Ayvan 6-7

Samsun Şavşatlılar Kültür Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği

Sayı: 07

3 Aylık Yerel Kültür ve Sanat Dergisi

Özel röportaj:

ORHAN HAKALMAZ 2013’ÜN ARDINDAN MONA ROZA Gizli Bir Aşk Şiiri

1

İMTİYAZ SAHİBİ

Şavşatlılar Kültür, Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği adına Erhan ALTUN erhan08altun@hotmail.com

YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ VE EDİTÖR

bu sayıda...

Barış YILDIZ barisyildizbaris@gmail.com

14

YAYIN KURULU Ufuk GÜMÜŞ Deniz YAZAR Sinan TEMUR Tuncay ÇELİK

orhan hakalmaz

GÖRSEL TASARIM VE FOTOĞRAFLAR

Tuncay Çelik tunnay@superonline.com Sinan TEMUR sinan.temur@gmail.com

dernek haber ERHAN ALTUN

6

1 insan 1 öykü HAFIZ MEYDAN

Tuncay ÇELİK

8

KAPAK FOTOĞRAFI Borçka Karagöl Dr. İbarih YAZICIOĞLU

sağlık kalp ve damar sağlığı UĞUR YAZGAN

9

eğitim DENİZ YAZAR

KAPAK TASARIMI

4

10

ADRES

Fevzi Çakmak Mh. Havza Sk. No:13/2 SAMSUN

mona roza BARIŞ YILDIZ

Gsm: 05054554988 ayvan08@gmail.com Dergimizde yazılarını yayınlamak isteyenler ayvan08@gmail.com adresine bu yazılarını gönderebilirler.

12

güncel - 2013’ün ardından TUNCAY ÇELİK

YEREL SÜRELİ YAYINDIR

13

2013’te aramızdan ayrılanlar TUNCAY ÇELİK

DERGİMİZ BAĞIŞ KARŞILIĞI TEMİN EDİLİR

16

hem çile hem eğlence UFUK GÜMÜŞ

Basım tarihi: 2014

23 yalnız ağaç

MEVCUT YALANIZ 24

2

anne anadolu BARIŞ YILDIZ

EDİTÖR

Sevgili Ayvan okuyucuları, yeni sayımızla insanı-yöremiz insanını- kuşatan temalarla yine karşınızdayız.

Biliyorsunuz ki “Ayvan’’ dergisi olarak insanın BAM TELİNE dokunan temalarıyla, maddecı yaklaşımın köreltmeye çalıştığı maneviyatı, yardımlaşmayı ve insan sevgisini daima yaşamın temel kaynağı olarak gördük. Bu sayımızda da insanı merkez alarak umudu, kış mevsiminin üşütemediği gönülleri, oyunlarımızı, yöremize özgü alışkanlık ve faaliyetleri işlemeye çalıştık.Her zaman söylediğimiz gibi “ulusaldan evrensele uzanan çizgide’’ hiç yorulmadan ilerlerken sizleri de bu yolculuğumuz eşlik ettik.

Mevlana’nın dediği gibi “İnsanın en yararlısı, insana yararlı olandır.’’

Bizlerin ve sizlerin -sen /ben kavramını unutup birbirimize yararlı olmamız, iyiye doğru atacağımız en büyük adımdır. Bizler, asırlardan beri hep bu anlayışla ayakta kaldık. Bundan sonra da, bu anlayışla kültürümüzü ayakta tutup yaşatacağız.

Duygularımız müşterek olsun................

Barış YILDIZ “İnsan sevmeye başladı mı yaşamaya da başlar.”

William Shakespeare.

26-27

ÖZEL BÖLÜM Adaylarımızı tanıyalım

31 düğünlerimiz

atabarı kayak merkezi SİNAN TEMUR

18

33 fıkra yöresel yemek 34 yöresel bulmaca

ERHAN ALTUN 35 karikatür

HÜSEYİN YAVUZ

3

ruhsatiye DENİZ YAZAR

20

dört yapraklı yonca ÖMER KAMİL SAYIN

28

HABER ETKİNLİK

SIRADAN BİR KUTLAMADAN ÖTE...

Şavşatlılar Acem Tekkesi’nde öğretmenler gününe özel yemekli ve müzikli kutlamada biraraya geldiler.

Dernek başkanı Oktay Tekin, Başöğretmen Mustafa Kemal Atatürk’ü anarak başladığı konuşmasında tüm eğitimcilerin öğretmenler gününü kutladı. Öğretmenliğin aydınlanmaya giden yolun ışığı olduğunu vurgulayan Tekin, bir ülkeyi yarınlara taşımada en önemli unsurun eğitimden geçtiğini belirtti. Eğitimde doğruları söylemek kadar doğruları yapmak gerektiğinin de altını çizen Başkan Tekin, Artvin’in öğretmeniyle meşhur bir kent gururunu yaşadığını ifade etti. İlkadım Belediye Başkanı Sayın Necattin Demirtaş da gecemize katılarak öğretmenler gününü kutladı. Belediyenin imkanları doğrultusunda eğitim kurumlarına ve öğretmenlere ellerinden gelen yardımı yaptıklarını ve eğitimin yaşının olmadığını söyleyen Demirtas, başkan olduktan sonra eğitim konusundaki sorunların giderilmesi ve eğitimde fırsat eşitliği yaratılması için çalışmalarını sürdürdüklerini ifade etti.

Yılın Öğretmenİ Çınarlık Yalı ilkokulunda görev yapan sınıf öğretmeni Hande Gümüş yılın öğretmeni seçildi.

2013 yılında okulunda göstermiş olduğu üstün başarıları sonucu derneğimiz yönetim kurulu tarafında bu ünvana layık görülen Hande Gümüş plaketini Sayın Demirtaş’ın elinden aldı.

Hande öğretmen böyle bir ödüle böyle anlamlı bir günde layık görülmekten dolayı duyduğu memnuniyetini ifade ederek, “Bir köyün kaderini o okulda öğrenim gören çocuklar değiştirecekse ve buna biz öğretmenler öncülük edeceksek

önce okulun kaderinin değişmesi gerektiğine, öğretmen arkadaşım Gülay Zengin ile karar verdik ve okulun yenilenmesi için kolları sıvadık” dedi.

Gümüş, “Yaz tatilinden feragat edip okulumuzu yenilemek için gece gündüz demeden çalıştık. Okulumuzu tabanından çatısına, elektirk tesistından kalorifer tesisatına, sınıflarından lavabolarına kadar her şey ama her şeyi ile yeniledik.

Sonuçta okulumuzu yeni eğitim öğretim yılına hazır hale getirmeyi başardık.

Bize bu süreçte destek olan tüm kamu ve özel kuruluşlara, yöre halkına ve velilere sonsuz teşekür ediyoruz” dedi.

Okulun yenilenmeden önceki ve sonraki durumu

4

HAMSİ PARTİSİ

Mahmur Dağındaki pikniğimizde Karadenizin leziz hamsileri ile sofra şenlendi.

Bağlaması ile Murat Subaş’ın ve şiirleriyle de Fatih Küçükaltun’un yürekleri coşturan ezgileri ile çok güzel bir gün geçirdik. Ayvan dergisi yayın kurulunun tam kadro katıldığı piknikte birlikte olmanın ve birlikte çıkılan bu yolda yürümenin mutluluğu vardı.

Mangalcı başlarımız Ufuk ve Sinan bu konuda ne kadar mahir olduklarını gösterdiler.

Artvin dağlarındaki alışkanlık gereği yakılan büyük ateş ve etrafında çektiğimiz halaylarla çok güzel bir günü daha birlikte yaşadık.

Ayvan dergisinin dünü ve yarını üzerine çok verimli sohbetler yaptık. Ayvan dergisinin, Artvin’in ülkedeki önemli yayınlarından biri olduğu ve bu yolda ilerlemeye devam etmesinin gerekliliği herkesin ortak görüşüydü.

Ayvan dergisi yayın kurulu hamsi partisi ile bir araya geldi

Fatih Küçükaltun

Murat Subaş

Ayvan Yayın Kurulu (soldan sağa) : Deniz Yazar, Barış Yıldız, Sinan Temur, Tuncay Çelik, Erhan Altun, Ufuk Gümüş 5

“ÖĞRETMEN”İN

y o lu

01.01.1931 tarihinde Artvin, Şavşat Ciritdüzü köyünde dünyaya geldim.

Beş yaşında babamı 8 yaşında annemi kaybettim. Bu nedenle ilkokula 3 sene geç başladım. Ben ne kadar ilkokula gitmek istesem de amcam okula göndermiyor, koyunlar için çobanlık yaptırıyordu.

Hafız MEYDAN

Okula gidiş gelişlerde ekonomik nedenlerle çok büyük zorluklar yaşadım. Bu zorluklardan bıkmadan yazları çalışıp kışları okudum.

Benim öğretmen olduğum yıllar köy enstitülerinin en görkemli olduğu zamanlardı. İdeallerimiz kendimizden daha önemliydi.

Dönemin ilkokul öğretmeni Mahmut Akhanlı tarafından yardım görerek evden kaçıp başka yerlerde kaldım. Amcam bu durumu görünce okumama zorunlu olarak izin verdi. Okula geç başlamam sebebiyle ilkokulu bitirince Kars Cilavuz köy enstitüsüne girebilmek için yaşımı mahkeme kararıyla küçülttüm. Sonra sınavı kazanarak okula başladım.

Birkaç yıllık Artvin’deki öğretmenlik yıllarımdan sonra 1965 yılında Çarşamba’nın Ustacalı köyüne atandım. Köye ilk gelişimde köyün bir yolunun olmayışını hayretle

6

mücadele etmem gerektiğini görüyordum.

Yol yapımından vazgeçmem için kapıma mektuplar bırakıldı.

Artık ciddi tehditler almaya başlamıştım. Tehditler o kadar arttı ki beni destekleyen köylüler önlem olarak benim evimin önünde nöbet tutmaya başladılar.

Her gün bir kişi evin önünde geziyor, gelebilecek tehlikelere karşı durmaya çalışıyordu.

Karşı duruşlar sadece köyle sınırlı kalsa mücadelem daha kolay olurdu. Köy Hizmetleri Müdürlüğünde de işi yokuşa sürmeler vardı. “Önce paranın tamamını yatırın biz zamanı gelince yaparız” diyerek bizim işimizi erteliyorlardı.

Köy hizmetleriyle bu iş olmayacağını görünce valiye çıkmaya karar verdim.

Valilik de işimizi halledemedi. Ama mücadeleye devam ettim. Gerçekten de bir insan bir şeyi yapmayı isterse ve ümitsizliğe kapılmazsa her şeyin üstesinden gelebileceğini biliyordum. Ben de inandım. Asla bu yolun yapılmayacağını düşünmedim. Çünkü biliyordum ki bu köye medeniyet gelecekse önce yol gelmesi gerekiyordu.

Şavşat’tan Sahara Dağı’na çıkış

karşılamıştım. İlk kez o anda düşündüm bu köye bir yol yapılması gerektiğini.

Köyde kaldığım her an bu eksikliğin giderilmesi gerektiğini düşünerek yaşadım. Özellikle hastaların kağnı ile hastanelere taşınması olacak şey değildi.

Bugün hala gözümün önüne geldikçe hüzünlenirim.

Yol yapım mücadelesinin üstünden bir yıl geçti. Kazanan azmin zaferi olmuştu.

Ben ve bana destek olanlarla birlikte yol yapım işini başarıyla tamamlamıştık. Köy hizmetleriyle birlikte her evin önüne araba gidecek şekilde yol yapılmıştı.

Önce kendime yakın bulduğum köyün ileri gelenleri ile bu konuyu konuşarak fikirlerini aldım. Bana bu konuda destek olma sözünü verdiklerinde çok sevindim. Herkesin gücü oranında para toplamaya başladık. Başladık başlamasına ama yola karşı çıkanlarda seslerini çıkarmaya başladı.

Köy yolunun bitiminden sonra Samsun’a tayin oldum. Öğretmenlik mesleğine Samsun’da devam ettim.Bugün 82 yaşımdayım. Aynı durum tekrar söz konusu olsa ve tekrar bütün o zorluklarla ve tehditlerle mücadele eder miydim diye kendime sorduğumda, yine evet diyorum.

Aynı mücadeleyi yine verirdim, diyorum.

Kırsal yörelerde insanlar belli bir eğitim düzeyinde olmadığı zaman toplumun çıkarlarını pek düşünemezler.

Köylünün bir kısmı da kendi çıkarlarına göre hareket eder ve menfaatini her şeyden önde görürlerdi. Sadece köy yolunu yaptırmak için mücadele etmek yeterli değildi. Bir de yola karşı olanlarla

Köylü, o yola “Hafız Meydan’ın yolu” demişti. Bu yolun benim adımla anılması benim için gurur verici bir olaydır. Hala eskilerden Hafız Meydan’ın yolu diye duydukça gözlerim dolar.

7

KALP VE DAMAR SAĞLIĞI Op. Dr. Uğur YAZGAN Kalp- Damar Cerrahisi Uzm. Kalp ve damar hastalıklarına bağlı ölümler gelişmiş ülkelerde tüm ölümlerin yarısını oluşturmaktadır. Kalp hastalarının da %75’i aterosklerotik koroner arter hastalıklarıdır. Ülkemizde en sık ölüme yol açan hastalıktır.

Erkeklerde kadınlardan dört kat daha fazla görülmektedir.

Menopoz sonrası kadınlarda risk artmaktadır. Koroner arter hastalığına erkeklerde 50-60 yaşlarında, kadınlarda ise 60-70 yaşlarında daha sık rastlanır.

Koroner arterlerde meydana gelen daralma ve tıkanıklıklara bağlı olarak bu damarların beslediği kalp kasında kalıcı veya geçici hasar meydana gelebilir. Koroner arter hastalıklarının en sık sebebi damar duvarında lipit (yağ) parçacıklarının birikimi ile oluşan ve damarların lümenini (boşluğunu) tıkayarak normal kan akımını engelleyen bir süreçtir.

Aterosklerozun sebepleri sigara, hipertansiyon, şeker hastalığı, kolesterol yüksekliği, hareketsizlik, oral kontraseptif (doğum kontrol hapları) kullanımı, alkol, şişmanlık, stresli kişilik yapısı gibi geri dönüşümlü veya yaşlanma, erkek cinsiyeti, ailede 55 yaş altında koroner arter hastalığı gibi geriye dönüşümsüz risk faktörleri vardır.

Aterosklerozun Önlenmesi: Sigara içilmemesi ve içilen ortamlarda bulunulmaması, sebze ve meyvelerden zengin, orta derecede protein içeren, lifli, yeterli kalsiyum ve mineral içeren yüksek kalori içermeyen bir beslenme, şişmanlığın önlenmesi, fizik aktivitenin arttırılması, kan basıncı ve kan lipit değerlerin aralıklı olarak kontrol edilmesi, oluşabilecek diyabet, yağ metabolizması bozuklukları ve hipertansiyonun önceden saptanması ve tedavisi, psikolojik ve sosyal durumların olumlu yönde değiştirilmesi, her gün 80-300 mg/ gün aspirin alınması kontrendikasyon olmayan bütün hastalara önerilmelidir.

Soğuk, hipertansiyon, ritim bozukluğu, ağır egzersiz göğüs ağrısı nedeni olabilir. Stres anında da vücudunuz kalbimize daha çok çalışması için mesaj gönderir. Mümkün olduğu kadar stresi azaltmak kalp sağlığını olumlu etkilemektedir.

8

kenler,

Kalp Damar Sağlığı İçin Dikkat Etmemiz Gere-

1-Kepekli un, esmer pirinç, yulaf ezmesi gibi tam tahıllı besinler, kalp dostu olarak listede ilk sırada yer alıyor. Bu ürünler düşük kalorileri sayesinde daha fazla doygunluk hissi veriyor.

2- Omega-3 kalbi koruyor. Somon ve ton balığı gibi yağlı balıklar içerdikleri omega-3 yağ asitleriyle, kalp hastalıklarına karşı koruyucu ve kan basıncını dengeleyici bir işlev görüyorlar. Haftada en az 3 buçuk porsiyon balık, kalbin tıpkı yağlanan bir makine gibi rahat çalışmasını sağlar.

3- Aşırı kırmızı et tüketmeyin. Sağlıklı bir beslenme programında, günde 3 köfte büyüklüğünde yağsız pişirilmiş kırmızı etten daha fazlasının yer almaması gerektiği unutulmamalıdır, yağsız et veya tavuk tercih edilmelidir.

4-Hareket edin. Günde en az 30 dakika kalp atışlarını hızlandıran tempolu bir yürüyüş veya koşu gibi egzersizler, kalp hastalıklarına karşı hayat boyu kalkan oluyor.

5- Karbonhidratı dengede tutun. Tam tahıl grubundan olmayan sağlıksız karbonhidrat alımı, obezite, fiziksel yavaşlık gibi kalbe baskı yapacak hastalıklara davetiye çıkarmaktadır.

6-Şekere ve Tuza dikkat. Şekerli gıdalarla vücuda giren kalorinin, kadınlarda günlük 100 ve erkeklerde günlük 150’yi geçmemesi gerekir. Tuzu azaltın. Günlük tuz tüketiminin yarım çay kaşığından fazla olmaması gerekiyor.

Sağlıklı günler dilerim.

Ç.H.K. *

(*ÇOCUKLARIMIZIN HAYATINDAKİ KISALTMALAR) Yıllardır değişen eğitim ve sınav sistemlerinden bize isimlerinin kısaltmaları kalıyor. Her değişiklikten sonra, yalnızca bu kısaltmaları hatırlıyoruz. En son hayatımıza giren kısaltma ise, liselere geçiş için kullanılacak olan sistemin adı olan “TEOG”. TEOG, “Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş” sisteminin kısaltmasıdır. Bu yeni sisteme göre 6, 7 ve 8. sınıflarda öğrencilerimiz 6 dersten 6 ayrı sınava girecek ve ağırlıklandırılmış merkezi sınav puanına eklenmiş, yılsonu başarı puanlarının ortalaması ile liselere yerleşilecek.

Bu sistemde, 6 temel ders için (Türkçe, Matematik, Fen ve Teknoloji, TC İnkılap Tarihi, Yabancı Dil, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi) öğretmeninin yıl içerisinde yapacağı sınavlardan biri Bakanlık tarafından merkezi olarak yapılacak. 3 sınavı olan derslerin 2. sınavı, 2 sınavı olan derslerin 1. sınavı merkezi olarak gerçekleşecek. Bu sınavlardan öğrencilerimizin aldığı sonuçlar doğrultusunda, ağırlıklandırılmış merkezi sınav puanı hesaplanacak.

Bu nedenle, aileler, okulun veremediği eğitimi telafi eden kurum ve aracılara başvurmaktaydı. Her ne kadar bu sistem de dershaneleri tamamen ortadan kaldırmayacak olsa da okulun önemini kesinlikle önceki dönemlere göre daha iyi bir seviyeye çıkarma potansiyeli taşımaktadır. Ayrıca öğretmenlerimizi de daha aktif hale getirmekte ve onların toplumsal itibarını daha da artırmaktadır.

Kısaca bu sistem, okul ve öğretmen merkezli bir mantıkla hareket etmekte ve öğretmenlerimize yeni fırsatlar sunmaktadır. Umulur ki, bu fırsat iyi organize edilsin ve eğitimde verimlilik daha da artsın.

Bu yeni sistem, iyi bir planlamayla uzun vadede bölgelerarası eğitim farkının azaltılmasına da katkı sağlayabilir. Türkiye’de uzun yıllardır ekonomik, sosyal ve eğitimden kaynaklanan bölgesel farklılıklar devam etmektedir. Ekonomi alanında, sağlık alanında birtakım iyileştirmeler olsa da eğitimin niteliği, iller ve bölgeler arasındaki farklar, yapılan ulusal sınavlar neticesinde açıkça görünmektedir.

Eğer iyi planlanırsa, her ne kadar bölgeler arasındaki eğitim ve öğretim farkı tamamen yok edilemese de eskiye oranla bize bu farkı azaltma fırsatı verebilir.

Beklentimiz, hayatımıza giren bu kısaltmanın (TEOG) eğitimde fırsat eşitliğine hizmet etmesi ve gelecek nesilleri daha iyi yönlendirmesidir.

Deniz YAZAR Fahrettin Ulusoy Ortaokulu Müdür Yardımcısı

S TE K O OG

Ayrıca, 6, 7 ve 8. sınıflarda 1. ve 2. dönem sonunda girilen bütün sınavlar baz alınarak yıl sonu başarı puanları hesaplanacak ve bu puan öğrencilerimizin liseye yerleşme puanını etkileyecek. Önceki sistemlerden farklı yönlerine bakacak olursak; Sınavlara öğrenciler kendi okulunda girecek ve sorular çoktan seçmeli (4 seçenekli) olacak. Yine, öğrencilerimizin önemsediği diğer bir önemli değişiklik ise; yanlışların doğruları etkilemeyecek olması.

Sistemin İyi taraflarına bakarsak; Yeni sistem, okul ve öğretmenin önemini ve itibarını artırma imkânı veriyor. Altyapı eksikliği, öğretmen açığı vb. sorunlar nedeniyle bugüne kadar okullarda öğrencilerimize verilen eğitimler yeterli olmadığından, hem ulusal hem de uluslararası sınavlarda başarı düzeyi belli seviyelerde kalmıştır.

OGES

SBS

9

MONA ROZA Sezai Karakoç’un gönlündeki muhacir kıza yazdığı şiirin hikayesi...

TÜRK EDEBİYATININ EN MAHREM AKROSTİŞİ

Şairimiz dört yıl boyunca bu aşkı yaşamış gönlünü yakmış. Gün gelmiş sene sonu gelmiştir.

Ankara Üniversitesinin öğrencileri dört yılın yorgunlugu ve okulu bitirmenin heyecanıyla mezuniyet gecesinde birleşir. Kalabalık bir mahşer gününü andırır. O kalabalığın içinde olmayanlarda vardır, Sezai Karakoç. Genç aşık, o gün büyük bir istek üzerine şiir yazdığının da bilinmesi üzerine kürsüde bir şiir okumak için bulunur. Ve o an gelir Sezai Karakoç anons edilir. Kürsüye çıkan Sezai, ana baba, misafir, öğretmen, öğrenci deryasına bir bakar. Kalabalığın içinde aşkını arar, gönlünde yer alamadığı kusursuz sevdasını... Ve neden sonra başlar şiirini okumaya...

Sezai, gelecekte başına geleceklerden habersizce üniversiteyi kazanması üzerine Ankara Üniversitesi Siyasi Bilimler Fakültesine gider. Bir zaman sonra başlar dersler ve okula gidip gelmeye başlar Sezai Karakoç. O zamanlar yeni bir üniversite öğrencisi olmanın heyecanını taşımaktadır. Dersler devam ederken neden sonra gönlünü bir muhacir kıza kaptırır.

Bu kaptırış rüzgarın önüne atılmış bir tüy gibi hayatını sürükleyecektir. Sonu olmayan bu başlangıç ömrü boyunca sürecek bir aşkın habercisidir. Kısa bir sora sonra aşkına dayanamayıp kıza açılmaya karar verir. Fakat, kızın kendini terslemesini ve ret cevabını alma riskini göze alamamaktadır. Anadolu’nun bağrından gelen genç Sezai Karakoç’un kalbi kırılmıştır. Ama bu kırgınlık fazla uzun sürmez Sezai geri toparlanır ve şansını tekrar denemeyi hedeflediği aşkı yaşamak için elinden geleni yapmaya karar vermiştir.

Mona roza siyah güller ak güller Geyve’nin gülleri ve beyaz yatak Kanadı kırık kuş merhamet ister Ah senin yüzünden kana batacak Mona roza, siyah güller ak güller

10

Şiir bitene kadar o kalabalıktan hiç bir ses gelmez. Oysa Sezai Karakoç şiirin tamamını sevdiğinin gözlerinden gözlerini hiç ayırmadan okumuştur. Son kıta da başlayan uğultular, kalabalığın şiiri çok beğendiğini mırıldayan dudaklar ve bu aşk kime diye sorular sorular arasında bir kız? O kız ki Sezai’nin gönlünün sahibi dört yıl boyunca nasıl fark edemedim böyle bir aşkı dercesine kalabalıktan sıyrılıp kürsüye yaklaşır. Ve bağırarak seni kabul ediyorum der. Fakat, gurur aşkın önüne geçmiştir.

Sezai, bu seferde ben seni kabul etmiyorum, diyerek arkasını döner.

Ne kadar yürekten söylediği tartışılsa da gönül susmuş dudaklar konuşmuştur. Delikanlı şair Sezai

Karakoç, o günden sonra bir daha kızı görmemiştir.

O kız Muazzez Akkaya’dır.

(Muazzez Akkaya üniversite eğitiminden sonra bir doktorla evlenip Amerika’ya yerleşir. Şu anda kızıyla Amerika’da yaşamaktadır. Sezai Karakoç Muazzez Akkaya’dan sonra hiçbir kadını sevmemiş ve evlenmemiştir.)

Not: Şiirin her bendinin ilk dizelerinin ilk harfleri aşağı doğru okunduğunda Muazzez Akkaya’nın ismi ortaya çıkacaktır.

Mona Roza Mona Roza, siyah güller, ak güller Geyvenin gülleri ve beyaz yatak Kanadı kırık kuş merhamet ister Ah, senin yüzünden kana batacak Mona Roza siyah güller, ak güller

Akşamları gelir incir kuşları

Ulur aya karşı kirli çakallar Ürkek ürkek bakar tavşanlar dağa Mona Roza, bugün bende bir hal var Yağmur iğri iğri düşer toprağa Ulur aya karşı kirli çakallar

Ki ben Mona Roza bulurum seni

Açma pencereni perdeleri çek

Kırgın kırgın bakma yüzüme Roza

Zeytin ağaçları söğüt gölgesi Bende çıkar güneş aydınlığa Bir nişan yüzüğü, bir kapı sesi Seni hatırlatıyor her zaman bana Zeytin ağaçları, söğüt gölgesi

Artık inan bana muhacir kızı

Zambaklar en ıssız yerlerde açar Ve vardır her vahşi çiçekte gurur Bir mumun ardında bekleyen rüzgar Işıksız ruhumu sallar da durur Zambaklar en ıssız yerlerde açar

Yağmurlardan sonra büyürmüş başak

Ellerin, ellerin ve parmakların

Altın bilezikler o kokulu ten

Konar bahçenin incirlerine Kiminin rengi ak, kimisi sarı Ahh! beni vursalar bir kuş yerine Akşamları gelir incir kuşları İncir kuşlarının bakışlarında Hayatla doldurur bu boş yelkeni O masum bakışlar su kenarında Ki ben Mona Roza bulurum seni

Mona Roza seni görmemeliyim Bir bakışın ölmem için yetecek Anla Mona Roza, ben bir deliyim Açma pencereni perdeleri çek...

Henüz dinlemedin benden türküler Benim aşkım uymaz öyle her saza En güzel şarkıyı bir kurşun söyler Kırgın kırgın bakma yüzüme Roza

Dinle ve kabul et itirafımı Bir soğuk, bir garip, bir mavi sızı Alev alev sardı her tarafımı Artık inan bana muhacir kızı

Meyvalar sabırla olgunlaşırmış Bir gün gözlerimin ta içine bak Anlarsın ölüler niçin yaşarmış Yağmurlardan sonra büyürmüş başak

Bir nar çiçeğini eziyor gibi Ellerinden belli oluyor bir kadın Denizin dibinde geziyor gibi Ellerin, ellerin ve parmakların

Cevap versin bu kanlı kuş tüyüne Bir tüy ki can verir bir gülümsesen Bir tüy ki kapalı gece ve güne Altın bilezikler o kokulu ten

Mona Roza siyah güller, ak güller Geyve’nin gülleri ve beyaz yatak Kanadı kırık kuş merhamet ister Aaahhh! senin yüzünden kana batacak!

Mona Roza siyah güller, ak güller

Zaman ne de çabuk geçiyor Mona

Saat onikidir söndü lambalar Uyu da turnalar girsin rüyana Bakma tuhaf tuhaf göğe bu kadar Zaman ne de çabuk geçiyor Mona

11

DÜNYA’DA VE TÜRKİYE’DE GEZİ PARKI DİRENİŞİ

28 Mayıs’ta Taksim Gezi Parkı’nda bazı ağaçların sökülmesi ve polis müdahalesinin ardından başlayan gösteriler hükümetin politikalarına karşı ülke geneline yayıldı. Kolluk kuvvetlerinin tazyikli su ve gaz bombası ile gerçekleştirdikleri sert müdahaleler sonucunda Abdullah Cömert, Ahmet Atakan, Ethem Sarısülük, Mehmet Ayvalıtaş ve Ali İsmail Korkmaz isimli vatandaşlar hayatlarını kaybederken, binlerce kişi de ağır ve hafif yaralandı. Göstericilerin mizah yüklü protesto yöntemleri ülke gündeminden haftalarca düşmedi. Taksimdeki ilk müdahalede polisin biber gazına maruz kalan kırmzı elbiseli kadın gösterilerin sembolü haline dönüştü MISIR’DA ORDU DARBESİ

17 ARALIK DEPREMİ 17 Aralık günü Türkiye yıllardır alışık olmadığı bir güne uyandı. Hükümet-cemaat restleşmesi dershane krizinin ardından başka bir boyuta taşındı. Bazı bakan oğullarının karıştığı rüşvet ve yolsuzluk soruşturması üç bakanı istifası, kabinede kapsamlı bir değişiklik ve yüzlerce üst düzey polis şefinin yerlerinden olmasıyla devam etti.

REYHANLI’DA KORKUNÇ PATLAMA 1 Mayıs 2013’de Reyhanlı, Hatay’da düzenlenen iki ayrı bombalı terör saldırısı. Saldırıda 52 kişi ölmüş, 146 kişi yaralandı. Bombalı araçlarla düzenlenen bu saldırı, Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en kanlı terör eylemi olarak kayıtlara geçti.

Mısır’da ordu general Sisi’nin önderliğinde yönetime el koydu. Bu müdahale dünya genelinde birbirinden farklı şekillerde algılandı.

Darbeye karşı direnişin sembolü ise adını Mısır’daki bir meydandan alan “Rabia” işareti oldu.

HUGA CHAVEZ’İN ÖLÜMÜ Venezuela’nın devlet başkanı Hugo Chávez 5 Mart’ta kansere yenik düştü. 1998’den beri devlet başkanı olan Chávez Washington yönetiminin düşman olarak gördüğü Küba, Kuzey Kore, İran, Belarus, Suriye gibi ülkelerle sıkı bağlar kurmuş ve ABD karşıtlığını her fırsatta dile getirmişti

KENYA’DA AVM DEHŞETİ 21 Eylül’de Kenya’nın başkenti Nairobi’de lüks bir alışveriş merkezine düzenlenen kanlı baskında en az 68 kişi öldü 293 kişide yaralandı.

PAPA’NIN İSTİFASI Katolik aleminin 265’inci papası iken istifa eden Papa 16. Benedikt, bu hareketiyle dünyada şaşkınlık yarattı. İstifasını Tanrı’nın istediğini söyleyerek ve ‘Emerit’ sıfatını alan ve inzivaya çekilen Benedikt’in yerin Arjantinli Kardinal Jorge Mario Bergoglio yeni papa seçildi.

AKİL İNSANLAR AK Parti hükümeti tarafından Demokratik açılım ve çözüm süreci kapsamında oluşturulan grup. Toplamda 63 üyesi bulunan ‘Akil İnsanlar Heyeti’ Türkiye’nin çeşitli bölgelerindetemas ve sempozyumlarda bulundu.

Prens George’UN doğumu 1997’de bir trafik kazasında ölen İngiliz kraliyet ailesinin mensubu lady Diana’nın oğlu prens Charles’ın Kate Middleton ile olan evliliğnden bir oğlu oldu. George adı verilen bebek prens kraliyet tahtının varislerinden biri oldu.

BREZİLYA’NIN “GEZİ”Sİ Türkiye’de Gezi protestolarının başladığı günlerde benzer bir durum da Brezilya’da yaşanıyordu.

Sağlık, eğitim ve ulaşımda iyileştirme talepleri ve polis şiddetine karşı yapılan eylemler barışçı başlayıp yakılan arabalar, ateşe verilen sokaklar, göz altılar ve onlarca kişinin yaralanmasıyla sonuçlandı MANDELA’NIN ÖLÜMÜ Irkçılığa karşı direnişin Güney Afrika’lı sembol ismi Mandel’la 5 Aralık günü hayata veda etti.

Cenaze töreni dünya liderlerinin katılımıyla adeta bir gövde gösterisine dönüştü. Törene Michelle Obama’nın kıskançlık krizi damga vurdu.

ERGENOKON’DA KARAR 12 Haziran 2007’de Ümraniye’de bir gecekonduda el bombalarının bulunması ile başlayan ve başka davaların da eklenmesiyle birlikte 4 yıl 1 ay 23 gün süren dava sona erdi. Bir çok ilke sahne olan Ergenekon’da normalde 150 yıl sürebilecek bir sürece tanık olundu. Mahkemeye gizli tanıklar damga vuruken bunlardan birisinin eski bir terörist, aleyhine tanıklık ettiği kişinin de eski bir genelkurmay başkanı olması dikkat çekiciydi.

ARDINDAN

2013’ÜN 12

YBETTİKLERİMİZ E KA

2013’TE KAYBETTİKLERİMİZ 2013’TE KAYBETTİKLERİMİZ

2013T’E KAYBETTİKLERİMİ

Z

20

2013’TE KAYBETTİKLERİMİZ

M. ALİ BİRAND 32. Gün programı ile bir çığır açan ünlü gazeteci 17 Ocak

DİNÇER ÇEKMEZ 1970’li yıllarda rol aldığı güldürü filmleriyle tanınan aktör, tiyatro oyuncusu.

12 Mart

METİN KAÇAN ‘Ağır Roman’ kitabının yazarı 6 OCAK

Günselİ Başar Türkiye’nin ilk Avrupa güzeli 20 Nisan

Nazmİye Demİrel 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’in eşi 27 Mayıs

A. Mehmet Işıkara Bilim adamı, ‘Deprem Dede’ 20 Ocak

Arİf Peçenek Ankaragücü’nün kalesini yıllarca koruyan futbolcu, teknik adam 29 Ocak

Enver Ören İhlas Holding Başkanı 13 Aralık

Tuncel Kurtiz Sinema ve tiyatro oyuncusu, yönetmen, yapımcı, senarist 27 Eylül Hayrİ Kozakçıoğlu Bir dönemin ünlü OHAL valileinden 23 Mayıs

Ferdİ Özbeğen Piyanist ve şarkıcı 28 Ocak

Turgut Özakman “Şu Çılgın Türkler”in ünlü yazarı 28 Eylül

Tekİn Akmansoy Hafızalardan silinmeyen ‘Kaynanalar’ dizisinin ‘Nuri Kantar’ı 12 Şubat

OSMAN GİDİŞOĞLU ‘Çocuklar Duymasın’ dizisinin ‘göbekli’ dünürü 23 Şubat

NeJat Uygur Türk tiyatrosunun duayen sanatçısı, mizah ustası 18 Kasım

13

ZAFER ÖNEN Tiyatro oyuncusu ve seslendirme sanatçısı 13 ARALIK Savaş Ay Televizyoncu, muhabir ve gazeteci 9 Kasım

2013’TE KAYBETTİKLERİMİZ

Necdet Menzir 90’lı yılların ünlü emniyet müdürü ve OHAL valisi 2 Şubat

Müslüm Gürses Arabeskin kralı 3 Mart

2013’TE KAYBETTİKLERİMİZ

2013’TE KAYBETTİKLERİMİZ

METİN SEREZLİ Tiyatro sanatçısı ve oyuncu 10 Mart

2013’TE KAYBETTİKLERİMİZ

2013’TE KAYBETTİKLERİMİZ

Toktamış Ateş Akademisyen ve gazeteci 19 Ocak

2013’TE KAYBETTİKLERİMİZ

2013’TE KAYBETTİKLERİMİZ

2013T’E KAYBETTİKL

AYBETTİKLERİMİZ ’E K

ERİ

1 3T

M İZ

20

T 13 ’

ORHAN

HAKALMAZ

Ayvan’ın Türkiye’nin değerli sanatçılarıyla olan röpörtaj serisi devam ediyor. Bu sayımızda Türk halk müziğinin Samsunlu değeri Orhan Hakalmaz konuğumuz oldu.

Ayvan : Samsun’da ki dernekler fuarında sizinle karşılaşmış olmaktan ve sizinle birlikte olmaktan büyük onur duyduk. Samsun’da yaşayan Artvinlilerin sesi ve temsilcisi olan Ayvan dergisinin söyleşi isteğini kabul ettiğiniz için çok teşekkür ediyoruz.

Sizin gibi usta ve halkın en sevdiği sanatçılardan birini dergimizde paylaşmak bizi fazlasıyla mutlu ediyor. Söyleşimiz dergimizin sonraki sayılarında yer alacaktır. Bize bu heyecanı yaşattığınız için size sonsuz teşekkürler.

geleceğe yönelik ne gibi katkısı olacaktır?

Orhan Hakalmaz : Bu konuda çok şey söyleyebilirim ama uzatmadan söylemek gerekirse, bize yakışan budur. Birbirini çekemeyen, köy köy geçinemeyen bölgelerimiz var maalesef.Bu etkinlik gelecek kuşaklara çok önemli mesajlar içeren, yurt sathına yayılması gereken bir etkinliktir. İhtiyacımız olan kardeşliğe, birliğe vesile olacağını tahmin ediyorum. Doğduğum yerin buna önayak olmasından da gurur duydum açıkçası.

Orhan Bey, kozmopolitik şehirlerde hemşehri derneklerinin bir arada yaşarken kültürel olarak birbirlerinden etkileşim ve dönüşüm içerisinde olduklarını ve şehir kültürünün gelişirken gelenek ve göreneklerden arındığı günümüzde böyle bir dernekler fuarıyla kültürel hayatın yaşatılmasına yönelik İlkadım Belediyesinin düzenlediği faaliyet hakkında ne düşünüyorsunuz? Sizce bu faaliyetin

Diğer önemli faydası da küreselleşen dünyamızda etnik unsurlar yok oluyor. Büyük bir zenginliğe sahip olan ülkemizin bu tür organizasyonlarla yine gelecek kuşaklara kültürümüzü aktarmalıyız.

14

Ayvan : Artvin yöresine ait türkülerin ezgisini nasıl buluyorsunuz? Sizce Artvin türküleri o yörenin hangi özelliklerini yansıtıyor.

Sizce de Anadolu türkülerin deryası mıdır?

Orhan Hakalmaz : Türkü “Türki”den gelir, Türk’le ilgili Türk’e ait anlamında. Halk şarkılarına Türkü demişiz. Dolayısıyla Halk bu işin sahibidir. Tabiki Anadolu türkü deryasıdır.

Orhan Hakalmaz : Bu konuda ahkam kesebilmek için bütün Artvin türkülerini incelemiş olmam lazım.

Ama bildiklerimden yola çıkarak bir fikir vermek gerekirse hüzün, keyif ve mertlik ön plana çıkıyor.

Ayvan : Orhan Bey,yıllardır halk müziğinin içindesiniz ve halk müziğinin en güçlü temsilcileri arasındasınız. Halk müziğindeki bu başarınızı ve halkın gönlünde kurduğunuz bu tahtı neye borçlusunuz?

Ayvan: Artvin yöresine ait türkülere konserlerinizde veya programlarınızda ne kadar yer veriyorsunuz? Usta bir halk ozanı olarak bu türküleri okumak size neler hissettiriyor?

Orhan Hakalmaz : Halkımızın üstün müzik zevki, medyada ne kadar yer verilmese de iyi sanatçıyı bulup gönlünün bir köşesine yerleştiriyor. Diğer yandan yaşantınız, karakteriniz vb. de halk tarafından sevilmelidir. Beni sevdiler sağolsunlar.

Orhan Hakalmaz : Çok da yer vermiyorum açıkçası, istek olursa söylüyorum tabiiki. Bu tür yörelerin türküleri çok karakteristik olduğu için (dili, müziği, konusu vb.) her yerde söylenmiyor.

Ayvan :Ayvan dergisini inceleme fırsatınız oldu mu?Eğer olduysa neler söylemek istersiniz. Dergimize ne gibi tavsiyeleriniz olur?

Ayvan : Vatanımızın her köşesi ayrı ayrı güzellikleri barındırıyor.Bu güzel yerlerden biride elbette ki Artvin yöresidir. Milli parklarıyla ünlü ,endemik birçok bitki türünün bulunduğu ,dünyada hiçbir yerde bulunmayan kelebek ve diğer canlı türlerinin olduğu doğasıyla yeryüzünde ki cenneti yaşatan Artvin’e gittiniz mi?

Orhan Hakalmaz : Teknik konuları bilemem ama bir okuyucu olarak beğendim ve gayet başarılı buldum.Yörenin geleneklerini yaşatmaya çalışmanın yanında birlik ve beraberlik içeren mesajlarla topluma büyük bir katkı sunuyor bence.

Orhan Hakalmaz : Maalesef gidemedim ama Karadenizli olduğum için çok da yabancı olduğum bir coğrafya değil.Televizyondan ve belgesellerden izlediğim kadarıyla çok güzel bir coğrafya.Ülkenin en nadide yerlerinden biri elbette Artvin.

Ayvan : Erkan OĞUR ve İsmail Hakkı DEMİRCİOĞLU ile yaptığımız söyleşide, Sayın Oğur Anadolunun okulumuz olduğunu ve bu okulu okumak için bir ömrün yetmeyeceğini söyledi. Daha bu okulun kapısında olduğunu ifade eden Oğur, içeri girmek için çalıştıklarını belirtti.

15

HEM ÇİLE HEM EĞLENCE

Uygarlık, kişinin doğa ile mücadlesinin bir ürünüdür aslında. Yöremiz insanı ise bu mücadelenin sonunda ortaya çıkardığı ürünleri ihtiyaçaları doğrultusunda kullanırken bunları eğlence aracı olarak görmeyi de ihmal etmemiştir. Yani bizler bu araçalarımızla aslında “eğlence” ile “faydayı” birleştirmişiz.

Kışı zorlu şartlarında doğa ile içiçe yaşayan Artvinliler sabahın erken saatlerinde kalkarak kırç (karın donarak sertleşmesi durumu) üstüne sıka keyfini sürmüştür. Özellikle çocukluk döneminin en eğlenceli saatleri kışın bu saatleridir. Her Artvinli’nin anlatacağı bir sıka öyküsü mutlaka vardır. Şafakla birlikte biraraya gelen gençler zaman zaman bunu bir yarışa da dönüştürmüşlerdir. Sıkaların altına çakılan yassı demirlerle (balya)en yüksek hıza ulaşıp birinci olmayı hedeflemiştir.

Günümüzde bu araçaların faydası ve eğlence yönü unutulmaya yüz tutmuş olsa bile, geçmişi hatırlayarak onları yad etmeyi unutmamışız. Aşağıda anlattığımız o aletlerin dili olsa mutlaka bize ya bir ağıt ya bir düğün alayının türküsünü, çocukların bilmecelerini, ya da büyüklerimizin çocuklaştıkarı anları anlatacaktır.

16

Kar üzerinde tek kişi tarafından kullanılan ulaşım aracıdır.Bu araçların yapımında ahşap malzeme kullanılmaktadır. Bu malzemeler; 1-İki adet sürütme 2-İki adet kopo 3-Dört adet sakar 4-Dört adet ayak

SIKA

Sıkaların bazıları tek sürütmeli, bazıları da çift sürütmeli olarak yapılmaktaydı. Daha çok çift sürütmeli sıkalar yaygındı. Sıkaların yapımında çoğunlukla lek ağacı ve karaağaç kullanılırdı.(Daha dayanıklı olduğu için) Yöremizde sıkayı her yaş gurubundan insanlar çok rahat kullanırdı. Özellikle öğrencilerin okula giderken kullandıkları bir ulaşım aracıydı. Günümüzde kullanımı oldukça azalmıştır.

LE K M A N (ZANGA)

Kar üzerinde kullanılan hem kayak hem de yük taşıma aracıdır. Kışın evin ihtiyacı olan; odun, kumanya, un vb. malzemelerin taşınmasında kullanılırdı. Ayrıca üç dört kişinin binerek köy içerisinde, mahalle aralarında kullandığı bir ulaşım aracıydı.

HIZEK

Sıka ve lekmandan daha büyük olan, çeki hayvanları tarafından çekilerek kullanılan taşıma aracıydı. Tek çeki hayvanıyla kullanıldığı gibi, çift çeki hayvanıyla da kullanılabilmekteydi. Her mevsimde kullanılmakla birlikte, daha çok kışın kullanılırdı.

Hızek; tarlalara hayvan gübresi taşınmasında (hızek’in üstüne konan zarların içinde) , ormandan odun getirilmesinde , değirmene buğday, mısır , arpa götürülmesinde , ot taşınmasında kullanılmaktaydı.

Günümüzde hızek yerini artık motorlu taşıtlara bırakmıştır. Özellikle traktör daha çok kullanılmaktadır.

17

ATABARI KAYAK MERKEZİ

A

rtvin’in doğası eşliğinde, bembeyaz karlar üzerinde güzel bir kış tatiline çıkmak ister misiniz? O halde sessizliğiyle, güzel insanları ve huzur veren havasıyla büyüleneceğiniz Atabarı Kayak Merkezi sizleri bekliyor.

Artvin’e 17 kilometre uzaklıkta olan Atabarı Kayak Merkezi, kayak turizminin önemli bölgelerinden biridir.

Bu bölge çok fazla kalabalık olmaz ve size unutamayacağınız huzurlu bir tatil yaşatır.

Ana pist uzunluğu 800 ve genişliği 80 metre olan merkezde 1 adet 42 koltuklu lift mevcut olup uzunluğu 530 metredir. Kafeterya, sporcu soyunma odaları ve otopark mevcuttur. Artvin şehir merkezinden 8 km uzaklıkta Kafkasör mevkiinde konaklama yapılabilir. Ayrıca snowtrack ve kar Motorları mevcuttur.

Eğlenceli bir kış tatili için Atabarı Kayak Merkezi’ni tercih edebilir ve aynı zamanda tarihi-doğal güzellikleri de ziyaret edebilirsiniz. Atabarı Kayak Merkezi’nde karın tadını çıkarırken bir yandan da Kafkasör Yaylası’nı, Artvin Kalesi’ni ve Maral Şelalesi’ni gezmeyi unutmayın.

18

Güneş doğudan yükselir ve ısıtır gönlümüzü. belkide Artvinlinin sıcaklığı ondandır. Gökyüzüne komşu yeşil Artvin’in güzelleşmesinde emeği geçen Valimiz Kemal CİRİT, Belediye başkanımız Dr Emin ÖZGÜN, Gençlik hizmetleri ve spor il müdürü Bahattin YETİM, Artvin için emek veren tüm çalışanlara ve Artvini temsil eden tüm güzel insanlara Samsun Şavşatlılar Derneği AYVAN derğisi yayın kurulu olarak teşekkür ederiz.

Bu arada telesiyej sisteminin aşırı yüklenme sonucu durmasıyla ilginç manzaralar ortaya çıktı. AK Parti Milletvekili İsrafil Kışla, İl Başkanı Erkan Balta, bazı Kaymakam ve gazeteciler telesiyejde bir saatin üzerinde mahsur kaldı. Çok sayıda ambulans ve kurtarma ekibi olay yerine gelirken telesiyej koltuklarında üşüyen bazı vatandaşlar yüksekten atladı. Karların üzerine düşenler, olayı hafif sıyrıklarla atlattı. Aralarında Milletvekili Kışla ile Belediye Başkanı Özgün ve diğer protokol üyelerinin olduğu çok sayıda kişi de aşağıdan atılan ipleri koltuklara bağladıktan sonra tutunarak aşağı indi. Yaralanan olmadığı olayda telesiyej sisteminin aşırı yüklenme nedeniyle arıza yaptığı belirlendi. Yoğunluk azaldıktan sonra telesiyej sistemi tekrar çalışmaya başladı.

AÇILIŞTAN NOTLAR

18 Ocak’ta yapılan telesiyej sisteminin açılış törenine, Artvin Valisi Kemal Cirit, Spor Genel Müdürü Mehmet Baykan, Ak Parti Artvin Milletvekili İsrafil Kışla, Belediye Başkanı Emin Özgün, çeşitli yetkililer, davetliler ve vatandaşlar katıldı.

Vali Cirit, törende yaptığı konuşmada, Artvin’in Genya Dağları’ndan tüm Türkiye’ye seslendiklerini belirterek, “Diyoruz ki biz kış turizminin en önemli illerinden biriyiz. Gelecekte buralarda, Atabarı Kayak Kulübü ile onlarca yetenekli sporcumuz sadece Türkiye’de değil uluslararası alanda ve olimpiyatlarda da başarı gösterecek. Biz bu minik yüreklere inanıyoruz. Belediye Başkanı Özgün de Artvin Atabarı Kayak Merkezi’nin uluslararası standartlara kavuşturulması gerektiğini belirterek, Atabarı Kayak Merkezi’nin Artvin için çok önemli olduğunu kaydetti.

Konuşmaların ardından Atabarı Kayak Kulübü sporcularınca kayak ve snowboard gösterisi yapıldı.

19

YEREL YÖREL

“RUHSATİYE ÇIKTI” Röportaj : Deniz Yazar

“AYVAN” dergisinin ŞAVŞAT geleneklerindeki yolculuğunda, bu sefer ki durağı zorlu bir macera olan RUHSATİYE (Şavşatlıların ifadesiyle RUSHETİYA).

çerçevesinde kışlık odun hazırlamaktır. Diğer bir deyişle Ruhsatiye, kışlık odun hazırlamak için Orman İşletme Müdürlüğü tarafından verilen süreyi anlatır.

Bu zorlu macerayı konuşmak için yolumuz Rize’nin Çayeli ilçesine düştü. Orada Çayeli halkının çok sevdiği herkes tarafından çok sevilen ve sayılan bir ağabeyimize, Durmuş YAZAR’a konuk olduk.

D.Y. : Halk arasında “Rushetiya Çıktı” denilmesinin anlamı bu o zaman?

Durmuş YAZAR: Evet aynen. Ruhsatiye zamanının gelmesine köy ağzı ile “rushetiya çıktı” denilirdi. Köyün bekçisi haberi bu şekilde verirdi köylüye.

Durmuş YAZAR: Öncelikle Samsun’da yayın hayatına başlayan fakat sesini burada (Çayeli’nde) bile çok güçlü bir şekilde duyurmayı başaran memleketimizin gururu “AYVAN” Dergisini ağırlamaktan onur duydum.

D.Y. : Ruhsatiye almanın kriteri, sırası v.b bir aşaması var mıydı? Bunun için ne yapılırdı?

Durmuş YAZAR: Ruhsatiye için köy muhtarı ruhsatiye çıkmadan 15-20 gün önce hane başına cüzi bir miktar parayı “Ruhsatiye parası” olarak toplardı. Tamamlayınca da İlçeye gider, parayı işletmeye (Orman İşletme Müdürlüğü’ne) teslim eder, işletmeden köyümüze verilen ruhsatiye tarihini belirler ve gelir köylüye ilan ederdi. Bazen ruhsatiye parasını toplamayı geciktiren köyler kar yağdığı aylarda ruhsat alırlardı. Bu da çok zor bir dönem olurdu köylüler için.

Deniz Yazar (D.Y.) : Teşekkür ederim. Şimdi, sizinle bugün memleketimizin güz aylarının sancılı ve zor zamanlarını yani Ruhsatiye zamanını konuşacağız.

Durmuş YAZAR: Gerçekten çok iyi ifade ettiniz.

Evinde adamı olan için değil belki ama adamı az olan insanımız için hakikaten sancılı zamanlardı. Çünkü kuvvete dayalı bir iştir ruhsatiye, kuvvet ise ancak birlikten doğar.

D.Y. : Okuyucularımızdan yaşı genç olanlar için “RUHSATİYE” kavramını açıklamamız gerekiyor galiba!

D.Y. :Ruhsatiyenin en önemli aktörlerinden biri “Ormancılar” dı sanırım.

Durmuş YAZAR: Köylüler için en korkulan şey orman muhafaza memurları yani halk arasındaki “bakımcılardı.” Onlarla iyi geçinmek lazımdı.

Durmuş YAZAR: Tabiî ki. Ruhsatiye, memleketimizde son güzün yani Kasım ayında, (havaların gidişatına göre ekimde de olabilir) devletin izini ile ormandan bazı kurallar 20

“AYVAN” dergisinin ŞAVŞAT geleneklerindeki yolculuğunda, bu sefer ki durağı zorlu bir macera olan RUHSATİYE (Şavşatlıların ifadesiyle RUSHETİYA).

Durmuş YAZAR: Evet aynen. Ruhsatiye zamanının gelmesine köy ağzı ile “rushetiya çıktı” denilirdi. Köyün bekçisi haberi bu şekilde verirdi köylüye.

Bu zorlu macerayı konuşmak için yolumuz Rize’nin Çayeli ilçesine düştü. Orada Çayeli halkının çok sevdiği herkes tarafından çok sevilen ve sayılan bir ağabeyimize, Durmuş YAZAR’a konuk olduk.

D.Y. : Ruhsatiye almanın kriteri, sırası v.b bir aşaması var mıydı? Bunun için ne yapılırdı?

Durmuş YAZAR: Ruhsatiye için köy muhtarı ruhsatiye çıkmadan 15-20 gün önce hane başına cüzi bir miktar parayı “Ruhsatiye parası” olarak toplardı. Tamamlayınca da İlçeye gider, parayı işletmeye (Orman İşletme Müdürlüğü’ne) teslim eder, işletmeden köyümüze verilen ruhsatiye tarihini belirler ve gelir köylüye ilan ederdi. Bazen ruhsatiye parasını toplamayı geciktiren köyler kar yağdığı aylarda ruhsat alırlardı.

Bu da çok zor bir dönem olurdu köylüler için.

Durmuş YAZAR: Öncelikle Samsun’da yayın hayatına başlayan fakat sesini burada (Çayeli’nde) bile çok güçlü bir şekilde duyurmayı başaran memleketimizin gururu “AYVAN” Dergisini ağırlamaktan onur duydum.

Deniz Yazar (D.Y.) : Teşekkür ederim. Şimdi, sizinle bugün memleketimizin güz aylarının sancılı ve zor zamanlarını yani Ruhsatiye zamanını konuşacağız.

D.Y. :Ruhsatiyenin en önemli aktörlerinden biri “Ormancılar” dı sanırım.

Durmuş YAZAR: Gerçekten çok iyi ifade ettiniz. Evinde adamı olan için değil belki ama adamı az olan insanımız için hakikaten sancılı zamanlardı. Çünkü kuvvete dayalı bir iştir ruhsatiye, kuvvet ise ancak birlikten doğar.

Durmuş YAZAR: Köylüler için en korkulan şey orman muhafaza memurları yani halk arasındaki “bakımcılardı.” Onlarla iyi geçinmek lazımdı.

Kurallara uygun olmayan bir iş yapmışsan mesela, tam kurumamış bir ağacı kesmişsen bakımcıya yakalanmaman gerekiyordu.

D.Y. : Okuyucularımızdan yaşı genç olanlar için “RUHSATİYE” kavramını açıklamamız gerekiyor galiba!

Odunların atıldığı tepe Durmuş YAZAR: Tabiî ki. Ruhsatiye, memleketimizde son güzün yani Kasım D.Y. : Peki, herkes kurallara uyuyor muydu yoksa ayında, (havaların gidişatına göre ekimde de kuralları esnetenler var mıydı? olabilir) devletin izini ile ormandan bazı kurallar çerçevesinde kışlık odun hazırlamaktır. Diğer bir Durmuş YAZAR: Olmaz mı? Neredeyse tüm köy deyişle Ruhsatiye, kışlık odun hazırlamak için halkı, yakacak odunun dışında ihtiyaç duyduğu Orman İşletme Müdürlüğü tarafından verilen diğer kereste veya döşemeliği de bu arada süreyi anlatır. halletmek isterdi. İşte bu isteklerle Ormancıların varlığı birbiriyle çakışırdı. Haliyle iş ormancılarla D.Y. : Halk arasında “Rushetiya Çıktı” “iyi geçinmeye” kalıyordu… (Gülüyor) denilmesinin anlamı bu o zaman?

DURMUŞ YAZAR Artvin’in Şavşat ilçesinin Ziyaret (Seslavur) köyünde doğdu.

Okul hayatını bu ilçede tamamladı. Bir süre ailesiyle birlikte köyünde yaşadıktan sonra Rize’nin Çayeli ilçesinde özel bir çay fabrikasında çalışmaya başladı. Emekli olduktan sonra Çayeli’ne yerleşen Yazar, ticaretle uğraşmaya başladı.

Durmuş Yazar iki erkek çocuk babasıdır.

21

cüzi bir miktar parayı “Ruhsatiye parası” olarak toplardı. Tamamlayınca da İlçeye gider, parayı işletmeye (Orman İşletme Müdürlüğü’ne) teslim eder, işletmeden köyümüze verilen ruhsatiye tarihini belirler ve gelir köylüye ilan ederdi. Bazen ruhsatiye parasını toplamayı geciktiren köyler kar yağdığı aylarda ruhsat alırlardı. Bu da çok zor bir dönem olurdu köylüler için.

“AYVAN” dergisinin ŞAVŞAT geleneklerindeki yolculuğunda, bu sefer ki durağı zorlu bir macera olan RUHSATİYE (Şavşatlıların ifadesiyle RUSHETİYA).

Bu zorlu macerayı konuşmak için yolumuz Rize’nin Çayeli ilçesine düştü. Orada Çayeli halkının çok sevdiği herkes tarafından çok sevilen ve sayılan bir ağabeyimize, Durmuş YAZAR’a konuk olduk.

D.Y. :Ruhsatiyenin en önemli aktörlerinden biri “Ormancılar” dı sanırım.

Durmuş YAZAR: Öncelikle Samsun’da yayın hayatına başlayan fakat sesini burada (Çayeli’nde) bile çok güçlü bir şekilde duyurmayı başaran memleketimizin gururu “AYVAN” Dergisini ağırlamaktan onur duydum.

Durmuş YAZAR: Köylüler için en korkulan şey orman muhafaza memurları yani halk arasındaki “bakımcılardı.” Onlarla iyi geçinmek lazımdı.

Deniz Yazar (D.Y.) : Teşekkür ederim. Şimdi, sizinle bugün memleketimizin güz aylarının sancılı ve zor zamanlarını yani Ruhsatiye zamanını konuşacağız.

Kurallara uygun olmayan bir iş yapmışsan mesela, tam kurumamış bir ağacı kesmişsen bakımcıya yakalanmaman gerekiyordu.

Durmuş YAZAR: Gerçekten çok iyi ifade ettiniz. Evinde adamı olan için değil belki ama adamı az olan insanımız için hakikaten sancılı zamanlardı. Çünkü kuvvete dayalı bir iştir ruhsatiye, kuvvet ise ancak birlikten doğar.

D.Y. : Peki, herkes kurallara uyuyor muydu yoksa kuralları esnetenler var mıydı?

Durmuş YAZAR: Olmaz mı? Neredeyse tüm köy halkı, yakacak odunun dışında ihtiyaç duyduğu diğer kereste veya döşemeliği de bu arada halletmek isterdi. İşte bu isteklerle Ormancıların varlığı birbiriyle çakışırdı. Haliyle iş ormancılarla “iyi geçinmeye” kalıyordu… (Gülüyor)

D.Y. : Okuyucularımızdan yaşı genç olanlar için “RUHSATİYE” kavramını açıklamamız gerekiyor galiba!

Durmuş YAZAR: Tabiî ki. Ruhsatiye, memleketimizde son güzün yani Kasım ayında, (havaların gidişatına göre ekimde de olabilir) devletin izini ile ormandan bazı kurallar çerçevesinde kışlık odun hazırlamaktır. Diğer bir deyişle Ruhsatiye, kışlık odun hazırlamak için Orman İşletme Müdürlüğü tarafından verilen süreyi anlatır.

D.Y. : Biraz bize ruhsatiye günlerini anlatır mısınız? Gün nasıl başlardı, neler yapılırdı?

Durmuş YAZAR: Ruhsatiye günleri cami kapısında veya bekçiyle ilan edilince hemen hazırlıklar başlardı. Baltalar. Nacakların ağzı çarklarda bilenirdi. Keskin olmaları lazımdı.

En önemli ekipman, hızarlardı. Hızar itinayla hazırlanır, dişlerine çapraz verilirdi. Bu işlem, hızar ağacı keserken sıkışmasın diye yapılırdı. İyi çapraz verilmişse hızar iyi çalışırdı. Ruhsatiyenin ilk üç-dört günü odunları hazır etmek için çalışılırdı. Tespit edilen ağaçlar kesilir, budanır, arabalara yüklenebilecek açık alanlara çekilerek yığılırdı. Bu dönem yoğun bir çalışma gerektirirdi.

D.Y. : Halk arasında “Rushetiya Çıktı” denilmesinin anlamı bu o zaman?

Durmuş YAZAR: Evet aynen. Ruhsatiye zamanının gelmesine köy ağzı ile “rushetiya çıktı” denilirdi. Köyün bekçisi haberi bu şekilde verirdi köylüye.

D.Y. : Ruhsatiye almanın kriteri, sırası v.b bir aşaması var mıydı? Bunun için ne yapılırdı?

Durmuş YAZAR: Ruhsatiye için köy muhtarı ruhsatiye çıkmadan 15-20 gün önce hane başına 22

YALNIZ AĞAÇ ve günlerden bir gün bir balta iner ölü gövdeme.. iki yüzlü sevdalıları şöminelerinde ısıtmak için. oysa ben senin sobanda yanmadığıma üzülürüm isterim ki deniz kenarında bir kulüben olsun ve de üç ayaklı sacdan bir soban. varsın lime lime edilsin gövdem yeter ki senin evinin duvarına dizilsin her bir parçam.. oracıktan duyayım ayak seslerini ve bahçeye salınarak inişini,.. kendi ellerinle at parçalarımı ateşe.. biraz tut elinde ateşten korkuma değil belki daha uzun süre kalırım ellerinde.. balta yaralarına iyi bak, adının üstüne gelmedikçe devrilmemişimdir çünkü...

ben bir yalnız ağacım; dağ tepesinde, yol kenarında.. seni beklemekle geçer ömrüm.. yeni yetmeler çakılarıyla gövdeme kazarlar da üç gün sürecek aşklarını.. siz bendeki sevdayı bir bilseniz derim.. allanıp pullanırım her mevsim, çıkmak için karşına.. umrunda olmaz oysa… ilk sen geçince başlarım tomurcuğa… gölgeme gelirsin diye bütün umutlarım.. sen şöyle bir bakıp geçersin oysa, gözlerin değer dallarıma. ve sen gidince başlar sonbahar içimin hüznü vurur yapraklarıma.. ertelenir umutlarım bir daha ki gelişine.. gelmezsin oysa.. kırılır kurur dallarım.. kurur köklerim biter can suyum,ölürüm..

Mevcut YALANIZ (25.07.2013)

23

İ

nsanlar hür doğmuştur. Bu yüzden özgrülük bir insanın vazgeçemeyeceği en öemli olgudur.

Tarihte birçok ulus bağımsızlığı için savaşmış ama hiçbir ulus “Türk” halkı ve “TÜRK KADINI” kadar vefakar olamamıştır. Türk kadını kendi ve evlatlarının canı pahasına topyekün bir mücadeleye girmiş, Türk ordusuna destek olmuştur.

Bizler de 7 Mart 1921’de Artvin’in ve devam eden süre içerisinde yurdun çeşlitli yerlerinde kurtuluşunu gerçekleştiren o kahraman Türk halkının evlatlarıyız.

Şair Yahya Kemal de bu mücadeleye destek veren Türk aydınlarından biriydi. Bizim haklı mücadelemizi şâir Alfred de Vigny’nin “Kurdun Ölümü” adlı şiirindeki bir hikayeyle bağdaştırmıştır. Şimdi bu şiirede geçen ve aslında bizi eksiksiz anlatan bu hikayeyi Yahya Kemal’in kendi ağzından dinleyelim.

Bizim maceramız farklı uluslarınkinden şu yönüyle ayrılır: kahraman ordumuzun arkasında onları yazılarıyla destekleyen, güç veren Türk aydınları vardı. Şüphesiz bu aydınların en büyüğü Musfata Kemal’di!

. . .

A N N E

ANADOLU Fransız mekteplerinde çocuklara şâir Alfred de Vigny’nin Kurdun Ölümü diye meşhur bir şiiri oku­

Şâir bu şiirinde bir kurt avındaki hikayesini anlatır: Şâir, dostları, birçok asilzâdelerle

hemen bıçaklarını hazırlıyorlar, tüfeklerini ve tüfeklerinin beyaz parıltılarını saklıyorlar. Ağaç

tulur. Bu şiiri dinlerken çocukların

dağlarda bir kurt avına çıkar.

dallarını ayırarak adım adım

gözleri dolar, gönüllerinde saf bir dağ

Vakit gece, ıssız bir ay aydınlığı

yürüyorlar, o sıra üç avcı duruyor,

rüzgârı eser. Fikirlerini hürriyet ve

var. Alevlenmiş gibi yanan ayın

şâir Vigny de ne gördüklerini

istiklâl sevdası alır.

üzerinden bulutlar geçiyor. Siyah

aranı­yor ve birdenbire karşısında

ormanlar ufuklara kadar dayanıyor.

iki alev saçan göz gö­rüyor: Kurt!!!

unvanını taşıdığı gibi, hilkaten de

Tabîatin böyle tenhâ bir saatinde

Biraz ötede de yavruları ve gölgeleri

asîl olan şâir Vigny sakin, münzevî,

avcılar birbiri ardından tüfekleri

raksa benziyen bir kımıldanışla

ahlâka en yüksek tarifini veren

tetikte, yürüyorlar. Bir aralık

kımıldanıyor. Kur­dun yavruları

kadîm felsefenin Revâkıyye (ulusun

avcıların kurt avlarında en ziyâde

sessiz sessiz oynuyorlar, yavru

egemenliği) mezhebindendi. Kendi

tecrübelisi yere yatıyor ve yerde

ol­makla beraber bir kurt sevk-i

yaradılışına tamâmıyle uyan bu

taze tırnak izleri görüyor ve avcı­lara

tabiîsiyle biliyorlar kî düşmanları

mezhebin felsefesini hikâye kılıklı

haber veriyor ki : Bu izler oradan

olan insan oğlu birkaç adım yakında,

küçük bir şiirde canlandırmış.

biraz evvel geçmiş iki kurtla iki

pusudadır.

Eski bir hanedanın asalet

yavrusunun izleridir. Bütün avcılar 24

Kurdun dişisi, bu tehlike

tenezzül etmeksizin, iri gözlerini

iyice hesap ettikten sonra anlaşılır

karşısında, bir zamanlar Roma’nın

kapıyor ve hiç bir ses çıkarmadan

ki ulvî olan ancak sükûttur, bundan

bânîleri Remus ve Romulus’ü

ölüyor.

ötesi zaaf­tır.”

Şâir Vigny, bu maceradan sonra

emzirdiği için Romalıların taptığı

Şâir, kurdun o son bakışında ne

başını tüfeğinin namlusuna dayıyor,

heykel gibi câmid duruyor.

dişi kurtla yavrularının pe­şinden

demek istediğini anlıyor. Asîl hayvan,

yollar kapalı, kaçış yolu kesilmiş,

koşmağa karar veremiyor ve diyor ki

o son bakışıyle demek istiyor ki:

geliyor, ön ayaklarının tırnaklarıyle

: Eğer bu iki yavru olmasaydı o güzel

“inlemek, ağlamak, yalvarmak hepsi

kumluğa saplanarak çömeliyor,

ve kederli dul, erke­ğini bu büyük

zillettir. Kaderinin seni sevkettiği

üzerine atılan kö­peklerin en ziyâde

imtihan karşısında yalnız bırakmazdı!

yolda uzun ve ağır vazîfeni dişini

cüretkârca saldıranını seçiyor, o

Lâkin bir vazifesi vardı. O iki yavruyu

sıkarak îfâ et! Sonra da benim gibi hiç

köpeğin gırtlağına dişlerinin bütün

dağlara kaçırmak, onlara orada

ses çıkarmaksızın ıstırap çek ve öl!”

savletiyle sarılı­yor, avcılar üstüne

açlığa tahammül etmeği ve şehirlerde

vîrâ ateş ediyorlar, vücûdunu delik

bir lokma ekmeğe ve bir yatacak

derin derin düşündürdü. Zannettim

deşik bir hâle sokuyorlar, bıçaklarını

yer karşılığında insanın önünde av

ki şâir Vigny bizim mace­ramızı

kurdun böğrüne üşürüyorlar. Lâkin

avlayan zelîl hayvan­ların insanla

anlatmış! O erkek kurt, ölen ordudur

kurt, demir gibi çene kemiklerini

akdettiği ittifaknâmeye hiç bir zaman

(Türk ordusu) ; o dişi kurt, anne

çözmüyor, köpeği bırakmıyor, nihayet

dâhil olmamayı öğretmekti.

Anadolu’dur (Türk Milleti), o kurdun

Erkek kurt anlıyor ki bütün

Bu kurt hikâyesi kaç defa beni

yavruları İnönü ve Dumlupınar

Şâir Vigny hikâyesinin bu

köpeği gebertiyor.

noktasında kalmıyor ve felsefesinin

çocuklarıdır ki dul annelerinden al­

duran bıçak­larla çömelmiş kanlar

bir cezbesiyle şiirini bitiriyor ; diyor

dıkları dersi tekrâr ediyorlar :

içinde avcılara bir bakıyor. Avcılar

ki : “Hayattan ve bütün ıztıraplardan

tüfekleri tetikte, etrafını sarıyorlar.

nasıl ferâgat edilir? Şu ulvî hayvanlar,

Kurt ağzından akan kanları diliyle

yalnız siz biliyorsunuz!’’

Kurt, etine kabzasına kadar saplı

yalıyor, avcılara bir defa daha bakıyor.

“Yer yüzünde ne olduğumuzu ve

Nihayet nasıl öldürüldüğünü bil­meğe

arkamızdan ne bıraktığımızı bir kere

“Hakkıdır hakka tapan milletimin istiklâl!”

Yahya Kemal BEYATLI EĞİL DAĞLAR

HAZIRLAYAN : Barış YILDIZ

aş Mar

Urf a ( 11.04 .1920)

20) (12.02.19

İzmir (09.09.1922)

A r t vi n 25

Antep (25.12.1 921)

921) 1 .

3 0 .

7 0 (

a an m y Ha

) 21 19 9.

0 .

(12

Sayın Günaydın, sizi kısaca tanıyabilirmiyiz?

Ferhat GÜNAYDIN : 14.01.1960 yılında Samsunda dünyaya geldim. İlkokul, Ortaokul, Lise yıllarımı Amasya nın Taşova ilçesinde tamamladım. 1976-1977 yılları arasında Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü Türkçe Öğretmenliği bölümünde bir yıl okuduktan sonra, 1978 yılında Erzurum Atatürk Üniversitesi Tıp fakültesine girdim ve 1983 yılında mezun oldum.

1985-1990 yılları arasında Türkiye Yüksek İhtisas hastanesinde (Ankara) Üroloji ihtisasımı tamamladım. 1990 yılında atandığım Samsun Devlet Hastanesinde 1998-2009 yılları arasında Başhekim olarak görev yaptım. Dr. Ayşegül YAKINCI(GÜNAYDIN) ile evlendim. Mehmet Emre, Fatma Esra ve Remzi Oğuz isminde üç çocuk babasıyım.

reddediyorum. Atılacak her adımı halkımızla birlikte karar verip gerçekleştireceğimizi ifade etmek isterim. Bakınız Samsun 20 yıl öncesinde Türkiye sıralamasında 7.nci sıradaydı. Şimdi 36 ıncı sıraya gerilemiş durumda. 1945de savaştan yenik ayrılan Almanya 1960 da Ülkemiz dahil birçok ülkeden işçi çalıştırmaya başlayıp, iş ve aş dağıtıp , ülke olarak da ciddi hamleler yapmıştır. Peki bizim şehrimiz ne yapmıştır 15 sene de? Alt yapısını rahmetli Muzaffer abi’nin tamamladığı dolgu alanına park yapıp sahiplenmiştir. Şehirde esnaf, halk , stk lar, odalar vb her kesimle kavga içinde. Önce bu zihniyeti yıkıp yerine sevgi temelinde bir anlayış yerleştirmeliyiz.

Yatırım olarak iki büyük yeni OSB (organize sanayi bölgesi) kurarak yatırımcının önünü açmalıyız.

Terme-Çarşamba bölgesi ve Bafra bölgesine örneği İspanya da olan iki büyük Tarım ticaret merkezi kuracağım. Yıkılan Saathane bölgemizde Osmanlı Çarşısı kuracağım. Bilim sanat ve Kültür merkezi ile çocuklarımızın çağdaş anlamda ve teknolojik imkanların desteğiyle bilgi ve belgeye kolay ulaşımları sağlanacak. Gençlik köyleriyle doğa ile iç içe yaşamaları sağlanacak.Vezirköprü,Ladik ve Havza da turizmi geliştirici büyük yatırımlarımız olacak. Kadınlarımız, yaşlılarımız ile ilgili merkezler oluşturacağız. Sizler gibi dernek ve vakıflara gerekli yardım ve katkılarımız talepleriniz ve yetkilerimiz dahilinde kesinlikle karşılıksız kalmayacaktır. Daha sağlıklı , daha mutlu ,daha çağdaş,tertemiz bir Samsun için tüm gücümüzle çalışacağız. Ulu önder Atatürk’ün emaneti olan bu şehir bizimle hak ettiği değerine tekrar kavuşacaktır.

Türkiye’nin en özel doğa ve insanına sahip olan Artvin’in tüm dünyaya örnek olması gereken bir yapıya sahip olduğunu ifade etmek istiyorum. Sevgi ve saygılarımı sunuyorum.

Şimdi Samsunda Büyükşehir belediye başkanlığına adayı oldunuz. Neden siyaset?

Ferhat GÜNAYDIN :Aslında bu adaylık sürecini asla siyasi olarak görmedim. Ben mesleğim gereği yıllardır insanlarımızın sağlığına hizmet etmeye çalıştım. Yıllarca Başhekimlik yaptım. Bu süreçte doğal olarak insanlarımızı sosyolojik ve psikolojik açıdan daha doğru tanıma şansım oldu. Nelere gereksinim duyduklarını daha iyi biliyorum. Samsun’u ve halkını çok iyi tanıyorum. Bu nedenle böyle bir teklif geldiğinde düşündüğüm ilk şey , ‘bu millet için neler yapabilirim’ olmuştur.

Başkan Ferhat Günaydın olarak yapmayı düşündüğünüz projeleriniz nelerdir?

Ferhat GÜNAYDIN :Öncelikle şunu ifade etmek isterim ki, tüm çalışmalarımın başında vatandaşımızla aramızda ki karşılıklı sevgi ve saygı gelmektedir. Sevginin , saygının ve diyalogun olmadığı bir belediye idaresini kesinlikle

26

PROF. DR. NECDET ÇAMAŞ

MHP ATAKUM İLÇESİ BELEDİYE BAŞKAN ADAYI

Necdet Çamaş 1966 yılında Çarşamba’nın Yenikışla Köyü’nde doğdu. Samsun İmam-Hatip Lisesinden mezun olduktan sonra, 19 Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi’ni bitirdi. Burada başladığı akademik kariyerini 2007 yılında doçent olarak devam ettirdi ve 2013 yılında profesör oldu.

1985 yılında başladığı devlet hizmeti 2013 yılına kadar aralıksız devam etmiş, 19 Mayıs Üniversitesi Bafra Meslek Yüksek Okulu Müdürlüğü görevini yürütürken, tecrübe ve bilgilerini Atakum’lu hemşehrilerinin

hizmetine sunmak üzere bu görevinden ayrılmıştır.

Prof. Çamaş, 1986 yılından beri Atakum’da yaşamaktadır. Atakum’u ismi ile özdeşleşecek karakterde, sosyo-kültürel ve sanatsal ihtiyaçlarını karşılayacak tasarımlarıyla hizmete talip olmuştur.

Prof. Dr. Necdet ÇAMAŞ akademik düşünce ve gelecekçi bakış açısı ile toplumsal dinamizmi Atakum’un hizmet öncelikleri için harekete geçirerek, belediyecilikte gerçek dönüşümün öncüsü olamayı hedeflemektedir.

Değerli Ayvan okuyucuları, 30 Mart yerel seçimlerinde belediye başkan adaylarını sizlere tanıtmak için tüm siyasi partilere tanıtım yapma teklifinde bulunduk. Bizim talebimize sedece burada yer verdiğimiz başkan adayları icabet etmişlerdir. Ayvan Dergisi, bağımz yapısını devam ettirmek için gerekli bütün hassasiyetini göstermeye devam edecektir. Saygıyla duyurulur.

27

FİKİR

Kuzeyin en uç noktasında sırtını Karçallara

dayamış bir coğrafyanın şen çocukları.

Kimler mi onlar?

Türkler, Gürcüler, Lazlar, Poşalar sizleri. Çalışkan, gurbetçi komşularımızdır onlar.

Eskiden beri yaşadıkları kadim coğrafyanın değişmez simaları. Sahil bandında Lazlar ile beraber sınıra yakın kısımda ise ‘’Hemşinli’’ kardeşlerimiz yaşar.

Lokal bir bölgede yaşadıkları için kapalı toplum olsalar da aslında onları tanımak, anlamak hiç de zor değildir.

Eski dönemlerde büyük oranda yaptıkları hayvancılık bu güne kadar az da olsa devam etmektedir. İşte bu özellikleri onları çok ele verirdi eskilerde. Mart ortasından itibaren binlerce koyunu, keçiyi önüne katıp Çoruh havzasını takip ederek o yolları aşan bir grup gördüyseniz eğer biliniz ki onlardır. Onlar ‘’Hemşinliler’’. Günlerce yürüyerek Bülbülan yaylasına gidelerdi. Birlikte aynı otlaklarda Türk, Gürcü kardeşleri ile hayvan otlatırlardı.

Sahili içeri girip Cankurtaranı aşıp aşağılara varınca kestane evleri, naliyaları yol kenarından orman içlerine baktığınızda büyük gürgen ağaçlarının üzerlerinde kara kovanlari

‘‘Poşa’’ yerel anlamda konar göçer, geçimlerini elek, kalbur, tepir gibi eşyaları yapıp bunu mal karşılığında takas eden kimselerdir. Literatürde Kafkaslarda ki çingenelere verilen ad olduğu söylense de bizler öyle algılamaz ve de öyle bilmeyiz. Yaşadığımız coğrafya doğal yapısı ile çok güzel olmakla beraber asıl onu güzel ve anlamlı kılan birlikte yaşama alışkanlığını yıllarca bozmadan ve yozlaştırmadan paylaşarak çoğaltan insanların olmasıdır.

Farklı etnik kimliklerden gelmelerine rağmen örnek bir demokrasi kültürünü içselleştirebilmiş insanların coğrafyası burası.

Bunu yıllardır nasıl başardıkları aslında merak edilse de ortak yaşam alanının dayattıkları aynı olunca bu da sanırım onların birbirine tutunmalarını gerekli kılmış. Bu tutunma çok eski dönemlerden beri bu güne kadar gelmiş ve bu günde devam etmektedir.

İl sınırlarına girdiğinizde sizleri Karadeniz’in hırçın dalgalarından ekmeğini çıkaran, çay bahçelerinde çay toplayan, Ağustos ayında kolunda atmacası ile gezen memleketimizin Cumhuriyet döneminde batıya ilk göç veren insanları Lazlar karşılar 28

Ömer K. SAYIN Matematik Öğr. dönmüştür. Bu halk bir yerden buraya gelmemiştir. Coğrafyanın eskiden beri asli unsurlarından biridir. En azından bize büyüklerimizden aktarılan bildiğimiz bu doğrultudadır.

Artvin’i geçip ilerledikçe sahilden arta kalan nemli hava sizi bırakır. Daha rahat nefes alabileceğiniz doğası ile bambaşka bir coğrafyaya varırsınız.

Nispeten daha düz, sırtını ormanlara dayamış, tarıma elverişli alanları daha çok olan Ardanuç, daha sonra Şavşat -bir kara orman, Artvin otantik kültürünü tek başına ayakta tutan yegane ilçe Şavşat. Saygı duymamak mümkün değil. İmerğhevi, merkezi ve köyleri ile otantik kültürün ana damarı. Aydın halkı yörenin ilk eğitim gurbetçileri olduğundan ulusal bilinçleri diğer ilçelere göre daha da gelişmiştir. Kısaca daha duyarlıdırlar. Bu da onları çok ama çok değerli kılar.

Biribirinden haberli oluşları, dayanışmaları örnek alınmalıdır. Bu sadece kendi içlerine dönük görünse de asla öyle değildir. Velhasıl neyse odurlar. Acı ve yokluk ile sınanmıştır memleketimin insanlari. Hangisi olursa olsun bu tavır karşısında asla diz çökmemiş onurlu yaşamayı becerebilmiştir. Kendi coğrafyasında ki barışa olan düşkünlüğünü tüm ülkeye ışık olarak tutmuştur. Kendisi ile barışık olmuş farklılıkları güzel bir renk olarak görmüştür asırlardır. Bundandır bu coğrafyada ki asil duruşu. Nazarlı bakışlar bundandır bu coğrafyaya. Dört yapraklı yoncanın memleketi “ARTVİN”. Başka yerde aramayın yoncaları…

görürsünüz.

Bu ahşap mimariyi koruyan köyleri kara kovanları görürseniz biliniz ki Gürcülerin ağırlıklı olduğu bir coğrafyadasınız.

Bu manzara Borçka, Murgul, Artvin merkeze yakın bir yere kadar devam eder.

Bu coğrafyanın halkı 1887 tarihinden 1914-1915’e kadar esaret altında yaşayan köyden köye bile gece gitmek zorunda kalan bir topluluktur.

Osmanlı diye adlandırılan batıya bile göç etmemiştir. Ata-Dede toprağına sadık kalmıştır. Bu gün de olduğu gibi.

Ne yazık ki 1.Dünya Savaşı ile beraber yörede “kaçakaç” olarak bilinen göçler ile bir çok kardeşimiz göç etmiş farklı coğrafyalara yerleşmiştir. Yalnız Cumhuriyetle beraber çoğu 29

ŞAVŞAT Anlatabilir miyim seni, kelimeler yeter mi?

Var mı koca dünyada, başka bir eşin Şavşat Gülüne konan bülbül bundan güzel öter mi?

Ormanlar akciğerin, yağmur gözyaşın Şavşat

Doğa armağanıdır dar dönemeçli yolun,

Yeşil gelinliklerle bezenmiş sağın solun.

Az Gürcüce karışık, Türkçedir ana dilin,

Çam , ardıç kirpiklerin, ladinse kaşın Şavşat.

Bir tarafın Yalnızçam, yüzün Karçal’a bakar, Çağıldayan suların, 4 mevsim durmaz akar.

Coşturunca ilkbahar ,biraz çevresin yıkar, Her bir derde devadır, yakan güneşin Şavşat.

İlkbaharda yeşeren ,ovaların düzlerin, Müjdecisi oluyor, bereketli yazların.

Sararan örtüsüyle , belirince güzlerin.

Dumanlanır efkardan, o yüce başın Şavşat.

Pancarcı şenliklerin, şimdi oldu festival, Toplanır tüm Şavşatlı, eder tatlı hasbihal. Çalınır davul zurna, yanık öter o kaval, İlim ,sanat üretir, toprağın taşın Şavşat.

Sevecen, dürüst halkın, her tarafta bilinir,

Bir günde dört mevsimin tadına da varılır.

Önlemi alınmazsa, mutlak saç baş yolunur,

Acımasız hiç kimseye, zalimdir kışın Şavşat.

Bilgi beceri dolu, törelerin kültürün, Havası, örtüsüyle sanki cennet her yerin Tadından tatmayana çok zavallıdır derim, Pratik yemeğindir lokumun, bişin Şavşat.

Doğaya parfüm sıkan, çiçeklerin açınca,

Şifa bulur hastalar, sularından içince,

Yemyeşil güzellikte yuvasını yapınca.

Zevkten bir başka uçar, böceğin ,kuşun Şavşat.

Dere tepeden geçen, kıvrım kıvrım yolların, Gurbetçiler dönünce, iyi olur hallerin.

Cenneti kıskandıran dağlar olmuş kolların, Başın sis dumansa da , sıcaktır aşın Şavşat.

Yirmi yedi Şubat’ta berraklaşmış suların,

Doğa güzelliklerin , senin markın, doların.

Özgürlüğü simgeler horonun , ata barın, Bu yurdu özgür kılan ata yoldaşın Şavşat.

YAZAN: ŞAVŞATLI BİR ŞAİR

30

Telefon : 0 258 371 46 56 E-Mail : info@hunkarmedikal.com

NEBİLİZATÖR • • • • • • • •

Güçlü kompresör 2,5 bar Hava filtresi Köşeli ağızlık Yüz maskesi 5 adet hava filtresi Tüm parçaları yıkanabilir Lateks içermez

TANSİYON ALETİ • • • • • • •

Kolay okunur lcd ekran Bekleme modu ve ortam sıcaklık göstergesi Tarih ve saat 60 hafıza En son 3 ölçüm ortalamasını gösterme Düzensiz kalp atışı göstergesi Alarm özelliği

Havalı yatak

• • • • • •

31

Ledli açma-kapama düğmesi Basınç ayarlama düğmesi Pompayı sabitlemek için askı Hava filtresi Maksimum-minimum basınç ayar yapabilme Sessiz çalışma

YENİ EVLİLERİMİZ

9 Şubat 2014 tarihinde dünyaevine giren Hamide ve Fikret Kamacı çiftine dernek yönetimi ve Ayvan Dergisi yayın kurulu olarak ömür boyu mutluluklar dileriz.

19 Ekim 2013 tarihinde dünyaevine giren Şenay ve Turgay Pehlivan çiftine dernek yönetimi ve Ayvan Dergisi yayın kurulu olarak ömür boyu mutluluklar dileriz.

AYVAN DERGİSİ ŞİİR YARIŞMASI DUYURUSU

AYVAN DERGİSİ YAYIN HAYATININ İKİNCİ YILINDA SİZ SEVGİLİ AYVAN OKURLARINA YEPYENİ BİR HEYECAN SUNUYOR... AYVAN DERGİSİ YAYIN HAYATININ İKİNCİ YILINDAN İTİBAREN İLKİNİ GERÇEKLEŞTİRECEĞİ ÖDÜLLÜ ŞİİR YARISMASIYLA YÖREL, ULUSAL, AMATÖR VE PROFESYONEL ŞAİRLERİMİZE KAPILARINI AÇIYOR...

Sağlık, müzik, eğitim, kültür gibi alanların dışında edebiyata da katkı sunmak için yaptığımız bu yarışma bizler için büyük önem taşımakta, okurlarımıza ulaşma çabamıza ayrı bir değer katmaktadır. Bu yarışma vesilesiyle de kültürel hafızamıza ve varlığımıza yeni değerler kazandırmak temel amaçlarımızdandır.

YARIŞMAYA KATILMA KOŞULLARI 1. GÖNDERİLEN ŞİİRİN DAHA ÖNCE HİÇBİR KÜLTÜR-SANAT-EDEBİYATDERGİSİNDE,ÇEŞİTLİ GAZETE VE BENZERİ YAYINLARDA YAYIMLANMAMIŞ OLMASI 2. GÖNDERİLEN ŞİİRİN ‘’İNTİHAL’’(BAŞKA BİR ESERDEN İZİNSİZ VE KAYNAKSIZ YARARLANMA)ÖZELLİĞİ TAŞIMAMASI 3. ESERİN HERHANGİ BİR SİYASİ ÖRGÜT,PARTİ VE KURULUŞLARIN PROPAGANDASINI İÇERMEMESİ GEREKMEKTEDİR. BU KURALLARA UYMAYAN ŞİİRLER DEĞERLENDİRMEYE ALINMAYACAKTIR. ŞİİRLER BEŞ KİŞİDEN OLUŞAN YARIŞMA JÜRİSİ TARAFINDAN DEĞERLENDİRİLECEKTİR. ŞİİRLERİNİZİ ELDEN TESLİM EDEBİLİR VEYA “ayvan08@gmail.com” ADRERSİNE GÖNDEREBİLİRSİNİZ:

32

YÖRESEL YEMEK BİŞİ HAMURUNUN HAZIRLANIŞI Unu bir kaba konulup, içine maya ve tuz eklenir. Ilık su ile güzelce kıvamını alana kadar yoğurulur. Kıvamını aldıktan sonra hamur biraz dinlenmeye bırakılır. Bu arada hamur mayalanmış hale gelir.

BİŞİNİN YAPILIŞI Daha önceden yoğurulan hamur elma büyüklüğünde parçalara bölünür. Bu hamuru elle orta boy bir tabak büyüklüğünde açılır. Daha sonra bir tavaya bolca sıvı yağ konur. Tavadaki yağ kızdıktan sonra tabak büyüklüğünde hazırlanan hamur tavaya atılır.

Bişilerin iki tarafı da kızardıktan sonra sıcak servis yapılır. İsteğe göre eritme peyniri ile de pişirilebilir.

YE BİŞİ GÖR İŞİ FIKRA

DEĞİRMEN Sulobanlıların Cengelek yaylasında Ardahanın Fayatlı köyü ile arazi davaları vardır.

Köylüler alırlar değnekleri çıkarlar araziye. Bu sırada karşı taraf ta arazidedir. Kavga başladı başlayacak. Bu sırada Sulobanlının biri karşı tarafa bağırır : Ola sizin köy kaçhanedir?

Cevap gelir : İkiyüz…

Oo hoo, bizim o kadar değirmen var!

33

Not: Bişi geçmişten günümüze bayram sabahlarının ve düğünlerimizin vazgeçilmez yiyeceğidir.

YÖRESEL

BULMACA - 7

1 2

3

4

6

5

7

8

9

10

11

12 13

14

16

17

20

15

18

21

19 22

23 24

25

SOLDAN SAĞA

YUKARIDAN AŞAĞIYA

2. BİNALARDA YÜK TAŞIYAN BÜYÜK AĞAÇ 5. TIRMALAMAK 6. YAŞLI KADIN 8. SERTLEŞMİŞ KAR 10. KAMBUR 11. KAĞNI TEKERLEĞİNİN TAKLIDIĞI AĞAÇ 13. ŞANŞA, RASTGELE 14. KÖPEK YAVRUSU 16. BALKON 20. HAYVANLARIN SU İÇTİĞİ YALAK 21. KİLERDE TAHIL VE UN KONULAN YER 22. TAŞ YIĞINI 23. DİRSEK 24. DOĞUM YAPMIŞ İNEĞİN SÜTÜNDEN YAPILAN YİYECEK 25. SULAK VE BATAKLIK YER

1. EŞYALARIN ÜZERİNDEKİ SÜSLER 3. YAĞI VE PEYNİRİ ALINMIŞ SÜT KALINTISI 4. RAF 7. DÜZ EKMEK TAHTASI 8. KÜÇÜK TENCERE 9. HALA 12. SÜRÜLEN TARLAYI DÜZELTMEKTE KULLANILAN ARAÇ 15. EVLAT VE TORUNLAR 17. HAYVAN GÜBRESİ 18. MANDA YAVRUSU 19. SULU VE KAYGAN 22. YARI BURULMUŞ TOSUN

Yöresel bulmaca-5 çözümlerİ Soldan Sağa: 2) napiskal, 3)musmar, 5) obaş, 6) peleş, 7) borbi, 9) peşhun, 11) napızar, 13) nat, 15) emedeni, 16) kakala, 17) merek, 18) kakaç, 20) anafor, 22) nahır, 23) citina Yukardan Aşağıya :1) camuş, 3) mazman, 4) mur, 6) pepela, 8) beres, 10) huliki, 12) abursuz, 13) neker, 14) tikmel, 17) maran, 19) çigit, 21) nikart 34

K A R İ K AT Ü R Karikatürler: Hüseyin YAVUZ

BİR AN ÖNCE ŞU BİLGİSAYAR İCAT EDİLSE DE SEÇİM SONUÇLARINI TEZ ELDEN ÖĞRENSEK

35

36