak długo, jak długo jest ona sprawna. Największa zaleta tradycyjnej instalacji to fakt, że jest praktycznie bezawaryjna. Dopóki w kominie nie zamieszkają nieproszeni ptasi goście lub nie zatka go coś innego, cały system działa – na swój sposób – sprawnie. Chwi lami trudno uwierzyć, że ten system znajduje się w niemal każdym budynku mieszkalnym w naszym kraju.

DECYZJA NA CAŁE ŻYCIE Decyzję o wykorzystaniu rekuperatora dobrze jest podjąć jeszcze na etapie planowania budowy, po solidnym przemy śleniu zysków i strat. Czy technologia rekuperacji ma w ogóle jakieś wady? Oczywiście. Największym zarzutem przeciwko instalacji rekuperatora w budynku jest jej wysoka cena. Warto to przeanalizować, zanim przestraszymy się kwoty rzędu kil kunastu tysięcy złotych. Trzeba pamiętać, że decydując się na rekuperację, rezygnujemy z kosztownej budowy komina i przewodów wentylacyjnych. Brak komina wentylacyjnego oznacza też prostszy w budowie dach i odzyskanie nawet kilku metrów kwadratowych powierzchni we wnętrzu domu. W miarę upowszechniania się tej technologii ceny urządzeń i instalacji powinny stopniowo spadać. Innym problemem jest też nieustanny pobór energii elek trycznej, zasilającej m.in. dwa wentylatory pompujące powietrze. Konieczna jest też okresowa wymiana filtrów powietrza, a coroczny przegląd techniczny zapewni sku teczną i bezawaryjną pracę systemu przez długie lata. Jakie są koszty takiej eksploatacji? Zużycie prądu szacuje się na mniej więcej 12 zł miesięcznie. Ceny filtrów wahają się od kilkudziesięciu do 200 zł za komplet, przy czym te droższe są naprawdę najwyższej jakości. O koszt przeglądu warto zapy tać firmę, która zajmie się instalacją systemu. Cena tej usługi nie powinna przekraczać 400 złotych. W porównaniu do ogromnych oszczędności na ogrzewaniu domu takie kwoty wydają się kroplą w morzu, zwłaszcza gdy weźmiemy pod uwagę jeszcze ważniejsze czynniki – zdrowie oraz komfort. Dzięki systemom rekuperacji możemy cieszyć się świeżym i czystym powietrzem przez cały rok. Bez konieczności otwie rania okien, przeciągów oraz wdychania zanieczyszczeń i nieprzyjemnych zapachów. Nie powinniśmy szukać w tym momencie oszczędności. Tylko wykwalifikowani fachowcy są w stanie przeprowadzić instala cję prawidłowo, z uwzględnieniem potrzebnej wydajności, czy choćby wspomnianej izolacji termicznej przewodów. W razie błędów opłacalność może być znikoma, a samo urządzenie nieskuteczne i narażone na kosztowną awarię.

SHUTTERSTOCKFOTO:

■

PORADNIK 20 WRZESIEŃ 2022

Wędzarnie z generatorem dymu ROZPOCZNIJ SWOJĄ PRZYGODĘ Z WĘDZENIEM P E Ł N A O F E RTA I W I Ę C E J INFO R M A C J I N A : W W W. B OR N I A K . P L T E L : + 4 8 9 4 3 7 3 0 0 0 2 T E L : + 4 8 9 4 7 1 6 2 2 2 9 E M A I L : IN F O @ BOR N I A K P L B ORNI A K

Czysta woda w zasięgu ręki

Woda z kranów w Polsce jest bezpieczna i można ją spokojnie spożywać, jednak nie oznacza to, że jest to woda najwyższej jakości. Kranówka spełnia normy określone przez polskie prawo i regulacje Unii Europejskiej, ale zanim dotrze do odbiorcy, przechodzi długą drogę, często starymi systemami wodo ciągowymi, które pozostawiają w niej swój ślad w postaci wtórnego zanieczyszczenia. Czy jest jakiś sposób na polepszenie jej jakości?

PORADNIK 22 WRZESIEŃ 2022

OD CZEGO ZALEŻY JAKOŚĆ WODY?

FILTRY DO WODY Warto skorzystać z tego, co oferuje nam rynek, i rozejrzeć się za gotowymi filtrami, które poprawią jakość i smak kranówki bez zbędnych komplikacji. Najpierw jednak musimy się zo rientować w jakości naszej wody oraz określić ilość wody, jaką chcemy Najpopularniejszymiuzdatnić. filtrami są te działające na zasadzie odwróconej osmozy, co oznacza, że dzięki systemowi od powiednich membran połączonych z filtrem węglowym i mechanicznym urządzenie jest w stanie w 90% oczyścić wodę ze znajdujących się w niej zanieczyszczeń i bakterii. Ponadto poprawia jej walory smakowe i zapachowe. Filtr osmotyczny jest dość kosztowny, ale jest jednym z najbar dziej skutecznych filtrów. Minusem tego rozwiązania jest to, iż nie będziemy w stanie zamontować systemu samodzielnie. Będziemy musieli sko rzystać z usług firmy specjalizującej się w sprzedaży i mon towaniu tego typu urządzeń. Montaż filtra może wymagać drobnych przeróbek instalacji, aby były one zamontowane w miejscu niewidocznym, a jednocześnie łatwo dostępnym. Fil try kumulują w sobie wszystkie zanieczyszczenia pochodzące z wody, dlatego też wymagają wymiany lub stosownego do ich rodzaju oczyszczania w odpowiednim czasie, określonym przez producenta.

SHUTTERSTOCKZDJĘCIA: 23

Jednym z częstszych problemów, z jakimi borykają się konsu menci, jest twarda woda. Klasyfikujemy ją jako twardą, kiedy zawiera w sobie duże stężenie soli wapnia, magnezu, żelaza i manganu. Według norm obowiązujących w Polsce zawar tość węglanu wapnia powinna wynosić 60-500 mg na litr. W większości polskich województw dominuje woda twarda oraz średnio twarda. Twardość wody nie jest jedynym pro blemem. Zanieczyszczenia pochodzące z domieszek soli, ga zów, substancji organicznych oraz drobnoustrojów zawartych w wodach powierzchniowych i podziemnych również stano wią problem dla mieszkańców. Na jakość wody wpływają też związki chemiczne, które są w niej zawarte, np. chlor, związki chloropochodne, żelazo czy mangan. Większość związków zawartych w wodzie jest nie zbędna do prawidłowego funkcjonowania ludzkiego organi zmu, jednak przyjmowanie ich w nadmiarze przez dłuższy czas może mieć negatywny wpływ na nasze zdrowie.

DZBANKI FILTRUJĄCE Najprostszym sposobem, niewymagającym specjalnych kwalifikacji i zabiegów dostosowania kuchennych szafek do wodnych filtrów, będzie rozejrzenie się za nieskomplikowanym urządzeniem filtrującym wodę, jakim jest dzbanek ze specjal nym wkładem. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom klientów i zapotrzebowaniu na zdrowy styl życia, firmy proponują nam szeroką gamę prostych w obsłudze, spełniających swoją funk cję w każdym miejscu i dostosowanych do wyposażenia naszej kuchni dzbanków z wymiennym wkładem filtrującym. Prostota uzdatniania wody w taki sposób polega na tym, iż dzbanek zawiera filtr ze wspomnianym wcześniej węglem aktywnym. Zanim zdecydujemy się na kupno dzbanka, musimy się do wiedzieć, na jak długo wystarczy zamontowany w nim filtr, ile wody będziemy mogli uzdatnić, zanim zmuszeni będziemy do wymiany wkładu na nowy. Zależy to od liczby domowników, ale także od tego, do jakich celów będziemy używać oczysz czonej w ten sposób wody. Czy tylko do picia na surowo, czy także do gotowania potraw i napojów gorących, tj. herbaty i kawy. Odkamieniona woda nie będzie zamieniała czajnika w skamielinę, więc zaoszczędzimy na nieustannym wymienia niu czajników na nowe. Kamień bowiem to główny problem związany z użytkowaniem wody płynącej z naszych kranów. Jest on o tyle zdradliwy, że powolnie wykańcza nasze sprzęty domowe, poczynając od czajnika, a na zmywarce czy pralce kończąc. Zaletą dzbanka jest także fakt, iż przefiltrowana

EKSPERT FIRMY FORMASTER RADZI: Czy istnieje na rynku urządzenie, które sprawi, że wszystkie trudności związane z wyborem najlepszej wody do picia i gotowania odejdą w niepamięć? Okazuje się, że tak. To stacjonarny system do filtrowa nia wody w domu. Cała technologia na pierwszy rzut oka jest niewi doczna, ponieważ została przystosowana do montażu pod zlewem kuchennym. System nie potrzebuje dużo miejsca, jest kompaktowy i łatwy w montażu. Woda wodociągowa, zanim trafi do szklanki, przechodzi kilka stopni uzdatniania. To oznacza, że najpierw trafia do filtra, gdzie przepływa przez warstwy włókniny filtracyjnej, czyli wysokiej jakości żywicę jo nowymienną oraz blok węglowy. Skutecznie redukuje również zapach i posmak chloru oraz zapobiega osadzaniu się kamienia. Filtr nie usuwa zawartych w wodzie minerałów.

DAFIFOTO: SHUTTERSTOCKFOTO: PORADNIK 24 WRZESIEŃ 2022

Jakie korzyści płyną ze stosowania tego urządzenia w domu? Na pewno oszczędność pieniędzy, których nie trzeba wydawać na wodę w butel kach, ograniczenie zużycia plastiku, możliwość ustawienia twardości wody według upodobań i co najważniejsze – czysta i smaczna woda każdego dnia.

AQUAPHORFOTO:

Opracowanie: redakcja

w ten sposób woda, nawet nieprzegotowana, może być od razu spożywana. Jeżeli mamy małe dzieci lub lubimy pić wodę, dzbanek w paru krótkich chwilach przygotuje nam oczysz czoną, zadowalającą smakowo wodę. Warto zainwestować w dzbanek takiej marki, której filtry nie zbędne do wymiany będziemy mogli nabyć bez problemu. Nie należy również zapominać o tym, że istotna jest cena nie tylko dzbanka, ale także filtrów, wymagają one bowiem cyklicznych zmian, abyśmy nie tracili na jakości spożywanej przez nas wody.

NIE PŁAĆ ZA PLASTIK! Dariusz Majchrzak, Dyrektor Sprzedaży Aquaphor Polska Woda z „domowego źródła” jest nieporównywalnie tańsza niż butelkowana. Przykładowo, mała butelka o pojemności 0,5 l kosztuje w sklepie około 1,5-3 zł, a w niektórych miejscach nawet 8 zł. Jednorazowo to niewielki wydatek, ale w skali roku kwota może przyprawić o zawrót głowy. Litr kranówki w Polsce, w zależności od regionu, kosztuje niewiele ponad 1 grosz! Według zaleceń Europejskiej Agencji ds. Bezpie czeństwa Żywności (EFSA – European Food Safety Authority) dorosły człowiek powinien wypijać 2-2,5 l wody dziennie, czyli zawartość aż 5 butelek PET o pojemności 0,5 l lub pra wie dwóch butelek o pojemności 1,5 l. Wiąże się to nie tylko z dużym kosztem w skali roku, ale także masą odpadów pla stikowych, które będą rozkładać się nawet 500 lat! Nowoczesne filtry poprawiają walory smakowe wody, usuwają nieprzyjemny zapach i przywracają wodzie krystaliczną czy stość. Systemy filtrujące wodę mieszczą się w każdej kuchennej szafce, a do tego wykorzystują metodę odwróconej osmozy (5 stopniowy proces filtracji) pozbawiając wodę mikroplastiku, hormonów, farmaceutyków, chloru, bakterii i wirusów. Są ide alnym rozwiązaniem dla ludzi, którzy dbając o siebie i swój do mowy budżet, chcą troszczyć się także o środowisko. Na rynku dostępne są też dzbanki czy butelki filtrujące wyposażone w filtry węglowe, żywiczne i mieszane, które są doskonałą al ternatywą dla plastikowych butelek PET o pojemności 500 ml. Butelki z filtrami usuwają chlor, metale ciężkie, alergeny, a także poprawiają smak i zapach wody. Taką wielorazową butelkę bez problemu można spakować dziecku do szkolnego plecaka, zabrać ze sobą na spacer, przejażdżkę rowerem czy trening. Butelki filtrujące nie tylko pomagają oszczędzić pieniądze i dbać o planetę – jeden filtr może oczyścić nawet 150 litrów kranówki, a co za tym idzie, oszczędzić planecie stosów pla stikowych butelek, które będą rozkładały się przez kilkaset lat – ale także są niesamowicie wygodne. Chcąc wybrać buletkę idealną, warto zwrócić uwagę na materiał, z którego jest wyko nana, rodzaj zamknięcia, wygodę użytkowania oraz estetykę.

PORADNIK 26 WRZESIEŃ 2022

■

9 Mieści się w szafce kuchennej 9 Montowany z baterią trójdrożną lub osobną wylewką do czystej wody Skutecznie usuwa z wody: Salon firmowy Aquaphor Poland: ul. Kijowska 7, lok. U2, 03-743 Warszawa +48 530 888 567, +48 22 250 23 33 Filtruje, zmiękcza i mineralizuje wodęKompaktowyAntybiotykiOsadChlorZwiązkiBakterieMikroplastikiwirusyorganiczneikamieńihormonysystem filtracji RO-101S Morion Zbadaj jakość wody z Aquaphor! aquaphor.pl

URSAFOTO: PORADNIK 28 WRZESIEŃ 2022

Termoizolacja – sposób na ochronę klimatu i rosnące ceny energii

Dobre ocieplenie gwarantuje wiele korzyści, m.in. wyraźne ograniczenie zapotrzebowania na energię i mniejsze koszty eksploatacji.

Po kryzysie związanym z pandemią pojawiło się nowe zagrożenie. Masowy niedobór surowców, w tym szczególnie dotkliwy brak węgla i gazu, powoduje rosnące koszty energii – ogrzewania oraz prądu. Eksperci ostrzegają, że problem nie zniknie, a nawet nasili się do końca roku. Z tego względu warto już teraz pomyśleć, w jaki sposób zabezpieczyć się zarówno przed wysokimi rachunkami, jak i zbliżający mi się niskimi temperaturami. Rozwiązaniem może być zadbanie o odpowiednią termoizolację domu.

Coraz częściej występujące fale upałów, susze, powodzie, podnoszenie się poziomu mórz i oceanów… Klimat na Ziemi zmienia się w zatrważającym tempie, co stwarza coraz większe zagrożenie dla ekosystemów, naszego zdrowia oraz gospo darki. Aby skutecznie się temu przeciwstawić, powinniśmy za cząć oszczędniej korzystać z energii, bo to jej wysokie zużycie stanowi największe źródło emisji gazów cieplarnianych. Pomóc może termoizolacja budynków z wykorzystaniem materiałów ekologicznych wysokiej jakości.

Duże zużycie paliw kopalnych prowadzi do zwiększonej emisji pyłów zawieszonych. W efekcie powietrze, którym oddychamy, jest zatruwane przez smog, a do gleb przenikają szkodliwe substancje. Dochodzi również do emisji gazów, czego następ stwem jest globalne ocieplenie, skutkujące pustynnieniem i wymieraniem roślin, topnieniem lodowców powodującym podnoszenie się poziomu mórz i oceanów, wysychaniem źró deł słodkiej wody czy zmianami w pogodzie.

LEPSZE JUTRO DZIĘKI TERMOIZOLACJI

Ważnym elementem działań zmierzających do zatrzyma nia postępujących, negatywnych zmian klimatycznych jest termomodernizacja budynków, w której bardzo istotną rolę odgrywa skuteczne ocieplenie domu. Tylko przez niezaizolo wany dach i ściany ucieka ok. 70% ciepła z naszych domów, co oznacza konieczność dogrzewania wnętrz zimą. Z kolei latem, podczas upałów, gorące powietrze przenika do wnętrz, co powoduje konieczność ich chłodzenia. Generuje to wysokie koszty – zarówno ekonomiczne, jak i środowiskowe. Musimy mieć świadomość, że tylko w wyniku spalania każdej tony

SHUTTERSTOCKFOTO: 29

Nie da się tak łatwo odzyskać utraconego ciepła, a jego pro dukcja wiąże się z wysoką emisją CO2 i innych gazów cieplar nianych do atmosfery. W Polsce około 38% dwutlenku węgla generują niedostatecznie zaizolowane budynki. W obecnych czasach bardzo istotne jest zmniejszenie emisji CO2 oraz sub stancji prowadzących do powstania smogu poprzez redukcję zapotrzebowania na paliwa kopalne. Jest to jedyna droga do zaprzestania degradacji planety, będącej naszym wspólnym i jedynym domem, którego nie da się zastąpić innym.

ZAGROŻENIA KLIMATYCZNE

ULGA DLA PORTFELA I ŚRODOWISKA Ocieplenie budynku to najskuteczniejsze rozwiązanie w walce z obniżeniem zużycia energii i ograniczeniem kosztów eks ploatacji. Polega ono m.in. na izolacji ścian, dachów i stropów przez dołożenie materiału posiadającego wysokie właściwości termoizolacyjne. Proces ten pozwala minimalizować spalanie paliw grzewczych, a co za tym idzie – zmniejszyć zanieczysz czenie powietrza. Tym samym jest nie tylko korzystny dla port fela, ale także dla środowiska oraz naszego zdrowia. Szacuje się, że kompleksowe ocieplenie domu lub mieszkania pomaga zmniejszyć zużycie ciepła nawet do 40%. Izolacja zewnętrz nych ścian i sufitów to oszczędność ok. 10-25%, a uszczelnienie okien to kolejne 10-15%. Dzięki poprawnie wykonanej izolacji możemy zredukować koszty ogrzewania, co w zależności od wielkości budynku oraz samej instalacji może wynieść od kilku do kilkunastu tysięcy złotych rocznie. Wielu producentów oferuje gotowe rozwiązania termoizo lacyjne, takie jak kompleksowy system do ocieplania ścian zewnętrznych budynków. Polega on na przymocowaniu do ściany za pomocą specjalnego kleju warstwy materiału

Obecnie wiele gospodarstw domowych zmaga się z proble mem wysokich rachunków i perspektywą niedoboru surow ców, w tym gazu i węgla, a tzw. czarnym złotem swoje domy ogrzewa ok. 3 mln Polaków . Rządowe próby ustalenia mak symalnej ceny za tonę spełzły na niczym. W tym momencie proponowana wysokość dodatku węglowego wynosi 3 tys. zł. Tyle samo kosztuje obecnie tona węgla, a i tak nie jest on praktycznie dostępny. Jego brak powoduje, że rosną nie tylko koszty prądu i gazu, ale też żywności. Mimo że do zimy jeszcze daleko, wizja kryzysu energetycznego za kilka miesięcy staje się bardzo realna.

węgla kamiennego do atmosfery trafia ok. 2000 kg dwutlenku węgla, ok. 14 kg tlenku siarki, ok. 2 kg tlenku azotu i ok. 50 kg tlenku węgla. Ocieplając skutecznie budynki, możemy istot nie zmniejszyć zapotrzebowanie na ciepło, a co za tym idzie – spalać mniej paliw: węgla, gazu czy oleju opałowego i realnie ograniczyć emisję zanieczyszczeń trafiających do atmosfery, a przy okazji również zmniejszyć zużycie energii, która jest coraz droższa i stanowi coraz większą część wydatków zwią zanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości.

SHUTTERSTOCKFOTO: PORADNIK 30 WRZESIEŃ 2022

Opracowanie: redakcja na podstawie materiałów prasowych Grupy Atlas i Ursa

termoizolacyjnego (np. styropianu, wełny EPS, płyty rezolo wej), warstwy zbrojonej, a także cienkowarstwowej wyprawy tynkarskiej. Jest obecnie najpopularniejszym rozwiązaniem stosowanym do izolowania termicznego i wykańczania do stępnym na rynku. Dzięki swojej uniwersalności może być stosowany zarówno na powierzchniach otynkowanych, jak i na murach surowych, wykonanych z cegły bądź bloczków różnego rodzaju.

Opcją zapewniającą maksimum korzyści zarówno dla środo wiska, jak i gospodarstw domowych są ekologiczne materiały termoizolacyjne. Jednym z najbardziej efektywnych, a zara zem przyjaznych środowisku rozwiązań w zakresie ocieplania budynków jest biała wełna do wdmuchiwania, którą można zastosować przy ocieplaniu dachów, stropów, podłóg czy ścian. Na rynku znajdziemy wełnę, która odznacza się niskim współczynnikiem ciepła λ = 0,034 W/(m*K), co przekłada się na jej znakomite parametry termoizolacyjne, a te z kolei na całoroczny komfort cieplny i niższe koszty zużytej energii – za oszczędzić można nawet kilka tysięcy rocznie. Ta innowacyjna wełna do termoizolacji budynków nie starzeje się, powstaje w większości z recyklingu stłuczki szklanej i może być wielo krotnie wykorzystana, wpisując się idealnie w założenia go spodarki o obiegu zamkniętym, mające na celu ograniczenie powstawania odpadów. Wełna do wdmuchiwania jest lekka, elastyczna oraz spręży sta, dzięki czemu doskonale dopasowuje się do izolowanej przestrzeni, szczelnie wypełniając wszystkie zakamarki, nie obciąża konstrukcji nośnej i umożliwia nadanie warstwie ocie plenia dowolnej grubości. Jej atutem jest również łatwość zastosowania. Wdmuchuje się ją przy użyciu specjalnych maszyn. Przy ich optymalnym nastawieniu można osiągnąć bardzo wysoką wydajność prac. Jak wysoką? Zaizolowanie przeciętnego poddasza może potrwać zaledwie kilka godzin, z uwzględnieniem prac przygotowawczych i końcowych. Po zakończeniu wdmuchiwania i uprzątnięciu wnętrza jest ono gotowe do użytkowania.

URSAFOTO: PORADNIK 32 WRZESIEŃ 2022

PAMIĘTAJ O DOTACJACH! Warto pamiętać, że przy wykonaniu ocieplenia domu można liczyć na bezzwrotną dotację w ramach programu „Czyste Powietrze”, który wspiera proces termomodernizacji budyn ków jednorodzinnych i walkę ze smogiem. Możemy również otrzymać zwrot ze względu na wydatki poniesione z tytułu termomodernizacji budynku na rzecz projektu ulga termo modernizacyjna. Przy rozliczeniu według stawki 32% można uzyskać blisko 17 000 zł zwrotu z tytułu poniesionych kosztów. Więcej informacji można znaleźć na rządowych stronach.

■

EKOLOGICZNE I EKONOMICZNE WYBORY

Ponad 500 wzorów podłóg: • deski podłogowe • jodełka francuska • parkiety • mozaiki Producent podłóg drewnianych www.PRODEXPOL.pl poczta@prodexpol.pl tel. 22 499 55 44, 22 864 65 35 PARKIETY

Czym ogrzewać dom? Tytułowe pytanie stawiają sobie nie tylko osoby planujące budowę domów lub wymianę pieca centralnego ogrzewania. Zawirowania roku 2022 sprawiają, że niemal wszyscy właściciele domów jednorodzinnych zastanawiają się, skąd brać opał i czy nie taniej byłoby zmienić źródło ogrzewania. Tekst: Adam Sobczyński SHUTTERSTOCKFOTO: PORADNIK 34 WRZESIEŃ 2022

PIXABAYFOTO: 35

Jako zamiennik ekogroszku można rozważyć znacznie tańsze paliwa, takie jak pellet z łuski słonecznika. Dzięki odpowiednim rozmiarom i parametrom tego paliwa nie ma konieczności modyfikacji podajnika, jednak będzie trzeba zmienić parame try pracy palnika i nadmuchu powietrza. W przypadku innych zamienników może być konieczna wymiana palnika, co i tak pozwoli na spore oszczędności i przede wszystkim zdobycie bezcennego opału. Z drugiej strony, jeśli ogrzewamy dom starym piecem na węgiel, warto zastanowić się nad jego wymianą. Dopłaty z programu „Czyste Powietrze” oraz oferowane wraz z nim pożyczki zdecydowanie uczynią to łatwiejszym, a nowe źró dło ogrzewania może okazać się tańsze w zakupie i eksplo atacji niż zakup zapasu węgla do niezbyt ekonomicznego pieca zasypowego.

CZARNY STRACH O WĘGIEL Najbardziej dramatyczna sytuacja ma miejsce na rynku węgla i ekogroszku. W ciągu roku ceny wzrosły już prawie cztero krotnie i bardzo prawdopodobne, że to jeszcze nie koniec podwyżek. Wskazują na to problemy z niską podażą i pro gnozowanymi brakami w zaopatrzeniu. Zdania ekspertów są podzielone – zdaniem jednych węgla w Polsce wystarczy, zaś inni biją na alarm i radzą poszukiwać zamienników. To zdecy dowanie łatwiejsze niż wymiana kotła na alternatywne źródło ogrzewania tuż przed rozpoczęciem sezonu grzewczego.

PELLET Sytuacja z dostępnością pelletu drzewnego jest znacznie lep sza niż w przypadku węgla, ale nie idealna. Braki w dostępności drewna są wywołane ogromnym popytem ze strony Chin,

które kupują ogromne ilości tego surowca na całym świecie. Embargo na amerykańskie drewno zmusiło Chińczyków do zakupów m.in. w Polsce. Całkiem sporo pelletu było impor towane do Polski z Ukrainy, co z oczywistych powodów jest obecnie nieco utrudnione.

Ci, którzy wybrali piec na pellet zamiast ekogroszku, nie mogą jednak całkowicie odetchnąć z ulgą. Pelletu nie zabraknie, ale jego ceny również wzrosły – m.in. ze względu na zmniejszoną podaż. Tona granulatu z drewna potrafi kosztować już po nad 2000 złotych, ale nie oznacza to, że ogrzewanie domu

Drobny pellet może być wytwarzany m.in. ze słomy, torfu, sło necznika i innych materiałów. Tańsze zamienniki są jednak dosyć niszowym produktem, przez co ich ceny nie zawsze są atrak cyjne. Warto jednak sprawdzić, czy w najbliższej okolicy istnieje jakiś producent pelletu z biomasy innej niż drewniane trociny.

KRATKI.PLFOTO: PORADNIK 36 WRZESIEŃ 2022

pelletem będzie dużo tańsze niż węglem. Pellet jest znacznie mniej kaloryczny niż węgiel kamienny, przez co jego zużycie jest większe. Choć pellet niewątpliwie ma swoje zalety, takie jak mniejsza zawartość popiołu, zajmuje w kotłowni więcej miejsca i w ostatecznym rozrachunku kosztuje prawie tyle samo. Pew nym pocieszeniem jest większa dostępność zamienników.

GAZ Ogrzewanie domu gazem okazało się lepszym pomysłem, niż można się było spodziewać. Dzięki odgórnej regulacji cen gazu i dobremu zabezpieczeniu jego dostaw do Polski użytkownikom kotłów gazowych udało się uniknąć ceno wego szaleństwa. Koszty ogrzewania domu gazem stały się nawet niższe niż w przypadku omawianych wcześniej paliw stałych – zwłaszcza jeśli mowa o gazie ziemnym pobieranym z sieci i nowoczesnych kotłach kondensacyjnych. Inwesty cja w kocioł gazowy może się opłacić dzięki stosunkowo niskim cenom tych urządzeń oraz ich bezobsługowemu działaniu. Są niezwykle wydajne, ekologiczne i wygodne w Częstoużytkowaniu.tużobok gazu wymieniało się olej opałowy jako konkurencyjną alternatywę. Dziś okazuje się, że popular ność kotłów olejowych jest bliska zeru, a ceny „czerwo nej ropy” podążyły śladem oleju napędowego i odleciały w przestworza. Jeszcze w styczniu tego roku, czyli przed wojną w Ukrainie, ogrzewanie domu olejem było koszmarnie drogie – cena jednego litra sięgała 5 złotych, czyli była o 25% wyższa niż w analogicznym okresie roku 2021. Obecnie cena litra „opału” jest w zasadzie równa cenie oleju napędowego i wynosi około 6-7 złotych za litr.

REKLAMA DIETRICHDEFOTO: ecomax N .1SINCE2003MMHECO PAL • MOKRONOSYo

ELEKTRYCZNOŚĆ

Właściciele domów, w których zamontowano instalacje foto woltaiczne, mogą sobie teraz przybić piątkę. Niezależnie od tego, czy ogrzewają dom wydajnym kotłem indukcyjnym, czy jeszcze wydajniejszą pompą ciepłą – wygrali wyścig o najtań sze ogrzewanie. Biorąc pod uwagę obecne ceny opału, ich inwestycja w zieloną energię może się zwrócić dużo wcześniej, niż początkowo zakładali. Wymiana opalanego węglem „kop ciucha” na pompę ciepła może oznaczać oszczędność rzędu kilkunastu tysięcy złotych w ciągu zaledwie kilku miesięcy. Nawet jeśli nie dysponujemy instalacją fotowoltaiczną, pompa ciepła jest obecnie najtańszym sposobem na ogrzanie domu – nie licząc oczywiście „darmowego” drewna z prywatnego lasu. Roczna konsumpcja pompy ciepła w dobrze izolowanym domu o powierzchni 150 m2 nie powinna przekroczyć 3 tysięcy złotych. To może dziwić, ponieważ większość prądu w Polsce wytwarza się właśnie z drogiego węgla, który wkrótce może stać się bezcenny…

WSPARCIE W OGRZEWANIU Jeśli w ostatnich latach zdążyliście już kupić lub wymienić swój piec i nie macie zamiaru znowu wydawać kilkunastu tysięcy złotych na inny, możecie znacząco obniżyć koszty ogrzewania domu, używając innego urządzenia. Dla starszego pokolenia pierwszą myślą będzie tutaj tzw. koza, czyli wolnostojący ko minek. Wystarczy podłączyć piecyk do wolnego przewodu kominowego, by móc cieszyć się przyjemnym ciepłem i na strojowym światłem płomienia. Wiele osób, szczególnie na wsiach, wciąż ma dostęp do własnego drewna opałowego, które kosztuje wyłącznie tyle, ile kilka godzin pracy w lesie. W innym wypadku drewno do kominka można tanio kupić w wielu źródłach. Jest jednak jeden problem. Jeśli skorzysta liśmy wcześniej z dotacji w programie „Czyste Powietrze”, nie powinniśmy korzystać z kominka na paliwa stałe. Złamanie tego zapisu umowy może powodować konieczność zwrotu otrzymanej dopłaty. Kominek może pełnić wyłącznie funkcję dekoracyjną – nie wolno go nawet podłączyć do przewodu kominowego, nie wspominając o płaszczu wodnym lub sys temie dystrybucji gorącego powietrza. Są jednak takie kominki, które nie wymagają podłączenia do komina. Mowa o miniaturowych biokominkach, które wy starczy powiesić na ścianie i napełnić bioetanolem. Spalanie odbywa się bez dymu, zapachu i wytwarzania popiołu. Nie jest to sposób na ogrzanie całego domu, ale moc grzewcza na poziomie od 2 do 4 kW wystarczy np. do ogrzania sypialni

EATONFOTO: PORADNIK 38 WRZESIEŃ 2022

Najszybszym i najprostszym sposobem na dogrzanie domu będzie wykorzystanie klimatyzatora z funkcją grzania. Jest to kompaktowa wersja powietrznej pompy ciepła – niezwy kle łatwa w montażu i stosunkowo tania. Już za mniej więcej 3 tysiące złotych można nabyć urządzenie, które stosunkowo niskim kosztem będzie w stanie dogrzać wybrane pomieszcze nie. Bardziej kompleksowe rozwiązanie, czyli klimatyzator multi split, będzie wymagało większych nakładów finansowych, ale zapewni komfortową temperaturę w kilku pomieszczeniach – zarówno zimą, jak i latem. Klimatyzator dostarcza nawet czterokrotnie więcej ciepła niż elektryczny termowentylator z supermarketu, a zużywa przy tym tyle samo energii. Klima tyzator może ogrzewać dom przez całą dobę. Korzystając z wbudowanych czujników temperatury, potrafi reagować na zmiany temperatur w pomieszczeniach i włączać się tylko w razie potrzeby. Dzięki pracy klimatyzatora możemy przy kręcić grzejniki i wciąż cieszyć się komfortowym ciepłem w dobrej cenie. Nawet przy obecnych cenach prądu ogrze wanie pompą ciepła jest dużo tańsze niż z wykorzystaniem węgla lub pelletu.

■ SHUTTERSTOCKFOTO: PORADNIK 40 WRZESIEŃ 2022

lub salonu. Niestety biopaliwo do kominków nie jest zbyt tanie – jeden litr kosztuje 12-13 zł i wystarczy na mniej wię cej 2 godziny grzania z pełną mocą. Biokominek nie może pracować w sposób ciągły, ponieważ uzupełnianie paliwa powinno się odbywać po ostygnięciu urządzenia. Z tego względu należy rozpatrywać go raczej jako przyjemną i po żyteczną dekorację, która mimo wszystko może podnieść komfort cieplny i pomóc zaoszczędzić choć odrobinę opału podczas zimnych nocy.

C35/45

PERGOLA BIOKLIMATYCZNA NUUN ECO

WACHLARZ DEKORÓW KOLEKCJI DAWN 2 DUSK Piękno naturalnego drewna zostało przeniesione na panele winylowe z kolekcji Dawn 2 Dusk. Zainspiruj się dekorami przywodzącymi na myśl aromatyczne i ciepłe barwy kawy, miodu, czekolady czy letniego słońca. To różnorodność, nie tylko w odcieniach, ale i gatunkach drew na, rozpościerająca się od jesionu, dębów po orzech. Dotykając paneli z kolekcji Dawn 2 Dusk, możesz poczuć strukturę drewna. Kolekcja posiada szeroki wachlarz kolorów, stworzonych z myślą o różnych stylach wnętrz. W skandynawski design najlepiej wpisują się dekory dąb Silver i jesion Cream. W ekskluzywne wnętrza idealnie wkomponuje się orzech Chocolate. Entuzjastów klasyki urzekną dębowe dekory, jak Sunlight, Ginger czy Honey. Odkryj paletę dekorów kolekcji Dawn 2 Dusk inspirowanych pięknem natury od świtu do zmierzchu. epuflooring.pl/vinyltechlab

NOWOŚCI, TRENDY, INSPIRACJE 42 WRZESIEŃ 2022

POSTAW NA SZKŁO WE WNĘTRZU Kiedy myślimy „szkło do wnętrz”, naszym najczęstszym skojarzeniem jest lustro. To element dekoracyjny, który dodaje przestrzeni głębi, optycznie ją powiększa, rozjaśnia i pozwala widzieć więcej. Efekt trójwymiarowości tak bardzo przypadł nam do gustu, że lustrzane tafle stosujemy dziś nie tylko w łazienkach czy sypialniach. Coraz częściej wybieramy to w formacie XXL, bez tradycyjnych ram, klejone bezpośrednio do powierzchni ścian, płytek czy mebli. Dla tych, którzy cenią sobie odważne aranżacje, doskonałym rozwiąza niem będzie szkło z efektem lustra. MIRASTAR® REFLECT charakteryzuje się bardzo niską transparentnością (przepuszczalność światła LT = 0,1%) i wysoką refleksyjnością. Jest proste w montażu na nieprzezroczystych powierzchniach, dlatego idealnie sprawdzi się np. jako panel ścienny typu splashback, dzięki któremu przestrzeń kuchni zyska dodatkowy wymiar. saint-gobain-glass.pl

Pergola bioklimatyczna Nuun Eco to zadaszenie tarasu składające się z automatycznie obracanych lameli, zapewniających naturalną cyr kulację powietrza, jak również ochronę przed słońcem i deszczem. System dostępny jest w wersji jednomodułowej: w opcji wolnostojącej, przyściennej i podwieszanej. Pergola Nuun Eco to nowoczesne i funkcjonalne rozwiązanie dla najbardziej wymagających klientów – in stalacja dodatkowych elementów: oświetlenia liniowego LED, rolet zewnętrznych, żaluzji fasadowych lub szklanych drzwi przesuwnych i napromienników ciepła umożliwia korzystanie z przestrzeni tarasowej bez względu na pogodę i porę dnia. Dodatkowo innowacyjność konstrukcji pergoli bioklimatycznych daje możliwość wyposażenia jej w automatyczny system regulacji. Zautomatyzowana pergola to wygodniejszy dom. Możliwe sterowanie pilotem, telefonem lub podłączenie systemu sterowania pergolą do centrali sterowania automatyki domowej zapewni komfort i wygodę. Pergola Nuun Eco to efektowne i funkcjonalne zadaszenie przeznaczone do prywatnych budynków mieszkalnych, jak również przestrzeni komercyjnych. aliplastextrusion.plaliplast.pl

KOMINKI WENTYLACYJNE VIRTUM® Dobrze działająca wentylacja budynku daje poczucie komfortu, ale przede wszystkim wpływa na prawidłowe funkcjonowanie organizmu człowieka. W pomieszczeniach miesz kalnych niezbędne jest zapewnienie właściwej ilości świeżego powietrza – pozbawionego zanieczyszczeń w postaci kurzu, pyłu i pary wodnej. Kominki wentylacyjne Virtum® charak teryzują się zwiększoną średnicą wentylacyjną Ø160, dzięki której efektywnie wykorzystują energię wiatru w celu poprawienia ciągu kominowego. Kominki wentylacyjne przeznaczo ne są do montażu na różnych rodzajach pokryć dachowych. Dzięki specjalnie zaprojek towanym dachówkom przejściowym z powodzeniem można je montować zarówno na blachodachówce, jak i na wszelkiego rodzaju pokryciach płaskich (blacha, papa, gonty itp.) oraz dachach pokrytych popularnymi modelami dachówek ceramicznych i betonowych. virtum.com

• łatwy w aplikacji – wystarczy wymieszać z wodą i przelać do formy; • po mniej więcej 2 godz. następuje wstępne formowanie;

To nazwa kompletnego rozwiązania w dziedzinie biegów scho dowych. Schody ze stopniami z buku multiplex o średnicy 120 cm (dostępna jest też średnica 140 cm), ich konstrukcja oraz balustra da są malowane proszkowo na kolor biały lub antracytowy (RAL 7016). Przeznaczone są do kondygnacji o wysokości do 280 cm. Cena: 3639 zł eskalo.com

•

WYDAJNE OGRZEWANIE Kamen WDS to wydajny kocioł zasypowy dolnego spala nia na węgiel kamienny sortymentu orzech. Jego zwarta konstrukcja, mimo dużego paleniska i wygodnego sze rokiego zasypu, znakomicie poprawia jego ustawność nawet w niewielkiej kotłowni. Zawirowywacze spalin w kanałach spalinowych oraz dysza ceramiczna w ko morze spalania zapewniają wydajny i ekologiczny proces spalania paliwa, dzięki czemu Kamen WDS posiada cer tyfikat 5. klasy i Ecodesign. Zakres mocy obejmuje 10, 15 oraz 20 kW. Wysoka wydajność, prosta obsługa i trwała konstrukcja to tylko część jego zalet. Więcej na: kamen.com.pl

ZADBAJ O TRAWNIK JESIENIĄ OGRÓD 2001 do trawników jesienny przeznaczony jest do jesiennego nawożenia wszystkich rodzajów trawnika. Zapewnia on prawidło we przygotowanie go do zimy dzięki wyso kiej zawartości potasu i odpowiedniej kompo zycji fosforu, magnezu i wapnia. Można również stosować go wiosną lub latem w celu poprawie nia jakości i zdrowotno ści trawnika. ogrod2001.pl

• można ją ozdobić po wstępnym lub całkowitym wyschnięciu; jest odporna na wilgoć i czynniki atmosferyczne (mróz, deszcze, słońce). ultrament.pl

To wysokiej jakości płynna masa w kolorze jasnoszarym służąca do wy konywania odlewu przedmiotów z betonu, takich jak misy, półmiski, wazony, donice, płaskorzeźby itp. Dzięki płynnej konsystencji dokładnie wypełnia formę, tworząc po 24 godzinach gotowy element betonowy, odporny na wilgoć i mróz. Zalety produktu:

NOWOŚCI, TRENDY, INSPIRACJE 44 WRZESIEŃ 2022

KONCEPCJA BASIC

• uzyskana powierzchnia jest matowa gładka lub z drobnymi otworami;

BETON DEKORACYJNY ULTRAMENT

Ekologia i Ekonomia dla wszystkich Zapytaj nas o szczegóły: | tel. +48 41 27 83 555 | www.delfin-polska.pl • Mogą być częścią systemu do nawadniania ogrodów czy zasilania domowych i gospodarczych instalacji sanitarnych. • Do podlewania ogrodów, mycia auta, sprzątania, spłukiwania toalety. •Oszczędzaj wodę - zmniejsz zużycie nawet do 40%. • Chroń środowisko i zasoby wód, bądź niezależny od ogran iczeń w dostę pie do wody podczas suszy. *Dostępne w wersji bez pompy, z pompą ciśnieniową i pływakową WYKONANY Z POLIETYLENU Trwałość i odporność NISKA WAGA Tani transport – prosty montaż !PODWÓJNA FILTRACJA Czysta woda bez zagniwania DELFIN Rain Podziemne zbiorniki na wodę deszczową Bądź EKO

•

•

Napęd Novoferm Novomatic 563S – najważniejsze zalety:

•

NOVOMATIC 563S – ENERGOOSZCZĘDNY NAPĘD PODSUFITOWY NOVOFERM Napęd podsufitowy Novoferm Novomatic 563S przeznaczony do bram o powierzchni do 15 m2, o prędkości otwierania/zamykania 17-24 cm/s, to rozwiązanie energooszczędne i wytrzymałe na obciążenia. Dzięki zintegrowanemu oświetleniu LED oraz takim funkcjom jak łagodny start i zatrzymanie, wentylacja garażu oraz możliwość zdalnego sterowania urządzeniami mobilnymi wpisuje się we współczesne trendy.

•

• jeden z najszybszych napędów na rynku; przeznaczony do wszystkich typów bram garażowych (o powierzchni do 15 m2); ma zintegrowane oświetlenie LED; z opcją wentylacji garażu (podniesienie bramy na wysokość 10 cm na 60 minut); z opcją automatycznego zamykania (w przypadku doposażenia bramy w fotokomórki w świetle bramy); możliwość zdalnego sterowania za pomocą urządzeń mobilnych; łatwy w montażu, komfortowy w obsłudze, energooszczędny. novoferm.pl

LINDAB COSTA – BLACHODACHÓWKA Z CHARAKTEREM Lindab Costa to najnowszy model blachodachówki modułowej w ofercie Lindab. To ponadczasowy produkt o harmonijnym kształcie, wykonany z najwyższej jakości szwedzkiej stali, który ma aż 50 lat gwarancji. Wysoki, wyrazisty i regularnie powtarzający się symetryczny kształt sprawia, że pokrycie dachowe wykonane z blachodachówki Lindab Costa przyciąga wzrok i zachwyca swoim wyglądem. Niewątpliwą zaletą Lindab Costa jest zastosowanie kształtu fali, który pozwala na idealne dopasowanie arkuszy w miejscu ich styku i wpływa na redukcję zużycia materiału. Blachodachówka Lindab Costa ma kompaktowe wymiary i jest pakowana na palecie. Dzięki temu jej transport jest niedrogi – można ją przesłać tradycyjnym kurierem. Występuje w powłoce Elite mat, w dwóch kolorach: czarnym i grafitowym ciemnym. Jest bardzo odporna na zarysowania i uszkodzenia mechaniczne oraz wyróżnia się doskonałą trwałością koloru. Więcej informacji: lindab-polska.pl

NOWOŚCI, TRENDY, INSPIRACJE 46 WRZESIEŃ 2022

•

POTRZEBNA DODATKOWA IZOLACJA? WYBIERZ FARBĘ TERMOIZOLACYJNĄ Czy wiesz, że 1 mm GoTherm® to odpowiednik około 2,5 cm styropianu? Dlatego właśnie to doskonały sposób na dodatkową izolację budynku. Można ją stosować zarówno na zewnątrz, jak i wewnątrz budynku. Budynek przegrzewa się latem? Farba termoizolacyjna GoTherm® od bija 90% promieniowania słonecznego. Dzięki temu poprawia komfort termiczny budynków, hal i magazynów nią pomalowanych, a dodatkowo zmniejsza koszty użytkowania – latem obniża koszty klimatyzacji, a zimą ogrzewania. Woda zbiera się na ścianie? Wyeliminuj konden sację – farba GoTherm® nie dopuszcza do powstawania pary wodnej na powierzchni ścian, przesuwając tzw. punkt rosy, dzięki temu nie zmieni się struktura ścian. Wykwity pleśni lub grzyba na ścianach? GoTherm® zapobiega powstawaniu mostków termicznych. A to właśnie tam najczęściej dochodzi do powstawania grzybni i namnażania się zarodników. Dodatkowo sama farba ma właściwości grzybobójcze, co wzmacnia jej skuteczność w tym zakresie. fcom.pro

Dwukomorowy pojemnik na ziarna kawy umożliwia korzystanie z dwóch ich rodzajów. Z dużym i czytelnym panelem dotykowym łatwo wybierzesz odpowiedni przepis, a używając pokrętła, dostosujesz w prosty sposób ilość kawy i mleka. Dzięki oddzielnym dyszom do kawy, mleka i gorącej wody nie ma potrzeby przesuwania filiżanki podczas przygotowania kawy. Abyś mógł używać oryginalnych, wysokich szklanek do latte macchiato, dozownik regulowany jest na wysokość do 140 mm. Pyszna kawa jest bliżej niż kiedykolwiek wcześniej! melitta.pl

•

MELITTA® LATTESELECT – JEDNO DOTKNIĘCIE I GOTOWE! Jeśli kawa, to dokładnie taka, jaką lubisz! Przygotuj dwie kawy czarne lub mleczne jedno cześnie – wybierz spośród 12 gotowych przepisów lub stwórz własne z funkcją Moja Kawa.

RÖRETS jest uznanym i jednym z największych w Europie producentów desek do praso wania i suszarek do odzieży. Firma powstała w Szwecji, ale od 25 lat produkcja odbywa się w Polsce. Utrzymując wysoką jakość oferowanych produktów, łączy ich funkcjonalność z nowoczesnym designem. SUSSI to stabilna suszarka do odzieży z rozkła danymi ramionami, dostępna w kilku kolorach. Opatentowana konstrukcja pozwala na zablokowanie ramion po złożeniu, co ułatwia przenoszenie i przechowywanie suszarki. Dla dodatkowego bezpieczeństwa stelaż wy posażony jest w mechanizm blokujący nogi, gdy suszarka jest rozłożona. Całość malowana jest lakierem strukturalnym, antypoślizgowym. rorets.pl

NOWA GENERACJA KLIMATYZATORÓW POKOJOWYCH BOSCH Z SERII CLIMATE 6000i

KOTŁY ELEKTRYCZNE KOSPEL – CIEPŁO I WYGODA

POSTAW NA SKANDYNAWSKI DESIGN I POLSKĄ JAKOŚĆ!

Dobre samopoczucie zależy od powietrza. Najnowszy klimatyzator z serii Climate oferuje inteligentne rozwiązania, które zapewnią komfort i efektywność bez wysiłku. Podczas nieobecności użytkownika urządzenie automatycznie obniży częstotliwość pracy, aby oszczędzać energię. Dzięki specjalnemu czujnikowi pozwala na dostosowanie poziomu wilgotności na skali od 35 do 85%. Sprawdzona tech nologia jonizacji wraz z filtrem BIO gwarantują polepszenie jakości powietrza. Klimatyzatory Bosch za pewniają czyste powietrze dzięki specjalnym filtrom (katalityczny, BIO oraz HD). Poza filtrami urządzenia mają funkcję samooczyszczania (i-Clean). Technologia i-Clean, automatycznie zamrażając, a następnie szybko rozmrażając szron, usuwa kurz, pleśń i tłuszcz, które, jeżeli przylegają do wymiennika ciepła, mogą być źródłem nieprzyjemnych zapachów. Jonizator uwalnia do powietrza dodatnie i ujemne jony, które otaczają i w wyniku reakcji chemicznej zabijają bakterie, zamieniając je w nieszkodliwe cząsteczki wody. Dzięki temu powietrze w domu staje się czyste i zdrowe. bosch-termotechnika.pl

Ogrzewanie elektryczne posiada wiele niewątpliwych zalet. Dzięki niemu użytkownicy zyskują komfort i wygodę. Ponadto zastosowanie takiego rozwiązania jest niezwykle bezpieczne i eko logiczne. Większość kotłów elektrycznych marki KOSPEL posiada sterowanie pogodowe, dzięki czemu kocioł sam dopasuje się do warunków pogodowych panujących na zewnątrz. Można rów nież ustawić pracę kotła według własnych preferencji i przyzwyczajeń. Elektroniczne sterowanie urządzeniem odbywa się za pomocą przejrzystego wyświetlacza LCD. Kotły elektryczne marki KOSPEL nie wytwarzają żadnych szkodliwych substancji, a także nie przyczyniają się do emisji CO2.

LATTICIA® OT – MAŁY EKSPRES, WIELKIE MOŻLIWOŚCI Z nowym systemem podwójnego spieniania mleka przygotujesz cappuccino lub latte macchiato z puszystą, mleczną pianką za jednym dotknięciem przycisku (również w trybie dwóch filiżanek)! Warto dodać, że kawy przygotowane są zgodnie z orygi nalnym włoskim przepisem, a w trybie dwóch filiżanek mielone są dwie porcje kawy, dzięki czemu za każdym razem otrzymujesz perfekcyjny napar. Latticia® to bardzo smu kła i przyjemna dla oka maszyna (tylko 20 cm szerokości!), intuicyjna w obsłudze, łatwa do utrzymania w czystości – dokładnie taka, jaki powinien być w pełni automatyczny ekspres do kawy. Wyposażona w cichy jak szept młynek, dzięki czemu przygotowanie kawy nawet wczesnym porankiem nie jest uciążliwym hałasem. melitta.pl

NOWOŚCI, TRENDY, INSPIRACJE 48 WRZESIEŃ 2022

Jeśli posiadamy instalację fotowoltaiczną lub planujemy ją założyć, wtedy ograniczymy wydatki na energię elektryczną. Użytkując kocioł, możemy również przyczynić się do poprawy klimatycznej na świecie poprzez wykorzystanie zielonej energii do jego zasilania. Więcej o produktach KOSPEL na: kospel.pl

Znalezienie odpowiedniej i sprawdzonej ekipy może sta nowić wyzwanie. Wśród czynników wpływających na de cyzje inwestorów najczęściej wskazywano na referencje poprzednich klientów. Takiej odpowiedzi udzieliła blisko połowa ankietowanych. Kolejnymi ważnymi kwestiami były również: cena usług (43%) oraz wrażenie, jakie wywarła ekipa w bezpośrednim kontakcie (41%). Rzadziej kierowano się poleceniem znajomych (39%), dostępnością (37%) czy opiniami w internecie (25%). Zaledwie 14% ankietowanych wskazało, że o wyborze zadecydowała wcześniejsza współ praca z danymi wykonawcami. – Szukając wykonawców do budowy domu, warto wziąć pod uwagę opinie poprzednich klientów. Radziłbym również do kładnie porównać ceny takich usług u różnych firm. Dobrym pomysłem jest skorzystanie ze stron internetowych, które ofe rują możliwość wystawiania ocen wykonawcom i kontaktu z nimi. Można wtedy z wyprzedzeniem ustalić np. przewi dywane koszty inwestycji – radzi Karol Grygiel z Oferteo.pl.

NAWET DO PÓŁ ROKU OCZEKIWANIA NA PODJĘCIE PRAC

Mimo rosnących kosztów budowy domu w 2021 roku oddano do użytku o 18% więcej budynków mieszkalnych niż w roku poprzednim. 97% z nich stanowiły budynki jednorodzinne – wynika z danych GUS. Ważnym elementem każdej takiej inwestycji jest dobór ekipy budowlanej.

Trudności ze znalezieniem ekipy budowlanej – raport o budowie domów

NAJWAŻNIEJSZE REFERENCJE I CENA

Blisko co trzeci inwestor uznał znalezienie wykonawców za jeden z najtrudniejszych elementów w procesie stawiania domu – wynika z Raportu o budowie domów z 2021 roku, przygotowanego przez Oferteo.pl. Dla 23% ankietowanych problemem było również sprawowanie nadzoru nad pracą ekipy budowlanej. Jedną z przeszkód, na które inwestorzy natrafiali w 2021 roku, był przedłużony czas oczekiwania na podjęcie prac przez fachowców. W 27% przypadków na rozpoczęcie re alizacji trzeba było czekać od 2 miesięcy do nawet pół roku. Często okres ten wynosił od 2 do 4 tygodni (21%) oraz od 1 do 2 miesięcy (20%). Zaledwie 13% osób budujących dom mogło liczyć na podjęcie prac w ciągu tygodnia.

Do 1 tygodnia Powyżej 1 do 2 tygodni Powyżej 2 do 4 tygodni Powyżej 1 do 2 miesięcy Powyżej 2 do 6 miesięcy Powyżej 6 miesięcy 10%13% 20%21% 27% 9% Jak długo musiał pan/musiała pani czekać, aż wybrana ekipa mogła rozpocząć pracę RAPORT 50 WRZESIEŃ 2022

Dobre wrażenie w bezpośrednim kontakcie Polecenie znajomych Dostępność w oczekiwanym terminie Opinie w internecie Znaliśmy ją wcześniej 25% 14% Jakie czynniki decydowały o wyborze ekipy? (dowolna liczba odpowiedzi)

METODOLOGIA BADANIA

Przeszło 80% respondentów zdecydowało się na wykonanie części prac własnoręcznie. Najczęściej były to proste czyn ności wykończeniowe, między innymi: wniesienie mebli (78%), malowanie (72%) czy położenie parkietu (58%). Prace wymagające specjalistycznej wiedzy czy sprzętu zdecydo wanie rzadziej były wykonywane samodzielnie. Mowa tutaj na przykład o montażu instalacji centralnego ogrzewania (19%), okien lub drzwi (16%) oraz tynkowaniu (13%).

49% 37%39%41%43%

dane pochodzą z badania ankietowego przeprowadzonego w styczniu 2022 roku metodą CAWI na próbie 416 osób, które w 2021 roku budowały dom. ■ Opracowanie: redakcja Źródło: Oferteo.pl Jakie prace zdecydował się Pan/zdecydowała się Pani wykonać własnoręcznie (dowolna liczba odpowiedzi) WniesienieMalowaniemebli Położenie parkietu lub paneli Montaż armatury Ułożenie glazury lub terakoty Montaż płyt MontażInstalacjaInstalacjaKafelkowanieg-kelektrycznahydraulicznaInstalacjac.o.okienlubdrzwiTynkowanie 72%78% 58% 30% 42% 28% 41% 19% 40% 16% 33% 13% 51

Przedstawione

Zaledwie 30% inwestorów korzystało z usług jednego ge neralnego wykonawcy przy budowie domu. Zdecydowana większość zlecała prace kilku firmom. Taka decyzja może się wiązać z potrzebą wygospodarowania większej ilości czasu na poszukiwania ekip budowlanych. Plusem jest jednak możliwość indywidualnego dopasowania zakresu prac do potrzeb i budżetu w trakcie realizowania inwestycji.

NIEKTÓRZY BIORĄ SPRAWY WE WŁASNE RĘCE

Referencje poprzednich klientówCena

Łazienka to często jedno z najmniejszych po mieszczeń w domu. Małe, ale nie znaczy najmniej ważne. Jak dobrze oświetlić łazienkę bez okna? A jakie oświetlenie wybrać do tej z oknem? Jak za pomocą pstryknięcia ją pomniejszyć lub spra wić, by optycznie nabrała objętości? Tekst: Kama Mucha, LABRA Jak oświetlić łazienkę – krok po kroku EKSPERT RADZI 52 WRZESIEŃ 2022

53

ZIMENKOYURIYSTUDIODESIGNZDJĘCIA:

GÓRNE, FUNKCYJNE CZY DEKORACYJNE Które wybrać? Nie ma jednej dobrej odpowiedzi. Każdy jego rodzaj przyda się w łazience. Wszystko zależy od układu wnętrza, użytych materiałów oraz preferencji użytkowników. Tam, gdzie nie mamy dostępu do światła

WSZYSTKO ZACZYNA SIĘ OD ŚWIATŁA Łazienka to pomieszczenie, w którego urządzaniu chodzi nie tylko o to, by miało ładny wygląd, ale też by zapewniało nam dobre samopoczucie. Tutaj ładujemy swoje baterie, odpo czywając po ciężkim dniu, tu budzimy się do życia o poranku. Tutaj dbamy o to, jak wyglądamy: golimy się, robimy makijaż oraz wykonujemy szereg precyzyjnych domowych zabiegów kosmetycznych. Odpowiednie światło nie tylko poprawia kom fort wykonywania takich czynności, jak poranna toaleta, ale także wpływa na odbiór i wygląd wnętrza. Przed zabraniem się do projektowania łazienki trzeba postawić kilka pytań, na które warto już na etapie projektu sobie odpowiedzieć. Czego będę potrzebować, gdy już się w niej znajdę? Czy wolę relak sującą kąpiel, czy zimny i szybki prysznic? Jaki ma to związek z doborem oświetlenia? Zasadniczy. Wybierając odpowiednie rozwiązania, które współgrają z codziennym rytmem życia oraz dają możliwość personalizacji podczas codziennego użytko wania, już na etapie projektu przemyślimy liczbę obiegów i wprowadzimy wielopoziomowe oświetlenie, które zapewni nam komfort. Dobry projekt oświetlenia to taki, który po dąża za potrzebami człowieka o każdej porze i przy każdej wykonywanej czynności. Podstawą jest oczywiście światło ogólne, ale mamy jeszcze oświetlenie lustra, a także oświe tlenie dekoracyjne. Nie zapominajmy o normach w łazience dotyczących szczelności opraw wynikających z ich użycia w strefach mokrych.

ZGOŁAKRZYSZTOFFOTO:

ZIMENKOYURIYSTUDIODESIGNFOTO:

LUSTERECZKO, POWIEDZ PRZECIE… Lustro jest jednym z najważniejszych elementów w łazience. Dlatego tak istotne jest zadbanie o jego właściwe oświetlenie. To od niego zależy to, czy dobrze wykonamy makijaż, golenie brody i jak będziemy odbierać „siebie” o poranku. Źle dobrane oświetlenie może powodować, że będziemy siebie odbierać jako zmęczonych, o nieciekawym kolorycie skóry. Dlatego oprócz przestrzegania standardowych zasad – 2 punkty po bokach lustra lub jedno tuż nad lustrem, najlepiej liniowe o jak największej powierzchni świecącej, aby nie generować cieni, warto pamiętać o odpowiedniej barwie, a także CRI – współczynniku oddawania barw. Najlepiej oświetlona twarz to taka, którą doświetlamy bezpośrednio – na wprost. Z dwóch punktów. Jeżeli nie mamy możliwości (ze względu na rozmiary lustra) zamontować takiej ilości opraw, wybierajmy oprawy liniowe umieszczone nieco ponad linią głowy. Zdecydowanie stawiajmy na oprawy z ukrytymi źródłami światła. Dlaczego? Bo nie będą razić. Dodatkowo wybierając te z mleczną przesłoną, rozpraszamy delikatnie światło, co nie powoduje dodatkowych niekomfortowych dla oczu odbić z lustra. Jaką barwę światła wybrać? Najlepiej zbliżoną do światła naturalnego np. 4000K, wtedy nasza cera wygląda najbardziej naturalnie.

BRAK NATURALNEGO ŚWIATŁA – CO ROBIĆ? Łazienka bez okna to nie tylko problem mieszkań w budynkach wielorodzinnych, coraz częściej spotykamy to rozwiązanie także w domach jednorodzinnych, w których zlokalizowana jest w centralnym punkcie projektu lub przy głównej sypialni. Świadomość dostępu do światła słonecznego na szczęście rośnie, co przekłada się na obecny trend w projektowa niu łazienek, w których jedna ze ścian jest przeszklona (jak w hotelach czy tzw. master bathroom). Prawidłowo zaplano wane oświetlenie sprawi, że samopoczucie i funkcjonowanie w łazience bez okna będzie naprawdę komfortowe. W takim przypadku warto wybierać barwę zbliżoną do naturalnego światła słonecznego.

EKSPERT RADZI 54 WRZESIEŃ 2022

słonecznego, dobrze jest używać opraw o barwie zbli żonej do naturalnego światła. W swoich projektach lubię stosować przedmioty od polskich producentów, którzy swoją ofertę grupują w „rodziny”, co ułatwia projektowanie oświetlenia, dając możliwość ujednolicenia wizualnego. To z kolei wpływa na zmniejszenie ilości elementów wizual nych i przekłada się na bardziej spójne i harmonijne wnę trze, dając nam większe poczucie komfortu.

Waterproof Stain proof and easy to clean Fire resistantDimensionallystablebasedMineralboardresistantScratch Soft touch installationEasy

EKSPERT RADZI 56 WRZESIEŃ 2022

KAMA MUCHA – brand coordinator LABRA, od lat współtworzy wi zerunek marki, właścicielka studia projektowego, projektantka wnętrz oraz przestrzeni wystawienniczych, wyróżniona nagrodą MUST HAVE 2022 za projekt architektonicznej oprawy oświetleniowej PURA dla marki LABRA. Propagatorka idei Light Thinking. Fascynuje ją praca ze światłem, w którym widzi główny element dobrze zaprojekto wanego wnętrza, dostosowującego się do pory dnia i rytmu życia jego użytkowników. Wierzy, że światła warto się uczyć i je testować, by doświadczać go zmysłami. Patrzy na nie z różnych perspektyw, pokazuje swoim klientom, jak wydobywać jego walory, instruuje, jak z nim współpracować, aby poprawiało jakość życia. Jest autorką publikacji o tym, jak pracować ze światłem w polskich magazynach o designie i wnętrzach. W swoich działaniach kieruje się zasadą susta inable design, wybierając rozwiązania i produkty z lokalnych rynków oraz redukujące negatywny wpływ na środowisko.

TRENDY: BRAĆ JE POD UWAGĘCZY ODPUŚCIĆ? Trendem powinno być zawsze pra widłowe oświetlenie. Niestety teraz panuje moda na jedną lampę wiszącą obok lustra – dekoracyjną. Jest to je dyne źródło światła, często bez odpo wiedniego IP. Nie wiem, czy uznawać to za trend, raczej za modę. ■

POMNIEJSZENIE I POWIĘKSZENIE Istnieje szereg zabiegów, które pozwa lają nieco oszukać oko, gdy w odpo wiedni sposób zagramy światłem. Małą łazienkę optycznie poszerzymy, uży wając światła skierowanego na ściany. Tak samo z sufitem – światło odbite od niego sprawi, że łazienka będzie wyda wała się nieco wyższa. Jeżeli borykamy się ze zbyt wysokim pomieszczeniem, wystarczy, że światło skupimy przy podłodze. Intymny i przytulny efekt za wsze uzyskamy, stosując ciepłą barwę (2700K). Dużą rolę odgrywają także materiały i świadomość, jak współpra cują ze światłem: czy je odbijają, czy pochłaniają.

formanufaktura – producent i wykonawca mebli oraz zabudów meblowych na wymiar formanufaktura.com

SHUTTERSTOCKFOTO: EKSPERT RADZI 58 WRZESIEŃ 2022

W związku z wysokimi cenami gazu i węgla, a także rosnącą świadomością ekologiczną konsumentów coraz więcej Polaków decyduje się na zainstalowanie pomp ciepła. Pomagają w tym dofinansowania, które mogą pokryć nawet 90 proc. kosztów montażu i sprzętu. Za instalację należy zapłacić od 40 do 60 tysięcy złotych – cena zależy m.in. od mocy urządzenia. Pompy ciepła uznawane są za dobre i niezawodne rozwiązanie. Jak często ulegają awarii? I na co zwrócić uwagę podczas instalacji?

Na te rzeczy warto zwrócić uwagę podczas instalacji

Czy pompy ciepła się psują?

BŁĘDY PRZY MONTAŻU = AWARYJNOŚĆ POMPY Pompy ciepła rzadko ulegają awarii. Aby służyły jak najdłużej, konieczny jest jednak odpowiedni montaż, wykonany przez doświadczonych instalatorów. Skorzystanie z ich usług daje większą pewność, iż proces instalacji przebiegł poprawnie. Złe ustawienia urządzenia mogą powodować, iż będzie ono pracować nieefektywnie. – Montażem pomp ciepła i odpowiednim ustawieniem pa rametrów urządzenia zajmują się doświadczeni instalatorzy. Istotna jest praktyka, a także wsparcie merytoryczne inżynierów i konstruktorów producenta. Niestety na rynku pracują także osoby, które nie mają odpowiedniego doświadczenia. I choć pozornie skorzystanie z ich usług może być tańsze, w dłuższej perspektywie klient może wiele stracić. Pompę ciepła, tak samo jak każde inne urządzenie, można uszkodzić. Na awaryjność wpływa nieprawidłowo wykonana instalacja i niepoprawnie ustawione parametry. Fuszerka może skutkować szybszym zużywaniem się urządzenia, a w skrajnych przypadkach do prowadzić do jego uszkodzenia – mówi Paweł Poruszek, Prezes Zarządu Euros Energy – polskiego producenta pomp ciepła. Na wieloletnią i efektywną pracę pompy ciepła wpływa wiele czynników. Istotny jest m.in. dobór odpowiedniego urządze nia, a także wybór rzetelnego, doświadczonego montera – najlepiej przeszkolonego przez producenta urządzenia i posiadającego jego wsparcie techniczne.

EUROS-ENERGYFOTO: 59

Na co zwrócić uwagę podczas instalacji, a także wtedy, gdy system już funkcjonuje? Analizy wskazują, że najczęściej do chodzi do nieprawidłowości przy odbiorze ciepła z pompy.

W zrost cen węgla powoduje, że coraz więcej osób decyduje się na zlikwidowanie kopciuchów na rzecz odnawialnych źródeł energii. W zmianie na wyków konsumentów pomagają regulacje prawne, a także informacje płynące z mediów. Unia Europejska zapowiada bowiem odejście od mało ekologicznych i nieefektywnych sposobów ogrzewania domów na rzecz OZE. Wybrane firmy sygnalizują, że zaczyna brakować pomp ciepła – popyt na nie jest ogromny. Czy to nowe rozwiązanie jest pewne?

ZWRÓĆ UWAGĘ NA ODBIÓR CIEPŁA

A jakie są najczęstsze objawy źle działającej pompy ciepła?

Odpowiednie wykonanie instalacji i ustawienie parametrów mają kluczowe znaczenie, szczególnie w okresie zimowym.

– Dobry przepływ gwarantuje poprawne warunki pracy urządzenia przy jego oszranianiu zimą. To bardzo ważne, ponieważ nieefektywny defrost może doprowadzić nawet do zniszczenia pompy. Minimalne zużycie energii i dłuższą żywotność pompy gwarantują prosta instalacja ogrzewania podłogowego z rozdzielaczami, na których są jedynie ro tametry, i odpowiednia średnica na dojściu do rozdzielaczy – dodaje ekspert z Euros Energy.

To przede wszystkim nieregularna praca urządzenia, która skutkuje licznymi przerwami w pracy. Kolejnym ważnym elementem jest zadbanie o dobre ustawienia parametrów. Nieprawidłowe mogą doprowadzić do nieefektywnej pracy pompy ciepła i… wzrostu kosztów ogrzewania. Pompy ciepła to niezawodne urządzenia, które umożliwiają ogrzanie nieruchomości niskim kosztem i w ekologiczny sposób. Aby tak się działo, istotny jest odpowiedni montaż i skorzystanie z pomocy ekspertów w tej dziedzinie.

■ PIXABAYFOTO: EKSPERT RADZI 60 WRZESIEŃ 2022

Moodhouse nowoczesne i energooszczędnedomymodułowe moodhouse.biuro@gmail.com tel..601-099-995 www.moodhouse.com.pl

SHUTTERSTOCKFOTO: EKSPERT RADZI 62 WRZESIEŃ 2022

Płytki ceramiczne, klinkierowe, z kamienia naturalnego – to one często odgrywają główną rolę w aranżacji tarasu, balkonu, ogrodzeń czy elewacji, pozwalając uzyskiwać coraz ciekawsze efekty dekoracyjne. Jednak, by nasze wysiłki zakończyły się powodzeniem, oprócz przemyśla nej koncepcji i wpisującego się w nią modelu płytek, potrzebujemy również zaprawy klejowej, która zapewni trwałość i funkcjonalność okładziny w trudnych warunkach zewnętrznych.

Klej do płytek na zewnątrz – na co zwrócić uwagę?

Klej stosowany do mocowania płytek na zewnątrz powinien być nie tylko wodo- i mrozoodporny. – Aby zaprawa klejowa mogła efektywnie kompensować naprężenia powstające pod wpływem działania warunków atmosferycznych i dużych obciążeń termicznych, musi być przede wszystkim odkształcalna (S) i charakteryzować się wysoką przyczepnością (C) – podpowiada Tomasz Dzierwa z Baumit Polska. – Jeśli zamierzamy płytkami ozdobić elewację czy ogrodzenie, upewnijmy się, czy zaprawa klejowa jest tikso tropowa (T), tzn. czy charakteryzuje się zredukowanym spły wem z powierzchni pionowych. Dzięki temu montaż będzie łatwiejszy i do minimum zredukujemy ryzyko przesuwania się płytek podczas schnięcia zaprawy. Planując zatem układanie płytek na balkonie, tarasie, ogrodzeniu, elewacji lub w innych miejscach na zewnątrz budynków, powinniśmy szukać zaprawy z oznaczeniem np. C2 TE S1, która będzie pracowała razem z podłożem, minimalizując tym samym ryzyko powstania uszkodzeń – podpowiada Tomasz Dzierwa z Baumit Polska.

KLEJ DO PŁYTEK – WAŻNE WŁAŚCIWOŚCI Wiemy już, że okładzina z płytek w warunkach zewnętrz nych jest poddawana dużym obciążeniom, głównie termicz nym, które mogą skutkować jej uszkodzeniem. Ryzyko ich wystąpienia możemy jednak zminimalizować, dobierając odpowiednią zaprawę klejową, która sprawdzi się w ekstre malnych warunkach zewnętrznych.

BAUMITFOTO: 63

T arasy i balkony, a także elewacje – szczególnie te bez zadaszenia – są narażone na oddziaływanie takich czynników atmosferycznych, jak deszcz, silne na słonecznienie, śnieg, mróz oraz zmienne temperatury. Naj większym zagrożeniem dla okładzin z płytek w warunkach zewnętrznych są obciążenia termiczne połączone z obec nością wilgoci. W lecie wystawiona na silne promieniowa nie słoneczne okładzina ceramiczna może nagrzewać się do 70-80°C. Wystarczy burza z silnymi opadami deszczu lub nieco chłodniejsza noc, by temperatura płytek drastycznie spadła nawet o kilkadziesiąt stopni. Różnice temperatur powodują, że okładzina z płytek „pracuje” – rozszerza się i kurczy, czego efektem są naprężenia powstające na linii płytka – podłoże. W zimie natomiast bardzo destrukcyjnym zjawiskiem jest za marzanie wody gromadzącej się w szczelinach – zwiększa się wówczas jej objętość, co może skutkować rozsadzeniem struktury użytych materiałów.

PAMIĘTAJ O DWUSTRONNYM KLEJENIU

O TYM WARTO WIEDZIEĆ: Klasa (S) – odkształcalność to podatność utwardzonego kleju na deformację pod wpływem działań naprężeń między płytką ceramiczną a podłożem. Dla klejów S1 odkształcenie powinno zawierać się w zakresie od 2,5 mm do 5 mm, natomiast dla klejów S2 powinno wynosić min. 5 mm. Klasa (C) – zgodnie z normą PN-EN-12004 obowiązują dwie klasy przyczepności – C1 i C2. Klasa C1 określa minimalną przy czepność ≥ 0,5 N/mm², a C2 ≥ 1 N/mm², a tym samym oznacza klej o znacznie wyższych parametrach. Kleje C2 są zalecane do używania szczególnie na zewnątrz, a przede wszystkim w trudniejszych i wymagających obszarach (np. na warstwach hydroizolacji – na tarasach i balkonach). Klasa (T) – oznacza spływ kleju ≤ 0,5 mm.

SHUTTERSTOCKFOTO: EKSPERT RADZI 64 WRZESIEŃ 2022

Bardzo ważny w kontekście trwałości okładziny z płytek jest również sam sposób ich klejenia do podłoża. Celem jest wyeliminowanie wszelkich wolnych przestrzeni, w które mogłaby przeniknąć woda, powodując odspajanie płytek. Dlatego zaleca się, by nanosić zaprawę zarówno na podłoże, jak i na spodnią stronę płytki tzw. metodą kombinowaną (but tering-floating) – tylko ten sposób klejenia daje nam pew ność pełnego wypełnienia przestrzeni i gwarancję wysokiej Bogactwoprzyczepności.kształtów, wzorów i faktur, w jakich dostępne są dziś płytki ceramiczne, klinkierowe i z kamienia naturalnego umożliwia tworzenie efektownych aranżacji tarasów, balko nów oraz wykończeń elewacji. Dobierając do nich odpowied nią zaprawę klejową, możemy mieć pewność, że uzyskany efekt dekoracyjny utrzyma się przez wiele lat. Warto zaufać renomowanym producentom i sięgać po sprawdzone, wy sokojakościowe produkty. Szukanie oszczędności na mate riałach budowlanych, odbywające się zwykle kosztem jakości produktu, w praktyce często kończy się nieplanowanymi wy datkami związanymi z koniecznością naprawy powstałych w trakcie eksploatacji uszkodzeń. Zdecydowanie korzystniej wyjdzie nam wykonać pracę raz, a dobrze. ■ Opracowanie: redakcja Źródło: Baumit Polska

www.aks-zielonka.pl Systemy zarządzania kablami instalacjaKreatywna

Jednym z najważniejszych elementów wystroju każdego wnętrza jest oświetlenie. Wybór lamp, kinkietów i reflektorów jest dzisiaj ogromny, ale jeśli zależy ci na lampach jedynych w swoim ro dzaju, koniecznie zwróć uwagę na system oświe tlenia szynowego. Jakie są jego najważniejsze zalety i jaki system wybrać?

Elastyczny i oszczędny system oświetlenia szynowego

EKSPERT RADZI 66 WRZESIEŃ 2022

Oświetlenie szynowe można podzielić na dwa podstawowe rodzaje, wyróżnione ze względu na sposób włączania punk tów świetlnych – to szyny jednofazowe i trójfazowe. Na czym polega różnica między nimi? Zapalając włącznik szyny jednofazowej, włączysz od razu wszystkie punkty świetlne.

To dobre rozwiązanie, gdy szukasz np. szyny tylko nad stół w jadalni, nad którym i tak w trakcie posiłku powinny się palić wszystkie lampy.

Jeśli nie masz w planach dostosowywania systemu precyzyjnie do swojego domu lub mieszkania, możesz wybrać gotowe oświetlenie szynowe. U renomowanych producentów znaj dziesz bogaty wybór zestawów dostępnych „od ręki”.

DLACZEGO WARTO WYBRAĆ OŚWIETLENIE SZYNOWE? System oświetlenia szynowego to nowoczesne rozwiązanie, po które najchętniej sięgają właściciele domów i mieszkań, w których w remontowanym pomieszczeniu jest jedno sufi towe przyłącze świetlne. Możliwość niemalże dowolnego za aranżowania szyny sprawia, że za pomocą jednego przyłącza można korzystać z wielu punktów świetlnych. W ten sposób szyna z kilkoma reflektorkami może jednocześnie oświetlać stół w jadalni i witrynkę z zastawą stołową przekazywaną z pokolenia na pokolenie.

PROJEKT OŚWIETLENIA SZYNOWEGO W DOMU

Każdy system szynowy składa się z wielu elementów, które łatwo do siebie dopasowywać, tak aby stworzyć konfigurację najlepiej dobraną do wnętrza i potrzeb osób, które korzystają z niego na co dzień. Same szyny można bez trudu ciąć. Do stworzenia całego systemu oświetlenia szynowego, poza szy nami, mogą być potrzebne jeszcze m.in. maskownice, zasila cze, zaślepki, zawieszki i złącza, które pozwalają na zbudowanie układu np. w kształcie kwadratu, trójkąta albo litery U.

AZZARDOZDJĘCIA: 67

OŚWIETLENIE JEDNO- I TRÓJFAZOWE

Nie mniej ważne są specjalne lampy do szynoprzewodów. Aby stworzyć funkcjonalne oświetlenie sufitowe na szynach, należy precyzyjnie obmierzyć pomieszczenie i rozplanować wszystkie punkty świetlne. Po zamontowaniu systemu na suficie oprawy można dowolnie przesuwać po szynie.

Z kolei szyny trójfazowe pozwalają i na oszczędność na ra chunkach za prąd, i na zapalenie nastrojowego światła w sypialni lub salonie. Kiedy włączasz oświetlenie trójfazowe, masz dwie możliwości – zapalasz wszystkie punkty świetlne albo tylko wybrane. Lubicie całą rodziną oglądać filmy przy subtelnym oświetleniu? Zrezygnuj z włączania lampki blisko ekranu, a zapal tylko tę najbardziej oddaloną. Miej jednak na uwadze, że system trójfazowy wymaga odpowiedniej instalacji elektrycznej. Konieczne są pięciożyłowe przewody, dzięki którym punkty świetlne można łatwo podzielić na trzy strefy. Każda z nich może być oddzielnie sterowana przy użyciu odpowiedniego włącznika.

Szyny oświetleniowe doskonale sprawdzają się też w po mieszczeniach o nietypowych kształtach. Jeśli wnęka spra wia, że lampa zawieszona na środku sufitu nie oświetla wszystkich zakamarków pokoju, znacznie lepszym rozwią zaniem będzie oświetlenie szynowe, któremu można nadać różne kształty.

AZZARDOFOTO: EKSPERT RADZI 68 WRZESIEŃ 2022

Szyny magnetyczne dają jeszcze więcej możliwości niż kla syczne. Wprawdzie w obu rodzajach można zmieniać poło żenie lampek, ale w szynach magnetycznych jest to znacznie łatwiejsze. Reflektorki LED, które najczęściej montuje się w omawianym typie oświetlenia, mocuje się, wykorzystując przyciąganie magnetyczne. Zarówno montaż, jak i przesuwa nie opraw świetlnych w oświetleniu szynowym magnetycz nym są zatem bardzo łatwe, a sam system zapewnia dużą elastyczność w aranżacji światła we wnętrzach.

SZYNY PODTYNKOWE I NATYNKOWE

Każdy z wymienionych rodzajów oświetlenia szynowego jest dostępny w wersji podtynkowej i natynkowej. Szyna podtynkowa to dobry wybór, jeśli nie chcesz, aby odznaczała się we wnętrzach. Świetnie sprawdzi się też w niższych po mieszczeniach i tych z podwieszanym sufitem. W jaki sposób montuje się szynę oświetleniową podtynkową? W suficie podwieszanym wykorzystuje się wolną przestrzeń między typowym sufitem a tym podwieszanym. System montowany do sufitu podwieszanego należy jednak uzupełnić o spe cjalną blaszkę montażową. Z kolei montaż w typowym su ficie wymaga przygotowania w suficie rowka o wymiarach wybranej szyny podtynkowej. Szyna natynkowa jest przytwierdzana bezpośrednio do sufitu. Takie oświetlenie dodaje wnętrzu charakteru i jest wyrazistym detalem aranżacyjnym. Możesz zdecydować się również na szynę oświetleniową wiszącą, którą montuje się do sufitu za pomocą np. linek stalowych.

WYGODNE SZYNY MAGNETYCZNE

OŚWIETLENIE SZYNOWE OKIEM PROJEKTANTA WNĘTRZ

Po system oświetlenia szynowego często sięgają architekci wnętrz. Cenią przede wszystkim jego elastyczność i możli wość niemalże dowolnej konfiguracji. System sprawdzi się doskonale we wnętrzach o różnym charakterze i kształcie, a zwłaszcza tam, gdzie potrzeba punktów świetlnych, któ rych lokalizację łatwo zmieniać, tak samo jak kąt padającego z nich światła kierunkowego.

Oświetlenie tego typu jest nowoczesne i minimalistyczne, dlatego jest częstym elementem wystroju restauracji, hoteli i sal konferencyjnych urządzonych w stylach industrialnym, nowoczesnym lub minimalistycznym.

Szyny oświetleniowe wzbogacą również domowe wnętrza. Można montować je na korytarzu, w łazience, garderobie, sypialni, pokoju dziecka, bibliotece, gabinecie, pokoju dzien nym, jadalni i kuchni. Ogromną zaletą szyn oświetleniowych jest łatwość zmiany opraw. Jeśli chcesz zamontować je w industrialnym gabine cie, sięgnij po czarne reflektorki. Zmiana wystroju wnętrza, np. w stylu skandynawskim, będzie wymagała jedynie wy miany opraw na jasne. W przypadku opraw podtynkowych nie musisz się martwić, że barwa szyny nie będzie pasowała do koloru nowych lamp. Nowoczesny charakter szyn sprawia, że wiele osób, które planują urządzanie nowego domu albo remont mieszkania, patrzy na nie jak na oświetlenie idealne do minimalistycznych wnętrz. Bez wątpienia system szynowy wygląda efektownie w loftach albo nowoczesnych przestrzeniach. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby zawiesić je w jasnym salonie skandynawskim albo jadalni urządzonej w stylu paryskim. Sekret udanej aranżacji tkwi w wyborze pomiędzy szyną natynkową i podtynkową oraz zakupie reflektorków o od powiednim wyglądzie i kolorystyce. Dla przykładu do stylu skandynawskiego pasują białe oprawy świetlne, a do pary skiego – złote lub czarne. Szynowe systemy oświetleniowe to bez wątpienia jedno z najnowocześniejszych, a zarazem najbardziej funkcjonalnych rozwiązań. ■

AZZARDOFOTO: EKSPERT RADZI 70 WRZESIEŃ 2022

Szyny oświetleniowe to praktyczny i efektowny wybór m.in. w galeriach sztuki, muzeach i sklepach z produktami premium.

Wybieramy ogrodzenie Ogrodzenie posesji pełni wiele funkcji i może chronić przed rozmaitymi zagrożeniami. Bardzo istotny jest też jego wygląd – ogrodzenie to przecież wizytówka domu i właścicieli. Oprócz tego każdy mur, płot czy nawet najprostsza siatka musi spełniać normy zawarte w przepisach. Jak to wszystko pogodzić? Tekst: Marcin Gomółka PIXABAYFOTO: WOKÓŁ DOMU 72 WRZESIEŃ 2022

Zanim zaczniemy poszukiwanie idealnego ogrodzenia, mu simy się zastanowić, czego dokładnie od niego oczekujemy. Oprócz wyznaczania granic posesji i ochrony przed intruzami ogrodzenie może pełnić też kilka innych funkcji. Z tego powodu warto rozważyć połączenie różnych rodza jów ogrodzeń. Największą wagę przykłada się do frontowego ogrodzenia. Boczne i tylne są zwykle znacznie skromniejsze. Nie chodzi tu jednak tylko o redukcję kosztów, ale przede wszystkim o funkcjonalność. Ogrodzenie frontowe pełni funkcję reprezentacyjną, ale ma również za zadanie osłonić nasze podwórko przed wzro kiem przechodniów. Solidne ogrodzenie może dodatkowo wyciszyć odgłosy przejeżdżających samochodów. Niektóre ogrodzenia potrafią też zatrzymać część zanieczyszczeń po wietrza i pyłu wznoszonego przez auta. Przy bardzo ruchli wych drogach warto zainwestować w coś, co odizoluje nas od tych Ogrodzenieniedogodności.bokówityłu działki z reguły nie musi być aż tak solidne. To zależy od gęstości zabudowań w sąsiedztwie. Jeśli za naszym domem nie znajduje się nic oprócz łąk i pól, sta wianie wysokiego i zabudowanego ogrodzenia nie ma sensu.

CZEGO SZUKAMY?

JONIECFOTO: 73

Coraz rzadziej stosuje się również siatkę ogrodzeniową. Jest chętnie zastępowana solidniejszymi i bardziej eleganckimi panelami kratowymi. Wykonuje się je zazwyczaj z ocynkowa nego drutu, opcjonalnie pokrytego farbą proszkową. Druty są zgrzewane ze sobą punktowo, by stworzyły mocną i sztywną siatkę nowej generacji. To jeden z najtańszych sposobów na ogrodzenie dużego placu. Panele z siatki są także doskonałą podstawą dla wszelkiej maści żywopłotów, które mogą uczy nić delikatne ogrodzenie niemal niewidocznym.

NIETYPOWE MATERIAŁY Trudno wskazać materiały, które są obecnie najczęściej wybie rane do budowy ogrodzeń. Liczba możliwych rozwiązań, mate riałów oraz ich połączeń jest tak duża, że często trudno znaleźć dwa identyczne ogrodzenia. Łatwo natomiast zauważyć, że drewniane płoty niemal całkowicie wyszły z użycia. Mimo tego drewno wciąż jest używane jako uzupełnienie ogrodzeń muro wanych lub panelowych. Drewniane sztachety dobrze spraw dzają się jako przęsła, choć wymagają okresowej konserwacji. Ze względu na wyższą trwałość coraz częściej zamiast drewna stosuje się panele z tworzyw sztucznych lub aluminium, które mogą nawet naśladować kolor i fakturę drewna. Naturalne drewno wciąż ma jednak swoich fanów. Świetnie pasuje do charakteru domów na wsi, obiektów agroturystycznych oraz budynków wykończonych elementami drewnianymi.

OGRODZENIOWESYSTEMYPLAST-METFOTO:

Niektóre rodzaje ogrodzeń, jak np. wspomniane ogrodzenia panelowe, można zainstalować bez cokołu. Nie tylko zmniejsza to koszt montażu, ale też okaże się pomocne w określonych warunkach. Cokół z betonu lub elementów prefabrykowa nych może blokować spływanie wody z terenu działki. Ma to największe znaczenie w przypadku działek położonych na Dodatkowąwzniesieniach.ciekawostką może być montaż podświetlenia na naszym ogrodzeniu. Najciekawszy efekt uzyskamy oczywiście w połączeniu ze wspomnianymi szklanymi gabionami, ale również inne typy ogrodzeń bardzo zyskają dzięki instala cji oświetlenia. Mogą to być niewielkie lampki na szczycie słupków ogrodzeniowych lub podświetlenie przęseł. Oprócz efektu wizualnego poprawi się także bezpieczeństwo na na szej działce. Nawet odrobina światła ułatwi poruszanie się po placu i dostrzeżenie ewentualnego intruza. Ogrodzenie może być również dopasowane do balustrad zamontowanych przy balkonie, tarasie lub schodach. Jeśli uda nam się dobrać do siebie kolory i wzory tych elementów, ca łokształt może na tym tylko zyskać. Oczywiście nie wszystkie rodzaje ogrodzeń da się dopasować do balustrad, ale nawet w przypadku ogrodzenia gabionowego warto zachować jakiś stopień spójności w kolorze, stylu i kształcie. Nie mieszajmy nowoczesności z klasyką.

WOKÓŁ DOMU 74 WRZESIEŃ 2022

Podobnych paneli z siatki używa się często do budowy ogro dzeń gabionowych. Metalowe kosze napełnia się kamieniem naturalnym lub innymi bryłami. Może to być w zasadzie do wolny materiał – od zaokrąglonych kamieni polnych poprzez tłuczeń z konkretnych rodzajów skał, aż po bryły kolorowego szkła. W zasadzie ogranicza nas tylko rozmiar oczek w koszu. Drobne odłamki mogą wypadać spomiędzy metalowych elementów. Na rynku dostępne są różne rodzaje koszów ga bionowych. Możemy wykorzystać je nie tylko do budowy ogrodzenia, ale też jako donice i inne elementy dekoracyjne w Ogrodzeniaogrodzie.

z kamienia to oczywiście nie tylko wypełnione nim kosze. Tradycyjne mury z otoczaków lub ciosanych kamieni do skonale wpasowują się w wiejską scenerię i uzupełniają klimat klasycznych domów. Bardziej nowoczesnym, ale i kosztownym rozwiązaniem, jest budowa ogrodzenia z poddanych obróbce kamiennych bloków o geometrycznych kształtach. Innym podejściem może być wyłożenie murowanych lub betonowych cokołów i słupów płytkami z kamienia dekora cyjnego. Szczególne wrażenie robią piaskowce i wapienie, ale ich porowata i nasiąkliwa struktura zbiera zabrudzenia. Warto zabezpieczyć kamień warstwą odpowiedniego impregnatu oraz zastosować daszki ogrodzeniowe, dzięki którym woda nie będzie spływać bezpośrednio po murze.

Budowa domu nie jest czasem bezpiecznym dla eleganckich ogrodzeń. Ciężkie maszyny pracujące na budowie i cięża rówki dostarczające materiały mogą z łatwością uszkodzić każde ogrodzenie i zbyt wąską bramę. Naprawy będą nie tylko kosztowne, ale też kłopotliwe. Warto więc wstrzymać się z budową ogrodzenia do czasu, gdy budowa domu będzie się miała ku końcowi. Z drugiej strony już na etapie budowy chcemy jak najlepiej chronić swoją własność – w końcu bardzo wiele kradzieży dotyczy właśnie placów budowy. Również przepisy wymagają, aby każdy plac budowy był w jakiś sposób ogrodzony. Z tego powodu większość inwestorów i firm budowlanych decyduje się na proste, tymczasowe ogrodzenia z drewna, cienkiej siatki lub blachy falistej. Może to być nawet najbardziej prowizo ryczna konstrukcja o wysokości przynajmniej 1,5 metra. Warto jednak postawić na coś nieco solidniejszego i trudniejszego do sforsowania dla ludzi i zwierząt.

Pozwolenia wymagają tylko ogrodzenia o wysokości powyżej 2,2 metra od poziomu gruntu oraz mury oporowe. Ściany oporowe mają za zadanie oddzielać tereny o dużej różnicy wysokości i chronić przed osuwaniem się gruntu. Taki mur musi spełniać warunki techniczne, by zapewniać odpowiedni poziom bezpieczeństwa. W tych dwóch przypadkach o po zwolenie musimy wystąpić w starostwie powiatowym. Pozwolenie to jednak nie wszystko. Warto znać kilka wytycz nych, które musimy spełnić, by nasze ogrodzenie nie zostało uznane za niezgodne z przepisami lub niebezpieczne. Zabra nia się umieszczania ostro zakończonych elementów, takich jak np. drut kolczasty, na wysokości poniżej 1,8 metra. Ogrodzenie nie powinno również ograniczać widoczności, jeśli znajduje się np. na rogu skrzyżowania. Jeśli ogrodzenie będzie zbyt wysokie i położone zbyt blisko drogi, może za grażać bezpieczeństwu.

SHUTTERSTOCKFOTO: WOKÓŁ DOMU 76 WRZESIEŃ 2022

KIEDY POSTAWIĆ OGRODZENIE?

KWESTIE PRAWNE

D ek o r acy j n a , k o m po zy t o w a po w ł o k a n a b az i e ży w i c , w f o r m i e go t o w e j d o u ży t k u m asy . D z i ęk i un i ka t o w e j , odpo r n e j n a w od ę t ec hno l og i i m o żes z c i eszy ć s i ę e f ek t e m b e t on u n a śc i a n i e , pod ł od ze , s u fi c i e a n a w e t n a po w i e r zc hn i p ł y t e k ce r a m i cz n yc h , s c hodó w c z y m e b li . W y r ó b do s t a r cza n y j es t w po s t ac i go t o w e j m i esza n k i w ko l o r z e sza r y m RA L 7 040 . M i k r o ce m e n t P e rf ec t m o że m y w yk on a ć w do w o ln y m k o l o r ze , m o żes z t e ż w e w ł as n y m zak r es i e b a r w i ć p ł y nn y m i p i g m e n t a m i do f a r b

J E D E N S Y S T E M - W I E L E Z A S T O S O W A Ń

M I K R O C E M E N T - E F E K T B E T O N U NA ŚCIANIE IPODŁODZE M I K R O C E M E N T P E R F E C T

Ko m p l e t n y zes t a w za w i e r a : go t o w y do u życ i a m i k r o c e m e n t , e m u l s j ę g r un t u j ącą , d w u s k ł a dn i ko w y l a k i e r p o ł ys k l u b m a t .

i m i tac j a s uro w ego , o zdobneg o b eton u na śc i anach , p od ł o g ach , s chodach , c z y k o m i nkach , posadzk i w l oka l ac h u żytko w ych , w ykończen i e b l ató w , ok ł adz i n a s ł upó w , b ez i n w azy j n e o dno w i en i e e l e m entó w d re w n i a n ych , d re w nopochodnyc h , p ł yte k cera m i cznych , odś w i eżen i e l u b d ekorac j a b etono w yc h o g rodzeń

kontakt@mikrocement.eu690390280 mikrocement.eufacebook.com/MikrocementPerfect/

WOKÓŁ DOMU 78 WRZESIEŃ 2022

W przepisach zawarto także minimalne szerokości bram i furtek, wynoszące odpowiednio 2,4 oraz 0,9 metra. Bramy i furtki nie mogą się otwierać na zewnątrz działki. Te wszyst kie kwestie mogą zostać sprawdzone przez organy nadzoru Planbudowlanego.zagospodarowania przestrzennego może wymuszać na właścicielach posesji pewne ustępstwa w kwestii rodzaju ogrodzeń. W planach mogą się znajdować ograniczenia i wska zówki dotyczące tego, jak ma wyglądać nasze ogrodzenie. Mogą one określać wysokość ogrodzenia, jego kolorystykę, a nawet materiały, z jakich powinno być zbudowane. W planie zagospodarowania możemy także sprawdzić, czy nie istnieją plany przebudowy i poszerzenia drogi, do której przylega nasza posesja. W takiej sytuacji ogrodzenie warto ustawić odrobinę dalej od drogi. W przeciwnym razie w niedalekiej przyszłości konieczna może być jego rozbiórka.

OGRODZENIE MIĘDZY SĄSIADAMI To jedna z najtrudniejszych kwestii dotyczących budowy ogro dzeń. W Polsce zazwyczaj mamy do czynienia z dosyć ciasną zabudową. Działki budowlane najczęściej sąsiadują ze sobą, a to sprawia, że znaczna część ogrodzeń może być traktowana jako wspólna. Prawda jest jednak taka, że koszt budowy ogro dzenia zawsze leży po stronie zainteresowanego. Nie możemy domagać się od sąsiada zwrotu części kosztów ogrodzenia, chyba że udało nam się ustalić inaczej. W takiej sytuacji warto spisać z sąsiadem umowę, w której określamy, jak mają być dzielone koszty. Inaczej wygląda kwestia remontu i konserwacji wspólnego ogrodzenia. Według przepisów Kodeksu cywilnego właści ciele sąsiednich nieruchomości są zobowiązani do dziele nia się kosztami utrzymania ogrodzenia znajdującego się w granicy działek. W każdej sytuacji warto poprosić sąsiada o zgodę na budowę ogrodzenia i potwierdzenie jej na piśmie. Taka pisemna zgoda uchroni nas od potencjalnych kłopotów, zwłaszcza jeśli ogrodze nie znajduje się częściowo na ziemi sąsiadów. Nawet fundament ogrodzenia naruszający granice własności o kilka centymetrów może stać się kością niezgody i przyczyną problemów w przy szłości, np. po zmianie właściciela sąsiedniej działki. Wspólne ogrodzenie powinno się znajdować w granicy dzia łek wytyczonej przez geodetę. Jeśli jednak sąsiad z jakiegoś powodu nie zgodzi się na takie rozwiązanie, możemy wybu dować ogrodzenie w całości na swojej posesji. W takiej sytuacji tracimy odrobinę przestrzeni, ale też unikamy jakichkolwiek roszczeń dotyczących naszej konstrukcji. ■

OGRODZENIOWESYSTEMYPLAST-METFOTO:

SHUTTERSTOCKFOTO: WOKÓŁ DOMU 80 WRZESIEŃ 2022

Wybieramy i projektujemy nawierzchnie brukowane

Pięknie zaprojektowany i utrzymany ogród to marzenie niejednego posiadacza domu. Aby mogło się spełnić, sporo uwagi trzeba poświęcić roślinności. Mimo że to ona gra główną rolę, trzeba też zadbać o otoczenie: ścieżki, alejki, podjazdy. Bo nawet najpiękniejsze rośliny stracą swój urok, jeśli pozostałe elementy nie zostaną dobrze wkomponowane w otoczenie naszego domu.

N awierzchnie układane na posesji to nie tylko konieczny element użytkowy przestrzeni wokół domu. Oprócz tego, że tworzą pewne ramy wytyczające i dzielące naszą posesję na poszczególne strefy, to są także tłem dla domu oraz roślin i małej architektury ulokowanej w naszym ogrodzie. Z tego względu ogrom nym błędem byłoby pominięcie lub potraktowanie po macoszemu planowania wyglądu nawierzchni ogrodowej. Zanim jednak zrobimy szczegółowy projekt, musimy wybrać jej rodzaj. Podpowiadamy, jak się odnaleźć w naprawdę bogatej ofercie rynkowej.

WYBÓR NAWIERZCHNI – NIE TAKIE TO PROSTE Największą popularnością cieszą się nawierzchnie brukowane. Wy bierając rodzaj kostki brukowej, warto wziąć pod uwagę 7 kryteriów. Przede wszystkim jakość, gdyż kostkę brukową kupujemy na lata. Powinniśmy szukać takich produktów, których jakość nie budzi na szych zastrzeżeń. Kostka musi być wyprodukowana zgodnie z normą europejską PN-EN 1338 – „Betonowe kostki brukowe. Wymagania i metody badań”. Warto sprawdzić, czy producent, którego wyroby nas interesują, deklaruje spełnienie założeń normy, czyli gwarantuje nam to, że do wytworzenia produktów użyto wysokiej jakości mate riałów, jak kruszywo czy barwniki, oraz że posiadają one odpowiednie parametry użytkowe. Kolejnym kryterium jest grubość. Jest ona uzależniona od charak teru użytkowania naszej przestrzeni. Im większym naciskom i obcią żeniom będzie podlegała zbudowana nawierzchnia, tym grubszy powinien być wybrany materiał. Dla ścieżek ogrodowych czy tara sów wystarczające będą kostki o grubości 4 cm. Przy nawierzchniach pod ruch kołowy, jak podjazdy czy przydomowe parkingi, należy wybrać kostkę o grubości 6 cm. W przypadku nacisku samochodów ciężarowych oraz dużego natężenia ruchu materiał musi mieć gru bość co najmniej 8 cm. Możemy oczywiście stosować grubsze kostki na tarasie czy ogrodowych alejkach, ale nie odwrotnie. Użycie zbyt cienkiego materiału w miejscach narażonych na duże obciążenie może zakończyć się jego uszkodzeniem w trakcie eksploatacji.

SUPERBRUKABWZDJĘCIA: VESTONEFOTO: BRUK-BETFOTO: 81

Nie zapominajmy także o cenie, bo przecież kostkę brukową dobieramy odpowiednio do budżetu, jakim dysponujemy. Pa miętajmy jednak, aby nie poszukiwać produktów najtańszych. Bardzo niskie ceny przekładają się na słabą jakość. Wartość zakupionej kostki to tylko jedna ze składowych całej inwestycji budowy podwórka czy ogrodu. Zakup taniego materiału nie obniży więc drastycznie całego kosztorysu, a bardzo mocno wpłynie na efekt wizualny naszej realizacji i jej trwałość. Marka to ostatni aspekt wyboru kostki. Choć nie znajdziemy jej logo na produkcie, jest dla nas gwarantem jakości, solid ności wykonania i właściwego magazynowania materiałów. Za marką idą także usługi dodatkowe, takie jak doradztwo, wykonanie projektu czy wydłużona gwarancja.

Następne kryterium to kształt, który dobieramy do sposobu aranżacji przestrzeni. Na dużych, jednolitych powierzchniach oraz tarasach dobrze prezentują się produkty o większych formatach. Do wąskich ścieżek wybieramy kostki o mniej szych wymiarach. Jeżeli chcemy uzyskać efektowne okrągłe dekoracje czy zbudować kręte ścieżki, pomocne będą drobne kostki o trapezowatym kształcie. W ogrodach rustykalnych dobrze zaprezentują się kostki o nieregularnych kształtach, zainspirowane wyglądem naturalnych kamieni. Styl i design (czyli wygląd) to kolejny aspekt doboru kostki. Poza osobistym gustem i oceną estetyczną warto zwrócić uwagę, aby styl i wzornictwo kostki były spójne z pozosta łymi elementami naszego domu i jego otoczenia. Atrakcyjna i stylowa nieruchomość to taka, w której wszystkie elementy są ze sobą powiązane. Niezależnie od wybranego nurtu: no woczesnego, klasycznego czy rustykalnego, wnętrze, budynek oraz ogród powinny tworzyć jednolitą stylistycznie całość. Podczas wyboru kostki weźmy pod uwagę także jej kolory stykę. Po pierwsze, kolor powinien być atrakcyjny oraz pasować do pozostałych elementów nieruchomości, takich jak dach, stolarka czy fasada budynku. Po drugie, warto zwrócić uwagę na użyteczność. Jeżeli kostka w danej lokalizacji narażona jest na większe zabrudzenia, lepiej wybrać kolory ciemniejsze oraz melanże łączące różne barwy i odcienie na jednym elemencie.

WOKÓŁ DOMU 82 WRZESIEŃ 2022

SUPERBRUKABWFOTO: POLBRUKFOTO:

POLBRUKFOTO: WOKÓŁ DOMU 84 WRZESIEŃ 2022

PROJEKT – WŁASNY CZY Z POMOCĄ FACHOWCA? Po dokonaniu wyboru kostki, ale jeszcze przed jej zakupem, powinniśmy zaprojektować nawierzchnię z jej użyciem. Mo żemy wykonać taki projekt sami albo zwrócić się o pomoc do fachowca – architekta krajobrazu lub projektanta ogrodów. Wiele osób może zapytać, ale po co nam projekt? Przecież ułożenie kostki brukowej nie jest skomplikowane. To oczy wiście prawda, ale gdy mamy zamiar wykonać nawierzchnię z użyciem dwóch lub więcej barw, kształtów lub rodzajów kostki, taki projekt znacznie ułatwi nam zakup odpowiedniej ilości danego materiału. Co więcej, dzięki niemu mamy szansę zwizualizować sobie efekt końcowy, a tym samym uniknąć rozczarowania i niepotrzebnych nerwów. Jeśli powierzchnia, którą mamy zamiar wybrukować, jest nie wielka, równa i mało skomplikowana pod względem kształtu, a my dodatkowo mamy zmysł projektanta – możemy pod jąć się samodzielnego zaprojektowania takiej nawierzchni. Wystarczy tylko dobrze wymierzyć brukowaną powierzchnię oraz znać wymiary kostki. A potem pozostaje nam już tylko przenieść na papier swoją wizję.

Kierowanie się listą wskazanych kryteriów ułatwi wybór naj lepszej dla nas kostki brukowej. W przypadku wątpliwości można też skorzystać z pomocy ekspertów, którzy potwierdzą trafność naszej decyzji lub doradzą inne słuszne rozwiązanie.

Alternatywą dla „papierowego” projektowania nawierzchni są ogólnodostępne programy służące takim celom. Obecnie coraz więcej producentów kostki udostępnia swoim klien tom tzw. wizualizatory, które pozwalają na zobrazowanie ostatecznego efektu naszej koncepcji z zastosowaniem kon kretnego materiału. Ostatnim sposobem na projekt nawierzchni brukowanej jest skorzystanie z usług architekta lub projektanta ogrodów. Warto zwrócić się do nich o pomoc, jeśli nasza nawierzchnia ma powstać na trudnym terenie – nierównym, o nieregularnym kształcie – lub chcemy zastosować tu dużą ilość kolorów, kształtów i rodzajów kostki. Jeśli marzy nam się podjazd ze skomplikowanym wzorem lub długie kręte alejki, lepiej sko rzystać z usług fachowców. Koniec zimy i początek wiosny to idealny czas na wybór kostki brukowej i sporządzenie projektu nawierzchni wokół domu. Dokonując wyboru i sporządzając projekt w tym czasie, mamy szansę ruszyć z „brukowymi” pracami już w kwietniu – to dobry moment na tego typu dziania. ■

Opracowanie: redakcja na podstawie materiałów ABW Superbruk

POLBRUKFOTO: WOKÓŁ DOMU 86 WRZESIEŃ 2022

Zaprojektuj otoczenie swojego domu z naszymi produktami • Ecoraster kratki do umacniania nawierzchni na podjazdy, wjazdy do garaży. W połączeniu z EcoBloxx tworzą estetyczną nawierzchnię z funkcjonalnością kostki przepuszczalnej dla wody – co daje możliwość niepłacenia „podatku od deszczu” • EkoGrys praktyczne ścieżki w ogrodzie • Gala Maty podkładowe tymczasowe wjazdy, piwnica, miejsce na grilla, place zabaw i wiele innych zastosowań • GalaBord obrzeża aluminiowe i tworzywowe do odgradzania wszelkiego rodzaju nawierzchni w ogrodzie. W ich zastosowaniu może ograniczyć Cię tylko fantazja Zapraszamy do naszego sklepu galashop.pl GalaProdukt sp. z o.o. ul. Gołaszyńska 8-10 64-600 Oborniki Tel. 61 296 72 95 Tel. kom. 502 224 889 Mail: info@galaprodukt.pl Kratka Ecoraster EcoBloxx Obrzeże AluBord Obrzeże SemperBord Gala mata podkładowa

Jesienna pielęgnacja trawnika W ogrodach już widać pierwsze symptomy jesieni. Delikatnie przebarwiające się liście drzew i krzewów oraz kwitnące jesien ne rośliny, jak astry czy wrzosy, to tylko niektóre oznaki zbliżają cej się pory roku. Jednak nie tylko zmieniający się krajobraz świadczy o tym, że za chwilę jesień rozgości się za naszymi oknami. Następstwem tego jest moc prac ogrodowych, które właśnie teraz musimy podjąć, by nasza posesja przetrwała w jak najlepszym stanie do wiosny.

Tekst: Małgorzata Trębicka-Żuk

SHUTTERSTOCKZDJĘCIA: OGRÓD 88 WRZESIEŃ 2022

J ednymi z najważniejszych prac, jakie musimy wykonać jesienią, są zabiegi związane z pielęgnacją trawnika, a we wrześniu jest ich naprawdę sporo. Jednak nie należy się obawiać – nie są skomplikowane. Czym zatem powinniśmy się zająć już teraz, aby nasza murawa szczęśliwie przetrwała okres zimnej próby? Oto kilka porad.

DOBRY CZAS NA AERACJĘ I WERTYKULACJĘ

Wrzesień to dobry moment, by przeprowadzić te zabiegi. Nie wykonujemy ich często, bo raz lub dwa razy w sezonie, zazwy czaj wiosną albo właśnie wczesną jesienią. Dzięki wertykulacji mamy możliwość pozbycia się nieestetycznych resztek suchej trawy, patyków, liści, które tworzą na naszej murawie dość szczelną skorupę zwaną filcem. Jeśli zależy nam na dobrej kondycji i długiej żywotności trawnika, filcu należy się regu larnie pozbywać, gdyż zwyczajnie uniemożliwia on nie tylko wnikanie wody i substancji odżywczych do niższych partii gleby, ale przede wszystkim blokuje dostęp powietrza, które jest potrzebne do prawidłowego ukorzeniania się trawy. Wertykulację najlepiej przeprowadzić specjalnym sprzętem – tzw. wertykulatorem. Wygląda on jak kosiarka, ale pod spodem zamiast noży koszących ma wałek z nożykami, które nacinają filc i unoszą go do góry. Wtedy wystarczy już tylko zagrabić murawę z nieestetycznych resztek. Jednak tu uwaga – po takim zabiegu trawnik może trochę szokować wyglądem, bo mimo wszystko został ponacinany. Ale nie obawiajmy się, po kilkunastu dniach wszystko zacznie wracać do normy i na pewno zobaczymy różnicę w kondycji murawy. Drugim zabiegiem jest aeracja, czyli nakłuwanie gleby na głę bokość 5-10 cm. Dzięki niemu murawa zostaje napowietrzona także od strony korzeni, co zapobiega gniciu. Ważne jest jednak, aby w pierwszej kolejności przeprowadzić odfilcowa nie (wertykulację), a dopiero potem aerację. W odwrotnym przypadku może się zdarzyć tak, że zostanie nakłuta tylko warstwa filcu, a gleba pozostanie niemal nietknięta, co będzie Aerację,nieefektywne.takjak wertykulację, warto przeprowadzić specjalnym urządzeniem – aeratorem, choć tu mogą się też sprawdzić na kładki na buty z kolcami lub nawet klasyczne widły. Jeśli wybie rzemy te niemechaniczne środki, warto zadbać o dokładność nakłuwania – powinno być równomierne. Na rynku są dostępne także urządzenia (np. elektryczne) wielofunkcyjne 2 w 1, gdzie wymienia się tylko wałek z nacinającego i unoszącego filc na 89

PIXABAYZDJĘCIA: OGRÓD 90 WRZESIEŃ 2022

NAWADNIANIE I KOSZENIE Te zabiegi jak mantra powtarzają się i wiosną, i latem. Nie inaczej jest jesienią, bo trawa w tym czasie rośnie sobie w najlepsze i ten wzrost jeszcze nie spowalnia. Dlatego przez cały wrzesień będziemy powtarzać nawadnianie i koszenie. Oczywiście ten pierwszy zabieg dostosowujemy do warunków atmosferycznych – jeśli obecny czas jest suchy z małą ilością opadów, liczmy się z koniecznością podlewania z niemal taką częstotliwością jak w środku lata. Jedynie ze względu na rela tywnie niższą temperaturę powietrza możemy sobie pozwolić na większą dowolność w doborze pory dnia na wykonywanie takich czynności. Jeśli natomiast chodzi o koszenie, to zaleca się, aby wykony wane było ono raczej po południu lub wieczorem. Rano bo wiem mamy do czynienia z rosą, a rosa na trawie to podobny stan jak po deszczu, trawa jest jak świeżo podlana. Kosząc ją w takim stanie, narazimy jej liście na poszarpanie, posklejanie i w konsekwencji na nieestetyczny wygląd.

nakłuwający. Jeśli jednak nie chcemy wpędzać się w koszty – bo takiego sprzętu będziemy używać maksymalnie dwa razy w roku – zawsze można poszukać w okolicy wypożyczalni sprzętu ogrodniczego i takie urządzenie po prostu wypożyczyć.

OPRYSKI, NAWOŻENIE I DOSIEWANIE Trawa nie spowalnia wzrostu i rozwija się, a wraz z nią oczywiście to, co jest zmorą każdego amatora puszystej murawy – chwasty dwuliścienne. Niestety, nie da się – tak jak rabaty kwiatowej lub warzywnika – zwyczajnie wypielić tych niechcianych mieszkańców. Musimy zatem wykonać opryski. To zawsze spory dylemat – szczególnie dla zwo lenników ekologicznego prowadzenia ogrodu – stosować czy nie stosować herbicydów? Wszystko zależy od tego, kto użytkuje trawę i czy naprawdę chwasty nam przeszka dzają. Jeśli tak, to należy jedynie pamiętać, aby stosować opryski jak najmniej szkodliwe dla organizmów żywych i bezwzględnie przestrzegać zaleceń producenta co do częstotliwości i ilości stosowanego preparatu. Oczywiście wybierajmy takie herbicydy, które działają selektywnie, mają wszelkie badania i są środkami najnowszej generacji, a dodając do tego dozę ostrożności i zdrowego rozsądku, na pewno nie zaszkodzą.

REKLAMA SHUTTERSTOCKZDJĘCIA: JUBILEUSZ 1 962 –202 2 2202–2691ZSUELIBUJ

■ SHUTTERSTOCKFOTO: 123RFFOTO: OGRÓD 92 WRZESIEŃ 2022

Kolejną kwestią w zakresie zabiegów pielęgnacyjnych na mura wie jest nawożenie. Ale uwaga! Wrzesień to ostatni moment na takie czynności. Ważny jest wybór odpowiedniego preparatu – nawóz powinien być przeznaczony do zastosowań jesien nych. Wtedy mamy pewność, że nasza trawa nie dostanie za dużo azotu, który pobudza jej wzrost, a w zamian dostanie solidną dawkę potasu i fosforu, które wyhamują wegetację i pozwolą murawie się wzmocnić przed chłodnym czasem.

Pamiętamy także, że obecny miesiąc to ostatni dzwonek na wysiew i dosiew trawy z nasion. Jeśli nie wykonamy ich teraz, w październiku będzie już za późno i lepiej będzie poczekać do wiosny. Zatem jeśli mamy ubytki na murawie i chcemy się ich pozbyć, zakasajmy rękawy, bo to idealny czas. Pamiętajmy także o grabieniu trawnika, zwłaszcza że jesień to czas opadania liści z drzew. Mimo że mają niebywały urok i są wielobarwne, należy je sukcesywnie usuwać, gdyż mogą w nich zachodzić procesy gnilne, a to z kolei może skutkować porażeniem murawy różnorodnymi chorobami. Co więcej, okrywa z liści działa tak jak wspomniany wcześniej filc, dlatego warto się ich pozbywać.

OGRÓD 94 WRZESIEŃ 2022

Nadszedł koniec astronomicznego i botanicznego lata. To czas, gdy dni robią się coraz krót sze, a wieczory i noce chłodniejsze. W powietrzu czuć już nutę nadchodzącej jesieni. Wiele roślin kończy okres wegetacji i powoli przygotowuje się do spoczynku. Dla właścicieli ogro dów to jednak wciąż czas, w którym jest wiele do zrobienia.

Wrzesień w ogrodzie

PODLEWAMY I SADZIMY We wrześniu dokonujemy przeglądu naszych roślin, oceniamy ich stan i usuwamy przekwitłe kwiatostany. Przycinamy też rośliny uprawiane w pojemnikach, które mamy zamiar prze chowywać w pomieszczeniach do wiosny. Nie zapominajmy o podlewaniu roślin, szczególnie jeśli panuje susza. Na niedobór wody narażone są zwłaszcza rośliny igla ste i zimozielone. Naszej uwagi wymaga też nadal murawa. Trawniki podlewamy i kosimy, w razie potrzeby wykonujemy też niezbędne zabiegi pielęgnacyjne. Więcej na ten temat w artykule na str. 88. Wrześniowe warunki atmosferyczne sprzyjają sadzeniu, dla tego właśnie teraz warto pomyśleć o uzupełnieniu rabat o nowe egzemplarze. Przełom sierpnia i września to doskonały moment na nasadzenia roślin iglastych, ale nie zapominajmy o wcześniejszej ocenie panujących warunków pogodowych. Długotrwała susza może spowodować, że rośliny będą miały problem z przyjęciem się na nowym stanowisku. Jesienne sadzenie związane jest więc z dostarczeniem wody w trakcie suszy. Ubytki wody muszą być systematycznie uzupełniane. Początek jesieni to również okres przygotowań do przyszło rocznej wiosny. Sadzić należy cebule i bulwy roślin kwitnących

SHUTTERSTOCKZDJĘCIA: 95

wczesną wiosną: tulipanów, hiacyntów, narcyzów, przebiśnie gów, szafirków. Sadzić możemy też byliny kwitnące latem i wiosną: irysy, piwonie, lilie trawiaste, floksy. Jesienią możemy też wysiewać niektóre rośliny jednoroczne, takie jak smagliczka, nagietek lekarski, niezapominajka, cha ber czy ostróżka ogrodowa. Nie zapominajmy też o wysiewie niektórych warzyw – we wrześniu będą to szpinak, roszponka i sałaty. Pamiętajmy jednak o zasadach dotyczących jesien nego siewu: nasiona umieszczamy głębiej niż w przypadku siewu wiosennego, gdyż są narażone na zmarznięcie. Lepiej też wysiać większą ilość nasion, gdyż część z nich może być narażona na zjedzenie przez gryzonie czy właśnie zmarznię cie. Na siew jesienny warto wybrać miejsce jak najbardziej zaciszne i nasłonecznione. Miejsce pod wysiew oczyszczamy z chwastów, a po obsianiu ziemię ściółkujemy lub okrywamy agrowłókniną, co przyśpieszy kiełkowanie roślin.

W sadach trwa zbiór owoców z odmian późno dojrzewających, szczególnie starych odmian jabłoni i grusz. Wykonane z nich przetwory pozwolą nam się cieszyć smakiem lata podczas długich zimowych dni.

SHUTTERSTOCKFOTO:PIXABAYZDJĘCIA: OGRÓD 96 WRZESIEŃ 2022

■

REKLAMA 97

KOLORY WCZESNEJ JESIENI Wrześniowe ciepłe dni są okazją do podziwiania wrzosów i ich kuzynów z rodziny wrzosowatych. Do zalet wrzosów należą minimalne wymagania siedliskowe – suche, kwaśne, pozaklasowe gleby noszą nazwę ziemi wrzosowej. Do ro dziny wrzosowatych należą również coraz popularniejsze w ogrodach pierisy, kiścienie czy golterie. Wszystkie mają podobne wymagania, dobrze rosną w miejscach ciem nych i, z wyjątkiem golterii, tworzą krzewy o efektownych kwiatach i barwnych liściach. Obok wrzosów na jesiennych rabatach możemy też podziwiać rośliny, które rozpoczęły kwitnienie latem. Należy do nich motyli krzew budleja, jego podobne do bzu wielobarwne kwiatostany mają silny za pach wabiący motyle i owady. Występuje w kolorach od bieli poprzez fiolet, czerwień do purpury. Kwitnienie krzewu budleja trwa od końca czerwca do jesiennych przymrozków. Jest łatwy w uprawie, ale wymaga osłoniętych stanowisk. We wrześniu kwitną jeszcze niezawodne dalie, dla któ rych zagrożeniem są przymrozki na początku miesiąca. Przetrwanie nocnych spadków temperatury umożliwią im okrycia z włókniny. Barwne, zmieniające się dekoracje tworzą też drzewa i pnącza, część z nich ma zimozielone liście z białym, żół tym lub zielonym akcentem kolorystycznym. W trakcie jesiennego przebarwiania tworzą kolorowe mozaiki od porne na zmiany pogody. Opracowanie: redakcja

REKLAMA Wybieramy bramę garażową Porządki wokół domuFREEPIKFOTO: SHUTTERSTOCKFOTO: 98 WRZESIEŃ 2022

zabudowa poddasza a wymagania przeciwpożarowe nowy system Nida Poddasze Nida Poddasze to pierwsze na rynku rozwiązanie zabezpieczenia ogniowego poddaszy użytkowych, zgodne z WarunkamiaktualnymiTechnicznymi. do jakich klas odporności ogniowej użytkowe?zabezpieczyćprawidłowopoddasza

Wyjaśnia to stosowny przepis – paragraf 219 ust. 2 aktualnych Warunków technicznych. Warto podkreślić, że Krajowe ustawodawstwo jednoznacznie reguluje kwestię zabezpieczeń ogniowych poprzez zapisy Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. poznaj nas na www.nidapoddasze.pl