V.U.: Elke Aerts - Hoste 41 - 3290 Deurne-Diest
Visita
www.visitamagazine.be
oktober 2014
16
Eco lifestyle magazine voor bewuste levensgenieters
WEEK VAN HET BOS
HET PARETO-PRINCIPE IN JE TUIN
SPECIAL
Hout
CREATIEF EN DUURZAAM
AYURVEDISCHE HUTSPOT
KIPPEN IN NEW YORK CHECKLIST VOOR VERZORGENDE MANNEN DIY
MAKE-UP TASJE
WIN
SODASTREAM SOURCE WOOD
Jouw voeding | Auyurveda & de spijsvertering
Leer op één dag je maaltijden beter af te stemmen op jouw dosha & zorg voor een ayurvedische tint in al je eigen gerechten! Wanneer? Zondag 16 november van 10 tot 17 uur Waar? School van Ayurveda | Molenaarsstraat 111 – 45, Gent
School van Ayurveda - www.lies-ameeuw.com
InHOUD
Inhoud
6 8 13
19
04. 04. 04. 05. 06. 08.
Voorwoord Wedstrijd Colofon Visita Venster Tuinieren: Het Pareto-principe in je tuin Wonen: van huis uit duurzaam
13. 14. 15. 15. 16. 16. 18. 19. 20. 21. 22.
SPECIAL: Hout Het belang van bomen Certificaten Houtskeletbouw Soorten hout Verwarmen met hout Bamboe Week van het bos Kooptips Duurzame trekkershut Creatief met palletten
25. 26. 27. 30. 31. 32. 34.
Recept: Ayurvedische hutspot Wedstrijd: Sodastream Source Wood Kippen op stok in nY Campagne tegen zwerfvuil Boekentips Checklist voor verzorgende mannen DIY: make-uptasje van enkele dassen
WIN
22 24
25
26
32
27
34 3
VARIA
Wedstrijd
Voorwoord
WIN EEN EGELHUIS VAN ECOSTYLE
WIN
Hoi! In de bouwsector in België en nederland is beton nog steeds het vaakst gebruikte materiaal. Toch is hout weer aan een gestage opmars bezig en verdwijnen de vooroordelen (vergangkelijkheid, brandveiligheid, enz.) langzaam uit de wereld. natuurlijk heeft het gebruik ervan ook een ecologische impact en is het belangrijk te kiezen voor hout uit duurzaam beheerde bossen. Daarnaast leent het zich uitstekend voor een trend als upcycling en worden er de waanzinnigste dingen mee gemaakt. Meer dan genoeg stof (zaagsel?) voor onze special dus! Veel duurzaam leesplezier!
Het egelhuis biedt egels een gezellige nest- en overwinteringsplaats en vormt een ideaal toevluchtsoord bij slecht weer of ter bescherming tegen roofdieren. Het egelhuis is t.w.v. € 39,95. Deelnemen kan nog t.e.m. 13 oktober 2014 www.visitamagazine.be/wedstrijd
Colofon Verantwoordelijk uitgever Elke Aerts - Tsjuster Design Hoste 41 - 3290 Deurne-Diest info@visitamagazine.be +32 (0)479 80 21 14 www.tsjuster-design.be Redactie Elke Aerts, Frank Anrijs, Lana Bauwens, Jimmy Coopman, Stijn De Kock, Kelly Eeckhaut, Marijke Hakkennes
Visita community Babbel mee, stel vragen, help anderen, ga in discussie in de Facebookgroep Ecologisch Leven. Lid worden?
www.facebook.com/groups/ ecologischleven
Cover Fotografie: Elke Aerts www.tsjuster-design.be Visita Membership De 6 uitgaven van 2014 in je brievenbus? België: €27 - nederland: €34 www.visitamagazine.be/visitamember Oplage 1.000 gedrukte exemplaren Drukkerij Drukservice - Olen / gedrukt met milieuvriendelijke inkten op basis van plantaardige oliën op FSC-papier.
In volgende Visita december 2014 Winterpret 4
Advertenties Elke Aerts +32 (0)479 80 21 14 advertentie@visitamagazine.be Visita Magazine is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de advertenties, fouten in teksten en prijzen van artikels. Teksten en foto’s uit deze uitgave mogen niet zonder toestemming gekopiëerd worden. Alle verdere informatie is te vinden op
www.visitamagazine.be
www.facebook.com/visitamagazine
VISITA VEnSTER
Visita Venster
Voor je ecologische uitstappen, cursussen en andere activiteiten
EVENTS Week van de fair trade
1-11 oktober – Gedurende de Week van de Fair Trade vinden in heel België leuke activiteiten plaats die mensen motiveren om voor eerlijke handel te kiezen. Een eerlijk sapje trappen met een fiets, een wandeling maken langs ‘eerlijke’ winkels, deelnemen aan de wereldrecordpoging ‘boterhammen smeren in 3 uur tijd’, fairtradeontbijten, een degustatie van eerlijke producten, … het zijn slechts enkele voorbeelden van de geplande acties! Het aanbod van activiteiten staat op de website vermeld.
www.weekvandefairtrade.be
Eco en fair trade modeshow
zo 12 oktober – 14u30 – Heracles – Westerlo – Deze 10e eco en fair trade modeshow van Meer dan Mooi zal zowel dames-, heren als kinderkleding showen. In samenwerking met Druantia, Haarstudio naturel, schoenen Torfs, Hippe Schoentjes.be, njokko Bok, Oxfam Wereldwinkel Westerlo en Arte di Loco
www.meerdanmooi.be
Week van het bos 12-19 oktober – In talrijke Vlaamse natuurdomeinen en bossen zullen kleine en grote oorlogsverhalen verteld worden vanuit het perspectief van de natuur. Je wordt rondgeleidt tijdens boswandelingen, belevingstochten en kinderspeurtochten op zoek naar fauna en flora die kunnen getuigen over WOI.
www.weekvanhetbos.be
Nationale duurzame huizenroute Za 25 oktober – Huiseigenaren in heel nederland tonen je graag hoe zij hun huis energiezuinig hebben gemaakt. In een ongedwongen sfeer krijg je ervaringen uit de eerste hand te horen en is er alle tijd om vragen te stellen.
www.duurzamehuizenroute.nl
Westerse kijk op Ayurvedische planten start november – 6 donderdagen – Bestudeer 60 Ayurveda planten op een westerse manier d.w.z. naar inhoudsstoffen. De basisprincipes van de westerse fyto- en farmacologie. Hoe lees je een etiket, wat moet er opstaan? Hoe weet je of je een werkzaam product in handen hebt. Er zijn ook 2 dagdelen praktijk voorzien, waar je zelf een Ayurvedisch middel zult maken.
Gaaf groen wintermarkt
zo 30 november – 12-17u – binnenstad Alkmaar – gratis entree – Kom naar Gaaf Groen voor de leukste evenementen aller tijden met biologisch tuinieren, vergeten groenten, kruiden, fruit & bloemen, oerkruiden, permacultuur, alternatieve energie, kleurrijke kleding, natuurlijke cadeautjes, puur natuur, duurzaam doe-het-zelf, groene kunst, (h)eerlijke proeverijen, fantastische boeken, zelfvoorzienend leven, boeiende bedrijven, lokaal voedsel, leuke beestjes, elfjes en kabouters, enthousiaste mensen & nog veel meer eigentijdse inspiratie.
www.gaafgroen.nl
GRATIS DOWNLOADEN Carnivoor met een geweten
t.w.v. €12
www.lies-ameeuw.com
Ecobouwers opendeur
1-2 en 8-11 november – Kijk gratis binnen in meer dan 150 lageenergiewoningen, passiefhuizen en bio-ecologische woningen. Tijdens deze opendeurdagen kom je alles te weten over bouwen met aandacht voor energiezuinigheid en duurzame materialen. De focus ligt op de bouwheer: waarom kiezen voor energiezuinig of duurzaam bouwen? Hoe begin je er aan? Waar moet je op letten?
www.ecobouwers.be/opendeur
Hout en groen wonen
8-9 november – telkens van 10-18u – Beurshallen De Waagnatie – Antwerpen – Dé beurs waar je alles vindt over ecologisch bouwen, houtbouw, lage energie woningen, passiefbouw en gezond wonen.
www.houtengroenwonen.be
Ontdek waarom een vleeseter over veganisme schrijft en hoe veganisme veel voor jezelf en de wereld kan betekenen.
www.veganistischkoken.be/ ontdek-waarom-een-vleeseterover-veganisme-schrijft
l
Meer infoe?n? download
5
nATUURLIJK TUInIEREn - Frank Anrijs
Frank Anrijs, getrouwd en papa van 3 kinderen, kreeg tuinieren met de paplepel ingegeven. Zijn ouders startten destijds het project Ygdrassil, waar Frank nu ook een grote rol in speelt. Mede omdat zijn kinderen kampten met allergieën ging hij op zoek naar de basis van gezonde voeding. Frank kwam daarbij al snel tot de oorsprong; biologisch, ecologisch en natuurlijk tuinieren. Inmiddels geeft hij workshops en cursussen, en is hij graag bereid zijn kennis over tuinieren en moestuinen met de Visita-lezers te delen. Een rubriek tjokvol ecologisch tuinplezier!
Toen ik na mijn schooltijd ging werken bij een tuincentrum, heb ik redelijk snel het internet-gedeelte naar mij toegetrokken. De website zag er toen echt slecht uit en er kwamen absoluut niet veel bezoekers langs! Gaandeweg ben ik zo ook meer beginnen lezen over marketing en zeker over internetmarketing. Wat mij altijd zal bijblijven uit deze periode is het 80/20 principe.
Het Pareto-principe in je tuin
Enkele voorbeelden
Dit principe staat ook bekend als het Pareto-principe. De simpele uitleg is eigenlijk dat er voor – bijna – alles een bepaalde verhouding is. De verhouding 80/20 is maar een indicatie en moet je niet exact nemen, het is eerder een verhouding veel/weinig.
6
• de rijkste 20% van de wereld controleert 80% van het geld • 80% van de misdaden wordt gepleegd door 20% van de misdadigers • Microsoft: door 20% van de belangrijkste problemen op te lossen, verdween er 80% van de crashes van de software • 20% van de patiënten gebruikt 80% van het totale budget • ...
Ook in de natuur
Zo zal een bij die aan het foerageren is en ontdekt dat er gigantisch veel rozen bloeien, zich beperken tot de rozen. Andere planten die minder aanwezig zijn wor-
nATUURLIJK TUInIEREn - Frank Anrijs
den genegeerd. Hierdoor moet de bij niet telkens op zoek gaan naar een andere plant, maar kan zij veel efficiënter stuifmeel en nectar verzamelen. Zij weet immers wat de rozen bevatten en waar ze zijn. Zij verliest veel minder tijd. Verhouding: 80% rozen (veel) / 20% moeite (weinig) Zo ook eten bv. duiven uit een mengeling van veel gerst met weinig erwten, enkel de gerst op. Wanneer de onderzoekers het omdraaien en veel erwten geven met een beetje gerst, blijft de gerst liggen. De duif wil zo snel mogelijk eten en zal zich beperken tot wat ze veel ziet. Elke keer ze een erwt wilt opeten, moet ze zich terug afvragen of het een gerstekorrel, erwt of iets anders is. Dat eet veel moeilijker en minder efficiënt. Verhouding: 80% van het eten / 20% van de tijd om te zoeken
Wat helpt dat in mijn tuin?
Het pareto-principe is iets dat je in je achterhoofd moet houden tijdens jouw werkzaamheden in de tuin. Zo zijn zijn er enkele werkzaamheden die je 20% van de totale tijd kosten maar 80% van het resultaat opleveren. Een hele belangrijke hierin is mulchen. Deze activiteit kost tijdens het verzamelen en leggen wel wat tijd, maar de resultaten die je hiermee boekt zijn enorm: • grondverbetering zonder spitten (spitten kost heel veel tijd en energie!) • stimuleren van het bodemleven • geen onkruid (spaart enorm veel tijd uit in de toekomst) • … Een andere belangrijke activiteit is het aanleggen van randen. Het voorzien van schuil-, overwinteringsplaatsen en voedsel zet een hele dynamiek in gang. Door het voorzien van een habitat en voedsel voor dieren, gaan ze komen. En ze brengen heel veel voordelen mee: • onderdrukken van plagen • opruimen van afgevallen fruit • verbeteren van de bodem
Plannen en nadenken voor je begint
Eigenlijk zijn er enkele zaken die je redelijk snel kunt uitvoeren in je tuin waardoor je een enorme sprong vooruit maakt. Een sprong die je tuin al een flink stuk op weg zet naar een natuurlijke tuin. Wanneer je vóór je start even stilstaat bij wat er juist moet gebeuren en dan eerst die dingen doet die veel voordelen opleveren, dan ga je veel sneller vooruit komen in je tuin en ga je ook een beter gevoel krijgen. Zo moet je beginnen met de tuin te mulchen en randen aan te planten, hierdoor gaat jouw tuin drastisch veranderen. Wanneer je echter begint met combineren volgens ons systeem ‘Schijnbare Chaos’, dan ga je geen goede resultaten bekomen omdat al de rest nog niet in orde is. Als je op een natuurlijke manier wilt werken in de tuin, dan is het belangrijk om de juiste dingen eerst uit te voeren! Dus: denk even goed na voor je begint (de winter is hier een goede periode voor :-)), en doe dan die dingen (20%) die je snel veel voordeel opleveren. De rest (overige 80%) kan je dan geleidelijk invoeren. Want je moet niet vergeten dat er bij natuurlijk tuinieren moet nagedacht en gepland worden!
www.natuurlijkemoestuin.be
7
WOnEn
Geen betere manier om duurzaam wonen in de kijker te zetten dan zelf een kijkje te gaan nemen bij de mensen thuis! Van lage-energiewoningen en passiefhuizen tot houtskelet en ecologische materialen. De creativiteit van natuur en architectuur kent nauwelijks nog grenzen. Een groendak biedt niet alleen allerlei duurzame voordelen, het is ook nog eens makkelijk te lokaliseren! Zo ook in het nederlandse dorpje Vinkel waar we een afspraak hadden met het sympathieke én groengezinde koppel Marcel van Pinxteren en Monique Westerlaken. De reden van ons bezoek? Een fraai staaltje ecologisch bouwen en tuinieren in één.
Van huis uit duurzaam Handen uit de mouwen
Marcel en Monique kochten de bestaande woning in 2007 met het vooruitzicht deze te verbouwen tot een duurzaam paradijs. Hoewel dat voornemen gepaard ging met de nodige handenarbeid en een voortdurend speuren naar de beste (lees: meest duurzame) opties qua bouwtechnieken, materialen en energievoorziening kunnen we spreken van een meer dan geslaagd resultaat. Marcel: ‘We hebben de verbouwing in delen aangepakt. Allereerst hebben we de schuur in het middengedeelte bewoonbaar gemaakt, zodat we daar alvast konden verblijven. De voorkant van het huis, waar zich nu de woonkamer en de keuken bevindt, kon daarna onder handen worden genomen. De schuur zat helaas wel tjokvol asbest, dus dat moest er zo snel mogelijk uit.’
8
ontspanningsruimte
l
WOnEn
Monique: ‘Die ‘tussenwoning’ gebruiken we natuurlijk nog steeds. De zithoek en het bed (op een verhoogd platform, nvdr.) staat er nog voor als er gasten komen logeren. Verder is het nu vooral een ontspanningsruimte. Ook de houtvergassingsketel voor de verwarming en warmwatervoorziening staat hier.’
Slimme verwarming
De genoemde houtvergassingsketel mocht dan voorzien zijn van een pittig prijskaartje, Marcel en Monique zijn er zeer over te spreken. Ruw geschat hebben ze deze investering na 10 jaar terugverdiend en behalve een klein bedrag voor hun gasverbruik (fornuis), hebben ze dan ook geen extra verwarmingskosten.
l
Marcel: ‘s Winters moet de stookketel weliswaar bijna dagelijks gevuld worden, maar ‘s zomers is dat gemiddeld maar één keer per week. En natuurlijk is het zaak om ervoor te zorgen dat het huis zelf op de meest duurzame manier van deze warmte en energie gebruik maakt.’
Houtvergassingsketel
Monique: ‘Daarom kozen we ook voor lemen muren. Buizen met (verwarmd) water lopen doorheen de muren en het leem houdt de warmte vervolgens uitstekend vast. Je krijgt dan nooit te maken met grote temperatuurschommelingen zoals bij een traditionele verwarming. Ook de brandstof kost haast niets, want we krijgen regelmatig een voorraad ‘houtafval’ van een nabij gelegen bedrijf (lacht).’
Een tweede leven
Materialen hergebruiken loopt als een rode draad doorheen de woning. Oude tegeltjes dienen nu bijvoorbeeld als muurdecoratie en houten palletten werden omgetoverd tot heuse binnendeuren. In plaats van deze in onbruik geraakte voorwerpen rücksichtslos naar de stortplaats te voeren, geven Marcel en Monique ze een tweede leven. Marcel: ‘Waarom zou je er geen gebruik meer van maken? Het railsysteem met de gordijnen dat je daar ziet is bijvoorbeeld afkomstig uit een leegstaand ziekenhuis hier in de buurt. Ik heb het overigens wel netjes gevraagd voor ik het meenam (lacht).’
Hout is een veelvoorkomend element in het huis. niet alleen als brandstof voor de verwarming maar ook als basis voor de keuken, trap, gevels én zelfs de vensterbanken.
9
wonen
Toekomst
De stenen muren van het woongedeelte zijn intact gebleven maar aangevuld met hennepisolatie en Europees natuurhout aan de buitenkant en leem (ditmaal met een laag witte kleurleem) aan de binnenkant. De compleet nieuwe woongedeelten werden opgetrokken met houtskeletbouw. Verder omvat de bovenverdieping 3 slaapkamers (het koppel heeft twee zonen van 16 en 18) en een badkamer. Wel blijft de mogelijkheid bestaan om op termijn een slaap- en badkamer op het gelijkvloers te voorzien. Monique: ‘Het is altijd verstandig om voor een levensloopbestendige woning te kiezen. Of er althans voor te zorgen dat je je huis later relatief eenvoudig kan aanpassen aan je oude dag.’
Tuin complementeert huis
Tussen het woon- en keukengedeelte en de vroegere tussenwoning bouwden ze een veranda, die op termijn nog van een luchtcirculatiesysteem zal worden voorzien. Vanuit diezelfde veranda vangen wij bovendien een glimp op van de adembenemende tuin. Monique: ‘Het aanleggen van de tuin ging gelijk op met de verbouwingen. We vonden namelijk dat die een integraal onderdeel van het huis moest worden en werkten daarvoor samen met een eco-tuinarchitect. Het was vooral zaak dat de natuur gewoon z’n gang kon gaan en dat de tuin, door de juiste plantenkeuze, vol leven zou zitten.’
De hal die naar de slaapkamers leidt is verfraaid met een smeedijzerwerk door hun schoonzus. Creativiteit zit duidelijk in de familie.
Het hofman principe
De zwemvijver is zo’n 20 op 25 meter in omtrek. Ruim groot genoeg om een stevig baantje te trekken! Wel ging er flink wat speurwerk zitten in het vinden van het ideale vijversysteem. Marcel: ‘Uiteindelijk hebben we iemand ontmoet die ons wees op de bevindingen van Ada Hofman, een experte in natuurlijke vijvertuinen. Met name hoe je die moet opbouwen in verschillende niveau’s en het water door zuurstofplanten kan filteren. De theorie klonk interessant en de praktijk pakte eveneens goed uit.’ Zwemmen is een favoriete bezigheid van beiden en vooral Marcel neemt zelfs ‘s winters regelmatig een duik. Ook de kinderen vinden het fantastisch. De groot-
De tuin is aangelegd volgens het principe van de permacultuur. De woning is letterlijk omgeven door planten en dieren. Ook fruitbomen en een groententuin zijn aanwezig.
10
wonen
ste verrassing wacht ons echter in een uithoek van de tuin. Goed weggestopt achter een organische barrière staat een heuse Hot Tub! Monique: ‘We gebruiken daarvoor regenwater en via een simpele maar effectieve constructie (een vuurkorf met daaromheen een buizensysteem) warmen we dat water op. Het duurt wel even voor de Hot Tub instapklaar is maar het is het wachten zeker waard (lacht).’
Uit je (groen)dak gaan
Wat het regenwater betreft; daarin speelt het groendak natuurlijk ook een grote rol. In tegenstelling tot traditionele daken absorbeert het moeiteloos regenwater, wordt dit op een natuurlijke manier gefilterd, en geeft het het slechts geleidelijk vrij. Marcel: ‘Het groendak bestaat uit verschillende materialen zoals houtvezelplaat en speciale dak-EPDM rubber waarmee we verschillende compartimenten hebben gemaakt. Die zijn meestal gevuld met vetplantjes omdat die nu eenmaal makkelijk groeien, weinig onderhoud vergen en simpelweg goed tegen droogte of overmatig vocht kunnen. Behalve de planten en aarde zorgt ook het vulkanisch gesteente in de compartimenten voor een goede zuivering. We hebben ook een eco-toilet in de tuin waarbij we regenwater gebruiken. Net als stro trouwens.’
Deelnemer Nationale Duurzame Huizenroute za 25 oktober 2014
Populaire video
Nodeloos te zeggen dat het verbouwen van hun woning en de aanleg van de tuin een hele klus was. Hun vorderingen hielden ze bij op een weblog waarmee in eerste instantie voornamelijk de familie op de hoogte kon worden gebracht. Het duurde echter niet lang of datzelfde blog werd frequent bezocht door een fiks aantal mensen. Monique: ‘Nooit gedacht dat zoveel mensen geïnteresseerd zouden zijn in wat wij hier doen (lacht). Het filmpje waarop Marcel de houtvergassingsketel uitlegt is bijvoorbeeld al ruim 20.000 maal bekeken!’ Marcel: ‘Het betekent dat veel meer mensen op zoek zijn naar duurzamere bouwmethoden en
11
WOnEn
energievoorziening. We doen ook mee aan de ‘duurzame huizenroute’ waarbij we geïnteresseerde bezoekers rondleiden in ons huis en door de tuin. Zoals jullie nu dus (lacht).’
uit leem en ook voor een betonnen tuintafel draait hij z’n hand niet om. De twee jongens verbazen zich wellicht ook over de gedrevenheid van hun ouders.
Monique: ‘We denken ook voorzichtig in de richting van een duurzame B&B (uitstekend plan, nvdr). Dat lijkt ons echt geweldig om te doen, al is het vooralsnog slechts een idee.’
Monique: ‘Tja, soms flappen ze er wel iets uit als “waarom moeten jullie nou altijd zo speciaal doen?” (lacht). Aan de andere kant vinden ze het natuurlijk ook gewoon geweldig. Ik bedoel; welk kind zou niet blij zijn met een grote tuin met zwemvijver? ’
Speciaal doen
Wij alvast wel ;)
Kortom; aan creativiteit, handigheid en goede ideeën duidelijk geen gebrek! Marcel heeft zich bijvoorbeeld ook uitgeleefd in het bouwen van een heuse pizza-oven
http://nieuwekampen.blogspot.nl
De creativiteit van de familie rgebleven Het ove getoverd leem is om -oven izza tot een p van een in de vorm schildpad Houten venste rbanken waren nergens te vinden, du s hebben ze di e ze maakt, inclusie lf gef de zonneblin den.
bijen- en insectenhotel
12
l
akte ndgema a h e D fel n tuinta betonne
Marcel en toilet wilden Een compost ze in hun langer. Toen l a e u iq n o M gen geelijksfeest gin w u h en e in tu oment.“ ; “dit is het m ze n te ch a d ven
De kippen tractor wo rdt regelmati g verpla atst zodat de kip telke ns weer vers eten hee ft en het stu k grond o nderhoude n wordt.
l
Kippentractor
14 20 22-24 21
Hout is ‘BOOMing’
Hout als grondstof is opnieuw aan een opmars bezig en dat is niet zonder duurzame reden. Dit natuurlijke materiaal heeft namelijk massa’s voordelen, mits we maar genoeg aandacht schenken aan de manier waarop het gewonnen en geproduceerd wordt. In dit artikel stippen we de vele mis(ver)standen aan en bekijken we natuurlijk ook alle mogelijkheden die bomen ons kunnen bieden.
Creatief met hout
Omdat hout zo veelzijdig is en tig keer hergebruikt kan worden, is het niet zo gek dat de creatievere geesten onder ons er fanatiek mee aan de slag gaan. Waar dat toe kan leiden zie je in de rubriek ‘kooptips’ en we tippen je ook over enkele interessante blogs en websites over upcycling.
Trek er op uit...in een Trek-in Fiets- en wandelliefhebbers die er graag een paar dagen tussenuit zijn, opteren in Nederland natuurlijk voor een overnachting in een Trek-in. Deze duurzame trekkershutten bieden de avontuurlijke en natuurminnende fietser of wandelaar het nodige comfort na een lange sportieve dag. En ze zien er ook nog eens fantastisch uit!
SPECIAL: HOUT
Hout is ‘BOOMing’ Een omschrijving als ‘duurzaam en milieuvriendelijk hout’ roept bij een groot deel van de bevolking nog steeds vraagtekens op. Is een natuurproduct als hout niet altijd milieuvriendelijk dan? In theorie is dat zeker zo, maar helaas valt de praktijk nog al te vaak tegen. Waar het schoentje precies wringt, en hoe we die weer comfortabel laten passen, lees je in deze special. Als grondstof is hout inderdaad milieuvriendelijk. Het is volstrekt natuurlijk en bovendien hernieuwbaar. Er kunnen namelijk steeds nieuwe bomen aangeplant worden en zelfs de resten kunnen volledig verwerkt worden. Ten opzichte van andere grondstoffen kost de winning van hout ook nog eens een minimum aan energie. Allemaal zeer interessant dus. Het probleem zit ‘m in het feit dat we zelden van die hernieuwbare eigenschap gebruik maken. Er worden namelijk hele bossen gekapt zonder dit te compenseren met nieuw leven. Het gevolg? Een totaal ontregeld ecosysteem! Daarnaast wordt geïmporteerd hout veelal chemisch behandeld om het langer te kunnen laten meegaan, wat natuurlijk niet bijdraagt aan het van oorsprong milieuvriendelijke karakter.
14
Het belang van bomen
Wie tijdens de lessen scheikunde wakker is gebleven, kan zich vast nog wel de eigenschappen van bomen (en bladgroen) herinneren. Bomen zijn, samen met de oceaan, de grootste en belangrijkste leverancier van zuurstof op deze planeet. Ze dienen als katalysator van CO2 waarvan we, zoals je onderhand wel weet, anno 2014 ruim voldoende in de lucht hebben hangen. Recht voor de raap gezegd; zonder bomen gaan we dood! Een lot dat vele dieren en planten die vanwege de massale ontbossing hun biotoop verliezen al ondergaan. Is het niet als direct gevolg van het kappen van hun habitat, danwel door overstromingen omdat er geen bomen meer zijn die water vasthouden of als beschermende buffer kunnen dienen. Het ontbreken van één schakel kent dus vele nefaste gevolgen.
SPECIAL: HOUT
Compensatieplicht
In Vlaanderen is men vooralsnog zo slim om ontbossing te verbieden, tenzij daar compensatie tegenover staat. Wat betekent: het opnieuw aanplanten van een op z’n minst even groot perceel. Kan dat niet, dan bestaat er ook de mogelijkheid om een financiële bijdrage te leveren aan het bossencompensatiefonds. Deze compensatieplicht zou wereldwijd moeten gelden, maar helaas.
Accoya
Licht door de bomen
Ondanks de voorgaande, niet erg opbeurende, feiten is gelukkig niet alles kommer en kwel. Zo scoort Europa qua bosbeheer behoorlijk goed en kunnen we zelfs spreken van uitbreiding. En dat is maar goed ook! Het gebruik van hout mag door de (terecht) aanhoudende en zorgwekkende berichtgeving dan wel aan populariteit hebben ingeboet, het is en blijft een fantastische grondstof die een herkansing dubbel en dik verdiend. De problematiek heeft de bewustwording inmiddels aangewakkerd en opvallend veel bedrijven gaan aan de slag met duurzame, onbehandelde en – als het even kan – lokale houtsoorten. natuurlijk, de zogenaamde green-washing is nooit veraf dus als consument sceptisch blijven is de boodschap. Wil je zekerheid over je aankoop, dan kan je gelukkig wel vertrouwen op een aantal betrouwbare labels.
l
Drijvende brug in Bergen op Zoom, gemaakt van Accoya hout, geeft toegang tot het 18e eeuws fort.
Accoya staat momenteel bekend als ‘s werelds meest toonaangevende hout. Het wordt vervaardigd van naaldhout uit duurzaam beheerde bossen en is in ieder opzicht gelijkwaardig (of zelfs beter) dan het allerbeste tropische hardhout. Het hout wordt gifvrij behandeld om de natuurlijke schoonheid langdurig te bewaren. www.accoya.com
Beide labels zijn dus vergelijkbaar, waarbij alleen de manier van besluitvorming en de manier waarop een certificaat wordt toegekend op punten verschilt. FSC controleert bijvoorbeeld van het bos tot de eindgebruiker, terwijl dat bij PEFC net omgekeerd is. Beide certificaten staan in ieder geval garant voor een verantwoorde aankoop.
Houtskeletbouw
In de bouwsector is houtskeletbouw aan een heuse wederopstanding bezig en dat is zowel praktisch, milieutechnisch als budgetair een goede zaak. Het is behoorlijk snel (±6 maanden) op te zetten, je fundering vraagt minder draagkracht en – dat wordt wel
FSC/PEFC
©www.3bouw.be
FSC en PEFC zijn twee internationale keurmerken die aangeven dat het hout in kwestie afkomstig is uit duurzaam beheerde bossen. Je vindt de logo’s op zowel hout als papier en ze verzekeren je, naast het milieutechnische aspect, dat er ook rekening werd gehouden met het sociale en economische.
15
special: hout
het zo. Vaak wordt het bekleed met brandvertragende materialen en sowieso brandt hout erg traag en duurt het een behoorlijke tijd vooraleer de kern ervan bereikt is. Zolang dat niet gebeurd, is je woning volkomen veilig. Bij metalen constructies ligt dit zelfs een stuk gevoeliger. Het beste bewijs levert je verzekeringsfirma. De brandverzekeringspremie bij houtskeletbouw is identiek als bij een traditionele woning. En als er iemand streng is ;) Overigens; in de meeste gevallen gebruikt men bij houtskeletbouw naaldhout omdat dit zeer makkelijk te winnen, te bewerken en te recycleren is.
Soorten hout
Naaldhout is bij deze al vermeld, maar hoe zit het met de andere houtsoorten? Met andere woorden; wat zijn nu precies de meest milieuvriendelijke opties?
eens vergeten - hout beschikt sowieso over uitstekende thermisch isolerende eigenschappen. Bovendien zal datzelfde hout, wanneer je woning ooit afgebroken wordt, wederom een nieuw leven kunnen krijgen.
Veiligheid
Wie bang is voor rottend hout en schimmelvorming of zich zorgen maakt over de brandveiligheid kan op beide oren slapen. Vóór het skelet wordt opgetrokken wordt het hout volledig uitgedroogd en op een natuurlijke manier behandeld tegen rotting, schimmels én insecten. Bovendien zal men voorkomen dat het hout ooit met vocht in aanraking kan komen. Je huis zal dus net zo lang meegaan als ieder ander. Ook qua brandveiligheid is hout een goede keuze. Dat lijkt in eerste instantie tegenstrijdig, maar toch is
16
Om te beginnen kunnen we je al meegeven dat de term ‘duurzaam’ op meerdere manieren aan een houtsoort kan toegekend worden dan verantwoord bosbeheer alleen. Het kan ook op slaan op de levensduur van de houtsoort en of deze – zoals naaldhout – te recycleren valt. Sommige soorten hout zijn harder dan andere, gaan minder lang mee en hebben meer, of net minder, onderhoud nodig. Kortom; er is een type hout voor elke klus. Waar je welke houtsoort voor kan gebruiken, en welke je beter helemaal links laat liggen, kan je met eigen ogen controleren op www.woodforum.be, een handig platform en hulpmiddel voor het maken van de juiste keuze. Let wel; duurzaam staat op dit forum voor lange levensduur. Als je besluit tot aankoop over te gaan, check dan nog steeds of het hout gecertificeerd is.
Vuurtje stoken?
Nog zo’n ogenschijnlijke tegenstrijdigheid is het feit dat hout op het vlak van verwarming een bijzonder milieuvriendelijke keuze is. Ook hier weer; zolang de brandstof maar afkomstig is uit duurzaam bosbeheer. De CO2-uitstoot door verbranding wordt technisch ge-
special: hout
Houtpellets
zien immers gecompenseerd door de nieuwe boom. Deze balans maakt dat de keuze voor hout als brandstof boven anderen te prefereren valt.
Houtpellets als grondstof voor verwarming blijven aan populariteit stijgen. De onder hoge druk geperste houtkorrels, afkomstig van resten snoeihout, zaagsel en houtspaanders, hebben namelijk een zeer hoge energiewaarde. Een slim ‘restproduct’ en makkelijk in gebruik.
l
Steigerhout
Steigerhout is feitelijk grofgezaagd vurenhout, afkomstig van de Lariksboom. Het is een bijzonder sterke en duurzame houtsoort die meestal gebruikt wordt als loopplank voor steigers in de bouw. Het is dus niet, zoals vaak onterecht wordt aangenomen, afkomstig van voormalige aanlegsteigers in de haven. Het verweerde en robuuste uiterlijk dankt het natuurlijk aan de vele uren in de buitenlucht en de impact van stoffen als cement en verf die in de loop der tijd op het hout zijn terechtgekomen. Behalve oersterk en duurzaam is steigerhout altijd uniek. Geen twee planken lijken op elkaar.
Ook voor de portemonnee is brandhout een goede zaak. Het is namelijk veel rendabeler dan andere brandstoffen. Afhankelijk van het type brandstof (ruw of geperste houtblokken, pellets, enzovoort.) schommelt de prijs tussen 2,5 en 5,5 cent per kWh. Ter illustratie; voor verwarming op stookolie betaal je al gauw tussen 9 en 12 cent per kWh.* *bron; www.energieuithout.be
©Steigerhout Belgie www.steigerhoutbelgie.be
Voorwaarde is natuurlijk wel dat dit op een correcte manier gebeurt. Een houtvergassingsketel zoals die
vermeld staat in het artikel wonen (zie p. 9) is – hoewel prijzig in aankoop – alvast een uitstekende optie. Ketels, kachels, schoorstenen en open vuren dienen vanzelfsprekend steeds goed onderhouden te worden, zowel voor het rendement als de vervuiling.
17
Special hout
Bamboe
een groots gras Nog niet zo heel lang geleden was bamboe een behoorlijk onderschatte plant, hooguit nuttig als pandavoer, bouwmateriaal voor gammele bars in tropische vakantiebestemmingen en basismateriaal van panfluiten. Maar...de tijden veranderen! Geen boom, maar gras
Bamboe valt binnen deze special een beetje uit de context. Het is namelijk geen boom maar behoort tot de familie van de grassen. Qua toepassingen zijn er echter zoveel overeenkomsten dat een beetje aandacht volkomen terecht is.
dem waar het op groeit net te verrijken in plaats van deze te verarmen. In de kledingindustrie zijn bamboevezels al behoorlijk populair, zij het dat er aan de productiemethoden nog enkele nadelen zijn verbonden. In ieder geval is de ecologische impact daarvan stukken minder dan de productie van bijvoorbeeld katoen.
Goede troeven
Bamboe multifunctioneel
Troeven heeft bamboe te over; het is bijvoorbeeld tegelijk licht en ijzersterk en kent een lage ecologische voetafdruk. Het groeit ontzettend snel en dat zonder inmenging van de mens of door middel van allerlei vage chemicaliĂŤn. Bovendien overleeft de wortel de oogst waardoor deze opnieuw kan uitgroeien tot een nieuwe plant.
Verrijkend en neutraliserend
Het grootste voordeel van bamboe is de eigenschap om grote hoeveelheden CO2 op te nemen en de bo-
18
Inmiddels staat ook de bouwsector open voor bamboe als grondstof. Het wordt al regelmatig aangewend als gevel- en vloerbekleding (ook geschikt voor badkamers), als bekleding voor trappen en voor het maken van keukenbladen. De kracht van bamboe en de hoge densiteit ervan maken het geschikt voor zowel binnenals buitengebruik. Op dit moment experimenteert men met diverse mogelijkheden van bamboe als houtvervanger bij constructies (bijvoorbeeld als houtskelet). Kortom; over bamboe is het laatste artikel nog lang niet geschreven!
SPECIAL: HOUT
Barnwood
Barnwood is hout dat afkomstig is van oude schuren. Hout met een hele geschiedenis dus, dat door de tand des tijds eigenlijk maar mooier geworden is. Uiteraard worden de planken ontdaan van spijkers, gesorteerd op kleur en dikte en gedroogd, maar het karakteristieke uiterlijk van elke plank wordt zoveel mogelijk intact gelaten. Het uitzicht van dergelijk hout is dan ook simpelweg verbluffend. Meer info: www.barnwoodbelgie.be
Week van het bos In het teken van de natuur
Tijdens de Week van het Bos, georganiseerd door het agentschap natuur en bos en lopende van 12 tot en met 19 oktober 2014, worden er in heel Vlaanderen activiteiten georganiseerd die vanzelfsprekend in het teken zullen staan van ongerept natuurplezier. Welke activiteiten dat zijn, kan je nagaan in de activiteitenkalender op de website (zie onderaan). De lijst van activiteiten is bovendien gerangschikt op gemeente.
Event kick-off Het grootse openingsevent van deze bijzondere week vindt plaats in het Mastenbos (Antwerpen) op 12 oktober 2014. Een aangename wandeling door dit bos wordt gekoppeld aan het (minder toffe) oorlogsverleden waar de bomen destijds getuigen van waren. Gelukkig wordt dit thema min of meer opgevrolijkt door de wonderschone omgeving, leuke optredens, een infomarkt en de nodige hapjes en drankjes achteraf.
914 EK 1.ALEN E H D ONTD VERHILLEN S EN WOIERSC TIJD BOS. OP V TIES HET LOCA K VAN OP BE EE W SNEL ETBOS. DE KIJK H LE
AN A EN AL M EEKV W.W PROGRAM BUURT. HET JOUW VOOR ALEN UIT VERH
WW
N HET BOS WEEK VA 4 OKTOBER 201
V.U.: Marie-Lau
re Vanweenseele,
Koning Albert
II-laan 20 bus
8, 1000 Brussel
12-19
.COM/ WWW.FACEBOOK
WEEKVANHETBO
S
www.weekvanhetbos.be g met:
In samenwerkin
is natuur
P2399_week
van het bos
2014_grote
9/09/14 14:43
.indd 1
oorlog_affiche_A3_14
19
special: hout - kooptips
Puzzelwerk
Een robuuste en stabiele laptopstand uit duurzaam bamboehout. De stand zorgt voor een ergonomische zithouding en zal je prestaties achter het beeldscherm aanzienlijk verbeteren. Bovendien kan je de laptopstand al puzzelend opbergen! Geschikt voor elk formaat laptop. Prijs: €60 Verkrijgbaar bij:
greentunadesign.be
l Laat je niet kisten
Houten kisten zijn duidelijk zéér functioneel. Dat toont ook dit bankje van het merk Heppp, gemaakt uit oude fruitkisten en restmateriaal stof, wel aan. Dit is puur handwerk en elk bankje is dan ook volkomen uniek. Afmetingen: 35 x 60 x 45 cm (LxBxH) Prijs: € 67,50 Verkrijgbaar bij:
www.iamrecycled.nl
Als muziek in de oren
Optimaal van muziek genieten doe je met deze stijlvolle houten oortelefoon van Kanen. Gemaakt van bamboe en voorzien van uitstekende technologie voor een waanzinnig basgeluid. Duurzaam luisterconfort in optima forma! Inclusief drie types zacht rubberen kussentjes en kabel van 120 cm. Prijs: € 13,95 Verkrijgbaar bij:
www.bambooza.nl
20
Meer kooptips op p. 24
Special hout - Er op uit
©Natuurkampeerterrein Voscheheugte in Mantinge (DR)
Trek-in, de duurzame trekkershut Wie z’n zinnen heeft gezet op een uitgebreide fiets- of wandeltocht en daarbij op zoek is naar een comfortabele kampeergelegenheid...zoek niet verder! Een Trekin is een luxe trekkershut, voorzien van badkamer met douche, toilet en wastafel, een compleet ingerichte keuken met keukeninventaris en slaapplaats voor vier tot zes personen. En het mooiste is dat de Trek-in opgetrokken uit verantwoorde, duurzame (sloop)materialen! Er is ook een junior versie die ruimte biedt aan maximum vier personen. Dankzij de grote glazen ruiten voel je je ook nog eens één met de natuur. Op dit moment staan er dertien van dergelijke hutten (11 Trek-in en 2 Trek-in junior) langs de mooiste fietsen wandelroutes in Nederland. Je kan de hut per nacht huren en makkelijk doorreizen naar de volgende.
www.trekkershutten.nl
©Natuurkampeerterrein It Dreamlân in Kollumerpomp (FR)
21
Special: hout
Upcycling Wie tegenwoordig rondsnuistert op Instagram, Facebook of Pinterest stuit steeds vaker op ware kunstwerkjes gemaakt van alle mogelijke houtresten, oude palletten en – opnieuw – steigerhout. De upcycling trend maait flink om zich heen en dat is natuurlijk een uitstekende zaak. Veel creatieve hobbyisten en ondernemers plaatsen ‘afval’ op die manier in een totaal nieuwe context en maken er de waanzinnigste dingen mee, gaande van bloembakken, kasten en tuin-, eet,- en salontafels tot schoenenrekken, dienbladen en complete winkelinrichtingen! Een aantal upcycling wonderen staan hier voor je afgebeeld.
© http://stackeddesign.blogspot.fr
DIY specialist
Pablo Enrique Banuelos is een creatieve duizendpoot en een liefhebber van het do-it-yourself principe. Op zijn blog stackdesign.blogspot.fr showt hij je dan ook de meest waanzinnige projecten met allerlei materialen. Een mooi voorbeeld in de context van deze special is deze tuinbar en bijpassende barkrukken uit afgedankte palletten. Zeg nou zelf; wie wil dit niet in z’n tuin hebben staan? Je kan de hele realisatie van dit bijzondere staaltje werkvlijt herbekijken op:
http://stackeddesign.blogspot.fr
Doe-het-zelf pallet!
© www.newdaystudio.nl
Jeroen Nieuwhuis en Erik Journée openden recentelijk hun eigen fotografie- en filmstudio. Bij het bepalen van de inrichting en uitstraling kwam men al snel op het idee om pallethout de dienst te laten uitmaken. Die gedachte resulteerde in bijna 50 palletten aan de muur, als tafel en als loungebanken. Het resultaat is, zoals je zelf kan zien, ronduit verbluffend. Een dergelijke werkplek zal elke fotograaf rijkhalzend doen uitkijken naar een nieuwe shoot!
www.newdaystudio.nl
22
© www.newdaystudio.nl
Š www.stacykfloral.com
SPECIAL: RECEPT HOUT
Verticaal tuinieren is een uitstekende optie voor kleine (stads) tuintjes, al hoeft je het anders ook niet te laten. En natuurlijk leent upcycling van oude materialen zich perfect voor een waanzinnig mooie tuin. De foto hiernaast (Stacy K Floral, nY) toont je alvast een impressie van het uitzicht. Of wat voor verschil een paar oude palletten en een likje natuurverf al niet kunnen maken.
Doe-het-zelf pallet!
Wil je graag zelf aan de slag met houtpalletten? Dan is de website www.1001pallets.com wellicht iets voor jou. Behalve de nodige inspiratie kan je er meteen ook je eigen (toekomstige) projecten opladen.
Šwww.cremeanglaise.bigcartel.com
Uit de hand gelopen hobby
Emilie Costis uit Toulouse begon tijdens haar zwangerschap met het ontwerpen van allerlei meubeltjes en het omtoveren van alledaagse spulletjes tot sfeervolle decoraties. Ze wilde immers dat haar oogappel omringd zou worden met louter mooie dingen. Tig aantal jaren later is die hobby uitgegroeid tot een creatieve onderneming die hele kinderkamers ontwerpt en in samenspraak je huis onder handen neemt. En natuurlijk vormen upcycling en duurzaamheid de kern van de zaak. Elk meubelstuk wordt met de hand (en met liefde) gemaakt door haar man Jocelyn. Meer info:
www.cremeanglaise.bigcartel.com
23
SPECIAL: HOUT - kooptips
K(b)omen eten!
Design is mooi, maar wordt nog beter als het ook nog eens functioneel én duurzaam is. Dit prachtige slabestek van Reine Mère voldoet aan al deze eisen. De franse onderneming houdt bij elke stap in het productieproces rekening met de milieu-impact en gebruikt zoveel mogelijk natuurlijke materialen. Het FSC-gecertificeerde beukenhout wordt gevoed met olijfolie voor een schitterende afwerking. En als kunstwerk oogt het eveneens bijzonder mooi. Afmeting= 10cm x 6cm x 29,5cm. Prijs: €22,95 Verkrijgbaar bij:
www.eco-lover.be
© www.ruiterkisten-pallets.nl
Meer kooptips op p. 20
Koffer vol fietsplezier
De Sandwichbike is een uniek en creatief staaltje duurzaam techniek. De fietsen bestaan uit PEFC-gecertificeerd hout afkomstig uit Duitsland. Je monteert en demonteert de sandwichbike in een wip en je kan ‘m meenemen in bijgeleverd koffertje. Inmiddels kan je kiezen uit vijf verschillende modellen met verschillende kwaliteiten voor elk type omgeving (heuvelachtig, stad, …). Kortom; fietsers…sla jullie slag!. Prijs: vanaf € 699
www.sandwichbikes.com
Fietskrat op maat
De allernieuwste trend is het houten fietskrat. Deze kratten kunnen op maat worden gemaakt en bestaan uit duurzaam hout dat je zelf in de gewenste kleur kan schilderen. Je kan ook kiezen tussen een open op afsluitbaar fietskrat en ze zijn bovendien afneembaar. Ideaal om je spullen veilig te vervoeren. En natuurlijk zijn deze kratten ook heel geschikt om je huisdier mee op fietstocht te nemen. Prijs: Dichte houten fietskrat vanaf: € 42,50 Open houten fietskrat vanaf : € 15,00 Meer info op:
www.ruiterkisten-pallets.nl
24
RECEPT
4 porties
Ayurvedische hutspot 1 savooiekool 3 wortelen 3 rapen 1 kop fijngesneden selderij 1 pastinaak 500 g aardappelen 1 ui 3 eetlepels extra vierge kokos-olijf-rode palmolie (Amanprana) • 1 stuk rooktempeh, rookworstjes of een andere vleesvervanger met rooksmaak (eventueel) • • • • • • • •
© Jackie Borromeo
De volgende specerijen: • 1 koffielepel mosterdzaad • 1 koffielepel komijnzaad • 1/2 koffielepel kummel • 3 eetlepels fijngesneden verse gember • 1 koffielepel kerriepoeder • 1 koffielepel kurkuma • peper en zout
Bereiding:
Maak de kool schoon. Schraap de wortelen. Schil de rapen, de pastinaak en de aardappelen. Pel de ui. Snijd alle groenten in stukjes. Verhit de olie in een pan en bak hierin het mosterdzaad, het komijnzaad, de kummel en de gember. Wacht tot de mosterdzaadjes beginnen te knisperen. Voeg dan de groenten toe en laat ze even bakken.
Giet zo’n 3 cm water in de pan en breng op smaak met het kerriepoeder, de kurkuma, peper en zout. Voeg ook de aardappelen toe en breng aan de kook. Laat op een zacht vuur sudderen tot de groenten gaar zijn. Verhit ondertussen wat olie in een andere pan en bak hierin de tempeh, de rookworstjes of de andere vleesvervanger. Voeg toe aan de hutspot wanneer die gaar is..
Dit gerecht komt uit het boek:
Ayurveda kookboek voor wie gezond en bewust wil leven
Meer info: www.lies-ameeuw.com
25
WEDSTRIJD
WIN WIN EEN SODASTREAM SOURCE WOOD T.W.V. 159 EURO Bruisend van duurzaamheid
Dat topdesign en duurzaamheid hand in hand kunnen gaan bewijst deze nieuwste telg uit de SodaStream familie. De SodaStream Source Wood bestaat uit gevernist beukenhout met een voorzijde in wit plastic. natuurlijk, dat laatste is allerminst ecologisch, maar het maken van je eigen frisdrank met behulp van de SodaStream is dat wel. Per gezin voorkom je op die manier namelijk dat er gemiddeld zo’n 550 petflessen en blikjes in het milieu terecht komen.
Stijlvolle drankjes
De SodaStream is, behalve een absolute blikvanger, ook erg eenvoudig in gebruik. Met behulp van de (bijgeleverde) koolzuurcylinder en één druk op de knop tover je leidingwater om tot heerlijk bruisend water. Of maak gebruik van de meer dan 30 verkrijgbare sodamixen voor de heerlijkste softdrinks. Kortom; eenonmisbaar hebbeding!
Prijsvraag:
In welk bos te Antwerpen vindt de kick-off van ‘De week van het bos’ plaats? Ga naar onze wedstrijdpagina www.visitamagazine.be/wedstrijd en vul het formulier in. Opgelet! Deelnemen kan slechts t.e.m. 13 november 2014. * Van de juiste antwoorden wordt de winnaar via loting getrokken en persoonlijk op de hoogte gebracht. De voorwaarden staan vermeld op de website.
26
Ontdekkingen in new york - Lana Bauwens
Lana Bauwens is sinds 3 jaar strijder voor meer groen, sinds 10 jaar yogi, sinds 20 jaar vegetariër en vanaf het eerste moment dierenvriend. “27 jaar op deze planeet en ik ben volledig verweven geraakt door deze thema’s. Nu ik in New York woon, vormen ze de inspiratie voor LoveGreen City. Hier ga ik op zoek naar verhalen die mij en anderen kunnen motiveren om op een positieve en leuke manier te bouwen aan een groene toekomst.”
In New York City is er natuurlijk veel te beleven. Maar het is en blijft een hectische stad. Daarom is het ook eens fijn om de stad te ontduiken en op zoek te gaan naar groenere oorden. Op een half uurtje rijden zit je al in volle natuur, met tal van wandelpaden in beschermde natuurparken. In het pittoreske dorpje Tarrytown ligt Stone Barns. Een wel heel bijzondere boerderij.
Van de wolkenkrabbers naar de kippen op stok Het prachtige gebouw van de boerderij dateert uit de jaren dertig en is gebouwd door John Rockefeller. Het werd oorspronkelijk gebruikt als een melkvee boerderij, maar herbergt nu de Stone Barns Center for Food & Agriculture. Het initiatief voor het centrum komt van de zoon, die de herinnering aan zijn jeugd wil doorgeven aan de volgende generaties. Natuurlijk pretpark Wat maakt deze boerderij nu zo speciaal? Vooreerst is het een idyllische plek. Zo dicht bij de stad kom je plots in een oase van groen met bossen, wei-
landen met dieren en velden met groenten. Voor ons Belgen lijkt dit misschien de meest normale zaak, maar wanneer je in een betonnen grootstad woont, is dit een streling voor het oog. De eigenaars van de boerderij hebben er ook voor gezorgd dat de aanleg een natuurlijke indruk geeft, met stenen en houten omheiningen. Door het rustieke karakter, waan je je even in een ander tijdperk. Bijna zoals Bokrijk, maar dan in het echt. Je kan deze boerderij bezoeken, omdat het een educatief centrum is voor duurzame landbouw. In Amerika is landbouw volledig anders dan in België. Koeien gra-
27
OnTDEKKInGEn In nEW YORK - Lana Bauwens
zen er niet meer in de wei en gewassen worden volledig artificieel gekweekt door gigantische bedrijven. De klassieke boer is hier met uitsterven bedreigt. Om al die kennis over het land en de dieren te conserveren en door te geven, verwelkomt de boerderij jaarlijks zo’n 7500 kinderen. Zij leren terug in contact te komen met de natuur en krijgen te zien hoe voedsel duurzaam kan gekweekt worden. Duurzame landbouw Die duurzame landbouw is een volledig gesloten ecosysteem. De gewassen zijn vrij van genetisch gemanipuleerde zaden en worden niet behandeld met pesticiden of chemische meststof. De compost wordt gemaakt op de boerderij zelf en onkruid wordt gewied met technieken van vroeger – lees: handen en een schoffel. De dieren op de boerderij grazen in het gras en eten enkel voedsel dat voor hen bedoeld is (dus geen mais of vleesafval). Ze werken ook met een sys-
28
teem waarbij de dieren met hun mest, het land voeden. Elke dag krijgen de dieren een nieuw stuk land om te begrazen en te bemesten. De rest van de wei kan dan terug groeien en voedsel produceren. Op die manier heb je enkel de zon en een verplaatsbaar hek nodig. De rest doet de natuur zelf. Een meer ecologische manier van voedsel produceren, bestaat niet. Deze techniek wordt uitgelegd in het ondertussen wereldbefaamde boek, The Omnivore’s Dilemma van Michael Pollan. De berichten in de media over de situatie in de Amerikaanse landbouw, zowel op vlak van dierenleed (varkens liggen vastgepind in kooien en krijgen in hun leven geen daglicht te zien) als op vlak van gewassen (slechts een zeer beperkt aantal pesticiden worden in de USA als schadelijk beschouwt) worden steeds verontrustender. De boeren in Stone Barns benadrukken dan ook dat ze de natuur niet proberen te controleren, maar leren hoe de natuur werkt en op die manier er
OnTDEKKInGEn In nEW YORK - Lana Bauwens
zo veel mogelijk uit halen. Ze zijn partner met de natuur om zo heerlijk en goed voedsel te produceren. Een klaarblijkelijk voorbeeld dat duurzame landbouw wel degelijk mogelijk is. Tok tok! Ze hebben op de boerderij ook tal van dieren. Koeien, kalkoenen, varkens, bijen, schapen en kippen. Die laatste kan je van dichtbij gaan ervaren tijdens de eierenraap. Ze hebben zo’n 1200 kippen die eieren leggen en op stok zitten in zes verplaatsbare hokken, egg-mobiles genaamd. Wanneer je de wei binnen komt, komen ze massaal op je afgelopen. Je tenen en veters worden verzorgd van een accupunctuur van bekjes en sommige laten zich met veel plezier strelen. De buit uit één hok is meer dan vijftig eieren. Er bestaat geen twijfel over dat deze kippen een gelukkig leven hebben. naast de tal van bezoekers, verwelkomen ze op de boerderij ook studenten. Zowel jong als oud, komen ze uit verschillende velden, van de duurzame wetenschappen tot de landbouw en zakenwereld. Velen van hen zijn niet opgegroeid op een boerderij waar de kennis van generatie tot generatie werd overgegeven. Stone Barns vult deze leemte in en traint een jaar lang deze studenten tot volwaardige duurzame landbouwers. De smaakpapillen Tenslotte kan je er ook eten in het restaurant Blue Hill. Er is geen vast menu, maar je krijgt er dagelijks voorgeschoteld wat het land ter beschikking stelt. In de keuken
werken ook verschillende mensen die deel uit maken van de boerderij. Zo brengen ze de kwekers van voedsel samen met de mensen die het bereiden, wat een heel dynamische keuken voort brengt. Meer lokaal dan dit, wordt het niet. In veertig kleine hapjes krijg je het beste van de oogst. Je moet er wel even voor in je zakken tasten, want een maaltijd kost minimum €150 per persoon. Een leuk extraatje: wanneer je thee vraagt, zal iemand, in de speciaal aangelegde thee-tuin, je keuze vers gaan knippen. De boerderij is zonder twijfel een fantastisch initiatief. Op de website van het centrum en hun initiatief The Virtual Grange kan je een massa aan informatie vinden over duurzame landbouw en tuinieren. Zo kan je zelf ook aan de slag.
www.stonebarnscenter.org www.virtualgrange.org www.lovegreencity.be
29
VARIA
Let’s do it!
campagnes tegen zwerfafval “Let’s do it”, dat zijn de eerste kernachtige woorden van de campagnes die de West-Vlaamse afvalintercommunales en de provincie West-Vlaanderen sinds 2012 op poten zetten. De eerste Let’s do it-campagne was een groot succes en ook het vervolg in 2013, onder de noemer; “Let’s do it in de vuilbak in je buurt” kreeg veel bijval. Op 3 september jongstleden ging de nieuwe telg van start; “Let’s do it Tope in de vuilbak.” Tope staat hier voor “samen” in het West-Vlaamse dialect. Actievere koers
De jaarlijkse actie had als doel om de bevolking te sensibiliseren omtrent het probleem van zwerfafval, wat ook afgelopen jaar helaas weer ‘goed’ was voor zo’n 3725 ton (!). De afvalintercommunales (IVBO, IVIO, IVVO, IVOO, MIROM en IMOG) kwamen tot de conclusie dat de voorgaande acties wel degelijk bijdroegen aan meer begrip voor het probleem, maar nog niet helemaal aan de oplossing daarvan. De nieuwe campagne vaart dan ook een actievere koers, waarbij de West-Vlaamse jeugdbewegingen aangemoedigd worden om gedurende 1 jaar alles op alles zetten om hun lokaal, terrein én buurt daadwerkelijk proper te houden.
Actievere koers
Een eerste vereiste is dat ze dit samen met hun buurt doen zodat ze ook de andere burgers op een leuke manier kunnen motiveren de zwerfvuilproblematiek aan te pakken. Daarnaast moeten ze ook 5 originele (soms verplichte) uitdagingen tot een goed eind te brengen.
Voor wat, hoort wat
Zowel de provincie als de afvalintercommunales zijn het erover eens dat een beloning absoluut kan bijdragen aan de motivatie en inzet. Men is dus graag bereid om de jeugdbewegingen met de grootste inzet in de spreekwoordelijke bloemetjes te zetten. Omdat het aanduiden van één echte winnaar vanzelfsprekend moeilijk zal zijn, en men zich bewust is van het algemende engagement, zal men de 6 meest propere buurten belonen met een waardebon van telkens €1000, terwijl de 6 eervolle tweedes kunnen rekenen op een bedrag van €250. De winnaars kunnen de waardebonnen gebruiken voor de aankoop van nieuw kampeer-, renovatie- of spelmateriaal. Een royale geste dus, die de lokroep van een schone omgeving alleen maar luider zal doen klinken.
Meedoen kan!
Wie wil meedoen, kan zich nog inschrijven tot 31 oktober 2014 op de campagnewebsite De campagne “Let’s do it Tope in de vuilbak” loopt tot 31 augustus 2015.
www.letsdoitindevuilbak.be
30
BOEKEnTIPS
Boekentips Het regent de laatste tijd interessante boeken en we zouden wel aan elk exemplaar aandacht willen schenken. Helaas is dat natuurlijk niet mogelijk. Een selectie van een tweetal – volgens ons – meest relevante nieuwkomers willen we je echter niet onthouden.
l
Bewust eten - Gijsbert van Gils
Dierenliefde en een groeiende interesse in voeding en duurzaamheid bewogen Gijsbert van Gils tot het schrijven van dit 52 pagina’s tellende boek. Hij legt hierin de verbanden bloot tussen de moderne landbouw en de daarmee gepaard gaande verzieking van de biodiversiteit, de overconsumptie van vlees die verantwoordelijk is voor voedsel- en waterschaarste en de algehele invloed van dit alles op onze persoonlijke gezondheid. Geen vrolijke materie, die gelukkig wel aangevuld wordt met nuttige adviezen over hoe je wel bewust en verantwoord met voedsel kan omgaan. En dat brengt hij met verve. Verkrijgbaar bij de boekhandel als paperback Prijs: € 13,95
Zelf geplukt - Ann Vansteenkiste
l
Toen Ann Vansteenkiste destijds aan een herboristencursus kruidenleer begon, ging er een heel nieuwe wereld voor haar open. Sindsdien wroet ze steeds dieper in de wonderlijke cultuur en eigenschappen van planten en kruiden. Voor Ann bestaat er niet zoiets als ‘onkruid’ en het vestigen van de aandacht op de ruimschoots bewezen, doch deels vergeten, helende werking van al deze wonderlijke planten is dan ook haar voornaamste doel. In haar nieuwste uitgebreide boekwerk ontdek je hoe je zelf – al plukkend – aan de slag kan met kruiden, thee, infusen, smaken en geuren, wat het belang is van goed water en diverse andere praktische richtlijnen voor het maken van de perfecte kruidendrank, medicinaal of om simpelweg lekker van te genieten! Een inspirerend en fraai vormgegeven boek waar de liefde voor alles wat groeit en bloeit vanaf spat. Aanrader! Verkrijgbaar bij de boekhandel Prijs: €27,50 Van Ann Vansteenkiste verscheen eerder: ‘De stille kracht van thee’
31
beauty - Marijke Hakkennes
Marijke Hakkennes (28) is naar eigen zeggen een echt meisje-meisje. Gek op beauty en fashion, maar eveneens gefascineerd door de mogelijkheden die een natuurlijke lifestyle te bieden heeft. Haar passies en interesses verenigt ze al uitstekend op haar eigen website www.projectnaturalbeauty.nl en ook in Visita deelt ze graag haar ervaring en know-how in onze beautyrubriek. Marijke woont samen met haar vriend Hans en kat Ketjap in Noord-Brabant.
Een man gebruikt iedere dag gemiddeld 5 verzorgingsproducten. Een stuk minder dan de gemiddelde vrouw, die er 12 gebruikt. Toch is de man anno 2014 weldegelijk met zijn uiterlijk bezig. Een verzorgd uiterlijk, dat is waar ze voor gaan. En laten we eerlijk zijn: zo zien vrouwen mannen ook het liefst. De onderstaande checklist is speciaal voor alle mannen die goed voor de dag willen komen.
Checklist voor verzorgende mannen Haarstyling
Poets je tanden minimaal twee keer per dag. In reguliere tandpasta’s zitten vaak behoorlijk wat chemicaliën, kies dus voor een natuurlijk alternatief. Voor extra witte tanden kies je voor een whitening tandpasta zoals AloeDent Whitening Tandpasta. Zeker als je veel koffie drinkt is dit een goed idee, want koffie verkleurt je tanden.
Goed geknipt haar is essentieel om ’s ochtends snel klaar te zijn met stylen. Zorg er dus voor dat je naar een goede kapper gaat en wees duidelijk in hoe jij wilt dat je kapsel eruit komt te zien.
Iedere dag je tanden flossen is ook geen overbodige luxe. Tussen je tanden komt ook viezigheid en tandplak terecht en hier kan je met een tandenborstel niet goed bij. Na het poetsen en flossen van je tanden sluit je af met een mondwater. CMD Theeboomolie Mondwater is niet alleen natuurlijk, maar ook vegan.
Het haar is misschien wel hetgeen waar een man ’s ochtends het langst voor voor de spiegel staat. En met lang bedoel ik maximaal 10 minuten, want langer zou het niet moeten duren om met een goed kapsel voor de dag te komen.
Afhankelijk van het kapsel wat je hebt, of de uiteindelijke look die je wilt bereiken, zijn er een aantal haarstylingproducten waar je uit kunt kiezen. Voor haar wat de hele dag op zijn plek blijft zitten en een wetlook heeft, ga je voor een gel zoals de Logona Mann Haargel. Als je een flexibeler kapsel wilt, wat je halverwege dag nog kan veranderen of wat er minder hard uitziet, kies dan voor een wax zoals Sante Haarwax Natural.
Mondverzorging
Stralend witte tanden zorgen voor de meest onweerstaanbare glimlach. Een goede mondzorg is dus essentieel.
32
Vergeet ook je tong niet! Een vieze tong ziet er niet alleen onaantrekkelijk uit, het zorgt er ook voor dat je uit je mond stinkt. Er zijn speciale tongschrapers verkrijgbaar bij de drogist, maar je kan ook gewoon een theelepeltje gebruiken. Schraap hiermee zachtjes (!) van achter naar voren over je tong. Het zal je verbazen hoeveel viezigheid er vanaf komt!
Verzorgde handen
Een verzorgde man heeft korte, schone nagels. Om je nagels kort te houden kan je uiteraard gewoon gebruik maken van een nagelschaartje of knippertje.
BEAUTY - Marijke Hakkennes
Must Haves voor Mannen - Lavera For Men Deoroller 24h – deze deodorant houdt je oksels de hele dag schoon en fris.
- Wild Utah Gezichtslotion – deze lotion beschermt en
verzorgt de huid van de man. - Honoré des Prés Chaman’s Party – een natuurlijk parfum, speciaal voor mannen.
Mocht je een haaltje aan je nagel hebben, of je nagel niet in een mooie vorm hebben geknipt, dan kan je dit snel en makkelijk bijvijlen met een nagelvijltje. Voor alle mannen die gek zijn op klussen, sleutelen en tuinieren kan het hebben van schone nagels een grotere uitdaging zijn. Zorg ervoor dat je nadat je je handen vies hebt gemaakt je ze gelijk goed schoon maakt. Een goede handzeep en een nagelborsteltje zijn hierbij je beste vriend. Mochten je nagels zijn verkleurt, dan kan je een papje maken met bakingsoda en citroensap. Dip hier een oude tandenborstel in en borstel hiermee je nagels. Al het klussen kan trouwens ook een flinke aanslag zijn op je handen. Ze kunnen hier droog van worden of zelfs vervellen. Draag handschoenen bij zwaardere of viezere klusjes en reinig je handen met een milde handzeep die niet uitdroogt, zoals de neutral Handzeep van Sonett. Om verf of lak van je handen af te krijgen hoef je niet gelijk je handen te wassen met uitdrogende en chemische terpentine. Probeer het eens met olijfolie!
Scheren
Of je nu gaat voor kaal, stoppels, een baard of een snor, zorg ervoor dat je er netjes bijloopt. Kies voor een scheersysteem wat goed voor jou werkt en neem ’s ochtends rustig de tijd.
of scheergel. Sla dit niet over. Dit product helpt niet alleen om de kans dat je jezelf openhaalt te verminderen, het zorgt er ook voor dat je huid minder/niet irriteert door het scheren. Zeker voor mannen die na het scheren een rode geïrriteerde huid hebben is dit echt een must. Sluit af met een aftershave. niet alleen ruikt dit lekker, het helpt ook de huid te kalmeren. Kies voor een milde aftershave balsem, die de huid verzorgt en hydrateert, zoals Weleda Aftershave Balsem.
Lekker ruiken
De aftershave is natuurlijk al een goed begin om lekker te ruiken. Maar laten we vooral het belangrijkste niet vergeten: een goede deodorant. Zweetlucht is één van de minst gewaardeerde geuren, voorkom dus dat je naar zweet ruikt. Een goede deodorant is hiervoor een must. Probeer dus verschillende deodoranten uit, tot je het product hebt gevonden wat het beste voor jou werkt. Zweet blijft hangen in okselharen. Mocht je dus snel last hebben van een zweetlucht, trim dan je okselharen. Je hoeft ze niet helemaal weg te halen, maar zorg ervoor dat ze korter zijn, zodat er minder zweet aan kan blijven handen.
www.projectnaturalbeauty.nl
Kies voor een goede scheerolie zoals AmanPrana Razoli 3 in 1, scheercrème
33
DIY - Kelly Eeckhaut
Creatieve DIY specialiste Kelly Eeckhaut is zeer actief op haar eigen blog Ma vie en vert. Ze is verzot op creativiteit en handwerk, koken, vegan chocomousse, fietsen, schrijven en lezen in het zonnetje en deelt met plezier haar praktische ervaring met onze lezers. www.gedachtesprongetjes.blogspot.be
Dat ik iets met dassen heb, biechtte ik eerder en elders al eens op (lees: in mijn boek Art d’Eco). Deze keer had ik een make-uptasje nodig. Van een LETSer had ik net een zak plastrons gekregen. Hoppakee, idee!
Nog wat zelfmaakplezier met plastrons:
l 34
een make-uptasje Nodig
−− een aantal dassen (hoe meer, hoe groter het tasje) −− rits (langer dan de lange zijde van het tasje) −− naaimachine, ritsvoetje en naaigaren
1a
2a
1b
4a 5
4b
DIY - Kelly Eeckhaut
Zo doe je dat!
1. Rangschik de dassen en beslis of je de onderste dasdelen (de breder wordende), de rechte, smalle dasdelen of beide gebruikt. Knip de dassen en speld aan elkaar. 2. Naai de stukken aan elkaar. Leg ze naast elkaar met een overlap van 0,5 à 1 cm, goede kanten naar boven. Stik aan elkaar vast langs 2 à 3 mm van de rand van de bovenste das. Met deze methode is de binnenkant op dezelfde manier afgewerkt als de buitenkant en zijn er geen (dikke) naden aan de binnenkant. 3. Zorg dat je twee gelijke rechthoeken uit de aan elkaar gestikte dassen knipt. Mijn rechthoeken waren 33 op 24 cm. Hou er rekening mee dat minstens één zijde van elke rechthoek een daszijkant is. Aan die zijde wordt in de volgende stap de rits genaaid. 4. Leg de rits met de goede kant naar boven en leg daarbovenop de dassenrechthoek (met de onaangeroerde daszijkant tegen de rits). Zorg dat het begin van de rits op 1,5 cm van de rand ligt. Speld vast. Sla het bovenste hoekje van het ritsbegin om. Stik. Stop met stikken (en hecht vast) op zo’n 2 cm van het uiteinde (je naait de rits dus niet vast tot op het einde). Herhaal voor de andere dassenrechthoek. 5. Doe de rits open en leg de dassenrechthoeken met goede kanten op elkaar. Stik op 1 cm van de drie randen en werk de randen af met zigzag, overlock of biais. Als je een ophanglusje wil, speld je het tussen de twee lagen vooraleer je stikt. 6. Stik een bodem: leg onder- en zijnaad op elkaar en stik loodrecht op een paar centimeter van de punt. Hoe verder van de punt, hoe breder de bodem wordt. 7. Keer binnenstebuiten. Als je rits veel te lang is, knip je ze af tot de gewenste lengte en werk Nog iets: je ze netjes af met wat stof of een stukje Je kan ervoor kiezen das.
5
om de dassen uit elkaar te halen. Je krijgt hierdoor meer stofoppervlakte, maar dan moet je ook voering voorzien.
6
35
webshop - blog - ebooks
Veganistisch koken
www.veganistischkoken.be
shop.veganistischkoken.be
VEGAN FOOD SHOP Vegan kaas Vleesvervangers Ei-vervangers Plantaardige melk
Zeewier Notenpasta’s Gezonde repen
* Bij een bestelbedrag van min. â‚Ź25. * Geldig t.e.m. 30/11/2014
5%*
Gebruik je code
KORTING
VISITA
Vegan snoep, chocolade en koeken E-kookboeken
http://shop.veganistischkoken.be