Akademii GórniczoHutniczej
W czasie niemal 100-letniej historii Uczelni pracowało i studiowało na niej wielu ludzi, którzy wsławili się niekoniecznie w dziedzinach naukowych, ale często w swoich pasjach, zainteresowaniach. Studenci, pracownicy Uczelni, nierzadko we współpracy z innymi instytucjami, konstruują nowatorskie maszyny, roboty oraz tworzą metody, które być może przyczynią się do rozwoju medycyny, biotechnologii, górnictwa itp. Z drugiej strony, wykorzystanie wynalazków sprzecznie z zasadami etycznymi może obrócić się przeciwko człowiekowi. Są to powody do dumy z naszej Uczelni, która kształci wybitnych ludzi, a jej działalność nie ogranicza się jedynie do pracy naukowej, ale jest widoczna na zewnątrz i przynosi korzyści. Przedstawimy poniżej sylwetki kilku osób oraz parę wynalazków.
K arolina Pluta
Z AGH do opery – Wiesław Ochman W 1960 r. dyplom inżyniera-ceramika uzyskał Wiesław Ochman – światowej sławy śpiewak operowy (tenor liryczny). Urodził się w 1937 r. w Warszawie. W trakcie studiów zaczął pobierać lekcje śpiewu: najpierw w Krakowie, potem w Bytomiu, gdzie zaraz po obronie dyplomu został zatrudniony w Operze Śląskiej. Międzynarodowa droga kariery rozpoczęła się od scen Berlina, Monachium, Hamburga. Na długiej liście scen i estrad, na których występował, znalazły się te największe i najsłynniejsze: nowojorska Metropolitan Opera, mediolańska La Scala, sceny w Barcelonie, Madrycie, Moskwie, Rzymie, Sewilli, Wiedniu. Na swoim koncie ma występy z największymi gwiazdami operowymi oraz zespołami np. Wiener Philharmoniker i Berliner Philharmoniker. I
Ochman wystawiał opery, nagrał wiele płyt, m.in. z polskimi ariami operowymi i ariami operetkowymi. Kolejną dziedziną, którą się zajmuje, jest malarstwo, głównie plenery, które pokazywane były na wielu wystawach autorskich. Wiesław Ochman poświęca swój czas również na zbieranie funduszy na wspieranie kultury i stypendia: w tym celu co roku organizuje w polskim konsulacie w Nowym Jorku aukcje obrazów. Został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, Orderem Uśmiechu, a w 2008 r. został Honorowym Doktorem Honoris Causa AGH.
fot. Archiwum Trybów
Duma AGH – ludzie i wynalazki
Wystarczy widzieć cel – Marcin Ryszka Student I roku zarządzania AGH przywiózł z Turcji sześć medali: trzy złote, srebrny i dwa brązowe. Marcin Ryszka zdobył je na Mistrzostwach Świata w pływaniu dla osób niewidomych i słabo widzących. Już teraz zapowiada, że jeszcze bardziej walczył będzie na przyszłorocznej paraolimpiadzie w Londynie. Wcześniej czekaAkademia Górniczo-Hutnicza
T R Y B Y
A G H
ją go jednak intensywne treningi przed lipcowymi Mistrzostwami Europy. W życiu i w sporcie Marcin musi radzić sobie zupełnie bez wzroku: nie widzi nic, nawet światła. Jako dziecko zachorował na złośliwy nowotwór oczu – retinoblastomię. Chociaż od początku nauki w krakowskiej szkole dla niewidomych miał zajęcia na basenie, pasją stały się dopiero mniej więcej w czwartej klasie. Od trzech lat jego trenerem jest Kazimierz Woźnicki z AGH. Jak sam mówi, uczenie osoby niewidomej, a zwłaszcza doskonalenie technicznej poprawności wymaga większego wysiłku: trzeba wszystko bardzo obrazowo tłumaczyć, sygnalizować zbliżanie się do brzegu. Przygotowując się do zawodów, Marcin dwa razy dziennie chodzi na treningi, po zawodach już tylko raz dziennie. Chociaż czasem nie chce się ćwiczyć, wie, że zaniedbanie ich może odbić się na występie w czasie zawodów. Wtedy myśli sobie „jak stoi na podium i grają Mazurka Dąbrowskiego”. Marcin otoczony jest pomocnymi ludźmi zarówno na uczelni, gdzie ma indywidualny tok nauczania, jak i w internacie – przyjaciele odprowadzali go na przystanek autobusowy, żeby dojechał na basen. Źródło: http://www.gazetakrakowska. pl/fakty24/392555,niewidomy-studentagh-zdobywa-medale-na-mistrzostwachswiata,id,t.html
Wózek sterowany mimiką twarzy Do tej pory wynaleziono wózki inwalidzkie sterowane np. poprzez wydychanie powietrza, oparte o czynnik fal mózgowych. Dwóch studentów AGH zaprojektowało wózek, którym sterować można naprężając mięśnie twarzy. Użytkownik ma założoną na głowę opaskę z czujnikami fal mózgowych. Zaciśnięcie zębów powoduje powstanie sygnału EMG, pochodzącego od mięśni mimicznych i wprawia pojazd w ruch.
Akademia Górniczo-Hutnicza
Prace nad wynalazkiem trwały niemal 3 lata i trwają nadal. Być może uda się opracować zastosowanie sygnału EOG, pochodzącego od ruchu gałek ocznych, który miałby służyć do skręcania w prawo i w lewo. Studenci chcieli opracować projekt nie tylko interesujący pod względem naukowym, ale również pożyteczny. Taki wynalazek jest nadzieją dla niepełnosprawnych od szyi w dół. Nadzorujący prace profesor AGH Mariusz Giergiel uważa, że w przyszłości projekt wózka zostanie wprowadzony do produkcji. Na podstawie: http://www.mmkrakow. pl/367682/2011/4/15/rewelacjana-agh-wozek-sterowany-mimikatwarzy?category=news
Robot wyręczy geologa Robot-geolog został skonstruowany przez zespół naukowców z Katedry Robotyki i Mechatroniki AGH oraz Politechniki Rzeszowskiej. Prace nad prototypem trwały dwa lata. Opis urządzenia przytoczył „Dziennik Polski”, a także PAP Nauka w Polsce: www.naukawpolsce.pap.pl Robot jest bezprzewodowy, a wewnątrz otworów i dziur porusza się ruchem śrubowym. Zawdzięcza to trzem kołom, zamontowanym pod kątem 10 stopni. Wyposażony jest w specjalne czujki. Może dotykać napotykane na drodze przeszkody, sprawdzać swoją pozycję, a za pomocą kamery oglądać otoczenie. Kierujący robotem ma nad nim pełną kontrolę. Urządzenie wyróżnia sposób poruszania się. Robot został tak skonstruowany, że może przemieszczać się wewnątrz rur, na przykład kanalizacyjnych i wodociągowych, opierając się na jego ścianach. Takie rozwiązanie będzie bardzo przydatne geologom. Dzięki niemu będzie można badać grunt, penetrować skały, drążyć tunele, prowadzić bardziej precyzyjne roboty górnicze, sprawdzać stan otworów wiertniczych oraz strukturę i wnętrze ziemi.
II
Mikrouszkodzenia nie do ukrycia Zespół naukowców z AGH zaprojektował urządzenie do wibrotermograficznej detekcji uszkodzeń materiałów. Obecnie powstała już wersja finalna urządzenia, która pomyślnie przeszła testy w Polskich Zakładach Lotniczych w Mielcu. Metoda ta bazuje na pomiarze temperatury na powierzchni badanego obiektu przez wysokiej klasy kamerę termowizyjną. Do badanej struktury dostarcza się energię w postaci sygnału ultradźwiękowego. Jeżeli w pewnym miejscu materiał jest uszkodzony, to zachodzi zjawisko tarcia, które wytwarza ciepło, rejestrowane następnie przez bardzo czułą kamerę termowizyjną. Serię obrazów analizuje oprogramowanie komputerowe. Metoda ta jest tak samo dokładna jak inne, dostępne do takich badań. Technologia ta opracowana została w Polsce po raz pierwszy, podobne rozwiązania stosowane są przez firmy niemieckie i amerykańskie. Głównymi jej zaletami są: bardzo krótki czas pomiaru oraz możliwość badania całych konstrukcji bez ich demontażu na mniejsze próbki. Zespół opracował dwa typy tego urządzenia: stacjonarne do użytku w warunkach laboratoryjnych i mobilne do badania dużych konstrukcji, np. samolotów. Według twórców, metoda ta znajdzie zastosowanie w wielu gałęziach przemysłu, wszędzie tam, gdzie występują m.in. materiały metaliczne i kompozytowe. „Coraz więcej konstrukcji wykorzystuje kompozyty, czego najlepszym przykładem są nowoczesne samoloty. Trzeba je regularnie badać pod kątem wystąpienia mikrouszkodzeń, co uziemia je na co najmniej kilkanaście godzin. W metodzie wibrotermograficznej pomiar trwa nieporównanie krócej” – podkreślił prof. Uhl. Na podstawie: PAP – Nauka w Polsce www. naukawpolsce.pap.pl
TRYBY nr 6/2011
T R Y B Y Roboty do pojedynku „Hurricane” – mobilny robot autorstwa Marcina Okarmy i Mariusza Kaczmarka okazał się najlepszy w dwóch kategoriach w trakcie największych zawodów robotów mobilnych w Europie – RobotChallenge w Wiedniu. Studenci z Koła Naukowego „Integra”, działającego przy Wydziale EAIE AGH, przywieźli dwa złote medale. Pierwsza konkurencja polegała na „śledzeniu” przez roboty czarnej linii – trasy na białej macie. Druga to „śledzenie” trasy z przeszkodami, które robot musiał ominąć i wrócić na tor jazdy. Wiedeńskie zawody uznawane są za największe i najbardziej prestiżowe w Europie. W ich tegorocznej edycji
wzięło udział niemal 300 konstrukcji z 17 krajów. W Krakowie studenci Automatyki i Robotyki Akademii Górniczo-Hutniczej po raz kolejny zorganizowali festiwal robotów „Robocomp”. Odbył się on 14 maja. Na czym polega udział w festiwalu? Uczestnicy mają zaprojektować i zbudować robota, który weźmie udział w jednej z czterech głównych konkurencji. „Sumo” – to pierwsza, bardzo widowiskowa walka robotów, w trakcie której roboty próbują wypchnąć przeciwnika z ringu. Drugą konkurencją jest „linefollower”, w trakcie której robot musi jak najszybciej przebyć określoną zawikłaną trasę. Jest też
A G H
„freestyle” – robot musi wzbudzić zachwyt publiczności, która wybiera zwycięzcę. Organizatorzy przewidują również inne atrakcje takie jak labirynt, sumo miniaturowych robotów, czy wyścigi robotów kroczących. Źródło: PAP – Nauka w Polsce www. naukawpolsce.pap.pl, wiadomości.onet.pl
Warto śledzić: http://www.naukawpolsce.pap.pl/ - informacje o tym, co dzieje się w nauce w Polsce, na uczelniach h t t p://f o r u m a k a d e m i c k i e . p l / - portal środowiska akademickiego i naukowego
Dziewczyny na politechniki K arolina Pluta
„Chcemy obalić pokutujący w społeczeństwie obraz kobiety studiującej w zaciszu biblioteki i mężczyzny eksperymentującego w laboratorium badawczym! Żądamy zniesienia sztucznego podziału na »kobiece« i »męskie« kierunki studiów!” – to podstawowy postulat manifestu akcji „Dziewczyny na Politechniki”, która po raz czwarty odbyła się na uczelniach w całej Polsce, w tym na AGH. Na naszej Uczelni akcja ta został połączona z Dniem Otwartym. 1 kwietnia AGH przyjęła gości hasłem: „Dziewczyny, zostańcie inżynierami!” Przedstawicielki płci pięknej mogły sprawdzić ofertę edukacyjną: uzyskać informacje o kierunkach studiów, kołach naukowych, klubach sportowych, zwiedzić wydziały i laboratoria oraz poznać pracowników naukowych. – Zachęcamy was z pełnym przekonaniem do tego, byście podejmowały studia na uczelniach technicznych, bo
fot. Krzysztof Wojciewski
z pewnością wiele z was ma ku temu predyspozycje i możliwości. Przykład naszej wielkiej rodaczki Marii Skłodowskiej-Curie dowodzi, że kobiety mogą dokonywać epokowych odkryć – podkreślali zgodnie w trakcie spo-
tkania na Politechnice Warszawskiej minister Elżbieta Radziszewska i prof. Władysław Wieczorek, prorektor PW. Więcej informacji i relacji można znaleźć na stronie: www.dziewczynynapolitechniki.pl.
Wakacje w DA u Szczepana W czerwcu zakończą się spotkania Kół Akademickich KSM. Przerwa wakacyjna potrwa do października. W trakcie wakacji zapraszamy do wspólnego wyjazdu na obóz studencki w Bieszczady (w trzecim tygodniu września). Szczegóły znaleźć można będzie na stronie www. kraka.ksm.org.pl
III
Akademia Górniczo-Hutnicza
n a m i a s t e c z k u . o r g Kurs Alfa
Marzena Sławenta
Kurs dotyczy podstaw wiary chrześcijańskiej. Przeznaczony jest dla wszystkich, zarówno wierzących, jak i niewierzących. Jest całkowicie bezpłatny. Kurs Alfa to cykl dziesięciu, cotygodniowych spotkań. Zaczynają się o 19 w poniedziałki, a kończą o 21:45. Więcej informacji o kursie znajduje się na stronie: www.alfapolska.org. Informacje: duszpasterstwo.alfa@gmail.com alfa.dla.pracujacych@gmail.com Antoni Tompolski: a.tompolski@ gmail.com
Studia nie są jedynie czasem, kiedy rozwijasz swoje umiejętności, poszerzasz swoją wiedzę. W tym czasie również – może przede wszystkim – uczysz się samodzielnego życia, zawiązujesz przyjaźnie na długie lata, szukasz swojej drugiej połowy... To wszystko jest dla Ciebie przygotowane już od dawna. Właśnie w Duszpasterstwie możesz znaleźć przyjaciół, chętnych tak do tańca, jak i do różańca, kabareciarzy i charyzmatyków. Możesz razem z nami chodzić po górach, tańczyć, śpiewać, rozmawiać, uczyć się, podróżować, oglądać filmy, a przede wszystkim – szukać i poznawać Boga.
Wspólnota Alfa W tym wszystkim towarzyszą nam i wspierają nas duszpasterze: ks. Antoni Miciak CM: antonimiciak@gmail.com ks. Andrzej Telus CM: oazatelus@wp.pl
fot. Archiwum Trybów
Żywy Różaniec Dzieło polega na codziennym odmawianiu (we własnym zakresie) jednej z tajemnic różańca. Róża różańcowa liczy 20 osób, odpowiednio do liczby tajemnic. W ten sposób cała wspólnota odmawia każdego dnia cały różaniec. Modlitwa ta ma być kontemplacją, a więc przede wszystkim rozmyślaniem nad konkretnym wydarzeniem z życia Jezusa. Wymiany tajemnic odbywają się co miesiąc. Odpowiedzialna: Monika Pławecka: monika8602@wp.pl
Wspólnota odnowy w Duchu Świętym „Nazaret” Nazaret to grupa Odnowy w Duchu Świętym. Jej celem jest ciągłe pogłębianie więzi z Bogiem, zachęcanie do osobistego przyjmowania Osoby, obecności i mocy Ducha Świętego oraz posługiwanie w Kościele charyzmatami. Wspólnota pomaga rozwijać dary Ducha Świętego i korzystać z nich na co dzień. Daje możliwość poznania wielu wspaniałych ludzi, z którymi – prócz modlitwy – w prosty i przyjemny sposób można spędzić trochę wolnego czasu. Nazaret od wielu lat organizuje pod opieką ks. Antoniego Miciaka Kurs Filipa – weekendowe rekolekcje wyjazdowe. W czasie tego wyjątkowego spotkania z żywym Bogiem łatwiej podjąć najważniejszą, życiową decyzję: by na Chrystusie oprzeć swoje życie. Odpowiedzialny: Tomasz Skucha: scooha_tom@yahoo.com Spotkania: wtorek: godz. 20 – Msza Św. godz. 21 – spotkanie modlitewne z uwielbieniem (budynek DA, Kaplica Akademicka) czwartek: godz. 20 – spotkanie modlitewne z nauczaniem oraz dzieleniem Akademia Górniczo-Hutnicza
IV
Inicjatywa zawiązania wspólnoty powstała jesienią 2006 r. „Chodziło nam o to, aby ci, którzy byli zaangażowani przez jakiś czas w Kursie Alfa mogli doświadczyć czegoś nowego i ciekawego, a jednocześnie budującego w wierze.” Jej członkowie to w większości ci, którzy przeszli Kurs Alfa. Obecnie – po kilku latach – tworzą ją studenci i absolwenci wyznający wiarę w Jezusa Chrystusa. Swój czas poświęcają na coraz głębsze poznawanie Boga. Kontakt: Antoni Tompolski: a.tompolski@gmail.com
Ruch Światło-Życie Wspólnota Ruchu Światło-Życie, popularnie zwana Oazą, pomaga znaleźć odpowiedzi na dręczące nas pytania, pogłębić swoją wiarę. Służy wsparciem, rozmową. Pozwala też miło spędzić czas w radosnym towarzystwie. Opiekun: ks. Andrzej Telus CM Odpowiedzialny: Ela Marczyk: melucha@interia.pl Spotkania: środa: po Mszy Św. o godz. 20 w kawiarence „Na poddaszu” lub w Sali Akademickiej (budynek DA)
TRYBY nr 6/2011