Μεγάιεο κνξθέο ηνπ Ληβαδίνπ
Ο Επίσκοπος Πέτρας ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΣ
Τνπ Γεσξγίνπ Σαθειιαξνπνύινπ, Φεκηθνύ Μεραληθνύ
Δπίζθνπνο Πέηξαο, Μεηξνπνιίηεο Βνδελώλ θαη Σηξσκλίηζεο. Μία από ηηο ιακπξόηεξεο κνξθέο πνπ θνζκνύλ ην πάλζενλ ηεο Οξζνδόμνπ Δθθιεζίαο ήηαλ αλακθηζβήηεηα θαη ν επίζθνπνο Πέηξαο Αγαζάγγεινο. Ζ πλεπκαηηθή θαη εζληθή ηνπ δξάζε ήηαλ ηόζν πινύζηα ώζηε άθνβα κπνξνύκε λα ηνλ θαηαηάμνπκε κεηαμύ ησλ εζληθώλ εξώσλ. Γόλνο αξρνληηθήο νηθνγέλεηαο ν Αγαζάγγεινο, θάηα θόζκνλ Παπαγξεγνξηάδεο, γελλήζεθε ζην Ληβάδη (Βιαρνιίβαδν) Διαζζόλαο ην 1805. Ο παηέξαο ηνπ ν Γξεγόξηνο, ήηαλ ηεξέαο θαη αλήθε ζε επγελή θαη πινύζηα νηθνγέλεηα ηνπ Ληβαδίνπ, ε νπνία πξνζέθεξε πνιιά ζηελ ηδηαίηεξή ηεο παηξίδα θαη ηελ εθθιεζία γεληθόηεξα. Ο Γξεγόξηνο δηδάρηεθε ηα πξώηα ηνπ γξάκκαηα ζην πξνπαξαζθεπαζηηθό ζρνιείν ηεο Μνλήο ηεο Αγίαο Τξηάδνο Ληβαδίνπ θαη εμαθνινύζεζε ζηελ πεξίθεκε θαηά ηελ επνρή εθείλε Κνηλή Σρνιή (ηνπ ηύπνπ ησλ αλσηέξσλ ζρνιώλ) ησλ Αγίσλ Αλαξγύξσλ, πνπ βξηζθόηαλ ζηελ ζπλνηθία ηνπ Ληβαδίνπ Κνπηνπξηάληα. Ζ ζρνιή είρε πινύζηα βηβιηνζήθε πνπ πεξηειάκβαλε θηινζνθηθά, γεσκεηξηθά, καζεκαηηθά θαη ινγνηερληθά βηβιία θαζώο θαη γεσγξαθηθνύο άηιαληεο ζηελ ειιεληθή θαη ηε γαιιηθή γιώζζα. Τε βηβιηνζήθε ελίζρπζαλ κε ζπλδξνκέο Έιιελεο ηνπ εμσηεξηθνύ θαη ηδίσο νη Ληβαδηώηεο. Έλαο από απηνύο ήηαλ θαη ν ιόγηνο εγνύκελνο ηεο Μνλήο Οιπκπηώηηζζαο Διαζζόλαο θαη δηδάζθαινο Άλζηκνο, ν νπνίνο, όπσο αλαγξάθεηαη ζην ππ. αξηζκ. 541/29-5-28 θύιιν ηνπ Μαθεδνληθνύ Βήκαηνο Κνδάλεο, όηαλ ήηαλ ζηελ Βηέλλε αγόξαζε βηβιία αμίαο 500 γξνζίσλ, ηα νπνία κεηέθεξε ζην Ληβάδη. Γηδάζθαινη ηνπ Γξεγνξίνπ ήηαλ νη ιόγηνη Ησάλλεο Γεκεηξηάδεο Πέδαξνο, ν Ησλάο Σπαξκηώηεο θαη άιινη. Δπεηδή έςαιε σξαία θαη κε δπλαηή θσλή όπσο ην πηελό γθηώλεο πήξε ην ραξαθηεξηζηηθνύ παξσλύκην Παπαγθηώλαο ην νπνίν επηθξάηεζε κέρξη ζήκεξα. Τνλ Γξεγόξην ραξαθηήξηδε βαζηά πίζηε θαη άζβεζηνο εζληθόο παικόο. Ζ κεηέξα ηνπ Αγαζαγγέινπ Αηθαηεξίλε καζήηεπζε επίζεο ζηα ζρνιεία ηνπ Ληβαδίνπ. Καηαγόηαλ από αξηζηνθξαηηθή νηθνγέλεηα θαη ζεσξνύληαλ ζαλ κηα από ηηο πην κνξθσκέλεο γπλαίθεο ηεο επνρήο εθείλεο. Γελ είλαη δύζθνιν λα αληηιεθζνύκε ηελ αλαηξνθή πνπ πήξε ν Αγαζάγγεινο ζε ηέηνην νηθνγελεηαθό πεξηβάιινλ. Τα πξώηα γξάκκαηα ηνπ ηα καζαλ νη γνλείο ηνπ. Από ηελ παηδηθή ηνπ ειηθία θάλεθε όηη θιεξνλόκεζε ηηο αξεηέο ησλ γνληώλ ηνπ αλάκεζα ζηηο νπνίεο ήηαλ θαη ε πνιύ σξαία θσλή ηνπ. Μεηά ηελ απνθνίηεζή ηνπ από ηα ζρνιεία ηνπ Ληβαδίνπ πήγε ζην πλεπκαηηθό θέληξν ηνπ ειιεληζκνύ, ηελ Αζήλα, γηα λα παξαθνινπζήζεη αλώηεξεο ζπνπδέο. Γελ είλαη γλσζηό ηη καζήκαηα παξαθνινύζεζε ζηελ Αζήλα. Σε ειηθία 24 εηώλ πήγε ζην εθθιεζηαζηηθό θέληξν ησλ Οξζνδόμσλ, ηελ Κσλζηαληηλνύπνιε, όπνπ παξαθνινύζεζε εθθιεζηαζηηθά καζήκαηα αλσηέξνπ επηπέδνπ. Δθεί, ην έηνο 1835 ρεηξνηνλήζεθε από ηνλ παηξηάξρε Γξεγόξην ηνλ ΣΤ ηεξνδηάθνλνο ζηελ εθθιεζία ηνπ Αγίνπ Γεσξγίνπ. Δίλαη άγλσζην ην πόζν παξέκεηλε ζηελ Κσλζηαληηλνύπνιε. Από επηζηνιέο πνπ ζώζεθαλ πιεξνθνξνύκαζηε όηη ην 1840 βξίζθεηαη ζηε Μνλή Κνπηινπκνπζίνπ θαη όηη ην 1842 ππεξεηεί σο ηεξέαο ζε εθθιεζία ηεο Έδεζζαο. Σηηο 23/2/1845 πξνάγεηαη από ηνλ Μεηξνπνιίηε Βνδελώλ Μειέηην ζε Αξρηκαλδξίηε. Από έλα ρεηξόγξαθν πνπ βξίζθεηαη ζην αξρείν ηεο νηθνγέλεηαο ηνπ θ. Αζαλαζίνπ Αζηεξίνπ, ζηε Θεζζαινλίθε, πιεξνθνξνύκαζηε όηη κεηά από πξόηαζε ηνπ αξρηεξέα Βνδελώλ Άλζηκνπ πξνο ηνλ κεηξνπνιίηε Θεζ/λίθεο Καιιίληθν (κεηέπεηηα παηξηάξρε Αιεμαλδξείαο) ν Αγαζάγγεινο ρεηξνηνλήζεθε ζηελ εθθιεζία ηνπ Αγίνπ Γεκεηξίνπ ην 1854 από ηνπο παξαπάλσ ηεξάξρεο, επίζθνπνο Πέηξαο. Σηνλ θώδηθα ι (ζει 133-136) πνπ
βξίζθεηαη ζηα αξρεία ηνπ Παηξηαξρείνπ Κσλζηαληηλνππόιεσο, βξίζθεηαη επηηηκεηηθή επηζηνιή ηνπ Παηξηάξρε πξνο ηνλ κεηξνπνιίηε Καιιίληθν « εθιέμαληα θαη ρεηξνηνλήζαληη ηνλ Πέηξαο Αγαζάγγεινλ, ζαλόληνο Γηνλπζίνπ, ελώ ώθεηιελ πξόηεξνλ γλσζηνπνηήζαη ηα πξάγκα γεγνλόο κεληνη κε αλαγλσξηδόκελνλ ππό ηεο εθθιεζίαο». Σηνλ ίδην θώδηθα ζηε ζπλέρεηα ππάξρεη επηηηκεηηθή επηζηνιή πξνο ησλ Βνδελώλ Άλζηκν, γηα ηε ζπκκεηνρή ηνπ ζηελ ρεηξνηνλία ηνπ Αγαζαγγέινπ ρσξίο ηελ άδεηα ηνπ Παηξηάξρε, γηαηί ν Άλζηκνο είλαη κεηξνπνιίηεο ηνπ Οηθνπκεληθνύ Θξόλνπ θη όρη επίζθνπνο ππό ηνλ Θεζζαινλίθεο. Ζ απάληεζε ηνπ κεηξνπνιίηε δελ είλαη γλσζηή. Πάλησο ην Παηξηαξρείν ζεώξεζε ην ζέκα ιήμαλ θη όπσο ζα δνύκε ηίκεζε πνιύ ηνλ Αγαζάγγειν, ηνπ νπνίνπ ε πλεπκαηηθή αθηηλνβνιία ήηαλ γλσζηή ζηνπο παηξηαξρηθνύο θύθινπο. Ζ εζληθή θαη πλεπκαηηθή δξάζε ηνπ Αγαζάγγεινπ ήηαλ πνιύπιεπξε. Δλώ είρε ηελ έδξα ηνπ ζην Ληβάδη, ηνλ πεξηζζόηεξν ρξόλν ηνλ πεξλνύζε ζηα ρσξηά ηεο επηζθνπήο ηνπ εληζρύνληαο νηθνλνκηθά ηνπο αζζελέζηεξνπο, αιιά θαη ηα επαλαζηαηηθά ζώκαηα πνπ δξνύζαλ ζηελ πεξηνρή ηνπ Οιύκπνπ. Αιιά ε δξάζε ηνπ Αγαζάγγεινπ δελ πεξηνξηδόηαλ κόλν ζηα ρσξηά ηεο επαξρίαο ηνπ. Από ηνπ Παηξηαξρηθνύο Κώδηθεο θαη από ην πεξηνδηθό Γξεγόξηνο Παιακάο, πιεξνθνξνύκαζηε όηη, ύζηεξα από εληνιή ηνπ Παηξηάξρε, πεγαίλεη ζην Άγην Όξνο θαη ζε άιιεο πόιεηο θαη ρσξηά ηεο Μαθεδνλίαο είηε γηα λα ρεηξνηνλήζεη ηεξείο είηε γηα δηελέξγεηα αλαθξίζεσλ. Τν 1861 ζηελ πεξηνρή ηεο Έδεζζαο, Βνύιγαξνη ηεξείο θαη βνπιγαξίδνληεο επηζθέπηνληαη ηα ρσξηά θαη κε ην πξόζρεκα ηεο δηάδνζεο ηνπ Οπληηηζκνύ δηελεξγνύλ βνπιγαξηθή πξνπαγάλδα. Ο κεηξνπνιίηεο Θεζζαινλίθεο Νεόθπηνο κε αλαθνξά ηνπ ζηνλ Παηξηάξρε δήηεζε λα ζηαιεί ζηα Βνδελά ηθαλόο αξρηεξέαο γηα λα απνηξαπεί ην θαθό. Ο Παηξηάξρεο απαληώληαο ζηνλ κεηξνπνιίηε Νεόθπην ζηηο 2/6/1861 (Μ. ιγ) γξάθεη κεηαμύ άιισλ: «επηζηνιή ειήθζε ζρεηηθώο κε ηελ δξάζηλ ελόο θαθνβνύινπ ηεξέσο Βνπιγάξνπ θαη άιισλ ηνπ νιεζξίνπ ηνύηνπ θόκκαηνο εηο ηα ρσξηά ηεο Δπαξρίαο Βνδελώλ, όπνπ ζπεύδεη εγθαηαζηαζήλαη θαθνβνύισο θαη πξνο επηβιαβείο ζθνπνύο. Πξνο απνηξνπήλ ηνηνύηνπ θαθνύ ελεθξίζε όπσο ν Θενθηιέζηαηνο Μεηξνπνιίηεο Πέηξαο Αγαζάγγεινο, σο δήισ θαη ζπλέζεη θαη ηθαλόηεηη ζπγθεθξνηεκέλνο, αλαιάβεη ππέξ ηεο επζεβείαο επηηαγήλ ηνηαύηελ …… αμηνύκελ όπσο θαη δηα δώζεο εηδνπνηήζεηε ηελ ζενθηιίαλ ηνπ εηο ηα αθνξώληα ηελ επίδνζελ ηεο ηεξάο ηαύηεο απνζηνιήο!» Σηνλ ίδην Παηξηαξρηθό θώδηθα, κε εκεξνκελία 2/6/1861 βξίζθνπκε επηζηνιή πξνο ηνλ Αγαζάγγειν, ε νπνία κεηαμύ άιισλ ιέεη «αη αγαζαί πιεξνθνξίαη ηεο εθθιεζίαο πεξί ηεο ελ θξνλήζεη θαη δήισ ηθαλόηεηνο ηεο ζενθηιίαο ηεο, πξνήγαγελ εκάο ηε θαη ηνπο πεξί εκάο αγίνπο ζπλαδέιθνπο δηαζθεπηνκέλνπο πεξί ηεο εθεμήο πλεπκαηηθήο ππνζέζεσο αλαζήλαη απηήο ηεξάλ θαη ζενθηιή επηζηαζίαλ … σο εθ ησλ αξρηεξνπξεπώλ απηήο αξεηώλ θαη ηεο ηθαλόηεηνο θιπ..». Ζ επηζηνιή είλαη καθξνζθειήο θαη αθνύ απνθαιεί ηνλ Αγαζάγγειν «ιάκπνληα αζηέξα εηο ην εθθιεζηαζηηθόλ ζηεξέσκα» θαηαιήγεη κε ηε δηαβεβαίσζε όηη ε εθθιεζία ζα αληακείςεη ηελ πξνζπκία ηνπ κε δίθαηνπο επαίλνπο θαη εγθάξδηεο επρέο. Ζ απνζηνιή ηνπ Αγαζάγγεινπ ήηαλ δύζθνιε. Από ηνλ Παηξηαξρηθό Κώδηθα (ι.γ) 10/7/1861, καζαίλνπκε όηη έθεξε ζε πέξαο απηή ηελ απνζηνιή. Αιιά νη βνπιγαξίδνληεο δήηεζαλ από ηελ Υςειή Πύιε λα αλαθιεζεί ν Αγαζάγγεινο, ελώ ν βαιήο Θεζζαινλίθεο δήηεζε λα ηηκσξεζεί επεηδή θαηαπίεδε ηνπο Βνύιγαξνπο. Έηζη κε εληνιή από ςειά πήγε ζηε Μνλή
Κνπηινπκνπζίνπ. Αξξώζηεζε όκσο από ηηο ςπρηθέο θαη ζσκαηηθέο ηαιαηπσξίεο θαη πήγε ζηελ Κσλζηαληηλνύπνιε γηα ζεξαπεία, όπνπ θαη παξέκεηλε γηα δύν κήλεο. Οη πινύζηνη ηνπ Ληβαδίνπ έδσζαλ ζεκαληηθά πνζά ζηνλ Αγαζάγγειν γηα εζληθνύο θαη θηιαλζξσπηθνύο ζθνπνύο. Τν έηνο 1855 ν Νηθόιανο Τδίκαο Φαηδεθώζηαο πξνζέθεξε 105.000 γξόζηα πξνθεηκέλνπ λα αγνξαζηνύλ ηα θαηερόκελα από ηνπο κπέεδεο ηζηθιίθηα θαη λα δνζνύλ ζηνπο γεσξγνύο. Ο Αγαζάγγεινο ήηαλ πξόεδξνο ηεο Γεκνγεξνληίαο Ληβαδίνπ, ε νπνία ξύζκηδε ηα νηθνλνκηθά ησλ ζρνιείσλ θαη ησλ εθθιεζηώλ πνπ ππάγνληαλ ζηελ Δπηζθνπή Πέηξαο. Όπσο καο πιεξνθνξεί ν Μηραήι Αζ. Καιηλδέξεο ζην βηβιίν ηνπ «Τα ιπηά έγγξαθα ηεο Γεκνηηθήο Βηβιηνζήθεο Κνδάλεο» ζει 39, από ηνλ Πξσηνζύγγειν Θεζζαινλίθεο ζηάιζεθε, πξηλ ην 1785, επηζηνιή πξνο ηνπο ηεξείο ησλ ρσξηώλ ηεο Δπηζθνπήο Πέηξαο εγθύθιηνο, ζύκθσλα κε ηελ νπνία θάζε ρσξηό έπξεπε λα πιεξώλεη ην πνζό πνπ ζα όξηδε ν αξρηεξέαο θαη νη γέξνληεο ηνπ Ληβαδίνπ. Ζ Γεκνγεξνληία ηνπ Ληβαδίνπ απνθάζηζε λα πξνηείλεη ζηελ Υςειή Πύιε ηελ εμαγνξά ησλ ηζηθιηθηώλ από ηνπο κπέεδεο. Γηα ην ιόγν απηό ν Αγαζάγγεινο πήγε ζηελ Κσλζηαληηλνύπνιε θαη πέηπρε ηελ έθδνζε θηξκαλίνπ πξνο ηνπο κπέεδεο όπσο παξαρσξήζνπλ ζηνπο θαηνίθνπο ησλ ρσξηώλ ηα ηζηθιίθηα, αθνύ απνδεκησζνύλ. Όινη ζπκκνξθώζεθαλ εθηόο από ηνλ κπέε ηνπ ρσξηνύ Γξπάληζηα (Μνζρνπόηακνο Πηεξίαο). Απηόο δελ ήζειε λ αθήζεη ην ηζηθιίθη αιιά δελ ήζειε θαη λα θαλεί όηη δελ ππαθνύεη ζηνλ ζνπιηάλν. Γη απηό δήηεζε από ηνπο ρσξηθνύο λα ηνπ θέξνπλ κέζα ζε 16 ώξεο έλα ζεκαληηθό πνζό από ρξπζέο ιίξεο. Δλλνείηαη όηη ήηαλ αδύλαην νη θησρνί θάηνηθνη ηνπ ρσξηνύ λα ζπγθεληξώζνπλ έλα ηέηνην πνζό. Μηα επηηξνπή ινηπόλ από δύν άηνκα αλαρώξεζε ακέζσο γηα ην Ληβάδη ζην νπνίν θαη έθηαζε ζηηο 10 ην βξάδπ. Παξνπζηάζηεθε ακέζσο ζηνλ Γεζπόηε θαη ηνπ αλέθεξε ην γεγνλόο. Ο Αγαζάγγεινο θάιεζε ηνπο πινύζηνπο ηνπ Ληβαδίνπ θαη ηε Γεκνγεξνληία θαη κέζα ζε δπν ώξεο ζπγθέληξσζε ην πνζό, ην νπνίν ε επηηξνπή παξέδσζε ζηνλ έθπιεθην κπέε ην πξσί. Ύζηεξα από ιίγνπο κήλεο νη ρσξηθνί ζέιεζαλ λα επηζηξέςνπλ ηα ρξήκαηα ζηνλ Γεζπόηε αιιά ηόζν απηόο όζν θαη νη πξνύρνληεο ηνπ Ληβαδίνπ αξλήζεθαλ λα ην δερηνύλ. Άιισζηε ην 70% ηνπ πνζνύ πξνεξρόηαλ από ηελ αηνκηθή πεξηνπζία ηνπ Αγαζάγγεινπ. Τα παξαπάλσ επηβεβαηώλεη θαη ν Μεηξνπνιίηεο Κίηξνπο Παξζέληνο Βαξδάθαο, ν νπνίνο ζην βηβιίν ηνπ «Πεξηγξαθή θπξίσο 9 εηώλ ηνπξθνθξαηίαο», πνπ εθδόζεθε ην 1918 , ζηε ζειίδα 6 γξάθεη: «ήην δε πξν πεληεθνληαεηίαο θαη ην ρσξίνλ ηνύην ηζηθιίθηνλ, αιιά εμεγνξάζζε ηόηε δηα ρξεκάησλ δσξεζέλησλ ηνηο ρσξηθνίο ππό ηνπ ηόηε επηζθόπνπ Πέηξαο αεηκλήζηνπ Αγαζαγγέινπ ηνπ ελ Ληβαδίσ κεγάινπ επεξγέηνπ ηνπ ρσξίνπ ηνύηνπ, ππέξ νπ ε Κνηλόηεο Γξπαλίζηεο ηειεί θαη έηνο κλεκόζπλνλ θαη εγέλεην θεθαινρώξηνλ νπνίνλ είλαη θαη ζήκεξνλ». Οη θάηνηθνη ηεο Γξπάληζηαο ηηκνύλ ηνλ Αγαζάγγειν σο Άγην θαη έρνπλ αλαξηεκέλε ηελ εηθόλα ηνπ ζηελ εθθιεζία ηνπ ρσξηνύ. Ζ αγάπε ηνπ Αγαζάγγεινπ γηα ηελ Παηδεία ήηαλ παζνινγηθή. Γηέζεηε ηελ πεξηνπζία ηνπ γηα ηελ ίδξπζε ζρνιείσλ θαη γηα ηε κηζζνδνζία ησλ δαζθάισλ. Σε έγγξαθν ηεο Κνηλόηεηαο Ληβαδίνπ κε εκεξνκελία 1 Μαξηίνπ 1858 πξνο ηνπο ζπκπαηξηώηεο ηνπ πνπ βξίζθνληαη εθηόο Ληβαδίνπ θαη ην νπνίν ππνγξάθεη ν Αγαζάγγεινο, αλάκεζα ζη άιια αλαθέξνληαη θαη ηα εμήο: «Πεξί ηαο αξράο θαη ην ηέινο ηεο παξειζνύζεο εθαηνληαεηεξίδνο, όηε ν δεηλόο
ιαίιας ησλ δπζπξαγηώλ είρε θαηαθιύζεη άπαλ ην γέλνο ππό ηελ δνθεξάλ ηεο ακαζείαο αριύλ, ην Ληβάδη θαίηνη κηθξά πνιίρλε εθηινηηκείην λ΄ αξηζκή κεηαμύ ησλ επαξίζκσλ ηόηε Σρνιώλ ησλ Ησαλλίλσλ, ηεο Θεζζαινλίθεο θαη ηνπ Αζνπο εμαίζηνλ Σρνιείνλ όρη κόλνλ ηεο Διιεληθήο γιώζζεο ηνπ αξραίνπ ηύπνπ θαη παηξνγνληθνύ ζεζαπξνύ, δη νπ δηθαίσο πάληεο θαπρόκεζα, αιιά θαη καζεκαηηθώλ όζα ηόηε εζπγρώξεη ηνπ γέλνπο ε θαηάζηαζηο…Γηδάζθαινη δόθηκνη, ελ ηνηο ηόηε πεπαηδεπκέλνη ηνπ έζλνπο θαη κεηαμύ απηώλ Αιέμαλδξνο θαη Ησάλλεο ν Πέδαξνο, ν δηα ηελ βαξπθννίαλ ηνπ νλνκαζζείο θσθόο από Τπξλάβνπ ηεο Θεζζαιίαο Οηθνλόκνο θαη άιινη.. θαη ν ζαπκάζηνο Δπγέληνο Βνύιγαξεο δηα ηελ επηθξαηνύζαλ θήκελ επηζθέθζε ηελ Σρνιήλ, όηε δηέηξηβελ εηο Κνδάλελ. Μαζεηαί εθ δηαθόξσλ κεξώλ ζπλήγνλην εηο ην Ληβάδηνλ σο εηο ιηκέλα εμ νπ έκειινλ λα δξέςσζη ηα άλζε ηεο δόμεο θαη ηεο επδαηκνλίαο, άλδξεο γλσζηνί έπεηηα γελόκελνη σο Φάξηο ν Μεγδάλεο, Γεώξγηνο Σαθειάξηνο εθ Κνδάλεο, Αξγύξηνο εθ Σηαηίζηεο, Ησλάο Σπαξκηώηεο, Γεξκαλόο θιπ». Τν ηεηξαζέιηδν έγγξαθν αθνύ αλαθέξεη όηη «αληηθηινηηκνύκελνο ν παλεξηώηαηνο πνηκελάξρεο Αγηνο Πέηξαο θ. Αγαζάγγεινο, πξώηνλ άκα ιαβώλ ηελ πλεπκαηηθήλ ηεο παηξίδνο απηνύ πνηκαληνξίαλ, πξνζέθεξελ ζεκαληηθόλ πνζόλ ρξεκάησλ δηα ηελ επηζθεπήλ θαη αλέγεξζηλ λέαο Αιιεινδηδαθηηθήο Σρνιήο» θαηαιήγεη σο εμήο «ηα δε νλόκαηα πκώλ επινγνύκελα νζεκέξαη ππό ησλ επεξγεηεζεζνκέλσλ παίδσλ, ζέινπζη θαηαγξαθή εηο ηαο ζηέπαο ηεο αησληόηεηνο θαη ηεο Αζαλαζίαο κεηαμύ ησλ επεξγεηώλ ηεο αλζξσπόηεηνο». Τε 1 Μαξηίνπ α755 (ππνγξαθή) ν Πέηξαο Αγαζάγγεινο. Σηνλ Αγαζάγγειν αθηεξώλεηαη ιπξηθό πνίεκα πνπ γξάθηεθε ζην Ληβάδη ζηηο 20/12/1868 από ηνλ Ησάλλε Γ. Παπαγεσξγίνπ από ην Καηαθύγη Κνδάλεο θαη κε ηίηιν «ε νξθαλία» «Τσ Σεβαζκησηάησ Αγίσ Πέηξαο Κ. Κ. Αγαζαγγέισ ησ θαηά πλεύκα κνη παηξί θαη Γεζπόηε, επζεβεζηάησο αλαηίζεκη». Παξά ην γεγνλόο όηη ν Αγαζάγγεινο πξνήρζε ζε Μεηξνπνιίηε Βνδελώλ θαη ην 1875 Σηξσκλίηζεο, ζπλέρηζε λα εληζρύεη νηθνλνκηθά ηηο Σρνιέο ηνπ Ληβαδίνπ θαη λα δηνξίδεη ηνπο δαζθάινπο. Σε έγγξαθό ηνπ κε εκεξνκελία 31- 8 1885 δηνξίδεη ηνλ θνηηεηή ηαηξηθήο Ησάλλε Σαθειιαξόπνπιν δηδάζθαιν θαη δηεπζπληή ηνπ Σρνιείνπ κε εηήζην κηζζό 45 ιίξεο. Ο Αγαζάγγεινο ζπλέβαιε ζηελ ίδξπζε νξθαλνηξνθείσλ ζε καθεδνληθέο πόιεηο θαη κε παηξηαξρηθή πξάμε δηνξίδεηαη Έμαξρνο Αζνπο θαη Μνλήο Οιπκπηώηηζζαο Διαζζόλαο. Πέζαλε ζηε Σηξώκληηζα ζηηο 12-10- 1887. Με ηε δξάζε ηνπ ζηα Βνδελά αζρνιήζεθε ιεπηνκεξώο ν θαζεγεηήο Γεκήηξηνο Γόλλεο θαη ζην βηβιίν ηνπ κε ηίηιν «Αλεπηηπρείο πξνζπάζεηαη ζπκβηβαζκνύ Βνπιγαξηζηώλ θαη Παηξηαξρηθώλ εηο Βνδελά» Υ.Σ Από λεόηεξα ζηνηρεία πξνθύπηεη όηη ν Αγαζάγγεινο θαηαγόηαλ από ηελ νηθνγέλεηα Εάλλα.
Μεγάιεο κνξθέο ηνπ Ληβαδίνπ
Ο Επίσκοπος Πέτρας ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΣ
Δθεκεξίδα ΛΗΒΑΓΗ ΟΛΥΜΠΟΥ Ζιεθηξνληθή επεμεξγαζία Γαδέηεο Γηάλλεο (ηδαληδαιηάξεο)