داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ دوره 70
ﺷﻤﺎره 1
ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺘﻴﺎز :داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ﻣﺪﻳﺮ ﻣﺴﺆول :دﻛﺘﺮ ﺳﻴﺪ ﺣﺴﻦ اﻣﺎﻣﻲرﺿﻮي ﺳﺮدﺑﻴﺮ :دﻛﺘﺮ ﻧﺎدره ﺑﻬﺘﺎش ﻣﺪﻳﺮ اﺟﺮاﻳﻲ :دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻲ ﻧﻮﻳﺎن اﺷﺮف ﺷﻮراي دﺑﻴﺮان
دﻛﺘﺮ ﺷﺎﻫﻴﻦ آﺧﻮﻧﺪزاده ،دﻛﺘﺮ ﺻﺪﻳﻘﻪ ﺑﺮﻧﺎ ،دﻛﺘﺮ ﺟﻤﺸﻴﺪ ﺣﺎﺟﺘﻲ ،دﻛﺘﺮ ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﺧﻮﺷﻨﻮﻳﺴﺎن ،دﻛﺘﺮ ﻧﻴﻤﺎ رﺿﺎﻳﻲ ،دﻛﺘﺮ ﻧﮕﺎر ﺳﺠﺎدﻳﺎن، دﻛﺘﺮ ﻋﻠﻲ ﻋﺮبﺧﺮدﻣﻨﺪ ،دﻛﺘﺮ ﻧﻌﻤﺖاﷲ ﻋﻄﺎﻳﻲ ،دﻛﺘﺮ راﻣﺶ ﻋﻤﺮاﻧﻲﭘﻮر ،دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﻮد ﻗﺎﺿﻲ ﺧﻮاﻧﺴﺎري ،دﻛﺘﺮ ﺳﻴﺪﺟﻮاد ﻗﺎﺿﻲ ﻣﻴﺮ ﺳﻌﻴﺪ، دﻛﺘﺮ ﻣﻬﺮي ﻛﺪﺧﺪاﻳﻲ ،دﻛﺘﺮ ﺳﻴﻨﺎ ﻣﺮادﻣﻨﺪ ،دﻛﺘﺮ زﻳﻨﺖ ﻧﺎدﻳﺎﺣﺘﻤﻲ ،دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻲ ﻧﻮﻳﺎن اﺷﺮف ﻫﻴﺄت ﺗﺤﺮﻳﺮﻳﻪ
دﻛﺘﺮ ﻧﺎﺻﺮ اﺑﺮاﻫﻴﻤﻲ درﻳﺎﻧﻲ ،دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﻮد اﻛﺒﺮﻳﺎن ،دﻛﺘﺮ ﻓﺮﻧﺎز آﻣﻮزﮔﺎر ﻫﺎﺷﻤﻲ ،دﻛﺘﺮ ﺑﺎﺑﻚ ﺑﻬﺎر ،دﻛﺘﺮ ﭘﺮوﻳﻦ ﭘﺎﺳﺎﻻر ،دﻛﺘﺮ ﭘﺮﻳﭽﻬﺮ ﭘﺎﺳﺒﺨﺶ، دﻛﺘﺮ زاﻫﺪ ﺣﺴﻴﻦ ﺧﺎن ،دﻛﺘﺮ زﻫﺮا ﺣﻼﺟﻲ ،دﻛﺘﺮ ﻓﺎﻃﻤﻪ داوري ﺗﻨﻬﺎ ،دﻛﺘﺮ ﻣﻬﺮﻧﺎز رﺳﻮﻟﻲﻧﮋاد ،دﻛﺘﺮ ﻣﺴﻌﻮد ﺳﺘﻮده ،دﻛﺘﺮ ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﺷﻌﺒﺎﻧﻲ، دﻛﺘﺮ اﺣﻤﺪرﺿﺎ ﻃﻼﺋﻲﭘﻮر ،دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎ ﻇﻔﺮﻗﻨﺪي ،دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﻛﺠﺒﺎفزاده ،دﻛﺘﺮ ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪﺟﻮاد ﻣﺮﺗﻀﻮي ،دﻛﺘﺮ اﻋﻈﻢاﻟﺴﺎدات ﻣﻮﺳﻮي، دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪﺟﻮاد ﻣﻴﻜﺎﺋﻴﻠﻲ ،دﻛﺘﺮ ﺑﻬﺮوز ﻧﺒﺌﻲ ،دﻛﺘﺮ ﻣﺮﺿﻴﻪ وﺣﻴﺪ دﺳﺘﺠﺮدي ،دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎ ﻫﺎدﻳﺎن ﻫﻴﺄت ﺗﺤﺮﻳﺮﻳﻪ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ
دﻛﺘﺮ ﻓﺮﻫﻨﺎك اﺳﺪي )ﺷﻴﻜﺎﮔﻮ( ،دﻛﺘﺮ ﺟﻮاد ﭘﺮوﻳﺰي )ﻓﻴﻼدﻟﻔﻴﺎ( ،دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎ ﻛﺸﺘﮕﺮ )ﻟﻨﺪن( ،دﻛﺘﺮ اﻓﺸﻴﻦ ﮔﻨﺠﻲ )اﺳﺘﺮاﺳﺒﻮرگ(، دﻛﺘﺮ ﺷﻬﻼ ﻣﺴﻌﻮد )ﻓﻠﻮرﻳﺪا( ،دﻛﺘﺮ ﭘﺮوﻳﺰ ﻫﻨﺠﻨﻲ )ﭘﻨﺴﻴﻠﻮاﻧﻴﺎ( وﻳﺮاﺳﺘﺎران
دﻛﺘﺮ ﻧﺎدره ﺑﻬﺘﺎش ،دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻲ ﻧﻮﻳﺎن اﺷﺮف ،دﻛﺘﺮ وﺣﻴﺪ ﻧﻴﻜﻮﻳﻲ ،دﻛﺘﺮ ﺳﻴﺪ ﺑﻬﻨﺎم ﻫﺎﺷﻤﻲ ﻫﻤﻜﺎران دﻓﺘﺮ ﻣﺠﻠﻪ
ﺣﺴﻴﻦ ﭼﺎﻳﭽﻲ ،راﺣﻠﻪ رﻣﻀﺎﻧﻲ ،ﺳﺤﺮ ﺻﺪﻳﻖ ،ﻣﻌﺼﻮﻣﻪ ﻋﺴﮕﺮي ،آرزو ﻛﻤﻴﺰاﻧﻲ ﻧﺸﺎﻧﻲ :ﺗﻬﺮان ،ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻗﺪس ،ﺧﻴﺎﺑﺎن ﭘﻮرﺳﻴﻨﺎ ،داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن آﻣﻮزش ،ﻃﺒﻘﻪ اول ،ﺷﻤﺎره ،202دﻓﺘﺮ ﻣﺠﻠﻪ آدرس اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ http://tumj.tums.ac.ir :ﭘﺴﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚmedjournal@tums.ac.ir : ﺻﻨﺪوق ﭘﺴﺘﻲ ،14155/6447ﺗﻠﻔﻜﺲOnline submission: http://journals.tums.ac.ir/login ، 88962510 : ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﺼﻮﺑﻪ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻧﺸﺮﻳﺎت ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻛﺸﻮر ،ﺑﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﻣﻘﺎﻻت اﻳﻦ ﻣﺠﻠﻪ اﻣﺘﻴﺎز ارﺗﻘﺎي ﻋﻠﻤﻲ ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﺗﻌﻠﻖ ﻣﻲﮔﻴﺮد. ﺗﻴﺮاژ 1000 :ﻧﺴﺨﻪ
ﻟﻴﺘﻮﮔﺮاﻓﻲ ،ﭼﺎپ و ﺻﺤﺎﻓﻲ :ﺑﻬﺮﻧﮓ
)راﻳﮕﺎن(
ﻧﻤﺎﻳﻪ ﺷﺪه در:
SCOPUS, EMBASE, Cambridge Scientific Abstracts (CSA), CAB Abstracts (CABI), Chemical Abstract Service (CAS), DOAJ, Psych Info, ULRICH΄S, Index Copernicus, IMEMR, EMR Beta, SID, Magiran, Iran Medex
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان دوره 70
ﺷﻤﺎره 1
ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
ﻓﻬﺮﺳﺖ اﺛﺮات ﺗﻌﺪﻳﻠﻲ ﻻﻛﺘﻮﺑﺎﺳﻴﻠﻮس روﺗﺮي ﺑﺮ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي اﻳﻤﻨﻲ ﺳﻠﻮﻟﻲ در آدﻧﻮﻛﺎرﺳﻴﻨﻮﻣﺎي ﭘﺴﺘﺎن ﻣﻮش1.................................................................................... ﻣﺤﻤﺪ ﻣﻬﺪي ﺳﻠﻄﺎندﻻل ،ﺳﻠﻴﻤﺎن ﻣﻜﺮري ،ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻴﻦ ﻳﺰدي ،ﺗﺮاﻧﻪ ﭘﻴﻤﺎﻧﻪ ﻋﺎﺑﺪي ﻣﺤﺘﺴﺐ ،ﻟﻴﻼ ﺷﻴﺮازي ،ﻣﻬﺪي ﻣﻬﺪوي
ﺑﺮرﺳﻲ ﭘﻠﻲﻣﻮرﻓﻴﺴﻢ L55Mژن ﭘﺎراﻛﺴﻮﻧﺎز 1ﺑﺎ ﺗﺮﻛﻴﺐ اﺳﻴﺪﻫﺎي ﭼﺮب ﻓﺴﻔﻮﻟﻴﭙﻴﺪﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﻟﻴﭙﻮﭘﺮوﺗﻴﻴﻦﻫﺎي ﺑﺎ داﻧﺴﻴﺘﻪ ﺑﺎﻻ7............................................... ﻛﻴﻬﺎن ﻗﻄﺮه ﺳﺎﻣﺎﻧﻲ ،ﻋﻔﺖ ﻓﺮﺧﻲ ،ﻣﺮﺗﻀﻲ ﻫﺎﺷﻢزاده ﭼﺎﻟﺸﺘﺮي ،ﻓﺎﻃﻤﻪ آزادﮔﺎن
اﻟﮕﻮي ﺳﺎﻳﺘﻮﻛﻴﻨﻲ Tﻛﻤﻜﻲ و آﻧﺘﻲﺑﺎديﻫﺎي واﺑﺴﺘﻪ در زﻧﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ دﻳﺎﺑﺖ ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ15....................................................................................................... زﻫﺮا اﻃﺎﻋﺘﻲ ،راﺿﻴﻪ ﻣﻌﻈﻤﻲ ﮔﻮدرزي ،ﻓﺮﺷﺘﻪ ﻛﻠﻬﺮي ،ﺳﻴﺪ ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﺳﺒﺤﺎﻧﻲ ،ﻣﻬﺮداد ﺻﻮﻟﺘﻲ ،آذﻳﻦ ﻋﻠﻮي ،ﺳﻌﻴﺪ ﺣﺴﻴﻨﻲ ﺗﺸﻨﻴﺰي ،ﻧﺎدره ﻧﺎدري
اﺛﺮ ﻧﺴﺘﺮن ﻛﻮﻫﻲ ﺑﺮ آﺳﻴﺐ اﻳﺴﻜﻤﻲ /ﺧﻮنرﺳﺎﻧﻲ ﻣﺠﺪد در ﻣﻮشﻫﺎي ﺻﺤﺮاﻳﻲ ﺑﻴﻬﻮشﺷﺪه21............................................................................................. ﻓﻴﺮوزه ﻏﻼﻣﭙﻮر ،ﻃﺎﻫﺮه ﺳﺎدات ﺟﻮاديﻓﺮ ،ﺳﻌﻴﺪه ﻛﺮﻳﻤﻲ ،ﻃﺎﻫﺮه اﺳﻼمزاده ،ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ اوﺟﻲ
ﺑﺮرﺳﻲ ﺳﻨﺪرم ﺗﻮﻧﻞ ﻛﺎرپ و ﻋﻮاﻣﻞ زﻣﻴﻨﻪاي آن در 362ﺑﻴﻤﺎر27....................................................................................... ............................................ ﻣﺤﻤﻮد ﻓﺮزان ،ﺣﺎﻣﺪ ﻣﺎزوﭼﻲ ،اﻣﻴﺮ ﺳﺒﺤﺎﻧﻲ ،زﻳﻨﺐ ﺷﺠﻴﺮات ،روﻳﺎ ذوﻟﻔﻘﺎري ،راﻣﻴﻦ اﺳﭙﻨﺪار
ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮ ﻣﺪاﺧﻼت ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ -رﻓﺘﺎري ﺑﺮ ﺳﻼﻣﺖ روان ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺎ دﻓﻴﺒﺮﻳﻼﺗﻮر داﺧﻞ ﻗﻠﺒﻲ33................................................................................................ ﻋﻄﺎ اﻟﻪ ﺑﺎﻗﺮزاده ،ﻓﺮﺷﺘﻪ آرﻳﻦ ﻓﺮ ،ﻣﺤﻤﺪ ارﺑﺎﺑﻲ
ﺳﻮﭘﺮ آﻧﺘﻲژنﻫﺎي اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮك در ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻠﻲ 62ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آرﺗﺮﻳﺖ41...................................................................... ............................................. ﺛﻤﻴﻠﻪ ﻧﻮرﺑﺨﺶ ،ﻣﻬﺸﻴﺪ ﻃﺎﻟﺒﻲ ﻃﺎﻫﺮ ،آذردﺧﺖ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻲ
ﺑﺮرﺳﻲ آزﻣﺎﻳﺸﺎت ﺗﺮوﻣﺒﻮﻓﻴﻠﻲ و ﺗﻐﻴﻴﺮات آنﻫﺎ در ﻓﺮم ﺷﺪﻳﺪ ﺳﻨﺪرم ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺗﺨﻤﺪان49..................................................................................... ﻟﻴﻠﻲ ﺻﻔﺪرﻳﺎن ،ﻣﺤﺒﻮﺑﻪ ﻣﺤﻤﺪزاده ،ﻣﺮﺿﻴﻪ اﻗﺎﺣﺴﻴﻨﻲ ،اﺷﺮف ال ﻳﺎﺳﻴﻦ ،ﻓﺎﻃﻤﻪ ﺳﺮوي
ﺑﺮرﺳﻲ ﺳﻄﺢ اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ ﺳﺮم در ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ58.................................................................................................................................. ﻣﺮﻳﻢ ﻏﻴﺎﺛﻲ ،اﻣﻴﺮﻫﻮﺷﻨﮓ اﺣﺴﺎﻧﻲ ،آرش دﻫﻨﺪه ،ﻣﻮﻧﺎ ﻋﺒﺪاﻟﺮﺿﺎ
ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ در ﻛﻮدﻛﺎن ﺑﺴﺘﺮي در ﺑﺨﺶ اورژاﻧﺲ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن 17ﺷﻬﺮﻳﻮر رﺷﺖ :ﮔﺰارش ﻛﻮﺗﺎه64............................................................................. ................ ﺳﻴﺪ ﺣﺴﻴﻦ ﻣﺠﺘﺒﺎﻳﻲ ،ﻧﺎﻫﻴﺪ ﺑﻴﺪار
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 70ﺷﻤﺎره ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
راﻫﻨﻤﺎي ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن -1اﺻﻮل ﻛﻠﻲ -1 :آﻳﻴﻦ ﻧﮕﺎرش زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﻲ رﻋﺎﻳﺖ ﺷﺪه و از ﺑﻪﻛﺎر ﺑـﺮدن ﻛﻠﻤـﺎت
ﺑﺎﺷﺪ و ﻋﻨﻮان ﺟﺪول ،ﺑﺎﻻي آن و در ﻧﻤﻮدار ،زﻳﺮ آن ﻗﺮار ﮔﻴﺮد )ﺑﺎ ذﻛـﺮ ﺷـﻤﺎره( .ﺑـﺎ
ﺧــﺎرﺟﻲ ﻛــﻪ ﻣﻌــﺎدل رﺳــﺎ در ﻓﺎرﺳــﻲ دارﻧــﺪ ،ﺧــﻮدداري ﺷــﻮد -2 .ﻣﻘــﺎﻻت ﺑــﻪ
ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﺻﻔﺤﺎت ﻣﺠﻠﻪ ،ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳﺖ از ﺗﻜﺮار اراﻳﻪ ﻣﻄـﺎﻟﺒﻲ ﻛـﻪ در ﻣـﺘﻦ
آدرس اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ ﻣﺠﻠﻪ " "http://journals.tums.ac.ir/login.aspxارﺳـﺎل ﮔـﺮدد
آورده ﺷﺪهاﻧﺪ در ﺟﺪاول و ﺑﺎﻟﻌﻜﺲ ﺑﺎﻳﺪ اﺟﺘﻨﺎب ﻧﻤﻮد ،ﺟـﺪاول و ﻧﻤﻮدارﻫـﺎ ﻓﺎرﺳـﻲ
) Microsoft word 2003ﻳـﺎ ﺑﺎﻻﺗﺮ( -3 .ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪﻃﻮر ﻫﻢزﻣـﺎن ﺑـﺮاي ﺳـﺎﻳﺮ ﻣﺠـﻼت
ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﻋﻜﺲﻫﺎ ،ﻧﻤﻮدارﻫﺎ و ﺟﺪاول ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪﻫﻤﺮاه ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت آنﻫﺎ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ
ارﺳﺎل ﻧﮕﺮدد و در ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺠﻼت )ﺣﺘﻲ ﺑﻪ زﺑﺎن اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ و ﻏﻴﺮه( ﺑﻪ ﭼﺎپ ﻧﺮﺳﻴﺪه
ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ و در دﻧﺒﺎﻟﻪ ﻣﺘﻦ اﺻﻠﻲ ﻣﻘﺎﻟﻪ آورده و ﺷﻤﺎرهﮔـﺬاري ﮔـﺮدد .ﻛﻴﻔﻴـﺖ ﺗـﺼﺎوﻳﺮ
ﺑﺎﺷﺪ -4 .ﻣﻘﺎﻻت ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻘـﺎﻻت ﺗﺤﻘﻴﻘـﻲ ،ﻣـﺮوري ،ﮔـﺰارش ﻛﻮﺗـﺎه و
ارﺳﺎﻟﻲ ﻣﻄﻠﻮب ﺑﺎﺷﺪ.
ﮔﺰارش ﻣﻮردي ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ -5 .در اﻧﺠﺎم ﭘـﮋوﻫﺶ ،اﺻـﻮل ﺑﻴﺎﻧﻴـﻪ ﻫﻠـﺴﻴﻨﻜﻲ ) (2008و
ﺑﺤﺚ -1 :آﺛﺎر و اﻫﻤﻴﺖ ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه و ﻣﺤﺪودﻳﺖ آنﻫﺎ -2 .ذﻛﺮ ﻧﺘـﺎﻳﺞ
ﺿﻮاﺑﻂ اﺧﻼق ﭘﺰﺷﻜﻲ رﻋﺎﻳﺖ ﮔﺮدد.
ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻣﺸﺎﺑﻪ دﻳﮕﺮان و ذﻛﺮ ﻣﻐﺎﻳﺮات و ﻣﻮارد ﻧﻘﺾﻛﻨﻨﺪه -3 .ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻋﻠـﺖ ﺗﻔـﺎوت
-2ﻧﺤﻮه ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻘﺎﻻت ﺗﺤﻘﻴﻘﻲ -1 :ﺻﻔﺤﻪ اول )ﻋﻨﻮان( ﺷﺎﻣﻞ ﻋﻨﻮان ﻣﻘﺎﻟـﻪ ،ﻧـﺎم و
ﺑﻴﻦ ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻻت ﻗﺒﻠـﻲ -4 .ﺗﻮﺿـﻴﺢ ﻣـﻮارد ﻛـﺎرﺑﺮد ﻋﻤﻠـﻲ و ﻗﺎﺑﻠﻴـﺖ
ﻧﺎمﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ،درﺟﻪ ﻋﻠﻤـﻲ و آدرس دﻗﻴـﻖ ﻛﻠﻴـﻪ ﻧﻮﻳـﺴﻨﺪﮔﺎن )از ﺟﻤﻠـﻪ
ﺗﻌﻤﻴﻢﭘﺬﻳﺮي ﻧﺘﺎﻳﺞ -5 .راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﺑﺮاي اداﻣﻪ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺧﻮد ﻳﺎ دﻳﮕﺮان ،در ﻣﺠﻤﻮع اراﻳـﻪ
ﻛﺪﭘﺴﺘﻲ ،ﺗﻠﻔﻦ ،دورﻧﮕﺎر و ﭘﺴﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ( ﻣﺤﻞ اﻧﺠﺎم ﭘـﮋوﻫﺶ ،ﻣـﺴﺌﻮل ﻣﻘﺎﻟـﻪ و ﺗﺎرﻳﺦ ارﺳﺎل ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺎﺷﺪ -2 .ﺻﻔﺤﻪ دوم و ﺳﻮم ﺷﺎﻣﻞ ﺧﻼﺻﺔ ﻓﺎرﺳـﻲ و اﻧﮕﻠﻴـﺴﻲ و ﻛﻠﻤﺎت ﻛﻠﻴﺪي ﻓﺎرﺳﻲ و اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﭼﻜﻴﺪه ﻓﺎرﺳﻲ 240-250 :ﻛﻠﻤﻪ و در ﭼﻬﺎر ﭘﺎراﮔﺮاف ﺑﺎ ﻋﻨﺎوﻳﻦ زﻣﻴﻨـﻪ و ﻫـﺪف،
آنﭼﻪ ﻛﻪ از اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﻪ ﻋﻠﻢ اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻣﻨﺎﺑﻊ :ﺷﻤﺎره ﻣﻨﺎﺑﻊ در ﻣﺘﻦ ﻗﻴﺪ ﺷﻮد و از ﻋﺪد ﻳﻚ ﺷﺮوع و ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ اﺿﺎﻓﻪ ﮔـﺮدد. ﺿﻤﻦ اﻧﻄﺒﺎق ﺗﻌﺪاد رﻓﺮاﻧﺲﻫﺎي ﻣﺤﺘﻮاي ﻣﻘﺎﻟﻪ و ﻟﻴﺴﺖ اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ آن ،ﻣﺘﻦ رﻓـﺮاﻧﺲﻫـﺎ ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ ﻇﻬﻮر ،در ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ آورده ﺷﻮﻧﺪ .ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻓﺎرﺳـﻲ ﺑـﻪ اﻧﮕﻠﻴـﺴﻲ ﺑﺮﮔـﺮدان
روشﺑﺮرﺳﻲ ،ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ ،ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي و ﻛﻠﻤـﺎت ﻛﻠﻴـﺪي )ﺣـﺪاﻗﻞ 3و ﺣـﺪاﻛﺜﺮ 7واژه(
ﺷﻮد .ﻧﺤﻮه ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻨﺎﺑﻊ در ﻣﺜﺎلﻫﺎي زﻳﺮ آورده ﺷﺪه اﺳﺖ:
ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﻮد .ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻧﺴﺒﺖ 1-2-2-1در ﺗﻬﻴﻪ ﭼﻜﻴﺪه ﺑـﺎ ﭼﻬـﺎر ﻋﻨـﻮان ﻓـﻮق
1. Qazi F, McGuire WP. The treatment of epithelial ovarian cancer. CA Cancer J Clin 1995;45(2):88-101. 2. Piazza AJ, Stoll BJ. Jaundice and hyperbilirobinemia in the newborn. In: Kliegman RM, Behrman RE, Jenson HB, Stanton BF, editors. Nelson Textbook of Pediatrics. 18th ed. Philadelphia, PA: Saunders Elsevier; 2007. p. 756-65. 3. O'Callaghan C, Stephenson T. Pocket Paediatrics. 2nd ed. Edinburgh: Churchill Livingstone; 2004. 4. Williams FM, Cherkas LF, Spector TD, MacGregor AJ. A common genetic factor underlies hypertension and other cardiovascular disorders. BMC Cardiovasc Disord [Internet]. 2004 Apr 20 [cited 2009 Mar 23]; Available from: http://www.biomedcentral.com/1471-2261/4/20 5. Ghofranipour F, Shojaee zade D. Use of health belief model in prevention of ]brucelosis in Shahr-e-cord City in Iran. Daneshvar J 1997;15:23-8. [Persian
ﻟﺤﺎظ ﺷﻮد .ﭼﻜﻴﺪه اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺎ ﭼﻜﻴـﺪه ﻓﺎرﺳـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ و در ﺑﺨـﺶﻫـﺎي Conclusion ،Results ،Methods ،Backgroundو Keywordsﺗﻨﻈـــﻴﻢ و در ﺣـــﺪود 240-250ﻛﻠﻤﻪ ﺑﺎﺷﺪ -3 .اﺻﻞ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮارد زﻳﺮ اﺳﺖ: ﻣﻘﺪﻣﻪ :ﻳﻚ ﺻﻔﺤﻪ ﺷﺎﻣﻞ -1 :اﻃﻼﻋﺎت ﻗﺒﻠﻲ و زﻣﻴﻨﻪاي اﻧﺠﺎم ﺷﺪه و ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﺎ ذﻛﺮ رﻓﺮاﻧﺲ -2 .ﺿﺮورت اﻧﺠﺎم ﺗﺤﻘﻴﻖ -3 .ﺳﺆاﻻت ﺑﺪون ﭘﺎﺳﺨﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﻪ آنﻫﺎ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ و ﺑﻴﺎن اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻳـﻦ ﺗﺤﻘﻴـﻖ ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺪ ﺑـﻪ رﻓـﻊ اﺑﻬﺎﻣﺎت ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ -4 .ﺗﻌﺮﻳﻒ اﺻﻄﻼﺣﺎت ﺗﺨﺼﺼﻲ ﻳﺎ اﺧﺘﺼﺎرات ﻋﻠﻤﻲ -5 .ﻫﺪف ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ روﺷﻦ. روش ﺑﺮرﺳﻲ :ﺑﻪﻧﺤﻮي ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻫﺮ ﺧﻮاﻧﻨـﺪهاي ﺑﺘﻮاﻧـﺪ ﺑـﺎ آن ،ﺗﺠﺮﺑـﻪ
-3ﻧﺤﻮه ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻘﺎﻻت ﮔﺰارش ﻣﻮارد -1 :ﺻﻔﺤﻪ اول ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﻘـﺎﻻت ﺗﺤﻘﻴﻘـﻲ-2 .
ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﻘﺎﻟﻪ را ﺗﻜﺮار ﻛﻨﺪ ،ﺷﺎﻣﻞ ﻃﺮاﺣﻲ ﺗﺤﻘﻴـﻖ :ﺟﺰﻳﻴـﺎت روش ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ و ﻋﻠـﺖ
ﺻﻔﺤﻪ دوم و ﺳﻮم ﺷﺎﻣﻞ ﺧﻼﺻﻪ ﻓﺎرﺳـﻲ و اﻧﮕﻠﻴـﺴﻲ و ﻛﻠﻤـﺎت ﻛﻠﻴـﺪي ﻓﺎرﺳـﻲ و
اﻧﺘﺨﺎب آن )ﻣﺜﻼ ﻛﻮﻫﻮرت( -ﻣﺪت زﻣﺎن اﺟﺮاي ﻃﺮح و ﭘﻲﮔﻴﺮي -1 .زﻣـﺎن و ﻣﻜـﺎن
اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .ﺧﻼﺻﻪ ﮔﺰارش ﻣﻮردي ﺣﺪاﻛﺜﺮ 130-150ﻛﻠﻤﻪ ﺑﺎﺷـﺪ -3 .اﺻـﻞ
اﺟﺮاي ﭘﮋوﻫﺶ -2 .ﺳﻮژهﻫـﺎ و ﻧﻤﻮﻧـﻪﻫـﺎي ﻣـﻮرد آزﻣـﻮن و ﻣـﻼك اﻧﺘﺨـﺎب .روش
ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮارد زﻳﺮ اﺳﺖ :ﻣﻘﺪﻣﻪ :ﺷﺮح ﺣﺎل ﺑﻴﻤﺎر ،ﺑﺤﺚ :ﮔـﺰارش ﻣـﻮرد و ﺑﺤـﺚ
ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﻴﺮي و ﻣﻨﻄﻖ ﺗﻌﺪاد ﻧﻤﻮﻧﻪ )اﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ و در اﺑﺘﺪاي اﻣﺮ ﻣـﻮرد
ﻣﺠﻤﻮﻋﺎً از 1500ﻛﻠﻤﻪ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻧﺒﻮده و ﺣﺪاﻛﺜﺮ دو ﺟﺪول ﻳﺎ ﺗـﺼﻮﻳﺮ اراﻳـﻪ ﺷـﻮد-4 .
ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد( -ﻣﻼكﻫﺎي ورود و ﺧﺮوج ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ -3 .ﻧﺤﻮه ﺟﻤـﻊآوري
ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﻘﺎﻻت ﺗﺤﻘﻴﻘﻲ اﺳﺖ.
اﻃﻼﻋــﺎت -4 .رﻋﺎﻳــﺖ ﻣــﻮازﻳﻦ اﺧــﻼق در ﭘــﮋوﻫﺶ -5 .اﺑﺰارﻫــﺎي اﻧــﺪازهﮔﻴــﺮي.
-4ﻧﺤﻮه ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻘﺎﻻت ﻣﺮوري -1 :اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻻت ﺑﺮاي اراﻳﻪ آﺧﺮﻳﻦ ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي ﻋﻠﻤـﻲ
-6آزﻣﻮنﻫﺎي آﻣﺎري -7 .ﻧﺎم ﻛﺸﻮر و ﺷﺮﻛﺖ ﺳﺎزﻧﺪه ﻣﻮاد و دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ )ﺑﻪ اﻧﮕﻠﻴـﺴﻲ
درﺑﺎره ﻳﻚ ﻣﻮﺿﻮع ﺧﺎص ﺑﺎﺷﺪ -2 .ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه در زﻣﻴﻨﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺻـﺎﺣﺐ ﻧﻈـﺮ و
ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ(.
داراي ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ -3 .از رﻓﺮﻧﺲﻫﺎي ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه در ﻣﻘﺎﻟﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ.
ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ :اراﻳﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ دﻗﻴﻖ -1 :رﻋﺎﻳـﺖ اﺻـﻮل ﻋﻠﻤـﻲ )ﮔـﺰارش ﻋـﺪد ﺑـﺎ درﺻـﺪ-
-5ﻫﻴﺄت ﺗﺤﺮﻳﺮﻳﻪ ﻣﺠﻠﻪ در ﻗﺒﻮل ﻳﺎ رد ،ﻳﺎ اﺻﻼح ﻣﻘﺎﻟﻪ )ﺑـﺎ ﺗﺄﻳﻴـﺪ ﻣﺆﻟـﻒ( آزاد
ﮔﺰارش ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺑﺎ ﺣﺪود اﻃﻤﻴﻨﺎن -ﻣﻴﺎﻧﻪ ﺑـﺎ -2 .(Rangeﭘﺮﻫﻴـﺰ از ﻧـﺸﺎن دادن ﻫﻤـﻪ
اﺳﺖ و از ﭘﺲ دادن ﻣﻘﺎﻟﻪ و ﻣﻠﺤﻘﺎت آن ﻣﻌﺬور ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.
ﻳـﺎﻓﺘﻪﻫﺎي ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﻪﺟﺰ ﻳـﺎﻓﺘﻪﻫﺎي ﻣﻬﻢ و ﺗﻌﻴـﻴﻦﻛﻨﻨـﺪه -3 .اﺳﺘــﻔﺎده ﻣﻨــﺎﺳﺐ
-6ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﻣﻘﺎﻻت ﻣﺴﺌﻮل ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎ و ﻣﺪاﻓﻊ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﭼﺎپ ﺷﺪه از ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺧـﻮد در
از ﺟﺪول و ﻧﻤﻮدار ﺑﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﻌﺪاد ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻪﻃﻮريﻛﻪ ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ ﺳـﻪ ﺻـﻔﺤﻪ ﺗـﺎﻳﭙﻲ
ﻣﺠﻠﻪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد.
ﻳﻚ ﺟﺪول ﻳﺎ ﻧﻤﻮدار اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد ،ﺿﻤﻦ اﻳﻦﻛﻪ ﻧﻤﻮدار ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻴﺎه و ﺳﻔﻴﺪ و دو ﺑﻌﺪي
-7اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻨﺪرﺟﺎت ﻣﺠﻠﻪ ﺑﺎ ذﻛﺮ ﻛﺎﻣﻞ ﻣﺄﺧﺬ آزاد اﺳﺖ.
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 70ﺷﻤﺎره ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
ﻣﻮش1-6 ،1391 ﻓﺮوردﻳﻦ ، 70ﺷﻤﺎره ،1 ﺗﻬﺮان ،دوره ﻧﺸﮕﺎهﺑﺮﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜ ﻲ ،دا اﺛﺮاتداﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜ ﻣﺠﻠﻪ ﭘﺴﺘﺎن آدﻧﻮﻛﺎرﺳﻴﻨﻮﻣﺎي ﺳﻠﻮﻟﻲ در ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎيﻲ اﻳﻤﻨﻲ روﺗﺮي ﻻﻛﺘﻮﺑﺎﺳﻴﻠﻮس
اﺛﺮات ﺗﻌﺪﻳﻠﻲ ﻻﻛﺘﻮﺑﺎﺳﻴﻠﻮس روﺗﺮي ﺑﺮ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي اﻳﻤﻨﻲ ﺳﻠﻮﻟﻲ در آدﻧﻮﻛﺎرﺳﻴﻨﻮﻣﺎي ﭘﺴﺘﺎن ﻣﻮش
ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻘﺎﻟﻪ 1390/08/21 :ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮش1390/09/30 : 2و*1
ﭼﻜﻴﺪه
ﻣﺤﻤﺪ ﻣﻬﺪي ﺳﻠﻄﺎندﻻل
3
ﺳﻠﻴﻤﺎن ﻣﻜﺮري ،1ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻴﻦ ﻳﺰدي
زﻣﻴﻨﻪ و ﻫﺪف :ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺛﺮات اﻳﻤﻮﻧﻮﻣﺪوﻻﺗﻮري ﺑﺎﻛﺘﺮيﻫﺎي ﺧﺎﻧﻮاده ﻻﻛﺘﻮﺑﺎﺳﻴﻠﻮس ﺑﻪﻋﻨﻮان ﭘﺮوﺑﻴﻮﺗﻴﻚ ،ﻫﺪف
1
ﺗﺮاﻧﻪ ﭘﻴﻤﺎﻧﻪ ﻋﺎﺑﺪي ﻣﺤﺘﺴﺐ
4
ﻟﻴﻼ ﺷﻴﺮازي ،1ﻣﻬﺪي ﻣﻬﺪوي
ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﺎ اﺛﺮ ﺗﺠﻮﻳﺰ ﺧﻮراﻛﻲ ﻻﻛﺘﻮﺑﺎﺳﻴﻠﻮس روﺗﺮي روي ﺳﺎﻳﺘﻮﺗﻮﻛﺴﻴﺴﻴﺘﻲ ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﻛﺸﻨﺪه ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﭘﺎﺳﺦ ﺗﻜﺜﻴﺮي
ﻟﻨﻔﻮﺳﻴﺖﻫﺎي اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﺗﻮﻣﻮر ﻻﻛﺘﻮﺑﺎﺳﻴﻠﻮس روﺗﺮي ﻣﻮشﻫﺎي BALB/cﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آدﻧﻮﻛﺎرﺳﻴﻨﻮﻣﺎي ﭘﺴﺘﺎن ﺑﻮد .روش -1ﮔﺮوه ﭘﺎﺗﻮﺑﻴﻮﻟﻮژي ،داﻧﺸﻜﺪه ﺑﻬﺪاﺷﺖ -2ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻣﻴﻜﺮوبﺷﻨﺎﺳﻲ ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ -3ﮔﺮوه ﺑﻴﻮﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي داروﻳﻲ ،داﻧﺸﻜﺪه
ﺑﺮرﺳﻲ :ﺗﻌﺪاد 30ﺳﺮ ﻣﻮش ﻣﺎده ﺷﺶ ﺗﺎ ﻫﺸﺖ ﻫﻔﺘﻪاي ﺑﺎ وزن ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ 17ﺗﺎ 19ﮔﺮم ﺑﻪ دو ﮔﺮوه 15ﺗﺎﻳﻲ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪﻧﺪ ﻳﻚ ﮔﺮوه ،ﻻﻛﺘﻮﺑﺎﺳﻴﻠﻮس روﺗﺮي در دوز 2/7×108ﺑﺎﻛﺘﺮي در ﻧﻴﻢ ﻣﻴﻠﻲﻟﻴﺘﺮ ﺑﺎﻓﺮ ﻓﺴﻔﺎت اﺳﺘﺮﻳﻞ درﻳﺎﻓﺖ ﻧﻤﻮدﻧﺪ .ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل ﺑﺎﻓﺮ ﻓﺴﻔﺎت ﻧﻤﻜﻲ
داروﺳﺎزي
)Phosphate Buffered Saline (PBS
درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮدﻧﺪ .ﻣﻮشﻫﺎي ﮔﺮوه
ﭘﺮوﺑﻴﻮﺗﻴﻚ ﺑﻪﻣﺪت دو ﻫﻔﺘﻪ ﻗﺒﻞ از ﺗﻮﻣﻮري ﺷﺪن ،ﺑﺎﻛﺘﺮي درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮدﻧﺪ .ﺑﻌﺪ از ﺗﻮﻣﻮري ﺷﺪن ﻧﻴﺰ 30روز ﺑﺎ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،ﺗﻬﺮان ،اﻳﺮان. -4ﮔﺮوه وﻳﺮوسﺷﻨﺎﺳﻲ ،اﻧﺴﺘﻴﺘﻮ ﭘﺎﺳﺘﻮر ﺗﻬﺮان، ﺗﻬﺮان ،اﻳﺮان.
وﻗﻔﻪﻫﺎي ﺳﻪروزه ﺑﻪﺻﻮرت دورهﻫﺎي ﻫﻔﺖ روزه ﻻﻛﺘﻮﺑﺎﺳﻴﻠﻮس روﺗﺮي را درﻳﺎﻓﺖ ﻧﻤﻮدﻧﺪ .ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻴﺰان ﺳﺎﻳﺘﻮﺗﻮﻛﺴﻴﺴﻴﺘﻲ ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﻛﺸﻨﺪه ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﭘﺎﺳﺦ ﺗﻜﺜﻴﺮي ﻟﻨﻔﻮﺳﻴﺖﻫﺎي اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﺗﻮﻣﻮر ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺎ ﺗﻜﻨﻴﻚﻫﺎي ) LDH assa (Takara, Japanو ) Brdu (Roche, Germanyﺑﺮ ﻃﺒﻖ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﺷﺮﻛﺖ ﺳﺎزﻧﺪه ﻋﻤﻞ ﮔﺮدﻳﺪ .ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ: ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ در ﻣﻮشﻫﺎي ﮔﺮوه درﻳﺎﻓﺖﻛﻨﻨﺪه ﻻﻛﺘﻮﺑﺎﺳﻴﻠﻮس روﺗﺮي ﺑﻪﻋﻨﻮان اﻳﻤﻮﻧﻮﻣﺪوﻻﺗﻮر، ﭘﺎﺳﺦ ﺗﻜﺜﻴﺮي ﻟﻨﻔﻮﺳﻴﺖﻫﺎ اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﺗﻮﻣﻮر و ﭘﺎﺳﺦ ﺳﺎﻳﺘﻮﺗﻮﻛﺴﻴﺴﻴﺘﻲ ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﻛﺸﻨﺪه ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﭘﺎﺳﺦ ازدﻳﺎد ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺗﺎﺧﻴﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل درﻳﺎﻓﺖﻛﻨﻨﺪه
PBS
اﺧﺘﻼف ﻣﻌﻨﻲداري داﺷﺖ .ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي :ﻣﺼﺮف
روزاﻧﻪ ﭘﺮوﺑﻴﻮﺗﻴﻚﻫﺎ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻋﺎﻣﻞ ﺗﻨﻈﻴﻢﻛﻨﻨﺪه ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻳﻤﻨﻲ در اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺳﺮﻃﺎن ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻔﻴﺪ ﺑﺎﺷﺪ. *
ﺿﻤﻦ اﻳﻦﻛﻪ در اﻓﺮاد ﺳﺎﻟﻢ ﻫﻢ ﻣﺼﺮف اﻳﻦ ﭘﺮوﺑﻴﻮﺗﻴﻚ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻳﻤﻨﻲ ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎرآﻣﺪي ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل :ﺗﻬﺮان ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان،
داﻧﺸﻜﺪه ﺑﻬﺪاﺷﺖ ،ﮔﺮوه ﭘﺎﺗﻮﺑﻴﻮﻟﻮژي
آن در ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﺎﻫﻨﺠﺎريﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮔﺮدد.
ﺗﻠﻔﻦ021-88992971 : E-mail: soltanirad34@yahoo.com
ﻛﻠﻤﺎت ﻛﻠﻴﺪي :ﻻﻛﺘﻮﺑﺎﺳﻴﻠﻮس روﺗﺮي ،ﺳﺮﻃﺎن ﭘﺴﺘﺎن ،ﻣﻮش ،BALB/cﺳﺎﻳﺘﻮﺗﻮﻛﺴﻴﺴﻴﺘﻲ ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﻛﺸﻨﺪه ﻃﺒﻴﻌـﻲ، ﻟﻨﻔﻮﺳﻴﺖﻫﺎي اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﺗﻮﻣﻮر.
ﻣﻘﺪﻣﻪ
ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺳﺮﻃﺎن ﭘﺴﺘﺎن ﻧﺸﺎن دادهاﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ ﭘﺎﺳﺦ اﻳﻤﻨﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﻛﺎﻫﺶ ﭘﺎﺳﺦ ازدﻳﺎد ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺗﺎﺧﻴﺮي ،ﻛﺎﻫﺶ ﭘﺎﺳﺦ
ﺳﺮﻃﺎن ﭘﺴﺘﺎن ) (Breast cancerﻳﻜﻲ از اﻧﻮاع ﺳﺮﻃﺎن ﺑﺎ ﺷﻴﻮع ﺑﺎﻻ
ﺗﻜﺜﻴﺮي ﺳﻠﻮلﻫﺎي اﻳﻤﻨﻲ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ ﺳﺎﻳﺘﻮﻛﻴﻦﻫﺎ ﺑﻪﻋﻠﺖ 2
ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ ﺳﺎﻟﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮ زﻳﺎدي ﺑﻴﻦ زﻧﺎن و ﻣﺮدان
اﻳﻦ ﺳﺮﻃﺎن ﻣﻲﺷﻮد .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ،ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ ﭘﺎﺳﺦ
ﻣﻲﺷﻮد و ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖﻫﺎي اﺧﻴﺮ در ﺗﺸﺨﻴﺺ و درﻣﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ
اﻳﻤﻨﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻲ در ﻛﻨﺘﺮل اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎري داﺷﺘﻪ
اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎري ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮ ﺑﻪﻋﻠﺖ
ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻳﻤﻨﻲ
ﺳﺮﻃـﺎن در ﺑﻴـﻦ زﻧـﺎن ﻣﻄﺮح ﻣﻲﺑـﺎﺷﺪ 1.ﻣﻄﺎﻟـﻌﺎت ﻣﺨﺘـﻠﻔﻲ ﺑـﺮ روي
ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﭘﺮوﺑﻴﻮﺗﻴﻚﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ .در ﺣﻘﻴﻘﺖ ،ﭘﺮوﺑﻴﻮﺗﻴﻚﻫﺎ ﺑﺎﻛﺘﺮيﻫﺎي
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 70ﺷﻤﺎره ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
ﻣﺤﻤﺪ ﻣﻬﺪي ﺳﻠﻄﺎندﻻل و ﻫﻤﻜﺎران
2
ﻣﻔﻴﺪ درون ﺳﻴﺴﺘﻢ ﮔﻮارﺷﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﻛﻪ داراي اﺛﺮات ﻣﻔﻴﺪ زﻳﺎدي
ﺳﭙﺲ ﺑﺮاي 24ﺳﺎﻋﺖ در ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺸﺖ
ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻲ در ﺗﻌﺪﻳﻞ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﮔﻮارﺷﻲ و ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻳﻤﻨﻲ
)(BHI
3
Brain Heart Infusion broth
در ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻴﻜﺮوآﺋﺮوﻓﻴﻞ ﻛﺸﺖ ﺷﺪ و ﺳﭙﺲ روي
de Man,
اﻳﻦ ﻣﻴﻜﺮوارﮔﺎﻧﺴﻴﻢﻫﺎ داراي اﺛﺮات ﺗﺤﺮﻳﻚﻛﻨﻨﺪﮔﻲ و
) Rogosa and Sharpe agar (MRSآﮔﺎر ﺑﻪﻣﺪت 48ﺳﺎﻋﺖ ﻛﺸﺖ ﺷﺪ.
ﺗﻘﻮﻳﺖﻛﻨﻨﺪﮔﻲ روي ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻳﻤﻨﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ 4.اﻣﺮوزه ،ﻻﻛﺘﻮﺑﺎﺳﻴﻠﻮسﻫﺎ
ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﺎﻛﺘﺮيﻫﺎ ﺑﺮاي ﺗﻬﻴﻪ رﻗﺖ درون PBSاﺳﺘﺮﻳﻞ ﺟﻤﻊآوري ﺷﺪ.
و ﺑﻴﻔﻴﺪوﺑﺎﻛﺘﺮﻳﻮمﻫﺎ ﺑﻴﺶﺗﺮﻳﻦ ﺑﺎﻛﺘﺮيﻫﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪﻋﻨﻮان
روش ﺷﻤﺎرش ﻛﻠﻨﻲ ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻌﺪاد ﻛﻠﻨﻲﻫﺎي رﺷﺪ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ.
ﭘﺮوﺑﻴﻮﺗﻴﻚ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ .اﺛﺮات ﻣﻔﻴﺪ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ
ﺗﻌﺪاد ﻛﻞ ﺑﺎﻛﺘﺮيﻫﺎ در رﻗﺖ 108ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ
دارﻧﺪ.
اﻳﻦ ﺑﺎﻛﺘﺮيﻫﺎ در ﻃﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ 5.در اﻳﻦ
(CFU)/ml
ﻣﻴﺎن اﺳﺘﻔﺎده از ﮔﻮﻧﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ اﻳﻤﻨﻲ ﺳﻠﻮﻟﻲ و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ
ﺗﻮﺳﻂ ﮔﺎواژ ﻣﻌﺪي ﺑﻪ ﮔﺮوه ﭘﺮوﺑﻴﻮﺗﻴﻚ از راه دﻫﺎﻧﻲ ﺧﻮراﻧﺪه ﺷﺪ و
ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﻛﺸﻨﺪه ﻃﺒﻴﻌﻲ در ﺳﺮﻃﺎن ﻣﻲﺷﻮد ﺑﺴﻴﺎر
ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل ﻧﻴﺰ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻴﺰان PBSاﺳﺘﺮﻳﻞ را ﺑﻪﻫﻤﻴﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﻃﺒﻖ روﺷﻲ
داراي اﻫﻤﻴﺖ ﻓﺮاوان در دﻓﺎع
ﻛﻪ در زﻳﺮ ﺗﻮﺿﻴﺢ داده ﻣﻲﺷﻮد ،درﻳﺎﻓﺖ ﻧﻤﻮدﻧﺪ .ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل
6
ﺑﻪﺻﻮرت روزاﻧﻪ ﺑﺮاي ﻣﺪت دو ﻫﻔﺘﻪ ﻗﺒﻞ از ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺗﻮﻣﻮر و ﺑﺎ
ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﻛﺸﻨﺪه ﻃﺒﻴﻌﻲ ،ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﻣﻮﺛﺮي در ﭘﺎﺳﺦ اﻳﻤﻨﻲ ﻋﻠﻴﻪ
وﻗﻔﻪﻫﺎي ﺳﻪ روزه ﺑﺎ دورهﻫﺎي ﻫﻔﺖ روزه ﺗﺎ روز ﺳﻲام ﺑﻌﺪ از ﭘﻴﻮﻧﺪ
ﻛﺎرﺑﺮدي ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﻟﻨﻔﻮﺳﻴﺖﻫﺎي
T
ﻣﻴﺰﺑﺎن ﻋﻠﻴﻪ ﺗﻮﻣﻮر و ﺗﺤﺮﻳﻚ ﭘﺎﺳﺦ اﻳﻤﻨﻲ ﻋﻠﻴﻪ ﺗﻮﻣﻮر ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ.
PBS
8
Colony-Forming Units
3/0×10ﺑﻮد .ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻣﻴﺰان ﻧﻴﻢ ﻣﻴﻠﻲﻟﻴﺘﺮ از اﻳﻦ رﻗﺖ
اﺳﺘﺮﻳﻞ درﻳﺎﻓﺖ ﻧﻤﻮدﻧﺪ .ﮔﺮوه ﭘﺮوﺑﻴﻮﺗﻴﻚ ﻧﻴﺰ ﻣﺸﺎﺑﻪ اﻳﻦ
ﺗﻮﻣﻮر ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ .ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﻛﺸﻨﺪه ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺳﻠﻮلﻫﺎي
ﺗﻮﻣﻮر
ﻫﺪف ﺗﻮﺳﻂ آزادﺳﺎزي ﭘﺮﻓﻮرﻳﻦ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ 7.در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ،ﻣﺎ اﺛﺮات
دوره زﻣﺎﻧﻲ رﻗﺖ ﺗﻬﻴﻪﺷﺪه از ﺑﺎﻛﺘﺮي را درﻳﺎﻓﺖ ﻧﻤﻮدﻧﺪ.
8
ﺗﻌﺪﻳﻞﻛﻨﻨﺪﮔﻲ ﻻﻛﺘﻮﺑﺎﺳﻴﻠﻮس روﺗﺮي را در ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺳﻠﻮلﻛﺸﻲ
ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺗﻮﻣﻮر :ﺳﺮﻃﺎن ﭘﺴﺘﺎن ﺧﻮدﺑﻪﺧﻮدي ﻣﻮش ﺑﻪﻋﻨﻮان اﺳﺘﻮك در
ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﻛﺸﻨﺪه ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺗﻜﺜﻴﺮ ﻟﻨﻔﻮﺳﻴﺖﻫﺎي اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ
اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ .ﺑﻌﺪ از ﻧﺨﺎﻋﻲ ﻧﻤﻮدن ﻣﻮش اﺳﺘﻮك ﺗﻮﻣﻮري،
ﺗﻮﻣﻮر ﺑﺮرﺳﻲ ﮔﺮدﻳﺪ.
ﺗﻮﻣﻮر از ﺑﺪن ﻣﻮش ﺟﺪاﺳﺎزي ﺷﺪه و درون
PBS
اﺳﺘﺮﻳﻞ ﺑﻪ ﻗﻄﻌﺎت
3
0/5cmﺗﻮﺳﻂ ﺗﻴﻐﻪ اﺳﻜﺎﻟﭙﻞ ﻗﻄﻌﻪﻗﻄﻌﻪ ﺷﺪﻧﺪ .ﻣﻮشﻫﺎي ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل
و ﭘﺮوﺑﻴﻮﺗﻴﻚ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺘﺎﻣﻴﻦ و زاﻳﻠﻴﻦ ) (10mg/kgﺑﻲﻫﻮش ﺷﺪﻧﺪ و
روش ﺑﺮرﺳﻲ
ﻗﻄﻌﺎت ﺗﻮﻣﻮري روي ﻓﻼﻧﻚ راﺳﺖ ﻣﻮش ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺷﺪ.
9
اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ از ﻧﻮع ﺗﺠﺮﺑﻲ و از ﺑﻬﺎر ﺗﺎ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن 1390در ﺑﺨﺶ
ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻴﺰان Proliferationﻟﻨﻔﻮﺳﻴﺖﻫﺎي اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﺗﻮﻣﻮر در
ﻣﻴﻜﺮوبﺷﻨﺎﺳﻲ داﻧﺸﻜﺪه ﺑﻬﺪاﺷﺖ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان
ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﺎ آﻧﺘﻲژن اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﺗﻮﻣﻮر ﺑﺎ روش :Brduﺑﺪﻳﻦﻣﻨﻈﻮر ﭘﺲ
اﻧﺠﺎم ﺷﺪ.
از ﺗﻬﻴﻪ ﻛﺸﺖ ﺳﻠﻮل ﻃﺤﺎﻟﻲ ﺳﻮﺳﭙﺎﻧﺴﻴﻮﻧﻲ ﺑﻪﻣﻴﺰان دو ﻣﻴﻠﻴﻮن BALB/c
ﺑﺎ ﺳﻦ ،ﭘﻨﺞ ﺗﺎ ﻫﻔﺖ ﻫﻔﺘﻪاي ﻛﻪ
ﺳﻠﻮل در ﻣﻴﻠﻲﻟﻴﺘﺮ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪ و در ﭘﻠﻴﺖﻫﺎي ﻣﺴﻄﺢ 100ﻣﻴﻜﺮوﻟﻴﺘﺮ از
ﻫﺮ ﻛﺪام داراي وزن ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ 20ﺗﺎ 25ﮔﺮم ﺑﻮدﻧﺪ از اﻧﺴﺘﻴﺘﻮ ﭘﺎﺳﺘﻮر
آن را در ﭼﺎﻫﻚ رﻳﺨﺘﻪ و ﺳﭙﺲ ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺎ ﻏﻠﻈﺖ 20ﻣﻴﻜﺮوﮔﺮم
ﺗﻬﺮان ﺧﺮﻳﺪاري ﺷﺪ .آنﻫﺎ ﺑﻪ دو ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل و ﮔﺮوه ﭘﺮوﺑﻴﻮﺗﻴﻚ
در ﻣﻴﻠﻲﻟﻴﺘﺮ از آﻧﺘﻲژن اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﺗﻮﻣﻮر ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺷﺪﻧﺪ .ﺣﻔﺮات
ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ ﮔﺮوه داراي 15ﻣﻮش ﺑﻮد .ﻣﻮشﻫﺎ درون
ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در ﻋﺪم ﺣﻀﻮر آﻧﺘﻲژن و ﻛﻨﺘﺮل ﻣﺜﺒﺖ ﺑﺎ ﭘﻨﺞ
ﻗﻔﺲﻫﺎي ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ ﻧﮕﻪداري ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ دﺳﺘﺮﺳﻲ آزاد ﺑﻪ آب و ﻏﺬا
ﻣﻴﻜﺮوﮔﺮم در ﻣﻴﻠﻲﻟﻴﺘﺮ ) Phytohemaglutinin A (PHAﺗﺤﺮﻳﻚ ﺷﺪﻧﺪ.
داﺷﺘﻨﺪ و در ﺷﺮاﻳﻂ 12ﺳﺎﻋﺖ ﻧﻮر و 12ﺳﺎﻋﺖ ﺗﺎرﻳﻜﻲ ﻧﮕﻪداري
ﺣﺠﻢ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﭼﺎﻫﻚﻫﺎ 200ﻣﻴﻜﺮوﻟﻴﺘﺮ ﺑﻮد ،ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺑﻼﻧﻚ از
ﺷﺪﻧﺪ .ﻣﻮشﻫﺎي ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل و ﭘﺮوﺑﻴﻮﺗﻴﻚ در ﻗﻔﺲﻫﺎي ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ اﻣﺎ
ﻣﺤﻴﻂ
Roswell Park Memorial Institute medium (RPMI) -1640+
در ﺷﺮاﻳﻂ ﻳﻜﺴﺎﻧﻲ ﻧﮕﻪداري ﺷﺪﻧﺪ )دﻣﺎي 23 Cو رﻃﻮﺑﺖ .(%55
(FBS) 10%
ﺣﻴﻮاﻧﺎت :ﻣﻮشﻫﺎي ﻣﺎده
Fetal Bovine Serumﺧﺎﻟﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ .ﭘﻠﻴﺖﻫﺎ ﺑﻪﻣﺪت
ﻣﻴﻜﺮوارﮔﺎﻧﺴﻴﻢﻫﺎ و روش ﺗﺠﻮﻳﺰ ﭘﺮوﺑﻴﻮﺗﻴﻚ :ﺑﺎﻛﺘﺮي ﻻﻛﺘﻮﺑﺎﺳﻴﻠﻮس
72ﺳﺎﻋﺖ در دﻣﺎي 37 Cو در ﻣﺠﺎورت ﺑﺎ CO2اﻧﻜﻮﺑﻪ ﺷﺪﻧﺪ و ﭘﺲ
American Type Culture Collectionاز
از 72ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻪ ﻫﺮ ﭼﺎﻫﻚ 20ﻣﻴﻜﺮوﻟﻴﺘﺮ ﻣﺎده Brduاﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮده و 18
ﻓﺮﻳﺰر -70 Cداﻧﺸﻜﺪه ﺑﻬﺪاﺷﺖ ،ﮔﺮوه ﻣﻴﻜﺮوبﺷﻨﺎﺳﻲ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪ.
ﺳﺎﻋﺖ دﻳﮕﺮ اﻧﻜﻮﺑﺎﺳﻴﻮن اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ ﭘﺲ از اﻳﻦ ﻣﺪت ﭘﻠﻴﺖﻫﺎ در
روﺗﺮي
(ATCC) 23272
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 70ﺷﻤﺎره ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
3
اﺛﺮات ﻻﻛﺘﻮﺑﺎﺳﻴﻠﻮس روﺗﺮي ﺑﺮ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي اﻳﻤﻨﻲ ﺳﻠﻮﻟﻲ در آدﻧﻮﻛﺎرﺳﻴﻨﻮﻣﺎي ﭘﺴﺘﺎن ﻣﻮش
300gﺑﻪﻣﺪت 10دﻗﻴﻘﻪ ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ ﺷﺪه و ﻣﺎﻳﻊ روﻳﻲ ﺑﻪﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ
ﻏﻴﺮ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻳﻚ ﺑﻮده و آزﻣﻮﻧﻲ ) Mann-Whitney U-testﻧﺮماﻓﺰار
ﺧﺎرج ﮔﺮدﻳﺪ .ﺳﭙﺲ ﭘﻠﻴﺖ ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﺳﺸﻮار ﺧﺸﻚ ﺷﺪه و ﺑﻪ آن 200
SPSS
ﻣﻴﻜﺮوﻟﻴﺘﺮ ﺑﺎﻓﺮ ﻓﻴﻜﺲ /دﻧﺎﺗﻮرﻛﻨﻨﺪه ﺑﻪﻣﺪت 30دﻗﻴﻘﻪ در دﻣﺎي اﺗﺎق
ارزش ﻛﻢﺗﺮ از P=0/5ﺑﻪﻣﻌﻨﻲ ﻣﻌﻨﻲدار ﺑﻮدن ﺑﻮده اﺳﺖ.
وﻳﺮاﺳﺖ (15ﺑﻮد و ﺣﺪود اﻃﻤﻴﻨﺎن %95در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ.
اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪ ﭘﺲ از آن ﻣﺎﻳﻊ ﺧﺎرج ﺷﺪه و ﻣﻘﺪار 100µآﻧﺘﻲﺑﺎدي ﺿﺪ Brduﺑﺮاي ﻣﺪت دو ﺳﺎﻋﺖ در ﺷﺮاﻳﻂ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪ و ﭘﺲ از آن ﭘﻠﻴﺖ ﭼﻬﺎر ﺑﺎر ﺑﺎ ﺑﺎﻓﺮ ﺷﺴﺘﺸﻮ
PBS-T20
ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ
ﺷﺴﺘﺸﻮ داده ﺷﺪ .در
ﺑﻪﻣﻘﺪار 100µﺑﺮاي ﭘﻨﺞ دﻗﻴﻘﻪ اﺿﺎﻓﻪ و
ﻧﺘﺎﻳﺞ اﺛﺮات ﻻﻛﺘﻮﺑﺎﺳﻴﻠﻮس روﺗﺮي ﺑﺮ روي ﺗﻜﺜﻴﺮ ﻟﻨﻔﻮﺳﻴﺖﻫﺎي
واﻛﻨﺶ ﻣﺘﻮﻗﻒ و ﺳﭙﺲ در
اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﺗﻮﻣﻮر در ﻧﻤﻮدار 1اراﻳﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ .ﻣﻘﺎدﻳﺮ در ﮔﺮوه
ﻃﻮل ﻣﻮج 450ﻧﺎﻧﻮﻣﺘﺮ ﺟﺬب ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﺗﺤﺮﻳﻚﺷﺪه ﺑﻪ ﺗﺤﺮﻳﻚﻧﺸﺪه
ﭘﺮوﺑﻴﻮﺗﻴﻚ ﺑﻪﻣﻴﺰان ﻗﺎﺑﻞﺗﻮﺟﻬﻲ ﺑﻴﺶﺗﺮ از ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل ﺑﻮد .ﺗﺤﺮﻳﻚ
ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪ ﺳﻮﺑﺴﺘﺮاي
TMB
ﺑﻪﻛﻤﻚ 100µlاز اﺳﻴﺪ ﺳﻮﻟﻔﻮرﻳﻚ
2N
ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺗﺤﺮﻳﻜﻲ ﻗﺮاﺋﺖ و ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪ.
10
ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﻃﺤﺎﻟﻲ ﺑﺎ آﻧﺘﻲژن اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﺗﻮﻣﻮر در ﮔﺮوه ﻻﻛﺘﻮﺑﺎﺳﻴﻠﻮس
NK Cells
در ﻣﻮش ﺗﻮﺳﻂ
روﺗﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻌﻨﻲداري در ﺗﺴﺖ Brduﻧﺸﺎن
ﺗﻜﻨﻴﻚ ) :Lactate Dehydrogenase assay (LDH assayاﺑﺘﺪا از
ﻣﻲدﻫﺪ ) .(P=0/008ﻧﺘﺎﻳﺞ اﺛﺮات ﻻﻛﺘﻮﺑﺎﺳﻴﻠﻮس روﺗﺮي ﺑﺮ روي
ﺳﻮﺳﭙﺎﻧﺴﻴﻮن ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه از ﻃﺤﺎل رﻗﺖﻫﺎي 2×107و 1×107و
ﺳﺎﻳﺘﻮﺗﻮﻛﺴﻴﺴﻴﺘﻲ ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﻛﺸﻨﺪه ﻃﺒﻴﻌﻲ در ﻧﻤﻮدار 2اراﻳﻪ ﺷﺪه
ﺣﺎوي ﻳﻚ درﺻﺪ ﺗﻬﻴﻪ ﮔﺮدﻳﺪ.
اﺳﺖ .ﻣﻘﺎدﻳﺮ در ﮔﺮوه ﭘﺮوﺑﻴﻮﺗﻴﻚ ﺑﻪﻣﻴﺰان ﻗﺎﺑﻞﺗﻮﺟﻬﻲ ﺑﻴﺶﺗﺮ از ﮔﺮوه
RPMI-1640+
ﻛﻨﺘﺮل ﺑﻮد .ﺳﺎﻳﺘﻮﺗﻮﻛﺴﻴﺴﻴﺘﻲ ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﻛﺸﻨﺪه ﻃﺒﻴﻌﻲ در ﮔﺮوه
Bovine Serum Albumin (BSA) 1%ﺗﻬﻴﻪ و 100ﻣﻴﻜﺮوﻟﻴﺘﺮ در ﭘﻠﻴﺖ
درﻳﺎﻓﺖﻛﻨﻨﺪه ﻻﻛﺘﻮﺑﺎﺳﻴﻠﻮس روﺗﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل درﻳﺎﻓﺖ-
اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻣﻘﺪار ﺳﺎﻳﺘﻮﺗﻮﻛﺴﻴﺴﻴﺘﻲ
5×106در ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺸﺖ
RPMI-1640
ﺳﭙﺲ رده ﺳﻠﻮل K562ﺑﻪﺗﻌﺪاد 2×105ﺳﻠﻮل در ﻣﺤﻴﻂ 96ﺧﺎﻧﻪاي
U
ﺷﻜﻞ ﻛﺸﺖ داده ﺷﺪ و ﺑﻪﻣﻴﺰان 100µlاز رﻗﺖﻫﺎي
ﺳﻠﻮﻟﻲ ﻣﺬﻛﻮر ﺑﻪﺻﻮرت ﺳﻪﺗﺎﻳﻲ روي ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﺧﺎﻧﻪاي
U
K562
ﻛﻨﻨﺪه PBSاﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻌﻨﻲداري را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ).(P=0/034
در ﭘﻠﻴﺖ 96
ﺷﻜﻞ رﻳﺨﺘﻪ ﺷﺪ .ﺳﭙﺲ ﺳﻠﻮل ﻃﺤﺎﻟﻲ ﺗﻨﻬﺎ ،ﺳﻠﻮل
K562
ﺑﺤﺚ
ﺗﻨﻬﺎ ،و ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺸﺖ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻛﻨﺘﺮلﻫﺎي ﻣﻨﻔﻲ و ﺑﻼﻧﻚ و ﺳﻠﻮل K562
ﺑﻪﻫﻤﺮاه ﺗﺮﻳﺘﻮن
X100
%2ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻛﻨﺘﺮل ﻟﻴﺰ ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﺳﺘﻔﺎده
ﺑﻌﺪ از ﻛﺸﻒ ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﻛﺸﻨﺪه ﻃﺒﻴﻌﻲ در ﺳﺎل 1975ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﻬﻢ
ﺷﺪ .ﭘﻠﻴﺖ ﺑﻪﻣﺪت 10دﻗﻴﻘﻪ در دور 300gﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ ﺷﺪ .ﺑﻪﻣﺪت
آنﻫﺎ در دﻓﺎع از ﺑﺪن ﻋﻠﻴﻪ ﺗﻮﻣﻮر آﺷﻜﺎر ﺷﺪ .ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺑﺮاي
ﭼﻬﺎر ﺳﺎﻋﺖ در اﻧﻜﻮﺑﺎﺗﻮر 37 Cاﻧﻜﻮﺑﻪ ﺷﺪ .ﭘﺲ از اﻧﻜﻮﺑﺎﺳﻴﻮن
اﺛﺒﺎت ارﺗﺒﺎط ﺑﻴﻦ ﺗﻮﻣﻮر و درﺻﺪ ﻳﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﻛﺸﻨﺪه ﻃﺒﻴﻌﻲ
ﻣﺠﺪدا ﭘﻠﻴﺖﻫﺎ در 300gﺑﻪﻣﺪت 10دﻗﻴﻘﻪ ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ ﺷﺪ .ﺑﻪﻣﻴﺰان
اﻧﺠﺎم ﺷﺪ .ﮔﺰارﺷﺎت ﺿﺪ و ﻧﻘﻴﻀﻲ در ﻣﻮرد اﻳﻦ ارﺗﺒﺎط اراﻳﻪ ﺷﺪ.
100µlاز ﻣﺎﻳﻊ روﻳﻲ ﻫﺮ ﺣﻔﺮهاي را ﺑﻪ ﭘﻠﻴﺖ 96ﺧﺎﻧﻪاي ﻣﺴﻄﺢ ﺟﺪﻳﺪ
ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ ﻛﺎﻫﺶ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻳﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﺗﻌﺪاد ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﻛﺸﻨﺪه
ﺑﻪﺗﻤﺎﻣﻲ ﺣﻔﺮات اﺿﺎﻓﻪ
ﻃﺒﻴﻌﻲ در ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺳﺮﻃﺎن در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل را ﮔﺰارش
اﻧﺘﻘﺎل داده ﺷﺪ .ﺳﭙﺲ 100µlﺑﺎﻓﺮ ﻛﻴﺖ
LDH
13و12
ﺷﺪ و ﭘﻠﻴﺖﻫﺎ در ﺗﺎرﻳﻜﻲ در ﺷﺮاﻳﻂ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﺑﻪﻣﺪت 15دﻗﻴﻘﻪ
ﻧﻤﻮدﻧﺪ.
اﻧﻜﻮﺑﻪ ﺷﺪ .ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﺎ اﻓﺰودن 50ﻣﻴﻜﺮوﻟﻴﺘﺮ HCL 2Nواﻛﻨﺶ ﻣﺘﻮﻗﻒ
ﻛﺸﻨﺪه ﻃﺒﻴﻌﻲ در ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺳﺮﻃﺎن ﮔﺰارش ﻧﻜﺮدهاﻧﺪ.
ﺷﺪ و ﭘﻠﻴﺖﻫﺎ در ﻃﻮل ﻣﻮج 492ﻧﺎﻧﻮﻣﺘﺮ ﻗﺮاﺋﺖ ﺷﺪ.
11
ﻣﻴﺰان ﺳﺎﻳﺘﻮﺗﻮﻛﺴﻴﺴﻴﺘﻲ ﺑﺎ ﻓﺮﻣﻮل
ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت دﻳﮕﺮ ،ﺗﻐﻴﻴﺮي در ﻣﻴﺰان ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺳﻠﻮلﻫﺎي 15و14
ﻳﺎ
ﺣﺘﻲ اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﻛﺸﻨﺪه ﻃﺒﻴﻌﻲ را در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﮔﺮوه ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ
ﻛﻨﺘﺮل ﮔﺰارش ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ .ﭘﺮوﺑﻴﻮﺗﻴﻚﻫﺎ ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ از اﺛﺮ ﺑﺮ روي
Natural
ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻳﻤﻨﻲ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻄﺢ ﺳﺎﻳﺘﻮﻛﻴﻦﻫﺎ و
Killerو ﭘﺮوﻟﻴﻔﺮاﺳﻴﻮن ﻟﻨﻔﻮﺳﻴﺖﻫﺎي اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﺗﻮﻣﻮر
اﻳﻤﻮﻧﻮﮔﻠﻮﺑﻮﻟﻴﻦﻫﺎ ،اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻜﺜﻴﺮ ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﻣﻮﻧﻮﻧﻮﻛﻠﺌﺎر ،اﻓﺰاﻳﺶ
ﺑﻪﺻﻮرت ﺳﻪﺗﺎﻳﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ .از اﻋﺪاد ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﮔﺮﻓﺘﻪ و از
ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﻛﺸﻨﺪه ﻃﺒﻴﻌﻲ ،ﺗﻌﺪﻳﻞ ﺧﻮد اﻳﻤﻨﻲ و ﺗﺤﺮﻳﻚ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ
اﻳﻦ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦﻫﺎ در آﻧﺎﻟﻴﺰ آﻣﺎري اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ .روش آﻧﺎﻟﻴﺰ آﻣﺎري روش
ﺳﻠﻮلﻫﺎي اﻳـﻤﻨﻲ ﻋﻠﻴـﻪ ﺑﺎﻛﺘﺮيﻫﺎ و ﺗﻚﻳـﺎﺧﺘﻪﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ17.و 16اﺳﺘﻔﺎده
ﺷﺪ .آزﻣﺎﻳﺸﺎت ﺳﺎﻳﺘﻮﺗﻮﻛﺴﻴﺴﻴﺘﻲ ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﻛﺸﻨﺪه ﻃﺒﻴﻌﻲ cells
)(NK
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 70ﺷﻤﺎره ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
ﻫﻤﻜﺎران ﺳﻠﻄﺎندﻻل ﻣﻬﺪي DallalوSoltan M.M. ﻣﺤﻤﺪ et al.
4
ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل
ﻻﻛﺘﻮﺑﺎﺳﻴﻠﻮس روﺗﺮي
ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل
ﻻﻛﺘﻮﺑﺎﺳﻴﻠﻮس روﺗﺮي
ﻧﻤﻮدار :1-ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻜﺜﻴﺮ ﻟﻨﻔﻮﺳﻴﺖﻫﺎي اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﺗﻮﻣﻮر در ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﺎ آﻧﺘـﻲژن
ﻧﻤﻮدار :2-ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺘﻮﺗﻮﻛﺴﻴﺴﻴﺘﻲ ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﻛﺸﻨﺪه ﻃﺒﻴﻌﻲ ).(NK cells
اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﺗﻮﻣﻮر.
ﻧﻤﻮدار ﻧﺸﺎنﮔﺮ ﻣﻴﺰان ﺳﺎﻳﺘﻮﺗﻮﻛﺴﻴﺴﻴﺘﻲ ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﻛـﺸﻨﺪه ﻃﺒﻴﻌـﻲ در دو ﮔـﺮوه ﻛﻨﺘـﺮل و ﮔـﺮوه
ﻧﻤﻮدار ﻧﺸﺎنﮔﺮ اﺛﺮ ﺑﺎﻛﺘﺮي ﻻﻛﺘﻮﺑﺎﺳﻴﻠﻮس روﺗﺮي ﺑﺮ روي ﺗﻜﺜﻴﺮ ﻟﻨﻔﻮﺳﻴﺖﻫﺎي اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﺗﻮﻣـﻮر
درﻳﺎﻓﺖﻛﻨﻨﺪه ﻻﻛﺘﻮﺑﺎﺳﻴﻠﻮس روﺗـﺮي ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ ﻛـﻪ در ﮔـﺮوه ﻻﻛﺘﻮﺑﺎﺳـﻴﻠﻮس روﺗـﺮي ﺑـﻪﻣﻴـﺰان
ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل ﺑﻪﻣﻴﺰان ﻗﺎﺑﻞﺗـﻮﺟﻬﻲ اﻧـﺪﻳﻜﺲ ﺗﺤﺮﻳـﻚ ﺑـﺎﻻﺗﺮي را ﻧـﺸﺎن
ﻗﺎﺑﻞﺗﻮﺟﻬﻲ ﻣﻴﺰان ﺳﺎﻳﺘﻮﺗﻮﻛﺴﻴﺴﻴﺘﻲ ﺑﻴﺶﺗﺮ از ﮔﺮوه ﻛﻨﺘـﺮل اﺳـﺖ )ﻣﻘﻴـﺎس اﻋـﺪاد ﺳـﻤﺖ ﭼـﭗ
ﻣﻲدﻫﺪ )ﻣﻘﻴﺎس ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﻧﻤﻮدار اﻧﺪﻳﻜﺲ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ( ).(P=0/008
ﻧﻤﻮدار درﺻﺪ ﺳﺎﻳﺘﻮﺗﻮﻛﺴﻴﺴﻴﺘﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ( ).(P=0/034
روزاﻧﻪ از ﺑﺎﻛﺘﺮيﻫﺎي ﻣﻔﻴﺪ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﻜﻤـﻞ ﻏـﺬاﻳﻲ ﻧـﺸﺎن دادهاﻧـﺪ ﻛـﻪ
روﺗﺮي ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻌﺪﻳﻞ ﭘﺎﺳﺦ اﻳﻤﻨﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﭘﺎﺳﺦ ﻗﻮي
ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻬﺒﻮدي و ﻛﺎﻫﺶ ﺧﻄﺮ ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﻣـﻲﺷـﻮد.
ﺳﻠﻮلﻛﺸﻲ ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﻛﺸﻨﺪه ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺷﻮد .ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﻛﺸﻨﺪه ﻃﺒﻴﻌﻲ
اﻳﻦ ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺼﺮف ﭘﺮوﺑﻴﻮﺗﻴﻚﻫـﺎ ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺪ ﺑﺎﻋـﺚ
ﻧﻘﺶ ﻣﻮﺛﺮي در دﻓﺎع از ﺑﺪن ﻋﻠﻴﻪ ﺗﻮﻣﻮر دارﻧﺪ و ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﭘﺎﺳﺦﻫﺎي
ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ از ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺳﺮﻃﺎن ﺷـﻮﻧﺪ19.و 18در اﻳـﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ﻣـﺎ ﺧـﻮاص
اﻳﻤﻨﻲ را در اﻓﺮاد ﺑﺎ ﺧﻄﺮ ﺑﺎﻻي اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﺳﺮﻃﺎن را ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﻨﺪ .اﮔﺮ
اﻳﻤﻮﻧﻮﻣــﺪوﻻﺗﻮري ﻻﻛﺘﻮﺑﺎﺳــﻴﻠﻮس روﺗــﺮي را ﺑــﺮ روي ﺳــﻠﻮلﻛ ـﺸﻲ
ﭼﻪ ،ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت دﻳﮕﺮي ﺑﺮاي ﻳﺎﻓﺘﻦ اﺛﺮات دﻳﮕﺮ اﻳﻦ ﺑﺎﻛﺘﺮيﻫﺎ ﺑﺮروي
ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﻛﺸﻨﺪه ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﺗﻜﺜﻴﺮ ﻟﻨﻔﻮﺳﻴﺖﻫﺎي اﺧﺘـﺼﺎﺻﻲ ﺗﻮﻣـﻮر در
ﺳﻼﻣﺖ اﻓﺮاد ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز اﺳﺖ.
ﻣﻮشﻫﺎي ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺳﺮﻃﺎن ﭘﺴﺘﺎن ﺑﺮرﺳـﻲ ﻧﻤـﻮدﻳﻢ .ﻧﺘـﺎﻳﺞ ﻣـﺎ اﻓـﺰاﻳﺶ
ﺳﭙﺎﺳﮕﺰاري :اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺨﺸﻲ از ﻃﺮح ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﻣﺼﻮب
ﻗﺎﺑﻞﺗﻮﺟﻬﻲ در ﺳﻄﺢ ﺳﻠﻮلﻛﺸﻲ ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﻛﺸﻨﺪه ﻃﺒﻴﻌـﻲ ﻧـﺸﺎن داد.
داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ و ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ درﻣﺎﻧﻲ ﺗﻬﺮان ﺑﻪﺷﻤﺎره
ﻧﺘﺎﻳـﺞ ﺣﺎﺿﺮ ﺣﺎﻛـﻲ از آن اﺳﺖ ﻛـﻪ ﻣﺼـﺮف روزاﻧـﻪ ﻻﻛﺘﻮﺑﺎﺳﻴـﻠﻮس
ﻗﺮارداد 10549ﻣﻮرخ 1389ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.
responses in immunologically intact and immunocompromised mice. Int J Food Microbiol 2007;113(1):28-34. 5. Kirjavainen PV, El-Nezami HS, Salminen SJ, Ahokas JT, Wright PF. The effect of orally administered viable probiotic and dairy lactobacilli on mouse lymphocyte proliferation. FEMS Immunol Med Microbiol 1999;26(2):131-5. 6. Diederichsen AC, Zeuthen J, Christensen PB, Kristensen T. Characterisation of tumour infiltrating lymphocytes and correlations with immunological surface molecules in colorectal cancer. Eur J Cancer 1999;35(5):721-6. 7. Hernberg M. Lymphocyte subsets as prognostic markers for cancer patients receiving immunomodulative therapy. Med Oncol 1999;16(3):145-53.
1. Howell A, Sims AH, Ong KR, Harvie MN, Evans DG, Clarke RB. Mechanisms of Disease: prediction and prevention of breast cancer: cellular and molecular interactions. Nat Clin Pract Oncol 2005;2(12):635-46. 2. Marrogi AJ, Munshi A, Merogi AJ, Ohadike Y, El-Habashi A, Marrogi OL, et al. Study of tumor infiltrating lymphocytes and transforming growth factor-beta as prognostic factors in breast carcinoma. Int J Cancer 1997;74(5):492-501. 3. Drisko JA, Giles CK, Bischoff BJ. Probiotics in health maintenance and disease prevention. Altern Med Rev 2003;8(2):143-55. 4. Bujalance C, Moreno E, Jimenez-Valera M, Ruiz-Bravo A. A probiotic strain of Lactobacillus plantarum stimulates lymphocyte
References
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 70ﺷﻤﺎره ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
5
Effects of Lactobacillus reuteri on cellular immunity in mice breasr cancer
8. Soltan Dallal MM, Yazdi MH, Hassan ZM, Holakuyee M, Abedi Mohtasab TP, Aminharaty F, et al. Effect of oral administration of lactobacillus acidophilus on the immune responses and survival of BALB/c mice bearing human breast cancer. Tehran Univ Med J 2010;67(11):753-8. 9. Soltan Dallal MM, Yazdi MH, Hassan ZM, Holakuyee M, Abedi Mohtasab TP, Aminharaty F, et al. The evaluation of probiotic effect of L.acidophilus on the immune responses in BALB/C mice against transplanted tumor derived from breast tissue. Zanjan Univ Med J 2010;18(73):37-48. 10. Matsuoka K, Nomura K, Hoshino T. Mutagenic effects of brief exposure to bromodeoxyuridine on mouse FM3A cells. Cell Tissue Kinet 1990;23(5):495-503. 11. Yazdi, MH, Soltan Dallal MM, Hassan ZM, Holakuyee M, Abedi Mohtasab,TP, Agha Amiri S, Mahdavi M. The evaluation of probiotic effect of Lactobacillus casei on the Tumor growth rate in BALB/c mice bearing breast cancer. J Med Council Islamic Rep Iran 2009;27(1):43-51. [persian] 12. Brittenden J, Heys SD, Ross J, Eremin O. Natural killer cells and cancer. Cancer 1996;77(7):1226-43. 13. Chuang WL, Liu HW, Chang WY. Natural killer cell activity in patients with hepatocellular carcinoma relative to early development and tumor invasion. Cancer 1990;65(4):926-30.
1391 ﻓﺮوردﻳﻦ،1 ﺷﻤﺎره، 70 دوره، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان،ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ
14. Bonilla F, Alvarez-Mon M, Merino F, Girón JA, Menéndez JL, Espana P, Durántez A. Natural killer activity in patients with breast cancer. Eur J Gynaecol Oncol 1990;11(2):103-9. 15. Gati A, Guerra N, Giron-Michel J, Azzarone B, Angevin E, Moretta A, et al. Tumor cells regulate the lytic activity of tumor-specific cytotoxic t lymphocytes by modulating the inhibitory natural killer receptor function. Cancer Res 2001;61(8):3240-4. 16. Schiffrin EJ, Brassart D, Servin AL, Rochat F, Donnet-Hughes A. Immune modulation of blood leukocytes in humans by lactic acid bacteria: criteria for strain selection. Am J Clin Nutr 1997;66(2):515S-520S. 17. Sanders ME. Considerations for use of probiotic bacteria to modulate human health. J Nutr 2000;130(2S Suppl):384S-390S. 18. Ishikawa H, Akedo I, Otani T, Suzuki T, Nakamura T, Takeyama I, et al. Randomized trial of dietary fiber and Lactobacillus casei administration for prevention of colorectal tumors. Int J Cancer 2005;116(5):762-7. 19. Yazdi MH, Soltan Dallal MM, Hassan ZM, Holakuyee M, Agha Amiri S, Abolhassani M, et al. Oral administration of Lactobacillus acidophilus induces IL-12 production in spleen cell culture of BALB/c mice bearing transplanted breast tumour. Br J Nutr 2010;104(2):227-32.
Tehran University Medical Journal; Vol. ﻫﻤﻜﺎران و70, No. 1, April 2012: 1-6
100
Modulatory effects of Lactobacillus reuteri on cellular immune parameters in mice breast adenocarcinoma
Abstract Mohammad Mehdi Soltan Dallal Ph.D.1,2* Soliman Mokarrari M.Sc.1 Mohammad Hossein Yazdi Ph.D. Student3 Taraneh Paymaneh Abedi Mohtasab B.Sc.1 Lila Shirazi M.Sc.1 Mehdi Mahdavi Ph.D.4 1- Department of Pathobiology, School of Public Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran. 2- Food Microbiology Research Center, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran. 3- Department of Pharmaceutical Biotechnology, School of Pharmacy, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran. 4- Department of Virology, Pasteur Institute of Tehran, Tehran, Iran.
Received: November 12, 2011 Accepted: December 21, 2011
Background: Regarding the immunomodulatory effects of lactobacillus bacteria, this study aimed to evaluate the effect of oral administration of Lactobacillus reuteri, as probiotic bacteria, on natural killer cell cytotoxicity and tumor-specific lymphocyte proliferation in Balb/c mice with breast adenocarcinoma. Methods: A total of 30 female mice, aged 6- 8 weeks and with a weight of approximately 17- 19 g, were randomly divided into two groups of 15 mice. The case group received Lactobacillus reuteri at a dose of 2.7× 108 bacteria in half a milliliter of sterile phosphate buffer saline (PBS) and the control group only received PBS. The probiotic group received the regimen for two weeks prior to tumor transplantation, as they did for 30 days after transplantation with three-day intervals and durations of seven days. For the evaluation of natural killer cell cytotoxicity and also tumor-specific lymphocyte proliferation response, LDH and BrdU assays were performed respectively according to the manufacturers’ instructions. Results: The study showed that the mice in the case group which were receiving Lactobacillus reuteri had statistically significant differences in the replication of tumor -specific lymphocytes, natural killer cell cytotoxicity and delayed hypersensitivity responses Compared to the mice in the control group. Conclusion: Daily consumption of probiotics seems to regulate the immune system and consequently it can be helpful in people with cancer. Moreover, consumption of probiotics in healthy individuals can also boost the efficiency of the immune system against a variety of abnormalities.
*
Corresponding author: Dept. of Microbiology, School of Public Health and Institute Health Research, Tehran University of Medical Sciences, P.O.Box: 14155-6446, Tehran, Iran. Tel: +98-21-88992971 E-mail: soltanirad34@yahoo.com
Keywords: Balb/c mouse, breast cancer, cytotoxicity, lactobacillus reuteri, natural killer cells, tumor-specific lymphocytes.
1391 ﻓﺮوردﻳﻦ،1 ﺷﻤﺎره، 70 دوره، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان،ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ
7-14 ﻟﻴﭙﻮ ،1391 ﻓﺮوردﻳﻦ ﭼﺮبﺷﻤﺎره ،1 دوره ، 70 ﺗﻬﺮان، ﭘﺰﺷﻜﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﻣﻮرﻓﻴﺴﻢ ﭘﺰﺷﻜ ﭘﻠﻲ داﻧﺸﻜﺪه ﻣﺠﻠﻪ ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦﻫﺎ ﻓﺴﻔﻮﻟﻴﭙﻴﺪﻫﺎي اﺳﻴﺪﻫﺎي ﺗﺮﻛﻴﺐ ﭘﺎراﻛﺴﻮﻧﺎز 1ﺑﺎ L55Mﻲ،ژن
ﺑﺮرﺳﻲ ﭘﻠﻲﻣﻮرﻓﻴﺴﻢ L55Mژن ﭘﺎراﻛﺴﻮﻧﺎز 1ﺑﺎ ﺗﺮﻛﻴﺐ اﺳﻴﺪﻫﺎي ﭼﺮب ﻓﺴﻔﻮﻟﻴﭙﻴﺪﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﻟﻴﭙﻮﭘﺮوﺗﻴﻴﻦﻫﺎي ﺑﺎ داﻧﺴﻴﺘﻪ ﺑﺎﻻ
ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻘﺎﻟﻪ 1390/07/05 :ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮش1390/10/21 :
ﭼﻜﻴﺪه
1
ﻛﻴﻬﺎن ﻗﻄﺮه ﺳﺎﻣﺎﻧﻲ *2
ﻋﻔﺖ ﻓﺮﺧﻲ
3
ﻣﺮﺗﻀﻲ ﻫﺎﺷﻢزاده ﭼﺎﻟﺸﺘﺮي
زﻣﻴﻨﻪ و ﻫﺪف :آﻧﺰﻳﻢ ﭘﺎراﻛﺴﻮﻧﺎز 1ﺑﻪﻫﻤﺮاه ﻟﻴﭙﻮ ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦﻫﺎي ﺑﺎ داﻧﺴﻴﺘﻪ ﺑﺎﻻ ) (HDLدر ﺧﻮن ﮔﺮدش ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻣﺎﻧﻊ از اﻛﺴﻴﺪ ﺷﺪن ﻟﻴﭙﻮ ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦﻫﺎي ﺑﺎ داﻧﺴﻴﺘﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ) (LDLﻣﻲﮔﺮدد .ﻫﺪف از اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ اﺛﺮ ﭘﻠﻲﻣﻮرﻓﻴﺴﻢ L55Mژن
3
ﻓﺎﻃﻤﻪ آزادﮔﺎن
آﻧﺰﻳﻢ ﭘﺎراﻛﺴﻮﻧﺎز 1ﺑﺮ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت HDLﺧﻮن و ﭘﺎﺳﺦدﻫﻲ ﺑﻪ درﻣﺎن ﺑﺎ ﻟﻮاﺳﺘﺎﺗﻴﻦ در اﻓﺮاد ﺑﺎ ﻛﻠﺴﺘﺮول ﺧﻮن ﺑﺎﻻ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. -1ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺑﻴﻮﺷﻴﻤﻲ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺷﻬﺮﻛﺮد ،ﺷﻬﺮﻛﺮد ،اﻳﺮان. -2داﻧﺸﺠﻮي PhDﭘﺰﺷﻜﻲ ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻲ ،ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﻠﻮﻟﻲ و ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم
روش ﺑﺮرﺳﻲ :در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ 134ﻧﻔﺮ ﺑﺎ LDLﻛﻢﺗﺮ از ) 130mg/dlﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ( و 131ﻧﻔﺮ ﺑﺎ
LDL
ﺑﺎﻻي ) 130mg/dlﮔﺮوه ﻣﻮرد( اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻧﺪ .اﺳﻴﺪﻫﺎي ﭼﺮب ﻣﻮﺟﻮد در ﻓﺴﻔﻮﻟﻴﭙﻴﺪ HDLﺑﻪروش ﮔﺎز ﻛﺮوﻣﺎﺗﻮﮔﺮاﻓﻲ A1
اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﮔﺮدﻳﺪ .ﭘﺮوﻓﺎﻳﻞ ﻟﻴﭙﻴﺪي ،آﭘﻮﻟﻴﭙﻮﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ
B
و
ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﻴﺖﻫﺎي ﺗﺠﺎري و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ
LDL
اﻛﺴﻴﺪ
ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺷﻬﺮﻛﺮد ،ﺷﻬﺮﻛﺮد ،اﻳﺮان.
ﺷﺪه ﺑﻪروش اﻻﻳﺰا و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﭘﺎراﻛﺴﻮﻧﺎز ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روشﻫﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪ .ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﭘﻠﻲﻣﻮرﻓﻴﺴﻢ L55Mژن
-3ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﻠﻮﻟﻲ و ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه
ﭘﺎراﻛﺴﻮﻧﺎز 1ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش واﻛﻨﺶ زﻧﺠﻴﺮهاي ﭘﻠﻴﻤﺮاز -ﭘﻠﻲﻣﻮرﻓﻴﺴﻢ ﻃﻮﻟﻲ ﻗﻄﻌﺎت ﻣﺤﺪود ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪ .ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ:
ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺷﻬﺮﻛﺮد ،ﺷﻬﺮﻛﺮد ،اﻳﺮان.
ﻓﺮاواﻧﻲ آﻟﻞ
L
در ﭘﻠﻲﻣﻮرﻓﻴﺴﻢ
L55M
در ﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ 0/53ﺑﻮد ﻛﻪ وﻗﺘﻲ ﺑﺎ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻓﺮاواﻧﻲ ﮔﺮوه ﻣﻮرد )(0/646
ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﮔﺮدﻳﺪ اﺧﺘﻼف در ﻓﺮاواﻧﻲ آﻟﻞ Lدر ﺑﻴﻦ دو ﮔﺮوه ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ ) (P=0/04ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﭘﺎراﻛﺴﻮﻧﺎزي ﺑﻪدﻧﺒﺎل درﻣﺎن ﺑﺎ ﻟﻮاﺳﺘﺎﺗﻴﻦ در ژﻧﻮﺗﻴﭗ
LL
اﻓﺰاﻳﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪﺗﺮي داﺷﺖ .ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ درﺻﺪ اﺳﻴﺪ اوﻟﺌﻴﻚ و اﺳﻴﺪ ﻟﻴﻨﻮﻟﻴﻴﻚ و اﺳﻴﺪ
اﻳﻜﻮزاﭘﻨﺘﺎﻧﻮﻳﻴﻚ ﺑﻌﺪ از درﻣﺎن در ژﻧﻮﺗﻴﭗﻫﺎي *
ﭘﻠﻲﻣﻮرﻓﻴﺴﻢ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل :ﺷﻬﺮﻛﺮد ،رﺣﻤﺘﻴﻪ ،داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ،
ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﻠﻮﻟﻲ و ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻲ
L55M
در اﻓﺮاد ﺑﺎ
LDL
ﺑﺎﻻي
LL
ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻗﺒﻞ از درﻣﺎن اﻓﺰاﻳﺶ ﻧﺸﺎن داد .ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي :آﻟﻞ
mg/dl
L
از
130ﻓﺮاواﻧﻲ ﺑﻴﺶﺗﺮي دارد و ژﻧﻮﺗﻴﭗﻫﺎي ﭘﺎراﻛﺴﻮﻧﺎز 1ﻧﻘﺶ
ﺗﻌﺪﻳﻞﻛﻨﻨﺪه در ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻟﻮاﺳﺘﺎﺗﻴﻦ ﺑﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﭘﺎراﻛﺴﻮﻧﺎزي در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ داﺷﺘﻨﺪ.
ﺗﻠﻔﻦ0381-3346692 : E-mail: e_farrokhi_k@yahoo.com
ﻛﻠﻤﺎت ﻛﻠﻴﺪي :ﭘﺎراﻛﺴﻮﻧﺎز ،1ﭘﻠﻲﻣﻮرﻓﻴﺴﻢ ،L55Mاﺳﻴﺪ ﭼﺮب.HDL ،
اﺻﻠﻲ را دارد 3و
ﻣﻘﺪﻣﻪ
HDL
ﻣﺎﻧﻊ از اﻛﺴﻴﺪاﺳﻴﻮن آﺗﺮواﺳﻜﻠﺮوز ) (Atherosclerosisﻋﻠﺖ ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮﻫﺎ در ﺟﻬﺎن اﺳﺖ و ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻮدن ﺳﻄﺢ ﻟﻴﭙﻮﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ ﺑﺎ داﻧﺴﻴﺘﻪ ﺑﺎﻻ ) (HDLﻳﻜﻲ
ﺑﻪﻫﻤﺮاه
از ﻗﻮيﺗﺮﻳﻦ رﻳﺴﻚ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎ در اﻳﻦ راﺑﻄﻪ اﺳﺖ 1.ﻋﻤﻞ اﺻﻠﻲ ذرات اﻧﺘﻘﺎل ﻛﻠﺴﺘﺮول اﺿﺎﻓﻲ از ﺑﺎﻓﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﻛﺒﺪ ﺟﻬﺖ دﻓﻊ از ﻣﺴﻴﺮ
ﺑﻪ
ﺻﻔﺮا ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻌﻜﻮس ﻛﻠﺴﺘﺮول ) Transfer (RCTﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد 2.ﻧﻘﺶ دﻳﮕﺮ
Reverse Cholesterol HDL
ﻣﻬﺎر اﻛﺴﻴﺪاﺳﻴﻮن
LDL
ﻣﻲﮔﺮدد .ﺑﻴﺶﺗﺮ وﻇﻴﻔﻪ آﻧﺘﻲاﻛﺴﻴﺪاﻧﻲ
ﺑﺮ ﻋﻬﺪه آﻧﺰﻳﻢ ﭘﺎراﻛﺴﻮﻧﺎز1 ﻛﻪ
HDL
ﺑﺎ ﺧﺎﺻﻴﺖ آﻧﺘﻲاﻛﺴﻴﺪاﻧﻲ ﺧﻮد از ﭼﻨﺪ ﻣﺴﻴﺮ
HDL
PON1 LDL
)(PON1
HDL
Paraoxonase-1ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ
در ﺧﻮن ﮔﺮدش ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت In vitroﻧﺸﺎن داده
از ﺗﺠﻤﻊ ﻟﻴﭙﻴﺪﻫﺎي ﭘﺮاﻛﺴﻴﺪ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻧﻤﻮده و ﺗﺒﺪﻳﻞ
LDL
HDL
را از
4
oxرا ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲدﻫﺪ.
PON1
ﺣﺘﻲ ﺧﻮد ذرات
اﻛﺴﻴﺪﺷﺪن ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ و ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ ﻏﻠﻈﺖ 5
ﻣﻲﮔﺮدد .داروﻫﺎي ﭘﺎﻳﻴﻦآورﻧﺪه
LDL
HDL
ﻛﻪ ﻣﻬﺎرﻛﻨﻨﺪه
ﺳﺮم ﻧﻴﺰ
HMG-CoA
ذرات ﻟﻴﭙﻮﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ ﺑﺎ داﻧﺴﻴﺘﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ) (LDLﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪه ﻛﻪ ﺑﺮاي
ردوﻛﺘﺎز ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ،ﻏﻠﻈﺖ و ﺑﻴﺎن ژن PON1ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬار ﻫﺴﺘﻨﺪ.
ﺷﺮوع و ﭘﻴـﺸﺮﻓﺖ آﺗﺮواﺳﻜﻠﺮوز LDL ،اﻛﺴﻴـﺪ ﺷـﺪه ) (oxLDLﻧﻘـﺶ
ﻧﻘﺶ اﺻﻼﺣﻲ ) (Modifierدر ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ درﻣﺎن ﺑﺎ
ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ
PON1
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 70ﺷﻤﺎره ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
ﻛﻴﻬﺎن ﻗﻄﺮه ﺳﺎﻣﺎﻧﻲ و ﻫﻤﻜﺎران
8
7و6
اﺳﺘﺎﺗﻴﻦﻫﺎ دارد.
ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ
PON1
در ﺑﻴﻤﺎران ﻗﻠﺒﻲ ﻋﺮوﻗﻲ ﻛﺎﻫﺶ
0/5ﻣﻮﻻر( و ﭘﻨﺞ ﻣﻴﻠﻲﻟﻴﺘﺮ ﺧﻮن ﺟﻬﺖ آزﻣﺎﻳﺸﺎت ﺑﻴﻮﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺑﻪ
داﺷﺘﻪ و ﺑﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺣﺎﺻﻞ از آﺗﺮوم در ﻋﺮوق ﻗﻠﺒﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﻋﻜﺲ
ﻟﻮﻟﻪ ﺷﻴﺸﻪاي ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪه و در ﻛﻢﺗﺮ از ﻧﻴﻢ ﺳﺎﻋﺖ ﺳﺮم ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ ﺑﺎ
ﺑﺴﻴﺎر
اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻴﻮژ در دور 3000ﺑﻪﻣﺪت 10دﻗﻴﻘﻪ از ﻗﺴﻤﺖ ﻟﺨﺘﻪ
ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ از ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل اﺳﺖ 9.ﭘﻠﻲﻣﻮرﻓﻴﺴﻢﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ PON1ﻣﺴﺌﻮل
ﺟﺪا ﮔﺮدﻳﺪ و در دﻣﺎي -20 Cﺗﺎ زﻣﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﮕﻪداري ﺷﺪﻧﺪ و
ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ و ﻏﻠﻈﺖ اﻳﻦ آﻧﺰﻳﻢ و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﻣﺴﺌﻮل ﺗﻐﻴﻴﺮات
اﻃﻼﻋﺎت اﻓﺮاد ﺗﺤﺖ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﻴﺰ از ﻃﺮﻳﻖ ﭘﺮﺳﺶﻧﺎﻣﻪ ﺟﻤﻊآوري ﺷﺪ.
ﭘﻠﻲﻣﻮرﻓﻴﺴﻢ
آزﻣﺎﻳﺸﺎت در ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﻠﻮﻟﻲ و ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ
L55Mﻛﻪ در ﺳﻤﺖ Nﺗﺮﻣﻴﻨﺎل آﻧﺰﻳﻢ PON1ﻗﺮار دارد ،ﺑﺮ ﻏﻠﻈﺖ آﻧﺰﻳﻢ
ﺷﻬﺮﻛﺮد اﻧﺠﺎم ﮔﺮدﻳﺪ .ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﻲ ﮔﻠﻮﻛﺰ ،ﻛﻠﺴﺘﺮول ﺗﻮﺗﺎل ،ﺗﺮي-
دارد 8.ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻧﺸﺎن داده در دﻳﺎﺑﺖ ﻣﻠﻴﺘﻮس ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ
ﭘﻼﺳﻤﺎﻳﻲ
HDL
در ﺟﻤﻌﻴﺖﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.
ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬار ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و از آﻧﺠﺎﻳﻲﻛﻪ ﺑﺨﺶ اﺻﻠﻲ در اﺗﺼﺎل آﻧﺰﻳﻢ ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ
PON1
HDL
N
11و10
PON1
ﺗﺮﻣﻴﻨﺎل اﻳﻦ آﻧﺰﻳﻢ ﻧﻘﺶ
را ﺑﻪﻋﻬﺪه دارد ،ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ در اﻳﻦ
ﺑﺮ ﻗﺪرت اﺗﺼﺎل آن ﺑﻪ
HDL
12
ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﻲﮔﺬارد .ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ
ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ آﻧﺰﻳﻢ
آﭘﻮﻟﻴﭙﻮﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ
B
) (Apo Bدر ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﻴﺖﻫﺎي
ﺗﺠﺎري ﺳﺎﺧﺖ ﺷﺮﻛﺖ ﭘﺎرس آزﻣﻮن ﺗﻮﺳﻂ دﺳﺘﮕﺎه اﺗﻮآﻧﺎﻟﻴﺰ
BT3000
و
) (Italyاﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﮔﺮدﻳﺪ .اﻧﺪازهﮔﻴﺮي oxLDLدر ﺳﺮم ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از
ﺑﺮ اﺳﻴﺪﻫﺎي ﭼﺮب ﺗﺸﻜﻴﻞدﻫﻨﺪه ﻟﻴﭙﻮﭘﺮوﺗﻴﻴﻦﻫﺎي
ﻛﻴﺖﻫﺎي اﻻﻳﺰا ) (Mercodia Co., Swedenو ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﭘﺎراﻛﺴﻮﻧﺎزي
ﺑﻪ اﻳﻦﻛﻪ ﺗﺎﻛﻨﻮن در ﺧﺼﻮص ﺗﺎﺛﻴﺮ ﭘﻠﻲﻣﻮرﻓﻴﺴﻢﻫﺎي ژن PON1
ﮔﻠﻴﺴﺮﻳﺪ ،LDL-C ،HDL-C ،ﻛﺮاﺗﻴﻨﻴﻦ ،آﭘﻮﻟﻴﭙﻮﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ
(Apo A1) A1
و
ﭘﻼﺳﻤﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪاي ﺻﻮرت ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ،و ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت
HDL
ﺑﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ آن
آﻧﺰﻳﻢ ﭘﺎراﻛﺴﻮﻧﺎز 1ﺑﺮ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت
L55M
)(EC 3181
و آرﻳﻞ اﺳﺘﺮازي
)PON1 (EC3112
ژن
دﺳﺘﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﮔﺮدﻳﺪ.
ﺧﻮن و ﭘﺎﺳﺦدﻫﻲ ﺑﻪ درﻣﺎن ﺑﺎ
ﻛﻠﻴﻪ ﻓﺴﻔﻮﻟﻴﭙﻴﺪﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در
ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬار اﺳﺖ اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺎ ﻫﺪف ﺗﻌﻴﻴﻦ اﺛﺮ ﭘﻠﻲﻣﻮرﻓﻴﺴﻢ HDL
PON1
ﻟﻮاﺳﺘﺎﺗﻴﻦ در اﻓﺮاد ﺑﺎ ﻛﻠﺴﺘﺮول ﺧﻮن ﺑﺎﻻ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ.
HDL
ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روشﻫﺎي
ﺑﻪروش ﻛﺮوﻣﺎﺗﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻻﻳﻪ 13
ﻧﺎزك ) (Thin layer chromatographyﺟﺪا ﮔﺮدﻳﺪ .ﺳﭙﺲ اﺳﻴﺪﻫﺎي ﭼﺮب ﻣﻮﺟﻮد در ﻓﺴﻔﻮﻟﻴﭙﻴﺪ ﺗﺤﺖ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺘﻴﻞ دار ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺘﻴﻞ اﺳﺘﺮ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﺎﺗﺎﻟﻴﺰور ﻛﻠﺮﻳﺪ اﺳﺘﻴﻞ در ﻣﺘﺎﻧﻮل ﺑﻪ اﺳﻴﺪﻫﺎي
روش ﺑﺮرﺳﻲ
ﭼﺮب ﻣﺘﻴﻠﻪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ 14.ﻣﺸﺘﻘﺎت اﺳﻴﺪﻫﺎي ﭼﺮب ﻣﺘﻴﻠﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪﺷﺪه از
در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ در ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ﺳﺎل ،1389ﭘﺲ از
ﻓﺴﻔﻮﻟﻴﭙﻴﺪﻫﺎي اﺳﺘﺨﺮاج ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ دﺳﺘﮕﺎه ﮔﺎز ﻛﺮوﻣﺎﺗﻮﮔﺮاﻓﻲ
(SRI,
ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻛﻤﻴﺘﻪ اﺧﻼق داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺷﻬﺮﻛﺮد 265 ،ﻧﻔﺮ از اﻓﺮاد
) Torance, CIﺑﺎ ﺳﺘﻮن 60×0/25ﺗﻔﻜﻴﻚ ﮔﺮدﻳﺪ .ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از اﻳﻦ
در دﺳﺘﺮس ،ﻣﺮاﺟﻌﻪﻛﻨﻨﺪه ﺑﻪ ﻛﻠﻴﻨﻴﻚ داﺧﻠﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺘﺨﺼﺺ
ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آزﻣﻮن آﻣﺎري Student’s t-testﺑﺮاي ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي 2
χ
ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﻴﻮع ﭘﻠﻲﻣﻮرﻓﻴﺴﻢ ﻣﺬﻛﻮر
ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي داﺧﻠﻲ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻧﺪ .اﻓﺮاد ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در دو ﮔﺮوه
ﻛﻤﻲ و آزﻣﻮن آﻣﺎري
ﺷﺎﻣﻞ اﻓﺮاد ﻣﻮرد ،ﻛﻪ داراي LDLﺑﺎﻻي 131) 130mg/dlﻧﻔﺮ( و اﻓﺮاد
ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺷﺪ .ﭘﺲ از دو ﻣﺎه از درﻳﺎﻓﺖ داروي ﻟﻮاﺳﺘﺎﺗﻴﻦ )ﺑﺎ ﻧﺎم
ﻛﻢﺗﺮ از 130mg/dlﺑﻪﻋﻨﻮان ﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ ) 134ﻧﻔﺮ( ﻗﺮار
ﺗﺠﺎري ﻟﻮاﺳﺘﺎﺗﻴﻦ ﺳﺎﺧﺖ ﺷﺮﻛﺖ ﭘﻮرﺳﻴﻨﺎ ،اﻳﺮان( ﺑﻪﻣﻴﺰان 20ﻣﻴﻠﻲﮔﺮم
ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪﻧﺪ.
در روز ﻣﺠﺪداً از ﮔﺮوه 5ml ،Bﺧﻮن ﺑﻪﺻﻮرت ﻧﺎﺷﺘﺎ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه و
اﻓﺮاديﻛﻪ ﻃﺒﻖ ﻧﻈﺮ ﭘﺰﺷﻚ ﻣﺘﺨﺼﺺ داﺧﻠﻲ ﻋﻠﻲرﻏﻢ داﺷﺘﻦ
ﻣﺠﺪداً ﭘﺮوﻓﺎﻳﻞ ﻟﻴﭙﻴﺪي و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ آﻧﺰﻳﻢ ﭘﺎراﻛﺴﻮﻧﺎز و ﺗﺮﻛﻴﺐ اﺳﻴﺪﻫﺎي
داراي
LDL
ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .اﻓﺮاد ﮔﺮوه ﻣﻮرد ،ﻣﺠﺪداً ﺑﻪ دو ﮔﺮوه
A
و
B
ﮔﺮوه
A
LDL
130ﻣﻴﻠﻲﮔﺮم ﻧﻴﺎز ﺑﻪ درﻳﺎﻓﺖ دارو ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ و ﮔﺮوه Bﻛﻪ ﺗﺤﺖ
ﭼﺮب
HDL
اﻧﺪازهﮔﻴﺮي و ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﮔﺮدﻳﺪ و ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ ﺑﺎ
درﻣﺎن ﺑﺎ ﻟﻮاﺳﺘﺎﺗﻴﻦ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳﺖ اﻓﺮادي ﻛﻪ داراي
اﺳﺘﻔﺎده از Pair t-testﺑﺎ ﻗﺒﻞ از درﻣﺎن ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺷﺪ و ﺗﺎﺛﻴﺮ ﭘﻠﻲﻣﻮرﻓﻴﺴﻢ
ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﻚ ﻧﻈﻴﺮ دﻳﺎﺑﺖ و ﺑﻴﻤﺎران ﻛﺒﺪي و ﻛﻠﻴﻮي و ﻏﻴﺮه
L55Mدر ﭘﺎﺳﺦدﻫﻲ ﺑﻪ درﻣﺎن ﺗﻮﺳﻂ ﻟﻮواﺳﺘﺎﺗﻴﻦ ﻣﺸﺨﺺ ﮔﺮدﻳﺪ.
ﺑﻮدﻧﺪ از ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺬف ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ. ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﻴﺮي و آزﻣﺎﻳﺸﺎت ﺑﻴﻮﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ :در ﻣﺮﺣﻠﻪ اول از ﺗﻤﺎم اﻓﺮاد
آزﻣﺎﻳﺸﺎت ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻲ :در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺮاي اﺳﺘﺨﺮاج 15
روش ﻓﻨﻞ ﻛﻠﺮوﻓﺮم اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ.
اﮔﺰون 3از ژن ﭘﺎراﻛﺴﻮﻧﺎز1
L55M
ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﺮاﻳﻤﺮﻫﺎي
ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻫﻔﺖ ﻣﻴﻠﻲﻟﻴﺘﺮ ﺧﻮن ﻧﺎﺷﺘﺎ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ .دو ﻣﻴﻠﻲﻟﻴﺘﺮ از ﺧﻮن
ﺟﻬﺖ ﺑﺮرﺳﻲ ﭘﻠﻲﻣﻮرﻓﻴﺴﻢ
ﺟﻬﺖ آزﻣﺎﻳﺸﺎت ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻲ ﺑﻪ ﻟﻮﻟﻪ ﻣﺨﺼﻮص ،ﺣﺎوي ) EDTAﺑﺎ ﻏﻠﻈﺖ
’ Primer F 5’ CCTGCAATAATATGAAACAACCTG 3و
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 70ﺷﻤﺎره ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
DNA
از
Primer R
ﭘﻠﻲﻣﻮرﻓﻴﺴﻢ L55Mژن ﭘﺎراﻛﺴﻮﻧﺎز 1ﺑﺎ ﺗﺮﻛﻴﺐ اﺳﻴﺪﻫﺎي ﭼﺮب ﻓﺴﻔﻮﻟﻴﭙﻴﺪﻫﺎي ﻟﻴﭙﻮﭘﺮوﺗﻴﻴﻦﻫﺎ
’5’ TGAAAGACTTAAACTGCCAGTC 3
ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ و ﻗﻄﻌﺎﺗﻲ ﺑﻪﻃﻮل
9
ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﺳﻦ ،ﺟﻨﺲ ،ﻓﺸﺎرﺧﻮن و ﻧﻤﺎي ﺗﻮده ﺑﺪﻧﻲ
)(BMI
ﻫﻤﺴﺎن
172ﺟﻔﺖ ﺑﺎز ﺗﻜﺜﻴﺮ ﮔﺮدﻳﺪ 16.ﻣﻮاد و ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي ﻫﺮ
ﺑﻮدﻧﺪ .ﭘﺲ از اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﻳﺸﺎت ﺑﻴﻮﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﺸﺎن داد ،ﺳﻄﺢ
)،2µl :(50mM
و Apo Bدر ﮔﺮوه ﻣﻮرد ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻮده اﺳﺖ.
واﻛﻨﺶ
PCR
)ﺗﻬﻴﻪﺷﺪه از ﺷﺮﻛﺖ ﺳﻴﻨﺎژن
MgCl2
):R Primer (10pM) ،3µl :F Primer (10pM) ،2/5µl :Buffer (10X (5U/μl) ،0/3µl 0/5µlو
DNA
DNA Polymerase
:dNTP (10mM) ،0/1µl :Taq
)ﺣﺪود (25ngﻛﻪ ﺑﺎ ddH2Oﺑﻪ ﺣﺠﻢ 25ﻣﻴﻜﺮوﻟﻴﺘﺮ
ﻛﻠﺴﺘﺮول،
LDL
ﺑﻌﺪ از ﺗﻘﺴﻴﻢﺑﻨﺪي ﮔﺮوه ﻣﻮرد ﺑﻪ دو ﮔﺮوه Aو Bو ﺑﻪدﻧﺒﺎل آن ﺗﺠﻮﻳﺰ ﻟﻮاﺳﺘﺎﺗﻴﻦ ﺑﻪﻣﺪت دو ﻣﺎه ﺑﻪ اﻓﺮاد ﮔﺮوه
B
ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮔﺮدﻳﺪ ﻟﻮاﺳﺘﺎﺗﻴﻦ ﺑﺎ
ﻣﻬﺎر ردوﻛﺘﺎز ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ ﻛﻠﺴﺘﺮول ﺗﺎم،LDL-C ،
B
Apoو
رﺳﺎﻧﺪه ﺷﺪ .ﺷﺮاﻳﻂ دﻣﺎﻳﻲ ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺷﺎﻣﻞ 35ﺳﻴﻜﻞ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ دﻣﺎي
oxLDLﺷﺪه اﺳﺖ و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﭘﺎراﻛﺴﻮﻧﺎزي PON1ﻧﻴﺰ ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﻟﻮاﺳﺘﺎﺗﻴﻦ
واﺳﺮﺷﺖ 94 Cﺑﻪﻣﺪت 40ﺛﺎﻧﻴﻪ ،دﻣﺎي اﺗﺼﺎل 59 Cﺑﻪﻣﺪت 40
اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ )ﺟﺪول .(1ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻟﻮاﺳﺘﺎﺗﻴﻦ ﺑﺮ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت اﺳﻴﺪ ﭼﺮب
ﺛﺎﻧﻴﻪ و دﻣﺎي ﺳﺎﺧﺖ 72 Cﺑﻪﻣﺪت 40ﺛﺎﻧﻴﻪ ﺑﻮد .ﻣﺤﺼﻮل
PCR
ﺑﺮ
ﻣﻮﺟﻮد در ﻓﺴﻔﻮﻟﻴﭙﻴﺪ
HDL
در ﺟﺪول 2ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ.
روي ژل ﭘﻠﻲاﻛﺮﻳﻞ آﻣﻴﺪ (29:1) %8ﺑﺎ ﻣﻴﻠﻲآﻣﭙﺮ 40ﺑﻪﻣﺪت 1/5
درﺻﺪ اﺳﻴﺪ اﺳﺘﺌﺎرﻳﻚ ) ،(18 :0اﺳﻴﺪ اوﻟﻴﻴﻚ ) ،(18 :19اﺳﻴﺪ ﻟﻴﻨﻮﻟﻴﻴﻚ
ﺳﺎﻋﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻓﻮرز ﮔﺮدﻳﺪ و ﭘﺲ از رﻧﮓآﻣﻴﺰي ﺑﺎ ﻧﻴﺘﺮات ﻧﻘﺮه ﻣﻮرد
) (18: 2 9،12و اﺳﻴﺪ اﻳﻜﻮزوﭘﻨﺘﺎﻧﻮﻳﻴﻚ ) (20: 5ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻗﺒﻞ از
ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ .ﺟﻬﺖ اﻧﺠﺎم 10 PCR-RFLPﻣﻴﻜﺮوﻟﻴﺘﺮ از ﻣﺤﺼﻮل
L55M
PCR
ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﭘﻨﺞ واﺣﺪ آﻧﺰﻳﻢ ﻣﺤﺪودﻛﻨﻨﺪه
(Fermentase, NlaIII
) Canadaﺑﻪﻣﺪت ﻳﻚﺷﺐ ) (Over nightدر دﻣﺎي 37 Cﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ.
درﻣﺎن اﻓﺰاﻳﺶ ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ .در ﺑﺮرﺳﻲ ارﺗﺒﺎط ﭘﻠﻲﻣﻮرﻓﻴﺴﻢ
ﺑﺎ اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ داروي ﻟﻮاﺳﺘﺎﺗﻴﻦ ،ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﺎ ﻧﺸﺎن داد ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﭘﺎراﻛﺴﻮﻧﺎزي ﺑﻪدﻧﺒﺎل درﻣﺎن ﺑﺎ ﻟﻮاﺳﺘﺎﺗﻴﻦ در ﻫﻤﻮزﻳﮕﻮت LM
و
MM
LL
ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دو ژﻧﻮﺗﻴﭗ
اﻓﺰاﻳﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪاي داﺷﺘﻪ اﺳﺖ .ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ
ﭘﺲ از اﻟﻜﺘﺮوﻓﻮرز وﺟﻮد ﻗﻄﻌﺎت ﺑﻪاﻧﺪازهﻫﺎي 103 ،172و 69ﺟﻔﺖ
دﻳﮕﺮ ﻳﻌﻨﻲ
ﺑﺎزي ﺑﺮ روي ژل ﭘﻠﻲاﻛﺮﻳﻞ آﻣﻴﺪ (29:1) %8ﺑﺮرﺳﻲ ﮔﺮدﻳﺪ.
ﻏﻠﻈﺖ ApoA1در ژﻧﻮﺗﻴﭗ
LL
ﺑﻌﺪ از درﻣﺎن ﺑﺎ ﻟﻮاﺳﺘﺎﺗﻴﻦ اﻓﺰاﻳﺶ
داﺷﺘﻪ اﺳﺖ )ﺟﺪول .(3ﺗﻐﻴﻴﺮات اﺳﻴﺪ ﭼﺮب ﻓﺴﻔﻮﻟﻴﭙﻴﺪﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در HDL
ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ
ﺑﻌﺪ از درﻣﺎن در ژﻧﻮﺗﻴﭗﻫﺎي ﭘﻠﻲﻣﻮرﻓﻴﺴﻢ
L55M
در ﺟﺪول 4
ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ .در اﻳﻦ ﺟﺪول ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﻴﻦ آﻟﻞ ﺣﺎوي دو ﮔـﺮوه ﻣـﻮرد و ﺷـﺎﻫـﺪ ﺑﻪﮔـﻮﻧﻪاي اﻧﺘـﺨﺎب ﺷـﺪﻧﺪ ﻛـﻪ از ﻧـﻈﺮ
ﺟﺪول :1-ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻟﻮاﺳﺘﺎﺗﻴﻦ ﺑﺮ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎ در ﮔﺮوه Bاز ﮔﺮوه ﻣﻮرد ) 76ﻧﻔﺮ( ﻣﺘﻐﻴﺮ
) (MM/LMدر ﻣﻘـﺎﺑﻞ LLﺻـﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ .درﺻﺪ اﺳﻴﺪ اوﻟﻴﻴﻚ و
ﺟﺪول :2-اﺳﻴﺪﻫﺎي ﭼﺮب ﻓﺴﻔﻮﻟﻴﭙﻴﺪﻫﺎي HDLدر ﮔﺮوه Bاز ﮔﺮوه ﻣﻮرد P
ﻗﺒﻞ از
ﺑﻌﺪ از
ﻟﻮاﺳﺘﺎﺗﻴﻦ
ﻟﻮاﺳﺘﺎﺗﻴﻦ
ﻛﻠﺴﺘﺮول ﺗﺎم
)(mg/dl
236±39/4
191±31/5
0/01
ﺗﺮي ﮔﻠﻴﺴﺮﻳﺪ
)(mg/dl
212±121/7
198±113/6
0/45
ﻗﺒﻞ از
ﺑﻌﺪ از
ﻣﺘﻐﻴﺮ )درﺻﺪ از ﻛﻞ(
ﻟﻮاﺳﺘﺎﺗﻴﻦ
ﻟﻮاﺳﺘﺎﺗﻴﻦ
اﺳﻴﺪ ﭘﺎﻟﻤﺘﻴﻚ )(16 :0
32±3/4
31±3/5
0/41
اﺳﻴﺪ ﭘﺎﻟﻤﻴﺘﻮﻟﻴﻴﻚ )(16 :1
1/1±0/6
1/1±0/7
0/25
(mg/dl) HDL-C
46±11/1
48±9/5
0/39
(mg/dl) LDL-C
164±28/9
99±31/8
0/006
(mg/dl) ApoA1
129±15/5
135±29/4
0/56
(mg/dl) ApoB
121±17/9
98±25/4
0/004
86±14/4
73±15/3
0/007
اﺳﻴﺪ آراﺷﻴﺪوﻧﻴﻚ )(20 :4
ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ آﻧﺰﻳﻢ آرﻳﻞاﺳﺘﺮاز
)(u/mL
106±25/6
108±32/1
0/09
اﺳﻴﺪ اﻳﻜﻮزوﭘﻨﺘﺎﻧﻮﻳﻴﻚ )(20 :5
1/1±0/4
ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ آﻧﺰﻳﻢ ﭘﺎراﻛﺴﻮﻧﺎز
)(u/mL
205±117
261±114
0/04
اﺳﻴﺪ دوﻛﻮزوﻫﮕﺰاﻧﻮﻳﻴﻚ )(22 :6
0/95±0/6
LDLاﻛﺴﻴﺪ ﺷﺪه
)(u/L
M
ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﻪﺻﻮرت Mean± SDﻣﻲﺑﺎﺷﺪ P<0/05 .ﺑﺎ آزﻣﻮن آﻣﺎري ﺗﻲزوﺟﻲ ﻣﻌﻨﻲدار ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.
P
اﺳﻴﺪ اﺳﺘﺌﺎرﻳﻚ )(18 :0
16±1/4
18±1/5
*0/039
اﺳﻴﺪ اوﻟﻴﻴﻚ )(18 :19
7/8±1/9
9/8±1/8
*0/026
اﺳﻴﺪ ﻟﻴﻨﻮﻟﻴﻴﻚ )(18 :2 9،12
18/2±2/5
21/1±2/4
*0/019
7/5±1/9
8/2±2/4
0/072
1/2±0/7
*0/007
0/99±0/6
0/09
ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﻪﺻﻮرت Mean± SDﻣﻲﺑﺎﺷﺪ P<0/05 * .ﺑﺎ آزﻣﻮن آﻣﺎري ﺗﻲزوﺟﻲ ﻣﻌﻨﻲدار ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 70ﺷﻤﺎره ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
ﻛﻴﻬﺎن ﻗﻄﺮه ﺳﺎﻣﺎﻧﻲ و ﻫﻤﻜﺎران
10
ﺟﺪول :3-وﻳﮋﮔﻲ ﺑﻴﻮﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺑﺮاﺳﺎس ژﻧﻮﺗﻴﭗ ﭘﻠﻲﻣﻮرﻓﻴﺴﻢ ) L55Mﮔﺮوه (B ﻣﺘﻐﻴﺮ HDL-Cﻗﺒﻞ
ﭘﻠﻲﻣﻮرﻓﻴﺴﻢ )(mg/dl
L55M
MM
LM
LL
38±9/9
43±9/8
42±8/6
HDL-Cﺑﻌﺪ
)(mg/dl
41±10/1
42±8/7
42±10/9
ApoA1ﻗﺒﻞ
)(mg/dl
125±19/5
120±17/9
128±19/9
ApoA1ﺑﻌﺪ
)(mg/dl
128±20/2
122±22/8
*141±24/6
آرﻳﻞ اﺳﺘﺮازي ) (u/mLﻗﺒﻞ
56±30/5
67±26/8
81±29/9
آرﻳﻞ اﺳﺘﺮازي ) (u/mLﺑﻌﺪ
54±29/6
86±33/6
99±28/5
ﭘﺎراﻛﺴﻮﻧﺎزي ) (u/mLﻗﺒﻞ
86±93
120±129
*298±138
ﭘﺎراﻛﺴﻮﻧﺎزي ) (u/mLﺑﻌﺪ
99±114
215±144
344±211
ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﻪﺻﻮرت Mean± SDﻣﻲﺑﺎﺷﺪ P<0/05 * .ﺑﺎ آزﻣﻮن آﻣﺎري ANOVAﻣﻌﻨﻲدار ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.
ﺟﺪول :4-اﺳﻴﺪﻫﺎي ﭼﺮب ﻣﻮﺟﻮد در ﻓﺴﻔﻮﻟﻴﭙﻴﺪﻫﺎي HDLدر ﮔﺮوه ﻣﺘﻐﻴﺮ
103 bp
ﺷﻜﻞ :1-ژل ﭘﻠﻲاﻛﺮﻳﻞ آﻣﻴﺪ PCR-RFLPﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭘﻠﻲﻣﻮرﻓﻴﺴﻢ .L55Mﺷـﻤﺎره 1 ﻣﺎرﻛﺮ 2 ،ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻨﻔﻲ )ﺑﺪون 3 ،(DNAﻛﻨﺘﺮل ) Uncutﺑﺪون آﻧﺰﻳﻢ( 3 ،و 5و 6ژﻧﻮﺗﻴﭗ 7 ،LLو 8ژﻧﻮﺗﻴﭗ 4 ،LMژﻧﻮﺗﻴﭗ
MM
B
ﭘﻠﻲﻣﻮرﻓﻴﺴﻢ LM/ MM
172 bp
L55M
ﻣﺘﻐﻴﺮ
LL
ﭘﻠﻲﻣﻮرﻓﻴﺴﻢ LM/ MM
L55M LL
اﺳﻴﺪ ﻟﻴﻨﻮﻟﻴﻴﻚ )(18 : 2 9،12
اﺳﻴﺪ ﭘﺎﻟﻤﺘﻴﻚ )(16 : 0 ﻗﺒﻞ از دارو
31±3/5
33±2/7
ﻗﺒﻞ از دارو
18/5±3/1
18/1±2/8
ﺑﻌﺪ از دارو
30±2/9
32±3/2
ﺑﻌﺪ از دارو
19/1±3/8
*22/3±3/4
اﺳﻴﺪ آراﺷﻴﺪوﻧﻴﻚ )(20 : 4
اﺳﻴﺪ ﭘﺎﻟﻤﻴﺘﻮﻟﻴﻴﻚ )(16 : 1 ﻗﺒﻞ از دارو ﺑﻌﺪ از دارو
1±0/6
1/2±0/5
ﻗﺒﻞ از دارو
7/2±2/1
7/4±2/8
1/1±0/5
1/1±0/7
ﺑﻌﺪ از دارو
8/1±2/5
8/2±2/5
اﺳﻴﺪ اﻳﻜﻮزوﭘﻨﺘﺎﻧﻮﻳﻴﻚ )(20 : 5
اﺳﻴﺪ اﺳﺘﺌﺎرﻳﻚ )(18 : 0 ﻗﺒﻞ از دارو
16±2/5
17±2/4
ﻗﺒﻞ از دارو
1/2±0/5
1±0/4
ﺑﻌﺪ از دارو
17±2/8
½18±
ﺑﻌﺪ از دارو
1/2±0/4
*1/3±0/9
اﺳﻴﺪ دوﻛﻮزوﻫﮕﺰاﻧﻮﻳﻴﻚ )(22 : 6
اﺳﻴﺪ اوﻟﻴﻴﻚ )(18 : 19 ﻗﺒﻞ از دارو
8±2/1
8/1±2/4
ﻗﺒﻞ از دارو
0/9±0/6
1±0/6
ﺑﻌﺪ از دارو
8/8±2/5
*10/5±3/5
ﺑﻌﺪ از دارو
0/9±0/8
0/9±0/7
ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﻪﺻﻮرت Mean± SDﻣﻲﺑﺎﺷﺪ P<0/05 * .ﺑﺎ آزﻣﻮن آﻣﺎري ﺗﻲزوﺟﻲ ﻣﻌﻨﻲدار ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.
اﺳﻴﺪ ﻟﻴﻨﻮﻟﻴﻴﻚ و اﺳﻴﺪ اﻳﻜﻮزوﭘﻨﺘﺎﻧﻮﻳﻴﻚ ﺑﻌﺪ از درﻣﺎن در ژﻧﻮﺗﻴﭗﻫـﺎي
ژﻧﻮﺗﻴﭗﻫﺎي ﭘﻠﻲﻣﻮرﻓﻴﺴﻢ ) L55Mﺷﺎﻫﺪ 134ﻧﻔﺮ ﺑـﻪ ﻣـﻮرد 131ﻧﻔـﺮ(
LLﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻗﺒﻞ از درﻣﺎن اﻓﺰاﻳﺶ ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ.
ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ ) 31/4ﺑﻪ 43/1) ،LL (44/8ﺑﻪ LM (39/7و ) 25/5ﺑﻪ (15/5
ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﺎﻳﺸﺎت ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻲ :ﭘﺲ از اﻧﺠﺎم RFLPﺑـﺮروي ﻣﺤـﺼﻮﻻت
MMﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻓﺮاواﻧﻲ آﻟﻞ Lﭘﺲ از ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ در ﭘﻠـﻲﻣﻮرﻓﻴـﺴﻢ
L55M
PCRﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آﻧﺰﻳﻢ ،NlaIIIو ﺑﺮرﺳـﻲ ﻗﻄﻌـﺎت ﺣﺎﺻـﻞ از ﺑـﺮش
در ﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ 0/53ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ وﻗﺘﻲ ﺑﺎ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻓﺮاواﻧﻲ ﮔﺮوه ﻣـﻮرد
آﻧﺰﻳﻤﻲ ﺑﺮ روي ژل ﭘﻠﻲاﻛﺮﻳﻞ آﻣﻴﺪ ،وﺟﻮد ﻗﻄﻌﺎﺗﻲ ﺑﺎ اﻧﺪازهﻫـﺎي ،172
) (0/646ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺷﻮد اﺧﺘﻼف در ﻓﺮاواﻧﻲ آﻟﻞ Lﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از ﺗـﺴﺖ
103و 69ﺟﻔﺖ ﺑﺎزي ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓـﺖ )ﺷـﻜﻞ .(1ﻓﺮاواﻧـﻲ
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 70ﺷﻤﺎره ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
2
آﻣﺎري χدر ﺑﻴﻦ دو ﮔﺮوه دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد ) .(P=0/04ﺑﻪﻋﺒﺎرت دﻳﮕـﺮ در
ﭘﻠﻲﻣﻮرﻓﻴﺴﻢ L55Mژن ﭘﺎراﻛﺴﻮﻧﺎز 1ﺑﺎ ﺗﺮﻛﻴﺐ اﺳﻴﺪﻫﺎي ﭼﺮب ﻓﺴﻔﻮﻟﻴﭙﻴﺪﻫﺎي ﻟﻴﭙﻮﭘﺮوﺗﻴﻴﻦﻫﺎ
ﭘﻠﻲﻣﻮرﻓﻴﺴﻢ L55Mﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﻲداري در ﻓﺮاواﻧﻲ آﻟﻞﻫـﺎ در اﻓـﺮاد ﺑـﺎ LDLﺑﺎﻻﺗﺮ از 130و اﻓﺮاد ﺑﺎ LDLﻛﻢﺗﺮ از 130دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد.
ﭘﺎراﻛﺴﻮﻧﺎز 1ﺑﺎ ذرات LL
ژﻧﻮﺗﻴﭗ
11
HDL
ﻣﻲﮔﺮدد .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ در
MM
ﺷﺎﻳﺪ ﻧﺎﺷﻲ از اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﺑﺎﺷﺪ .در
ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ
ﻣﻄﺎﻟﻌﻪاي ﻛﻪ ﺑﺮ روي ژﻣﻔﻴﺒﺮوزﻳﻞ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞﺗﻮﺟﻬﻲ در PON1
ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ
ﺑﺤﺚ
20
دﻳﺪه ﻧﺸﺪه اﺳﺖ.
در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻗﺒﻠﻲ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ
آﻧﺘﻲاﻛﺴﻴﺪاﻧﻲ در ﺳﺮم اﻓﺮاد ﻛﻪ ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ﺑﺎ اﺳﺘﺎﺗﻴﻦﻫﺎ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ اﻛﺴﻴﺪاﺳﻴﻮن
LDL
ﭘﺎراﻛﺴﻮﻧﺎز 1ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ
ﻧﻘﺶ اﺳﺎﺳﻲ در روﻧﺪ آﺗﺮوژﻧﺰ دارد و
اﻓﺰاﻳﺶ ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ 21.اﻳﻦ اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ آﻧﺘﻲاﻛﺴﻴﺪاﻧﻲ ﮔﺰارش
ﺧﻂ اوﻟﻴﻪ دﻓﺎع در ﺑﺮاﺑﺮ اﻳﻦ اﻛﺴﻴﺪاﺳﻴﻮن
ﺷﺪه در اﺛﺮ ﻣﺼﺮف اﺳﺘﺎﺗﻴﻦﻫﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪدﻟﻴﻞ اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ
HDL
ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ 17.ﭘﺎراﻛﺴﻮﻧﺎز 1ﺑﺮ روي ﻟﻴﭙﻴﺪﻫﺎي اﻛﺴﻴﺪ ﺷﺪه ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬار اﺳﺖ اﻧﺘﻘﺎل
ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اﺛﺮات ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮژﻳﻚ ﭘﻴﭽﻴﺪهﺗﺮي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎﻻً
واﺿﺢ اﺳﺖ ﻛﻪ
ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ ﻋﻤﻠﻜﺮدﻫﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ آﻧﺰﻳﻢﻫﺎي ﺧﺎص در ﭘﻼﺳﻤﺎ
ﻳﺎ
اﺳﺖ .اﻟﺒﺘﻪ ارﺗﺒﺎط ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﭘﺎراﻛﺴﻮﻧﺎز ﺑﺎ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﻟﻴﭙﻴﺪي ﻳﺎ ﭘﺮوﺗﻴﻴﻨﻲ
و از ﻃﺮﻓﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اﺳﻴﺪﻫﺎي ﭼﺮب اﻛﺴﻴﺪ ﺷﺪه ﺑﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺳﭙﺲ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ
PON1
ﻗﺮار ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ.
18
HDL
PON1
PON1
درﻣﺎنﻫﺎي داروﻳﻲ و ﻋﻮاﻣﻞ ژﻧﺘﻴﻜﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ
HDLﻗﺒﻼً ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ.
ﻏﻠﻈﺖ PON1ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬار ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺻﻮرﺗﻲﻛﻪ ﺳﻮﺑﺴﺘﺮا ﺧﻮد ﭘﺎراﻛﺴﻮن ﺑﺎﺷﺪ ،درﻣﺎن ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻲﺷﻮد ) .(P=0/04اﻳﻦ درﺣﺎﻟﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ اﮔﺮ ﻓﻨﻴﻞاﺳﺘﺎت
22
در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿﺮ ارﺗﺒﺎط ﺑﻴﻦ اﻓﺰاﻳﺶ ﻏﻠﻈﺖ ApoA1و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺟﺪول 1ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ درﻣﺎن ﺑﺎ ﻟﻮاﺳﺘﺎﺗﻴﻦ ﺗﻨﻬﺎ در PON1
ﺑﻮده ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿﺮ دﻳﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ .اﺳﺘﺎﺗﻴﻦﻫﺎ
ﭘﺎراﻛﺴﻮﻧﺎز 1در ژﻧﻮﺗﻴﭗ LDL
LL
از ﭘﻠﻲﻣﻮرﻓﻴﺴﻢ
اﻛﺴﻴﺪ ﺷﺪه ﺑﺎﻋﺚ ﻏﻴﺮﻓﻌﺎل ﺷﺪن
L55M
PON1
دﻳﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ. 23
ﻣﻲﮔﺮدد .ﭘﺎﺳﺦ ﻛﻠﻲ
ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺳﻮﺑﺴﺘﺮا ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﻴﺮد ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﻪدﻧﺒﺎل
اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ در اﺛﺮ درﻣﺎن ﺑﺎ اﺳﺘﺎﺗﻴﻦ ﻛﻪ در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿﺮ دﻳﺪه
درﻣﺎن در ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ آرﻳﻞ اﺳﺘﺮازي دﻳﺪه ﻧﻤﻲﺷﻮد ) .(P=0/09ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ
ﻣﻲﺷﻮد اﺣﺘﻤﺎﻻً ﺑﻪدﻟﻴﻞ ﻛﺎﻫﺶ اﻳﻦ LDLﻫﺎي اﻛﺴﻴﺪ ﺷﺪه ﺑﻪدﻧﺒﺎل LDL
ﺑﻌﺪ از ﻣﺼﺮف ﻟﻮاﺳﺘﺎﺗﻴﻦ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ.
اﻳﻦﻛﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﭘﺎراﻛﺴﻮﻧﺎزي ﺑﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ آﻧﺰﻳﻢ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ
ﻛﺎﻫﺶ ﻛﻠﺴﺘﺮول ﺗﺎم و
آرﻳﻞ اﺳﺘﺮازي ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻏﻠﻈﺖ ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ PON1را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ 19ﻣﻲﺗﻮان
ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻧﺸﺎن داده اﻟﮕﻮي ﺧﺎص ﻣﺼﺮف ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ ﻛﻪ در
ﺷﺪه و
اﺳﻜﻴﻤﻮﻫﺎ وﺟﻮد دارد ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻗﻠﺒﻲ ﻋﺮوﻗﻲ در اﻳﻦ
اﻳﻦ درﺣﺎﻟﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻏﻠﻈﺖ اﻳﻦ ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻛﻢﺗﺮي داﺷﺘﻪ اﺳﺖ.
اﻓﺮاد ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﻪدﻟﻴﻞ ﺗﻐﻴﻴﺮ اﺳﻴﺪﻫﺎي ﭼﺮب ﻣﻮﺟﻮد در
ApoA1
ﻓﺴﻔﻮﻟﻴﭙﻴﺪ اﻳﻦ اﻓﺮاد ﺑﻪدﻟﻴﻞ رژﻳﻢ ﻏﺬاﻳﻲ ﺧﺎﺻﻲ ﻛﻪ ﻣﺼﺮف ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ
ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﻟﻮاﺳﺘﺎﺗﻴﻦ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ
PON1
اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎﻳﺪ در ﻧﻈﺮ داﺷﺖ ﻛﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻏﻠﻈﺖ ﺟﺰﻳﻲ ﻛﻪ در
ﺑﻪدﻧﺒﺎل درﻣﺎن ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ اﻣﻜﺎن دارد ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ
PON1
ﺑﻪدﻧﺒﺎل درﻣﺎن ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ .اﻣﺎ اﻧﺘﻈﺎر اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ اﮔﺮ
ﻣﻘﺪار ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ ﺑﺎﻻ ﻣﻲرﻓﺖ در ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ آرﻳﻞ اﺳﺘﺮازي
PON1
ﻧﻴﺰ
24
ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.
ﻣﺼﺮف وﻳﺘﺎﻣﻴﻦﻫﺎي آﻧﺘﻲاﻛﺴﻴﺪان ﻣﺎﻧﻨﺪ
C
و
E
ﺑﺎﻋﺚ
اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ PON1ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ .ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﻣﺼﺮف اﻟﻜﻞ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ
PON1
25
ﻣﻲﮔﺮدد .اﻣﺎ ﻣﻘﺪار
PON1
در ﺑﻴﻤﺎران ﻛﺒﺪي ﻧﺎﺷﻲ از
اﻓﺰاﻳﺶ دﻳﺪه ﻣﻲﺷﺪ .ﺑﺮرﺳﻲ ژﻧﻮﺗﻴﭗﻫﺎ در L55Mﻧﺸﺎن داده ﻛﻪ وﺟﻮد
اﻟﻜﻠﻴﺴﻢ ﻛﺎﻫﺶ دارد .ﭘﺲ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻓﻮق ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ PON1ﺗﺤﺖ
ﻟﻮﺳﻴﻦ در ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ) 55ژﻧﻮﺗﻴﭗﻫﺎي (LLﺑﺎﻋﺚ ﮔﺮدﻳﺪه آﻧﺰﻳﻢ ﺑﻪﻧﺤﻮي
ﺗﺎﺛﻴﺮ رژﻳﻢ ﻏﺬاﻳﻲ و داروﻳﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ دﺳﺘﺨﻮش ﺗﻐﻴﻴﺮ ﮔﺮدد .ارﺗﺒﺎط ﺑﻴﻦ
ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻛﻪ وﻳﮋﮔﻲ ﺑﺮاي ﻫﻴﺪروﻟﻴﺰ ﭘﺎراﻛﺴﻮن در آﻧﺰﻳﻢ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺷﻮد PON1
ﭘﻠﻲﻣﻮرﻓﻴﺴﻢﻫﺎي ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ اﻧﺘﻘﺎلدﻫﻨﺪه ﻛﻠﺴﺘﺮﻳﻞاﺳﺘﺮ HDL
)(CETP
و
ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ و ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪه ﻛﻪ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﻣﻮﺟﻮد
ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ
ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت
ﮔﺮدﻳﺪ ﻛﻪ آﻧﺰﻳﻢ ﻣﻮﺟﻮد در ﭘﻼﺳﻤﺎي اﻓﺮاد ﺣﺎﻣﻞ اﻳﻦ ژﻧﻮﺗﻴﭗﻫﺎ ﺗﻤﺎس
در
HDL
ﺑﻴﺶﺗﺮي ﺑﺮاي ﻫﻴﺪروﻟﻴﺰ ﭘﺎراﻛﺴﻮن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎﻳﺪ در ﻧﻈﺮ
ﻏﺬاﻳﻲ ﻏﻨﻲ از اﺳﻴﺪ ﭼﺮب ﻏﻴﺮ اﺷﺒﺎع ﭘﺎﺳﺦ ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ ﻣﻲدﻫﻨﺪ و ﺑﺎﻋﺚ
ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ
ﻛﺎﻫﺶ ﻣﺘﻔﺎوت در ﻛﻠﺴﺘﺮول ﭘﻼﺳﻤﺎ ﻣﻲﺷﻮد 26.ﭘﺲ دور از اﻧﺘﻈﺎر
ﻗﺒﻞ از درﻣﺎن ﺑﺎ اﺳﺘﺎﺗﻴﻦ اﻓﺰاﻳﺶ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ ) (P<0/05و اﻓﺰاﻳﺶ
ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ اﻓﺮاد ﺑﺎ ژﻧﻮﺗﻴﭗﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت ﭘﺎراﻛﺴﻮﻧﺎز 1ﭘﺎﺳﺦ ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ ﺑﻪ
ApoA1ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﻧﮕﻪداري ﺑﻴﺶﺗﺮ ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ
درﻣﺎن ﺑﺎ ﻟﻮاﺳﺘﺎﺗﻴﻦ از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ
و ﺗﻐﻴﻴﺮي ﻛﻪ در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن
داﺷﺖ ﻛﻪ ApoA1در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿﺮ در اﻓﺮاد ﺑﺎ ژﻧﻮﺗﻴﭗ
LL
در اﻓﺮاد ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ ژﻧﻮﺗﻴﭗﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻪ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت رژﻳﻢ
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 70ﺷﻤﺎره ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
ﻫﻤﻜﺎران ﺳﺎﻣﺎﻧﻲ و ﻴﻬﺎن Ghatreh Samaniﻗﻄﺮه K. et al.ﻛ
ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬار اﺳﺖ و ﭘﻠﻲﻣﻮرﻓﻴﺴﻢ
PON1
ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﻟﻮاﺳﺘﺎﺗﻴﻦ ﺑﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ
12
ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ در
HDL
ﻧﻘﺶ ﺗﻌﺪﻳﻞﻛﻨﻨﺪه در ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻟﻮاﺳﺘﺎﺗﻴﻦ ﺑﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖPON1 ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪL55M در ژﻧﻮﺗﻴﭗﻫﺎﻳﻲ از ﭘﻠﻲﻣﻮرﻓﻴﺴﻢ.ﭘﺎراﻛﺴﻮﻧﺎزي در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ داﺷﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﺴﺒﺖ اﺳﻴﺪ ﭼﺮب ﻏﻴﺮ اﺷﺒﺎع در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻧﻴﺰ اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﻴﺶﺗﺮي
PON1
PON1
ﺑﺮرﺳﻲﺷﺪه
ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺷﺪه ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﭘﺎراﻛﺴﻮﻧﺎزي
HDL
.ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ
.ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺎ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿﺮ دﻳﺪه ﺷﺪه ﻛﻪ اﻓﺰاﻳﺶ اﺳﻴﺪﻫﺎي ﭼﺮب اﺷﺒﺎعﻧﺸﺪه در ژﻧﻮﺗﻴﭗﻫﺎي ﺧﺎﺻﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ و در اﻳﻦ اﻓﺰاﻳﺶ
PON1
HDL
در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن
ژﻧﻮﺗﻴﭗ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﭘﺎراﻛﺴﻮﻧﺎزي
دﻟﻴﻞ اﻳﻦ اﻣﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﻳﻞ ﻣﺘﻌﺪدي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﺎﺷﺪ از.ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ HDL
اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﺑﺨﺸﻲ از ﻃﺮح ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﺗﺤﺖ:ﺳﭙﺎﺳﮕﺰاري
ﺑﺎ
درHDL ﺑﺎ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت1ﻋﻨﻮان "ﺑﺮرﺳﻲ ﭘﻠﻲﻣﻮرﻓﻴﺴﻢﻫﺎي ژن ﭘﺎراﻛﺴﻮﻧﺎز
ﺑﻪﺳﻤﺖ زﻳﺮ
اﻓﺮاد ﺑﺎ ﻛﻠﺴﺘﺮول ﺑﺎﻻ" ﻣﺼﻮب داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺷﻬﺮﻛﺮد در ﺳﺎل
و از اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ
ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﭘﮋوﻫﺸﻲ داﻧﺸﮕﺎه709 ﺑﻪ ﻛﺪ1388
در
.ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺷﻬﺮﻛﺮد اﺟﺮا ﺷﺪه اﺳﺖ
در اﺳﻴﺪﻫﺎي ﭼﺮب در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن
ﺟﻤﻠﻪ اﻳﻦﻛﻪ اﻓﺰاﻳﺶ اﺳﻴﺪﻫﺎي ﭼﺮب ﻏﻴﺮ اﺷﺒﺎع در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن
L55M
HDL
و ﺗﻐﻴﻴﺮ زﻳﺮواﺣﺪﻫﺎي
HDL
ﻛﺎﻫﺶ داﻧﺴﻴﺘﻪ
27و28
از ﭘﻠﻲﻣﻮرﻓﻴﺴﻢ
واﺣﺪﻫﺎي ﻓﻌﺎلﺗﺮ ﻫﻤﺮاه ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ
L
آﻟﻞ.ﭘﺎراﻛﺴﻮﻧﺎزي را اﻓﺰاﻳﺶ داده اﺳﺖ
. ﻣﻴﻠﻲﮔﺮم در دﺳﻲﻟﻴﺘﺮ ﻓﺮاواﻧﻲ ﺑﻴﺶﺗﺮي دارد130 ﺑﺎﻻي
LDL
اﻓﺮاد ﺑﺎ
References 1. Cuchel M, Rader DJ. Macrophage reverse cholesterol transport: key to the regression of atherosclerosis? Circulation 2006;113(21):2548-55. 2. Joy T, Hegele RA. Is raising HDL a futile strategy for atheroprotection? Nat Rev Drug Discov 2008;7(2):143-55. 3. Mackness MI, Arrol S, Durrington PN. Paraoxonase prevents accumulation of lipoperoxides in low-density lipoprotein. FEBS Lett 1991;286(1-2):152-4. 4. Khersonsky O, Tawfik DS. Structure-reactivity studies of serum paraoxonase PON1 suggest that its native activity is lactonase. Biochemistry 2005;44(16):6371-82. 5. Oda MN, Bielicki JK, Ho TT, Berger T, Rubin EM, Forte TM. Paraoxonase 1 overexpression in mice and its effect on high-density lipoproteins. Biochem Biophys Res Commun 2002;290(3):921-7. 6. Deakin S, Leviev I, Guernier S, James RW. Simvastatin modulates expression of the PON1 gene and increases serum paraoxonase: a role for sterol regulatory element-binding protein-2. Arterioscler Thromb Vasc Biol 2003;23(11):2083-9. 7. Gouédard C, Koum-Besson N, Barouki R, Morel Y. Opposite regulation of the human paraoxonase-1 gene PON-1 by fenofibrate and statins. Mol Pharmacol 2003;63(4):945-56. 8. Mackness MI, Durrington PN, Mackness B. The role of paraoxonase 1 activity in cardiovascular disease: potential for therapeutic intervention. Am J Cardiovasc Drugs 2004;4(4):211-7. 9. Karabina SA, Lehner AN, Frank E, Parthasarathy S, Santanam N. Oxidative inactivation of paraoxonase: implications in diabetes mellitus and atherosclerosis. Biochim Biophys Acta 2005;1725(2):213-21. 10. van Himbergen TM, Roest M, de Graaf J, Jansen EH, Hattori H, Kastelein JJ, et al. Indications that paraoxonase-1 contributes to plasma high density lipoprotein levels in familial hypercholesterolemia. J Lipid Res 2005;46(3):445-51. 11. Rozek LS, Hatsukami TS, Richter RJ, Ranchalis J, Nakayama K, McKinstry LA, et al. The correlation of paraoxonase (PON1)
activity with lipid and lipoprotein levels differs with vascular disease status. J Lipid Res 2005;46(9):1888-95. 12. van Himbergen TM, van Tits LJ, Roest M, Stalenhoef AF. The story of PON1: how an organophosphate-hydrolysing enzyme is becoming a player in cardiovascular medicine. Neth J Med 2006;64(2):34-8. 13. Brekke OL, Espevik T, Bardal T, Bjerve KS. Effects of n-3 and n-6 fatty acids on tumor necrosis factor cytotoxicity in WEHI fibrosarcoma cells. Lipids 1992;27(3):161-8. 14. Lepage G, Roy CC. Direct transesterification of all classes of lipids in a one-step reaction. J Lipid Res 1986;27(1):114-20. 15. Maniatis T, Sambrook J, Fritsch EF. Molecular Cloning. A Laboratory Manual. New York, NY: Cold Spring Harbor Laboratory Press; 1982. p. 76-85. 16. Gradic M, Barisic K, Rumora L, Salamunic I, Tadijanovic M, Grubisic TZ, et al. Genetic frequencies of paraoxonase 1 gene polymorphisms in Croatian population. Croat Chem Acta 2008;81(1):105-111. 17. Gao X, Jayaraman S, Gursky O. Mild oxidation promotes and advanced oxidation impairs remodeling of human high-density lipoprotein in vitro. J Mol Biol 2008;376(4):997-1007. 18. Moren X, Deakin S, Liu ML, Taskinen MR, James RW. HDL subfraction distribution of paraoxonase-1 and its relevance to enzyme activity and resistance to oxidative stress. J Lipid Res 2008;49(6):1246-53. 19. van Himbergen TM, van Tits LJ, Roest M, Stalenhoef AF. The story of PON1: how an organophosphate-hydrolysing enzyme is becoming a player in cardiovascular medicine. Neth J Med 2006;64(2):34-8. 20. Durrington PN, Mackness MI, Bhatnagar D, Julier K, Prais H, Arrol S, et al. Effects of two different fibric acid derivatives on lipoproteins, cholesteryl ester transfer, fibrinogen, plasminogen activator inhibitor and paraoxonase activity in type IIb hyperlipoproteinaemia. Atherosclerosis 1998;138(1):217-25.
1391 ﻓﺮوردﻳﻦ،1 ﺷﻤﺎره، 70 دوره، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان،ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ
13
Paraoxonase-1 L55M polymorphism with fatty acid composition of phospholipids in HD lipoproteins
21. Nagila A, Permpongpaiboon T, Tantrarongroj S, Porapakkham P, Chinwattana K, Deakin S, et al. Effect of atorvastatin on paraoxonase1 (PON1) and oxidative status. Pharmacol Rep 2009;61(5):892-8. 22. Getz GS, Reardon CA. Paraoxonase, a cardioprotective enzyme: continuing issues. Curr Opin Lipidol 2004;15(3):261-7. 23. Aviram M, Rosenblat M, Billecke S, Erogul J, Sorenson R, Bisgaier CL, et al. Human serum paraoxonase (PON 1) is inactivated by oxidized low density lipoprotein and preserved by antioxidants. Free Radic Biol Med 1999;26(7-8):892-904. 24. Nagakawa Y, Orimo H, Harasawa M, Morita I, Yashiro K, Murota S. Effect of eicosapentaenoic acid on the platelet aggregation and composition of fatty acid in man. A double blind study. Atherosclerosis 1983;47(1):71-5.
1391 ﻓﺮوردﻳﻦ،1 ﺷﻤﺎره، 70 دوره، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان،ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ
25. van der Gaag MS, van Tol A, Scheek LM, James RW, Urgert R, Schaafsma G, et al. Daily moderate alcohol consumption increases serum paraoxonase activity; a diet-controlled, randomised intervention study in middle-aged men. Atherosclerosis 1999;147(2):405-10. 26. Marsillach J, Ferré N, Vila MC, Lligoña A, Mackness B, Mackness M, et al. Serum paraoxonase-1 in chronic alcoholics: relationship with liver disease. Clin Biochem 2007;40(9-10):645-50. 27. Noori M, Darabi M, Rahimipour A, Rahbani M, Abadi NA, Darabi M, et al. Fatty acid composition of HDL phospholipids and coronary artery disease. J Clin Lipidol 2009;3(1):39-44. 28. Singh IM, Shishehbor MH, Ansell BJ. High-density lipoprotein as a therapeutic target: a systematic review. JAMA 2007;298(7):786-98.
Tehran University Medical Journal; Vol. و70, No. 1, April 2012: 7-14 ﻫﻤﻜﺎران
102
Paraoxonase-1 L55M polymorphism with fatty acid composition of phospholipids in high-density lipoproteins
Abstract Keihan Ghatreh Samani Ph.D.1 Effat Farrokhi Ph.D.2* Morteza Hashemzadeh Chaleshtory Ph.D.3 Fatemeh Azadegan M.Sc.3 1- Biochemistry Research Center, Shahrekord University of Medical Sciences, Shahrekord, Iran. 2- Molecular Science, Ph.D. Student, Cellular and Molecular Research Center, Shahrekord University of Medical Sciences, Shahrekord, Iran. 3- Cellular and Molecular Research Center, Shahrekord University of Medical Sciences, Shahrekord, Iran.
Received: September 27, 2011 Accepted: January 11, 2012
Background: Paraoxonase-1 (PON1) moves with high-density lipoprotein (HDL) particles in blood and prevents low-density lipoprotein (LDL) particles from oxidation. The aims of this study were to investigate the correlation between fatty acid composition of HDL phospholipids with pon-1 polymorphisms and response to lovastatin treatment in people with high blood cholesterol. Methods: In this descriptive study, 265 patients were selected and divided into two groups based on LDL-C concentrations; 131 patients with LDL-C greater than 130 mg/dl (cases) and 134 patients with LDL-C lower than 130 mg/dl (controls). Fatty acids of HDL phospholipids were measured with gas chromatography and lipid profile
(cholesterol, triglyceride, LDL-C, HDL-C), apolipoprotein A1 and apolipoprotein B were measured by relevant commercial kits. Oxidized LDL was measured by ELISA method and activity of paraoxonase was determined by a relevant standard manual method. Genotypes of L55M polymorphism were determined by polymerase chain reactionrestriction fragment length polymorphism procedure. Results: Prevalence of L allele from L55M polymorphism was 0.65 and 0.53 in the case and control groups, respectively (P=0.04). PON1 paraoxonase activity in LL homozygote genotype was higher than other genotypes upon treatment with lovastatin. Concentrations of oleic, linoleic and eicosapentaenoic acids in LL genotype were increased by lovastatin administration. Conclusion: Allele (L) from L55M polymorphism had a higher frequency in patients with higher LDL-C concentrations. PON1 genotypes seemed to have a modifying role on paraoxonase-1 activity after lovastatin therapy.
*
Keywords: Fatty acids, HDL, L55M, paraoxanase-1, polymorphism.
Corresponding author: Cellular and Molecular Research Center, Faculty of Medicine, Rahmatieh, Shahrekord, Iran. Tel: +98-381-3346692 E-mail: e_farrokhi_k@yahoo.com
1391 ﻓﺮوردﻳﻦ،1 ﺷﻤﺎره، 70 دوره، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان،ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ
ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ15-20 ، ﻓﺮوردﻳﻦ 1391 ﺷﻤﺎره ﺗﻬﺮان، ﭘﺰﺷﻜﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ، ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜ ﻣﺒﺘﻼ،1ﺑﻪ دﻳﺎﺑﺖ ، 70زﻧﺎن دوره در واﺑﺴﺘﻪ ﺑﺎديﻫﺎي ﻋﻠﻮمآﻧﺘﻲ ﻛﻤﻜﻲ و ﺳﺎﻳﺘﻮﻛﻴﻨﻲ T اﻟﮕﻮي
اﻟﮕﻮي ﺳﺎﻳﺘﻮﻛﻴﻨﻲ Tﻛﻤﻜﻲ و آﻧﺘﻲﺑﺎديﻫﺎي واﺑﺴﺘﻪ در زﻧﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ دﻳﺎﺑﺖ ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ
ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻘﺎﻟﻪ 1390/07/05 :ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮش1390/10/17 : 2
زﻫﺮا اﻃﺎﻋﺘﻲ ،1راﺿﻴﻪ ﻣﻌﻈﻤﻲ ﮔﻮدرزي 4 ﻓﺮﺷﺘﻪ ﻛﻠﻬﺮي ،3ﺳﻴﺪ ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﺳﺒﺤﺎﻧﻲ 1 ﻣﻬﺮداد ﺻﻮﻟﺘﻲ ،5آذﻳﻦ ﻋﻠﻮي 6 ﺳﻌﻴﺪ ﺣﺴﻴﻨﻲ ﺗﺸﻨﻴﺰي 8و*7 ﻧﺎدره ﻧﺎدري -1ﮔﺮوه زﻧﺎن ،داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻫﺮﻣﺰﮔﺎن ،ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎس ،اﻳﺮان. -2ﮔﺮوه ﻛﻮدﻛﺎن ،داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻛﺎﺷﺎن ،ﻛﺎﺷﺎن ،اﻳﺮان. -3ﮔﺮوه ﻃﺐ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ و ﺗﻮاﻧﺒﺨﺸﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺷﻴﺮاز ،ﺷﻴﺮاز ،اﻳﺮان.
ﭼﻜﻴﺪه زﻣﻴﻨﻪ و ﻫﺪف :دﻳﺎﺑﺖ ﺷﻴﺮﻳﻦ ﺷﺎﻣﻞ ﮔﺮوﻫﻲ از اﺧﺘﻼﻻت ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﻚ ﺷﺎﻳﻊ ازﺟﻤﻠﻪ دﻳﺎﺑﺖ ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ )Diabetes Mellitus (GDM
اﺳﺖ ﻛﻪ وﺟﻪ اﺷﺘﺮاك آنﻫﺎ در ﻓﻨﻮﺗﻴﭗ ﻫﻴﭙﺮﮔﻠﻴﺴﻤﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .در ﺳﺎلﻫﺎي اﺧﻴﺮ ﺟﻬﺖ
ﻳﺎﻓﺘﻦ اﺗﻴﻮﻟﻮژي دﻳﺎﺑﺖ ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺟﺪﻳﺪي اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﺰﻣﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻳﻤﻨﻲ در ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻋﻔﻮﻧﺖﻫﺎ )و ﻧﻪ ﺧﻮداﻳﻤﻨﻲ( را از ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﺴﻢ ﺑﺪن و ﻋﺎﻣﻞ اﻳﺠﺎد دﻳﺎﺑﺖ ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ ﻣﻲداﻧﻨﺪ .اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺎ ﻫﺪف ﻳﺎﻓﺘﻦ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺗﻌﺪادي از ﻣﺠﻬﻮﻻت ﻣﻮﺟﻮد در ارﺗﺒﺎط ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻳﻤﻨﻲ و دﻳﺎﺑﺖ ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺳﻄﻮح ﺳﺎﻳﺘﻮﻛﻴﻦﻫﺎي زﻳﺮﮔﺮوهﻫﺎي ) Th1/Th2 (T helper1/T helper2و آﻧﺘﻲﺑﺎديﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻫﺮ زﻳﺮﮔﺮوه در اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ دﻳﺎﺑﺖ ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ
)Gestational Diabetes Mellitus (GDM
و زﻧﺎن ﺑﺎردار ﺳﺎﻟﻢ ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﺳﺖ .روش ﺑﺮرﺳﻲ:
اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ،ﻣﻄﺎﻟﻌﻪاي ﻣﻘﻄﻌﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺮ روي 90زن در ﻣﺤﺪوده ﺳﻨﻲ ﺑﺎروري در دو ﮔﺮوه ﻣﻮرد ﺷﺎﻣﻞ 45زن ﻣﺒﺘﻼ
-4ﮔﺮوه ﭘﺎﺗﻮﻟﻮژي ،داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ -5ﮔﺮوه داﺧﻠﻲ ،داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ -6داﻧﺸﻜﺪه ﭘﻴﺮاﭘﺰﺷﻜﻲ -7ﮔﺮوه اﻳﻤﻮﻧﻮﻟﻮژي ،داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ -8ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻲ
ﺑﻪ دﻳﺎﺑﺖ ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ و ﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ ﺷﺎﻣﻞ 45زن ﺑﺎردار ﺳﺎﻟﻢ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ .ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي اﻳﻤﻮﻧﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺷﺎﻣﻞ اﻳﻨﺘﺮﻓﺮون ﮔﺎﻣﺎ ،IFNγاﻳﻨﺘﺮﻟﻮﻛﻴﻦ ده ،IL-10اﻳﻨﺘﺮﻟﻮﻛﻴﻦ دوازده ،IL-12ﻓﺎﻛﺘﻮر رﺷﺪ IgG4
داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻫﺮﻣﺰﮔﺎن ،ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎس، اﻳﺮان.
TGF
و آﻧﺘﻲﺑﺎديﻫﺎي
ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل :ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎس ،اﺑﺘﺪاي ﺑﻠﻮار اﻣﺎم ﺣﺴﻴﻦ، اﺑﺘﺪاي ﺷﻬﺮك ﻧﺒﻮت ،ﭘﺮدﻳﺲ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،ﻛﺪﭘﺴﺘﻲ: ﺗﻠﻔﻦ0761-6668427 : 7919693116 E-mail: naderi@Hums.ac.ir
IgG3 ،IgG2 ،IgG1 ،IgE
و
اﻧﺪازهﮔﻴﺮي و دادهﻫﺎ ﻣﻮرد ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ .ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ :در ﻣﻴﺎن 90زن ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﻨﻲ
ﺑﻴﻤﺎران 32/5و ﺑﺎرداران ﺳﺎﻟﻢ 27/9ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪ .ﺳﻄﻮح ﺳﺎﻳﺘﻮﻛﻴﻦﻫﺎي ﺳﺮﻣﻲ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ زﻳﺮﮔﺮوهﻫﺎي (IFNγ ،TGFβ ،IL-12و آﻧﺘﻲﺑﺎديﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ
)IgG3 ،IgG2 ،IgG1 ،IgE
Th1
)،IL-10
و (IgG4ﺑﻴﻦ ﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ و ﻣﻮرد ﺗﻔﺎوت
ﻣﻌﻨﻲداري وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ ) .(P>0/05ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي :ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺑﺎﻻﻧﺲ ﺳﺎﻳﺘﻮﻛﻴﻦﻫﺎ *
Gestational
Th1/Th2
و آﻧﺘﻲﺑﺎديﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻫﺮ
زﻳﺮﮔﺮوه در اﺗﻴﻮﻟﻮژي GDMﻧﻘﺶ ﻧﺪارد و ﺑﻪﻋﻨﻮان اﻧﺪﻳﻜﺎﺗﻮر ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ ﺑﻴﻤﺎري ﻛﺎرﺑﺮد ﻧﺪارد. ﻛﻠﻤﺎت ﻛﻠﻴﺪي :دﻳﺎﺑﺖ ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ ،ﺳﺎﻳﺘﻮﻛﻴﻦ ،آﻧﺘﻲﺑﺎدي.Th1/Th2 ،
اﻳﺠﺎد ﺳﻪ ﺑﻴﻤﺎري ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ اﻧﺴﻮﻟﻴﻦ ،آﺗﺮواﺳﻜﻠﺮوز و دﻳﺎﺑﺖ ﻧﻮع
ﻣﻘﺪﻣﻪ
II
ﻣﻲداﻧﻨﺪ 3.در زﻣﺎن ﺑﺮوز ﭘﺎﺳﺦ اﻳﻤﻨﻲ ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢﻫﺎي ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﻚ ﺑﺪن Gestational Diabetes Mellitusﻧﻮﻋﻲ
ﺑﻪﻫﻤﺮاه ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻳﻤﻨﻲ در ﺟﻨﮓ ﻋﻠﻴﻪ ﻋﻔﻮﻧﺖ دﺧﺎﻟﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ :ﺑﺎ ﻓﻌﺎل
ﺳﻨﺪرم ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﻧﺴﻮﻟﻴﻦ ) (Insulin resistanceﻣﺤﺴﻮب
ﺷﺪن ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻳﻤﻨﻲ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭘﺎﺗﻮژن ،ﻧﻴﺎز ﺳﻠﻮلﻫﺎي اﻳﻤﻨﻲ ﺑﻪﻣﺼﺮف
ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ اﺗﻴﻮﻟﻮژي آن ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ .ﺑﻌﻀﻲ از ﻣﺤﻘﻘﺎن اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎري
ﻗﻨﺪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ ﻛﻪ ﺟﻬﺖ ﺗﺎﻣﻴﻦ آن ﻣﻮﻟﻜﻮلﻫﺎي دﺧﻴﻞ در ﭘﺎﺳﺦ
ﻣﻲداﻧﻨﺪ ﻛﻪ در زﻣﺎن ﺑﺎرداري ﺑﻪﻋﻠﺖ
C Reactive Proteinو
دﻳﺎﺑﺖ ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ
)(GDM
را زﻳﺮﮔﺮوﻫﻲ از ﻧﻮع دﻳﺎﺑﺖ
II
اﻳﻤﻨﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ
CD14
ﻣﺤﻠﻮل،
)(CRP
ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﺴﻢ ﮔﻠﻮﻛﺰ و اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ اﻧﺴﻮﻟﻴﻦ اﻳﺠﺎد ﺷﺪه و
ﻣﻴﻠﻮﭘﺮاﻛﺴﻴﺪاز ﺑﺮ ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﻛﺒﺪ ،ﻋﻀﻠﻪ و ﭼﺮﺑﻲ اﺛﺮ ﻛﺮده و ﻣﺎﻧﻊ ﺗﺎﺛﻴﺮ
ﮔﺎﻫﻲ ﺑﻌﺪ از ﺑﺎرداري ﻧﻴﺰ اداﻣﻪ ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﺪ2.و 1ﺑﻪﺗﺎزﮔﻲ ﻓﺮﺿﻴﻪ ﺟﺪﻳﺪي
اﻧﺴﻮﻟﻴﻦ ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﺎﻓﺖﻫﺎ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و ﺑﻪ اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺎﻋﺚ ﻋﺪم ﻣﺼﺮف
ﻣﻄﺮح ﺷﺪه ﻛﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس آن ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖ ﻣﺰﻣﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻳـﻤﻨﻲ را زﻣﻴﻨﻪﺳﺎز
ﻗﻨﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺎﻓﺖﻫﺎي ﻣﺬﻛﻮر و ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻗﻨﺪ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮاي ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺳﻠﻮلﻫﺎي
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 70ﺷﻤﺎره ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
زﻫﺮا اﻃﺎﻋﺘﻲ و ﻫﻤﻜﺎران
16
اﻳﻤﻨﻲ و ﻣﻐﺰ ﺷﻮﻧﺪ5.و 4ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦﺑﺎر در اواﺧﺮ دﻫﻪ 1980ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ
IL-2و IFNγﭘﺎﺳﺦ اﻳﻤﻨﻲ را ﺑﻪﺳﻤﺖ اﻳﻤﻨﻲ ﺳﻠﻮﻟﻲ و ﻟﻨﻔﻮﺳﻴﺖﻫﺎي
ﻛﻪ ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻋﻔﻮﻧﻲ ﻣﺰﻣﻦ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻳﺠﺎد ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻧﺴﻮﻟﻴﻦ
اﻧﺴﺎن را ﺑﻪﺳﻤﺖ ﺗﺮﺷﺢ آﻧﺘﻲﺑﺎدي اﻳﺰوﺗﺎﻳﭗ IgG2ﺳﻮق ﻣﻲدﻫﻨﺪ.
ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ 6.ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻧﺴﻮﻟﻴﻦ ﺑﻌﺪ از رﻓﻊ اﻟﺘﻬﺎب از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻪ و
IL-12از ﻃﺮﻳﻖ اﻟﻘﺎ IFNγدر اﻳﺠﺎد اﻳﻤﻨﻲ ﺳﻠﻮﻟﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮ دارد .ﺳﻠﻮلﻫﺎي
ﺟﺬب ﮔﻠﻮﻛﺰ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﺮﻣﺎل ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدد 7.ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﻌﺪي ﻧﻴﺰ ﻧﺸﺎن داد
Th2ﺑﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺳﺎﻳﺘﻮﻛﻴﻦﻫﺎﻳﻲ ﻧﻈﻴﺮ
ﻛﻪ اﻟﺘﻬﺎب ﺳﺎبﻛﻠﻴﻨﻴﻜﺎل ﻣﺰﻣﻦ ﺟﺰﻳﻲ از ﺳﻨﺪرم ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﻧﺴﻮﻟﻴﻦ
اﻳﻤﻨﻲ را ﺑﻪﺳﻤﺖ اﻳﻤﻨﻲ ﻫﻮﻣﻮرال و ﻟﻨﻔﻮﺳﻴﺖﻫﺎي Bرا ﺑﻪﺟﻬﺖ ﺗﺮﺷﺢ
اﺳﺖ 8و اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻌﺪاد ﻛﻞ ﮔﻠﺒﻮلﻫﺎي ﺳﻔﻴﺪ 9و ﻣﻴﺰان ﮔﺎﻣﺎﮔﻠﻮﺑﻴﻦ
آﻧﺘﻲﺑﺎديﻫﺎي اﻳﺰوﺗﺎﻳﭗﻫﺎي IgG1و IgEﺗﺤﺮﻳﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﺳﻠﻮلﻫﺎي
ﮔﺰارش ﺷﺪ 10.اﻣﺮوزه ﻣﻘﺎﻻت ﻣﺘﻌﺪد ﻣﺎرﻛﺮﻫﺎي
II
ﺗﻮﺗﺎل در دﻳﺎﺑﺖ
اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ را ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﺎرﻛﺮﻫﺎي ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲﻛﻨﻨﺪه ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺑﻴﻤﺎري ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ 13
11
GDM 12
ﻛﻪ از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ،CRPﻓﺮﻳﺘﻴﻦ
و
IL-13 ،IL-10 ،IL-5 ،IL-4
Th3ﻣﻨﺒﻊ ﺗﺮﺷﺢ ﺳﺎﻳﺘﻮﻛﻴﻦﻫﺎي ﺳﺮﻛﻮبﻛﻨﻨﺪه ﻣﺎﻧﻨﺪ
TGF
B
ﭘﺎﺳﺦ
ﻫﺴﺘﻨﺪ .در
ﻣﻮرد ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪ و ارﺗﺒﺎط اﻳﻦ زﻳﺮﮔﺮوه ﺑﺎ Th2و Th1اﻃﻼﻋﺎت اﻧﺪﻛﻲ وﺟﻮد دارد 25.ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﻮﺟﻮد در زﻣﻴﻨﻪ اﻫﻤﻴﺖ ﺳﻠﻮلﻫﺎي
Th
اﺷﺎره ﻧﻤﻮد .ﺳﻠﻮلﻫﺎي اﻳﻤﻨﻲ در ﻣﻮاﺟﻪ ﺑﺎ ﻋﻮاﻣﻞ
در GDMﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﺘﻨﺎﻗﻀﻲ را اراﻳﻪ ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ :ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ Khanدر Ratﻣﺒﺘﻼ
اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ در درون ﻳﺎ ﺧﺎرج ﻋﺮوق اﻗﺪام ﺑﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻮﺿﻌﻲ ﺳﺎﻳﺘﻮﻛﻴﻦﻫﺎ و
ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﺎﻳﺘﻮﻛﻴﻦﻫﺎي واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ) Th1اﻳﻨﺘﺮﻓﺮون
ﻫﺎﭘﺘﻮﮔﻠﻮﺑﻮﻟﻴﻦ
ﻣﺪﻳﺎﺗﻮرﻫﺎي ﭘﻴﺶاﻟﺘﻬﺎﺑﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ 14
ﮔﺎﻣﺎ و (IL-2اﻓﺰاﻳﺶ و ﺳﺎﻳﺘﻮﻛﻴﻦﻫﺎي واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ
IL-4) Th2
و (IL-10 20
26
ﻣﻮﺟﺐ ﺑﻠﻮك ﻋﻤﻠﻜﺮد اﻧﺴﻮﻟﻴﻦ ﺑﺮ ﺳﻠﻮلﻫﺎي
ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﻨﺪ .در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ Ategboﻋﻜﺲ اﻳﻦ ﻗﻀﻴﻪ ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪه و
TNFα
در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ Lapollaﻋﺪم ﺗﻔﺎوت در ﺳﻄﻮح ﺳﺎﻳﺘﻮﻛﻴﻦﻫﺎي ﺗﻴﭗ ﻳﻚ و
در ﻓﺴﻔﻮرﻳﻠﻪ ﻧﻤﻮدن ﺳﺮﻳﻦ ﻣﻮﺟﻮد در ﮔﻴﺮﻧﺪه اﻧﺴﻮﻟﻴﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ
دو ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ 27.اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﺮ اﺳﺎس اﻳﻦ ﻓﺮﺿﻴﻪ ﻛﻪ ﺑﺮﻫﻢ
ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ.
TNFα
IL-1 ،IL-6 ،TNF
و اﻛﺴﻴﺪ ﻧﻴﺘﺮﻳﻚ
ﺑﻪ
GDM
ﺣﻴﻮاﻧﺎت در ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺸﺖ ﻣﻲﺷﻮد16.و 15ﻋﻠﺖ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻗﺪرت
ﻣﻮﺟﺐ ﻛﺎﻫﺶ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺗﻴﺮوزﻳﻦﻛﻴﻨﺎز در ﮔﻴﺮﻧﺪه اﻧﺴﻮﻟﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد. ﺧﻨﺜﻲ ﻧﻤﻮدن
TNFα
2
در رتﻫﺎي fa/faﭼﺎق ﺑﺎﻋﺚ از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻦ
ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻧﺴﻮﻟﻴﻦ در ﺑﺎﻓﺖﻫﺎي ﭼﺮﺑﻲ و ﻋﻀﻠﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ.
15
ﺧﻮردن ﺑﺎﻻﻧﺲ ﺳﺎﻳﺘﻮﻛﻴﻦﻫﺎي واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ Thدر اﺗﻴﻮﻟﻮژي
GDM
ﺗﺎﺛﻴﺮ
دارد ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه و ﺑﻪﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻴﺰان ﺳﺎﻳﺘﻮﻛﻴﻦﻫﺎي ﻣﻬﻢ در ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻋﻤﻠﻜﺮد
زﻳﺮﮔﺮوهﻫﺎي
،Th
)(IFN
IL-10,
TGFβ,
IL-12,
TNFαﺳﺎﻳﺘﻮﻛﻴﻦ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪهاي در ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﺴﻢ ﭼﺮﺑﻲﻫﺎ ﺑﻮده و ﺣﻀﻮر
ﺳﺎبﻛﻼسﻫﺎي IgGو ﻣﻴﺰان IgEدر دو ﮔﺮوه زﻧﺎن ﺑﺎردار ﺳﺎﻟﻢ و زﻧﺎن
ﻣﺰﻣﻦ آن ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﺴﻢ ﭼﺮﺑﻲﻫﺎ در دﻳﺎﺑﺖ را ﺗﻮﺟﻴﻪ
ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ GDMﭘﺮداﺧﺘﻪ اﺳﺖ.
ﻣﻲﻛﻨﺪ 2.ﻧﻘﺶﻫﺎي Noو TNFαدر اﻳﺠﺎد اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن از ﻃﺮﻳﻖ 18و17
ﺳﻴﺴﺘﻢ رﻧﻴﻦ -آﻧﮋﻳﻮﺗﺎﻧﺴﻴﻦ ﻧﻴﺰ ﻗﻄﻌﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ. اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻄﺢ TNFα
IL-6
را
GDM
Kuzmichi
ﮔﺰارش ﻧﻤﻮد 19.در ﺗﺤﻘﻴﻖ دﻳﮕﺮ ﺳﻄﺢ
و Leptinدر اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ
GDM
روش ﺑﺮرﺳﻲ
ﺑﺎﻻﺗﺮ از اﻓﺮاد ﺳﺎﻟﻢ ﮔﺰارش
اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ،ﻣﻄﺎﻟﻌﻪاي ﻣﻘﻄﻌﻲ -ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺳﺎل
ﺷﺪه اﺳﺖ .از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻗﺒﻞ از ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﺳﻄﻮح ﮔﻠﻮﻛﺰ
1388ﺑﺮ روي 90زن در ﻣﺤﺪوده ﺳﻨﻲ ﺑﺎروري در دو ﮔﺮوه ﻣﻮرد
ﺑﻪوﺟﻮد ﻣﻲآﻳﺪ ﭘﺲ اﺣﺘﻤﺎﻻً ﺳﺎﻳﺘﻮﻛﻴﻦﻫﺎ در ﻣﺮاﺣﻞ اﺑﺘﺪاﻳﻲ ﺑﺎرداري
) (Caseﺷﺎﻣﻞ 45زن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ
GDM
GDM
و ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل ﺷﺎﻣﻞ 45زن
ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ .در ﻣﻘﺎﻻت ﻣﺘﻌﺪد اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺎﻳﺘﻮﻛﻴﻦﻫﺎي
ﺣﺎﻣﻠﻪ ﺳﺎﻟﻢ )ﺑﺪون وﺟﻮد ﻋﻼﻳﻤﻲ از ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻋﻔﻮﻧﻲ و ﺳﺎﺑﻘﻪ
22
ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي اﺗﻮاﻳﻤﻴﻮن ﺳﻴﺴﺘﻤﻴﻚ و ﺑﺎ ﭘﺎراﻣﺘﺮ ﻧﺮﻣﺎل ﻗﻨﺪ( اﻧﺠﺎم ﺷﺪ.
GDM
ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ورود ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ :اﺑﺘﻼ ﺑﻪ دﻳﺎﺑﺖ ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻌﻴﺎر
ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ .ﺟﺎﻟﺐ آنﻛﻪ ﻋﻠﻲرﻏﻢ اﻫﻤﻴﺖ ﺳﻠﻮلﻫﺎي Thو
ﻛﺎﻟﺞ ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن زﻧﺎن و ﻣﺎﻣﺎﻳﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎ ) (2001ﻛﻪ ﺑﻪﻋﻨﻮان روش
زﻳﺮﮔﺮوهﻫﺎي آن در ﺷﻜﻞدﻫﻲ ﺑﻪ ﭘﺎﺳﺦ اﻳﻤﻨﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺤﺪودي در
اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻛﺎرﺑﺮد دارد ﺗﺸﺨﻴﺺ داده ﺷﺪ :ﺗﺴﺖ ﺳﻪﺳﺎﻋﺘﻪ ﺗﺤﻤﻞ ﮔﻠﻮﻛﺰ
ﺧﺼﻮص ﺳﺎﻳﺘﻮﻛﻴﻦﻫﺎي ﺗﻴﭗ ﻳﻚ و دو و آﻧﺘﻲﺑﺎديﻫﺎي واﺑﺴﺘﻪ اﻧﺠﺎم
ﺑﺎ 100gﮔﻠﻮﻛﺰ ﺧﻮراﻛﻲ :ﮔﻠﻮﻛﺰ ﻧﺎﺷﺘﺎ ،95mg/dl :ﮔﻠﻮﻛﺰ ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ
ﺷﺪه اﺳﺖ .ﺳﻠﻮلﻫﺎي Tﻛﻤﻜﻲ ﺑﻪ ﺳﻪ زﻳﺮﮔﺮوه ﺑﻪ ﻧﺎمﻫﺎي ،Th2 ،Th1
ﺑﻌﺪ ،180mg/dl :ﮔﻠﻮﻛﺰ دو ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ 155mg/dl :و ﮔﻠﻮﻛﺰ ﺳﻪ
Th3ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ .ﺳﻠﻮلﻫﺎي Th1ﺑﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺳﺎﻳﺘﻮﻛﻴﻦﻫﺎﻳﻲ ﻧﻈﻴﺮ
ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ 1 .140mg/dl :در ﺻﻮرﺗﻲﻛﻪ دو ﻣﻌﻴﺎر از ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ﻓﻮق
ﺑﺎﻋﺚ
21و20
ﭘﻴﺶاﻟﺘﻬﺎﺑﻲ IL-1, IL-6و ،TNFα 23
ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﮔﺎﻣﺎ دﻟﺘﺎ
ﻟﻨﻔﻮﺳﻴﺖﻫﺎي Tﻓﻌﺎل،NK ،B ،
و ﻋﺪم ﻛﺎراﻳﻲ ﻟﻨﻔﻮﺳﻴﺖﻫﺎي
24
B
در
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 70ﺷﻤﺎره ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
اﻟﮕﻮي ﺳﺎﻳﺘﻮﻛﻴﻨﻲ Tﻛﻤﻜﻲ و آﻧﺘﻲﺑﺎديﻫﺎي واﺑﺴﺘﻪ در زﻧﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ دﻳﺎﺑﺖ ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ
17
TGF
ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ 0/99 ،10و 23/8pg/mlﺑﻮد.
ﻣﺜﺒﺖ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ دﻳﺎﺑﺖ ﺑﺎرداري ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ﺧﺮوج از
IL-10 ،INFγ ،IL-12
ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ :اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻋﻔﻮﻧﻲ ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪه و ﺑﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ
ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻛﻴﺖﻫﺎ از وﻳﮋﮔﻲ ﺑﺎﻻﻳﻲ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮده و
ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي اﺗﻮاﻳﻤﻴﻮن ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻟﻮﭘﻮس ارﻳﺘﻤﺎﺗﻮز و آرﺗﺮﻳﺖ روﻣﺎﺗﻮﻳﻴﺪ از
ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺎﻳﺘﻮﻛﻴﻦﻫﺎ وﺟﻮد ﻧﺪارد .ﺑﻌﺪ از ورود دادهﻫﺎ در
ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺬف ﺷﺪﻧﺪ .ﮔﺮوه ﻣﻮرد و ﻛﻨﺘﺮل از ﻧﻈﺮ ﺗﻌﺪاد زاﻳﻤﺎن ،ﺳﻦ و
ﻧﺮماﻓﺰار
Student’s t-
ﺳﻦ ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ )ﻫﻤﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ واﻗﻊ در ﻫﻔﺘﻪ 24ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ(
،testﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ ﭘﻴﺮﺳﻮن و Kolmogorov-Smirnovاﻧﺠﺎم و ﺳﻄﺢ
ﺑﺎ ﻫﻢ ﻫﻤﺴﺎنﺳﺎزي ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ .ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﻴﺮي ﺑﻪﺻﻮرت ﺳﺮﺷﻤﺎري از ﺑﻴﻦ
ﻣﻌﻨﻲدار P<0/05در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ.
SPSS
و
Cross reactivity
وﻳﺮاﺳﺖ ،15آﻧﺎﻟﻴﺰ ﺑﺎ ﺗﺴﺖﻫﺎي آﻣﺎري
اﻓﺮاد ﻣﺮاﺟﻌﻪﻛﻨﻨﺪه ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن زﻧﺎن و درﻣﺎﻧﮕﺎه ﺷﻬﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪي ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎس ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ .ﭘﺲ از اﺧﺬ رﺿﺎﻳﺖ اﻓﺮاد ﺷﺮﻛﺖﻛﻨﻨﺪه در
ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ
ﺗﺤﻘﻴﻖ ،ﺛﺒﺖ اﻃﻼﻋﺎت در ﭘﺮﺳﺶﻧﺎﻣﻪ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ .ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻢﺧﻮﻧﻲ ﻗﺒﻠﻲ و ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي زﻣﻴﻨﻪاي ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻋﻔﻮﻧﻲ و ﺧﻮد
اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ،ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻘﻄﻌﻲ -ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ -ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺮ
اﻳﻤﻨﻲ و ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻣﺼﺮف داروﻫﺎ ﻃﻲ دوران ﺑﺎرداري ﻳﺎ ﻗﺒﻞ آن ﭘﺮﺳﺶ
روي 90زن در ﻣﺤﺪوده ﺳﻨﻲ ﺑﺎروري در دو ﮔﺮوه ﻣﻮرد -ﻛﻨﺘﺮل اﻧﺠﺎم
ﺷﺪ .اﻓﺮاد ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﻛﺎﻣﻞ ﺷﺪﻧﺪ ﺗﺎ در ﺻﻮرت وﺟﻮد ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ
ﺷﺪ .ﮔﺮوه ﻣﻮرد ﺷﺎﻣﻞ 45زن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ GDMو ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل ﺷﺎﻣﻞ 45
ﻋﻼﻣﺘﻲ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻋﻔﻮﻧﻲ ﻳﺎ ﻛﻼژن واﺳﻜﻮﻻر از ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ
زن ﺑﺎردار ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻮد .در ﺗﻤﺎﻣﻲ اﻳﻦ اﻓﺮاد ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي اﻳﻤﻮﻧﻮﻟﻮژﻳﻚ
ﺧﺎرج ﺷﻮﻧﺪ .از ﻫﻤﻪ 10mlﺧﻮن ﻏﻴﺮﺳﻴﺘﺮاﺗﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺳﺮم ﺣﺎﺻﻠﻪ در
ﺷﺎﻣﻞ ،IL-12 ،TGFβ1 ،IgG4 ،IgG3 ،IgG2 ،IgG1 ،IgE
دﻣﺎي -70 Cذﺧﻴﺮه ﮔﺮدﻳﺪ .در ﻣﺮﺣﻠﻪ آﺧﺮ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺳﻄﻮح
اﻧﺪازهﮔﻴﺮي و ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﺎﻳﺸﺎت در ﮔﺮوه ﻣﻮرد و ﺷﺎﻫﺪ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺷﺪ .در
اﻳﻤﻮﻧﻮﮔﻠﺒﻮﻟﻴﻦﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺘﻮﻛﻴﻦﻫﺎ در ﺳﺮمﻫﺎي ذﺧﻴﺮهﺷﺪه ﺻﻮرت
ﺟﺪول 1ﺗﻮزﻳﻊ ﻓﺮاواﻧﻲ اﻓﺮاد ﺗﺤﺖ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﺳﻦ و ﺷﺎﺧﺺ
ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ .ﻏﻠﻈﺖ IgEو ﺳﺎبﻛﻼسﻫﺎي IgGﺑﻪروش ﻧﻔﻠﻮﻣﺘﺮي
ﺗﻮده ﺑﺪﻧﻲ ﻧﻤﺎﻳﺶ داده ﺷﺪه اﺳﺖ .اﻛﺜﺮﻳﺖ اﻓﺮاد ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ از ﻧﻈﺮ
ﺑﺎ ﻛﻴﺖ ) (Binding Site, UKﺗﻌﻴﻴﻦ ﮔﺮدﻳﺪ.
ﺷﺎﺧﺺ ﺗﻮده ﺑﺪﻧﻲ در ﮔﺮوه ﻧﺮﻣﺎل ﺑﻮدﻧﺪ .اﻣﺎ ﻧﻜﺘﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ وﺟﻮد
ﻏﻠﻈﺖ اﻳﻨﺘﺮﻟﻮﻛﻴﻦ دوازده ) ،(IL-12اﻳﻨﺘﺮﻟﻮﻛﻴﻦ ده ) ،(IL-10اﻳﻨﺘﺮﻓﺮون
10ﺑﻴﻤﺎر ﭼﺎق در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻳﻚ ﺳﺎﻟﻢ ﭼﺎق ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺳﻘﻂ ﻣﻜﺮر در
(Awareness stat
ﺑﺎرداريﻫﺎي ﺑﻴﻤﺎران ﺑﻴﺶﺗﺮ از اﻓﺮاد ﺳﺎﻟﻢ اﺳﺖ .در ﮔﺮوه ﺑﻴﻤﺎر ﻫﺸﺖ
(Bender
ﻣﺮگ داﺧﻞ رﺣﻤﻲ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﻣﺮگ داﺧﻞ رﺣﻤﻲ در زﻧﺎن ﺳﺎﻟﻢ
)(MININEF AD200, UK
ﮔﺎﻣﺎ ) (INFγو ﻓﺎﻛﺘﻮر رﺷﺪ )USA
)(TGF
ﺑﻪروش اﻻﻳﺰا
fax-2100اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺷﺪ .ﻛﻴﺖﻫﺎ از ﺷﺮﻛﺖ
IL-10
) MedSystems Co., Austriaﺧﺮﻳـﺪاري ﺷـﺪ .ﺣﺴـﺎﺳﻴـﺖ ﻛﻴـﺖﻫﺎي
ﺟﺪول :2-ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻏﻠﻈﺖ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي اﻳﻤﻮﻧﻮﻟﻮژﻳﻚ در ﮔﺮوه GDMو ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل ﺟﺪول :1-ﺗﻮزﻳﻊ ﻓﺮاواﻧﻲ اﻓﺮاد ﺑﺮﺣﺴﺐ ﺳﻦ و BMIدر ﮔﺮوه GDMو ﻛﻨﺘﺮل ﺷﺎﺧﺺ
ﺷﺎﺧﺺ ﺗﻮده ﺑﺪﻧﻲ )(kg/m2) (BMI
ﺳﻦ )ﺳﺎل(
ﮔﺮوه
ﻓﺎﻛﺘﻮر اﻳﻤﻮﻧﻮﻟﻮژﻳﻚ
GDM
ﺑﺎردار ﺳﺎﻟﻢ
P
195292
190211
0/532
78002650
0/351 0/246
GDM
ﺑﺎردار ﺳﺎﻟﻢ
)(mg/l
ﻻﻏﺮ
)4(%8/88
)8(%17/77
)IgG1 (mg/l
73002800
ﻧﺮﻣﺎل
)23(%51/11
)25(%55/55
)IgG2 (mg/l
35001320
40301850
اﺿﺎﻓﻪ وزن
)8(%17/77
)11(%24/44
)IgG3 (mg/l
2600155
3200177
0/18
ﭼﺎق
)10(%22/22
)1(%2/22
)IgG4 (mg/l
150070
165070
0/322
ﭼﺎﻗﻲ ﻣﺮﺿﻲ
0
0
)IL-10 (pg/ml
140160
11041/5
0/314
ﺣﺪاﻗﻞ
18
18
)IL-12 (pg/ml
220180
180130
0/244
ﺣﺪاﻛﺜﺮ
44
39
)TGFβ (ng/ml
8/55/5
8/56
0/798
ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ
32/5
27/9
)IFN γ (pg/m
1315/5
10/512/5
0/406
BMI: Body Mass Index
IgE
آزﻣﻮن آﻣﺎري ،t-test :ﺳﻄﺢ ﻣﻌﻨﻲداري:
P<0/05
GDM: Gestational Diabetes Mellitus
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 70ﺷﻤﺎره ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
زﻫﺮا اﻃﺎﻋﺘﻲ و ﻫﻤﻜﺎران
18
دﻳﺪه ﺷﺪ .ﻫﻴﭻﻳﻚ از ﻣﺎدران ﺑﺎردار ﺳﺎﻟﻢ ،ﺗﺨﻤﺪان ﭘﻠﻲﻛﻴﺴﺘﻴﻚ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ
GDM
اﻣﺎ %8/88از ﺑﻴﻤﺎران ﺑـﻪ اﻳـﻦ ﺑﻴﻤـﺎري ﻣﺒـﺘﻼ ﺑﻮدﻧـﺪ .در 90زن ﻣـﻮرد
ﮔﺎﻣﺎ دﻟﺘﺎ و ﻋﺪم ﻛﺎراﻳﻲ ﻟﻨﻔﻮﺳﻴﺖﻫﺎي
ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ از ﮔﺮوه ﺑﻴﻤﺎران ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺗﻮﻟـﺪ ﻧـﻮزاد ﻣـﺎﻛﺮوزوم را
ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﻄﻮح ﺳﺎﻳﺘﻮﻛﻴﻦﻫﺎي ﺳﺮﻣﻲ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ
داﺷﺖ .ﺳﺎﺑﻘﻪ ﭘﻠﻲﻫﻴﺪروآﻣﻨﻴﻮس در ﻫﻴﭻﻛﺪام از 90زن و ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻧﺎزاﻳﻲ
زﻳﺮﮔﺮوهﻫﺎي (IFN-γ ،TGFβ ،IL-12 ،IL-10) Th1/Th2و آﻧﺘﻲﺑﺎديﻫﺎي
در اﻓﺮاد ﺳﺎﻟﻢ ﻧﺒﻮد اﻣﺎ %13/33از ﺑﻴﻤﺎران ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻧﺎزاﻳﻲ داﺷـﺘﻨﺪ .ﻧﺘـﺎﻳﺞ
ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ) (IgG4 ،IgG3 ،IgG2 ،IgG1 ،IgEﺑﻴﻦ ﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ و ﻣﻮرد
اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﺳﻄﻮح ﺳﺎﻳﺘﻮﻛﻴﻦﻫﺎي ﺳـﺮﻣﻲ واﺑـﺴﺘﻪ ﺑـﻪ
ﺗﻔﺎوﺗﻲ ﻣﻌﻨﻲدار وﺟﻮد ﻧﺪارد و ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺗﻌﺎدل ﺳﺎﻳﺘﻮﻛﻴﻦﻫﺎ Th1/Th2و
از ﺟﻤﻠﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻟﻨﻔﻮﺳﻴﺖﻫﺎي
T
ﻓﻌﺎل 22،NK ،B ،ﺳﻠﻮلﻫﺎي
23
24
B
ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺸﺎن
زﻳﺮﮔــﺮوهﻫــﺎي (IFNγ ،TGFβ ،IL-12 ،IL-10) Th1و آﻧﺘــﻲﺑــﺎديﻫــﺎي
آﻧﺘﻲﺑﺎديﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻫﺮ زﻳﺮﮔﺮوه در اﺗﻴﻮﻟﻮژي
ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ) ،(IgG4 ،IgG3 ،IgG2 ،IgG1 ،IgEﺑـﻴﻦ ﮔـﺮوه ﺷـﺎﻫﺪ و ﻣـﻮرد
ﺗﺎﻛﻨﻮن ﻫﻴﭻ ﻣﻘﺎﻟﻪاي در زﻣﻴﻨﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻼسﻫﺎ و زﻳﺮﻛﻼسﻫﺎي
ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﻲداري وﺟﻮد ﻧﺪارد )) (P>0/05ﺟﺪول .(2
آﻧﺘﻲﺑﺎدي در
GDM
GDM
ﻧﻘﺶ ﻧﺪارد.
ﺑﻪﭼﺎپ ﻧﺮﺳﻴﺪه اﺳﺖ ﮔﺰارش اﻋﻼم ﺷﺪه در اﻳﻦ
ﺗﺤﻘﻴﻖ اوﻟﻴﻦ ﮔﺰارش ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ ﻋﺪم ﺗﻔﺎوت ﻣﻴﺰان ،IgG2 ،IgG1 ،IgE IgG4 ،IgG3زﻧﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ
ﺑﺤﺚ
GDM
و ﺣﺎﻣﻠﻪ ﻧﺮﻣﺎل ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت
ﻗﺒﻠﻲ در ﻣﻮرد ﺗﻔﺎوت ﻣﻴﺰان ﺳﺎﻳﺘﻮﻛﻴﻦﻫﺎي اﻟﺘﻬﺎبزا در اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ دﻗﻴﻖ دﻳﺎﺑﺖ ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ ﻧﺎﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ .در ﺳﺎﻟﻴﺎن اﺧﻴﺮ ﻣﻘﺎﻻت ﻣﺘﻌﺪدي در زﻣﻴﻨﻪ ارﺗﺒﺎط ﺑﻴﻦ اﻟﺘﻬﺎب و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ اﻧﺴﻮﻟﻴﻦ ﭼﺎپ ﺷﺪه
GDM
و اﻓﺮاد ﺣﺎﻣﻠﻪ ﻧﺮﻣﺎل ﺣﺎﻛﻲ از اﻓﺰاﻳﺶ
IL-6 ،IL-1
و
TNFα
در
GDMاﺳﺖ21.و 20ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ Kuzmichiدر 81زن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ GDMو
اﺳﺖ .در ﮔﺰارﺷﺎت ﺟﺪﻳﺪ ﻣﺎرﻛﺮﻫﺎي اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﺎرﻛﺮﻫﺎي
82زن ﺑﺎردار ﺳﺎﻟﻢ )در ﻫﻔﺘﻪﻫﺎي 24ﺗﺎ 31ﺑﺎرداري( و 25زن
11و6
و Resistinﺑﻪﺻﻮرت ﻗﺎﺑﻞ
ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲﻛﻨﻨﺪه ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺑﻴﻤﺎري دﻳﺎﺑﺖ ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ
ﻏﻴﺮﺑﺎردار ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﺳﻄﺢ
IL-6
و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪﻧﻘﺶ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻳﻤﻨﻲ در اﻳﺠﺎد اﻟﺘﻬﺎب و ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻮدن
ﺗﻮﺟﻪ در اﻓﺮاد ،GDMﺑﺎﻻﺗﺮ از اﻓﺮاد ﺑﺎردار ﺳﺎﻟﻢ و اﻓﺮاد ﻏﻴﺮﺑﺎردار ﺑﻮد.
ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت اﻳﻤﻮﻧﻮﻟﻮژﻳﻚ در ﺑﻴﻤﺎري دﻳﺎﺑﺖ ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ ،ﺑﺎ ﻫﺪف ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ
ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﻪ ﺳﻄﻮح ﺑﺎﻻي IL-6و Resistinاز ﻃﺮﻳﻖ اﻳﺠﺎد اﻟﺘﻬﺎب
ﺗﻌﺪادي از ﻣﺠﻬﻮﻻت ﻣﻮﺟﻮد در ارﺗﺒﺎط ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻳﻤﻨﻲ و دﻳﺎﺑﺖ
در ﭘﺎﺗﻮژﻧﺰ GDMدﺧﺎﻟﺖ دارﻧﺪ 19.در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ 59 ،Ategboزن 19-42
ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ ﺳﻄﺢ ﺳﺎﻳﺘﻮﻛﻴﻦﻫﺎي زﻳﺮﮔﺮوهﻫﺎي Th1/Th2و آﻧﺘﻲﺑﺎديﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻫﺮ زﻳﺮﮔﺮوه در اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ
GDM
و زﻧﺎن ﺑﺎردار ﺳﺎﻟﻢ
ﺳﺎﻟﻪ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ
GDM
و 60زن ﺑﺎردار ﺳﺎﻟﻢ ﺑﺮرﺳﻲ و ﺑﺎ روش اﻻﻳﺰا
ﺳﻄﻮح ﺳﺎﻳﺘﻮﻛﻴﻦﻫﺎي ﺳﺮم و Adiponectinو Leptinاﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺷﺪ. GDM
ﺳﺎﻳﺘﻮﻛﻴﻦﻫﺎي اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ ﻣﺜﻞ
IL-6
و
TNF-γ
و
ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻛﺮدﻳﺪ .ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺮ روي 90زن در ﻣﺤﺪوده ﺳﻨﻲ ﺑﺎروري
در زﻧﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ
در دو ﮔﺮوه ﻣﻮرد ﺷﺎﻣﻞ 45زن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ GDMو ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل ﺷﺎﻣﻞ 45
ﺳﻄﺢ Leptinﺑﻪﺻﻮرت ﻣﻌﻨﻲداري اﻓﺰاﻳﺶ ﻧﺸﺎن داد و ﺳﻄﺢ
زن ﺣﺎﻣﻠﻪ ﺳﺎﻟﻢ )ﺑﺪون وﺟﻮد ﻋﻼﻳﻤﻲ از ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻋﻔﻮﻧﻲ و ﺳﺎﺑﻘﻪ
Adiponectinﻛﻢﺗﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ زﻧﺎن ﺑﺎردار ﺳﺎﻟﻢ ﮔﺰارش ﮔﺮدﻳﺪ 20.در
ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي اﺗﻮاﻳﻤﻴﻮن ﺳﻴﺴﺘﻤﻴﻚ و ﺑﺎ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻧﺮﻣﺎل ﻗﻨﺪ( اﻧﺠﺎم
راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺘﻮﻛﻴﻦﻫﺎي واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ زﻳﺮﮔﺮوهﻫﺎي Th1/Th2ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ
ﺷﺪ .از ﻧﻈﺮ ﺳﻨﻲ دو ﮔﺮوه ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً در ﻳﻚ رﻧﺞ ﺳﻨﻲ ﺑﻮدﻧﺪ .از ﻧﻈﺮ
ﺗﺤﻘﻴﻖ در رت و دو ﺗﺤﻘﻴﻖ در اﻧﺴﺎن ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ :در رت ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ
ﺷﺎﺧﺺ ﺗﻮده ﺑﺪﻧﻲ اﻛﺜﺮﻳﺖ اﻓﺮاد ﺗﺤﺖ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﮔﺮوه
،GDMاﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺎﻳﺘﻮﻛﻴﻦﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ) Th1اﻳﻨﺘﺮﻓﺮون ﮔﺎﻣﺎ و (IL-2
ﻧﺮﻣﺎل ﻗﺮار داﺷﺘﻨﺪ اﻣﺎ ﻧﻜﺘﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﻔﺎوت ﺑﺎرز ﺗﻌﺪاد
و ﻛﺎﻫﺶ ﺳﺎﻳﺘﻮﻛﻴﻦﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ (IL-4 ،IL-10) Th2ﮔﺰارش ﺷﺪه
اﻓﺮاد ﭼﺎق ﺑﻴﻦ ﮔﺮوه ﺳﺎﻟﻢ و ﺑﻴﻤﺎر ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﻌﺪاد ﺑﻴﻤﺎران ﭼﺎق از
اﺳﺖ 26.در اﻧﺴﺎن ،ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ Ategboدر زﻧﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ GDMﺣﺎﻛﻲ
اﻓﺮاد ﺳﺎﻟﻢ ﭼﺎق ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﻮد .ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺳﻘﻂ ﻣﻜﺮر در ﺑﺎرداريﻫﺎي ﺑﻴﻤﺎران
از ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻌﻨﻲدار ﺳﻄﻮح ﺳﺎﻳﺘﻮﻛﻴﻦﻫﺎي Th1از ﺟﻤﻠﻪ
IFN-γ
ﺑﻴﺶﺗﺮ از اﻓﺮاد ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻮده و ﺑﻴﻤﺎران ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺗﻮﻟﺪ ﻧﻮزاد ﺑﺎ ﻧﺎﻫﻨﺠﺎري
و اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻄﻮح ﺳﺎﻳﺘﻮﻛﻴﻦﻫﺎي Th1از ﺟﻤﻠﻪ IL-10در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ زﻧﺎن 20
IL-2
و
ﻛﻪ ﺑﺎ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻣﺎ ﻛﻪ ﺗﻔﺎوﺗﻲ ﻣﻌﻨﻲدار در
ﻣﺎدرزادي و ﺗﺨﻤﺪان ﭘﻠﻲﻛﻴﺴﺘﻴﻚ و ﻣﺎﻛﺮوزوﻣﻲ و ﻧﺎزاﻳﻲ ذﻛﺮ ﻛﺮده
ﺑﺎردار ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻮده
ﺑﻮدﻧﺪ ،اﻣﺎ در ﮔﺮوه اﻓﺮاد ﺳﺎﻟﻢ ﻫﻴﭻ ﻣﻮردي ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﺸﺪ .ﻋﻠﻲرﻏﻢ
ﺳﺎﻳﺘﻮﻛﻴﻦﻫﺎي Th1ﻣﺜﻞ IL-12و IFN-γو ﺳﺎﻳﺘﻮﻛﻴﻦﻫﺎي Th2ﻣﺜﻞ
وﺟﻮد ﮔﺰارﺷﺎﺗﻲ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮات در ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻳﻤﻨﻲ اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ
10
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 70ﺷﻤﺎره ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
IL-
ﺑﻴﻦ دو ﮔﺮوه ﺑﻪدﺳﺖ ﻧﻴﺎﻣﺪ ،ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺤﻘﻴﻖ
19
واﺑﺴﺘﻪ در زﻧﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ دﻳﺎﺑﺖ ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ ﻛﻤﻜﻲ و آﻧﺘﻲT اﻟﮕﻮي ﺳﺎﻳﺘﻮﻛﻴﻨﻲ Etaatiﻫﺎي Z.ﺑﺎدي et al.
IL-2
ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲLapolla
از
اﻫﻤﻴﺖ ﻛﺸﻒ داروﻫﺎي ﺿﺪ اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ ﺟﻬﺖ،GDM در اﺗﻴﻮﻟﻮژي ﺑﻴﻤﺎري
ﺣﺎﻛﻲ از ﻋﺪم ﺗﻔﺎوت در ﺑﺎﻻﻧﺲ، ﭘﺮداﺧﺘﻪTh2 دﺳﺘﻪ ﺳﺎﻳﺘﻮﻛﻴﻦﻫﺎي
28
IL-5
وTh1 از دﺳﺘﻪ ﺳﺎﻳﺘﻮﻛﻴﻦﻫﺎي
ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻮدن ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت اﻳﻤﻮﻧﻮﻟﻮژﻳﻚ،GDM در اﺳﺘﺮاﺗﮋيﻫﺎي درﻣﺎﻧﻲ درﻣﺎن ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ اﻧﺴﻮﻟﻴﻦ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻨﺎﻗﺾﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد اداﻣﻪ
و ﺣﺎﻣﻠﻪ ﻧﺮﻣﺎل ﺑﻮده وGDM ﺑﻴﻦ زﻧﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪTh1/Th2 ﺳﺎﻳﺘﻮﻛﻴﻦﻫﺎي
.ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﻻزم ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ
ﺑﺎLapolla ﺗﻔﺎوت ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺎ و.ﺑﺎ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻣﺎ ﻫﻢﺧﻮاﻧﻲ دارد
اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﭘﺎﻳﺎنﻧﺎﻣﻪ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان "ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻴﺰان:ﺳﭙﺎﺳﮕﺰاري
ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻧﺎﺷﻲ از ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺘﻌﺪدي از ﺟﻤﻠﻪ ﺗﻔﺎوتAtegbo ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت
در زﻧﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪT-helper آﻧﺘﻲﺑﺎديﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺘﻮﻛﻴﻦﻫﺎي واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ
از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺳﻨﺠﺶ ﺳﺎﻳﺘﻮﻛﻴﻦﻫﺎ در.در ﺗﻌﺪاد اﻓﺮاد ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺎﺷﺪ
دﻳﺎﺑﺖ ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ و ﺣﺎﻣﻠﻪ ﺳﺎﻟﻢ" در ﻣﻘﻄﻊ دﻛﺘﺮاي ﭘﺰﺷﻜﻲ در ﺳﺎل
GDM
ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﭘﮋوﻫﺸﻲ داﻧﺸﮕﺎه81-86 و ﻛﺪ1388
ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺟﺪﻳﺪ در ﺳﻄﻮح ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ اﺑﻬﺎم ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ را،ﻧﺒﺎﺷﺪ
.ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻫﺮﻣﺰﮔﺎن اﺟﺮا ﺷﺪه اﺳﺖ
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻫﻤﻴﺖ ارﺗﺒﺎط ﺑﻴﻦ ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﻚ و اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ.رﻓﻊ ﻧﻤﺎﻳﺪ
1. Cunningham FG, Gant NF, Leveno KJ, Gilstrap LC III, Hauth JC, Wenstrom KD. Williams obstetrics. 21st ed. New York, NY: McGraw-Hill; 2001. p. 1361-5. 2. Gabbe SG. Gestational diabetes mellitus. N Engl J Med 1986;315(16):1025-6. 3. Humphries SE. Genetic regulation of fibrinogen. Eur Heart J 1995;16 Suppl A: 9-16; discussion 19-20. 4. Shoelson SE, Lee J, Goldfine AB. Inflammation and insulin resistance. J Clin Invest 2006;116(7):1793-801. Review Erratum in: J Clin Invest 2006;116(8):2308. 5. Fernández-Real JM, Broch M, Richart C, Vendrell J, LópezBermejo A, Ricart W. CD14 monocyte receptor, involved in the inflammatory cascade, and insulin sensitivity. J Clin Endocrinol Metab 2003;88(4):1780-4. 6. Svenson KL, Pollare T, Lithell H, Hällgren R. Impaired glucose handling in active rheumatoid arthritis: relationship to peripheral insulin resistance. Metabolism 1988;37(2):125-30. 7. Svenson KL, Lundqvist G, Wide L, Hällgren R. Impaired glucose handling in active rheumatoid arthritis: relationship to the secretion of insulin and counter-regulatory hormones. Metabolism 1987;36(10):940-3. 8. Festa A, D'Agostino R Jr, Howard G, Mykkänen L, Tracy RP, Haffner SM. Chronic subclinical inflammation as part of the insulin resistance syndrome: the Insulin Resistance Atherosclerosis Study (IRAS). Circulation 2000;102(1):42-7. 9. Vozarova B, Weyer C, Lindsay RS, Pratley RE, Bogardus C, Tataranni PA. High white blood cell count is associated with a worsening of insulin sensitivity and predicts the development of type 2 diabetes. Diabetes 2002;51(2):455-61. 10. Lindsay RS, Krakoff J, Hanson RL, Bennett PH, Knowler WC. Gamma globulin levels predict type 2 diabetes in the Pima Indian population. Diabetes 2001;50(7):1598-603. 11. Barzilay JI, Abraham L, Heckbert SR, Cushman M, Kuller LH, Resnick HE, et al. The relation of markers of inflammation to the development of glucose disorders in the elderly: the Cardiovascular Health Study. Diabetes 2001;50(10):2384-9. 12. Chen X, Scholl TO, Stein TP. Association of elevated serum ferritin levels and the risk of gestational diabetes mellitus in pregnant women: The Camden study. Diabetes Care 2006;29(5):1077-82. 13. Shoelson SE, Lee J, Goldfine AB. Inflammation and insulin resistance. J Clin Invest 2006;116(7):1793-801. Review. Erratum in: J Clin Invest 2006;116(8):2308. 14. Munford RS. Statins and the acute-phase response. N Engl J Med 2001;344(26):2016-8.
15. Hotamisligil GS, Budavari A, Murray D, Spiegelman BM. Reduced tyrosine kinase activity of the insulin receptor in obesitydiabetes. Central role of tumor necrosis factor-alpha. J Clin Invest 1994;94(4):1543-9. 16. Hotamisligil GS, Peraldi P, Budavari A, Ellis R, White MF, Spiegelman BM. IRS-1-mediated inhibition of insulin receptor tyrosine kinase activity in TNF-alpha- and obesity-induced insulin resistance. Science 1996;271(5249):665-8. 17. Bataineh A, Raij L. Angiotensin II, nitric oxide, and end-organ damage in hypertension. Kidney Int Suppl 1998;68:S14-9. 18. Luft FC. Angiotensin, inflammation, hypertension, and cardiovascular disease. Curr Hypertens Rep 2001;3(1):61-7. 19. Kuzmicki M, Telejko B, Szamatowicz J, Zonenberg A, Nikolajuk A, Kretowski A, et al. High resistin and interleukin-6 levels are associated with gestational diabetes mellitus. Gynecol Endocrinol 2009;25(4):258-63. 20. Atègbo JM, Grissa O, Yessoufou A, Hichami A, Dramane KL, Moutairou K, et al. Modulation of adipokines and cytokines in gestational diabetes and macrosomia. J Clin Endocrinol Metab 2006;91(10):4137-43. 21. Lappas M, Permezel M, Rice GE. Release of proinflammatory cytokines and 8-isoprostane from placenta, adipose tissue, and skeletal muscle from normal pregnant women and women with gestational diabetes mellitus. J Clin Endocrinol Metab 2004;89(11):5627-33. 22. Lapolla A, Betterle C, Sanzari M, Zanchetta R, Pfeifer E, Businaro A, et al. An immunological and genetic study of patients with gestational diabetes mellitus. Acta Diabetol 1996;33(2):139-44. 23. Lapolla A, Sanzari M, Betterle C, Dalfrà MG, Masin M, Zanchetta R, et al. Evaluation of T-cell receptor CD3+ gamma delta in gestational diabetes mellitus. Acta Diabetol 2000;37(4):207-11. 24. Dozio N, Beretta A, Belloni C, Castiglioni M, Rosa S, Bosi E, et al. Low prevalence of islet autoantibodies in patients with gestational diabetes mellitus. Diabetes Care 1997;20(1):81-3. 25. Abbas AK, Lichtman AH. Basic Immunology: Functions and Disorders of the Immune System. 3rd ed. Philadelphia, PA: Saunders Elsevier; 2008. 26. Khan NA, Yessoufou A, Kim M, Hichami A. N-3 fatty acids modulate Th1 and Th2 dichotomy in diabetic pregnancy and macrosomia. J Autoimmun 2006;26(4):268-77. 27. Lapolla A, Dalfrà MG, Sanzari M, Fedele D, Betterle C, Masin M, et al. Cytokine 2005;31(4):280-7. 28. Fernández-Real JM, Ricart W. Insulin resistance and chronic cardiovascular inflammatory syndrome. Endocr Rev 2003;24(3):278-301.
ﺳﺮم ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻧﺸﺎنﮔﺮ ﻛﺎﻣﻞ ﻣﻨﻈﺮه اﻳﻤﻨﻲ اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ
References
1391 ﻓﺮوردﻳﻦ،1 ﺷﻤﺎره، 70 دوره، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان،ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ
Tehran University Medical Journal; Vol.و70, No. 1, April 2012: 15-20 ﻫﻤﻜﺎران
100
T-helper cytokine patterns and related antibodies in patients with gestational diabetes mellitus
Abstract Zahra Etaati M.D.1 Razie Moazzami Godarzi M.D.2 Fereshteh Kalhori M.D.3 Seyed Alireza Sobhani M.D.4 Mehrdad Solati M.D.5 Azin Alavi M.D.1 Said Hosseini Tashnizi M.Sc.6 Nadereh Naderi Ph.D.7,8* 1- Department of Obstetrics and Gynecology, Bandar Abbas School of Medicine, Hormozgan University of Medical Sciences, Bandar Abbas, Iran. 2- Department of Pediatrics, School of Medicine, Kashan University of Medical Sciences, Kashan, Iran. 3- Department of Physical Medicine and Rehabilitation, School of Medicine, Shiraz University of Medical Sciences, Shiraz, Iran. 4- Department of Pathology, Bandar Abbas School of Medicine, Hormozgan University of Medical Sciences, Bandar Abbas, Iran. 5- Department of Endocrinology, Hormozgan University of Medical Sciences, Bandar Abbas, Iran. 6- Department of Biostatistics, Bandar Abbas School of Medicine, Hormozgan University of Medical Sciences, Bandar Abbas, Iran. 7- Department of Immunology, Bandar Abbas School of Medicine, Hormozgan University of Medical Sciences, Bandar Abbas, Iran. 8- Research Center for Molecular Medicine, Hormozgan University of Medical Sciences, Bandar Abbas, Iran.
Received: September 27, 2011 Accepted: January 07, 2012
Background: Diabetes mellitus (DM) is a group of metabolic disorders such as DM I, DM II, secondary causes of DM and gestational diabetes mellitus characterized by
hyperglycemic phonotype. The etiology of gestational diabetes mellitus is unknown. Recent studies address the chronic activity of immune system against infections (not autoimmunity) as an important cause of gestational diabetes mellitus. This study aimed to compare T-helper cells 1 and 2 cytokines and associated antibodies in patients with gestational diabetes mellitus and normal pregnant women. Methods: This cross-sectional study was performed on 45 female patients with GDM and 45 healthy pregnant women in Bandar Abbas, Iran, from 2008- 2009. The exclusion criteria were presence of any infectious diseases or autoimmune disorders such as SLE or RA. Present and past medical histories were taken from the participants thorough physical examination. Blood samples (10 mL) were drawn and sent to laboratory for measuring serum IgE, IgG1, IgG2, IgG3, IgG4, interleukin-10 (IL-10), interleukin-12 (IL12),
transforming growth factor-beta (TGF1), and interferon-gamma (IFN)
measurements. T-test and Kolmogorov-Smirnov test were used for data analysis. Results: The mean age of the patients with GDM and healthy pregnant women was 32.5 and 27.9 yrs, respectively. T-helper 1 and 2 associated antibodies and cytokines had no significant differences between the case and control groups. Conclusion: The changes in T-helper 1 and 2 associated antibodies and cytokines are not associated with gestational diabetes mellitus and could not be considered as a predictor for gestational diabetes mellitus. Keywords: Antibody, cytokine, gestational diabetes mellitus, T helper 1/2.
*
Corresponding author: Bandar Abbas School of Medicine, Hormozgan, University of Medical Sciences, P.O. Box 791969311, Bandar Abbas, Iran. Tel: +98-761-6668427 E-mail: naderi@Hums.ac.ir
1391 ﻓﺮوردﻳﻦ،1 ﺷﻤﺎره، 70 دوره، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان،ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ
ﺑﻴﻬﻮش21-26 ، ﻓﺮوردﻳﻦ 1391 ﺷﻤﺎره دوره 70 ﺗﻬﺮان، ﭘﺰﺷ ﻋﻠﻮم داﻧﺸﮕﺎه ﭘﺰﺷﻛﻜﻲ، داﻧﺸﻜﺪه ﻣﻮش،1ﺻﺤﺮاﻳﻲ ﻣﺠﺪد ،در رﺳﺎﻧﻲ ﻤﻲﻜ/ﻲﺧﻮن اﻳﺴﻜ آﺳﻴﺐ ﻮﻫﻲ ﺑﺮ ﻧﺴﺘﺮن ﻣﺠﻠﻪ اﺛﺮ
اﺛﺮ ﻧﺴﺘﺮن ﻛﻮﻫﻲ ﺑﺮ آﺳﻴﺐ اﻳﺴﻜﻤﻲ /ﺧﻮنرﺳﺎﻧﻲ ﻣﺠﺪد در ﻣﻮشﻫﺎي ﺻﺤﺮاﻳﻲ ﺑﻴﻬﻮشﺷﺪه
ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻘﺎﻟﻪ 1390/09/20 :ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮش1390/10/17 : *1
ﭼﻜﻴﺪه
ﻓﻴﺮوزه ﻏﻼﻣﭙﻮر
1
ﻃﺎﻫﺮه ﺳﺎدات ﺟﻮاديﻓﺮ
زﻣﻴﻨﻪ و ﻫﺪف :آﺳﻴﺐ ﺣﺎد ﻛﻠﻴﻮي اﻟﻘﺎﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ اﻳﺴﻜﻤﻲ /ﺧﻮنرﺳﺎﻧﻲ ﻣﺠﺪد ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد اﺧﺘﻼل در ﻋﻤﻠﻜﺮد دﻓﻌﻲ
1
ﺳﻌﻴﺪه ﻛﺮﻳﻤﻲ
ﻧﻔﺮونﻫﺎ ﻣﻲﺷﻮد .آﺳﻴﺐ اﻳﺴﻜﻤﻲ /ﺧﻮنرﺳﺎﻧﻲ ﻣﺠﺪد ﺑﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي واﻛﻨﺶﮔﺮ اﻛﺴﻴﮋن ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ
1
ﻃﺎﻫﺮه اﺳﻼمزاده
ﻧﺎﻛﺎراﻳﻲ ،آﺳﻴﺐ و ﻣﺮگ ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﻛﻠﻴﻪ ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ .آﻧﺘﻲاﻛﺴﻴﺪانﻫﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ اﺛﺮات ﻣﻀﺮ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي واﻛﻨﺶﮔﺮ اﻛﺴﻴﮋن
2
ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ اوﺟﻲ
را ﺑﻪ ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ ﺣﺪ ﻣﻲرﺳﺎﻧﻨﺪ .ﻫﺪف از اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮات درﻣﺎﻧﻲ ﻧﺴﺘﺮن ﻛﻮﻫﻲ ﺑﺮ روي آﺳﻴﺐﻫﺎي ﻋﻤﻠﻜﺮدي -1ﮔﺮوه زﻳﺴﺖﺷﻨﺎﺳﻲ ،داﻧﺸﻜﺪه ﻋﻠﻮم ،داﻧﺸﮕﺎه ﺷﻴﺮاز ،ﺷﻴﺮاز ،اﻳﺮان. -2ﮔﺮوه ﭘﺎﺗﻮﻟﻮژي ،داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺷﻴﺮاز ،ﺷﻴﺮاز ،اﻳﺮان.
ﻛﻠﻴﻪ ﻃﻲ دوره ﺧﻮنرﺳﺎﻧﻲ ﻣﺠﺪد ﭘﺲ از اﻳﺴﻜﻤﻲ ﺑﻮد .روش ﺑﺮرﺳﻲ :در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺗﺠﺮﺑﻲ ،ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد دﻓﻌﻲ ﻛﻠﻴﻪ در ﻣﻮشﻫﺎي ﺻﺤﺮاﻳﻲ ﻧﺮ وﻳﺴﺘﺎر ،ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ 45دﻗﻴﻘﻪ ﻛﻠﻤﭗ ﻛﺮدن ﻫﺮ دو ﺷﺮﻳﺎن ﻛﻠﻴﻮي ،دوره 24ﺳﺎﻋﺘﻪ ﺧﻮنرﺳﺎﻧﻲ ﻣﺠﺪد اﻧﺠﺎم ﺷﺪ در ﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﻗﺒﻞ از آن ﺑﻪﻣﺪت ﻫﻔﺖ روز ﺑﻪ ﺣﻴﻮاﻧﺎت دو ﻣﻴﻠﻲﻟﻴﺘﺮ ﺳﺎﻟﻴﻦ ﻳﺎ ﻋﺼﺎره آﺑﻲ اﻟﻜﻠﻲ ﻧﺴﺘﺮن ﻛﻮﻫﻲ )ﺑﻪﻣﻴﺰان 500ﻣﻴﻠﻲﮔﺮم ﺑﺮ ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم( ﺧﻮراﻧﺪه ﻣﻲﺷﺪ .در ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﭘﻼﺳﻤﺎ ،ﻏﻠﻈﺖ ﻛﺮاﺗﻴﻨﻴﻦ و ﻧﻴﺘﺮوژن اوره اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺷﺪ و در ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﺑﺎﻓﺖ ﻛﻠﻴﻪ ﺗﻌﺪاد ﮔﻠﺒﻮلﻫﺎي ﻗﺮﻣﺰ در ﮔﻠﻮﻣﺮولﻫﺎ ﻣﻮرد ﺷﻤﺎرش ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ .ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه از ﻃﺮﻳﻖ آﻧﺎﻟﻴﺰ وارﻳﺎﻧﺲ و داﻧﻜﻦ ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺷﺪ .ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ :اﻳﺴﻜﻤﻲ ﻛﻠﻴﻮي ﺑﻪﻣﺪت 45 دﻗﻴﻘﻪ ﻣﻴﺰان ﻛﺮاﺗﻴﻨﻴﻦ ) (P<0/001و ﻧﻴﺘﺮوژن اوره ) (P<0/01ﭘﻼﺳﻤﺎ را اﻓﺰاﻳﺶ داد و ﻣﻮﺟﺐ ﻛﺎﻫﺶ ﺷﺪﻳﺪ ﺗﻌﺪاد ﮔﻠﺒﻮلﻫﺎي ﻗﺮﻣﺰ در ﮔﻠﻮﻣﺮولﻫﺎي ﻛﻠﻴﻪ ﮔﺮدﻳﺪ ) ،(P<0/001در ﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﻋﺼﺎره ﻧﺴﺘﺮن ﻛﻮﻫﻲ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻴﺰان ﻛﺮاﺗﻴﻨﻴﻦ ) (P<0/001و ﻧﻴﺘﺮوژن اوره ) (P<0/01ﭘﻼﺳﻤﺎ را ﺗﺨﻔﻴﻒ داد و از ﻛﺎﻫﺶ ﺗﻌﺪاد ﮔﻠﺒﻮلﻫﺎي ﻗﺮﻣﺰ در ﮔﻠﻮﻣﺮولﻫﺎي
*
ﻛﻠﻴﻪ ﺑﻪﻣﻴﺰان ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎدي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻧﻤﻮد ) .(P<0/001ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي :ﻧﺴﺘﺮن ﻛﻮﻫﻲ در ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي از اﺧﺘﻼﻻت ﻛﻠﻴﻮي ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل :ﺷﻴﺮاز ،ﭼﻬﺎرراه ادﺑﻴﺎت ،داﻧﺸﻜﺪه
ﻋﻠﻮم ،ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺷﻤﺎره ﻳﻚ ،ﺑﺨﺶ زﻳﺴﺖﺷﻨﺎﺳﻲ
اﻟﻘﺎﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ آﺳﻴﺐ اﻳﺴﻜﻤﻲ /ﺧﻮنرﺳﺎﻧﻲ ﻣﺠﺪد ﻣﻔﻴﺪ اﺳﺖ.
ﺗﻠﻔﻦ0711-6137434 : E-mail: gholampour@shirazu.ac.ir
ﻛﻠﻤﺎت ﻛﻠﻴﺪي :اﻳﺴﻜﻤﻲ ،ﺧﻮنرﺳﺎﻧﻲ ﻣﺠﺪد ،ﻧﺴﺘﺮن ﻛﻮﻫﻲ ،ﻛﺮاﺗﻴﻨﻴﻦ ،ﻧﻴﺘﺮوژن اوره.
ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ آنﻫﺎ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي واﻛﻨﺶﮔﺮ اﻛﺴﻴﮋن
ﻣﻘﺪﻣﻪ
)(ROS
Reactive Oxygen
Speciesﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ از ﻛﺎر اﻓﺘﺎدن ،آﺳﻴﺐ و ﻣﺮگ
اﻳﺴﻜﻤﻲ ) (Ischemiaﻋﺎﻣﻞ ﻣﻬﻢ ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﺣﺎد ﻛﻠﻴﻮي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ
ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﻛﻠﻴﻪ ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ 2.رادﻳﻜﺎلﻫﺎي آزاد اﻛﺴﻴﮋن ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲ
آﻏﺎز ﻛﺮدن روﻳﺪادﻫﺎي ﭘﻴﭽﻴﺪه و ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﻪﻫﻢ ﻣﻮﺟﺐ آﺳﻴﺐ ،و در
ﺑﺎﻓﺖﻫﺎي ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻚ را از ﻃﺮﻳﻖ ﻟﻴﭙﻴﺪ ﭘﺮوﻛﺴﻴﺪاﺳﻴﻮن ﻛﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي
ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﺮگ ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﻛﻠﻴﻪ ﻣﻲﮔﺮدد .اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع زﻣﺎﻧﻲ ﺑﻐﺮﻧﺞﺗﺮ
ﺳﻠﻮﻟﻲ ،ﻟﻴﭙﻴﺪﻫﺎ ،ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦﻫﺎ و اﺳﻴﺪﻫﺎي ﻧﻮﻛﻠﺌﻴﻚ را ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ،
ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺪاﻧﻴﻢ ﺧﻮنرﺳﺎﻧﻲ ﻣﺠﺪد ،اﮔﺮ ﭼﻪ ﺑﺮاي زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪن ﺑﺎﻓﺖ
از ﺑﻴﻦ ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ و ﻣﻮﺟﺐ آﺳﻴﺐ ﺑﻪ ﻏﺸﺎﻫﺎي ﺳﻠﻮﻟﻲ و از اﻳﻦرو ،آزاد
1
ﺷﺪن اﺟﺰاي داﺧﻞ ﺳﻠﻮﻟﻲ ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ آﺳﻴﺐ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﺎﻓﺘﻲ
اﻳﺴﻜﻤﻴﻚ ﻻزم اﺳﺖ ،در اﻳﺠﺎد ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﺣﺎد ﻛﻠﻴﻮي ﺳﻬﻴﻢ اﺳﺖ.
ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻧﺸﺎن دادهاﻧﺪ ﻛﻪ ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﭼﻨﺪ ﻓﺎﻛﺘﻮري در ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﭘﻴـﺸﺮﻓﺖ آﺳﻴـﺐ اﻳﺴﻜﻤﻲ -ﺧﻮنرﺳﺎﻧﻲ ﻣﺠﺪد دﺧﺎﻟﺖ دارﻧﺪ .از ﺟﻤﻠﻪ
4و3
آﻧﺰﻳﻢﻫﺎي آﻧﺘﻲاﻛﺴﻴﺪان و ﺳﻴﺴﺘﻢ دﻓﺎﻋﻲ ﻏﻴﺮ آﻧﺰﻳﻤﻲ اﺛﺮات
ROS
را ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢﻫﺎي آﻧﺘﻲاﻛﺴﻴﺪاﻧﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ
ﻣﻲﮔﺮدد. ﻣﻀﺮ
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 70ﺷﻤﺎره ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
ﻓﻴﺮوزه ﻏﻼﻣﭙﻮر و ﻫﻤﻜﺎران
22
ﻣﻲرﺳﺎﻧﻨﺪ .ﻳﻚ دﺳﺘﻪ از آﻧﺘﻲاﻛﺴﻴﺪانﻫﺎي ﻏﻴﺮ آﻧﺰﻳﻤﻲ ،آﻧﺘﻲاﻛﺴﻴﺪان-
اﻟﻘﺎﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ اﻳﺴﻜﻤﻲ /ﺧﻮنرﺳﺎﻧﻲ ﻣﺠﺪد ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ.
ﻫﺎي ﻏﺬاﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ 5.ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت اﺧﻴﺮ ﻧﺸﺎن دادهاﻧﺪ ﻛﻪ آﻧﺘﻲاﻛﺴﻴﺪانﻫﺎي ﺑﺎ ﻣﻨﺸﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ ﻛﻪ داراي ﺧﻮاص »ﺟﺎروبﻛﻨﻨﺪه« رادﻳﻜﺎل ﻫﺴﺘﻨﺪ،
روش ﺑﺮرﺳﻲ
ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻋﻮاﻣﻞ درﻣﺎﻧﻲ در ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از اﺳﺘﺮس اﻛﺴﻴﺪاﺗﻴﻮ 6
ﺣﺎﻳﺰ اﻫﻤﻴﺖ ﻓﺮاواﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ.
اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ از ﻧﻮع ﺗﺠﺮﺑﻲ ﺑﻮده و ﺑﺮ روي ﻣﻮشﻫﺎي ﺻﺤﺮاﻳﻲ ،در
ﻧﺴﺘﺮن ﻛﻮﻫﻲ )ﻧﺎم ﻋﻠﻤﻲ اﻳﻦ ﮔﻴﺎه Rosa canina L.و ﻧﺎمﻫﺎي دﻳﮕﺮ
آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﺑﺨﺶ زﻳﺴﺖﺷﻨﺎﺳﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﺷﻴﺮاز و در زﻣﺴﺘﺎن
آن ﮔﻞ ﺳﺮخ وﺣﺸﻲ ،ﮔﻞ ﺳﺮخ ﺑﺮي ،ﮔﻞ ﺑﺎﻏﻲ ﻳﺎ ﮔﻞ ﺑﺎﺧﻲ -ﮔﻞ
1389اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ .در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ 30ﻣﻮش ﺻﺤﺮاﻳﻲ ﻧﺮ از ﻧﮋاد
ﻣﺤﻤﺪي ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ( از ﮔﻴﺎﻫﺎن داروﻳﻲ ارزﺷﻤﻨﺪي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺮدم اﻛﺜﺮ
وﻳﺴﺘﺎر ﺑﺎ وزن 260ﺗﺎ 310ﮔﺮم در ﺷﺮوع آزﻣﺎﻳﺶ ﻛﻪ در ﺷﺮاﻳﻂ
ﺳﺮزﻣﻴﻦﻫﺎ از ﻣﻴﻮهﻫﺎي اﻳﻦ ﮔﻴﺎه ﺑﺮاي درﻣﺎن ﺑﻌﻀﻲ از ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎ
22-24 Cو ﺳﻴﻜﻞ روﺷﻨﺎﻳﻲ -ﺧﺎﻣﻮﺷﻲ 12ﺳﺎﻋﺖ )ﻫﻔﺖ ﺻﺒﺢ ﺗﺎ
اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ .از ﻣﻴﻮه ﻧﺴﺘﺮن ﻛﻮﻫﻲ ﺑﺪونداﻧﻪ و ﺣﺘﻲ از داﻧﻪ آن
ﻫﻔﺖ ﺷﺐ روﺷﻦ و ﻫﻔﺖ ﺷﺐ ﺗﺎ ﻫﻔﺖ ﺻﺒﺢ ﺗﺎرﻳﻚ( ﻧﮕﻪداري
ﺑﻪﻋﻨﻮان دارو ﻳﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ .ﻣﻴﻮه اﻳﻦ ﮔﻴﺎه ﺳﺮﺷﺎر از وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ Cاﺳﺖ
ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ ،ﺗﺤﺖ آزﻣﺎﻳﺶ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .ﺑﻪﺟﺰ در ﻫﻨﮕﺎم آزﻣﺎﻳﺶ ،آب و
و ﺳﺎﻳﺮ وﻳﺘﺎﻣﻴﻦﻫﺎ را ﻧﻴﺰ دارا ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺮاي ﺟﺒﺮان ﻛﻤﺒﻮد
ﻏﺬا ﺑﻪﺻﻮرت آزاد در اﺧﺘﻴﺎر آنﻫﺎ ﻗﺮار داﺷﺖ و ﺣﻴﻮاﻧﺎت در
وﻳﺘﺎﻣﻴﻦﻫﺎي ﺑﺪن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد .ﻧﺴﺘﺮن ﻛﻮﻫﻲ ﮔﻴﺎﻫﻲ درﺧﺘﭽﻪاي و
ﻗﻔﺲﻫﺎي ﭼﻬﺎرﺗﺎﻳﻲ ﻧﮕﻪداري ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ .ﺳﻪ ﮔﺮوه از ﻣﻮشﻫﺎي
ﭼﻨﺪﺳﺎﻟﻪ اﺳﺖ و ﺑﻪﻃﻮر ﺧﻮدرو در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺧﺸﻚ روي ﺻﺨﺮهﻫﺎ و
ﺻﺤﺮاﻳﻲ ) (n=10ﻣﻮرد آزﻣﺎﻳﺶ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ -1 :در اﻳﻦ ﮔﺮوه ﺗﻤﺎم
ﺣﺘﻲ در ﺑﻮﺗﻪزارﻫﺎ ﻣﻲروﻳﺪ .ﮔﻞﻫﺎ ﻣﻌﻄﺮ و ﮔﻠﺒﺮگﻫﺎ ﺳﻔﻴﺪ ﻳﺎ
ﻣﺮاﺣﻞ ﺟﺮاﺣﻲ و آزﻣﺎﻳﺶ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﭘﺮوﺗﻜﻞ آزﻣﺎﻳﺶ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﮔﺮدﻳﺪ،
ﺻﻮرﺗﻲرﻧﮓ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﻣﻴﻮه آن ﮔﺮد ﻳﺎ ﺗﺨﻢﻣﺮﻏﻲ ﻛﻮزهايﺷﻜﻞ ،ﻛﺸﻴﺪه،
وﻟﻲ ﺷﺮﻳﺎنﻫﺎي ﻛﻠﻴﻪ ﻃﻲ آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﺴﺘﻪ ﻧﻤﻲﺷﺪﻧﺪ .اﻳﻦ ﮔﺮوه ﺑﻪﻣﺪت
ﺻﺎف ﺑﺎ رﻧﮓ ﻗﺮﻣﺰ روﺷﻦ )در ﻣﺮﺣﻠﻪ رﺳﻴﺪﮔﻲ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻪ رﻧﮓ ﻗﺮﻣﺰ
ﻫﻔﺖ روز ﻗﺒﻞ از ﺟﺮاﺣﻲ آب آﺷﺎﻣﻴﺪﻧﻲ را از ﻃﺮﻳﻖ ﮔﺎواژ درﻳﺎﻓﺖ
ﺗﻴﺮه ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﻗﻬﻮهاي( اﺳﺖ و داﻧﻪﻫﺎ در داﺧﻞ آن ﻗﺮار دارﻧﺪ 7.ﻣﻴﻮهﻫﺎي
ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ )ﺷﺎﻫﺪ( -2 ،رتﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﭘﺲ از ﺟﺮاﺣﻲ ،ﺷﺮﻳﺎنﻫﺎي ﻛﻠﻴﻮي
ﻧﺴﺘﺮن ﻛﻮﻫﻲ ﺑﻪﻃﻮر ﺳﻨﺘﻲ ﺟﻬﺖ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي و درﻣﺎن ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي
آنﻫﺎ ﺑﻪﻣﺪت 45دﻗﻴﻘﻪ ﻛﻠﻤﭗ و ﺳﭙﺲ ﺑﺎز ﻣﻲﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ ،و 24ﺳﺎﻋﺖ
ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﺟﻤﻠﻪ ﻫﻤﻮروﻳﻴﺪ ،دﻳﺎﺑﺖ ﺷﻴﺮﻳﻦ ،آرﺗﺮﻳﺖ ،روﻣﺎﺗﻴﺴﻢ،
ﺧﻮنرﺳﺎﻧﻲ ﻣﺠﺪد اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﺪ .اﻳﻦ ﮔﺮوه ﺑﻪﻣﺪت ﻫﻔﺖ روز ﻗﺒﻞ از
ﺳﻴﺎﺗﻴﻚ ،ﺳﺮﻣﺎﺧﻮردﮔﻲ ،آﻧﻔﻮﻻﻧﺰا و ﺳﻨﮓﻫﺎي ﺻﻔﺮاوي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده
ﺟﺮاﺣﻲ آب آﺷﺎﻣﻴﺪﻧﻲ را از ﻃﺮﻳﻖ ﮔﺎواژ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ )ﻛﻨﺘﺮل(،
ﺗﺎﻛﻨﻮن ،ﻣﻴﺰان ﻣﺆﺛﺮ ﺑﻮدن ﻫﻴﭻﻳﻚ از اﻳﻦ
-3در اﻳﻦ ﮔﺮوه ﺗﻤﺎم ﺷﺮاﻳﻂ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل ﺑﻮد ،ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻔﺎوت
11
ﻛﻪ ﻣﺪت ﻫﻔﺖ روز ﻗﺒﻞ از ﺟﺮاﺣﻲ ﻋﺼﺎره ﻫﻴﺪرواﻟﻜﻠﻲ ﻧﺴﺘﺮن ﻛﻮﻫﻲ
ﻧﺸﺎن داده ﻧﺸﺪه اﺳﺖ .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ،در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿﺮ اﺛﺮات درﻣﺎﻧﻲ ﻧﺴﺘﺮن
را از ﻃﺮﻳﻖ ﮔﺎواژ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ )ﻋﺼﺎره( .رتﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﺰرﻳﻖ داﺧﻞ
ﻛﻮﻫﻲ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳـﻚ ﻋﺎﻣﻞ ﭘﻴـﺸﮕﻴﺮيﻛﻨﻨﺪه در ﻧﺎرﺳﺎﻳـﻲ ﺣـﺎد ﻛﻠﻴـﻮي
ﺻﻔﺎﻗﻲ ﻛﺘﺎﻣﻴﻦ و زﻳﻼزﻳﻦ ﺑﻪﻣﻴﺰان ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ 65ﻣﻴﻠﻲﮔﺮم ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ
9و8
ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ.
10و9
ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي ﻛﻠﻴﻨﻴﻜﻲ ﺑﻪﺟﺰ ﺑﺮاي اﺳﺘﺌﻮآرﺗﺮﻳﺖ،
و ﺳﻨﮓﻛﻠﻴﻪ
ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم وزن ﺑﺪن ﺑﻴﻬﻮش ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ .در ﺳﺮاﺳﺮ ﻋﻤﻞ ﺟﺮاﺣﻲ ،ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻻﻣﭗﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در زﻳﺮ و روي ﻣﻴﺰ ﺟﺮاﺣﻲ ﻗﺮار داﺷﺘﻨﺪ درﺟﻪ ﺣﺮارت ﺑﺪن ﺣﻴﻮان در ﻣﺤﺪوده 371 Cﺣﻔﻆ ﻣﻲﺷﺪ .در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪ ﺑﺎ اﻳﺠﺎد ﻳﻚ ﺑﺮش ﻃﻮﻟﻲ ﺑﺮ روي ﺷﻜﻢ و ﺑﺎز ﻛﺮدن آن ،اﻃﺮاف ﻋﺮوق ﻛﻠﻴﻮي ﻛﺎﻣﻼً ﺗﻤﻴﺰ ﺷﺪه و ﺷﺮﻳﺎن و ورﻳﺪ ﻛﻠﻴﻪ در زﻳﺮ اﺳﺘﺮﻳﻮﻣﻴﻜﺮوﺳﻜﻮپ ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﺎ دﻗﺖ از ﻳﻚدﻳﮕﺮ ﺟﺪا ﻣﻲﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ. ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﻗﺮار دادن ﻛﻠﻤﭗﻫﺎي ﻏﻴﺮ آﺳﻴﺐرﺳﺎن ﺑﻪدور ﺷﺮﻳﺎنﻫﺎي ﻛﻠﻴﻮي ﺑﻪﻣﺪت 45دﻗﻴﻘﻪ ﻫﺮ دو ﺷﺮﻳﺎن ﻣﺴﺪود ﻣﻲﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ .ﺑﻌﺪ از ﺑﺮداﺷﺘﻦ ﻛﻠﻤﭗﻫﺎ و ﺣﺼﻮل اﻃﻤﻴﻨﺎن از ﺑﺮﻗﺮاري ﻣﺠﺪد ﺧﻮنرﺳﺎﻧﻲ
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 70ﺷﻤﺎره ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
اﺛﺮ ﻧﺴﺘﺮن ﻛﻮﻫﻲ ﺑﺮ آﺳﻴﺐ اﻳﺴﻜﻤﻲ /ﺧﻮنرﺳﺎﻧﻲ ﻣﺠﺪد در ﻣﻮش ﺻﺤﺮاﻳﻲ ﺑﻴﻬﻮش
23
ﻛﻠﻴﻪﻫﺎ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺷﻜﻢ ﺑﻪﻛﻤﻚ ﺑﺨﻴﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ .ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻣﺮاﺣﻞ ﺟﺮاﺣﻲ
)ﭼﻬﺎر( -6 ،ﻛﺎﻫﺶ ﺷﺪﻳﺪ )ﭘﻨﺞ( .در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ
ﺑﻪﺻﻮرت اﺳﺘﺮﻳﻞ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﭘﺬﻳﺮﻓﺖ و ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺑﺮوز
ﻛﻤﻴﺖﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ،از آزﻣﻮن آﻧﺎﻟﻴﺰ وارﻳﺎﻧﺲ ﻳﻚﻃﺮﻓﻪ و آزﻣﻮن داﻧﻜﻦ
ﻋﻔﻮﻧﺖ 40000واﺣﺪ ﭘﺮوﻛﺎﻳﻴﻦ ﭘﻨﻲﺳﻴﻠﻴﻦ و 50ﻣﻴﻠﻲﮔﺮم
اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ .در ﺗﻤﺎم ﻃﻮل آزﻣﺎﻳﺶ ،ﻛﺎر ﺑﺎ ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﺑﺮ اﺳﺎس
اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﻣﺎﻳﺴﻴﻦ ﺑﻪﺻﻮرت داﺧﻞ ﻋﻀﻼﻧﻲ ﺑﻌﺪ از اﺗﻤﺎم ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﻪ
دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﻛﻨﺘﺮل و ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ روي ﺣﻴﻮاﻧﺎت آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ اﻧﺠﺎم
ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﺗﺰرﻳﻖ ﻣﻲﮔﺮدﻳﺪ .ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﺟﻬﺖ رﻳﻜﺎوري ﺑﻪ ﻗﻔﺲ
ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ.
ﺑﺎزﮔﺮداﻧﺪه ﺷﺪه و آب و ﻏﺬا در اﺧﺘﻴﺎرﺷﺎن ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ .ﭘﺲ از ﮔﺬﺷﺖ 24ﺳﺎﻋﺖ ﺧﻮنرﺳﺎﻧﻲ ﻣﺠﺪد در ﮔﺮوهﻫﺎي ﻛﻨﺘﺮل و ﻋﺼﺎره ﻳﺎ
ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ
ﻣﻌﺎدل ﺧﻮنرﺳﺎﻧﻲ ﻣﺠﺪد در ﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ ،ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﺑﺎ اﺗﺮ ﺑﻴﻬﻮش ﻣﻲﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ و ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﺧﻮن از ﺑﻄﻦ ﻗﻠﺐﺷﺎن ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﺮﻧﮓ
ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻏﻠﻈﺖ ﻛﺮاﺗﻴﻨﻴﻦ ﭘﻼﺳﻤﺎ ﺑﻴﻦ ﮔﺮوهﻫﺎي آزﻣﺎﻳﺸﻲ
ﺳﺮد ﻫﭙﺎرﻳﻨﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ و ﺳﺮﻳﻌﺎً ﭘﻼﺳﻤﺎي آنﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ دﺳﺘﮕﺎه
ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﺳﻄﺢ ﻛﺮاﺗﻴﻨﻴﻦ ﭘﻼﺳﻤﺎ در ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ آن
ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻴﻮژ ) (Hettich Co., Germanyﺟﺪا و در -20 Cﻧﮕﻪداري
در ﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﻮد ) .(P<0/001در ﻣﻘﺎﺑﻞ ،در ﮔﺮوه
ﻣﻲﮔﺮدﻳﺪ .ﻏﻠﻈﺖ ﻛﺮاﺗﻴﻨﻴﻦ ﭘﻼﺳﻤﺎ ) ([Cr]Pو ﻧﻴﺘﺮوژن اوره ﭘﻼﺳﻤﺎ
درﻳﺎﻓﺖﻛﻨﻨﺪه ﻋﺼﺎره ﺳﻄﺢ ﻛﺮاﺗﻴﻨﻴﻦ ﭘﻼﺳﻤﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ آن در
) ([UN]Pﺗﻮﺳﻂ دﺳﺘﮕﺎه اﺗﻮآﻧﺎﻻﻳﺰر )(Technicon, America ،RA-1000
ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺖ ) ،(P<0/001در ﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮔﺮوه
ﺑﺮ اﺳﺎس واﻛﻨﺶ آن ﺑﺎ ﭘﻴﻜﺮات ﻗﻠﻴﺎﻳﻲ ﺑﺎ روش ژاﻓﻪ )اﻧﺪازهﮔﻴﺮي
ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﻮد )) (P<0/001ﻧﻤﻮدار .(1ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻏﻠﻈﺖ
ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ( ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪ و واﺣﺪ آن ) (mg/dlﺑﻮد .در اﻧﺘﻬﺎي آزﻣﺎﻳﺶ ،ﻛﻠﻴﻪ
ﻧﻴﺘﺮوژن اوره ﭘﻼﺳﻤﺎ ﺑﻴﻦ ﮔﺮوهﻫﺎي آزﻣﺎﻳﺸﻲ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﺳﻄﺢ
ﭼﭗ ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﺟﻬﺖ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﺎﻓﺖﺷﻨﺎﺳﻲ ﺟﺪا و در ﻓﺮﻣﺎﻟﻴﻦ %10
ﻧﻴﺘﺮوژن اوره ﭘﻼﺳﻤﺎ در ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ آن در ﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ
ﺗﺜﺒﻴﺖ ﮔﺮدﻳﺪ و ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺣﺠﻢ زﻳﺎد و ﺳﺮﻳﻊ ﺧﻮن ،ﺣﻴﻮاﻧﺎت
اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ ) .(P<0/01اﻣﺎ ،در ﮔﺮوه درﻳﺎﻓﺖﻛﻨﻨﺪه ﻋﺼﺎره ﺳﻄﺢ
ﻣﻌﺪوم ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ .در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪي ،ﺑﺎﻓﺖﻫﺎي ﺗﺜﺒﻴﺖﺷﺪه در ﭘﺎراﻓﻴﻦ
ﻧﻴﺘﺮوژن اوره ﭘﻼﺳﻤﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ آن در ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺖ
ﻗﺎﻟﺐﮔﻴﺮي و ﺑﺎ ﻫﻤﺎﺗﻮﻛﺴﻴﻠﻴﻦ و اﺋﻮزﻳﻦ رﻧﮓآﻣﻴﺰي ﺷﺪﻧﺪ .ﺑﺎﻓﺖﺷﻨﺎﺳﻲ
) ،(P<0/01در ﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﻲداري ﻧﺸﺎن
ﻛﻠﻴﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻛﺎﻫﺶ ﺗﻌﺪاد ﮔﻠﺒﻮلﻫﺎي ﻗﺮﻣﺰ ﮔﻠﻮﻣﺮولﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ
ﻧﺪاد )ﻧﻤﻮدار .(2ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺗﻌﺪاد ﮔﻠﺒﻮلﻫﺎي ﻗﺮﻣﺰ در ﮔﻠﻮﻣﺮولﻫﺎ
درﺟﻪﺑﻨﺪي ﺷﺪ -1 :ﺑﺪون ﻛﺎﻫﺶ )ﺻﻔﺮ( -2 ،ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻼﻳﻢ )ﻳﻚ(،
ﺑﻴﻦ ﮔﺮوهﻫﺎي آزﻣﺎﻳﺸﻲ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﺗﻌﺪاد ﮔﻠﺒﻮلﻫﺎي ﻗﺮﻣﺰ در
-3ﻛﺎﻫﺶ ﻣﺘﻮﺳﻂ )دو( -4 ،ﻛﺎﻫﺶ زﻳﺎد )ﺳﻪ( -5 ،ﻛﺎﻫﺶ ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎد
ﮔﻠﻮﻣﺮولﻫﺎ در ﮔـﺮوه ﻛﻨﺘﺮل ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد آن در ﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ ﻛﺎﻫﺶ
ﻧﻤﻮدار :1-ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻏﻠﻈﺖ ﻛﺮاﺗﻴﻨﻴﻦ ﭘﻼﺳﻤﺎ در ﮔﺮوهﻫﺎي آزﻣﺎﻳﺸﻲ
ﻧﻤﻮدار :2-ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻏﻠﻈﺖ ﻧﻴﺘﺮوژن اوره ﭘﻼﺳﻤﺎ در ﮔﺮوهﻫﺎي آزﻣﺎﻳﺸﻲ
*** P<0/001در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ P<0/001 ††† ،در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل
** P<0/01در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ P<0/01 †† ،در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 70ﺷﻤﺎره ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
ﻓﻴﺮوزه ﻏﻼﻣﭙﻮر و ﻫﻤﻜﺎران
24
ﺟﺪول :1-ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻛﺎﻫﺶ ﺗﻌﺪاد ﮔﻠﺒﻮلﻫﺎي ﻗﺮﻣﺰ ﮔﻠﻮﻣﺮول در ﮔﺮوهﻫﺎ ﮔﺮوه آزﻣﺎﻳﺸﻲ
ﺟﺮﻳﺎن ﺧﻮن ﻛﻠﻴﻮي در ﻣﺮاﺣﻞ اوﻟﻴﻪ ﺑﻌﺪ از اﻳﺴﻜﻤﻲ اﺣﺘﻤﺎﻻً از ﻋﺪم
ﻛﺎﻫﺶ ﺗﻌﺪاد ﮔﻠﺒﻮلﻫﺎي ﻗﺮﻣﺰ
ﺷﺎﻫﺪ
0
ﻛﻨﺘﺮل
*** 5 †††
ﻋﺼﺎره *** P<0/001در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ،
†††
ﺗﻌﺎدل ﺑﻴﻦ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻮاد ﮔﺸﺎدﻛﻨﻨﺪه و ﻣﻨﻘﺒﺾﻛﻨﻨﺪه ﻋﺮوﻗﻲ ﺣﺎﺻﻞ 15و13
ﻣﻲﺷﻮد.
در واﻗﻊ ،ﻳﻜﻲ از دﻻﻳﻞ اﻧﻘﺒﺎض ﻋﺮوق ﻛﻠﻴﻮي ﻧﺎﺷﻲ از
ﻫﻴﭙﻮﻛﺴﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻓﻌﺎل ﺷﺪن ﮔﻴﺮﻧﺪهﻫﺎي
1
AT1
آﻧﮋﻳﻮﺗﺎﻧﺴﻴﻦ ﺑﺮ
روي ﺳﺮﺧﭽﻪﻫﺎي آوران ﺑﺎﺷﺪ 16.ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻃﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪ
P<0/001در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل
آﺳﻴﺐ اﻳﺴﻜﻤﻲ /ﺧﻮنرﺳﺎﻧﻲ ﻣﺠﺪد ﺳﻴﺴﺘﻢ رﻧﻴﻦ -آﻧﮋﻳﻮﺗﺎﻧﺴﻴﻦ ﻓﻌﺎل ﻣﻲﺷﻮد 17و ﻧﻴﺰ ﻣﺸﺨﺺ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ ﺗﺎ 120 ﺳﺎﻋﺖ ﭘﺲ از آﺳﻴﺐ اﻳﺴﻜﻤﻲ /ﺧﻮنرﺳﺎﻧﻲ ﻣﺠﺪد ﺳﻄﺢ آﻧﮋﻳﻮﺗﺎﻧﺴﻴﻦ ﺷﺪﻳﺪي ﻳﺎﻓﺖ ،در ﺣﺎﻟﻲﻛﻪ در ﮔﺮوه درﻳﺎﻓﺖﻛﻨﻨﺪه ﻋﺼﺎره اﻳـﻦ ﻛـﺎﻫﺶ
II
ﺗﻌﺪاد ،ﺑﺴﻴﺎر ﺗﺨﻔﻴﻒ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد )) (P<0/001ﺟﺪول .(1
اﻳﺴﻜﻤﻲ /ﺧﻮنرﺳﺎﻧﻲ ﻣﺠﺪد ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﻣﻴﺰان آﺳﻴﺐ ﺑﺎﻓﺘﻲ ﻣﺸﺎﻫﺪه
ﺑﻪ ﺑﻴﺶﺗﺮﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﻣﻲرﺳﺪ و از 12ﺗﺎ 24ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ از آﺳﻴﺐ
ﻣﻲﮔﺮدد.
17
از اﻳﻦرو ،ﺑﺮ آن ﺷﺪﻳﻢ ﺗﺎ آﺳﻴﺐﻫﺎي ﻛﻠﻴﻮي را ﺑﻌﺪ از 45دﻗﻴﻘﻪ
ﺑﺤﺚ
اﻳﺴﻜﻤﻲ و 24ﺳﺎﻋﺖ ﺧﻮنرﺳﺎﻧﻲ ﻣﺠﺪد ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ .ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺣﺎﺿﺮ آﺳﻴﺐ اﻳﺴﻜﻤﻲ /ﺧﻮنرﺳﺎﻧﻲ ﻣﺠﺪد ﻫﺮ دو ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﻋﺮوﻗﻲ و
اوﻟﻴﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪاي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻧﺴﺘﺮن ﻛﻮﻫﻲ را ﺑﺮ روي آﺳﻴﺐ
ﺗﻮﺑﻮﻟﻲ ﻛﻠﻴﻪ را ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﺪ .ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت زﻳﺎدي ﻛﻪ ﺑﺮ روي
اﻳﺴﻜﻤﻲ /ﺧﻮنرﺳﺎﻧﻲ ﻣﺠﺪد ﻛﻠﻴﻮي در ﻣﻮش ﺻﺤﺮاﻳﻲ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ.
اﻧﻮاع ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﺣﺎد ﻛﻠﻴﻮي اﻟﻘﺎﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ اﻳﺴﻜﻤﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﺪهاﻧﺪ ﺣﺎﻛﻲ
در ﮔﺮوه درﻳﺎﻓﺖﻛﻨﻨﺪه ﻋﺼﺎره ،ﻛﺎﻫﺶ ﺗﻌﺪاد ﮔﻠﺒﻮلﻫﺎي ﻗﺮﻣﺰ
از ﻛﺎﻫﺶ ﺷﺪﻳﺪ ﻣﻴﺰان ﻓﻴﻠﺘﺮاﺳﻴﻮن ﮔﻠﻮﻣﺮوﻟﻲ ﺑﻪﻋﻠﺖ ﻛﺎﻫﺶ ﺟﺮﻳﺎن
ﮔﻠﻮﻣﺮوﻟﻲ ﺗﺨﻔﻴﻒ ﻳﺎﻓﺖ ،ﻛﻪ ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪه ﻛﺎﻫﺶ اﻧﻘﺒﺎض ﻋﺮوﻗﻲ ﻧﺎﺷﻲ
ﺧﻮن ﻛﻠﻴﻮي ،اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺸﺎر ﻛﭙﺴﻮل ﺑﻮﻣﻦ و ﻧﺸﺖ ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ
از اﻳﺴﻜﻤﻲ /ﺧﻮنرﺳﺎﻧﻲ ﻣﺠﺪد و از اﻳﻦرو ﺑﻬﺒﻮدي ﺟﺮﻳﺎن ﺧﻮن
ﻛﺎﻫﺶ ﺟﺮﻳﺎن ﺧﻮن ﻛﻠﻴﻮي ﺗﻮﺳﻂ دو ﻓﺎﻛﺘﻮر ﻣﺴﺘﻘﻞ از
ﻛﻠﻴﻮي ﺗﻮﺳﻂ ﻋﺼﺎره ﻧﺴﺘﺮن ﻛﻮﻫﻲ اﺳﺖ ،و ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺎﻋﺚ
ﻫﻢ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﮔﺮدد .اﻓﺰاﻳﺶ اﻧﻘﺒﺎض ﻋﺮوق ،ﺑﻪدﻟﻴﻞ ﺑﻪﻫﻢ ﺧﻮردن ﺗﻌﺎدل
اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻴﺰان ﻓﻴﻠﺘﺮاﺳﻴﻮن ﮔﻠﻮﻣﺮوﻟﻲ ﺷﺪه ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﺳﻄﺢ ﻛﺮاﺗﻴﻨﻴﻦ
در ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻮاد ﻣﻨﻘﺒﺾ و ﻣﻨﺒﺴﻂﻛﻨﻨﺪه ﻋﺮوﻗﻲ در درون ﻛﻠﻴﻪ ،و اﺣﺘﻘﺎن
و ﻧﻴﺘﺮوژن اوره ﭘﻼﺳﻤﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ .ﻗﺒﻼً ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺿﺪ
ﻋﺮوق ﻣﺪوﻻ ﺑﻪﻋﻠﺖ اﺗﺼﺎل ﮔﻠﺒﻮلﻫﺎي ﺳﻔﻴﺪ ،ﻗﺮﻣﺰ و ﭘﻼﻛﺖﻫﺎ ﺑﻪ
اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ ﻣﻴﻮه ﻧﺴﺘﺮن ﻛﻮﻫﻲ در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت In vitroو In vivoﻣﻮرد
دﻳﻮاره ﻣﻮﻳﺮگﻫﺎ ،ﻛﻪ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ و اﻳﺠﺎد ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ
ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺴﺘﺮن ﻛﻮﻫﻲ
14
In vitro
13و12
ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.
ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ ﺟﺮﻳﺎن ﺧﻮن ﻛﻠﻴﻮي در ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﺣﺎد ﻛﻠﻴﻮي ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ.
ﻛﻤﻮﺗﺎﻛﺴﻲ ﻟﻮﻛﻮﺳﻴﺖﻫﺎ و ﻣﻮﻧﻮﺳﻴﺖﻫﺎي ﺧﻮن را در ﻣﺤﻴﻂ 18-20
اﻳﻦ ﺳﻠﻮلﻫﺎ در آﺳﻴﺐﻫﺎي ﺑﺎﻓﺘﻲ ﻧﺎﺷﻲ از
ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻣﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻄﺢ ﻛﺮاﺗﻴﻨﻴﻦ و ﻧﻴﺘﺮوژن اوره ﭘﻼﺳﻤﺎ را ﺑﻌﺪ
ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲدﻫﺪ.
از آﺳﻴﺐ اﻳﺴﻜﻤﻲ /ﺧﻮنرﺳﺎﻧﻲ ﻣﺠﺪد ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ ،ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﺸﺨﺺ
19و18
ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ ﻧﻘﺶ دارﻧﺪ.
ﺷﺪ ﻛﻪ اﻳﺴﻜﻤﻲ /ﺧﻮنرﺳﺎﻧﻲ ﻣﺠﺪد ﻣﻮﺟﺐ آﺳﻴﺐ ﻛﻠﻴﻮي ﮔﺮدﻳﺪه
ﻣﻬﺎري ﻋﺼﺎره ﻣﻴﻮه ﻧﺴﺘﺮن ﻛﻮﻫﻲ را ﺑﺮ روي ﺳﻴﻜﻠﻮاﻛﺴﻴﮋﻧﺎز 1-و 2-
اﺳﺖ.
ﺑﻪﺻﻮرت In vitroﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ.
ﺑﻪﻋﻼوه ،ﺗﺤﻘﻴﻖ دﻳﮕﺮي اﺛﺮ
21
در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻛﺎﻫﺶ ﺷﺪﻳﺪ ﺗﻌﺪاد ﮔﻠﺒﻮلﻫﺎي ﻗﺮﻣﺰ در ﮔﻠﻮﻣﺮولﻫﺎ
اﺛﺮات درﻣﺎﻧﻲ ﻧﺴﺘﺮن ﻛﻮﻫﻲ ،ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺿﺪ اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ آن ﺑﻪ
در ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل )ﺟﺪول (1ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮔﺮدﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮان آنرا ﺑﻪﻋﻨﻮان
ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ آﻧﺘﻲاﻛﺴﻴﺪاﻧﻲاش ﻧﻴﺰ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﻨﺎد ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺸﺎن داده
ﺷﺎﺧﺺ اﻓﺖ زﻳﺎد ﺟﺮﻳﺎن ﺧﻮن ﻛﻠﻴﻮي در ﻣﺮاﺣﻞ اوﻟﻴﻪ ﺑﻌﺪ از اﻳﺴﻜﻤﻲ
اﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﺼﺎره اﺳﺘﻮﻧﻲ آﺑﻲ ﻧﺴﺘﺮن ﻛﻮﻫﻲ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺟﺎروب ﻛﺮدن
داﻧﺴﺖ .از اﻳﻦرو ،اﻳﻦ ﻛﺎﻫﺶ ﺟﺮﻳﺎن ﺧﻮن اﺣﺘﻤﺎﻻً ﻣﺴﺌﻮل ﻛﺎﻫﺶ
) (Scavengeﮔﻮﻧﻪﻫﺎي واﻛﻨﺶﮔﺮ اﻛﺴﻴﮋن اﺳﺖ 22.ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ،ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ
ﻣﻴﺰان ﻓﻴﻠﺘﺮاﺳﻴﻮن ﮔﻠﻮﻣﺮوﻟﻲ ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ اﻳﺴﻜﻤﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ14،و 13ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ
آﻧﺘﻲاﻛﺴﻴﺪاﻧﻲ ﻋﺼﺎره آﺑﻲ ﻣﺘﺎﻧﻮﻟﻲ ﻧﺴﺘﺮن ﻛﻮﻫﻲ ،ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺑﻪﻋﻨﻮان
اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻄﺢ ﻛﺮاﺗﻴﻨﻴﻦ و ﻧﻴﺘﺮوژن اوره ﭘﻼﺳﻤﺎ ﺷﺪه اﺳﺖ .ﻛﺎﻫﺶ
ﺟﺎروبﻛﻨﻨﺪه ﭘﺮاﻛﺴﻴﺪ ﻫﻴﺪروژن و رادﻳﻜﺎلﻫﺎي آزاد ﮔﺰارش ﺷﺪه
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 70ﺷﻤﺎره ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
ﻣﺠﺪد در ﻣﻮش ﺻﺤﺮاﻳﻲ ﺑﻴﻬﻮش ﺧﻮنرﺳﺎﻧﻲF. /ﻤﻲetاﻳﺴﻜ Gholampour al. اﺛﺮ ﻧﺴﺘﺮن ﻛﻮﻫﻲ ﺑﺮ آﺳﻴﺐ
25
ﺑﻴﺶﺗﺮي ﻻزم اﺳﺖ ﺗﺎ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺳﺎزﻧﺪه ﻋﺼﺎره و
ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻲﺗﻮان ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﻋﺼﺎره ﻧﺴﺘﺮن ﻛﻮﻫﻲ23.اﺳﺖ
.ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢﻫﺎي ﻣﺴﺌﻮل ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﻓﺎرﻣﺎﻛﻮﻟﻮژﻳﻚ آن ﻣﺸﺨﺺ ﮔﺮدﻧﺪ
ﺑﻪدﻟﻴﻞ داﺷﺘﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﺿﺪ اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ و آﻧﺘﻲاﻛﺴﻴﺪاﻧﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ
از ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﭘﮋوﻫﺸﻲ داﻧﺸﻜﺪه ﻋﻠﻮم داﻧﺸﮕﺎه ﺷﻴﺮاز ﺑﻪ:ﺳﭙﺎﺳﮕﺰاري 88-GR-SCST-117
دﻟﻴﻞ ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻮدن ﻫﺰﻳﻨﻪ اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ )ﮔﺮﻧﺖ ﺷﻤﺎره
را ﺗﺨﻔﻴﻒI/R ﻛﺎﻫﺶ ﺗﻌﺪاد ﮔﻠﺒﻮلﻫﺎي ﻗﺮﻣﺰ و اﺣﺘﻘﺎن ﻋﺮوﻗﻲ ﻧﺎﺷﻲ از .دﻫﺪ
از ﺑﺨﺶ، ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ.( ﺗﺸﻜﺮ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻴﻢ90GRD1M118 و ﮔﺮﻧﺖ ﺷﻤﺎره
ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﻋﺼﺎره ﻧﺴﺘﺮن ﻛﻮﻫﻲ ﻛﻪ در ﻃﺐ ﺳﻨﺘﻲ ﻣﻮرد
ﻓﺎرﻣﺎﻛﻮﻟﻮژي داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺷﻴﺮاز ﺑﺎﺑﺖ ﻫﻤﻜﺎري در
/اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد آﺳﻴﺐﻫﺎي ﻛﻠﻴﻮي ﺣﺎﺻﻞ از اﻳﺴﻜﻤﻲ
.ﻋﺼﺎرهﮔﻴﺮي ﻗﺪرداﻧﻲ ﻣﻲﮔﺮدد
آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎ و ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻛﻠﻴﻨﻴﻜﻲ.ﺧﻮنرﺳﺎﻧﻲ ﻣﺠﺪد را ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲدﻫﺪ
1. Schneider R, Raff U, Vornberger N, Schmidt M, Freund R, Reber M, et al. L-Arginine counteracts nitric oxide deficiency and improves the recovery phase of ischemic acute renal failure in rats. Kidney Int 2003;64(1):216-25. 2. Gabbai FB. Effects of nitric oxide synthase blockers on renal function. Nephrol Dial Transplant 2001;16 Suppl 1:10-3. 3. Poli G, Leonarduzzi G, Biasi F, Chiarpotto E. Oxidative stress and cell signalling. Curr Med Chem 2004;11(9):1163-82. 4. Halliwell B. Antioxidants and human disease: a general introduction. Nutr Rev 1997;55(1 Pt 2):S44-9; discussion S49-52. 5. Pham-Huy C, Pham-Huy LA, Hua H. Free radicals: antioxidants in disease and health. J Biomed Sci 2008;4(2):89-96. 6. Ramchoun M, Harnafi H, Alem C, Benlys M, Elrhaffari L, Amrani S. Study on antioxidant and hypolipidemic effects of polyphenol rich extract from Thymus vulgaris and Lavendula multifida. Pharmacogn Res 2009;1:106-12. 7. Alta Val Trebbia. Dog rose (Rosa canina). [Internet] 2012 [cited 2012 Feb 15]; Available from: http://www.altavaltrebbia.net/v/english/herbs/dogrose.htm 8. Gürbüz I, Ustün O, Yesilada E, Sezik E, Kutsal O. Antiulcerogenic activity of some plants used as folk remedy in Turkey. J Ethnopharmacol 2003;88(1):93-7. 9. Wenzig EM, Widowitz U, Kunert O, Chrubasik S, Bucar F, Knauder E, Bauer R. Phytochemical composition and in vitro pharmacological activity of two rose hip (Rosa canina L.) preparations. Phytomedicine 2008;15(10):826-35. 10. Winther K. A standardized powder made from rosehips (Rosa canina L.) improves function and reduces pain and the consumption of rescue medication in osteoarthritis. Osteoarthritis Cartilage 2008;16(Supp1):S8-S9. 11. Tayefi-Nasrabadi H., Sadigh-Eteghad S, Aghdam Z. The effects of the hydroalcohol extract of Rosa canina L. fruit on experimentally nephrolithiasic Wistar rats. Phytother Res 2011; DOI: 10.1002/ptr.3519 12. Kribben A, Edelstein CL, Schrier RW. Pathophysiology of acute renal failure. J Nephrol 1999;12 Suppl 2:S142-51.
13. Brady HR, Clarkson MR, Liberthal W. Acute renal failure. In: Brenner BM, editor. The Kidney. 7th ed. Philadelphia, PA: WB Saunders; 2004. p. 1215-92. 14. Lieberthal W. Biology of acute renal failure: therapeutic implications. Kidney Int 1997;52(4):1102-15. 15. Thurman JM. Triggers of inflammation after renal ischemia/reperfusion. Clin Immunol 2007;123(1):7-13. 16. Nishiyama A, Miyatake A, Aki Y, Fukui T, Rahman M, Kimura S, Abe Y. Adenosine A(1) receptor antagonist KW-3902 prevents hypoxia-induced renal vasoconstriction. J Pharmacol Exp Ther 1999;291(3):988-93. 17. Kontogiannis J, Burns KD. Role of AT1 angiotensin II receptors in renal ischemic injury. Am J Physiol Renal Physiol 1998;274:F79F90. 18. Kharazmi A, Winther K. Rose hip inhibits chemotaxis and chemiluminescence of human peripheral blood neutrophils in vitro and reduces certain inflammatory parameters in vivo. Inflammopharmacology 1999;7(4):377-86. 19. Larsen E, Kharazmi A, Christensen LP, Christensen SB. An antiinflammatory galactolipid from rose hip (Rosa canina) that inhibits chemotaxis of human peripheral blood neutrophils in vitro. J Nat Prod 2003;66(7):994-5. 20. Deliorman Orhan D, Hartevioğlu A, Küpeli E, Yesilada E. In vivo anti-inflammatory and antinociceptive activity of the crude extract and fractions from Rosa canina L. fruits. J Ethnopharmacol 2007;112(2):394-400. 21. Jäger AK, Eldeen IM, van Staden J. COX-1 and -2 activity of rose hip. Phytother Res 2007;21(12):1251-2. 22. Daels-Rakotoarison DA, Gressier B, Trotin F, Brunet C, Luyckx M, Dine T, et al. Effects of Rosa canina fruit extract on neutrophil respiratory burst. Phytother Res 2002;16(2):157-61. 23. Serteser A, Kargioğlu M, Gök V, Bağci Y, Ozcan MM, Arslan D. Determination of antioxidant effects of some plant species wild growing in Turkey. Int J Food Sci Nutr 2008;59(7-8):643-51.
References
1391 ﻓﺮوردﻳﻦ،1 ﺷﻤﺎره، 70 دوره، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان،ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ
Tehran University Medical Journal; Vol.و70, No. 1, April 2012: 21-26 ﻫﻤﻜﺎران
100
Effects of Rosa canina L. on ischemia/ reperfusion injury in anesthetized rats
Received: December 11, 2011 Accepted: January 07, 2012
Abstract Firouzeh Gholampour Ph.D.1* Tahereh Sadat Javadifar M.Sc.1 Saeedeh Karimi M.Sc.1 Tahereh Eslam- Zadeh M.Phil.1 Seyed Mohammad Owji M.D.2 1- Department of Biology, School of Sciences, Shiraz University, Shiraz, Iran. 2- Department of Pathology, School of Medicine, Shiraz University of Medical Sciences, Shiraz, Iran.
Background: Ischemia/reperfusion induced acute renal failure causes excretory functional disorders of nephrons. Ischemia/reperfusion injury is accompanied by generation of reactive oxygen species that leads to dysfunction, injury, and death of renal cells. Antioxidants of plant origin minimize the harmful effects of reactive oxygen species. The aim of this study was to determine the possible therapeutic potentials of Rosa canina L. in preventing renal functional disturbances during the postischemic reperfusion period. Methods: In this experimental study undertaken for evaluating renal excretory function in 30 male Wistar rats, renal ischemia was induced by occluding both renal arteries for 45 min, followed by 24 h of reperfusion. The rats received 2 ml of tap water or a
hydroalcoholic extract of Rosa canina (500 mg/kg) orally for 7 days before induction of ischemia. In plasma samples, creatinine and urea nitrogen levels were measured, and in renal tissue samples, red blood cells were counted. The data were analyzed using ANOVA and Duncan tests.
Results: Renal ischemia for 45 minutes increased plasma levels of creatinine (P<0.001) and nitrogen urea (P<0.01) while reducing red blood cell counts in renal glomeruli (P<0.001). Rosa canina administration diminished the increase in creatinine (P<0.001)
and nitrogen urea concentrations (P<0.01), and prevented reductions in red blood cell counts in renal glomeruli (P<0.001). Conclusion: Rosa canina seems to be useful as a preventive agent against renal damages induced by ischemia/reperfusion injuries in rats. Keywords: Creatinine, ischemia, reperfusion, rosa canina, urea nitrogen. *
Corresponding author: Dept. of Biology, School of Sciences, Adabiat Crossroad, Shiraz, Iran. Tel: +98-711-6137434 E-mail: gholampour@shirazu.ac.ir
1391 ﻓﺮوردﻳﻦ،1 ﺷﻤﺎره، 70 دوره، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان،ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ
ﺷﻤﺎرهآن ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 27-32 ،1391 ﺗﻬﺮان،ودوره ﭘﺰﺷﻜ داﻧﺸﮕﺎهﻲ ﻋﻠﻮم ﻋﻮاﻣﻞ70ز ،ﻣﻴﻨﻪاي ﺗﻮﻧﻞﻲ ﻛﺎرپ ﺳﻨﺪرم ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،ﺑﺮرﺳ
ﺑﺮرﺳﻲ ﺳﻨﺪرم ﺗﻮﻧﻞ ﻛﺎرپ و ﻋﻮاﻣﻞ زﻣﻴﻨﻪاي آن در 362ﺑﻴﻤﺎر
ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻘﺎﻟﻪ 1390/07/23 :ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮش1390/10/05 :
ﭼﻜﻴﺪه
1
ﻣﺤﻤﻮد ﻓﺮزان ،1ﺣﺎﻣﺪ ﻣﺎزوﭼﻲ
2
اﻣﻴﺮ ﺳﺒﺤﺎﻧﻲ ،1زﻳﻨﺐ ﺷﺠﻴﺮات
*1
روﻳﺎ ذوﻟﻔﻘﺎري ،1راﻣﻴﻦ اﺳﭙﻨﺪار
زﻣﻴﻨﻪ و ﻫﺪف :ﺳﻨﺪرم ﺗﻮﻧﻞ ﻛﺎرپ ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮﻧﻮﻧﻮروﭘﺎﺗﻲ ﻓﻮﻛﺎل ﻧﺎﺷﻲ از ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻗﺮارﮔﻴﺮي ﻳﻚ ﻋﺼﺐ اﺳﺖ. ﻫﺪف ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ،ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻮارد ﺳﻨﺪرم ﺗﻮﻧﻞ ﻛﺎرپ و ﻋﻮاﻣﻞ زﻣﻴﻨﻪاي ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ آن از ﺟﻤﻠﻪ ﺷﻐﻞ ،ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻫﻤﺮاه و
-1ﮔﺮوه آﻣﻮزﺷﻲ ارﺗﻮﭘﺪي ،ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻲ )ره( ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،ﺗﻬﺮان، اﻳﺮان.
ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺟﻨﺲ ﺑﺮ اﺑﺘﻼي ﺑﻪ آن در ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن آﻣﻮزﺷﻲ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ داﻧﺸﮕﺎه ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .روش ﺑﺮرﺳﻲ :در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺴﺘﺮي ﺑﺨﺶ ارﺗﻮﭘﺪي ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن اﻣﺎمﺧﻤﻴﻨﻲ )ره( ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺳﻨﺪرم ﺗﻮﻧﻞ ﻛﺎرﭘﺎل را ﺑﻪﺻﻮرت ﻣﻘﻄﻌﻲ
-2ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ اﻧﻔﻮرﻣﺎﺗﻴﻚ ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه
ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ .ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ :ﺗﻌﺪاد 362ﺑﻴﻤﺎر در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﻨﻲ ﻣﺮدان ﺑﺎ اﺧﺘﻼف
ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،ﺗﻬﺮان ،اﻳﺮان.
ﻣﻌﻨﻲداري ﺑﺎﻻﺗﺮ از زﻧﺎن ﺑﻮد .درﺻﺪ ﺗﻌﺪاد زﻧﺎن از ﻣﺮدان ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﻮد .ﺷﻴﻮع اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﻧﻮع اﻳﺪﻳﻮﭘﺎﺗﻴﻚ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﻴﻮع از ﻧﻮع ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻋﻮاﻣﻞ زﻣﻴﻨﻪاي ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﻲداري داﺷﺖ ) .(P<0/0001ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ ﺷﻐﻞ در زﻧﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ ﺧﺎﻧﻪداري و ﺳﭙﺲ آراﻳﺶﮔﺮي و در ﻣﺮدان ﻛﺎرﮔﺮي ﺑﻴﺶﺗﺮﻳﻦ ﺷﻴﻮع را داﺷﺖ .دﻳﺎﺑﺖ و ﻫﻴﭙﻮﺗﻴﺮوﻳﻴﺪي ﺑﻴﺶﺗﺮﻳﻦ ﻫﻤﺮاﻫﻲ را ﺑﺎ ﺳﻨﺪرم ﺗﻮﻧﻞ ﻛﺎرپ داﺷﺘﻨﺪ ) .(r =0/8 ،P<0/0001ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي :ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي ﺗﺤﻘﻴﻖ اﻛﺜﺮ ﻣﻮارد اﻳﻦ ﺳﻨﺪرم ﺑﺪون ﻋﻠﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد .ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي زﻣﻴﻨﻪاي ﺑﻪ اﻳﻦ ﻋﻠﺖ اﻫﻤﻴﺖ دارﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﺸﺨﻴﺺ آنﻫﺎ ﺷﺎﻳﺪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﺮﻃﺮف ﺷﻮد .ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ اﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ و ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي از ﺑﺮوز آنﻫﺎ و ﻳﺎ اﺻﻼح ﺷﻴﻮه ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﺘﻮاﻧﻴﻢ از ﺑﺮوز آن ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي ﻛﻨﻴﻢ .از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﻣﻮارد ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ زﻣﻴﻨﻪاي ﺑﺎ رﻓﻊ آنﻫﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻴﻢ
*
ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل :ﺗﻬﺮان ،ﺑﻠﻮار ﻛﺸﺎورز ،ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن
ﺳﻨﺪرم ﺗﻮﻧﻞ ﻛﺎرپ را درﻣﺎن ﻛﻨﻴﻢ و از اﻋﻤﺎل ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﻲﻣﻮرد ﭘﺮﻫﻴﺰ ﺷﻮد.
اﻣﺎمﺧﻤﻴﻨﻲ )ره( ،ﺑﺨﺶ ارﺗﻮﭘﺪي ﺗﻠﻔﻦ021-61192767 : E-mail: respandar@yahoo.com
ﻛﻠﻤﺎت ﻛﻠﻴﺪي :ﺳﻨﺪرم ﺗﻮﻧﻞ ﻛﺎرپ ،اﻳﺪﻳﻮﭘﺎﺗﻴﻚ ،ﺷﻐﻞ.
ﺣﺴﻲ اﻳﻦ ﺳﻨﺪرم اﻏﻠﺐ ﺑﻪ اﻧﮕﺸﺘﺎن دﺳﺖ ﻣﺤﺪود ﻣﻲﺷﻮد وﻟﻲ در
ﻣﻘﺪﻣﻪ
واﻗﻊ ﻃﻴﻒ وﺳﻴﻊﺗﺮي ﺷﺎﻣﻞ ﻣﭻ ،ﺗﻤﺎم دﺳﺖ ،ﺣﺘﻲ ارﺟﺎع ﺑﻪ ﺳﺎﻋﺪ را ﺳﻨﺪرم ﺗﻮﻧﻞ ﻛﺎرپ
)(CTS
Carpal Tunnel Syndromeﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ
ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﺷﻮد .اﮔﺮ ﭼﻪ اﻧﺘﺸﺎر ﻋﻼﻳﻢ ﺑﻪ ﺑﺎﻻي آرﻧﺞ ﻛﻢﺗﺮ ﺷﺎﻳﻊ 1
ﻣﻮﻧﻮﻧﻮروﭘﺎﺗﻲ ﻓﻮﻛﺎل ﻧﺎﺷﻲ از ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻋﺼﺐ اﺳﺖ.
اﺳﺖ .ﻋﻼﻳﻢ CTSﺑﻪﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮل ﺑﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻓﻠﻜﺴﻴﻮن و
اﻳﻦ ﺳﻨﺪرم ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از ﻋﻼﻳﻢ و ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر
اﻛﺴﺘﺎﻧﺴﻴﻮن ﻣﭻ ﻳﺎ ﺑﺎﻻ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﺎزوﻫﺎ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ،ﻣﺜﻞ راﻧﻨﺪﮔﻲ،
ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻋﺼﺐ ﻣﺪﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎم ﻋﺒﻮر از ﺗﻮﻧﻞ ﻛﺎرپ ﻧﺎﺷﻲ ﻣﻲﺷﻮد.
ﺗﺎﻳﭗ ﻛﺮدن ،ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻦ ﮔﻮﺷﻲ ،ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻦ اﺷﻴﺎ و ﺑﺎز و ﺑﺴﺘﻪ ﻛﺮدن
ﺣﺪود %10زﻧﺎن ﺑﺎﻟﻎ و %1ﻣﺮدان ﺑﺎﻟﻎ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺳﻨﺪرم ﺗﻮﻧﻞ ﻛﺎرپ
دﻛﻤﻪ ﻟﺒﺎس اﻳﺠﺎد ﻣﻲﺷﻮد .ﺗﻈﺎﻫﺮ اوﻟﻴﻪ اﻳﻦ ﺳﻨﺪرم ﺑﻪﺻﻮرت دوﻃﺮﻓﻪ 3-5
ﻫﺴﺘﻨﺪ 1.ﻣﻴﺰان ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﺮوز ﺳﺎﻻﻧﻪ 329ﻧﻔﺮ ﺑﻪازاي ﻫﺮ 100ﻫﺰار ﻧﻔﺮ
ﺷﺎﻳﻊ اﺳﺖ و در %65ﺑﻴﻤﺎران دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد.
ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ 2.ﺑﻴﻤﺎران اﻏﻠﺐ درد و ﭘﺎرﺳﺘﺰي را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺿﻌﻒ در
ﻏﻴﺮ ﺗﻴﭙﻴﻚ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻧﻴﺰ ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪت ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ
ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻋﺼﺐدﻫﻲ ﻣﺪﻳﺎن ﻛﻢﺗﺮ ﺷﺎﻳﻊ اﺳﺖ .اﻳﻦ ﻋﻼﻳﻢ ﺑﻪﺻﻮرت ﺗﻴﭙﻴﻚ
ﻋﺼﺐ ﻣﺪﻳﺎن و ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي ﺑﺮاي ﺟﺮاﺣﻲ از ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت
ﺷﺐﻫﺎ و ﻫﻨﮕﺎم ﺑﻴﺪار ﺷﺪن از ﺧﻮاب ﺷﺪﻳﺪﺗﺮ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ .اﮔﺮ ﭼﻪ ﻋﻼﻳﻢ
اﻟﻜﺘﺮودﻳﺎﮔﻨﻮﺳﺘﻴﻚ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ .در واﻗﻊ ﻓﺸﺎر روي
در ﻣﻮاﻗﻌﻲ ﻛﻪ ﻋﻼﻳﻢ
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 70ﺷﻤﺎره ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
ﻣﺤﻤﻮد ﻓﺮزان و ﻫﻤﻜﺎران
28
ﻋﺼﺐ ﺑﺎﻋﺚ آﺳﻴﺐ ﻏﻼف ﻣﻴﻠﻴﻦ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﺎﺧﻴﺮ ﻫﺪاﻳﺖ ﻋﺼﺒﻲ
رﻓﺘﻪ ﺑﺮاي ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ دادهﻫﺎ از آﻧﺎﻟﻴﺰ ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ ،آﻧﺎﻟﻴﺰ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ و SPSS
وﻳﺮاﺳﺖ 11/5اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ و در
دﻳﺴﺘﺎل و ﻛﺎﻫﺶ ﺳﺮﻋﺖ ﻫﺪاﻳﺖ ﻋﺼﺒﻲ ﻣﻲﺷﻮد .اﮔﺮ اﻳﻦ ﻓﺸﺎر داﻳﻤﻲ
ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦﻫﺎ در ﻧﺮماﻓﺰار
ﻳﺎ ﺷﺪﻳﺪ ﺑﺎﺷﺪ آﻛﺴﻮن ﻫﻢ ﺻﺪﻣﻪ ﻣﻲﺑﻴﻨﺪ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﻋﻤﻞ
اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﻛﻤﻲ ﺑﺎ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ و اﻧﺤﺮافﻣﻌﻴﺎر و
ﺣﺮﻛﺘﻲ و ﺣﺴﻲ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد7.و 6از ﺑﻴﻦ رﻳﺴﻚ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي
ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﻛﻴﻔﻲ ﺑﺎ درﺻﺪ ﻓﺮاواﻧﻲ ﮔﺰارش ﺷﺪﻧﺪ.
ﻣﻄﺮحﺷﺪه ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ آرﺗﺮﻳﺖ اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ ،دﻳﺎﺑﺖ ،ﻫﻴﭙﻮﺗﻴﺮوﻳﻴﺪي، آﻛﺮوﻣﮕﺎﻟﻲ ،ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ ،ﭼﺎﻗﻲ ،درﻣﺎن ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻲ ﻫﻮرﻣﻮن و ﻣﺸﺎﻏﻞ
ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ
ﺧﺎص اﺷﺎره ﻛﺮد. ﺑﻪﻃﻮر ﻛﻠﻲ اﻳﻦ ﺳﻨﺪرم در ﺑﻴﻦ زﻧﺎن ﻣﻴﺎنﺳﺎل ﺷﺎﻳﻊﺗﺮ اﺳﺖ .وﻟﻲ
در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ 362ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ
CTS
ﻛﻪ ﺑﻴﻤﺎري آنﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﻌﻴﺎر
ﺑﻌﻀﻲ از ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻧﺸﺎن دادهاﻧﺪ ﻛﻪ در ﺷﺮاﻳﻂ ﺷﻐﻠﻲ ﻳﻜﺴﺎن ﺷﻴﻮع اﻳﻦ
ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺳﻨﺪرم ﺗﻮﻧﻞ ﻛﺎرپ ﺷﻜﺎﻳﺖ از ﭘﺎرﺳﺘﺰي در ﻗﻠﻤﺮو ﺣﺴﻲ
ﺳﻨﺪرم در ﻣﺮد و زن ﻳﻜﺴﺎن ﺑﻮده اﺳﺖ .ﺑﻌﻀﻲ از ﻣﻘﺎﻻت ﻧﻴﺰ ﻧﻘﺶ
ﻋﺼﺐ ﻣﺪﻳﺎن و ﻳﺎ آﺗﺮوﻓﻲ ﻋﻀﻼت ﺗﻨﺎر ﻛﻪ ﺑﺎ ﻧﻮار ﻋﺼﺐ و ﻋﻀﻠﻪ
ﻋﻮاﻣﻞ ﻫﻮرﻣﻮﻧﻲ ،ﻣﺼﺮف ﻗﺮصﻫﺎي ﺿﺪ ﺑﺎرداري
Oral
)(EMG-NCV
1
ﺑﻪ ﺗﺎﻳﻴﺪ رﺳﻴﺪه ﺑﺎﺷﺪ وارد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺪﻧﺪ .ﺗﻮزﻳﻊ ﺟﻨﺴﻲ
Contraceptive Pillsو ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﻃﻮل ﻣﺼﺮف آن ،اﺧﺘﻼل
ﺑﻴﻤﺎران در ﺟﺪول 1ذﻳﻞ ﻧﻤﺎﻳﺶ داده ﺷﺪه اﺳﺖ .ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﻴﻦ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ
ﻗﺎﻋﺪﮔﻲ و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻦ ،ﭼﺎﻗﻲ و ﺳﻴﮕﺎر ﻛﺸﻴﺪن در ﺑﺮوز
ﺳﻨﻲ در دو ﺟﻨﺲ داراي اﺧﺘﻼف ﻣﻌﻨﻲداري ﺑﻮد ) .(P<0/0001ﺗﻌﺪاد
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﻴﻮع ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺑﺎﻻي
) 154(%43ﺑﻴﻤﺎر دﭼﺎر درﮔﻴﺮي در ﻫﺮ دو دﺳﺖ ،ﺗﻌﺪاد )78(%22
اﻳﻦ ﺳﻨﺪرم ﺑﻪﺧﺼﻮص در ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﻴﺎنﺳﺎل و ﻧﻴﺰ ﺷﻴﻮع ﻧﺴﺒﺘﺎً زﻳﺎد
ﺑﻴﻤﺎر دﭼﺎر درﮔﻴﺮي در دﺳﺖ ﭼﭗ و ) 130(%36ﺑﻴﻤﺎر دﭼﺎر درﮔﻴﺮي
ﻋﻮاﻣﻞ ﺧﻄﺮ ﻣﻮﺛﺮ ﻣﻄﺮحﺷﺪه ﺑﺮ روي آن و اﻳﺠﺎد ﻧﺎﺗﻮاﻧﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ
ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﻨﺪرم در دﺳﺖ راﺳﺖ ﺑﻮده اﺳﺖ .ﺑﻴﻦ ﺑﻴﻤﺎران دﭼﺎر درﮔﻴﺮي
در دﺳﺖ ،در ﺻﻮرت ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺑﻴﻤﺎري و اﻳﺠﺎد اﺧﺘﻼل در اﻧﺠﺎم
در دﺳﺖ ﭼﭗ ﺑﺎ ﺗﻌﺪاد ﺑﻴﻤﺎران دﭼﺎر درﮔﻴﺮي در ﻫﺮ دو دﺳﺖ و
ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮل دﺳﺖ ،ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺑﻪﻣﻮﻗﻊ و درﻣﺎن ﺻﺤﻴﺢ ﺑﻴﻤﺎري
دﺳﺖ راﺳﺖ اﺧﺘﻼف ﻣﻌﻨﻲداري وﺟﻮد داﺷﺖ ) .(P<0/0001وﺿﻌﻴﺖ
اﻣﺮي ﺿﺮوري اﺳﺖ .اﻟﺒﺘﻪ اﻫﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ رﻳﺴﻚ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي ﺑﻴﻤﺎري
دﺳﺖ ﻏﺎﻟﺐ و ﻃﺮف درﮔﻴـﺮي ﺑﻪ ﺳﻨﺪرم در ﺟـﺪول 2ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه
)(OCP
8-14
ﺳﻨﺪرم ﺗﻮﻧﻞ ﻛﺎرپ را ﻧﺸﺎن دادهاﻧﺪ.
ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﻴﺺ زودرس و رﻓﻊ ﻋﻮاﻣﻞ ﺧﻄﺮ در ﺻﻮرت اﻣﻜﺎن ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از اﻳﺠﺎد ﺑﻴﻤﺎري ﺑﺮ ﻫﻴﭻﻛﺲ ﭘﻮﺷﻴﺪه ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ .ﺑﻪﻫﻤﻴﻦ ﻋﻠﺖ ﺑﺮ آن ﺷﺪﻳﻢ ﺗﺎ در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪاي ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻮارد ﺳﻨﺪرم ﺗﻮﻧﻞ ﻛﺎرپ و ﻋﻮاﻣﻞ زﻣﻴﻨﻪﺳﺎز اﻳﻦ ﺳﻨﺪرم ﺑﭙﺮدازﻳﻢ.
ﺟﺪول :1-ﺗﻮزﻳﻊ ﺟﻨﺴﻲ و ﺳﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺠﻤﻮع ﺑﻴﻤﺎران
زن
ﻣﺮد
)362(%100
)311(%85/9
)51(%14/1
)(27-79
)(26-79
)(30-79
51/4±3/7
49/7±6/9
53/2±9/4
ﺗﻌﺪاد )درﺻﺪ(
ﻃﻴﻒ ﺳﻨﻲ
روش ﺑﺮرﺳﻲ
)ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ
ﻧﻮع اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻘﻄﻌﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ
اﻧﺤﺮافﻣﻌﻴﺎر( ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ اﻧﺤﺮافﻣﻌﻴﺎر
ﺑﻪ ﺳﻨﺪرم ﺗﻮﻧﻞ ﻛﺎرپ ﺑﺴﺘﺮيﺷﺪه ﺑﺨﺶ ارﺗﻮﭘﺪي ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻲ )ره( از ﻓﺮوردﻳﻦﻣﺎه 1379ﺗﺎ ﻓﺮوردﻳﻦﻣﺎه 1389ﺑﻮدﻧﺪ .اﺑﺰار ﺟﻤﻊآوري اﻃﻼﻋﺎت ﭘﺮﺳﺶﻧﺎﻣﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﺨﺮاج اﻃﻼﻋﺎت از ﭘﺮوﻧﺪه ﻳﺎ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺳﻨﺪرم ﺗﻮﻧﻞ ﻛﺎرپ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﮔﺮدﻳﺪ .ﻣﻌﻴﺎر ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺳﻨﺪرم ﺗﻮﻧﻞ ﻛﺎرپ ) (CTSﺷﻜﺎﻳﺖ از ﭘﺎرﺳﺘﺰي در ﻗﻠﻤﺮو ﺣﺴﻲ ﻋﺼﺐ ﻣﺪﻳﺎن و ﻳﺎ آﺗﺮوﻓﻲ ﻋﻀﻼت ﺗﻨﺎر ﻛﻪ ﺑﺎ ﻧﻮار ﻋﺼﺐ و ﻋﻀﻠﻪ
)(EMG-NCV
ﺑﻪ ﺗﺎﻳﻴﺪ رﺳﻴﺪه ﺑﺎﺷﺪ 1.روشﻫﺎي ﺑﻪﻛﺎر
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 70ﺷﻤﺎره ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
ﺟﺪول :2-وﺿﻌﻴﺖ دﺳﺖ ﻏﺎﻟﺐ و ﻃﺮف درﮔﻴﺮي ﺑﻪ ﺳﻨﺪرم ﺗﻮﻧﻞ ﻛﺎرپ درﮔﻴﺮي
دو
ﺗﻌﺪاد )درﺻﺪ(
ﻃﺮﻓﻪ*
راﺳﺖ*
ﭼﭗ*
دو
ﻃﺮﻓﻪ**
ﭼﭗ**
112
130
58
42
20
)(%37
)(%43
)(%19
)(%68
)(%32
* دﺳﺖ ﻏﺎﻟﺐ راﺳﺖ،
** دﺳﺖ ﻏﺎﻟﺐ ﭼﭗ
29
ﺑﺮرﺳﻲ ﺳﻨﺪرم ﺗﻮﻧﻞ ﻛﺎرپ و ﻋﻮاﻣﻞ زﻣﻴﻨﻪاي آن
ﺟﺪول :3-ﺗﻮزﻳﻊ ﺟﻨﺴﻲ اﺑﺘﻼ ﺑﻪ دو ﻧﻮع
ﺟﺪول :4-ﺗﻮزﻳﻊ ﻓﺮاواﻧﻲ و درﺻـﺪ ﻓﺮاواﻧـﻲ ﻋﻮاﻣـﻞ زﻣﻴﻨـﻪاي CTSدر ﺑﻴﻤـﺎران
CTS
CTSاﻳﺪﻳﻮﭘﺎﺗﻴﻚ
CTSﺑﺎ ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻫﻤﺮاه
ﺗﻌﺪاد )درﺻﺪ(
ﺗﻌﺪاد )درﺻﺪ(
ﺑﺴﺘﺮي در ﺑﺨﺶ ارﺗﻮﭘﺪي ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن اﻣﺎم )ﻓﺮوردﻳﻦ 1379ﺗﺎ ﻓﺮوردﻳﻦ (1389 ﺑﻴﻤﺎري زﻣﻴﻨﻪاي
ﺗﻌﺪاد )درﺻﺪ(
زﻧﺎن
)237(%76
)74(%24
اﻳﺪﻳﻮﭘﺎﺗﻴﻚ
)265(%73/2
ﻣﺮدان
)28(%55
)23(%45
دﻳﺎﺑﺖ
)41(%11/3
ﻫﻴﭙﻮﺗﻴﺮوﻳﻴﺪي
)24(%6/65
اﺳﺖ .ﻗﺎﺑﻞ ذﻛﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ) 300(%83ﺑﻴﻤﺎر دﺳﺖ ﻏﺎﻟﺐ راﺳﺖ و ﺗﻌﺪاد ) 62(%17ﺑﻴﻤﺎر دﺳﺖ ﻏﺎﻟﺐ ﭼﭗ ﺑﻮدهاﻧﺪ .ﻛﻞ ﻣﺒﺘﻼﻳﺎن ﺑﻪ ﺳﻨﺪرم ﻧﻮع اﻳﺪﻳﻮﭘﺎﺗﻴﻚ ﺗﻮزﻳﻊ درﺻﺪ اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ دو ﻧﻮع ﺳﻨﺪرم ﺗﻮﻧﻞ ﻛﺎرپ اﻳﺪﻳﻮﭘﺎﺗﻴﻚ ) 265(%73/2و ﻧﻮع ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻋﻮاﻣﻞ زﻣﻴﻨﻪاي )97(%26/8
آرﺗﺮﻳﺖ روﻣﺎﺗﻮﻳﻴﺪ
)9(%2/6
ﻫﻤﻮدﻳﺎﻟﻴﺰ ﻣﺰﻣﻦ
)8(%2/3
ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻛﺎﻟﻴﺲ ﻗﺒﻠﻲ
)6(%1/65
ﻛﻴﺴﺖ ﮔﺎﻧﮕﻠﻴﻮن
)3(%0/8
ﻣﺠﺮوح ﺟﻨﮕﻲ
)3(%0/8
آرﺗﺮﻳﺖ ﺗﻮﺑﺮﻛﻮﻟﻮز ﻣﭻ دﺳﺖ
)2(%0/5
آرﺗﺮﻳﺖ ﻧﻘﺮﺳﻲ ﻣﭻ
)1(%0/2
ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ اﺧﺘﻼف اﻳﻦ دو ﮔﺮوه ﻣﻌﻨﻲدار ﮔﺰارش ﮔﺮدﻳﺪ ).(P<0/0001 ﺟﺪول 3ﺗﻮزﻳﻊ ﺟﻨﺴﻲ ﻣﺒﺘﻼﻳﺎن ﺑﻪ دو ﻧﻮع ﺳﻨﺪرم ﺗﻮﻧﻞ ﻛﺎرﭘﺎل را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ. در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ زﻧﺎن ﺑﻴﻦ دو ﻧﻮع ﺳﻨﺪرم اﺧﺘﻼف ﻣﻌﻨﻲدار ﻳﺎﻓﺘﻴﻢ
و 9ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ
CTS
اﻳﺪﻳﻮﭘﺎﺗﻴﻚ ﺑﻮدﻧﺪ .ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ ﺷﻐﻞ در زﻧﺎن
) (P<0/0001وﻟﻲ ﺑﻴﻦ ﻣﺮدان اﺧﺘﻼف ﻣﻌﻨﻲدار ﻧﺒﻮد ) .(P=0/08ﺟﺪول
ﺧﺎﻧﻪداري ) (%80و ﺳﭙﺲ آراﻳﺶﮔﺮي ) (%5/5ﺑﻮده اﺳﺖ و ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ
در ﺑﻴﻤﺎران را ﻧﺸﺎن
ﺷﻐﻞﻫﺎ در ﻣﺮدان ﻛﺎرﮔﺮ ) ،(%27ﻛﺎرﻣﻨﺪ ﺑﺎﻧﻚ ) ،(%12ﻣﻌﻠﻢ ) (%20و
4ﺗﻮزﻳﻊ و درﺻﺪ ﻓﺮاواﻧﻲ ﻋﻮاﻣﻞ زﻣﻴﻨﻪاي
CTS
ﻣﻲدﻫﺪ .ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ ﺑﻴﻦ اﻧﻮاع ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي زﻣﻴﻨﻪاي ﺑﺎ ﺳﻨﺪرم
CTS
ﻧﻮع
ﻣﻮزﻳﺴﻴﻦ ) (%6ﺑﻮدهاﻧﺪ.
زﻣﻴﻨﻪاي ﺑﻪ اﻳﻦ ﺻﻮرت ﺑﻮده اﺳﺖ ﻛﻪ دﻳﺎﺑﺖ و ﻫﻴﭙﻮﺗﻴﺮوﻳﻴﺪي ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻴﺶﺗﺮﻳﻦ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ را ﺑﺎ اﻳﻦ ﻧﻮع دارﻧﺪ،r=0/8 ،P<0/0001) .
ﺑﺤﺚ
(r= 0/6 ،P=0/02وﻟﻲ ﺑﻘﻴﻪ ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎ ارﺗﺒﺎط ﻫﻤﺮاﻫﻲ ﻣﻌﻨﻲداري ﺑﺎ CTSﻧﻮع زﻣﻴﻨﻪاي ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ .از 16ﺑﻴﻤﺎر در ﺣﺎل ﻣﺼﺮف ﻟﻮوﺗﻴﺮوﻛﺴﻴﻦ،
Geogheganدر ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺧﻮد ﻣﻴﺰان ﺑﺮوز ﺳﻨﺪرم ﺗﻮﻧﻞ ﻛﺎرپ در
ﻫﺸﺖ ﺑﻴﻤﺎر ﺧﻮدﺳﺮاﻧﻪ دارو را ﻗﻄﻊ ﻛﺮدﻧﺪ 41 .ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ دﻳﺎﺑﺖ
ﻣﺮدان و زﻧﺎن را ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮد .ﻣﻴﺰان ﺑﺮوز اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎري در ﻣﺮدان ﺑﺎ
ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ 27ﺑﻴﻤﺎر داروﻫﺎي ﺧﻮراﻛﻲ و 14ﺑﻴﻤﺎر اﻧﺴﻮﻟﻴﻦ درﻳﺎﻓﺖ
اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻦ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ ،در ﺣﺎﻟﻲﻛﻪ در زﻧﺎن ﭘﻴﻚ ﺳﻨﻲ آن در
ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ .ﻫﺮ 9ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آرﺗﺮﻳﺖ روﻣﺎﺗﻮﻳﻴﺪ ،در ﺣﺎل درﻳﺎﻓﺖ
ﺳﺎلﻫﺎي 45ﺗﺎ 54ﺑﻮد .ﺷﻴﻮع در زﻧﺎن ﭼﻬﺎر ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺮدان ﺑﻮد و در %50
داروﻫﺎي ﺿﺪ اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ ﺑﻮدﻧﺪ .ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ زﻣﺎﻧﻲ از ﺷﺮوع ﻋﻼﻳﻢ
ﻣﻮارد ﻋﻠﺖ اﻳﺪﻳﻮﭘﺎﺗﻴﻚ ﺑﻮد .در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻦ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻚ 10
ﺳﻨﺪرم ﺗﻮﻧﻞ ﻛﺎرپ ﺗﺎ ﺑﺴﺘﺮي ﺷﺪن ﺑﺮاي ﺟﺮاﺣﻲ )(17/3-45/1
رﻳﺴﻚ ﻓﺎﻛﺘﻮر در ﺗﺎﺧﻴﺮ ﻫﺪاﻳﺖ ﺣﺴﻲ ﻋﺼﺐ ﻣﺪﻳﻦ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ .در
31/2±13/9ﻣﺎه ﺑﻮد .ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ زﻣﺎﻧﻲ اﻳﺪﻳﻮﭘﺎﺗﻴﻚ 46/1±15/5
ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ،Lam Thurestonﻧﺴﺒﺖ زن ﺑﻪ ﻣﺮد ،دو ﺑﻪ ﻳﻚ ﺑﻮد .زنﻫﺎي 11
ﻣﺎه ،ﺑﺮاي ﺑﻴﻤﺎران ﻫﻴﭙﻮﺗﻴﺮوﻳﻴﺪ 21/6±3/1ﻣﺎه و ﺑﺮاي ﺑﻴﻤﺎران دﻳﺎﺑﺘﻲ
ﺑﻴﻤﺎر ﺧﺎﻧﻪدار در اﻳﻦ ﺑﺮرﺳﻲ %80ﺑﻮدﻧﺪ و اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﻴﻢ ﻓﺎﻛﺘﻮر
26/2±2/9ﻣﺎه ﺑﻮد ﻛﻪ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﻴﻦ اﻳﻦ ﺳﻪ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ اﺧﺘﻼف
ﺷﻐﻠﻲ را ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻜﻲ از ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ در ﺑﺮوز ﺳﻨﺪرم ﺗﻮﻧﻞ ﻛﺎرپ
ﻣﻌﻨﻲداري ﻳﺎﻓﺘﻴﻢ ) 31 .(P=0/03ﺑﻴﻤﺎر ﺑﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺟﺮاﺣﻲ در دﺳﺖ دﻳﮕﺮ
ﺑﺪاﻧﻴﻢ ،ﻣﻮﺿﻮع ﭘﻴﭽﻴﺪهﺗﺮ ﻣﻲﺷﻮد .ﺷﺎﻳﺪ ﻧﻮع ﺧﺎص ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ
ﺑﺴﺘﺮي ﺷﺪﻧﺪ و 13ﺑﻴﻤﺎر ﻋﻮد ﺳﻨﺪرم ﺗﻮﻧﻞ ﻛﺎرپ در ﻫﻤﺎن ﺳﻤﺖ
زﻧﺎن اﻳﺮاﻧﻲ در ﻣﻨﺰﻟﺸﺎن اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻨﺪ ،ﻳﻜﻲ از ﻋﻠﻞ اﻓﺰاﻳﺶ اﺑﺘﻼ زﻧﺎن
End
ﺑﻪ ﺳﻨﺪرم ﺗﻮﻧﻞ ﻛﺎرپ ﺑﺎﺷﺪ McDiarmid .در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ
) Stage Renal Disease (ESRDﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﻫﻤﻮدﻳـﺎﻟﻴﺰ ﻣﺰﻣﻦ ﻗﺮار داﺷﺖ
ﻣﺮدان و زﻧﺎﻧﻲ ﻛﻪ وﻇﺎﻳﻒ ﺷﻐﻠﻲ ﻳﻜﺴﺎﻧﻲ داﺷﺘﻨﺪ ﭘﺮداﺧﺖ ﺗﺎ ﻣﻴﺰان
ﻗﺒﻠﻲ ﺑﺴﺘﺮي ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺳﻪ ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ دﻳﺎﺑﺖ ،ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎر
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 70ﺷﻤﺎره ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
ﻣﺤﻤﻮد ﻓﺮزان و ﻫﻤﻜﺎران
30
ﺑﺮوز
CTS
در آنﻫﺎ ارزﻳﺎﺑﻲ ﺷﻮد .ﻣﺸﺎﻏﻞ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﺎﻳﭗ ﻛﺮدن،
ﻧﻈﺎﻓﺖ ﻛﺮدن ﻣﻨﺎزل ،ﻛﺎر ﺑﺴﺘﻪﺑﻨﺪي ﻛﺮدن ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪاي،
اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ ﻳﺎﻓﺖ ﺷﺪ .از ﺑﻴﻦ ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺎ ﻳﻚ ﻣﻮرد ﻧﻘﺮس ﺑﻮد .ﻫﻤﺮاﻫﻲ
ﻗﺼﺎﺑﻲ و ﻛﺎرﮔﺮي ﻏﻴﺮﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﺑﻮد. ﺑﺮرﺳﻲﻫﺎ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﻣﻴﺰان ﺑﺮوز
CTS
در اﻳﻦ ﻣﺸﺎﻏﻞ در زﻧﺎن و
ﻣﺮدان ﻳﻜﺴﺎن اﺳﺖ .اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﻘﺶ ﺟﻨﺴﻴﺖ در ﺑﺮوز
CTS
را زﻳﺮ
ﺳﻮال ﻣﻲﺑﺮد و ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻋﻠﺖ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺷﻴﻮع CTSدر زﻧﺎن ﻧﻮع ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ زﻧﺎن ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﻪاﻧﺠﺎم آنﻫﺎ ﻣﻲﭘﺮدازﻧﺪ.
12
Diasدر اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ رﻳﺴﻚ ﺳﻨﺪرم ﺗﻮﻧﻞ ﻛﺎرپ در ﻣﺸﺎﻏﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮ روي 833ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ
ﺑﻮد 15.در 9ﻧﻔﺮ ) (%2/6از ﺑﻴﻤﺎران ﺣﺎﺿﺮ در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺎ آرﺗﺮﻳﺖﻫﺎي
CTS
ﭘﺮداﺧﺖ .ﺗﺤﻠﻴﻞﻫﺎي آﻣﺎري
CTS
CTS
در ﻫﻤﺮاﻫﻲ ﺑﺎ
و ﻧﻘﺮس ﻧﺎدر اﺳﺖ Lin .ﻳﻚ ﻣﻮرد ﺑﻴﻤﺎر
ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ CTSدر زﻣﻴﻨﻪ ﻧﻘﺮس ﺷﺮح داد ﻛﻪ ﺑﻪ درﻣﺎن ﺟﺮاﺣﻲ ﻧﻴﺰ ﭘﺎﺳﺦ 16
ﻣﻨﺎﺳﺐ داد .از ﻋﻮاﻣﻞ دﻳﮕﺮ زﻣﻴﻨﻪﺳﺎز ﺑﺮاي اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﺳﻨﺪرم ﺗﻮﻧﻞ ﻛﺎرپ در ﻣﻘﺎﻻت ،ﻫﻤﻮدﻳﺎﻟﻴﺰ ﻣﺰﻣﻦ ذﻛﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ Staub .در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺧﻮد ﺑﺮ روي 268ﺑﻴﻤﺎر ﻫﻤﻮدﻳﺎﻟﻴﺰي ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺟﻨﺴﻲ در
CTS
CTS
ﻧﺸﺎن داد ﻧﺴﺒﺖ
در زﻣﻴﻨﻪ ﻫﻤﻮدﻳﺎﻟﻴﺰ ﻣﺰﻣﻦ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻳﻚ ﺑﻪ ﻳﻚ اﺳﺖ ﻛﻪ
ﺑﺮ ﺧﻼف ﻧﺴﺒﺖ ﺟﻨﺴﻲ در
CTS
اﻳﺪﻳﻮﭘﺎﺗﻴﻚ اﺳﺖ .وي ﻧﺸﺎن داد
ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ارﺗﺒﺎط ﻣﻌﻨﻲداري ﺑﺮاي اﻓﺰاﻳﺶ رﻳﺴﻚ اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﺳﻨﺪرم
ﻫﻤﻮدﻳﺎﻟﻴﺰ ﻣﺰﻣﻦ و ﻣﺪت زﻣﺎن ﺷﺮوع آن ﻳﻚ ﻓﺎﻛﺘﻮر زﻣﻴﻨﻪﺳﺎز ﺑﺮاي
ﺗﻮﻧﻞ ﻛﺎرپ در ﻫﻤﺮاﻫﻲ ﺑﺎ ﺑﻌﻀﻲ ﻣﺸﺎﻏﻞ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﺦرﻳﺴﻲ ،ﺑﺎﻓﻨﺪﮔﻲ،
ﺑﺮوز CTSﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪﻋﻠﺖ آﻣﻴﻠﻮﻳﻴﺪوز در زﻣﻴﻨﻪ ﻫﻤﻮدﻳﺎﻟﻴﺰ
رﻧﮓرزي ،ﺧﻴﺎﻃﻲ ،ﻛﻔﺎﺷﻲ ،ﻛﺎر در ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ﭼﺮم و آﺷﭙﺰي در ﻫﺘﻞ و رﺳﺘﻮران وﺟﻮد دارد 13.در %43ﺑﻴﻤﺎران ﺣﺎﺿﺮ در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺎ ،ﺗﻈﺎﻫﺮ ﺳﻨﺪرم ﺗﻮﻧﻞ ﻛﺎرپ ﺑﻪﺻﻮرت دوﻃﺮﻓﻪ ،در %36ﺗﻈﺎﻫﺮ اﻳﻦ ﺳﻨﺪرم در
ﻣﺰﻣﻦ ﺑﺎﺷﺪ ،ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﻧﺸﺎن داد ﻧﻴﺰ ﻋﻮد ﻣﻲﻛﻨﺪ.
CTS
ﺑﻴﺶﺗﺮ در زﻣﻴﻨﻪ ﻫﻤﻮدﻳﺎﻟﻴﺰ ﻣﺰﻣﻦ
17
در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺎ ﻫﺸﺖ ﻣﻮرد از
CT
زﻣﻴﻨﻪ ﻫﻤﻮدﻳﺎﻟﻴﺰ ﻣﺰﻣﻦ داﺷﺘﻨﺪ.
دﺳﺖ راﺳﺖ و %21ﺗﻈﺎﻫﺮ در دﺳﺖ ﭼﭗ ﺑﻮد ،ﻛﻪ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ درﺻﺪ
ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ زﻣﺎﻧﻲ از ﺷﺮوع ﻋﻼﻳﻢ ﺳﻨﺪرم ﺗﻮﻧﻞ ﻛﺎرپ ﺗﺎ ﺑﺴﺘﺮي
درﮔﻴﺮي در ﻫﺮ ﺳﻪ ﮔﺮوه داراي اﺧﺘﻼف ﻣﻌﻨﻲداري ﺑﻮد ).(P<0/04
ﺷﺪن ﺑﺮاي ﺟﺮاﺣﻲ ) 31/2±13/9 (17/3-45/1ﻣﺎه ﺑﻮد .ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ
ﺗﻌﺪاد ﻣﻘﺎﻻت ﻣﻌﺪودي ﺑﻪ ذﻛﺮ ﻧﺴﺒﺖﻫﺎي درﮔﻴﺮ در دﺳﺖﻫﺎي راﺳﺖ
زﻣﺎﻧﻲ اﻳﺪﻳﻮﭘﺎﺗﻴﻚ 46/1±15/5ﻣﺎه ،ﺑﺮاي ﺑﻴﻤﺎران ﻫﻴﭙﻮﺗﻴﺮوﻳﻴﺪ
و ﭼﭗ ﭘﺮداﺧﺘﻪاﻧﺪ وﻟﻲ در ﭼﻨﺪ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺗﻈﺎﻫﺮ ﺳﻨﺪرم ﺑﻪﺻﻮرت دوﻃﺮﻓﻪ
21/6±3/1ﻣﺎه و ﺑﺮاي ﺑﻴﻤﺎران دﻳﺎﺑﺘﻲ 26/2±2/9ﻣﺎه ﺑﻮد ﻛﻪ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ
در 50ﺗﺎ %65ﻣﻮارد ذﻛﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺎ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻣﺎ در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ
ﺑﻴﻦ اﻳﻦ ﺳﻪ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ اﺧﺘﻼف ﻣﻌﻨﻲداري ﻳﺎﻓﺘﻴﻢ ) .(P=0/03ﺑﻪﻧﻈﺮ
ﺣﺎﺿﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ زﻧﺎن ﺑﻴﺶﺗﺮ از ﻣﺮدان ﺑﻪ ﺳﻨﺪرم
ﻣﻲرﺳﺪ ﺳﻨﺪرم ﺗﻮﻧﻞ ﻛﺎرپ در زﻣﻴﻨﻪ دﻳﺎﺑﺖ و ﻫﻴﭙﻮﺗﻴﺮوﻳﻴﺪي ﺳﻴﺮ
ﺗﻮﻧﻞ ﻛﺎرپ اﻳﺪﻳﻮﭘﺎﺗﻴﻚ ﻣﺒﺘﻼ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ) %76در ﻣﻘﺎﺑﻞ (%55و ﻣﺮدان
ﺳﺮﻳﻊﺗﺮي ﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ CTSﺷﺪﻳﺪ دارد .در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺎ %36ﺑﻴﻤﺎران
ﺑﻴﺶﺗﺮ از زﻧﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺳﻨﺪرم ﺗﻮﻧﻞ ﻛﺎرپ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻋﻮاﻣﻞ زﻣﻴﻨﻪاي
ﺑﺮاي ﺟﺮاﺣﻲ ﻣﺠﺪد ﺑﻪﺟﻬﺖ CTSﻋﻮد ﺷﺪه ﺑﺴﺘﺮي ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ .درﺻﺪ
ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ .در ﺑﻴﻦ ﻋﻮاﻣﻞ زﻣﻴﻨﻪاي ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺪه در ﻣﺒﺘﻼﻳﺎن ﺑﻪ ﺳﻨﺪرم
ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻋﻤﻞ ﺟﺮاﺣﻲ آزادﺳﺎزي ﻋﺼﺐ ﻣﺪﻳﻦ در ﻣﻘﺎﻻت ﻓﻮق
ﺗﻮﻧﻞ ﻛﺎرپ ،ﺑﻴﺶﺗﺮﻳﻦ درﺻﺪ ﻓﺮاواﻧﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ دﻳﺎﺑﺖ ﺑﻮد ﻛﻪ %11/3
ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺎ ﻧﻴﺰ ﺻﺪق ﻣﻲﻛﻨﺪ .از اﻳﻦ 13
ﺑﻴﻤﺎران را در ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ Bahrmann .در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺧﻮد ﺷﻴﻮع ﺳﻨﺪرم
ﺑﻴﻤﺎر 9 ،ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ
ﺗﻮﻧﻞ ﻛﺎرپ را در اﻓﺮاد دﻳﺎﺑﺘﻲ ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻋﺎدي ﮔﺰارش ﻛﺮد .در
ﺳﻨﺪرم ﺗﻮﻧﻞ ﻛﺎرپ در زﻣﻴﻨﻪ دﻳﺎﺑﺖ و ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ CTSدر زﻣﻴﻨﻪ
واﻗﻊ ﺷﻴﻮع ﺳﻨﺪرم ﺗﻮﻧﻞ ﻛﺎرپ در دﻳﺎﺑﺖ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﭘﻠﻲﻧﻮروﭘﺎﺗﻲ
ﻫﻤﻮدﻳﺎﻟﻴﺰ ﻣﺰﻣﻦ ﺑﻮدﻧﺪ .ﺑﺮاي ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي ﻣﻄﻤﺌﻦ ،ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻌﺪاد ﺑﻴﺶﺗﺮي
ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﻴﺶﺗﺮ از دﻳﺎﺑﺖ ﺑﺪون ﻋﺎرﺿﻪ ﮔﺰارش ﺷﺪ 14.در ﻣﻘﺎﻻت از
از ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛﻪ
ﺑﻴﻦ ﻋﻮاﻣﻞ زﻣﻴﻨﻪﺳﺎز ،ﺑﻴﺶﺗﺮﻳﻦ ارﺗﺒﺎط ﺳﻨﺪرم ﺗﻮﻧﻞ ﻛﺎرپ ﺑﺎ
ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ آﻳﺎ اﺑﺘﻼ ﺑﻪ
CTS
CTS
اﻳﺪﻳﻮﭘﺎﺗﻴﻚ ﺑﻮدﻧﺪ ،ﺳﻪ ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ
ﻋﻮدﻛﻨﻨﺪه داﺷﺘﻪاﻧﺪ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ ،ﺗﺎ CTS
در زﻣﻴﻨﻪ ﻋﻮاﻣﻞ زﻣﻴﻨﻪﺳﺎز آن ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ
آرﺗﺮﻳﺖﻫﺎي اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ ﻣﻄﺮح ﺷﺪه اﺳﺖ Salmon .ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي
رﻳﺴﻚ ﻓﺎﻛﺘﻮر اﺑﺘﻼ ﺑﻪ
ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ CTSﭘﺮداﺧﺖ.
ﻛﻪ ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺮرﺳﻲﺷﺪه در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺎ ،ﻣﺒﺘﻼﻳﺎن ﺑﻪ ﺳﻨﺪرم ﺗﻮﻧﻞ ﻛﺎرپ
آرﺗﺮﻳﺖﻫﺎي اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ از ﻗﺒﻴﻞ آرﺗﺮﻳﺖ روﻣﺎﺗﻮﻳﻴﺪ
Rheumatoid
CTS
ﻋﻮدﻛﻨﻨﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ .ﺷﺎﻳﺎن ذﻛﺮ اﺳﺖ
ﺷﺪﻳﺪ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﻮدﻧﺪ.
) Arthritis (RAﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎري زﻣﻴﻨﻪﺳﺎز ﺑﻮد .ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي زﻣﻴﻨﻪﺳﺎز
روﺷﻦﺗﺮ ﺷﺪن اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻧﻴﺎز ﺑﻪ اﻳﻦ دارد ﻛﻪ ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ
دﻳﮕﺮ دﻳﺎﺑﺖ ،ﻫﻴﭙﻮﺗﻴﺮوﻳﻴﺪي ،ﻫﻤﻮدﻳﺎﻟﻴﺰ ،ﻣﺼﺮف ﻛﻮرﺗﻮن و اﺳﺘﺮوژن
ﺳﻨﺪرم ﺗﻮﻧﻞ ﻛﺎرپ ﻛﻪ ﺑﻪﺻﻮرت ﺳﺮﭘﺎﻳﻲ و ﺑﺎ اﻗﺪاﻣﺎت ﺣﻤﺎﻳﺘﻲ درﻣﺎن
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 70ﺷﻤﺎره ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
31
ﻋﻮاﻣﻞ زﻣﻴﻨﻪاي آن ﻛﺎرپ و ﺑﺮرﺳﻲ ﺳﻨﺪرم Farzan M.ﺗﻮﻧﻞ et al.
.زﻣﻴﻨﻪاي ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد
ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺎ در ﺑﺨﺶ ارﺗﻮﭘﺪي و ﺑﻴﻤﺎران.ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻧﻴﺰ ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﻮﻧﺪ
اﻳـﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﺑﺨﺸﻲ از ﭘﺎﻳﺎنﻧﺎﻣﻪ ﺑﺎ ﻋﻨﻮان "ﺑﺮرﺳﻲ:ﺳﭙﺎﺳﮕﺰاري
ﺷﺎﻳﺪ ﻓﺮاواﻧﻲ ﺻﻔﺮ ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ در ﺑﻴﻤﺎران زن.ﻛﺎﻧﺪﻳﺪ ﺟﺮاﺣﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ
ﻣﻮارد ﺳﻨﺪرم ﺗﻮﻧﻞ ﻛﺎرپ و ﻋﻮاﻣﻞ زﻣﻴﻨﻪاي در ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺴﺘﺮي
اﻳﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺳﻨﺪرم ﺗﻮﻧﻞ ﻛﺎرپ ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ ﻋﻼﻳﻢ ﺧﻔﻴﻔﻲ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ
ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن اﻣﺎمﺧﻤﻴﻨﻲ )ره(" در ﻣﻘﻄﻊ دﻛﺘﺮاي ﭘﺰﺷﻜﻲ در ﺳﺎل
ﻛﻪ ﺑﺎ اﻗﺪاﻣﺎت ﺣﻤﺎﻳﺘﻲ و ﺳﺮﭘﺎﻳﻲ ﻗﺎﺑﻞ درﻣﺎن ﺑﺎﺷﺪ و ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺟﺮاﺣﻲ
ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ20668 و ﻛﺪ1389-90
ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در ﺳﻄﺢ.ﻧﻤﻲﻳﺎﺑﺪ و ﺑﺎ ﺧﺘﻢ ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ ﺑﻬﺒﻮد ﻣﻲﻳﺎﺑﻨﺪ
.ﺗﻬﺮان اﺟﺮا ﺷﺪه اﺳﺖ
ﻣﺮاﺟﻌﺎت ﺳﺮﭘﺎﻳـﻲ و درﻣﺎﻧـﮕﺎﻫﻲ ﺑـﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﻳـﻲ ﻣﻨـﺎﺳﺐﺗﺮ ﻋـﻮاﻣﻞ
1. Wright PE II. Carpal tunnel, ulnar tunnel, and stenosing tenosynovitis. In: Canale S, Beaty J, editors. Campbell's Operative Orthopaedics. Philadelphia, PA: Mosby Elsevier; 2008. p. 4285-98. 2. Mondelli M, Giannini F, Giacchi M. Carpal tunnel syndrome incidence in a general population. Neurology 2002;58(2):289-94. 3. Ibrahim T, Majid I, Clarke M, Kershaw CJ. Outcome of carpal tunnel decompression: the influence of age, gender, and occupation. Int Orthop 2009;33(5):1305-9. 4. Nathan PA, Meadows KD, Istvan JA. Predictors of carpal tunnel syndrome: an 11-year study of industrial workers. J Hand Surg Am 2002;27(4):644-51. 5. Bland JD. Carpal tunnel syndrome. Curr Opin Neurol 2005;18(5):581-5. 6. Ragi EF. Carpal tunnel syndrome: a statistical review. Electromyogr Clin Neurophysiol 1981;21(4):373-85. 7. Phalen GS. The carpal-tunnel syndrome. Seventeen years' experience in diagnosis and treatment of six hundred fifty-four hands. J Bone Joint Surg Am 1966;48(2):211-28. 8. Ferry S, Hannaford P, Warskyj M, Lewis M, Croft P. Carpal tunnel syndrome: a nested case-control study of risk factors in women. Am J Epidemiol 2000;151(6):566-74. 9. Vessey MP, Villard-Mackintosh L, Yeates D. Epidemiology of carpal tunnel syndrome in women of childbearing age. Findings in a large cohort study. Int J Epidemiol 1990;19(3):655-9.
10. Geoghegan JM, Clark DI, Bainbridge LC, Smith C, Hubbard R. Risk factors in carpal tunnel syndrome. J Hand Surg Br 2004;29(4):315-20. 11. Lam N, Thurston A. Association of obesity, gender, age and occupation with carpal tunnel syndrome. Aust N Z J Surg 1998;68(3):190-3. 12. McDiarmid M, Oliver M, Ruser J, Gucer P. Male and female rate differences in carpal tunnel syndrome injuries: personal attributes or job tasks? Environ Res 2000;83(1):23-32. 13. Dias JJ, Burke FD, Wildin CJ, Heras-Palou C, Bradley MJ. Carpal tunnel syndrome and work. J Hand Surg Br 2004;29(4):329-33. 14. Bahrmann A, Zieschang T, Neumann T, Hein G, Oster P. Carpal tunnel syndrome in diabetes mellitus. Med Klin (Munich) 2010;105(3):150-4. 15. Solomon DH, Katz JN, Bohn R, Mogun H, Avorn J. Nonoccupational risk factors for carpal tunnel syndrome. J Gen Intern Med 1999;14(5):310-4. 16. Lin YC, Chen CH, Fu YC, Lin GT, Chang JK, Hu ST. Carpal tunnel syndrome and finger movement dysfunction caused by tophaceous gout: a case report. Kaohsiung J Med Sci 2009;25(1):34-9. 17. Staub F, Dombert T, Assmus H. Carpal tunnel syndrome in haemodialysis patients: analysis of clinical and electrophysiological findings in 268 patients (395 hands). Handchir Mikrochir Plast Chir 2005;37(3):150-7.
References
1391 ﻓﺮوردﻳﻦ،1 ﺷﻤﺎره، 70 دوره، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان،ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ
Tehran University Medical Journal; Vol.و70, No. 1, April 2012: 27-32 ﻫﻤﻜﺎران
100
Carpal tunnel syndrome and contributing factors in 362 hospitalized patients
Abstract Mahmood Farzan M.D.1 Hamed Mazoochy M.D.1 Amir Sobhani M.D.1 Zeinab Shajirat Ph.D.2 Roya Zolfaghari M.D.1 Ramin Espandar M.D.1* 1- Department of Orthopaedic Surgery, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran. 2- Medical Informatics, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.
Received: October 15, 2011 Accepted: December 26, 2011
Background: Carpal tunnel syndrome is the most common focal neuropathy that results from pressure on a nerve. The goal of this study was to assess carpal tunnel syndrome and its associated factors such as occupation, sex, and accompanying complications in a teaching general hospital. Methods: This cross-sectional study investigated 362 patients with the diagnosis of carpal tunnel syndrome admitted in the orthopedic ward of Imam Khomeini Hospital affiliated to Tehran University of Medical Sciences in Tehran, Iran during 2000-2010. Results: The difference in the mean age of men and women was statistically significant (P<0.0001). The percentage of men with the disease was significantly different from
that of the women. The prevalence of idiopathic carpal tunnel syndrome was significantly different (P<0.0001) in comparison with carpal tunnel syndrome due to its leading causes. The most common occupation in women was first housekeeping and then hairdressing while in men it was being a worker. Diabetes Mellitus and hypothyroidisms as the leading causes of the syndrome were highly correlated with the disease (r=08, P<0.001). Conclusion: According to the findings, most cases of the syndrome were idiopathic. Identifying the leading causes of the disease is important because their diagnosis probably prevents unnecessary surgery. By identifying such causes and/or correction of activity styles incidence of carpal tunnel syndrome and unnecessary surgical procedures would be prevented. Evaluation of patients for underlying causes can be useful, especially in severe forms of the disease to realistically assess the need for surgical treatment. *
Corresponding author: Dept. of Orthopaedic Surgery, Imam Khomeini Hospital, Keshavarz Blvd., Tehran, Iran. Tel: +98-21-61192767 E-mail: respandar@yahoo.com
Keywords: Carpal tunnel syndrome, idiopathic, occupation.
1391 ﻓﺮوردﻳﻦ،1 ﺷﻤﺎره، 70 دوره، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان،ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ
،ICDﻓﺮوردﻳﻦ 33-40 ،1391 ﺷﻤﺎره 1 در دوره ﺗﻬﺮان، ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻣﺪاﺧﻼتﻋﻠﻮم ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ، 70داراي ﺑﻴﻤﺎران رﻓﺘﺎري ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ
ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮ ﻣﺪاﺧﻼت ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ -رﻓﺘﺎري ﺑﺮ ﺳﻼﻣﺖ روان ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺎ دﻓﻴﺒﺮﻳﻼﺗﻮر داﺧﻞ ﻗﻠﺒﻲ
ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻘﺎﻟﻪ 1390/08/07 :ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮش1390/10/04 :
ﭼﻜﻴﺪه
1
ﻋﻄﺎ اﻟﻪ ﺑﺎﻗﺮزاده
*2
ﻓﺮﺷﺘﻪ آرﻳﻦﻓﺮ
زﻣﻴﻨﻪ و ﻫﺪف :ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﻧﺠﺎمﺷﺪه در ﺧﺼﻮص ﺑﻴﻤﺎران داراي دﻓﻴﺒﺮﻳﻼﺗﻮر داﺧﻞ ﻗﻠﺒﻲ ﻧﺸﺎن داده ﻛﻪ اﺳﺘﻔﺎده از
3
ﻣﺤﻤﺪ ارﺑﺎﺑﻲ
دﻓﻴﺒﺮﻳﻼﺗﻮر داﺧﻞ ﻗﻠﺐ ) Implantable Cardioverter-Defibrillator (ICDﺑﺎ ﺑﺪﺗﺮ ﺷﺪن وﺿﻌﻴﺖ ﺳﻼﻣﺖ رواﻧﻲ ﺑﻴﻤﺎران -1ﮔﺮوه ﻗﻠﺐ و ﻋﺮوق ،ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن دﻛﺘﺮ ﻋﻠﻲ ﺷﺮﻳﻌﺘﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،ﺗﻬﺮان، اﻳﺮان. -2ﮔﺮوه ﻗﻠﺐ و ﻋﺮوق ،ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻲ،
ﻫﻤﺮاه ﺑﻮده اﺳﺖ .ﻫﺪف اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﺪاﺧﻼت رواندرﻣﺎﻧﻲ ﺑﻪﺻﻮرت ﺷﻨﺎﺧﺖدرﻣﺎﻧﻲ در ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻴﺰان اﺿﻄﺮاب و اﻓﺴﺮدﮔﻲ در ﺑﻴﻤﺎران داراي
ICD
اﺳﺖ .روش ﺑﺮرﺳﻲ :ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﻴﻤﺎران داراي
ﺳﺎده ﺑﻪ دو ﮔﺮوه ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﺷﺪﻧﺪ :ﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ ﻛﻪ ﭘﺲ از ﺗﻌﺒﻴﻪ ICDﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﻣﺮﺳﻮم را درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﮔﺮوه Relaxation
داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،ﺗﻬﺮان ،اﻳﺮان.
ﻣﻮرد ﻛﻪ در ﺳﻪ ﺟﻠﺴﻪ ﺑﻪ ﻓﻮاﺻﻞ زﻣﺎﻧﻲ ﻣﺸﺨﺺ ﺗﺤﺖ آﻣﻮزش
-3ﮔﺮوه روان ﺗﻨﻲ ،ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻲ،
ﻣﻨﻔﻲ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آزﻣﻮنﻫﺎي اﺿﻄﺮاب و اﻓﺴﺮدﮔﻲ
داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،ﺗﻬﺮان ،اﻳﺮان.
ICD
ﺑﻪﺻﻮرت ﺗﺼﺎدﻓﻲ
Beck
و روشﻫﺎي ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ اﻓﻜﺎر
وﺿﻌﻴﺖ روان ﺑﻴﻤﺎران ﻗﺒﻞ و ﭘﺲ از
ﻣﺪاﺧﻼت ،ارزﻳﺎﺑﻲ ﺷﺪه و در دو ﮔﺮوه ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻲﮔﺮدﻳﺪ .ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﻛﻴﻔﻴﺖ زﻧﺪﮔﻲ ﻗﺒﻞ و ﺑﻌﺪ از ﻣﺪاﺧﻼت ﺑﺎ آزﻣﻮن SF-36ارزﻳﺎﺑﻲ ﺷﺪ .ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ :ﻗﺒﻞ از ﻣﺪاﺧﻠﻪ اﻣﺘﻴﺎز آزﻣﻮن اﺿﻄﺮاب Beckدر ﮔﺮوه ﻣﻮرد و ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ 24/9±15/5 و 24/2±15/8ﺑﻮد ) (0/590و ﺷﺶ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ در ﮔﺮوه ﻣﻮرد و ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ 15/2±10/9و 23/9±14/2ﺑﻮده اﺳﺖ ) .(P=0/034ﻗﺒﻞ از ﻣﺪاﺧﻠﻪ اﻣﺘﻴﺎز آزﻣﻮن اﻓﺴﺮدﮔﻲ Beckدر ﮔﺮوه ﻣﻮرد و ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ 17/7±9/8و 18/4±10/6 ﺑﻮد ) (0/766و ﺷﺶ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ در ﮔﺮوه ﻣﻮرد و ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ 13/5±8/3و 17/9±10/1ﺑﻮده اﺳﺖ ).(P=0/005 ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي :ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺎ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﺪاﺧﻼت رواندرﻣﺎﻧﻲ ﺑﻪﺻﻮرت ﻣﺪاﺧﻼت ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ- رﻓﺘﺎري ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ در ﺑﻴﻤﺎران داراي
*
ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل :ﺗﻬﺮان ،ﺑﻠﻮار ﻛﺸﺎورز ،ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن اﻣﺎم
ﺧﻤﻴﻨﻲ ،ﺑﺨﺶ آﻧﮋﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ
ICD
ﺷﺪت اﺿﻄﺮاب و اﻓﺴﺮدﮔﻲ را ﻛﺎﻫﺶ دﻫﺪ .اﻧﺠﺎم ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﻴﺶﺗﺮ در اﻳﻦ
ﺧﺼﻮص و ﺑﺎ ﺣﺠﻢ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲﮔﺮدد.
ﺗﻠﻔﻦ0912-6097039 :
E-mail: f.arianfar@yahoo.com
ﻛﻠﻤﺎت ﻛﻠﻴﺪي :دﻓﻴﺒﺮﻳﻼﺗﻮر داﺧﻞ ﻗﻠﺒﻲ ،اﻓﺴﺮدﮔﻲ ،اﺿﻄﺮاب ،آزﻣﻮن ،Beckﻛﻴﻔﻴﺖ زﻧﺪﮔﻲ.
5و4
ﭼﻪ ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻛﺮوﻧﺮ ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻛﺸﻨﺪه ﻗﻠﺒﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ،
ﻣﻘﺪﻣﻪ
آرﻳﺘﻤﻲﻫﺎ و ﺧﺼﻮﺻﺎً ﺗﺎﻛﻲ آرﻳﺘﻤﻲﻫﺎي ﺑﻄﻨﻲ ﻧﻴﺰ در ﺻﻮرت درﻣﺎن ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻗﻠﺒﻲ ﻋﺮوﻗﻲ ) (Cardiovascular diseaseﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻋﻠﺖ
ﻧﺸﺪن ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺳﺒﺐ ﻋﻮارض ﺗﻬﺪﻳﺪﻛﻨﻨﺪه ﺣﻴﺎت ﺷﻮﻧﺪ .ﻣﺮگ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ
ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮ در ﺟﻮاﻣﻊ ﺻﻨﻌﺘﻲ و ﻳﻜﻲ از ﻋﻠﻞ اﺻﻠﻲ ﻣﺮگ در
ﻗﻠﺒﻲ در اﺛﺮ اﻳﺴﻜﻤﻲ و ﻳﺎ ﺑﻪدﻻﻳﻞ دﻳﮕﺮ اﻏﻠﺐ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻓﻴﺒﺮﻳﻼﺳﻴﻮن ﺑﻄﻨﻲ Ventricular Fibrillationاﺳﺖ.
ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .در اﻳﺮان ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺎر
)(VF
ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎ ،اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎ ﺑﻴﺶﺗﺮﻳﻦ ﺑﺎر ﺑﻴﻤﺎري را در ﻛﺸﻮر ﻣﺎ ﺑﻪﺧﻮد
ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺗﺎﻛﻲ ﻛﺎردي ﺑﻄﻨﻲ ﻣﻮﻧﻮﻣﻮرﻓﻴﻚ ﻳﺎ ﭘﻠﻲﻣﻮرﻓﻴﻚ اﺳﺖ .اﮔﺮ ﭼﻪ
ﺑﺮآورد ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ در ﺟﻬﺎن ﺳﺎﻻﻧﻪ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ
اﺣﻴﺎي ﻗﻠﺒﻲ رﻳﻮي ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺎﺳﺎژ ﻗﻠﺒﻲ و اﺣﻴﺎي رﻳﻮي ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺣﻤﺎﻳﺖ
ﮔﺰارش ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﺟﻬﺎﻧﻲ 16/7ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻣﺮگ ) %29/2از ﻛﻠﻴﻪ
) (Supportو ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﮔﺮدش ﺧﻮن را ﺑﺮاي ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺎ اﻳﺴﺖ ﻗﻠﺒﻲ
2و1
اﺧﺘﺼﺎص داده اﺳﺖ.
ﻣﺮگﻫﺎ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن( ﻧﺎﺷﻲ از اﺑـﺘﻼ ﺑﻪ اﻳـﻦ ﺑﻴـﻤﺎريﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ 3.اﮔﺮ
ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﻨﺪ ﺗﻨﻬﺎ روش ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮاي ﺧﺎﺗﻤﻪ
VF
VF
در ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻮارد ﻧﺘﻴﺠﻪ
دﻓﻴﺒﺮﻳﻼﺳﻴﻮن اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 70ﺷﻤﺎره ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
ﻋﻄﺎ اﻟﻪ ﺑﺎﻗﺮزاده و ﻫﻤﻜﺎران
34
اﺳﺖ ﻛﻪ اﺳﺘﻔﺎده از دﻓﻴﺒﺮﻳﻼﺗﻮر ﺑﻪﺻﻮرت ﭘﺪﻫﺎي ﺧﺎرج ﻗﻠﺒﻲ از ﻧﻴﻤﻪ
ﻗﺒﻠﻲ ،ﻋﺪم وﺟﻮد ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺟﺮاﺣﻲ ﺗﻮراﻛﺲ اﻣﻜﺎن ﭘﻲﮔﻴﺮي ﺑﻴﻤﺎران.
ﺑﻪدﺳﺖ آورده اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ
ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛﻪ در ﻃﻲ ﭘﻲﮔﻴﺮي ﻛﺎﻧﺪﻳﺪ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻗﻠﺐ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ ،ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛﻪ
در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ،ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از اوﻟﻴﻦ دﻓﻴﺒﺮﻳﻼﺗﻮرﻫﺎي داﺧﻞ ﻗﻠﺒﻲ در
ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﺷﺪ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﺧﺘﻼﻻت ﺷﺪﻳﺪ روانﭘﺰﺷﻜﻲ ﻫﻢﭼﻮن
ﺳﺎل 1980در ﻗﻠﺐ اﻧﺴﺎن ﺷﺪ7.و 6ﺗﻌﺪادي از ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻧﺸﺎن دادهاﻧﺪ ﻛﻪ
اﺧﺘﻼﻻت ﺳﺎﻳﻜﻮﺗﻴﻚ ،اﺧﺘﻼل ﺧﻠﻘﻲ دوﻗﻄﺒﻲ ،اﺧﺘﻼل اﻓﺴﺮدﮔﻲ ﻋﻤﺪه
ﺑﻌﺪ از درﻳﺎﻓﺖ ﺷﻮك ﺗﻮﺳﻂ دﺳﺘﮕﺎه ﺑﺮﺧﻲ ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺸﻜﻼت ﺟﺪي
و اﺧﺘﻼل ﻫﺮاس ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﻴﻤﺎران داراي ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﻫﻢزﻣﺎن
روانﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﺪ و اﻏﻠﺐ ﺑﻴﻤﺎران ﺑﻴﺎن داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺷﻮك ﻧﺎﺷﻲ
ﻛﻪ ﺑﻴﻤﺎران را ﻧﺎﺗﻮان و زﻣﻴﻦﮔﻴﺮ ﻣﻲﻧﻤﻮد )ﻧﻈﻴﺮ ﻣﻮﻟﻴﺘﭙﻞ اﺳﻜﻠﺮوزﻳﺲ(
Implantable Cardioverter-Defibrillatorﺷﺪﻳﺪ اﺳﺖ و
از ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺧﺎرج ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ .ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﻌﻴﺎر ﺧﺮوج از ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس
ﺿﺮﺑﻪ آن ﺑﻪ ﺑﺪن ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﺳﭙﺎﺳﻢ ﻧﺎﺷﻲ از ﭘﺮش ﻣﻲﺷﻮد .اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت
ﭘﺮوﻧﺪه ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎر و ﻣﺸﺎوره ﺑﺎ ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦ روانﭘﺰﺷﻜﻲ و ﻗﻠﺐ ﺑﻮد.
از ﺷﻮك دﭼﺎر
روش ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﻴﺮي از ﻧﻮع آﻣﺎده ﻳﺎ در دﺳﺘﺮس ﺑﻮده اﺳﺖ و ﺗﻤﺎم
وﺣﺸﺖ ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﻴﺶ از %55داراي اﺧﺘﻼل اﺧﺘﻼﻻت ﺧﻠﻘﻲ %55
ﺑﻴﻤﺎران واﺟﺪ ﺷﺮاﻳﻂ ورود ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ وارد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺣﺠﻢ ﻧﻤﻮﻧﻪ
1960ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ زﻳﺎدي در درﻣﺎن
از
)(ICD
VF
ﻧﺸﺎن دادهاﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺶ از %20ﺑﻴﻤﺎران داراي
ICD
9و8
ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ﺗﻜﻤﻴﻞ ﮔﺮدﻳﺪ .ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺧﻄﺎي ﻧﻮع اول ﻣﻌﺎدل
ﺑﻮد.
اﻳﻦ آﻣﺎر ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ وﺿﻌﻴﺖ رواﻧﻲ ﺑﻴﻤﺎران داراي
،%5ﺗﻮان ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻌﺎدل %80و ﺑﺮ اﺳﺎس راﺑﻄﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺣﺠﻢ ﻧﻤﻮﻧﻪ در
در اوﻟﻮﻳﺖ درﻣﺎﻧﻲ اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎران ﻗﺮار داﺷﺘﻪ و ﺿﺮوري اﺳﺖ ﺗﺎ
ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ ﻛﻪ وارﻳﺎﻧﺲ اﻣﺘﻴﺎز ﺑﻚ در آن ﻣﺸﺨﺺ ﺑﻮد ﺣﺠﻢ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻌﺎدل
ICD
ﺿﻤﻦ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻴﺰان اﻳﻦ اﺧﺘﻼﻻت ،ﻣﺪاﺧﻼت ﭘﻴﺸﮕﻴﺮاﻧﻪ و ﻳﺎ درﻣﺎﻧﻲ
100ﻧﻔﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪ.
ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻣﻘﺘﻀﻲ در اﻳﻦ ﺧﺼﻮص ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد .در ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت
در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻪﺻﻮرت ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺳﺎده ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻪ دو
ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه ﻛﻪ ﻣﻴﺰان اﺿﻄﺮاب و اﻓﺴﺮدﮔﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪوﺳﻴﻠﻪ
ICD
آﻣﻮزشﻫﺎي روانﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ﺑﻪﺻﻮرت ﺷﻨﺎﺧﺖدرﻣﺎﻧﻲ
(Cognitive
) therapyو آﻣﻮزش آرامﺳﺎزي ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﺑﺪ 10و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻛﺎراﻳﻲ ﺑﺎﻻي
ICD
در ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي از ﻣﺮگ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ ﻗﻠﺒﻲ و اﺳﺘﻔﺎده رو ﺑﻪ
ﮔﺮوه ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪﻧﺪ :ﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ ﻛﻪ در آنﻫﺎ ﭘﺲ از ﺗﻌﺒﻴﻪ
ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﻣﺮﺳﻮم را درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﮔﺮوه ﻣﻮرد ﻛﻪ در ﺳﻪ ﺟﻠﺴﻪ ﺑﻪﻓﻮاﺻﻞ زﻣﺎﻧﻲ ﻳﻚﻣﺎﻫﻪ ﺗﺤﺖ آﻣﻮزش ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﺗﻔﺎوتﻫﺎي ﺗﺤﺮﻳﻚ آن ﺑﺎ ﻋﻼﻳﻢ اﺿﻄﺮاﺑﻲ ،آﻣﻮزش
ICD
و
Relaxation
ﮔﺴﺘﺮش آن و ﻧﻴﺰ ﺷﻴﻮع ﺑﺎﻻي اﺧﺘﻼﻻت اﻓﺴﺮدﮔﻲ و اﺿﻄﺮاﺑﻲ ﺑﻌﺪ از
ﺑﻪروش آرامﺳﺎزي ﭘﻴﺶروﻧﺪه ﻋﻀﻼﻧﻲ و ﺗﻨﻔﺲﻫﺎي ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ و
ﺗﻌﺒﻴﻪ ،ICDﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺪاﺧﻼت رواندرﻣﺎﻧﻲ در ﺑﻴﻤﺎران اﻳﺮاﻧﻲ ﻣﻮرد
روشﻫﺎي ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ اﻓﻜﺎر ﻣﻨﻔﻲ ﺗﻮﺳﻂ روانﭘﺰﺷﻚ واﺣﺪ ﻗﺮار
ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ و ﺳﻌﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺗﺎ
ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .اﻳﻦ ﻣﺪاﺧﻼت درﻣﺎﻧﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﺗﻴﻢ درﻣﺎﻧﻲ ﻳﻜﺴﺎﻧﻲ ﺷﺎﻣﻞ
ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺷﻨﺎﺧﺖدرﻣﺎﻧﻲ ) (Cognitive therapyدر ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻴﺰان اﺿﻄﺮاب
روانﭘﺰﺷﻚ ﻣﺘﺒﺤﺮ در زﻣﻴﻨﻪ Cognitive therapyاﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﺪ .در
و اﻓﺴﺮدﮔﻲ را در ﺑﻴﻤﺎران داراي ICDﺑﺮرﺳﻲ ﮔﺮدد.
ﻓﻮاﺻﻞ ﺟﻠﺴﺎت رواندرﻣﺎﻧﻲ ﻫﻴﭻ اﻗﺪام درﻣﺎﻧﻲ روانﭘﺰﺷﻜﻲ اﻧﺠﺎم ﻧﻤﻲﺷﺪ .ﻗﺒﻞ از ﻣﺪاﺧﻼت ﻫﺮ دو ﮔﺮوه ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﺮﺳﺶﻧﺎﻣﻪ
Beck
اﺿﻄﺮاب و Beckاﻓﺴﺮدﮔﻲ ﭘﺮﺳﺶﻧﺎﻣﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺟﻬﺖ ﺑﺮرﺳﻲ و
روش ﺑﺮرﺳﻲ
درﺟﻪﺑﻨﺪي اﺧﺘﻼﻻت ﺧﻠﻘﻲ و ﻧﻴﺰ ﭘﺮﺳﺶﻧﺎﻣﻪ
SF-36
را ﺟﻬﺖ ارزﻳﺎﺑﻲ
اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ از اﻧﻮاع ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻗﺎﻟﺐ ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ
وﺿﻌﻴﺖ ﺳﻼﻣﺖ و ﻛﻴﻔﻴﺖ زﻧﺪﮔﻲ ﭘﺮ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ .ﭘﺎﻳﺎﻳﻲ و رواﻳﻲ
(Randomized-
ﭘﺮﺳﺶﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻓﺎرﺳﻲ ،SF-36ﺑﻚ اﺿﻄﺮاب و ﺑﻚ اﻓﺴﺮدﮔﻲ ﻛﻪ در
) controlled clinical trialدر ﻧﻴﻤﻪ اول ﺳﺎل 1389در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎنﻫﺎي
اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻗﺒﻠﻲ ﻣﻮرد
ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺷﺪه داراي ﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ
اﻣﺎمﺧﻤﻴﻨﻲ و دﻛﺘﺮ ﺷﺮﻳﻌﺘﻲ ﺗﻬﺮان اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ .ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺗﺤﺖ
12و11
ﺑﺮرﺳﻲ و ﺗﺎﻳﻴﺪ واﻗﻊ ﺷﺪه ﺑﻮد.
ﭘﺲ از ﻣﺪاﺧﻼت روانﭘﺰﺷﻜﻲ در
ﻛﻪ در ﻧﻴﻤﻪ اول ﺳﺎل
ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺳﻪ و ﺷﺶ ﻣﺎه ﻣﺠﺪداً آزﻣﻮنﻫﺎي رواﻧﻲ و ﭘﺮﺳﺶﻧﺎﻣﻪ SF-36در
1389ﺟﻬﺖ درﻣﺎن آرﻳﺘﻤﻲ ﻗﻠﺒﻲ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻧﻤﻮده ﺑﻮدﻧﺪ .ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ورود
ﺧﺼﻮص ﺑﻴﻤﺎران ﻫﺮ دو ﮔﺮوه ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻣﻲﮔﺮدﻳﺪ .اﻣﺘﻴﺎزﻫﺎي ﺑﻪدﺳﺖ
ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻋﺒﺎرت ﺑﻮد از ﺳﻦ 20-75ﺳﺎل ،ﻋﺪم ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﭘﻴﺲﻣﻴﻜﺮ
آﻣﺪه ﻗﺒﻞ و ﺑﻌﺪ از ﻣﺪاﺧﻠﻪ در دو ﮔﺮوه ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻲﺷﺪ و ﺑﺪﻳﻦﻣﻨﻈﻮر از
ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻋﺒﺎرت ﺑﻮد از ﻛﻠﻴﻪ ﺑﻴﻤﺎران داراي
ICD
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 70ﺷﻤﺎره ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
ﻣﺪاﺧﻼت ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ رﻓﺘﺎري در ﺑﻴﻤﺎران داراي ICD
2
35
Mann-Whitney U-test
ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﻮد .در ﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ 31ﻧﻔﺮ ) (%62زﻳﺮ دﻳﭙﻠﻢ 15 ،ﻧﻔﺮ )(%30
ﺟﻬﺖ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ اﻣﺘﻴﺎزﻫﺎ در دو ﮔﺮوه اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ .ﻧﺮماﻓﺰار آﻣﺎري ﻣﻮرد
دﻳﭙﻠﻢ و ﻓﻮقدﻳﭙﻠﻢ و ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ ) (%8ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ و ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﻮدﻧﺪ
اﺳﺘﻔﺎده
SPSS
وﻳﺮاﺳﺖ 15و ﺣﺪ آﻣﺎري ﻣﻌﻨﻲدار در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ
) .(P=0/871از ﻧﻈﺮ ﺳﻮاﺑﻖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ در ﮔﺮوه ﻣﻮرد ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ ) (%10و در
P<0/05
ﺑﻮده اﺳﺖ .در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﭘﺲ از اراﺋﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻛﺎﻣﻞ در
ﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ ﺳﻪ ﻧﻔﺮ ) (%6داراي ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺷﻮك ﺑﻮدﻧﺪ ) .(P=0/715در
ﺧﺼﻮص اﻫﺪاف و روش ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ رﺿﺎﻳﺖ ﻧﺎﻣﻪ درﻳﺎﻓﺖ ﺷﺪ و از ﻛﻤﻴﺘﻪ
ﮔﺮوه ﻣﻮرد 38ﻧﻔﺮ ) (%76و در ﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ 39ﺑﻴﻤﺎر ) (%78ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ
آزﻣﻮن
ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻧﺴﺒﺖﻫﺎ و آزﻣﻮن
اﺧﻼق داﻧﺸﮕﺎه ﻧﻴﺰ ﻣﺠﻮز ﻻزم ﺟﻬﺖ اﺟﺮاي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﺧﺬ ﮔﺮدﻳﺪ.
ﺑﻴﻤﺎري ﻋﺮوق ﻛﺮوﻧﺮ ﺑﻮدﻧﺪ ) .(P=0/812ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ
EF
در ﮔﺮوه ﻣﻮرد
30/5±14درﺻﺪ و در 29/8±12/2ﺑﻮد ) .(P=0/791ﺑﻴﻤﺎري زﻣﻴﻨﻪاي ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻛﺎرﮔﺬاري
ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ
ICD
در ﮔﺮوه ﻣﻮرد ﺷﺎﻣﻞ 32ﺑﻴﻤﺎر ) (%64ﻣﺒﺘﻼ
ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎري اﻳﺴﻜﻤﻴﻚ ﻗﻠﺐ و 18ﺑﻴﻤﺎر ) (%36ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آرﻳﺘﻤﻲ ﺑﻪدﻻﻳﻞ
ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از دادهﻫﺎي اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﺗﻌﺪاد 50
دﻳﮕﺮ و در ﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ 36ﺑﻴﻤﺎر ) (%72ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎري اﻳﺴﻜﻤﻴﻚ
ﺑﻴﻤﺎر در ﮔﺮوه ﻣﻮرد و 50ﺑﻴﻤﺎر در ﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ وارد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺪﻧﺪ .در
ﻗﻠﺐ و 14ﺑﻴﻤﺎر ) (%28ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آرﻳﺘﻤﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ ).(P=0/539
ﮔﺮوه ﻣﻮرد 18ﻧﻔﺮ ) (%36ﻣﻮﻧﺚ و 32ﻧﻔﺮ ) (%64ﻣﺬﻛﺮ و در ﮔﺮوه
ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﺎرﮔﺬاري ICDﺗﺎ ﺷﺮوع Cognitive therapyدر
ﺷﺎﻫﺪ 20ﻧﻔﺮ ) (%40ﻣﻮﻧﺚ و 30ﻧﻔﺮ ) (%60ﻣﻮﻧﺚ ﺑﻮدﻧﺪ .ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ اﻳﻦ
ﮔﺮوه ﻣﻮرد 9/2±1/9روز و در ﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ 8/8±1/5روز ﺑﻮده اﺳﺖ
ﻧﺴﺒﺖﻫﺎ ﺗﻔﺎوت آﻣﺎري ﻣﻌﻨﻲداري را ﻧﺸﺎن ﻧﻤﻲدﻫﺪ ) .(P=0/680در
) .(P=0/618در ﺟﺪول 1ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه از آزﻣﻮن
Beck
ﮔﺮوه ﻣﻮرد 35ﻧﻔﺮ ) (%70ﻣﺘﺎﻫﻞ و 15ﻧﻔﺮ ) (%30ﻣﺠﺮد و در ﮔﺮوه
اﺿﻄﺮاب و Beckاﻓﺴﺮدﮔﻲ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ .در ﺟﺪول 2در دو
ﺷﺎﻫﺪ 31ﻧﻔﺮ ) (%62ﻣﺘﺎﻫﻞ و 19ﻧﻔﺮ ) (%38ﻣﺠﺮد ﺑﻮدﻧﺪ ).(P=0/398
ﮔﺮوه ﻣﻮرد و ﺷﺎﻫﺪ ﻓﺮاواﻧﻲ و ﻧﺴﺒﺖ وﺿﻌﻴﺖ اﺿﻄﺮاب و اﻓﺴﺮدﮔﻲ
ﺑﻪﻟﺤﺎظ ﺗﺤﺼﻴﻼت در ﮔﺮوه ﻣﻮرد 32ﻧﻔﺮ ) (%64زﻳﺮ دﻳﭙﻠﻢ 15 ،ﻧﻔﺮ
ﻗﺒﻞ و ﺑﻌﺪ از ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ .ﻣﻨﺪرﺟﺎت اﻳﻦ ﺟﺪول
) (%30دﻳﭙﻠﻢ و ﻓﻮقدﻳﭙﻠﻢ و ﺳﻪ ﻧﻔﺮ ) (%6داراي ﺗﺤﺼﻴﻼت ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ و
ﺣﺎﻛﻲ از ﻋﺪم ﺗﻔﺎوت آﻣﺎري ﻣﻌﻨﻲدار ﻣﻴﺎن دو ﮔﺮوه ﻣﻮرد و ﺷﺎﻫﺪ ﻗﺒﻞ
ﺟﺪول :1-ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻘﺎدﻳﺮ آزﻣﻮن Beckاﺿﻄﺮاب و Beckاﻓﺴﺮدﮔﻲ در دو ﮔﺮوه ﻣﻮرد و ﺷﺎﻫﺪ ﻗﺒﻞ از ﻣﺪاﺧﻠﻪ و ﺳﻪ و ﺷﺶ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ آزﻣﻮن Beck
اﺿﻄﺮاب
زﻣﺎن اﻧﺠﺎم آزﻣﻮن ﻗﺒﻞ از ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ از ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﺳﻪ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ ﺷﺶ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ
Beck
اﻓﺴﺮدﮔﻲ
ﻗﺒﻞ از ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ از ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﺳﻪ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ ﺷﺶ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ
ﮔﺮوه ﻣﻮرد ﺷﺎﻫﺪ ﻣﻮرد ﺷﺎﻫﺪ ﻣﻮرد ﺷﺎﻫﺪ ﻣﻮرد ﺷﺎﻫﺪ ﻣﻮرد ﺷﺎﻫﺪ ﻣﻮرد ﺷﺎﻫﺪ ﻣﻮرد ﺷﺎﻫﺪ ﻣﻮرد ﺷﺎﻫﺪ
ﻣﻘﺎدﻳﺮ آزﻣﻮن 24/9±15/5 24/2±15/8 19/6±11/3 24/5±16/4 18/4±10/9 24/4±15/6 15/2±10/9 23/9±14/2 17/7±9/8 18/4±10/6 17/3±9/6 18/5±11/7 15/4±9/1 18/3±10/3 13/5±8/3 17/9±10/1
P
0/590 0/218 0/091 *0/034
0/766 0/612 0/095 *0/005
* آزﻣﻮن آﻣﺎري ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده Mann-Whitney U-test :و ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﻲدار اﺳﺖ ).(P<0/05
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 70ﺷﻤﺎره ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
ﻋﻄﺎ اﻟﻪ ﺑﺎﻗﺮزاده و ﻫﻤﻜﺎران
36
ﺟﺪول :2-ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻓﺮاواﻧﻲ و ﻧﺴﺒﺖ وﺿﻌﻴﺖ اﺿﻄﺮاب و اﻓﺴﺮدﮔﻲ ﻗﺒﻞ از ﻣﺪاﺧﻠﻪ و ﺳﻪ و ﺷﺶ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ زﻣﺎن ﺑﺮرﺳﻲ اﺿﻄﺮاب
ﮔﺮوه ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ
ﻧﺮﻣﺎل
ﺧﻔﻴﻒ
ﻣﺘﻮﺳﻂ
ﺷﺪﻳﺪ
ﻣﺠﻤﻮع
P
ﻣﻮرد
)11(%22
)13(%26
)13(%26
)13(%26
)50(%100
0/569
ﻗﺒﻞ از ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﺷﺎﻫﺪ
)14(%28
)14(%28
)7(%14
)15(%30
)50(%100
ﻣﻮرد
)11(%22
)14(%28
)14(%28
)11(%22
)50(%100
ﺷﺎﻫﺪ
)13(%26
)14(%28
)8(%16
)15(%30
)50(%100
ﻣﻮرد
)15(%30
)14(%28
)12(%24
)9(%18
)50(%100
ﺷﺎﻫﺪ
)12(%24
)15(%30
)8(%16
)15(%30
)50(%100
ﻣﻮرد
)27(%54
)14(%28
)6(%12
)3(%6
)50(%100
ﺷﺎﻫﺪ
)19(%38
)9(%18
)15(%30
)5(%10
)50(%100
ﻣﻮرد
)18(%36
)17(%34
)11(%22
)4(%8
)50(%100
0/482
ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ از ﻣﺪاﺧﻠﻪ
ﺳﻪ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ
ﺷﺶ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ اﻓﺴﺮدﮔﻲ
ﻗﺒﻞ از ﻣﺪاﺧﻠﻪ
ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ از ﻣﺪاﺧﻠﻪ
ﺳﻪ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ
ﺷﺶ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ
ﺷﺎﻫﺪ
)19(%38
)13(%26
)13(%26
)5(%10
)50(%100
ﻣﻮرد
)20(%40
)17(%34
)10(%20
)3(%6
)50(%100
ﺷﺎﻫﺪ
)20(%40
)14(%28
)13(%26
)3(%6
)50(%100
ﻣﻮرد
)27(%54
)12(%24
)8(%16
)3(%6
)50(%100
ﺷﺎﻫﺪ
)21(%42
)9(%18
)15(%30
)5(%10
)50(%100
ﻣﻮرد
)33(%66
)10(%20
)5(%10
)2(%4
)50(%100
ﺷﺎﻫﺪ
)23(%46
)8(%16
)16(%32
)3(%6
)50(%100
0/113
*0/021
0/871
0/611
0/559
0/192
* آزﻣﻮن آﻣﺎري ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده 2 :و ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﻲدار اﺳﺖ ).(P<0/05
و ﺑﻌﺪ از ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .در ﺟﺪول 3ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه از
اﺿﻄﺮاب اﺳﺖ .اﮔﺮ ﭼﻪ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻳﺎﻓﺘﻪ در ﺧﺼﻮص ﺷﻴﻮع و اﻣﺘﻴﺎز
آزﻣﻮن SF-36در دو ﮔﺮوه ﻣﻮرد و ﺷﺎﻫﺪ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ.
اﻓﺴﺮدﮔﻲ ﻧﻴﺰ دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﻟﻴﻜﻦ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﻌﻨﻲداري در ﺧﺼﻮص اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪاﺧﻼت رواندرﻣﺎﻧﻲ در ﻛﺎﻫﺶ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﺮوز اﻓﺴﺮدﮔﻲ دﻳﺪه ﻧﺸﺪه اﺳﺖ وﻟﻲ در ﺑﻠﻨﺪﻣﺪت اﻣﺘﻴﺎز Beckاﻓﺴﺮدﮔﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ و ﻣﻌﻨﻲدار
ﺑﺤﺚ
اﺳﺖ .اﻳﻦ ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺪاﺧﻼت ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ -رﻓﺘﺎري ﺑﺮ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺎ ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻫﺮ دو ﮔﺮوه ﻣﻮرد و ﺷﺎﻫﺪ
وﺿﻌﻴﺖ ﺳﻼﻣﺖ روان ﺑﻴﻤﺎران داراي دﻓﻴﺒﺮﻳﻼﺗﻮر داﺧﻞ ﻗﻠﺒﻲ در
ﻗﺒﻞ از ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ از ﺑﻴﻤﺎران دﭼﺎر اﺿﻄﺮاب ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ
ﺑﻴﻤﺎران ﺗﺤﺖ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .اﮔﺮ ﭼﻨﺪ ﻛﻪ در اﻳﻦ
ﮔﻮﻧﻪاي ﻛﻪ در ﻫﺮ دو ﮔﺮوه ﺑﻴﺶ از %70دﭼﺎر درﺟﺎﺗﻲ از اﺿﻄﺮاب
ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در ﺑﺎزه زﻣﺎﻧﻲ ﺷﺶﻣﺎﻫﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻣﻌﻨﻲداري از ﻧﻈﺮ ﻛﻼس
ﺑﻮدهاﻧﺪ .ﻟﻴﻜﻦ ﭘﺲ از ﻣﺪاﺧﻠﻪ روانﭘﺰﺷﻜﻲ اﻳﻦ ﻧﺴﺒﺖ در ﮔﺮوه ﻣﻮرد
ﻋﻤﻠﻜﺮد ) (Function classﻗﻠﺒﻲ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﺸﺪه اﺳﺖ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ
ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﺷﺶﻣﺎه ﭘﺲ از ﻣﺪاﺧﻠﻪ رواندرﻣﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻛﻢﺗﺮ از %50
ﺑﻬﺒﻮد وﺿﻌﻴﺖ ﺳﻼﻣﺖ رواﻧﻲ ﺑﻴﻤﺎران در ﺑﻠﻨﺪﻣﺪت ﺑﺮ روي ﺳﻼﻣﺖ
رﺳﻴﺪه اﺳﺖ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ در ﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﺬﻛﻮر ﭼﻨﺪان ﻗﺎﺑﻞ
ﻗﻠﺒﻲ و ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي آن ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ .در ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از آزﻣﻮن
ﺗﻮﺟﻪ ﻧﺒﻮده و آزﻣﻮنﻫﺎي آﻣﺎري ﺣﺎﻛﻲ از ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﻌﻨﻲ دار ﻣﺪاﺧﻼت در
(Physical
ﻛﺎﻫﺶ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﺿﻄﺮاب و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ اﻣﺘﻴﺎز
Beck
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 70ﺷﻤﺎره ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
SF-36
ﻣﺸﺨﺺ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺨﺶ ﺳﻼﻣﺖ ﺟﺴﻤﺎﻧﻲ
) healthﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴـﺮ ﻣﺪاﺧﻼت ﺷﻨـﺎﺧﺘﻲ -رﻓﺘـﺎري ﻗﺮار ﻧﮕـﺮﻓﺘﻪ و دو
ﻣﺪاﺧﻼت ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ رﻓﺘﺎري در ﺑﻴﻤﺎران داراي ICD
37
ﺟﺪول :3-ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻘﺎدﻳﺮ آزﻣﻮن SF-36در دو ﮔﺮوه ﻣﻮرد و ﺷﺎﻫﺪ ﻗﺒﻞ از ﻣﺪاﺧﻠﻪ و ﺳﻪ و ﺷﺶ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ ﺑﺨﺶ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ در
SF-36
ﺳﻼﻣﺖ ﺟﺴﻤﺎﻧﻲ
زﻣﺎن اﻧﺠﺎم آزﻣﻮن ﻗﺒﻞ از ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ از ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﺳﻪ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ ﺷﺶ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ
ﺳﻼﻣﺖ روﺣﻲ
ﻗﺒﻞ از ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ از ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﺳﻪ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ ﺷﺶ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ
اﺣﺴﺎس آراﻣﺶ و اﻣﻨﻴﺖ داﺷﺘﻦ
ﻗﺒﻞ از ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ از ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﺳﻪ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ ﺷﺶ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ
ﺣﺲ درد
ﻗﺒﻞ از ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ از ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﺳﻪ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ ﺷﺶ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ
ﺳﻼﻣﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ
ﻗﺒﻞ از ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ از ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﺳﻪ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ ﺷﺶ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ
ﮔﺮوه ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ
اﻣﺘﻴﺎز
P
ﻣﻮرد
25/5±20/6
0/906
ﺷﺎﻫﺪ
26/1±22
ﻣﻮرد
26/3±20/6
0/892
ﺷﺎﻫﺪ
26/7±19
ﻣﻮرد
28/5±23/7
ﺷﺎﻫﺪ
29±23/9
ﻣﻮرد
38/6±26/9
ﺷﺎﻫﺪ
34/3±23/5
ﻣﻮرد
17/3±20/5
ﺷﺎﻫﺪ
21/3±27/6
ﻣﻮرد
25/5±18/1
ﺷﺎﻫﺪ
20±14/5
ﻣﻮرد
31/3±25/6
ﺷﺎﻫﺪ
18±20/4
ﻣﻮرد
32/6±32/3
ﺷﺎﻫﺪ
14±21/4
ﻣﻮرد
44/5±14/1
ﺷﺎﻫﺪ
46/1±11/7
ﻣﻮرد
48/3±22/5
ﺷﺎﻫﺪ
47/4±28/1
ﻣﻮرد
50/3±13/4
ﺷﺎﻫﺪ
44/1±11/8
ﻣﻮرد
53/3±10/2
ﺷﺎﻫﺪ
43/6±10/4
ﻣﻮرد
60/6±2/2
ﺷﺎﻫﺪ
54/3±2/6
ﻣﻮرد
64/2±1/6
ﺷﺎﻫﺪ
58/5±22/3
ﻣﻮرد
68/2±2/1
ﺷﺎﻫﺪ
57/1±2/2
ﻣﻮرد
67/8±1/9
ﺷﺎﻫﺪ
59/5±2/1
ﻣﻮرد
29/2±11/5
ﺷﺎﻫﺪ
26/1±11/7
ﻣﻮرد
28/9±14/1
ﺷﺎﻫﺪ
25±12/9
ﻣﻮرد
34/4±11/2
ﺷﺎﻫﺪ
29/6±11/9
ﻣﻮرد
40/5±10/7
ﺷﺎﻫﺪ
28/6±11/2
0/933 0/108 0/705 0/215 *0/008
*0/002
0/576 0/811 *0/009
*<0/001
0/210 0/381 *0/013
*0/039
0/163 0/281 0/062 *<0/001
* آزﻣﻮن آﻣﺎري ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده Mann-Whitney U-test :و ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﻲدار اﺳﺖ ).(P<0/05
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 70ﺷﻤﺎره ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
ﻋﻄﺎ اﻟﻪ ﺑﺎﻗﺮزاده و ﻫﻤﻜﺎران
38
ﮔﺮوه ﻣﻮرد و ﺷﺎﻫﺪ ﺗﻔﺎوﺗﻲ را ﺑﻌﺪ از ﺳﻪ و ﺷﺶ ﻣﺎه ﻧﺸﺎن ﻧﺪادهاﻧﺪ.
ﺑﻪﺻﻮرت آﻣﻮزش ﻣﻬﺎرت ﻏﻠﺒﻪ ﺑﺮ اﺳﺘﺮس ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ ﺗﻔﺎوت ﺑﺎرزي از 16و15
ﻟﻴﻜﻦ ﺑﺨﺶ ﺳﻼﻣﺖ اﺣﺴﺎس و رواﻧﻲ ) (Emotional healthﺗﺤﺖ
ﻧﻈﺮ ﻣﻴﺰان ﺑﺮوز اﻓﺴﺮدﮔﻲ و اﺿﻄﺮاب در ﺑﻴﻤﺎران اﻳﺠﺎد ﻛﻨﺪ.
ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﺪاﺧﻼت رواندرﻣﺎﻧﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺑﻌﺪ از ﺳﻪ و ﺷﺶ ﻣﺎه
اﻳﻦ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ در ﻣﺎﻫﻴﺖ آزﻣﻮنﻫﺎي ارزﻳﺎﺑﻲ اﻓﺴﺮدﮔﻲ و اﺿﻄﺮاب
اﻓﺰاﻳﺶ اﻣﺘﻴﺎز اﻳﻦ ﺑﺨﺶ در آزﻣﻮن SF-36را ﺷﺎﻫﺪ ﻫﺴﺘﻴﻢ .اﻳﻦ ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ
و ﻣﻴﺰان ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ و وﻳﮋﮔﻲ آنﻫﺎ ﻧﻬﻔﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺗﻔﺎوت در
ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺪاﺧﻼت رواندرﻣﺎﻧﻲ ﺑﻪﻃﻮر ﻋﻤﺪه اﺟﺰاي ﺳﻼﻣﺖ
روش ﻣﺪاﺧﻼت ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ -رﻓﺘﺎري و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﻣﻬﺎرت ﺗﻴﻢ اﺟﺮا ﻛﻨﻨﺪه
رواﻧﻲ ﺑﻴﻤﺎران را ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﻴﺪه اﺳﺖ و ﺗﺎﺛﻴﺮ ﭼﻨﺪاﻧﻲ ﺑﺮ اﺑﻌﺎد ﺳﻼﻣﺖ
آن آﻣﺎدﮔﻲ ﺑﻴﻤﺎران ﺟﻬﺖ ﭘﺬﻳﺮش و اﺟﺮاي اﻳﻦ ﻣﺪاﺧﻼت ﻧﻬﻔﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.
ﻧﺪارﻧﺪ .ﺑﻬﺒﻮد ﻣﻌﻨﻲدار وﺿﻌﻴﺖ اﺣﺴﺎس
ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺎ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻗﺒﻠﻲ داراي اﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﻗﻮت اﺳﺖ ﻛﻪ
آراﻣﺶ و اﻣﻨﻴﺖ داﺷﺘﻦ در ﮔﺮوه ﻣﻮرد ﺑﺮ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي ﺻﺤﻪ
اﻧﺠﺎم ﻣﺪاﺧﻼت ﺷﻨﺎﺧﺖ درﻣﺎﻧﻲ ) (Cognitive therapyﺑﺎ ﺗﻌﺪاد
ﻣﻲﮔﺬارد .ﻧﻜﺘﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ دﻳﮕﺮ در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻬﺒﻮد ﺷﺎﺧﺺ درد
ﺟﻠﺴﺎت ﻛﻢ را ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار داده اﺳﺖ و ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ ﻛﻪ
در ﮔﺮوه ﻣﻮرد اﺳﺖ .از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺑﺨﺶ درد
ﻫﻤﻴﻦ ﺗﻌﺪاد ﻛﻢ ﺟﻠﺴﺎت Cognitive therapyﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻗﺎﺑﻞ
داراي ارﺗﺒﺎط ﺗﻨﮕﺎﺗﻨﮕﻲ ﺑﺎ ﺑﺨﺶ اﺣﺴﺎﺳﻲ و رواﻧﻲ ﺳﻼﻣﺘﻲ دارد
ﺗﻮﺟﻬﻲ را ﺑﻪﻟﺤﺎظ ﻛﺎﻫﺶ اﺿﻄﺮاب و ﻛﺎﻫﺶ ﺷﺪت اﻓﺴﺮدﮔﻲ و
ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﻬﺒﻮد وﺿﻌﻴﺖ اﺣﺴﺎﺳﻲ و رواﻧﻲ ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻬﺒﻮد
اﺿﻄﺮاب ﺑﻪدﻧﺒﺎل داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع از اﻳﻦ ﺟﻬﺖ اﻫﻤﻴﺖ دارد
ﺑﺎﺷﻴﻢ .ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦﻛﻪ اﻣﺘﻴﺎز ﻛﻠﻲ
ﻛﻪ در ﺗﻌﺪادي از ﺑﻴﻤﺎران اﻣﻜﺎن اﻧﺠﺎم ﺟﻠﺴﺎت ﻣﻜﺮر رواندرﻣﺎﻧﻲ
ﻛﻪ ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪه ﺳﻼﻣﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ ) (General healthو
وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ و ﺑﺎ اﻧﺠﺎم ﺟﻠﺴﺎت ﻛﻢ Cognitive therapyﻣﻲﺗﻮان
ﻛﻴﻔﻴﺖ زﻧﺪﮔﻲ ﺑﻴﻤﺎران اﺳﺖ و ﻗﺴﻤﺖ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ از ﺳﻼﻣﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ
ﺳﻄﺢ ﺳﻼﻣﺘﻲ ﺑﻴﻤﺎران داراي ICDرا اﻓﺰاﻳﺶ داد .ﺳﻌﻲ ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ در اﻳﻦ
ﺑﻪ ﺳﻼﻣﺖ رواﻧﻲ ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺎز ﻣﻲﮔﺮدد ﺑﺎ ﺑﻬﺒﻮد وﺿﻌﻴﺖ رواﻧﻲ و
ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺮ آن ﺑﻮد ﺗﺎ ﺑﻴﻤﺎران را ﺑﻪﻣﺪت ﺑﻴﺶﺗﺮي ﺗﺤﺖ
Cognitive
اﺣﺴﺎﺳﻲ و رواﻧﻲ ﺑﻴﻤﺎران ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻬﺒﻮد ﻣﻌﻨﻲدار در ﺳﻼﻣﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ
therapyﻗﺮار دﻫﻨﺪ ﺗﺎ ﻧﺘﺎﻳﺞ درﻣﺎن ﻛﻮﺗﺎهﻣﺪت و ﺑﻠﻨﺪﻣﺪت رواندرﻣﺎﻧﻲ
ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﺑﻴﻤﺎران داراي
) (Painدر آزﻣﻮن
ICD
SF-36
ﺷﺎﺧﺺ درد در آزﻣﻮن آزﻣﻮن
SF-36
SF-36
ICD
دﻟﻴﻞ
ﺑﺮرﺳﻲ ﮔﺮدد .ﻟﻴﻜﻦ ﺑﻪدﻟﻴﻞ ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫﺎي
ﺑﻮدهاﻳﻢ و ﮔﺮوه ﻣﻮرد در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ ﺑﺎ وﺿﻌﻴﺖ ﺳﻼﻣﺖ
در ﺑﻴﻤﺎران داراي
ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐﺗﺮي ﭘﺲ از ﺷﺶ ﻣﺎه روﺑﺮو ﺑﻮدهاﻧﺪ .ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي ﻣﺎ
ﺑﻴﻤﺎران از ﻧﻈﺮ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻣﻜﺮر ﺑﻪ ﻣﺮﻛﺰ درﻣﺎﻧﻲ و اﺻﺮار ﺗﻌﺪادي از
در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ Zachiorﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ .در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪ
اﻳﺸﺎن ﺑﺮاي ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﻣﻨﺰل و ﻳﺎ ﻣﺤﻞ ﺳﻜﻮﻧﺖ ﺧﻮد در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ
ﻛﻪ ﺑﻴﻤﺎران داراي ICDﺗﺤﺖ آﻣﻮزش ﺷﻨﺎﺧﺖ رﻓﺘﺎر درﻣﺎﻧﻲ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ
اﻣﻜﺎن اﻳﻦ ﺑﺮرﺳﻲ را ﻣﺤﺪود ﻣﻲﺳﺎﺧﺖ .ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺎ
ﺑﺎ ﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ ﻧﺴﺒﺖ اﻓﺴﺮدﮔﻲ و اﺿﻄﺮاب داﺷﺘﻪ و داراي ﺗﻄﺎﺑﻖ ﻛﻠﻲ
ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﺪاﺧﻼت رواندرﻣﺎﻧﻲ ﺑﻪﺻﻮرت ﻣﺪاﺧﻼت ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ -رﻓﺘﺎري ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ در ﺑﻴﻤﺎران داراي
ﺑﻴﺶﺗﺮي ﺑﻮدﻧﺪ.
ICD
ﻛﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﻧﺠﺎم
در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺬﻛﻮر ﻧﻴﺰ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ آﻣﻮزش ﺷﻨﺎﺧﺖ رﻓﺘﺎر
ﻣﺪاﺧﻼت رواندرﻣﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺳﺒﺐ ﻛﺎﻫﺶ ﺑﺮوز اﺿﻄﺮاب ﺷﺪه و
درﻣﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ اﻓﺴﺮدﮔﻲ ،اﺿﻄﺮاب و ﻧﻴﺰ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻄﺎﺑﻖ و ﺳﺎزﮔﺎري
ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺷﺪت اﺿﻄﺮاب و اﻓﺴﺮدﮔﻲ را ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲدﻫﺪ .اﻧﺠﺎم
ﻫﻤﺮاﻫﻲ دارد 13.در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ Snadraﻧﺸﺎن داده ﺷﺪ ﻛﻪ
ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﻴﺶﺗﺮ در اﻳﻦ ﺧﺼﻮص و ﺑﺎ ﺣﺠﻢ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺟﻬﺖ
ﺑﺎ ﺷﻮك
ICD
ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﺷﺎﻣﻞ آﻣﻮزش روشﻫﺎي ) Relaxationآرامﺳﺎزي( و ﻧﻴﺰ
رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻗﻄﻌﻲﺗﺮ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲﮔﺮدد.
ICD
ﺳﭙﺎﺳﮕﺰاري :اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﭘﺎﻳﺎنﻧﺎﻣﻪ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان "ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮ
ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﻣﻴﺰان اﺿﻄﺮاب و اﻓﺴﺮدﮔﻲ را ﭘﺲ از 12ﻣﺎه ﻛﺎﻫﺶ
ﻣﺪاﺧﻼت ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ رﻓﺘﺎري ﺑﺮ وﺿﻌﻴﺖ ﺳﻼﻣﺖ روان ﺑﻴﻤﺎران داراي
دﻫﺪ .ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ در آن ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﺳﺎﻳﻜﻮﻟﻮژﻳﻚ
دﻓﻴﺒﺮﻳﻼﺗﻮر داﺧﻞ ﻗﻠﺒﻲ" در ﻣﻘﻄﻊ دﻛﺘﺮاي ﺗﺨﺼﺼﻲ در ﺳﺎل 1389و
ﻛﺎﻫﺶ
ﻛﺪ 320ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ و ﺧﺪﻣﺎت
اﻟﺒﺘﻪ ﺗﻤﺎم ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻗﺒﻠﻲ ﺣﺎﻛﻲ از ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﻌﻨﻲدار ﻣﺪاﺧﻠﻪ
ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ درﻣﺎﻧﻲ ﺗﻬﺮان اﺟﺮا ﺷﺪه اﺳﺖ .در ﭘﺎﻳﺎن ﻻزم اﺳﺖ از زﺣﻤﺎت
ﻧﻴﺴﺖ .در
آﻗﺎي دﻛﺘﺮ ﻣﺎزﻳﺎر ﻣﺮادي ﻛﻪ در آﻧﺎﻟﻴﺰ آﻣﺎري و آﻗﺎي دﻛﺘﺮ ﻓﺮاز رﻧﺠﭙﻮر
ﻛﺎرﮔﺎهﻫﺎي آﻣﻮزش ﻣﻬﺎرت ﻏﻠﺒﻪ ﺑﺮ اﺳﺘﺮس در ﺑﻴﻤﺎران داراي
ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎي اﻓﺴﺮدﮔﻲ و اﺿﻄﺮاب را ﭘﺲ از ﺗﻌﺒﻴﻪ 14
دﻫﺪ.
ﺳﺎﻳﻜﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺑﺮ ﺳﻼﻣﺖ رواﻧﻲ ﺑﻴﻤﺎران داراي
ICD
ICD
ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت Sneedو ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ Newallﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺪاﺧﻠﻪ
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 70ﺷﻤﺎره ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
ﻛﻪ در ﻧﮕﺎرش اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻣﺎ را ﻳﺎري ﻧﻤﻮدﻧﺪ ﺗﺸﻜﺮ و ﻗﺪرداﻧﻲ ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ.
39
ICD ﺑﻴﻤﺎران داراي رﻓﺘﺎري در Bagherzade A. ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ et al. ﻣﺪاﺧﻼت
References 1. Naghavi M. Death Feature in Iran in 2008. Tehran: Ministry of Health Department of Health and Medical Education, Tandis Pub., 2010:95-104. 2. Mahmoudi MJ, Saghafi H, Fakhrzade H, Shafaii A, Larijani A. Evaluation of lipid disorders frequency in the families of the patients with early coronary artery disease. Iran Diabet Lipid J 2006;5(3):271-9. 3. World Health Organization (WHO). Global Strategy on Diet, Physical Activity and Health. Cardiovascular Disease: Prevention and Control. [online] [cited 2009 May 12]; Available from: URL:http://www.who.int/dietphysicalactivity/publications/facts/cv d/en/ 4. Ridker PM, Libby P. Preventive cardiology: Risk factors for atherothrombptic disease. In: Libby P, Bonow R, Mann D, Zipes DP, editors. Braunwald’s Heart Disease: A Textbook of Cardiovascular Medicine. 8th ed. Philadelphia, PA: Sauders Elsevier; 2007. p. 1013. 5. Hudson KB, Brady WJ, Chan TC, Pollack M, Harrigan RA. Electrocardiographic manifestations: ventricular tachycardia. J Emerg Med 2003;25(3):303-14. 6. Pinski SL. The right ventricular tachycardias. J Electrocardiol 2000;33(Supplement 1):103-14. 7. Saliba WI, Natale A. Ventricular tachycardia syndromes. Med Clin North Am 2001;85(2):267-304. 8. Haqqani HM, Kalman JM, Roberts-Thomson KC, Balasubramaniam RN, Rosso R, Snowdon RL, et al. Fundamental differences in electrophysiologic and electroanatomic substrate between ischemic cardiomyopathy patients with and without clinical ventricular tachycardia. J Am Coll Cardiol 2009;54(2):16673. 9. Mirowski M, Mower MM, Staewen WS, Tabatznik B, Mendeloff AI. Standby automatic defibrillator. An approach to prevention of sudden coronary death. Arch Intern Med 1970;126(1):158-61.
1391 ﻓﺮوردﻳﻦ،1 ﺷﻤﺎره، 70 دوره، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان،ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ
10. Mirowski M, Reid PR, Mower MM, Watkins L, Gott VL, Schauble JF, et al. Termination of malignant ventricular arrhythmias with an implanted automatic defibrillator in human beings. N Engl J Med 1980;303(6):322-4. 11. Montazeri A, Goshtasebi A, Vahdaninia M, Gandek B. The Short Form Health Survey (SF-36): translation and validation study of the Iranian version. Qual Life Res 2005;14(3):875-82. 12. Kaviani H, Mousavi AS. Psychometric properties of the Persian version of bBeck Anxiety Inventory (BAI). Tehran Univ Med J 2008;66(2):136-40. 13. Kohn CS, Petrucci RJ, Baessler C, Soto DM, Movsowitz C. The effect of psychological intervention on patients' long-term adjustment to the ICD: a prospective study. Pacing Clin Electrophysio 2000;23(4 Pt 1):450-6. 14. Dunbar SB, Langberg JJ, Reilly CM, Viswanathan B, McCarty F, Culler SD, et al. Effect of a psychoeducational intervention on depression, anxiety, and health resource use in implantable cardioverter defibrillator patients. Pacing Clin Electrophysiol 2009;32(10):1259-71. 15. Sneed NV, Finch NJ, Michel Y. The effect of psychosocial nursing intervention on the mood state of patients with implantable cardioverter defibrillators and their caregivers. Prog Cardiovasc Nurs 1997;12(2):4-14. 16. Newall EG, Lever NA, Prasad S, Hornabrook C, Larsen PD. Psychological implications of ICD implantation in a New Zealand population. Europace 2007;9(1):20-4. 17. Ahmad M, Bloomstein L, Roelke M, Bernstein AD, Parsonnet V. Patients' attitudes toward implanted defibrillator shocks. Pacing Clin Electrophysiol 2000;23(6):934-8. 18. Vlay SC, Olson LC, Fricchione GL, Friedman R. Anxiety and anger in patients with ventricular tachyarrhythmias. Responses after automatic internal cardioverter defibrillator implantation. Pacing Clin Electrophysiol 1989;12(2):366-73.
Tehran University Medical Journal; Vol.و70, No. 1, April 2012: 33-40 ﻫﻤﻜﺎران
102
Evaluation of cognitive and behavioral intervention on psychological heath status in patients with implantable cardioverter defibrillator
Abstract Ataollah Bagherzade M.D.1 Fereshte Arianfar M.D.2* Mohammad Arbabi M.D.3 1- Department of Cardiology, Dr. Ali Shariati Hospital, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran. 2- Department of Cardiology, Imam Khomeini Hospital, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran. 3- Department of Psychology, Imam Khomeini Hospital, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.
Received: October 29, 2011 Accepted: December 25, 2011
Background: Several studies that have evaluated psychological and counseling interventions suggest that a proactive approach may be effective in preparing patients for the experience of living with an implantable cardioverter-defibrillator (ICD). The purpose of this study was to develop and assess cognitive and behavioral interventions in reducing stress and anxiety and improving quality of life. Methods: One hundred Patients with ICD in Shariati and Imam Khomeini Hospital in Tehran, Iran during 2009- 2010 were divided randomly into two groups to undergo cognitive and behavioral interventions (case group) or serve as the control group. The patients in the case group were received relaxation, cognitive and ICD alarm trainings three times during the study period. Routine care was the same in both groups after ICD implantation. We evaluated anxiety and depression by, respectively, Beck anxiety and Beck depression inventories in the two groups before and after ICD implantation. Quality of life was also evaluated by SF-36 instrument before and after the interventions. The results were later compared between the two groups. Results: Beck scores for anxiety in the case and control groups before the interventions were 24.9±15.5 and 24.2±15.8 (P=0.590), respectively; and after six months they were 13.5±8.3 and 17.9±10.1 (P=0.005), respectively. Beck scores for depression in the case
and control groups before the interventions were 17.7±9.8 and 18.4±10.6 (P=0.590), respectively; and after six months the scores, respectively, were 13.5±8.3 and 17.9±10.1 (P=0.005).
Conclusion: It seems that psychological interventions can reduce anxiety and depression after ICD implantation. Further studies with more sample sizes are necessary for the final judgment. *
Corresponding author: Dept. of Cardiology, Imam Khomeini Hospital, Keshavarz Blvd., Tehran, Iran. Tel: +98-912-6097039 E-mail: f.arianfar@yahoo.com
Keywords: Anxiety, beck anxiety inventory, beck depression inventory, depression, implantable cardioverter-defibrillator, quality of life.
1391 ﻓﺮوردﻳﻦ،1 ﺷﻤﺎره، 70 دوره، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان،ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ
ﻓﺮوردﻳﻦ 41-48 ،1391 ﺷﻤﺎره 1 دوره ، 70 ﭘﺰﺷﻜ ﻫﺎيﻋﻠﻮم داﻧﺸﮕﺎه ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜ ﻳﺎن ،آرﺗﺮﻳﺖ ﻣﻔﺼﻠﻲ ﻣﺒﺘﻼ ﺗﻬﺮان،ﻣﺎﻳﻊ ﻠﻮﻛﻲﻮك در اﺳﺘﺎﻓﻴ ﺳﻮﭘﺮﻲ،آﻧﺘﻲژن
ﺳﻮﭘﺮ آﻧﺘﻲژنﻫﺎي اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮك در ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻠﻲ 62ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آرﺗﺮﻳﺖ
ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻘﺎﻟﻪ 1389/11/28 :ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮش1390/10/11 : *1
ﭼﻜﻴﺪه
ﺛﻤﻴﻠﻪ ﻧﻮرﺑﺨﺶ
2
ﻣﻬﺸﻴﺪ ﻃﺎﻟﺒﻲ ﻃﺎﻫﺮ
زﻣﻴﻨﻪ و ﻫﺪف :ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻋﻮاﻣﻞ اﻳﺠﺎدﻛﻨﻨﺪه آرﺗﺮﻳﺖ ﺳﭙﺘﻴﻚ اﻫﻤﻴﺖ زﻳﺎدي دارد .ﻫﺪف ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺟﺴﺘﺠﻮي
3
آذردﺧﺖ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻲ
آﻧﺘﺮوﺗﻮﻛﺴﻴﻦﻫﺎي آ ،ب ،ﺳﻲ و ﺗﻮﻛﺴﻴﻦ 1-ﺷﻮك ﺗﻮﻛﺴﻴﻚ اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮﻛﻲ در ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻠﻲ ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آرﺗﺮﻳﺖ -1ﮔﺮوه ﻋﻔﻮﻧﻲ ﻛﻮدﻛﺎن
ﺑﻮد .روش ﺑﺮرﺳﻲ :اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻘﻄﻌﻲ /ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ در ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻋﻔﻮﻧﻲ و ارﺗﻮﭘﺪي ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن رﺳﻮل ) (1387-89ﺗﻬﺮان
-2ﮔﺮوه ﻋﻔﻮﻧﻲ
ﺑﻪ روي 62ﺑﻴﻤﺎر )ﺑﻴﻦ ﭘﻨﺞ ﻣﺎه ﺗﺎ 16ﺳﺎل ،ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﻨﻲ 11اﻧﺤﺮافﻣﻌﻴﺎر 3/8ﺳﺎل( ﺑﻮد .رﻧﮓآﻣﻴﺰي ﮔﺮم ،ﻛﺸﺖ و
-3ﮔﺮوه ﻣﻴﻜﺮوبﺷﻨﺎﺳﻲ
ﺗﺴﺖ ﺗﻌﻴﻴﻦ آﻧﺘﻲژنﻫﺎي ﻣﺤﻠﻮل ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﺎل )ﻫﻤﻮﻓﻴﻠﻮس ،ﭘﻨﻮﻣﻮﻛﻮك ،اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﻛﻮك ﮔﺮوه -ب و ﻣﻨﻨﮕﻮﻛﻮك( ﺑﺎ ﺗﺴﺖ ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻋﻔﻮﻧﻲ ﻛﻮدﻛﺎن
آﮔﻠﻮﺗﻴﻨﺎﺳﻴﻮن ﻻﺗﻜﺲ و ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﻮﭘﺮ آﻧﺘﻲژنﻫﺎي اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮك )آﻧﺰﻳﻢ اﻳﻤﻮﻧﻮاﺳﻲ( ﺑﻪ روي ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻠﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ.
)ﻣﺠﺘﻤﻊ رﺳﻮل اﻛﺮم ،ﭘﺮدﻳﺲ ﻫﻤﺖ( داﻧﺸﮕﺎه
P<0/05ﻣﻌﻨﻲدار در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ .ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ 11 :ﻣﻮرد ﻛﺸﺖ ﻣﺜﺒﺖ ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻞ :ﭼﻬﺎر ﻣﻮرد اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮك ،ﭘﻨﺞ ﻣﻮرد
ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،ﺗﻬﺮان ،اﻳﺮان.
ﭘﻨﻮﻣﻮﻛﻮك ،ﻳﻚ ﻣﻮرد ﻫﻤﻮﻓﻴﻠﻮس و ﻳﻚ ﻣﻮرد ﻛﻠﺒﺴﻴﻼ ،رﻧﮓآﻣﻴﺰي ﮔﺮم ﻣﺜﺒﺖ ،%10 :ﺗﺴﺖ ﺳﺮﻳﻊ ﻻﺗﻜﺲ در ﭼﻬﺎر ﻣﻮرد ،ﺗﺸﺨﻴﺺ آرﺗﺮﻳﺖ اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮﻛﻲ در ﻫﻔﺖ ﺑﻴﻤﺎر ) (%47) TSST-1 ،(%39ﺑﻴﺶﺗﺮﻳﻦ ﻓﺮاواﻧﻲ و آﻧﺘﺮوﺗﻮﻛﺴﻴﻦ ﻧﻮع (%18) Bﻛﻢﺗﺮﻳﻦ ﺑﻮد .ﻛﺸﺖ ﻣﺜﺒﺖ اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮك ﺑﺎ ﻣﺜﺒﺖ ﺷﺪن آﻧﺘﺮوﺗﻮﻛﺴﻴﻦ ﻧﻮع آ ارﺗﺒﺎط داﺷﺖ اﻣﺎ ﺑﺎ ﻧﻮع ب و ﺳﻲ و ﺗﻮﻛﺴﻴﻦ -ﺷﻮك ﺗﻮﻛﺴﻴﻚ ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﻧﺪاﺷﺖ .ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي :اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮك ﻧﻘﺶ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪاي در آرﺗﺮﻳﺖ دارد .در ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻞ %47ﺑﻴﻤﺎران ﺣﺪاﻗﻞ ﻳﻚ ﻧﻮع ﺳﻮﭘﺮ آﻧﺘﻲژن اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮﻛﻲ ﻣﺜﺒﺖ اﺳﺖ )ﺣﺘﻲ ﺑﺎ ﻛﺸﺖ ﻣﻨﻔﻲ( .ﻋﺪم ﺟﺪا ﻛﺮدن اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮك و ﺳﺎﻳﺮ ارﮔﺎﻧﻴﺴﻢﻫﺎي ﻣﺴﺌﻮل آرﺗﺮﻳﺖ ﭼﺮﻛﻲ در ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻠﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻧﺎﺷﻲ از ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻋﺪم
*
رﺷﺪ ﻣﻴﻜﺮوب در ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻞ ،ﻣﺼﺮف ﻗﺒﻠﻲ آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻚ و ﻳﺎ ﻋﻠﻞ ﺗﻜﻨﻴﻜﻲ ﺑﺎﺷﺪ .اﺳﺘﻔﺎده از روشﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل :ﺗﻬﺮان ،ﺳﺘﺎرﺧﺎن ،ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻧﻴﺎﻳﺶ،
ﻣﺠﺘﻤﻊ رﺳﻮل اﻛﺮم )ص( ،ﻃﺒﻘﻪ ،4ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻋﻔﻮﻧﻲ ﻛﻮدﻛﺎن
ﺟﺴﺘﺠﻮي آﻧﺘﻲژن و ﻳﺎ ﺳﻮﭘﺮ آﻧﺘﻲژنﻫﺎي اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮﻛﻲ در درﻣﺎن ﺑﻴﻤﺎران ﻛﻤﻚﻛﻨﻨﺪه اﺳﺖ.
ﺗﻠﻔﻦ021-66516049 :
E-mail:Samileh_noorbakhsh@yahoo.com
ﻛﻠﻤﺎت ﻛﻠﻴﺪي :آرﺗﺮﻳﺖ ،آرﺗﺮﻳﺖ ﺳـﭙﺘﻴﻚ ،آﻧﺘﺮوﺗﻮﻛـﺴﻴﻦﻫـﺎي اﺳـﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮﻛﻲ )آ و ب و ﺳـﻲ( ،ﺗﻮﻛـﺴﻴﻦ -ﺷـﻮك ﺗﻮﻛﺴﻴﻚ اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮﻛﻲ ،ﺳﻮﭘﺮ آﻧﺘﻲژنﻫﺎي اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮﻛﻲ.
اﺳﺖ 1.اﺳﺘﺎف ارﺋﻮس ﺗﻮﻛﺴﻴﻦﻫﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ آﻧﺘﺮوﺗﻮﻛﺴﻴﻦﻫﺎ و ﺗﻮﻛﺴﻴﻦ-
ﻣﻘﺪﻣﻪ
ﺷﻮك ﺗﻮﻛﺴﻴﻚ اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮﻛﻲ 1-را ﺗﺮﺷﺢ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻃﻴﻒ ﺳﻮﭘﺮ آﻧﺘﻲژنﻫﺎ ) (Super antigensﺷﺎﻣﻞ اﮔﺰوﺗﻮﻛﺴﻴﻦﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از
وﺳﻴﻌﻲ از ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎ را اﻳﺠﺎد ﻧﻤﺎﻳﺪ 2.در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺘﻌﺪدي ﻧﻘﺶ اﻳﻦ
اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮك )ﻣﺪﻫﺘﺮ( و اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﻛﻮك ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺪون دﺧﺎﻟﺖ
ﺗﻮﻛﺴﻴﻦﻫﺎ در ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻛﻮدﻛﺎن ﻣﻄﺮح ﺷﺪه اﺳﺖ.
Floret
"ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﻧﻤﺎﻳﺶﮔﺮ آﻧﺘﻲژن" از ﻃﺮﻳﻖ "ﻛﻼس دو ﻣﺎژور ﻫﻴﺴﺘﻮ
ﻋﻼﻳﻢ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از ﺗﻮﻛﺴﻴﻦﻫﺎي اﻳﺠﺎدﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ
ﻛﺎﻣﭙﺒﻴﻠﻴﺘﻲ" ﺑﺎﻋﺚ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ "ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﻠﻮﻟﻲ "Tﺷﺪه و ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ
ﻋﻔﻮﻧﺖﻫﺎي اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﻛﻮك و اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮك را ﮔﺰارش ﻛﺮد Jeremy .ﻫﻢ
ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﺳﻴﺴﺘﻤﻴﻚ وﺳﻴﻊ در ﻫﻤﻪ ﺑﺪن ﻣﻲﮔﺮدد .ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ
ﻧﻘﺶ اﻳﻦ ﺗﻮﻛﺴﻴﻦﻫﺎ را در ﻛﺎوازاﻛﻲ و درﻣﺎﺗﻴﺖ آﺗﻮﭘﻴﻚ ﻣﻄﺮح ﻧﻤﻮده
اﻳـﻦ ﺗﻮﻛﺴﻴـﻦﻫﺎ از ﻃﺮﻳـﻖ ﻓﻌﺎل ﻧﻤﻮدن ﮔـﺮوه ﺑﺰرﮔﻲ از ﺳﻠـﻮلﻫﺎي
T
3
4
اﺳﺖ Tripathi .ﺑﻪ ﻧﻘﺶ ﺳﻮﭘﺮ آﻧﺘﻲژنﻫﺎ در ﺳﻴﻨﻮزﻳﺖ ﻣﺰﻣﻦ ،اﻳﺠﺎد
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 70ﺷﻤﺎره ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
ﺛﻤﻴﻠﻪ ﻧﻮرﺑﺨﺶ و ﻫﻤﻜﺎران
42
6و5
ﭘﻮﻟﻴﭗﻫﺎي ﺑﻴﻨﻲ اﺷﺎره ﻛﺮده اﺳﺖ.
ﻧﻘﺶ ﺳﻮﭘﺮ آﻧﺘﻲژنﻫﺎي 6
اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮﻛﻲ ﺗﻮﺳﻂ Bachertدر ﻣﺠﺎري ﺗﻨﻔﺴﻲ ﺑﻴﺎن ﮔﺮدﻳﺪ .اﻫﻤﻴﺖ
اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﻛﻮك ﮔﺮوه -ب و ﭘﻨﻮﻣﻮﻛﻮك و ﻣﻨﻨﮕﻮﻛﻮك و -Eﻛﻮﻟﻲ، ﺗﺸﺨﻴﺺ آﻧﺘﻲژنﻫﺎي ﻣﻴﻜﺮوﺑﻲ ﺑﻪروش ﻻﺗﻜﺲ و ﺑﺮاي ﺗﻮﻛﺴﻴﻦ 19و18
آرﺗﺮﻳﺖﻫﺎي اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ
اﻳﻦ ﺗﻮﻛﺴﻴﻦﻫﺎ در ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﭘﻮﺳﺘﻲ درﻣﺎﺗﻴﺖ اﺗﻮﭘﻴﻚ و ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ
اﺳﺘﺎف از روش اﻳﻤﻮﻧﻮاﺳﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد.
ﺗﻮﺳﻂ Tomiذﻛﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ Kaempfer 8.اﺳﺘﻔﺎده از آﻧﺘﺎ ﮔﻮﻧﻴﺴﺖﻫﺎي
ﻳﻜﻲ از ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﺴﺘﺮي ﻛﻮدﻛﺎن و ﺑﺰرگﺳﺎﻻن در ﺑﺨﺶﻫﺎي ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﻲ
ﺳﻮﭘﺮ آﻧﺘﻲژن را ﮔﺰارش داد Parsonnet 9.آﻧﺘﻲﺑﺎدي ﺑﺮ ﻋﻠﻴﻪ
ﻛﺸﻮر ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ.
اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮك ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪه ﺗﻮﻛﺴﻴﻦ -ﺷﻮك ﺗﻮﻛﺴﻴﻚ اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮﻛﻲ1-
اﻣﻜﺎﻧﺎت و وﺳﺎﻳﻞ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ ،اﺳﺘﻔﺎده وﺳﻴﻊ و ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﻣﺼﺮف
ﻣﻘﺎوﻣﺖ روزاﻓﺰون
ﻧﺎﺑﻪﺟﺎي آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻚ در ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي از ﺑﻴﻤﺎران ،اﺷﻜﺎل ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ
اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮك ﺑﻪ داروﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮل ﻣﺸﻜﻼت ﻋﺪﻳﺪهاي را اﻳﺠﺎد ﻧﻤﻮده
ﻋﻮاﻣﻞ آرﺗﺮﻳﺖ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ .ﻓﻘﻂ در ﺗﻌﺪاد ﻣﺤﺪودي از ﺑﻴﻤﺎران
اﺳﺖ ،Durand G .اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮكﻫﺎي ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﻲ را ﮔﺰارش ﻛﺮد ﻛﻪ
ﻛﺸﺖ ﻣﺜﺒﺖ و ﻳﺎ اﺳﻤﻴﺮ ﻣﺜﺒﺖ )در رﻧﮓآﻣﻴﺰي ﮔﺮم( ﺑﻪﻧﻔﻊ آرﺗﺮﻳﺖ
ﻋﻼوه ﺑﺮ روشﻫﺎي اﻻﻳﺰا و
ﺳﭙﺘﻴﻚ دارﻧﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻋﻮاﻣﻞ اﻳﺠﺎدﻛﻨﻨﺪه آرﺗﺮﻳﺖ ﺳﭙﺘﻴﻚ در
اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻜﻨﻴﻚﻫﺎي ﺗﻜﺜﻴﺮ ،ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﻲﺳﻲآر ﺑﺮاي
ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺴﺘﺮي اﻫﻤﻴﺖ زﻳﺎدي دارد .ﻫﺪف اﺻﻠﻲ اﻳﻦ ﺑﺮرﺳﻲ
و ،Cﺗﻮﻛﺴﻴﻦ -ﺷﻮك ﺗﻮﻛﺴﻴﻚ
ﺟﺴﺘﺠﻮي ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ارﮔﺎﻧﻴﺴﻢﻫﺎي اﻳﺠﺎدﻛﻨﻨﺪه آرﺗﺮﻳﺖ )ﻣﻦﺟﻤﻠﻪ
اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮﻛﻲ 1-ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻮﻓﻘﻴﺖآﻣﻴﺰي ﺑﻪﻛﺎر رﻓﺘﻪ اﺳﺖ .اﻣﺎ ﮔﺮان ﺑﻮدن
اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮك( ،ﺟﺴﺘﺠﻮي آﻧﺘﺮوﺗﻮﻛﺴﻴﻦﻫﺎي آ ،ب ،ﺳﻲ و ﺗﻮﻛﺴﻴﻦ1-
12-14
ﺷﻮك ﺗﻮﻛﺴﻴﻚ اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮﻛﻲ در ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻠﻲ ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ
10
را در ﺧﺎﻧﻢﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﭘﺮﻳﻮد ﺑﻮدﻧﺪ ﻧﺸﺎن داد.
11
ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺗﻮﻛﺴﻴﻦ ﺑﻮد. 8و7
آﮔﻠﻮﺗﻴﻨﺎﺳﻴﻮن
A
ﺗﻌﻴﻴﻦ آﻧﺘﺮوﺗﻮﻛﺴﻴﻦﻫﺎي
و
B
آن ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻬﻢ ﻋﺪم اﺳﺘﻔﺎده ﻫﻤﮕﺎﻧﻲ و وﺳﻴﻊ از اﻳﻦ روش اﺳﺖ.
آرﺗﺮﻳﺖ ﺣﺎد ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻔﺼﻞ ﻗﺮﻣﺰ ،ﻣﺘﻮرم و ﮔﺮم ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺧﻴﻠﻲ
21و20
در ﻛﺸﻮر ﻣﺎ ﺑﻪﻋﻠﺖ ﻣﺤﺪودﻳﺖ و ﻧﺎﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮدن
آرﺗﺮﻳﺖ ﺑﻮد.
دردﻧﺎك و ﺣﺴﺎس اﺳﺖ .اﻟﺘﻬﺎب ﻣﻔﺼﻠﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ در ﺟﺮﻳﺎن ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي روﻣﺎﺗﻮﻟﻮژﻳﻚ و ﺑﺪﺧﻴﻤﻲ و ﻋﻔﻮﻧﺖﻫﺎي ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﺎل ﻣﺰﻣﻦ و 15
وﻳﺮوسﻫﺎ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﺷﻮد
روش ﺑﺮرﺳﻲ
آرﺗﺮﻳﺖ ﻋﻔﻮﻧﻲ ﻳﻚ ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﻣﻔﺼﻞ ﺑﺎ
ارﮔﺎﻧﻴﺴﻢﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻳﺠﺎد و ﺑﻴﺶﺗﺮ در ﺳﻨﻴﻦ ﻛﻮدﻛﻲ و زﻳﺮ دو ﺳﺎل
اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻘﻄﻌﻲ /ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ در ﺑﺨﺶ ﻛﻮدﻛﺎن و ارﺗﻮﭘﺪي و ﻣﺮﻛﺰ
اﺗﻔﺎق ﻣﻲاﻓﺘﺪ .آرﺗﺮﻳﺖ ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﺎل ﻳﺎ ﭼﺮﻛﻲ از ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ و ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ
ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻋﻔﻮﻧﻲ ﻛﻮدﻛﺎن ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺣﻀﺮت رﺳﻮل اﻛﺮم
آرﺗﺮﻳﺖﻫﺎي ﻋﻔﻮﻧﻲ و از اورژاﻧﺲﻫﺎي ﻃﺐ اﻃﻔﺎل اﺳﺖ .اﺳﺘﺎف
)ص( واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ اﻳﺮان در ﺳﺎلﻫﺎي ،1387-89
آرﺋﻮس ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ آرﺗﺮﻳﺖ ﺳﭙﺘﻴﻚ در ﺗﻤﺎم ﺳﻨﻴﻦ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .در
در ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺴﺘﺮي ﺑﺎ ﺗﺸﺨﻴﺺ اوﻟﻴﻪ آرﺗﺮﻳﺖ )ﺷﺮح ﺣﺎل ،ﻣﻌﺎﻳﻨﺎت
ﻛﺸﻮرﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ واﻛﺴﻦ ﻫﻤﻮﻓﻴﻠﻮس آﻧﻔﻠﻮﻧﺰا اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻲﺷﻮد
ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ و ﺳﻴﺮ ﺑﻴﻤﺎري( ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ روش ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﻴﺮي ﻏﻴﺮ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ )آﺳﺎن(
ﻫﻤﻮﻓﻴﻠﻮس ﺣﺪود %50ﻣﻮارد آرﺗﺮﻳﺖ ﺳﭙﺘﻴﻚ را در ﺳﻨﻴﻦ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺳﺒﺐ
اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻧﺪ .ﺑﺮ اﺳﺎس آﻧﺎﻟﻴﺰ ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻠﻲ ،ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺑﻴﻮﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ،
ﻣﻲﺷﻮد 15.در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﻴﻮع آرﺗﺮﻳﺖ ﺳﭙﺘﻴﻚ ﺣﺪود 12در،
رﻧﮓآﻣﻴﺰي ﮔﺮم /ﻛﺸﺖ و ﺗﺴﺖ ﺳﺮﻳﻊ ﺗﻌﻴﻴﻦ آﻧﺘﻲژن ﺑﺎﻛﺘﺮي ﻣﻮارد
ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺳﺮﻳﻊ و ﺷﺮوع
آرﺗﺮﻳﺖ ﭼﺮﻛﻲ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪ .اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺎ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻛﻤﻴﺘﻪ اﺧﻼق ﻣﺮﻛﺰ
ﺑﻪﻣﻮﻗﻊ درﻣﺎنﻫﺎي داروﻳﻲ و ﺟﺮاﺣﻲ اﺣﺘﻤﺎل و ﺷﺪت ﺻﺪﻣﺎت داﻳﻤﻲ
ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻋﻔﻮﻧﻲ ﻛﻮدﻛﺎن واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ
را ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲدﻫﺪ .ﺻﺪﻣﻪ ﺑﻪ ﺻﻔﺤﻪ رﺷﺪ و ﺳﻴﻨﻮوﻳﻮم در اﻃﻔﺎل ﺑﻴﺶﺗﺮ
ﺗﻬﺮان و رﻋﺎﻳﺖ اﺧﻼق در ﭘﮋوﻫﺶ ﭘﺰﺷﻜﻲ و ﺗﻌﻬﺪ ﺑﻪ اﺻﻮل ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﻪ
اﺳﺖ 16.ﺟﺪا ﻛﺮدن ارﮔﺎﻧﻴﺰم در ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻞ ﺑﻪ روشﻫﺎي اﺳﻤﻴﺮ و
ﻫﻠﺴﻴﻨﻜﻲ ﺑﻌﺪ از ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻓﺮم ﻣﻮاﻓﻘﺖﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮﺳﻂ واﻟﺪﻳﻦ ﺑﻮد .ﭘﻮﻧﻜﺴﻴﻮن
ﻛﺸﺖ ﻳﺎ ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ،اوﻟﻴﻪﺗﺮﻳﻦ روش ﺗﺸﺨﻴﺺ آرﺗﺮﻳﺖ ﺳﭙﺘﻴﻚ اﺳﺖ.
ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻠﻲ در ﻛﻮدﻛﺎن ﺑﺎ ﻧﻈﺮ ﭘﺰﺷﻚ ﻣﻌﺎﻟﺞ ﺑﻮد .ﺑﺮرﺳﻲﻫﺎي
رﻧﮓآﻣﻴﺰي ﮔﺮم و ﻛﺸﺖ ﻓﻘﻂ در ﻣﻮرد %25-40ﻣﻮارد آﺳﭙﻴﺮاﺳﻴﻮن
آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ روي ﻧﻤﻮﻧﻪ اوﻟﻴﻪ ﺑﺪون ﭘﺮداﺧﺖ ﻫﺰﻳﻨﻪ اﺿﺎﻓﻲ اﻧﺠﺎم
18و17
ﺷﺪ .ﺗﻜﻤﻴﻞ ﭘﺮﺳﺶﻧﺎﻣﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﺮدي ،ﺟﻨﺲ ،ﺳﻦ و ﻏﻴﺮه.
ﻛﺸﻒ آﻧﺘﻲژن ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﺎل در ﺳﺮم و ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻠﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻛﻤﻚﻛﻨﻨﺪه
ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻌﺎﻳﻨﺎت ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ و ﺳﻴﺮ ﺑﻴﻤﺎري ،ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺴﺖﻫﺎي آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ:
ﺑﺎﺷﺪ .ﺑﺮاي اﺛﺒﺎت آﻧﺘﻲژنﻫﺎي ﻣﻴﻜﺮوبﻫﺎي ﻫﻤﻮﻓﻴﻠﻮس آﻧﻔﻠﻮﻧﺰا و
اﺳﻤﻴﺮ ،ﻛﺸﺖ ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻠﻲ ،آﻧﺎﻟﻴﺰ ﺑﻴﻮﺷﻴﻤﻲ ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻠﻲ ،اﺳﻤﻴﺮ،
16و15
100,000ﻧﻔﺮ ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ.
ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻠﻲ در ﺷﺮاﻳﻂ درﺳﺖ ﻣﻮارد آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ ﻣﺜﺒﺖ ﻣﻲﺷﻮد.
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 70ﺷﻤﺎره ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
43
ﺳﻮﭘﺮ آﻧﺘﻲژنﻫﺎي اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮك در ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻠﻲ ﻣﺒﺘﻼﻳﺎن آرﺗﺮﻳﺖ
ﻻﺗﻜﺲ ،ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻮع آرﺗﺮﻳﺖ ،ذﻛﺮ ﻣﺜﺒﺖ ﻳﺎ ﻣﻨﻔﻲ ﺑﻮدن ﺳﻮﭘﺮ
ﻏﻴﺮه .در 60ﻧﻔﺮ ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻠﻲ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ ﺳﻮﭘﺮ آﻧﺘﻲژنﻫﺎ
آﻧﺘﻲژنﻫﺎي اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮك ﺷﺎﻣﻞ آﻧﺘﺮوﺗﻮﻛﺴﻴﻦﻫﺎي آ و ب و ﺳﻲ،
ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻮد.
ﺗﻮﻛﺴﻴﻦ -ﺷﻮك ﺗﻮﻛﺴﻴﻚ اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮﻛﻲ 1-در ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻠﻲ ﺑﻴﻤﺎران
ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺑﻴﻤﺎران 66 :ﺑﻴﻤﺎر %53/4ﺑﻴﻤﺎران )ﻣﺬﻛﺮ( و %46/6ﺑﻘﻴﻪ
ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آرﺗﺮﻳﺖ اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ ﺑﻮد .ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ﺧﺮوج :ﻧﺎﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮدن ﻣﺎﻳﻊ
ﻣﻮﻧﺚ ﺑﻮدﻧﺪ .ﺳﻦ ﺑﻴﻤﺎران ﺑﻴﻦ ﭘﻨﺞ ﻣﺎه ﺗﺎ 16ﺳﺎل ،ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﻨﻲ 11 CRP
ﻣﻔﺼﻠﻲ ،ﻋﺪم رﺿﺎﻳﺖ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﭘﻮﻧﻜﺴﻴﻮن ،ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺳﺎﻳﺮ
اﻧﺤﺮافﻣﻌﻴﺎر 3/8ﺳﺎل ﺑﻮد )ﻧﻤﻮدار +2 .(1
ﻋﻠﻞ آرﺗﺮﻳﺖ و ﺗﻮرم ﻣﻔﺼﻞ .ﻣﻌﻴﺎر ورود :ﻛﻠﻴﻪ ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ
ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ .ﺳﺪﻳﻤﺎن ﺑﺎﻻﺗﺮ از 30در %74ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺸﺎﻫﺪه
آرﺗﺮﻳﺖ ﺑﺮ اﺳﺎس وﺟﻮد ﺷﻮاﻫﺪ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ آرﺗﺮﻳﺖ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮات
ﮔﺮدﻳﺪ .ﺗﺸﺨﻴﺺ آرﺗﺮﻳﺖ ﭼﺮﻛﻲ ﺑﺮاﺳﺎس رﻧﮓآﻣﻴﺰي ﮔﺮم ﻣﺜﺒﺖ در
ﺑﻴﻮﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ ﺑﻪﻧﻔﻊ آرﺗﺮﻳﺖ .ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ آرﺗﺮﻳﺖ ﺷﺎﻣﻞ
5/47ﺑﻴﻤﺎر ) (%10/6ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪ .اﮔﺮﭼﻪ اﻳﻦ واﻛﻨﺶﻫﺎي اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ در
درد و ﺗﻮرم و اﻟﺘﻬﺎب ﻣﻔﺼﻞ ﻣﻨﻔﺮد ،ﺑﻮد .ﻛﺸﺖ ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻞ در ﻣﺤﻴﻂ
ﻋﻤﺪه ﺑﻴﻤﺎران دﻳﺪه ﺷﺪ اﻣﺎ ﺑﻴﻦ ﻣﻮارد آرﺗﺮﻳﺖ ﭼﺮﻛﻲ و ﻏﻴﺮ ﭼﺮﻛﻲ
ﺑﻼد آﮔﺎر و ﻛﺸﺖ ﺑﺎﻛﺘﻚ ،ﺗﺴﺖ ﺳﺮﻳﻊ آﻧﺘﻲژﻧﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺴﺖ BiO USA
Combo test kitاﻧﺠﺎم ﺷﺪ .ﺑﺮرﺳﻲ آﻧﺘﺮوﺗﻮﻛﺴﻴﻦﻫﺎي
ﻳﺎ ﺑﺎﻻﺗﺮ در %96
ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻣﺴﺎوي ﺑﻮده و ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ اﻳﻦ دو را اﻓﺘﺮاق دﻫﺪ .ﻣﻴﺰان دو ﮔﺮوه آرﺗﺮﻳﺖ ﭼﺮﻛﻲ و ﻏﻴﺮﭼﺮﻛﻲ ﺗﻔﺎوﺗﻲ ﻧﺪاﺷﺖ و
ESR
CRP
ﺑﻴﻦ
ﻫﻢ در
اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮك )ﺳﻮﭘﺮ آﻧﺘﻲژنﻫﺎ( در ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻞ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش
دو ﮔﺮوه ﻳﻜﺴﺎن ﺑﻮده اﺳﺖ )ﺟﺪول .(4در ﺗﻤﺎم ﻣﻮارد آرﺗﺮﻳﺖ ﻓﻘﻂ
)داراي
در 11ﻣﻮرد ) 11/62ﻧﻔﺮ( ﻛﺸﺖ ﻣﺜﺒﺖ ﻣﻴﻜﺮوﺑﻲ از ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻞ ﺟﺪا
ﻛﻨﺘﺮل ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻨﻔﻲ( ﺑﻮد .ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آﻣﺎر ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ ﻧﺘﺎﻳﺞ آﻣﺎري
ﺷﺪ ﻛﻪ ﭼﻬﺎر ﻣﻮرد اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮك ،ﭘﻨﺞ ﻣﻮرد ﭘﻨﻮﻣﻮﻛﻮك ،ﻳﻚ ﻣﻮرد
ﺟﻤﻊﺑﻨﺪي ﺷﺪ .ﺑﺮاي ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﻛﻤﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻦ از ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ و
ﻫﻤﻮﻓﻴﻠﻮس و ﻳﻚ ﻣﻮرد ﻛﻠﺒﺴﻴﻼ ﺑﻮد .در ﻫﻔﺖ ﺑﻴﻤﺎر ) (%39ﺑﺮ اﺳﺎس
اﻧﺤﺮافﻣﻌﻴﺎر ،ﺑﺮاي ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﻛﻴﻔﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺟﻨﺲ و ﻧﻮع آرﺗﺮﻳﺖ و
ﻛﺸﺖ ﻳﺎ اﺳﻤﻴﺮ ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻞ ﺗﺸﺨﻴﺺ آرﺗﺮﻳﺖ اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮك ﮔﺬاﺷﺘﻪ
ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻨﻔﻲ ﺑﻮدن ﻧﻮع ﺳﻮﭘﺮ آﻧﺘﻲژن از ﻓﺮاواﻧﻲ ﺧﺎم و ﻓﺮاواﻧﻲ ﻧﺴﺒﻲ
ﺷﺪ .در ﭼﻬﺎر ﻣﻮرد ﻫﻢ ﺑﺎ ﺗﺴﺖ ﺳﺮﻳﻊ آﻧﺘﻲژﻧﻴﻚ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻧﻮع ﭼﺮﻛﻲ
)درﺻﺪ( اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ .ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﻴﻦ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎ از آزﻣﻮن ﺗﺴﺖ 2و ﻳﺎ
آرﺗﺮﻳﺖ داده ﺷﺪ .ﺑﻴﻦ ﻣﺜﺒﺖ ﺷﺪن ﻛﺸﺖ ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻞ و ﻣﺜﺒﺖ ﺷﺪن
Fisher’s exact testاﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ P<0/05 .ﺑﺎ ارزش ﺗﻠﻘﻲ ﮔﺮدﻳﺪ.
ﺳﻲآرﭘﻲ و ﺳﺪﻳﻤﺎن ﺑﺎﻻﺗﺮ از 30در ﺑﻴﻤﺎران ارﺗﺒﺎﻃﻲ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ.
آﻧﺰﻳﻢ اﻳﻤﻮﻧﻮاﺳﻲ و ﻛﻴﺖﻫﺎي ﺷﺮﻛﺖ
ELISA ABcam; USA
ﺗﺴﺖ ﻓﻴﺸﺮ= .0/98ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ در ﺟﺪول 1دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﺗﻮﻛﺴﻴﻦ-
ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ
ﺷﻮك ﺗﻮﻛﺴﻴﻚ اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮﻛﻲ (%47) 1-ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ ﻧﻮع ﺑﻮد.
در ﻃﻲ ﻣﺪت ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﻌﺪاد 120ﺑﻴﻤﺎر ﺑﺎ ﺗﺸﺨﻴﺺ اوﻟﻴﻪ آرﺗﺮﻳﺖ در ﺑﺨﺶﻫﺎي ارﺗﻮﭘﺪي و ﻛﻮدﻛﺎن ﺑﺴﺘﺮي و ﭘﺮﺳﺶﻧﺎﻣﻪ اوﻟﻴﻪ ﭘﺮ ﺷﺪ. 30ﻧﻔﺮ ﺑﺎ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ آﺳﭙﻴﺮاﺳﻴﻮن ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻞ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ .اﻳﻦ ﻣﻮارد ﺷﺎﻣﻞ )ﺳﻴﻨﻮوﻳﺖ ،ﺗﺐ روﻣﺎﺗﻴﺴﻤﻲ ،آرﺗﺮﻳﺖ ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ ﮔﺎﺳﺘﺮوآﻧﺘﺮﻳﺖ ﺷﻴﮕﻼﻳﻲ ،ﺳﺎﻟﻤﻮﻧﻼﻳﻲ ،آرﺗﺮﻳﺖ روﻣﺎﺗﻮﻳﻴﺪ، آرﺗﺮﻳﺖ ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ ﻋﻔﻮﻧﺖ اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﻛﻮﻛﻲ ،ﻋﻔﻮﻧﺖﻫﺎي وﻳﺮوﺳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻮﻧﻮﻧﻮﻛﻠﺌﻮز ،ﺗﺰرﻳﻖ واﻛﺴﻦ ﻳﺎ آﺑﻠﻪ ﻣﺮﻏﺎن و ﺳﺎﻳﺮ ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﺑﺜﻮري ﺑﻮد .در ﻫﻔﺖ ﻧﻔﺮ ﺑﺎ روش ﺳﺮوﻟﻮژﻳﻚ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺑﺮوﺳﻠﻮز داده ﺷﺪ. ﺳﻪ ﻧﻔﺮ آرﺗﺮﻳﺖ ﻫﻴﭗ و زاﻧﻮي ﻧﺎﺷﻲ از ﺳﻞ داﺷﺘﻨﺪ .در 20ﻧﻔﺮ اﺳﺘﺌﻮﻣﻴﻠﻴﺖ ﺑﻪوﻳﮋه در ﻧﻮاﺣﻲ ﻣﺠﺎورﺗﻲ ﺑﺎ ﻣﻔﺼﻞ و ﻳﺎ ﻫﻤﺎﺗﻮم ﻣﻔﺼﻞ ﺗﺸﺨﻴﺺ داده ﺷﺪ .در ﻧﻬﺎﻳﺖ 66ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻞ ﺑﺎ ﻣﻘﺪار ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪ .ﺑﻌﺪ از اﻧﺠﺎم ﻛﺸﺖ ،رﻧﮓآﻣﻴﺰي ﮔﺮم و ﺗﺴﺖ ﺳﺮﻳﻊ ﻻﺗﻜﺲ و
ﻧﻤﻮدار :1-ﻓﺮاواﻧﻲ ﺳﻦ در ﻛﻮدﻛﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آرﺗﺮﻳﺖ و ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺗﻮزﻳﻊ ﻧﺮﻣﺎل
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 70ﺷﻤﺎره ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
ﺛﻤﻴﻠﻪ ﻧﻮرﺑﺨﺶ و ﻫﻤﻜﺎران
44
ﺟﺪول :1-ﺑﺮرﺳﻲ ﻓﺮاواﻧﻲ ﻣﻮارد ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻨﻔﻲ ﺳﻮﭘﺮ آﻧﺘﻲژنﻫﺎي اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮك در ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻞ ﺗﻮﻛﺴﻴﻦ -ﺷﻮك ﺗﻮﻛﺴﻴﻚ اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮﻛﻲ1-
آﻧﺘﺮوﺗﻮﻛﺴﻴﻦ ﻧﻮع ب
آﻧﺘﺮوﺗﻮﻛﺴﻴﻦ ﻧﻮع آ
آﻧﺘﺮوﺗﻮﻛﺴﻴﻦ ﻧﻮع ﺳﻲ
ﺳﻮﭘﺮ آﻧﺘﻲژنﻫﺎ در ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻞ ﻣﺜﺒﺖ
)28(%47
)10(%18
)22(%39
)21(%39
ﻣﻨﻔﻲ
)32(%56
)46(%82
)34(%61
)33(%61
60
56
56
54
ﻣﺠﻤﻮع
ﺟﺪول :2-ارﺗﺒﺎط ﺑﻴﻦ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻛـﺸﺖ اﺳـﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮك و اﻧـﻮاع ﺳـﻮﭘﺮ آﻧﺘـﻲژنﻫـﺎي
ﺳﻮﭘﺮ آﻧﺘﻲژن در ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻠﻲ و ﺳﭙﺲ آﻧﺘﺮوﺗﻮﻛﺴﻴﻦ ﻧـﻮع ﺳـﻲ و آ در
اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮﻛﻲ در ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻞ
%39ﺑﻴﻤﺎران ﻳﺎﻓﺖ ﺷﺪ ﻧﻮع -ب ﻛـﻢﺗـﺮﻳﻦ ﻓﺮاواﻧـﻲ ) (%18را داﺷـﺖ. آﻧﺘﺮوﺗﻮﻛﺴﻴﻦ
ﻛﺸﺖ اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮك
C
ﻣﺠﻤﻮع
ﻣﺜﺒﺖ
ﻣﻨﻔﻲ
ﻣﺜﺒﺖ
2
2
4
ﻣﻨﻔﻲ
1
5
6
ﻣﺠﻤﻮع
3
7
10
ﭘﻲ= 0/5
ﺑﻪﺟﺰ ﺳﻮﭘﺮ آﻧﺘﻲژن ﻧﻮع آ ،ﺗﻮاﻓﻘﻲ ﺑﻴﻦ ﻣﻮارد ﻛﺸﺖ ﻣﺜﺒﺖ اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮك ﺑﺎ ﻣﺜﺒﺖ ﺷﺪن ﺳﻪ ﻧﻮع دﻳﮕـﺮ ﺳـﻮﭘﺮ آﻧﺘـﻲژن اﺳـﺘﺎف در ﻣـﺎﻳﻊ ﻣﻔـﺼﻞ ﺑﻴﻤﺎران وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ )ﺟﺪول .(2
ﺑﺤﺚ
ﻛﺎﭘﺎ= 0/35 آﻧﺘﺮوﺗﻮﻛﺴﻴﻦ
ﻛﺸﺖ اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮك ﻣﺜﺒﺖ
A
ﻣﺠﻤﻮع
ﻣﻨﻔﻲ
ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺎ دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد %45ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮرم و ﻋﻼﻳﻢ ﻣﻔﺼﻠﻲ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﺮدهاﻧﺪ ) 120/62ﻧﻔﺮ( آرﺗﺮﻳﺖ واﻗﻌﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ و
ﻣﺜﺒﺖ
4
0
4
ﻣﻨﻔﻲ
2
6
8
ﻣﺠﻤﻮع
6
6
12
ﺑﻪﻋﻠﺖ ﻣﺸﺎﺑﻬﺖ ﻋﻼﻳﻢ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﺎ آرﺗﺮﻳﺖ ﺑﺴﺘﺮي ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ .در ﺗﻌﺪاد ﻗﺎﺑﻞﺗﻮﺟﻬﻲ اﻟﺘﻬﺎب ﻣﻔﺼﻞ واﻛﻨﺸﻲ اﺳﺖ .ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً در ﻧﻴﻤﻲ از )(66/120
ﭘﻲ= 0/06
ﺑﻴﻤﺎران ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮرم و ﻋﻼﻳﻢ ﻣﻔﺼﻠﻲ ﺑﺴﺘﺮي ﺷﺪﻧﺪ ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻠﻲ ﻗﺎﺑﻞ
ﻛﺎﭘﺎ= 0/6
آﺳﭙﻴﺮه ﻛﺮدن وﺟﻮد داﺷﺖ .ﮔﺎﻫﻲ ﻣﻮارد ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻞ ﻧﺎﭼﻴﺰ ﺑﻮده و ﻗﺎﺑﻞ
ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻛﺸﺖ اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮك
ﺗﻮﻛﺴﻴﻦ -ﺷﻮك ﺗﻮﻛﺴﻴﻚ
ﻣﺠﻤﻮع
اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮﻛﻲ1- ﻣﺜﺒﺖ ﻣﻨﻔﻲ
آﺳﭙﻴﺮه ﻛﺮدن ﻧﻴﺴﺖ .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﻗﺪاﻣﺎت ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺮ روي ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻞ ﻣﻘﺪور ﻧﺒﻮد.
ﻣﺜﺒﺖ
ﻣﻨﻔﻲ
3
1
4
3
6
9
++
CRP
ﻳﺎ ﺑﺎﻻﺗﺮ در %96ﺑﻴﻤﺎران و ﺳﺪﻳﻤﺎن ﺑﺎﻻﺗﺮ
از 30در %74ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺎ آرﺗﺮﻳﺖ اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮔﺮدﻳﺪ .ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﺎ 16و15
ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻃﺐ ﻛﻮدﻛﺎن اﺳﺖ.
اﻳﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ
ﭘﻲ= 0/2
آرﺗﺮﻳﺖﻫﺎي اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ ﻳﺎ ﻏﻴﺮ ﭼﺮﻛﻲ در ﺟﺮﻳﺎن ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي روﻣﺎﺗﻮﻟﻮژﻳﻚ
ﻛﺎﭘﺎ= 0/37
و ﺑﺪﺧﻴﻤﻲ و ﻋﻔﻮﻧﺖﻫﺎي ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﺎل ﻣﺰﻣﻦ و وﻳﺮوسﻫﺎ اﻳﺠﺎد ﺷﺪه و 6 آﻧﺘﺮوﺗﻮﻛﺴﻴﻦ
ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻛﺸﺖ اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮك
7
13
B
ﻣﺠﻤﻮع
16
ﺑﺴﻴﺎر ﺷﺎﻳﻊﺗﺮ از اﻧﻮاع ﭼﺮﻛﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ.
ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺎ
آرﺗﺮﻳﺖ 11ﺳﺎل و ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺨﺘﺼﺮي در ﺟﻨﺲ ﻣﺬﻛﺮ ﺷﺎﻳﻊﺗﺮ ﺑﻮد.
ﻣﺜﺒﺖ
ﻣﻨﻔﻲ
ﻣﺜﺒﺖ
0
4
4
اﮔﺮﭼﻪ در اﺑﺘﺪا ﺗﺸﺨﻴﺺ آرﺗﺮﻳﺖ ﭼﺮﻛﻲ در ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي از ﺑﻴﻤﺎران
ﻣﻨﻔﻲ
1
7
8
ﻣﻄﺮح ﺷﺪه و درﻣﺎن آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻜﻲ ﺗﺠﺮﺑﻲ ﺷﺮوع ﻣﻲﺷﻮد اﻣﺎ ﻣﻮارد
11
12
ﻣﺜﺒﺖ ﻛﺸﺖ و ﻳﺎ اﺳﻤﻴﺮ و ﻻﺗﻜﺲ ﻓﻘﻂ در 18/66ﻣﻮرد ) (%27از
ﻣﺠﻤﻮع ﭘﻲ= 0/1
1
ﻛﺎﭘﺎ= 0/15 P<0/05ﺑﺎ ارزش ﺗﻠﻘﻲ ﮔﺮدﻳﺪ آزﻣﻮن آﻣﺎري ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده Fisher’s exact testﺑﻮد
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 70ﺷﻤﺎره ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻋﻼﻳﻢ آرﺗﺮﻳﺖ ﺳﺎﻳﺮ آزﻣﺎﻳﺸﺎت ﺑﻴﻤﺎر ﻫﻢ ﺑﻪﻧﻔﻊ آرﺗﺮﻳﺖ ﺑﻮد ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮔﺮدﻳﺪ .در 11ﺑﻴﻤﺎر ) 11/62ﻧﻔﺮ( ﻛﺸﺖ ﻣﺜﺒﺖ
45
ﺳﻮﭘﺮ آﻧﺘﻲژنﻫﺎي اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮك در ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻠﻲ ﻣﺒﺘﻼﻳﺎن آرﺗﺮﻳﺖ
ﻣﻴﻜﺮوﺑﻲ )ﺑﻪﺟﺰ ﺳﻞ و ﺑﺮوﺳﻠﻮز( ﺷﺎﻣﻞ ﭼﻬﺎر ﻣﻮرد اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮك ،ﭘﻨﺞ
اﺳﺘﻮﻣﻴﻠﻴﺖ ﺑﺎ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﻨﻲ 18ﻣﺎه در ﺗﻬﺮان ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار 20
ﻣﻮرد ﭘﻨﻮﻣﻮﻛﻮك )ﺧﻮن و ﻣﻔﺼﻞ( ،ﻳﻚ ﻣﻮرد ﻫﻤﻮﻓﻴﻠﻮس و ﻳﻚ ﻣﻮرد
ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .در %8ﺑﻴﻤﺎران ﻛﺸﺖ ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻠﻲ ﻣﺜﺒﺖ ﮔﺰارش ﺷﺪ .در
ﻛﻠﺒﺴﻴﻼ ﺑﻮد .رﻧﮓآﻣﻴﺰي ﮔﺮم ﻣﺜﺒﺖ در 5/47ﺑﻴﻤﺎر ) ،(%10/6در ﭼﻬﺎر
ﺣﺎﻟﻲﻛﻪ %8/4ﻛﺸﺖ ﺧﻮن ﻣﺜﺒﺖ داﺷﺘﻪاﻧﺪ و در %19/7ﻛﺸﺖ ﻣﺎﻳﻊ
ﻣﻮرد ﻫﻢ ﺑﺎ ﺗﺴﺖ ﺳﺮﻳﻊ آﻧﺘﻲژﻧﻴﻚ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻧﻮع ﭼﺮﻛﻲ آرﺗﺮﻳﺖ داده
ﻣﻔﺼﻠﻲ و ﺧﻮن ﻫﺮ دو ﻣﺜﺒﺖ ﺷﺪهاﻧﺪ .ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ ﻣﻴﻜﺮوارﮔﺎﻧﻴﺴﻢ ﺟﺪا
ﺷﺪ .در 48ﻧﻔﺮ ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪه ﻫﻢ ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﻣﻨﻔﻲ ﺑﻮدن ﻧﺘﺎﻳﺞ
ﺷﺪه از ﻛﺸﺖﻫﺎ ،اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮك اورﺋﻮس اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮك ﻛﻮاﮔﻮﻻز ﻣﻨﻔﻲ
ﻣﻴﻜﺮوبﺷﻨﺎﺳﻲ درﻣﺎن اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ .در ﻫﻔﺖ ﺑﻴﻤﺎر ) (%39ﺑﺮ اﺳﺎس
و ﻛﻠﺒﺴﻴﻼ و اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﻛﻮك ﮔﺮوه
ﺑﻮدهاﻧﺪ .ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ Talebi Taherدر
ﻛﺸﺖ ﻳﺎ اﺳﻤﻴﺮ ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻞ ﺗﺸﺨﻴﺺ آرﺗﺮﻳﺖ اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮك ﮔﺬاﺷﺘﻪ
ﺗﻬﺮان 100ﻣﻮرد آرﺗﺮﻳﺖ ﻋﻔﻮﻧﻲ در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎنﻫﺎي ﻓﻴﺮوزﮔﺮ و
B
21
ﺷﺪ .ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ ارﮔﺎﻧﻴﺴﻢ ﻣﺴﺌﻮل آرﺗﺮﻳﺖ در ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﻳﺮ
ﺣﻀﺮت رﺳﻮل اﻛﺮم ﺑﺎ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﻨﻲ 48ﺳﺎل ﺑﻮد .اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻲآرﭘﻲ
ﺑﻴﻦ دو
در ﺗﻤﺎم ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮔﺮدﻳﺪ .ﻛﺸﺖ ﻣﺎﻳﻊ ﺳﻴﻨﻮوﻳﺎل در %45ﻣﻮارد
ﻫﻢ در دو ﮔﺮوه
ﻣﺜﺒﺖ و ﺑﻪﻃﻮر ﻋﻤﺪه اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻚ و ﺳﭙﺲ ﺑﺎﺳﻴﻞﻫﺎي ﮔﺮم ﻣﻨﻔﻲ
ﻳﻜﺴﺎن ﺑﻮده اﺳﺖ .اﮔﺮﭼﻪ واﻛﻨﺶﻫﺎي اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ در ﻋﻤﺪه ﺑﻴﻤﺎران دﻳﺪه
ﻛﺎﻧﺪﻳﺪا ،ﺳﻞ و ﺑﺮوﺳﻼ ﺑﻮد .اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺎ ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮ اﺳﺖ.
21
ﺷﺪ اﻣﺎ ﺑﻴﻦ ﻣﻮارد آرﺗﺮﻳﺖ ﭼﺮﻛﻲ و ﻏﻴﺮ ﭼﺮﻛﻲ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻣﺴﺎوي ﺑﻮده و
در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ Vanderدر ﺳﺎل 1999دياناي ﺑﺎﻛﺘﺮي در ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻞ
ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ اﻳﻦ دو را اﻓﺘﺮاق دﻫﺪ Li .در %10ﺑﻴﻤﺎران ﺗﺸﺨﻴﺺ آرﺗﺮﻳﺖ
اﻓﺮادي ﻛﻪ ﺗﺤﺖ درﻣﺎن آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻜﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻧﺸﺎن داد
ﭼﺮﻛﻲ را داد ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻢﺗﺮ از %27ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻓﻌﻠﻲ اﺳﺖ اﻟﺒﺘﻪ از روش
آﻧﺎﻟﻴﺰ PCRﺑﺮاي ﺗﺸﺨﻴﺺ و ﭘﻲﮔﻴﺮي ﺣﻀﻮر دياناي ﺑﺎﻛﺘﺮي در ﻣﺎﻳﻊ
ﺗﺴﺖﻫﺎي ﺳﺮﻳﻊ آﻧﺘﻲژﻧﻴﻚ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻜﺮد 18.در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ Liﺣﺴﺎﺳﻴﺖ
ﻣﻔﺼﻞ ﭼﺮﻛﻲ ﺑﺎ ﻣﺼﺮف آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻚ ﻗﺒﻠﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎ ارزش و ﻗﺎﺑﻞ
ﺗﺴﺖﻫﺎي اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ در 16ﺑﻴﻤﺎر آرﺗﺮﻳﺖ ﭼﺮﻛﻲ اﺛﺒﺎت ﺷﺪه ) %10ﻣﻮارد
اﺳﺘﻔﺎده اﺳﺖ 3.ﻋﺪم ﺣﻀﻮر دياناي ﺑﺎﻛﺘﺮي ﺑﻪﻗﻄﻊ اداﻣﻪ درﻣﺎن ﻛﻤﻚ
ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ( ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺮاي ﺗﻌﺪاد ﮔﻠﺒﻮلﻫﺎي ﺳﻔﻴﺪ ،ﺳﺪﻳﻤﺎن و
ﻣﻲﻛﻨﺪ Rosey 13.اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﻲﺳﻲآر رﻳﻞ ﺗﺎﻳﻢ -16اس دياناي را
ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺧﺎرﺟﻲ و ﻛﺸﻮري اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮك ﺑﻮد .ﻣﻴﺰان ﮔﺮوه ﭼﺮﻛﻲ و ﻏﻴﺮ ﭼﺮﻛﻲ ﺗﻔﺎوﺗﻲ ﻧﺪاﺷﺖ.
CRP
ESR
14
ﺳﻲآرﭘﻲ ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ 0/75 ،0/5و 0/75ﺑﻮده اﺳﺖ .ﺳﺪﻳﻤﺎن ﻣﻌﻴﺎر ﺑﺴﻴﺎر
اراﻳﻪ ﻧﻤﻮد .ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ از %23ﻣﻮارد ﻣﺸﻜﻮك ﺑﻪ آرﺗﺮﻳﺖ ﺳﭙﺘﻴﻚ )ﺑﺎ
ﺿﻌﻴﻔﻲ ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﻴﺺ آرﺗﺮﻳﺖ ﭼﺮﻛﻲ اﺳﺖ .اﮔﺮﭼﻪ ﻫﻴﭻ ﺗﺴﺘﻲ
ﻛﺸﺖ ﻣﻨﻔﻲ( ﺣﻀﻮر ارﮔﺎﻧﻴﺴﻢ را ﺛﺎﺑﺖ ﻛﻨﻨﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در ﻣﻮاردي ﻛﻪ 14
ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ ﻧﺒﻮد وﻟﻲ ﺗﻌﺪاد ﻟﻜﻮﺳﻴﺖ ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻠﻲ ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﻴﺺ
ﻛﺸﺖ ﻣﻨﻔﻲ اﺳﺖ اﻳﻦ روش ارﺟﺢ اﺳﺖ .در ﻣﻨﺎﺑﻊ ذﻛﺮ ﺷﺪه ﻛﻪ در
آرﺗﺮﻳﺖ ﭼﺮﻛﻲ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻣﻌﻴﺎر اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ ﮔﺰارش ﺷﺪ .از ﻧﻈﺮ ارزش
ﺻﻮرت ﻋﺪم ﺗﺰرﻳﻖ واﻛﺴﻦ ﻫﻤﻮﻓﻴﻠﻮس اﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ در ﺑﻌﻀﻲ ﻛﺸﻮرﻫﺎ،
ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ ﺳﺪﻳﻤﺎن ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ Liاﺳﺖ 18.در
ﺣﺪود %50ﻣﻮارد آرﺗﺮﻳﺖ ﺳﭙﺘﻴﻚ را در ﺳﻨﻴﻦ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺳﺒﺐ
ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ،Caksenﻛﺸﺖ ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻠﻲ در %85ﻣﻮارد آرﺗﺮﻳﺖ ﺳﭙﺘﻴﻚ
ﻣﻲﺷﻮد16.و 15اﻣﺎ در ﺑﺮرﺳﻲ ﺣﺎﺿﺮ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻣﻮرد ﻫﻤﻮﻓﻴﻠﻮس ﺑﺎ ﺗﺴﺖ
17
ﺳﺮﻳﻊ ﻻﺗﻜﺲ در ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻞ اﺛﺒﺎت ﺷﺪ .ﭘﻨﻮﻣﻮﻛﻮك )ﺳﻪ ﻣﻮرد ﻣﺜﺒﺖ(
اﺳﺘﺎف اورﺋﻮس در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻓﻌﻠﻲ )ﺑﺎ اﻧﺠﺎم ﻛﺸﺖ و ﻳﺎ اﺳﻤﻴﺮ ﻣﺜﺒﺖ و ﻳﺎ
ﺑﻪﻣﺮاﺗﺐ ﺷﺎﻳﻊﺗﺮ از ﻫﻤﻮﻓﻴﻠﻮس ﺑﻮد .ﺳﻦ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﻴﻤﺎران ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ
آﻧﺘﻲژن اﺳﺘﺎف( ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ آرﺗﺮﻳﺖ ﺳﭙﺘﻴﻚ در ﺗﻤﺎم ﺳﻨﻴﻦ و در
ﻋﺎﻣﻞ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ﺟﺪاﺳﺎزي ﻛﻢﺗﺮ ﻫﻤﻮﻓﻴﻠﻮس اﺳﺖ .اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺴﺖ
ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪي ﭘﻨﻮﻣﻮﻛﻮك ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ Caksenو ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻌﺘﺒﺮ
ﻻﺗﻜﺲ ﺑﻪﺧﺼﻮص در ﻛﻮدﻛﺎن ،ﻛﻪ ارﮔﺎﻧﻴﺴﻢﻫﺎي ﺑﻪﺟﺰ اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻚ
ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﺎ ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻓﻮق ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ دارد .در
ﺷﺎﻳﻊﺗﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻤﻚﻛﻨﻨﺪه اﺳﺖ .ﭼﻨﺪ ﻣﻮرد آﻧﺘﻲژنﻫﺎي ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﺎل
آﻧﻔﻠﻮﻧﺰا ﺗﺰرﻳﻖ ﻣﻲﺷﻮد ﭘﺲ از اﺳﺘﺎف،
)ﭘﻨﻮﻣﻮﻛﻮك ،ﻫﻤﻮﻓﻴﻠﻮس آﻧﻔﻠﻮﻧﺰا وﻧﺎﻳﺴﺮﻳﺎ( را ﺗﻮاﻧﺴﺘﻴﻢ ﺑﺎ ﺗﺴﺖ
و ﭘﻨﻮﻣﻮﻛﻮك و ﻏﻴﺮه ﺑﺎﻋﺚ آرﺗﺮﻳﺖ ﺳﭙﺘﻴﻚ
ﻻﺗﻜﺲ در ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻠﻲ اﺛﺒﺎت ﻛﻨﻴﻢ .ﺳﻮﭘﺮ آﻧﺘﻲژن اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮك در
در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ Mamishiﻫﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺎ ﻣﻮارد
ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻞ ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي از ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺎ ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﻛﺸﺖ ﻣﻨﻔﻲ
ﻫﻤﻮﻓﻴﻠﻮس و ﭘﻨﻮﻣﻮﻛﻮك ﻛﻢﺗﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ .اﮔﺮﭼﻪ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﻨﻲ
اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮك ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪ .در ﺑﺴﻴﺎري از ﺑﻴﻤﺎران ﻳﻚ و ﻳﺎ دو ﻧﻮع
ﻛﻮدﻛﺎن آﻧﺎن ﻛﻢﺗﺮ از ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻓﻌﻠﻲ اﺳﺖ 20.در ﻳﻚ دوره 10ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻴﻦ
ﺳﻮﭘﺮ آﻧﺘﻲژن ﺟﺪا ﺷﺪ .ﻧﻜﺘﻪ ﻣﻬﻢ ﻋﺪم ارﺗﺒﺎط ﺑﻴﻦ ﺟﺪا ﻛﺮدن اﺳﺘﺎف
ﺳﺎلﻫﺎي 1995ﺗﺎ 145 ،2005ﻛﻮدك ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آرﺗﺮﻳﺖ ﺳﭙﺘﻴﻚ و
ﺑﻪوﺳﻴﻠﻪ ﻛﺸﺖ و ﺑﻪدﺳﺖ آوردن ﺳﻮﭘﺮ آﻧﺘﻲژن در ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻞ ﺑﻮد.
ﻛﻮدﻛﺎن ﻣﺜﺒﺖ ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ ارﮔﺎﻧﻴﺴﻢ اﺳﺘﺎف اورﺋﻮس ﺑﻮده اﺳﺖ.
15-17
ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ دارد.
ﻛﺸﻮرﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ واﻛﺴﻦ اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﻛﻮك ﮔﺮوه 19و16
ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ.
A
H.
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 70ﺷﻤﺎره ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
ﺛﻤﻴﻠﻪ ﻧﻮرﺑﺨﺶ و ﻫﻤﻜﺎران
46
ﺗﻮﻛﺴﻴﻦ ﺗﻮﻛﺴﻴﻚ ﺷﻮك ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ ﻧﻮع ﺳﻮﭘﺮ آﻧﺘﻲژن اﺳﺘﺎف ) (%47و
6و4
اﺳﺖ.
ﺳﭙﺲ آﻧﺘﺮوﺗﻮﻛﺴﻴﻦ ﻧﻮع ﺳﻲ ) (%39آﻧﺘﺮوﺗﻮﻛﺴﻴﻦ ﻧﻮع آ ) (%39در
اﺳﺘﻔﺎده اﺳﺖ.
ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻠﻲ ﺑﻴﻤﺎران ﻳﺎﻓﺖ ﺷﺪ آﻧﺘﺮوﺗﻮﻛﺴﻴﻦ ﻧﻮع ب ) (%18ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ
آﻧﺘﻲژنﻫﺎي اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮﻛﻲ اﺳﺘﻔﺎده از
ﻓﺮاواﻧﻲ را داﺷﺖ .ﺗﻮاﻓﻘﻲ ﺑﻴﻦ ﻣﻮارد ﻛﺸﺖ ﻣﺜﺒﺖ اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮك ﺑﺎ ﻣﺜﺒﺖ
ﻛﺮد 12.اﮔﺮ ﭼﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻜﻨﻴﻚﻫﺎي آﻣﭙﻠﻴﻔﻴﻜﺎﺳﻴﻮن ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﻲﺳﻲآر
ﺷﺪن ﺳﻪ ﻧﻮع ﺳﻮﭘﺮ آﻧﺘﻲژن اﺳﺘﺎف ،ﺑﻪﺟﺰ ﺳﻮﭘﺮ آﻧﺘﻲژن ﻧﻮع آ در ﻣﺎﻳﻊ
ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ آﻧﺘﺮوﺗﻮﻛﺴﻴﻦﻫﺎ و ﺗﻮﻛﺴﻴﻦ ﺷﻮك ﺗﻮﻛﺴﻴﻚ ﺑﻪﻃﻮر
ﻣﻔﺼﻞ ﺑﻴﻤﺎران وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ .در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺘﻌﺪدي ﻧﻘﺶ ﺗﻮﻛﺴﻴﻦﻫﺎي
ﻣﻮﻓﻘﻴﺖآﻣﻴﺰي ﺑﻪﻛﺎر رﻓﺘﻪ و ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد اﻣﺎ ﮔﺮان ﺑﻮدن ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻬﻢ
اﻳﻤﻨﻮدﻳﻔﻴﻮژن ،اﻟﻴﺰا و آﮔﻠﻮﺗﻴﻨﺎﺳﻴﻮن از روشﻫﺎي ﻣﻮرد 7و6
ﺑﻪﺗﺎزﮔﻲ Mehrotrﺑﺮاي ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻗﻄﻌﻲ ﺳﻮﭘﺮ PCR
ﻣﻮﻟﺘﻴﭙﻠﻜﺲ را ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد
12-14
ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻓﻌﻠﻲ از
اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮﻛﻲ در ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻛﻮدﻛﺎن ﻣﻄﺮح ﺷﺪه اﺳﺖ.
ﻋﺪم اﺳﺘﻔﺎده ﻫﻤﮕﺎﻧﻲ و وﺳﻴﻊ از اﻳﻦ روش اﺳﺖ.
Floretﻋﻼﻳﻢ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از ﺗﻮﻛﺴﻴﻦﻫﺎي اﻳﺠﺎد ﺷﺪه
ﻣﻌﺪود ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻮﭘﺮ آﻧﺘﻲژنﻫﺎ را ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎً در ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻞ
3
ﮔﺰارش ﻣﻲﻛﻨﺪ .در ﻣﻮارديﻛﻪ ﻛﺸﺖ ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻠﻲ ﻣﻨﻔﻲ ﺑﻮد ﻣﺎ
ﻣﺨﻤﻠﻚ اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻜﻲ ﻧﺎﺷﻲ از ﺗﻮﻛﺴﻴﻚ ﺷﻮك ﻳﺎ آﻧﺘﺮوﺗﻮﻛﺴﻴﻦﻫﺎ ﺑﻮده
ﺗﻮاﻧﺴﺘﻴﻢ ﺗﻮﻛﺴﻴﻦﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از اﺳﺘﺎف را در ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻞ ﺑﻪدﺳﺖ
و ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻓﺮم ﻧﺎﻗﺺ ﺳﻨﺪرم ﺗﻮﻛﺴﻴﻚ ﺷﻮك ﺑﺎﺷﺪ .اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎري
آورﻳﻢ .ﻧﻜﺘﻪ ﻣﻬﻢ اﻳﻦ ﺳﻮال اﺳﺖ ﻛﻪ آﻳﺎ اﻳﻦ ﺳﻮﭘﺮ آﻧﺘﻲژنﻫﺎ در ﻧﻮاﺣﻲ
ﭼﻨﺪ ارﮔﺎن را درﮔﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻧﺎﺷﻲ از ﻋﻔﻮﻧﺖ و ﻳﺎ ﻛﻠﻨﻴﺰاﺳﻴﻮن
ﺧﺎرج از ﻣﻔﺼﻞ )ﻣﺜﻼ ﭘﻮﺳﺖ ﺑﻴﻤﺎر ﻳﺎ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﻨﻔﺴﻲ( ﺗﻮﺳﻂ اﺳﺘﺎف
اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮكﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪه ﺗﻮﻛﺴﻴﻦ و ﺑﻪوﻳﮋه آﻧﺘﺮوﺗﻮﻛﺴﻴﻦ ﻧﻮع ﺳﻲ
ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﺑﻪ ﻣﻔﺼﻞ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ ﻳﺎ در داﺧﻞ ﻣﻔﺼﻞ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ
اﺳﺖ Jeremy 3.ﻫﻢ ﻧﻘﺶ اﻳﻦ ﺗﻮﻛﺴﻴﻦﻫﺎ را در ﻛﺎوازاﻛﻲ و درﻣﺎﺗﻴﺖ
ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ؟؟ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ اﻗﺪاﻣﺎت وﺳﻴﻊﺗﺮ و اﺳﺘﻔﺎده از
آﺗﻮﭘﻴﻚ ﻣﻄﺮح ﻧﻤﻮده اﺳﺖ Tripathi 4.ﺑﻪ ﻧﻘﺶ ﺳﻮﭘﺮ آﻧﺘﻲژنﻫﺎ در
روشﻫﺎي ﺑﺎ ارزش و ﺣﺴﺎس و اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﻲﺳﻲآر ،ﻛﻪ
ﻧﻘﺶ
12-14
ﺗﻮﺳﻂ ﻋﻔﻮﻧﺖﻫﺎي اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﻛﻮك و اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮك را ﮔﺰارش ﻛﺮد.
6و5
ﺳﻴﻨﻮزﻳﺖ ﻣﺰﻣﻦ ،اﻳﺠﺎد ﭘﻮﻟﻴﭗﻫﺎي ﺑﻴﻨﻲ اﺷﺎره ﻛﺮده اﺳﺖ.
ﮔﺮانﻗﻴﻤﺖ ﺑﻮده و در ﻫﻤﻪ ﺟﺎ در دﺳﺘﺮس ﻧﻴﺴﺖ دارد.
ﺳﻮﭘﺮ آﻧﺘﻲژنﻫﺎي اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮﻛﻲ ﺗﻮﺳﻂ Bachertدر ﻣﺠﺎري ﺗﻨﻔﺴﻲ
اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮك ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻲ در اﻳﺠﺎد آرﺗﺮﻳﺖ دارد .ﺣﺘﻲ اﮔﺮ ﻧﺘﻮان
ﺑﻴﺎن ﮔﺮدﻳﺪ 7.اﻫﻤﻴﺖ اﻳﻦ ﺗﻮﻛﺴﻴﻦﻫﺎ در ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﭘﻮﺳﺘﻲ درﻣﺎﺗﻴﺖ
ارﮔﺎﻧﻴﺴﻢ اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮك را از ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻞ و ﻳﺎ ﺧﻮن ﺟﺪا ﻧﻤﻮد اﻣﺎ
Tomi
ﻣﻲﺗﻮان ﺗﻮﻛﺴﻴﻦﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از اﺳﺘﺎف را در ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻞ ﺑﻪدﺳﺖ آورد.
ﺗﻮﻛﺴﻴﻦﻫﺎي اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮك در ﺳﻪ ﮔﺮوه از ﺑﻴﻤﺎران ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ
ﻋﺪم ﺟﺪا ﻛﺮدن ارﮔﺎﻧﻴﺴﻢﻫﺎي ﻣﺴﺌﻮل آرﺗﺮﻳﺖ ﭼﺮﻛﻲ در ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻠﻲ
آﺗﻮﭘﻴﻚ و ارﻳﺘﺮودرﻣﻲ ﺑﺮرﺳﻲ و ﺑﺎ اﻓﺮاد ﺳﺎﻟﻢ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻛﺮد.
ﺑﺎ روشﻫﺎي ﻛﺸﺖ ﻣﻌﻤﻮل ﺷﺎﻳﻊ اﺳﺖ .ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﺴﺎﻳﻞ
اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮك ﺗﻮﻛﺴﻴﻜﻮژن )ﺳﻮﭘﺮ آﻧﺘﻲژن( در %44اﻓﺮاد آﺗﻮﭘﻴﻚ و
ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻋﺪم رﺷﺪ ﻣﻴﻜﺮوب در ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻞ و ﻳﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻠﻞ ﻣﺎﻧﻨﺪ
%36اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ ﺟﺪا ﺷﺪ .در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ %12در اﻓﺮاد
ﻣﺼﺮف آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻚ و ﻳﺎ ﻣﺴﺎﻳﻞ ﺗﻜﻨﻴﻜﻲ ﻋﺎﻣﻞ آن ﺑﺎﺷﺪ .ﺟﺴﺘﺠﻮي
ﺳﺎﻟﻢ ﻛﻪ ﺗﻮﻛﺴﻴﻜﻮژن )ﻓﺎﻗﺪ ﺳﻮﭘﺮ آﻧﺘﻲژن( ﻧﺒﻮد Kaempfer 8.اﺳﺘﻔﺎده
ﻋﻮاﻣﻞ ﻋﻔﻮﻧﻲ ﺑﺎ روش ،PCRاز ﻧﻈﺮ ﺑﺎﻛﺘﺮي و وﻳﺮوس ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در
Parsonnet
ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻮارد ﻛﻤﻚﻛﻨﻨﺪه ﺑﺎﺷﺪ وﻟﻲ ﮔﺮانﻗﻴﻤﺖ ﺑﻮده و در ﻫﻤﻪﺟﺎ در
آﻧﺘﻲﺑﺎدي ﺑﺮ ﻋﻠﻴﻪ اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮك ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪه ﺗﻮﻛﺴﻴﻦ ﺗﻮﻛﺴﻴﻚ ﺷﻮك را
دﺳﺘﺮس ﻧﻴﺴﺖ .ﺟﻬﺖ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻣﻮﺿﻌﻲ و اﻳﺠﺎد ﻋﺎرﺿﻪ
،Durand G
ﻃﻮﻻﻧﻲﻣﺪت و ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺳﺮﻳﻊ آرﺗﺮﻳﺖﻫﺎي ﺑﺎ ﻣﻨﺸﺎي ﻋﻔﻮﻧﻲ اﻗﺪاﻣﺎت
اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮكﻫﺎي ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﻲ را ﮔﺰارش ﻛﺮد ﻛﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺗﻮﻛﺴﻴﻦ
ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ ﻋﻼوه ﺑﺮ روشﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮل اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدد .در اﻳﻦ ﺻﻮرت
ﺑﻮد 11.ﻋﻔﻮﻧﺖﻫﺎي اﺳﺘﺨﻮان و ﻣﻔﺎﺻﻞ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮكﻫﺎي
ﻣﻲﺗﻮان از روشﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﺳﺮﻳﻊ ﺟﺴﺘﺠﻮي آﻧﺘﻲژﻧﻲ
واﻟﻨﺘﻴﻦ -ﭘﺎﻧﺘﻮن ﻟﻜﻮﺳﻴﺪﻳﻦ ﻣﺜﺒﺖ ) (PVLاﻳﺠﺎد ﻣﻲﺷﻮد ﺷﺪﻳﺪﺗﺮ ﺑﻮده و
ارﮔﺎﻧﻴﺴﻢﻫﺎي ﺷﺎﻳﻊ و ﻳﺎ ﺟﺴﺘﺠﻮي ﺳﻮﭘﺮ آﻧﺘﻲژن اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮك در
ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺳﭙﺴﻴﺲ و ﻳﺎ ﺷﻮك ﺳﭙﺘﻴﻚ ﮔﺮدد .اﻳﻦ ﻧﻮع
ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻔﺼﻠﻲ ﺑﺮاي ﺷﺮوع درﻣﺎن آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻜﻲ در ﺑﻴﻤﺎران ﻛﻤﻚ ﮔﺮﻓﺖ.
ﻋﻔﻮﻧﺖﻫﺎ ﺑﻪدرﻣﺎن ﻃﻮﻻﻧﻲﺗﺮي ﻧﻴﺎز دارﻧﺪ .ﻋﻮارض درازﻣﺪت در اﻳﻦ
ﺳﭙﺎﺳﮕﺰاري :اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﻃﺮح ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﻛﺪ /274م.ت ﻣﺼﻮب
ﺑﻴﻤﺎران ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﻮده و ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﺟﺮاﺣﻲ دارﻧﺪ 11.ﺟﺴﺘﺠﻮي ﺳﻮﭘﺮ
ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻋﻔﻮﻧﻲ ﻛﻮدﻛﺎن )ﭘﺮدﻳﺲ ﻫﻤﺖ( ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ
آﻧﺘﻲژنﻫﺎي اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮك ﺑﺎ روشﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي
ﻛﻪ در ﺳﺎل 1388ﺑﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان اﻧﺠﺎم ﺷﺪ.
4
اﺗﻮﭘﻴﻚ و ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ ﺗﻮﺳﻂ Jeremyﻧﻴﺰ ﻣﻄﺮح ﺷﺪ.
9
از آﻧﺘﺎ ﮔﻮﻧﻴﺴﺖﻫﺎي ﺳﻮﭘﺮ آﻧﺘﻲژن را ﮔﺰارش داد. در ﺧﺎﻧﻢﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﭘﺮﻳﻮد ﺑﻮدﻧﺪ ﻧﺸﺎن داد.
10
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 70ﺷﻤﺎره ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
47
ﻣﻔﺼﻠﻲ ﻣﺒﺘﻼﻳﺎن آرﺗﺮﻳﺖ ﻮك در ﻣﺎﻳﻊS. ﻠﻮﻛet اﺳﺘﺎﻓﻴ Noorbakhsh al. ﺳﻮﭘﺮ آﻧﺘﻲژنﻫﺎي
References 1. Kaempfer R, Arad G, Levy R, Hillman D. Defense against biologic warfare with superantigen toxins. Isr Med Assoc J 2002;4(7):520-3. 2. Arad G, Levy R, Hillman D, Kaempfer R. Superantigen antagonist protects against lethal shock and defines a new domain for T-cell activation. Nat Med 2000;6(4):414-21. 3. Floret D. Clinical aspects of streptococcal and staphylococcal toxinic diseases. Arch Pediatr 2001;8 Suppl 4:762s-8s. 4. Yarwood JM, Leung DY, Schlievert PM. Evidence for the involvement of bacterial superantigens in psoriasis, atopic dermatitis, and Kawasaki syndrome. FEMS Microbiol Lett 2000;192(1):1-7. 5. Tripathi A, Kern R, Conley DB, Seiberling K, Klemens JC, Harris KE, et al. Staphylococcal exotoxins and nasal polyposis: analysis of systemic and local responses. Am J Rhinol 2005;19(4):327-33. 6. Tripathi A, Conley DB, Grammer LC, Ditto AM, Lowery MM, Seiberling KA, et al. Immunoglobulin E to staphylococcal and streptococcal toxins in patients with chronic sinusitis/nasal polyposis. Laryngoscope 2004;114(10):1822-6. 7. Bachert C, Gevaert P, van Cauwenberge P. Staphylococcus aureus superantigens and airway disease. Curr Allergy Asthma Rep 2002;2(3):252-8. 8. Tomi NS, Kränke B, Aberer E. Staphylococcal toxins in patients with psoriasis, atopic dermatitis, and erythroderma, and in healthy control subjects. J Am Acad Dermatol 2005;53(1):67-72. 9. Kaempfer R. Peptide antagonists of superantigen toxins. Mol Divers 2004;8(2):113-20. 10. Parsonnet J, Hansmann MA, Delaney ML, Modern PA, Dubois AM, Wieland-Alter W, et al. Prevalence of toxic shock syndrome toxin 1-producing Staphylococcus aureus and the presence of antibodies to this superantigen in menstruating women. J Clin Microbiol 2005;43(9):4628-34. 11. Durand G, Bes M, Meugnier H, Enright MC, Forey F, Liassine N, et al. Detection of new methicillin-resistant Staphylococcus aureus clones containing the toxic shock syndrome toxin 1 gene responsible for hospital- and community-acquired infections in France. J Clin Microbiol 2006;44(3):847-53.
1391 ﻓﺮوردﻳﻦ،1 ﺷﻤﺎره، 70 دوره، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان،ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ
12. Mehrotra M, Wang G, Johnson WM. Multiplex PCR for detection of genes for Staphylococcus aureus enterotoxins, exfoliative toxins, toxic shock syndrome toxin 1, and methicillin resistance. J Clin Microbiol 2000;38(3):1032-5. 13. van der Heijden IM, Wilbrink B, Vije AE, Schouls LM, Breedveld FC, Tak PP. Detection of bacterial DNA in serial synovial samples obtained during antibiotic treatment from patients with septic arthritis. Arthritis Rheum 1999;42(10):2198-203. 14. Rosey AL, Abachin E, Quesnes G, Cadilhac C, Pejin Z, Glorion C, et al. Development of a broad-range 16S rDNA real-time PCR for the diagnosis of septic arthritis in children. J Microbiol Methods 2007;68(1):88-93. 15. Krogstad P. Osteomyelitis and septic arthritis. In: Feigin RD, Cherry JD, Demmler GJ, Kaplan SL, editors. Textbook of Pediatric Infectious Diseases. 5th ed. Philadelphia, PA: WB Saunders; 2005. p. 729-35. 16. Lampe RM. Osteomyelitis and suppurative arthritis. In: Behrman RE, Kliegman R, Jenson HB, editors. Nelson Textbook of Pediatrics. 17th ed. Philadelphia, PA: WB Saunders; 2004. p. 2297302. 17. Verdrengh M, Carlsten H, Ohlsson C, Tarkowski A. Addition of bisphosphonate to antibiotic and anti-inflammatory treatment reduces bone resorption in experimental Staphylococcus aureusinduced arthritis. J Orthop Res 2007;25(3):304-10. 18. Li SF, Cassidy C, Chang C, Gharib S, Torres J. Diagnostic utility of laboratory tests in septic arthritis. Emerg Med J 2007;24(2):75-7. 19. Wang CL, Wang SM, Yang YJ, Tsai CH, Liu CC. Septic arthritis in children: relationship of causative pathogens, complications, and outcome. J Microbiol Immunol Infect 2003;36(1):41-6. 20. Mamishi S, Kalantari N, Pourakbari B. Clinical feature and etiology of septic arthritis and osteomyelitis in children. Acta Med Iran 2007;45(1):58-62. 21. Talebi Taher M, Gol Babaii S. Clinical and Paraclinical Reports of 100 Cases of Infectious Arthritis in Firoozgar and Rasoul-e-Akram Hospitals, 1998-2003. Razi J Med Sci (RJMS) 2007;14(54):109-17.
Tehran University Medical Journal; Vol.و70, No. 1, April 2012: 41-48 ﻫﻤﻜﺎران
102
Staphylococcal superantigens in synovial fluid of 62 patients with arthritis
Abstract Samileh Noorbakhsh M.D.1* Azardokht Tabatabaei M.Sc.2 Mahshid Talebi-Taher M.D.3 1- Department of Pediatric Infectious Diseases, Research Center for Pediatric Infectious Diseases, (Pardis Hemmat) Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran. 2- Department of Infectious Diseases, Research Center for Pediatric Infectious Diseases, (Pardis Hemmat) Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran. 3- Department of Microbiology, Research Center for Pediatric Infectious Diseases, (Pardis Hemmat) Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.
Received: February 17, 2011 Accepted: January 01, 2012
Background: Determining the etiologic causes of septic arthritis is of the most importance. Goal of this study was to investigate presence of staphylococcal enterotoxins A, B, C and Toxic Shock Staphylococcal toxin-1 in the synovial fluid of patients with arthritis. Methods: This cross-sectional study was performed in the Pediatric and Orthopedic Wards of Hazrat Rasoul Hospital in Tehran, Iran during 2008- 2010. Gram stains, conventional cultures, direct detection of soluble bacterial antigens were used to detect H. influenza, S. pneumonia, group B streptococci, and N. meningitidis while Latex
particle agglutination test was used for staphylococcal supper antigens (by enzyme immunoassays) upon synovial fluid tapping of 62 individuals (5 mo to 16 yrs, mean=113.8 yrs). P<0.05 was considered statistically significant. Results: Positive SF cultures (n=11): 5 positive cases of S. aureus; 5 S. pneumonia; 1 H. influenza, and 1 Klebsiella. Positive gram stains: 10%; and positive LPA: 4%. Staphylococcal arthritis was diagnosed in 7 (39%) cases upon positive culture or positive gram stain. The most common type was TSST-1 (47%) and the least common was enterotoxin B (18%). Isolation of S. aureus (positive culture) was correlated to presence of enterotoxin A in synovial fluid but not to enterotoxins B, C or TSST-1. Conclusion: Staph. aureus had a prominent role in arthritis. 47% of cases with negative culture for S. aureus had at least one type of staphylococcal super antigens in the synovial fluid. Searching for antigens of usual organisms or staphylococcal supper antigens could be helpful for diagnosis and subsequent treatment. Keywords: Septic arthritis, staphylococcal, superantigens.
*
Corresponding author: Research Center of Pediatric Infectious Diseases, 4th floor Hazrat Rasul Hospital, Niayesh St., Satarkhan Ave., Tehran, Iran. Tel: +98-21-66525328 E-mail:Samileh_noorbakhsh@yahoo.com
1391 ﻓﺮوردﻳﻦ،1 ﺷﻤﺎره، 70 دوره، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان،ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ
49-57 ،1391 ﻓﺮوردﻳﻦ ﺷﻤﺎره ﺳﻨﺪرم، 70 ﺗﻬﺮان ،دوره ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﺮوﻣﺒﻮﻓﻴﻠﻲﻲ،وداﻧﺸﮕﺎه ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜ ﺗﺨﻤﺪان ﺑﻴﺶ،1از ﺣﺪ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﻓﺮم ﺷﺪﻳﺪ ﻋﻠﻮمﻫﺎ در ﺗﻐﻴﻴﺮات آن
ﺑﺮرﺳﻲ آزﻣﺎﻳﺸﺎت ﺗﺮوﻣﺒﻮﻓﻴﻠﻲ و ﺗﻐﻴﻴﺮات آنﻫﺎ در ﻓﺮم ﺷﺪﻳﺪ ﺳﻨﺪرم ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺗﺨﻤﺪان
ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻘﺎﻟﻪ 1390/07/03 :ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮش1390/10/11 :
ﭼﻜﻴﺪه
ﻟﻴﻠﻲ ﺻﻔﺪرﻳﺎن ﻣﺤﺒﻮﺑﻪ ﻣﺤﻤﺪزاده
*
ﻣﺮﺿﻴﻪ اﻗﺎﺣﺴﻴﻨﻲ
زﻣﻴﻨﻪ و ﻫﺪف :ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻋﻮارض ﻓﻦآوريﻫﺎي ﻛﻤﻚ ﺑﺎروري ﺳﻨﺪرم ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺗﺨﻤﺪان ) (OHSSو وﻗﺎﻳﻊ
اﺷﺮف ال ﻳﺎﺳﻴﻦ
ﺗﺮوﻣﺒﻮآﻣﺒﻮﻟﻴﻚ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ آن اﺳﺖ .ﻫﺪف از اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ارزﻳﺎﺑﻲ ﺑﺮﺧﻲ ﺗﺮوﻣﺒﻮﻓﻴﻠﻲﻫﺎ در ﺑﻴﻤﺎران ﻣﻨﺘﺨﺐ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ در
ﻓﺎﻃﻤﻪ ﺳﺮوي
ارزﻳﺎﺑﻲ ﺧﻄﺮ و ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي ﺑﺮاي اﻗﺪاﻣﺎت ﭘﻴﺸﮕﻴﺮاﻧﻪ ﺳﻮدﻣﻨﺪ ﺑﺎﺷﺪ .روش ﺑﺮرﺳﻲ :در 108ﺑﻴﻤﺎر ﻛﺎﻧﺪﻳﺪاي ﻟﻘﺎح آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ ﻛﻪ ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺗﺨﻤﺪان 20ﻓﻮﻟﻴﻜﻮل ﻳﺎ ﺑﻴﺶﺗﺮ داﺷﺘﻨﺪ ،ﺳﻄﺢ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ ،Sﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ ،C
ﮔﺮوه زﻧﺎن و زاﻳﻤﺎن ،ﺑﺨﺶ ﻧﺎزاﻳﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،ﺗﻬﺮان ،اﻳﺮان.
آﻧﺘﻲﺗﺮوﻣﺒﻴﻦ ،آﻧﺘﻲﺑﺎديﻫﺎي آﻧﺘﻲﻛﺎردﻳﻮﻟﻴﭙﻴﻦ و ﻟﻮﭘﻮس آﻧﺘﻲﻛﻮآﮔﻮﻻﻧﺖ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺷﺪ .آزﻣﺎﻳﺸﺎت ﺗﺮوﻣﺒﻮﻓﻴﻠﻲ در ﺑﻴﻤﺎران دﭼﺎر ﻋﻼﻳﻢ ﺷﺪﻳﺪ و ﻏﻴﺮﺷﺪﻳﺪ ﺳﻨﺪرم ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺗﺨﻤﺪان ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺷﺪ و ﺗﻐﻴﻴﺮات آنﻫﺎ ﭘﺲ از ﺷﺮوع ﺗﻈﺎﻫﺮات ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ،ﺑﺎ ﺗﻜﺮار آزﻣﺎﻳﺸﺎت در ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺴﺘﺮي 43ﺑﻴﻤﺎري ﻛﻪ ﺑﺎ ﻋﻼﻳﻢ ﺷﺪﻳﺪ ﭘﻲﮔﻴﺮي ﺷﺪ .ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ :ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ
S
ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲﻛﻪ ﻋﻼﻳﻢ
OHSS
OHSS
ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﺮدﻧﺪ
ﺷﺪﻳﺪ ﭘﻴﺪا ﻛﺮدﻧﺪ ،ﻛﻢﺗﺮ ﺑﻮد ) 101/7±16/3در
ﻣﻘﺎﺑﻞ 118/4±17/0؛ .(P<0/001ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ اﻳﻦ ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ ﭘﺲ از ﺑﺮوز ﺗﻈﺎﻫﺮات ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ
OHSS
ﺷﺪﻳﺪ ﻧﻴﺰ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺖ و
ﺑﻪ 91/6±20/1رﺳﻴﺪ ) .(P<0/001ﺳﻄﺢ آﻧﺘﻲﺗﺮوﻣﺒﻴﻦ ﻣﺒﺘﻼﻳﺎن ﺑﻪ ﻓﺮم ﺷﺪﻳﺪ ،ﺑﺎ ﺑﺮوز ﻋﻼﻳﻢ 2/09درﺻﺪ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺖ، اﻣﺎ اﻳﻦ ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﻲدار ﻧﺒﻮد ) .(P=0/051ﺳﻄﻮح ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ ،Cآﻧﺘﻲﺗﺮوﻣﺒﻴﻦ و آﻧﺘﻲﺑﺎديﻫﺎي آﻧﺘﻲﻛﺎردﻳﻮﻟﻴﭙﻴﻦ ﻳﺎ آﻧﺘﻲﻛﻮآﮔﻮﻻﻧﺖ ﻟﻮﭘﻮﺳﻲ ،ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﺑﺎ ﺑﺮوز OHSSﺷﺪﻳﺪ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ .ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي :ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ Sﻧﺴﺒﺘﺎً ﭘﺎﻳﻴﻦ، ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺗﺨﻤﺪان در ﻣﻌﺮض ﺧﻄﺮ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﺮوز *
ﺑﺮوز ﺗﻈﺎﻫﺮات ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل :ﺗﻬﺮان ،ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻛﺎرﮔﺮ ﺷﻤﺎﻟﻲ ،ﺗﻘﺎﻃﻊ
ﺟﻼل آل اﺣﻤﺪ ،ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن دﻛﺘﺮ ﺷﺮﻳﻌﺘﻲ ،ﻃﺒﻘﻪ دوم، ﺑﺨﺶ ﻧﺎزاﻳﻲ
Severe OHSS
ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ
S
OHSS
ﺷﺪﻳﺪ و ﺑﺎﻟﻄﺒﻊ ﺧﻄﺮات ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ آن ﻫﺴﺘﻨﺪ؛ در ﻫﻨﮕﺎم
ﻛﻢﺗﺮ ﻧﻴﺰ ﻣﻲﺷﻮد .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎران در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﻓﺰاﻳﺶ اﻧﻌﻘﺎدﭘﺬﻳﺮي
آﺳﻴﺐﭘﺬﻳﺮﺗﺮ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد .اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺑﺎﻳﺪ در ارزﻳﺎﺑﻲ رﻳﺴﻚ ﺑﻴﻤﺎران و ﻃﺮاﺣﻲ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﭘﻴﺸﮕﻴﺮاﻧﻪ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺗﻠﻔﻦ021-84902421 : E-mail: mhb60719@yahoo.com
ﻛﻠﻤﺎت ﻛﻠﻴﺪي :ﺗﺮوﻣﺒﻮﻓﻴﻠﻲ ،ﺳﻨﺪرم ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺗﺨﻤﺪان ،ﻓﻦآوريﻫﺎي ﻛﻤﻚ ﺑﺎروري.
ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻰﺷﻮد.
ﻣﻘﺪﻣﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻦآوريﻫﺎى ﻛﻤﻚ ﺑﺎرورى
ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺿﺮﻳﺐ اﻳﻤﻨﻰ روشﻫﺎي درﻣﺎن ﻧﺎزاﻳﻰ ،ﻣﻰﺗﻮاﻧﻴﻢ از Assisted Reproduction
ﺑﻪﻣﺨﺎﻃﺮه اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﺳﻼﻣﺖ اﻓﺮاد ﺑﺮاى ﻳﻚ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻏﻴﺮ اورژاﻧﺲ و 1
Technologiesدر دﻧﻴﺎي اﻣﺮوز در ﺣﺎل ﮔﺴﺘﺮش اﺳﺖ و
اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮى ﻛﻨﻴﻢ .در اﻛﺜﺮ روشﻫﺎي ARTﺑﺮاى ﺑﻪدﺳﺖ آوردن
ﻫﺮ ﺳﺎﻟﻪ ﺑﺮ ﺗﻌﺪاد زوجﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ در ﺻﺪد اﻧﺠﺎم درﻣﺎنﻫﺎي ﻧﺎزاﻳﻰ ﺑﺮ
ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺗﺨﻤﻚ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻟﻘﺎح ،از ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺗﺨﻤﺪان
(Ovarian
ﻣﻰآﻳﻨﺪ اﻓﺰوده ﻣﻰﺷﻮد .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺧﻄﺮات و ﻋﻮارض ﺣﺎﺻﻞ از اﻧﺠﺎم
) stimulationاﺳﺘﻔﺎده ﻣﻰﺷﻮد .ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻋﺎرﺿﻪ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺗﺨﻤﺪان،
ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ روزاﻓﺰون ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ و اﻳﻤﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎر ﻃﻲ
Ovarian Hyper Stimulation
)(ART
ART
اﻧﺠﺎم ﺳﻴـﻜﻞﻫﺎي درﻣﺎن ﻧﺎﺑﺎروري ﻳـﻜﻲ از اوﻟﻮﻳـﺖﻫﺎي ﻃﺐ ﺑﺎروري
ﺳﻨﺪرم ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺗﺨﻤﺪان )(OHSS
Syndromeاﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ آﺳﻴﺖ ،ﺗﻨﮕﻲﻧﻔﺲ ،ادم ،ﻛﺎﻫﺶ ﺣﺠﻢ
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 70ﺷﻤﺎره ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
ﻟﻴﻠﻲ ﺻﻔﺪرﻳﺎن و ﻫﻤﻜﺎران
50
درون ﻋﺮوﻗﻰ ،اﻓﺰاﻳﺶ ﻏﻠﻈﺖ و وﻳﺴﻜﻮزﻳﺘﻪ ﺧﻮن و ﻫﻴﭙﻮﺗﺎﻧﺴﻴﻮن 2و1
ﺗﻈﺎﻫﺮ ﻣﻰﻳﺎﺑﺪ. OHSS
ﭘﺮوﻓﻴﻼﻛﺘﻴﻚ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻨﻨﺪ.
ﻏﺮﺑﺎلﮔﺮي روﺗﻴﻦ ﺑﺮاى ﺗﺮوﻣﺒﻮﻓﻴﻠﻰﻫﺎى ارﺛﻲ از ﻧﻈﺮ اﻗﺘﺼﺎدي ﻣﻘﺮون
ﻋﻤﺪهﺗﺮﻳﻦ و ﺧﻄﺮﻧﺎكﺗﺮﻳﻦ ﻋﺎرﺿﻪ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺗﺨﻤﺪان
ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻰﺷﻮد 3زﻳﺮا ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ ﻋﻮاﻗﺐ ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻄﺮﻧﺎﻛﻰ از ﺟﻤﻠﻪ Adult Respiratory Distress
ﺳﻨﺪرم دﻳﺴﺘﺮس ﺗﻨﻔﺴﻲ ﺑﺰرگﺳﺎﻻن
) ،Syndrome (ARDSﻧﺎرﺳﺎﻳﻰ ﻛﻠﻴﻪ ،ﺗﺮوﻣﺒﻮز ﻋﺮوﻗﻰ و آﻣﺒﻮﻟﻰ رﻳﻮى ﺑﻪدﻧﺒﺎل داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻳﻚ از آنﻫﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺮگ ﺑﻴﻤﺎر 5و4
11و8
ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻧﺸﺎن دادهاﻧﺪ
ﺑﻪﺻﺮﻓﻪ ﻧﻴﺴﺖ،
ﺗﺮوﻣﺒﻮﻓﻴﻠﻰﻫﺎى اﻛﺘﺴﺎﺑﻰ ﺑﺎ ﺗﺴﺖﻫﺎي ارزانﺗﺮى
ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﺷﺪت ﻳﺎﻓﺘﻦ اﻳﻦ اﺧﺘﻼﻻت در زﻣﺎن ﺑﺮوز
OHSS
و اﻓﺰاﻳﺶ اﺣﺘﻤﺎل اﻳﺠﺎد ﺗﺮوﻣﺒﻮز ،اﻧﺠﺎم
ﻏﺮﺑﺎلﮔﺮي از ﻧﻈﺮ اﻳﻦ اﺧﺘﻼﻻت ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي اوﻟﻴﻪ از 17-19
ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎى ﺧﻄﺮﻧﺎك ARTﺳﻮدﻣﻨﺪ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺗﺎﻛﻨﻮن ﺑﻴﺶ از ﺻﺪ ﻣﻮرد
ﻫﺴﺘﻨﺪ ،اﻏﻠﺐ ﻣﺸﻜﻞ ﺟﺪي
ﺗﺮوﻣﺒﻮز ﻋﺮوﻗﻲ ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺗﺨﻤﺪان در ﻣﺘﻮن ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ
ﺳﻼﻣﺖ ﻧﺪارﻧﺪ و اﻣﻴﺪ ﺑﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﺑﺎﻻﻳﻰ دارﻧﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺣﺘﻲ ﻣﻴﺰان ﻛﻢ
ﻛﻪ اﻛﺜﺮ آنﻫﺎ در ﺑﻴﻤﺎران ﺣﺎﻣﻠﻪ ،ﭘﺲ از ﻓﺮوﻛﺶ ﻛﺮدن ﺗﻈﺎﻫﺮات
ﻧﺎﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ
،OHSSﺑﺪون ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻗﺒﻠﻲ ﺗﺮوﻣﺒﻮز در ﻓﺮد ﻳﺎ ﺧﺎﻧﻮاده وي ﺑﻮده اﺳﺖ.
اﺳﺖ ،ﻟﺬا ﺗﻼش ﺑﺮاى ﻛﺎﺳﺘﻦ از ﺧﻄﺮات درﻣﺎنﻫﺎي ﻧﺎزاﻳﻰ ﻳﻜﻰ از
ﺗﻌﺪاد ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ از اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎران داراي ﺣﺪاﻗﻞ ﻳﻜﻰ از ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي
ﺷﻮد.
اﻓﺮاديﻛﻪ ﻛﺎﻧﺪﻳﺪ اﻧﺠﺎم
ART
16و9
ﻧﺎﺧﻮﺷﻲ و ﺑﻪﺧﺼﻮص ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮ ﺑﻪدﻧﺒﺎل اﻧﺠﺎم
ART
21و20
ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﻧﺠﺎم ﺗﺴﺖﻫﺎى ﺗﺮوﻣﺒﻮﻓﻴﻠﻰ
ﺿﺮورتﻫﺎ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻰﺷﻮد .ﺑﺮاى اﻳﻦﻛﺎر ﺑﺎﻳﺪ اﻓﺮاد در ﻣﻌﺮض ﺧﻄﺮ
ﺗﺮوﻣﺒﻮﻓﻴﻠﻰ ﻣﺜﺒﺖ ﺑﻮدهاﻧﺪ.
ﺑﺎﻻ را ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ ﻛﺮده و اﻗﺪاﻣﺎت ﭘﻴﺸﮕﻴﺮاﻧﻪ و اﺣﺘﻴﺎط ﻻزم را در ﻣﻮرد
ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺘﻮاﻧﺪ در ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ ﺧﻄﺮ
6و1
ﺑﻪدﻧﺒﺎل دو ﺗﺎ ﺷﺶ درﺻﺪ ﺳﻴﻜﻞﻫﺎى
ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ .ﺑﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪن اﻓﺮاد در ﻣﻌﺮض ﺧﻄﺮ ﺑﺎﻻ و اﺳﺘﻔﺎده از
In Vitro Fertilization/ Intracytoplasmic Sperm
درﻣﺎن ﺿﺪ اﻧﻌﻘﺎدي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاى ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي از ﺗﺮوﻣﺒﻮز ،اﻳﻤﻨﻰ ﺑﻴﻤﺎران
آنﻫﺎ ﺑﻪﻛﺎر ﺑﺒﻨﺪﻳﻢ. ﻟﻘﺎح آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ )(IVF/ICSI
OHSS
OHSS
و ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺗﺮوﻣﺒﻮز ﺑﻪ ﻣﺎ
7و2
(Injectionاﻳﺠﺎد ﻣﻰﺷﻮد.
ﺗﺨﻤﺪانﻫﺎى ﭘﻠﻲﻛﻴﺴﺘﻴﻚ،
در روشﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ARTاﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻰﻳﺎﺑﺪ.
ﺗﺨﻤﺪانﻫﺎى ﺣﺠﻴﻢ ﺑﺎ ﺗﻌﺪاد ﻓﻮﻟﻴﻜﻮل زﻳﺎد و ﺳﻄﺢ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻي اﺳﺘﺮادﻳﻮل ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺗﺨﻤﺪان ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎﻳﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺧﻄﺮ ﺑﺮوز OHSS
9و8
را اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻰدﻫﻨﺪ.
ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮوز
OHSS
روش ﺑﺮرﺳﻲ
اﻣﺎ ﻫﻴﭻﻳﻚ از اﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﻪﺗﻨﻬﺎﻳﻰ 10و5
را دﻗﻴﻘﺎً ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ ﻛﻨﻨﺪ.
در ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت
در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻘﻄﻌﻲ ﺗﻌﺪاد 108ﺑﻴﻤﺎر ﻛﻪ در ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻓﺮوردﻳﻦ
ﺑﻴﺶﺗﺮ از
1388ﺗﺎ اﺳﻔﻨﺪ 1389ﺑﻪ درﻣﺎﻧﮕﺎه ﻧﺎزاﻳﻲ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺷﺮﻳﻌﺘﻲ ﻣﺮاﺟﻌﻪ
دﻳﺪه ﺷﺪه ﻛﻪ ﺷﻴﻮع ﺗﺮوﻣﺒﻮﻓﻴﻠﻰ در ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ
OHSS
اﻓﺮاد ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل اﺳﺖ11.و 9اﻣﺎ در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺗﺴﺖﻫﺎي ﺗﺮوﻣﺒﻮﻓﻴﻠﻰ OHSS
ﻛﺮده و ﻛﺎﻧﺪﻳﺪ اﻧﺠﺎم
IVF/ICSI
ﺑﻮدﻧﺪ ،ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي زﻳﺮ وارد
از ﺑﻴﻤﺎران ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه در ﺣﺎﻟﻰﻛﻪ
ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺪﻧﺪ :ﭘﺲ از اﻧﺠﺎم ﺗﺤﺮﻳﻚ ﻛﻨﺘﺮلﺷﺪه ﺗﺨﻤﺪان ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از
ﺷﻮاﻫﺪي وﺟﻮد دارﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻰدﻫﻨﺪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي
ﮔﻮﻧﺎدوﺗﺮوﭘﻴﻦ در ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻰ داراى 20ﻓﻮﻟﻴﻜﻮل ﻳﺎ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ،
در ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺮوز ﺗﻈﺎﻫﺮات
12و6
ﺗﺮوﻣﺒﻮﻓﻴﻠﻰ اﻛﺘﺴﺎﺑﻲ در اﻳﻦ زﻣﺎن ﺑﻪﺻﻮرت ﻣﻘﻄﻌﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻳﺎﺑﻨﺪ.
از
ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺷﻜﺴﺖ ﻣﻜﺮر
IVF
)ﺳﻪ ﺑﺎر ﻳﺎ ﺑﻴﺶﺗﺮ( ،ﺳﻘﻂﻫﺎي ﺧﻮدﺑﻪﺧﻮد
ﺳﻮى دﻳﮕﺮ اﻧﺘﺨﺎب اﻓﺮاد ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻛﻨﺘﺮل و ﺗﺴﺖﻫﺎي اﻧﺠﺎمﺷﺪه و
ﻣﻜﺮر )ﺳﻪ ﺳﻘﻂ ﻣﺘﻮاﻟﻲ ﻳﺎ ﺑﻴﺶﺗﺮ( ،ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺗﺮوﻣﺒﻮآﻣﺒﻮﻟﻲ ورﻳﺪي ﻳﺎ
روش اﻧﺠﺎم آنﻫﺎ در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ ﻳﻚدﻳﮕﺮ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻮده،
ﺷﺮﻳﺎﻧﻲ و ﻳﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻓﺮدي ﻳﺎ ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﺮوﻣﺒﻮﻓﻴﻠﻰ
ﺑﻪﻧﺤﻮي ﻛﻪ ﻧﻤﻰﺗﻮان ﻧﺘﺎﻳﺞ آنﻫﺎ را ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻛﺮد ،ﻳﺎ ﺑﻪ درﺳﺘﻲ
ﺷﻨﺎﺧﺘﻪﺷﺪه ﻗﺒﻠﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ،ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ﺑﺎ ﻫﻴﭻ داروي ﺿﺪ
14و13
ﺗﻌﻤﻴﻢ داد.
اﻧﻌﻘﺎدي ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ و رﺿﺎﻳﺖ آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﺧﻮد را ﺟﻬﺖ اﻧﺠﺎم ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ
در ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻰﺷﻮد ﺑﺮاى ﻛﺎﺳﺘﻦ از ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎى وﺧﻴﻢ ،OHSSﺑﺮاى ﻫﻤﻪ ﻣﺒﺘﻼﻳﺎن ﺑﻪ 15و7
اﻧﻌﻘﺎدي ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد.
OHSS
ﺷﺪﻳﺪ ﺗﺠﻮﻳﺰ ﭘﺮوﻓﻴﻼﻛﺴﻰ ﺿﺪ
ﺑﻪﺻﻮرت ﻛﺘﺒﻲ اﻋﻼم ﻛﺮده ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﺑﻴﻤﺎران ﺗﺤﺖ ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﻃﻮﻻﻧﻲﻣﺪت ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺗﺨﻤﻚﮔﺬاري و
ICSI
ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .ﻗﺒﻞ از ﺗﺰرﻳﻖ
HCG
و
ﺑﺮﺧﻲ ﺻﺎﺣﺐﻧﻈﺮان ﻧﻴﺰ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﺑﻬﺘﺮ
ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﺨﻤﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺧﻮن ﺟﻬﺖ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي اﺳﺘﺮادﻳﻮل ﺳﺮم ،ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ
ﻫﺴﺘﻨﺪ از ﻧﻈﺮ ﺗﺮوﻣﺒﻮﻓﻴﻠﻰ
،Sﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ ،Cآﻧﺘﻲﺗﺮوﻣﺒﻴﻦ ،آﻧﺘﻲﺑﺎدي آﻧﺘﻲﻛﺎردﻳﻮﻟﻴﭙﻴﻦ ) (IgM, IgGو
اﺳﺖ ﺗﻤﺎم اﻓﺮاديﻛﻪ ﻛﺎﻧﺪﻳﺪ اﻧﺠﺎم
ART
ﻏﺮﺑﺎلﮔﺮي ﺷﻮﻧﺪ و در ﺻﻮرت وﺟﻮد اﺧﺘﻼل ،درﻣﺎن ﺿﺪ اﻧﻌﻘﺎدي
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 70ﺷﻤﺎره ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
ﻟﻮﭘﻮس آﻧﺘﻲﻛﻮآﮔﻮﻻﻧﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ و ﺳﭙﺲ ﺳﻴﻜﻞ
ART
ﺑﻴﻤﺎران ﻃﺒﻖ
51
ﺗﺮوﻣﺒﻮﻓﻴﻠﻲ و ﺗﻐﻴﻴﺮات آنﻫﺎ در ﻓﺮم ﺷﺪﻳﺪ ﺳﻨﺪرم ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺗﺨﻤﺪان
روال ﻣﻌﻤﻮل اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ .اداﻣﻪ ﻳﺎ ﻛﻨﺴﻞ ﺷﺪن ﺳﻴﻜﻞ ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺎ ﻧﻈﺮ
ﺳﻴﻜﻞ ARTﻛﻨﺴﻞ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪﺟﺰ دو ﻧﻔﺮ )ﻳﻜﻲ ﺑﻪﻋﻠﺖ ﻓﻘﺪان اﺳﭙﺮم در
ﻧﻈﻴﺮ ادم،
ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﻤﺴﺮ و دﻳﮕﺮي ﺑﻪﻋﻠﺖ اﻧﺼﺮاف ﺑﻴﻤﺎر( ،درﻣﺎن ﺑﻘﻴﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از
آﺳﻴﺖ ،ﺗﻨﮕﻲﻧﻔﺲ ،ﺗﻬﻮع ،اﺳﺘﻔﺮاغ ،اوﻟﻴﮕﻮري ،و ﺑﺰرگﺷﺪﮔﻲ
ﺟﻨﻴﻦﻫﺎي ﻣﻨﺠﻤﺪ اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ 43 .ﻧﻔﺮ ) (%39/8از ﺑﻴﻤﺎران دﭼﺎر ﻋﻼﻳﻢ
ﺗﺨﻤﺪانﻫﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺟﻬﺖ درﻣﺎن در ﺑﺨﺶ ﺑﺴﺘﺮي ﺷﺪﻧﺪ،
ﺷﺪﻳﺪ OHSSﺷﺪﻧﺪ و در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺑﺴﺘﺮي ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ 58 .ﻧﻔﺮ )(%53/7
ﭘﺰﺷﻚ ﻣﻌﺎﻟﺞ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﺪ .ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻈﺎﻫﺮات
ﺑﻪﻋﻨﻮان
OHSS
OHSS
ﺷﺪﻳﺪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ .ﻃﻲ ﺑﺴﺘﺮي اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎران،
ﻧﻴﺰ دﭼﺎر ﻋﻼﻳﻢ
OHSS
ﺷﺪﻧﺪ ،اﻣﺎ ﺷﺪت آن ﺑﻪﺣﺪي ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ
ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺧﻮن ﻣﺠﺪد ﺑﺮاي آزﻣﺎﻳﺸﺎت ﺗﺮوﻣﺒﻮﻓﻴﻠﻲ ﻓﻮقاﻟﺬﻛﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ
ﺑﺴﺘﺮي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﻫﻔﺖ ﺑﻴﻤﺎر ) (%6/5ﻧﻴﺰ ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﻣﺸﻜﻠﻲ را
ﺑﺎ ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﺎﻳﺸﺎت ﻧﻮﺑﺖ اول ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺷﺪ .ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻠﻪ ﺑﻪﻛﻤﻚ
ﮔﺰارش ﻧﻜﺮدﻧﺪ .ﻫﻴﭻﻛﺪام از ﺑﻴﻤﺎران دﭼﺎر ) Critical OHSSﻋﻮارﺿﻲ
ﻧﺮماﻓﺰار SPSSوﻳﺮاﺳﺖ 18آﻧﺎﻟﻴﺰ ﺷﺪ؛ و ﺗﺴﺖﻫﺎي ﺗﺮوﻣﺒﻮﻓﻴﻠﻲ ﺑﻴﻤﺎران دﭼﺎر
OHSS
Severeﺑﺎ ﺑﻴﻤﺎران
OHSS
ﻣﺎﻧﻨﺪ
ARDS, Renal failure
ﻳﺎ ﺣﻮادث ﺗﺮوﻣﺒﻮآﻣﺒﻮﻟﻴﻚ( ﻧﺸﺪﻧﺪ.
Non Severeﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺷﺪ .در
ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛﻪ ﻋﻼﻳﻢ Severe OHSSﭘﻴﺪا ﻛﺮدﻧﺪ ،از ﻧﻈﺮ ﺳﻦ ،ﻧﻮع و ﻋﻠﺖ
Severe
ﻧﺎزاﻳﻲ ﺗﻔﺎوﺗﻲ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ .ﺗﻌﺪاد ﻓﻮﻟﻴﻜﻮلﻫﺎ ،ﺗﻌﺪاد اووﺳﻴﺖﻫﺎ
ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪي ﻧﻴﺰ آزﻣﺎﻳﺸﺎت ﻗﺒﻞ و ﺑﻌﺪ از ﺑﺴﺘﺮي ﺑﻴﻤﺎران ﮔﺮوه
و ﺳﻄﺢ اﺳﺘﺮادﻳﻮل ﺳﺮم در ﮔﺮوه OHSSﺷﺪﻳﺪ ﺑﻪﻃﺮز ﻣﻌﻨﻲداري ﺑﺎﻻﺗﺮ
OHSSﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﮔﺮدﻳﺪ.
ﺑﻮد .ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ
BMI
در ﮔﺮوه 2/5 Severe OHSSﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﺮ ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ
ﻛﻢﺗﺮ از ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺪون ﻋﻼﻳﻢ ﺷﺪﻳﺪ ﺑﻮد ) .(P=0/001ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ
ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ
Sﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛﻪ ﻋﻼﻳﻢ OHSSﺷﺪﻳﺪ ﭘﻴﺪا ﻛﺮدﻧﺪ 101/7±16/3درﺻﺪ ﺑﻮد
ﺗﻌﺪاد 108ﺑﻴﻤﺎر وارد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت آﻧﺎن و
و در ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲﻛﻪ ﻋﻼﻳﻢ ﺷﺪﻳﺪ ﭘﻴﺪا ﻧﻜﺮدﻧﺪ اﻳﻦ ﻣﻘﺪار 118/4±17/0
ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺳﻴﻜﻞ درﻣﺎﻧﻲ آنﻫﺎ در ﺟﺪول 1ﺧﻼﺻﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ .ﻋﻠﺖ
درﺻﺪ ﺑﻮد .اﺧﺘﻼف ﺑﻴﻦ اﻳﻦ دو ﮔﺮوه 16/6ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪﻟﺤﺎظ آﻣﺎري
ﻧﺎزاﻳﻲ در 24ﻧﻔﺮ ) (%22/2ﻋﺎﻣﻞ ﻣﺮداﻧﻪ ،و در 84ﻧﻔﺮ ) (%77/8ﻋﻮاﻣﻞ
ﻣﻌﻨﻲدار ﺑﻮد ) .(P=0/001ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎر از ﮔﺮوه Severeو ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎر از
زﻧﺎﻧﻪ ﺷﺎﻣﻞ اﺧﺘﻼﻻت ﺗﺨﻤﻚﮔﺬاري در 67ﻧﻔﺮ ) ،(%62ﻣﺸﻜﻼت
ﮔﺮوه Nonsevereﺳﻄﺢ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ
ﻟﻮﻟﻪاي در 13ﻧﻔﺮ ) ،(%12و ﻧﺎزاﻳﻲ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺿﻴﺢ در ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ ) (%3/7ﺑﻮد .ﺑﻴﻦ دو ﮔﺮوه
OHSS
ﺷﺪﻳﺪ و ﻏﻴﺮ ﺷﺪﻳﺪ ﺗﻔﺎوت ﻗﺎﺑﻞ
ﺷﻴﻮع ﻛﻤﺒﻮد ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ
C
S
S
ﻛﻢﺗﺮ از ﻧﺮﻣﺎل داﺷﺘﻨﺪ.
در دو ﮔﺮوه اﺧﺘﻼف ﻣﻌﻨﻲداري ﻧﺪاﺷﺖ.
در ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺎ ﻋﻼﻳﻢ ﺷﺪﻳﺪ 104/8±20/0درﺻﺪ و
در ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺪون ﻋﻼﻳﻢ ﺷﺪﻳﺪ 98/3±17/9درﺻﺪ ﺑﻮد .اﻳﻦ 6/49
ﻣﻼﺣﻈﻪاي از ﻧﻈﺮ ﻋﻠﻞ ﻧﺎزاﻳﻲ ﻳﺎﻓﺖ ﻧﺸﺪ ).(P<0/05 از ﻫﻤﻪ ﺑﻴﻤﺎران آزﻣﺎﻳﺸﺎت ﺗﺮوﻣﺒﻮﻓﻴﻠﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ ،Sﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ ،C
درﺻﺪ اﺧﺘﻼف ﺑﻪﺣﺪي ﻧﺒﻮد ﻛﻪ از ﻧﻈﺮ آﻣﺎري ﻣﻌﻨﻲدار ﺑﺎﺷﺪ
Lupus anticoagulant antibody, Anticardiolipin
) .(P=0/090ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ آﻧﺘﻲﺗﺮوﻣﺒﻴﻦ ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺎ ﻋﻼﻳﻢ ﺷﺪﻳﺪ 96/6±13/5
ﺑﻴﻤﺎران
ﺑﻮد .در ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺪون ﻋﻼﻳﻢ ﺷﺪﻳﺪ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ آﻧﺘﻲﺗﺮوﻣﺒﻴﻦ 100/8±14/9
ﺑﻴﻤﺎران
ﺑﻮد ﻛﻪ اﺧﺘﻼف ﻣﻌﻨﻲداري ﺑﻴﻦ اﻳﻦ دو ﮔﺮوه ﻳﺎﻓﺖ ﻧﺸﺪ .ﻣﺜﺒﺖ ﺑﻮدن
100/5±18/9ﺑﻮد .ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ آﻧﺘﻲ ﺗﺮوﻣﺒﻴﻦ 98/7±14/4ﺑﻮد .آﻧﺘﻲﺑﺎدي
آﻧﺘﻲﺑﺎدي آﻧﺘﻲﻛﺎردﻳﻮﻟﻴﭙﻴﻦ ﻳﺎ آﻧﺘﻲﺑﺎدي آﻧﺘﻲﻛﻮآﮔﻮﻻﻧﺖ ﻟﻮﭘﻮﺳﻲ
آﻧﺘﻲﻛﻮآﮔﻮﻻﻧﺖ ﻟﻮﭘﻮﺳﻲ ﺗﻨﻬﺎ در ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺜﺒﺖ ﺑﻮد ،ﻛﻪ دﭼﺎر ﻓﺮم
ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﺑﺎ ﺑﺮوز OHSSﺷﺪﻳﺪ ﻧﺪاﺷﺖ .ﺗﻌﺪاد ﻣﻮارد ﻛﻨﺴﻞ ﺷﺪن ﺳﻴﻜﻞ
ﺷﺪه ﺑﻮد ،و ﺑﻪ ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ ﻧﻴﺰ دﺳﺖ ﻧﻴﺎﻓﺖ .آﻧﺘﻲﺑﺎدي
Severeﺑﻴﺶﺗﺮ از ﺳﺎﻳﺮ ﺑﻴﻤﺎران ﺑﻮد ) %93در ﻣﻘﺎﺑﻞ
آﻧﺘﻲﺗﺮوﻣﺒﻴﻦ،
) antibody (IgM, IgGﺑﻪﻋﻤﻞ آﻣﺪ )ﺟﺪول .(1ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ 111/8±18/5ﺑﻮد .ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ
ﻏﻴﺮ ﺷﺪﻳﺪ
OHSS
S C
آﻧﺘﻲﻛﺎردﻳﻮﻟﻴﭙﻴﻦ در ﺳﻪ ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺜﺒﺖ ﺑﻮد ،ﻛﻪ ﻫﺮ ﺳﻪ دﭼﺎر OHSSﺷﺪﻳﺪ ﺷﺪﻧﺪ و ﺳﻴﻜﻞ
ART
آﻧﺎن ﻛﻨﺴﻞ ﺷﺪ .در ﻧﻬﺎﻳﺖ دو ﺗﻦ از آﻧﺎن ﺑﻪ
ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ،اﻣﺎ ﻫﻴﭻﻛﺪام ﺑﻪ ﻫﻔﺘﻪ دوازدﻫﻢ ﻧﺮﺳﻴﺪﻧﺪ .اﻳﻦ آﻧﺘﻲﺑﺎدي در دو ﺑﻴﻤﺎر ﻧﻴﺰ ﭘﺲ از ﺑﺮوز ﻋﻼﻳﻢ ﻫﻴﭻﻳﻚ از اﻳﻦ دو ﺑﻴﻤﺎر ﺣﺎﻣﻠﻪ ﻧﺸﺪﻧﺪ .اﻧﺠﺎم
OHSS
ART
ﻣﺜﺒﺖ ﮔﺮدﻳﺪ.
و اﻧﺘﻘﺎل ﺟﻨﻴﻦ در
47ﺑﻴﻤﺎر ) (%43/5در ﻫﻤﺎن ﺳﻴﻜﻞ اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ .در 61ﺑﻴﻤﺎر )(%56/5
در ﮔﺮوه
OHSS
.(%23/3از ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻋﻼﻳﻢ
OHSS
Severeﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﺮده و
ﺑﺴﺘﺮي ﺷﺪﻧﺪ ،در ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺴﺘﺮي ﻣﺠﺪدا ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺧﻮن ﺟﻬﺖ آزﻣﺎﻳﺸﺎت ﺗﺮوﻣﺒﻮﻓﻴﻠﻲ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ. در ﺟﺪول 2ﺗﻐﻴﻴﺮات اﻳﻦ آزﻣﺎﻳﺸﺎت در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ آزﻣﺎﻳﺸﺎت ﻗﺒﻞ از ﻇﻬﻮر ﻋﻼﻳﻢ ﻛﻠﻴﻨﻴﻜﻲ ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ
S
OHSS
آورده ﺷﺪه اﺳﺖ .ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﻄﺢ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ
ﻗﺒﻞ از ﺑﺮوز ﻋﻼﻳﻢ
OHSS
ﺷﺪﻳﺪ 101/7±16/3درﺻﺪ ﺑﻮد
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 70ﺷﻤﺎره ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
ﻟﻴﻠﻲ ﺻﻔﺪرﻳﺎن و ﻫﻤﻜﺎران
52
ﻛﻪ در ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺮوز ﻋﻼﻳﻢ ﺑﺎ 10/1درﺻﺪ ﻛﺎﻫﺶ ،ﺑﻪ 91/6±20/1رﺳﻴﺪ.
ﻣﻌﻜﻮس داﺷﺖ .ﻣﻴﺎﻧﻪ اﺳﺘﺮادﻳﻮل در ﺳﻪ ﺑﻴﻤﺎري ﻛﻪ آﻧﺘﻲﺑﺎدي
اﻳﻦ ﺗﻔﺎوت ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ آﻣﺎري ﻣﻌﻨﻲدار ﺑﻮد ).(P<0/001
آﻧﺘﻲﻛﺎردﻳﻮﻟﻴﭙﻴﻦ ﻣﺜﺒﺖ داﺷﺘﻨﺪ 10240و در ﺳﺎﻳﺮ ﺑﻴﻤﺎران 2100ﺑﻮد
ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ Cﺑﻴﻤﺎران ﻗﺒﻞ از ﻋﻼﻣﺖدار ﺷﺪن 104/8±20/0و
) .(P=0/009ﺳﺎﻳﺮ ﺗﺴﺖﻫﺎي ﺗﺮوﻣﺒﻮﻓﻴﻠﻲ ارﺗﺒﺎط ﻣﻌﻨﻲداري ﺑﺎ ﺳﻄﺢ
ﭘﺲ از اﻳﺠﺎد ﻋﻼﻳﻢ 103/6±18/3ﺑﻮد ﻛﻪ از ﻧﻈﺮ آﻣﺎري اﺧﺘﻼف
اﺳﺘﺮادﻳﻮل ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ .اﻧﺘﻘﺎل ﺟﻨﻴﻦ در 47ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻪﺻﻮرت ﺗﺎزه ،و در 59
ﻣﻌﻨﻲداري ﺑﺎ ﻫﻢ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ .ﺳﻄﺢ آﻧﺘﻲﺗﺮوﻣﺒﻴﻦ ﺑﻴﻤﺎران ﻗﺒﻞ از ﺑﺮوز
ﺑﻴﻤﺎر ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺟﻨﻴﻦ ﻓﺮﻳﺰ )ﺑﻪﻋﻠﺖ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺗﺨﻤﺪان،
ﻋﻼﻳﻢ 96/6±13/5درﺻﺪ ﺑﻮد و ﺑﺎ ﺑﺮوز ﻋﻼﻳﻢ ﺑﻪ 94/5±13/3درﺻﺪ
اداﻣﻪ درﻣﺎن ﻗﻄﻊ ﺷﺪه ﺑﻮد( اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ.
رﺳﻴﺪ .اﻳﻦ ﺗﻔﺎوت 2/09درﺻﺪي ﺑﻪﺣﺪي ﻛﻪ از ﻧﻈﺮ آﻣﺎري ﻣﻌﻨﻲدار
از ﺑﻴﻦ ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛﻪ ﺟﻨﻴﻦ Freshﺑﺮاﻳﺸﺎن ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد 21 ،ﻧﻔﺮ
ﺑﺎﺷﺪ ﻧﺮﺳﻴﺪ ) .(P=0/051ﺗﻌﺪاد ﻣﻮارد ﻣﺜﺒﺖ آﻧﺘﻲﺑﺎدي آﻧﺘﻲﻛﺎردﻳﻮﻟﻴﭙﻴﻦ
) (%44/7ﺑﻪ ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ ﺑﻴﻮﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ دﺳﺖ ﭘﻴﺪا ﻛﺮدﻧﺪ؛ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ
و آﻧﺘﻲﺑﺎدي آﻧﺘﻲﻛﻮآﮔﻮﻻﻧﺖ ﻟﻮﭘﻮﺳﻲ ﻧﻴﺰ ﻗﺒﻞ و ﺑﻌﺪ از ﺑﺮوز ﻋﻼﻳﻢ
15ﻧﻔﺮ ) (%25/4از ﮔﺮوﻫﻲ ﻛﻪ از ﺟﻨﻴﻦ ﻓﺮﻳﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ
ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻌﻨﻲداري ﻧﻜﺮد .ﺗﻌﺪاد ﻓﻮﻟﻴﻜﻮلﻫﺎي ﻣﺸﺎﻫﺪهﺷﺪه در ﺑﻴﻤﺎران و
HCG
Betaﻣﺜﺒﺖ داﺷﺘﻨﺪ .اﺧﺘﻼف ﺑﻴﻦ اﻳﻦ دو ﮔﺮوه ﺑﻪﻟﺤﺎظ آﻣﺎري
ﺗﻌﺪاد اووﺳﻴﺖﻫﺎي ﺑﻪدﺳﺖآﻣﺪه ﺑﺎ ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﺎﻳﺸﺎت ﺗﺮوﻣﺒﻮﻓﻴﻠﻲ ارﺗﺒﺎط
ﻣﻌﻨﻲدار ﺑﻮد ) .(P=0/034ﻣﻴﺰان ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ Ongoingدر ﮔﺮوه اﻧﺘﻘﺎل
ﻣﻌﻨﻲداري ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ ).(P>0/05
ﺟﻨﻴﻦ ﺗﺎزه 13) %27/7ﻣﻮرد( ،و در ﮔﺮوه اﻧﺘﻘﺎل ﺟﻨﻴﻦ ﻓﺮﻳﺰ %16/9
ﺗﻌﺪاد ﻓﻮﻟﻴﻜﻮلﻫﺎ و ﺗﻌﺪاد اووﺳﻴﺖﻫﺎي ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺎ ﺳﻄﺢ اﺳﺘﺮادﻳﻮل ﺳﺮم ارﺗﺒﺎط داﺷﺘﻨﺪ و ﺳﻄﺢ اﺳﺘﺮادﻳﻮل ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺎ ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ
S
راﺑﻄﻪ
) 10ﻣﻮرد( ﺑﻮد .ﻫﺮﭼﻨﺪ اﻳﻦ اﺧﺘﻼف از ﻧﻈﺮ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ ،اﻣﺎ از ﻧﻈﺮ آﻣﺎري ﻣﻌﻨﻲدار ﻧﺒﻮد ).(P=0/184
ﺟﺪول :1-ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت و ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﺎﻳﺸﺎت ﺑﻴﻤﺎران ﺷﺮﻛﺖﻛﻨﻨﺪه در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ،ﺑﻪﺗﻔﻜﻴﻚ ﺷﺪت ﻧﺎم ﻣﺘﻐﻴﺮ
OHSS
ﻋﻼﻳﻢ ﻏﻴﺮ ﺷﺪﻳﺪ
ﻋﻼﻳﻢ ﺷﺪﻳﺪ
P
ﺳﻦ )ﺳﺎل(
ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ
)(SD
)28/5(5/06
)28/2(6/14
0/779
ﺷﺎﺧﺺ ﺗﻮده ﺑﺪن )(kg/m2
ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ
)(SD
)26/4(4/10
)23/9(3/32
0/001
ﺗﻌﺪاد ﻓﻮﻟﻴﻜﻮلﻫﺎ )ﻋﺪد(
ﻣﻴﺎﻧﻪ )ﻣﺤﺪوده ﺗﻐﻴﻴﺮات(
)24(20-45
)28(20-50
0/001
ﺗﻌﺪاد اووﺳﻴﺖﻫﺎ )ﻋﺪد(
ﻣﻴﺎﻧﻪ )ﻣﺤﺪوده ﺗﻐﻴﻴﺮات(
)19(10-28
)22(12-37
<0/001
اﻧﺘﻘﺎل ﺟﻨﻴﻦ ﺗﺎزه )ﻋﺪد(
ﺗﻌﺪاد )(%
)44(%67/7
)3(%7
<0/001
اﻧﺘﻘﺎل ﺟﻨﻴﻦ ﻓﺮﻳﺰ )ﻋﺪد(
ﺗﻌﺪاد )(%
)21(%23/3
)40(%93
<0/001
ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ )ﺗﻌﺪاد(
ﺗﻌﺪاد )(%
)24(%37/5
)12(%28/6
0/405
ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ اداﻣﻪﻳﺎﻓﺘﻪ )ﺗﻌﺪاد(
ﺗﻌﺪاد )(%
)14(%21/9
)9(%21/4
1/000
ﻣﻴﺎﻧﻪ )ﻣﺤﺪوده ﺗﻐﻴﻴﺮات(
)1600(500-16810
)3700(956-31700
<0/001
ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ
S
ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ
)(SD
)118/4(17/04
)101/7(16/30
<0/001
ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ
C
ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ
)(SD
)98/3(17/91
)104/8(20/04
0/090
ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ
)(SD
)100/0(14/91
)96/6(13/58
0/234
آﻧﺘﻲﺑﺎدي آﻧﺘﻲﻛﻮآﮔﻮﻻﻧﺖ ﻟﻮﭘﻮﺳﻲ ﻣﺜﺒﺖ
ﺗﻌﺪاد )(%
)1(%1/5
0
1/000
آﻧﺘﻲﺑﺎدي آﻧﺘﻲﻛﺎردﻳﻮﻟﻴﭙﻴﻦ ﻣﺜﺒﺖ
ﺗﻌﺪاد )(%
0
)3(%7
0/159
اﺳﺘﺮادﻳﻮل
)(pg/ml
آﻧﺘﻲﺗﺮوﻣﺒﻴﻦ
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 70ﺷﻤﺎره ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
53
ﺗﺮوﻣﺒﻮﻓﻴﻠﻲ و ﺗﻐﻴﻴﺮات آنﻫﺎ در ﻓﺮم ﺷﺪﻳﺪ ﺳﻨﺪرم ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺗﺨﻤﺪان
ﺟﺪول :2-آزﻣﺎﻳﺸﺎت ﺗﺮوﻣﺒﻮﻓﻴﻠﻲ ﺑﻴﻤﺎران ﭘﺲ از ﺑﺮوز ﺗﻈﺎﻫﺮات Severe OHSSو ﻣﻴﺰان ﺗﻐﻴﻴﺮات آنﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺣﺪ ﭘﺎﻳﻪ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﭘﺲ از ﺑﺮوز ﺗﻈﺎﻫﺮات ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ
ﺗﻔﺎوت ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻗﺒﻞ از ﺑﺮوز ﺗﻈﺎﻫﺮات ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ
P
ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ
S
ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ
)(SD
)91/67(20/11
10/11
<0/001
ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ
C
ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ
)(SD
)103/65(18/32
1/20
0/284
ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ
)(SD
)94/58(13/80
2/09
0/051
آﻧﺘﻲﺑﺎدي آﻧﺘﻲﻛﻮآﮔﻮﻻﻧﺖ ﻟﻮﭘﻮﺳﻲ ﻣﺜﺒﺖ
ﺗﻌﺪاد )(%
)1(%2/3
1
0/159
آﻧﺘﻲﺑﺎدي آﻧﺘﻲﻛﺎردﻳﻮﻟﻴﭙﻴﻦ ﻣﺜﺒﺖ
ﺗﻌﺪاد )(%
)5(%11/6
2
1/000
آﻧﺘﻲﺗﺮوﻣﺒﻴﻦ
اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻏﻠﻈﺖ و وﻳﺴﻜﻮزﻳﺘﻪ ﺧﻮن زﻳﺎد ﻣﻲﺷﻮد .ﻋﺪهاي
ﺑﺤﺚ
از ﺻﺎﺣﺐﻧﻈﺮان اﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪه را ﻣﺴﺌﻮل اﻓﺰاﻳﺶ رﻳﺴﻚ ﺗﺮوﻣﺒﻮز ﻣﻲداﻧﻨﺪ. OHHS
اﻣﺎ در ﻣﻮاردي ﻧﻴﺰ ﺗﺮوﻣﺒﻮز ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺗﺨﻤﺪان ،ﺑﺪون وﺟﻮد
ﻫﻨﻮز ﻛﺎﻣﻼً ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻴﺴﺖ .در ﻃﻲ ﻫﻴﭙﺮ اﺳﺘﻴﻤﻮﻻﺳﻴﻮن ﺗﺨﻤﺪان،
آﺳﻴﺖ ﻳﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻼﻳﻢ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺳﻨﺪرم ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺗﺨﻤﺪان دﻳﺪه
ﻋﻠﺖ واﻗﻌﻲ اﻓﺰاﻳﺶ رﻳﺴﻚ ﺗﺮوﻣﺒﻮز در ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ
ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي ﻓﻮﻟﻴﻜﻮل رﺷﺪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﻣﻮﺟﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ
ﻣﻲﺷﻮد.
9
اﺳﺘﺮوژن در ﺟﺮﻳﺎن ﺧﻮن ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ .ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﻫﻴﭙﺮ اﺳﺘﺮوژﻧﻤﻲ در
،Dulitzkyﺷﻴﻮع ﺗﺮوﻣﺒﻮﻓﻴﻠﻲ را در 20ﺑﻴﻤﺎر دﭼﺎر ﻓﺮم ﺷﺪﻳﺪ
ﻣﻮﺟﺐ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ رﻳﺴﻚ ﺣﻮادث
ﺳﻨﺪرم ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺗﺨﻤﺪان ،را ﺑﺎ 40ﺑﻴﻤﺎر ﺗﺤﺖ اﻟﻘﺎي
ﺗﺮوﻣﺒﻮآﻣﺒﻮﻟﻴﻚ ﻣﻲﺷﻮد ،ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ در ﺑﻴﻤﺎران ﺳﻨﺪرم ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻴﺶ از
ﺗﺨﻤﻚﮔﺬاري ﻛﻪ دﭼﺎر ﺳﻨﺪرم ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺗﺨﻤﺪان ﻧﺸﺪه
اﻣﺎ در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ
ﺑﻮدﻧﺪ ،ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻛﺮد .وي درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ ﺷﻴﻮع ﺗﺮوﻣﺒﻮﻓﻴﻠﻲ در ﮔﺮوه ﻓﺮم
ارﺗﺒﺎط واﺿﺤﻲ ﺑﻴﻦ ﺳﻄﺢ اﺳﺘﺮوژن و وﻗﻮع ﺗﺮوﻣﺒﻮز ﻳﺎﻓﺖ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ.
ﺷﺪﻳﺪ ﺳﻨﺪرم ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺗﺨﻤﺪان %85و در ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل
ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ و ﻣﺼﺮف
OCP
22و9
ﺣﺪ ﺗﺨﻤﺪان ﻧﻴﺰ زﻣﻴﻨﻪﺳﺎز ﺗﺮوﻣﺒﻮز ﺷﻮد.
8
زﻣﺎن ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﻴﺮي ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي
وﺿﻌﻴﺖ اﻓﺰاﻳﺶ اﻧﻌﻘﺎدﭘﺬﻳﺮي ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺗﺨﻤﻚﮔﺬاري ﺑﺎ ﺣﺪ
%26/8ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.
اﻛﺜﺮ ﻏﻠﻈﺖ اﺳﺘﺮادﻳﻮل ﻫﻢزﻣﺎﻧﻲ ﻧﺪارد .ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻗﺒﻞ از ﺗﺰرﻳﻖ hCGﻫﻢ
ﺗﺮوﻣﺒﻮﻓﻴﻠﻲ در ﮔﺮوه ﻣﻮرد در ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺮوز ﻋﻼﻳﻢ ﻓﺮم ﺷﺪﻳﺪ ﺳﻨﺪرم
hCG
ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺗﺨﻤﺪان ،و در ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل )ﺷﺎﻫﺪ( در ﻓﺎز ﻟﻮﺗﺌﺎل
ﻧﺎدر اﺳﺖ .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻧﻘﺶ اﺳﺘﺮوژن ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺗﻨﻬﺎ ﻋﻠﺖ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﺮوﻣﺒﻮز
ﺳﻴﻜﻞ درﻣﺎﻧﻲ ﺑﻮد .از ﻃﺮﻓﻲ ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل ﺑﻪروش ﮔﺬﺷﺘﻪﻧﮕﺮ اﻧﺘﺨﺎب
ﺳﻄﺢ اﺳﺘﺮوژن ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻﺳﺖ .ﺑﺮوز ﺗﺮوﻣﺒﻮآﻣﺒﻮﻟﻲ ﻗﺒﻞ از ﺗﺰرﻳﻖ ﻣﻮرد ﺗﺮدﻳﺪ اﺳﺖ.
9و6
ﺷﺪه ﺑﻮد .اﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪ اﻓﺮادي ﻣﺎﻧﻨﺪ Mc Donoughاﻳﻦ
از ﻃﺮﻓﻲ در ﺗﻤﺎم ﺑﻴﻤﺎران دﭼﺎر ﺳﻨﺪرم ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ
اﺣﺘﻤﺎل را ﻣﻄﺮح ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﻔﺎوت وﺿﻌﻴﺖ ﻫﻮرﻣﻮﻧﻲ دو ﮔﺮوه در
ﺗﺨﻤﺪان ،ﻫﻴﭙﺮ اﺳﺘﺮوژﻧﻤﻲ وﺟﻮد دارد ،اﻣﺎ ﻓﻘﻂ در ﺗﻌﺪاد اﻧﺪﻛﻲ از آﻧﺎن
ﻫﻨﮕﺎم ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﻴﺮي ،و اﺧﺘﻼف ﻗﺎﺑﻞﺗﻮﺟﻪ ﺳﻄﺢ اﺳﺘﺮادﻳﻮل در ﮔﺮوه
ﺗﺮوﻣﺒﻮز اﻳﺠﺎد ﻣﻲﺷﻮد .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻠﻲ ﺑﻪﺟﺰ اﺳﺘﺮوژن در اﻳﻦ اﻓﺰاﻳﺶ
ﻣﻮرد و ﺷﺎﻫﺪ ،ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺨﺪوش ﺷﺪن ﻧﺘﺎﻳﺞ و ﻣﺸﺎﻫﺪه اﻳﻦ ﻣﻴﺰان ﺗﻔﺎوت
22و9
ﺧﻄﺮ ﺗﺮوﻣﺒﻮز دﺧﻴﻞ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ.
در ﺳﺎلﻫﺎي اﺧﻴﺮ ﺗﺮوﻣﺒﻮﻓﻴﻠﻲﻫﺎ
14و13
ﺑﻴﻦ آزﻣﺎﻳﺸﺎت ﮔﺮوه ﻣﻮرد و ﺷﺎﻫﺪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ.
ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻤﻜﻦ
ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻓﺎﻛﺘﻮر ﻣﺴﺘﻌﺪﻛﻨﻨﺪه ﺗﺮوﻣﺒﻮز در اﻓﺮاد ﺣﺎﻣﻠﻪ و ﻣﺼﺮفﻛﻨﻨﺪﮔﺎن
اﺳﺖ ﺑﺮوز ﺳﻨﺪرم ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺗﺨﻤﺪان ﻣﻮﺟﺐ اﻳﺠﺎد
ﻗﺮصﻫﺎي ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي از ﺑﺎرداري ﻣﻄﺮح ﺷﺪهاﻧﺪ و اﺣﺘﻤﺎل دارد ﻛﻪ در
ﺗﻐﻴﻴﺮاﺗﻲ در ﺗﺴﺖﻫﺎي ﺗﺮوﻣﺒﻮﻓﻴﻠﻲ ﺷﻮد؛ و اﻧﺠﺎم ﻳﻚ ﻧﻮﺑﺖ آزﻣﺎﻳﺸﺎت
ﺑﺮوز ﺗﺮوﻣﺒﻮز در ﺑﻴﻤﺎران ﺳﻨﺪرم ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺗﺨﻤﺪان ﻧﻴﺰ
ﺗﺮوﻣﺒﻮﻓﻴﻠﻲ ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻫﺪف Dulitzkyدﻗﺖ ﻛﺎﻓﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ.
14
ﻧﻘﺶ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ23.و 9در ﺑﻴﻤﺎران ﺳﻨﺪرم ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺗﺨﻤﺪان
،Machacﺟﻬﺶﻫﺎي ﻓﺎﻛﺘﻮر
ﻧﻔﻮذﭘﺬﻳﺮي ﻋﺮوق زﻳﺎد ﻣﻲﺷﻮد و ﻣﺎﻳﻊ درون ﻋﺮوﻗﻲ ﺑﻪ ﻓﻀﺎي ﺳﻮم
G20210A
V
ﻟﻴﺪن،
C677T
،MTHFRو ﺟﻬﺶ
ﭘﺮوﺗﺮوﻣﺒﻴﻦ را در ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺳﻨﺪرم ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻴﺶ از
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 70ﺷﻤﺎره ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
ﻟﻴﻠﻲ ﺻﻔﺪرﻳﺎن و ﻫﻤﻜﺎران
54
ﺣﺪ ﺗﺨﻤﺪان ﺷﺪﻳﺪ ﺑﺎ اﻓﺮاد ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻛﺮد ،وي ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪ
PCR
ﻣﻘﺮون ﺑﻪﺻﺮﻓﻪ ﻧﻴﺴﺖ 16.ﻣﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﻣﺮﺣﻠﻪ اول را ﻗﺒﻞ از
ﻟﻴﺪن در ﺑﻴﻤﺎران ﻧﺎﺑﺎرور ﺷﻴﻮع ﺑﻴﺶﺗﺮي دارد؛ اﻣﺎ
ﺗﺰرﻳﻖ hCGﮔﺮﻓﺘﻴﻢ .ﺳﭙﺲ ﺑﻴﻤﺎران دو ﮔﺮوه ﺷﺪﻧﺪ :ﻳﻚ ﮔﺮوه ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ
اﻳﻦ اﻣﺮ ﻣﻮﺟﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﺧﻄﺮ ﺑﺮوز ﺳﻨﺪرم ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ
ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻈﺎﻫﺮات ﻛﻠﻴﻨﻴﻜﻲ ﻓﺮم ﺷﺪﻳﺪ ﺳﻨﺪرم ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ
ﻛﻪ ﺟﻬﺶ ﻓﺎﻛﺘﻮر
V
ﺗﺨﻤﺪان ﺷﺪﻳﺪ ﻧﻤﻲﺷﻮد.
18
ﺗﺨﻤﺪان ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﺮدﻧﺪ و در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺑﺴﺘﺮي ﺷﺪﻧﺪ؛ دﺳﺘﻪ دوم
،Fabreguesﻧﻤﻮﻧﻪ ﺧﻮن ﮔﺮﻓﺘﻪﺷﺪه ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع ﺳﻴﻜﻞ درﻣﺎﻧﻲ 20
آنﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺑﺴﺘﺮي ﺷﺪن ﭘﻴﺪا ﻧﻜﺮدﻧﺪ )ﻓﺮم ﻏﻴﺮ ﺷﺪﻳﺪ ﺳﻨﺪرم
ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻓﺮم ﺷﺪﻳﺪ ﺳﻨﺪرم ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺗﺨﻤﺪان را ﺑﺎ 40
ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺗﺨﻤﺪان( .ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺴﺘﺮي در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن و ﻗﺒﻞ از
ﺑﻴﻤﺎر ﻓﺮم ﻏﻴﺮ ﺷﺪﻳﺪ ﺳﻨﺪرم ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺗﺨﻤﺪان و 100ﺑﻴﻤﺎر
ﺷﺮوع ﻫﭙﺎرﻳﻦ ﭘﺮوﻓﻴﻼﻛﺘﻴﻚ ،از ﺑﻴﻤﺎران ﮔﺮوه ﻓﺮم ﺷﺪﻳﺪ ﺳﻨﺪرم
ﻛﻨﺘﺮل ﺳﺎﻟﻢ ،از ﻧﻈﺮ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي ﺗﺮوﻣﺒﻮﻓﻴﻠﻲ ﺷﺎﻣﻞ آﻧﺘﻲﺗﺮوﻣﺒﻴﻦ،
ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺗﺨﻤﺪان ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﻴﺮي ﻣﺮﺣﻠﻪ دوم ﺟﻬﺖ ارزﻳﺎﺑﻲ
ﻟﻴﺪن ،ﭘﺮوﺗﺮوﻣﺒﻴﻦ ،G20210A
ﺗﺴﺖﻫﺎي ﺗﺮوﻣﺒﻮﻓﻴﻠﻲ ﺑﻪﻋﻤﻞ آﻣﺪ ﺗﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮات اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ﻣﺎرﻛﺮﻫﺎي
آﻧﺘﻲﺑﺎدي آﻧﺘﻲﻛﻮآﮔﻮﻻن ﻟﻮﭘﻮﺳﻲ و آﻧﺘﻲﺑﺎدي آﻧﺘﻲﻛﺎردﻳﻮﻟﻴﭙﻴﻦ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ
ﺗﺮوﻣﺒﻮﻓﻴﻠﻲ ﺑﺎ ﺑﺮوز ﺗﻈﺎﻫﺮات ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﻮد .ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦﻛﻪ
ﻛﺮد 16.وي ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺷﻴﻮع ﺗﺮوﻣﺒﻮﻓﻴﻠﻲ در ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛﻪ دﭼﺎر
ﻫﻴﭙﺮ اﺳﺘﺮوژﻧﻤﻲ و ﻛﺎﻫﺶ ﺣﺠﻢ داﺧﻞ ﻋﺮوﻗﻲ در زﻣﺎن ﺑﺮوز ﻋﻼﻳﻢ
ﻓﺮم ﺷﺪﻳﺪ ﺳﻨﺪرم ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺗﺨﻤﺪان ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ،اﻓﺰاﻳﺶ
ﺳﻨﺪرم ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺗﺨﻤﺪان ،ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ
از ﻧﻈﺮ اﻗﺘﺼﺎدي
وﺿﻌﻴﺖ اﻧﻌﻘﺎدي ﻣﻄﺮح ﺷﺪهاﻧﺪ ،ﻣﺎ ﺑﻴﻤﺎران دﭼﺎر ﺑﻪ ﺳﻨﺪرم ﺗﺤﺮﻳﻚ
ﻣﻘﺮون ﺑﻪﺻﺮﻓﻪ ﻧﻴﺴﺖ ،Curvers 16.ﺗﻐﻴﻴﺮات ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻫﻤﻮﺳﺘﺎﺗﻴﻚ
ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺗﺨﻤﺪان ﺷﺪﻳﺪ و ﻏﻴﺮ ﺷﺪﻳﺪ را ﻛﻪ ﻫﺮ دو ﺳﻄﻮح اﺳﺘﺮوژن
ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪه ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﺴﻴﺮ ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ Cرا در ﻣﻘﺎﻃﻊ زﻣﺎﻧﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﻴﻜﻞ
ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﺣﺪ ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮژﻳﻚ دارﻧﺪ ،ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻛﺮدﻳﻢ و آزﻣﺎﻳﺸﺎت ﮔﺮوه ﻓﺮم
و ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ آن را ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮد) .از ﺟﻤﻠﻪ ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ (S
ﺷﺪﻳﺪ ﺳﻨﺪرم ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺗﺨﻤﺪان را در زﻣﺎن ﺑﺮوز ﻋﻼﻳﻢ
ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ ،Cﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ ،Sﺟﻬﺶ ﻓﺎﻛﺘﻮر
V
ﻧﺪارد و ﻏﺮﺑﺎلﮔﺮي روﺗﻴﻦ ﺑﻴﻤﺎران ﻛﺎﻧﺪﻳﺪ
IVF
ART
ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻄﺢ اﺳﺘﺮوژن ﻧﻴﺴﺖ .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ وي ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﻫﻴﭙﺮ اﺳﺘﺮوژﻧﻤﻲ ﺑﻪﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺴﺌﻮل ﺗﻐﻴﻴﺮات اﻳﺠﺎد ﺷﺪه در ﺗﺴﺖﻫﺎي اﻧﻌﻘﺎدي ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺎﺷﺪ 22.ﻃﺒﻖ ﻣﺮوري ﻛﻪ
ﻣﺠﺪدا ﺗﻜﺮار ﻛﺮدﻳﻢ. در اوﻟﻴﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ،ﺳﻄﺢ ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ
S
در ﺑﻴﻤﺎران ﮔﺮوه ﻓﺮم
Nelson
ﺷﺪﻳﺪ ﺳﻨﺪرم ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺗﺨﻤﺪان %16ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ از ﮔﺮوه ﻓﺮم
در ﺳﺎل 2009اﻧﺠﺎم داد ،ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺗﺨﻤﻚﮔﺬاري ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ
ﻏﻴﺮ ﺷﺪﻳﺪ ﺳﻨﺪرم ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺗﺨﻤﺪان ﺑﻮد .اﻳﻦ ﻣﻴﺰان ﺑﺎ ﺑﺮوز
ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي اﻧﻌﻘﺎدي ،از ﺟﻤﻠﻪ ﻓﺎﻛﺘﻮر ،Vﻓﻴﺒﺮﻳﻨﻮژن و ﻓﺎﻛﺘﻮر ﻓﻮن
ﻋﻼﻳﻢ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺳﻨﺪرم ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺗﺨﻤﺪان %10دﻳﮕﺮ ﻛﺎﻫﺶ
وﻳﻠﺒﺮاﻧﺪ ﻣﻲﺷﻮد .ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ ،Sو آﻧﺘﻲﺗﺮوﻣﺒﻴﻦ ﻧﻴﺰ ﻃﻲ ﺳﻴﻜﻞ ﺗﺤﺮﻳﻚ
ﭘﻴﺪا ﻛﺮد ،ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺣﺪ ﻛﻢﺗﺮ از ﻧﺮﻣﺎل ﻧﺮﺳﻴﺪ ،اﻣﺎ اﻳﻦ اﺧﺘﻼفﻫﺎ
ﺗﺤﺮﻳﻚ
از ﻧﻈﺮ آﻣﺎري ﻣﻌﻨﻲدار ﺑﻮدﻧﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺗﻐﻴﻴﺮات
ﺗﺨﻤﻚﮔﺬاري آﺑﺸﺎر اﻧﻌﻘﺎدي ﻓﻌﺎل ﻣﻲﺷﻮد و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻓﻴﺒﺮﻳﻨﻮﻟﻴﺘﻴﻚ
ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺣﺎﺻﻞ از ﺳﻨﺪرم ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺗﺨﻤﺪان
ﻣﻬﺎر ﻣﻲﮔﺮدد .در ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛﻪ دﭼﺎر ﺳﻨﺪرم ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ
ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ .در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ Curversﻧﻴﺰ ﺳﻄﺢ
ﺗﺨﻤﻚﮔﺬاري
ﻛﺎﻫﺶ
6
ﻣﻲﻳﺎﺑﻨﺪ.
ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ
ﺑﻪدﻧﺒﺎل
ﻣﻮﺟﺐ ﻛﺎﻫﺶ ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ S
S
در زﻣﺎن ﻫﻴﭙﺮ اﺳﺘﻴﻤﻮﻻﺳﻴﻮن ﺗﺨﻤﺪان ،ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻌﻨﻲداري
ﺗﺨﻤﺪان ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ،اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺑﻴﺶﺗﺮ اﺳﺖ و در ﺻﻮرت ﺣﺎﻣﻠﻪ ﺷﺪن
ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ
اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎران ،ﺳﻄﻮح ﺳﺮﻣﻲ اﻳﻦ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎ ﻛﻨﺪﺗﺮ ﺑﻪﺣﺎﻟﺖ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﺮ
ﭘﻴﺪا ﻛﺮده ﺑﻮد 22.ﻛﺎﻫﺶ ﺳﻄﺢ ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ
ﻣﻲﮔﺮدد )ﺣﺪاﻗﻞ ﺳﻪ ﻫﻔﺘﻪ(.
22
S
ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪﻣﻴﺰان ﭘﺎﻳﻪ ،ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ
اﻓﺰاﻳﺶ اﺳﺘﻌﺪاد ﺑﺮوز ﺗﺮوﻣﺒﻮز را در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﻈﺎﻫﺮات ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺳﻨﺪرم
در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺎ ﻣﻴﺰان ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ ،Sﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ
C
و
آﻧﺘﻲﺗﺮوﻣﺒﻴﻦ و آﻧﺘﻲﺑﺎديﻫﺎي آﻧﺘﻲﺑﺎدي آﻧﺘﻲﻛﻮآﮔﻮﻻن ﻟﻮﭘﻮﺳﻲ و
ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺗﺨﻤﺪان ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻛﻨﺪ. ﺳﻄﺢ ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ
S
در ﮔﺮوه دﭼﺎر ﺑﻪ ﻓﺮم ﺷﺪﻳﺪ ﺳﻨﺪرم ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻴﺶ
آﻧﺘﻲﺑﺎدي آﻧﺘﻲﻛﺎردﻳﻮﻟﻴﭙﻴﻦ را در 108ﺑﻴﻤﺎر ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮدﻳﻢ .اﻳﻦ
از ﺣﺪ ﺗﺨﻤﺪان ﻛﻢﺗﺮ از ﮔﺮوه ﻓﺮم ﻏﻴﺮ ﺷﺪﻳﺪ ﺳﻨﺪرم ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻴﺶ از
)Polymerase Chain Reaction (PCR
ﺣﺪ ﺗﺨﻤﺪان اﺳﺖ ،اﻣﺎ ﺑﻪ ﺣﺪ ﻛﻢﺗﺮ از ﻧﺮﻣﺎل ﻧﻤﻲرﺳﺪ .ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ
ارزانﺗﺮﻧﺪ و اﻧﺠﺎم دادن آنﻫﺎ آﺳﺎنﺗﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .از ﻃﺮﻓﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻗﺒﻠﻲ
اﻳﻦﻛﻪ رﻳﺴﻚ اﻳﺠﺎد ﺗﺮوﻣﺒﻮز در ﺑﻴﻤﺎران دﭼﺎر ﺳﻨﺪرم ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻴﺶ از
ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آزﻣﺎﻳﺸﺎت
) (Fabreguesﻧﺸﺎن داده ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي ﺗﺮوﻣﺒﻮﻓﻴﻠﻲ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 70ﺷﻤﺎره ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
ﺣﺪ ﺗﺨﻤﺪان ﺷﺪﻳﺪ ﺑﺎﻻ ﻣﻲرود ،ﺷﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﻛﻤﺒﻮد ﻧﺴﺒﻲ ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ
S
ﻧﻴﺰ
ﺳﻨﺪرم ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺗﺨﻤﺪان ﺷﺪﻳﺪL. ﻓﺮمetدرal.ﺗﺮوﻣﺒﻮﻓﻴﻠﻲ و ﺗﻐﻴﻴﺮات آنﻫﺎ Safdarian
55
ﺑﺨﺶ اﺟﺮا ﺷﺪه و اﻧﺠﺎم ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻐﻴﻴﺮي در ﭘﺮوﺗﻜﻞﻫﺎي ﺑﺨﺶ
در ﺑﻴﻤﺎران ﺳﻨﺪرم ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺗﺨﻤﺪان در ﺧﻮر ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺎﺷﺪ و
ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ. ﻣﻮردي از ﺗﺮوﻣﺒﻮز در ﺑﻴﻤﺎران دﻳﺪه ﻧﺸﺪ،ﻧﺸﺪه ﺑﻮد
ﻻزم ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮاي ارزﻳﺎﺑﻲ ﻧﻴﺎز ﺑﻴﻤﺎران ﺗﺤﺖ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺗﺨﻤﻚﮔﺬاري ﺑﻪ
ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ
ﺟﺪﻳﺪي ﺗﻌﻴﻴﻦCut off point ،ﭘﺮوﻓﻴﻼﻛﺴﻲ ﺑﺎ داروﻫﺎي ﺿﺪ اﻧﻌﻘﺎدي
و ﺑﺎﻟﻄﺒﻊ ﺧﻄﺮاتSevere OHSS ﺗﺨﻤﺪان در ﻣﻌﺮض ﺧﻄﺮ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﺮوز
.ﺷﻮد
ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﺗﺤﺮﻳﻚ،ﺑﻪﻧﺴﺒﺖ ﭘﺎﻳﻴﻨﻲ دارﻧﺪ
S
ﻧﻴﺰSevere OHSS ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ آن ﻫﺴﺘﻨﺪ؛ در ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺮوز ﺗﻈﺎﻫﺮات ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ
در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺎ آﻧﺘﻲﺗﺮوﻣﺒﻴﻦ ﻧﻴﺰ ﭘﺲ از ﺑﺮوز ﻋﻼﻳﻢ در ﮔﺮوه ﻓﺮم
ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﺣﺘﻤﺎﻻ اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎران ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ.اﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﺑﺎز ﻫﻢ ﻛﻢﺗﺮ ﻣﻲﺷﻮد
ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺖ%2/09 ﺷﺪﻳﺪ ﺳﻨﺪرم ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺗﺨﻤﺪان ﺣﺪود
ﻋﻮاﻣﻠﻲ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ اﻓﺰاﻳﺶ اﻧﻌﻘﺎدﭘﺬﻳﺮي ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ آﺳﻴﺐﭘﺬﻳﺮﺗﺮ ﺧﻮاﻫﻨﺪ
( و ﻣﻤﻜﻦ0/051) آن ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻪ ﺣﺪ ﻣﻌﻨﻲدار ﺑﻮدن ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻮد
ﺑﻮد و اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺑﺎﻳﺪ در ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي ﺑﺮاي ﺗﺠﻮﻳﺰ ﺗﺮوﻣﺒﻮﭘﺮوﻓﻴﻼﻛﺴﻲ و
ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻌﻨﻲداري در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﺑﻪدﺳﺖ،اﺳﺖ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺣﺠﻢ ﻧﻤﻮﻧﻪ
ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﺮاي.ارزﻳﺎﺑﻲ رﻳﺴﻚ ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد
ﻧﻴﺰ در ﺑﻴﻤﺎران ﮔﺮوه ﻓﺮم ﺷﺪﻳﺪ ﺳﻨﺪرمDulitzky در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ.آﻳﺪ
ﺑﺮرﺳﻲ ارﺗﺒﺎط ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي ﺗﺮوﻣﺒﻮﻓﻴﻠﻲ ارﺛﻲ ﺷﺎﻳﻊ در ﺟﻤﻌﻴﺖ زﻧﺎن
ﺳﻄﺢ آﻧﺘﻲﺗﺮوﻣﺒﻴﻦ ﻛﻢﺗﺮ از ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل،ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺗﺨﻤﺪان
و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻘﺶ ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﻌﺪﻳﻞﻛﻨﻨﺪه،OHSS ﻧﺎﺑﺎرور اﻳﺮاﻧﻲ ﺑﺎ
ﻧﻘﺶ ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮژﻳﻚ ﻣﻬﻤﻲ در ﻣﻬﺎر
.رﻳﺴﻚ ﻋﻮارض ﺗﺮوﻣﺒﻮﺗﻴﻚ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲﺷﻮد اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ و ﺧﺪﻣﺎت:ﺳﭙﺎﺳﮕﺰاري
و
S
S
P
ﻛﻪ
آﻧﺘﻲﺗﺮوﻣﺒﻴﻦ و ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ24.ﺑﻮد
ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اﻓﺖﮔﺬراي ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ.اﻧﻌﻘﺎد دارﻧﺪ
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦﻛﻪ.آﻧﺘﻲﺗﺮوﻣﺒﻴﻦ در اﻓﺰاﻳﺶ رﻳﺴﻚ ﺗﺮوﻣﺒﻮز ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ
.ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ درﻣﺎﻧﻲ ﺗﻬﺮان اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ
در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺎ اﻗﺪاﻣﺎت ﭘﻴﺸﮕﻴﺮاﻧﻪ و اﺣﺘﻴﺎﻃﻲ ﻃﺒﻖ روش ﻣﺮﺳﻮم در
1. Källén B. Maternal morbidity and mortality in in-vitro fertilization. Best Pract Res Clin Obstet Gynaecol 2008;22(3):549-58. 2. Chipwete SE, Bugren S, Rafla N. Thrombosis post ovarian hyperstimulation. Fertil Steril 2009;91(5):1956.e13-4. 3. Kim SM, Jee BC, Kim JW, Youn JM, Lee HU, Suh CS, Kim SH. The clinical implications of acquired thrombophilia in patients with ovarian hyperstimulation syndrome. Korean J Obstet Gynecol 2008;51(7):744-749. 4. Alasiri SA, Case AM. Thrombosis of subclavian and internal jugular veins following severe ovarian hyperstimulation syndrome: a case report. J Obstet Gynaecol Can 2008;30(7):590-7. 5. Robertson L, Wu O, Langhorne P, Twaddle S, Clark P, Lowe GD, et al. Thrombophilia in pregnancy: a systematic review. Br J Haematol 2006;132(2):171-96. 6. Nelson SM. Prophylaxis of VTE in women - during assisted reproductive techniques. Thromb Res 2009;123 Suppl 3:S8-S15. 7. Celebioglu B, Topatan B, Güler A, Aksu TA. Fatal mesenteric artery thrombus following oocyte retrieval. BJOG 2004;111(11):1301-4. 8. Aboulghar MA, Mansour RT. Ovarian hyperstimulation syndrome: classifications and critical analysis of preventive measures. Hum Reprod Update 2003;9(3):275-89. 9. Nelson SM, Greer IA. Artificial reproductive technology and the risk of venous thromboembolic disease. J Thromb Haemost 2006;4(8):1661-3. 10. Salomon O, Schiby G, Heiman Z, Avivi K, Sigal C, Levran D, et al. Combined jugular and subclavian vein thrombosis following assisted reproductive technology: new observation. Fertil Steril 2009;92(2):620-5. 11. Delvigne A, Kostyla K, De Leener A, Lejeune B, Cantiniaux B, Bergmann P, et al. Metabolic characteristics of women who
developed ovarian hyperstimulation syndrome. Hum Reprod 2002;17(8):1994-6. 12. Grandone E, Colaizzo D, Vergura P, Cappucci F, Vecchione G, Lo Bue A, et al. Age and homocysteine plasma levels are risk factors for thrombotic complications after ovarian stimulation. Hum Reprod 2004;19(8):1796-9. 13. Bellver J, Simón C, Pellicer A. Estrogen levels and thrombophilia: an intervening variable or a confounder? Fertil Steril 2002;78(4):887-8; author reply 888-9. 14. McDonough PG. Estrogen levels and thrombophilia: an intervening variable or a confounder? Fertil Steril 2002;78(4):887-8; author reply 888-9. 15. Baglin T, Gray E, Greaves M, Hunt BJ, Keeling D, Machin S, et al; British Committee for Standards in Haematology. Clinical guidelines for testing for heritable thrombophilia. Br J Haematol 2010;149(2):209-20. 16. Fábregues F, Tàssies D, Reverter JC, Carmona F, Ordinas A, Balasch J. Prevalence of thrombophilia in women with severe ovarian hyperstimulation syndrome and cost-effectiveness of screening. Fertil Steril 2004;81(4):989-95. 17. Ou YC, Kao YL, Lai SL, Kung FT, Huang FJ, Chang SY, et al. Thromboembolism after ovarian stimulation: successful management of a woman with superior sagittal sinus thrombosis after IVF and embryo transfer: case report. Hum Reprod 2003;18(11):2375-81. 18. Machac S, Lubusky M, Prochazka M, Streda R. Prevalence of inherited thrombophilia in patients with severe ovarian hyperstimulation syndrome. Biomed Pap Med Fac Univ Palacky Olomouc Czech Repub 2006;150(2):289-92.
References
1391 ﻓﺮوردﻳﻦ،1 ﺷﻤﺎره، 70 دوره، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان،ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ
Thrombophilia in severe ovarian hyperstimulation syndrome ﻫﻤﻜﺎران و
19. Singh S, Vitthala S, Zosmer A, Sabatini L, Tozer A, Davis C, et al. Thrombophilia screening in women with thromboembolism (TE) following ovarian stimulation (OS). Abstracts of the 26th Annual Meeting of the European Society of Human Reproduction and Embryology, Rome, Italy, 27-30 June 2010. 20. Chan WS, Ginsberg JS. A review of upper extremity deep vein thrombosis in pregnancy: unmasking the 'ART' behind the clot. J Thromb Haemost 2006;4(8):1673-7. 21. Machac S, Procházka M, Lubuský M. Prevalence of thrombophilia in patients with severe ovarian hyperstimulation syndrome. Ceska Gynekol 2005;70(4):254-7.
102
56
22. Curvers J, Nap AW, Thomassen MC, Nienhuis SJ, Hamulyák K, Evers JL, et al. Effect of in vitro fertilization treatment and subsequent pregnancy on the protein C pathway. Br J Haematol 2001;115(2):400-7. 23. Chan WS. The 'ART' of thrombosis: a review of arterial and venous thrombosis in assisted reproductive technology. Curr Opin Obstet Gynecol 2009;21(3):207-18. 24. Dulitzky M, Cohen SB, Inbal A, Seidman DS, Soriano D, Lidor A, et al. Increased prevalence of thrombophilia among women with severe ovarian hyperstimulation syndrome. Fertil Steril 2002;77(3):463-7.
1391 ﻓﺮوردﻳﻦ،1 ﺷﻤﺎره، 70 دوره، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان،ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ
Tehran University Medical Journal; Vol. 70, No. 1, April 2012: 49-57
Evaluating thrombophilia in severe ovarian hyperstimulation syndrome
Abstract Leila Safdarian M.D. Mahboobeh Mohammadzade M.D.* Marzieh Agha Hosseini M.D. Ashraf Alleyassin M.D. Fatemeh Sarvi M.D. Department of Infertility, Shariati Hospital, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.
Received: September 25, 2011 Accepted: January 01, 2012
Background: Ovarian hyper stimulation syndrome (OHSS) and its consequences, especially thromboembolic events, are of the most dangerous complications of assisted reproductive technologies (ART). It is unclear whether a thrombophilic predisposition or changes in blood components during clinical presentation of OHSS increase thrombotic risks. Testing for certain thrombophilias in selected high risk patients may help risk assessment and decision-making about prophylactic measures. Methods: In this study carried out in April 2010 to March 2011, 108 in vitro fertilization candidates with ≥20 follicles following ovarian stimulation were recruited. Protein S, protein C, antithrombin, lupus anticoagulant and anticardiolipin antibodies were measured. Blood tests were compared between severe and non-severe OHSS groups and their changes were traced after onset of clinical OHSS in 43 patients presenting with severe symptoms by repeating the tests at hospital admission. Results: Mean protein S activity was lower in severe OHSS group (101.7±16.3 vs. 118.4±17.0; P<0.001). After clinical presentation of severe OHSS, this level decreased to 91.6±20.1 (P<0.001). Antithrombin levels decreased 2.09% after the onset of symptoms
in the group with severe OHSS, but this difference was not statistically significant (P=0.051). Protein C, lupus anticoagulant and anticardiolipin antibodies were not
correlated to severe OHSS development. Conclusion: Patients with relatively lower protein S activity were at higher risk for the development of severe OHSS, and its dangerous consequences. During clinical OHSS presentation, protein S decreased even more, and patients were more vulnerable to hypercoagulability states. These points should be kept in mind in risk assessment and adoption of prophylactic strategies. *
Corresponding author: Dept. of Infertility, Shariati Hospital, North Kargar St., After Gisha Bridge, Tehran, Iran. Tel: +98-21-88008810 E-mail: mhb60719@yahoo.com
Keywords: Assisted reproductive technology, ovarian hyperstimulation syndrome, thrombophilia.
1391 ﻓﺮوردﻳﻦ،1 ﺷﻤﺎره، 70 دوره، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان،ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ
ﻓﺮوردﻳﻦ 58-63 ،1391 ﺑﻪ ﺷﻤﺎره ،1 ، 70 دوره ﺳﺮمﻲدرﺗﻬﺮان، اورﻳﻚﭘﺰﺷﻜ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ، ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻴﻤﺎران ﺳﻄﺢ اﺳﻴﺪ
ﺑﺮرﺳﻲ ﺳﻄﺢ اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ ﺳﺮم در ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ
ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻘﺎﻟﻪ 1390/07/05 :ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮش1390/10/21 :
ﻣﺮﻳﻢ ﻏﻴﺎﺛﻲ
*
ﭼﻜﻴﺪه
اﻣﻴﺮﻫﻮﺷﻨﮓ اﺣﺴﺎﻧﻲ آرش دﻫﻨﺪه
زﻣﻴﻨﻪ و ﻫﺪف :ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎري ﻣﺰﻣﻦ ﭘﻮﺳﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺑﺮوز آن ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي ژﻧﺘﻴﻜﻲ و ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻧﻘﺶ دارﻧﺪ.
ﻣﻮﻧﺎ ﻋﺒﺪاﻟﺮﺿﺎ
ﺿﺎﻳﻌﺎت ﻣﺸﺨﺼﻪ اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎري ﭘﻼكﻫﺎي ارﻳﺘﻤﺎﺗﻮي ﭘﻮﺳﺘﻪدار اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺳﻄﻮح اﻛﺴﺘﺎﻧﺴﻮر اﻧﺪامﻫﺎ و اﺳﻜﺎﻟﭗ را درﮔﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ .ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺘﻌﺪد ﻫﻤﺮاﻫﻲ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ را ﺑﺎ ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﻮﺳﺘﻲ و ﺳﻴﺴﺘﻤﻴﻚ ﻧﺸﺎن دادهاﻧﺪ.
ﮔﺮوه ﭘﻮﺳﺖ ،ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن رازي ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،ﺗﻬﺮان ،اﻳﺮان.
ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺗﺎﻛﻨﻮن اﻧﺠﺎم ﺷﺪهاﻧﺪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﺘﻨﺎﻗﻀﻲ در ﻣﻮرد ارﺗﺒﺎط ﻫﻴﭙﺮاورﻳﺴﻤﻲ و ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ داﺷﺘﻪاﻧﺪ .ﻫﺪف ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺎ ﺑﺮرﺳﻲ ﺳﻄﺢ اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ ﺳﺮم در ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ اﺳﺖ .روش ﺑﺮرﺳﻲ :اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻪروش ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻘﻄﻌﻲ ﺑﺮ روي 126ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ .ﺑﻌﺪ از ﺛﺒﺖ ﺳﻦ و ﺟﻨﺲ ﺑﻴﻤﺎران ،دوره ﺑﻴﻤﺎري، ﻧﻮع ﺑﻴﻤﺎري ،ﺷﺪت ﺑﻴﻤﺎري و وﺟﻮد ﻳﺎ ﻋﺪم آرﺗﺮﻳﺖ ﭘﺴﻮرﻳﺎﺗﻴﻚ ،ﺳﻄﺢ اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎران در آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪ .ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ :ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﻄﺢ اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ ﺳﺮم در ﺑﻴﻤﺎران 5/4±1/5mg/dLﺑﻮد .ﺳﻄﺢ اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ ﺳﺮم ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻌﻨﻲدار در ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ ﺷﺪﻳﺪﺗﺮ ) ،(P<0/001در ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛﻪ دوره اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ در آنﻫﺎ ﻃﻮﻻﻧﻲﺗﺮ ) (P<0/001و در ﺑﻴﻤﺎران داراي آرﺗﺮﻳﺖ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ ) (P=0/003ﺑﺎﻻﺗﺮ از دﻳﮕﺮان ﺑﻮد. ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺳﻄﺢ اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ ﺳﺮم در ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﻧﻮاع ﻏﻴﺮ ﭘﻼك ﺗﺎﻳﭗ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﻣﺒﺘﻼﻳﺎن ﺑﻪ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ ﭘﻼك ﺗﺎﻳﭗ ﺑﻮد ) .(P=0/01ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي :اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﺳﻄﺢ اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ ﺳﺮم ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺷﺪت و ﻣﺪت ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ ،ﺑﺎ وﺟﻮد آرﺗﺮﻳﺖ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺴﻲ و ﺑﺎ اﺑﺘﻼ ﺑﻪ اﻧﻮاع ﻏﻴﺮ ﭘﻼك ﺗﺎﻳﭗ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ
*
ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل :ﺗﻬﺮان ،ﺧﻴﺎﺑﺎن وﺣﺪت اﺳﻼﻣﻲ،
اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ.
ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن رازي ،ﮔﺮوه ﭘﻮﺳﺖ ﺗﻠﻔﻦ021-55618989 : E-mail: mghiasi@sina.tums.ac.ir
ﻛﻠﻤﺎت ﻛﻠﻴﺪي :ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ ،اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ ،ﻫﻴﭙﺮاورﻳﺴﻤﻲ.
ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎري ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از :ﻓﺮم ﭘﻼك ﺗﺎﻳﭗ ﻣﺰﻣﻦ ،ﻗﻄﺮهاي،
ﻣﻘﺪﻣﻪ
ارﻳﺘﺮودرﻣﻴﻚ ،ﭘﻮﺳﭽﻮﻟﺮ ،ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ ﻣﻌﻜﻮس ﻛﻪ ﭼﻴﻦﻫﺎي ﺑﺪن را ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ ) (Psoriasisﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎري ﻣﺰﻣﻦ ﭘﻮﺳﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در
درﮔﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ و آرﺗﺮﻳﺖ ﭘﺴﻮرﻳﺎﺗﻴﻚ .ﻓﺮم ﭘﻼﻛﻲ ﻣﺰﻣﻦ ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ ﻓﺮم
ﺑﺮوز آن ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي ژﻧﺘﻴﻜﻲ و ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻧﻘﺶ دارﻧﺪ .ﭘﺎﺗﻮژﻧﺰ اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎري
اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎري اﺳﺖ .ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎري ﺑﺴﻴﺎر ﺷﺎﻳﻊ اﺳﺖ و
T
1
اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﺒﺐ
ﺷﻴﻮﻋﻲ در ﺣﺪود %1/5-3دارد .ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﻫﻤﺮاﻫﻲ
ﻫﻴﭙﺮﭘﺮوﻟﻴﻔﺮاﺳﻴﻮن اﭘﻴﺪرم ﻣﻲﺷﻮد .ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ ارﮔﺎن درﮔﻴﺮ در اﻳﻦ
ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ را ﺑﺎ ﺑﺮﺧﻲ از ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﺳﻴﺴﺘﻤﻴﻚ ﻧﺸﺎن دادهاﻧﺪ.
ﺑﻴﻤﺎري ﭘﻮﺳﺖ اﺳﺖ وﻟﻲ ﻧﺎﺧﻦﻫﺎ و ﻣﻔﺎﺻﻞ ﻧﻴﺰ ﮔﺎﻫﻲ درﮔﻴﺮ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ.
ﻣﻄﺎﻟﻌﻪاي ﻛﻪ در ﺳﺎل 1995در آﻟﻤﺎن ﺑﺮ روي 40,000ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ
ﺗﻈﺎﻫﺮ ﺷﺎﻳﻊ اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎري ﭘﻼكﻫﺎي ارﻳﺘﻤﺎﺗﻮي ﭘﻮﺳﺘﻪ دﻫﻨﺪه اﺳﺖ .اﻳﻦ
ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ ،ﻫﻤﺮاﻫﻲ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ را ﺑﺎ ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻗﻠﺒﻲ-
ﺿﺎﻳﻌﺎت در ﺗﻤﺎم ﻧﻮاﺣﻲ ﭘﻮﺳﺖ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ دﻳﺪه ﺷﻮﻧﺪ وﻟﻲ درﮔﻴﺮي
ﻋﺮوﻗﻲ ،ﭘﺮﻓﺸﺎري ﺧﻮن و دﻳﺎﺑﺖ ﻣﻠﻴﺘﻮس ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻛﺮد 2.در ﺑﺮﺧﻲ
ﭘﻮﺳﺖ زاﻧﻮ ،آرﻧﺞ و اﺳﻜﺎﻟﭗ ﺷﺎﻳـﻊﺗﺮ از ﺳﺎﻳـﺮ ﻧﻘﺎط اﺳﺖ .ﺷﻜـﻞﻫﺎي
ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺷﻴﻮع اﻓﺰاﻳﺶﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﻴﭙﺮاوﻳﺴﻤﻲ در ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ
اﺧﺘﻼل در ﻋﻤﻠﻜﺮد و رواﺑﻂ ﻟﻨﻔﻮﺳﻴﺖﻫﺎي
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 70ﺷﻤﺎره ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
ﻣﺮﻳﻢ ﻏﻴﺎﺛﻲ و ﻫﻤﻜﺎران
59
ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ دﻳﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ اﭘﻴﺪرمﺳﺎزي اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ در اﻳﻦ
ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن رازي اﻧﺠﺎم ﺷﺪ .ﺑﺮاي آﻧﺎﻟﻴﺰ دادهﻫﺎ از آزﻣﻮنﻫﺎي ،χ2
ﺑﻴﻤﺎري ﻧﺴﺒﺖ داده ﻣﻲﺷﻮد .ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪﻧﻈﺮ
ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ ﭘﻴﺮﺳﻮن و Independent t-testاﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ.
ﻣﻲرﺳﺪ ﻫﻤﺮاﻫﻲ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ ﺑﺎ ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻗﻠﺒﻲ -ﻋﺮوﻗﻲ ﻧﻈﻴﺮ
ﻣﻌﻨﻲدار در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ.
P<0/05
ﭘﺮﻓﺸﺎري ﺧﻮن و آﺗﺮواﺳﻜﻠﺮوز ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ و ﺗﺤﺖ ﺣﺎد ﺑﺎ ﻫﻴﭙﺮاورﻳﺴﻤﻲ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه در ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎﺷﺪ 3.ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ در
ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ
ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ در زﻣﻴﻨﻪ ﺷﻴﻮع ﻫﻴﭙﺮاورﻳﺴﻤﻲ در ﺑﻴﻤﺎران ﭘﺴﻮرﻳﺎﺗﻴﻚ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻲ را در ﺗﻌﻴﻴﻦ ﭘﻴﺶآﮔﻬﻲ
67ﻧﻔﺮ ) (%53/2از ﺑﻴﻤﺎران ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺮد و 59ﻧﻔﺮ ) (%46/8زن
اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎران اﻳﻔﺎ ﻛﺮدهاﻧﺪ ،اﻣﺎ در ﻛﺸﻮر ﻣﺎ ﺗﺎﻛﻨﻮن ﻣﻄﺎﻟﻌﻪاي در اﻳﻦ
ﺑﻮدﻧﺪ .ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎران 36/7±15/1ﺑﺎ ﻃﻴﻒ ﺳﻨﻲ 12ﺗﺎ 73ﺳﺎل
زﻣﻴﻨﻪ ﺻﻮرت ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ .ﻫﺪف از اﻧﺠﺎم اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﺮرﺳﻲ ﺳﻄﺢ
ﺑﻮد .ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻃﻮل ﻣﺪت ﺑﻴﻤﺎري 7/8±8/5ﺳﺎل ﺑﻮد 104 .ﻧﻔﺮ )(%82/5
ﺳﺮﻣﻲ اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ در ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ و ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮ
از ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ ﭘﻼك ﺗﺎﻳﭗ ﻣﺰﻣﻦ و 22ﻧﻔﺮ )(%17/5 PASI
ﺑﻌﻀﻲ از ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي ﻛﻠﻴﻨﻴﻜﻲ ﺑﺮ ﺳﻄﺢ اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ ﺳﺮم در ﺑﻴﻤﺎران
ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ اﻧﻮاع ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ ﺑﻮدﻧﺪ .ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ اﻧﺪﻛﺲ
ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ ﺑﻮد.
ﺑﻴﻤﺎران 10/2±9/7ﺑﺎ ﭘﺮاﻛﻨﺪﮔﻲ 0/6ﺗﺎ 39/5ﺑﻮد .آرﺗﺮﻳﺖ
در
ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺴﻲ در ﻫﺸﺖ ﻧﻔﺮ ) (%6/3از ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ .ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﻲ اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ در ﻛﻞ ﺑﻴﻤﺎران ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ
روش ﺑﺮرﺳﻲ
5/4±1/5mg/dLﺑﺎ ﭘﺮاﻛﻨﺪﮔﻲ 1/9ﺗﺎ 9/5ﺑﻮد .ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦﻛﻪ ﺳﻄﺢ
اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻘﻄﻌﻲ ) (Cross sectionalاﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ
ﻧﺮﻣﺎل اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ ﺳﺮم ﺑﻴﻦ 3-7mg/dLدر ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد
روي 126ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ ﻣﺮاﺟﻌﻪﻛﻨﻨﺪه ﺑﻪ درﻣﺎﻧﮕﺎه ﻳﺎ
ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﻲ اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ در ﺑﻴﻤﺎران ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺎ در
ﺑﺨﺶ ﭘﻮﺳﺖ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن رازي ﺗﻬﺮان در ﺳﺎل 1388اﻧﺠﺎم ﺷﺪ .ﺣﺠﻢ
ﻣﺤﺪوده ﻧﺮﻣﺎل ﻗﺮار داﺷﺖ .ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﻲ اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ در دو
ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺷﻴﻮع ﻫﻴﭙﺮاورﻳﺴﻤﻲ در ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻗﺒﻠﻲ
ﺟﻨﺲ ،در ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ و در ﺑﻴﻤﺎران
ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺎرﺷﻨﺎس آﻣﺎر ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪ .ﭘﺲ از ﺗﺎﻳﻴﺪ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ
داراي آرﺗﺮﻳﺖ و ﺑﺪون آرﺗﺮﻳﺖ ﺑﺎ ﻳﻚدﻳﮕﺮ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ آن در
ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﭘﻮﺳﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻫﺮ ﺑﻴﻤﺎر )اﻃﻼﻋﺎت
ﺟﺪول 1آورده ﺷﺪه اﺳﺖ .ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ در ﺟﺪول ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه
دﻣﻮﮔﺮاﻓﻴﻚ و اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎري( در ﭘﺮﺳﺶﻧﺎﻣﻪ ﺛﺒﺖ ﺷﺪ.
اﺳﺖ اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ ﺳﺮم در ﻣﺮدان ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻌﻨﻲداري ﺑﺎﻻﺗﺮ از زﻧﺎن ﺑﻮد
اﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻦ و ﺟﻨﺲ ﺑﻴﻤﺎر ،ﻃﻮل ﻣﺪت ﺑﻴﻤﺎري ،ﻧﻮع
ﻛﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻﺗﺮ اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ در ﻣﺮدان ﻧﺮﻣﺎل ﺟﺎﻣﻌﻪ
ﺑﻴﻤﺎري ،ﺷﺪت ﺑﻴﻤﺎري ﺑﺮ اﺳﺎس اﻧﺪﻛﺲ PASIو وﺟﻮد ﻳﺎ ﻋﺪم وﺟﻮد
ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ زﻧﺎن ﻧﺮﻣﺎل ﻛﻪ در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﭘﻴﺪﻣﻴﻮﻟﻮژﻳﻚ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه
Psoriasis Area and Severity Index
اﺳﺖ اﻳﻦ ﻳﺎﻓﺘﻪ دور از اﻧﺘﻈﺎر ﻧﺒﻮد .ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﻲ اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ
ﻳﻚ اﻧﺪﻛﺲ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در اﻛﺜﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ روي
در ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ ﭘﻼك ﺗﺎﻳﭗ ﻣﺰﻣﻦ ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻌﻨﻲدار
ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮد ﺟﻬﺖ ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺪت ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ ﺑﻪﻛﺎر
ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ اﻧﻮاع ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ و در ﺑﻴﻤﺎران داراي
ﻣﻲرود .اﻳﻦ اﻧﺪﻛﺲ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺷﺪت ﺑﻴﻤﺎري )ﻣﻴﺰان ارﻳﺘﻢ و
آرﺗﺮﻳﺖ ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺪون آرﺗﺮﻳﺖ ﺑﻮد .ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﺑﻴﻦ ﺳﻦ ﺑﻴﻤﺎران
ﭘﻮﺳﺘﻪرﻳﺰي ﺿﺎﻳﻌﺎت ،ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺿﺎﻳﻌﺎت و وﺳﻌﺖ ﺿﺎﻳﻌﺎت( در ﻫﺮ
و ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﻲ اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ ) (P=0/138وﻟﻲ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ
ﻧﺎﺣﻴﻪ از ﺑﺪن )ﺳﺮ و ﺻﻮرت ،ﺗﻨﻪ ،اﻧﺪام ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ و ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ( ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ
ﻣﺪت اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﻲ اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﻓﺖ
ﻣﻲﺷﻮد .ﭘﺲ از ﺛﺒﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﻫﺮ ﺑﻴﻤﺎر ،در ﻣﻮرد اﻧﺠﺎم ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و
ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺪت ﻃﻮﻻﻧﻲﺗﺮي ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ ﺑﻮدﻧﺪ ﺳﻄﺢ
روش اﺟﺮاي آن ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎران ﺗﻮﺿﻴﺢ داده ﺷﺪ و در ﺻﻮت رﺿﺎﻳﺖ ﺑﻴﻤﺎر
اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ ﺳﺮم ﺑﺎﻻﺗﺮي داﺷﺘﻨﺪ ) (P<0/001ﻛﻪ اﺧﺘﻼف ﻣﺸﺎﻫﺪهﺷﺪه
آرﺗﺮﻳﺖ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺴﻲ ﺑﻮد. )(PASI
PASI
در
ﺟﻬﺖ ﺷﺮﻛﺖ در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﻴﺮي ﺧﻮن و ﺑﺮرﺳﻲ ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﻲ اﺳﻴﺪ
از ﻧﻈﺮ آﻣﺎري ﻣﻌﻨﻲدار ﺑﻮد .ﺷﺪت ﺑﻴﻤﺎري ﺑﺮ اﺳﺎس اﻧﺪﻛﺲ
اورﻳﻚ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺘﺪ اورﻳﻜﺎز -ﭘﺮاﻛﺴﻴﺪاز در آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﺑﻴﻮﺷﻴﻤﻲ
ﻫﺮ ﺑﻴﻤﺎر ﺛﺒﺖ ﺷﺪه ﺑﻮد .ﭘﺲ ﺑﺮرﺳﻲ آﻣﺎري ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 70ﺷﻤﺎره ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
60
ﺳﻄﺢ اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ ﺳﺮم در ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ
ﺟﺪول :1-ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﻲ اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ در دو ﺟﻨﺲ و اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﻲ اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ
ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﻲ اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ )(mg/dL
آرﺗﺮﻳﺖ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺴﻲ
)(mg/dL
ﻣﺮد
5/8±1/5
زن
4/9±1/5
0/002
ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ ﭘﻼك ﺗﺎﻳﭗ ﻣﺰﻣﻦ
5/2±1/5
ﺳﺎﻳﺮ اﻧﻮاع ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ
6/2±1/6
0/01
داراي آرﺗﺮﻳﺖ
7±1/6
ﺑﺪون آرﺗﺮﻳﺖ
5/3±1/5
0/003
ﺟﻨﺲ ﻧﻮع ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ
P
ﺟﻬﺖ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ذﻛﺮ ﺷﺪه در ﺟﺪول از آزﻣﻮن آﻣﺎري Independent t-testاﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ و P<0/05ﻣﻌﻨﻲدار در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ.
ﺷﺪت ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﻲ اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ در ﺑﻴﻤـﺎران ﺑـﻪﺻـﻮرت
ﻋﺮوﻗﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﻫﻴﭙﺮﺗﺎﻧﺴﻴﻮن و آﺗﺮواﺳﻜﻠﺮوز ﺗﺤﺖ ﺣﺎد و ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﺎ
ﻣﻌﻨﻲدار اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ ).(P<0/001
ﻫﻴﭙﺮاورﻳﺴﻤﻲ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه در ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎﺷﺪ .ﻣﻄﺎﻟﻌﻪاي در ﺳﺎل 2009ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ارﺗﺒﺎط ﺑﻴﻦ ﻫﻴﭙﺮاورﻳﺴﻤﻲ ﺑﺪون ﻋﻼﻣﺖ و ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ آن ﺑﺎ آﺗﺮواﺳﻜﻠﺮوز ﺗﺤﺖ ﺣﺎد در ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ
ﺑﺤﺚ
ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﺳﺖ .در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﻮﻫﻮرت ﻛﻪ ﺑﺮ روي 52 اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻄﺢ اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ ﺳﺮم در ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﻪﻋﻨﻮان
ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺿﺨﺎﻣﺖ اﻧﺘﻴﻤﺎ ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺎي
ﻳﻚ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻪﻧﺴﺒﺖ ﺷﺎﻳﻊ در ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ .اﺳﻴﺪ
ﺟﺪار ﺷﺮﻳﺎن ﻛﺎروﺗﻴﺪ ) (Intima media thicknessﺗﻮﺳﻂ ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻲ
اورﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻣﺴﻴﺮ ﻛﺎﺗﺎﺑﻮﻟﻴﺴﻢ ﭘﻮرﻳﻦ اﺳﺖ و اﻓﺰاﻳﺶ
اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺷﺪ .ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ
ﻛﺎﺗﺎﺑﻮﻟﻴﺴﻢ ﭘﻮرﻳﻦ ﺑﻪﻋﻠﺖ اﻓﺰاﻳﺶ ﭘﺮوﻟﻴﻔﺮاﺳﻴﻮن ﺳﻠﻮلﻫﺎي اﭘﻴﺪرﻣﺎل در
ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﻲ ﺑﻴﻦ ﺳﻄﺢ اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ ﺳﺮم و ﻧﺴﺒﺖ
ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢ اﻓﺰاﻳﺶ اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ در اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎري
ﺿﺨﺎﻣﺖ اﻧﺘﻴﻤﺎ ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺎ ﻛﻪ ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪه آﺗﺮواﺳﻜﻠﺮوز ﺗﺤﺖ ﺣﺎد اﺳﺖ
ذﻛﺮ ﻣﻲﺷﻮد .ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﺘﻨﺎﻗﻀﻲ در ﻣﻮرد
وﺟﻮد داﺷﺖ 3.در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺎ ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦﻛﻪ ﺳﻄﺢ اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ ﺳﺮم
ارﺗﺒﺎط ﺳﻄﺢ اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ ﺳﺮم ﺑﺎ ﺷﺪت ﺑﻴﻤﺎري ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ اراﻳﻪ
ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺎ ﺷﺪت ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ ارﺗﺒﺎط داﺷﺖ و ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺷﺪت ﺑﻴﻤﺎري
ﻛﺮدهاﻧﺪ 4.ﻫﻴﭙﺮاورﻳﺴﻤﻲ در ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦﺑﺎر
ﺳﻄﺢ اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﻓﺖ ،وﻟﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺳﻄﺢ اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ
در ﺳﺎل 1930ﺑﻪوﺳﻴﻠﻪ Hermannﮔﺰارش ﺷﺪ .وي در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪاي ﺑﺮ
ﺳﺮم در ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ در ﻣﺤﺪوده ﻧﺮﻣﺎل ﻗﺮار داﺷﺖ.
روي 140ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﻧﺮﻣﺎل اﺳﻴﺪ
اﻳﻦ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺣﺎﺻﻞ از ﭼﻨﺪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺒﻠﻲ ﻛﻪ در آنﻫﺎ ﻫﻢ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ
اورﻳﻚ در 44ﻧﻔﺮ از آنﻫﺎ ﺷﺪ 5.در ﺳﺎل Goldman ،1981ﻣﻄﺎﻟﻌﻪاي
ﺳﻄﺢ اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ ﺳﺮم در ﻣﺤﺪوده ﻧﺮﻣﺎل ﻗﺮار داﺷﺖ ،ﻣﻄﺎﺑﻖ 9-11و4
در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت در ﻣﻮرد ﻋﻠﺖ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻛﻪ ﺑﺎ
ﺑﺮ روي 146ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ و 62ﻓﺮد ﺳﺎﻟﻢ اﻧﺠﺎم داد .در
ﺑﻮد.
اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﻲ اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ در ﺑﻴﻤﺎران ﺑﻪﻃﻮر
وﺟﻮد ﻛﺎﺗﺎﺑﻮﻟﻴﺴﻢ اﻓﺰاﻳﺶﻳﺎﻓﺘﻪ ﭘﻮرﻳﻦ در ﺑﻴﻤﺎران ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ ،ﻣﺘﻮﺳﻂ
ﻣﻌﻨﻲداري ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل ﺑﻮد 6.در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪاي ﻛﻪ در ﺳﺎل 1994
ﺳﻄﺢ اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ ﺳﺮم در ﻣﺤﺪوده ﻧﺮﻣﺎل ﻗﺮار دارد ﺗﻮﺿﻴﺤﺎﺗﻲ اراﻳﻪ
ﺗﻮﺳﻂ Golovﺑﺮ روي 1146ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ
ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪﺷﺮح ﻣﺨﺘﺼﺮ آنﻫﺎ ﻣﻲﭘﺮدازﻳﻢ .ﺑﺮﺧﻲ از ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت
7
ﻧﺸﺎن دادهاﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎزﺟﺬب ﺗﻮﺑﻮﻟﻲ اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ در ﻛﻠﻴﻪ در ﺑﻴﻤﺎران
ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ دﻳﮕﺮي در ﺳﺎل 2001ﺑﺮ روي 12ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ
ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ ﺗﺎ ﺣﺪودي ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ و اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ
ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ و 15ﻓﺮد ﺳﺎﻟﻢ ،ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻﺗﺮ اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ ﺳﺮم در ﺑﻴﻤﺎران
دﻓﻊ ﺑﻴﺶﺗﺮ اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ از ﻛﻠﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد و در واﻗﻊ اﻳﻦ ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢ
ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪ 8.ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت
ﺟﺒﺮاﻧﻲ در ﻛﻠﻴﻪ ﺳﻌﻲ در ﻧﮕﻪداﺷﺘﻦ اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ ﺳﺮم در اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎران
ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻫﻤﺮاﻫﻲ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ ﺑﺎ ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻗﻠﺒﻲ
در ﺣﺪ ﻧﺮﻣﺎل دارد13.و 12ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﺮﺧﻲ از ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻧﺸﺎن دادهاﻧﺪ
ﺗﻌﺪاد ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ از ﺑﻴﻤﺎران ) (%18/8ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻫﻴﭙﺮاورﻳﺴﻤﻲ ﺑﻮدﻧﺪ.
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 70ﺷﻤﺎره ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
ﻫﻤﻜﺎران ﻏﻴﺎﺛﻲ M.وGhiasi ﻣﺮﻳﻢ et al.
61
ﻛﻪ ﻫﻴﭙﺮاورﻳﺴﻤﻲ ﻓﻘﻂ در ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ ﺷﺪﻳﺪ دﻳﺪه
ﺑﻪ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ ﭘﻼك ﺗﺎﻳﭗ ﻣﺰﻣﻦ و در ﺑﻴﻤﺎران داراي آرﺗﺮﻳﺖ
ﻣﻲﺷﻮد و در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﺮ روي ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ
ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺴﻲ ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺪون آرﺗﺮﻳﺖ ﺑﻮد .ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻳﻦ
ﻣﺘﻮﺳﻂ و ﺷﺪﻳﺪ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ اﻏﻠﺐ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺳﻄﺢ اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ
ﻧﻜﺘﻪ ﻛﻪ اﻏﻠﺐ ﺷﺪت ﭘﺴﻮﻳﺎزﻳﺲ در ﻣﺒﺘﻼﻳﺎن ﺑﻪ اﻧﻮاع ﻏﻴﺮ ﭘﻼك ﺗﺎﻳﭗ
در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺎ ﺳﻄﺢ اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ
ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ و در ﺑﻴﻤﺎران داراي آرﺗﺮﻳﺖ ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﺳﺎﻳﺮ ﺑﻴﻤﺎران اﺳﺖ
ﺳﺮم ﺑﺎ ﺷﺪت ﺑﻴﻤﺎري ارﺗﺒﺎط داﺷﺖ .ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺷﺪت
اﻳﻦ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻣﻨﻄﻘﻲ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ .اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد ﺑﻪﻧﺴﺒﺖ ﻛﻢ
ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ )ﺑﺮ اﺳﺎس اﻧﺪﻛﺲ (PASIﺳﻄﺢ اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ ﺳﺮم ﺑﺎﻻ
ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﻧﻮاع ﻏﻴﺮ ﭘﻼك ﺗﺎﻳﭗ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺑﻴﻤﺎران
ﻣﻲرﻓﺖ .اﻳﻦ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﺮﺧﻲ از ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻗﺒﻠﻲ ﻫﻢﺧﻮاﻧﻲ
داراي آرﺗﺮﻳﺖ در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺎ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﭼﻨﺪان ﻗﻮي ﻧﻴﺴﺖ و ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻲ
14و12
ﺳﺮم ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﻧﺮﻣﺎل ﺑﻮده اﺳﺖ.
داﺷﺖ.
15-21و4
ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﺰرگﺗﺮ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻧﺸﻮد ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻨﺎد ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد .ﻋﺪم
ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪاي ﻛﻪ در ﺳﺎل 2010در ﻛﺮه ﺑﺮ روي 198
وﺟﻮد ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺎ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﺿﻌﻒ آن ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و
ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ ﻛﻪ ﺳﻄﺢ اﺳﻴﺪ
ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﺰرگﺗﺮي ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل ﺟﻬﺖ ﺑﺮرﺳﻲ
اورﻳﻚ ﺳﺮم ﺑﺎ ﺷﺪت ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ )اﻧﺪﻛﺲ (PASIوﺳﻌﺖ ﺿﺎﻳﻌﺎت
دﻗﻴﻖﺗﺮ اﻳﻦ ارﺗﺒﺎط اﻧﺠﺎم ﺷﻮد .در ﻧﻬﺎﻳﺖ در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺎ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪ
ﭘﻮﺳﺘﻲ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ ارﺗﺒﺎط ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ دارد 4.ﺑﺮ ﺧﻼف ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺣﺎﺻﻞ از
ﻛﻪ در ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ ﺷﺪت ﺑﻴﻤﺎري ﺑﺮ اﺳﺎس اﻧﺪﻛﺲ
ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ذﻛﺮ ﺷﺪه در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪاي ﻛﻪ در ﺳﺎل 1978
،PASIﻣﺪت زﻣﺎن اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎري ،اﺑﺘﻼ ﺑﻪ اﻧﻮاع ﻏﻴﺮ ﭘﻼك ﺗﺎﻳﭗ
ﺗﻮﺳﻂ Brennerاﻧﺠﺎم ﺷﺪ ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﺑﻴﻦ ﻣﻴﺰان ﻫﻴﭙﺮاورﻳﺴﻤﻲ و
ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ و وﺟﻮد آرﺗﺮﻳﺖ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺴﻲ ﺑﺎ ﺳﻄﻮح ﺑﺎﻻﺗﺮ اﺳﻴﺪ
ﮔﺴﺘﺮدﮔﻲ ﺿﺎﻳﻌﺎت ﭘﺴﻮﻳﺎزﻳﺲ دﻳﺪه ﻧﺸﺪ 22.ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪاي ﻛﻪ
اورﻳﻚ در اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎران ﻫﻤﺮاﻫﻲ دارد .ﻣﺸﺎﻫﺪه ارﺗﺒﺎط ﺑﻴﻦ ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻي
در ﺳﺎل 2000ﺑﺮ روي 265ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ
اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ در اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎران و اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻗﻠﺒﻲ ﻋﺮوﻗﻲ ﻟﺰوم
ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﺑﻴﻦ PASIو ﺳﻄﺢ اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ ﺳﺮم ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﺸﺪ 23.ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت
ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﻪ ﺧﻄﺮ ﻫﻴﭙﺮاورﻳﺴﻤﻲ در ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ را
اﻧﺪﻛﻲ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﺪت زﻣﺎن اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ ﺑﺮ ﺳﻄﺢ اﺳﻴﺪ
آﺷﻜﺎر ﻣﻲﺳﺎزد.
اورﻳﻚ ﺳﺮم ﭘﺮداﺧﺘﻪاﻧﺪ .در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺎ ارﺗﺒﺎط ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻴﻦ ﺳﻄﺢ اﺳﻴﺪ
ﺳﭙﺎﺳﮕﺰاري :اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﭘﺎﻳﺎنﻧﺎﻣﻪ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان "ﺑﺮرﺳﻲ ﺳﻄﺢ
اورﻳﻚ ﺳﺮم و ﻃﻮل دوره اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ وﺟﻮد داﺷﺖ .اﻳﻦ ﻳﺎﻓﺘﻪ
اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ در ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ ﻣﺮاﺟﻌﻪﻛﻨﻨﺪه ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﻳﺎ
ﺑﺎ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺣﺎﺻﻞ از دو ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺒﻠﻲ ﻛﻪ ﺗﻔﺎوﺗﻲ را در ﻃﻮل ﻣﺪت اﺑﺘﻼ ﺑﻪ
درﻣﺎﻧﮕﺎه ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن رازي از ﻣﻬﺮ 1387ﺗﺎ اﺳﻔﻨﺪ "1388در ﻣﻘﻄﻊ
ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ در اﻓﺮادي ﻛﻪ ﻫﻴﭙﺮاورﻳﺴﻤﻲ داﺷﺘﻨﺪ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ اﻓﺮاد ﻧﺸﺎن
دﻛﺘﺮاي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﭘﺰﺷﻜﻲ در ﺳﺎل 1389و ﻛﺪ 20806ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ
در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺎ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﻄﺢ اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ ﺳﺮم
ﺣﻤﺎﻳﺖ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ و ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ درﻣﺎﻧﻲ ﺗﻬﺮان اﺟﺮا
10و4
ﻧﻤﻲداد ﻣﻐﺎﻳﺮ ﺑﻮد.
در ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﻧﻮاع ﻏﻴﺮ ﭘﻼك ﺗﺎﻳﭗ ﭘﺴﻮرﻳﺎزﻳﺲ ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﻣﺒﺘﻼﻳﺎن
ﺷﺪه اﺳﺖ.
patients with psoriasis. Clin Exp Dermatol 2011;36(5):473-8. doi: 10.1111/j.1365-2230.2010.03988.x. Hermann F. Hern Saureunter Suchungen bei psoriasis. Archiv fur Dermatology and Syphilis 1930;161:114-26. Goldman M. Uric acid in the etiology of psoriasis. Am J Dermatopathol 1981;3(4):397-404. Golov KG, Ivanov OL, Balkarov IM, Novoselov VS. Clinical )significance of hyperuricemia in psoriasis. Klin Med (Mosk 1994;72(3):34-6. Grzybowski G, Fafara I, Zaba R, Wierusz-Wysocka B. Evaluation of glucose, insulin, C-peptide uric acid serum levels in patients with psoriasis. Pol Merkur Lekarski 2001;11(66):495-8.
1. Naldi L. Epidemiology of psoriasis. Curr Drug Targets Inflamm Allergy 2004;3(2):121-8. 2. Henseler T, Christophers E. Disease concomitance in psoriasis. J Am Acad Dermatol 1995;32(6):982-6. 3. Gonzalez-Gay MA, Gonzalez-Juanatey C, Vazquez-Rodriguez TR, Gomez-Acebo I, Miranda-Filloy JA, Paz-Carreira J, et al. Asymptomatic hyperuricemia and serum uric acid concentration correlate with subclinical atherosclerosis in psoriatic arthritis patients without clinically evident cardiovascular disease. Semin Arthritis Rheum 2009;39(3):157-62. 4. Kwon HH, Kwon IH, Choi JW, Youn JI. Cross-sectional study on the correlation of serum uric acid with disease severity in Korean
References
5. 6. 7.
8.
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 70ﺷﻤﺎره ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
Serum uric acid levels in patients with psoriasis
9. Lea WA Jr, Cutis AC, Bernstein IA. Serum uric acid levels in psoriasis. J Invest Dermatol 1958;31(5):269-71. 10. Lambert JR, Wright V. Serum uric acid levels in psoriatic arthritis. Ann Rheum Dis 1977;36(3):264-67. 11. Scott JT, Stodell MA. Serum uric acid levels in psoriasis. Adv Exp Med Biol 1984;165 Pt A:283-5. 12. Puig JG, Mateos FA, Jiménez ML, Gomez PL, Michán AA, Vázquez JO. Uric acid metabolism in psoriasis. Adv Exp Med Biol 1986;195 Pt A:411-6. 13. Mariani G, Tuoni M, Gianfaldoni R, Molea N, Giubbolini L, Fusani L, et al. Turnover and distribution of 14C-uric acid in psoriatic patients. Adv Exp Med Biol 1984;165 Pt A:277-81. 14. Tickner A, Mier PD. Serum cholesterol, uric acid and proteins in psoriasis. Br J Dermatol 1960;72:132-7. 15. Gisondi P, Tessari G, Conti A, Piaserico S, Schianchi S, Peserico A, et al. Prevalence of metabolic syndrome in patients with psoriasis: a hospital-based case-control study. Br J Dermatol 2007;157(1):68-73. 16. Sommer DM, Jenisch S, Suchan M, Christophers E, Weichenthal M. Increased prevalence of the metabolic syndrome in patients with moderate to severe psoriasis. Arch Dermatol Res 2006;298(7):3218.
62
17. Sterry W, Strober BE, Menter A; International Psoriasis Council. Obesity in psoriasis: the metabolic, clinical and therapeutic implications. Report of an interdisciplinary conference and review. Br J Dermatol 2007;157(4):649-55. 18. Neimann AL, Shin DB, Wang X, Margolis DJ, Troxel AB, Gelfand JM. Prevalence of cardiovascular risk factors in patients with psoriasis. J Am Acad Dermatol 2006;55(5):829-35. 19. Gelfand JM, Neimann AL, Shin DB, Wang X, Margolis DJ, Troxel AB. Risk of myocardial infarction in patients with psoriasis. JAMA 2006;296(14):1735-41. 20. Murray ML, Bergstresser PR, Adams-Huet B, Cohen JB. Relationship of psoriasis severity to obesity using same-gender siblings as controls for obesity. Clin Exp Dermatol 2009;34(2):1404. 21. Shiraishi H, Une H. The effect of the interaction between obesity and drinking on hyperuricemia in Japanese male office workers. J Epidemiol 2009;19(1):12-6. 22. Brenner W, Gschnait F. Serum uric acid levels in untreated and PUA-treated patients with psoriasis. Dermatologica 1978;157:91-5. 23. Bruce IN, Schentag CT, Gladman DD. Hyperuricemia in psoriatic arthritis: prevalence and associated features. J Clin Rheumatol 2000;6(1):6-9.
1391 ﻓﺮوردﻳﻦ،1 ﺷﻤﺎره، 70 دوره، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان،ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ
Tehran University Medical Journal; Vol.و70, No. 1, April 2012: 58-63 ﻫﻤﻜﺎران
100
Serum uric acid levels in patients with psoriasis
Abstract Maryam Ghiasi M.D.* Amir Houshang Ehsani M.D. Arash Dahande M.D. Mona Abdoreza M.D. Department of Dermatology, Razi Hospital, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.
Received: September 27, 2011 Accepted: January 11, 2012
Background: Psoriasis is a common, chronic disease of the skin, in which both genetic and environmental factors play a critical role. The most characteristic lesions consist of red, scaly plaques present particularly over extensor surfaces and scalp. Studies have reported association between psoriasis and many other diseases in both cutaneous and systemic forms of the disease. Several studies with different and sometimes controversial results have been done about the relationship of hyperuricemia and psoriasis. The aim of our study was to assess serum uric acid levels in patients with psoriasis. Methods: We studied 126 patients with psoriasis in a case-series study in Razi Hospital during one year. After recording the age, sex, duration, type and severity of the disease and presence or absence of psoriatic arthritis in the patients, they were referred to the laboratory for the determination of serum uric acid concentrations. Results: The mean (±SD) serum uric acid level was 5.4±1.5 mg/dL (ranging from 1.9- 9.5 mg/dL). Although the mean serum uric acid levels were in the normal range but
the values were significantly higher in patients with more severe forms of psoriasis (P<0.001), its longer duration (P<0.001) and psoriatic arthritis (P=0.003). Moreover,
serum uric acid levels were significantly higher in patients with non-plaque-type than plaque-type psoriasis (P=0.01). Conclusion: This study revealed that serum uric acid levels exacerbate by increases in the severity and duration of psoriasis, in psoriatic arthritis, and in patients with nonplaque-type psoriasis. Keywords: Hyperuricemia, psoriasis, uric acid. *
Corresponding author: Dept. of Dermatology, Razi Hospital, Vahdat Eslami Ave., Tehran, Iran. Tel: +98-21-55618989 E-mail: mghiasi@sina.tums.ac.ir
1391 ﻓﺮوردﻳﻦ،1 ﺷﻤﺎره، 70 دوره، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان،ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ
ﺷﺪه 64-67 ،1391 ﻓﺮوردﻳﻦ زاﻳﻤﺎنﺷﻤﺎره 1 دوره ، 70 ﺗﻬﺮان، ﭘﺰﺷﻜﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪهاﺛﺮﭘﺰﺷﻜﻲ، زودرس ،ﻣﻬﺎر ﻧﺪاﺧﺘﻦ ﺗﻌﻮﻳﻖ ا ﻋﻠﻮمدر ﺑﻪ MVM ﭘﺮوژﺳﺘﺮون
ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ در ﻛﻮدﻛﺎن ﺑﺴﺘﺮي در ﺑﺨﺶ اورژاﻧﺲ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن 17ﺷﻬﺮﻳﻮر رﺷﺖ :ﮔﺰارش ﻛﻮﺗﺎه
ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻘﺎﻟﻪ 1390/04/12 :ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮش1390/09/27 :
ﺳﻴﺪ ﺣﺴﻴﻦ ﻣﺠﺘﺒﺎﻳﻲ
*1
ﭼﻜﻴﺪه
2
ﻧﺎﻫﻴﺪ ﺑﻴﺪار
زﻣﻴﻨﻪ و ﻫﺪف :ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖﻫﺎي ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﻛﻮدﻛﺎن از ﻣﺴﺎﻳﻞ ﻣﻬﻢ ﺟﻬﺎن ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﻮد .ﺑﻴﺶ از %90ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﺳﻤﻮم -1ﮔﺮوه ﻛﻮدﻛﺎن ،داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﮔﻴﻼن ،ﮔﻴﻼن ،اﻳﺮان. -2ﻛﺎرﺷﻨﺎس ﭘﺮﺳﺘﺎري ،ﺑﺨﺶ اورژاﻧﺲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﮔﻴﻼن ،ﮔﻴﻼن ،اﻳﺮان.
در ﺧﺎﻧﻪ اﺗﻔﺎق ﻣﻲاﻓﺘﺪ و %40اﻳﻦ ﺗﻤﺎسﻫﺎ در ﻛﻮدﻛﺎن رخ ﻣﻲدﻫﺪ .ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ ﻋﻠﻞ ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻌﻴﻴﻦﻛﻨﻨﺪه اﺳﺘﺮاﺗﮋيﻫﺎي ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي و درﻣﺎن ﺑﺎﺷﺪ .روش ﺑﺮرﺳﻲ :اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ ﻣﻘﻄﻌﻲ ﺑﺎ ﻫﻤﻜﺎري ﻣﺮﻛﺰ ﺛﺒﺖ و ﺑﺮرﺳﻲ ﻋﻮارض ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ داروﻫﺎ
)(ADR
اﻧﺠﺎم ﺷﺪ .ﻛﻮدﻛﺎن زﻳﺮ 12ﺳﺎل ﻛﻪ در ﺑﺨﺶ اورژاﻧﺲ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻫﻔﺪه
ﺷﻬﺮﻳﻮر رﺷﺖ در ﺳﺎل 1389ﺑﺴﺘﺮي ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ،وارد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺪﻧﺪ .ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ :از 3299ﻧﻔﺮ ﻛﻮدك ﺑﺴﺘﺮي ،%4/27 ﺑﻪﻋﻠﺖ ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﺑﻮد %86/51 .ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﻦ را اﻃﻔﺎل زﻳﺮ ﭘﻨﺞ ﺳﺎل و ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﺷﻴﻮع ﺳﻨﻲ ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ را اﻓﺮاد ﻳﻚ ﺗﺎ ﭘﻨﺞ ﺳﺎل ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدادﻧﺪ .ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﺷﻴﻮع ﻓﺼﻠﻲ ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ،ﻓﺼﻞ ﺑﻬﺎر ﺑﻮد و ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ ﻋﻠﺖ ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﺑﺎ دارو و ﺳﭙﺲ ﻧﻔﺖ ﺑﻮد .در ﻣﺠﻤﻮع دارو ﺑﺎ %56/73و ﻧﻔﺖ ﺑﺎ %9/92ﺑﻴﺶﺗﺮﻳﻦ ﻋﻠﻞ ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ. *
ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي :ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﻪ دادن آﮔﺎﻫﻲ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﻪ واﻟﺪﻳﻦ در ﻣﻮرد ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖﻫﺎ و ﻧﺤﻮه اﺟﺘﻨﺎب از آنﻫﺎ ﺑﺎ رﻋﺎﻳﺖ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل :رﺷﺖ ،ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻧﺎﻣﺠﻮ ،ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻫﻔﺪه
ﺷﻬﺮﻳﻮر رﺷﺖ ،ﻛﺪﭘﺴﺘﻲ4144654679 :
ﻧﻜﺎت اﻳﻤﻨﻲ در ﻧﮕﻪداري ﻣﻮاد ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖزا ﺑﻪﺧﺼﻮص دارو و ﻧﻔﺖ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي از ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖﻫﺎ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ.
ﺗﻠﻔﻦ0131-3226101-0 : E-mail: mojtabayi@gums.ac.ir
ﻛﻠﻤﺎت ﻛﻠﻴﺪي :ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ،ﻛﻮدﻛﺎن ،اﺗﻴﻮﻟﻮژي.
ﻣﻘﺪﻣﻪ
ﮔﺰش ﺣﺸﺮات( و ﻏﻴﺮه ﺑﺎﺷﺪ -2 .ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﻋﻤﺪي ﻛﻪ ﺑﻴﺶﺗﺮ در دوران ﺑﻠﻮغ )ﺳﻨﻴﻦ 13-14ﺳﺎﻟﮕﻲ( ﺷﺎﻳﻊ اﺳﺖ و ﻣﺴﻤﻮم ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪون 2
ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﻛﻮدﻛﺎن ﻳﻜﻲ از ﻣﺴﺎﻳﻞ ﻣﻬﻢ ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ در ﺟﻬﺎن ﻣﺤﺴﻮب
در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﺑﻌﺪ از ﺑﻬﺒﻮد ﺑﻪ روانﭘﺰﺷﻚ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﻮد.
ﻣﻲﺷﻮد .اﮔﺮ ﭼﻪ در ﻛﺸﻮر ﻣﺎ آﻣﺎر دﻗﻴﻘﻲ از ﻣﻮارد ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ،آﺛﺎر و
ﺣﺪود دو ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ در آﻣﺮﻳﻜﺎ ﻫﺮ ﺳﺎل در ﻣﻌﺮض ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﻗﺮار
ﻋﻮارض و ﺗﻠﻔﺎت ﻧﺎﺷﻲ از آن در دﺳﺘﺮس ﻧﻴﺴﺖ وﻟﻲ در اﻳﺎﻻت
ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ ﻛﻪ اﻛﺜﺮاً ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﺑﻪﺻﻮرت ﺣﺎد و ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻣﺎده
ﻣﺘﺤﺪه آﻣﺮﻳﻜﺎ ﻫﺮ ﺳﺎل ﺑﻴﺶ از 12,000ﻣﻮرد ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮ ﻧﺎﺷﻲ از
ﺳﻤﻲ و در ﻣﺤﻴﻂ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻛﻮدﻛﺎن ﻛﻢﺗﺮ از ﺷﺶ ﺳﺎل
ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﮔﺰارش ﻣﻲﺷﻮد .ﺑﺴﻴﺎري از اﻳﻦ ﻣﻮارد ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮ را
را درﮔﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ .اﺳﺘﻌﻤﺎل داروﻫﺎ %47ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ
ﻣﻲﺗﻮان ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻛﺮد 1.ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ در ﻛﻮدﻛﺎن در دو ﮔﺮوه ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي
%84آنﻫﺎ ﺷﺪﻳﺪ و ﻛﺸﻨﺪه ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﺣﺪود %5از ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖﻫﺎ ﺑﺴﺘﺮي
ﻣﻲﺷﻮد -1 :ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖﻫﺎي ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﺶﺗﺮ در ﮔﺮوه ﺳﻨﻲ زﻳﺮ ﭘﻨﺞ
ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و %5-10ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖﻫﺎ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ اﻧﺘﻘﺎل ﺗﻮﺳﻂ آﻣﺒﻮﻻﻧﺲ و
ﺳﺎل ﺑﻪﺧﺼﻮص ﻛﻮدﻛﺎن ﻧﻮﭘﺎ ﺷﺎﻳﻊ اﺳﺖ .اﻳﻦ ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ
ﺑﺴﺘﺮي در ICUدارﻧﺪ .ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮ در ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﻛﻮدﻛﺎن %0/4وﻟﻲ در
ﻧﺎﺷﻲ از ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ -داروﻫﺎ ،ﺣﺸﺮهﻛﺶﻫﺎ ،ﺗﻤﻴﺰﻛﻨﻨﺪهﻫﺎ،
ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖﻫﺎي ﻋﻤﺪي ) %1-2 (Suicidalﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .اﺳﺘﺎﻣﻴﻨﻮﻓﻦ و
ﺳﻔﻴﺪﻛﻨﻨﺪهﻫﺎ ،ﺿﺪﻋﻔﻮﻧﻲﻛﻨﻨﺪهﻫﺎ ،ﻣﻮاد ﺳﻮﺧﺘﻲ ،ﺗﺮﻳﺎك و ﻣﺸﺘﻘﺎت آن،
ﻣﻮﻧﻮاﻛﺴﻴﺪﻛﺮﺑﻦ ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ داروﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ و
ﮔﻴـﺎﻫﺎن ،ﮔﺎزﻫﺎي ﺳﻤﻲ ،ﮔﺰﻳـﺪﮔﻲ )ﻣﺎر ﮔﺰﻳـﺪﮔﻲ ،ﻋﻘﺮب ﮔﺰﻳـﺪﮔـﻲ،
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 70ﺷﻤﺎره ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
3
ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ .درﻣﺎن ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ در ﻛﻮدﻛﺎن ﺷﺎﻣﻞ اﻗﺪاﻣﺎت
ﺳﻴﺪ ﺣﺴﻴﻦ ﻣﺠﺘﺒﺎﻳﻲ و ﻫﻤﻜﺎران
65
ﺣﻤﺎﻳﺘﻲ ﻗﻠﺒﻲ -ﺗﻨﻔﺴﻲ ،ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺟﺬب ﺳﻢ ﺑﺎ ﺷﺎرﻛﻮل ،دﻓﻊ ﺳﻢ از ﺑﺪن ﺑﺎ داروﻫﺎي ﻣﻠﻴﻦ )ﺳﻮرﺑﻴﺘﻮل( و ﭘﺎدزﻫﺮ اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ آن ﺳﻢ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ 4.اﻫﻤﻴﺖ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي در ﺗﻤﺎم رﺷﺘﻪﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺑﺮ ﻫﻤﮕﺎن روﺷﻦ اﺳﺖ وﻟﻲ در رﺷﺘﻪ ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ از اﻫﻤﻴﺖ و ﺟﺎﻳﮕﺎه وﻳﮋهاي ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ .ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻋﻠﻞ اﺻﻠﻲ ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻳﺎﻓﺘﻦ راهﻫﺎي ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي -ﻛﻨﺘﺮل و درﻣﺎن ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖﻫﺎي ﺗﺼﺎدﻓﻲ و ﺗﻮﺻﻴﻪ ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ.
2
روش ﺑﺮرﺳﻲ
ﻧﻤﻮدار :1-ﺗﻮزﻳﻊ ﺳﻨﻲ ﻛﻮدﻛﺎن ﻣﺴﻤﻮم ﺑﺴﺘﺮي ﺷﺪه در ﺑﺨﺶ اورژاﻧﺲ ﺑﻴﻤﺎرﺳـﺘﺎن 17ﺷﻬﺮﻳﻮر رﺷﺖ ﺳﺎل 1389
اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻪروش ﮔﺬﺷﺘﻪﻧﮕﺮ و ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ ﻃﺮاﺣﻲ و ﺑﺎ ﻫﻤﻜﺎري ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﻲ داروﻫﺎ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ .ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﻴﺮي در اﻳﻦ
ﺑﺤﺚ
ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺮرﺳﻲ ﭘﺮوﻧﺪه اﻃﻔﺎل زﻳﺮ 12ﺳﺎل ﺑﺴﺘﺮي در ﺑﺨﺶ اورژاﻧﺲ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻫﻔﺪه ﺷﻬﺮﻳﻮر در ﺳﺎل ،1389ﺑﻪﻋﻠﺖ ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.
در آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻴﺶ از دو ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ در ﺳﺎل در ﻣﻌﺮض ﻣﻮاد ﺳﻤﻲ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺮﻛﺰ ﻛﻨﺘﺮل ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖﻫﺎ
(American association of
) control centerارﺟﺎع داده ﻣﻲﺷﻮد .ﺑﻴﺶﺗﺮ از %50ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖﻫﺎ در
ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ
ﻛﻮدﻛﺎن ﺑﺎ ﺳﻦ ﭘﻨﺞ ﺳﺎل و ﻛﻢﺗﺮ رخ ﻣﻲدﻫﺪ .ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺗﻤﺎم اﻳﻦ ﻣﻮارد اﺗﻔﺎﻗﻲ و ﻧﺎﺷﻲ از ﺳﻦ ﻛﻮدﻛﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﭼﻴﺰي را وارد دﻫﺎن ﺧﻮد
از ﻣﺠﻤﻮع 3299ﻧﻔﺮ اﻃﻔﺎل ﻣﺮاﺟﻌﻪﻛﻨﻨﺪه ﺑﻪ ﺑﺨﺶ اورژاﻧﺲ در ﻃﻮل
ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ .ﺑﻴﺶﺗﺮ از %90از ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖﻫﺎي ﻛﻮدﻛﺎن در ﺧﺎﻧﻪ اﺗﻔﺎق
ﻳﻚﺳﺎل ،ﺗﻌﺪاد 141ﻧﻔﺮ دﭼﺎر اﻧﻮاع ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﺑﺎ دارو ،ﻧﻔﺖ ،ﻣﻮاد
ﻣﻲاﻓﺘﺪ .اﻛﺜﺮاً ﻳﻚ ﻣﺎده ﺳﻤﻲ ﻣﺴﺌﻮل اﺳﺖ و %77ﻣﻮارد راه ﺗﻤﺎس،
ﭘﺎكﻛﻨﻨﺪه ،ﻣﺮگ ﻣﻮش ،ﺗﺮﻳﺎك ،ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺳﻤﻲ ،ﻣﺎر ﮔﺰﻳﺪﮔﻲ،
ﺧﻮراﻛﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .از راه ﺗﻤﺎس ﭘﻮﺳﺘﻲ ) ،(%7/5ﺗﻨﻔﺴﻲ و اﺳﺘﻨﺸﺎﻗﻲ
ﺣﺸﺮهﻛﺶﻫﺎ ﺑﻮدﻧﺪ .ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آﻣﺎر ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه ،درﺻﺪ ﺷﻴﻮع
) (%6و از راه ﺟﺬب ﭼﺸﻤﻲ ) (%5ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً %50از ﻣﻮارد ﻣﺎده
ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ %4/27و ﺗﻌﺪاد ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮ ﺛﺒﺖﺷﺪه ﺑﻪدﻧﺒﺎل آن ﺻﻔﺮ
ﺳﻤﻲ دارو ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ و ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮاد ﻧﮕﻪداريﺷﺪه در ﺧﺎﻧﻪ ﻣﺜﻞ ﻣﻮاد
ﺑﻮد %86/51 .ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﻦ ،اﻃﻔﺎل زﻳﺮ ﭘﻨﺞ ﺳﺎل ﺑﻮدﻧﺪ و ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺷﻴﻮع
آراﻳﺸﻲ و ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻦﻫﺎ ،%20ﻣﺤﻠﻮلﻫﺎي ﺗﻤﻴﺰﻛﻨﻨﺪه ،%15ﮔﻴﺎﻫﺎن،
ﺳﻨﻲ در ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ %75/17و در ﺳﻨﻴﻦ ﺑﻴﻦ ﻳﻚ ﺗﺎ ﭘﻨﺞ ﺳﺎل ﺑﻮد
اﺟﺴﺎم ﺧﺎرﺟﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﻣﻮاد داروﻳﻲ ﺷﺎﻣﻞ داروﻫﺎي ﺿﺪ درد ،ﺿﺪ
)ﻧﻤﻮدار .(1
ﺳﺮﻓﻪ و ﺳﺮﻣﺎﺧﻮردﮔﻲ ،آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻚﻫﺎ ،وﻳﺘﺎﻣﻴﻦﻫﺎ ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ داروﻫﺎ 3
ﺑﻴﺶﺗﺮﻳﻦ ﺗﻌﺪاد ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ در ﺳﻨﻴﻦ ﻳﻚ ﺗﺎ ﭘﻨﺞ ﺳﺎل ،دارو 59ﻣﻮرد
ﻫﺴﺘﻨﺪ و %40ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖﻫﺎ را ﻧﺎﺷﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ .ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮ ﺑﻪدﻧﺒﺎل
) ،(%55/66ﻧﻔﺖ 13ﻣﻮرد ) ،(%12/26واﻳﺘﻜﺲ 11ﻣﻮرد )(%10/37
ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﺗﺼﺎدﻓﻲ در ﺷﻴﺮﺧﻮاران ﺷﺎﻳﻊ ﻧﻴﺴﺖ .ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ در ﻛﻮدﻛﺎن
ﺑﻮد .ﺑﻴﺶﺗﺮﻳﻦ ﻣﻴﺰان ﺷﻴﻮع ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ در ﮔﺮوه ﺳﻨﻲ ﻛﻢﺗﺮ از ﻳﻚﺳﺎل،
6-12ﺳﺎﻟﻪ ﻛﻢﺗﺮ ﺷﺎﻳﻊ ﺑﻮده و ﺣﺪود %6از ﻛﻞ ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.
دارو ﻫﻔﺖ ﻣﻮرد ) ،(%43/75ﻣﺮگ ﻣﻮش ﺳﻪ ﻣﻮرد ) (%18/75و ﻣﻮاد
در ﮔﺮوه ﺟﻮاﻧﺎن ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖﻫﺎ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻧﺎﺷﻲ از ﺳﻮءاﺳﺘﻔﺎده ﻳﺎ ﺧﻮدﻛﺸﻲ 5
ﻣﺨﺪر )ﻣﺘﺎدون ،ﺗﺮﻳﺎك( ﭘﻨﺞ ﻣﻮرد ) (%31/25ﺑﻮده اﺳﺖ .در ﮔﺮوه ﺳﻨﻲ
ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت اﻧﺠﺎمﺷﺪه در اﺻﻔﻬﺎن ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ دارو ،%53ﻧﻔﺖ
ﺑﺎﻻي ﭘﻨﺞ ﺳﺎل دارو 14ﻣﻮرد ) (%73/68و ﻣﺎر ﮔﺰﻳﺪﮔﻲ دو ﻣﻮرد
%33/5را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﺪ .در ﺗﻬﺮان در ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﻦ ﻣﺮاﺟﻌﻪﻛﻨﻨﺪه
) (%10/52ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﺗﻌﺪاد ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ در ﻓﺼﻞ ﺑﻬﺎر 41ﻣﻮرد
ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻟﻘﻤﺎن ﺣﻜﻴﻢ در ﺳﺎل 1382دارو %58/6و ﺳﭙﺲ
) (%29/07ﺑﻮد.
6
واﻳﺘﻜﺲ %11/9و ﻧﻔﺖ ،%4/9داروﻫﺎي ﻣﺨﺪر %4/5ﺑﻮده اﺳﺖ .اﻳﻦ
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 70ﺷﻤﺎره ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
زاﻳﻤﺎن زودرس ﻣﻬﺎر ﺷﺪه ﺗﻌﻮﻳﻖ اﻧﺪاﺧﺘﻦ Mojtabayi ﺑﻪ S.H. درet اﺛﺮ ﭘﺮوژﺳﺘﺮون al.MVM
66
ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﻓﺮاوانﺗﺮﻳﻦ ﻋﻠﺖ ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﺑﺪون در ﻧﻈﺮ
ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﻧﻘﺎط ﻣﺨﺘﻠﻒ ،ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﺑﺎ دارو در ﻛﻮدﻛﺎن ﺳﻨﻴﻦ ﻧﻮﭘﺎﻳﻲ،
ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺳﻦ اﺑﺘﺪا دارو ) (%56/73ﺳﭙﺲ ﻧﻔﺖ ) (%9/92و واﻳﺘﻜﺲ
ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮان ﻛﺎوش دﻫﺎﻧﻲ و
) (%8/51ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .وﻟﻲ در ﮔﺮوه ﺳﻨﻲ زﻳﺮ ﻳﻚﺳﺎل ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﺑﺎ ﻣﻮاد
ﻛﻨﺠﻜﺎوي ﻛﻮدﻛﺎن را در اﻳﻦ دوران ﺳﻨﻲ ﻳﻜﻲ از دﻻﻳﻞ اﻳﻦ اﻣﺮ
ﻣﺨﺪر ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻗﺒﻞ ﺷﺎﻳﻊﺗﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ و در ﮔﺮوه ﺳﻨﻲ
ﺑﻪﺣﺴﺎب آورد .ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻧﺎدرﺳﺖ ﻣﺼﺮف و ذﺧﻴﺮه دارو ،ﻋﺪم
ﺑﺎﻻي ﭘﻨﺞ ﺳﺎل ﻣﺎر ﮔﺰﻳﺪﮔﻲ ﺷﺎﻳﻊﺗﺮ اﺳﺖ .ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﺑﺎ ﻣﺮگ ﻣﻮش،
ﺑﺴﺘﻪﺑﻨﺪي دارو ﺑﻪ ﺷﻜﻠﻲ ﻛﻪ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮس ﺑﺮاي ﻛﻮدﻛﺎن ﺑﺎﺷﺪ،
ﺗﺮﻳﺎك ،ﻗﺎرچ ،ﻣﺎر ﮔﺰﻳﺪﮔﻲ ،ﻋﻘﺮب ﮔﺰﻳﺪﮔﻲ ،ﺣﺸﺮهﻛﺶ ،ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر،
ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ از ﻋﻠﻞ ﺑﺮوز ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ در ﻛﻮدﻛﺎن ﺑﺎﺷﺪ .دوﻣﻴﻦ ﻋﺎﻣﻞ اﺻﻠﻲ
ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺗﻨﻬﺎ %24/84از ﻛﻞ ﻣﻮارد را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲﺷﻮد .ﻣﻴﺰان ﻣﺮگ
ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﻏﻴﺮ ﻋﻤﺪي در ﻛﻮدﻛﺎن اﻳﺮاﻧﻲ ،ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﺑﺎ ﻧﻔﺖ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.
و ﻣﻴﺮ ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﺻﻔﺮ ﺑﻮد .ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت اﻧﺠﺎمﺷﺪه در ﺳﺎلﻫﺎي
اﻳﻦ اﻣﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻧﺎﺷﻲ از ﻣﺸﻜﻼت ﺳﻮﺧﺘﻲ و اﻧﺒﺎر ﻛﺮدن ﻏﻠﻂ ﻧﻔﺖ
1368-69در ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺮﻛﺰ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﻓﺮاوانﺗﺮﻳﻦ ﻋﻠﺖ
ﺑﺎﺷﺪ .در ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﺑﺎ واﻳﺘﻜﺲ ،ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﻋﺪم رﻋﺎﻳﺖ واﻟﺪﻳﻦ در
ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ دارو ) ،(%41/1ﻧﻔﺖ ) ،(%32/5ﺗﺮﻳﺎك ) (%9/2ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و
ﻧﮕﻪداري واﻳﺘﻜﺲ در ﻇﺮف ﻧﮕﻪداري آب اﺷﺎره ﻛﺮد .ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد
ﻣﻴﺰان ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮ ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﺷﺶ در 1000ﺑﻮد .ﺳﺎل 2009
ﻣﻮاد ﺷﻮﻳﻨﺪه و ﭘﺎكﻛﻨﻨﺪه در ﻛﺎﺑﻴﻨﺖﻫﺎي ﭘﺎﻳﻴﻦ آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ و در ﻇﺮوف
در آﻣﺮﻳﻜﺎ 13 ،ﻣﻮرد ﻣﺮگ در ﻛﻮدﻛﺎن زﻳﺮ ﺷﺶ ﺳﺎل ﺑﻪﻋﻠﺖ
ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ و آب ﻣﻴﻮه ﻧﮕﻪداري ﻧﺸﻮد .داروﻫﺎي ﺷﺒﻴﻪ آبﻧﺒﺎت از دﺳﺘﺮس
ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖﻫﺎي ﺗﺼﺎدﻓﻲ ،ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻬﺎر ﻣﻮرد در اﺛﺮ
اﻃﻔﺎل دور ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻪ ﺷﻮد .داروﻫﺎي ﺗﺎرﻳﺦ ﮔﺬﺷﺘﻪ دور رﻳﺨﺘﻪ ﺷﻮد و
ﺧﻮردن ﺑﺎﻃﺮي دﻳﺴﻜﻲ ،ﺳﻪ ﻣﻮرد ﻣﺘﺎدون و دو ﻣﻮرد ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻦ ﺑﻮده
در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭼﺸﻢ ﻛﻮدﻛﺎن دارو ﻣﺼﺮف ﻧﺸﻮد 9.در زﻣﻴﻨﻪ ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﺑﺎ
7
اﺳﺖ.
ﺗﺮﻳﺎك ،ﻫﻨﻮز درﻣﺎن ﺳﻨﺘﻲ ﮔﺎﺳﺘﺮوآﻧﺘﺮﻳﺖ ﺑﺎ ﺗﺮﻳﺎك ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار
در ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت اﻧﺠﺎمﺷﺪه در ﺗﺮﻛﻴﻪ ،ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ ﻋﻠﺖ ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ
ﻣﻲﮔﻴﺮد .دادن آﮔﺎﻫﻲ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﻪ اوﻟﻴﺎ در ﻣﻮرد ﻧﮕﻪداري دارو ،ﻣﻮاد
ﺧﻮردن ﻣﻮاد ﺳﻮزاﻧﻨﺪه ) (%23/1و ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﺑﺎ ﻣﻮﻧﻮاﻛﺴﻴﺪﻛﺮﺑﻦ
ﻧﻔﺘﻲ ،ﺷﻮﻳﻨﺪهﻫﺎ و ﭘﺎكﻛﻨﻨﺪهﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﺮﻳﻘﻲ ﻛﻪ دور از دﺳﺘﺮس ﻛﻮدﻛﺎن
) (%12/5ﺑﻮده اﺳﺖ .در ﻣﻘﺎم دوم ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﻲﻫﺎي ﺳﻪﺣﻠﻘﻪاي
ﺑﺎﺷﺪ و آﻣﻮزش ﻫﻤﮕﺎﻧﻲ در ﻣﻮرد ﺿﺮرﻫﺎي درﻣﺎنﻫﺎي ﺳﻨﺘﻲ ﻏﻠﻂ ،از
) (%11/7و ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﺑﺎ ﻣﺘﻴﻞ ﻓﻨﻴﺪات ) (%6ﺟﻬﺖ ﻛﻮدﻛﺎن ﺑﻴﺶﻓﻌﺎل
ﺟﻤﻠﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺮﻳﺎك در درﻣﺎن ﮔﺎﺳﺘﺮوآﻧﺘﺮﻳﺖ ،ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺎ ﺣﺪودي
ﺑﻮده اﺳﺖ 8.در ﻳﻚ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻛﻠﻲ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻲﺷﻮﻳﻢ ﻛﻪ در ﺷﺮاﻳﻂ اﻗﻠﻴﻤﻲ
در ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي از ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖﻫﺎي ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﻛﻮدﻛﺎن ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ.
References 6. Lesani M, Mehrgan F, Farnighi F. Epidemiology assessment of poisoning children refer to Loghman Hakim Hospital, Tehran, 2004. ][Persian 7. Articles of Iranian Society of Pediatrics. Advances in Pediatrics. ]Tehran, 2006. [Persian 8. Kelly NR. Prevention of poisoning in children. In: Drutz J, Torchia M, editors. UpToDate, 19.3 [Internet] 2001 Oct 18 [cited 2012 Jan 15]; Available from: http://www.uptodate.com/contents/preventionof-poisoning-in-children 9. Sahin S, Bora Carman K, Cagri Dinleyici E. Acute poisoning in children: data of a pediatric emergency unit. Iran J Pediatr 2011;21(4):479-84.
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 70ﺷﻤﺎره ،1ﻓﺮوردﻳﻦ 1391
;1. Akbarzadeh Pasha H. Orders for The Poison. Tehran: Pasha Pub. ]2007. p. 16. [Persian 2. Izuora GI, Adeoye A. A seven-year review of accidental poisoning in children at a Military Hospital in Hafr Al Batin, Saudi Arabia. Ann Saudi Med 2001;21(1-2):13-5. 3. Braunwald E, Kasper DL, Hauser SL, Longo DL, Jameson JL, Loscalzo J, editors. Harrison’s Principles of Internal Medicine. 17th ed. New York, NY: McGraw-Hill; 2008. p. 281. 4. Burns MJ, Velez LI. Enhanced elimination of poisons. In: Traubo SJ, Ewald MB, Grayzel J, editors. UpToDate, 19.3 [Internet] 2011 Oct 6 [cited 2012 Jan ;]15 Available from: http://www.uptodate.com/contents/enhanced-elimination-of-poisons 5. Kliegman RM, Behrman RE, Jenson HB, Stanton BF, editors. Nelson Textbook of Pediatrics. 18th ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2007. p. 339.
Tehran University Medical Journal; Vol.و70, No. 1, April 2012: 64-67 ﻫﻤﻜﺎران
98
Poisoning in children admitted to the emergency ward of Rasht 17 Shahrivar Hospital: a brief report
Abstract Seyed Hossein Mojtabayi M.D.1* Nahid Bidar B.S.N.2 1- Department of Pediatric, Guilan University of Medical Sciences, Guilan, Iran. 2- Bachelor of Science NursingEmergency Ward, Guilan University of Medical Sciences, Guilan, Iran.
Received: July 03, 2011 Accepted: December 18, 2011
Background: Accidental ingestion of poisons in children is an important health problem all over the world. Over 90% of poisonings occur in household settings, and 40% happen during childhood. Recognition of the current etiologies of poisonings may
be helpful in adoption of strategies for their prevention and prophylactic therapy. Methods: In this cross-sectional study, the medical records of children aged 12 years or younger were collected from the 17th of Shahrivar Hospital in Rasht, Iran in 2010. The study was performed in collaboration with the Adverse drug reaction (ADR) Committee of Guilan University of Medical Sciences. Results: Out of 3299 pediatric admissions, 4.27% were identified as accidental poisoning. 86.5% of children were below the age of five and the majority was in 1- 5 year age group. Admission rates were higher during the spring season. The most common toxicities occurred by ingestion of drugs (56.73%) and kerosene (9.92%). Chlorine bleach (8.51%), rodenticides (5.67%), opium (4.25%) and mushrooms (3.54%) were other causes, respectively. No deaths had been recorded. Conclusion: Informing parents about hazardous materials, especially kerosene, and medications which need to be kept out of reach of children seems to be helpful in reducing occurrences of poisonings and their subsequent complications. Keywords: Children, etiology, poisoning.
* Corresponding author: Dept. of Pediatric, Guilan University of Medical Sciences, 17th of Shahrivar Hospital, Rasht, Iran. Tel: +98-131-3226101-0 E-mail: mojtabayi@gums.ac.ir
1391 ﻓﺮوردﻳﻦ،1 ﺷﻤﺎره، 70 دوره، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان،ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ
14. Proof Reading: A computer printout is sent to the corresponding author for proof reading before publication in order to avoid any mistakes. Corrections should be marked clearly and sent immediately to the Journal office. 15. Abbreviations and symbols: use only standard abbreviations. Avoid using them in the title and abstract. The full term for which an abbreviation stands should precede its first use in the text unless it is a standard unit of measurement. Short communication when possible; follow the same structure as original papers. 16. The corresponding author will be supplied with 3 free issues. 17. Ethics: Ethical considerations must be addressed in the Materials and Methods section. 1) Please state that informed consent was obtained from all human adult participants and from the parents or legal guardians of minors. Include the name of the appropriate institutional review board that approved the project. 2) Indicate in the text that the maintenance and care of experimental animals complies with National Institutes of Health guidelines for the humane use of laboratory animals, or those of your Institute or agency. 18. Conflicts of interest: Authors must acknowledge and declare any sources of funding and potential conflicting interest, such as receiving funds or fees by, or holding stocks and shares in, an organization that may profit or lose through publication of your paper. Declaring a competing interest will not lead to automatic rejection of the paper, but we like to be made aware of it. 19. Page charges: There are no charges for publication in this Journal. 20. Copyright: Accepted manuscripts become the permanent property of the TUMJ and may not be reproduced, in whole or in part, without the written permission of the Editor. 21. Peer review process: All manuscripts are considered to be confidential. They are peer-reviewed by at least 2 anonymous reviewers selected by the Editorial Board. The corresponding author is notified as soon as possible of the editor decision to accept, reject, or require modifications. If the manuscript is completely acceptable according to the criteria set forth in these instructions, it is scheduled for the next available issue. 22. Disposal of material: Once published, all copies of the manuscript, correspondence and artwork will be held for 6 months before disposal. The Final Checklist The authors must ensure that before submitting the manuscript for publication, they have taken care of the following: 1. Title page should contain title, name of the author/co-authors, their qualifications, designation & institutions they are affiliated with and mailing address for future correspondence, E-mail address, Phone & Fax number. 2. Abstract in Structured format up to 250 words. 3. References mentioned as stated in the Instruction to Authors section. 4. Tables should be typed on separate pages. 6. Make sure for Headings of Tables, their numbers and Captions of illustrations. Don’t repeat the information in tables if it is covered in the text. 7. Photographs / illustrations along with their captions. 8. Manuscript in Triplicate 9. Letter of Undertaking signed by all the authors. 10. Disclosure regarding source of funding and conflict of interest if any besides approval of the study from respective Ethics Committee/Institution Review Board. 11. Covering Letter 12. Floppy disk (latest version of windows) for on-line edition Nadereh Behtash M.D. Editor-in-Chief, Tehran University Medical Journal P.O. Box: 14155-6447, Tehran, Iran. Tel/Fax: + 98-21-88962510 Email: medjournal@tums.ac.ir URL: http://tumj.tums.ac.ir and http://www.tumj.ir The Editorial Board of the journal, reserves the right to accept or reject the article in any stage and any time or delete a part of the text, tables or figures, if necessary.
1391 ﻓﺮوردﻳﻦ،1 ﺷﻤﺎره، 70 دوره، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان،ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ
INSTRUCTION FOR AUTHORS: 1. Aims and Scope: The “Tehran University Medical Journal” (TUMJ) is the official scientific and clinical monthly publication of the Tehran University of Medical Sciences. It accepts Original Papers, Review Articles, Short Communications and Letters to the Editor in the fields of basic science and medicine. All correspondences should be addressed to: The Editor-in-Chief, Tehran University Medical Journal. P.O. Box: 14155-6447. Tehran, Iran Tel/Fax: + 98-21-88962510 2. Submission: Papers submitted for publication should describe original work, not previously published elsewhere, totally or partly. Manuscripts must be submitted only in Persian with English abstracts and should be written according to sound grammar and proper terminology. Submission is acceptable via Journal URL: http://journals.tums.ac.ir/login. The Manuscript must be accompanied by a covering letter to the Editor-in-Chief, including title and author(s) name and undertaking that it has not been published or submitted elsewhere, and should include: Title; No author(s) name; the Abstract; Introduction; Materials & Methods; Results; Discussion; Acknowledgement and References. 3. The title page: The complete title of the manuscript, the name of all the authors with their highest qualifications, the department or institution to which they are attached, address for correspondence with telephone numbers, e-mail, and Fax number. 4. The abstract (no more than 250 words) in structured format as Background, Methods, Results and Conclusion followed by 3 to 6 Keywords must be presented. Use terms from the Medical Subject Headings (MeSH) list of index medicus: (http://www.nlm.nih.gov/mesh/MBrowser.html). 5. Introduction: This should summarize the purpose and the rationale for the study. It should neither review the subject extensively nor should it have data or conclusions of the study [in Persian]. 6. Materials & Methods: This should include exact method or observation or experiment. If an apparatus is used, its manufacturer’s name and address should be given in parenthesis. If the method is established, give reference but if the method is new, give enough information so that another author is able to perform it. If a drug is used, its generic name, dose and route of administration must be given. For patients, age, sex with mean age ± standard deviation must be given. Statistical method must be mentioned and specify any general computer program used. The Info system used should be clearly mentioned [in Persian]. 7. Results: It must be presented in the form of text, tables and illustrations. The contents of the tables should not be all repeated in the text. Instead, a reference to the table number may be given. Long articles may need sub-headings within some sections (especially the Results and Discussion parts) to clarify their contents [in Persian]. 8. Discussion: This should emphasize the present findings and the variations or similarities with other work done in the field by other workers. The detailed data should not be repeated in the discussion again. Emphasize the new and important aspects of the study and the conclusions that follow from them. It must be mentioned whether the hypothesis mentioned in the article is true, false or no conclusions can be derived [in Persian]. 9. Acknowledgement: All contributors who do not meet the criteria for authorship should be covered in the acknowledgement section. It should include persons who provided technical help, writing assistance and departmental head who only provided general support. Financial and material support should also be acknowledged [in Persian]. 10. Tables in limited numbers should be submitted with the captions placed above. Do not submit tables as photograph. Place explanatory matters in footnotes, not in the heading [in Persian]. 11. Figures should be in limited numbers, with high quality art work and mounted on separate pages. The captions should be placed below. 12. The same data should not be presented in tables, figures and text, simultaneously. 13. References: Personal communications, manuscripts in preparation and other unpublished data are not cited in the reference list but may be mentioned in the text in parentheses. Identify references in the text by Farsi numerals in parentheses on the line. References should be typed, double-spaced, and separate from the text and numbered consecutively in the order in which they are mentioned in the text. (References cited in figures and tables, but not in the text, should be numbered consecutively following the text references.) Journal references should contain inclusive page numbers; book references specific page numbers. Indicate abstracts by the abbreviation ‘Abst’ and letters by ‘Lett’ in parentheses. Abbreviations of journals should conform to those used in Index Medicus, National Library of Medicine. The references should observe the following style: Periodicals: List all authors if six or fewer; otherwise, list first six and add ‘et al’. Do not use periods after the authors initials 1. Vimala N, Mittal S, Kumar S. Sublingual misoprostol versus oxytocin infusion to reduce blood loss at cesarean section. Int J Gynaecol Obstet 2006;92(2):106-10. 2. Patted SS, Goudar SS, Naik VA, Bellad MB, Edlavitch SA, Kodkany BS, et al. Side effects of oral misoprostol for the prevention of postpartum hemorrhage: results of a community-based randomised controlled trial in rural India. J Matern Fetal Neonatal Med 2009;22(1):24-8. Books: Basmajian JV. Grant's Method of Anatomy. 11th ed. Baltimore: Williams Wilkins; 1989. Chapter in book: Monks R. Psychotropic drugs. In: Wall PD, Melzack RA, editors. Textbook of Pain. 3rd ed. Edinburgh: Churchill Livingstone; 1994. p. 963-89.
1391 ﻓﺮوردﻳﻦ،1 ﺷﻤﺎره، 70 دوره، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان،ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ
Tehran University Medical Journal
Tehran University Medical Journal Volume64, 70Number Number 1 April 2012 Volume 8, November 2006
Contents Modulatory effects of Lactobacillus reuteri on cellular immune parameters in mice breast adenocarcinoma..........................................................................................................................................1 Soltan Dallal M.M, Mokarrari S, Yazdi M.H, Paymaneh Abedi Mohtasab T, Shirazi L, Mahdavi M.
Paraoxonase-1 L55M polymorphism with fatty acid composition of phospholipids in high-density lipoproteins.................................................................................................................................................7 Ghatreh Samani K, Farrokhi E, Hashemzadeh Chaleshtory M, Azadegan F.
T-helper cytokine patterns and related antibodies in patients with gestational diabetes mellitus...............15 Etaati Z, Moazzami Godarzi R, Kalhori F, Sobhani S.A, Solati M, Alavi A, Hosseini Tashnizi S, Naderi N.
Effects of Rosa canina L. on ischemia/ reperfusion injury in anesthetized rats...........................................21 Gholampour F, Javadifar T.S, Karimi S, Eslam- Zadeh T, Owji S.M.
Carpal tunnel syndrome and contributing factors in 362 hospitalized patients..........................................27 Farzan M, Mazoochy H, Sobhani A, Shajirat Z, Zolfaghari R, Espandar R.
Evaluation of cognitive and behavioral intervention on psychological heath status in patients with implantable cardioverter defibrillator.......................................................................................................33 Bagherzade A, Arianfar F, Arbabi M.
Staphylococcal superantigens in synovial fluid of 62 patients with arthritis...............................................41 Noorbakhsh S, Tabatabaei A, Talebi-Taher M.
Evaluating thrombophilia in severe ovarian hyperstimulation syndrome..................................................49 Safdarian L, Mohammadzade M, Agha Hosseini M, Alleyassin A, Sarvi F
Serum uric acid levels in patients with psoriasis........................................................................................58 Ghiasi M, Ehsani A.H, Dahande A, Abdoreza M.
Poisoning in children admitted to the emergency ward of Rasht 17 Shahrivar Hospital: a brief report...........64 Mojtabayi S.H, Bidar N.
1391 ﻓﺮوردﻳﻦ،1 ﺷﻤﺎره، 70 دوره، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان،ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ
TUMJ
TEHRAN UNIVERSITY MEDICAL JOURNAL The Official Publication of Medical School, Tehran University of Medical Sciences Volume 70
Number 1
April 2012
Chairman: S.H. Emami Razavi Editor in Chief: N. Behtash Executive Editor: M.A. Noyan Ashraf Associate Editors: SH. Akhondzadeh, A. Arab Kheradmand, N. Ataei, S. Borna, M. Ghazi Khansari, S.J. Ghazi Mirsaeed, J. Hajati, M. Kadkhodaei, A. Khoshnevisan, S. Moradmand, Z. Nadiya Hatmi, M.A. Noyan Ashraf, R. Omranipoor, N. Rezaei, N. Sajjadian Editorial Board: M. Akbarian, F. AmoozegarHashemi, B. Bahar, F. Davari Tanha, N. Ebrahimi Daryani, M.R. Hadiyan, Z. Hallaji, Z. Hussain Khan, M. Kajbaf Zadeh, M.J Mikaeli, A. Mousavi, S.M.J. Mortazavi, B. Nabaei, P. Pasalar , P. Pasbakhsh, M. Rasooli Negad, A. Shaabani, M. Sotoodeh, A.R. Talaeipoor, M. Vahid Dasjerdi, M.R. Zafarghandi International Board: F. Assadi (Chicago), J. Parvizi (Philadelphia), A. Gangi (Strasbourg), M.R. Keshtgar (London), Sh. Masood (Florida), P. Hanjani (Pennsylvania) Editors: N. Behtash, S.B. Hashemi, V. Nikoui, M.A. Noyan Ashraf Office staff: M. Asgari, H. Chaychi, A. Kamizani, R. Ramezani, S. Sadigh Publisher: Tehran University of Medical Sciences Office: Tehran University Medical Journal, Medical School, 202 Amouzesh building, Poursina Ave., Ghods St., Keshavarz Blvd., Tehran, Iran, P.o. Box: 14155-6447, Tel: +98(21)88962510, Fax: +98(21)88962510, Online submission: http://journals.tums.ac.ir/login, and http://tumj.tums.ac.ir, Email: medjournal@tums.ac.ir
TUMJ is indexed/ abstracted in: SCOPUS, EMBASE, Cambridge Scientific Abstracts (CSA), CAB Abstracts (CABI), Chemical Abstract Service (CAS), DOAJ, Psych Info, ULRICHÎ&#x201E;S, Index Copernicus, IMEMR, EMR Beta, SID, Magiran and Iran Medex