op jullie!
Kijk je mee terug, ĂŠn vooruit?
primair en speciaal onderwijs
juni 2020 cito.nl/trots
Voor Rijdende School is onderwijs
op allerlei manieren heel gewoon P9
Weer een nieuwe situatie hoe ervaart ib’er Miriam dat?
P4
Als weten waar ze staan even niet meer vanzelfsprekend is P6 Meer dan ooit draait het om #hartvoorhetonderwijs P2 en
12
Cover: Jac Weerts fotografie
Meer dan ooit draait het om
# hartvoorhetonderwijs
Cito 14 februari #po #vo Waar klopt jouw (onderwijs)hart sneller van? Doe mee en win!
Like ons op Facebook en deel je leukste foto, video, quote of verhaal met #hartvoorhetonderwijs. Je maakt dan kans op een heerlijk diner voor je team op school, mét sterrenkok! En op een van de 20 Rituals-bonnen. cito.nl/hartvoorhetonderwijs
Hoe anders is de situatie nu dan toen we de actie #hartvoorhetonderwijs bedachten, en we jullie vanaf Valentijnsdag vroegen om te delen waarvan jouw (onderwijs)hart sneller gaat kloppen. Hartverwarmende berichten kwamen voorbij: grappige, schattige, ontroerende, creatieve en inspirerende verhalen*. De échte actie is afgelopen, maar meer dan ooit draait het vandaag de dag om hart voor het onderwijs. Hulde aan al die onderwijsprofessionals, die zo keihard werken om op de best mogelijke manier het onderwijs steeds door te laten gaan. Wij zijn TROTS op jullie!
#
* Op deze pagina en op de achterzijde zie je een greep uit de (pre-corona) Facebook-reacties voor wat extra positieve energie!
Vandaag was ik, tijdens een énorme bui, aan het obser veren tijdens de overblijf. Een van de jongste kleuters speelde ganzenbord, in z’n eentje. Ik vroeg of ik mee mocht spelen. Dat mocht. Om beurten gooiden we de dobbelsteen. Hij stond te springen van plezier terwijl hij me inhaalde! #geeftgenoegenergievooreenweek! = het winnende bericht, van directrice Wendy Zwart. Zodra het kan, komt een sterrenkok haar en haar team van RK Basisschool De Startbaan verwennen met een diner op school!
Leuke openingen verzinnen voor de Kinder boekenweek. #hartvoorhetonderwijs Van creatieve collega’s die echt de tijd nemen om mooie, zinvolle, leerrijke omgevingen te maken; zo waardevol!! Zowel als collega als voor de kinderen, want ze hebben zoveel plezier in hun spel en in het leren. Kijk maar op de foto, dan zulke collega’s zie je wat ik bedoel willen we toch allemaal?! #hartvoorhetonderwijs
!
po
Trots is meer dan ooit van toepassing. Want wat zijn wij trots op het onderwijs, dat zo snel wist te reageren op een situatie die niemand voorzien had. We kennen allemaal de voorbeelden van blijven steken in eindeloos praten en wikken en wegen. Maar dit keer was in no time van alles geregeld. Schouders eronder, durven gaan en uitproberen dat lesgeven op afstand. Het onderwijsveld kwam in actie, jij kwam in actie. Natuurlijk zal niet alles gelijk goed gegaan zijn – als er al gesproken kan worden van een goed in deze – maar wát een prestatie van jullie! En wat is er ook veel geleerd door kinderen. Juist ook op andere vlakken. Mijn dochters hebben bijvoorbeeld leren koken, we hebben een beter beeld gekregen van elkaars ‘werk’ en moesten rekening houden met elkaars ritme in één huis. Ook dat ging zeker niet altijd goed. De motivatie vinden voor schoolwerk op afstand was eerlijk gezegd soms best lastig. Ik vermoed dat de stem van een juf of meester net iets meer autoriteit (of is het geduld?) uitstraalt dan die van mij als moeder. Vaste structuren vielen ook weg. Organiseren en plannen bleken meer dan ooit belangrijke vaardigheden. Hoe zit het met eigenaarschap over rekensommen die je moet maken als ze niet (direct) nagekeken worden? En de spellingsopdracht uitstellen leek de jongste ‘s ochtends een heerlijk plan. Tot ze erachter kwam dat ze daardoor ‘s avonds nog wat in moest halen. En ze wilde zo graag voetballen in de tuin… Het inspireerde mij om ook opnieuw naar ons Leerlingvolgsysteem te kijken. We waren al bezig met een mooie verbreding. In het nieuwe LVS (zie P7) willen we een breed beeld van de leerling geven. Vanuit informatie van de toetsen, maar juist ook vanuit observaties en zelfevaluatie. We weten dat executieve functies zoals plannen of prioriteren nodig zijn voor het realiseren van doelgericht en aangepast gedrag. Kunnen we in kaart brengen hoe het staat met deze functies en zo een nog rijker profiel geven van de ontwikkeling van een leerling? Samen met het veld werken we hier hard aan. Ook grotendeels vanuit huis trouwens, met vallen en opstaan, en - eerlijk is eerlijk met een heerlijke joggingbroek aan.
De herstart van de scholen brengt weer een nieuwe situatie met zich mee. Na het verwelkomen, kletsen over deze bijzondere tijd en met elkaar weer wennen aan de schoolstructuur, zal je wellicht ook willen weten hoe het staat met de ontwikkeling van ieder kind. We weten immers dat het volgen van thuisonderwijs voor leerlingen heel verschillend geweest zal zijn. Helaas weten we ook dat het de kansenongelijkheid heeft versterkt. Gesprekjes, observaties, werkjes, methodetoetsen: er zijn veel manieren om een goed beeld van de ontwikkeling van je leerling te vormen. Een LVStoets kan dit beeld nog completer maken en aangeven hoe het staat met de vaardigheid van een leerling en op welke categorie er wellicht wat extra begeleiding nodig is. Omdat niet alle scholen in juni meer (alle) toetsen willen afnemen, hebben wij het mogelijk gemaakt om de E(ind) LVS-toets in september af te nemen. Op die manier blijft de doorgaande lijn intact en kan je in de nieuwe groep starten met een goede beginmeting. Veel scholen hebben hier enthousiast op gereageerd. In mijn gesprekken met scholen benadruk ik vaak dat je bij een toetsuitslag vooral naar de vaardigheidsscore en groei van de leerling moet kijken. De niveaugroepen (A t/m E of I t/m V) zijn hierbij ondergeschikt. Ik wil graag benadrukken dat dit in deze situatie al helemaal van toepassing is. Vergelijk de leerling vooral met zichzelf! Hoe is de leerling gegroeid de afgelopen weken en hoe kan je het onderwijs laten aansluiten bij zijn ontwikkelbehoefte? Daar is de toets voor bedoeld. Altijd al, nu zeker. Ik wens jullie alle succes voor de laatste weken van dit schooljaar!
Marleen Oosterink 3
Businessmanager primair en speciaal onderwijs
klantver ‘Eerst kijken hoe het gaat en pas daarna hoe het ermee staat’
Zo pakt ib’er Miriam de draad weer op.
‘Omdat je de basis maar eenmaal goed kunt leggen …’, dat is het motto op CBS Boterdorp, een kleinschalige school in Bergschenhoek. Ook in deze bijzondere periode blijft dit motto overeind, en misschien is het zelfs nóg belangrijker geworden. Miriam van der Ree is intern begeleider op CBS Boterdorp en nam namens haar ib-kenniskring deel aan een vragenhalfuurtje van Cito over de LVS E-afnames. CBS Boterdorp valt onder de stichting Spectrum-SPCO. Miriam heeft regelmatig contact met collega-ib’ers van de verschillende Spectrum-scholen, om te praten over operationele en inhoudelijke zaken aangaande ondersteuning aan kinderen. “Zeker de afgelopen periode was het heel fijn om elkaar online te treffen in Teams”, zegt Miriam.
Moordend tempo
Toen halverwege maart de scholen hun deuren moesten sluiten, kwam het team van Boterdorp direct in actie. “Op maandag moesten we dicht en op woensdag hadden we eigenlijk alles al geregeld voor het onderwijs op afstand. We kwamen in een soort flow terecht”, blikt Miriam terug. “Wij hebben ervoor gekozen om voor een deel digitaal te werken. Maar we werkten voor de afwisseling ook op papier, met behulp van speciale thuiswerkboekjes. Eén keer in de week konden ouders het boekje van hun kind inleveren en een nieuw boekje halen, via een speciale looproute door de school. Middels beeldbellen hadden kinderen ook geregeld contact met hun leerkracht. En uiteindelijk zijn we ook instructiefilmpjes op gaan nemen.” Ook aan het contact met de ouders werd gedacht, zo werden er vragenuurtjes ingericht op het forum in Social Schools waarin ze hun eventuele vragen aan de leerkracht konden stellen. Miriam: “Onze ict’er heeft enorm hard gewerkt om alles te regelen, van inlogcodes tot updates tot een helpdesk. Dat is allemaal in een moordend tempo gegaan.”
4
“Het was fijn om bij het vragen halfuurtje te horen dat er eigenlijk geen goed en fout is als het gaat om het afnamemoment”
Focus op de kernvakken
De thuiswerkboekjes bevatten vooral werkbladen van de kernvakken taal en spelling, rekenen en begrijpend lezen. “We zijn in eerste instantie begonnen met het herhalen van de leerstof en later hebben we dat uitgebreid met instructie en nieuwe leerstof”, legt Miriam uit. Niet elke leerling kreeg hetzelfde programma voorgeschoteld, ook op afstand werd er stof op maat aangeboden. “Bij de zwakkere leerlingen hebben we de nadruk gelegd op het verstevigen van de basis en de leerlingen die wat meer aankunnen hebben we juist extra uitdaging gegeven.”
Verbinding zoeken
Miriam is aangenaam verrast over hoe goed de overgang naar afstandsonderwijs verliep. “Het voelt als een heel positieve ervaring. In zo’n periode is luisteren, met elkaar meedenken en samen optrekken heel belangrijk. Dat gebeurde volop binnen ons team en ook met de ouders, dat is mooi om te zien. Op het zorgvlak heb ik me vooral beziggehouden met onze kwetsbare leerlingen. Hierbij werk ik samen met onze jeugdcoach. De leerkrachten hebben overigens met álle ouders contact gezocht om te vragen hoe het ging en of het allemaal liep of dat er specifieke vragen of behoeften waren. Verder hadden we heel goed zicht op het werk van de kinderen door de thuiswerkboekjes.”
Voortgang volgen
Dankzij de M-afname in het begin van het kalenderjaar had het team van Boterdorp een redelijk goed beeld van waar elke leerling toen stond en wat hij of zij nodig heeft. “Maar vlak daarna gingen de scholen dicht en moesten we keuzes maken. Onze aandacht ging daarom de afgelopen tijd vooral uit naar de kernvakken. In de dashboards van de digitale leeromgeving kunnen we de voortgang volgen: je ziet wat leerlingen hebben gedaan en of ze moeite hebben met bepaalde onderdelen.” Het vragenhalfuurtje van Cito waaraan Miriam meedeed,
rhaal “Op maandag moesten we dicht en op woensdag hadden we eigenlijk alles al geregeld voor het onderwijs op afstand”
Eindelijk weer ‘live’ in overleg: Miriam en haar collega’s van CBS Boterdorp houden een bespreking, op gepaste afstand
ging onder andere over hoe om te gaan met de LVS E-afnames. “We hebben in onze ib-kenniskring verschillende scenario’s besproken. Ik vond het heel prettig om even met Cito te sparren, zodat we straks tot een onderbouwde keuze kunnen komen voor alle scholen binnen de stichting. We willen hierin graag één lijn trekken. Eén keuze hebben we wel alvast gemaakt, en dat is om de DMT sowieso dit schooljaar nog af te nemen bij alle leerlingen en de AVI-toetsen bij de zwakkere lezers.”
Geen goed of fout
5
“Het was vooral fijn om te horen dat er eigenlijk geen goed of fout is als het gaat om het afnamemoment”, zegt Miriam. “Het gaat er vooral om wat je doel is. Zoals wij erin staan, heeft het doel van deze toetsen met name een formatief karakter: we willen weten hoe onze leerlingen zich ontwikkelen en wat ze laten zien ten opzichte van zichzelf. Op onze Spectrum-scholen vinden we het belangrijk dat kinderen eerst weer even kunnen landen, en wijzelf ook overigens. Eerst gaan we kijken hoe het ermee gaat en dan pas hoe het ermee staat.” Miriam is blij met de ondersteuning en adviezen van Cito in deze periode. “De uitleg op de speciale coronapagina is prettig, er staat nu ook een brief bij die je kunt gebruiken in de communicatie met ouders. En het vragenhalfuurtje heb ik ook als heel positief ervaren!”
Toekomst
De meeste kinderen zijn heel blij dat ze weer naar school kunnen, merkt Miriam. “We horen van hun ouders dat ze enthousiast thuiskomen, dat ze blij zijn hun vriendjes weer te zien en weer meer samen kunnen spelen. Vooral in de onderbouw is dat het geval. Maar er zijn ook kinderen voor wie het best wat langer had mogen duren. Die konden thuis lekker hun eigen tijd indelen en waren eigen baas. Dan gaat het gevoel van autonomie spelen.” Op de vraag hoe het nu verder gaat, reageert Miriam heel nuchter: “We zitten nu allemaal in deze situatie, en dan moet je hartstikke blij zijn dat je in Nederland woont. We lopen misschien wat achterstand op, maar we leren ook weer andere dingen. Er toch maar iets van maken, ook al zijn de omstandigheden wat minder, geduld hebben en je aanpassen, dat zijn ander soort vaardigheden, maar niet minder belangrijk!” n
“Op onze Spectrum-scholen vinden we het belangrijk dat kinderen eerst weer even kunnen landen”
nieuw Als weten waar ze staan even niet meer vanzelfsprekend is De corona-periode drukt ons met de neus op de feiten, als het gaat om waarom we toetsen… Om te laten zien hoe je leerlingen zich ontwikkelen, waar ze nu staan, met altijd als doel ze verder te helpen in hun ontwikkeling. Kansengelijkheid, al meer dan 50 jaar de drive van Cito, kreeg een heel actuele lading. Tegelijkertijd zie je dat het onderwijs steeds meer differentieert. We zijn trots op het Nederlandse onderwijsstelsel, waarin onderwijsvrijheid een groot goed is én waarbinnen we, met respect voor alle verschillen, werken aan dezelfde doelen. Verschillen in (visie op) onderwijs zijn een blijvend feit. Maartje Hilte, hoofd productontwikkeling PO, vertelt graag hoe we jullie hierin nog meer gaan ondersteunen met Leerling in beeld, het nieuwe LVS van Cito dat vanaf schooljaar 2021-2022 beschikbaar is.
Nog meer flexibiliteit
Maartje: “Zelf kiezen staat straks centraal. Als het jouw LVS is, dan moet jij dus ook de regie hebben in wat, wanneer en hoe je volgt. Dat zetten we nog sterker door in de nieuwe generatie. Zo kun je straks op elk moment in het jaar afnemen. Veel scholen vinden januari en juni prima, maar er zijn ook scholen die bijvoorbeeld aan het begin van het jaar willen weten waar de leerlingen staan. Dat kan in de nieuwe generatie.”
In minder tijd meer inzicht
6
“Een ander voorbeeld: wist je dat je alleen bij ons kunt kiezen of je op papier of digitaal afneemt? En kies je voor digitaal, dan krijg je bovendien adaptieve toetsen. Zo toets je nog makkelijker op maat zonder een leerling te frustreren.” “We ontwikkelen Leerling in beeld echt samen met het veld. We hebben er een community voor in het leven geroepen, organiseren een paar keer per jaar focus groepen en spreken heel veel met onderwijs professionals. Jullie wensen nemen we dan ook zoveel mogelijk mee.” Zo worden de toetsen een stuk korter, een veelgehoorde wens. Tegelijkertijd wil iedereen graag nog meer inzichten. “Dat lijkt lastig te combineren, maar gaan we realiseren: naast de korte basistoets voor iedereen, ontwikkelen we verdiepende instrumenten die je kunt inzetten voor leerlingen waar je dat voor wilt. Zo krijg je, samen met de uitgebreide analyse mogelijkheden die je van ons kent zoals de foutenanalyse
bij Spelling of de categorieënanalyse bij Rekenen, volop inzicht om je leerlingen te laten groeien.”
Focus op groei
Want groei, daar gaat het om. Ieder op zijn eigen tempo, elk kind groeit. Daar doe je het als onderwijsprofessional voor. “Daarom komen we met nieuwe rapportages, die echt de focus op groei leggen. De klankbordgroep reageerde enthousiast op de previews. ‘Wat een heerlijk helder overzicht’, gaf een lid direct aan toen ze de nieuwe leerlingrapportage zag. Ik ben er ook best trots op dat het lukt om in één overzicht de groei per vaardigheid centraal te zetten, en hierbij zowel de functionerings- als referentieniveaus inzichtelijk te maken.”
‘Cito, kan dat niet sneller?’
We zijn dus veel in gesprek over alle vernieuwingen. Heel fijn, al die positieve reacties. Maar… we hoorden ook dat velen het liefst morgen al aan de slag gaan met het nieuwe LVS. ‘Moeten we dan echt nog wachten tot 2026, voor we dit ook voor groep 8 beschikbaar hebben?’ ‘Cito, kan dat niet sneller?’ Maartje heeft goed nieuws: “Dat kan, en gaat gebeuren! In 2021 is de nieuwe generatie al voor groep 3 tot en met 5 beschikbaar, het jaar daarna ook voor groep 6 tot en met 8. Ook zorgen we voor doorgaande lijnen tussen de oude en nieuwe generatie. En wist je dat we komend schooljaar al met een nieuwe LVS-toets Engels komen?” n Kennismaken met het nieuwe LVS? Daar krijg je komend schooljaar uitgebreid de kans voor. Kun je niet wachten? • Schrijf je in voor de laatste updates via cito.nl/nieuwsbrief • Kijk op cito.nl/nieuwelvs voor meer informatie en contact met onze adviseurs. Zij praten je graag bij via een persoonlijke afspraak of een presentatie tijdens een IB-netwerk – dat kan ook op afstand.
7
Waar Yvette Holtrust (42), intern begeleider in Ede, trots op is?
Op mijn team, de afgelopen weken nóg meer dan anders. In korte tijd hebben we het afstandsonderwijs vormgegeven. En na de meivakantie weer open? Het plan lag er in een halve dag. Wat een ) flexibiliteit! (Dit is hét moment om te gaan staken, zei ik nog voor de grap Dat we keuzes durven maken in onze school- en jaarplannen: waarmee aan het werk? En dus ook: wat niet. Hoe zeer we soms ook achter het idee staan.
Mijn brede ervaring van 22 jaar onderwijs. Heel veel geleerd van alle diversiteit, heel leuk. Wat altijd hetzelfde is gebleven, is de behoefte van kinderen: gezien worden en lekker tot leren komen. Op de begeleidingsklas die we tijdens de corona-crisis hebben opgezet voor de echt kwetsbare kinderen. Je ziet dan weer: school is zoveel meer dan leren. Nog nooit zulke blije kinderen gezien, als toen ze naar school mochten. Alleen daarom al echt heb ik echt hart voor onderwijs, je kunt zó het verschil maken.
Altijd onderbelicht, maar verdienen veel meer: de onderwijsassistenten. Marlien en Jelsy zijn onze gouden krachten. Mijn zorgzaamheid. Er is altijd wel iemand in de klas, waarvan je denkt ‘kom maar lekker bij mij’. Ik wilde zuster of juf worden, en ben nu een soort zorgjuf!
Dat we het kind centraal weten te houden – terwijl je dat soms bijna uit het oog zou verliezen door alle ingewikkelde regeltjes in het passend onderwijs… Dat we zo goed uit het thema-onderzoek kansengelijkheid van de Onderwijsinspectie zijn gekomen. Door maatwerk te leveren in onze adviezen. En door een fijne samenwerking met het voortgezet onderwijs. Trots op mijn drie kinderen, we redden het prima met zijn vieren. De jongste dochter heeft wel wat te verduren gehad met de scheiding, maar is daar goed uitgekomen als zichzelf, zonder nu zichtbare kleerscheuren.
Mijn ‘Pipi Langkous’-optimisme. Niet onbezonnen, maar openstaan voor de uitdagingen. Dat een collega dan zegt: ‘Heerlijk met jouw relativerings vermogen in deze coronatijd’ Privé is dat soms wat lastiger hoor ;)
Voor de volgende uitgave draagt Yvette het stokje graag over aan Eric Rietkerk, directeur-bestuurder in Friesland. 8
Waar ben jij trots op? Deel het via cito.nl/trots
‘Wij zien elke afnameperiode weer als een nieuw startmoment!’ Stichting Rijdende School is een basisschool voor kinderen van kermisexploitanten en circusmedewerkers. Zij krijgen onderwijs op allerlei manieren: met meereizende rijdende scholen en leerkrachten, online via afstandsonderwijs en met hulp van reguliere scholen die als gastschool functioneren. Waar de meeste scholen de afgelopen periode voor het eerst noodgedwongen ervaring moesten opdoen met afstandsonderwijs, is het team van Stichting Rijdende School er al helemaal in thuis.
Sara van der Linden en Alma van den Bos
Wat kunnen we leren van hun manier van werken? Hoe houden ze zicht op de voortgang en groei van hun leerlingen? En hoe gebruiken ze het leerlingvolgsysteem van Cito? Coördinator afstandsonderwijs Alma van den Bos en intern begeleider Sara van der Linden (beiden ook leerkracht) delen hun ervaringen. Alma: “Vroeger liep het reisseizoen van april tot november en gingen kinderen in die periode naar de Rijdende School. Daarna gingen ze drie of vier maanden naar hun ‘winterschool’. Inmiddels switchen kinderen vaker tussen ons en hun winterschool, soms zelfs elke twee of drie weken. Dan rijdt het gezin bijvoorbeeld op en neer tussen kermis en woonplaats of heeft de familie even geen attractie staan. Door het vele switchen is het belangrijk dat we de leerlingen goed in beeld hebben en hun ontwikkeling nauwgezet volgen.”
Overdracht
Juf Alma van Stichting Rijdende School ziet volop kansen
9
Behalve contact met de leerling en zijn ouders is er regel matig contact met de winterschool. Alma: “We komen minstens twee keer op bezoek: voorafgaand aan de terugkomst van een leerling op de winterschool en voorafgaand aan de periode dat de leerling weer bij ons komt. Ook als leerlingen tussendoor terugkomen is er contact.” In de overdrachtsgesprekken in maart, dienen de Cito-resultaten als leidraad. Alma: “Ze geven een goed beeld van waar een leerling op dat moment staat. Omdat wij veel individueler werken dan op reguliere basisscholen, kunnen we met elke leerling heel gericht aan de slag met de verschillende categorieën die je uit de Cito’s kunt filteren. De eindafname gebruiken we om te beoordelen of de doelen die we samen met de winterschool hebben opgesteld, zijn behaald of niet. En dan maken we een plan voor de begeleiding in de zomerperiode.”
“Wij vinden het vooral interessant om te kijken naar de groei die een leerling kan doormaken ten opzichte van zichzelf en niet zozeer ten opzichte van een groep” Koppeling met LOVS
Sinds dit jaar kunnen de winterscholen op elk moment in Navileren, het systeem van de Rijdende School, zien waar de leerling staat. “Zodra de winterschool weet dat een leerling terugkomt, kan de leerkracht precies zien waar we gebleven zijn met deze leerling”, legt Sara uit. Ook de Cito-resultaten zijn terug te vinden in Navileren, dankzij de recente koppeling met het Computerprogramma LOVS. “Een hele verbetering”, zegt Sara. “Voorheen hadden we tijdens de toetsperiode op de kast allerlei printjes hangen waarop we bijhielden welke toetsen waren afgenomen en bij welke leerlingen we moesten doortoetsen of terugtoetsen. Nu hebben we een veel betrouwbaarder beeld en hoeven we ook binnen ons eigen team niet steeds gegevens uit te wisselen.”
Leerrendement
Het team van de Rijdende School heeft een goed contact met Cito. “Cito denkt echt met ons mee”, zegt Sara. “Zo willen wij graag een leerrendementsberekening
Onderwijs
maken voor onze leerlingen en deze beschrijven in het OGD (Ontwikkel Groei Document) van de leerling. Wij vinden het namelijk vooral interessant om te kijken naar de groei die een leerling kan doormaken ten opzichte van zichzelf en niet zozeer ten opzichte van een groep. Momenteel onderzoeken we hoe je die berekening zou kunnen maken aan de hand van de Cito-resultaten. Cito geeft advies en verdiept zich in onze unieke situatie, dat is superfijn”, benadrukt Sara. Ook staat de Rijdende School vaak voorop als het gaat om het uitproberen van nieuwe producten, zoals Groeimeter en Kleuter in beeld.
Even switchen
Ondanks hun ervaring met afstandsonderwijs is het ook voor de leerkrachten van de Rijdende School een gekke periode. “Het was best wel even switchen toen we halverwege maart volledig overgingen op onderwijs op afstand. Als je ineens álle kinderen op afstand moet begeleiden, vraagt dat wel wat van je als leerkracht”, aldus Alma. Door de coronamaatregelen ziet het schooljaar er bovendien heel anders dan anders uit. “We hebben veel minder leerlingen omdat de meeste kinderen onderwijs krijgen via hun winterschool. De enige leerlingen die wij op dit moment vijf dagen per week begeleiden, zijn kinderen die om gezondheids redenen - van zichzelf of gezinsleden - thuiszitten. Daarnaast begeleiden we een aantal zorgleerlingen op de dagen dat ze niet naar hun winterschool gaan. En er staan twee leerkrachten stand-by voor vragen van al onze leerlingen.”
op afstand
“Wij willen laten zien welke kansen afstandsonderwijs geeft. Ook na de volledige opening van de scholen”
10
Opnam
es van tu
Loslaten
Toen scholen ineens onderwijs op afstand moesten gaan verzorgen, kwamen er veel vragen binnen bij de Rijdende School. Bijvoorbeeld over hoe het zit met de privacy bij online lessen. “Veel leerkrachten vinden het spannend, en dat is logisch”, zegt Alma. “Wij willen vooral laten zien welke kansen afstandsonderwijs geeft. Veel kinderen blijken prima te gedijen bij onderwijs op afstand. Je kunt ze dus best wat meer loslaten, zónder dat je ze uit het oog verliest natuurlijk. Wij beginnen elke schooldag met een kringgesprek. Dan bespreken we het dagprogramma van elke leerling, wat ze daarvan zelfstandig kunnen doen en voor welke onderdelen ze moeten wachten op instructie. Terwijl een aantal leerlingen instructie krijgen, gaat de rest zelfstandig aan de slag. En dan komen we daarna weer even online bij elkaar. En nee, het is heus niet altijd alleen maar gezellig! Als kinderen hun werk niet maken, hebben ze de volgende dag echt wel een probleem. Ook al zit je achter een scherm, het heeft tóch effect als er een boze juf aan de andere kant zit ...”, besluit Alma lachend.
Eindafname
11
Met een aangepaste normering kunnen scholen nu desgewenst ook de E-toetsen in september afnemen. Sara: “Dit seizoen zullen wij als Rijdende School waarschijnljik geen eindafname van Cito doen omdat de kinderen niet op reis zijn. Wij zullen de gegevens bij de winterschool moeten opvragen.” Alma: “Ik zie deze afname als een moment om informatie te krijgen over
torial ju
f Alma
“Ook al zit je achter een scherm, het heeft tóch effect als er een boze juf aan de andere kant zit ...” onze leerlingen. En vanuit daar kun je vooruitkijken. Wij zien elke afnameperiode weer als een nieuw startmoment. Natuurlijk kijken we in groep 8 terug om te bepalen welk niveau het beste past bij een leerling. Maar we weten ook allemaal: deze periode was de coronaperiode, dus die resultaten tellen niet of minder zwaar mee in het eindoordeel. Wij gebruiken de toetsen om inzicht te krijgen. Zo kunnen we er juist voor zorgen dat kinderen niet met een achterstand verder lopen en dat ze uiteindelijk in groep 8 hun eigen niveau behalen.”
Eng is oké
De Rijdende School hoopt dat deze periode scholen in beweging brengt om meer te experimenteren met blended learning, een combinatie van leren op afstand en leren in de klas. Voor het Leraren Collectief nam Alma een tutorial op met tips om volwaardig onderwijs op afstand te kunnen geven. Haar belangrijkste advies? “Begin er gewoon mee en geef jezelf de ruimte om te experimenteren. Ook al is het spannend. Eng is oké, en als het niet goed gaat is het ook oké. Daar leer je van, dat neem je mee in je volgende ervaringen.” n
nog meer
# hartvoorhetonderwijs
Binnenin dit magazine (pagina 2) lees je meer reacties en nog meer over de actie
#
#hartvoorhetonderwijs Mijn hart gaat sneller kloppen van de ontwikkeling van mijn leer lingen. Elke keer maar doorzetten om alles uit het eigen leerproces te halen.
Op onze VSO Cluster 4 doen wij (waar het kan) de dingen graag nét een beetje anders. Kijk naar het doel van de les en durf de methode los te laten. Altijd op zoek naar een prikkelende manier om kennis op te halen, over te dragen of kennis te checken. Ik zet hier graag mijn zelfgemaakte escaperoom kist voor in. Hier werkt de hele klas samen aan het kraken van de codes (zie foto)
(…) Leren van én met elkaar, inzetten en trainen van 21st century skills en vooral heel veel plezier. Win, Win Win! Een genot voor mij als docent om naar te kijken en even lekker iets anders voor de leerlingen. Het kost wat tijd om te maken, maar dit heb ik er met alle liefde van de wereld voor over #hartvoorhetonderwijs #hierdoeikhetvoor
Mijn onderwijshart klopt sneller van het werken met de jongste kinderen op school. Groep 1/2, heerlijk! ‘Juf, hoe schrijf je I love you?’. En dan vervolgens met het geschreven briefje weglopen om het vervolgens op z’n kop na te ‘schrijven’. Dat is toch prachtig! Het begin van de geletterdheid. #hartvoorhetonderwijs
Van een leerling die creatief en innovatief dacht... we konden van de stijgende zeespiegel EN de bosbranden af komen, door de blusvliegtuigen te vullen met water uit de zee. Twee problemen in 1x opgelost! Is dat nou geen super idee? #hartvooronderwijs
Blijf je verhalen delen! Verhalen met #hartvoorhetonderwijs blijven altijd welkom op onze social kanalen, blijf elkaar en ons dus vooral inspireren: wat helpt jou in deze tijd? Hoe pak jij het nu aan? Of wie wil jij speciaal bedanken? Deze verhalen geven we een mooi plekje in de nieuwe uitgave van Trots.
Tot volgend schooljaar!