Oranje Boven Winter 2018

BOORDEVOL VORSTELIJK NIEUWS! WINTEREDITIE 2019

SPROOKJESACHTIGE VISITE AAN GROOT-BRITTANNIË

Op de thee bij Elizabeth II 1

MET INTERVIEW PRINS CARLOS

GENIET VAN DE RIJKE SMA AK

Met trots voor u gebrouwen Geen 18, geen alcohol

beter met

AL CO NI HOETLI S

CH

FÏNLEY FINE BUBBLES FÏNLEY heeft de perfecte balans tussen subtiele bubbels en verfijnde smaken, met delicate aroma’s en een uiterst gebalanceerde bitterheid. Gemaakt met vruchtensappen, zonder kunstmatige zoetstoffen en conserveermiddelen, en met weinig calorieën.

MOCKTAIL RECEPT VIRGIN MOJITO INGREDÏENTEN 1 BLIKJE FÏNLEY MOJITO 1 LIMOEN, IN PARTJES 3 TAKJES MUNT IJSBLOKJES Doe de munt en limoen in een glas en stamp een beetje fijn.

Doe ijs in het glas en vul vervolgens af met FÏNLEY Mojito.

Garneer met een limoenpartje en een takje munt.

© 2018 Fïnley is a registered trademark of the Coca-Cola Company. Mojito: Niet-alcoholische frisdrank met vruchtensap uit concentraat 5% (limoen 4.5%, citroen 0.5%) en muntextract.

DEZE MAAND

11

29 Huwelijksklokken luiden in Monaco!

Koninklijk sprookje in Groot-Brittannië Royaltyfotograaf Guy van Grinsven exposeert

40

Van harte: Amalia 15 jaar 6

OR ANJ E BOVE N

58

70 Harry en Meghan verwachten een kindje

8 Royaal Journaal 17 Verhuizing naar Huis ten Bosch 22 Modekoningin Máxima 33 Koninklijke hobby 34 De Koning en ik 44 Koninklijk eten met Marina 48 Stamboom Oranjes 50 Troonswisseling in Japan 54 ErOpUit: O, o, Den Haag!

64 Column Jeroen Snel 74 7 vragen over grootmeester Jan Versteeg 78 Koninklijke Bibliotheek 87 Royalty Quiz 88 Koninklijke puzzel 90 Hebbedingen: Alles van Oranje ranje 93 Strip Willem m & Max

Prinsjes en sjes prinsesjes

82

68

KoninklÄłke verhuizing

Geachte lezer, Op het moment van het schrijven van dit stuk, wordt in Wassenaar de laatste hand gelegd aan de voorbereidingen van de grote verhuizing van de Koning en zijn gezin naar Huis ten Bosch.

De afgelopen jaren is het woonpaleis van ons staatshoofd aangepast aan de eisen van deze tijd. Het paleis werd behoorlijk op de schop genomen.

Zo gaat het gezin op de begane grond van het paleis wonen, zodat vanuit de woonkamer de tuin in kan worden gelopen. Dit gemak was een harde eis van de Koning bij het tot stand komen van de verbouwing, schrijft Hans Jacobs in zijn reportage over de aanpassingen van het nieuwe huis van de Koning.

Verder in dit nummer legt Josine Drogendijk, van Modekoning MĂĄxima, uit hoe de moderne royals deze feestdagen chique maar hip door het leven gaan.

Daarbij wordt een smoking-achtig broekpak niet geschuwd.

Oranje Boven sprak in Parma met prins Carlos de Bourbon de Parme over zijn band met deze Italiaanse stad waar zijn familie zoveel geschiedenis heeft liggen. Een band die in deze periode van Europees rumoer steeds sterker wordt en weer nieuw elan krijgt.

Het is maar een kleine greep uit een veelvoud van onderwerpen in deze nieuwe Oranje Boven, het cadeautje voor de klanten van de supermarkten van Dirk en DekaMarkt en de slijterijen van Dirck III. Ik wens u veel leesplezier en een voorspoedige start van 2019!

Jan-Kees Emmer

O RAN JE BOVEN

7

FELIPE VAN SPANJE PAKT VOOR HET EERST DE METRO

Op oefening in Schotland Om de banden met de krijgsmacht aan te halen bracht koning Willem-Alexander een tweedaags bezoek aan Schotland waar een eenheid Nederlandse mariniers op oefening was. Het Korps Mariniers traint jaarlijks in bergachtige en arctische gebieden voor het uitvoeren van wereldwijde operaties en oefeningen.

De Koning kreeg eerst een rondleiding over het basiskamp. Hier sprak hij met logistiek en ondersteunend personeel. Aansluitend sloot hij aan bij een verkenningseenheid die zich te voet verplaatste naar de slaapplek.

In het overnachtingskamp volgde Willem-Alexander lessen en nam hij deel aan een briefing voor de nachtelijke oefening. Na een korte nachtrust en een gezamenlijk ontbijt volgde als afsluiting de oefening.

Koning Felipe van Spanje heeft zich voor een vorst op een hoogst ongebruikelijke manier verplaatst.

Hij nam een ritje met de Madrileense metro, ter ere van het honderdjarig bestaan van de eerste lijn.

Felipe stapte onder begeleiding van minister Reyes Maroto door de poortjes van station Sol en reisde twaalf stations verder. Dat zijn beduidend meer haltes dan waar de lijn honderd jaar geleden mee begon. Koning Alfons, Felipes overgrootvader, opende de lijn in 1919 die toen acht stations telde.

Aan de bouw is destijds ruim twee jaar gewerkt.

ekte Mette-Marit heeft chronische longziekte ziekte Bij de Noorse kroonprinses Mette-Marit is een chronische longziekte elijke vastgesteld. Het gaat volgens het Noorse hof om een ongebruikelijke w van variant van longfibrose, De 45-jarige Mette-Marit, de vrouw eruit kroonprins Haakon, merkte de laatste jaren dat haar conditie achteruit es in ging. ,,Nu weten we ook hoe dat komt”, zegt de kroonprinses te nu u een verklaring. Zij en Haakon kozen ervoor het nieuws van haar ziekte n met ett bekend te maken omdat in de toekomst rekening moet worden gehouden genss haar toestand en zij mogelijk niet overal meer aan mee kan doen. Volgens dig de artsen van de prinses is het een geluk dat de ziekte in een vroegtijdig stadium is ontdekt.

8

OR A NJ E BOVE N

Koningin Máxima weer aan de slag De agenda van koningin Máxima werd begin november leeggeruimd vanwege gezondheidsklachten. De Rijksvoorlichtingsdienst maakte bekend dat de koningin mogelijk een darminfectie onder de leden heeft en dat dit verder moest worden uitgezocht.

De aankondiging kwam op een ongunstig moment. Máxima stond op het punt af te reizen naar Tanzania. Zij zou het land bezoeken vanuit haar functie als speciale pleitbezorger van de secretaris-generaal van de Verenigde Naties voor zogeheten inclusieve financiering voor ontwikkeling.

De klachten van de koningin staken de kop op na een periode van drukke werkzaamheden. Zo was er een streekbezoek aan de provincie Zeeland, het staatsbezoek aan Groot-Brittannië. Na een korte periode van rust, ging de koningin op 14 november weer aan de slag.

Hoger salaris voor prins Laurent ondanks sanctie Op de begroting van het Belgische koningshuis voor 2019 is niets te merken van de sanctie die prins Laurent opgelegd kreeg. In plaats van een lager bedrag staat achter zijn naam juist een som die veel hoger is, melden Belgische media.

Begroting Laurent, de broer van koning Filip, krijgt volgend jaar €320.000 op zijn rekening gestort, €6.000 meer dan in 2018. ,,De éénmalige sanctie die hij opgelegd kreeg, wordt op een administratieve manier doorgevoerd”, aldus een woordvoerder van het hof.

De zogeheten dotatievermindering wordt daarom niet opgenomen in de begroting.

De Belgische regering legde de maatregel op omdat Laurent, ondanks waarschuwingen, buitenlandse contacten had zonder toestemming te vragen aan de regering of het paleis.

De prins, die in beroep is gegaan, moest €46.000 euro inleveren.

Het Belgische koningshuis kost de belastingbetaler in 2019 zo’n €36,6 miljoen, ruim 200.000 meer dan afgelopen jaar.

Mary ontmoet giraffe Buigt deze giraffe nu naar voren om een hapje uit de tak te nemen, of om een likje aan prinses Mary van Denemarken te geven? Of ze het beest lokte om een hap te eten is niet zeker maar het leverde in ieder geval een prachtige foto op. Mary, die met haar gezin op safari in eigen land was, bleef op een veilige afstand. De giraffe heeft zijn onderkomen in het Knuthenborg Safaripark, op het Deense eiland met de toepasselijk naam Lolland. Een giraffe met z’n tong uit de bek mag dan schattig ogen, het is wijs om niet te dicht bij te komen, een giraffe is in staat een leeuw te doden met z’n achterpoten.

O RAN JE BOVEN

9

Velouté van geroosterde pompoen, minispiesjes van Gruyère AOP

4 personen I Bereiding: 10 min I Kooktijd: 20 min I Gemakkelijk • 1 Aikido pompoen (ongeveer 1,2 kg)

Garnituur:

• 1 el olijfolie

• Gruyère AOP, in dunne reepjes

• ½ tl chilipoeder

• chips van pompoen

• 1,5 l groentebouillon

• platte peterselie, fijngeknipt

• zout, peper

1. Verwarm de oven voor op 200 °C. Verwijder het kapje van de pompoen. Snij de pompoen in vieren. Verwijder de zaadjes. Snij een gedeelte van een kwartje pompoen in heel dunne reepjes. Zet ze apart. Meng in een kom de pompoen met olijfolie, chilipoeder en zout. Rooster 15 minuten in de oven.

2. Pureer de pompoen en voeg 1 à 2 pollepels bouillon toe om het pureren te vergemakkelijken. Voeg meer bouillon toe indien nodig. Giet de pompoenpuree in een pan met de resterende bouillon. Breng aan de kook en laat 5 minuten pruttelen op middelhoog vuur. Breng verder op smaak indien nodig.

3. Rijg de reepjes Gruyère AOP met de pompoenchips op houten stokjes. Verdeel de soep over kommen of diepe borden. Bestrooi met peterselie. Serveer er een minispiesje bij.

Variant: Serveer de soep voor een feestelijke aangelegenheid in een uitgeholde pompoen.

Gebruik het vruchtvlees in een bijgerecht.

Slimme tip: Aikidopompoen kan met de schil gegeten worden.

Kaas uit Zwitserland.

Zwitsers. Natuurlijk.

www.kaasuitzwitserland.nl

N E D E R L AND EN GR OOT-BR IT TANNIË VE RSTE VIGE N BAND

MÁXIMA STRAALT MET STUART-DIAMANT

W

at een sensatie! Daar was hij dan, eindelijk na bijna vijftig jaar wachten. De Stuart-diadeem met de bijbehorende uit 1690 stammende blauwe Stuart-diamant. Voor het eerst sinds 1972 droeg een Nederlandse vorstin dit 40-karaats kroonjuweel dat van onschatbare waarde is.

Op een wel heel toepasselijk moment: het staatsbezoek aan het Verenigd Koninkrijk.

Prinses Beatrix had in haar tijd als vorstin kennelijk niet zoveel op met de Stuart-diamant.

Zij liet de steen en de bijbehorende diadeem decennialang links liggen. Het werd echter door koningin Máxima herontdekt en kwam in twee fases uit de kast. Eerst dit voorjaar de diadeem, die zij tijdens het staatsbezoek aan Luxemburg droeg. En afgelopen oktober als klap op de vuurpijl mét diamant!

O RAN JE BOVEN

11

Het staatsieportret voorafgaand aan het staatsbanket. De Britse konigin werd vergezeld door prins Charles en Camilla.

Een innige kus voor Elizabeth II.

Aan boord van de Zr.MS. Zeeland.

Met de diadeem in volle glorie tijdens het staatsbanket ter gelegenheid van het staatsbezoek aan het Verenigd Koninkrijk, stal onze vorstin de show op het internationale toneel.

De gratie waarmee de koningin het kroonjuweel droeg, smaakt naar meer. En gelukkig lijkt het erop dat Nederland niet opnieuw tientallen jaren hoeft te wachten. Aan de verzamelde pers beloofde het koningspaar na afloop van het bezoek dat de diamant veel vaker te zien zal zijn. Het was niet het enige hoogtepunt van het bliksembezoek aan de 92-jarige koningin Elizabeth. Het begon al met een zeldzame zoen

12

ORA NJ E BOVE N

van zowel koning Willem-Alexander als Máxima voor Elizabeth, het langstzittende staatshoofd ter wereld. Ook waren er warme ontmoetingen met Charles en zijn vrouw Camilla. Tijdens het banket schoven ook prins William en zijn vrouw Kate aan. In het kielzog van Willem-Alexander en Máxima mocht prinses Mabel aanzitten.

Schoolvakanties Normaliter zijn de schoolvakanties heilig voor de Koning en zijn gezin. Toen de uitnodiging van koningin Elizabeth binnenkwam om juist in die periode op bezoek te komen, werd er echter geen moment getwijfeld. Elizabeth ontvangt

Een blik va n

nog maar één staatsbezoek per jaar. De agenda van de hoogbejaarde Elizabeth is heilig.

Daarbij kwam het bezoek ook nog eens op een heel gunstig moment. Nu het vertrek van Groot-Brittannië uit de Europese Unie nadrukkelijk zijn schaduw vooruitwerpt, was dit een uitgelezen mogelijkheid voor beide landen om te benadrukken dat ook na de Brexit de banden nauw zullen blijven.

Ter gelegenheid van het bezoek maakt het Britse hof bekend dat het koningin Elizabeth heeft behaagd koning Willem-Alexander op te nemen in de Orde van de Kousenband.

Binnenkort zal de Koning dus nogmaals naar Londen afreizen om geridderd te worden in deze meest prestigieuze orde.

verstandh ouding.

De Stuart-diamant De ruwe versie van ‘De Stuart’ kwam in 1690, vlak na de kroning van stadhouderkoning Willem III en koningin Mary II van Engeland, in het bezit van de koninklijke familie. Mary liet het slijpen tot een peervormige roos met een gewicht van 39,75 karaat. Koningin Wilhelmina droeg het tijdens haar inhuldiging in 1898 en ook Juliana haalde het op de vooravond van haar inhuldiging uit de kluis. Ze droeg de volledige Stuart-set en was er naar verluidt dol op.

O RAN JE BOVEN

13

Piece of cake!

Met Koopm ans Cake g emak maak je in ee n handomdra a i een heerlijke, kle ine cake. Gee n m en gkom en bakvorm nodig! Je ber e idt en bakt ‘m – he el handig – in de verpakking.

Beetje melk to ev o egen, roeren met ee n vork en ba k ke n m aar!

In de smake n citroen, kru idcake en chocolad e.

1

2

3

Dan ben je thuis.

KERST VIER JE MET M&M’s ®

KOOP NU JE M&M’s KERST VERPAKKING! ®

©Mars Nederland B.V. 2018

©

REPORTAGE

door Hans Jacobs

M I L J O ENENVER BOU WING HUIS TE N BO SCH TE N E INDE

'Nieuw' paleis voor koninklijk gezin De verhuiswagens hoeven niet ver te rijden wanneer koning Willem-Alexander met zijn gezin na vijftien gezellige jaren de deur van Villa Eikenhorst dichttrekt en verhuist naar paleis Huis ten Bosch, amper zes kilometer verderop.

Het precieze verhuisschema is niet bekend gemaakt, maar de Koning vertelde eerder dit jaar zelf dat de verhuisdozen rond de feestdagen in- en uitgepakt moesten worden.

Het grondig gerestaureerde paleis is nog niet helemaal klaar, maar in de zogenoemde Wassenaarse vleugel kan het gezin zijn intrek

nemen. De dochters Amalia, Alexia en Ariane hebben inspraak gehad over de inrichting van hun kamers en de gekozen verf is in elk geval niet roze, zo vertelde de koning tijdens de fotosessie deze zomer in Wassenaar.

Meer wilde hij niet verklappen, om de privacy van de prinsessen te beschermen.

O RAN JE BOVEN

17

We weten dus niet of ze zijn gaan shoppen bij Ikea of dat ze een keuze hebben gemaakt uit de Koninklijke Verzamelingen.

Verwacht dus ook geen foto's op het door de Rijksvoorlichtingsdienst beheerde Instagramaccount van het koningshuis. Zwembad en tennisbaan zullen ook wel buiten beeld blijven.

werkzaamheden waren wel op de lange baan geschoven. 'De installaties zijn aan het einde van hun levensduur', noteerden ambtenaren.

De laatste restauratie dateerde immers uit de periode 1977-1981.

Beatrix zal terecht ook hebben gedacht dat een grondige renovatie beter kon wachten tot haar Baarn aftreden, zodat De renovatie van het koninklijke Huis ten Bosch vervolgens woonpaleis heeft ruim drie jaar naar de smaak en wensen van geduurd. Prinses Beatrix liet haar zoon en opvolger kon zich in februari 2014 - amper worden ingericht. Maar de Koning tien maanden na haar aftreden waslijst aan mankementen en kiest voor - inschrijven als inwoner van gebreken – van het kapotte de gemeente Baarn. Vanaf bordes tot grote hoeveelheden openslaande dat moment kon het voor asbest, houtrot, loden leidingen, deuren naar de het paleis verantwoordelijke benauwde kamertjes, versleten Rijksvastgoedbedrijf een historische gordijnen, scheuren tuin grondige inspectie uitvoeren. En in muren en plafonds en nog wat de experts aantroffen, viel veel meer – was lang. Het niet mee. ,,Ingrijpen is urgent”, herstel werd daarom, dat luidde eigenlijk al meteen de bleek al meteen, kostbaar. En conclusie van de inspectie. zoals bij bijna alle ingewikkelde restauraties aan monumentale gebouwen, liepen de Niet dat koningin Beatrix, die in 1981 met haar kosten in de loop van tijd door onverwachte gezin in het paleis was komen wonen, het 'bouwkundige tegenvallers' ook nog verder onderhoud had laten versloffen, maar grote op. De daken moesten helemaal worden

Fotobijschrift

18

ORANJ E BOVE N

REPORTAGE

Sentimenteel afscheid van De Eikenhorst.

vervangen en voor het weghalen van asbest en bestrijden van houtrot was ook meer geld nodig. In 2017 kreeg de Tweede Kamer te horen dat de kosten inmiddels waren begroot op €63,1 miljoen. Aanzienlijk meer dan waar in een eerder stadium rekening mee werd gehouden (€35 miljoen). Maar toen werd nog uitgegaan van een gedeeltelijke opknapbeurt. Alleen het woongedeelte zou worden gemoderniseerd en gerestaureerd en in een later stadium zou de zogenoemde Haagse vleugel, waar zich onder meer de gasten- en werkvertrekken bevinden, worden aangepakt.

Dat zou wel betekenen dat Huis ten Bosch (bouwjaar 1645) snel een tweede keer in de steigers zou moeten. Vervelend voor het wooncomfort en de veiligheid van het koninklijk gezin, maar nog vervelender voor de schatkist, zo leerde een rekensom van het Rijksvastgoedbedrijf. Een gefaseerde restauratie zou bijna vijftien miljoen euro duurder uitvallen dan wanneer alles in één keer werd gedaan.

Daartoe werd dan ook besloten.

verplaatst, zodat er nu een woonkamer is met openslaande deuren naar de tuinen. ,,Als je zo veel groen om je heen hebt, wil je daar ook echt gebruik van maken”, aldus Willem-Alexander.

Of de prinsessen ook tevreden zijn met hun nieuwe woonruimte na hun hele leven op De Eikenhorst te hebben gewoond, hebben Willem-Alexander en Máxima niet gezegd. Ze hebben in elk geval de afgelopen vijf jaar aan het idee kunnen wennen en hoeven anders dan hun vader en zijn broers in 1981 niet van een vertrouwde omgeving en school te wisselen.

Ariane moet wat langer fietsen naar school, maar haar zussen kunnen iets later van huis vertrekken.

Wat er met Villa Eikenhorst gaat gebeuren, wordt op een later tijdstip besloten aldus Willem-Alexander. Het zal ongetwijfeld in de familie blijven, zoals Beatrix als koningin ook kasteel Drakensteyn achter de hand hield..

De Koning heeft vanaf afstand gekeken hoe de restauratie verliep. Hij was geen opdrachtgever – het paleis is immers niet van hem maar wordt ter beschikking gesteld door de staat – maar natuurlijk wel de beoogde hoofdbewoner.

Zijn wens om zonnepanelen te plaatsen werd niet ingewilligd, maar op zijn verzoek werd wel het woongedeelte naar de begane grond De monumentale Oranjezaal is ook onder handen genomen.

O RAN JE BOVEN

19

Perfecte match

Nieuw: wasmiddel met bijbehorende wasverzachter

Cholesterol Verlagen was nog nooit zo lekker!

Probeer nu Griekse yoghurt met slechts 1,3% vet

Nieuw

Wist je dat?

Becel ProActiv bevat plantensterolen.

Het is aangetoond dat plantensterolen het bloedcholesterol verlagen. Een hoog cholesterolgehalte is een risicofactor voor de ontwikkeling van coronaire hartziekten. Hiervoor bestaan meerdere risicofactoren en de verandering van ĂŠĂŠn van die factoren kan al dan niet een heilzaam effect hebben.

Modekoningin M

MAXIMA

door Josine Droogendijk

Eigenzinnig als ze is, draagt Máxima haar smokingjasjes het liefst losjes over de schouders. Hier zien we haar in een wijdvallend ontwerp uit een eerdere collectie van Jan Taminiau.

Niet voor watjes: de koninklijke damessmoking

Tussen alle schitterende avondjurken van zijde en tule vertelt de sobere damessmoking het verhaal over gelijkheid en vrouwenrechten. Máxima, Meghan en Letizia in damessmoking!

22

ORA NJ E BOVE N

Prinses Diana, was haar tijd ver vooruit.

T

egenwoordig vliegen trends in een sneltreinvaart voorbij. We zijn nog maar amper aan het één gewend, of het ander dient zich aan. De modieuze haast en onrust weerspiegelt op bijna confronterende wijze de huidige maatschappij. En dat is helemaal niet zo vreemd. Modetrends en maatschappelijke ontwikkelingen zijn al eeuwenlang onlosmakelijk met elkaar verbonden. Bij de smoking is dat niet anders.

De geschiedenis van het tweedelige dameskostuum brengt ons terug naar de jaren zestig van de twintigste eeuw. In dit woelige decennium moet de klassieke damesmode dankzij de opkomende jongerenculturen steeds vaker concurreren met rafelende spijkerbroeken, hippe minirokken en leren jasjes. In heel wat huiskamers worden felle discussies gevoerd en juist op het moment dat alles een beetje begint te aarden, komt Yves Saint Laurent met een nieuw idee op de proppen: een smoking voor dames.

Krijtstreepjes Het revolutionaire idee zorgt voor de nodige discussie. Strijdlustige vrouwenbewegingen zijn in een oogopslag verliefd, terwijl behoorlijk wat dames moeten wennen aan een broek als chique avondkleding. Het duurt dan ook lang voor de trend geland is. Pas in de jaren tachtig kan echt niemand meer om de nieuwe mode heen. Samen met de zakelijke broekpakken met krijtstreepjes, de felgekleurde mantelpakken en enorme schoudervullingen geeft de smoking een duidelijk signaal af: vrouwen staan hun mannetje. Thuis én op kantoor.

Modeliefhebbers zijn stiekem een beetje teleurgesteld, want een avondjurk van prachtige zijde zorgt over het algemeen toch voor wat meer leven in de brouwerij. Maar misschien is dat ook wel de reden van Meghans voorkeur voor de smoking. Dankzij het ingetogen broekpak staat bij wijze van grote uitzondering niet haar kledingkeuze, maar de inhoud van haar bezoek centraal. En zo blijft de smoking ook aan het hof de rebel onder de avondkleding: stoer, sexy en een tikkeltje eigenwijs.

Als echte trendsetter omarmt prinses Diana de nieuwe mode al snel. Bij diverse culturele gelegenheden draagt ze smokings, gecombineerd met opvallende stropdassen, vlinderdassen en gilets. Voor het terughoudende Britse hof is het een opvallende keuze. n Ruim dertig jaar later draagt hertogin Meghan op haar beurt ook diverse smokings.

Meghan is ook gek op jasjes en smokings.

O RA R RAN A N JE B BOVEN OV EN

23

Modekoningin MAXIMA

Een hippe smoking heeft tegenwoordig cigarette pants: een nauwsluitende pantalon met steekzakken en 7/8 broekspijpen.

Hertogin Meghan is er fan van.

Een klassieke smoking heeft satijnen revers omdat men vroeger na de maaltijd graag een sigaret of sigaar opstak. Het as dat naar beneden dwarrelde, kon op het satijn vrij gemakkelijk worden weggeveegd.

Na het roken werd vervolgens het officiĂŤle dinner jacket weer aangetrokken.

Bij een goede g smoking draait alles om een perfecte p svorm en de juiste balans. pa pasvorm L tizia weet Le wee daar alles van en Letizia combineer haar co combineert sm d smokings doorgaans met acc speelse accessoires of een opvallend kapsel.

24 24

OR OR ORA RA AN NJJ E B BOVE O VE OVE VEN

Een combinatie tussen een smoking en cocktailjurk kan ook goed uitpakken, zo Meghan en Letizia. bewijzen

Prinses Diana hield niet van half werk en droeg in de jaren tachtig meermaals een smoking met gekleurde vlinderdas.

Een gilet biedt natuurlijk ook altijd mogelijkheden voor een modieuze knipoog. Hier zien we prinses Diana met een groen exemplaar.

In tegenstelling tot prinses Diana draagt Meghan liever sobere smokings, zodat de aandacht van de media uitgaat naar de inhoud.

O RAN JE BOVEN

25

NIEUW: NATUURLIJK LEKKER

WERELDGERECHTEN!

!

W U E NI

Deze mix is ook geschikt voor veganistisch gebruik

VOL MET NATUURLIJKE INGREDIËNTEN! Het nieuwe wereldgerecht Kip Piri Piri zit vol met natuurlijke ingrediënten en bevat pure kruiden en smakelijke specerijen die zorgvuldig zijn gedroogd. Eigenlijk precies zoals jij hem zelf kan maken, maar dan makkelijk gemaakt door Knorr. Proef ook eens de wereldgerechten Taco’s, Indiase Dahl of Vegetarische Lasagne. Natuurlijk Lekker!

De verrassende tijdelijke smaak TWIX® Speculoos!

©Mars Nederland B.V. 2018

NIEUW

De populaire smaak van traditionele speculoos kruiden en kaneel vind je nu in deze Limited Edition TWIX®. Het reguliere krokante koekje in TWIX® wordt in deze variant vervangen door een Speculoos koekje. Kortom, een onweerstaanbare combinatie van twee bekende lekkernijen! TWIX® Speculoos past qua smaak perfect bij de herfst en is daarom vanaf eind september beschikbaar. Proef nu deze overheerlijke Limited Edition!

Is Dimitri Rassam de ware voor Charlotte?

T R ANEN IN MONACO OM VADE R STE FANO, MAAR…

Bruid Charlotte Casiraghi

NIET LANGER EENZAAM! Charlotte Casiraghi wordt de bruid. De 32-jarige dochter (en evenbeeld) van prinses Caroline van Monaco geeft deze maand haar jawoord aan de vijf jaar oudere Dimitri Rassam.

Is deze Franse filmproducent écht de man met wie ze oud wordt?

En wie mag de bruid straks weggeven?

Charlotte Casiraghi zal in haar Yves Saint Laurent-trouwjapon een prachtige bruid zijn. Dat is zeker. De bedoeling is dat de ceremonie intiem zal zijn, maar de paparazzi zullen er alles aan doen om foto’s te maken.

Charlotte Casiraghi is natuurlijk ook niet zo

maar iemand. Ze is de kleindochter van prins Rainier en prinses Gracia en de dochter van prinses Caroline en wijlen Stefano Casiraghi. In tegenstelling tot haar halfzusje Alexandra van Hannover, is Charlotte géén prinses. Dat was de uitdrukkelijke wens

O RAN JE BOVEN

29

Felix Winckler (links) was drie jaar lang in beeld.

van prinses Caroline, die wilde dat haar dochter een gewoon leven zou leiden. Toch leidt het soms tot verwarring. Charlotte legt het zelf als volgt uit: ,,Ik ben géén prinses. Mijn moeder wel, ik niet! Ik ben de nicht van een staatshoofd.”

Maar prinses of niet, aan aandacht heeft Charlotte nooit gebrek gehad.

Geheime romance Op vijftienjarige leeftijd kreeg Charlotte een relatie met Hubertus Herring Frankensdorf, daarna had ze drie jaar een romance met Felix Winckler en weer drie jaar later stortte ze zich in de armen van de Iraanse multimiljonairszoon Alexander Dellal. Ze leek haar wilde haren te hebben verloren, toen ze in 2011, tijdens een etentje bij vrienden in Parijs, de Marokkaans-Franse acteur Gad Elmaleh (47) leerde kennen. Gad is bekend van de Asterix-

De jonge ouders Stefano (m) en Caroline, met baby Charlotte in haar arm, zomer 1987.

30

ORANJ E BOVE N

Met Alexander Dellal.

film, maar ook van Woody Allen’s succesvolle speelfilm Midnight in Paris. Het was liefde op het eerste gezicht. Ondanks dat Gad vijftien jaar ouder is en hij een kind had uit een relatie met actrice Anne Brochet, besloten ze hun liefde een kans te geven. Anderhalf jaar hielden ze hun romance geheim, totdat ze in 2012 samen stralend hun opwachting maakten in Monte Carlo. Tijdens zijn ‘debuut’ op het Rozenbal vertelde Gad: ,,Charlotte is een intelligente jonge vrouw met veel humor. Je kunt met haar praten over filosofie en lachen om een stom geintje. Ik ben de gelukkigste man ter wereld, een enorme geluksvogel.”

Ze woonden samen in Parijs en Charlotte werd in 2013 zwanger van zoon Raphaël (5). Maar anderhalf jaar later ontstonden er barstjes in de relatie. Zelf hield ze haar lippen stijf op elkaar: ,,Het is voor mij een tweede natuur

Charlotte, Dimitri met Raphaël (5) in hun kielzog.

om te zwijgen over mijn privéleven.” Maar Raphaël meebrengt, zo heeft Dimitri dochter paparazzi betrapten Charlotte toen zij in een Darya uit zijn huwelijk met het Russische hotel overnachtte, op steenworp model Masha Novoselova. afstand van de woning die ze Eind 2018 geven Charlotte met Gad deelde. Later die dag en Dimitri elkaar tijdens een vloog ze met haar zoontje naar intieme ceremonie het jawoord. „Goede afkomst Monaco. Gad, die die nacht Hoe die dag eruit gaat zien? Er of niet, ook thuis had geslapen, volgde zijn is weinig meer bekend dan dat vrouw en kind naar Monaco, Charlotte een japon zal dragen Lamberto was waar ze zich voor de lenzen van Yves Saint Laurent en geen blijvertje.” van de paparazzi verzoenden. 's avonds een creatie van Lang duurde die verzoening Chanel. De trouwringen heeft niet. ,,Als passie je niet sterker Dimitri zelf ontworpen. maakt, is het trieste hartstocht", liet Charlotte zich later ontvallen. ,,Delen wat je Maar wie mag de bruid weggeven? Het zal verbaast en uitstralen wat je drijft, is de enige niet haar stiefvader zijn, want Charlotte heeft manier om vreedzaam oud te worden. Je nooit een warme band gehad met de tweede moet het leven delen en tegelijk deel uitmaken echtgenoot van haar moeder van iets dat groter is dan jezelf. Anders heeft Ernst-August van Hannover (64). En haar het geen zin." Zij en Gad gingen uit elkaar, biologische vader, Stefano Casiraghi, kwam waarna Charlotte troost zocht bij de Italiaanse om het leven bij een filmregisseur Lamberto Sanfelice, met wie ze ongeluk met een snel in Rome ging samenwonen. De twaalf powerboat toen zij jaar oudere Italiaan leek een goede partij, niet nog maar vier jaar in de laatste plaats omdat hij afstamt van de was. Charlotte miste hertogen van Bagnoli. Goede afkomst of niet, haar vader toen ze óók Lamberto bleek geen blijvertje. Charlotte opgroeide en ze zal keerde eenzaam terug naar Parijs… hem missen als ze voor het altaar staat. ,,Elk Intieme bruiloft leven kent pijn. Voor De Franse filmproducent Dimitri Rassam mij was dat de vroege (36) kwam in haar leven, hij is de zoon van dood van mijn vader. Ik producent Jean-PIerre Rassam en actrice voelde me al heel jong Carole Bouquet. Charlotte is ervan overtuigd erg eenzaam.” Maar aan dat ze nu echt de ware heeft gevonden en die eenzaamheid is met is inmiddels hoogzwanger. Het wordt een de komst van Dimitri samengesteld gezin, want zoals Charlotte een eind gekomen…

Ernst-August van Hannover en Caroline in betere tijden.

O ORAN RANJE JE BOVEN BOVEN

31

Nieuw. AndrĂŠlon Kokos Boost.

Volume en voeding voor fijn haar.

DE PASSIE

KO N I N K L I J K E PASS IES

Beatrix: beeldhouwen Vorsten zijn ook gewoon mensen en iedereen wordt met talent geboren.

Elke editie duiken we in de onbekende talenten van Europese royals. Wist u bijvoorbeeld dat onze prinses Beatrix een begenadigd beeldhouwster is?

De grote voorliefde voor beeldhouwen stamt al uit de kinderjaren van Beatrix. Dat blijkt uit bovenstaande foto uit de periode 1946-1950 waarop de jonge prinses Oegstgeest 1975: geconcentreerd met Beatrix onthult een hamer aan de slag een eigen werk gaat. De ontdekking van deze creatieve gave is te danken aan moeder Juliana die, in de jaren na de oorlog, besloot haar dochters op de Werkplaats van Kees Boeke in Bilthoven op school te doen.

Hoewel de meiden in 1951 de controversiĂŤle school vroegtijdig verlieten omdat hun ouders de leerwijze toch ongeschikt vonden, is dit de plek waar Beatrix in aanraking kwam met steen, kunst en beelden. Daarna kreeg ze hulp. Van 1948 tot 1984 was kunstenares Katinka van Rood zelfs officieel lerares van Beatrix. Zij ontwierp voor Beatrix het roerbeeld van het schip De prinses maakte dit beeld voor de stichting Jantje Beton.

de Groene Draeck. Na 1984 nam kunstenares Tony van der Vorst het van Katinka over, al was de prinses inmiddels zo gevorderd dat Tony eerder een begeleidster dan lerares was.

Ruiter te paard

De beelden die Beatrix door de jaren heen maakte komen vooral bij intimi terecht. Zo gaf ze prins Bernhard ooit een beeldje voor zijn verjaardag: een ruiter te paard, de ruiter moest uiteraard de prins zelf voorstellen. Hoewel het grootste deel van het werk van de prinses aan het oog van de meeste mensen onttrokken is, zijn er een paar bij het publiek bekend: Het Appeltje van Oranje, het sinaasappeltje dat in brons gegoten is. Ook het bekende beeld van Jantje Beton komt van de prinses. Zij maakte het in 1973 voor de stichting. Sinds jaar en dag staat de donderdagmiddag in de agenda als beeldhouwmiddag. Dat was tijdens Beatrix’ regeerperiode zo en dat is op haar oude dag, de prinses wordt eind januari 81, nog steeds het geval. Als dat geen passie is!

O RAN JE BOVEN

33

de ORANJES en IK door Johannes DalhuÄłsen

De koningin maakte met haar camera foto's in de tuin van de Nederige Administrateur: de Zhou Zen-tuin in Suzhou.

34

ORANJ E BOVE N

UITSTAPJ E T I J D E N S S TAAT SB EZO EK C H I N A , 1 9 8 9

HOLLEN OVER DE CHINESE MUUR ,,'Op díe schoenen gaat u het niet redden…', sprak Willem-Alexander in april 1999, toen hij nog kroonprins was, boven op de Chinese muur. Hij wees naar mijn keurige, lederen Van Bommel-schoenen. ,,We gaan vandaag een beetje doorlopen, meneer Dalhuijsen." De prins kreeg gelijk. Hij had zich voor een ochtend losgemaakt van het officiële programma van het staatsbezoek aan China, samen met zijn ouders, koningin Beatrix en prins Claus. Voor Willem-Alexander was dit bezoek een eerste kennismaking met het land.

Koningin Beatrix zou China al eens bezoeken in 1989, maar de studentenopstand die door de overheid bruut werd onderdrukt, belette dat. De hofhouding was destijds al in China zaken aan het voorbereiden toen het bezoek op het laatste moment werd afgeblazen. Elf jaar later achtte de Haagse politiek de tijd wel rijp. Ik herinner me dat

bezoek nog goed. Koningin Beatrix en prins Claus lieten hun oudste zoon een ochtend vrij voor een klimpartij op de muur die zij in 1977 al hadden bezocht.

Prins Willem-Alexander zou laten zien dat hij in topvorm was. Leden van de hofhouding moesten snel afhaken.

Beveiligers met een goede conditie konden de prins wel bijhouden. Zo nu en dan stopte Willem-Alexander even om zelf een foto te schieten van het bijzondere uitzicht vanaf de 8850 kilometer lange muur en de uitgeputte journalisten.

Toch hield hij rekening met mijn gladde schoenen en mindere conditie, want er werd zo nu en dan geduldig geposeerd. Het was een onvergetelijk negendaags bezoek in het kielzog van de prins, diens ouders en meer dan veertig Nederlandse topondernemers."

De kroonprins had er in 1999 flink de pas in op de Chinese muur.

O RAN JE BOVEN

35

Nieuw

!

Nieuw: gevuld eitjesalade!

Bij Johma maken we de allerlekkerste salades. Al meer dan 40 jaar. Dat doen we met veel zorg en de beste ingrediĂŤnten. Wat dacht je van onze gevuld eitjesalade.

Een heerlijke romige, volle eisalade met de herkenbare smaak van gevuld eitje, kerrie en gebakken uitjes. Lekker!

De lekkerste salades komen oet Twente.

Prins Carlos met prinses Annemarie (rechts) en hun dochters Luisa en Cecilia. Prins Jaime (2e van links) en zijn vrouw Viktória (links).

REPORTAGE

door Hans Jacobs

O R AN J E B O VEN IN GES P R EK ME T DE BO URBON-PARME S

Prins Carlos voelt zich thuis in Parma Jaarlijks reist prins Carlos als hoofd van de koninklijke en hertogelijke familie Bourbon-Parma naar de voormalige hertogdommen waaraan hij zijn familienaam ontleent.

Echtgenote prinses Annemarie is erbij en de kinderen maken ook een deel van het programma mee. Broer prins Jaime en diens vrouw prinses Viktória zijn eveneens van de partij tijdens het bezoek aan Parma en Piacenza. Tussen de verschillende programma-onderdelen door sprak verslaggever Hans Jacobs met prinses Annemarie en de prinsen Carlos en Jaime. ,,Ik smelt van trots.” Prins Carlos komt speciaal terug om te vertellen hoe 'gaaf' hij het eerste publieke optreden heeft gevonden van zijn op dat moment nog driejarige dochtertje prinses Cecilia. ,,Haar eerste officiële bezoek”, zo vertelt

Carlos. Aan de hand van haar moeder, prinses Annemarie, is Cecilia die ochtend naar het dorpje Berceto gegaan om kennis te maken met burgemeester Luigi Lucchi, en het plaatsje te verkennen. In 2017 heeft de kleine

O RAN JE BOVEN

37

Cecilia namelijk de titel van gravin van Berceto gekregen en dus was het tijd voor een visite. ,,Ze heeft het geweldig gedaan en ze was heel enthousiast”, zegt de trotse vader. ,,Het was echt snoezig en ze begreep best veel”, vertelde Annemarie eerder op de dag.

Markiezin De burgemeester wist ook precies hoe hij een kleine meid blij kon maken: met een kop warme chocolademelk en een mooie souvenirmunt van Berceto. Vervolgens huppelde Cecilia vrolijk door de eeuwenoude straten, en liet zich lekker schommelen door de burgervader en moeder Annemarie. Een jaar eerder had oudste zus Luisa Irene een soortgelijk avontuur beleefd in Castell'Arquato, waarvan ze de titel markiezin draagt. ,,We willen onze kinderen spelenderwijs laten kennismaken met hun erfgoed en de familiegeschiedenis. Ze moeten het leuk vinden, dan gaan ze graag mee”, verklaart Annemarie de aanpak. ,,Daarom hebben we ons zoontje Carlos Enrique (2) thuis gelaten. Hij is hier nog te jong voor”, vult prins Carlos aan.

Annemarie met Carlos Enrique (2).

38 8

ORA ORANJ R N RA NJJ E B BOVE OV VEN VE EN

Cecilia is daarmee haar achternichtje prinses Amalia (14) ver vooruit want die moet haar eerste officiële optreden nog hebben. ,,Dat mag je zo niet zeggen”, springt prins Jaime in de bres voor de Prinses van Oranje. ,,Voor Cecilia is het één keer per jaar. Als Amalia eenmaal begint dan houdt het niet meer op. Dan wil iedereen dat ze komt en worden er vragen gesteld wanneer ze niet komt”, geeft de net van Rome naar Genève verhuisde prins-diplomaat uitleg over de in zijn ogen verstandige terughoudendheid van zijn neef koning Willem-Alexander. Zelf heeft Jaime zijn dochters niet meegenomen. ,,Het is te druk voor ze en wij hebben vanwege het programma weinig tijd om naar hen om te kijken.”

Dat klopt ook wel. ,,Het is druk, maar goed georganiseerd”, stelt broer Carlos vast wanneer hij tijd vrijmaakt om Oranje Boven te woord te staan. Het is even zoeken naar een geschikt moment en gepraat is er ook al tijdens de wandeling naar het bisschoppelijk paleis. ,,De bisschop wilde ons even spreken. Hij heeft tenslotte twee van onze drie kinderen gedoopt en hij wilde weten hoe het ging”, legt prinses Annemarie uit voordat ze zich gaat omkleden voor het afsluitende grote gala in Soragna, een historisch plaatsje buiten Parma.

REPORTAGE

Dochter Cecilia (midden) heeft plezier met prinses Annemarie en burgemeester Lucchi van Bercetto.

Bisschop Gianni Ambrosio van Piacenza met op de achtergrond de familie Bourbon-Parma.

Carlos hoeft niet van pak te wisselen dus hij geweest bij de Italiaanse militaire academie, kan nu een aantal vragen beantwoorden. de oudste ter wereld (1678). ,,Het is echt een Jaime komt hem halverwege aflossen en universiteit voor de allerbesten. Elk jaar melden wanneer Carlos als toegift vertelt hoe trots hij zich 8000 kandidaten aan en er worden maar is op Cecilia, maken beiden het ontspannen zo'n 150 tot 200 aangenomen”, vertelt Carlos gesprek af. Er wordt in stijl ontvangen, in over de visite aan de Accademia Militare. Hij het eeuwenoude Palazzo Dalla Rosa Prati, in is onder de indruk over de waarden die de het hartje van het historische centrum van militairen meekrijgen. ,,Op de eerste plaats Parma en niet ver van de Steccata-basiliek staat goed burgerschap, dan een goed militair waar de 'Borbones', zoals de familie in het zijn en ten derde een goed mens zijn”, somt hij Italiaans wordt genoemd, net een mis hebben de drie pijlers op. ,,Ze moeten zelf nadenken.” bijgewoond. Aansluitend heeft Italië wil daarmee zeker stellen 'Carlo Saverio di Borbone, dat het leger en de carabinieri Duca di Parma' een gloedvolle niet nog eens meewerken aan toespraak gehouden, in zijn een dictatuur, zoals tijdens de functie als grootmeester van Tweede Wereldoorlog. ,,We gaan er de nog steeds functionerende heen als Carlos oude ridderorden van het tot Prins Carlos (48) schakelt en Jaime. Het 1859 onafhankelijke staatje. schijnbaar moeiteloos tussen de verschillende werelden waarin heeft niet Respect voor de natuur hij moet opereren. In Nederland een formeel Het Italiaans van de prins is hij ondernemer en bepleiter wordt steeds beter. Hij is trouw van duurzaamheid, in Parma karakter" aan zijn professionele inzet is hij in naam 'hertog' en als voor een duurzamere wereld. erfgenaam van het Carlistische ,,Om de wereld te veranderen, erfgoed is hij in de ogen van moeten we durven het een groep Spanjaarden de makkelijke pad los te laten en een andere weg rechtmatige koning van Spanje, in plaats van te kiezen, met respect voor de natuur. Daar zijn koning Felipe. ,,Het is een spannende tijd we nu eenmaal een deel van”, geeft Carlos een in Spanje”, stelt Carlos vast. Hij heeft samen korte samenvatting. In zijn rede zette hij de met Jaime een informeel bezoek gepland wereldvisie van de heilige Franciscus tegenover om ,,ons op de hoogte te stellen van wat er die van Machiavelli en de ideeën van Goethe allemaal speelt." ,,We gaan er heen als Carlos tegenover die van Descartes. ,,Het waren en Jaime, het heeft niet een formeel karakter”, tijdgenoten die heel verschillend dachten, maar verduidelijkt prins Jaime. Hij denkt en hoopt dat ik wilde aangeven dat wetenschap spiritualiteit Spanje de crisis over het naar onafhankelijkheid niet hoeft uit te sluiten.” Een dag eerder is strevende Catalonië zal overleven. Maar 'hoe' is Carlos in Modena op kennismakingsbezoek niet duidelijk, geeft Jaime toe.

O RAN JE BOVEN

39

VA N H A RT E

gefeliciteerd

7

DECEMBER 2003

Kroonprinses Amalia (15) Op vrijdag 7 december wordt kroonprinses Amalia, die voluit Catharina-Amalia Beatrix Carmen Victoria heet, al weer vijftien.

Tijdens de troonswisseling op 30 april 2013 kreeg ze officieel de titel Prinses van Oranje. De oudste van de drie prinsessen heeft het afgelopen jaar allesbehalve stilgezeten. Ze zit in het vierde schooljaar van het Christelijk Gymnasium Sorghvliet in Den Haag. Het is algemeen bekend dat de oudste dochter van het koninklijk paar een begaafde dame is.

Toen Amalia op de basisschool zat, mocht ze al een klas overslaan en op het Sorghvliet waren haar cijfers in 2016 zo goed dat ze een bijvak kon kiezen. Dat werd de Chinese taal. Eind 2015 was Amalia met haar ouders in China en daar raakte ze in de taal geïnteresseerd. ,,We zullen zien of het beklijft�, zei de Koning daar destijds over. ,,Zij moet zichzelf leren kennen.

Daarom zeg ik ook tegen Amalia: ken je eigen grenzen. Ga daar overheen.

Maak fouten, dat heb ik ook gedaan."

Muzikaal Prinses Amalia kan heel goed paardrijden. Ze deed twee jaar geleden, in het diepste geheim, mee aan een wedstrijd waarbij ze enthousiast werd aangemoedigd door haar ouders. Maar ook op muzikaal gebied imponeert de kroonprinses. Amalia houdt van zingen, zo staat op de site van het Koninklijk Huis. Hoewel ze jarenlang pianoles had, schijnt ze zich nu op het zingen te focussen. Op school volgt ze musicalles en ze zou zelfs optreden op familiefeestjes.

De toekomst ligt wijd open voor onze veelzijdige kroonprinses die over drie jaar 18 en dan voor de wet volwassen is! Aan ambitie en talent ontbreekt het in ieder geval niet.

Amalia (midden) met haar zusjes Alexia (links) en Ariane.

40

ORA NJ E BOVE N

O RAN JE BOVEN

41

KONINKLIJK

ETEN

Marina Numan schreef het kookboek ‘Het Wereld Dieet’, het éérste dieet voor de wereld. Een prachtig verhaal met recepten die heerlijk, gezond en in een handomdraai te maken zijn. Slim inkopen zonder voedselverspilling.

Gerechten die je gelukkig maken en kunt delen met vrienden en familie.

Ze is gespecialiseerd in plantaardige gerechten en het boek bevat veel nieuwe vegetarische recepten die iedereen kan maken.

Dit is eten zoals het zou moeten zijn.

C U L I N A I R EX P ER T MAR IN A N UM AN :

ZALIGE WINTERKOST Gestoofde peertjes, spruitjes, haricots verts en een gebraad uit de oven schitteren in de lange traditie op het feestelijk gedekte damast tijdens de feestdagen.

Ik maakte een vegetarisch hoofdgerecht van gevulde courgette met een korst van amandel. Maar ook stoofperen mogen deze winter niet ontbreken.

U kunt deze speciale stoofperen met een kerstmutsje en decemberkruiden thuis eenvoudig zelf maken. Alles kan een dag van tevoren worden bereid, zo heeft u meer tijd over voor uw dierbare gezelschap tijdens de koude, donkere winterdagen.

Of het nu voor, tijdens of na de kerst is: het is altijd lekker!

44 44

ORANJ E BOVE N

Gevulde courgette Het boodschappenlijstje - 2 courgettes, gehalveerd in de lengte - 2 bataten, geschild in stukken gesneden - 1 knoflook , geperst - vleestomaat zonder vel en zaadjes of 1 blikje tomatenstukjes - 1 theelepel oregano, 1 theelepel rozemarijn fijngehakt

- 3 eetlepels pijnboompitten - 3 eetlepels gefruite uitjes - 150 gram geraspte Parmezaanse kaas - 1 citroen, uitgeperst en de schil geraspt - olijfolie - snufje zout - zout en peper - 1 ei, geklopt - 5 eetlepels amandelsnippers

Bereidingswijze voor 4 personen: • Hol de courgettes zo uit, dat er een rand van één cm overblijft. Bestrijk met olijfolie, zout en peper. Houd het kleingesneden vruchtvlees apart.

• Kook de bataat in 15 min. gaar en stamp fijn.

• Meng in een kom het vruchtvlees van de courgettes, bataatpuree, knoflook, vleestomaat, oregano, rozemarijn, citroensap en -rasp, pijnboompitten, gefruite uitjes en kaas. Meng alles goed door elkaar.

• Proef en breng op smaak met zout en peper.

• Vul de courgette met dit mengsel en bestrijk het met ei. Strooi de amandeltjes op de courgette en druk licht aan. Besprenkel met wat olijfolie.

• Bak de courgette in een voorverwarmde oven van 180 graden in ca. 25 minuten gaar. Let op dat de amandelen niet verbranden.

• Garneer de kerstcourgettes met sterren van bladerdeeg en kerstomaatjes.

Stoofpeertjes met een kerstmutsje Het boodschappenlijstje

- 4 stoofperen St. Remy of Gieser Wildeman - 500 ml. appelsap - 500 ml. water - 75 gram rietsuiker of lichte basterdsuiker - sap van ½ citroen - stukje citroen- of sinaasappelschil - 2 kruidnagels, 1 plakje gember,

1 kardemompeul, 2 steranijs, 2 kaneelstokjes - (of 2 theelepels koekkruiden) - 1 eetlepel rozijnen - 300 ml. rode port - 4 lange satéprikkers - 2 theelepels maiszetmeel (maizena)

Bereidingswijze voor 4 personen: • Schil de peren maar laat het steeltje zitten.

• Giet het water, appelsap, de kruiderij en rozijnen in een kleine pan, zodat de peren onder het vocht staan. Kook ze op laag vuur in ca. 1 uur gaar en laat afkoelen.

• Haal de peren uit het vocht en prik ze aan een satéprikker op ¼ deel van de onderkant.

• Giet de port in een kleine ovenschaal en hang de peren aan de prikkers met het steeltje naar beneden in de port. Duw eventueel het steeltje opzij zodat 2 à 3 cm in de port blijft.

• Laat een nacht in de koelkast trekken zodat de rode kleur voor het ‘kerstmutsje’ verschijnt.

• Breng het vocht aan de kook en vermeng het zetmeel met wat water. Haal de pan van het vuur en giet het papje bij het stoofperenvocht.

• Kook dit ca. 2-3 minuten zachtjes, zodat de vloeistof bindt. Zet de warmtebron uit. Verwijder de kruiderij en gember.

• Verwijder de satéprikkers en dompel de peertjes in de perensaus voor een mooie glans. Serveer op een kerstbord met de geurige saus en wat rozijnen.

O RAN JE BOVEN

45

BL EM

O O K L bodem

45

Nieuw!

Een dunne krokante bodem, vol groenten en vol van smaak! Belegd met heerlijke ingrediĂŤnten.

Dat is pizza zoals je hem nog nooit gegeten hebt! Laat je verrassen en proef de bieten- en bloemkoolbodems.

Kwaliteit is het beste recept.

De kroon op ons werk.

Bij ons in de Makery maken we onze repen en ontbijtgranen met de hand, in hele kleine batches, van alleen de beste natuurlijke ingrediĂŤnten.

Simple‌isn’t it?

Ontdek het hele assortiment in jouw supermarkt.

DE FAM I L I E VAN

ORANJE = Leden van het Koninklijk Huis

Willem-Alexander Máxima 27 april 1967 17 mei 1971 wonen nóg in Huize Eikenhorst, Wassenaar

Johan Friso 25 september 1968 † 12 augustus 2013

Mabel 11 augustus 1968 woont in Londen

Laurentien Constantijn 25 mei 1966 11 oktober 1969 wonen in Den Haag

48

ORANJ E BOVE N

Beatrix 31 januari 1938 woont in kasteel Drakensteyn, Lage Vuursche

Juliana 30 april 1909 † 20 maart 2004

Claus 6 september 1926 † 6 oktober 2002

Catharina-Amalia 7 december 2003

Alexia 26 juni 2005

L Luana 26 maart 2005

Z i Zaria 18 juni 2006

Eloise 8 juni 2002

Claus-Casimir 21 maart 2004

Ariane 10 april 2007

Leonore 3 juni 2006

Bernhard 29 juni 1911 † 1 december 2004 Margriet Pieter 19 januari 1943 30 april 1939 wonen in 'Huis Het Loo', Apeldoorn

Felicia 31 mei 2005

Lucas 26 oktober 2002

Anna 15 april 2001

Benjamin 12 maart 2008

Samuel 25 mei 2004

Isabella 14 mei 2002

Pieter 19 november 2008

Emma 28 november 2006

Eliane 5 juli 2009

Magali 9 oktober 2007

Willem Jan 1 juli 2013

Christina 18 februari 1947 Gescheiden in 1996 woont in Londen

Maurits Marilène 17 april 1968 4 februari 1970 wonen in Amsterdam

Bernhard Annette 25 december 1969 18 april 1972 wonen in Amsterdam

Pieter-Christiaan Anita 22 maart 1972 27 oktober 1969 wonen in Noordwijk

Foto's: Hollandse Hoogte, RVD

Irene 5 augustus 1939 Gescheiden in 1981 woont in Wassenaar

Floris Aimée 10 april 1975 18 oktober 1977 wonen in Wassenaar

O RAN JE BOVEN

49

REGERENDE

Koningshuizen 14

Achterste rij: prinses Nori Sayak, prinses Mako, prins Akishino Ayanomiya Fumihito, prinses Kako, prinses Kiko. Voorste rij: kroonprinses Masako, prinses Aiko, keizer Akihito, keizerin Michiko en kroonprins Naruhito Hironomiya.

50

ORANJ E BOVE N

door Jeroen van der Weijden n EERSTE TROONSAFSTAND IN BIJNA TWEEHONDERD JAAR

JAPANSE KEIZER AKIHITO (84) MAG EINDELIJK MET ‘PENSIOEN’ De Japanse keizer Akihito mag eindelijk genieten van zijn oude dag. Op 30 april treedt hij af. Dat de populaire keizer met ‘pensioen’ mag, is geen vanzelfsprekendheid. Daar was een grondwetswijziging voor nodig, want in Japan is het keizerschap een baan voor het leven.

Maar de hoogbejaarde Akihito is ‘op’.

Het volk gunt hem de rust die hij zo heeft verdiend.

Op 1 mei breekt er een nieuw tijdperk aan binnen het Japanse keizerrijk. Dan doet de geliefde keizer Akihito afstand van de troon.

Nog langer in functie blijven zou onmenselijk zijn, gezien zijn slechte gezondheidstoestand.

De keizer heeft een hartoperatie, maagbloedingen Wereldvreemd en prostaatkanker en verlegen achter de rug en wordt nu geteisterd leidde hij een door misselijkheid en teruggetrokken bloedarmoede. Dat de keizer meer tijd bestaan. doorbrengt met zijn paleisartsen, dan met zijn vrouw keizerin Shoda Michiko (84), moet voor het Japanse parlement reden zijn geweest een grondwetswijziging aan te nemen, zodat hij de troon kan overdragen aan zoon Naruhito.

Akihito volgde op 8 januari 1989 als 125e keizer van Japan zijn overleden vader Hirohito op die na de Tweede Wereldoorlog door de Amerikanen werd gedwongen te verklaren niet goddelijk te zijn. Louter een ceremoniële rol kreeg de keizer daarna toebedeeld, maar dicht bij zijn volk heeft de voormalige keizer nooit gestaan. Wereldvreemd en verlegen leidde hij een teruggetrokken bestaan. Als hij zich al liet zien, was het wuivend achter de ruit van een limousine. Hoe anders is zijn zoon Akihito die zijn Heisei-periode (‘vrede bewerkstelligen’) meteen begon toen hij in 1989 keizer werd. Met zijn

De pasgetrouwde kleindochter prinses Ayako en echtgenoot Kei Moriya maken geen deel meer uit van de keizerlijke familie.

O RAN JE BOVEN

51

NIEUW

4 × MEER SCHUIM* SPOELBEURT NA SPOELBEURT. SIMPELWEG BRILJANT. PROBEER ONZE FRISSE GEUREN

*In vergelijking met WC-EEND® 5in1 Toiletblok na elke spoelbeurt.

REGERENDE

Koningshuizen

Akihito tijdens een van de vele plechtigheden.

Hirohito, vlak voor zijn overlijden in 1989.

vrouw Michiko, een burgermeisje met wie hij in 1959 trouwde, bezocht hij na hun huwelijk meteen 37 landen om internationale contacten op te doen. Hij heeft zich ook altijd begripvol getoond naar slachtoffers van de Japanse heerschappij. Tijdens plechtigheden herdenkt hij niet alleen Japanse gesneuvelden, maar ook Amerikaanse, Koreaanse én Nederlandse. Veel respect oogstte hij in 2015 toen hij tijdens de officiële herdenking van de Japanse capitulatie ‘diep berouw’ toonde over de vele gevallenen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het was de eerste keer dat de keizer zich zo nadrukkelijk uitsprak.

diplomatie gaat zeker helpen.” De aanstaande keizer Naruhito ging als kind niet naar exclusieve privéscholen, maar naar een 'gewone’ school.

Hij studeerde vervolgens Geschiedenis aan de Universiteit van Oxford en kwam daardoor begin jaren tachtig in contact met de Europese royals waaronder de Oranjes. Net als koning Willem-Alexander verdiepte Naruhito zich in watermanagement en waterbeheer. Op 9 juni 1993 trouwde de kroonprins met Masako, nadat zij twee eerdere huwelijksaanzoeken van hem afwees. Voordat Masako op 1 december 2001 van prinses Aiko beviel, kreeg ze drie miskramen.

Nieuw tijdperk

,,Ik bid voor het geluk van mensen in Japan en over de hele wereld."

De keizer en keizerin kregen drie kinderen: Naruhito (58), Akishino (53) en dochter Sayako (49). Naruhito gaat zijn vader opvolgen. Daarmee wordt een nieuw tijdperk ingeluid in het Keizerlijk Huis.

Hij hoopt Japan te regeren in de lijn van zijn vader. ,,Ik zal altijd serieus nadenken over wat ik als keizer kan doen, terwijl ik bid voor het geluk van mensen in Japan en over de hele wereld.”

Hij wil veel blijven reizen en internationale banden versterken om ,,wederzijds begrip en de vriendschappelijke betrekkingen te verdiepen.”

Of zijn vrouw Masako Owada (54) ook meegaat, is nog niet zeker. Zij kampt met ernstige depressies als gevolg van de strenge regels aan het Japanse hof. ,,Ze is niet in staat meer taken op zich te nemen, inclusief het bezoeken van overzeese landen”, zei hij daarover. Naruhito hoopt dat Masako, die aan Oxford en Harvard studeerde en een topcarrière als diplomate had, straks als keizerin meer kan doen. ,,Haar ervaring met wonen in het buitenland en werken in

Ze bezweek onder de grote druk een zoon te baren, want een dochter kan in Japan geen troonopvolger zijn. De geboorte van Aiko, die enig kind bleef, zorgde wel voor een discussie om de monarchie aan te passen zodat Aiko de troon kan bestijgen.

Nadat Masako’s broer prins Akishino in 2006 een zoon kreeg, prins Hisahito, kan die uiteindelijk aanspraak maken op de troon, wat de discussie meer naar de achtergrond bracht. Gelukkig gaat het beter met Masako en zal zij hopelijk straks met haar man het perfecte koppel vormen om p j mee het Japanse Keizerrijk te regeren…

Naruhito, die zijn vader dit voorjaar opvolgt, samen met echtgenote Masako Owada.

ORA OR O R RA RAN A N JE JE B BOVEN O VE VEN EN E N

53 53

ER OP UIT

Den Haag

door Caroline Vlietstra

KONINKLIJK DEN HAAG Den Haag is niet alleen de residentie van de Koning, het is ook een stad met koninklijke allure. Hier struikel je over vele woon- en werkpaleizen, vorstelijke wandelroutes en koninklijke tuinen.

Zin om even uit te waaien? Ook dat kan: Den Haag heeft immers een eigen kustplaats.

Struinen door de tuinen van Paleis Noordeinde Paleis Noordeinde, met zijn sierlijk aangelegde tuin aan het Noordeinde, is het werkpaleis van de Koning. Bij zo’n koninklijk paleis hoort een sierlijke, koninklijke tuin. Open voor publiek, maar onbekend bij het grote publiek, verscholen tussen Paleis Noordeinde, de Koninklijke Stallen en het Koninklijk Archief. Een rondje kuieren door het park langs de bloemengazons en vijverpartijen doet je de sfeer van lang geleden proeven. De Paleistuin is toegankelijk van zonsopkomst tot -ondergang via de Prinsessewal.

Online: koninklijkhuis.nl

Scheveningen Light Walk Loop de sfeervolle Light Walk in Scheveningen. Een wandeling die je zaterdag 8 december (van 16:30 23:00 uur) langs spectaculaire licht-, geluid- en vuuracts voert. Er zijn drie afstanden: 7,5 km, 12,5 km en 18,5 km. De twee langste afstanden starten op de boulevard voor De Pier en voeren over strand, door duinen, bos, bekende Scheveningse wijken om vervolgens te finishen op De Pier.

De 7,5 kilometer wandeltocht vertrekt vanuit Madurodam. Bij het startpunt kunnen de deelnemers terecht voor het Scheveningen Light Walk-rugzakje met startbewijs en routekaart. Snel inschrijven, want vol is vol. Online: scheveningenlightwalk.eu

54

ORA NJ E BOVE N

Escher in het Paleis Op de kop van het Lange Voorhout in Den Haag staat een klein 18e-eeuws paleisje dat gewijd is aan het werk van M.C. Escher (18981972), de Nederlandse graficus die vogels in vissen verandert.

Koningin Emma woonde er tot haar dood in 1934 en vorstinnen Wilhelmina, Juliana en Beatrix gebruikten het als werkpaleis.

Tegenwoordig vind je hier de permanente tentoonstelling van Nederlands beroemdste graficus. Er zijn 130 werken te zien, met als hoogtepunt de 7 meter lange Metamorfose III. Heel bijzonder is de zaal met optische kunst.

Je denkt beweging te zien, terwijl die er niet is. Een knap staaltje gezichtsbedrog.

Bezoekje Binnenhof h f

Kerst op het Lange Voorhout Een kerstmarkt op stand, aan de mooiste laan van Den Haag. Van vrijdag 14 tot en met zondag 23 december brengt de Royal Christmas Fair u met twinkelende lichtjes en bekende kerstliedjes in ultieme kerstsfeer. Op het romantische Lange Voorhout, in het centrum van Den Haag, kunt u elke dag van 12:00 tot 21:00 uur (op 23 december tot 18:00 uur) slenteren langs bijna honderd kerstkraampjes, smullen van winterse lekkernijen, genieten van gratis optredens en natuurlijk originele kerstcadeautjes kopen. Er staan tientallen kraampjes vol glühwein, winterse vachten, houtsnijwerk en kerstwaar.

Naast de kramen zijn er optredens van kinderkoren, theatergroepen, ensembles en storytellers.

Online: royalchristmasfair.nl

Verborgen parel Paleis Kneuterdijk Paleis Kneuterdijk is één van de onbekendste pareltjes in de historische binnenstad. 't Haags Historisch Museum geeft komende maanden weer rondleidingen door Paleis Kneuterdijk.

In samenwerking met de Raad van State, die gevestigd is in het voormalige paleis, organiseert het museum een tour met als hoogtepunten een bezoek aan de voormalige balzaal en de Gotische Zaal. De rondleiding start bij het Haags Historisch Museum aan de Hofvijver. Na een korte stadswandeling volgt de rondleiding door het paleis. Online: haagshistorischmuseum.nl/activiteiten.

Het Binnenhof, de Ridderzaal, het Torentje van de ministerpresident en de Hofvijver zijn de meest bekende plekken van Den Haag. Via het beroemde toegangspoortje op het historische Binnenhof stapt u in het hart van de democratie.

Door de eeuwen heen is het Haagse Binnenhof hét middelpunt geweest van het Nederlands staatkundig leven.

Dit is de plek waar de belangrijkste gebeurtenissen uit de vaderlandse geschiedenis zich afspeelden.

Boek een rondleiding en neem een kijkje in de Tweede Kamer, bestijg de trappen van de Ridderzaal en bekijk de troon waarop de Koning de Troonrede voorleest.

Het Binnenhof is vrij toegankelijk voor publiek, de Ridderzaal en de parlementaire gebouwen kunnen alleen bezocht worden tijdens een rondleiding van de organisatie ProDemos.

Online: prodemos.nl.

Alle koninklijke e paleizen bij elkaar aar Madurodam is Nederland in het klein. Hier vindt u heel efficiënt alle koninklijke paleizen bij elkaar.

Het beroemde themapark in Den Haag laat de verhalen achter de vele Hollandse miniatuurgebouwen tot leven komen. Dat maakt Madurodam tot een echt familie-uitje. Zo leert u hoe Nederland is ontstaan en hoe er voor gezorgd wordt dat ons land niet onder water komt te staan. Online: madurodam.nl.

O RAN JE BOVEN

55

______________

____ ___U__W ___I_E _N MAALTIJDPAKKETTEN

Maak nu zelf authentieke Aziatische Street Food gerechten Voeg alleen nog verse ingrediĂŤnten toe!

PROEF DE FAVORIETE BOK VAN NEDERLAND Met trots voor u gebrouwen. Geen 18, geen alcohol.

PALEIZEN & MUSEA

MUSEUM AAN HET VRIJTHOF

OVER LEVEN MET DE ORANJES Een jonge koningin Beatrix op haar allermooist, een zuinigjes kijkende prins Bernhard op de Pasar Malam in Den Haag.

Voor de Limburgse fotograaf Guy van Grinsven behoren de jaren waarin hij de Oranjes vast mocht leggen, tot de mooiste uit zijn carrière. In het Museum aan het Vrijthof in Maastricht loopt tot en met 13 januari 2019 de overzichtsexpositie Over Leven, met daarin vele hoogtepunten uit zijn loopbaan.

Charmant lachend kijkt ze in de camera. Haar lichtblauwe oogschaduw en pikzwart gemaakte wimpers vormen een natuurlijke eenheid met de glanzende robe die ze die avond draagt. De onkerende diamanten oorjuwelen, met trotse saffieren die even blauw zijn als haar jurk, doen de rest.

58

ORA NJ E BOVE N

De foto van de nog jonge koningin Beatrix is genomen tijdens het staatsbezoek van het koninklijk paar in 1982 aan president Ronald Reagan. De maker is Guy van Grinsven, destijds werkzaam voor het Algemeen Nederland Fotopersbureau, de Nederlandse tak van Associated Press.

Fotobijschrift

Fotobijschrift

Een stralende Claus en de jonge koningin Beatrix tijdens een staatsbezoek aan de VS in 1982.

Als royaltyfotograaf was Van Grinsven vaak te vinden op Paleis Soestdijk. Hij had er een speciale band met koningin Juliana. Zij vond het stiekem wel leuk dat er een jonge fotograaf rondliep die af en toe het protocol wat in de war schopte. ,,We hebben elkaar nooit heel uitvoerig gesproken. Toch wist ze precies wie ik was en wat ik deed”, blikt Van Grinsven terug in een kantoortje in zijn immense fotostudio aan de rand van Maastricht. ,,Eigenlijk is dat vrij uitzonderlijk, want iemand in die positie ziet door de jaren heen duizenden fotografen langskomen. Ik nam het niet zo nauw met de regels, waar ze zelf ook niets mee had. Dan liep ik weer eens op een plek waar ik helemaal niet mocht komen en dan werd ik tot de orde geroepen. Juliana had dat altijd heel goed in de gaten. Ze zal vast wel eens hebben gedacht: wat een irritant ventje is dat.”

Onbeholpen Juliana heeft zelfs ooit een foto van hem gemaakt. ,,Er bestaat een plaat waarop te zien is dat ik haar mijn camera geef. Dat was tijdens een van haar privéfeestjes voor vriendinnen. Nadat ik een groepsfoto had gemaakt zei de koningin spontaan: ‘Zal ik eens een foto van u maken?’ Ik antwoordde: ‘gaat

uw gang Majesteit’ en overhandigde haar mijn Hasselblad. Ze stond er wat onbeholpen bij. Ze had duidelijk voor de eerste keer in haar leven zo’n ding in haar handen.”

Op de tentoonstelling – die overigens slechts voor een klein deel is gewijd is aan zijn werk als royalty-fotograaf – hangen drie opmerkelijke foto’s naast elkaar.

Op de eerste close-up-opname is te zien hoe koningin Beatrix op het Paleis op de Dam wordt gefeliciteerd door haar moeder Juliana. Zij heeft zojuist afstand gedaan van de troon. De foto daarnaast toont hetzelfde tafereel, maar dan drieëndertig jaar later. Het grote verschil is dat het dit keer niet Beatrix is die gefeliciteerd wordt, maar koning Willem-Alexander. Hij neemt kussen in ontvangst van zijn moeder.

Vitrages Het ‘drieluik’ wordt gecompleteerd door een korrelige zwart-witopname uit 1980 waarop twee jongetjes van achter een raam in datzelfde Paleis op de Dam naar buiten kijken. Hun blik is Prins Willem-Alexander achter het paleisraam.

O RAN JE BOVEN

59

Staatsbezoek aan de Verenigde Staten, 1982

60

ORANJ E BOVE N

Een stralende koningin Beatrix, prins Claus en de Amerikaanse president George H. Bush.

Maar de foto vertelt nog een ander verhaal: wie realiseert zich op dat moment dat het kleine jongetje van een jaar of elf, dat in het Paleis op de Dam naast zijn broer uit het raam kijkt, er zoveel jaren later, bij de inauguratie van dezelfde broer, niet meer bij is? ,,Eigenlijk was hij er op het moment dat ik de foto nam al niet meer bij”, aldus Van Grinsven. ,,Als je alles goed op je laat inwerken – Friso bijna onzichtbaar achter de vitrages – is het een foto van grote, symbolische waarde.”

In Amerika, het land van de filmsterren, begrijpen ze dat je met een goede foto het verschil kunt maken", aldus de gewezen Oranje-fotograaf. ,,In Nederland heb ik nooit de kans gehad om een één-op-één-opname met Beatrix te maken. Met prins Claus trouwens ook niet.

Alleen al om die reden is ook het portret dat ik op de bewuste avond van hem gemaakt heb bijzonder. Claus was een charmante man. Een uitgesproken knappe man ook, met een hoofd die heel geschikt was voor de camera.

Prins Claus bleef altijd rustig en voorkomend.

Hij had respect voor de fotografen en nam alle tijd. Toen ik hem destijds in Amerika voor de camera had, speelde hij het spel helemaal mee.

Het was part of the show, dat realiseerde hij zich maar al te goed.” 

BOORDEVOL VORSTELIJK NIEUWS! WINTEREDITIE 2019

Rijksverhinderdienst Tussen Nederland en Amerika zit een wereld van verschil als het gaat om het fotografisch vastleggen van celebrities, heeft Van Grinsven in de loop van zijn veertigjarige carrière mogen ervaren. ,,Als je goed kijkt naar de foto’s die ik destijds heb gemaakt in de VS, zie je duidelijk de Amerikaanse invloed. Neem de foto van die charmant lachende Beatrix. Die zou je in Nederland nooit kunnen maken, eenvoudigweg omdat de Rijksvoorlichtingsdienst zoiets niet toestaat.

SPROOKJESACHTIGE VISITE AAN GROOT-BRITTANNIË

Op de thee bij Elizabeth II 1

MET INTERVIEW PRINS CARLOS

Aanbieding: Over Leven is tot 13 januari te zien in het Museum aan het Vrijthof.

Lezers van Oranje Boven krijgen op vertoning van het meest recente nummer twee tickets voor de prijs van één.

O RAN JE BOVEN

Tekst: Maarten van Laarhoven

gericht op de felicitatiescène op het balkon. ,,Ik heb die foto gemaakt zonder een duidelijke bedoeling”, aldus Van Grinsven. ,,Het was voor mij op dat moment een grappig detail, meer niet. Toch is het achteraf gezien één van de sterkste platen die ik ooit heb gemaakt. Wat zou er op deze foto omgaan in het hoofd van Willem-Alexander? Het kan bijna niet anders of hij beseft dat hij daar over een aantal jaren ook staat, in precies dezelfde situatie als zijn moeder.”

61

DE WOENSDAGMIDDAG VERRASSING

E

E LG I S C H E

AD

Schenkstroop. Probeer nu ook Schenkstroop Chocolade!

ME T B

vriendjes De kinderen zijn lekker vrij en hun ze komen spelen. Een mooi moment om koeken. te verrassen met een stapel pannen Gilse Vers gebakken en natuurlijk met Van CH OCOL

gilse.nl Voor inspiratie en recepten: van of facebook.com/VanGilse.nl

NIEUW!

“Mmmmm, puur genieten ...

Vol stukjes fruit

Onze heerlijke, frisse halfvolle fruityoghurt bevat slechts 1,5% vet en is gemaakt met het lekkerste fruit.

Dat is elke dag genieten!

... alle lof voor Almhof’’

Royalty van ROYALTY KENNER aan het

woord JEROEN SNEL Royaltydeskundige Jeroen Snel volgt de Europese vorstenhuizen op de voet. In zijn column in Oranje Boven schrijft de Blauw Bloedpresentator over zijn belevenissen in het voetspoor van de Europese royals.

64

ORANJ E BOVE N

Na mÄłn terugkomst uit Duitsland geniet ik na van alle beelden die we er als tv-team konden maken. Ik kon de Koning en koningin aan het eind van hun reis door RÄłnland-Palts en Saarland een paar vragen stellen. Waar ik vooral nieuwsgierig naar was, is waar de Koning van in vervoering raakt.

Een boottocht over de Rijn samen met onder anderen de eerste minister van Rijnland Palts Malu Dreyer (in het rood) en haar echtgenoot Klaus (links).

Helemaal rechts minister Sigrid Kaag.

COLUMN

dichtbij I

k vroeg koning Willem-Alexander of zijn hart sneller gaat kloppen zodra hij in Duitsland is.

En ja, dat is inderdaad het geval: ,,Natuurlijk!

Ik heb veel Duitse familie en vrienden, het is een deel van mijn identiteit.”

langs de beroemde rots de Lorelei naar het schilderachtige Boppard. Net voor aankomst ging onze cameraman op de voorplecht van de boot staan om vanaf daar Willem-Alexander en Máxima op de kant te zien stappen. Maar ze besloten om ook even op de voorplecht te gaan kijken, om er van het uitzicht en elkaar te genieten. Na een lange briefing over het scheepvaartverkeer wilden ze graag even uitwaaien, frisse lucht happen en vooral: samen zijn.

Het is altijd leuk om een paar dagen dicht op ons koningspaar te zitten. Het levert soms onverwachte gesprekjes buiten de camera op.

Vooral voor mijn cameraman die de Koning en koningin de hele dag op slechts een paar meter afstand volgt.

Als onderdeel van het programma in Duitsland werd een reisje over de Rijn Koning gemaakt. Vanaf Oberwesel,

WillemAlexander sloeg liefdevol z'n arm om Máxima heen.

Paar minuten rust Het leverde een spontaan onderonsje met onze cameraman op omdat ze onverwacht naar buiten kwamen. Het koningspaar ging vervolgens op een bankje zitten waarbij Willem-Alexander liefdevol z’n arm om Máxima heensloeg. Een shot dat we helaas niet konden maken want uiteraard gun je op zo’n moment het koningspaar een paar minuten rust.

Ons programma bestaat al weer 15 jaar en al die jaren heeft dezelfde cameraman het paar gevolgd. Het zorgt voor een vertrouwensband.

Koning Willem-Alexander, die steevast de meereizende pers ‘scant,’ herkent hem uiteraard meteen. Er is zelfs sprake van een wisselwerking. Als de Koning ergens op bezoek is en wordt rondgeleid, wil hij nog wel eens net ter hoogte van onze camera een vraag stellen aan diegene die hem begeleidt.

O RAN JE BOVEN

65

Fuze Tea is een drank met thee-extracten en vruchtensap uit concentraat, (met kruidenextract), met suikers en zoetstof. © 2018 FUZE TEA is a registered trademark of DP Beverages

NIEUW

ZO HEB JE IJSTHEE NOG NOOIT GEPROEFD

OOK VERKRIJGBAAR IN 1,5L PAK EN ANDERE VARIANTEN

In een onbewaakt ogenblik...

Het levert ons dan een mooie ‘soundbite’ op.

Een geluidsfragment van de Koning is altijd leuker dan alleen maar een plaatje, zonder dat hij iets zegt.

Andersom voelen we ook aan dat met name koning Willem-Alexander het soms zat is om continu een camera op zich gericht te hebben.

Bij lange bijeenkomsten waarbij we voorin een zaal staan en de eerste rij met het koningspaar filmen, draaien we na een minuut bewust de camera de andere kant op zodat ze zien dat we niet filmen. Zo kunnen ze wellicht iets meer onderuit gaan zitten.

Ze zullen ons vast wel eens zat zijn of niet altijd onze berichtgeving even leuk vinden maar in de afgelopen jaren heb ik altijd geprobeerd zo eerlijk mogelijk verslag te doen. Zonder roddels en achterklap maar gewoon met feiten.

Want de feiten van bijvoorbeeld zo’n bezoek aan Duitsland zijn leuk genoeg. Ik weet zeker dat Willem-Alexander en Máxima af en toe thuis ons programma kijken. Misschien wel samen met de kinderen zodat ook zij weten wat hun ouders de afgelopen week hebben meegemaakt. Jaren terug werd ik eens door prinses Amalia herkend. Ze was nog klein maar tijdens een fotosessie in het zuiden van Argentinië wees ze naar mij, terwijl ze iets in het oor van haar moeder fluisterde.

Dat was grappig.

We gaan deze winter weer mee op de volgende trips. Staatsbezoeken en de reizen met Máxima die ze voor de Verenigde Naties maakt. En volgend jaar staan er ook twee Duitse deelstaten op het programma. Er is kortom genoeg te doen en de feiten blijven gewoon bijzonder leuk.

De Koning en koningin tekenen in de staatskanselarij Saarland het gastenboek.

O RAN JE BOVEN

67

t i e t i l a t i v PROEF DE

*

50 cranberries per glas** Rijk aan vitamine C Antioxidant* * Een glas van 200ml per dag bevat 24mg vitamine C dat bijdraagt tot de vermindering van vermoeidheid, als onderdeel van een gevarieerd en evenwichtig voedingspatroon en een gezonde levensstijl. ** Een glas van 200ml bevat het sap van 50 cranberries.

Meer informatie: www.oceanspray.nl

ADIĂ“S NONINO E NT HO US IAS T E BR IT T EN WEDDE N OP ROYAL BABY VAN MEGHAN EN PRINS HARRY

Wordt het Arthur of Diana?

De Britten kijken reikhalzend uit naar de lentebaby D v prins Harry en zijn Meghan. Niet alleen omdat van ze dol zijn op hun royals, maar vooral ook omdat het wedden geblazen is. Bookmakers verdienen dik aan alle voorspellingen van de voornaam, de geboortedatum en meer sinds de zwangerschap b bekend werd gemaakt.

Wordt het een jongen of een meisje?

Welke naam zal het spruitje krijgen en hoeveel namen? Wordt het mini-Meghan of een miniHarry? Of een dame met rode krulletjes of een heer met donkere haartjes?

70

ORA NJ E BOVE N

Op de gekste dingen kan geld worden ingezet.

De Britten en alle weddenschappen die worden gesloten bij koninklijke aangelegenheden zijn daar onderdeel van een traditie. Van begin af aan zijn diverse

Op 'tournee' door Australië en Nieuw-Zeeland.

bookmakers (wedkantoren) ervan overtuigd dat een meisje de grootste kans maakt om Diana te worden genoemd. Dit eerbetoon aan Harry’s moeder, die ruim dertig jaar geleden omkwam bij een auto-ongeluk in Parijs, zou worden omhelsd door de Britten.

experts zijn Harry en zijn Meghan niet verplicht om goedkeuring van koningin Elizabeth te krijgen. Het enige dat de vorstin zou verlangen is na de geboorte als eerste van haar nazaat op de hoogte te worden gesteld en kennis te nemen van zijn of haar naam. That’s it.

En als het een prinsje wordt, duiken in de lijsten namen op als Arthur, Philip en Albert. Stuk voor stuk vernoemingen naar eerdere royals uit de Britse monarchie. Maar ook wordt gerept over de omstreden naam James… Pijnlijk voor Harry, van wie wordt beweerd dat hij niet de zoon van kroonprins Charles zou zijn, maar van een minnaar van Diana, James Hewitt.

Vooralsnog kan het gokken op namen, haarkleur, huidskleur, geboortedatum en allerlei andere zaken nog wel even voortduren. De liefdesbaby van Meghan en Harry wordt ergens in de lente geboren. De ‘bookies’ geloven het allemaal wel. Vanaf het moment dat de zwangerschap werd bekendgemaakt – dat was afgelopen oktober tijdens een werkbezoek van Harry en Meghan aan Australië – rolt het geld bij ze binnen.

Harry's moeder eren Ook hebben Britse royaltywatchers al een idee hoe een vernoeming naar Diana kan worden gerealiseerd als het een jongetje wordt: dan is de achternaam Spencer helemaal niet gek als voornaam, vindt Pamela Redmond Satran, die zich bezighoudt met naamgeving. ,,De perfecte manier om de familie van Harry’s moeder te eren.”

De wilde speculaties over namen die niet direct verwijzen naar vorsten die eerder in Buckingham Palace zetelden, zijn verklaarbaar. Volgens Britse

Hoe langer de royal baby op zich laat wachten, hoe langer de kassa rinkelt!

Wie heel goed kijkt ziet een beginnend babybuikje...

O RAN JE BOVEN

71

U E A A D C N EE O P K O N A A BI J

VAN

**

TM, ®, © 2018 KELLOGG Europe Trading Limited

*Alleen voor de Benelux en Frankrijk. 18+.

Om je digitale prijs (Pringles-receptenboek of partykalender) te ontvangen, en te ontdekken of je een van de 20 410 ‘win moment’ prijzen hebt gewonnen, koop je een actiecan, ga je naar Pringles.com en voer je tussen 03-10-18 en 04-03-19 je code in. De prijzen bestaan o.a. uit vakanties (uitsluitingen en datumbeperkingen zijn van toepassing), actiecamera’s, smart-tv’s, instant-printcamera’s, draagbare speakers, filmdownloads en kortingsbonnen t.w.v. € 0,50.

Maximaal 10 prijzen per persoon en 1 prijs per dag.

Maximaal 1 prijs per persoon buiten je digitale prijs. Kassabon bewaren. Internettoegang vereist.

Ga voor de volledige algemene voorwaarden en registratie naar Pringles.com. ** Vliegticket.

w! eu Ni

Probeer nu

de nieuwe smaken van CalvĂŠ

Vragen over de Hofhouding

Jan Versteeg GROOTMEESTER Koning Willem-Alexander heeft aan het hoofd van zijn hofhouding een grootmeester.

Sinds de zomer van 2015 is dat Jan Versteeg (54), die voor zijn aanstelling aan het hof ambassadeur was in Griekenland.

1 74

Wat doet een grootmeester?

Het is iemand die zorgt dat voor én achter de schermen alles op rolletjes loopt. De functie wordt wel vergeleken met die van een secretaris-generaal op een ministerie, al heeft de grootmeester te maken met een kleinere organisatie: minder dan 400 man.

ORA NJ E BOVE N

2 3 4

Wat zijn de taken?

Het takenpakket is uitgebreid en gevarieerd. De grootmeester is in de eerste plaats een belangrijke adviseur van de Koning. Hij onderhoudt ook contacten met buitenlandse diplomaten, bereidt staatsbezoeken voor en helpt met bepalen van de agenda.

Hoe wordt bepaald waar de Koning naartoe gaat?

Grootmeester Versteeg vertelde daar deze zomer zelf over: ,,Er zijn duizenden invitaties en we kunnen nog niet een tiende aannemen."

Om een goede schifting te maken, wordt wekelijks vergaderd. Daarnaast hebben de Koning en de koningin ook ideeën over wat ze willen doen of waar ze heen willen.

Is dat werk dat alleen achter de schermen gebeurt?

Niet altijd. De grootmeester rijdt

De grootmeester rijdt op Prinsjesdag in een eigen koets in de stoet van het paleis naar het Binnenhof. op Prinsjesdag in een eigen koets mee in de stoet van het paleis naarr het Binnenhof en in de Ridderzaal overhandigt hij de tekst van de ens Troonrede. Het rijtuig heeft overigens maar kleine ramen, dus zichtbaar is de grootmeester niet. Hij is aanwezig wanneer ambassadeurs hun geloofsbrieven komen overhandigen en vertegenwoordigt koning Willem-Alexander vaak bij recepties en ontvangsten.

5 6

Kan iemand solliciteren naar deze functie? Solliciteren is er niet bij. Het staatshoofd maakt een keuze en kiest doorgaans uit een lijstje van diplomaten, of vraagt iemand die is opgevallen. De Koning had Jan Versteeg al leren kennen in Griekenland, waar de Oranjes hun vakantiehuis hebben.

Is het een aanstelling voor het leven?

Nee. Na enkele jaren keert een

grootmeester terug in diplomatieke dienst. Mario Hennis, voorganger van de huidige grootmeester, bleef zeven jaar. In die tijd viel ook de troonwisseling en nadat de nieuwe koning een start had gemaakt, vertrok Hennis als ambassadeur naar Wenen.

7

Kunnen alleen mannen deze functie bekleden?

Tot nu toe zijn alleen mannen grootmeester geweest, maar in principe zouden vrouwen ook in aanmerking moeten komen.

De eerste vrouwelijke kamerheer is er tenslotte ook. Maar dan moet er worden nagedacht over de functietitel, want een grootmeesteres kent de hofhouding al.

O RAN JE BOVEN

75

Dat kan alleen maar Unox zijn

Zo lekker is de winter

Het winterseizoen is begonnen en daar hoort natuurlijk lekker Hollands eten met de echte Unox Gelderse rookworst bij! Al sinds 1937 maken we rookworst volgens origineel recept. Onze unieke kruiding geeft de rookworst een heerlijke smaak. Zo blijft de Unox rookworst de allerlekkerste bij de Hollandse maaltijd!

Met trots voor u gebrouwen. Geen 18 geen alcohol.

KONINKLIJKE BIBLIOTHEEK

VORSTELIJK lezen & kijken

Voor iedereen die zich wil verdiepen in de vorstelijke wereld van monarchen, adel en politiek of op zoek is naar een leuk cadeau, selecteert Oranje Boven een aantal ‘royale’ boeken, biografieën en naslagwerken.

Wilhelmina Mythe, fictie en werkelijkheid

Oranje in revolutie en oorlog Een Europese geschiedenis

Drie vorsten regeerden tussen 1813 en 1890 over het Koninkrijk der Nederlanden. De regeerperiodes werden overschaduwd door revoluties, afscheidingen, oorlogen en buitenlandse conflicten. Nadat in 1848 de Grondwet werd ingevoerd brak er in Nederland een tijd aan van nationale bloei en begon de democratisering.

In deze toegankelijke samenvatting van de drie koningsbiografieën van Willem l, ll en lll, die in 2013 verschenen, worden ook paleisgeheimen en familieverwikkelingen van destijds beschreven.

Jeroen Koch ISBN: 9789024409570

78

ORA NJ E BOVE N

Grace De biografie

De Amerikaanse Grace Kelly is geboren in 1929 en werd bekend als actrice. In 1956 trouwde ze met prins Rainier lll van Monaco en samen kregen ze drie kinderen. Helaas was het leven van de prinses niet zaligmakend.

Rainier was niet trouw aan Grace, en ook kon Grace, die toen Gracia van Monaco werd genoemd, niet wennen aan het piepkleine landje. In 1982 kwam ze om bij een autoongeluk. De schrijfster heeft zich drie jaar lang verdiept in het leven van Grace en met honderden mensen gesproken die Grace ooit hebben gekend, of onderzoek naar haar dood hebben gedaan.

Wendy Leigh ISBN: 9789022547687

Gerard Aalders werpt in dit boek een kritische blik op koningin Wilhelmina.

Hoewel ze ongekend populair was tijdens haar regeerperiode (1890–1948) is haar koningschap toch met veel geheimen en raadsels omhuld. Zo heeft ze veel documenten vernietigd die haar positieve imago konden aantasten en zou ze volgens een enkeling allerminst democratisch en parlementair gezind zijn.

Tijdens haar regeerperiode was Wilhelmina koppig en eigenwijs, ze had het regelmatig aan de stok met ministers. Aalders ging op onderzoek uit en werpt een nieuw licht op het karakter van de oude koningin.

Gerard Aalders ISBN: 9789089756527

De Prins

Willem van Oranje, 1533-1584

Sophie in Weimar Een prinses van Oranje in Duitsland

Over deze Sophie is maar weinig geschreven. Het jongste kind van koning Willem ll en koningin Anna Pavlovna vertrok op haar achttiende naar de Duitse stad Weimar om te trouwen met haar neef Carl Alexander, aan wie ze was uitgehuwelijkt.

Carl en Sophie lieten de beeldende kunsten, muziek, theater en literatuur aan hun hof tot bloei komen.

Franz Liszt, Richard Wagner, Hans Christian Andersen, Johann Wolfgang von Goethe en vele kunstenaars uit binnen- en buitenland werden in hun paleis ontvangen.

Als Goethe zijn volledige literaire erfenis aan Sophie nalaat, bewaart ze die zorgvuldig om de verhalen later uit te geven.

In deze biografie wordt het leven van Sophie, enigszins geromantiseerd, beschreven. Het boek heeft 43 afbeeldingen in een apart fotokatern.

Thera Coppens ISBN: 9789029087438

Voor het boek ‘De prins. Willem van Oranje, 1533-1584’ zijn nooit eerder gebruikte bronnen geraadpleegd, waaronder documenten uit Duitse archieven. De persoonlijke correspondentie tussen Willem van Oranje en zijn boezemvriend Günther van Schwarzburg is door schrijver Ronald de Graaf onderzocht. De brieven schetsen een beeld van het dagelijks leven van de prins. Het boek is verdeeld in drie delen: het leven Willem van Oranje als prins en zijn dynastieke belangen, Willem van Oranje als opstandelingenleider en tot slot een deel over de rol van Willem van Oranje binnen de republiek. Zijn familie, huwelijken en society-leven komen aan bod. Kortom: een complete biografie van het leven van onze Vader des Vaderlands.

Ronald de Graaf ISBN: 9789492168191

Gerlacus Buma Sybrand Buma (CDA) en Wiete Hopperus Buma schrijven over hun

voorvader Gerlacus Buma.

De Friese patriciërszoon diende gedwongen in het leger van Napoleon en vocht vrijwillig onder koning Willem l.

Vanuit legerkampen en garnizoenssteden, waar hij jaren wachtend doorbracht, schreef hij brieven naar zijn ouders in Friesland. Daaruit blijkt dat het onzekere rondtrekkende bestaan van Gerlacus grote gevolgen had voor zijn familie en gezondheid.

Sybrand Buma Wiete Hopperus Buma ISBN: 9789044638929

O RAN JE BOVEN

79

Gemak uit het vriesvak!

Kijk op koopmans.com voor recepten, baktips en bakfilms.

Volg ons ook op: /KoopmansBakken

Dan ben je thuis.

U IE N ®

www.boursin.nl –

BoursinNL

W

Boursin Zacht & Romig

PRINSEN & PRINSESJES V E R T ED E R END E VOR S T EN IN D E D OP

Ze weten van de prins(es) geen kwaad!

De prinsjes en prinsesjes van alle koningshuizen ter wereld kijken met ontwapenende, onschuldige blikken de wereld in. Net als ieder ander kind ravotten ze graag en ontdekken ze wat w er op hun pad komt. Kijk nu toch hoe li lief! Ze weten van de prins(es) geen kwaa kwaad.

Zie hier prinses Estelle.

Het sportieve meisje zit op ballet en neemt haar ouders graag mee wandelen. Haar vader Daniel zei ooit over de dochter die hij met Zweedse kroonprinses Victoria kreeg: ,,Ze is competitief, ik denk dat ze dat van ons heeft.”

82

ORA NJ E BOVE N

Tadaaaa! En zo ziet Josephine van Denemarken eruit als ze haar zus Isabella niet belet (zie hieronder). Vol trots presenteert ze zich voor de camera van de fotograaf.

,,Niet lachen”, lijkt de kleine Josephine (bijna 8 jaar) haar grote zus Isabella (11) duidelijk te maken. De twee dochters van de Deense kroonprins Frederik en diens echtgenote Mary dolden wat tijdens een bezoek aan de Faeröer Eilanden in Denemarken.

Say cheese! De Britse kroonprins Charles poseert voor zijn zeventigste verjaardag, die hij op 14 november vierde) voor een officieel familieportret, gemaakt door fotograaf Chris Jackson.

De Prins van Wales wordt hiervoor in de tuin van Clarence House omringd door zijn echtgenote, kinderen, schoondochters en kleinkinderen.

Van links naar rechts achterste rij: baby Louis, prinses Catherine, prins William, prins Harry en zijn zwangere echtgenote Meghan.

Voor: prins George, kroonprins Charles, zijn vrouw Camilla en prinses Charlotte.

Nog een gezellig familiekiekje: het Zweedse prinsje Alexandre, de grote broer van Gabriel (l). Het gezin van Carl Philip en Sofia vierde de afgelopen zomervakantie aan de Franse Côte d’Azur in de badplaats SaintTropez.

Ah, wat schattig! Als hier uw hart niet van smelt… Het Zweedse prinsje Gabriel werd op 31 augustus een jaar oud en daaraan werd door zijn ouders prins Carl Philip en prinses Sofia aandacht geschonken met een fotoreportage. De kleine lachebek staat stralend op alle kiekjes.

O RAN JE BOVEN

83

VOL MET NATUURLIJKE INGREDIĂ‹NTEN. LEKKER!

De Knorr Natuurlijk Lekker! mixen zitten vol met natuurlijke ingrediĂŤnten, pure kruiden en smakelijke specerijen die zorgvuldig zijn gedroogd. Eigenlijk precies zoals je hem zelf zou kunnen bereiden, maar dan makkelijk gemaakt door Knorr. Proef naast Spaghetti Bolognese ook eens onze andere mixen van Natuurlijk Lekker!

Deze mix is ook geschikt voor veganistisch gebruik

Stel van de eerste letters van de antwoorden op de 14 vragen in één woord samen.

Heel veel puzzelplezier!

1. Overzicht uitgaven koningshuis?

2. Aanspreektitel koning?

3. Derde naam prinses Amalia?

4. Willem-Alexander sluit dit gebied tussen september en 25 december af voor het publiek?

5. Wordt niet meer door de Koning benoemd maar door de Tweede Kamer?

6. Naam van één van de honden van het koninklijk gezin?

7.

Geeft leiding aan Dienst Koninklijk Huis?

8. Begeleidt koningin bij evenementen?

9. Voormalig koning der Belgen?

10. Koningin van Schotland van 1542 tot 1567?

11. De Koning leest de troonrede voor?

12. Achternaam van overleden echtgenoot prinses Beatrix?

13. Paleis dat nu flink wordt verbouwd?

14. Oudste dochter van prins Maurits?

Oplossing vorig nummer:

Hofleverancier

15. Eerste naam van de koning van Zweden?

d staat? t t?

16. Gemeente Peleponessos waar vakantiehuis Willem-Alexander 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

1 X1

Bij de tijd met Tony Tetro TT Automatic horloge, geheel roségoud-plated. Dit prachtige horloge van zeer hoge kwaliteit werkt automatisch, dus zonder batterijen. Het sieraad heeft een dag-datum-maandaanduiding, is waterresistent tot

5 bar (5atm/50M). De lederen band heeft een roségoud-plated vlinderklapsluiting.

De TT Automatic met een jaar garantie wordt geleverd in een chique houten kistje.

Ruim 40% korting!

H O R LO

GE

Speciaal Speciaal al voor oor lezers oo le ers rs van an n Oranje Boven is dit superdeluxe horloge verkrijgbaar met speciale korting.

Ga voor alle info en bestellingen naar style-tonytetro.nl

Oranje Boven verloot onder de goede inzendingen van de Royalty Quiz een horloge van Tony Tetro. Ga naar oranje-boven.nl/quiz om kans te maken.

O RAN JE BOVEN

87

Koninklijke

puzzels

© www.puzzelpro.nl

Woordzoeker

V O G S I N T M A A R T E N E

T S R O V IJ E T A K I H I T O

I I I N R M S L E O N O R E N

A S M J M U O I E G N A R O D

G L A A K A E N E W I N U G E

A A L B P H I T D R U B U R R

R I D D E R Z A A L A J T A S

A N I S E L N Z F M L D S V C

I I S H E I L G L E R L E I H

T E T D L J R A E A P O B N E

N A A O L U S U G L K P F M I

C N R N B V W N G B E A I N D

N A V O L K S L I E D A L L I

C I C A R L O S N R J O I A N

K D G H E R T O G T P E P D G

De woorden zitten horizontaal, verticaal en diagonaal in alle richtingen in de puzzel verstopt.

Letters kunnen elkaar overlappen. Zoek de woorden op en streep ze af. De overgebleven letters vormen achter elkaar gelezen de oplossing.

ADEL AKIHITO ALBERT BESTUUR CARLOS CAROLINA CATHERINE

COBURG DIANA EEDAFLEGGING EMMA FILIP GALA GRAVIN

GRIMALDI HERTOG HESSEN INFORMATEUR ISABELLA ISLA JAIME

JUWELEN KATE LEEUW LEONORE LIPPE ONDERSCHEIDING ORANGE

PAOLA PRINSJESDAG RIDDERZAAL SIERADEN SINTMAARTEN SONJA TIARA

VLAG VOLKSLIED VORST ZARIA

Stuur de goede oplossing in vóór 15 maart 2019 via: www.oranje-boven.nl/koninklijkepuzzel

Oplossing puzzel vorig nummer: De koninklijke weg bewandelen 88

ORANJ E BOVE N

Sudoku

6 1 3 4 7 5 3 2 1 9 9 5 7

5 2 7 4 1

7 3

2 3

8 6 4 5

9 8 7 6 5 2 6

1

5 8 6 4 9 8 1 6 7 3 9 6 3 8 1 3 5 1 2 8 1 5 4 3 2 1 1 6 7

heelerbag Win: Team NL Wheelerbag

1X1

REISTA

S

tart ta rt De Traveller-lijn van Princess heeft een vliegende sstart gemaakt op de reismarkt. De twee 2 skaterwielen van de ag maken speciaal in oranje uitgevoerde Team NL Wheelerbag mming dat u moeiteloos uw weg naar uw vakantiebestemming kunt vervolgen.

Of dat nu slalommend door de ontvangsthal van uw an de wintersportaccomodatie is of door de vertrekhal van luchthaven op weg naar een zonbestemming. n Alle andere highlights op een rijtje: uniek rubberen Team NL logoplaatje, topkwaliteit materiaal zijde, (600 denier polyester), twee ritsvakken op de voorzijde, ysysteem. voorzien van schouderband en lichtgewicht trolleysysteem.

Meer informatie vindt u op princesstraveller.com Deelnemers aan de puzzel maken kans op deze ing schitterende Team NL Wheelerbag door de oplossing van de woordzoeker op de linkerpagina voor 15 maart 2019 in te zenden.

Dat kan online via: www.oranje-boven.nl/woordzoeker Of per post naar: Redactie Oranje Boven Donauweg 10, 1043 AJ Amsterdam

O RAN JE BOVEN

89

HEBBEDINGEN VAN ORANJE Mokken, lepeltjes, kussens, poppen en T-shirts; Oranje Boven selecteert de leukste en grappigste koninklijke hebbedingen in Nederland en daarbuiten.

Vrolijk de vaat doen Met deze theedoeken doet u iedere dag zingend de afwas. Op de set van twee theedoeken en één keukendoek staat namelijk het eerste couplet van het Wilhelmus! De knaloranje doeken met een rood-wit-blauwe rand fleuren de keuken op en zijn gemaakt van katoen. Ze kunnen dus gewoon met lekker heet water in de wasmachine.

Online: hollandgeschenkpakket.nl

Meghan in Swarovski Deze Canadese munt, met een waarde van 20 dollar, is geslagen ter ere van het huwelijk van prins Harry met de Amerikaanse Meghan Markle. Canada is trots op het huwelijk tussen de prins en Meghan, omdat Meghan lange tijd in Canada woonde en acteerde in de Canadese serie Suits.

Ook is de Britse koningin Elizabeth ll het officiële staatshoofd van Canada. De munt is gemaakt van zilver. Op de ene kant zijn de hoofden van prins William en Meghan Markle afgebeeld, ook zitten er drie Swarovski-kristallen in. Op de andere zijde staat het profiel van koningin Elisabeth ll.

Hoewel de munt maar 20 Canadese dollar waard is, kost die een kleine 90 euro.

Online: powercoin.it

Amalia als trendsetter In het najaar van 2017 ging prinses Beatrix met al haar kleinkinderen op de foto. Stuk voor stuk zagen ze er prachtig uit, maar het was as prinses Amalia die er echt uitsprong. De jurk die zij droeg vonden velen en zó leuk, dat ze het ook meteen kochten! Veel bekende Nederlanders, rs, onder wie Bridget Maasland, Patty Brard en Wendy van Dijk zijn in het jurkje gezien, en ook Katja Schuurman kon on het niet laten er een aan te schaffen. Het kledingstuk is van het Griekse se merk Devotion en in verschillende webshops te koop....

Online: boutiquestories.com

90

ORANJ E BOVE N

Gelikt gestrikt!

Keurig in de kleren en deze oranje das van puur zijde geeft uw kostuum de finishing touch. Rood, wit, blauw en oranje, de absolute must-have voor liefhebbers van ons koningshuis. Heel subtiel ingeweven is de Nederlandse leeuw. Leuk om te dragen of cadeau te geven! Online: weloveties.nl

Gekleurde piepers Ook kinderen kunnen aan de gang met de kleuren van de Nederlandse vlag. In de emmer zitten 500 Fischer Tips. Dat zijn een soort schuimpjes gemaakt van aardappelzetmeel. Door ze een klein beetje nat te maken, plakken ze aan elkaar en kan er een enorm bouwwerk gemaakt worden.

Online: marjospeelgoed.nl

Terugkijken Tegenwoordig woont Meghan Markle natuurlijk in Groot-Brittannië maar daarvoor speelde ze een van de hoofdrollen in de hitserie Suits. Van seizoen 1 t/m 7 was zij Rachel Zane.

In dat laatste seizoen nam ze afscheid, want ze kon haar acteercarrière niet combineren met het leven aan het Britse hof.

Op de 27 dvd’s staat in totaal 67 uur aan afleveringen van Suits. Iedereen die Meghan Markle in de serie mist, kan altijd de oude seizoenen terugkijken!

Online: wehkamp.nl

Een koning boven de bank k Bent u gek op de Koning? Dan kan hij gewoon boven uw bank hangen. Dit oranje kunstwerk van FrisoDesign van het staatsieportret van koning Willem-Alexander is gemaakt van aluminium. De foto is gefreesd in weatherproof design plate, waardoor het kunstwerk zelfs buiten kan worden opgehangen! Het kunstwerk wordt geleverd met een ophangframe. U kunt het ‘zwevend’ aan de wand ophangen.

Online: dotsart.nl

O RAN JE BOVEN

91

SUN. VOOR EEN STRALENDE VAAT EN SCHONE MACHINE.

VOLGENDE KEER IN

De volgend e Oranje B oven verschij nt in

maart

Colofon Oranje Boven Het grootste GRATIS onafhankelijke royaltymagazine van Nederland!

Gratis meenemen bij alle supermarkten van Dirk van den Broek, DekaMarkt en Dirck III-slijterijen.

Uitgever Brookland Productions, Sassenheim Concept, realisatie en redactie Trusted Media Publishers Fotografie RVD/Jeroen van der Meyde, Johannes Dalhuijsen, PPE Agency (o.a Albert Nieboer), Hollandse Hoogte (o.a Frank van Beek,, AP Photo), ministerie van Defensie.

van Prof. Mr. Pieter !

80 Vollenhoven

OP STAP IN AMERSFOORT: DE STAD VAN KONINGSDAG 2019

Trusted Media Publishers BV Redactie Trusted Media Donauweg 10 1043 AJ Amsterdam

Niets in deze uitgave mag, in welke vorm en op welke wijze dan ook, worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Hoewel Oranje Boven met de grootst mogelijke zorgvuldigheid wordt samengesteld, staan uitgever en redactie niet in voor eventuele onvolkomenheden in de inhoud en kunnen hiervoor niet aansprakelijk worden gesteld. Niet alle in de advertenties genoemde producten zijn verkrijgbaar in de hier bovengenoemde winkels.

Oranje Boven kalender 19 januari

Prinses Margriet 76 jaar

al die spullen die we nog moeten verhuizen...

31 januari

Prinses Beatrix 81 jaar

ik heb hulp geregeld voor de dozen!

4 februari

Prinses Marilène e 49 jaar

later nou verhuizen ze wel snel...

...maar moet alles nou per se via de schoorsteen?

O RAN JE BOVEN

93

Borrelen met elkaar, lekker doen!

100% HEERLIJK

0% ALCOHOL

HEINEKEN 0.0 NOW YOU CAN

GEMAAKT MET

ECHT FRUIT ZONDER TOEGEVOEGDE SUIKERS

Bevat 8% fruitsap van concentraat