Bewondering voor het bos

OP PAD MET DE BOSWACHTER

EEN GOEDE GAST VAN HET KRALINGSE BOS

Samen met de Kralingse Plas vormt het Kralingse Bos een uniek stadspark voor alle Rotterdammers. Boswachter Bas Groeneveld en zijn vijf collega’s bewaken hier het evenwicht tussen recreatie en ecologie. De organisatie van het CHIO doet er alles aan om zo min mogelijk overlast te veroorzaken. ‘Dankzij ecologisch onderzoek voorafgaand aan het evenement kunnen de dieren die in het bos wonen ongestoord hun gang gaan.’

Bas Groeneveld is trots op ‘zijn’ bos. Onderweg naar het haviksnest, dat zo dicht bij de locatie van het CHIO ligt dat de boswachters bezorgd waren of er wel eieren zouden komen,

zingen roodborstjes om hun territorium af te bakenen. Verderop klinken boomklevers, en nog weer later een koekoek en een grote bonte specht. Dit rijke bos is het thuis van een veel diverser aantal vogels dan wat mensen in hun eigen stadstuin aantreffen. ‘Het resultaat van jaren ecologisch beheer,’ vertelt Bas. ‘Dat de havik hier nu een nest

heeft, zie ik als de bekroning van ons werk. We hadden hier nog geen havik. Hij heeft behoorlijk dicht bos nodig en jaagt op grotere prooien dan bijvoorbeeld de sperwer.’

GESTOFZUIGD

Het stadspark in Kralingen is bijna een eeuw oud. Het is aangelegd op afgegraven grond van de Waalhaven, en aanvankelijk werden er vooral veel eiken geplant. Inmiddels is de vegetatie van het Kralingse Bos bijzonder gevarieerd, al is het aantal eiken nog steeds groot. Bas: ‘De eik is een waardevolle boom voor de diversiteit in het

bos, omdat hij veruit de meeste insecten aantrekt.’ Enkele jaren geleden was er een plaag van de eikenprocessierups. Bas: ‘Die brandharen van de rups zijn voor mens en dier heel vervelend; ze geven veel jeuk en irritatie aan de luchtwegen. Dat mag ruiters en topsportpaarden niet overkomen, maar ook bezoekers van het bos wil je daartegen beschermen. Daarom hebben we, in overleg met de organisatie, voorafgaand aan het CHIO de nesten van de rups uit de bomen gestofzuigd.’

BOSWACHTER

‘De groene gebieden van de gemeente Rotterdam beschermen, met alles wat erin

leeft en groeit, is de belangrijkste taak van boswachters,’ vertelt Bas. ‘Om dat te kunnen

doen zijn we handhaver. Wij handhaven op de wet Natuurbescherming en de Algemene Plaatselijke Verordening (APV), wetten die gelden voor burgers maar ook voor vergunninghouders. We kunnen een procesverbaal uitschrijven als mensen zich niet aan de regels houden. Honden moeten zijn

aangelijnd, afval laten slingeren of dumpen is strafbaar, met een scooter of brommer op het fietspad is verboden en barbecueën mag ook niet zomaar overal. Wij spreken mensen aan die in overtreding zijn. Educatie is ook onderdeel van ons werk, maar het bos

beschermen is onze belangrijkste taak, ook tijdens evenementen.’

ECOLOGISCH ONDERZOEK

Elk jaar zijn er twee evenementen die echt ín het bos plaatsvinden: het CHIO in juni en Grote Schijn in oktober. De andere festivals beperken zich tot het parkdeel en de grasvelden van het Kralingse Bos. ‘Dat is op een plek die minder verstorend is voor dieren,’ legt Bas uit. En verstoring, dat is de factor waarop de boswachters letten. De organisatie van het CHIO vraagt elk jaar bij de gemeente Rotterdam een vergunning aan. Voordat de vergunning wordt afgegeven moet het CHIO ecologisch onderzoek laten uitvoeren. ‘Dankzij dat onderzoek kun je verstoringen voorkomen. Dat is wat je wil, niet ingrijpen als het te laat is, maar maatregelen nemen zodat de dieren rustig hun gang kunnen gaan.’ Vorig jaar wees Bas het onderzoeksbureau op het haviksnest en de ooievaarsnesten die zich dicht bij een van de locaties bevonden. ‘Eerdere jaren is het voorgekomen dat grote schijnwerpers ongunstig waren geplaatst voor de vleermuizen. Daar hebben we iets

van gezegd, waarop die lampen direct zijn verplaatst.’ De organisatie houdt zeker zo goed mogelijk rekening met de natuur. ‘Het meeste gaat netjes in overleg. Je kunt wel zeggen dat het CHIO een goede gast is van het bos.’

Eleonoor Hintzen, bestuurslid CHIO Rotterdam (links) Gebiedsmanager Stadsbeheer Wouter Boonzaaijer (rechts)

RUST SNEL TERUG

Het bosplantsoen waarin het haviksnest zich bevindt, is dichtbegroeid. De havik heeft er na het CHIO toch drie jongen in het nest uitgebroed, dus de verstoring viel mee. Bas: ‘Tijdens het CHIO vermijden vossen voor een weekje het bos, terwijl ze er normaal gesproken graag ‘s nachts naartoe komen voor hun eten. Ook konijnen, vogels, marterachtigen, uilen en muizen gedragen zich tijdelijk anders door de drukte.’ Na zo’n evenement keert de rust weer snel terug in het bos. De camera’s die her en der in het

bos staan, registreren ook die vossen, uilen en andere dieren weer.

De organisatie van het CHIO overlegt elk jaar over manieren waarop het evenement nog beter kan verlopen en de overlast tot een minimum kan worden beperkt. Bas: ‘De route van de pistes naar de stallen was voorheen altijd helemaal afgezet. De laatste jaren blijft het bos ook voor het reguliere publiek zo veel mogelijk open. Zo kunnen recreanten iets meekrijgen van de paarden en hun ruiters. Dat is leuk voor iedereen.’ De organisatie van het CHIO is blij met het Kralingse Bos als unieke locatie. Als blijk van waardering voor de gastvrijheid van het bos doet ze graag iets terug. In overleg met gemeente Rotterdam is er op kosten van het CHIO op een speelplaats in het Kralingse Bos een nestschommel die geschikt is voor kinderen met een beperking. Bij de speelplaats komt een rolstoelpad, dat nog verder bijdraagt aan de ambitie van de gemeente Rotterdam om speelplekken te maken waar Rotterdamse kinderen met en zonder

handicap, samen kunnen spelen.

SPEELTOESTEL EN ROLSTOELPAD ALS BEDANKJE

TEKST: JOKE LIGTERINK FOTOGRAFIE: SANNE VAN DER MOST