10παρουσιαση τελικό by eltzi

Ιππο…λογισμοί

Ιππο… λογισμοί.

Το άλογο και Βιολογία:

Ετυμολογία Μυθολογία

Εξέλιξη.

Λογοτεχνία

Ράτσες.

Θρησκεία

Ελληνικές φυλές.

Το άλογο στον Αθλητισμό.

Το άλογο στην Ιστορία…

Το άλογο στην τέχνη.

Αρχαίοι και Σύγχρονοι Ολυμπιακοί.

Αρχαία Ελλάδα.

Ζωγραφική.

Ιπποδρομίες

Στο Βυζάντιο Στους πολέμους.

Γλυπτική. Αγγεία. Νομίσματα. Στο σινεμά.

Ιππο…λογισμοί

Εισαγωγή Το θέμα της εργασία μας ήταν η διερεύνηση της παρουσίας του αλόγου στην Ιστορία, την τέχνη, στον πολιτισμό, την λαογραφία τον αθλητισμό και αλλού. Οι κάτοικοι της Σιάτιστας χρόνια τώρα εκτρέφουν άλογα και καμαρώνουν ιδιαίτερα γι΄ αυτά. Είναι συνήθεια αρκετών μαθητών του σχολείου μας κάνουν βόλτες με άλογο, τοπικά έθιμα συνδέονται με την ιππασία και διοργανώνονται ιππικοί αγώνες και καλλιστεία αλόγων. Το γεγονός αυτό μας έδωσε την ιδέα για το σχεδιασμό ενός πολιτιστικού προγράμματος με θέμα το άλογο και την παρουσία του στον τόπο και το χρόνο. Έτσι, την ομάδα εργασίας συγκρότησαν 20 μαθητές και μαθήτριες της Β’ τάξης του Γυμνασίου. Συνοπτικά, τα θέματα που διερεύνησαν οι ομάδες ήταν:

ΦΙΛΟΛΟΓΟΙ Ετυμολογία

Το άλογο στη Μυθολογία

Το άλογο στην Ποίηση και Λογοτεχνία

Το άλογο στη Θρησκεία

ΒΙΟΛΟΓΟΙ Η εξέλιξη του αλόγου

Ξενικές φυλές αλόγων

Ελληνικές φυλές Ιπποειδών

Τα άγρια άλογα

΄Αλογο…παράξενα και ρεκόρ

ΓΥΜΝΑΣΤΕΣ Το άλογο στους αρχαίους Ολυμπιακούς

Το άλογο στους σύγχρονους Ολυμπιακούς

Ιππικοί αγώνες και Ιπποδρομίες

Θεραπευτική Ιππασία

ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ Το άλογο στην Αρχαία Ελλάδα

Αλέξανδρος και βουκεφάλας

Το άλογο στο Βυζάντιο

Το άλογο στους πολέμους

ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ

Το άλογο στην Ζωγραφική

Το άλογο στην Γλυπτική

Το άλογο στα αρχαία αγγεία-ψηφιδωτατοιχογραφίες και νομίσματα

Το άλογο στον κινηματογράφο

Ετυμολογία

Ονομασία Αρχαία : Ο αρχαίος ίππος. Επιστημονική: Equus caballus O caballus ήταν το ευνουχισμένο άλογο. Ο βαρβάτος ίππος ονομάζεται «κέλης» Στο κυπριακό ιδίωμα λέγεται «άππαρος» Το θηλυκό άλογο λέγεται φοράδα. Η αρχαία «φορβάς». Το νεαρό άλογο λέγεται πουλάρι. Στην ποίηση υιοθετείται η λέξη άτι, που είναι Τουρκικής προέλευσης (at = άλογο)

Εγκυκλοπαιδικά Το άλογο ή ίππος ή άτι ή κέλης ή φαρί, χρησιμοποιήθηκε από την αρχαιότητα ως μέσο μετακίνησης και αποτέλεσε βασική κινητήρια δύναμη των αμαξών αλλά και χρήσιμο εργαλείο στον πόλεμο. Βοήθησε επίσης την εξάπλωση των ανθρώπων σε νέες περιοχές, καθώς και τη μετανάστευση ολόκληρων λαών. Εξημερώθηκε από τον άνθρωπο γύρω στο 4500 π.Χ. Η λέξη «άλογο» είναι επίθετο που σημαίνει το άνευ λογικής ή λόγου (ομιλίας). Χρησιμοποιήθηκε στο στρατό για να διακρίνει το έμψυχο υλικό σε στρατιώτες και άλογα [ζώα] = ίππους.

Παράγωγα και σύνθετα από το «άλογο» •αλογόμυγα: ο οίστρος. Κάνει το άλογο να αφηνιάσει. Μεταφορικά: η έξαψη, η παραφορά.- «τι μύγα σε τσίμπησε» •αλογάκι: μικρό άλογο. Το «Αλογάκι της Παναγιάς» είναι ένα έντομο που μοιάζει με ακρίδα. •Το αλογάκι της θάλασσας ο ιππόκαμπος •αλογοουρά: Είδος κόμμωσης κοριτσιών με σχήμα ουράς αλόγου. •Αλογόμυγα μύγα μεγάλων διαστάσεων που ζει παρασιτικά εις βάρος των αλόγων •αλογότριχα: τρίχα από ουρά αλόγου.

Παράγωγα και σύνθετα από τον «ίππο» • • • • • • • • • • •

•

Ιππασία: η τέχνη του να ιππεύει κανείς άλογο .Το άθλημα κατά το οποίο ο ιππέας εκτελεί με το άλογο του διάφορες ασκήσεις και άλματα. Ιππέας: ο αναβατής αλόγου 2. ο στρατιώτης που ανήκει σε έφιππο στρατιωτικό σώμα 3.ιππεις η δεύτερη από τις τέσσερεις τάξεις στις οποίες είχαν χωριστεί οι αρχαίοι Αθηναίοι με βάση το εισόδημα τους . Ιππευτική: η τέχνη της ιππασίας κατά την οποία επιχειρείται η μέγιστη αξιοποίηση των αντιληπτικών ικανοτήτων του αλόγου με τη μικρότερη δυνατή παρέμβαση του αναβατή. ιππικό: Σώμα στρατού με έφιππους στρατιώτες, (συν. ιππείς)έναδιάστημα συνυπήρχε με τα τεθωρακισμένα και μετά καταργήθηκε τελειωτικά. Στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ υπάρχει έφιππη αστυνομία. Ιππόδρομος ή ιπποδρόμιο : (τουρκικά ατ μεϊντάν) ιπποκόμος: φροντιστής αλόγου (από το κομώ = φροντίζω πρβλ. νοσοκόμος) ιππότης: Τίτλος ευγενείας του Μεσαίωνα, για βαριά οπλισμένους έφιππους πολεμιστές, που μάχονταν με κάποιο τάγμα, όπως οι ιππότες της Στρογγυλής Τραπέζης Μοναχός που ανήκε σε ένοπλο τάγμα και, δηλώνοντας πίστη στο Θεό, πολεμούσε τους άπιστους, όπως οι ιππότες του Ναού ή Ιππότες τής Ιερουσαλήμ ή Ιωαννίτες Ιππότες. Άντρας με ιπποτική και περιποιητική συμπεριφορά προς τις γυναίκες. Γενικά έφιππος άνδρας. Οι γνωστότεροι τέτοιοι Ιππότες ήταν «οι Ιππότες της Αποκαλύψεως» (Μυστική Οργάνωση για τη στήριξη της Καθολικής Εκκλησίας -Ενέπνευσαν Σκηνοθέτες όπως ο Μπεργκμαν και ζωγράφους όπως ο Ντύρερ. Νεαρός ρομαντικός εραστής που διαθέτει ομορφιά κι ευγένεια.

Παράγωγα και σύνθετα Ιπποσιδηρόδρομος : Η Λεωφόρος Σταδίου στα τέλη του 19ουαιώνα απέκτησε ιπποσιδηρόδρομο, ένα τράμ που δούλευε με άλογα! Ωραία συγκοινωνία, δεν είχε στάσεις, όπου ήθελες κατέβαινες, αλλά στην Αιόλου βρωμούσε πολύ.

Αμαξάς τής Κηφισιάς ιππήλατο Λονδρέζικο ταξί (cab) του 1877

Παράγωγα και σύνθετα •

τέρθιππον: Είναι το Άρμα με τέσσερα άλογα. Αγωνιζόντουσαν στον Ρωμαϊκό και Βυζαντινό Ιππόδρομο. Η οδήγηση ενός τέτοιου άρματος ήταν αρκετά δύσκολη.Ο κακός ηνίοχος μπορεί να έβγαζε το άρμα εκτός στίβου και οι θεατές να τον κατηγορούσαν ότι «δεν ξέρει που του πάνε τα τέσσερα [άλογα]»

Παροιμίες • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Ζήσε Μαύρε μου να φάς τριφύλλι. Εδώ ο Μαύρος είναι όνομα αλόγου. Από το άλογο στον γάδαρον.πρβλ. Από Δήμαρχος [κατάντησε] κλητήρας Τ' αλογο που χαρίζουνε στα δόντια μην το βλέπεις. Το πληγωμένο τ΄άλογο σαν δεί τη σέλλα τρέμει. Σαράντα το άλογο, εξήντα το σαμάρι. Από καβάλα σ΄ άλογο ξέπεσε σε γαϊδούρι. Αν σε ρίξει τ΄ άλογο ξεπέζεψε και σύρ' το. Όταν ψοφήσουν τ΄ αλογα τιμή έχουν τα γαϊδούρια Κλουτσιόντι τ' άλογα, αλίμουνου στα γαϊδούρια. Ο περήφανος έφυγε καβάλα και γύρισε πεζός. Ο τρελός και τ' άσπρο άλογο από 'να μίλι φαίνονται. Όποιος καβαλικεύει ξένο άλογο, γλήγορα ξεπεζεύει. Οι κάμποι τρέφουν άλογα και τα βουνά λεβέντες. Σαράντα τ’ άλογο κι εξήντα το σαμάρι. Το καλό το άλογο στ’ αχούρι το πουλάνε. Από καβάλα στ’ άλογο, κάθισε σε γαϊδούρι. (ξεπεσμένος) Βγάλε το χαλινάρι απ’ τ’ άλογο, αν θες να ’ρθει πρώτο. Για το άλογο που τρέχει, δε χρειάζονται σπιρούνια. (Οι φιλότιμοι δε χρειάζονται προτροπές). Μην πάρεις το Μάη άλογο και γυναίκα τη Λαμπρή… Ο μαύρος είδε τη χλόη, μα το γκρεμό δεν τον είδε. (Λέγεται για όσους βλέπουν μόνον τα οφέλη και παραβλέπουν τους κινδύνους.) Στου αλόγου τον τόπο, γαϊδούρι μη δένεις. (Ο καθένας στη θέση του). Το καλό το άλογο, βγάζει το κριθάρι του. (Ο ικανός αποδίδει, προκόβει.) Του τεμπέλη τ’ άλογο το τρώει ο λύκος. Δουλεύουν τ’ άλογα και τρώνε τα μουλάρια.

Ιστορικές φράσεις • • •

• • •

• • • •

Ένα άλογο, ένα άλογο. Το βασίλειό μου για ένα άλογο.Γουίλιαμ Σαίξπηρ, 1564-1616, Άγγλος συγγραφέας Σε μια συμμαχία, πάντα ο ένας κάνει το άλογο κι ο άλλος τον καβαλάρη.Βλαδίμηρος Ίλιτς Λένιν, 1870-192, Όταν ο κόσμος ζει σύμφωνα με τους ηθικούς νόμους και το Θεό, τα άλογα οργώνουν τα χωράφια. Όταν ξεφεύγει, το ιππικό παρατάσσεται στις πεδιάδες. Λάο Τσε, 6ος αιώνας π.χ., Κινέζος φιλόσοφος Το να κατακτήσεις τον κόσμο καβάλα στ’ άλογο είναι εύκολο. Το δύσκολο είναι να ξεπεζέψεις και να κυβερνήσεις.Τζένγκις Χαν, 1162-1227, Μογγόλος κατακτητής Οι πολιτικοί είναι σαν τα άλογα: δεν μπορούν να προχωρήσουν ίσια χωρίς παρωπίδες.Anatole France, 1844-1924, Γάλλος συγγραφέας, Νόμπελ 1921 Πολιτική: ιπποδρομία Δουρείων Ίππων.Stanislaw Jerzy Lec, 1906-1966, Πολωνός γνωμικογράφος Όταν το άλογό μου τρέχει καλά, δεν σταματώ για να του δώσω ζάχαρη.William Faulkner, 1897-1962, Αμερικανός συγγραφέας, Νόμπελ 1949 Τα άλογα ομορφαίνουν ένα τοπίο.Alice Walker, 1944-, Αμερικανίδα συγγραφέας Εκείνο που δεν θέλω να με αποκαλούν είναι «Πρώτη Κυρία». Ακούγεται σαν άλογο του ιπποδρόμου.Τζάκυ Κέννεντυ-Ωνάση, 1929-1994, Η καμήλα είναι ένα άλογο που σχεδιάσθηκε από μια επιτροπή.Alec Issigonis, 19061988, Βρετανός σχεδιαστής αυτοκινήτων

Πατάτες • •

Το άλογο θα μείνει για πάντα, ενώ το αυτοκίνητο είναι μόνο ένας νεωτερισμός, μια φούσκα.Ένας τραπεζίτης στις αρχές του 20ου αιώνα. Η ιδέα ότι αυτές οι σιδερένιες άμαξες θα μπορέσουν να αντικαταστήσουν το ιππικό είναι παρανοϊκή. Και σχεδόν αντεθνική.Άγγλος επιτελικός μετά την επίδειξη ενός τανκ κατά τον Α' Παγκόσμιο.

Ονόματα και επώνυμα •

Απο τη ρίζα Ιππ- υπάρχει σωρεία αρχαίων ονομάτων: Ιππίας, Ίππαρχος, Ιππομέδων ,Ιπποδάμεια

Η Ιπποδάμεια στην ελληνική μυθολογία ήταν η πανέμορφη κόρη του Οινομάου και της του Ευαρέτης. Ο Οινόμαος διακήρυσσε λοιπόν ότι θα έδινε ως σύζυγο την Ιπποδάμεια σε όποιον τον νικούσε σε αρματοδρομία. Τα άλογα του Οινομάου είχαν θεϊκή δύναμη και αντοχή. Έτσι ο Οινόμαος νικούσε πάντα τον αντίπαλό του και του έκοβε το κεφάλι. Μετά από δώδεκα κεφάλια εμφανίσθηκε ο Πέλοπας και ζήτησε την Ιπποδάμεια για γυναίκα. Ο Πέλοπας είχε εξαγοράσει προηγουμένως τον Μυρτίλο, τον ηνίοχο του Οινομάου, υποσχόμενος ότι θα του έδινε το μισό βασίλειο ή την Ιπποδάμεια για μια νύχτα. Τότε ο Μυρτίλος αντικατέστησε τα καρφιά στον άξονα του εμπρόσθιου τροχού στο άρμα του βασιλιά με κέρινα, ή δεν έβαλε καθόλου καρφιά. Μόλις λοιπόν ξεκίνησε ο αγώνας, το τέθριππο του βασιλιά αναποδογύρισε και ο Οινόμαος σκοτώθηκε.

Ονόματα και επώνυμα • Ιππολύτη Στην ελληνική μυθολογία, η Ιππολύτη ήταν βασίλισσα των Αμαζόνων και κόρη του θεού Άρη. Πολλές φορές ταυτίζεται με την Αμαζόνα Αντιόπη, ακόμα και με τη Μελανίππη, ενώ υπάρχουν εν γένει πολλές παραλλαγές των μύθων της. Παντρεύτηκε τον Θησέα και έτεκε τον Ιππόλυτο.

• • •

Φίλιππος ο Μακεδών, πατέρας του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Φίλιππος, ο απόστολος,( πρβλ. «Βρήκε ο Φίλιππος τον Ναθαναήλ»). Ξανθίππη, η γυναίκα του Σωκράτη.

Ονόματα και επώνυμα • Ιπποκράτης ο Κώος Ο Ιπποκράτης (Κως 460 π.Χ. - Λάρισα 377 π.Χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας γιατρός και θεωρείται μία από τις πιο εξέχουσες προσωπικότητες στην ιστορία της ιατρικής. Αναφέρεται ως ο πατέρας της σύγχρονης ιατρικής σε αναγνώριση της συνεισφοράς του στο πεδίο της ιατρικής επιστήμης ως ο ιδρυτής της Ιπποκρατικής Ιατρικής Σχολής. • Γρίβας (το γκρίζο άλογο) Ο ειδικός του ανταρτοπόλεμου, αρχηγός της ΕΟΚΑ, Γεώργιος Γρίβας • Ο Νικόλαος Πλαστήρας (4 Νοεμβρίου 1883 26 Ιουλίου 1953) ήταν στρατιωτικός και πολιτικός στη νεότερη Ελλάδα. Έγινε γνωστός για την στρατιωτική του δράση κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους (όπου έγινε γνωστός ως Μαύρος Καβαλάρης) και την Μικρασιατική εκστρατεία και πολλές φορές ενεπλάκη με την πολιτική συμμετέχοντας ή οργανώνοντας κινήματα. Ο Νικόλαος Πλαστήρας κυβέρνησε την Ελλάδα τρεις φορές, μία το 1945 και άλλες δύο στα 1951-1952.

Ετυμολογία

Το άλογο στη Μυθολογία

Το άλογο στη Μυθολογία •

•

Ταράξιππος: ο Δαίμονας που ενέδρευε στους Ιπποδρόμους και τάραζε πάντα τα άλογα. Μυθολογικό ον. Θεωρείτο δαιμόνιο της Αρχαίας Ολυμπίας και πίστευαν ότι κατοικούσε σε χωμάτινο βωμό προς την έξοδο του ιπποδρόμου και φόβιζε τα άλογα. Τα άλογα του Διομήδη . Η όγδοη εντολή που πήρε ο Ηρακλής από τον Ευρυσθέα ήταν να του φέρει ζωντανά τα άλογα του Διομήδη. Ο Διομήδης ήταν γιος του Άρη και της Κυρήνης, αδελφός του Κύκνου. Βασίλευε στη Θράκη σ' ένα πολεμικό λαό, τους Βίστονες. Αυτοί ζούσαν γύρω από μια λίμνη που είχε πάρει το όνομά τους, τη Βιστονίδα λίμνη. Ο Διομήδης είχε 4 παράξενα θηλυκά άλογα που ήταν πολύ άγρια. Παράξενα ήταν και τα ονόματά τους: Πόδαργος, Λάμπων, Ξάνθος, Δεινός. Από τα ρουθούνια τους πετούσαν φωτιά. Δεν έτρωγαν χόρτα και σανό όπως όλα τα άλλα τα άλογα αλλά ανθρώπινες σάρκες. Όταν ερχόταν κάποιος ξένος στη χώρα τους ο Διομήδης τον σκότωνε και τον έριχνε στη χάλκινη φάτνη τους. Επειδή τα άλογα αυτά ήταν τόσο άγρια και επικίνδυνα ο Διομήδης τα κρατούσε μέσα στο στάβλο τους δεμένα με χοντρές σιδερένιες αλυσίδες ενώ γύρω από το στάβλο είχε βάλει φρουρούς με όπλα να τα φυλάνε.

Το άλογο στη Μυθολογία • Αρίων. Μυθικός ίππος, γιος του Ποσειδώνα και της Δήμητρας. Είχε μαύρη χαίτη και ήταν ταχύτερος κι απ' τον άνεμο. Το ένα του πόδι ήταν ανθρώπινο και είχε ανθρώπινη φωνή. Σύμφωνα με τον μύθο, η Θεά Δήμητρα, λυπημένη από τον θάνατο της αγαπημένης της κόρης Περσεφόνης και θέλοντας να ξεφύγει από τον έρωτα του Ποσειδώνα, μεταμορφώθηκε σε φοράδα. Ο Ποσειδώνας όμως το κατάλαβε και μεταμορφώθηκε σε επιβήτορα και έτσι ζευγάρωσαν. Από τη συνεύρεση αυτή γεννήθηκε ο Αρίωνας. • Ο Πήγασος Ήταν το φτερωτό άλογο της Ελληνικής Μυθολογίας, για τον οποίο, αν και ο Όμηρος δεν τον αναφέρει, υπάρχουν πολλές παραδόσεις: 1. Όταν ο Περσέας αποκεφάλισε τη Μέδουσα, που είχε καταστήσει έγκυο ο Ποσειδώνας, ξεπήδησαν από τη τομή ο Χρυσάωρας, πατέρας του Γυριόνη και ο Πήγασος το φτερωτό άλογο. Κατά μια μαρτυρία, ο Πήγασος γεννήθηκε από το αίμα που έπεσε στη θάλασσα. Τότε ο Περσέας ιππεύοντας αυτόν κατάφερε να διαφύγει τη καταδίωξη των άλλων δύο γοργόνων, αδελφών της Μέδουσας ή, με την πιο συνηθισμένη μορφή του μύθου, με τα φτερωτά σανδάλια του. Ο Πήγασος ήταν γιος του Ποσειδώνα και της Μέδουσας.

Το άλογο στη Μυθολογία • Κένταυρος Στην ιστορία και την τέχνη οι κένταυροι απεικονίζονται με ανθρώπινο το άνω τμήμα του κορμού, και αλογίσιο το κάτω. Ως ιδιοσυγκρασίες, όμως, φαίνεται πως δεν ήταν αρκετά ισορροπημένοι και παρουσιάζονται ως είδη πρωτόγονα που όφειλαν περισσότερα στη ζωική φύση τους παρά στην ανθρώπινη κληρονομιά τους. Ο μύθος τους τοποθετεί στη Θεσσαλία. Η μυθολογική παρουσία τους στη θεσσαλική γη ξεκινά από έναν γηγενή βασιλιά των Λαπίθων. Το κένταυρος παράγεται από το το ρήμα κεντέω (κεντῶ) + αύρος*=ίππος, σημαίνει λοιπὀν «αυτός που κεντρίζει τα ἀλογα».

Το άλογο στη Μυθολογία O ἱππαλεκτρυών (αλογοκόκορας) είναι ένας τύπος φανταστικού υβριδικού πλασμάτος της αρχαίας ελληνικής λαογραφίας, μισό άλογο και μισό-κόκορας, με κίτρινα φτερά.

Σάτυροι Οι Σάτυροι ήταν κατώτερα μυθικά όντα "δαίμoνες" της ελληνικής μυθολογίας, (πνεύματα των βουνών και των δασών), τους οποίους η Ποίηση και η Τέχνη τους απεικόνιζαν από τη μέση και πάνω σχεδόν ανθρωπόμορφους, φαλακρούς και με μυτερά αυτιά, με πόδια και ουρά τράγου, σε αντίθεση με τους Σειληνούς, των οποίων το κάτω μισό του σώματος έμοιαζε με αλόγου. Ήταν, όπως και οι Σειληνοί, υπηρέτες και σύντροφοι του θεού Διόνυσου, τον οποίον είχαν μεγαλώσει από παιδί. Αγαπημένη τους ασχολία ήταν το παίξιμο αυλού και κιθάρας, ο τρύγος και το μεθοκόπημα, αλλά και το κυνήγι των κοριτσιών , που αποτελούσαν όλα μαζί την προσωποποίηση της γονιμότητας της Φύσης.

Το άλογο στη Μυθολογία Μύθοι του Αισώπου Βρήκαμε 22 μύθους του Αισώπου που αναφέρονται στο άλογο στο γαιδούρι ή στο μουλάρι. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22.

Το γέρικο άλογο Άλογο βόδι σκυλί και άνθρωπος Άλογο και ιπποκόμος Άλογο και γάιδαρος Άλογο και στρατιώτης Λύκος και άλογο Ο γάιδαρος πού μακάριζε το άλογο Η ζέμπρα κι ο γάιδαρος Ο γάιδαρος και η σκιά του Το πουλάρι Το αγριογούρουνο, τ΄ άλογο κι’ ο κυνηγός Το Λιοντάρι και ο Γάιδαρος Η κατσίκα και ο γάιδαρος γαϊδούρι με ένα μουλάρι Το Μουλάρι Η αμάξι και η μύγα Ο γάιδαρος κι ο τζίτζικας Ο γάιδαρος και το αλάτι Ο Γάιδαρος του Φτωχού Ο Πονηρός Γάιδαρος Ο γάιδαρος και η σκιά του ΄Ονος και βάτραχοι

Ετυμολογία

Το άλογο στη Μυθολογία

Το άλογο στην Ποίηση και Λογοτεχνία

Το άλογο στην Ποίηση και τη Λογοτεχνία Τα άλογα στο έπος της Ιλιάδας Ο Όμηρος, θέλοντας να εξάρει τις αρετές του αλόγου, αναφέρεται συχνά σ' αυτό. Η λέξη ίππος, μνημονεύεται 250 φορές.Με τον τρόπο αυτό ο ποιητής δείχνει τη συμπάθεια και το θαυμασμό του στα ωραία αυτά ζώα . Διακρίνει τα άλογα σε κοινά και σε αθάνατα, ενώ ταυτόχρονα προσδιορίζει και τις περιοχές εκτροφής των, που είναι: η Αργολίδα, από όπου προέρχονται τα άλογα του Εχέπωλου και του Διομήδη, η Θεσσαλία και η Πιερία, από όπου προέρχονται τα άλογα του Αχιλλέα και του Εύμηλου αντίστοιχα, η Θράκη, από όπου προέρχονται τα λαμπρά άλογα του Ρήσου, χωρίς, βέβαια, να λησμονεί την Ηλεία και τη Μεσσήνη, από όπου προέρχονται οι 150 ξανθές φοράδες, τις οποίες φέρνει πίσω στην Πύλο ο Νέστωρας, μετά από νικηφόρα εκστρατεία στην περιοχή. Κατά τον ποιητή, τα κοινά άλογα υπηρετούν τους θνητούς ανθρώπους, ενώ τα αθάνατα τους θεούς και τους βασιλιάδες, όπως είναι τα άλογα του Αχιλλέα, δώρα του Ποσειδώνα στον Πηλέα, προικισμένα με ανθρώπινη λαλιά και συναισθήματα.

Τα άλογα του Αχιλλέως Τον Πάτροκλο σαν είδαν σκοτωμένο, που ήταν τόσο ανδρείος, και δυνατός, και νέος, άρχισαν τ' άλογα να κλαίνε του Αχιλλέως· η φύσις των η αθάνατη αγανακτούσε για του θανάτου αυτό το έργον που θωρούσε. Τίναζαν τα κεφάλια των και τες μακρυές χαίτες κουνούσαν, την γη χτυπούσαν με τα πόδια, και θρηνούσαν τον Πάτροκλο που ενοιώθανε άψυχο -αφανισμένομιά σάρκα τώρα ποταπή -το πνεύμα του χαμένοανυπεράσπιστο -χωρίς πνοήεις το μεγάλο Τίποτε επιστραμένο απ' την ζωή. Τα δάκρυα είδε ο Ζεύς των αθανάτων αλόγων και λυπήθη. «Στου Πηλέως τον γάμο» είπε «δεν έπρεπ' έτσι άσκεπτα να κάμω· καλύτερα να μην σας δίναμε άλογά μου δυστυχισμένα! Τι γυρεύατ' εκεί χάμου στην άθλια ανθρωπότητα πούναι το παίγνιον της μοίρας. Σεις που ουδέ ο θάνατος φυλάγει, ουδέ το γήρας πρόσκαιρες συμφορές σας τυραννούν. Στα βάσανά των σας έμπλεξαν οι άνθρωποι». -Όμως τα δάκρυά των για του θανάτου την παντοτεινή την συμφορά εχύνανε τα δύο τα ζώα τα ευγενή Καβάφης Κωνσταντίνος.

Ο Δούρειος Ίππος Ο δούρειος ίππος (δούρειος = ο κατασκευασμένος από σανίδες ή δοκάρια, ξύλινος,) στην Ιλιάδα του Ομήρου είναι κατασκευή εμπνευσμένη από τον Οδυσσέα, ένα ξύλινο άλογο-κρύπτη. Σκοπός του Οδυσσέα ήταν να παραπλανηθούν οι Τρώες και να το εκλάβουν ως δώρο και ως δείγμα καλής θελήσεως και ειρήνης από τους Αχαιούς. Στην πραγματικότητα επρόκειτο για μια κατασκευή που έκρυβε εντός της τους σημαντικότερους αρχαίους Έλληνες ήρωες. Εκείνοι, μετά την είσοδο του ίππου στην Τροία, βγήκαν από αυτόν και άνοιξαν τις πύλες στους υπόλοιπους, προκειμένου να ξεκινήσει η άλωση και λεηλασία της πόλης.

Περί ιππικής Το «Περί Ιππικής», ένα από τα έργα του Ξενοφώντα. αποτελεί ένα είδος τεχνικού εγχειριδίου. Το αντικείμενό του, είναι ο ικανός ιππέας, η ιππευτική τέχνη, η ιππική δεξιότητα. Το θέμα του είναι ακριβέστερα οι σχέσεις ίππου και ανθρώπου.

Οι Ιππής είναι κωμωδία του Αριστοφάνη που διδάχτηκε το 424 π.Χ. στα Λήναια κερδίζοντας το πρώτο βραβείο. Το όνομά της προέρχεται από το χορό του έργου. Ήταν η πρώτη κωμωδία που ανέβηκε με το όνομα του Αριστοφάνη.

Λαογραφία Στη λαϊκή ελληνική συνείδηση ο ίππος έχει συνδεθεί με ιδιαίτερα χαρίσματα αλλά και με πλήθος από δοξασίες. Όπως για παράδειγμα αν χλιμιντρίζει στον ύπνο του το άλογο θα πεθάνει τ΄ αφεντικό του, ή ανάλογα με το χλιμίτρισμα προαναγγέλει τη μεταβολή του καιρού. Εμφανίζεται σε δημοτικά τραγούδια, ακριτικά αλλά και νεοελληνικά έργα. όπως : Ο Ρόβας Ο Ρόβας εξεκίνησε, μες την Βλαχιά να πάει, Νύχτα σελώνει τ’ άλογα, νύχτα τα καλιγώνει, Βάζει τα πέταλα χρυσά, καρφιά μαλαματένια. Η αρπαγή τής γυναικός του ακρίτα Ο ύμνος στις ικανότητες του αλόγου (μαύρου). Ως έτρωγα κι' ως έπινα σε μαρμαρένια τάβλα, ο μαύρος μου χλιμίντρισε και το σπαθί μου ερράη, κ' εμένα ο νους μου τό βαλε, παντρεύουν την καλή μου, με κάποιον άλλον τη βλογούν κ' εκείνη δεν τον θέλει, παντρευαρραβωνιάζουν την κ' εμένα μ' αστοχούνε.

Του νεκρού αδελφού Κάνει το σύγνεφο άλογο και τ' άστρο χαλινάρι και το φεγγάρι συντροφιά και πάει να την φέρει. Ακρίτας ( Πόντος) Το ένοικο σ' εχάλασαν, και την καλή σ' επαίραν. Τ' όλον καλλίον τ' άλογο σ', στρώνε και καβαλκεύνε. Δίνει βιτσιά στο άλογο κι ανέμοι τον επαίρνουν μα είχε άλογο γοργό στο σπίτι προλαβαίνει. ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ Η στεριά που βουτά και υψώνει αυχένα ένα λίθινο άλογο που ιππεύει ο πόντος οι μικρές κυανές φωνές μυριάδες η μεγάλη λευκή κεφαλή Ποσειδώνος.... «Τότε είπε και γεννήθηκεν η θάλασσα. Και είδα και θαύμασα.. Και στη μέση της έσπειρε κόσμους μικρούς κατ’ εικόνα και ομοίωσή μου .. Ίπποι πέτρινοι με τη χαίτη ορθή και γαλήνιοι αμφορείς και λοξές δελφινιών ράχες..» Στίχοι: Οδυσσέας Ελύτης Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης

Ετυμολογία

Το άλογο στη Μυθολογία

Το άλογο στην Ποίηση και Λογοτεχνία

Το άλογο στη Θρησκεία

Τα άλογα στήν αγιογραφία Στη βυζαντινή αγιογραφία το άλογο απεικονίζεται μαζί με μορφές Αγίων, όπως ο Άγιος Δημήτριος και ο Άγιος Γεώργιος. Το άλογο μαζί με τον Άγιο συμβολίζει τη νίκη του «καλού» πάνω στο «κακό». Στην πάλη αυτή, το άλογο με την έντονη κίνηση και την ορμή του προαναγγέλλει τη νίκη.

Ο Άγιος Γεώργιος Ρωσική αγιογραφία του 14ου αιώνα

Ο Άγιος Δημήτριος από την Εκατονταπυλιανή της Πάρου του 14ου αιώνα

Η Γέννησις Στην εικονογραφία πίσω απ’ τη φάτνη βρίσκονται δύο ζώα, ένα βόδι κι ένα γαϊδουράκι. Στην άλλη μεριά της εικόνας είναι οι Μάγοι άλλοτε πεζοί και άλλοτε πάνω σε άλογα κρατώντας τα δώρα τους έρχονται απ’ την Ανατολή για να προσκυνήσουν τον «νεογέννητο βασιλιά των Ιουδαίων». Ο ΓΑΪΔΑΡΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΒΟΔΙ! Τα ζώα του στάβλου, που με το χνώτο τους ζεσταίνουν τον Χριστό. Συμβολίζουν του Ιουδαίους και τους Eθνικούς, που δεν είχαν γνωρίσει ακόμη τον Λόγο του Θεού. Το σκοτάδι της σπηλιάς συμβολίζει αυτήν την άγνοια.

Σύμφωνα με τον ευαγγελιστή Ματθαίο, μετά τη λήξη της απογραφής και την επιστροφή των επισκεπτών στους τόπους της μόνιμης διαμονής τους, η οικογένεια του Ιωσήφ θα εγκατέλειψει τον σταύλο για ένα καταλληλότερο σπίτι, και για να αποφύγει τη φονική μανία του Ηρώδη, πήγε με τη Θεοτόκο και τον Ιησού πάνω σ’ ένα γαιδουράκι στην Αίγυπτο.

Η θριαμβική είσοδος του Χριστού στα Ιεροσόλυμα Πάνω σε ένα γαϊδούρι, χωρίς πολυτέλειες αλλά επιβεβαιώνοντας την προφητεία ο Ιησούς μπαίνει στα Ιεροσόλυμα. Τα πλήθη κρατώντας βάγια (κλάδους φοινίκων) και απλώνοντας στο έδαφος τα ενδύματά τους ζητωκραύγαζαν «Ωσαννά, ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου». Με αυτόν τον τρόπο επιβεβαιώθηκε η προφητεία του Ζαχαρία που έλεγε «μὴ φοβοῦ, θύγατερ Σιών· ἰδοὺ ὁ βασιλεύς σου ἔρχεται καθήμενος ἐπὶ πῶλον ὄνου».

Άγιος Θεόδωρος ο Στρατηλάτης, Προστάτης Άγιος των αλόγων και ιππέων. Ο Άγιος Θεόδωρος ο Στρατηλάτης σαν καβαλάρης προστατεύει τα άλογα και τους ιππείς. Ιδιαίτερα προστατεύει τα άλογα από τον βαρύ χειμώνα. Κάποτε λένε, έπεσε βαρύς χειμώνας και τα άλογα απελπισμένα κίνησαν να πάνε στο ποτάμι να πνιγούνε. Στον δρόμο τους βρέθηκε ο Άγιος Θεόδωρος και τα γύρισε πίσω. Έτσι τα έσωσε γιατί σε λίγο πέρασε η βαρυχειμωνιά και ήρθε πάλι η άνοιξη με το παχύ χορτάρι.

'Αγιος Μηνάς ο καβαλάρης Ο Άγιος Μηνάς γεννήθηκε στην Αίγυπτο στα μέσα περίπου του 3ου αιώνα μ.Χ. από γονείς ειδωλολάτρες. Μεγαλώνοντας, επέλεξε να σταδιοδρομήσει στον Ρωμαϊκό στρατό, στο ιππικό τάγμα των Ρουταλικών. Η πίστη του στον Χριστό νίκησε την κοσμική «σύνεση» και λογική. Ο Άγιος δεν άντεξε, πέταξε στη γη την στρατιωτική του ζώνη απεκδυόμενος μ’ αυτόν τον τρόπο την ιδιότητα του στρατιώτη διώκτη των χριστιανών, και διέφυγε στο παρακείμενο όρος. Εκεί ασκήτευε, προτιμώντας την συντροφιά των θηρίων της φύσης

Άγιος Γεώργιος ο Τροπαιοφόρος

Φημισμένος ο Άγιος είναι και για το άλογό του, γι’ αυτό σε πολλά μέρη κάνουν ιπποδρομίες – καβαλαρίες προς τιμήν του. Είναι πολύ διαδεδομένη η πίστη, ότι τα άλογα των Αγίων Γεωργίου, Δημητρίου, Μηνά και Θεοδώρων καλπάζουν αγριεμένα στον ουρανό, γι’ αυτό προκαλούνται βροντές. Οι αστραπές είναι οι σπίθες που πετιούνται από τα πέταλά τους.

Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης Ο Άγιος Δημήτριος γεννήθηκε περί το 280 – 284 μ.Χ. και μαρτύρησε επί των αυτοκρατόρων Διοκλητιανού και Μαξιμιανού το 305 μ.Χ. η (το πιο πιθανό) το 306 μ.Χ. Στις βυζαντινές εικόνες αλλά και στη σύγχρονη αγιογραφία ο Άγιος Δημήτριος παρουσιάζεται αρκετές φορές ως καβαλάρης με κόκκινο άλογο (σε αντιδιαστολή του λευκού αλόγου του Αγίου Γεωργίου) να πατά τον άπιστο Λυαίο.

Ο Άγιος Ευστάθιος Ο Ευστάθιος ήταν αξιωματικός περίβλεπτος στη Ρώμη και στη χριστιανική πίστη προσήλθε με θαυμαστό τρόπο. Όταν κάποτε κυνηγούσε ένα ελάφι, είδε στα κερατά του να φέρει σταυρό και άκουσε μία φωνή που τον καλούσε στην ορθή πίστη. Έτσι πίστεψε και βαπτίστηκε με το όνομα Ευστάθιος από Πλακίδας που ονομαζόταν πριν, καθώς επίσης και η γυναίκα του Τατιανή σε Θεοπίστη, αλλά και τα δυο τους παιδιά Αγάπιος και Θεόπιστος.

Η εξέλιξη του αλόγου

Ο Ίππος (equus), ανήκει στην οικογένεια των ίππιδών τα οποία είναι οπληφόρα, περισσοδάκτυλα θηλαστικά. Τα περισσοδάκτυλα στα εμπρός άκρα είχαν τέσσερα δάκτυλα και στα πίσω μόνο τρία. Αυτή η διάπλαση των άκρων σε συνδυασμό με τα μακριά μετακάρπια και μετατάρσια οστά τους έκανε πολύ καλούς δρομείς. Οι Ιππίδες (Equidae) αποτελούν μία από τις τρεις αρτίγονες οικογένειες των περισσοδακτύλων θηλαστικών και περιλαμβάνουν μονάχα ένα γένος, τον Ίππο (Equus). Στην οικογένεια των ιππιδών ανήκουν τα ζώα που είναι ευρύτερα γνωστά ως άλογα, ζέβρες και όνοι (γαϊδούρια).

Η οικογένεια των Ιππιδών

Η οικογένεια των Ιππιδών Ο σημερινός ίππος μάλλον εμφανίστηκε στη Βόρεια Αμερική, κατά την εποχή του Πλειστοκαίνου, και από εκεί μετανάστευσε στον υπόλοιπο κόσμο. Από το ίδιο εξελικτικό δέντρο προήλθαν το γαϊδούρι, η ζέβρα, η Κουάγκα, το άλογο Przewalski και άλογο Παλλάς. Άγριο άλογο Przewalski, από τα λίγα που έχουν απομείνει.

Ως τόπος εξημέρωσης του αλόγου θεωρείται η περιοχή της νότιας Ρωσίας και Ουκρανίας, όπου υπήρχαν μεγάλες στέπες με αγέλες από άγρια άλογα. Αργότερα το άλογο εξαπλώθηκε σε άλλες περιοχές με τις μετακινήσεις μεγάλων πληθυσμών, ενώ εμφανίστηκε κοντά στη Μεσοποταμία το 3.000 π.Χ. Οι Υξώς διέδωσαν το άλογο στην Αίγυπτο, όπου χρησιμοποιήθηκε επίσης για τη μεταφορά της άρχουσας τάξης και αναπτύχθηκε και η ιπποφορβία. Στην Περσική αυτοκρατορία ξακουστοί ιππείς ήταν οι Σκύθες, που κατοικούσαν σε περιοχή βόρεια της Μαύρης θάλασσας. Τα εξημερωμένα άλογα χρησιμοποίησαν αρκετοί πολιτισμοί από την προϊστορία μέχρι το Μεσαίωνα, όπως οι Ασσύριοι, οι Βαβυλώνιοι, οι Πέρσες, οι Έλληνες, οι Εβραίοι, οι Αιγύπτιοι, οι Ρωμαίοι και οι Άραβες.

Η οικογένεια των Ιππιδών O γάιδαρος, γάδαρος ή γαϊδούρι, στο θηλυκό γένος γαϊδάρα, γαδάρα ή γαϊδούρα και στην καθαρεύουσα όνος, είναι κατοικίδιο εξημερωμένο θηλαστικό ζώο που ανήκει στην τάξη περισσοδάκτυλα. Η επιστημονική του ονομασία είναι Equus asinus, είναι δηλαδή ένα είδος του γένους «άλογο»

Μουλάρι ή ημίονος ονομάζεται το ζώο που προέρχεται από τη διασταύρωση αλόγου και γάϊδαρου. Το μουλάρι προέρχεται από γονιμοποίηση φοράδας από γάιδαρο. Ένα διαφορετικό είδος, το γαϊδουρομούλαρο ή γίννος, προκύπτει όταν γίνει γονιμοποίηση θηλυκού γαϊδουριού από άλογο. Το μουλάρι είναι ένα υβρίδιο, προκύπτει δηλαδή από τη διασταύρωση δυο διαφορετικών αλλά συγγενών ειδών.

Η οικογένεια των Ιππιδών Η ζέβρα είναι περισσοδάκτυλο θηλαστικό ζώο που ανήκει στις Ιππίδες, συγγενής του αλόγου. Το συνηθέστερο είδος Ζέβρας είναι η Ζέβρα η γνήσια (Equus zebra). Γενικά, μοιάζει με το άλογο. Το τρίχωμά της είναι άσπρο ή πολύ ανοιχτό κίτρινο με λεπτές μαύρες ραβδώσεις, οι οποίες υπάρχουν και πάνω στην κοντή και όρθια χαίτη της. Έχει μήκος 2,2μ. και ζυγίζει γύρω στα 200 κιλά. Έχει μικρό κεφάλι, αλλά ευκίνητα αυτιά, που στρέφονται σε μεγάλες γωνίες.

Η εξέλιξη του αλόγου. Ο Ηώιππος ήταν ζώο, πρόγονος του σημερινού αλόγου, που ζούσε πριν από 50.000.000 χρόνια στα υγρά δάση της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής.

Η εξέλιξη του αλόγου. Ο Μεσόιππος ήταν ζώο, πρόγονος του σημερινού αλόγου και απόγονος του Ηώιππου, που έζησε περίπου πριν από 45.000.000 χρόνια. Ο Μεσόιππος είχε το μέγεθος ενός μεγάλου κυνηγετικού σκύλου, με πιο κοντή χαίτη και πιο μακριά ουρά. Σε όλα τα πόδια του είχε τρία δάχτυλα, από τα οποία το μεσαίο ήταν μακρύτερο, δυνατότερο και οπλισμένο με ένα πολύ χοντρό νύχι.

Η εξέλιξη του αλόγου. Ο επόμενος απόγονος Miohippus με την μέτρια σωματική διάπλαση, έζησε πριν 30 εκατομμύρια χρόνια. Αρχίζει να απομακρύνεται από τα δάση, τα μάτια του αποκτούν μεγαλύτερη απόσταση μεταξύ τους, δίνοντας του μεγαλύτερο οπτικό πεδίο, τα άκρα του είναι ακόμη μακρύτερα από τους προγόνους του. Η προσαρμοστικότητα συνεχίζει να εξελίσσει το είδος και αυτό φαίνεται από τον απόγονο Merychippus, που έζησε πριν 25-20 εκατομμύρια χρόνια! Ο πρώτος εκπρόσωπος της οικογένειας των ιππιδών που έζησε σε ανοικτές εκτάσεις, λόγω της εξάπλωσης του χόρτου σε όλες τις ηπείρους. Τα μάτια του τοποθετημένα στα πλαϊνά του κρανίου, του έδιναν μεγαλύτερο οπτικό πεδίο ώστε να εντοπίζει γρηγορότερα τους εχθρούς του. Το ύψος του σώματος του φθάνει το 1 μέτρο (όσο το ύψος του Σκυριανού αλόγου σήμερα), και γι αυτό δεν μπορούσε να ζει πια μέσα στα δάση αφού ήταν δύσκολο να κρυφτεί από τους εχθρούς του! Λόγω αύξησης μεγέθους αναπτύσσει μεγαλύτερες ταχύτητες και αλλάζει διατροφικές συνήθειες (μακριά από τα δάση τρέφεται κυρίως με χόρτο).

Η εξέλιξη του αλόγου. Ο απόγονος του Merychippus, ονομάζεται Pliohippus και έζησε πριν από 6 εκατομμύρια χρόνια! Ο Pliohippus έζησε σε ανοικτές εκτάσεις και τρεφόταν με άφθονο χόρτο. Τα οστά του μεγαλώνουν για να διευκολύνουν την κίνηση και όλα τα δόντια προσαρμόζονται στις νέες συνθήκες, ενώ παράλληλα όλο το σώμα επιμηκύνεται! Ο τελευταίος επιζήσας της μεγάλης οικογένειας των ιππιδών είναι ο Equus. Αυτό το είδος εμφανίστηκε πριν από 5-εκατομμύρια-χρόνια-και-εξαπλώθηκε σχεδόν σε ολόκληρη τη γη μέχρι πριν από 2 εκατομμύρια χρόνια! Απολιθώματα του Equus έχουν βρεθεί σε όλες τις ηπείρους. Κατά την περίοδο του τελευταίου παγετώνα εξαφανίστηκε από την Αμερικάνική ήπειρο ίσως από κάποια ασθένεια. Η ανατομική του διάπλαση ήταν περίπου αυτή των σημερινών άγριων ίππων, με βαρύ κεφάλι και αδύνατο ισχίο. Ο Equus ήταν το τελευταίο είδος που εξαφανίστηκε κατά την περίοδο του τελευταίου παγετώνα.

Η εξέλιξη του αλόγου. Διάφορα είδη πρωτόγονων ίππων .

Hipparion. Το πρώτο μονοδάκτυλο ( με μία οπλή) άλογο εμφανίστηκε, πριν από 5.500.000 χρόνια, και ονομάστηκε Ιππάριον (Hipparion), απολιθωμένα λείψανα του οποίου βρέθηκαν στη Βόρεια Αμερική, την Αφρική και την Ελλάδα

Η εξέλιξη του αλόγου. Τα είδη που επέζησαν (μεταξύ 10.000 – 15.000 χρόνια), στη Ευρασία είναι τρεις βασικές κατηγορίες πρωτόγονων ίππων: 1. Ο ίππος των Δασών από όπου προήλθαν όλες οι 'βαριές' ράτσες, 2. Ο ίππος Przewalski ο οποίος ζει και σήμερα,

3. και ο ίππος Ταρπάν ο οποίος εξαφανίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα.

Η εξέλιξη του αλόγου

Ξενικές φυλές αλόγων

Φτιάξαμε ένα βίντεο με τις 42 πιο αναγνωρίσιμες ξενικές φυλές αλόγων

Η εξέλιξη του αλόγου

Ξενικές φυλές αλόγων

Ελληνικές φυλές Ιπποειδών

Αυτόχθονες φυλές ιπποειδών

TΑ EΛΛHNIKΑ ΑΛOΓΑ κατάγονται από το άλογο των Bαλκανίων (Balkan Pony), στην πορεία όμως, ανάλογα με το περιβάλλον που διαβιούσαν, εξελίχθηκαν δύο τύποι, ο ορεινός και ο πεδινός. O ορεινός τύπος εξαπλώνεται σε όλη την ορεινή ηπειρωτική και νησιωτική χώρα, ενώ ο πεδινός στις πεδιάδες της Θεσσαλίας, Mακεδονίας, Θράκης και στην ανατολική και Δυτική Πελοπόννησο. Από αυτούς τους δύο τύπους κατάγονται όλες οι φυλές των ελληνικών αλόγων.

Αυτόχθονες φυλές ιπποειδών

Εγχώριος ελληνικός όνος O γάιδαρος, γάδαρος ή γαϊδούρι, στο θηλυκό γένος γαϊδάρα, γαδάρα ή γαϊδούρα και στην καθαρεύουσα όνος, είναι κατοικίδιο εξημερωμένο θηλαστικό ζώο που ανήκει στην τάξη περισσοδάκτυλα. Η επιστημονική του ονομασία είναι Equus asinus. Παλαιότερα οι άνθρωποι τον χρησιμοποιούσαν σαν μεταφορικό μέσο.

Αυτόχθονες φυλές ιπποειδών

Το αλογάκι της Σκύρου Εκτρέφεται ως καθαρόαιμο, κυρίως, στη νήσο της Σκύρου. Με απόφαση του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων απαγορεύεται η εξαγωγή από το νησί, τουλάχιστον των καθαρόαιμων (βάσει του ύψους ακρωμίου). Το άλογο της Σκύρου μπορεί να θεωρηθεί ότι αποτελεί φαινοτυπικά μικρογραφία του Κρητικού αλόγου, γι΄αυτό αποκαλείται συνήθως «αλογάκι».

Αυτόχθονες φυλές ιπποειδών

Το άλογο της Πίνδου Εκτρέφεται στις περιοχές του ορεινού συγκροτήματος της Πίνδου από την Δυτική Μακεδονία, βόρεια, μέχρι την Στερεά Ελλάδα, νότια, καθώς επίσης και στα γειτονικά και παράλληλα προς την οροσειρά της Πίνδου ορεινά συγκροτήματα της Θεσσαλίας και της Ηπείρου, κυρίως από κτηνοτρόφους και απαρτίζει το μεγαλύτερο τμήμα του ίππειου πληθυσμού της χώρας μας. Μικρόσωμο άλογο, χωρίς αρμονικό συσχετισμό των διαφόρων τμημάτων του σώματος (κεφαλή κοντή, σώμα επίμηκες, τράχηλος φαρδύς, γλουτοί με μικρές μυϊκές μάζες, άκρα μικρά και ισχυρά κ.λπ.).

Αυτόχθονες φυλές ιπποειδών

Το άλογο της θεσσαλίας Το άλογο της Θεσσαλικής φυλής ανήκει στους μικρόσωμους ίππους. Έχει χαρακτηριστικά ανατολικών φυλών, αφού σ'εκείνες τις πανάρχαιες φυλές έχει τις ρίζες του. Το ύψος του είναι 130-145 εκατοστά. Απο άποψη χρώματος τα κλασσικά Θεσσαλικά άλογα είναι φαία. Υπάρχουν επείσης λευκά, άλογα με σκούρο χρώμα, όπως το ορφνός κοινός καθώς και μελανός. Η φυλή Θεσσαλίας είναι καθαρά πεδινή και αναπτύχθηκε στις πεδιάδες της Θεσσαλίας. Η Θεσσαλία ήταν η πιο φημισμένη περιοχή του αρχαίου κόσμου για την ιπποπαραγωγή και η παράδοση της ιπποφιλίας στο θεσσαλικό λαό διατηρείται μέχρι τις ημέρες μας. Όπως είναι γνωστό, και ο Βουκεφάλας, το περίφημο άλογο του Μεγάλου Αλεξάνδρου ανήκε στη φυλή Θεσσαλίας.

Αυτόχθονες φυλές ιπποειδών

Το άλογο ορεινής Ηλείας

Το άλογο πεδινής Ηλείας

Αυτόχθονες φυλές ιπποειδών

Το άλογο της Ανδραβίδας

Tα άλογα της φυλής της Πηνείας

Αυτόχθονες φυλές ιπποειδών

Το ροδίτικο άλογο

φυλή Zακύνθου

Αυτόχθονες φυλές ιπποειδών

Το άλογο της Κρήτης H φυλή της Kρήτης είναι η αρχαιότερη της Eυρώπης.Tα άτομα αυτής της φυλής παρουσιάζουν πολλές ομοιότητες με άλογα που εμφανίζονται σε μινωικές παραστάσεις, αρχαία νομίσματα και γλυπτά. Xαρακτηριστικό, και μάλιστα εγγενές και όχι επίκτητο, των αλόγων αυτών είναι ο πλαγιοτροχασμός, κοινώς ραβάνι ή γιοργαλίδικο τρέξιμο.

Αυτόχθονες φυλές ιπποειδών

Τι σημαίνει Γιοργαλίδικο, Αραβάνι και Ραβάνι. Yorgala στα τούρκικα σημαίνει γοργό, ευκολοβάδιστο , αλλά και το άλογο που χρησιμοποιεί τα δυό του πόδια στη μία πλευρά εναλλάξ με τα δύο από την άλλη, δηλ. τα πόδια της μιας πλευράς κινούνται ταυτόχρονα και έπονται εκείνα της αντίθετης, όπως της καμήλας. Έτσι έχει έναν κληρονομικό συγκεκριμένο βαδισμό, γοργό/ γρήγορο, ξεκούραστο για την αναβάτη και ουσιαστικά δεν καλπάζει σαν τ’ άλογα ιπποδρόμου. Αν και η λέξη προέρχεται από το ελληνικό Γοργός, ο νεοελληνικός ορισμός για τα άλογα αυτά είναι « πλαγιοβαδιστές » Rahvan At στα τούρκικα και στα νεοελληνικά Αραβάνι ή Ραβάνι, σημαίνει το υπερκινητικό Άτι/ άλογο. τα Γιοργαλίδικα άλογα έλκουν την καταγωγή τους από την Κρήτη ( άλογα Μεσσαράς ) όπου ίσως βρέθηκαν εκεί από την αρχαία Αίγυπτο τον 17ο π.Χ αιώνα. Άλλοι πάλι αναφέρουν ότι είναι απόγονοι των αλόγων Ταρπάν από τα βάθη της Ρωσίας και ανήκουν στην κατηγορία των ορεσίβιων αλόγων.

Ελεύθερα κοπάδια αλόγων στην Ελλάδα

https://www.youtube.com/watch?v=rrnJTOINAJ8 Τα Άγρια άλογα του Πεταλά .Eνα πολύ μεγάλο κοπάδι, περίπου 200 άλογα, υπάρχει στην περιοχή της Λεπενού αμφιλοχίας

https://www.youtube.com/watch?v=V3A81rnc0uc Άγρια Άλογα ελεύθερα βόσκουν στο δάσος του Άγ. Όρους. https://www.youtube.com/watch?v=hVutOdgjngE . άγρια άλογα στις εκβολές του Αχελώου. https://www.youtube.com/watch?v=5FfpbmZgNIw -H φυλή του αίνου είναι άλογα που ζουν ελεύθερα στις υπώρειες του όρους Αίνος της Kεφαλονιάς (υψόμετρο 1.628 μ.).

Η εξέλιξη του αλόγου

Ξενικές φυλές αλόγων

Ελληνικές φυλές Ιπποειδών

Τα άγρια άλογα

Άλογα Πρεβάλσκι το μοναδικό πραγματικά άγριο άλογο στον κόσμο Τα περισσότερα άγρια άλογα σήμερα, όπως τα αμερικανικά Mustang ή τα Brumby της Αυστραλίας κατάγονται από οικόσιτα ζώα, τα οποία προσαρμόστηκαν στη ζωή στην άγρια φύση. Αντίθετα τα Przewalski δεν εξημερώθηκαν ποτέ και είναι τα μοναδικά πραγματικά άγρια άλογα στον κόσμο.

Άλογα Πρεβάλσκι Ο πληθυσμός αυτός του αλόγου, που υπάρχει σε όλο τον κόσμο, προέρχεται από 15 άλογα που βρίσκονταν σε αιχμαλωσία από το 1900. Ένα δίκτυο συνεργασίας μεταξύ του Ζωολογικής Εταιρείας του Λονδίνου και επιστημόνων της Μογγολίας είχε ως αποτέλεσμα την επαναφορά των αλόγων αυτών, από τους ζωολογικούς κήπους στο φυσικό τους περιβάλλον στη Μογγολία.

Η εξέλιξη του αλόγου

Ξενικές φυλές αλόγων

Ελληνικές φυλές Ιπποειδών

Τα άγρια άλογα

΄Αλογο…παράξενα και ρεκόρ

Ίπποι και άλογα για …ρεκόρ! Έχουν και τα άλογα τα περίεργα και τα παράξενά τους, ας δούμε λοιπόν ποια είναι αυτά! Τα άλογα λοιπόν: 1) Με τη βοήθεια καί των δύο ματιών μπορούν να δούνε σχεδόν 360 μοίρες! όπου κοιτάνε, εκεί στρέφουνε και τα αυτιά τους! 2) Στην άγρια φύση αν είναι κοπάδι, τότε τον πρώτο λόγο έχει ...η γυναίκα! Ό,τι πει αυτή! Το κοπάδι θα μετακινηθεί ύστερα από απόφαση της φοράδας κι όχι του επιβήτορα... 3) Ένα άλλο παράξενο που έχουν τα άλογα... έχουν πνεύμα ομαδικό! Σχεδόν ποτέ δεν θα δείτε όλα τα άλογα ενός κοπαδιού ”ξαπλωμένα”. Πάντα ένα τουλάχιστον θα είναι όρθιο και σε επαγρύπνηση για τυχόν κίνδυνο. 4) Τα άλογα, δεν μπορούν να αναπνεύσουν από το στόμα, παρά μόνο από τα ρουθούνια της μύτης! 5) Δεν μπορούμε να καταλάβουμε πόσο χρονών είναι ένα άλογο από την ηλικία των 8-9 χρόνων και άνω!! Αλλά μέχρι αυτή την ηλικία, μπορούμε να το καταλάβουμε από τα δόντια τους. 6) Ένα ακόμα περίεργο που έχουν τα άλογα, είναι ότι μπορούν και κοιμούνται... όρθια! Όταν συμβαίνει αυτό, τα πόδια τους ”κλειδώνουν” ώστε να μην πέσουν. 7) Τελευταίο παράξενο και περίεργο για τα άλογα, είναι ότι τα άλογα μπορεί να κάνουνε την ανάγκη τους (το χοντρό), έως και 15 φορές την ημέρα!! Οπότε καταλαβαίνετε γιατί οι αχυρώνες μυρίζουν έτσι...

Ίπποι και άλογα για …ρεκόρ!

Ο Πόε είναι το πιο μεγάλο άλογο που εκτρέφεται σε φάρμα του Οντάριο του Καναδά. Το όνομα του το πήρε από τον γνωστό συγγραφέα. Ζυγίζει 1,5 τόνο και έχει ύψος τριών μέτρων. Για να τραφεί χρειάζεται κάθε μέρα δύο μπάλες σανό, 20 κιλά γρασίδι, ενώ καταναλώνει 100 λίτρα νερό.

Ίπποι και άλογα για …ρεκόρ!

H Thumbelina (Τοσοδούλα) είναι επίσημα το μικρότερο άλογο του κόσμου. Είναι μικροσκοπική και χαριτωμένη. Ζυγίζει 27 κιλά, έχει ύψος 43 εκατοστά κι όμως είναι άλογο!

Ίπποι και άλογα για …ρεκόρ!

Old Billy, το πιο γηραιό άλογο του κόσμου. Τα άλογα κατά μέσο όρο ζουν 25 με 30 χρόνια, αλλά ο Old Billy έζησε μέχρι τα 62 του, είναι το πιο γηραιό άλογο και το κεφάλι του διατηρείται σε Μουσείο. Ο Old Billy γεννήθηκε το 1760 στο Woolston του Lancashire και τον χρησιμοποιούσαν σαν άλογο για μεταφορές, τραβώντας φορτία στα κανάλια.

Ίπποι και άλογα για …ρεκόρ!

Ο Ρωμύλος είναι ένας γάιδαρος… μα τι γάιδαρος! Γάιδαρος για ρεκόρ Γκίνες, καθώς είναι ο μεγαλύτερος και ψηλότερος στον κόσμο. Κατά τη μέτρησή του από τον τοπικό κτηνίατρο του Τέξας, ο Ρωμύλος μετρήθηκε στα 1.73 εκατοστά (1,73μ),

Ίπποι και άλογα για …ρεκόρ!

Οκάπι: Kεφάλι καμηλοπάρδαλης, σώμα αλόγου και πόδια ζέβρας! Σήμερα ζουν ελεύθερα περίπου 15.000 τα οποία δύσκολα εντοπίζονται στη χαμηλή βλάστηση του τροπικού δάσους Ιτούρι του Ανατολικού Κονγκό.

Ίπποι και άλογα για …ρεκόρ!

Μια σπάνια διασταύρωση ανάμεσα σε ζέβρα και γαϊδούρι γεννήθηκε σε ζωολογικό κήπο Reynosa του βορειοανατολικού Μεξικό!Το… πουλαράκι ονομάστηκε Khumba. Κτηνίατροι του ζωολογικού κήπου λένε ότι ο μισός γάιδαρος, μισή ζέβρα είναι εξαιρετικά σπάνιο, γιατί τα χρωμοσώματα της ζέβρας και τα χρωμοσώματα του γάιδαρου δεν είναι συμβατά.

Το άλογο στους αρχαίους Ολυμπιακούς

Ο ιππόδρομος της Ολυμπίας Ο ιππόδρομος βρισκόταν στο νοτιοανατολικό άκρο του ιερού της Ολυμπίας, στη μεγάλη επίπεδη έκταση νότια του σταδίου και σχεδόν παράλληλα με αυτό. Μέχρι σήμερα δεν έχει εντοπισθεί η ακριβής θέση του, επειδή οι εγκαταστάσεις του έχουν παρασυρθεί από τον ποταμό Αλφειό, που κατέκλυσε την περιοχή στα μεσαιωνικά χρόνια, όταν σταμάτησε να συντηρείται το ανάχωμα που υπήρχε στη δεξιά του όχθη. Ωστόσο, ήταν ένα από τα πιο σημαντικά μνημεία της Ολυμπίας, αφού εδώ γίνονταν τα ιππικά αγωνίσματα και οι αρματοδρομίες των Ολυμπιακών Αγώνων. Το πολύπλοκο σύστημα της ιππάφεσης, που είχε επινοήσει ο Κλέοιτας, μας περιγράφει αναλυτικά ο Παυσανίας. Δεν ήταν σε ευθεία γραμμή, αλλά είχε σχήμα πλώρης πλοίου, δηλαδή ενός ισοσκελούς τριγώνου με κτιστά χωρίσματα στις δύο πλευρές, που όριζαν τις θέσεις των αλόγων ή των αρμάτων. Στην κορυφή του τριγώνου βρισκόταν ένα χάλκινο δελφίνι επάνω σε πάσσαλο, ενώ στη βάση του, υπήρχε βωμός, επάνω στον οποίο στηριζόταν ένας χάλκινος αετός με ανοιγμένα φτερά.

Οι Ιπποδρομίες στην Αρχαία ΟλυμπίαΤο αγωνιστικό πρόγραμμα των Ιπποδρομιών στην Αρχαία Ολυμπία

Αρχικά, το αγωνιστικό πρόγραμμα περιελάμβανε μόνο το «στάδιο», τον αγώνα δρόμου, και περιοριζόταν σε μια μόνο ημέρα. Στην (25η Ολυμπιάδα, 680 π.Χ.)προστέθηκε η αρματοδρομία του τέθριππου (ζυγός τεσσάρων ίππων). Τριάντα δύο χρόνια αργότερα (33ηΟλυμπιάδα, 648 π.Χ.) προστέθηκαν οι ιπποδρομίες και το «Παγκράτιο» . Στην 93ηΟλυμπιάδα (408 π.Χ.) καθιερώθηκε και η αρματοδρομία με ζυγό δύο αλόγων. Για μια μικρή περίοδο (70η – 71η Ολυμπιάδα) έγινε πειραματικά καθιέρωση αρματοδρομίας με φοράδες και μουλάρια, ενώ την 99η Ολυμπιάδα (384 π.Χ.) εμφανίζονται αρματοδρομίες τεσσάρων και αργότερα (128η Ολυμπιάδα, 268 π.Χ.) δύο πουλαριών, και δώδεκα έτη αργότερα (256 π.Χ.) ιππασία σε πουλάρι.

Ιπποδρομία με τέθριππο (αγγειογραφία)

Οι Ιπποδρομίες στην Αρχαία ΟλυμπίαΤο αγωνιστικό πρόγραμμα των Ιπποδρομιών στην Αρχαία Ολυμπία

Η αρματοδρομία διεξαγόταν στο «Ιπποδρόμιο», αγνώστων διαστάσεων. Το μοναδικό Ιπποδρόμιο που διασώζεται σήμερα στην Ελλάδα βρίσκεται στο Λύκαιο όρος και έχει μήκος 300 μέτρα, ή ενάμιση σταδίου, και πλάτους εκατό μέτρων. Το Ιπποδρόμιο της Ολυμπίας πρέπει κατά τα λεγόμενα του Παυσανία να είχε μεγαλύτερο πλάτος. Ο μηχανισμός εκκίνησης ήταν εφεύρεση του Κληοίτα, την οποία τελειοποίησε ο Αριστείδης. Στο ένα άκρο του ιπποδρομίου ήταν κτισμένος ο στρογγυλός βωμός του Ταράξιππου, αφού τα άλογα πάθαιναν απροσδόκητα πανικό όταν περνούσαν από το σημείο αυτό. Οι αρματοδρομίες ξεκινούσαν με τις πρώτες ηλιαχτίδες τα χαράματα και διαρκούσαν μέχρι το απόγευμα.

Σχεδιάγραμμα του Ιπποδρομίου της αρχαίας Ολυμπίας

Ο πρώτος αγώνας αρματοδρομίας που αναφέρει η παράδοση είναι αυτός μεταξύ του Πέλοπα και του Οινομάου, βασιλιά της Πίσας, μύθος που συνδέεται άμεσα με την Ολυμπία. Αρματοδρομίες επίσης αναφέρει και ο Όμηρος, στους αγώνες που οργάνωσε ο Αχιλλέας προς τιμήν του νεκρού φίλου του Πατρόκλου. Προστάτης του αγωνίσματος της αρματοδρομίας θεωρείτο ο θεός Ποσειδώνας. Τα αγωνίσματα αρματοδρομιών στην Ολυμπία ήταν: Το τέθριππο: Το άρμα, ένα μικρό ξύλινο δίτροχο όχημα, συρόταν από τέσσερα άλογα. Το μήκος της διαδρομής ήταν δώδεκα γύροι του ιπποδρόμου. Το τέθριππο εισάγεται στην 25ηΟλυμπιάδα (680 π. Χ.) Η Απήνη: Εισάγεται στους Ολυμπιακούς αγώνες το 500 π.Χ. στην 70η Ολυμπιάδα και καταργήθηκε το 444 π.Χ. στην 84η Ολυμπιάδα. Το άρμα έσερναν δύο ημίονοι. Η συνωρίδα: Άρμα που έσερναν δύο άλογα. Εισάγεται στην 93η Ολυμπιάδα (408 π.Χ.). Το τέθριππο πώλων: Εισάγεται στην 99η Ολυμπιάδα (348 π.Χ.). Το μήκος της διαδρομής ήταν οκτώ γύροι του ιπποδρόμου. Η συνωρίδα πώλων: Εισάγεται ως αγώνισμα στην 128η Ολυμπιάδα (268 π.Χ.).

Τα αγωνίσματα αρματοδρομιών στην Ολυμπία

Στους ομηρικούς χρόνους ηνίοχος ήταν ο ίδιος ο ιδιοκτήτης, αλλά στους ιστορικούς χρόνους οι ηνίοχοι δεν ήταν οι ιδιοκτήτες των αλόγων. Η νίκη, όμως, ανήκε στους ιδιοκτήτες οι οποίοι μάλιστα στέφονταν νικητές, ενώ για τον ηνίοχο το βραβείο ήταν μια μάλλινη ταινία που ο ιππότροφος (ο ιδιοκτήτης δηλαδή του ίππου) του έδενε στο μέτωπο. Για το λόγο αυτό στην Ολυμπία έχουμε ονόματα γυναικών που αναφέρονται ως νικητές στις αρματοδρομίες (Κυνίσκα), παιδιών ή και πόλεων. Τα ιππικά αγωνίσματα Τα ιππικά αγωνίσματα εισάγονται για πρώτη φορά στην Ολυμπία στην 33η Ολυμπιάδα το 648 π.Χ. με τις ιπποδρομίες των τελείων κελήτων, το οποίο ήταν αγώνισμα με αναβάτη σε άλογο που έκανε έξι φορές το γύρο του Ιπποδρόμου. Το 469 π.Χ. (71η Ολυμπιάδα) εισάγεται η κάλπη (ιπποδρομίες φοράδων) και το 256 π.Χ. (131η Ολυμπιάδα) η ιπποδρομία των πώλων. Στις ιπποδρομίες ο αναβάτης ίππευε γυμνός, δίχως εφίππιο και αναβολείς, κρατώντας το μαστίγιο και τα ηνία, όπως απεικονίζεται σε διάφορες παραστάσεις αγγείων. Το εφίππιο πιθανότατα χρησιμοποιούσαν μόνο οι πολεμιστές. Τέλος, όπως οι ηνίοχοι έτσι και οι αναβάτες υπηρετούσαν τους ιδιοκτήτες των αλόγων.

Το άλογο στους αρχαίους Ολυμπιακούς

Το άλογο στους σύγχρονους Ολυμπιακούς

Ιππασία και σύγχρονοι Ολυμπιακοί αγώνες

Η ιππασία είναι ένα από τα παλιότερα ολυμπιακά αθλήματα, αφού μπήκε στις Ολυμπιάδες το 1900 στο Παρίσι. Από το 1912 διεξάγεται συνεχώς. Είναι το μόνο άθλημα που δεν υπάρχουν ξεχωριστά ανδρικά και γυναικεία αγωνίσματα αλλά σε κάθενα από τα τρία αγωνίσματα μπορούν να συμμετέχουν είτε ιππείς είτε αμαζόνες. Επίσης, εκτός από τον νικητή αθλητή που κερδίζει μετάλλιο, βραβεύεται και ο ίππος με ειδικό έπαθλο.

Ιππασία και σύγχρονοι Ολυμπιακοί αγώνες Τα αθλήματα της Ιππασίας, που καλλιεργούνται διεθνώς, είναι επτά: 1. Υπερπήδηση Εμποδίων 2. Ιππική Δεξιοτεχνία 3. Ιππικό Τρίαθλο 4. Ιππική Αντοχή 5. Αμαξοδήγηση 6. Γυμνιππευτική 7. Χαλιναγώγηση Τα αγωνίσματα της Ιππασίας, που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα των Ολυμπιακών Αγώνων είναι: 1. Το αγώνισμα της Ιππικής Δεξιοτεχνίας. 2. Το αγώνισμα Αντοχής και Υπερπήδησης Φυσικών Εμποδίων. 3. Το αγώνισμα Υπερπήδησης Εμποδίων.

Ιππασία και σύγχρονοι Ολυμπιακοί αγώνες Αγώνισμα

9 6 -

0 0 X

0 4 -

0 8 -

1 2 X

2 0 X

2 4 X

2 8 X

3 2 X

3 6 X

4 8 X

5 2 X

5 6 X

6 0 X

6 4 X

6 8 X

7 2 X

7 6 X

8 0 X

8 4 X

8 8 X

9 2 X

9 6 X

0 0 X

0 4 X

0 Ολυμπιάδες 8 X 23

Ιππικό τρίαθλο, ατομικό

Ιππικό τρίαθλο, ομαδικό Δεξιοτεχνία (ντρεσάζ), ατομικό

Δεξιοτεχνία (ντρεσάζ), ομαδικό

Πόλο με άλογα, ομαδικό

Ασκήσεις αλμάτων*, ατομικό

Ασκήσεις αλμάτων*, ομαδικό Άλμα εις ύψος

Άλμα εις μήκος

Αγωνίσματα

Υπερπήδηση εμποδίων, ατομικό Υπερπήδηση εμποδίων, ομαδικό

Το άλογο στους αρχαίους Ολυμπιακούς

Το άλογο στους σύγχρονους Ολυμπιακούς

Ιππικοί αγώνες και Ιπποδρομίες

Έφιππο Πόλο Το πόλο είναι το παλαιότερο άθλημα με μπάλα και μπαστούνι.Το όνομα του προέρχεται από το Θιβετιανό pulu, που είναι το υλικό από το οποίο φτιάχτηκε για πρώτη φορά η μπάλα του πόλο.

Είδη ιπποδρομιών Αν και στην Ελλάδα ο Ιππόδρομος προσφέρεται μόνο για επίπεδες κούρσες (flat), στο εξωτερικό οι ιπποδρομίες με εμπόδια (steeplechase ή jump) είναι ιδιαίτερα διαδεδομένες, ενώ ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι ιπποδρομίες με άμαξες (αμαξίδια trot). Τα παραπάνω αποτελούν και τα τρία είδη κουρσών στις πιο γνωστές ιπποδρομίες. Ανάλογα με τη χώρα ιπποδρομιών, υφίστανται και οι αντίστοιχες κούρσες (π.χ. Ελλάδα με επίπεδες, Αγγλία και Γαλλία με εμπόδια, κτλ), ενώ ανάλογα με το είδος της ιπποδρομίας, υπάρχουν και οι αντίστοιχες ράτσες αλόγων.

Για τις επίπεδες κούρσες υπάρχουν –μεταξύ άλλων- κυρίως οι ράτσες Thoroughbred, Quarter Horse, Arabian, Paint, και Appaloosa

Ιπποδρομίες σε επίπεδες κούρσες (flat racing)

Στην Ελλάδα και στις χώρες της Λατινικής Αμερικής το πλέον διαδεδομένο αγώνισμα ιπποδρόμου και το μοναδικό προς στοιχηματισμό, είναι οι ιπποδρομίες σε επίπεδες κούρσες. Σχεδόν πάντα διεξάγονται σε οβάλ στάδια και τα κύρια χαρακτηριστικά των ίππων είναι η ταχύτητα και η αντοχή, σε συνδυασμό πάντα με τις επιδεξιότητες των τζόκευ. Οι επίπεδες κούρσες διαχωρίζονται ανάλογα τις αποστάσεις (πχ στη Μεγάλη Βρετανία υπάρχουν κούρσες ενός μιλίου και τριών μιλίων) με διαφοροποίηση –ανάλογα τη χώρα- να υπάρχει και στο είδος του στίβου του σταδίου, όπου υπάρχει το χόρτο (χλόη) και το συνθετικό (παντός καιρού). Γενικά, στην Ευρώπη οι ιπποδρομίες σε επίπεδες κούρσες διεξάγονται σε χλόη, ενώ στις ΗΠΑ και τον Καναδά, οι πιο σημαντικές κούρσες διεξάγονται σε συνθετικό

Ιπποδρομίες με εμπόδια (jump ή steeplechase)

https://www.youtube.com/watch?v=AH-p5tgbvQI

Το jump racing έχει τρεις κύριους τύπους κουρσών: hurdles, bumpers και steeplechases (ή chase). Οι κούρσες αυτές είναι κυρίως για πιο έμπειρα άλογα, καθώς τα εμπόδια που υπερπηδούν είναι πολύ μεγαλύτερα και οι ιπποδρομίες πολύ συναρπαστικές και απρόβλεπτες.

Ιπποδρομίες με αμαξίδια (trot) Τη μερίδα του Λέοντος στις ιπποδρομίες με αμαξίδια, μοιράζονται η Γαλλία και οι Σκανδιναβικές χώρες, όπου το Trot Racing (ή Harness Racing) είναι αρκετά διαδεδομένο με το Παρίσι να κατέχει τη κορυφαία παγκοσμίως κούρσα με αμαξίδια, τη Prix d’Amerique. https://www.youtube.com/watch?v=OHvuCcnt5ng&list=PLC516CF9E50AC1BA1

Το άλογο στους αρχαίους Ολυμπιακούς

Το άλογο στους σύγχρονους Ολυμπιακούς

Ιππικοί αγώνες και Ιπποδρομίες

Θεραπευτική Ιππασία

θεραπευτική Ιππασία Από την Ιππική Ακαδημία Κρήτης

Η θεραπευτική Ιππασία χρησιμοποιεί το άλογο σαν μέσο με σκοπό την ανάπτυξη και βελτίωση των νοητικών, κινητικών, συναισθηματικών δυνατοτήτων των συμμετεχόντων. Συμβάλλει στη θεραπεία, την εκπαίδευση, την άθληση αλλά και τη διασκέδαση των ατόμων με ειδικές ικανότητες. Η συμβολή του αλόγου ως θεραπευτικό μέσο έχει ως στόχο την ανάπτυξη ικανοτήτων από το συμμετέχοντα, οι οποίες στη συνέχεια εξελίσσονται σε δεξιότητες, διευκολήνοντας την καθημερινότητα του και βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής του.

θεραπευτική Ιππασία ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ ΟΦΕΛΗ Αύξηση της συμμετρίας Βελτίωση της ισορροπίας, της στάσης και του ελέγχου του κεφαλιού Μείωση της σπαστικότητας Αύξηση του εύρους κίνησης Βελτίωση του συντονισμού και της κινητικότητας Αύξηση της προσοχής, της οπτικοκινητικής ικανότητας προσανατολισμού Βελτίωση της αντίληψης του σώματος, καθώς και της δραστηριοποίησης, της εγρήγορσης, της κοινωνικότητας, της αυτοπεποίθησης και του αυτοσεβασμού Ορισμένες από τις ασθένειες για την αποκατάσταση των οποίων ενδείκνυται η θεραπευτική ιππασία είναι: Νευρολογικές παθήσεις Εγκεφαλική παράλυση Μυϊκή δυστροφία Βλάβες του νωτιαίου μυελού Σκλήρυνση κατά πλάκας Εγκεφαλικά επεισόδια Κακώσεις της κεφαλής Πολιομυελίτιδα Τύφλωση Κώφωση Αρθρίτιδα Απουσία – παραμόρφωση άκρων Ανικανότητα μάθησης Σύνδρομο Down Αυτισμός Προβλήματα Συμπεριφοράς Αγώνες θεραπευτικής ιππασίας https://www.youtube.com/watch?v=Gm-JPZWXGl8

Το άλογο στην Αρχαία Ελλάδα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Oι ασσύριοι και οι Bαβυλώνιοι χρησιμοποιούσαν άλογα κατά τον 17ο αιώνα π.X. O Hρόδοτος μας πληροφορεί ότι ο Kύρος, όταν κατέλυσε το βαβυλωνιακό κράτος, διατηρούσε εκεί πολυάριθμους πολεμικούς ίππους και ένα τεράστιο ιπποφορβείο με 16.000 φοράδες και 800 επιβήτορες, μεγέθη απίστευτα για την εποχή. Tην ίδια περίοδο οι αιγύπτιοι άρχισαν να αναπτύσσουν την ιπποφορβία, δηλαδή τη συστηματική εκτροφή και αναπαραγωγή αλόγων, αφού παρέλαβαν άλογα από τους ασιάτες κατακτητές τους. Στην Eλλάδα το άλογο ήρθε πιθανότατα από την ασία. Ως κατοικίδιο ζώο απεικονίζεται, για πρώτη φορά σε όλη την Eυρώπη, στον 5ο θολωτό τάφο των Mυκηνών. H απεικόνιση αυτή χρονολογείται στο 1700 π.X.Tην ίδια περίπου εποχή που στη βόρεια ασία οι Mογγόλοι εξημέρωσαν πρώτοι, όπως πιστεύεται, το άλογο.

Το πρώτο Θεσσαλικό άλογο ήταν διασταύρωση του Πόνυ της Πίνδου, με το ψιλό άλογο της Κεντρικής Ασίας που ήταν το πιο ψιλό και πιο γρήγορο άλογο της εποχής του. Αυτή η διασταύρωση παρήγε το πρώτο άλογο τύπου «Αράπικο», δηλαδή μέτριου αναστήματος για την εποχή, με ομορφιά, ταχύτητα και αντοχή, όπως το Αράπικο σήμερα. Ήταν το πρώιμο Θεσσαλικό που βελτιώθηκε στη συνέχεια. Σήμερα που ξέρουμε ότι Πίνδος, Κρητικό, Πηνειότικο και Ακαλ Τεκε είναι γενετικά η ίδια φυλή, καταλαβαίνουμε γιατί οι προγονοί μας τα έβαλαν όλα μαζί, και έκαναν το καλύτερο άλογο πολέμου του τότε γνωστού κόσμου, που δεν άφησε τόπο σε καμία μάχη στα ξένα ιππικά. Το απαραίτητο Αριαίο μέτωπο που είναι το σημαντικότερο χαρακτηριστικό των αλόγων μας, μας απαγορεύει οποιαδήποτε ανάμιξη με Αράπικα άλογα. Τέτοια άλογα βλέπουμε στα ανάγλυφα του Παρθενώνα.

Στην Ελλάδα η χρήση του αλόγου ήταν περιορισμένη κατά την αρχαιότητα, κύρια για γεωγραφικούς-οικονομικούς λόγους, και η κατοχή αλόγων ήταν δείγμα εξαιρετικού πλούτου. Η αρχική χρήση του αλόγου στον πόλεμο ήταν σαν ζώο έλξης, για τα άρματα. Το άλογο χρειάζεται μεγάλα και καλά βοσκοτόπια, και επιπλέον καλλιεργημένους καρπούς (κριθάρι κλπ) . Στο Μεσογειακό κλίμα χρειάζεται αρδευόμενη βοσκή το καλοκαίρι, και στο Βόρειο κλίμα συναγμένη ξερή χορτονομή τον χειμώνα. Επιπλέον, εάν το είδος του χόρτου ή του καρπού αλλάξει απότομα, το άλογο μπορεί να αρρωστήσει ή και να πεθάνει. Η κατοχή αλόγου και η δαπανηρή συντήρησή του ήταν ακριβή υπόθεση. Αναφέρεται πως το 421 π.Χ. ένα άλογο στοίχιζε το υπέρογκο ποσό των 1.200 ασημένιων αττικών δραχμών. Ως εκ τούτου μόνο η αριστοκρατική τάξη είχε αυτή τη δυνατότητα και έτσι το άλογο αποτελούσε σύμβολο κύρους, πλούτου και κοινωνικής θέσης. Τον 6ο αιώνα π.Χ. πολλές αριστοκρατικές οικογένειες επιδείκνυαν την υπεροχή τους, επιλέγοντας ονόματα με πρώτο ή δεύτερο συνθετικό τη λέξη «ίππος» (π.χ. «Ιππίας» και «Ίππαρχος», γιοι του τύραννου Πεισίστρατου, «Ξάνθιππος», πατέρας του Περικλή).

Θεσσαλικό Ιππικό Η γόνιμη Θεσσαλική γη έκανε πλούσιους τους εντοπίους αριστοκράτες που δημιούργησαν ιπποφορβεία. Μέχρι τον Μεσαίωνα, η κατοχή αυτών τον ζώων ήταν προνόμιο των πλουσίων, καθώς δεν υπήρχε άλλη χρήση για τους ίππους πλην του κυνηγιού και του πολέμου. Οι Θεσσαλικές πόλεις σχημάτιζαν μία ομοσπονδία γνωστή ως «Κοινόν των Θεσσαλών». Εξέλεγαν έναν ανώτατο στρατιωτικό διοικητή που ονομάζονταν ταγός, δηλαδή αυτός που τάσσει τους άνδρες-ο ηγήτωρ. Η δύναμη του Θεσσαλικού ιππικού φτάνει του 16000 ιππείς. Ήταν μια υπολογίσιμη δύναμη για την εξαντλημένη από τις εμφύλιες συγκρούσεις νότια Ελλάδα.

Αθηναϊκό Ιππικό Αν και οι οι αριστοκρατικές οικογένειες των Αθηνών είχαν την δυνατότητα εκτροφής ίππων, οι Αθηναίοι άργησαν να αναπτύξουν ιππικό. Οι περισσότεροι αριστοκράτες έτρεφαν άλογα για τα άρματά τους ή για αρματοδρομίες. Αν και υπήρξε πρόβλεψη στη νομοθεσία του Σόλωνα για τους πολίτες που λόγω εισοδήματος μπορούσαν να τρέφουν ίππους, (τριακοσιομέδιμνοι) τα αποτελέσματα ήταν πενιχρά. Οι Αθηναίοι είχαν μονάδες βαρέως ιππικού και ελαφρού ιππικού όπου συνήθως υπηρετούσαν οι νεώτεροι σε ηλικία . Στο ελαφρύ ιππικό μπορούμε να κατατάξουμε και τους ιπποτοξότες. Είναι σχεδόν σίγουρο ότι αυτοί ήταν Σκύθες ή Θράκες. Το Αθηναϊκό ιππικό έδρασε και διακρίθηκε κατά τον Πελοποννησιακό Πόλεμο. Οι ιππείς των Αθηναίων μεταφερόμενοι από το στόλο ήταν διαρκής απειλή για τα Πελοποννησιακά παράλια. Ήταν επίσης χρήσιμοι σε μικρούς αριθμούς για να υποτάξουν του δύστροπους νησιώτες συμμάχους των Αθηναίων που στερούντο επαρκούς οπλιτικού σώματος. Η μεγάλη δοκιμασία για το Αθηναϊκό ιππικό υπήρξε η Σικελική εκστρατεία.

Λακωνικό ιππικό Όπως και οι άλλες δυνάμεις στην Αρχαϊκή Ελλάδα έτσι και οι Λακεδαιμόνιοι ανέπτυξαν έφιππους μαχητές. Λόγω της ανάπτυξης των οπλιτικών μεθόδων μάχεσθαι όμως ο τίτλος των ιππέων έγινε απλώς τιμητικός καθώς όλοι οι Λάκωνες μαχητές πολεμούσαν πεζή. Τα άλογα εκτρέφονταν μόνο για συμμετοχή σε αγώνες όπως δείχνει η περίπτωση της πριγκίπισσας Κυνίσκας. ΟΙ Σπαρτιάτες καταφρονούσαν την έφιππη υπηρεσία. Ο Ξενοφών μας πληροφορεί ότι το Λακωνικό ιππικό ήταν ανεπαρκώς προετοιμασμένο και γι’ αυτό η απόδοσή του ήταν φτωχή. Μόνο η εισαγωγή μισθοφόρων ιππέων βελτίωσε ελαφρώς την κατάσταση. Αν και κάποια στιγμή ο Αγησίλαος έφτασε να διοικεί 1500 ιππείς, η πτώση της Σπάρτης έφερε και την εξάλειψη του ιππικού της.

Λοιποί Ιππείς. Το Θρακικό Ιππικό χρήζει μνείας καθώς οι Θράκες επηρέασαν σημαντικά την εισαγωγή του νοτιότερα. Ο Ευριπίδης στη τραγωδία του Εκάβη ονομάζει τους Θράκες «Ιππικόν έθνος». Ένα κείμενο που αποδίδεται στον Κλήμεντα της Αλεξανδρείας (Στρώματα ΙΕ’) κατονομάζει τους Θράκες ως τους πρώτους που χρησιμοποίησαν ασπίδα έφιπποι. Οι περισσότεροι Θράκες ιππείς ήταν μάλλον ιππακοντιστές και χρησιμοποιήθηκαν ευρέως ως Μισθοφόροι στις αποικίες της Μακεδονικής και Θρακικής ακτής. Οι σχεδόν ανεξάντλητες ορδές των Θρακών ιππέων αποτελούσαν πρόβλημα για τους αποίκους μέχρι την υποταγή τους στο Φίλιππο Β΄. Αν και αποικίες ήταν πλούσιες οι κάτοικοί τους απέφευγαν τη στρατιωτική υπηρεσία. Ο Ξενοφών αναφέρει ότι ο Αγησίλαος υποχρέωνε τους πλουσιότερους αποίκους να συντηρήσουν άλογα. Διεκύρηξε όμως ότι μπορούσε κάποιος να αποφύγει να υπηρετήσει ο ίδιος, αρκεί να παρείχε έναν πλήρως εξοπλισμένο ιππέα να υπηρετήσει αντ’ αυτού. Το ιππικό του ήταν τόσο καλής ποιότητας που κατάφερε να αντιπαραταχθεί επιτυχώς στους Θεσσαλούς κατά την επιστροφή του από την Ασία

Το άλογο στην Αρχαία Ελλάδα

Αλέξανδρος και βουκεφάλας

Οι ιππείς των Ελληνικών κρατών κατά την εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου Οι ιππείς των Ελληνικών κρατών προέρχονταν από τις πλουσιότερες τάξεις, δηλαδή την αριστοκρατία, ήταν υποχρεωμένοι να προμηθεύονται μόνοι τους τον οπλισμό τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι δύο συνήθεις Ηγεμόνες της Ελλάδος, οι Αθηναίοι και οι Σπαρτιάτες, δεν είχαν υπολογίσιμο ιππικό. Οι Σπαρτιάτες ίσως δεν μπορούσαν λόγω της ισχνής οικονομίας τους και οι δημοκρατικοί Αθηναίοι ίσως δεν ήθελαν αρχικά να αποκτήσουν αξιόλογο ιππικό λόγω της πολιτικής δυσπιστίας τους προς τους αριστοκράτες. Το ιππικό των Αθηναίων και κατ’ επέκταση όλων των νοτίων Ελλήνων δεν ήταν ιδιαιτέρων αξιώσεων. Ιππικά σώματα αξιώσεων διέθεταν ανέκαθεν οι Βοιωτοί, οι Θεσσαλοί και οι Μακεδόνες. Ειδικά για τους δύο τελευταίους το ιππικό αποτελούσε το ισχυρότερο όπλο κρούσεως. Κατά την εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου όλα τα Ελληνικά κράτη χρησιμοποιούσαν κατά κανόνα βαρύ ιππικό. Το βαρύ ιππικό της στρατιάς του Μεγάλου Αλεξάνδρου συγκροτείται από τμήματα κυρίως Μακεδόνων και των Θεσσαλών και δευτερευόντως των νοτίων Ελληνικών εθνών, που αναφέρονται με το γενικό όρο συμμαχικό ιππικό.

Οι ιππείς των Ελληνικών κρατών κατά την εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου Συμμαχικό ιππικό: Τα Ελληνικά έθνη, που ως σύμμαχοι συνεισέφεραν ιππικό ήταν τα Βοιωτικά ηγεμονευόμενα από τους Θηβαίους, οι Αχαιοί, άλλοι Πελοποννήσιοι πλην Λακεδαιμονίων, οι Φθίοι, οι Λοκροί και οι Φωκείς. Φυσικά, πάνω απ’ όλους, τόσο σε αριθμό όσο και σε εμπειρία και ικανότητα, ήταν οι Θεσσαλοί, οι πιο πολλοί και ικανότεροι από τους οποίους ήταν οι Φαρσάλιοι. Μακεδονικό ιππικό:Στις ίλες του κατατάσσονταν οι απλοί Μακεδόνες πολίτες και ήταν το τρίτο καλύτερο τμήμα ιππικού του Μεγάλου Αλεξάνδρου μετά το εταιρικό και το θεσσαλικό. Το εταιρικό ιππικό, ήταν το πιο επίλεκτο τμήμα όλου του ιππικού της στρατιάς και επικεφαλής του πολέμησε σε όλες τις μάχες ο Αλέξανδρος. Στο εταιρικό ιππικό κατατάσσονταν οι Μακεδόνες αριστοκράτες. Μετά τη μάχη της Ισσού το μόνο μακεδονικό ιππικό, που αναφέρεται, είναι το εταιρικό, στο οποίο φαίνεται ότι περιελήφθησαν όλοι οι Μακεδόνες ιππείς ανεξαρτήτως ευγενούς ή μη καταγωγής.

Οι ιππείς των Ελληνικών κρατών κατά την εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου Το ιππικό της στρατιάς του Αλεξάνδρου, διακρινόταν σε βαρύ και ελαφρύ. Το βαρύ με τη σειρά του διακρινόταν στο Εταιρικό ιππικό και στο Θεσσαλικό και νοτιοελληνικό ιππικό. Το ελαφρύ τώρα διακρινόταν επίσης στο Προδρομικό και στο κοινό ελαφρύ ιππικό. Το Εταιρικό ιππικό ήταν συγκροτημένο σε 8 ίλες, δυνάμεως 200 περίπου ανδρών η καθεμία, εκτός της πρώτης, της βασιλικής ίλης, ή αγήματος, η οποία είχε δύναμη 400 ανδρών. Το αυτό ίσχυε και για το Θεσσαλικό ιππικό του Αλεξάνδρου. Οι 7 θεσσαλικές ίλες είχαν δύναμη 200 ανδρών η καθεμία. Η 8η όμως, η λεγόμενη Φαρσαλική, είχε δύναμη 400 ανδρών. Οι άνδρες του προδρομικού ελαφρού ιππικού ήταν οπλισμένοι με μακρές λόγχες. Οι λοιποί ιππείς ήταν κυρίως ελαφροί ιππακοντιστές και ιπποτοξότες. Το ιππικό ήταν το αγαπημένο όπλο του Αλεξάνδρου.

Ο ΒΟΥΚΕΦΑΛΑΣ ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ Ο 'ΜΕΓΕΘΕΙ ΜΕΓΑΣ ΚΑΙ ΤΩ ΘΥΜΩ ΓΕΝΝΑΙΟΣ' Βουκεφάλας: η καταγωγή, ο Θεσσαλός ιπποτροφών κι η τιμή πώλησης Γύρω στα μέσα του 4ου αι. πΧ, ένας έξυπνος Θεσσαλός ιπποτρόφος με το όνομα Φιλόνεικος έκανε ίσως την πιό πετυχημένη διαφήμιση και μάρκετινγκ στα ελληνικά δεδομένα ιπποπαραγωγής. Το κάλλιστο προϊόν αυτού του αρχαίου 'τσαμπάζη' δεν ήταν άλλο απο ένα επιβήτορα, το Βουκεφάλα Το 341 πΧ, ο πενταετής επιβήτορας 'ήχθη εις ώνιον' απ' το Φιλόνεικο στο Φίλιππο για δεκατρία τάλαντα (Πλούταρχος Αλέξανδρος, 6.2: ΦΙΛΟΝΕΙΚΟΥ ΤΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΥ ΤΟΝ ΒΟΥΚΕΦΑΛΑΝ ΑΓΟΝΤΟΣ ΩΝΙΟΝ ΤΩι ΦΙΛΙΠΠΩι ΤΡΙΣΚΑΙΔΕΚΑ ΤΑΛΑΝΤΩΝ). Η τιμή ήταν εξοργιστική, αφού ισοδυναμεί με κάπου μισό εκατομμύριο τωρινά ευρώ. Τέτοιο ποσό όμως ήταν ασήμαντα για το Φίλιππο (πράγμα που γνώριζε ο Θεσσαλός), αφού μόνο απ' τα χρυσωρυχεία του Παγγαίου το ετήσιο εισόδημα του βασιλιά ήταν πάνω απο χίλια τάλαντα. Με λίγα λόγια ο ‘πολεμιστήριος ίππος’ θα του στοίχιζε κάπου τέσσερα μεροκάματα

Ο ΒΟΥΚΕΦΑΛΑΣ ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ Tο είδος των ηνίων ή χαλινού που έφερε ο επιβήτορας δεν περιγράφτηκε δυστυχώς απ' τον Πλούταρχο, αλλά είναι βέβαιο πως ο πενταετής Βουκεφάλας είχε φυσικά 'δαμαστεί' απ' τον Θεσσαλό ιπποτρόφο και δέχονταν το χαλινό, όπως κάθε ίππος της ηλικίας του. Απλά είχε ένα μικροπρόβλημα, τη σκιοφοβία, όπως αρκετά ιπποειδή απο τότε μέχρι σήμερα. Το σύνδρομο της σκιοφοβίας πέρασε απαρατήρητο απο τους αξιωματούχους του Φιλίππου, που επιχείρησαν να τον ιππεύσουν πρώτοι με απειρίαν και μαλακίαν, όχι όμως απο το δεκαπεντάχρονο Αλέξανδρο που φαίνεται είχε διδαχθεί πολύ καλά τα Περί Ιππικής (του Ξενοφώντα) ίσως απ' το δάσκαλο Αριστοτέλη. Αυτό φαίνεται απο τις φράσεις-κλειδιά στην περιγραφή του Πλούταρχου. 1ον, ο νεαρός παρατήρησε πως ο Βουκεφάλας ήταν σπουδαίο ζώο (οίον ίππον), αλλά λίγο νευρικό όταν έβλεπε τη σκιά του να χοροπηδά μπροστά του (σκιάν προσπίπτουσαν και σαλευομένηνδιαταράττοιτο) και τον έστρεψε απλά προς τον ήλιο. 2ον, δεν επιχείρησε να ιππεύσει αμέσως αλλά έτρεξε λίγο δίπλα του, κρατώντας ηνίες και θωπεύοντας τον (παρακαλπάσας και καταψήσας). 3ον, σαν είδε πως το ζώο ηρέμησε κι ήθελε να καλπάσει, έβγαλε ήσυχα τη χλαμύδα, πήδησε πάνω στη ράχη, τράβηξε ελαφρά το χαλινό και 'έβαλε πόδια και φωνή' (βοηθήματα που εξωθούν τον ίππο να καλπάσει) αλλά 'άνευ πληγής και σπαραγμού'.

Ο ΒΟΥΚΕΦΑΛΑΣ ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ Βουκεφάλας: η ερμηνεία του ονόματος και η ταφή του Το όνομα του επιβήτορα ίσως να μήν έχει σχέση με τις λέξεις βούς και κεφαλή, όπως συχνά προτάθηκε. ο Φιλόνεικος τηρώντας πιστά τις Θεσσαλικές και Θρακικές συνήθειες εγχάραξης (τατουάζ) των ίππων με γράμματα ή σήματα στο μηρό, τον τράχηλο ή το κεφάλι, μάρκαρε το προϊόν του με το γράμμα 'Β' για να δείξει την προέλευση του 'σταύλου' και να το προωθήσει ανάλογα. Το Β σε πλάγια γραφή ήταν υποκατάστατο του Φ (λ.χ. ΦρύγεςΒρύγες, κ.ο.κ). Αυτό τεκμηριώνεται απο τα στοιχεία ιππολογίας πολλών αρχαίων πηγών, που λένε ότι οι Θεσσαλοί ιπποτρόφοι εγχάραζαν στ' άλογα τους 'σημεία' απ' τους αρχαϊκούς χρόνους. Έτσι το 'Σ' σήμαινε ίππος σαμφόρος (φέρων το αρχαίο 'σαν' ως εγκεκαυμένον σήμα) και το κόππα 'q’ κοππατίας (κόππα ήταν μεταξύ π και ρ, όπως το λατινικό q και δεν περιλήφθηκε στο υστερώτερο αλφάβητο). Την ίδια συνήθεια είχαν και οι Αθηναίοι ιππείς, που 'σήμαιναν' τα ζώα τους με σύμβολα, λ.χ. κένταυρους, τρίαινες ή όφεις (!) αλλά και οι Θράκες, ακόμα και οι Ρωμαίοι, που συνέχισαν τα 'έγκαυστα' άγνωστο μέχρι πότε.

O Αλέξανδρος δαμάζει τον Βουκεφάλα Πίνακας του Γερμανού ζωγράφου, F. Schommer, 19ος αιώνας

Ο ΒΟΥΚΕΦΑΛΑΣ ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ Ο Θεσσαλός ίππος έσβυσε λίγο μετά τη μάχη της Λαχώρης, το Μάϊο του 326 πΧ. Τότε ο τριαντάρης Αλέξανδρος κι ο εικοσάχρονος επιβήτορας ήταν καθ' οδόν προς την 'άκρη του κόσμου' πέρα απο το Γάγγη, στον Ινδικό. Τούτο μάλιστα παρά το ότι είχε μαθευτεί πως το ποτάμι είχε πλάτος 32 στάδια (κάπου 6 χλμ.) κι απέναντι υπήρχαν 80.000 ιππείς, 200.000 πεζοί, 8.000 άρματα και 6.000 ελέφαντες . Αυτό το όραμα δεν έγινε ποτέ πραγματικότητα ούτε για τον Αλέξανδρο ούτε για τον οξύνου Βουκεφάλα. Για τον τελευταίο τα πολλαπλά τραύματα στο παρελθόν μαζί με κείνα της Λαχώρης, παρότι επιχειρήθηκε να γιατρευτούν ,τον οδήγησαν μαζί με τα γηρατειά στό θάνατο. Ο χαμός του πιστού ζώου λύπησε κατάβαθα το βασιλιά, σαν νάχε χάσει ένα γνωστό και φίλο (61.12: 'Ο ΒΟΥΚΕΦΑΛΑΣ ΕΤΕΛΕΥΤΗΣΕΝ, ΟΥΚ ΕΥΘΥΣ, ΑΛΛ' ΥΣΤΕΡΟΝ... ΑΠΟ ΤΡΑΥΜΑΤΩΝ...ΔΙΑ ΓΗΡΑΣ ΥΠΕΡΠΟΝΟΣ ΓΕΝΟΜΕΝΟΣ..ΕΔΗΧΘΗ Δ' ΙΣΧΥΡΩΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ, ΟΥΔΕΝ ΑΛΛΟ.. ΣΥΝΗΘΗ ΚΑΙ ΦΙΛΟΝ ΑΠΟΒΕΒΛΗΚΕΝΑΙ ΝΟΜΙΖΩΝ).

'Ετσι, έθαψε με μεγαλοπρέπεια το Βουκεφάλα (με το σκύλο του Περίτα) στις όχθες του Υδάσπι κι έδωσε τα ονόματα τους σε δυο πόλεις που έχτισε στην ιερή μνήμη τους. (61.18: ΚΑΙ ΠΟΛΙΝ ΟΙΚΙΣΑΣ ΕΠ' ΑΥΤΩι ΠΑΡΑ ΤΟΝ ΥΔΑΣΠΗΝ ΒΟΥΚΕΦΑΛΙΑΝ ΠΡΟΣΗΓΟΡΕΥΣΕΝ...ΚΑΙ ΚΥΝΑ ΠΕΡΙΤΑΝ ΟΝΟΜΑ ΤΕΘΡΑΜΜΕΝΟΝ ΥΠ' ΑΥΤΟΥ ΚΑΙ ΣΤΕΡΓΟΜΕΝΟΝ ΑΠΟΒΑΛΩΝ ΚΤΙΣΑΙ ΠΟΛΙΝ ΕΠΩΝΥΜΟΝ)

Έφιππος Μέγας Αλέξανδρος, Θεόφιλου, αποτοιχισμένη τοιχογραφία

Ο ΒΟΥΚΕΦΑΛΑΣ ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ Βυζαντινοί σχολιαστές αρχαίων κειμένων αναφέρουν τη χρήση του όρου «βουκέφαλος» για τη δήλωση μιας συγκεκριμένης θεσσαλικής ράτσας αλόγων που είχαν για σφραγίδα τους ένα κεφάλι βοδιού. Αυτήν την παράδοση ακολουθούν οι πηγές, που αναφέρουν πως ο Βουκεφάλας είχε χαραγμένο στον μηρό του ένα κεφάλι βοδιού, και αυτή η ερμηνεία του ονόματος φαίνεται, επομένως, η πιο πιθανή. Η εναλλακτική προέλευση του ονόματος Βουκεφάλας από ένα λευκό σημάδι όμοιο με κεφαλή βοδιού που είχε εκ γενετής στο μέτωπό του, όπως αναφέρει ο Αρριανός, δεν πιστοποιείται στις λιγοστές απεικονίσεις του, οι οποίες ανάγονται στα χρόνια του Αλεξάνδρου. Οι απεικονίσεις, του Βουκεφάλα σε δύο έργα που δημιουργήθηκαν στα χρόνια του Αλεξάνδρου βεβαιώνουν πως το άλογό του ήταν καστανόχρωμο, χωρίς σημάδι σαν κεφαλή βοδιού στο μέτωπό του.

Αν δεχτούμε πως ο Αλέξανδρος ήταν περίπου δωδεκαετής όταν απέκτησε τον Βουκεφάλα, είναι πολύ πιθανό πως στην εντυπωσιακή τοιχογραφία με το κυνήγι που διατηρείται στην πρόσοψη του τάφου του Φιλίππου στη Βεργίνα θα πρέπει να αναγνωρίσουμε στο άλογο του νεαρού ιππέα που εικονίζεται στο κέντρο της παράστασης, την παλαιότερη προφανώς απεικόνιση του Βουκεφάλα.

Kαβάλα στον Bουκεφάλα, ο Αλέξανδρος εφορμά κατά του Δαρείου στη μάχη της Iσσού. Λεπτομέρεια από το περίφημο ψηφιδωτό στηνΠομπηία («Oικία του Φούνου»), 2ος -1ος αι. π.X., αντίγραφο ζωγραφικού έργου του 4ου αι. π.X. Nάπολη, αρχαιολογικό Mουσείο. Πρόκειται για την αυθεντικότερη μάλλον απεικόνιση του αγαπημένου αλόγου του Αλέξανδρου.

Το άλογο στην Αρχαία Ελλάδα

Αλέξανδρος και βουκεφάλας

Το άλογο στο Βυζάντιο

Το Βυζάντιο, αντιμέτωπο με λαούς που πολεμούσαν κυρίως έφιπποι, υποχρεώθηκε, προσαρμόζοντας τις στρατιωτικές του δυνάμεις και την πολεμική τακτική του στον τρόπο πολέμου του αντιπάλου, να αναπτύξει ελαφρύ,ευκίνητο ιππικό, αλλά και θωρακισμένες έφιππες μονάδες. Στην εικόνα, μάχη έφιππων κατά τους αραβοβυζαντινούς πολέμους των μέσων του 9ου αιώνα,μικρογραφία από το «Xρονικόν» του Iωάννη Σκυλίτζη. Μαδρίτη. Εθνική Βιβλιοθήκη.

Στη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία το δημόσιο ταχυδρομείο ήταν καλά οργανωμένο λόγω της μεγάλης έκτασης της επικράτειάς της. H λειτουργία του βασιζόταν σε μεγάλο βαθμό στη συντήρηση αλόγων σε σταθμούς, όπου υπήρχε η δυνατότητα αλλαγής αλόγων. Οι διάδοχοι των Pωμαίων, οι Βυζαντινοί, κατέβαλαν επίσης προσπάθειες για τη διατήρηση των οδών και των σταθμών σε καλή κατάσταση, και μάλιστα με επιτυχία ως τον 6ο αιώνα, όπως μας πληροφορεί ο Προκόπιος. Tα γρήγορα άλογα του ταχυδρομείου ονομάζονταν «βέρεδοι» (από τη λατινική τους ονομασία veredos), ενώ απαντά και η ονομασία «κούντουρα», η οποία αποδίδεται στη συνήθεια να «κονταίνουν» την ουρά τους (κούντουρος < κοντός+ουρά), ώστε να τρέχουν με μεγαλύτερη ευκολία. H σημασία που δινόταν στα άλογα προκύπτει από διατάξεις στη νομοθεσία (Θεοδοσιανός Kώδικας), που προέβλεπαν ποινές για όσους φόρτωναν υπερβολικά ή κακομεταχειρίζονταν τα άλογα και τα υποζύγια γενικώς.

Tο άλογο στον πόλεμο Το Bυζάντιο είχε να αντιμετωπίσει λαούς που πολεμούσαν κυρίως έφιπποι, όπως οι Πάρθοι και οι Πέρσες, οι Άβαροι, οι Oύννοι, οι Άραβες, οι Τούρκοι και, από την εποχή των σταυροφοριών και μετά, οι Δυτικοί. Έτσι, οι Βυζαντινοί ήταν υποχρεωμένοι να προσαρμόζουν τις στρατιωτικές τους δυνάμεις και την τακτική τους στον τρόπο πολέμου του αντιπάλου. Διέθεταν ελαφρύ, ευκίνητο ιππικό, αλλά και θωρακισμένες έφιππες μονάδες. Ήταν επιτακτική η ανάγκη συνεχούς συντήρησης πολλών ίππων και μάλιστα τέτοιων που να μπορούν να ανταποκρίνονται στην αντιμετώπιση ξαφνικών και γρήγορων επιθέσεων, άλλων που θα μετέφεραν τους «πανσίδηρους ιππείς», καθώς και «παριππίων», δηλαδή αλόγων κατάλληλων για βοηθητική χρήση στις εκστρατείες. Είναι λοιπόν κατανοητό ότι στο Bυζάντιο εκτρέφονταν διάφορα είδη ίππων - έτσι εισήλθε στη μεσαιωνική ελληνική γλώσσα, μαζί με άλλα πολλά δάνεια, και η αραβική λέξη «φαρί».

Xρυσό μετάλλιο του Kωνσταντίνου A΄ (306-337), χρονολογία κοπής: 330. O θεμελιωτής της Ανατολικής Pωμαϊκής αυτοκρατορίας εικονίζεται έφιππος θριαμβευτής, ενώ προπορεύεται Nίκη κρατώντας τον στέφανο της δόξας

Tα βασιλικά άλογα Tα βασιλικά άλογα, όταν περιέρχονταν στον αυτοκρατορικό στάβλο, έπρεπε να είναι μεταξύ πέντε και επτά ετών. Σφραγίζονταν στα καπούλια και από τις δύο πλευρές και αμέσως ευνουχίζονταν, ώστε να είναι πιο πειθαρχημένα. απαγορευόταν ρητώς να κατέχει οποιοσδήποτε άλογο με τη «βασιλικήν βούλλαν». Επιφορτισμένοι με τη φροντίδα των βασιλικών αλόγων ήταν οι «στράτορες», ενώ επικεφαλής του αυτοκρατορικών στάβλων ήταν ο «κόμης των στάβλων». Γενικότερα, το άλογο θεωρείτο αντάξιο του αυτοκρατορικού κύρους και, βέβαια, των στρατιωτικών ηγετών. Πολλές είναι οι παραστάσεις που εμφανίζουν τον βασιλέα έφιππο, και πλήθος οι εικόνες των στρατιωτικών αγίων ως καβαλάρηδων.

Το Μεσαίωνα, ένα καλό πολεμικό άλογο στοίχιζε περίπου όσο ένας χρόνος απολαβών ενός μισθοφόρου πολεμιστή, και αν ήταν εξαιρετικό, πολύ περισσότερο. Στην Κωνσταντινούπολη, υπήρχαν ειδικοί εκτιμητές, αποκαλούμενοι «βόθροι» (!) που έπρεπε να εκτιμούν την αξία των αλόγων που πωλούνταν, υποχρεωτικά στον Φόρο του Αμαστριανού. Τα Ακριτικά Θέματα όφειλαν να προμηθεύονται άλογα με έξοδα του κάθε στρατιώτη. Ο πλούτος του πολεμιστή εκεί κρίνονταν από τον αριθμό των αλόγων του. ("πολυκάβαλοι", "μεγαλοαλογάτοι") Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στα «αραβίτικα» άλογα, τα «φαρία» (η λ. είναι Αραβική). Κατά τεκμήριο, στα ακριτικά τραγούδια το άλογο είναι πάντα μαύρο, εξ ου και αποκαλείται συχνά (ο) «μαύρος»

Ιππικό στο Βυζάντιο Κατάφρακτοι Οι κατάφρακτοι ήταν μονάδα βαρέως ιππικού του βυζαντινού στρατού. Οι κατάφρακτοι ιππείς εμφανίζονται ως στρατιωτική μονάδα και ως όρος στην ιστορία, στο βασίλειο των Πάρθων, τον 3ο αι. π.Χ. Αρχικά ο όρος περιέγραφε ένα είδος θωράκισης που προστάτευε ολόκληρο το σώμα του ιππέα και του ίππου του. Αργότερα χαρακτήριζε τον ίδιο τον ιππέα. Οι κατάφρακτοι ήταν τρομεροί αλλά και πειθαρχημένοι πολεμιστές. Άνθρωπος και άλογο ήταν βαριά θωρακισμένοι, και οι ιππείς έφεραν λόγχες, τόξα και δευτερεύοντα όπλα. Ήταν λιγότερο ευέλικτοι από άλλους ιππείς αλλά η αποτελεσματικότητά τους στο πεδίο της μάχης ήταν καταστροφική.

Ιππικό στο Βυζάντιο

Οι βαρύτερα οπλισμένοι κατάφρακτοι λέγονταν Κλιβανοφόροι ή Κλιβανάριοι. Λογχοφόρος ιππέας (970-1071 μ.Χ.). Οι Βυζαντινοί Κλιβανάριοι αποτελούσαν αναβίωση των Ρωμαίων ομολόγων τους που είχαν εκλείψει μετά τον 6ο αι. Έφεραν "κλιβάνιον" από μεταλλικές πλάκες ποθ κάλυπτε το μεγαλύτερο μέρος του σώματος, αρθρωτές θωρακίσεις στους βραχίονες και στις κνήμες και αλυσιδωτό θώρακα. Ένα εφαπλωματοποιημένο "επιλωρίκιο" φερόταν πάνω από το κλιβάνιο με απώτερο σκοπό να απομακρύνει το ενδεχόμενο υπερθέρμανσης των μεταλλικών πλακών από την ηλιακή ακτινοβολία.

Το άλογο στην Αρχαία Ελλάδα

Αλέξανδρος και βουκεφάλας

Το άλογο στο Βυζάντιο

Το άλογο στους πολέμους

Λίγο μετά την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης θα χρειάζονταν οι οργανωτικές ικανότητες του Αλέξανδρου Υψηλάντη, για τη σύσταση του νεοελληνικού Ιππικού στο Ναύπλιο το 1822, που διακρινόταν σε Βαρύ (ομάδα κρούσης) και Ελαφρύ (κάλυψη, ασφάλεια, έρευνα), και τη δημιουργία Σώματος στην Αθήνα το 1825 και η μεταφορά του στο Αργος το 1829, ώστε να αρχίσουν τα πράγματα να μπαίνουν σε μια σειρά. Από εκεί και έπειτα την κατάσταση πήραν στα χέρια τους οι Βαυαροί, που ανέλαβαν την τεχνική εκπαίδευση αλόγων και καβαλάρηδων.

Η μάχη του Δομοκού το 1897.

Το 1869 το ελληνικό κράτος χτίζει έναν στρατώνα Ιππικού στο Πεδίον του Αρεως, που σε είκοσι χρόνια μεταφέρεται στον θεσσαλικό κάμπο λόγω πληθώρας αλόγων, αλλά και λόγω μεγαλύτερης εκπαιδευτικής ευχέρειας στις επίπεδες εκτάσεις των νεοαποκτηθέντων εδαφών.

Στις αρχές του 1912 ιδρύεται η πρώτη Ταξιαρχία Ιππικού και το σώμα εξοπλίζεται με τα πρώτα πολυβόλα. Ετσι, έπειτα από μια άτυπη ελληνοσερβική συμφωνία για εδάφη τα οποία προσαρτούν οι στρατοί που τα καταλαμβάνουν, το ελληνικό Ιππικό προλαβαίνει να απελευθερώσει πρώτο τη Φλώρινα και η περιοχή περιέρχεται στην Ελλάδα.

Τα άλογα στον Α΄ παγκόσμιο πόλεμο. Η Ευρώπη είχε αρχίσει να υποψιάζεται ότι μπορεί και να οδηγείται σε μια σύρραξη μεγάλης κλίμακας. Οταν αυτή τελικά ξέσπασε, η μέθοδος διεξαγωγής των πολέμων είχε ήδη αρχίσει να μετασχηματίζεται. Η εισαγωγή της χρήσης των χαρακωμάτων, του συρματοπλέγματος, των χημικών, των ναρκών ή των όλο και πιο ισχυρών πολυβόλων και αρμάτων μάχης είχε καταστήσει το παραδοσιακό Ιππικό λιγότερο χρήσιμο, όχι όμως και εντελώς άχρηστο. Τα άλογα χρησιμοποιήθηκαν για ρυμούλκηση βαρέων όπλων, για μεταφορά προμηθειών και τραυματιών ή για αναγνώριση. Σπανιότερα όρμησαν σε εφόδους, μπλέχτηκαν σε αψιμαχίες ή λειτούργησαν σαν πλευρική ενίσχυση του Πεζικού και μάλλον στο Ανατολικό Μέτωπο, παρά στο Δυτικό που ήταν σκαμμένο από τη μια άκρη έως την άλλη.

Παρ' όλα αυτά η Βρετανία μόνη της, έστειλε ένα εκατομμύριο άλογα στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, από τα οποία γύρισαν περίπου 70.000. Η Ελλάδα, η οποία μπήκε στη μάχη λίγο αργά και πολέμησε κυρίως σε σερβικά εδάφη, έχασε λιγότερα. Το δικό της Ιππικό θα δοκιμαζόταν λίγα χρόνια αργότερα στη Μικρασιατική Εκστρατεία. Περίπου τότε ήταν που ο Πλαστήρας (γνωστός και σαν «Μαύρος Καβαλάρης»)

σύστησε το 5/42 Σύνταγμα Ευζώνων και το ενίσχυσε με ένα ευζωνικό Ιππικό. Αυτό και τα άλλα ελληνικά ιππικά σώματα μπορεί να προέλαυναν αγέρωχα στις πεδιάδες της Ανατολίας και να πρόσφεραν ασφάλεια στο Πεζικό, η κατάληξη όμως ήταν αποκαρδιωτική. «Από μερικές χιλιάδες άλογα», λέει ο κ. Σακελλαρόπουλος, «τον δρόμο του γυρισμού πήραν περίπου 550.

Σύμφωνοι, στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο οι αντίπαλες δυνάμεις είχαν ελαχιστοποιήσει τις μονάδες Ιππικού σε μικρά, μεταφορικά και αναγνωριστικά σώματα. Στο αλβανικό μέτωπο όμως οι Ιταλοί τα βρήκαν σκούρα επειδή, μεταξύ άλλων, η αναγνώριση των εδαφών όπου έπρεπε να πολεμήσουν ήταν πλημμελής. «Τη στιγμή που τα άρματά τους κολλούσαν στη λάσπη το ελληνικό Ιππικό αποδεικνυόταν πολύ πιο ευκίνητο σε ορεινό έδαφος, είτε έπρεπε να επιτεθεί είτε να μεταφέρει εφόδια», λέει ο κ. Σακελλαρόπουλος. «Το χρησιμοποίησαν με επιτυχία όλοι οι έλληνες αξιωματικοί που διακρίθηκαν, από τον συνταγματάρχη Δαβάκη και το απόσπασμά του μέχρι τον συνταγματάρχη Σπηλιωτόπουλο και τον στρατηγό Κατσιμήτρο».

Κατά την περίοδο 1936-1940 και στο πλαίσιο της προπαρασκευής του Στρατού προς πόλεμο, έγιναν σημαντικές προσπάθειες για να βελτιωθεί η μαχητική του ικανότητα και μεταξύ άλλων- για την προμήθεια 6.000 μονόπλων διατέθηκαν 108.783.456 δρχ. Η συνολική δύναμη του στρατεύματος σε μόνοπλα ανήλθε σε 150.000, από τα οποία τα 120.000 βρίσκονταν σε μονάδες της Ηπείρου και της Δυτικής Μακεδονίας. "Η μη δυνατότητα προστασίας των μόνοπλων από το σφοδρό ψύχος, είχε σαν συνέπεια τον θάνατο χιλιάδων. Χαρακτηριστικό είναι πως το πρώτο δίμηνο του πολέμου, οι απώλειες της Μεραρχίας Ιππικού σε μόνοπλα υπερέβησαν το 50%". κ. Τερψίδης.

Σε όλες τις πολεμικές αναμετρήσεις του έθνους μας, τα μόνοπλα αποτέλεσαν βασικό στοιχείο της πολεμικής μας μηχανής, με το ιππικό ως μάχιμο όπλο, με κύρια χαρακτηριστικά την ταχύτητα και ευκινησία του και τους ημίονους ως μεταγωγικά. Έπεσαν κατά χιλιάδες και δόξασαν τον Στρατό στα ιερά πεδία των μαχών«. συνταγματάρχης Κ. Τερψίδης.

Η συμμετοχή των μονόπλων στους αγώνες του έθνους καταγράφεται εντυπωσιακή και αριθμητικά: στον ελληνοτουρκικό πόλεμο έλαβαν μέρος 2.900 μόνοπλα, στους Βαλκανικούς Πολέμους (1912-1913) 29.000, στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο 47.169, στη Μικρά Ασία (1919-1922) 62.000, στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο (1940) 150.000.

«Η ιστορία του ανθρώπου θα ήταν αρκετά διαφορετική δίχως το άλογο και τον όνο. Οι πολιτισμοί θα είχαν εξελιχθεί στους τόπους καταγωγής τους και οι λαοί δεν θα είχαν ταξιδέψει ανά τον κόσμο για να εξερευνήσουν και να κατακτήσουν νέα εδάφη».

Το άλογο στην Ζωγραφική

Ζωγραφική .

Tο άλογο συνδέθηκε στενά με την εξέλιξη και τον πολιτισμό του ανθρώπου. Όταν το εξημέρωσε, το έκανε βοηθό στις πρώτες ασχολίες του και σύμμαχο στην αντιμετώπιση των εχθρών του. Ο πρωτόγονος άνθρωπος το θαύμαζε και του έδωσε μυθικές και ιερές διαστάσεις. Από την ομορφιά, τη δύναμη και την ταχύτητά του εμπνεύστηκαν οι καλλιτέχνες και το απεικόνισαν με πολλές παραλλαγές. Σκάλισαν τη μορφή του στο ελεφαντόδοντο, στην πέτρα και το ξύλο. Το ζωγράφισαν με γραμμές, σχήματα και χρώματα. Σχεδίασαν και μελέτησαν την κίνηση, το ρυθμό και την ομορφιά του. Σήμερα τη μορφή του αλόγου τη συναντάμε σε ναούς, μουσεία, μνημεία, και σε έργα πολλών καλλιτεχνών.

Ζωγραφική

Πωλ Γκογκέν (Paul Gauguin)-Το άσπρο άλογο (1898)

Ζωγραφική

Πωλ Γκογκέν (Paul Gauguin

Ζωγραφική

Στην τιμή-ρεκόρ των 13 εκατομμυρίων ευρώ πουλήθηκε σε δημοπρασία στο Λονδίνο, ένα σχέδιο του Λεονάρντο ντα Βίντσι. Tο έργο αγόρασε ένας άγνωστος άντρας μέσω τηλεφώνου. Η σπουδή αυτή, με τίτλο "Αλογο και Καβαλάρης" θεωρείται από τους ειδικούς το σπουδαιότερο σχέδιο του μεγάλου καλλιτέχνη της Αναγέννησης που πωλείται σε δημοπρασία, τα τελευταία εβδομήντα χρόνια.

Ζωγραφική

Φραντς Μαρκ με τα Μπλέ Αλογα . Ένας από αυτούς, " Τα μπλέ Άλογα στην παραλία" αποτιμάται € 45 εκατομμύρια ευρώ.

Ζωγραφική

Giorgio De Chirico, Αρχαία ΄Αλογα στις ακτές του Αιγαίου, 1963 O Ιταλός Τζιόρτζιο ντε Κίρικο σπούδασε ζωγραφική στην Ελλάδα και πέρασε τα παιδικά του χρόνια στο Βόλο.

Ζωγραφική

πίνακας του 1803 "ο Ναπολέων διασχίζει τις Άλπεις" του Jacques-Louis David

Ζωγραφική

Ο Βεζίρης: ο γκρι αραβικος επιβήτορας του Ναπολέοντα Βοναπάρτη, που συνόδευσε την έκπτωτο αυτοκράτορα στην Αγία Ελένη. Ο Βεζίρης σε πίνακα του Pierre Martinet

Ζωγραφική

Ο Αυτομέδων και τα άλογα του Αχιλλέα, Έργο του Henri Regnault (1868)

Ζωγραφική

Peter Paul Rubens , Περσέας , Ανδρομέδα και Πήγασος

Ζωγραφική

Παρνασσός, Αφροδίτη και ΄Αρης, Απόλλων και Μούσες, Ερμής και Πήγασος Andrea Mantegna

Ζωγραφική

Τα άλογα στην τέχνη του Έντγκαρ Ντεγκά

Ζωγραφική

Ο Αλέκος Φασιανός είναι ένας σύγχρονος δημιουργός. Ένα μέρος της δουλειάς του είναι αφιερωμένο στ’ άλογα και τα ζωγραφίζει με έντονα χρώματα και με μεγάλα σχήματα.

Ζωγραφική

Marcia Baldwin

Ζωγραφική

Ο Μέτρο, ένα άλογο κούρσας 10 ετών, το οποίο έχει αποσυρθεί από τους αγώνες, ανακάλυψε μετά τη… σύνταξη το ταλέντο του στη ζωγραφική.

Το άλογο στην Ζωγραφική

Το άλογο στην Γλυπτική

Πήλινα γεωμετρικά ειδώλια ίππων. Αρχαία Ολυμπία.

Χάλκινα ειδώλια ίππων. Αρχαία Ολυμπία.

Χυτά και κοίλα αγαλμάτια ίππων. 7ο αι.π.χ. Αρχαία Ολυμπία.

Άλογο της Τροίας

Χάλκινο ειδώλιο φοράδας με θηλάζον πουλάρι.

Χάλκινο Άλογο και ιππέας-Αιανή Κοζάνης

Κεφάλι αλόγου από τον Παρθενώνα-Βρετανικό Μουσείο.

Άλογο από τη Δωδώνη-Μουσείο Λούβρου.

Η μάχη Κενταύρων και Λαπιθών-Αρχαία Ολυμπία.

Η Ιπποδρομία Οινόμαου Πέλοππα-Aέτωμα Ναού του Δία-Αρχαία Ολυμπία.

Ο Ηνίοχος-Δελφοί.

Άλογο από τη Δωδώνη-Μουσείο Λούβρου.

Άλογα σε μετώπες θησαυρών-Δελφοί

άλογα στο μουσείο Ακρόπολης

Πέρσης ιππέας ,μουσείο Ακρόπολης

Ο « Jockey του Αρτεμισίου»

Το εξαιρετικό αυτό γλυπτό, το οποίο αποτελεί πρότυπο έργο, βρέθηκε το 1928 στον βυθό του ακρωτηρίου Αρτεμίσιο της βόρειας Εύβοιας. Ανασύρθηκε σε πολλά κομμάτια, τα οποία προέρχονται από ναυάγιο του 140 π.Χ.

Το τέθριππο του ιπποδρόμου της Βασιλεύουσας

Είναι γνωστή στους Χιώτες η ύπαρξη των 4 χρυσοχάλκινων αλόγων της Χίου στον Άγιο Μάρκο της Βενετίας όπου παραμένουν μέχρι σήμερα. Αυτό το αριστούργημα, από τις πιο εντυπωσιακές λαφυραγωγημένες ελληνικές αρχαιότητες, κατασκευάστηκε κάπου στο διάστημα 100-400 μ.Χ. και ήταν μέρος ενός επίχρυσου τέθριππου άρματος με ηνίοχο -άλλη εκδοχή λέει ότι φτιάχτηκε από τον Λύσιππο το 400 π.Χ. Μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη το πρώτο μισό του 5ου αιώνα μ.Χ. από τον αυτοκράτορα Θεοδόσιο Β’ .

Λιοντάρι επιτίθεται σε άλογο-Καπιτώλιο, Ρώμη.

Η Πύλη του Βραδεμβούργου(Brandenburger Tor) στο κέντρο της γερμανικής πρωτεύουσας, αποτελούσε παλιότερα την πύλη της πόλης, ενώ σήμερα είναι το πιο αναγνωρίσιμο σύμβολο του Βερολίνου.

Νικ Φίντιαν Γκριν: ό γλύπτης που φτιάχνει μόνο άλογα Είναι τέχνη, εμμονή, λατρεία, μονοτονία, ευκολία, εντυπωσιασμός, εύκολη συγκίνηση ή καθαρή αντιγραφή; Η μήπως είναι τίποτα από όλα και όλα αυτά μαζί; Για περισσότερα από 25 χρόνια η έμπνευση του Νικ Φίντιαν Γκριν περιορίζεται κυρίως σε ένα πράγμα: τα άλογα. Άλλοτε ολόκληρα κι άλλοτε αποκεφαλισμένα, παλαιότερα μικρότερα, σήμερα τεράστια, τα άλογά του είναι το πιο αναγνωρίσιμο έργο του.

Τα ξύλινα γλυπτά αλόγων της heather jansch

Ξύλινα άλογα σε κίνηση… (James Doran-Webb)

Το άγαλμα του St. Wenceslas με ένα ανάποδο άλογο ,στην Πράγα, πρωτεύουσα της Τσεχίας.

Το γλυπτό τιμά τα άγρια άλογα Μάστανγκ που ήταν σημαντικά για την ιστορία των κατοίκων του Τέξας. Το έργο αναπαριστά μια ομάδα αλόγων – μεγαλύτερο κατά 1,5 φορές του πραγματικού μεγέθους – που τρέχει μέσω ενός ρυακιού που δημιουργούν τα σιντριβάνια!Τα άλογα αντιπροσωπεύουν την κίνηση, την πρωτοβουλία και τη δύναμη που χρειάζεται κανείς…

Τo «Άλογο και Ιππέας» είναι το μόνο γνωστό τρισδιάστατο έργο τέχνης που έχει διασωθεί έως σήμερα από τον καλλιτέχνη και ένα από τα 24 περίπου αυθεντικά έργα του Ντα Βίντσι που υπάρχουν στον κόσμο σήμερα. Αυτό που βρέθηκε είναι το πρωτότυπο γλυπτό από κερί, βάση του οποίου οι ερευνητές κατάφεραν να δημιουργήσουν αντίγραφo. Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία που βρήκαν στο αντίγραφο που έφτιαξαν είναι το γεγονός ότι φέρει ένα δακτυλικό αποτύπωμα, πιθανότατα του ίδιου του Ντα Βίντσι.

Το άγαλμα του Τζένγκις Χαν είναι το μεγαλύτερο άγαλμα αλόγου στον κόσμο και ίσως το μόνο τουριστικό κέντρο της Μογγολίας Δεν είναι απλώς ένα μνημείο, αλλά και ένα διώροφο τουριστικό συγκρότημα. Μέσα είναι μουσείο με χάρτη των επιδρομών του Χαν, μια γκαλερί τέχνης, μια αίθουσα συνεδριάσεων, εστιατόρια και ένα κατάστημα με σουβενίρ. Το κεφάλι αλόγου είναι 30 μέτρα ύψος, από εκεί μπορεί κανείς να παρατηρήσει τρομερή θέα το απέραντο της στέπας. Θα χτιστεί ένα θεματικό πάρκο γύρω από το άγαλμα που θα είναι αφιερωμένο στον τρόπο ζωής της Μογγολίας στην εποχή του Τζένγκις Χαν.

Έφιπποι ανδριάντεςστην Ελλάδα. Στη νεότερη Ελλάδα η υπαίθρια γλυπτική με έφιππους ανδριάντες σε δημόσιους χώρους είναι διαδεδομένη και σήμερα υπάρχουν συνολικά 15 έφιπποι ανδριάντες στην Αθήνα και σε άλλες πόλεις, που στήθηκαν όλοι κατά τον 20ο αιώνα.

Συγκεκριμένα ο ανδριάντας του Βασιλιά Κωνσταντίνου, φιλοτεχνημένος το 1938, στην είσοδο του Πεδίου του Άρεως στην Αθήνα. Και του Γεωργίου Καραϊσκάκη (1966) στον Κήπο του Ζαππείου,

Έφιπποι ανδριάντες στην Ελλάδα.

του Βασιλιά Κωνσταντίνου στη Θεσσαλονίκη, ο μοναδικός στην Ελλάδα έφιππος ανδριάντας από μάρμαρο,

ανδριάντας του Μωχάμετ Άλυ στην Καβάλα, που στήθηκε το 1934.

Έφιπποι ανδριάντες στην Ελλάδα.

απέναντι από το Παναθηναϊκό Στάδιο στην Αθήνα, του στρατάρχη και πρωθυπουργού της Ελλάδας Αλέξανδρου Παπάγου στη λεωφόρου Μεσογείων στην Αθήνα, Και του στρατηγού Στέφανου Σαράφη (2001) στον Άλιμο Αττικής

Έφιπποι ανδριάντες στην Ελλάδα.

δύο έφιπποι ανδριάντες του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην Παραλία της Θεσσαλονίκης (1973), και στην Έδεσσα

Έφιπποι ανδριάντες στην Ελλάδα.

του βασιλιά Πύρρου της Ηπείρου στην Άρτα,

του Νικολάου Πλαστήρα (1987) στην Καρδίτσα

Έφιπποι ανδριάντες στην Ελλάδα. Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο θρυλικός γέρος του Μωριά, με τέσσερις συνολικά έφιππους ανδριάντες. Έναν στο Ναύπλιο (1901) και έναν στην Αθήνα (1904) φιλοτεχνημένους από τον ίδιο γλύπτη, το Λάζαρο Σώχο, έναν στην Τρίπολη (1971), έργο του γλύπτη Φάνη Σακελλαρίου, και έναν στο Ραμοβούνι Μεσσηνίας, γενέτειρας του Κολοκοτρώνη (2007).

Έφιπποι ανδριάντες στην Ελλάδα.

Ανδριάντας του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου στο Φάλιρο

Ανδριάντας του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου

Αλέξανδρος και Βουκεφάλας-Ενδυμβούργο.

Άγαλμα του Δον Κιχώτη και του Σάντσο Πάντσα στην Place d'Espagne.

Κατασκευή αγαλματίδιου αλόγου από τεχνήτη γυαλιού – Βενετία.

Το άλογο στην Ζωγραφική

Το άλογο στην Γλυπτική

Το άλογο στα αρχαία αγγεία-ψηφιδωτατοιχογραφίες και νομίσματα.