BEZPŁATNY MAGAZYN O PODRÓŻACH
LIPIEC/SIERPIEŃ 2020› NUMER 39
Podróże z pasją Kamperem w świat
Prawo
Urlop w czasie epidemii
ISSN 2353-2416
Temat wydania
Wakacje w Polsce
www.sztynort.pl @sztynort facebook.com/nowy.sztynort
ŻEGLARSTWO | WYPOCZYNEK | LOKALNA KUCHNIA
OD REDAKCJI
Mam przyjemność powitać Państwa na łamach kolejnego, tym razem wakacyjnego wydania magazynu
Tegoroczny letni wypoczynek będzie się z pewnością znacząco różnił od poprzedniego. Trwająca od kilku miesięcy epidemia koronawirusa przeorganizowała nasze życie prywatne i zawodowe. Rozpoczynające się właśnie wakacje także zapamiętamy na długo, głównie ze względu na obostrzenia sanitarne. Mimo to wiele osób na pewno skusi się na wyjazdy zagraniczne, chociaż wszystko wskazuje na to, że większość z nas wybierze „opcję krajową”. Gdzie zatem warto się udać na polskie wakacje? Możliwości jest naprawdę wiele. Zapraszamy na s. 14-24 oraz na s. 34-46. Samochody turystyczne nie są zbyt częstym widokiem na polskich drogach, ale mają rzeszę oddanych zwolenników i wielbicieli. Wybierają je głównie ci, którzy podróżują regularnie i lubią być blisko natury, a jednocześnie oczekują więcej komfortu, niż daje korzystanie z namiotów. Zresztą nie jest wykluczone, że w dobie pandemii ten rodzaj podróżowania zyska na popularności... Więcej na ten temat na s. 72-80. Płaskie terytorium największej szwedzkiej wyspy zajmują w dużej części bujne łąki i pastwiska. Od epoki brązu wyspiarską trawę nieprzerwanie „koszą” wszędobylskie owce, a dokładniej lokalna odmiana tego gatunku, charakteryzująca się pokaźnymi rogami i obfitym runem. Wizerunek sympatycznego zwierzęcia znalazł się nawet na gotlandzkiej fladze. Łagodny klimat i duża liczba dni słonecznych w roku sprawiają, że na tej północnej wyspie rosną orchidee, drzewka brzoskwiniowe, figowce, a nawet winorośl. Zapraszamy na Gotlandię! (s. 84-92) To zaledwie kilka propozycji spośród wielu innych – mam nadzieję – równie interesujących.
Z życzeniami inspirującej lektury
Redaktor naczelny
PISZĄ I FOTOGRAFUJĄ DLA WAS
Karina O’Neill
Maciej Majerczak
Kasia Jaszczuk
Zapraszamy na strony naszego wydawnictwa: facebook.com/TravelPolskaMagazyn
.
instagram.com/TravelPolska_Magazyn
AS TRAS
WS Z YSTKICH
FUEL EX Fuel EX pokona każdą trasę i zrobi to po mistrzowsku. Jeśli masz wybrać tylko jeden rower, to wybierz właśnie ten. trekbikes.com
SPIS TREŚCI
AKTUALNOŚCI 10 Gadżety, trendy, inspiracje TEMAT WYDANIA 14 Wakacje w Polsce! NOWOŚCI WYDAWNICZE 28 Z księgarskiej półki Z DALEKA I Z BLISKA 34 Między Wschodem a Zachodem ROZMAITOŚCI 50 Ciekawostki ze świata PRZEWODNIK HOTELOWY 54 Four Seasons Bejrut
FOTO: PIXABAY
55 Intercontinental Phoenicia Bejrut
6
SPIS TREŚCI
DOOKOŁA ŚWIATA 56 Liban Wypoczynek na plaży, na stoku, w cieniu cedrów… PRAWO W PODRÓŻY 66 Sezon urlopowy w czasie COVID-19 PODRÓŻE Z PASJĄ czyli urlop na kołach TRAVEL & HISTORIA 84 Gotlandia Wyspa Wikingów
8
FOTO: ARUN ANTHONY, UNSPLASH
72 Kamperem w świat,
GADŻETY, TRENDY, INSPIRACJE
NAJLEPSZY Z NAJTAŃSZYCH – ALCATEL 1S (2020) Najnowszy model smartfona marki Alcatel udowadnia, że najświeższe technologiczne trendy dostępne są już niemal dla każdego. Smukła obudowa i nowoczesny ekran z niewielkim wcięciem dają mu świetny wygląd. Wydajny, a zarazem energooszczędny, ośmiordzeniowy procesor oraz duża bateria 4000 mAh sprawiają, że otrzymujemy wiele godzin radości z korzystania z zaawansowanych funkcji, jak oglądanie streamowanych filmów czy rozrywka z grami 3D. Niezbędnym elementem jest także potrójny aparat główny, który ze wsparciem algorytmów sztucznej inteligencji, jak również dodatkowych obiektywów – makro- oraz ultraszerokokątnego – dają doskonałe właściwości fotograficzne w każdych warunkach. Sugerowana cena to 449 zł. alcatelmobile.com
CYBERPRZESTĘPCY NIE ODPOCZYWAJĄ – NAWET GDY NIE MOŻESZ PODRÓŻOWAĆ W czasie trudnej sytuacji związanej z pandemią coraz więcej osób korzysta z domowych komputerów do robienia zakupów, nauki i pracy zdalnej. Niestety cyberprzestępcy bez skrupułów wykorzystują te okoliczności do atakowania kolejnych ofiar. Dlatego tak ważne jest zainstalowanie na urządzeniach skutecznego zabezpieczenia, takiego jak Kaspersky Total Security. Produkt chroni wszystkie urządzenia połączone z internetem i posiada funkcje zwiększające bezpieczeństwo transakcji finansowych oraz komunikatorów online, łącznie z czatami wideo. kaspersky.pl/total-security
TCL, CZYLI NOWY SYNONIM DOBREGO BRZMIENIA Nowy gracz na rynku słuchawek bezprzewodowych może mocno namieszać. Biorąc pod uwagę doskonałą jakość i ceny zaczynające się już od kilkudziesięciu złotych, jest to murowany hit. Niezależnie od tego, czy preferujemy słuchawki sportowe, nauszne czy douszne, w portfolio TCL można znaleźć każdy rodzaj. Dodatkowo występują one zawsze w kilku wersjach kolorystycznych, co ułatwi wybór estetom chcącym dopasować je do swoich codziennych kreacji. Sprawdzą się one świetnie we współpracy ze wszystkimi telefonami komórkowymi z Bluetooth. Umożliwiają komunikację z asystentami głosowymi Siri i Asystentem Google. Są wyposażone w komplet przycisków do sterowania muzyką i odbierania połączeń. Ceny sugerowane od 99 do 149 zł. tcl.com
W TROSCE O TWOJE ZDROWIE Designerski, nowoczesny, elegancki, a zarazem magiczny i przytulny. Tu wypoczniesz oraz zrelaksujesz się w nastrojowym SPA, a wykwalifikowani fizjoterapeuci zadbają o twoje zdrowie. Dzięki docenionej w całym kraju restauracji Ponidzie przeżyjesz fascynującą podróż kulinarną. Hotel Słoneczny Zdrój **** Medical SPA & Wellness w Busku Zdroju posiada Klub Kalejdoskop oraz Winiarnię. Skorzystać można z krytego basenu, sauny, tężni solankowej, tarasu słonecznego, ogrodu i czytelni. Osobom aktywnym polecamy: Cardio Room, kręgielnię, bilard, boule, halę sportową, siłownię zewnętrzną oraz wypożyczalnię rowerów. Dzięki Hotelowi Słoneczny Zdrój lot balonem może stać się kolejną przygodą z waszym udziałem! slonecznyzdroj.pl
10
GADŻETY, TRENDY, INSPIRACJE INWESTYCJE W NIERUCHOMOŚCI W KURORTACH Rynek nieruchomości zawsze był oceniany jako jedna z bezpieczniejszych form inwestowania, a obecny brak perspektyw na wysoką stopę zwrotu z rynku instrumentów finansowych oraz głośne w ostatnim czasie afery rynku kapitałowego tylko ten trend umacniają. Wiele osób zastanawia się, w co zainwestować kapitał, aby nie stracił na wartości przez inflację. Doskonałym zabezpieczeniem przed inflacją jest inwestycja w apartamenty – szczególnie w miejscach wypoczynkowych, które cieszą się dużym zainteresowaniem zarówno turystów, jak i odbiorców korporacyjnych. Niewątpliwie taką lokalizacją jest Wisła, i to właśnie tutaj powstaje przykuwająca uwagę inwestycja – luksusowy aparthotel DuoVita Smart Apartments. Wyjątkowe miejsce, którego można zostać współwłaścicielem, kupując w nim apartament. – Nasza oferta to generator dochodu pasywnego dla ludzi szukających sposobu zabezpieczenia swojego kapitału, którzy chcą, aby ich pieniądze pracowały na nich, bez absorbowania ich czasu. Dodatkowo z każdym rokiem inwestycja będzie zyskiwać na wartości, gdyż ceny nieruchomości ciągle wzrastają – mówi Karolina Wantulok, wiceprezes i dyrektor zarządzająca DuoVita Smart Apartments w Wiśle. Osoby, które zainwestują w apartament, będą otrzymywały przychód z jego wynajmu, za który odpowiedzialna będzie nasza spółka. Dodatkowo będą mogły korzystać z pobytów właścicielskich oraz z całej infrastruktury Planujesz luksusowego podróż doaparthotelu, stolicy Zjednoczonych Emiratów– dodaje. – Jako wieloletni hotelarz, mieszkanka Wisły i przyszły którego będą współwłaścicielem Arabskich?operator Chcesz zobaczyć futurystyczne wizje szejków? naszego aparthotelu bardzo chętnie odpowiem na pytania i przedstawię ofertę każdej zainteresowanej osobie, zapraszam również do odwiedzenia naszej strony internetowej. Poczuć na własnej skórze wszechogarniające bogactwo? duovita.pl
Spojrzeć na świat z najwyższej konstrukcji wybudowanej przez człowieka? Jeśli tak, to mamy dla ciebie kilka propozycji wartych odwiedzenia. Niektóre z nich to tzw. must EDUKACJA I ZABAWA tej listy. see places, inne dopiero wspinają się na szczyt Hydropolis to unikatowe centrum wiedzy, które łączy walory edukacyjne z nowoczesną formą wystawienniczą. Odkrywa procesy, w których bierze udział woda – niezwykła substancja, z którą każdy z nas styka się na co dzień, ale nie każdy zdaje sobie sprawę z jej istoty. Zgromadzone tu technologie multimedialne, interaktywne instalacje, wierne repliki i modele oraz bogate w informacje ekrany dotykowe służą jednemu celowi: ukazaniu wody z różnych fascynujących perspektyw. Rzuć się w wir podwodnej przygody! Zarezerwuj bilety już dziś. hydropolis.pl
UNITY LINE ŁĄCZY POLSKĘ I SZWECJĘ JUŻ OD 25 LAT! Jeśli planujecie wybrać się w te rejony Skandynawii, warto zdać się na doświadczenie firmy i wybrać jedną z tegorocznych propozycji. W ofercie bogaty program zwiedzania, opieka pilota, rejs promem, pełne wyżywienie, nocleg i ubezpieczenie. Jeśli lubicie aktywny i dobrze zorganizowany wypoczynek to wycieczki Unity Line zostały stworzone specjalnie dla was. unityline.pl skandynawskiepodroze.pl
WAKACYJNE WALIZKI Nasze nowe walizki pozwolą poczuć się jak na egzotycznych wakacjach. Yellow ananas czy pink flamingo? Po co wybierać – można mieć je obie. Zainspiruj się egzotycznymi walizkami Wittchen przygotowanymi na sezon letni i ruszaj choćby w Polskę. Szukaj też innych walizek w soczystych kolorach lata. Walizki wykonane są z trwałego ABS z powłoką policarbonową z oryginalnym printem. Cena od 329 zł wittchen.pl
12
temat wydania
Wakacje
w Polsce
Wakacje od wielu lat są elementem stylu życia dostępnym nawet dla przeciętnej kieszeni, a nie ekskluzywnym dobrem. Polacy bardzo chętnie wydają pieniądze na turystykę i wypoczynek, a bardzo niechętnie skreślają takie wydatki, gdy trzeba zaciskać pasa. Tegoroczne zagraniczne wakacje – z uwagi na sytuację pandemiczną – to na razie jedna wielka niewiadoma. W związku z tym większym zainteresowaniem będzie się cieszył rynek krajowy. Gdzie zatem warto się udać na polskie wakacje?
14
MAZURY
ZDJĘCIA: PIXABAY
Zasługują na bliższe poznanie nie tylko z uwagi na walory przyrodnicze i krajoznawcze, ale także ze względu na zróżnicowane warunki wypoczynku. Mamy do dyspozycji zarówno duże hotele, mniejsze motele i pensjonaty, jak i mnóstwo ofert agroturystycznych. Dość niespodziewanie do łask powróciły też ośrodki wypoczynkowe (często powstałe na bazie dawnych ośrodków zakładowych), których jest sporo w tym rejonie Polski. Oferują one zakwaterowanie w małych, oddzielonych od siebie domkach – to rozwiązanie niemal idealne w czasie pandemii. Mikołajki. Miejscowość położona jest nad dwoma jeziorami: Tałty i Mikołajskim, co poszerza zakres atrakcji, jeśli chodzi o wypoczynek nad wodą. Przystań Żeglugi Mazurskiej daje możliwość popłynięcia w rejs tym, którzy nastawiają się raczej na relaks w hotelu niż pływanie żaglówkami na własną rękę. Piaszczysto-trawiasta plaża miejska wyposażona jest w szerokie pomosty, na których można się opalać, a gdy upał zacznie doskwierać, szybko wskoczyć do wody. Miłośnicy historii mogą nacieszyć oczy takimi zabytkami jak kościół pw. Świętej Trójcy, młyn z początku XX w. czy kościół Matki Boskiej Różańcowej. W mieście znajdują się również zabytkowe kamienice i domy. Ma ono także bogatą bazę hotelową, co sprawia, że wakacje można tu spędzić zarówno w niskobudżetowym miejscu, jak i w luksusowym hotelu z własną mariną.
15
temat wydania
Mrągowo. Miejscowość zlokalizowana jest pomiędzy 4 jeziorami: Juno, Czos, Kot i Czarne, co daje niesamowite możliwości wypoczynku nad wodą. Dobrze zorganizowane zaplecze rekreacyjne – plaże miejskie czy pomosty do pływania – na pewno sprzyja zatrzymaniu się w Mrągowie. Zabytki, np. ratusz, wieża Bismarcka czy cerkiew, zadowolą wielbicieli zwiedzania. Giżycko. Miejscowość leży pomiędzy trzema jeziorami: Kisajno, Tajty i Niegocin. Miłośnicy żeglowania mają do wyboru aż 12 portów do zacumowania swoich jednostek, amatorzy plażowania natomiast mogą wybrać się na piaszczystą plażę. Miejsce to tętni życiem w sezonie – odbywają się tu koncerty, jest gdzie zjeść i można miło spędzić czas nad wodą. W Giżycku również jest Port Żeglugi Mazurskiej, co daje możliwość wybrania się na krótki rejs do Mikołajek czy Węgorzewa. Wśród największych zabytków miasta znajduje się gwiaździsta twierdza Boyen, zamek krzyżacki (będący obecnie hotelem), kościoły, cerkiew, czy jedyny w Europie most obrotowy. Bogata baza hotelowa
sprawia, że w Giżycku znajdą się wakacyjne miejsca na każdą kieszeń. Ełk. Chcąc poznać jakiś region – warto wybrać się do jego stolicy. Ełk świetnie sprawdzi się zarówno jako kierunek wycieczki, jak i baza wypadowa. To największe miasto na Mazurach, oprócz bogatego zaplecza kulturalno-rozrywkowego i gastronomicznego, oferuje świetne miejsca do wypoczynku. Zrewitalizowana plaża miejska ma wyjątkową atmosferę. Piaszczysta część przy wodzie spodoba się miłośnikom opalania i kąpieli wodnych. Wielbiciele zwiedzania nie będą w Ełku narzekać na nudę. Do obejrzenia jest kilka obiektów sakralnych, mosty, a także piękna wieża ciśnień. Świetną atrakcją jest również Ełcka Kolej Wąskotorowa – jedna z nielicznych działających do tej pory w Polsce. Na Mazurach nie brakuje oczywiście małych urokliwych miejscowości, do których warto się wybrać np. na jednodniową wycieczkę. Eksplorowanie tego regionu Polski to zadanie na lata, dlatego warto tu wracać co jakiś czas.
Mazury zasługują na bliższe poznanie nie tylko z uwagi na walory przyrodnicze i krajoznawcze, ale także ze względu na zróżnicowane warunki wypoczynku.
16
FOTO: SHUTTERSTOCK
Jezioro Kisajno
FOTO: KET71, WIKIPEDIA
Czarny Staw i Morskie Oko
Kraków
MAŁOPOLSKA I TATRY
Zakopane. Miłośnicy rowerowych wycieczek z pewnością za jedną z głównych atrakcji uznają Karpacki Szlak Rowerowy, prowadzący przez najbardziej znane i wartościowe pod względem historyczno-kulturowym miejscowości województwa. Najwyższe polskie góry mają do zaoferowania fascynującą rzeźbę terenu, ukształtowaną przez lodowce górskie, wspaniałą przyrodę chronioną przez Park Narodowy, a także dogodne warunki do takich aktywności jak turystyka górska, wspinaczka skalna oraz turystyka jaskiniowa. Będąc w Tatrach, warto udać się nad Morskie Oko i odwiedzić Dolinę Kościeliską.
ZDJĘCIA: PIXABAY
Do Małopolski należą tereny współcześnie zaliczane do województw: małopolskiego, świętokrzyskiego, lubelskiego (zachodnia część), podkarpackiego (zachodnia część), łódzkiego (wschodnia część), mazowieckiego (część południowa) i śląskiego (wschodnia i północna część). Stolicą Małopolski jest Kraków, będący jednocześnie jego największą atrakcją turystyczną. Popularnymi miejscami są także: Kopalnie Soli w Wieliczce i w Bochni, kompleks drewnianych kościołów na Szlaku Architektury Drewnianej, spływ Przełomem Dunajca. Na terenie Małopolski położone są także Tatry, a równie często odwiedzanym miastem, co Kraków, jest
Wieliczka
17
temat wydania
WIELKOPOLSKA Wielkopolska położona jest na Nizinie Wielkopolskiej oraz na Pojezierzu Wielkopolskim. Co ciekawe, krajobraz Wielkopolski został ukształtowany przez lądolód skandynawski, który cofając się około 11 tysięcy lat temu, pozostawił po sobie liczne jeziora. Wielkopolska to gratka dla fanów historii, właśnie stąd wywodzi się ród Piastów – razem z historycznym pierwszym władcą Mieszkiem I. W Poznaniu znajduje się katedra licząca blisko tysiąc lat, w której pochowani zostali władcy piastowscy – Mieszko I i Bolesław Chrobry. W Wielkopolsce można oglądać zachowane w bardzo dobrym stanie grody, takie jak Ostrów Lednicki, Giecz czy Grzybów. Kolejną charakterystyczną atrakcją jest możliwość podróży pociągiem retro, a dokładniej lokomotywą parową wyposażoną w unikatowe tabory ze stylowymi drewnianymi siedzeniami. To będzie prawdziwa podróż w czasie! Wielkopolska, podobnie jak Mazury, jest krainą jezior i rzek. Pojezierze Międzychodzko-Sierakowskie to prawdziwy raj dla kajakarzy.
Zamek w Kórniku
Stary Browar w Poznaniu
ZDJĘCIA: PIXABAY
Poznań
18
REALLY
RESIDENTIAL REALTY
ELITE
OLSZTYN SERCE WARMII I MAZUR PRZEKONAJ SIĘ JAK TU PIĘKNIE
Tiffi
Boutique Hotel to malowniczo położona
nad brzegiem jeziora Ukiel oaza ciszy i spokoju z własną przystanią dla łodzi, która w sposób szczególny łączy ekskluzywność i rodzinną
ZJAWISKOWE POŁOŻENIE 43 KOMFORTOWE POKOJE 2 SALE KONFERENCYJNE
atmosferę. To nie tylko miejsce, w którym można
TIFFI SPA DHARMA
się zrelaksować i zapomnieć o codzienności – to
RESTAURACJA
także wspaniała przystań do odkrywania nowych perspektyw.
BRASSERIE TIFFI
ZAREZERWUJ SWÓJ POBYT WWW.TIFFIBOUTIQUEHOTEL.COM
temat wydania
FOTO: MATEUSZ GDYNIA, WIKIPEDIA
FOTO: GELERTHA, WIKIPEDIA
Ciechocinek
KUJAWY O Kujawach, położonych między Mazowszem, Wielkopolską a Kaszubami, wspominano wieki temu. Kruszwica, historyczna stolica regionu leżąca nad romantycznym jeziorem Gopło, słynie z legendy o królu Popielu. Kujawy to ponad 600 jezior z rezerwatami przyrody, wśród których te ornitologiczne są prawdziwymi perełkami dla miłośników natury. Toruń, miasto Kopernika, cudownie odrestaurowanej starówki i kilkusetletniej sztuki wyrabiania pierników, nie wymaga rekomendacji. Bydgoszcz położona nad Brdą, ze swoją starówką nazywaną Bydgoską Wenecją, zachwyca od lat malarzy i poetów. Uzdrowiska Ciechocinek, Inowrocław, Wieniec-Zdrój słyną ze zbawiennego klimatu i wspaniałych źródeł.
ZDJĘCIA: PIXABAY
Bydgoszcz
20
ZDJĘCIA: PIXABAY
Toruń
21 FOTO: MARCIN FLOYRAN, WIKIPEDIA
temat wydania
Kaplica św. Anny w Głuchołazach
22
To wysokie góry położone w południowo-zachodniej części Polski. Doskonałe miejsce do długich pieszych wędrówek, zdobywania kolejnych szczytów – w tym najsłynniejszego, Śnieżki – oraz do zwiedzania pięknych zabytków. Sudety to jedno z najbardziej znanych pasm górskich w Polsce – zaraz po Tatrach stanowią one najczęstszy cel wyjazdów wypoczynkowych. Góry te są doskonałym wyborem nie tylko na ferie zimowe, lecz także na letnie wakacje. Miłośnicy aktywnego wypoczynku na pewno nie będą się tu nudzić – liczne trasy do pieszych wędrówek, parki krajobrazowe i rezerwaty oraz piękne miasteczka czekają na wszystkich turystów. Do najczęściej odwiedzanych miast Sudetów należą Karpacz, Szklarska Poręba, Kłodzko i miejscowości uzdrowiskowe, tak zwane Zdroje, jak Świeradów, Polanica, Lądek czy Kudowa. W Karpaczu warto zobaczyć przede wszystkim słynną norweską świątynię Wang pochodzącą z XIII w., Krucze Skały – część dawnego szlaku górniczego – oraz obserwatorium meteorologiczne na Śnieżce. Na tych, którzy podróżują z dziećmi, czeka tu tor saneczkowy Kolorowa i Miejskie Muzeum Zabawek (ponad 2 tys. eksponatów), założone przez Henryka Tomaszewskiego – twórcę Teatru Pantonimy.
ZDJĘCIA: PIXABAY
SUDETY
W Szklarskiej Porębie trzeba wspiąć się lub wjechać na Szrenicę – szczyt liczący 1362 m n.p.m., który góruje nad miastem. Warto również zobaczyć dwa znane wodospady, Szklarki i Kamieńczyka, albo rozkołysać się na
Chybotku – według legendy to miejsce miało być wejściem do podziemnego skarbca. Miłośnicy zwiedzania mogą się udać do jednego z muzeów: Energetyki, Karkonoskiego lub Mineralogicznego.
REKLAMA
Poznaj Poznań w weekend! Spróbuj świętomarcińskich rogali, zobacz Stary Rynek, zakochaj się w Poznaniu! Spędź weekend w stolicy Wielkopolski i przekonaj się, że warto tu wracać jak najczęściej. Teraz masz okazję - skorzystaj z oferty specjalnej Sheraton Poznan Hotel. •
pokój dwuosobowy ze śniadaniem, późnym check outem (do godz. 16:00) oraz parkingiem
•
możliwość dodania do pakietu trzydaniowej kolacji w Restauracji Rynek w cenie 65 PLN od osoby
•
możliwość powiększenia pokoju do typu Family Room za 40 PLN za noc (rozkładana sofa dla dodatkowej osoby lub dwójki dzieci do 12 lat)
Od 280 PLN / noc
T +48 61 655 2000 reservation.poznan@sheraton.com
Sheraton Poznan Hotel ul. Bukowska 3/9 60-809 Poznań www.sheratonpoznan.pl
©2019 Marriott International, Inc. All Rights Reserved. All names, marks and logos are the trademarks of Marriott International, Inc., or its affiliates.
Świnoujście
Gdańsk
POMORZE
Kołobrzeg
Ta część Polski słynie przede wszystkim z pysznej kuchni – w większości lokalnych barów i restauracji każdy może spróbować wędzonej albo smażonej ryby kupowanej prosto z kutrów. Wybrzeże kojarzone jest także z pięknymi wschodami i zachodami słońca – o wschodzie można poszukać unikatowych bursztynów. Dodatkowo Pomorze stanowi ważny punkt na mapie turystycznej kraju ze względu na dużą zawartość jodu w powietrzu. Wybierają je nie tylko ci, którzy chcą odetchnąć od zgiełku dużych miast, lecz także ci, którzy mają problemy zdrowotne związane z górnymi drogami oddechowymi. Jedna część tego regionu, Półwysep Helski, spodoba się fanom sportów wodnych. To doskonałe miejsce do windsurfingu. Nie zabraknie tu również atrakcji dla osób lubiących zwiedzanie. Na całym wybrzeżu, od Trójmiasta aż po Świnoujście, znajdziecie latarnie morskie, kościoły i zamki, zaczynając od całego zabytkowego kompleksu w Gdańsku, poprzez Kołobrzeg z gotycką zabudową, aż do Świnoujścia z zespołem czterech fortów. Piękne piaszczyste plaże nad Bałtykiem, romantyczne jeziora na Mazurach, bezkresne lasy. Nie trzeba szukać daleko, aby móc podziwiać urokliwe górskie scenerie, zabytkowe miasta, jeziora i cieszyć się smakiem wyjątkowych potraw. „Cudze chwalicie, swego nie znacie”, a przecież warto odkryć magię i piękno kryjące się tak naprawdę w każdym zakątku Polski. ■ Opracowanie: redakcja Współpraca: Travelplanet.pl, TUI
24
ZDJĘCIA: PIXABAY
temat wydania
z księgarskiej polki POLSKA NA CZTERECH KÓŁKACH Polska jest zachwycająca. Na każdym kroku można tu odkryć coś niezwykłego. Wystarczy chcieć, znaleźć czas i zabrać ten przewodnik, by w pełnej niezależności przeżyć przygodę. Tylko ty, twoi bliscy i niezawodny kamper. Kilka miesięcy spędziliśmy w trasie, w domu na kołach, opracowując esencjonalne w doznania trasy. Z zapisków, szkiców, zdjęć i map zgromadzonych podczas wyprawy musieliśmy dokonać trudnego wyboru najciekawszych rzeczy, które trzeba zobaczyć i przeżyć. Znajdziecie tu cudowną i dziką przyrodę, niezwykłą architekturę, bogate muzea i kilometry manowców, na których można się zgubić, by odnaleźć wytchnienie, radość i siebie samych. Przewodnik zawiera: 22 autorskie trasy, dziesiątki rekomendowanych miejsc parkingowo-noclegowych, obszerny katalog kempingów w Polsce, setki praktycznych porad i sprytnych rozwiązań, by życie w kamperze uczynić wygodniejszym. Oprawa miękka, format 16,5 × 23,5 cm, 384 s. Cena 59,90 zł WYDAWNICTWO PASCAL www.pascal.pl
SOBREMESA. SPOTKAJMY SIĘ W HISZPANII Dlaczego Hiszpanie większość życia spędzają w barach? Co wspólnego z Krajem Basków ma „Gra o tron”? I wreszcie czym jest tytułowa sobremesa? „W Hiszpanii, jeśli wracasz do domu przed trzecią w nocy, to nie byłeś na imprezie, tylko na kolacji” – to popularny slogan jednej z hiszpańskich kampanii reklamowych. Gdy Hiszpanie wychodzą na miasto, to często na całą noc, dlatego ich kraj kojarzy nam się z wakacjami, sjestą, mañaną i „życiem jak w Madrycie”. Z tej słonecznej opowieści dowiecie się, ile wspólnego z rzeczywistością mają te wyobrażenia. Autor przedstawia różne oblicza mieszkańców Hiszpanii; wyjaśnia, czemu tak często śmieją się z siebie samych i jak radzą sobie z historycznymi podziałami. Opowiada o bogatej historii hiszpańskiego feminizmu oraz przygląda się z bliska kwestiom masowej turystyki, z którymi mierzy się dziś nie tylko serce Katalonii – Barcelona. Oprawa twarda, format 14 × 21 cm, 328 s. Cena 39,90 zł WYDAWNICTWO POZNAŃSKIE www.wydawnictwopoznanskie.pl
ODETCHNIJ OD MIASTA. PODRÓŻE Z DZIECKIEM „Odetchnij od miasta. Podróże z dzieckiem” to pełen zachwycających zdjęć poradnik, w którym praktyczne wskazówki dotyczące podróżowania z dziećmi przeplatają się z opisami niezwykłych miejsc i inspirującymi opowieściami ich gospodarzy. Autorka Tola Piotrowska nie tylko poleca przyjazne rodzinom miejsca, ale podpowiada też, gdzie najlepiej zjeść, co zainteresuje małych odkrywców i jak wartościowo spędzić czas z maluchami, tak by nikt się nie nudził. Podzielona na pięć części książka z powodzeniem może pełnić rolę przewodnika. Każdy znajdzie tu coś dla siebie. Jest i agroturystyka w rozdziale „Las i łąki”, są domki i apartamenty „Nad morzem”, klimatyczne noclegi w pobliżu „Jeziora”, domy gościnne „W górach” i w końcu „Hotele”, w których można odpocząć w pięknym i kameralnym otoczeniu. Ta ostatnia część przypadnie do gustu szczególnie tym, którzy uwielbiają lokalny klimat, ale czasem potrzebują odrobiny luksusu w postaci masażu, zabiegu na twarz czy samotnego popływania w basenie. Bo rodzice też mają prawo do „leżakowania”. Do zobaczenia w podróży. Oprawa miękka, format 15 × 21,5 cm, 336 s. Cena 44,99 zł WYDAWNICTWO BUCHMANN www.gwfoksal.pl
28
Łódź zaprasza
XIX-wieczna potęga przemysłowa, miasto czterech kultur, polski Manchester, kolebka awangardy, HollyŁódzka fabryka snów, stolica polskiego street artu. Chciałbyś poznać te wszystkie miejsca? Przyjedź do Łodzi! Zachwyć się miastem kontrastów, które intryguje prawie na każdym kroku.
Z
małej osady, jaką Łódź była w początkach XIX wieku, szybko stała się jednym z najbardziej rozwiniętych ośrodków przemysłu włókienniczego, „ziemią obiecaną” dla napływającej ludności. W przestrzeni miasta natknąć się można na liczne ślady wielokulturowego robotniczego tygla. Z czasem Łódź stała się filmową stolicą Polski i otworzyła kolejny ważny rozdział swej historii. W 2017 roku została przyjęta do Sieci Miast Kreatywnych UNESCO. Dziś jest miastem kreatywnym, miastem festiwali, miejscem odkrywanym zupełnie na nowo. Leży w samym sercu Polski, na skrzyżowaniu głównych autostrad – można by rzec, że wszystkie drogi prowadzą do... Łodzi. Oto kilka punktów, których nie sposób pominąć w trakcie zwiedzania miasta.
ULICA PIOTRKOWSKA Jedna z najbardziej znanych ulic w kraju, a jednocześnie najdłuższy polski deptak, stanowi wizytówkę
30
miasta. W kamienicach i pałacach przy Piotrkowskiej mieszczą się sklepy, restauracje, kawiarnie, ogródki, puby i kluby muzyczne. Piotrkowska tętni życiem przez cały rok, to kulturalne, gastronomiczne i rozrywkowe centrum miasta. Odbywające się przy niej jarmarki i festiwale (m.in. Light Move Festival) dodają jej niepowtarzalnego uroku. Wzdłuż deptaku podziwiać można pomniki z Galerii Wielkich Łodzian, a wśród nich ławeczkę Juliana Tuwima, fortepian Artura Rubinsteina czy kuferek Władysława Reymonta. Spoglądając pod nogi, ujrzymy Aleję Gwiazd nawiązującą do filmowego dziedzictwa Łodzi i Pomnik Łodzian – pas jezdni ułożony z blisko 17 tysięcy kostek brukowych z imionami i nazwiskami fundatorów. Warto również zajrzeć na odremontowane podwórza, takie jak OFF Piotrkowska lub Piotrkowska 217 uznawane dziś za serce Łodzi alternatywnej. To miejsca, w których spotykają się miłośnicy kultury, sztuki i dobrego jedzenia.
FOTO: UMŁ /LODZ.TRAVEL
miejsce z charakterem
FOTO: UMŁ /LODZ.TRAVEL
MANUFAKTURA
FOTO: EC1 /LODZ.TRAVEL
FOTO: EC1 /LODZ.TRAVEL
To zrewitalizowane imperium włókiennicze, wybudowane przez jednego z najbogatszych łódzkich fabrykantów – Izraela Poznańskiego. Jedno z piękniejszych miejsc w Łodzi, gdzie możesz podziwiać niesamowite dziedzictwo przemysłowe miasta, jednocześnie korzystając z bogatej oferty kulturalnej, rozrywkowej, handlowej i gastronomicznej. To obiekt, w którym połączono dawny klimat i tradycję z nowoczesnością. Olbrzymia powierzchnia sprawia, że obok licznych sklepów znalazło się tu miejsce na ośrodki kultury, takie jak muzea, teatr i kino, jak również na małą i dużą gastronomię w postaci kawiarni i restauracji i wiele innych punktów rozrywkowych.
EC1 – MIASTO KULTURY Jeśli chcesz usłyszeć dźwięki kotłów elektrowni, poznać tajniki wytwarzania prądu, zapoznać się z rozwojem nauki na przestrzeni dziejów i oglądać kosmos – EC1 jest kolejnym punktem w Łodzi, który musisz odwiedzić! Zrewitalizowana elektrownia to postindustrialny obiekt zlokalizowany na terenie Nowego Centrum Łodzi. Obecnie mieści się tu interaktywne Centrum Nauki i Techniki (największa pod względem powierzchni tego typu placówka w kraju), najnowocześniejsze w Polsce planetarium, Narodowe Centrum Kultury Filmowej oraz powstające Centrum Komiksu i Narracji Interaktywnej. To tylko przykłady różnorodnych atrakcji, które to miasto posiada w swojej bogatej ofercie! Jeśli Łódź cię zaintrygowała – wejdź na stronę https://lodz.travel/, poznaj jej wszystkie tajemnice i przygotuj się do wizyty w naszym mieście! ■ 31
miejsce z charakterem
PRAKTYCZNE INFORMACJE JAK DOTRZEĆ DO ŁODZI? Pociągiem. Łódź ma bezpośrednie połączenia kolejowe m.in. z Warszawą (tylko 1,5 godz. podróży), Krakowem, Wrocławiem, Poznaniem, Gdańskiem, Szczecinem i Białymstokiem. Warto wiedzieć, że w mieście znajduje się kilka dworców. Największy z nich – Łódź Fabryczna – jest położony w ścisłym centrum, na obszarze Nowego Centrum Łodzi. Autobusem. Można do Łodzi przyjechać bezpośrednio m.in. z Warszawy, Krakowa, Wrocławia, Lublina, Torunia czy Bydgoszczy. Autobusy dojeżdżają do dworców Łódź Fabryczna i Łódź Kaliska. Samochodem. Łódź jest jednym z najlepiej położonych miast w Polsce, jeśli chodzi o układ sieci drogowej. To właśnie w pobliżu niej przebiegają autostrady A1 i A2 oraz droga ekspresowa S8. GDZIE SPAĆ? DoubleTree by Hilton **** ul. Łąkowa 29, tel. (+48) 42 208 80 00 www.doubletreelodz.pl Tobaco Hotel *** ul. Kopernika 64 tel. (+48) 42 207 07 07 www.hoteltobaco.pl
GDZIE ZJEŚĆ? Centra gastronomiczno-rozrywkowe OFF Piotrkowska ul. Piotrkowska 138/140, tel. (+48) 42 272 30 72 www.fb.com/OFFPiotrkowska Piotrkowska 217 ul. Piotrkowska 217, tel. (+48) 603 218 391 www.piotrkowska217.pl Restauracja Quale ul. Narutowicza 48, tel. (+48) 42 253 80 39 www.qualerestaurant.pl Restauracja Imber ul. Piotrkowska 43, tel. (+48) 508 788 887 https://www.facebook.com/Restauracja-Imber-933916813606517/ Pełna oferta Łodzi, więcej praktycznych informacji i ogromny wybór pamiątek – to wszystko znajdziesz w Łódzkiej Informacji Turystycznej: ul. Piotrkowska 28, tel. (+48) 42 208 81 81
32
ZDJĘCIA: UMŁ /LODZ.TRAVEL
Flamingo Hostel ul. Sienkiewicza 67, tel. (+48) 42 661 18 88 www.pl.lodz.flamingo-hostel.com
Jura Krakowsko-Częstochowska
URLOP W POLSCE
KAJAKI
WYCIECZKI PIESZE
WYCIECZKI ROWEROWE
OFFROAD
PŁYWANIE
JAZDA KONNA
WSPINACZKA SKAŁKOWA
MEDYTACJE
pełen relaks wśród natury BIEGANIE
JEDZENIE
Bonerów 33 Podzamcze/Ogrodzieniec tel. +48 32 746 28 00 | recepcja@poziom511.com www.poziom511.com poziom511
RELAKS
poziom511 SPA
z daleka i z bliska
Między Wschodem
FOTO: ŁUKASZ KUCZYŃSKI
a Zachodem
34
Tym razem na weekend zapraszamy Państwa na wschód Polski, do krainy, którą mieszkańcy nazywają czasem przewrotnie Dzikim Wschodem. Krainy na pograniczu kultur, pełnej zabytków, urokliwych miasteczek, dzikiej przyrody i gościnnych ludzi. By poznać urodę Lubelszczyzny, rozkoszować się niepowtarzalnymi klimatami i smakami, najlepiej przyjechać tu na dłużej. Dla zaostrzenia apetytu proponujemy przegląd kilku wybranych atrakcji.
Pałac w Kozłówce
35
KOZŁÓWKA Muzeum Zamoyskich (z przechadzającymi się po dziedzińcu pawiami) cieszy się sławą nie tylko na Lubelszczyźnie. Pałac, w 2007 r. wpisany na listę Pomników Historii, powstał w latach 1736-1742. Jednak prawdziwy okres świetności przeżywał za czasów Konstantego Zamoyskiego (na przełomie XIX i XX w.), który zamieszkał tutaj po ślubie z Anielą Potocką. Hrabia dokonał gruntownej przebudowy rezydencji, pragnąc uczynić z niej jedną z najbardziej reprezentacyjnych siedzib magnackich w Polsce. Udało się to znakomicie, a zachowane w doskonałym stanie pałacowe wnętrza robią kolosalne wrażenie (nic dziwnego, że pałac odwiedza każdego roku ćwierć miliona turystów z całego świata). Można podziwiać m.in. neobarokowe i neoregencyjne plafony, piece z miśnieńskich kafli, marmurowe kominki, dębowe parkiety, meble, rzeźby, lustra, kobierce, porcelanę. W całym pałacu znajduje się także kilkadziesiąt mniejszych i większych zegarów (głównie francuskich). Każdy z nich jest jedyny w swoim rodzaju, a wszystkie dostojnym cykaniem odmierzają upływający czas… Zgromadzono tu również kolekcję malarstwa, w której przeważają portrety rodzinne oraz kopie arcydzieł europejskich. Ciekawym eksponatem (a dawniej przedmiotem codziennego użytku) jest ustawiony w Małym Salonie włoski pianomelodikon – instrument do mechanicznego odtwarzania muzyki zapisanej na specjalnie perforowanej papierowej taśmie. Zbiór nagrań (z muzyką klasyczną) będący w posiadaniu muzeum jest największy w Europie. W pałacu znajdowała się dawniej nawet sala gimnastyczna, której pozostałością jest drewniany… steper z początku XX wieku. Ważny w historii pałacu jest rok 1928, kiedy to na terenie posiadłości odbywał się obóz szkoleniowy polskiej reprezentacji gimnastycznej na Letnie Igrzyska Olimpijskie w Amsterdamie, zorganizowany przez ówczesnego właściciela majątku, a jednocześnie prezesa Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, Adama Zdzisława Zamoyskiego.
36
ZDJĘCIA: ŁUKASZ KUCZYŃSKI
z daleka i z bliska
Warto zajrzeć także do kaplicy pałacowej, wzorowanej na Kaplicy Królewskiej w Wersalu. Charakterystyczne dla tego wnętrza jest jeszcze jedno: wynikająca m.in. z proporcji architektonicznych elegancja, cecha, której brakuje wielu współczesnym wnętrzom o sakralnym charakterze. W budynku dawnej powozowni znajduje się jedyna w Polsce Galeria Sztuki Socrealizmu. Prezentuje ona ponad 1600 najciekawszych rzeźb, rysunków, obrazów, grafik i plakatów z lat 50. i 60. XX wieku. W trakcie zwiedzania galerii z głośników dobiegają przemówienia sekretarzy partii, dźwiękowe fragmenty kronik filmowych oraz pieśni, np. „Międzynarodówka”. Przywołajmy jeszcze legendę o herbie rodu Zamoyskich i zawołaniu „To mniey boli”, znajdującym się nad bramą główną muzeum. Są one związane z postacią założyciela rodu, Floriana Szarego, legendarnego uczestnika bitwy pod Płowcami w 1331 r. Do ciężko rannego (w brzuch) podczas walki rycerza miał podejść król Władysław Łokietek i zapytać, czy bardzo bolą go odniesione rany. Bohaterski rycerz odpowiedział, iż jego rany mniej bolą niż te zadane ojczyźnie. W uznaniu zasług Floriana Szarego król podarował mu wieś oraz herb „Jelita” – z trzema skrzyżowanymi kopiami i zawołaniem „To mniey boli” na szarfie. Ile jest prawdy w tej legendzie, nie wiadomo, ale jedno jest pewne – Kozłówka to miejsce, które zachwyci każdego.
37
ZDJĘCIA: ŁUKASZ KUCZYŃSKI
z daleka i z bliska
KAZIMIERZ DOLNY Prawdziwa perła, niewątpliwie jedno z najcenniejszych i najbardziej urokliwych miejsc w Polsce. Rynek, z charakterystycznymi domami zbudowanymi z wapienia oraz zabytkami architektury drewnianej, naprawdę robi wrażenie. Kiedy jest się w Kazimierzu, koniecznie trzeba wspiąć się na Górę Trzech Krzyży, z której roztacza się zapierający dech w piersiach widok na miasteczko i Wisłę. Historia powstania zamku w Kazimierzu (dziś tzw. utrwalonej ruiny) sięga XIV w., kiedy to budowlę wzniósł Kazimierz Wielki. Zachwyca pejzaż przełomu Wisły, jaki roztacza się z platformy widokowej. Bielejąca w sąsiedztwie zamku wieża strażnicza (zwana basztą) to najstarsza budowla miasta, wzniesiona w XIII w. Wejście na szczyt wymaga pewnego wysiłku, bo wieża liczy 20 m, ale widok zakola Wisły, jaki można stamtąd podziwiać, w pełni wynagradza chwilowe zmęczenie. Ponoć przy dobrej pogodzie na południowym zachodzie można dostrzec stąd nawet Góry Świętokrzyskie… Niemal wszystkie murowane budowle kazimierskie zostały wzniesione z miękkiego, łatwego w obróbce miejscowego wapienia. Ten materiał pozwalał na wyjątkowo bogate, pełne fantazji zdobienie fasad. Budowniczowie kamienic prześcigali się w pomysłach zdobienia, mających niewiele wspólnego z klasyczną architekturą renesansu. Kazimierz od wielu lat znany jest ze swoich związków ze sztuką oraz z tego, że stał się oazą twórców. Wielu malarzy ma tu swoje galerie, pracownie, odbywają się tu także liczne plenery malarskie. Wyjątkowość Kazimierza opiera się głównie na bogactwie kulturowym i na tradycji bohemy malarskiej, literackiej i twórczej w szerokim
38
Historia powstania zamku w Kazimierzu (dziś tzw. utrwalonej ruiny) sięga XIV w., kiedy to budowlę wzniósł Kazimierz Wielki. Zachwyca pejzaż przełomu Wisły, jaki roztacza się z platformy widokowej.
rozumieniu tego słowa. Od 2006 r. w Kazimierzu odbywa się Festiwal Filmu i Sztuki Dwa Brzegi, ale filmowe tradycje są tu znacznie dłuższe. Miasteczko swoimi urokliwymi pejzażami przyciąga filmowców już od lat 30. XX w. To właśnie tutaj powstała m.in. część zdjęć do „Podróży za jeden uśmiech” – kultowej już dziś ekranizacji wspaniałej książki Adama Bahdaja. Wielu turystów odwiedzających Kazimierz Dolny poprzestaje na zwiedzeniu rynku oraz kilku głównych zabytków. Tymczasem równie atrakcyjne, choć rzadziej uczęszczane, są okolice miasteczka ze swym bogactwem natury i krajobrazu, np. malowniczymi lessowymi wąwozami oplatającymi miasto gęstą siecią. To chyba jedyna miejscowość w Polsce, w której gwarny, zatłoczony rynek sąsiaduje z cichymi oazami przyrody. W Kazimierzu można się zakochać – przyjedź tu raz, a na pewno powrócisz!
39
z daleka i z bliska
NAŁĘCZÓW Z czym kojarzy nam się ta miejscowość? Przede wszystkim z uzdrowiskiem specjalizującym się w leczeniu chorób serca i układu krążenia, z blisko 200-letnią historią. Lecznicze właściwości wód nałęczowskich odkryto już w 1817 r. Centrum uzdrowiska stanowi rozległy Park Zdrojowy z klasycystycznym Pałacem Małachowskich i innymi zabytkowymi obiektami. W końcu XIX w. był to już bardzo znany kurort, ulubione miejsce najwybitniejszych polskich pisarzy: Henryka Sienkiewicza, Bolesława Prusa, Stefana Żeromskiego. Dwaj ostatni, którzy spędzili w Nałęczowie wiele lat życia, mają tu swoje muzea. Ale uwaga, Nałęczów to nie tylko uzdrowiska i lecznicze wody! Znajdziemy tu mnóstwo innych ciekawych miejsc i atrakcji. Po pierwsze sport. Jeśli jesteście zwolennikami aktywnego wypoczynku, czekają tu na was liczne ścieżki przyrodnicze i rowerowe. Nałęczów, podobnie jak Kazimierz, jest lessową krainą pełną urokliwych wąwozów – w sam raz do aktywnych wypraw, gdyż miejscowość ta leży na trasie wielu turystycznych szlaków. Miłośnicy bardziej ekstremalnych sportów mogą spróbować lotu paralotnią, motolotnią, a nawet… balonem! Przy dobrej pogodzie zapierające dech w piersiach widoki gwarantowane! W ostatnich czasach Nałęczów zyskał sławę również z innego niż wody lecznicze powodu. Bogata oferta ośrodków odnowy biologicznej sprawiła, że Nałęczów stał się modnym celem weekendowych wyjazdów upiększających. Po relaksujących zabiegach w gabinetach SPA warto wybrać się na przechadzkę szlakiem zabytkowych willi bądź odwiedzić unikalną Nałęczowską
40
W końcu XIX w. był to już bardzo znany kurort, ulubione miejsce najwybitniejszych polskich pisarzy: Henryka Sienkiewicza, Bolesława Prusa, Stefana Żeromskiego.
Kolej Dojazdową, obecnie zwaną Nadwiślańską Kolejką Wąskotorową. W każdą niedzielę od maja do września możemy się wybrać na przejażdżkę połączoną z ogniskiem i zwiedzaniem zabytkowej stacji. Spacery po Nałęczowie często prowadzą na Armatnią Górę, gdzie w zaciszu ogrodu mieści się zbudowana w zakopiańskim stylu chata (obecnie muzeum) Stefana Żeromskiego. Pisarz często pracował tu latem (m.in. kończył tu „Dzieje grzechu”). We wnętrzu można oglądać oryginalne wyposażenie pracowni. W ogrodzie zaś znajduje się mauzoleum zmarłego w młodzieńczych latach ukochanego syna Żeromskiego, Adasia. Jeśli więc marzy się wam aktywny weekendowy wyjazd z możliwością skorzystania z relaksujących zabiegów, w miejscu z bogatym zapleczem historyczno-kulturowym i sprzyjającym mikroklimatem, ruszajcie do Nałęczowa!
z daleka i z bliska
LUBLIN Jest takie powiedzenie „Cudze chwalicie, swego nie znacie” – okazało się ono bardzo trafne w naszym przypadku. Jako mieszkańcy województwa lubelskiego przyznajemy się bez bicia, że do niedawna Lublin był dla nas tylko stolicą województwa, w której od czasu do czasu przyszło nam załatwiać urzędowe sprawy. Lublin bardzo pozytywnie nas zaskoczył! Arcyciekawa jest lubelska starówka, z zachowanym średniowiecznym układem urbanistycznym. Kunsztownie odnowione kamienice i tajemnicze zaułki sprawiają, że spacer po Starym Mieście jest doznaniem niezwykle pobudzającym wyobraźnię. Staromiejski zespół zamykają – na osi Traktu Królewskiego – bramy: Krakowska i Grodzka. Brama Krakowska łączy starą część z najważniejszym przedmieściem, prowadzącym w kierunku Krakowa, a obecnie śródmiejskim deptakiem i centralną ulicą Lublina, Krakowskim Przedmieściem. Obiekt ten, który mimo kilku przebudów zachował wiele z pierwotnej gotycko-renesansowej budowli obronnej, jest najbardziej rozpoznawalnym symbolem miasta.
42
Muzeum zamkowe w Lublinie
ZDJĘCIA: ŁUKASZ KUCZYŃSKI
Brama Krakowska łączy starą część z najważniejszym przedmieściem, prowadzącym w kierunku Krakowa, a obecnie śródmiejskim deptakiem i centralną ulicą Lublina, Krakowskim Przedmieściem.
43
FOTO: ŁUKASZ KUCZYŃSKI
z daleka i z bliska
Kolejnym symbolem stolicy województwa jest zamek wzniesiony przez Kazimierza Wielkiego w połowie wieku XIV. Budowla uległa zniszczeniu w okresie wojen XVII w.; z rozebranych ruin pozostały jedynie baszta i kaplica Trójcy Świętej. Władze zaborcze na fundamentach dawnego zamku wzniosły w latach 1823-1826 więzienie, które funkcjonowało do 1954 r. i było miejscem kaźni tysięcy Polaków. Po likwidacji więzienia budynki przeznaczono na obiekty kultury. Z zamkowej baszty możemy obecnie podziwiać wspaniałą panoramę miasta. Sercem zamku jest kaplica Trójcy Świętej – zabytek niezwykły w skali Polski i Europy. Gotycki kościół jest, obok okrągłej wieży (donżonu) powstałej w XIII w., najstarszą budowlą lubelskiego zamku. Freski, które możemy oglądać w jego wnętrzu, zostały namalowane na polecenie
44
Władysława Jagiełły. Dzięki połączeniu gotyckiej architektury chrześcijańskiej budowli z bizantyńskimi freskami, charakterystycznymi dla kościoła prawosławnego, kaplica stała się symbolem harmonijnego współistnienia tradycji Wschodu i Zachodu. Lublin, oprócz tego, że ma bogatą historię, jest również nowoczesnym miastem tętniącym życiem. Można tu spotkać ulicznych grajków, malarzy, a także przedstawicieli tak zwanego street artu. Warto spróbować kuchni z różnych stron świata w jednej z licznych restauracji. W okresie letnim odbywa się tu wiele różnorodnych festiwali i festynów – każdy znajdzie coś dla siebie! Zdecydowanie polecamy zabłąkać się w lubelskie uliczki na dłużej – my tak na pewno zrobimy.
FOTO: MCEURYTOS, WIKIPEDIA
ZAMOŚĆ
FOTO: WIKIPEDIA
To przede wszystkim starówka, z racji dużego znaczenia historycznego wpisana (1992 r.) na prestiżową listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO. Jest jedną z najdoskonalszych (także w wymiarze europejskim) realizacji koncepcji „miasta idealnego”, czyli – wedle renesansowych kanonów – urządzonego mądrze i pięknie. Zachwycają szczególnie urocze kamieniczki ormiańskie o kolorowych fasadach. Powstały one głównie w połowie XVII w. i – podobnie jak budowle w pozostałych pierzejach Rynku – posiadają tzw. podcienie. Oprócz Starego Miasta ciekawą atrakcją są także szlaki turystyczne. Godny polecenia jest szczególnie szlak imienia Władysławy Podobińskiej prowadzący przez Roztocze Środkowe: Krasnobrodzki Park Krajobrazowy (i Krasnobród), wzniesienie Wapielnia, do Suśca, przy którym znajduje się Park Krajobrazowy Puszczy Solskiej.
Zamojska starówka, z racji dużego znaczenia historycznego, została wpisana (1992 r.) na prestiżową listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO.
45
FOTO: ROBERT DANIELUK, WIKIPEDIA
z daleka i z bliska
Z miastem było też w różny sposób związanych wielu znanych ludzi, m.in. urodzeni w tym mieście: Róża Luksemburg i Marek Grechuta. Na ścianie jednej z kamienic na ul. Grodzkiej umieszczono tablicę upamiętniającą tego muzyka i poetę, zaś Zamojski Festiwal Kultury nosi jego imię. W niezbyt odległych czasach (od 1922 r.) w Zamościu mieszkał również Bolesław Leśmian. Wielki (choć niskiego wzrostu) poeta i równie wielki oryginał. Trudno było żyć z poezji na odpowiednim poziomie, dlatego Leśmian prowadził w Zamościu kancelarię notarialną. Poeta i notariusz w jednej osobie mieszkał w kamienicy nazywanej Centralką, odległej od kancelarii zaledwie kilkaset metrów. Mimo to do pracy nie chodził pieszo, ale dojeżdżał dorożką. Pisarz nie mógł się szczycić imponującą posturą, co – jak głosi miejscowa anegdota – dawało zabawny rezultat: przed biuro zajeżdżała pusta dorożka, z której… wysiadał Leśmian. Jak widać, jest wiele powodów, aby odwiedzić to ciekawe i wyjątkowe miasto. Oczywiście to tylko namiastka tego, co czeka na was na naszym Dzikim Wschodzie. Jeśli raz tu zajrzycie, na pewno będziecie wracać – gwarantujemy! ■ Opracowanie: redakcja
46
FOTO: UM GLIWICE
miejsce z charakterem
Gliwice miasto niezwykłe
Gliwice są jednym z najstarszych i najpiękniejszych miast na Górnym Śląsku, a dzięki położeniu na skrzyżowaniu autostrad A1 i A4 należą do najlepiej skomunikowanych miast Polski. To również tutaj bierze początek Odrzańska Droga Wodna, łącząca Górny Śląsk z portami morskimi Szczecin i Świnoujście oraz siecią kanałów Europy Zachodniej.
M
iasto urzeka swoją bogatą historią, obfitością dziedzictwa kulturalnego, wieloma uroczymi zakątkami oraz zadziwia niesamowitym rozwojem. Choć Gliwice nie są typowym miejscem masowych wycieczek, warto je odwiedzić, bo mają wiele do zaoferowania i można doświadczyć czegoś autentycznego, niedostępnego w zatłoczonych regionach turystycznych. Może po części również temu miasto zawdzięcza swoją wyjątkowość. Z pewnością każdy znajdzie tu coś dla siebie.
SERCE MIASTA Centralnym punktem Gliwic jest kwadratowy rynek, z ratuszem pośrodku. To niezwykle ciekawe architektonicznie miejsce ze średniowiecznym klimatem, a wieczorem dodatkowo pięknie oświetlone. Rynek gliwicki zachował swój układ
48
architektoniczno-przestrzenny z czasów średniowiecznej lokacji, która nastąpiła jeszcze przed 1276 r. Choć jego średniowieczna zabudowa dziś już nie istnieje, a większość kamienic pochodzi głównie z XIX i XX wieku i wyglądem nawiązuje do stylu renesansowego i klasycystycznego, to rynek uznawany jest za najładniejszy na Górnym Śląsku. Niektóre kamienice, jak np. ta znajdująca się u wylotu ul. Bytomskiej, kryją ciekawe historie. Budynek należał do rodziny Troplowitzów, gliwickich Żydów. Urodzony w Gliwicach Oscar Troplowitz to wynalazca kremu Nivea, pasty do zębów w tubce i plastra opatrunkowego. Ratusz gliwicki był wielokrotnie przebudowywany i na przestrzeni dziejów zmieniał swoją formę. Obecnie to reprezentacyjny punkt Gliwic i miejsce spotkań nie tylko gliwiczan, ale również mieszkańców sąsiednich miast.
Można w niej podziwiać rośliny cytrusowe, przyprawowe oraz egzotyczne palmy i kaktusy, pochodzące z Australii, Afryki i obu Ameryk. Natomiast w czterech tematycznych akwariach można zobaczyć kilkadziesiąt gatunków ryb. Największy zbiornik prezentuje ryby dorzecza Amazonki.
SYMBOL MIASTA Radiostacja gliwicka zaliczana jest do najważniejszych atrakcji leżących na Szlaku Zabytków Techniki woj. śląskiego. Budowla jest niezwykła z uwagi na swoją historię i wygląd, często nazywana nawet gliwicką wieżą Eiffla. Wieża nadawcza z 1935 r. o wysokości 111 m jest jedną z najwyższych konstrukcji drewnianych na świecie. Wpisana została na listę Pomników Historii. To właśnie w Gliwicach 31 sierpnia 1939 r. doszło do tzw. prowokacji gliwickiej – wydarzenia, które na zawsze zmieniło losy milionów ludzi. Sfingowany napad na radiostację posłużył Niemcom jako pretekst do rozpoczęcia II wojny światowej. Przy radiostacji znajduje się ciekawe muzeum, w którym można zobaczyć urządzenia wykorzystywane w dawnej stacji nadawczej. Natomiast okolice wieży są atrakcyjnym miejscem wypoczynku, spacerów i wielu imprez miejskich.
ZIELONA OAZA Palmiarnia Miejska to prawdziwe tropiki w centrum miasta. Miejsce, do którego chętnie się wraca. Znajduje się w parku Chopina, po którym spacer sam w sobie już jest przyjemnością. Obiekt jest trzecim co do wielkości w Polsce. Już charakterystyczna bryła przykuwa uwagę, a wnętrze odkrywa przed odwiedzającymi ponad 6 tys. okazów flory i fauny.
WIDOK Z GÓRY Podczas pobytu w Gliwicach warto wspiąć się po ponad 100 schodach na wieżę XV-wiecznego kościoła pw. Wszystkich Świętych. Z wysokości 63 metrów można zobaczyć malowniczą panoramę nie tylko samych Gliwic – przy dobrej pogodzie widać stąd nawet Beskidy. Na wieżę można wejść z przewodnikiem PTTK w każdy weekend, od czerwca aż do końca września. To tylko niektóre spośród atrakcji Gliwic. Więcej informacji na temat tego, co warto zobaczyć w tym mieście, można znaleźć na visit.gliwice.eu ■
49
rozmaitości
Ciekawostki FOTO: PIXABAY
ze świata
KWIATY ZAMIAST CHEMII
FOTO: LOKILECH, WIKIPEDIA
Rolnicy powracają do starej metody zwalczania szkodników przez sadzenie polnych roślin zamiast używania chemikaliów. Kwiaty i zioła posiane na rabatach usytuowanych między uprawami są domem dla wielu owadów, w tym os pasożytniczych, które zjadają szkodliwe mszyce i ich larwy. Sposób ten zwiększa bioróżnorodność w danym miejscu i skutecznie oraz bezpiecznie zmniejsza ilość szkodników. Nie likwiduje ich do końca, ale ogranicza te populacje do tego stopnia, że nie uszkadzają one liści roślin uprawnych. Takie postępowanie pozwala na pozbycie się bardzo szkodliwych dla środowiska pestycydów. W przypadku ich stosowania największym problemem jest to, że „przy okazji” zdziesiątkowane zostają pszczoły zapylające pożyteczne rośliny przeznaczone do spożywania przez ludzi.
NIEZWYKŁA SALAMANDRA Ambystoma meksykańska to gatunek niewielkiej salamandry znanej z tego, że potrafi zregenerować prawie każdą część ciała. Odcięta kończyna, brak fragmentu serca czy większej części mózgu to dla niej nie problem, gdyż utracone lub uszkodzone organy potrafią odrosnąć! Uczeni, zainspirowani niezwykłymi możliwościami salamandry, zdecydowali się zsekwencjonować jej genom i poszukać odpowiedzialnych za to genów. Jak się okazało, Ambystoma ma największy zsekwencjonowany genom i jest on aż 10-krotnie większy niż ludzki. Badacze znaleźli dwa geny odpowiedzialne za regenerację kończyn, a 25 innych jest o to podejrzanych. Człowiek posiada podobne geny jak salamandra, dlatego naukowcy mają nadzieję, że w przyszłości będzie można aktywować te wpływające na przyspieszenie gojenia, a może nawet i na regenerację tkanek.
50
Wysokogórskie Obserwatorium Meteorologiczne IMGW PIB na Kasprowym Wierchu to najwyżej położony budynek w Polsce i jednocześnie miejsce pracy (1987 m n.p.m.). Można się tam wspiąć – wejście trwa kilka godzin – podejść na nartach albo wjechać słynną kolejką linową. Budynek powstał w latach 1936-1937. Dyżurujący tu przez całą dobę specjaliści co godzinę wchodzą na znajdujący się na dachu taras, gdzie umieszczone są różne przyrządy pomiarowe, by przeprowadzić odczyty, a także dokonać obserwacji nieba i na podstawie zebranych danych sporządzić raport, który trafia do centrali w Warszawie. Przy ładnej pogodzie widzialność sięga 50 kilometrów, przy brzydkiej – bywa bardzo ograniczona. Zdarza się jednak, że wieje porywisty wiatr, wszystko pokrywa lód, a śnieg zasypuje wejście tak wysoko, że trzeba wydostawać się oknem. To nie są warunki dla wszystkich, dlatego pracują tu prawdziwi pasjonaci i miłośnicy Tatr.
FOTO: PIXABAY
W CHMURACH
OPATRUNEK Z... MIODEM
FOTO: SHUTTERSTOCK
Już w czasach faraonów miód znany był ze swojego leczniczego wpływu na rany i oparzenia. Uczeni odkryli, że miód manuka zawiera wiele bioaktywnych składników. Dziś wiemy, że są to m.in. nadtlenek wodoru, metyloglioksal (MGO), polifenole, sacharoza i maltoza pomagające w gojeniu ran. Nadtlenek wodoru, czyli woda utleniona obecna we wszystkich miodach, zabija bakterie, ale uwalnia się z niego powoli i jest łagodna dla komórek ludzkich. To, co wyróżnia miód manuka, to MGO hamujący ruchliwość bakterii oraz ich wzrost. Cukry natomiast mogą być bezpośrednim źródłem energii dla komórek w ranie. Japońscy uczeni stworzyli oddychający opatrunek z nanowłókien celulozy nasączonych odpowiednią ilością miodu manuka, który skutecznie sprzyja gojeniu i jest zabójczy dla niebezpiecznych bakterii gronkowca złocistego oraz pałeczek Escherichia coli.
Opracowanie: Renata Nawrocka
51
Bezpieczny citycity break Bezpieczny break
TORUŃ TORUŃ
Toruń Toruń „Toruń „Toruń ozdobnymi budowlami i pokryciem ceglanych dachówek tak cudownie jaśnieje, że niewiele miast może dorównać ozdobnymi budowlami i pokryciem ceglanych dachówek tak cudownie jaśnieje, że niewiele miastmu może mu dorównać pięknością i wspaniałością” – tak pisał Długosz w jednej swych kronik kronik i choć wieków od tamtej pory minęło już kilka, pięknością i wspaniałością” – takJan pisał Jan Długosz w ze jednej ze swych i choć wieków od tamtej pory minęło jużtokilka, to stwierdzenie to wciąż aktualne! Wspaniała atmosfera, liczne zabytki, piękne piękne uliczki uliczki i kawałi historii – to te –rzeczy stanowią stwierdzenie tojest wciąż jest aktualne! Wspaniała atmosfera, liczne zabytki, kawał historii to te rzeczy stanowią o wyjątkowości Torunia, co potwierdza fakt wpisania go na Listę Dziedzictwa UNESCO oraz to, że co o wyjątkowości Torunia, co potwierdza fakt wpisania go naŚwiatowego Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO oraz to,roku że coodwieroku odwiedzany jest onjest przez turystów. MultumMultum tutejszych atrakcjiatrakcji dzany onmiliony przez miliony turystów. tutejszych może przyprawić o zawrót głowy. głowy. Aby nieAby stracić równowagi i może przyprawić o zawrót nie stracić równowagi i odnaleźć się w tej bajce przygotowaliśmy kilka kilka odnaleźć sięturystycznej w tej turystycznej bajce przygotowaliśmy Pełną ofertę znajdziesz na stronie Pełną Torunia ofertę Torunia znajdziesz na stronie podpowiedzi, jak miłojak spędzić czas w czas słynnym grodziegrodzie Kopernika. podpowiedzi, miło spędzić w słynnym Kopernika. www.visittorun.com www.visittorun.com
JakJak dojechać do Torunia? dojechać do Torunia? Pociągiem Pociągiem W Toruniu znajduje się kilkasię stacji – W Toruniu znajduje kilkakolejowych stacji kolejowych – największa mieści się na lewym brzegu brzegu Wisły. Wisły. największa mieści się na lewym PodróżPodróż do centrum komunikacją miejskąmiejską potrwapotrwa do centrum komunikacją ok. 5-10 przy tym niezapook.minut, 5-10 dostarczając minut, dostarczając przy tym niezapomnianych widoków na toruńskie Stare Miasto. mnianych widoków na toruńskie Stare Miasto.
Autobusem Autobusem Dworzec Autobusowy zlokalizowany jest przy Dworzec Autobusowy zlokalizowany jest przy północno-wschodniej granicygranicy starówki. Dla Dla północno-wschodniej starówki. rozprostowania kości po podróży proponujemy rozprostowania kości po podróży proponujemy krótki spacer przez park na Rynek Staromiejski. krótki spacer przez park na Rynek Staromiejski. Preferujący szybszyszybszy transport znajdą znajdą przy dworcu Preferujący transport przy dworcu postój postój taksówek oraz stację miejskiego. taksówek oraz roweru stację roweru miejskiego.
Samochodem Samochodem Planując podróżpodróż samochodem musimymusimy pamiętać Planując samochodem pamiętać o ograniczonym ruchu pojazdów w obrębie o ograniczonym ruchu pojazdów w obrębie StaregoStarego Miasta.Miasta. Strefa płatnego parkowania Strefa płatnego parkowania obowiązuje od pon.od dopon. pt. w obowiązuje dogodz. pt. w8:00-18:00. godz. 8:00-18:00.
JakJak się przemieszczać? się przemieszczać? MiejskiMiejski transport w Toruniu to nie tylko ale transport w Toruniu to nieautobusy, tylko autobusy, ale równieżrównież tramwaje, które po raz pierwszy na ulicena ulice tramwaje, które po raz pierwszy miasta miasta wyjechały blisko 130 lat130 temu. można wyjechały blisko latBilet temu. Bilet można nabyć w biletomatach w pojazdach lub za pomocą nabyć w biletomatach w pojazdach lub za pomocą smartfona przez aplikację. Przed podróżą warto warto smartfona przez aplikację. Przed podróżą zapoznać się z mapą miejskiej na stronie zapoznać się zkomunikacji mapą komunikacji miejskiej na stronie www.visittorun.com. W Toruniu znaleźćznaleźć dobrzedobrze www.visittorun.com. W Toruniu rozbudowaną sieć ścieżek rowerowych, a takżearower rozbudowaną sieć ścieżek rowerowych, także rower miejskimiejski Torvelo,Torvelo, który oferuje 400 rowerów przy 40przy 40 który oferuje 400 rowerów stacjach rozmieszczonych na terenie całego całego Torunia.Torunia. stacjach rozmieszczonych na terenie Po mieście można można poruszać się także z Po mieście poruszać siękorzystając także korzystając z elektrycznych hulajnóg sieci Blinkee.city oraz Logo. elektrycznych hulajnóg sieci Blinkee.city oraz Logo.
Co zjeść? Co zjeść? Będąc w Toruniu nie sposób nie natknąć się na się na Będąc w Toruniu nie sposób nie natknąć piernika – szyldy o możliwości kupna kupna piernika – informujące szyldy informujące o możliwości toruńskiego specjału znaleźćznaleźć można można na niemal każdej każdej toruńskiego specjału na niemal ulicy Starego Miasta.Miasta. Nic w tym dziwnego, wszak wszak ulicy Starego Nic w tym dziwnego, Toruń już od średniowiecza słynie zsłynie korzennych Toruń już od średniowiecza z korzennych wypieków. MożnaMożna je nabyć miejscu, bądź też wypieków. je na nabyć na miejscu, bądź też stworzyć własnewłasne biorąc udział muzealnych warsztastworzyć biorącw udział w muzealnych warsztatach. Polecamy też dania z sosemz sosem piernikotach. Polecamy teżpodawane dania podawane piernikowym, które toruńskie restauracje. wym,serwują które serwują toruńskie restauracje.
Gdzie się zatrzymać? Gdzie się zatrzymać? Toruń to setkitoobiektów noclegowych. W mieście Toruń setki obiektów noclegowych. W mieście dostępnych jest ichjest ponad 400. Są400. to nie dostępnych ich ponad Są tylko to niehotele tylko hotele i hostele, ale też ale apartamenty, schronisko i kemping. i hostele, też apartamenty, schronisko i kemping. Większość z tych miejsc zlokalizowana jest na jest terenie Większość z tych miejsc zlokalizowana na terenie StaregoStarego Miasta.Miasta.
Wiele obiektów mieści mieści się w zabytkowych kamie-kamieWiele obiektów się w zabytkowych nicach,nicach, którychktórych wnętrza często jeszcze ozdabiają wnętrza często jeszcze ozdabiają oryginalne średniowieczne malowidła naścienne. oryginalne średniowieczne malowidła naścienne.
Co warto wiedzieć przed Co warto wiedzieć przed przyjazdem? przyjazdem? Przed przyjazdem do Torunia dobrzedobrze jest zaplanować, Przed przyjazdem do Torunia jest zaplanować, co chcielibyśmy zobaczyć. W tymW celu warto co chcielibyśmy zobaczyć. tym celuodwiedzić warto odwiedzić stronę stronę www.visittorun.com, na której można można www.visittorun.com, naznaleźć której znaleźć ciekawe artykuły nt. atrakcji turystycznych i informacje ciekawe artykuły nt. atrakcji turystycznych i informacje o ich dostępności. Możemy tam pobrać równieżrównież o ich dostępności. Możemy tam pobrać proponowaną trasę zwiedzania po toruńskiej starówce proponowaną trasę zwiedzania po toruńskiej starówce wraz z wraz przewodnikiem w formie audio (mp3). z przewodnikiem w formie audio Będąc (mp3). już Będąc już w Toruniu dobrymdobrym pomysłem jest odwiedzenie Ośrod-Ośrodw Toruniu pomysłem jest odwiedzenie ka Informacji Turystycznej, który mieści przysię przy ka Informacji Turystycznej, który się mieści głównym placu –placu Rynku pod numerem głównym – Staromiejskim Rynku Staromiejskim pod numerem 25. W tym punkcie znajdziemy darmowe folderyfoldery i 25. W tym punkcie znajdziemy darmowe i mapki, mapki, otrzymamy równieżrównież profesjonalną pomocpomoc i otrzymamy profesjonalną i inspirację do zwiedzania. inspirację do zwiedzania.
Gdzie zjeść? Gdzie zjeść? Toruńska starówka obfitujeobfituje w lokale Toruńska starówka wgastronomiczne lokale gastronomiczne serwujące tradycyjną kuchniąkuchnią polską polską lub przygotowujące serwujące tradycyjną lub przygotowujące dania zdania innych zakątków świata.świata. z innych zakątków
Po południu warto wybrać się do kawiarni i spróbować Po południu warto wybrać się do kawiarni i spróbować tutejszego Piernikacino. tutejszego Piernikacino.
Lokals poleca: Lokals poleca: ● Szukając najlepszego kadru do upamiętnienia ● Szukając najlepszego kadru do upamiętnienia swojego „wypadu” warto udać na Kępę swojego „wypadu” wartosię udać się na Kępę Bazarową. Bazarową. ● Chcąc od zgiełku miasta,miasta, wystarczy ● odpocząć Chcąc odpocząć od zgiełku wystarczy przenieść się na wieś – wieś w tym do przenieść się na – przypadku w tym przypadku do leżącego przy Starym MieścieMieście Skansenu. leżącego przy Starym Skansenu. ● Robiąc zakupyzakupy na starówce warto rozejrzeć się po się po ● Robiąc na starówce warto rozejrzeć sklepiesklepie – kilkusetletnie freski zdobią niejedną – kilkusetletnie freski zdobią niejedną ścianę. ścianę.
FOTO: HOTEL FOUR SEASONS BEIRUT
przewodnik hotelowy
FOUR SEASONS Bejrut
TEKST KONRAD ŻELAZOWSKI
B
ejrut – tętniąca życiem i wielokulturowością dwumilionowa metropolia, której tereny zamieszkiwano już 5000 lat temu. Pod współczesną tkanką miasta kryją się ślady osadnictwa fenickiego, hellenistycznego, rzymskiego, arabskiego i osmańskiego. Odkrywanie różnorodności etnicznej, architektonicznej, kulturowej i kulinarnej Bejrutu to przyjemność, która na długo pozostanie w pamięci. Siły na kolejne dni zwiedzania może odnawiać – w zależności od upodobań – w małych pensjonatach lub luksusowych hotelach. Jednym z nich jest zlokalizowany nad Zatoką Zaitunay Hotel Four Seasons. To jeden z przykładów nowoczesnego oblicza Bejrutu. Za luksus trzeba słono zapłacić, ale w zamian możecie liczyć na warunki pobytowe i obsługę na najwyższym poziomie. Za wystrój pokoi odpowiada francuski architekt wnętrz Pierre-Yves Rochon. Każdy z nich – oprócz standardowego wyposażenia – dysponuje olbrzymimi oknami, balkonem, biurkiem i marmurową łazienką z wanną. Goście mogą skorzystać z kilku restauracji i barów. The Grill specjalizuje się w serwowaniu potraw mięsnych, a w Arabesque zapoznasz się z menu złożonym
54
z libańskich specjałów. Warto też wspomnieć o wyjątkowo smacznych, serwowanych śniadaniach. Mamy tu oczywiście typowy wybór jajek podawanych na przeróżne sposoby i kilka opcji naleśnikowych, ale to, na co warto zwrócić szczególną uwagę, to libańskie przekąski, które wystarczą, by nasycić się na dłuższy czas. Nasze podniebienia zdobyły: pasta z papryki i orzechów włoskich – muhammara, grillowany ser halloumi (oryginalnie pochodzący z Cypru, ale od lata obecny w krajach Lewantu) i obłędne chlebki z zatarem, czyli wszechobecny w Bejrucie manakish. Hotel zadba również o tych, którzy szukają relaksujących zabiegów zdrowotnych i upiększających. Spa w Four Seasons wyposażone jest także w saunę i łaźnię parową. I wreszcie coś, czego nie ma żaden inny obiekt w mieście – Level 26, czyli najwyżej położony bar z basenem, który znajduje się na dachu budynku. Roztacza się niego widok na miasto, góry i morze, który sam w sobie może być jedną z atrakcji całego pobytu w Bejrucie. Obserwowanie zachodów słońca z takiej perspektywy to przyjemność warta każdych pieniędzy. ■
INTERCONTINENTAL PHOENICIA
S
FOTO: HOTEL INTERCONTINENTAL PHOENICIA BEIRUT
tolica Libanu to nie tylko miasto o wybitnym starożytnym rodowodzie, które rosło na śladach nie jednej, a kilku najbardziej liczących się cywilizacji w historii ludzkości. Nie każdy zdaje sobie sprawę, że jeszcze całkiem niedawno, Bejrut zwany był „Paryżem Bliskiego Wschodu” ze względu na jego turystyczne i kulturalne walory. Przed wojną domową cały Liban zyskał zaś – za sprawą dobrze prosperującej gospodarki – przydomek „Szwajcarii Bliskiego Wschodu”, a jego stolica stała się centrum finansowym całego regionu. Szczyt prosperity przypadł na lata 60. To właśnie wtedy libański biznesmen Najib Salha postanowił wybudować hotel Phoenicia. Otwarty w 1961 roku ściągał do siebie śmietankę towarzyską całego świata. Po zawieruchach związanych z wyniszczającą wojną domową i kryzysem gospodarczym hotel otworzył swe podwoje ponownie dopiero w 2000 roku. Należący dziś do sieci InterContinental Hotels & Resorts obiekt ewoluował pod okiem uznanych architektów, zachowując jednocześnie swój pierwotny charakter. Od progu kusi luksusem, którego wizytówką są olbrzymie schody, prowadzące do równie imponującego lobby z centralnie umiejscowioną fontanną. Prawdziwa oaza, która w jednej chwili odcina nas od zgiełku miasta. Hotel oferuje wszystko, czego może oczekiwać wymagający
gość, zaczynając od zwykłych, ale komfortowo i z dbałością urządzonych dwuosobowych pokoi, a kończąc na 600-metrowym Grand Royal Suite z prywatną biblioteką, siłownią, sauną i jacuzzi. Niezależnie od zasobności portfela wszyscy goście mogą skorzystać z pełnej oferty hotelowego SPA, nowocześnie wyposażonej siłowni czy klubu dla dzieci. Głodni? W hotelowej restauracji i barach przez cały dzień serwowane są dania, zarówno te tradycyjne, libańskie, jak i międzynarodowe klasyki, z szerokim wyborem specjalności kuchni włoskiej i francuskiej. Śniadanie w InterContinental Phoenicia to z kolei okazja do wypróbowania wszystkiego po trochu, a dostępna ilość opcji może przyprawić o zawrót głowy. Wędrując po hotelowych korytarzach, warto zwrócić uwagę na... ściany. Nie zdobią ich przypadkowe obrazy, ale starannie dobrane kolekcje nie tylko tych artystów, którzy już osiągnęli rozpoznawalność, ale przede wszystkim młodych, obiecujących talentów. I na koniec ciekawostka fotograficzna. Od 2016 roku hotel zaprasza co miesiąc na jedną noc wybranego z puli zgłoszeń fotografa. W ten sposób co roku powstaje nietypowa kolekcja 12 zdjęć, przedstawiających 12 różnych spojrzeń na architekturę budynku lub toczące się w nim życie. ■
dookoła świata
LIBAN
wypoczynek na plaży, na stoku, w cieniu cedrów
56
TEKST DAWID MIKOŚ ZDJĘCIA KONRAD ŻELAZOWSKI
C
hoć mniejszy niż niejedno polskie województwo, Liban jest jednym z najbardziej zróżnicowanych kulturowo krajów Bliskiego Wschodu. Obok siebie żyje tu wiele narodów i wyznawców różnych religii i – jak na dawną kolonię francuską przystało – silne są tam również wpływy znad Sekwany. Różnorodność ta bywa źródłem wybuchających co jakiś czas konfliktów, ale jednocześnie wpływa na wielobarwność Libanu i odróżnia go od innych krajów regionu. Dziś, w czasach relatywnego pokoju, kraj chce na powrót podbić serca turystów. Na śródziemnomorskich plażach Libanu można się opalać, na wschodzie odkryć winiarskie tradycje kraju i zobaczyć niezwykłe ruiny rzymskie, a w resortach zimowych pojeździć na nartach i zobaczyć rezerwaty lasów cedrowych. Nie zapominajmy o stolicy kraju – kosmopolitycznym Bejrucie słynącym z luksusowych hoteli z widokiem na marinę, sky barów i dynamicznej sceny kulinarnej.
BEJRUT NA PIĘĆ GWIAZDEK Stolica kraju, Bejrut, to wielka metropolia pełna kontrastów. Głównym deptakiem miasta jest ulica Hamra – pełno przy niej butikowych hoteli, różnorodnych restauracji i małych sklepików. Przechodnie rozmawiają ze sobą po arabsku, francusku i angielsku. Nowoczesne wieżowce przeplatają się tu z budynkami zniszczonymi w wojnie z Izraelczykami ponad dekadę temu. Najpiękniejszą dzielnicą jest odrestaurowana dzielnica rządowa. W samym jej centrum znajduje się plac de l’Etoile z wieżą zegarową, od którego odchodzą zadbane uliczki z butikami największych marek świata. Nad brzegiem morza znajdują się luksusowe pięciogwiazdkowe hotele, takie jak Kempinski czy Lancaster Eden Bay. Ich strefy relaksu z basenami i spa to oazy luksusu, a z tarasów widokowych doskonale widoczny jest symbol Bejrutu: dwie wystające z morza skały określane Skałami Gołębimi.
57
dookoła świata
HUMMUS, STEKI, ŚLIMAKI Libańczycy uwielbiają dobrą kuchnię. Scena kulinarna Bejrutu jest niezwykle dynamiczna i zróżnicowana. Ekstrawagancka, ale równocześnie niezwykle stylowa restauracja Kaléo serwuje najlepsze dania kuchni fusion (w karcie znajdziemy zarówno steki, jak i hummus), a brasserie L’Avenue Du Parc rozpieszcza podniebienia najlepiej przyrządzonymi w Libanie ślimakami. Z kolei Balthus jest idealnym wyborem na biznesowy lunch lub formalną kolację. Bejrut bawi się do rana: podczas pobytu nie wypada nie odwiedzić dekadenckich pubów mieszczących się w okolicach Błękitnego Meczetu oraz popularnych barów i klubów podniebnych. Sky Bar na ostatnim piętrze wieżowca O1NE słynie z futurystycznego wystroju i występów światowych didżejów; z kolei z eleganckiego Level 26 w hotelu Four Seasons zobaczyć można spektakularną panoramę zatoki Zaitouna.
DZIEWICZE PLAŻE LIBANU Około 80 km na południe od Bejrutu, w okolicach miejscowości Sur, znajdują się najpiękniejsze i najbardziej dziewicze plaże Libanu. Jeśli ktoś szuka ciszy i spokoju, ma zagwarantowane, że nie spotka tam żadnych turystów. To idealne miejsce na opalanie i nurkowanie, a spacer wzdłuż wybrzeża będzie szansą na spotkanie… żółwi morskich. Sur to miasteczko o niesamowitej historii: koniecznie trzeba odwiedzić w nim wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO stanowisko archeologiczne Al Mina z rzymskimi ruinami, śladami po weneckiej katedrze i zamku krzyżowców. Zostało ono założone 4 tys. lat temu przez Fenicjan.
RODOWÓD LIBAŃCZYKÓW Fenicjanie to grupa etniczna, z którą Libańczycy identyfikują się najmocniej. Jako pierwsi budowali statki i żeglowali po Morzu Śródziemnym, handlując z mieszkańcami nawet tak odległych terytoriów jak dzisiejsze Maroko. Rzekomo dotarli nawet do Ameryki i opłynęli całą Afrykę. Stworzyli również alfabet dający podwaliny łacinie. Pozostałości po starożytnych świątyniach i grobowcach fenickich można oglądać w mieście Byblos położonym 30 km na północ od Bejrutu. W latach 70. w tamtejszym porcie cumowały jachty światowej sławy gwiazd, takich jak Brigitte Bardot, Marlon Brando czy Nancy Sinatra. Elita artystyczna spędzała czas w istniejącym do dziś domu gościnnym Pepe Abed. Obecnie mieści się tu niezwykle popularna restauracja rybna. Na każde zamówienie w tawernie powinny się składać: garść świeżo złowionych sardynek smażonych w głębokim tłuszczu, baba ghanoush, oliwki i butelka libańskiego wina.
58
dookoła świata
WINA Z DOLINY BEKAA Winorośl uprawia się w żyznej dolinie Bekaa położonej między dwoma pasmami górskimi: Libanem i Antylibanem. Obecne hodowle zostały zapoczątkowane 200 lat temu przez misjonarzy jezuickich. Najpopularniejszym producentem tego szlachetnego trunku jest winnica Château Musar. W trakcie wojny domowej w latach 70. jej właściciel utracił swoje zbiory, gdyż piwnice winiarni służyły jako schron dla mieszkańców okolicznych wiosek; z kolei w czasie wojny z Izraelem w 2006 roku została całkowicie zniszczona. Winiarz był jednak tak zdeterminowany, że skrupulatnie odbudował uprawę i dziś jego wina są wysoko cenione przez koneserów trunku. Wszystkie libańskie winnice potrafią wytworzyć rocznie nawet ponad 6 milionów butelek wina, które jednak w większości eksportowane są do Francji.
60
BAALBEK: MODLITWA DO BACHUSA Na samym wschodzie kraju położony jest tajemniczy Baalbek. Miasto będące siedzibą organizacji politycznej Hezbollah słynie z niesamowitych ruin starożytnych. 30-tonowe kamienie, na których stoją dawne świątynie, są zagadką dla naukowców: do dziś nikt nie potrafił precyzyjnie opisać, w jaki sposób zostały przetransportowane w miejsce, w którym stoją. 32-metrowe kolumny świątyni Jowisza robią takie samo wrażenie jak zachowana w idealnym stanie świątynia Bachusa. W letnie weekendy na terenie stanowiska ustawiana jest scena, na której odbywają się plenerowe koncerty.
61
dookoła świata
TRAVEL POLSKA POLECA Explore Lebanon Tours to niewielka rodzinna firma prowadzona przez młodego przewodnika o imieniu Luka. W ofercie firmy znajdziemy nie tylko najpopularniejsze wycieczki po Libanie, ale również te szyte na miarę. Luka z przyjemnością dostosuje każdy dzień do indywidualnych potrzeb nawet najbardziej wymagających turystów. Znajomość historii tego niewielkiego kraju, dyspozycyjność i wspaniałe poczucie humoru przewodnika to tylko nieliczne z wielu zalet, jakie są wliczone w cenę. explorelebanontours.com
W CIENIU CEDRÓW Kto myśli, że Liban to kraj, który odwiedza się tylko dla plaż i zabytków, jest w błędzie. To także miejsce na zimową wyprawę. W Libanie działa bowiem sześć popularnych ośrodków narciarskich z trasami zjazdowymi dla amatorów białego szaleństwa. Największym i najlepszym z nich pod względem infrastruktury jest Mzaar Kfardebian w pobliżu wioski Kfardebian, nieco ponad godzinę jazdy od stolicy Bejrutu. Mieszkańcy stolicy często jeżdżą tu tylko po to, by rozkoszować się górskim powietrzem, zjeść w restauracjach, np. w Massaya Faqra, i zrelaksować się w luksusowym resorcie Intercontinental Mzaar. Wszystko to w sąsiedztwie ostatniego rezerwatu cedrów. Ten rzadki gatunek drzewa jest symbolem Libanu i znajduje się na jego fladze. ■
62
YOUR PERFECT HOLIDAY IN CROATIA
S
un Gardens Dubrovnik to najwyższej klasy pięciogwiazdkowy ośrodek, będący członkiem organizacji „Leading Hotels of the World”. Obiekt oferuje wyjątkowy wybór ponad 201 pokoi i apartamentów oraz 207 luksusowych rezydencji położonych na niezwykle urokliwym wybrzeżu Adriatyku. Doskonała lokalizacja tuż przy plaży, a jednocześnie zaledwie 11 kilometrów od wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO starego miasta w Dubrowniku, stanowi idealną bazę wypadową do licznych atrakcji regionu. Ośrodek doskonale oddaje atmosferę tradycyjnej dalmatyńskiej wioski i stanowi świetną odskocznię od codziennego życia, umożliwiając parom i rodzinom relaks i wspólne spędzenie czasu w idyllicznej scenerii. Bogaty wybór nowoczesnych pokoi
hotelowych, apartamentów oraz pełnych przepychu rezydencji zapewnia niezapomniane doświadczenia we wnętrzach pełnych nienachalnej elegancji, szykownego wystroju i najwyższej klasy udogodnień. Stonowana elegancja i maksymalna wygoda to cechy charakterystyczne przestronnych pokoi i apartamentów zlokalizowanych w hotelu. Każdy z nich oferuje doskonałe wyposażenie oraz niezwykłe widoki roztaczające się z prywatnego tarasu lub balkonu. Z kolei komfortowe, pokaźnych rozmiarów rezydencje z jedną, dwiema lub trzema sypialniami to doskonały wybór dla rodzin i podróżujących wspólnie przyjaciół. Każda z nich posiada w pełni wyposażoną kuchnię oraz przytulny salon z balkonem lub tarasem z widokiem na morze bądź śródziemnomorskie ogrody.
W ramach bogatej oferty ośrodka odnajdziemy takie atrakcje jak ustronne plaże, trzy baseny zewnętrzne, światowej klasy spa nagrodzone przez specjalistów z branży, centrum sportowe, różnorodne restauracje i bary, klub dla dzieci, a także strefę handlową. Sun Gardens Dubrovnik zadba o podniebienie każdego z gości, bez względu na preferencje. Przyprawiający o zawrót głowy wybór aż szesnastu różnych restauracji obejmuje rozbudowane bufety, śniadania dla smakoszy, butikowe knajpki i bary przy basenie – wszystkie oferujące zarówno lokalne przysmaki, jak i dania kuchni międzynarodowej. Wyróżnione nagrodami spa posiada powierzchnię 3000 m2 i zapewnia gościom liczne usługi, takie jak pielęgnacja twarzy, odżywcze zabiegi dla ciała czy odprężające masaże dostosowane do indywidualnych potrzeb gości. Centrum Spa to także basen przeznaczony do hydroterapii, prywatne pokoje zabiegowe, strefa relaksu i wypoczynku nad basenem, z której podziwiać możemy niesamowite widoki, a także 18-metrowy basen imitujący naturalną lagunę, pomieszczenie do talasoterapii oraz liczne sauny. Sun Gardens Dubrovnik to także doskonały kierunek dla miłośników sportu i dbania o własną sylwetkę. Goście mogą korzystać z w pełni wyposażonej siłowni, a także wybierać wśród bogatej oferty dostępnych aktywności fizycznych, zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz kompleksu. Ośrodek udostępnia między innymi trzy korty tenisowe z nawierzchnią ceglaną, korty do squasha, pełnowymiarową ściankę wspinaczkową, boisko do pięcioosobowej piłki nożnej czy zajęcia grupowe. Wypoczywając nad trzema odkrytymi basenami goście mogą wybrać pomiędzy dedykowanym rodzinom Sunset Pool i Lemonia Pool, które posiadają osobne baseny dla dzieci oraz rewelacyjny bar, oraz udostępnianym wyłącznie dorosłym Marina Pool, który pozwoli parom na spędzenie romantycznych chwil w intensywnym chorwackim słońcu. W obrębie ośrodka goście odnajdą również naturalną kamienistą plażę położoną w otoczeniu dziewiczej natury i obdarzoną unikalną, śródziemnomorską atmosferą. Plaża wyposażona jest również w czynną w trakcie sezonu strefę VIP, oferującą spersonalizowane usługi oraz udogodnienia. Aby doświadczenie gości podczas pobytu w Dubrowniku było możliwie jak najpełniejsze, działające na miejscu biuro podróży oferuje różnorodne jednodniowe wycieczki pozwalające poznać bogate dziedzictwo kulturowe regionu oraz historyczne miasta w państwach sąsiadujących, w zależności od preferencji. Chętni mogą wybrać się także w krótki rejs na pobliskie Wyspy Elafickie. ■ www.sungardensdubrovnik.com Follow us: Facebook @SunGardensDBK Twitter: @SunGardensDbk Instagram: @sun_gardens_dubrovnik
FOTO: PIXABAY
prawo
Urlop w czasie epidemii TEKST MAGDALENA ORLIKOWSKA, APLIKANTKA ADWOKACKA POD REDAKCJĄ ADWOKATA KRZYSZTOFA BUDNIKA KANCELARIA PRAWNA BUDNIK, POSNOW I PARTNERZY
W ostatnich miesiącach wszyscy musieliśmy stawić czoła nowej rzeczywistości zwanej COVID-19 (od ang. Coronavirus disease 2019 – ostra choroba zakaźna układu oddechowego wywołana zakażeniem wirusem SARS-CoV-2). Skala, czas i miejsca zakażeń oraz zachorowań każe uznać, że w istocie mamy do czynienia z pandemią koronawirusa, czyli z rozprzestrzenianiem się choroby na wielu kontynentach w tym samym czasie.
J
ako społeczeństwo stanęliśmy przed ogromnie trudnym wyzwaniem natychmiastowego dostosowania się do restrykcyjnych obostrzeń związanych z niemal wszystkimi aspektami naszego życia codziennego, w tym zawodowego. Wirus SARS-CoV-2 odznacza się bowiem długotrwałą „żywotnością” poza organizmem człowieka, a jego przenoszenie odbywa się nie tylko w relacji „człowiek-człowiek”, ale także „człowiek-rzecz-człowiek”. Stąd tak ważne jest zachowywanie dystansu między sobą (owe „2 metry”), ale i częste mycie rąk, aby ograniczać rozprzestrzenianie się wirusa. Trudno jest „zabić” wirusy SARS-CoV-2, ale bardzo dobrze usuwa je z naszego ciała (rąk) częste mycie mydłem. Nadto naturalnym odruchem człowieka jest mimowolny dotyk rękoma własnej twarzy, w normalnych warunkach nawet kilkaset razy w ciągu godziny. To powinno skłaniać nas do częstego mycia rąk. Bardzo ważne jest także noszenie tzw. maseczek na usta
66
i nos, przede wszystkim, aby chronić innych. Maseczki w znacznym stopniu ograniczają emisję wirusa, przez co chronimy innych. Pamiętajmy bowiem, że większość nosicieli wirusa SARS-CoV-2 to osoby bez żadnych objawów (około 80%), przez co pozostają w przekonaniu, że nie stanowią zagrożenia, a zatem także u innych ludzi nie wzbudzają takiego poczucia. Poprzez noszenie maseczek chronimy przede wszystkim ludzi starszych, którzy nie mają takiej odporności jak młodzi. Czy w tym trudnym okresie, wobec stałego wzrostu liczby ujawnionych i potwierdzonych badaniami przypadków zakażenia wirusem SARS-CoV-2, możemy sobie pozwolić na tradycyjny urlopowy i wakacyjny wypoczynek? Na to pytanie powinniśmy odpowiedzieć twierdząco, wręcz po okresie bardzo surowej, wielotygodniowej kwarantanny wszyscy bardzo tego potrzebujemy, także dla naszego zdrowia psychicznego. Warto
wiedzieć, że z komunikatu Komisji Europejskiej „Turystyka i transport w roku 2020 i w dalszej przyszłości” wynika, że europejski ekosystem turystyczny odpowiada aż za 10% PKB UE. W wielu państwach Unii Europejskiej turystyka jest podstawą i fundamentem gospodarki, zapewniając niezbędne miejsca pracy. Są to często kraje lub regiony, w których brakuje alternatywnych form zatrudnienia. Warto jednak na bieżąco zapoznawać się z wytycznymi medycznymi. Prawdopodobnie w całym tegorocznym okresie wakacyjnym i urlopowym nadal będzie obowiązywał stan epidemii. To zapewne będzie skłaniać nas do wyboru nieco innych niż tradycyjne kierunków i miejsc naszych wyjazdów. Może również spowodować swoisty renesans takich form wypoczynku jak agroturystyka, relaks na łonie natury, na otwartych przestrzeniach, mniej ludnych, oddalonych od skupisk ludzkich. Pamiętajmy, że np. agroturystyka to nie tylko gospodarstwa na nizinach, ale także w górach, na podgórzach, blisko jezior, a nawet nad naszym uroczym Bałtykiem. Jest więc szansa, że może tym razem naprawdę zrezygnujemy z typowych wygód, ośrodków wczasowych czy zbiorowych i komfortowych form wypoczynku SPA na rzecz większej samotności, samodzielności, na łonie natury, z dobrą lekturą, a bez telewizora. I choć możemy już wyjeżdżać za granicę, to może jednak zechcemy poznać uroki naszych polskich zakątków?
PODSTAWY PRAWNE OGRANICZEŃ EPIDEMIOLOGICZNYCH Niezależnie od tego, jaką formę wypoczynku urlopowego wybierzemy, w okresie epidemii będą obowiązywać nas różne ograniczenia wynikające nie tylko z zaleceń medycznych, ale również z regulacji prawnych. W Polsce regulacją w tym zakresie jest Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (tj. Dz.U. z 2019 r. poz. 1239 z późn. zm.). Na jej podstawie Minister Zdrowia wydał Rozporządzenie z dnia 27 lutego 2020 r. w sprawie zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2 (Dz. U. poz. 325), a następnie Rozporządzenie z dnia 13 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego (Dz.U. poz. 433, 441, 461 i 478), którym wprowadził „stan zagrożenia epidemicznego” wirusem SARS-CoV-2. Wobec narastającego stanu zagrożenia Minister Zdrowia wprowadził następnie „stan epidemii” swoim Rozporządzeniem z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii (Dz.U. poz. 491 z późn. zm.). Aktualnie najistotniejsze ograniczenia w życiu społecznym mające przeciwdziałać
zagrożeniu zakażeniem wirusem SARS-CoV-2 wynikają z przepisów Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 12 czerwca 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. 2020.1031), które jest kolejnym, siódmym już aktem prawnym tej rangi, i należy się spodziewać, że w czasie stanu epidemii będzie zastępowane przez Radę Ministrów kolejnymi takimi rozporządzeniami, dostosowującymi regulacje prawne do aktualnej sytuacji epidemiologicznej. Musimy więc stale weryfikować aktualne prawne ograniczenia, na bieżąco podawane także w mediach.
CO WYNIKA Z WYŻEJ WSKAZANYCH REGULACJI PRAWNYCH? Obszarem, na którym obowiązuje stan epidemii wywołany zakażeniami wirusem SARS-CoV-2, jest całe terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Z punktu widzenia ruchu turystycznego ważne jest, że otwarte są już granice (były wcześniej zamknięte). Nadto wobec osób przyjeżdżających do Polski z Unii Europejskiej zniesiono już bardzo dolegliwą 14-dniową kwarantannę. Także organizacja różnych zbiorowych usług turystycznych jest dopuszczalna, niemniej pod warunkiem że turyści, widzowie lub klienci będą stosowali się do obowiązku zakrywania ust i nosa, a w przypadku organizowania tych usług w innych miejscach niż na otwartym powietrzu, także pod warunkiem udostępnienia nie więcej niż połowy dostępnych miejsc. Chodzi tutaj głównie o pomieszczenia zamknięte, gdzie szczególnie łatwo o zakażenie, jeżeli przebywają w nim osoby będące nosicielami wirusa SARS-CoV-2. W przypadku różnych targów, wystaw czy spotkań w miejscu odbywania się takiej imprezy może znajdować się nie więcej niż 1 osoba na 4 m2 dostępnej powierzchni, z wyłączeniem obsługi. Dopuszczalne jest już świadczenie usług hotelarskich w rozumieniu ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach hotelarskich oraz usługach pilotów wycieczek i przewodników turystycznych, ale z uwzględnieniem wskazanych wyżej ograniczeń dotyczących imprez, różnych spotkań i zebrań, jeśli mają mieć miejsce w hotelach. Dozwolona jest także tzw. działalność restauracyjna, w lokalu oraz w sezonowym ogródku gastronomicznym, czy w wydzielonej strefie gastronomicznej sali sprzedaży, ale klienci mają obowiązek zakrywania ust i nosa do czasu zajęcia miejsc, w których będą spożywali posiłki lub napoje, natomiast obsługa musi realizować ten obowiązek przez cały czas świadczenia pracy. W komunikacji lotniczej przewoźnik jest zobowiązany do zapewnienia płynów do dezynfekcji rąk na pokładzie samolotu, czyszczenia powierzchni
67
prawo
statku powietrznego, z którym pasażer miał styczność, a po każdym zakończonym odcinku lotu z pasażerami dezynfekcji statku powietrznego. Z kolei pasażerowie, także środków komunikacji masowej, muszą podporządkować się obowiązkowi zakrywania ust i nosa przez cały okres podróży. W przypadku innych usług turystycznych i rekreacyjnych również narzucono liczne ograniczenia, przykładowo z basenów może korzystać do 4 osób na tor, w działalności rekreacyjnej dopuszczalna jest nie więcej niż połowa obłożenia obiektu, a imprezy sportowe i masowe ogranicza się do nie więcej niż 150 uczestników, na chwilę niniejszej publikacji jeszcze bez udziału publiczności. Popularne i powszechne w Polsce lecznictwo uzdrowiskowe, dla wielu będące surogatem urlopu, jest dopuszczalne, ale pod warunkiem negatywnego wyniku testu diagnostycznego w kierunku SARS-CoV-2 uczestnika (pensjonariusza), z materiału pobranego w terminie nie wcześniejszym niż 6 dni przed terminem rozpoczęcia leczenia uzdrowiskowego albo rehabilitacji uzdrowiskowej. Innym ważnym wskazaniem jest to, że w przypadku przemieszczania się pieszo można się poruszać w odległości nie mniejszej niż 2 m od siebie, z odstępstwem dla osób bliskich lub pozostających pod opieką, lub gdy osoby te wypełniają obowiązek zakrywania ust i nosa. Innym ważnym wskazaniem prawnym, obowiązującym niezależnie od charakteru miejsca publicznego, do którego dostęp jest wolny, jest konieczność zakrywania – za pomocą odzieży lub jej części, maski, maseczki, przyłbicy albo kasku ochronnego – ust i nosa. Dotyczy to takich miejsc ogólnodostępnych, jak drogi i place, tereny cmentarzy, parków, zieleńców, promenad, bulwarów, ogrodów botanicznych i zabytkowych, plaż, miejsc postoju pojazdów, parkingów leśnych – chyba że zostanie zachowana odległość co najmniej 2 m od przebywających w tych miejscach osób. W ostatniej dekadzie zdążyliśmy się przywiązać i przyzwyczaić do nieograniczonych możliwości spędzania czasu z bliskimi i znajomymi. Dotychczas sfera ta była w znacznym stopniu poza ingerencją ze strony władz administracyjnych, przeciwnie, stworzono wiele możliwości, przede wszystkim poprzez rozwój turystyki, różnorodnego, wygodnego i atrakcyjnego spędzania wolnego czasu z bliskimi i przyjaciółmi. Wiązało się to z powstaniem licznych skupisk ludzi, gromadzeniem się w restauracjach, na plażach, w centrach handlowych, kinach, muzeach, dużych miastach. Taka rzeczywistość to była nasza „normalność”. Przynajmniej w tym roku musimy jednak dostosować się do odmiennych warunków,
68
raczej unikania skupisk społecznych, a nawet rodzinnych. Jeżeli natomiast będziemy chcieli mimo stanu epidemii w nich uczestniczyć, musimy podporządkować się co najmniej wskazanym rygorom medycznym i prawnym. Warto też wspomnieć, że naruszenie rygorów prawnych podlega sankcji administracyjnej lub karnej. Według art. 48a Ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi za naruszenie zakazów określonych w ustawie i wydanych na jej podstawie rozporządzeń państwowy powiatowy inspektor sanitarny, a w niektórych przypadkach wojewoda albo Minister Zdrowia, mogą decyzją administracyjną wymierzyć karę pieniężną nawet do 30 tys. zł, których egzekucja następuje w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Ponadto ustawa ta zawiera także liczne przepisy karne, adresowane głównie do osób, na które nałożono szczególne obowiązki w związku z ich działalnością gospodarczą lub zawodową. Także Kodeks wykroczeń, a w rażących przypadkach Kodeks karny przewidują kary (nagany, grzywny, ograniczenia wolności, a w skrajnych przypadkach pozbawienia wolności), w szczególności wobec osób będących nosicielami zarazków choroby zakaźnej, którzy swoim zachowaniem narażają innych na zakażenie, w tym wykraczają przeciwko przepisom porządkowym wydanym w związku ze stanem epidemii. Jednak najważniejszą konsekwencją naszej nieostrożności może być zakażenie wirusem SARS-CoV-2 siebie samego, a przez to także narażenie bliskich czy innych osób. Stąd apel o ostrożność w tym trudnym okresie, w imię naszej międzyludzkiej solidarności. Tak jak w przypadku maseczek – „ja chronię ciebie, ty chronisz mnie”. Jeżeli zachowamy dystans społeczny, jako miejsce urlopu raczej wybierzemy to oddalone od skupisk ludzkich, często będziemy dbać o higienę rąk, zniesiemy trud i niewygodę maseczek w pomieszczeniach zamkniętych, to nasz urlop będzie bezpieczny. A jeśli spędzimy go na łonie polskiej natury, na odludziu, to może być nawet najpiękniejszy z dotychczasowych. ■
VICOLO DELLE CESTE 26, PANTHEON ROMA info@hotelscenario.com +39 06 6780906 hotelscenario.com
REKLAMA
pROmOCJA
Tego lata odkryjcie
Chorwację
Poszukujecie idealnego miejsca na wakacje? Tego lata odkryjcie Chorwację – kraj urzekającej przyrody, świetnej kuchni, najlepszych plaż i niezliczonych możliwości aktywnego wypoczynku.
C
horwackie wybrzeże zachowało swój śródziemnomorski klimat i autentyczność. Plaże opłukuje krystalicznie czyste morze, które w niektórych miejscach przybiera niesamowitych barw. Jednym z najlepszych przyładów jest plaża Złoty Róg w miejscowości Bol na wyspie Brač, ma ona unikalny kształt, a otaczające ją morze przelewa swoje barwy ze szmaragdu w błękit. Gdzie wypoczywać w Chorwacji?
WYSPA BRAČ Brač przez wieki zachował swoją autentyczność. Zafascynują was urokliwe miejscowości, tradycyjna kuchnia i atrakcyjne zabytkowe miejsca jak pustelnia Blace – klasztor wykłuty w skale. W pobliżu Złotego Rogu znajduje się Bluesun hotel Elaphusa 4* z komfortowym zakwaterowaniem i nagradzanym Thalasso Wellness. Skosztujcie win ze słynnych winnic tej wyspy w znajdującej się nad morzem winiarni Stina. „Zdobądźcie“ najwyższy szczyt adriatyckich wysp – Vidovą gorę. W Supetarze zrelaksujcie się w śródziemnomorskich ogrodach Bluesun resort Velaris 3*/4*, cieszcie się miejscowym jedzeniem z tutejszych ogrodów lub odwiedzcie najstarszą miejscowość na wyspie - Škrip, gdzie miejscowi zdradzą Wam tajniki produkcji oliwy z oliwek.
BRELA Miejscowość Brela słynie z najpiękniejszych plaż na Riwierze Makarskiej, części rozciągającej się pod pasmem
górskim Biokovo. Z plaż spogląda się tu na góry, to widok, który zachwyci miłośników przyrody. Jeśli jesteście spragnieniu przepychu, nic nie może przewyższyć wypoczynku w Bluesun hotelu Berulia 5* w Brelach. Relaks przy infinity basenie z fantastycznym widokiem lub wejście do swim-up basenu prosto z waszego tarasu - to niezapomniane doświadczenie.
TUČEPI Ta miejscowość na rodzinny wypoczynek może pochwalić się hotelami all inclusive położonymi przy sześciokilometrowej plaży. Wyróżniamy Bluesun hotel Alga 4*, do którego będziecie mogli zabrać bezpłatnie dwójkę dzieci do 13,99 lat i Bluesun hotel Neptun 3*, w którego pokojach rodzinnych może być zakwaterowanych do 5 osób. W hotelu Alga jest otwarte centrum rowerowe, dla wszystkich tych, którzy chcą na dwóch kółkach odkrywać Riwierę Makarską. W obu hotelach można bawić się przy atrakcyjnych basenach.
STARIGRAD-PAKLENICA W miejscowości Starigrad-Paklenica „spotykają się“ pasmo górskie Velebit i Adriatyk. Tego samego dnia możecie odkrywać kaniony Parku Narodowego Paklenica i zażywać kąpieli morskich i słonecznych na spokojnych plażach. Bluesun camp Paklenica 4* i Bluesun Holiday Village Alan 3* położone są zaledwie 2 km od wejścia do parku. Poza tym w zasięgu 100 km znajdują się kolejne trzy parki narodowe – Plitvice, Krka i Kornati.
JAK DOTRZEĆ DO CHORWACJI? Obywatele Polski mają prawo wjechać do Chorwacji na tych samych zasadach, jakie obowiązywały przed pandemią COVID-19. Zaleca się wcześniejsze wypełnienie formularza na stronie internetowej entercroatia.mup.hr, by uniknąć wypełniania formularzy przy wjeździe to kraju i dzięki temu zmniejszy się tłok na granicy.
podróże z pasją
Kamperem w świat,
czyli urlop na kołach
72
TEKST PAWEŁ ILCZUK
Samochody turystyczne nie są zbyt częstym widokiem na polskich drogach, ale mają rzeszę oddanych zwolenników i wielbicieli. Wybierają je głównie ci, którzy podróżują regularnie i lubią być blisko natury, a jednocześnie oczekują więcej komfortu, niż daje korzystanie z namiotów.
FOTO: LUCAS MIGUEL, UNSPLASH
Istnieje wiele rodzajów kamperów. Podstawowym kryterium podczas poszukiwań pojazdu powinna być jego dopuszczalna masa całkowita, ze względu na którą można wyróżnić kampery o masie do 3,5 tony, od 3,5 do 7,5 tony oraz powyżej 7,5 tony. Do prowadzenia takich pojazdów potrzebne jest prawo jazdy o kategorii odpowiednio B, C1 lub C. Niestety, charakterystyczne amerykańskie kampery na ogół wymagają posiadania prawa jazdy na samochód ciężarowy. Z tego też powodu zdecydowana większość pojazdów rekreacyjnych w Polsce to właśnie te najlżejsze i najmniejsze, budowane na bazie popularnych busów. Warto pamiętać, że kontrole wagi przeprowadzane przez Inspekcję Transportu Drogowego są coraz częstsze. Czasem wystarczy kilka słoików i zbędnych przedmiotów, aby narobić sobie problemów w podróży. Warto też zwrócić uwagę na to, ile osób może przewozić pojazd. Informacje znajdują się oczywiście w dowodzie rejestracyjnym i dokumentach homologacyjnych. Często liczba miejsc sypialnych różni się od liczby
miejsc wyposażonych w pasy bezpieczeństwa. Zdarza się, że w kamperze może spać więcej osób niż nim jechać – i odwrotnie. W takiej sytuacji zostaje tylko zabranie w podróż drugiego auta lub namiotu. Oprócz kategorii wagowej kampery można podzielić ze względu na rodzaj konstrukcji zabudowy. Zacznijmy od najprostszych i najtańszych rozwiązań, które nie różnią się zbyt mocno od zwyczajnych, towarowych busów. Chodzi tu o kamper-vany, których część mieszkalna znajduje się wewnątrz nadwozia. Takim kamperem jeździ się najłatwiej i najtaniej, ponieważ jest zwarty, najbardziej aerodynamiczny i ma mniejszy apetyt na paliwo. Kamper-vanem może stać się w zasadzie każde auto dostawcze, które wyposażymy w łóżko, kuchenkę i inne elementy. Świetnym udogodnieniem może być także podnoszony dach, skrywający charakterystyczny namiot sypialny. Mankamentem tego typu pojazdów jest niestety mała ilość przestrzeni, uniemożliwiająca podróżowanie w większym gronie.
FOTO: JAVIER QUESADA, UNSPLASH
JAKI POJAZD WYBRAĆ?
Chyba najpopularniejsze na naszych drogach są kampery z tzw. alkową, czyli przestrzenią bagażową lub sypialną, umiejscowioną nad kabiną kierowcy. W przypadku kampera-alkowy zawsze mamy do dyspozycji więcej miejsca. Obszerna zabudowa umieszczona na podwoziu auta dostawczego gwarantuje idealny kompromis pomiędzy walorami praktycznymi a ceną. Manewrowanie tak dużym pojazdem jest już trudniejsze niż kamper-vanem, zwłaszcza jeśli chodzi o jego wysokość. Umieszczona ponad linią dachu alkowa może być problemem wszędzie tam, gdzie maksymalna wysokość pojazdów jest mniejsza niż 3 metry. Szeroka i wysoka zabudowa oznacza też duży opór powietrza, a więc hałas i wyższe zużycie paliwa
FOTO: AMIN SAFARIPOUR, UNSPLASH
podróże z pasją
przy wyższych prędkościach. Alkowy zdecydowanie nie są królami autostrad. Jako największą ich wadę wymienia się jednak całkowite oddzielenie kabiny kierowcy od przestrzeni mieszkalnej. Brak połączenia oznacza konieczność wychodzenia z pojazdu i mniej efektywne wykorzystanie przestrzeni.
FOTO: DLC, UNSPLASH
Ten problem nie występuje w kamperach półzintegrowanych oraz zintegrowanych. Jak sama nazwa wskazuje, część mieszkalna tworzy w nich integralną całość z kabiną kierowcy, pozwalając na lepsze zagospodarowanie wnętrza, np. dzięki obracanym przednim fotelom. Kampery półzintegrowane bardzo przypominają opisane wyżej kampery z alkową i różnią się właśnie brakiem wystającego elementu nad szoferką. Doskonale łączą one komfort mieszkania z komfortem podróżowania. Wnętrze jest praktyczne i ciche nawet podczas jazdy drogami szybkiego ruchu, a paliwo znika z baku w umiarkowanym tempie.
74
Kampery w pełni integralne to zdecydowanie najwyższa półka mobilnych domów. Ich nadwozia są wykonywane w całości od podstaw i nie przypominają już pojazdów, na których bazują. Zabudowy tego typu są wyjątkowo przestronne i praktyczne, ale również kosztowne. Powodem jest tu głównie konieczność przebudowy przedniej części nadwozia, tworzącej spójną całość z resztą pojazdu. Głównymi zaletami są: doskonałe wykorzystanie przestrzeni oraz dodatkowe miejsce w kabinie kierowcy. To właśnie w takiej technologii wykonuje się również kampery o najwyższych kategoriach wagowych, posiadające niezwykle obszerne wnętrza i zaskakujące elementy wyposażenia.
FOTO: PIXABAY
podróże z pasją
Jeśli nie jesteśmy pewni, czy kampery są dla nas, lub nie wiemy, jaki rodzaj nadwozia wybrać, warto rozejrzeć się za wypożyczalnią tego typu pojazdów. W ciągu kilku dni poznamy auto na tyle, że łatwiej będzie nam podjąć decyzję o ewentualnym zakupie. Będziemy też wiedzieli, które elementy wyposażenia są nam potrzebne, a jakich nie będzie nam brakowało.
Wystarczy zwykłe gniazdko 230 V, udostępnione przez pole kempingowe. Co ciekawe, jeśli zabraknie nam energii, lodówka, kuchenka i podgrzewacz wody wciąż będą działać, dzięki wykorzystaniu butli gazowych. Problemem stanie się za to brak bieżącej wody. Do działania prysznica lub zlewozmywaka potrzebny jest nie tylko pełny zbiornik wody, ale też elektryczna pompa.
CO WARTO MIEĆ NA POKŁADZIE?
Bieżąca woda, toaleta ze zbiornikiem na nieczystości, instalacja elektryczna, kuchenka i lodówka to w zasadzie standard. Akumulatory kampera służą do podtrzymywania pracy niezbędnych urządzeń przez ograniczony czas. Są one doładowywane w czasie jazdy. Jeśli chcemy swobodnie korzystać z telewizora lub komputera w czasie postoju, warto podłączyć pojazd do sieci elektrycznej.
76
FOTO: ARUN ATHONY, UNSPLASH
Wyposażenie kampera może ograniczać jedynie ilość dostępnego miejsca oraz majętność kupującego. Największe maszyny zmieszczą na pokładzie nawet motocykle i… samochody. Są to jednak funkcje zarezerwowane dla wartych setki tysięcy dolarów, kilkunastotonowych pojazdów ciężarowych, przypominających autobusy. Skupmy się raczej na wyposażeniu typowych kamperów popularnych w Polsce i Europie.
FOTO: SHUTTERSTOCK
podróże z pasją
FO
T
O: RO
TA
A LT ERN AT I V A , UNSPL A SH
Kampery to jednak nie tylko mieszkania, ale także duże pojazdy samochodowe. Podczas manewrowania siedmiometrowym busem o nietypowym kształcie na pewno przydadzą się czujniki parkowania lub kamera cofania.
GDZIE MOŻEMY SIĘ UDAĆ? Choć korzystanie z własnego środka lokomocji podczas podróży kojarzy się ze swobodą i wolnością,
78
w przypadku kamperów istnieją pewne ograniczenia – zarówno techniczne, jak i prawne. Korzystając z przyczepy kempingowej, możemy zostawić ją na polu kempingowym i wybrać się na wycieczkę po mieście autem. Kamper nie jest najlepszym wyborem do przemieszczania się po zatłoczonych miastach, a zaparkowanie go w przepisowy sposób w centrum graniczy z cudem. Ciasne uliczki i zakazy wjazdu dla ciężkich aut skutecznie zniechęcają do zwiedzania. Lepiej zostawić auto w odpowiednim miejscu i użyć rowerów lub komunikacji publicznej. Jest jednak jeszcze większy problem. Większość europejskich krajów nie pozwala na korzystanie z kampera w miejscach publicznych. Owszem, pojazd może być zaparkowany w niemal dowolnym miejscu, jednak „kempingowanie” jest dozwolone tylko w wyznaczonych miejscach lub na terenie prywatnym za zgodą właściciela. Jeśli ktoś zauważy, że przy zaparkowanym kamperze stoją krzesła, jego okna są otwarte lub choćby wydobywa się z niego zapach jedzenia – policja ma prawo interweniować i nałożyć na nas mandat. Na szczęście w Polsce tego rodzaju przepisy nie istnieją i można korzystać z kampera dosyć swobodnie.
FOTO: ROTA AKTERNATIVA, UNSPLASH
Jeśli pilnie jej potrzebujemy, wystarczy uruchomić silnik samochodu i podładować baterie. Ciekawą nowinką jest stosowanie paneli słonecznych, które doładowują akumulatory kampera, jednocześnie oszczędzając paliwo. Aby wycisnąć maksimum przyjemności z podróży kamperem, warto wziąć ze sobą rowery, które można zamontować na zewnętrznym bagażniku. Wiele modeli pojazdów oferuje także rozkładane namioty i markizy, które zapewniają dodatkowe miejsce na sen lub wypoczynek. Jeśli szukamy wyższego standardu, możemy wyposażyć nasz pojazd w ogrzewanie i klimatyzację postojową.
Samochody turystyczne nie są zbyt częstym widokiem na polskich drogach, ale mają rzeszę oddanych zwolenników i wielbicieli. Wybierają je głównie ci, którzy podróżują regularnie i lubią być blisko natury, a jednocześnie oczekują więcej komfortu, niż daje korzystanie z namiotów.
79
podróże z pasją
Warto jednak poszukać pola kempingowego. Takie miejsce zapewni nam nie tylko bezpieczeństwo, ale też dodatkowe zasilanie, dostęp do wody i zlewu nieczystości.
JAK JEŹDZIĆ KAMPEREM?
FOTO: HANSON LU, UNSPLASH
Właściwości jezdne kamperów bardzo odbiegają od tych, do których przyzwyczaiły nas samochody osobowe, a nawet busy. Choć jazda tak dużym pojazdem jest łatwiejsza niż holowanie ogromnej przyczepy kempingowej, wciąż musimy być bardzo czujni. Warto unikać ciasnych uliczek, ale jeśli będziemy zmuszeni do przejazdu przez ciasną bramę, musimy pamiętać o gabarytach samochodu. Pomagają w tym przede wszystkim lusterka – i nie chodzi
tu wyłącznie o ich podwójne, duże szkła. Mogą też posłużyć do oceniania szerokości zwężenia drogi. Jeśli lusterka pojazdu zmieszczą się w przeszkodzie, reszta nadwozia również ją pokona. Trzeba tylko pamiętać o długim, zachodzącym na boki tyle. Jeśli zaczniemy skręcać zbyt wcześnie, możemy zawadzić o przeszkodę tylną częścią zabudowy. Kampery są jednak nie tylko długie i szerokie, ale także wysokie. Naprawdę łatwo o tym zapomnieć i uderzyć dachem pojazdu w przeszkodę. Prowadząc kampera, należy bezwzględnie unikać parkingów podziemnych i zachować szczególną ostrożność podczas pokonywania niskich tuneli i przejazdów pod wiaduktami. Warto znać wysokość swojego kampera i uważnie przyglądać się znakom. ■
80
Kocham Pieniny! ZAKĄTEK POLSKI, KTÓRY SKRADNIE CI SERCE Złap oddech w górskim klimacie Gęste lasy, rwące rzeki, mineralne źródła i hale dźwięczące tysiącami pasterskich dzwonków na szyjach owiec. Taki obraz pozostaje w pamięci po podróży do Szczawnicy, uzdrowiskowego miasteczka położonego na styku Pienin i Beskidu Sądeckiego, w dolinie rzeki Dunajec. Dla wielu jest to jeszcze miejsce nieodkryte lecz zdecydowanie warte odwiedzenia. Główną atrakcją turystyczną Szczawnicy jest spływ Przełomem Dunajca drewnianą tratwą w towarzystwie flisaków ubranych w regionalne stroje. Wciśnięty w pienińskie skały Dunajec tworzy liczne pętle i zwroty, które dostarczą wrażeń i wspaniałych widoków. Dodatkowym urozmaiceniem spływu są flisackie opowieści o zbójnikach, można między innymi posłuchać legend o przygodach Janosika. Pieniny to też malownicze trasy rowerowe, a wśród nich najbardziej znana – wzdłuż Drogi Pienińskiej i Przełomu Dunajca. Co chwilę odkrywając nowe pejzaże docieramy do niezwykle urokliwego, znajdującego się po stronie słowackiej Czerwonego Klasztoru. Dojeżdżamy do schroniska Trzy Korony, gdzie możemy odpocząć a potem ruszyć pieszo na Trzy Korony – jeden z najchętniej odwiedzanych przez turystów szczytów Pienin. Najnowszą atrakcją jest trasa rowerowa Velo Czorsztyn, pętla prowadząca wokół Jeziora Czorsztyńskiego, dostarczająca niezapomnianych widoków. Gdzie indziej będziemy mogli podziwiać jednocześnie pływające żaglówki, dwa zamki na brzegach jeziora oraz szczyty górskie Gorców i Pienin w oddali?
Wkrocz do świata relaksu W samym centrum Szczawnicy, nad brzegiem malowniczego potoku Grajcarek położony jest luksusowy Hotel Szczawnica Park Resort & Spa ****. Idealnie komponuje się z otoczeniem zabytkowych szczawnickich willi i pięknej górskiej przyrody. Już w wejściu hotel zaprasza napisem – Wkrocz do świata relaksu – tym samym składa obietnicę odpoczynku, odnowy ciała i ducha, realizując ją w każdej minucie pobytu. Uśmiech i życzliwość pienińskich górali sprawia, że czuć tu prawdziwą gościnność. Natura stała się dla nich inspiracją na każdym kroku. W Mikroklimat Spa & Wellness uwagę przyciągają autorskie zabiegi z olejem z rokitnika, głęboko odprężające i prozdrowotne. W strefie basenów zastosowano technologię OSPA – naturalną sól i aktywny węgiel, dzięki czemu woda ma doskonałą jakość. Jest wyjątkowo łagodna dla oczu i skóry.
Dla najmłodszych, przewodnikiem w górskiej przygodzie staje się Puchacz Bubo – sowa występująca w Pieninach, która została gospodarzem hotelowego klubu dla dzieci. Animatorzy pokazują dzieciom regionalne tradycje podczas warsztatów góralskich, organizując zabawy na świeżym powietrzu w hotelowym ogrodzie. Wieczorem, gdy wszystko ucichnie, najlepiej jest usiąść na balkonie pokoju hotelowego i wsłuchać się w szum pobliskiego potoku. Odgłos płynącej wody i głęboki oddech górskim powietrzem sprawia, że obietnica zostaje spełniona z nawiązką. Wkroczyliśmy do prawdziwego świata relaksu!
Góralskie przEKOnanie Podróżnicy, którzy poznają świat poprzez smaki, koniecznie muszą odwiedzić Restaurację Kwiat Paproci, wyróżnioną w Żółtym Przewodniku Gault & Millau. Tu znajdziemy to, co zdrowe, lokalne i zgodne z ideą slow food. Produkty pochodzą od miejscowych producentów, karta menu zmienia się kilka razy w roku i wykorzystuje to, co daje nam w tym czasie natura. Znakomite lokalne sery, wędzony pstrąg, mięsiwa, sezonowe owoce i zioła oddają nam prawdziwy smak Pienin, trudny do odnalezienia w innym miejscu.
Dbanie o to co najcenniejsze – dziedzictwo i naturę, jest dla tego miejsca najważniejszym przekonaniem. Przemyślana koncepcja budynku, rozwiązania technologiczne ograniczające negatywny wpływ na środowisko i zaangażowanie w działania proekologiczne sprawia, że będąc tu ma się poczucie słusznego wyboru. Stacje ładowania samochodów elektrycznych, panele fotowoltaiczne, eliminowanie plastiku, ograniczanie marnowania żywności i zużycia wody – to tylko kilka przykładów działań proekologicznych Hotelu Szczawnica Park Resort & Spa ****. Dba się tu o świadomość oddziaływania na środowisko i daje możliwość podróżowania z zachowaniem szacunku do przyrody.
Kocham Pieniny! Kto raz tutaj był, na pewno będzie wracał już zawsze! Piękno pienińskich gór oraz gościnne serca górali wręcz uzależniają. Hotel Szczawnica Park Resort & Spa **** przygotował program lojalnościowy Kocham Pieniny, w którym nagrodą dla uczestników są bony o wartości aż do 900 zł. Można je wykorzystać na zabiegi i masaże oraz przyjemności kulinarne podczas kolejnego pobytu. Uczestnicy otrzymują także dostęp do ofert specjalnych i możliwość ich wcześniejszej rezerwacji. Po pobycie w tym urokliwym miejscu, każdy zgodzi się z nazwą programu i z przekonaniem stwierdzi: Kocham Pieniny!
Zeskanuj i dowiedz się więcej
www.szczawnica-park.pl
TRAVEL & HISTORIA
Gotlandia – widok z satelity
84
GOTLANDIA WYSPA WIKINGÓW TEKST RENATA NAWROCKA
Płaskie terytorium największej szwedzkiej wyspy zajmują w dużej części bujne łąki i pastwiska. Od epoki brązu wyspiarską trawę nieprzerwanie „koszą” wszędobylskie owce, a dokładniej lokalna odmiana tego gatunku, charakteryzująca się pokaźnymi rogami i obfitym runem. Wizerunek sympatycznego zwierzęcia znalazł się nawet na gotlandzkiej fladze. Łagodny klimat i duża liczba dni słonecznych w roku sprawiają, że na tej północnej wyspie rosną orchidee, drzewka brzoskwiniowe, figowce, a nawet winorośl.
P
rzyjazne warunki naturalne sprawiają, że dobrze się tu czują liczne gatunki zwierząt, m.in. dzikie króliki i jeże czy swobodnie żyjące konie. Na Gotlandii żyje też wiele gatunków ptaków, w tym alki, nurzyki czy ostrygojady.
FOTO: PETER KREFTING, WIKI
ZDJĘCIA: PIXABAY
FOTO: USGS, UNSPLASH
Gotlandia niewątpliwie urzeka specyficznym środowiskiem przyrodniczym. Zbudowana jest głównie z wapienia, z czym wiąże się występowanie geologicznych ciekawostek w rodzaju słynnych gotlandzkich raukar – ostańców wapiennych przypominających wieże lub maczugi. Największe z nich mają ok. 8-10 m wysokości i znajdują się na przyległej do Gotlandii wyspie Fårö. Na północ od Visby można podziwiać wapienne jaskinie Lummelunda. Wędrówka po chłodnych podziemiach wśród stalaktytów i stalagmitów gwarantuje mnóstwo wrażeń.
85
FOTO: GOTLAND.COM
TRAVEL & HISTORIA
GOTLANDIA PLUS Na uwagę zasługują również gotlandzkie „przyległości”, czyli małe satelickie wysepki, jak np. Lilla Karlsö, którą warto odwiedzić z uwagi na świetne warunki do obserwacji ptaków, czy urokliwa Fårö ze wspomnianymi wapiennymi raukarami. Z kolei Stora Karlsö jest jednym z najstarszych parków narodowych świata – dłuższy staż ma tylko amerykański Park Narodowy Yellowstone. To istny raj dla ornitologów, wyróżniający się imponującym wapiennym klifem – idealnym siedliskiem dla ptactwa morskiego. Jest tu także zabytkowa latarnia morska z XIX w. Położona na północ od Gotlandii wyspa-park narodowy Gotska Sandön była ponoć ostoją ostatnich szwedzkich piratów i uchodzi za najbardziej odosobnioną bałtycką wyspę.
ROZRYWKA I WYPOCZYNEK FOTO: STARK, WIKI
Stora Karlsö
FOTO: CHRISTIAN KOEHN, WIKI
Villa Villekula
86
Gotlandia spodoba się zarówno zwolennikom aktywnego wypoczynku, jak i plażowego leniuchowania. Ci ostatni mogą do woli korzystać z piaszczystych brzegów o długości przekraczającej 80 km. Za najlepszą uchodzi plaża w Tofta. Miłośnicy golfa mają do dyspozycji kilka doskonałych pól, wyspa świetnie się nadaje także do turystyki rowerowej. Przejrzyste wody zachęcają do nurkowania i wędkowania, a żeglarze znajdą tu malownicze przystanie. Na liczne atrakcje mogą liczyć rodziny. W Kneippbyn, kilka kilometrów od Visby, znajduje się centrum dziecięcej rozrywki z odtworzoną Villą Villekulą z kultowej powieści Astrid Lindgren „Pippi Långstrump”. W Kneippbyn działa również park zabaw z aquaparkiem na wolnym powietrzu – Sommar & Vattenland, z kolei w Alskog mieści się zoo.
FASCYNUJĄCA HISTORIA Historia gotlandzkiego osadnictwa liczy ponad 8 tys. lat. Niemal na każdym kroku widoczne są ślady przeszłości. Cmentarzyska z epoki żelaza, kamienne kręgi, resztki normańskich warowni, średniowieczne
Gotlandczycy żyją swoją historią i... potrafią na niej zarabiać. Na przykład w Tofta na zachodnim wybrzeżu powstała wioska wikingów – Vikingabyn. Uchodzi za jedną z najlepszych tego rodzaju historycznych osad w Szwecji i przenosi gości w realia IX i X w. Można się tu dowiedzieć, jak wyglądały codzienne prace – od pieczenia chleba po rękodzieło. Albo zostać łucznikiem czy przyjrzeć się wojennej potyczce. Wiedzę o przeszłości Gotlandii wzbogaci wizyta w Bungemuseet w Fårösund. To jeden z większych szwedzkich skansenów, gromadzący budowle z XVII-XIX w. Nowszą historię ukazuje muzeum kolei gotlandzkiej w Dalhelm, której wąskotorowy szlak przecinał niegdyś wyspę. Dziś, kilka razy w tygodniu można się przejechać oryginalnym składem.
VISBY
FOTO: GOTTLAND.COM
Niewiele jest miast, których historyczne znaczenie, sława i bogactwo w przeszłości są niewspółmierne do ich dzisiejszych rozmiarów. Visby – położone na
FOTO: JERZY KOCIATKIEWICZ, WIKIPEDIA
fortyfikacje. Warto wiedzieć, że wiele gotlandzkich farm szczyci się ciągłością funkcjonowania sięgającą średniowiecza! W czasach wikingów wyspa była jednym z najważniejszych ówczesnych centrów handlowych, a sława i bogactwo stolicy Gotlandii promieniowały na cały region bałtycki.
zachodnim wybrzeżu Gotlandii – było znaczącym centrum handlowym nie tylko w Skandynawii, ale i w całej północno-wschodniej Europie. Dzieje miasta sięgają 600-700 r., kiedy powstał tu port. Jednak czasy największego rozkwitu Visby przypadły kilka wieków później, kiedy to miasto wstąpiło do Ligi Hanzeatyckiej, szybko stając się jednym z ważniejszych jej ośrodków. To z tego okresu pochodzą najwspanialsze budowle wznoszone przez bogatych mieszczan napływających do Visby m.in. z Niemiec i Rosji. W XIII w. stało tu aż 17 kościołów (!), oprócz tego miasto mogło poszczycić się dziesiątkami magazynów handlowych, szkołą, szpitalem, a przede wszystkim szybko rozwijającym się portem.
Visby
87
Majętni mieszczanie wznosili także okazałe domy oraz magazyny kupieckie, do dziś zachowało się ok. 200 takich budowli. Jedną z nich jest Donnerska huset na Donners plats – niegdyś największy dom handlowy na Gotlandii. Warto odwiedzić gotlandzkie muzeum regionalne ze zbiorami m.in. średniowiecznej biżuterii, dzieł sztuki sakralnej, wyrobów wikińskich rękodzielników. Bogactwo miasta i fakt, że większość mieszczan nie była rodowitymi Gotlandczykami, ale przybyszami z zewnątrz, doprowadziły do ostrego konfliktu między nimi a biedniejszymi mieszkańcami pozostałej części wyspy. Z tego okresu pochodzi doskonale zachowany ciąg murów obronnych z licznymi basztami i bramami o długości ok. 3 km. W ich obrębie znajdują się prawdziwe historyczne perły, jak np. najstarszy budynek w Visby – XII-wieczna Baszta Prochowa (Kruttornet). Pełniła ona funkcję wieży obronnej nieistniejącego już dziś średniowiecznego portu. Miejsce, gdzie dawniej zawijały statki, pod koniec XIX w. zostało zasypane i dziś funkcjonuje jako miejski ogród (Almedalen).
Visby
88
FOTO: GOTLAND.COM
FOTO: GOTEWIND, WIKI
TRAVEL & HISTORIA
FOTO: KARLIN LARSSON
FOTO: GOTLAND.COM
TRAVEL & HISTORIA
Fiskargränd – tonąca w różach uliczka, będąca jednocześnie jednym z najczęściej fotografowanych miejsc w Visby.
90
FOTO: HAJJOTHU, WIKI
Dzisiejsze Visby liczy ok. 23-24 tys. mieszkańców. Stare centrum miasta tworzy malowniczy labirynt, a spacer pośród wąskich uliczek dostarcza niezapomnianych wrażeń. Wiele tajemnic kryje się w uroczych zaułkach, jak np. Fiskargränd – tonącej w różach uliczce, będącej jednocześnie jednym z najczęściej fotografowanych miejsc w Visby. Podczas zwiedzania miasta nie można pominąć Katedry (Visby domkyrka), pięknej budowli z białego kamienia, stojącej na placu Kyrkberget. Widoczne z daleka trzy wieże są doskonałym punktem orientacyjnym.
Dużą atrakcją miasta jest ogród botaniczny, gdzie można podziwiać m.in. unikatową kolekcję egzotycznych drzew, w tym np. japońskie drzewo chusteczkowe. Natomiast z Norderport, jednej z największych bram w murach obronnych, rozciąga się piękny widok na miasto. W 1995 r. miasto – ze względu na doskonale zachowane hanzeatyckie centrum – wpisano na listę światowego dziedzictwa kultury UNESCO. I choćby z tego powodu warto udać się do Visby, chociaż wielu odwiedzających to miasto przyjeżdża tutaj specjalnie na Tydzień Średniowiecza.
91
Medeltidsveckan (tak brzmi szwedzka nazwa imprezy) odbywa się w Visby zawsze w 32 tygodniu roku. To nie tylko atrakcja dla turystów, przypomina bowiem ważne historyczne wydarzenia, które rozegrały się pod koniec XIV w. tuż pod murami miasta. Duńscy najeźdźcy pod wodzą króla Waldemara IV Atterdaga próbowali zawładnąć wyspą, napotkali jednak opór szwedzkich chłopów. Decydująca bitwa pod murami Visby (27 lipca 1361 r.) zakończyła się porażką Gotlandczyków. Mieszczanie, pozostający w konflikcie z mieszkańcami pozostałej części wyspy, nie brali udziału w walkach. W zamian za obietnicę zachowania przywilejów nadanych przez szwedzkiego króla poddali się Waldemarowi i otworzyli bramy miasta. To był katastrofalny błąd, w wyniku którego cała wyspa stała się prowincją duńską na prawie trzysta lat. Inscenizacje związane z tymi wydarzeniami należą do głównych atrakcji Średniowiecznego Tygodnia, odbywającego się w atmosferze tamtych czasów. Na terenie miasta i całej wyspy odbywają się różnorodne przedstawienia, turnieje i potyczki rycerskie. Przechadzający się uliczkami mogą przypatrywać się pracy rzemieślników, spróbować specjałów kuchni sprzed wieków, a nawet posłuchać wędrownych muzyków wykonujących utwory z „epoki”. ■
92
ZDJĘCIA: PIXABAY
TRAVEL & HISTORIA
KARKONOSZE
OD K RKO RYJ LAT NOSZ EM E już od 2 os. 16,00 / do z ba ł. / KA
LATO
SŁO N U S ECZN TÓP E ŚNI LATO już EŻK od I / os 282,00 ./d oba zł.
Green Apartments nalężące do grupy Górskie Resorty zaprasza do Karpacza. Komfortowe apartamenty zlokalizowane tuż przy Karkonoskim Parku Narodowym dysponujące nowoczesną infrastrukturą oraz doskonałą obsługą zapewnią wszystko, co potrzebne do rodzinnego i aktywnego wypoczynku o każdej porze roku!
GREEN APARTMENTS ul. Sarnia 21 a, 58-540 Karpacz | 48 75 612 60 44 www.green-apartments.pl | rezerwacja.online@green-apartments.pl
PROMOCJA
Idealny towarzysz aktywnej wyprawy Wyjazd na ferie czy nawet krótki wypad za miasto może być czasem nie lada wyzwaniem. Pomieszczenie rodziny z trójką dzieci i psem, zapakowanie rowerów czy też sprzętu narciarskiego oraz bagażu nierzadko spędza sen z powiek. Bez problemu sprosta temu nowy Opel Combo Life.
O
pel Combo Life to wszechstronny samochód dla entuzjastów aktywnej rekreacji, który zaskakuje mnóstwem przestrzeni oraz maksymalną elastycznością. Jest dostępny w dwóch wersjach długości: standardowej (4,4 m) lub XL (4,75 m). W obu przypadkach może nim podróżować 5 lub nawet 7 osób. W pięciomiejscowej wersji o standardowej długości minimalna pojemność bagażnika wynosi aż 597 litrów. Jeśli twoja rodzina potrzebuje jeszcze więcej miejsca, możesz zdecydować się na wersję o dłuższym rozstawie osi i pojemności bagażnika wynoszącej co najmniej 850 litrów. W obu wariantach konfigurację siedzeń w drugim rzędzie można dostosować do własnych preferencji. Masz do wyboru standardową tylną kanapę dzieloną w proporcji 60/40 lub opcjonalnie trzy pojedyncze fotele, które można wygodnie złożyć od strony bagażnika. W obu przypadkach każde z siedzeń wyposażone jest standardowo w osobny punkt mocowania Isofix, co pozwala na zamontowanie nawet trzech fotelików dziecięcych obok siebie.
Wszystkie drobiazgi potrzebne w czasie podróży można bezpiecznie przewozić w licznych schowkach zlokalizowanych w konsoli środkowej, kieszeniach drzwi oraz w górnej i dolnej części deski rozdzielczej. W sumie w Combo Life znajduje się aż 28 pomysłowych schowków, przegródek i kieszeni. Jeśli potrzebujesz przewieźć narty, deskę snowboardową lub inny długi bagaż, nic prostszego. W tym celu opcjonalnie składany fotel pasażera może utworzyć jedną płaszczyznę z tylnymi siedzeniami – wówczas do środka zapakujesz taki sprzęt bez problemu. Zawsze w ostatniej chwili okazuje się, że do zapakowanego już bagażnika trzeba wrzucić jeszcze ukochaną zabawkę dziecka czy ciepłą kurtkę. Z Oplem Combo Life nie jest to problem. Dzięki opcjonalnie otwieranemu oknu w drzwiach bagażnika dodatkowe drobiazgi można włożyć do luki, która powstaje między bagażami a tylną klapą. Nowy Opel Combo Life to nie tylko ogromna przestrzeń, oferuje on również bezkonkurencyjne w swoim segmencie wyposażenie, dzięki któremu nawet dłuższa podróż będzie przyjemna i bezstresowa. Model jest wyposażony w systemy wspomagające kierowcę, takie jak alarm przedkolizyjny z funkcją wykrywania pieszych i automatycznym hamowaniem awaryjnym, asystent utrzymania pasa ruchu, asystent ruszania pod górę, tempomat z ogranicznikiem prędkości i system rozpoznawania znaków drogowych oraz system wykrywający objawy zmęczenia, który w odpowiednim momencie zasugeruje ci przerwę na kawę. Z kolei komfortowe przednie fotele oraz opcjonalne przyciemniane i pochłaniające ciepło szyby przyczyniają się do zapewnienia dobrego samopoczucia tobie oraz wszystkim osobom podróżującym w aucie.
PROMOCJA
Chcesz mieć pewność, że podróżujesz nie tylko komfortowo, ale również bezpiecznie? Opel Combo Life oferuje technologie i systemy wspomagające kierowcę, takie jak opcjonalna kamera cofania obejmująca kąt 180 stopni z widokiem samochodu i jego otoczenia z góry. To rozwiązanie z pewnością ułatwi parkowanie nawet na bardzo wąskim parkingu. A podczas wyprawy za miasto elektroniczny system kontroli trakcji IntelliGrip może zapewnić znakomitą przyczepność i stabilne prowadzenie nawet na błotnistej, piaszczystej, mokrej czy zaśnieżonej drodze. Często słyszysz pytanie, czy daleko jeszcze do celu oraz kiedy wreszcie dojedziemy? Dzięki licznym opcjom zapewniającym rozrywkę podróż nie musi się dłużyć nawet najbardziej wymagającym młodym pasażerom. Combo Life może być wyposażony w najnowsze systemy multimedialne kompatybilne z Apple CarPlay i Android Auto, z kolorowym ekranem dotykowym o przekątnej do 8 cali oraz portami USB przy pierwszym i drugim rzędzie foteli, umożliwiającymi podłączenie tabletów i smartfonów. Dzięki gniazdku 230 V jeden z pasażerów może nawet podłączyć laptop. Combo Life to samochód, który może się podobać. Dzięki wyrazistym liniom nadwozia emanuje siłą i wzbudza zaufanie. Typowy dla Opla atletyczny przód o precyzyjnie poprowadzonych liniach wzmacnia wrażenie solidności. Każdy z silników benzynowych i wysokoprężnych montowanych
w tym przestronnym i uniwersalnym modelu zapewnia odpowiednie osiągi, przyjemność z jazdy i niskie zużycie paliwa. Jednostki napędowe współpracują z nowoczesnymi pięcio- i sześciobiegowymi przekładniami manualnymi. Jeśli jesteś amatorem bardziej komfortowej jazdy, możesz zdecydować się nawet na ośmiobiegową przekładnię automatyczną. Opel Combo Life to doskonały samochód rodzinny, pełen innowacyjnych rozwiązań i oferujący nieograniczone możliwości. Jest wyjątkowo przestronny, bardzo praktyczny i uniwersalny, co czyni go idealnym towarzyszem każdej rodzinnej wyprawy. ■
Hotel Ventus Natural & Medical SPA
Hotel Ventus Natural & Medical SPA to kameralny,
zgiełku. Otulina dwóch puszcz – Rominckiej i Boreckiej za-
cichy hotel w samym sercu jedynego na Mazurach uzdro-
pewnia wszystkim cudownie świeże powietrze oraz mikro-
wiska. Usytuowany w parku uzdrowiskowym nad brzegiem
klimat idealny dla odprężenia.
jeziora Gołdap, tuż obok tężni solankowych i pijalni wód mineralnych. To wymarzone miejsce na regenerację ciała i wy-
Smakosze regionalnych produktów nie obejdą się tu sma-
ciszenie umysłu. Relaks na hamaku w przepięknym ogrodzie,
kiem – nasza restauracja słynie z potraw starannie przygo-
szeroki wachlarz zabiegów SPA, sala fitness, baseny i sauny
towywanych z ekologicznych składników pochodzących
przywracają witalność i radość życia każdemu, kto zatrzymu-
z lokalnych gospodarstw. Specjalizujemy się w kuchni pol-
je się w progach hotelu. Hotel znajduje się w uzdrowiskowej
skiej i daniach slow food.
miejscowości Gołdap, słynącej z najczystszego w Polsce powietrza, która w 2019 roku została uznana za Naj-
Tutaj budzi nas śpiew ptaków a najczystsze w Polsce powie-
lepszą Europejską Destynacją Turystyczną w kategorii
trze pozwala oddychać pełna piersią. Gołdap – to świetna
turystyka zdrowotna i wellness. Idealne miejsce znajdą
baza wypadowa dla miłośników natury, fanów aktywnego
tutaj miłośnicy aktywnego wypoczynku. Dobrze będą się
spędzania czasu, uprawiających sporty letnie oraz dyscy-
tu czuli goście, którzy unikają tłumów i chcą odpocząć od
pliny zimowe.
Hotel Ventus Natural & Medical SPA **** Promenada Zdrojowa 12 19-500 Gołdap tel. +48 87 629 15 60 | kom. +48 535 592 032 recepcja@ventushotel.pl www.ventushotel.pl
W następnym wydaniu m.in.: end Polska na week
FO TO : SH UT TE RS
TO CK
Jesień w górach
Zapraszamy na strony naszego wydawnictwa: facebook.com/TravelPolskaMagazyn instagram.com/TravelPolskaMagazyn
Wydawnictwo MajerMedia ul. Tadeusza Kościuszki 26 21-500 Biała Podlaska Tel. 83 411 50 11 www.majermedia.com redakcja@majermedia.com prenumerata@majermedia.com reklama@majermedia.com DYREKTOR ZARZĄDZAJĄCY: Maciej Majerczak
98
REDAKCJA: Redaktor naczelny: Rafał Nowicki Redaktor prowadząca: Katarzyna Jaszczuk Zespół redakcyjny: Paweł Ilczuk, Aleksandra Makaruk, Renata Nawrocka, Robert Nienacki, Karina O’Neill Współpraca: Michał Stolarewicz Korekta: Anna Nalikowska Skład i fotoedycja: Gabriela Centkowska Druk: Mazowieckie Centrum Poligrafii Okładka: foto Maciej Jencz
REKLAMA Specjaliści ds. sprzedaży: Bartłomiej Dudziński, Marek Jastrząb, Dorota Matwiejuk Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo redagowania nadsyłanych tekstów. Wydawca nie odpowiada za treść zamieszczonych reklam.
Wydawnictwo MajerMedia jest członkiem Izby Wydawców Prasy
NAJJAŚNIEJSZE LATARKI W NASZEJ OFERCIE Z AKUMULATOREM
Ładowalne latarki premium
LINIA VARTA NIGHT CUTTER Dzięki zaawansowanym parametrom, jak funkcja power banka, możliwość regulacji ogniskowej, jasność do 700 lumenów* i ponadprzeciętny zasięg światła, latarki Night Cutter dosłownie „przecinają” ciemność.
Li-ION
* Tylko dla F30R
F30R
www.varta-consumer.pl
AKUMULATOR
F20R