Ξενικές φυλές αλόγων
1
Περιετόμενα Άλογα Πρεβάλςκι....................................................................................................................................... 4 Αραβικά άλογα .......................................................................................................................................... 8 Φυλι Ανδαλουςίασ.................................................................................................................................. 10 Φυλι Σράκενερ ........................................................................................................................................ 11 Φυλι Κριόλιο ........................................................................................................................................... 12 Φυλι Quarter........................................................................................................................................... 14 Φυλι Πάςο Φίνο ..................................................................................................................................... 15 Φυλι Χάκνι και Πόνι Χάκνι ...................................................................................................................... 16 Φυλι Percheron....................................................................................................................................... 17 Φυλι Clydesdale ...................................................................................................................................... 18 Φυλι Βερβερίνικο ................................................................................................................................... 20 Φυλι Suffolk ............................................................................................................................................ 21 Φυλι Απαλοφηα ....................................................................................................................................... 23 Φυλι άιρ ................................................................................................................................................ 25 Φυλι Φριηικό-Friesian Horse................................................................................................................... 26 Φυλι ελ Φρανςζ-Γαλλικό Άλογο ζλασ ................................................................................................. 27 Φυλι Connemara..................................................................................................................................... 28 Φυλι Thoroughbred ................................................................................................................................ 29 Φυλι Αμερικάνικο ζλασ ......................................................................................................................... 30 Φυλι Λιπιτςάνερ - Lipizzan ..................................................................................................................... 32 ΑΜΕΡΙΚΑΝ ΑΝΣΛ(American Saddlebred) ............................................................................................... 33 Άλογα Ορλόφ ........................................................................................................................................... 35 Κλαντροφμπερ ......................................................................................................................................... 37 Μποςοφτο................................................................................................................................................ 38 Ολλανδικό υποηφγιο ................................................................................................................................ 40 Σο ιςλανδικό άλογο. ................................................................................................................................ 41 Exmoor πόνυ ............................................................................................................................................ 46 Φαλαμπζλλα ............................................................................................................................................ 47 Πόνυ ζτλαντ ........................................................................................................................................... 49 Πόνι Fell ................................................................................................................................................... 50 Πόνι Dales ................................................................................................................................................ 51 Άλογα Κομπ Ουαλίασ ............................................................................................................................... 53 2
Dartmour.................................................................................................................................................. 54 Merens ..................................................................................................................................................... 56 Akhal-Teke ............................................................................................................................................... 59 Mustang ................................................................................................................................................... 62
3
Ειζαγωγή. 20.000 χρόνια πριν, αγζλεσ άγριων άλογων περιπλανιόνταν ςε όλθ τθν Ευρώπθ και τθν Αςία. Έρευνεσ που ζχουν γίνει από ειδικοφσ μελετθτζσ-αναλυτζσ αποδεικνφουν πωσ οι αρχαίοι πρόγονοί μασ τα κυνθγοφςαν εντατικά, τόςο για το κρζασ όςο και για το τρίχωμά τουσ. Σα τελευταία 100 χρόνια δεν είναι λίγεσ οι τοιχογραφίεσ που ανακαλφφκθκαν –ιδιαίτερα ςε Γαλλία και Ιςπανία– ςτισ οποίεσ οι απεικονίςεισ των αλόγων υπερβαίνουν εκείνεσ οποιουδιποτε άλλου είδουσ. Κατά τθ διάρκεια αυτισ τθσ περιόδου, οι άνκρωποι αποτελοφςαν μικρι απειλι για το περιβάλλον, αφοφ ςυγκριτικά με τισ μζρεσ μασ ο αρικμόσ τουσ ιταν απειροελάχιςτοσ. Αυτοί, οι πρώτοι άνκρωποι, ιταν απόλυτα εξαρτθμζνοι από τθ φφςθ για τθν επιβίωςι τουσ. Με τθν πάροδο του χρόνου, θ γεωργία και θ εκτροφι των ηώων τθσ φάρμασ ζκαναν τθν εμφάνιςι τουσ και κάποια από τα ηώα που αρχικά αποτελοφςαν κθράματα, κατζλθξαν να απειλοφν ουςιαςτικά τουσ πρώτουσ κτθματίεσ. Απ’ όλα τα άγρια πλάςματα, το άλογο ιταν ο μεγαλφτεροσ… μπελάσ! Έβριςκε τρόπο να περνάει τισ περιφράξεισ, προκειμζνου να βοςκιςει ςτα ςπαρμζνα με πολφ κόπο για τθν εποχι καλλιεργθμζνα τμιματα γθσ. Κακώσ περνοφςε ο καιρόσ και θ γεωργία εξαπλωνόταν, ο ανκρώπινοσ πλθκυςμόσ αυξικθκε. Αυτό ςιμαινε ότι τα άγρια άλογα ςφντομα οδθγικθκαν ςε περιοχζσ ακατάλλθλεσ για καλλιζργεια. Η αφξθςθ του ανκρώπινου πλθκυςμοφ δεν ιταν θ μόνθ απειλι για τα άγρια άλογα. Μετά τον τελευταίο παγετώνα, οι ςτζπεσ, οι οποίεσ παρείχαν το κατάλλθλο ζδαφοσ γι’ αυτά, άνοιξαν το δρόμο για τα δάςθ, ςτα οποία, όμωσ, τα άγρια άλογα δεν ιταν κακόλου ςυνθκιςμζνα να ηουν. Κατά τθ διάρκεια του 19ου αιώνα αυτζσ οι αγζλεσ ζμειναν εκτόσ των ςυνόρων τθσ Πολωνίασ και τθσ νότιασ Ρωςίασ, κακότι υπιρχε αμφιβολία για το αν επρόκειτο για ράτςα ι απλώσ για άγρια άλογα χωρίσ κοινά χαρακτθριςτικά. Όπωσ και να ’χει, όςο οι επιςτιμονεσ διαφωνοφςαν και οι ςυηθτιςεισ φοφντωναν, οι αγζλεσ αφανίηονταν. Ο ουθδόσ επιςτιμονασ Λίνεουσ (1707-1778) δεν περιζλαβε το άγριο άλογο ςτο «sustem natural», κατά το οποίο είχε ταξινομιςει όλα τα πλάςματα. Γι’ αυτό προκάλεςε αίςκθςθ, όταν ο Nikolai Przewalski, που ζκανε ερευνθτικά ταξίδια ςτθν Κεντρικι Αςία με διαταγι του Σςάρου, ανακοίνωςε ότι υπάρχουν ακόμα άγρια άλογα ςτθ Νοτιοδυτικι Μογγολία. Από το δεφτερο ερευνθτικό ταξίδι ζφερε πίςω το κρανίο και το τομάρι από ζνα άγριο άλογο που του είχε δώςει ζνασ φφλακασ των ςυνόρων. Κατά τθ διάρκεια του τρίτου ταξιδιοφ του, είδε με τα μάτια του δφο αγζλεσ με τζτοια άλογα ςτο όροσ Νουροφ, κοντά ςτθν άκρθ τθσ εριμου. Επειδι ςτο «sustem natural» το όνομα ενόσ νζου είδουσ πάντα ςυμπεριλαμβάνει το όνομα του εξερευνθτι, αυτά τα άγρια άλογα ονομάςτθκαν άλογα του Πρεβάλςκι (παρά τισ πιο πρόςφατεσ πλθροφορίεσ που ιρκαν ςτο φωσ, και ςθμειώνουν πωσ δυο Ευρωπαίοι εξερευνθτζσ παρατθροφςαν τα ςυγκεκριμζνα άλογα πριν από τον Πρεβάλςκι).
4
Άλογα Πρεβάλζκι το μοναδικό πραγματικά άγριο άλογο ςτον κόςμο Σα περιςςότερα ϊγρια ϊλογα ςόμερα, όπωσ τα αμερικανικϊ Mustang ό τα Brumby τησ Αυςτραλύασ κατϊγονται από οικόςιτα ζώα, τα οπούα προςαρμόςτηκαν ςτη ζωό ςτην ϊγρια φύςη. Αντύθετα τα Przewalski δεν εξημερώθηκαν ποτϋ και εύναι τα μοναδικϊ πραγματικϊ ϊγρια ϊλογα ςτον κόςμο. Σο Przewalski εύναι το ϋνα από τα δύο γνωςτϊ υποεύδη του Equus ferus. Σο δεύτερο εύναι το Tarpan, που ϋχει εξαφανιςτεύ.
εΣο 1881, ο Πρεβϊλςκι ϋκανε επύςημεσ δηλώςεισ για το ϊλογο που πόρε το όνομϊ του, περιγρϊφοντασ την εμφϊνιςό του, τισ ςυνόθειεσ και τα χαρακτηριςτικϊ του. Ζούςε ςε αγϋλεσ πϋντε ϋωσ δεκαπϋντε ζώων, με αρχηγό ϋναν επιβότορα. Ο Πρεβϊλςκι παρατόρηςε ότι τα ϊλογα όταν εξαιρετικϊ απρόςιτα για τον ϊνθρωπο, καθώσ εύχαν ςυνεχεύσ τϊςεισ φυγόσ. Επύςησ, εύχαν εξαιρετικϊ ευαύςθητη ακοό, πολύ καλό όραςη και πολύ ανεπτυγμϋνη όςφρηςη. Εντύπωςη του ϋκανε το γεγονόσ ότι τα ϊλογα αυτϊ κατϊφερναν να επιβιώνουν χωρύσ νερό για μεγϊλα χρονικϊ διαςτόματα. το τϋλοσ του αιώνα, τα νϋα τησ ανακϊλυψησ του Πρεβϊλςκι, εύχαν διαδοθεύ τόςο ςτην Ευρώπη όςο και ςτην Αμερικό. Μοιραύα, οι μεγαλοκτηματύεσ ϋςτρεψαν το ενδιαφϋρον τουσ ςτα ζώα αυτϊ. Ανϊμεςϊ τουσ ο Υρϋντρικ Βον Υαλζ Υϋιν, ο οπούοσ εύχε πολλϊ ςπϊνια εύδη ζώων ςτισ μεγϊλεσ εκτϊςεισ του ςτην Αςκϊνια Νόβα, ςτη Νότια Ρωςύα. Όταν ϊκουςε για την ανακϊλυψη των ϊγριων αλόγων ςτη Μογγολύα, οργϊνωςε μια αποςτολό, ώςτε να παγιδεύςει μερικϊ απ’ αυτϊ τα ζώα. Ωςτόςο, αποδεύχτηκε αδύνατο να πιϊςει ενόλικα ϊλογα. Ήταν πϊρα πολύ ϊγρια και γρόγορα. Η μόνη του ελπύδα όταν να κυνηγόςει τα πουλϊρια. Η πρώτη προςπϊθεια τοποθετεύται χρονικϊ ςτα 1897 και λϋγεται πωσ όταν ανεπιτυχόσ. Σο 1898 πιϊςτηκαν δύο πουλϊρια. Ο νϋοσ κϊτοχοσ προςπϊθηςε να τα 5
αναθρϋψει με πρόβειο γϊλα, αλλϊ απϋτυχε κι ϋτςι τα πουλϊρια πϋθαναν λύγο μετϊ την αιχμαλώτιςό τουσ. Ο Υρϋντρικ Βον Υαλζ Υϋιν δεν το ϋβαλε κϊτω. Προςπϊθηςε ν’ αποκομύςει γϊλα από τισ φορϊδεσ που υπόρχαν ςτην περιοχό. Προςπϊθηςε πολύ και κατϊφερε να πετύχει διακανονιςμούσ με τουσ κατούκουσ, οι οπούοι ςυμφώνηςαν να χρηςιμοποιηθούν οι φορϊδεσ τουσ ωσ «θετϋσ μητϋρεσ» για τα πουλϊρια που κατϊφερνε να πιϊςει. Σο 1899, επτϊ πουλϊρια πιϊςτηκαν και ανατρϊφηκαν από τισ φορϊδεσ αυτϋσ. Απ’ αυτϊ, τα τϋςςερα κατϊφεραν, τελικϊ, να φτϊςουν ςτα κτόματϊ του, ςτην Αςκϊνια Νόβα. Όλη η αποςτολό αιχμαλωςύασ εύχε κοςτύςει μϋχρι ςτιγμόσ ςτον Βον Υαλζ Υϋιν πϊνω από 10.000 ρούβλια, ϋνα αξιοςημεύωτο ποςό, αν ςκεφτούμε ότι 1 ρούβλι κόςτιζαν ςτη Μογγολύα οι 500 λύβρεσ τςαγιού. Ένα πουλϊρι πιϊςτηκε το 1899 και μια φορϊδα πιϊςτηκε το 1900 και παρουςιϊςτηκε ςτον Σςϊρο Νικόλαο ΙΙ. Η φορϊδα πϋθανε γρόγορα και ο Σςϊροσ ϋδωςε τον επιβότορϊ του ςτον Βον Υαλζ Υϋιν, ώςτε ν’ αρχύςει τισ επιβιβϊςεισ με τα ϊγρια θηλυκϊ.
Σο 1900 δύο ακόμη πουλϊρια πιϊςτηκαν και οδηγόθηκαν ςτη Μόςχα. Ο πρώτοσ Δούκασ του Μπϋντφορντ, όπωσ και ο Βον Υαλζ Υϋιν, όταν μεγϊλοσ λϊτρησ τησ φύςησ. Ήταν μεταξύ ϊλλων διευθυντόσ ςτη ζωολογικό οργϊνωςη του Λονδύνου και εύχε πολλϊ ςπϊνια εύδη πουλιών και ζώων ςτην ιδιοκτηςύα του. O Δούκασ ενδιαφϋρθηκε και ζότηςε μερικϊ ϊλογα Πρεβϊλςκι. Έδωςε ϊδεια ςτον Καρλ Φϊγκενμπεκ, γνωςτό διακινητό ζώων ςτο Αμβούργο, να του εξαςφαλύςει μερικϊ. Ωσ αποτϋλεςμα αυτών των ενεργειών και τησ πύεςησ από ϊλλουσ ενδιαφερόμενουσ ςτην Ευρώπη και ςτην Αμερικό, ακόμα 51 πουλϊρια πιϊςτηκαν το 1901. Απ’ αυτϊ μόνο 28 επιβύωςαν από την ταλαιπωρύα του ταξιδιού για την Ευρώπη, που διόρκεςε 7 μόνεσ. 12 από αυτϊ κατϋληξαν ςτον Δούκα του Μπϋντφορντ, 2 ςτο Ηalle, 2 ςτο Βερολύνο και 2 ςτην Ολλανδύα. 2 πόγαν ςτη Νϋα Τόρκη και ύςτερα μεταφϋρθηκαν ςτο ινςινϊτι, 2 πόγαν ςτο Λονδύνο, 2 ςτο Μϊντςεςτερ, 1 ςτο Παρύςι και 3 παρϋμειναν ςτο Αμβούργο. Σα επόμενα δύο χρόνια πιϊςτηκαν περιςςότερα πουλϊρια, αλλϊ μόνο 14 κατϊφεραν να φτϊςουν ςτον προοριςμό τουσ και μερικϊ απ’ αυτϊ όταν ςε ϊθλια κατϊςταςη και δεν ϋζηςαν για πολύ μετϊ την ϊφιξό τουσ. υνολικϊ 6
πολύ λύγα από αυτϊ τα ϊλογα ϊντεξαν το ςκληρό ταξύδι από τη Μογγολύα ςτην Ευρώπη. Οδηγόθηκαν ςε ζωολογικούσ κόπουσ και ςε ιδιωτικϊ πϊρκα. Όλα τα ςύγχρονα ιδιόκτητα ϊλογα Πρεβϊλςκι προϋρχονται από αυτούσ τουσ προγόνουσ. Μϋχρι τον 2ο Παγκόςμιο Πόλεμο, ο αριθμόσ των Πρεβϊλςκι που ζούςαν ελεύθερα φαύνεται να παρϋμενε ςταθερόσ. Παρόλο που υπόρχαν αναφορϋσ από κϊποιουσ που ϋβλεπαν ςυχνϊ μικρϋσ αγϋλεσ, ο ςυνολικόσ πληθυςμόσ δεν όταν μεγϊλοσ, ενώ μετϊ τον πόλεμο ο αριθμόσ μειώθηκε δραματικϊ. Μϋχρι το 1967 δεν εύχαν αναφερθεύ καθόλου ϊγρια ϊλογα Πρεβϊλςκι ςτη νότια Μογγολύα, παρϊ τισ αποςτολϋσ που ςτϊλθηκαν ειδικϊ για αυτόν τον λόγο. Σο τελευταύο ϊλογο το εύδαν το 1969. H εκτροφό των Πρεβϊλςκι ςτην αιχμαλωςύα δεν όταν εύκολη. ε πολλϋσ περιπτώςεισ τα ζώα δεν εύχαν αρκετό χώρο και ςυχνϊ καθόλου χόρτο. Ακόμα όταν ανεπαρκόσ η ανταλλαγό των ζώων μεταξύ των ζωολογικών κόπων. Οι επιβότορεσ ςυχνϊ ζευγϊρωναν με τισ κόρεσ τουσ και τισ εγγονϋσ τουσ. Σϋτοιου εύδουσ αιμομικτικϋσ διαςταυρώςεισ αύξηςαν τισ πιθανότητεσ των εκ γενετόσ αςθενειών και ελαττωμϊτων. Οι διαςταυρώςεισ αυτϋσ ϋχουν προκαλϋςει ςτη ρϊτςα μεγϊλη ζημιϊ, όπωσ ο μειωμϋνοσ μϋςοσ όροσ ζωόσ τουσ, η αύξηςη του αριθμού θανϊτων ςτα πουλϊρια, καθώσ και η υπογεννητικότητα ςτισ φορϊδεσ. Φαρακτηριςτικϊ τησ ρϊτςασ Σο Πρεβϊλςκι εύναι ϋνα δυνατό ϊλογο, ιδανικό για βαριϋσ δουλειϋσ. Σο ύψοσ του κυμαύνεται ανϊμεςα ςτισ 12 με 14 παλϊμεσ. Σο χρώμα του εύναι μπεζ καφϋ ό ςταχτύ, με μια πιο ελαφριϊ απόχρωςη ςτη μουςούδα του. Έχει μύα μαύρη λωρύδα ςτην πλϊτη, που λϋγεται «ρύγα του χελιού», και ςτα πόδια, όπωσ η ζϋβρα. Έχει ςτητό χαύτη, που φτϊνει ωσ τ’ αφτιϊ και δεν πϋφτει ποτϋ μπροςτϊ ςτο μϋτωπο, εκτόσ κι αν κοπεύ. Οι τρύχεσ τησ ουρϊσ δεν ξεκινούν να μακραύνουν από πϊνω, όπωσ ςτα υπόλοιπα ϊλογα, αλλϊ από τη μϋςη τησ ουρϊσ.
ε μια αμμοθύελλα θα γύριζε το κεφϊλι του ϋτςι, ώςτε να προςτατεύςει τα μϊτια και τη μύτη του από τον ϊγριο ϊνεμο και τουσ κόκκουσ τησ ϊμμου, ενώ με την ουρϊ θα προςτϊτευε τα γεννητικϊ του όργανα. Οι τρύχεσ τησ ουρϊσ και τησ χαύτησ εύναι πιο 7
ςκούρεσ από το υπόλοιπο ςώμα. Κϊποιοι υποςτηρύζουν ότι το Πρεβϊλςκι εύναι ο πρόγονοσ όλων των αλόγων. Κϊποιοι ϊλλοι λϋνε ότι αυτό εύναι αδύνατον, αφού το Πρεβϊλςκι ϋχει 66 χρωματοςώματα, ενώ τα υπόλοιπα ϊλογα μόνο 64. Αν ζευγαρώςει με ϊλογο ϊλλησ ρϊτςασ, το πουλϊρι που θα γεννηθεύ θα ϋχει 65 χρωματοςώματα. Αυτό το πουλϊρι αν ζευγαρώςει με τη ςειρϊ του με ϋνα κοινό ϊλογο, το νϋο πουλϊρι θα ϋχει 64 χρωματοςώματα, αλλϊ μικρό επύδραςη από το Πρεβϊλςκι που χρηςιμοποιόθηκε αρχικϊ. Εύναι κοινωνικό ζώο, και ζει ςε αγϋλεσ όπωσ οι ζϋβρεσ ό τα υπόλοιπα ϊλογα. Ωςτόςο, μπορούμε να πούμε πωσ υπϊρχουν δύο εύδη αγϋλησ: «Η οικογενειακό» και «η αγϋλη των εργϋνηδων». την πρώτη περύπτωςη, αρχηγόσ εύναι ϋνασ επιβότορασ, ενώ την αγϋλη αποτελούν φορϊδεσ με τα μικρϊ τουσ μϋχρι και ενόσ ϋτουσ. Η «αγϋλη των εργϋνηδων» αποτελεύται αποκλειςτικϊ από επιβότορεσ, ενώ αρχηγόσ εύναι ο μεγαλύτεροσ ςε ηλικύα. Οι πρωταρχικϋσ ανϊγκεσ μιασ αγϋλησ εύναι η τροφό, το νερό και το καταφύγιο. Κϊθε αγϋλη «διαλϋγει» μια ςυγκεκριμϋνη περιοχό-ακτύνα δρϊςησ. Παρ’ όλα αυτϊ, οι ανϊγκεσ μιασ αγϋλησ μπορεύ να την οδηγόςουν ςτα «χωρικϊ ύδατα» τησ ϊλλησ, ανϊλογα και με τισ καιρικϋσ ςυνθόκεσ. Σα ϊλογα αυτϊ, όμωσ, ϋχοντασ αποκτόςει κοινϊ χαρακτηριςτικϊ, ανεξϊρτητα από την αγϋλη τησ οπούασ εύναι μϋλη, μοιρϊζονται μϊλλον αρμονικϊ και χωρύσ προβλόματα τουσ «πόρουσ» τησ ζωόσ τουσ
Αραβικά άλογα
Σο ϊλογο που ςόμερα ονομϊζουμε Αραβικό. Εύναι η ρϊτςα που ϋχει βελτιώςει και εξευγενύςει ςχεδόν τισ περιςςότερεσ ρϊτςεσ από κϊθε ϊλλο ϊλογο του κόςμου. Προϋρχεται από την Μϋςη Ανατολό και την Αύγυπτο. ύμφωνα με καταγεγραμμϋνεσ πηγϋσ, η ρϊτςα αυτό επιβιώνει επύ 5.000 και πλϋον χρόνια. Οι Αραβικού ύπποι εκτρϋφονται ςόμερα ςχεδόν ςε όλο τον κόςμο. Υημύζονται εδώ 8
και αιώνεσ, για τα ανεξϊντλητα αποθϋματα αντοχόσ τουσ και την ικανότητϊ τουσ να επιβιώνουν ςτισ αντύξοεσ ςυνθόκεσ τησ ερόμου.
Σο ύψοσ του φτϊνει τα 1,44-1,54μ. Σο κυρύωσ χρώμα των Αραβικών εύναι το καςτανό, κανελύ, λευκό και ςπανιότερα μαύρο. Πολύ ςυχνϊ ϋχουν λευκϊ ςημϊδια ςτα πόδια και ςτο κεφϊλι. Οι Αραβικού ύπποι εύναι πολύ ϋξυπνα ζώα με αντύληψη, ευαύςθητα, ευγενικϊ και ςτοργικϊ με τουσ ανθρώπουσ και τα ϊλλα ζώα, ικανϊ να ςκϋφτονται λύςεισ ςε καταςτϊςεισ. Σα Αραβικϊ εύναι καλϊ ϊλογα για οικογϋνεια χϊρη ςτην ςτοργικό τουσ φύςη. Όςοι τα θεωρούν δύςκολα εύναι επειδό προςπϊθηςαν να τα αναγκϊςουν να κϊνουν κϊτι παρϊ την θϋληςό τουσ. Εύναι εξαιρετικϊ θαρραλϋα και κϊνουν τα πϊντα για κϊποιον που εμπιςτεύονται. Επύςησ εύναι εξαύρετο για κϊθε εύδουσ ιππαςύασ. Η θρυλικό τουσ αντοχό τα κϊνει θαυμϊςια ϊλογα ιππαςύασ μεγϊλων αποςτϊςεων-ιππικό αντοχό. Σο κεφϊλι εύναι το κύριο χαρακτηριςτικό αυτόσ τησ ρϊτςασ, με ευρύ μϋτωπο, μικρό και λεπτό μουςούδα και κούλο προφύλ. Σα αφτιϊ εύναι μικρϊ και μυτερϊ, ςτρϋφονται διαρκώσ ςε ό,τι τουσ τραβϊει την προςοχό. Σα μϊτια τουσ εύναι ιδιαιτϋρωσ μεγϊλα και εκφραςτικϊ. Η ϋκφραςη του προςώπου γύνεται ακόμη πιο ϋντονη από τα μεγϊλα και ευαύςθητα ρουθούνια. Ο τοξωτόσ λαιμόσ και το ςχετικϊ ευρύ ςτϋρνο θεωρούνται τυπικϊ χαρακτηριςτικϊ τησ ρϊτςασ. Η ουρϊ εύναι τοποθετημϋνη ψηλϊ και εύναι αςυνόθιςτα τοξωτό. Ο αραβικόσ εύναι διϊςημοσ για τη γεμϊτη χϊρη, κυματιςτό κύνηςό τουσ, η οπούα εύναι ιδιαιτϋρωσ εμφανόσ κατϊ τον καλπαςμό. Η κύνηςη εύναι αρμονικό και απαλό. 9
Φσλή Ανδαλοσζίας
Προϋλευςη τησ φυλόσ αυτόσ εύναι η Ιςπανύα. Πιο ςυγκεκριμϋνα η Ανδαλουςύα, οι επαρχύεσ του Κϊδιθ, εβύλλη και Μεδύνα ιφόνια, Κόρδοβα. Σο ύψοσ τουσ φτϊνει τα 1,521,54 μ. Σο κυρύωσ χρώμα των Ανδαλουςιανών εύναι το γκρύζο, οφνό, μια πυρρόξανθη καφϋ απόχρωςη, μερικϊ ξανθϊ και ερυθρόφαια. Ο Ανδαλουςιανόσ τύποσ εύναι ευγενικόσ και πειθόνιοσ, περόφανοσ, ϋξυπνοσ και ζωηρόσ. Φαύρεται να δουλεύει και εκπαιδεύεται εύκολα. Εύναι υπϊκουο και ςτοργικό με τουσ ανθρώπουσ. την Ιςπανύα ςυχνϊ τα ιππεύουν μικρϊ παιδιϊ, αλλϊ ϋχουν όλη την ζωντϊνια και την παρουςύα που απαιτεύ ο ϋμπειροσ ιππϋασ από ϋνα ϊλογο επιδεύξεων ό παρελϊςεων. Οι Ανδαλουςιανού εύναι κομψού και όμορφοι. Σο μακρύ κεφϊλι καταλόγει ςυχνϊ ςε μια ςτρογγυλεμϋνη μουςούδα και τα μϊτια εύναι μεγϊλα και εκφραςτικϊ. Άλλα χαρακτηριςτικϊ εύναι η πλούςια χαύτη τουσ, τα μικρϊ αφτιϊ και η μυώδεισ ώμοι. Οι ώμοι εύναι χαμηλού και ςτρογγυλεμϋνοι, όπωσ και η ρϊχη. Η ουρϊ εύναι τοποθετημϋνη χαμηλϊ. Φαύτη πλούςια, ςυχνϊ κυματιςτό. Σο τρύχωμα τησ χαύτησ και τησ ουρϊσ εύναι μεταξϋνιο. Σα ϊκρα ϋχουν μϋςο ύψοσ, εύναι κομψϊ αλλϊ και δυνατϊ. Ρϊχη, ςυμπαγόσ ιςορροπημϋνη, ςτιβαρό, ύςια. Λαιμόσ δυνατόσ, ψηλόσ τρϊχηλοσ, αριςτοκρατικό παρουςιαςτικό. τόθοσ, πλατύ και βαθύ. Ο Ανδαλουςιανόσ εύναι ελαφρύ ϊλογο ιππαςύασ και υπϋροχο ϊλογο ιππικόσ δεξιοτεχνύασ, ενώ εύναι εξαύρετοι ύπποι υπερπόδηςησ εμπορύων. Αυτϊ τα ϊλογα ϋχουν υψηλό κύνηςη με μικρό, αλλϊ ομοιόμορφο βηματιςμό και χαρακτηριςτικό υψηλό κύνηςη του γονϊτου. Σο ςύγχρονο Ανδαλουςιανό εύναι από τισ καθαρότερεσ και παλαιότερεσ ρϊτςεσ του κόςμου. Αδϋλφια του εύναι το Λουςιτϊνο, το Καρθουςιανό, το Αλτϋρ Ρεϊλ, το Καςτύλησ, το Εςτρεμϋνιο και το Θαπατϋρο τα οπούα εκπροςωπούν τον τύπο του αλόγου που απεικονύζεται ςτισ Ιβηρικϋσ προώςτορικϋσ ςπηλεογραφύεσ. Τπϊρχει η εςφαλμϋνη αντύληψη ότι οι Ανδαλουςιανού προϋρχονται από την αραβικό γραμμό αύματοσ. Η Ιςπανύα εύναι ύςωσ η μόνη χώρα ςτην οπούα κατϊφεραν να 10
επιβιώςουν αυτϊ τα ϊλογα κατϊ τη διϊρκεια τησ τελευταύασ Εποχόσ των Παγετώνων. Σο πόνι ορρϊια, θεωρεύται ο αρχϋγονοσ πρόγονοσ των Ανδαλουςιανών αλόγων Η εξωτερικό εμφϊνιςη των πόνι ορϊια εύναι παρόμοια με αυτό των αλόγων Σαρπϊν. Σα πρώτα πόνι που ϋζηςαν ςτην Ιβηρικό Φερςόνηςο, διαςταυρώθηκαν πριν από αιώνεσ με τα ϊλογα που ϋφεραν οι Βϊνδαλοι από τον Βορρϊ. Σο πρώτο όνομα τησ επαρχύασ ςτην οπούα δημιουργόθηκαν αυτϊ τα ϊλογα όταν "Βανδαλουςύα", όνομα το οπούο, με την πϊροδο των χρόνων ϋγινε "Ανδαλουςύα". Σα ϊλογα αυτϊ αργότερα διαςταυρώθηκαν με τα Βερβερύνικα ϊλογα που ϋφεραν οι Μαυριτανού κατα την περύοδο τησ κυριαρχύασ τουσ ςτη Νότια Ιςπανύα. Από τον 15o αιώνα, η ρϊτςα εκτρϋφεται με προςοχό από τουσ Καρθουςιανούσ μοναχούσ και τα ελαφριϊ ϊλογα που παρϊγωνται εύναι γνωςτϊ ωσ "Καρθουςιανϊ Ανδαλουςιανϊ". Σο ϋνα εύδοσ περιλαμβϊνει πιο εύρωςτα ϊλογα, με πιο ςιγηλϊ ϊκρα απ' ότι τα περιςςότερα ϊλογα ιππαςύασ, ενώ το ϊλλο περιλαμβϊνει ϊλογα ελαφρύτερου τύπου. Ωσ πολεμικό ϊλογο, εύχε τη διϊπλαςη κα τισ ικανότητεσ που απαιτούνται για την εκτϋλεςη ελιγμών την ώρα τησ μϊχησ.
Φσλή Σράκενερ
Φώρα προϋλευςησ εύναι η Γερμανύα. Σο ύψοσ τουσ φτϊνει τα 1,60-1,70μ. Σα ςυνηθϋςτερα χρώματα τησ φυλόσ αυτόσ εύναι το καφϋ, το κόκκινο, το καςτανό και το ξανθό. Σα Σρϊκενερ ωσ προσ το χαρακτόρα εύναι τα πιο αριςτοκρατικϊ απ' όλα τα γερμανικϊ ϊλογα. Εντύπωςη προκαλεύ τα χαριτωμϋνο μικρό κεφϊλι με τα μεγϊλα μϊτια. Ο λαιμόσ εύναι μακρύσ και καταλόγει ςε ψηλϊ ακρώμια. Η ρϊχη εύναι δυνατό και ευλύγιςτη. Σα πόδια εύναι πολύ γερϊ και κομψϊ. 11
Σο Σρϊκενερ εύναι ϋνα κομψό ϊλογο ιππαςύασ το οπούο χρηςιμοποιούνταν ςτο παρελθόν ωσ ϊλογο του γερμανικού ιππικού, αλλϊ και ωσ κυνηγετικό. Σα ϊλογα τησ φυλόσ αυτόσ ϋχουν εκτεταμϋνο βϊδιςμα και τροχαςμό, χωρύσ κύνηςη του γονϊτου και δυνατό τριποδιςμό. Σο Σρϊκενερ προϋρχεται από διαςταύρωςη Αραβικού και Αγγλικού Καθαρόαιμου. Σο αποτϋλεςμα όταν ϋνα θερμόαιμο με υψηλό επύπεδο επιρροόσ του θερμού αύματοσ. Σο Ιπποφορβεύο Σρϊκενερ ιδρύθηκε τον 18o αιώνα από τον βαςιλιϊ Υρειδερύκο Γουλιϋλμο Α΄ τησ Πρωςύασ. Σο ιπποφορβεύο επλόγη ςημαντικϊ κατϊ τον Α΄ Παγκόςμιο Πόλεμο. Κατϊ τον πόλεμο 1.200 από τα 25.000 Σρϊκενερ του ιπποφορβεύου διαμοιρϊςτηκαν ςε ολόκληρη την Ευρώπη, ώςτε να μην πϋςουν ςτα χϋρια των Ρώςων. Πολλϊ Άλογα ταξύδεψαν ςε απόςταςη 1.450 χλμ.
Φσλή Κριόλιο
Η φυλό αυτό κατϊγεται απ' τη Νότια Αμερικό. Κατϊγεται από ϊλογα που όρθαν το 16o αι. από την Ιςπανύα. Ιβηρικϋσ και Ανατολύτικεσ ποικιλύεσ αναμεύχθηκαν και υπϋςτηςαν φυςικό επιλογό, δύνοντασ ϋναν ξεχωριςτό τύπο γερού αλόγου, προςαρμοςμϋνο ςτο εχθρικό περιβϊλλον. Πρόγονού του εύναι τα Ιβηρικϊ, τα Βερβϋρικα και ταΑραβικϊ ϊλογα των Κονκιςταδορεσ. Εύναι εξαιρετικϊ ανθεκτικό (ανθεκτικό κρϊςη ιδανικό για τισ ακραύεσ θερμοκραςύεσ και το κλύμα τησ Νότιασ Αμερικόσ), λιτοδύαιτο, γερό, γρόγορο και εργατικό. Σα ϊλογα εκτροφόσ περνούν από αυςτηρούσ ελϋγχουσ για να εξαςφαλιςτεύ η διατόρηςη των χαρακτηριςτικών αυτών. Μια δοκιμαςύα εύναι να περπατόςει το ϊλογο 750 χλμ. κουβαλώντασ 108κ. ςτη ρϊχη, χωρύσ φαγητό και νερό. το τϋλοσ τησ διαδρομόσ, το ϊλογο τρϋχει 48 χλμ. Σα περιςςότερα ζουν ςε ημιϊγρια κατϊςταςη ςτα τερϊςτια ρϊντζα τησ Νοτύου Αμερικόσ. Μαντρώνουν και δαμϊζουν όςα χρειϊζονται. Τπϊρχουν διϊφορεσ ποικιλύεσ τησ ρϊτςασ και όλεσ ϋχουν την ύδια γενετικό βϊςη.
12
Σο Κριόλιο ςόμερα χρηςιμοποιεύται πολύ για το μϊζεμα των αγελϊδων ςτη Νότια Αμερικό. Έχει επιτυχύα ςτην ιππαςύα αντοχόσ και διαςταυρωμενό δύνει το περύφημο Πόνυ του Πόλο τησ Αργεντινησ. Πρόκειται για ςτιβαρό, γερό και πρωτόγονο ϊλογο. Σο κεφϊλι εύναι αρκετϊ μακρύ με ύςιο ό ελαφρϊ κυρτό προφύλ. Έχει μακριϊ αυτύα, ςε μικρό απόςταςη μεταξύ τουσ. Σο μϋτωπο εύναι πλατύ με ϋξυπνα μϊτια. Σο πρόςωπο εύναι μακρύ και ςτενό με μικρό, ςφιχτό μουςούδα. Σο χρώμα του εύναι κυρύωσ το πρωτόγονο τεφροκϊςτανο ό το μουντό καφϋ, ςυχνϊ με μια ςταυροειδό ζώνη ςτο ακρώμιο και με ϋγχελυ. Μπορεύ να ϋχει εγκϊρςιεσ ραβδώςεισ ςτα πόδια. Επύςησ, καφϋ, οφνό, μαύρο, ξανθό, παλομύνο και ερυθρόφαιο καθώσ και δύχρωμο και αςπρόμαυρο. υχνϊ ϋχει λύγο λευκό ςτο πρόςωπο. Σο 'υψοσ του εύναι περύπου 1,40 ϋωσ 1,50 εκ.
13
Φσλή Quarter
Προϋλευςη τησ φυλόσ αυτόσ εύναι οι Η.Π.Α. Σο ύψοσ τουσ φτϊνει τα 1,52-1,60μ. Οι Ίπποι Σετϊρτου ϋχουν οποιοδόποτε μονόχρωμο χρώμα. Ο χαρακτόρασ των Ίππων Σετϊρτου εύναι πολύ καλόσ. Εύναι πολύ ϋξυπνα, όρεμα και ϋμπιςτα ϊλογα. Σο κεφϊλι των Ίππων Σετϊρτου εύναι μικρό, με ευρύ μϋτωπο και εκφραςτικϊ μϊτια. Σα ακρώμια δεν εύναι ςχεδόν καθόλου ορατϊ και τα πόδια ιδιαιτϋρωσ τα πύςω, εύναι πολύ μυώδη. Σα ϊκρα εύναι καλοςχηματιςμϋνα, με κοντϊ μετϊρςια, ευρεύσ, επύπεδουσ και χαμηλϊ τοποθετημενούσ ταρςούσ και μυώδεισ μηρούσ και μηροκνημύα. Σα ϊλογα τησ φυλόσ αυτόσ εύναι ιδανικϊ για ιππαςύα αμερικϊνικου τύπου. Οι Ίπποι Σετϊρτου εύναι γρόγοροι, με καλό ιςορροπύα και εύκολοι ςτη χαλιναγώγηςό τουσ. Σα μυώδη καπούλια και πόδια τουσ επιτρϋπουν να καλύπτουν μικρϋσ αποςτϊςεισ γρόγορα και με μεγϊλη ταχύτητα, να ςτρύβουν και να ςταματούν. Οι Ίπποι Σετϊρτου ανόκουν ςτην παλιότερη και δημοφιλϋςτερη απ' όλεσ τισ αμερικϊνικεσ ρϊτςεσ. Αυτό η ρϊτςα δημιουργόθηκε από Αραβικϊ ϊλογα που ειςόχθηςν ςτην Αμερικανικό όπειρο από τουσ Ιςπανούσ και εξευγενύςτηκαν ϋπειτα από διαςταυρώςεισ με γραμμϋσ αύματοσ Αγγλικών Καθαρόαιμμων που ειςόχθηςαν απο την Αγγλύα. Οι ιπποδρομύεσ ϋγιναν πολύ δημοφιλεύσ ςτην Αμερικό κατϊ τον 17o και 18o αιώνα, αλλϊ καθώσ δεν υπόρχαν ιπποδρόμια, τα ϊλογα ϋτρεχαν ςυνόθωσ ςτον δρόμο, καλύπτοντασ μια απόςταςη που δεν υπερϋβαινε το ϋνα τϋταρτο του μιλύου(400μ). Για να μπορϋςει να κερδύςει, ϋνα ϊλογο ϋπρεπε να μπορεύ να ςτρύβει γρόγορα ώςτε να ξεπερνϊ τουσ αντιπϊλουσ και καθώσ αυτό η ρϊτςα όταν γρηγορότερη απ' όλεσ, τα ϊλογα ϋγιναν γνωςτϊ ωσ "Ίπποι Σετϊρτου".
14
Φσλή Πάζο Φίνο
Σο Παςο Φινο εύναι ϋνασ απο τουσ τρεύσ βαςικούσ τύπουσ αλόγου ειδικών βηματιςμών τησ Νότιασ Αμερικόσ που ϋχουν την ύδια καταγωγό, αλλϊ εξελύχθηκαν χωριςτϊ ςε διαφορετικϊ περιβϊλλοντα. Εύναι ύςωσ το πιο διϊςημο και προϋρχεται απο το Πουερτό Ρύκο. Σα ϊλλα εύναι από το Περού και την Κολομβύα. Σο Πϊςο Υύνο προορύζονταν για εκθϋςεισ και για μετακινόςεισ. Δεν ϋχει την ικανότητα να εργϊζεται ςε μεγϊλο υψόμετρο, όπωσ το Περουβιανό Πεζοπορύασ, αλλϊ οι βηματιςμού του εύναι ακόμη πιο εκλεπτυςμϋνοι. Εκτελεύ το πϊςο κόρτ, το πϊςο φύνο και το πϊςο λϊργο με εκπλητικό τϋχνη και ομορφιϊ. Δύο ϊλλεσ παραλλαγϋσ ςτισ οπούεσ διαπρϋπει το Πϊςο Υύνο εύναι το ςόμπρε πϊςο sobre paso και το ανδαδούρα andadura. το ςόμπρε πϊςο το ϊλογο εύναι χαλαρωμϋνο και φυςικό με χαλαρό χαλινϊρι. το ανδαδούρα το ϊλογο εκτελεύ ϋνα γρόγορο πλϊγιο βηματιςμό που δεν εύναι ϊνετοσ και χρηςιμοποιεύται μόνο για μικρϋσ αποςτϊςεισ όπου μετρϊει η ταχύτητα. Έχει ιδιαύτερα όρεμη ιδιοςυγραςύα. Εύναι το πιο όμορφο από τα Πϊςο, με κεφϊλι Αραβικού τύπου και ςώμα Ανδαλουςιανού. Εύναι ϋξυπνο και εύκολο ςτο χειριςμό. Σο Πϊςο Υύνο ςόμερα ϋχει μεγϊλη ζότηςη για ιππαςύα ψυχαγωγύασ, επιδεύξεισ, παρελϊςεισ κι εκθϋςεισ, καθώσ και για γενικϋσ μετακινόςεισ ςτισ φυτεύεσ του καφϋ του Πουϋρτο Ρύκο. Έχει ποιότητα και ςτυλ. Σα πύςω γόνατα εύναι ιδιαύτερα ωραύα και μεγϊλα. Σο πύςω πόδι εύναι ύςιο και ϋρχεται κϊτω απο το ςώμα για την εκτϋλεςη των βηματιςμών. Δϋρμα λεπτό και τρύχωμα μεταξϋνιο. Κεφϊλι ποιότητασ με επύπεδο, ύςιο προφύλ. Αυτιϊ μακριϊ και όρθια, μϊτια εκφραςτικϊ και περόφανα, μουςούδα με ευαύςθητα ανοιχτϊ ρουθούνια. Όλα τα χρώματα εύναι πιθανϊ ς'αυτό τη φυλό. Σο ύψοσ κυμαύνεται από 1,45 ϋωσ 1,50 εκ. 15
Φσλή Χάκνι και Πόνι Χάκνι
Φώρα προϋλευςησ εύναι η Αγγλύα. Σο ύψοσ για τα πόνι Φϊκνι δεν ξεπερνϊ το 1,42μ. και το ύψοσ των αλόγων το 1,52-1,55μ. Σο χρώμα των Χϊκνι εύναι ςυνόθωσ ςκούρο καφϋ, μαύρο, κανελύ ό καςτανό, με ςποραδικϊ γκρύζα ςημϊδια. Ο χαρακτόρασ των Φϊκνι διακρύνεται από ζωηρότητα, και εύναι πρόθυμα να εργαςτούν. Σα τυπικϊ χαρακτηριςτικϊ των Φϊκνι εύναι ο εύχαριςτοσ, ευθυτενόσ, δυνατόσ και μυώδησ λαιμόσ, το μικρό και αρχοντικό κεφϊλι το ύςιο προφύλ και η ψηλϊ τοποθετημϋνη ουρϊ η οπούα κρατιϋται ςε μεγϊλο ύψοσ. Σα πόδια εύναι ψηλϊ με μοναδικϊ ευλύγιςτουσ ςυνδϋςμουσ. Οι οπλϋσ εύναι μικρϋσ και ςκληρϋσ. Σα Φϊκνι εύναι ϊλογα ζεύξησ και δεν χρηςιμοποιούνται ποτϋ ςε ιπποδρομύεσ. Εκτιμώνται για την αςυνόθιςτη κύνηςη και την καθαρό γραμμό τουσ ωσ τυπικϊ αλόγα επιδεύξεων. Κατϊ τον τροχαςμό, η κύνηςη, ιδιαιτϋρωσ των μπροςτινών ποδιών, εύναι εκτεταμϋνη, υψηλό και ιδιαιτϋρωσ εντυπωςιακό. Η ονομαςύα Φϊκνι πιθανόν προϋρχεται από τη γαλλικό λϋξη "Haquenee" (ακνϋ) που ςημαύνει ϊλογο η φορϊδα που πλαγιοποδύζει, ιδανικό για ιππαςύα κυρύων και πιθανότατα χρηςιμοποιούνταν για να διαφοροπούηςει τα ϊλογα αυτϊ από τα ϊλογα των ιπποτών. Σα πόνι Φϊκνι ςυγγενεύουν με τα ϊλογα Φϊκνι, μόνο που εύναι πιο μικρόςωμα και εύναι καταχωριμϋνα ςτο ύδιο γενεαλογικό βιβλύο καθαρόαιμων Φϊκνι.
16
Φσλή Percheron
Η ρϊτςα Percheron, που προϋρχεται από την περιοχό Perche τησ Νορμανδύασ, όταν μύα από τισ πιο κομψϋσ ρϊτςεσ αλόγων. τισ αρχικϋσ ςειρϋσ αύματόσ τησ υπεριςχύει το αραβικό αύμα και γι’ αυτό ϋχει μύα ιδιαύτερα αριςτοκρατικό και ελεύθερη κύνηςη. Ένασ ειδικόσ επύ των αλόγωντου 19ου αιώνα εύχε πει τότε ότι «η ρϊτςα αυτό εύχε επηρεαςτεύ από το αραβικό ϊλογο, λόγω κλύματοσ και ότι εύχε χρηςιμοποιηθεύ για την αγροτικό δουλειϊ επύ αιώνεσ». Με το πϋραςμα των χρόνων, το ϊλογο Percheron χρηςιμοποιόθηκε κυρύωσ ςτον πόλεμο. Ήταν ϊλογο με το οπούο μϊθαιναν όλοι ιππαςύα, ϊλογο για αγροτικό δουλειϊ, αλλϊ και ϊλογο ιππαςύασ. Οι εκτροφεύσ τησ ρϊτςασ Percheron, πϊντα προςηλωμϋνοι ςτισ ανϊγκεσ του μϊρκετινγκ και τησ εμπορευματοπούηςησ, ϊλλαξαν πολλϋσ φορϋσ τα χαρακτηριςτικϊ του προώόντοσ τουσ, για να ταιριϊζει με τισ ανϊγκεσ των εποχών. Για παρϊδειγμα, κατϊ το τϋλοσ του 19ου αιώνα ςταμϊτηςαν να παρουςιϊζουν το ϊλογο Percheron ωσ «καθηγητό ιππαςύασ». Αυτό το ϊλογο, που εύχε ύψοσ περύπου 1,57μ, εύχε αντικαταςταθεύ από ϊλλεσ διαςταυρώςεισ ρατςών, όπωσ όταν το γρόγορο Cleveland και το ϊλογο Yorkshire. Σο Percheron ϋγινε τότε ϋνα βαρύ ϊλογο ϋλξησ. Σο γεγονόσ ότι οι εκτροφεύσ μπορούςαν να κϊνουν μια τόςο μεγϊλη αλλαγό οφεύλεται ςτην ικανότητα και διορατικότητϊ τουσ, αλλϊ και ςτην παρουςύα του αραβικού αύματοσ, που βοόθηςε ςτη διαμόρφωςη πολλών διαφορετικών τοπικών τύπων αλόγων. Αυτό ϋγινε εφικτό με ςυνετό διαςταύρωςη των διαφόρων ρατςών, αλλϊ και εξαιτύασ αυτού του υπϋροχου αύματοσ, που δημιούργηςε ποικιλύα και παραλλαγϋσ ςε μικρϊ χρονικϊ διαςτόματα. Η καλύτερη περύοδοσ για τουσ εκτροφεύσ τησ ρϊτςασ Percheron όταν ανϊμεςα ςτο 1880 και το 1920, όταν τα ϊλογα Percheron ειςϊγονταν ςτη Βόρεια και Νότια Αμερικό και τη Νότια Αφρικό. Η Αμερικό ϋγινε η επύςημη χώρα ειςαγωγόσ των αλόγων αυτών. Τπολογύζεται ότι ςτη δεκαετύα του 1880 ειςόχθηςαν ςτην Αμερικό περύπου 17
5.500 επιβότορεσ και 2.500 φορϊδεσ. Μϋχρι το 1910 οι εγγραφϋσ ανϋβηκαν ςτον εκπληκτικό αριθμό των 31.900. Σο ϊλογο Percheron, που ϋχει φυςικϊ ανατολικό παρελθόν, ϋχει ϋνα ςημαντικό πλεονϋκτημα ςε ςχϋςη με ϊλλεσ βαριϋσ ρϊτςεσ. Μπορεύ να προςαρμόζεται ςε διαφορετικϊ κλύματα πιο εύκολα από ϊλλα και ϋχει ϋνα εκπληκτικό βιβλύο βαςικών προδιαγραφών για διαςταυρώςεισ. τα παγωμϋνα νηςιϊ Falkland, τα ϊλογα ρϊτςασ Percheron διαςταυρώνονται με ϊλογα Criollo, και παρϊγουν μια «ςκληρό» ςειρϊ αλόγου, ενώ ςτην Αυςτραλύα, όπου υπϊρχει εντελώσ αντύθετο κλύμα, διαςταυρώνονται για να δημιουργόςουν ρϊτςα αθλητικών αλόγων. Μια καθαρόαιμη φορϊδα Percheron διατηρεύ ακόμη το ανεπύςημο ρεκόρ μεγαλύτερησ ϋλξησ. Έχει τραβόξει πϊνω από 1.545 κιλϊ. Επύςησ το ψηλότερο ϊλογο ςτον κόςμο όταν ο αμερικανικόσ καταγωγόσ ρϊτςασ Percheron, Dr le Gear, που εύχε ύψοσ 2,13μ. Κατϊ τ’ ϊλλα, το ςώμα του αλόγου Percheron εύναι αρκετϊ μεγϊλο και με πλατύ ςτόθοσ. Σα πιο ςυνηθιςμϋνα χρώματϊ του εύναι το πιτςιλωτό γκρι ό μαύρο, ενώ εύναι αποδεκτϊ ακόμη και το καφϋ, το ανοιχτό καφϋ και το ανοιχτό κύτρινο. Σα πόδια του εύναι κοντϊ, αλλϊ δυνατϊ, ενώ το μϋςο ύψοσ του φτϊνει το 1,68μ.
Φσλή Clydesdale
18
Clydesdale εύναι το όνομα μιασ φυλόσ αλόγων που προϋρχεται από την περιοχό τησ Clydesdale ςτη κωτύα. Αξιοςημεύωτα χαρακτηριςτικϊ αυτού του αλόγου εύναι το τερϊςτιο ανϊςτημϊ του και η εξαιρετικό αντοχό του. Η Clydesdale ϋχει μια μακρϊ ιςτορύα ωσ ϊλογο εργαςύασ, αλλϊ επύςησ ςυχνϊ θεωρεύται ϊλογο οικόςιτο. Η φυλό αυτό προϋρχεται από τη κωτύα και ιδρύθηκε από τουσ γεωργούσ του Lanarkshire. Η φυλό ϋγινε τόςο για εμπορικϋσ μεταφορϋσ και γεωργικούσ ςκοπούσ και ϊρχιςαν να εμφανύζονται ςε όλη τη κωτύα ενώ ςτη ςυνϋχεια, ςιγϊ-ςιγϊ ςε όλη τη βόρεια περιοχό τησ Αγγλύασ. Σα νεογϋννητα Clydesdales ςυνόθωσ ζυγύζουν γύρω ςτα 125 κιλϊ. Κατϊ μϋςο όρο, τα αρςενικϊ Clydesdales ζυγύζουν μεταξύ 1.700 και 2.200kg, ενώ οι θηλυκϋσ Clydesdales ζυγύζουν 1.500 ϋωσ 2.000 κιλϊ. Από την ϊποψη χρωματιςμού, τα ϊλογα εύναι ςυνόθωσ καφϋ, μαύρο, καςτανό. Λευκϊ ςημϊδια εύναι κοινϊ για τα πόδια και το πρόςωπο τησ φυλόσ. Σα Clydesdales ϋχουν μεγϊλα ρουθούνια και μακρύ λαιμό. Σα ϊλογα ϋχουν επύπεδεσ οπλϋσ, μυώδεισ και νευρώδεισ μηρούσ και ςχετικϊ ςτενϋσ πλϊτεσ. ε γενικϋσ γραμμϋσ τα Clydesdale ϊλογα μπορούν να ζόςουν μϋχρι τα 20 χρόνια τουσ. Όςον αφορϊ ςτην υγεύα, μια ςυχνό πϊθηςη που κατϊ καιρούσ πλόττει τα Clydesdale εύναι γνωςτό ωσ ποδοδερματύτιδα («γρατζουνιϋσ»). Η φλεγμονώδησ διαταραχό
19
προκύπτει όταν τα ϊλογα ξοδεύουν ϋνα μεγϊλο χρονικό διϊςτημα ςε ϋνα περιβϊλλον που εύναι υγρό. Σα Clydesdale ϊλογα εύναι αξιόλογα για την ενεργό και ζωντανό διϊθεςό τουσ. Άλλα χαρακτηριςτικϊ που ςχετύζονται με τα Clydesdales περιλαμβϊνουν την εξυπνϊδα, την ευγϋνεια και την υπομονό. Σα Clydesdale εύναι γνωςτϊ διεθνώσ για τη χρόςη τουσ ςε διαφημιςτικϋσ καμπϊνιεσ που δημιουργόθηκαν από την Budweiser. Σα ϊλογα που ςυχνϊ αναφϋρονται με το όνομα "Budweiser Clydesdales" εκτόσ απ'τη χρηςιμοπούηςό τουσ ςε διαφημύςεισ ςυχνϊ κϊνουν εμφανύςεισ ςε διϊφορουσ αγώνεσ. Μερικϋσ φορϋσ μπορεύ επύςησ μπορεύ να χρηςιμοποιούνται ςε βαριϊ εργαςύα ςτισ παραδοςιακϋσ εκμεταλλεύςεισ που εύναι παλιού τύπου και δε βαςύζονται ςε ςύγχρονα μηχανόματα.
Φσλή Βερβερίνικο
Η ρϊτςα αυτό προϋρχεται από το Μαρόκο και την Αλγερύα και ςτην αρχικό τησ μορφό το ύψοσ τησ ξεπερνούςε τα 1,40-1,50 μ. Φαρακτηρύζεται από τουσ επύπεδουσ ώμουσ, το ςτρογγυλεμϋνο ςτόθοσ, το ςχετικϊ μακρύ κεφϊλι και ςυγκριτικϊ με τα Αραβικϊ, τη χαμηλότερα τοποθετημϋνη ουρϊ με πολύ πυκνό τρύχωμα. Σα πιο ςυνηθιςμϋνα χρώματα του αλόγου αυτού εύναι το ςκούρο ρούςο, το καφϋ, το καςτανό, το μαύρο και το γκρι. Σο περύγραμμα του κεφαλιού ϋχει την ύδια κυματοειδό μορφό με τα Αραβικϊ. Αρχικϊ, τα Βερβερύνικα διαςταυρώθηκαν ςε μεγϊλη ϋκταςη με τα Αραβικϊ τησ υρύασ ενώ αργότερα ςτην Αλγερύα αναμεύχθηκαν με τα ευρωπαώκϊ ϊλογα τόςο που όταν εξαιρετικϊ δύςκολο να βρει κανεύσ καθαρόαιμα ϊλογα αυτόσ τησ ρϊτςασ. Σα Βερβερύνικα θα ευδοκιμόςουν ςαν απόρροια των Αραβικών, αν και εύναι το ύδιο ςκληροτρϊχηλα ςτη διϊπλαςη και υπϊκουα ςτο χαρακτόρα, αν και κϊπωσ λιγότερο εύςτροφα. Μπορούμε να ξεχωρύςουμε αρκετϋσ ομϊδεσ των Βερβερύνικων αλόγων. Η πρώτη ομϊδα εκτρϊφηκε από τουσ Μοργκαμπύν, ςτη δυτικό πλευρϊ των πεδιϊδων, ςτο νότιο μϋροσ των βουνών του Άτλαντα. Αυτό το ϊλογο εύχε γκρι ό καφϋ χρώμα, όταν μικρόςωμο και αδύνατο. Πιο 20
αξιοςημεύωτη εύναι η ομϊδα Μπορνού από την περιοχό νότια τησ λύμνησ Σςαντ, που ϋχει γκριζόλευκο χρώμα ςτο ςώμα, με μαύρα πόδια. Η ουρϊ εύναι μϊλλον χαμηλϊ τοποθετημϋνη, τα πόδια και τα πϋλματα εύναι πολύ καλοφτιαγμϋνα και το ςώμα ςχετικϊ κοντό. Μια τρύτη ιμϊδα υπϊρχει ςτην περιοχό Ντονγκόλα τησ Νουβύασ και μοιϊζει με τα Μπορνού. ε ϊλλεσ περιοχϋσ υπϊρχουν κι ϊλλα πιο μικρόςωμα ϊλογα. την Αγγλύα από πολλϊ χρόνια δεν υπϊρχει πια η ρϊτςα, παρόλο που κατϊ καιρούσ μπορεύ να βρεθούν κϊποιεσ μεμονωμϋνεσ περιπτώςεισ Βερβερύνικων αλόγων. Η κατϊςταςη αυτό εύναι αρκετϊ δυςϊρεςτη, γιατύ η ρϊτςα αυτό ϋχει πολλϊ καλϊ ςτοιχεύα και η φόμη τησ για αντοχό εύναι αξεπϋραςτη. Η απουςύα τησ γύνεται ακόμα πιο ϋντονη από το γεγονόσ ότι εύναι κυρύωσϊλογο ιππαςύασ και ακόμα εύναι το ϊλογο ιππαςύασ που θα επιβιώςει ςε μεγϊλο ποςοςτό. Ο λόγοσ τησ ϋλλειψησ δημοτικότητϊσ του ς' αυτό τη χώρα εύναι ύςωσ το ότι δεν μπορεύ να ξπερϊςει την ϊλλη ανατολικό ρϊτςα, τα Αραβικϊ. Αυτόσ ο λόγοσ όμωσ δεν αποτελεύ δικαιολογύα για την ουςιαςτικό ϋλλειψη τησ ρϊτςασ ϋξω από την αρχικό περιοχό του, γιατύ ϋνα καλό Βερβερύνικο μπορεύ να ςυναγωνιςτεύ με επιτυχύα πολλϋσ ϊλλεσ ρϊτςεσ ιππικών αλόγων.
Φσλή Suffolk
Σο κύριο χαρακτηριςτικό των αλόγων Suffolk εύναι το καςτανό τουσ χρώμα. Δεν ϋχει εμφανιςτεύ ποτϋ ϊλλο χρώμα ςτη ςυγκεκριμϋνη ρϊτςα αλόγων. Επιπλϋον, ξεχωρύζει μαζύ με το Percheron γιατύ εύναι το μόνο βρετανικό ϊλογο ζεύξησ με καθαρϊ πόδια. Εύναι αυτόχθονο ςτην κομητεύα του Suffolk, ςτην ανατολικό πλευρϊ τησ Αγγλύασ και ςύμφωνα με την Μπριτϊνια του Κϊμντεν, το Suffolk χρονολογεύται από το 1506. Ένα περύεργο χαρακτηριςτικό ςε ςχϋςη με αυτό τη ρϊτςα εύναι ότι κϊθε ζώο τησ ςόμερα ϋχει τισ ρύζεσ του ςε μια ςυνεχό γραμμό από την πλευρϊ των αρςενικών μϋχρι ϋνα ϊλογο που γεννόθηκε το 1760. Δε χρειϊζεται να ειπωθεύ ότι το Suffolk δεν ϋχει μεταβληθεύ από εκεύνη την εποχό με την εύςοδο ξϋνου αύματοσ από ρϊτςεσ που διϋθεταν πιο λεπτό 21
κεφϊλι, μεγαλύτερη ενεργητικότητα και ύςωσ πιο ευγενικό διϊπλαςη. Όλεσ αυτϋσ ϋδωςαν ςόμερα ϋνα πολύ όμορφο ϊλογο με πολύ καλϋσ επιδόςεισ, γιατύ το Suffolk θα δουλϋψει γερϊ από τη ςτιγμό που θα γύνει δύο χρόνων μϋχρι τα εύκοςι πϋντε του και επιπλϋον εύναι ϋνα πολύ οικονομικό ϊλογο για το νοικοκυριό μιασ και του αρκεύ λύγη τροφό. Θα πρϋπει να ςημειωθεύ ότι εκτόσ από λύγεσ εξαιρϋςεισ εύναι πολύ υπϊκουο. Σο μϋςο ύψοσ του εύναι γύρω ςτα 1,60μ. και πρϋπει να εύναι πολύ πλατύ ςτο ςτόθοσ και τα καπούλια. Άλλα χαρακτηριςτικϊ του αλόγου εύναι τα κοντϊ πόδια του και επομϋνωσ και η ελκτικό του δύναμη που εφαρμόζεται χαμηλϊ και ϋτςι αςκεύται ϊμεςα όλη ςτο όχημα που ϋλκει. Και το μεγϊλο του ςώμα αποτελεύ χαρακτηριςτικό και το ϊλογο ϋχει μια ςτρογγυλό ογκώδη αλλϊ και φιλικό εμφϊνιςη που εύναι εντυπωςιακό. Σο γεγονόσ ότι μπορεύ, αν του ζητηθεύ, να καλπϊςει με τρόπο αδιανόητο για τα ϊιρ ό τα Κλαώντεςνταύηλ, εύναι ϋνα ακόμα πλεονϋκτημϊ του. Πολλϊ ϋχουν γραφτεύ και λεχθεύ τα περαςμϋνα χρόνια για τα υποτιθϋμενα αδύναμα πόδια του Suffolk και εύναι γενικϊ αποδεκτό ότι υπόρχε αλόθεια ςε αυτϊ. Μπορούμε όμωσ να δηλώςουμε ότι οι εκτροφεύσ όλα αυτϊ τα χρόνια ϋκαναν πολλϋσ προςπϊθειεσ και κατϊφεραν να εξαλεύψουν αυτό το μειονϋκτημα. Σο χρώμα τουσ εύναι καςτανό, το κεφϊλι τουσ μεγϊλο και με φαρδύ μϋτωπο. Έχουν βαθύ λαιμό ςτο κολϊρο που λεπταύνει με χϊρη προσ το κεφϊλι. Οι ώμοι του εύναι επιμόκεισ και μυώδεισ. Έχουν ςτρογγυλϊ πλευρϊ από τουσ ώμουσ μϋχρι την κοιλιϊ, με όμορφο διϊγραμμα ρϊχησ, ςαγονιών και καπουλιών. Σα πόδια τουσ εύναι ευθύγραμμα με κυρτϊ μεςοκύνια, μεγϊλα γόνατα και μακριούσ καθαρούσ ταρςούσ πϊνω ςε κοντϋσ κνόμεσ. Αγκώνεσ ςτραμμϋνοι προσ τα μϋςα θεωρούνται ςοβαρό μειονϋκτημα. Οι οπλϋσ εύναι αρκετϊ μεγϊλεσ και κυκλικϋσ. Για ϋνα τϋτοιο ζώο δεν εύναι περύεργο που ϋχουν γύνει πολλϋσ προςπϊθειεσ να διαςταυρωθεύ με Thoroudbred και Αραβικϊ με ςκοπό να δημιουργηθούν επιθετικού κυνηγού. Οι προςπϊθειεσ αυτϋσ εύχαν μϋχρι τώρα διϊφορουσ βαθμούσ επιτυχύασ, όπωσ εύναι λογικό ςε μια τόςο αντιθετικό διαςταύρωςη. Παρ' όλα αυτϊ ϋχουν δημιουργηθεύ πολλϊ καλϊ ζώα που κατϊ καιρούσ ϋγιναν αποδεκτϊ με ενθουςιαςμό. Οι διαςταυρώςεισ αυτού του εύδουσ όμωσ εύναι αναπόφευκτο να περιλαμβϊνουν και ϋνα μεγϊλο ποςοςτό τύχησ.
22
Φσλή Απαλούδα
Σα Απαλούζα προϋρχονται από την περιοχό γύρω από τον ποταμό Παλούζ ςτισ βόρειεσ Η.Π.Α. όμερα τα Απαλούζα εκτρϋφονται ςτισ δυτικϋσ περιοχϋσ των Η.Π.Α και του Καναδϊ και ιδιαιτϋρωσ ςτην περιοχό τησ Αλπϋρτα, όπου η εκτροφό γύνεται από τουσ Ινδιϊνουσ Κρι. Σο χρώμα τησ φυλόσ αυτόσ ποικύλει. Σο κυριότερο χαρακτηριςτικό των Απαλούζα εύναι το ςτικτό του χρώμα, όπωσ περιγρϊφεται πιο κϊτω. Λεοπϊρδαλη: λευκό τρύχωμα με ςκουρόχρωμα ςτύγματα ςε ολόκληρο το ςώμα. Φιονονιφϊδα: τύγματα ςε όλο το ςώμα και ιδιαιτϋρωσ ςτουσ μηρούσ. Κουβϋρτα: κουρόχρωμο τρύχωμα με μια λευκό "κουβϋρτα" που καλύπτει τα καπούλια,η οπούα εύναι εύτε καθαρό εύτε με ςτύγματα. Μϊρμαρο: δύχρωμο, με το ϋνα χρώμα λευκό, ςε ολόκληρο το ςώμα. Πϊγοσ: Λευκϊ ςτύγματα ςε ςκουρόχρωμο τρύχρωμα. Σο ύψοσ τησ φυλόσ αυτόσ κυμαύνεται από 1,44 ϋωσ 1,54μ. Σο κύριο χαρακτηριςτικό των Απαλούζα εύναι ότι ϋχουν μεγϊλη αντοχό, εύναι πειθόνια και ανθεκτικϊ. Εύναι πρόθυμα και όρεμα. Σο κεφϊλι εύναι φαρδύ με ζωηρϊ και εκφραςτικϊ μϊτια. Σα αφτιϊ, όπωσ ςυμβαύνει με όλα τα αμερικϊνικα ϊλογα εύναι μικρϊ και μυτερϊ, ο λαιμόσ εύναι καλοςχηματιςμϋνοσ και το ςτϋρνο ευρύ. Σα Απαλούζα ϋχουν ςτρογγυλεμϋνα και δυνατϊ καπούλια και η ουρϊ τουσ εύναι τοποθετημϋνη ψηλϊ. Σο τρύχωμα τησ χαύτησ και τησ ουρϊσ εύναι ςχεδόν μεταξϋνιο. Σα Απαλούζα εύναι δημοφιλό ςτη Δύςη και χρηςιμοποιούνται ςε όλουσ τουσ τύπουσ ιππαςύασ. Εκτελούν ξεχωριςτό τριποδιςμό και καλπαςμό με μεγϊλη εναλλαγό ταχύτητασ. Εύναι επύςησ εξαύρετοι ϊλτεσ.
23
Σο όνομϊ τουσ (όπωσ αναφϋρεται και πιο πϊνω) προϋρχεται από την περιοχό Παλούζ. Τπϊρχει μια θεωρύα ςύμφωνα με την οπούα οι Ιςπανού ειςόγαγαν πιτςιλωτϊ Ναπολιτϊνικα Άλογα ςτη Βόρεια Αμερικό κατϊ τον 17o αιώνα. Σα ϋγχρωμα αυτϊ ϊλογα εκτρϋφονταν από τουσ Ινδιϊνουσ Νε-Περςϋ που ζούςαν ςτην κοιλϊδα Παλούζ για να τα χρηςιμοποιούν για κυνόγι και πόλεμο. Σα ϊλογα αυτϊ ϋγιναν γνωςτϊ ωσ "Άλογα Παλούζ" και με τα χρόνια και την παραφθορϊ τησ γλώςςασ κατϋληξαν να εύναι γνωςτϊ ωσ "Απαλούζα". όμερα τα Απαλούζα προϋρχονται από διαςταυρώςεισ αλόγων Παλούζ με Ίππουσ Σετϊρτου.
24
Φσλή άιρ
Η φυλό ϊιρ ϋχει προϋλευςη από την Αγγλύα. Σα ϊλογα ϊιρ εύναι πϊντοτε μαύρα, καφϋ ό γρύζα. Σα ϊλογα με τα δύο ςκουρότερα χρώματα φϋρουν ςυχνϊ λευκϊ ςημϊδια. Πρόκειται για ςχετικϊ ψηλϊ ϊλογα αφού το ύψοσ τουσ ανϋρχεται ςτο 1.73μ. Σα ϊιρ, όπωσ και τα περιςςότερα ψυχρόαιμα ϊλογα εύναι όρεμα και υπϊκουα. Σα ϊιρ εύναι πολύ μεγαλόςωμα, ψύχραιμα ϊλογα. Σο κεφϊλι εύναι πολύ μεγϊλο, με ευρύ μϋτωπο και επύπεδη μύτη. Έχουν τη χαρακτηριςτικό εμφϊνιςη των ψυχρόαιμων, μόνο που εύναι πολύ μεγαλόςωμα, ο λαιμόσ εύναι ςχετικϊ μακρύσ για ψυχρόαιμο ϊλογο και τα καπούλια φαρδιϊ και μυώδη. Η πλούςια ουρϊ εύναι τοποθετημϋνη ψηλϊ. Σο υπερβολικό ύψοσ των ϊιρ αποδύδεται ςτα ψηλϊ τουσ πόδια με τισ γερϋσ οπλϋσ. Εντυπωςιακϋσ εύναι και οι μεταξϋνιεσ τούφεσ ςτο κϊτω μϋροσ των ποδιών. Σα ϊιρ διαθϋτουν όλα τα πλεονεκτόματα ενόσ καλού αλόγου ϋλξησ και ςτο παρελθόν χρηςιμοποιούνταν τόςο ςτη γεωργύα όςο και την ϋλξη των ειδικών κϊρων που χρηςιμοποιούνταν ευρϋωσ ςτη ζυθοποιύα για τη μεταφορϊ βαρελιών. τισ μϋρεσ μασ, εύναι πολύ δημοφιλό ςτισ επιδεύξεισ και ςε ϊλλεσ παρόμοιεσ διοργανώςεισ, φϋροντασ όλη τη ςαγό τουσ η οπούα εύναι διακοςμημϋνη με ορειχϊλκινα διακοςμητικϊ και ϋλκοντασ παραδοςιακϋσ ϊμαξεσ και κϊρα. Σα ϊιρ ϋχουν εκτεταμϋνο διαςκελιςμό και δυνατό τροχαςμό. Σα ϊιρ εύναι η γνωςτότερη αγγλικό ρϊτςα αλόγων ζεύξησ βαρϋωσ τύπου. Κατϊγονται από τον Παλιό Μαύρο Αγγλικό Ίππο, τη ςημαντικότερη ρϊτςα ςτη Μεςαιωνικό Αγγλύα, ο οπούοσ διαςταυρώθηκε με Υρύζικα και αργότερα κατϊ τον 16o και 17o αιώνα, με τον Υλαμανδικό Ίππο. Αυτού οι πραγματικού γύγαντεσ, ζυγύζουν περύπου 1.200Kg.
25
Φσλή Φριδικό-Friesian Horse
Σο Φριζικό ϊλογο ό Φϊρντραφερ αναγνωρύζεται πλϋον ωσ ϋνα από τα πρώτα βαςιλικϊ ϊλογα τησ Ευρώπησ. Σο όνομα Φϊρντραφερ ςημαύνει "καλόσ τροχαςτόσ". Προϋλευςό του εύναι η επαρχύα Υριζύασ Ολλανδύα. Σο ύψοσ του κυμαύνεται από: 1,51-1,62μ. Σο χρώμα των Υριζικών αλόγων εύναι πϊντοτε ςτιλπνό μαύρο. Κϊθε εύδουσ ςημϊδι απαγορεύεται. Οριςμϋνα, όμωσ, ξεφεύγουν των προδιαγραφών. Σα επύθετα που περιγρϊφουν τα Υριζικϊ με τον καλύτερο τρόπο εύναι: όρεμοι, ζωηρού και πρόθυμοι εργϊτεσ. Εύναι ακόμη πιςτϊ και ευαύςθητα. Έχουν περόφανο κι ευγενικό παρϊςτημα. Σα Υριζικϊ εύναι όμορφα ϊλογα ϋλξησ ϊμαξασ με πλούςια χαύτη. Σόςο η χαύτη όςο και η ουρϊ εύναι κυματιςτϋσ. Σο κεφϊλι εύναι κομψό, τοποθετημϋνο ςε μακρύ, ευθυτενό και τοξωτό λαιμό, ενώ τα ακρώμια δεν εύναι ευδιϊκριτα. Σα πόδια εύναι ςχετικϊ κοντϊ, αλλϊ γερϊ, με πλούςιο τρύχωμα και ϋντονα υποκνόμια. Οι οπλϋσ εύναι μπλϋ χρώματοσ. Σα ϊλογα αυτόσ τησ ρϊτςασ κινούνται υπερόφανα. Σα Υριζικϊ εμφανύζονται ςυχνϊ ζεμϋνα ςε φριζικού τύπου ϊμαξεσ με υψηλϋσ ρόδεσ. την Ολλανδύα ςυνηθύζεται ο οδηγόσ και οι επιβαύνοντεσ να εύναι ντυμϋνοι με παροδοςιακϋσ φορεςιϋσ. Σα Υριζικϊ εύναι επύςησ πρώτησ ποιότητασ ϊλογα ιππαςύασ με ςαφό κλύςη ςτην ιππικό δεξιοτεχνύα και μεγϊλη φόμη ωσ εκπαιδευτικϊ ϊλογα ςτην ανώτατη ςχολό ιππαςύασ. Εύναι αδύνατον να μην κλϋψει την παρϊςταςη κατϊ τον τροχαςμό του, λόγω υψηλόσ κύνηςησ του γονϊτου του. Σα Υριζικϊ ανόκουν ςτην παλαιότερη ευρωπαικό ρϊτςα. Τπολογύζεται ότι χρηςιμοποιούνται επύ 3.000 και πλϋον χρόνια. Οι Ρωμαύοι εκτύμηςαν πολύ αυτϊ τα ϊλογα και τα εύχαν μαζύ τουσ κατϊ την ειςβολό τουσ ςτη Βρετανύα, ενώ κατϊ τον Μεςαύωνα χρηςιμοποιούνταν ευρϋωσ ωσ ϊλογα πολϋμου. Κατϊ τον 17o αιώνα, διαςταυρώθηκαν με Ανδαλουςιανϊ για να παρϊγουν ϋναν τύπο αλόγου τροχαςμού. Σο 1879 δημιουργόθηκε το γενεαλογικό βιβλύο Υριζικών. Έτςι κατϊφεραν να μην εξαφανύςουν την ρϊτςα. 26
Φσλή ελ Φρανζέ-Γαλλικό Άλογο έλας
Η
προϋλευςη τησ φυλόσ αυτόσ εύναι η Γαλλύα. Σο κεφϊλι του αλόγου εύναι μεςαύου μεγϋθουσ, το προφύλ μπορεύ να εύναι κούλο ό ευθύ, ενώ τα αφτιϊ εύναι κϊπωσ μακριϊ. Ο δυνατόσ και μακρύσ λαιμόσ ξεκινϊ ϋντονα από την ακρώμια. Σο μόκοσ τησ ρϊχησ και των πλευρών εύναι μεγϊλο. Η ςυνολικό εντύπωςη εύναι ενόσ μεγϊλου και με ξεχωριςτό εμφϊνιςη αλόγου]]. Σο ελϊχιςτο ύψοσ γι' αυτό τη ρϊτςα εύναι 1.55μ., ενώ τα μεγαλύτερα ϊλογα μπορεύ να ξεπερϊςουν το 1.63μ. Σο χρώμα των ελ Υρανςϋ εύναι ςυνόθωσ καςτανό, αλλα επιτρϋπονται και ϊλλα χρώματα. Ο χαρακτόρασ των ελ Υρανςϋ εύναι πολύ καλόσ. Πρόκειται για φιλικϊ και υπϊκουα ζώα, αλλϊ ζωηρϊ. Σα ελ Υρανςϋ εύναι εξαύρετα ϊλογαιππαςύασ και υπερπόδηςησ εμποδύων. Οι κινόςεισ των αλόγων αυτόσ τησ ρϊτςασ κατϊ το βϊδιςμα, τον τροχαςμό, τον τριποδιςμό και τον καλπαςμό εύναι ςπαθϊτεσ, πηδηχτϋσ και εκτεταμϋνεσ. Η κύνηςη των γονϊτων του ελ Υρανςϋ εύναι ιδιαιτϋρωσ υψηλό για ϊλογο ιππαςύασ. Σα ϊλογα αυτϊ εύναι φυςικού ϊλτεσ. Η ιςτορύα τησ ρϊτςασ αυτόσ φτϊνει μϋχρι τα χρόνια τησ Μαυριτανικόσ κατοχόσ ςτη Νότια Γαλλύα. Κατϊ τον Μαςαύωνα, τα ελ Υρανςϋ όταν ιδιαιτϋρωσ δημοφιλό ςτην υψηλό κοινωνύα, αλλϊ η δημοτικότητϊ τουσ ϊρχιςε να φθύνει μϋχρι την "ανανϋωςη" τησ ρϊτςασ τον 19o αιώνα, με την πρόςμιξη αύματοσ Αγγλικού Καθαρόαιμου.
27
Φσλή Connemara
Μικρόςωμοσύπποσ: celtic pony-spanish jennet-Arab-Thoroughbred. Εύναι γηγενόσ φυλό τησ δυτικόσ ακτόσ τησ νότιασ Ιρλανδύασ. Οι ύπποι τησ φυλόσ αυτόσ εύναι ζώα με όρεμο χαρακτόρα και υπϊκουα. Φαρακτηρύζονται από την ικανότητα να αναπτύςςουν μεγϊλη ταχύτητα ςε ςύντομο χρόνο, την αξιοςημεύωτη επιδεξιότητα ςτην υπερπόδηςη εμποδύων και την ανθεκτικότητϊ τουσ ςε αντύξοεσ καιρικϋσ ςυνθόκεσ. Έχουν μικρό κεφϊλι ευθύ επιρρύνιο, μεγϊλουσ οφθαλμούσ που προεξϋχουν, μικρϊ αυτιϊ και ευρεύσ μυκτόρεσ. Ο τρϊχηλοσ, μϋτριου μόκουσ, φϋρει μακριϊ χαύτη. Η διϊπλαςη του κορμού εύναι αρμονικό με χαρακτηριςτικϊ επικλινό ωμοπλϊτη, μακριϊ ρϊχη και ςημαντικό ανϊπτυξη των μυώκών μαζών ςε όλο το ςώμα με ϋμφαςη ςτουσ γλουτούσ και τουσ μηρούσ. Παρουςιϊζει ελαφριϊ κλύςη τησ λεκϊνησ, πολύ ιςχυρούσ ταρςούσ και καλοςχηματιςμϋνεσ οπλϋσ. Σο ύψοσ ακρωμύου κυμαύνεται από 133-145 εκατοςτϊ. Ο ςυνηθϋςτεροσ χρωματιςμόσ εύναι φαιόσ, ενώ λιγότερο ςυχνϊ απαντώνται ο μαύροσ, ο καςτανόχρωμοσ, ο ιςαβϋλειοσ και ο ορφνόσ. Μερικϊ ϊλογα μπορεύ να γεννηθούν ερυθρόφαια αλλϊ με την πϊροδο τησ ηλικύασ ο χρωματιςμόσ γύνεται φαιόσ. Φρηςοποιούνται για ιππαςύα, αγώνεσ αμαξοδόγηςησ, υπερπόδηςη εμποδύων και ςε διϊφορεσ επιδεύξεισ.
28
Φσλή Thoroughbred
Περιγραφϋσ εκπαύδευςησ αλόγων κούρςασ ϋχουν βρεθεύ ςε ευρόματα από το 1400 π.χ. και από αυτϊ γνωρύζουμε ότι ςτην Κύνα, την Αρχαύα Ελλϊδα και τη Ρωμαώκό Αυτοκρατορύα εύχαν αςχοληθεύ με τουσ αγώνεσ ταχύτητασ αλόγων. Οι Ρωμαύοι μετϋδωςαν αυτό το θϋαμα ςτην Αγγλύα και εκεύ ξεκύνηςε να γύνεται δημοφιλϋσ ανϊμεςα ςτισ υψηλϋσ κοινωνικϋσ τϊξεισ, ςε ειδικϋσ γιορτϋσ ςτισ κεντρικϋσ πλατεύεσ των χωριών, ωςότου ϋγινε ςτα μϋςα του 18ου αιώνα φανατικό ςπορ και ενδιαφϋρον τησ ευρύτερησ κοινωνύασ. Για το λόγο αυτό δημιουργόθηκε μια ρϊτςα που μπορεύ ακόμα και ςόμερα να ςυμβϊλλει ςτισ απαιτόςεισ για ταχύτητα ςτουσ αγώνεσ. Η ρϊτςα Thoroughbred ξεκύνηςε ςτα μϋςα του 18ου αιώνα με τρεισ αραβικούσ επιβότορεσ, οι οπούοι διαςταυρώθηκαν με τισ καλύτερεσ τοπικϋσ φορϊδεσ των αγώνων ταχύτητασ τησ Μ. Βρετανύασ. Ο πρώτοσ από αυτούσ τουσ επιβότορεσ όταν ο Byerley Turk ο οπούοσ ανόκε ςτον Captain Byerley που τον απϋκτηςε κατϊ τη διϊρκεια ενόσ πολϋμου ςτην Σουρκύα, από τον οπούο πόρε το όνομϊ του. Γνωςτόσ διϊδοχοσ του όταν ο "Herod" (1758). Ο δεύτεροσ επιβότορασ υπόρξε η ςημαντικότερη επιρροό για τη ρϊτςα Thoroughbred. Γεννόθηκε ςτη υρύα (Aleppo) το 1700 και αποκτόθηκε ςε ηλικύα τεςςϊρων χρονών από τον Thomas Darley, ο οπούοσ τον ϋφερε ςτο Yorkshire τησ Αγγλύασ. Ονομϊςτηκε The Darley Arabian και ϋνασ από τουσ πιο γνωςτούσ διαδόχουσ του όταν ο "Eclipse first". Ο "Eclipse first" επειδό όταν πολύ ταχύτεροσ από όλα τα ϊλογα τησ εποχόσ εύχε το παρατςούκλι "Eclipse first, the rest nowhere". Ο τρύτοσ επιβότορασ δημιουργύασ τησ ρϊτςασ Thoroughbred, το Godolphin Arabian γεννόθηκε ςτην Τεμϋνη και δόθηκε δώρο ςτο βαςιλιϊ τησ Γαλλύασ. Η φόμη λϋει πωσ ο Godolphin Arabian κατϋληξε να τραβϊει καρότςια με νερό ςτα ςτενϊ του Παριςιού, όπου κϊποιοσ ονόματι Edward Coke τον ανακϊλυψε και τον αγόραςε. Μετϊ από λύγο τον πούληςε ςτον Second Earl of Godolphin. Λϋγεται πωσ το αύμα του Godolphin Arabian υπϊρχει ςε κϊθε ςτϊβλο τησ Αγγλύασ. Μόνο ϊλογα που κατϊγονται από αυτούσ τουσ τρεισ 29
επιβότορεσ εύναι καταγεγραμμϋνα ςτο "General Stud Book". όμερα οι διϊδοχού τουσ βοηθούν ςτην διατόρηςη τησ ρϊτςασ παγκοςμύωσ.
Χαρακτηριςτικά τησ ράτςασ υνολικϊ εύναι πολύ κομψό ϊλογο. Έχει λεπτϊ και ψηλϊ πόδια, ελαςτικϊ μεςοκόνια, ςτρογγυλϋσ οπλϋσ, αρμονικό ςώμα και λεπτό φορμαριςτό κεφϊλι. Σα μϊτια του εύναι μεγϊλα και ζωηρϊ και τα αυτιϊ μικρϊ και μυτερϊ. Μακρύσ λεπτόσ τρϊχηλοσ (λαιμόσ) που τελειώνει ςε μια δυνατό ακρωμύα. Κοντό πλϊτη, δυνατούσ μύεσ ςτα καπούλια, φαρδύ και χαμηλό ςτόθοσ και λεπτό μεταξϋνιο τρύχωμα (που τονύζει τισ αρτηρύεσ του). Σο ύψοσ ακρωμύασ κυμαύνεται μεταξύ 1,50cm και 1,70cm ενώ το τρύχωμϊ του εύναι ςυνόθωσ καφϋ αλλϊ ςυναντϊται και ςε ϊλλα χρώματα. Σο ϊλογο Thoroughbred εύναι πολύ ζωηρό, νευρώδεσ, ευαύςθητο και θαρραλϋο. Εύναι υπομονετικό, με μεγϊλη αντοχό και γρόγορα αντανακλαςτικϊ. Λόγω τησ ταχύτητασ που αναπτύςςει θα το δούμε ςε κούρςεσ αγώνων ταχύτητασ και ςτο τρύαθλο. Επύςησ χρηςιμοποιεύται ςτην εκτροφό για εξευγενιςμό ρϊτςασ.
Φσλή Αμερικάνικο έλας
Σο Αμερικϊνικο ϋλασ ϋχει ξεχωριςτό εμφϊνιςη, με μακριϊ πόδια, ψηλό κεφϊλι και τεχνητϊ υψωμϋνη ουρϊ. Εύναι από τα πιο αξιαγϊπητα, ςτοργικϊ και γοητευτικϊ ϊλογα του κόςμου. Έχει πολύ καλοςυνϊτο χαρακτόρα, παρϊ το εντυπωςιακό του ςτύλ. Η πρώτη του ονομαςύα όταν Κεντϊκυ ςϋλασ. Δημιουργόθηκε από ιδιοκτότεσ φυτειών ςτισ νότιεσ πολιτεύεσ αρχικϊ ςτο Κεντϊκυ. Οι ιδιοκτότεσ ϋπρεπε να εύναι όλη μϋρα ςτη ςϋλα, επιθεωρώντασ τισ αχανεύσ φυτεύεσ. Σο ϊλογο ϋπρεπε να εύναι ϊνετο αλλϊ και 30
γρόγορο. Ο καλπαςμόσ δεν όταν πρακτικόσ για τη δουλειϊ αυτό, γι' αυτό αναπτύχθηκαν δύο νϋοι βηματιςμού εκτόσ από το βϊδιςμα, ο τροχαςμόσ και ο τριποδιςμόσ. Ήταν εύκολο χϊρη ςτουσ προγόνουσ πλαγιοτροχαςμού και πλαγιοδιποδιςμού τησ ρϊτςασ από Ιςπανύα και την Αγγλύα. Η ρϊτςα ϋχει ξεχωριςτούσ βηματιςμούσ. Τπϊρχουν ϊλογα με τρεισ βηματιςμούσ-βϊδιςμα, τροχαςμό και τριποδιςμό-και ϊλογα με πϋντε, με επιπλϋον το ταχύ βϊδιςμα και τον πλαγιοποδιςμό. Εκτρϋφεται ςχεδόν αποκλειςτικϊ για ειδικϋσ κατηγορύεσ επύδειξησ τησ Αμερικόσ, τόςο ιππαςύασ όςο και ζεύξησ, αν και ϊξιο να αγωνιςτεύ ςε κϊθε κατηγορύα. Γενικά χαρακτηριςτικά Χαρακτήρασ Έχει περηφϊνια, νεύρο, ορμό, κι όμωσ εύναι πολύ όρεμο, που μπορεύ να το ιππεύςει ϋνα παιδύ. Διάπλαςη Πολύ όμορφο ϊλογο και ικανό, με καλό ιδιοςυγκραςύα και ιδιαύτερη παρουςύα και ϋκφραςη. Σο κεφϊλι μικρό ςτενό, ϋξυπνο, πολύ ψηλϊ κρατημϋνο. Αυτιϊ μυτερϊ, κομψϊ, ςε μικρό απόςταςη μεταξύ τουσ. Μϊτια περόφανα, ευγενικϊ, όχι αλαζονικϊ. Προφύλ ύςιο, ρουθούνια μεγϊλα και ανοιχτϊ. Λαιμόσ καθαρόσ, τοξωτόσ. Ο μακρύσ και κομψόσ λαιμόσ εύναι πολύ ψηλόσ. Σο ψηλό ακρώμιο καταλόγει ομαλϊ ςτη ρϊχη και ςε μακριούσ, γερτούσ ώμουσ, ςτενούσ πϊνω και φαρδύτερουσ κϊτω, με ανοιχτούσ αγκώνεσ και φυςικό, ελεύθερη κύνηςη. Έχει μακρύ, καλοςχηματιςμϋνο κορμό, ρϊχη μακριϊ, δυνατό κι επύπεδη, με πλατιϋσ, δυνατϋσ λαγόνεσ, επύπεδα καπούλια και φυςικό ψηλό κρϊτημα ουρϊσ. Πόδια κομψϊ, γερϊ, δυνατϊ, μυώδη, με μακρύ, γερτό μεςοκύνιο και ςκληρϊ πϋλματα. Χρώμα Όλα τα μονόχρωμα, παλομύνο και μερικϋσ φορϋσ ερυθρόφαιο. Λύγο λευκό ςτο κεφϊλι και το κϊτω μϋροσ των ποδιών. Μεταξϋνιο τρύχωμα, χαύτη και ουρϊ. Ύψοσ Από 1,50 ϋωσ 1,63 εκ.
31
Φσλή Λιπιηζάνερ - Lipizzan
Σα Λιπιτςϊνερ προϋρχονται από τη λοβενύα και την Αυςτρύα. Σο ύψοσ τουσ κυμαύνεται από 1,57 ϋωσ 1,60μ. Σα περιςςότερα Λιπιτςϊνερ εύναι γρύζα, αλλϊ τα ςλοβϋνικα μπορούν να εύναι επύςησ μαύρα και καςτανϊ. Σα Λιπιτςϊνερ εύναι ϋξυπνα ϊλογα, πρόθυμα να εκπαιδευτούν και εξαιρετικϊ υπϊκουα. Σο κεφϊλι εύναι εκφραςτικό και η μύτη εύναι ςυχνϊ κυρτό. Ο λαιμόσ εύναι τοποθετημϋνοσ χαμηλϊ, δεν εύναι ιδιαιτϋρωσ μακρύσ και προκαλεύ ϋντονη εντύπωςη. Ο κορμόσ, με τα ςτρογγυλεμϋνα καπούλια και τουσ βαρεύσ ώμουσ δύνει ρωμαλϋα εντύπωςη. Η πλούςια ουρϊ εύναι τετραγωνιςμϋνη και τα πόδια κοντϊ και ςτιβαρϊ με μικρϊ αλλϊ πολύ καλοςχηματιςμϋνα πϋλματα. Σα Λιπιτςϊνερ εύναι διϊςημα για την ςυμμετοχό τουσ ςτην Ιςπανικό χολό Ιππαςύασ τησ Βιϋννησ. Ο χαρακτόρασ τουσ και ο πηδηχτόσ τροχαςμόσ τουσ τα καθιςτούν ιδανικϊ για τουσ ςκοπούσ τησ ανώτατησ ςχολόσ ιππαςύασ. Ο διαςκελιςμόσ των αλόγων αυτών εύναι ςχετικϊ κοντόσ και η κύνηςη του γονϊτου αρκετϊ ψηλό κατϊ τον τροχαςμό, ο οπούοσ εξαντλεύται ςτον "Ιςπανικό τροχαςμό". Ο τριποδιςμόσ και ο καλπαςμόσ εύναι ςχετικώσ δυςκύνητοι. Ο Αρχιδούκασ Κϊρολοσ τησ Αυςτρύασ ξεκύνηςε την εκτροφό τουσ το 1580 με την ειςαγωγό 33 αλόγων από την Ιςπανύα. Εν ςυνεχεύα προςτϋθηκε γερμανικό αύμα. Η ρϊτςα πόρε το όνομϊ τησ από το ιπποφορβεύο τησ Λύπιτςα ςτη ςημερινό λοβενύα, όπου εκτρϋφονταν τα ϊλογα για λογαριαςμό τησ Αυςτριακόσ Αυλόσ ϋωσ το 1918. Η εκπαιδευςη ςτην ανώτατη ςχολό διαρκεύ περύπου επτϊ χρόνια. Οριςμϋνα Λιπιτςϊνερ μπορούν να ςυνεχύςουν να εργϊζονται με καλϋσ επιδόςεισ ϋωσ την ηλικύα των εύκοςι ετών, ύςωσ και αργότερα. Ο πηδηχτόσ τροχαςμόσ τα καθιςτϊ ιδανικϊ για τουσ ςκοπούσ τησ ανώτατησ ςχολόσ.
32
ΑΜΕΡΙΚΑΝ ΑΝΣΛ(American Saddlebred)
Η ρϊτςα αυτό αποτελεύ προώόν πϋρα από τον Ατλαντικό, που κϊνει πολύ περόφανουσ τουσ Αμερικανούσ. Ξεκινϊει από τισ μϋρεσ των πρωτοπόρων, όταν οι πρώτοι ϊποικοι εγκαταςτϊθηκαν ςτη χώρα πριν από 350 περύπου χρόνια.τη χώρα υπόρχαν μόνο δύο τρόποι να ταξιδϋψει κανεύσ, το νερό και το ϊλογο. Δεν υπόρχαν αυτόχθονεσ ρϊτςεσ ςτην Αμερικό, ϋτςι οι πρώτοι ϊποικοι, όπωσ και οι Ιςπανού, ϋφεραν τα ϊλογα μαζύ τουσ ό τα ειςόγαγαν ςτη χώρα λύγο μετϊ. Ήταν Εγγλϋζικα ϊλογα, πριν από την εποχό των Θόρουμπρεντ, μαζύ με ϊλογα από την Ιςπανύα, τη Γαλλύα, την Αφρικό και την Ανατολό. Όλα αυτϊ μαζύ ϋκαναν ςτο Αμϋρικαν αντλ.Οι πρωτοπόροι εκεύνοι ϋπρεπε να ϋχουν ϋνα ελαφρό, δυνατό, ςκληροτρϊχηλο, γρόγορο ϊλογο που θα καλύπτει ϊνετα μεγϊλεσ αποςτϊςεισ, να προςαρμόζεται εύκολα ςτισ κακουχύεσ, με καλό χαρακτόρα και εξυπνϊδα.Έτςι αναπαρόγαγαν ζώα με τη μεγαλύτερη δυνατό προςοχό, από τα καλύτερα ϊλογα που διϋθεταν και που αργότερα περιϋλαβαν και τα Εγγλϋζικα Θόρουμπρεντ, που ϋδωςαν ςτη ρϊτςα τη φλόγα και την εξυπνϊδα τουσ, ενώ την καλοςύνη και τον καλόβολο χαρακτόρα τα πόρε από τα παλιότερα Εγγλϋζικα ϊλογα.Αργότερα εμφανύςτηκαν και διϊφορεσ ϊλλεσ αμερικανικϋσ ρϊτςεσ, όπωσ Μόργκαν, τϊνταρτ Μπρεντ κ.ϊ. Ο επύςημα όμωσ αποδεκτόσ ιδρυτόσ τησ παρούςασ ρϊτςασ εύναι ο Θόρουμπρεντ Ντϊνμαρκ (γεννόθηκε το 1839). Αξύζει να ςημειωθεύ ότι ο «πατϋρασ» τησ ρϊτςασ, το Κεντϊκι αντλ, εύχε εδραιωθεύ από πολύ πιο πριν. τη ρϊτςα αυτό τρϋχει ακόμα και το αύμα του Μϋςαντζερ, του προγόνου του Αμερικανού τροχαςτό. Σα χαρακτηριςτικϊ τησ ρϊτςασ εύναι τα εξόσ: ύψοσ 1,50 μ. - 1,60 μ.Η φυςικό διϊπλαςη πρϋπει να εύναι ελαφριϊ και ςυμμετρικό, με καλό κεφϊλι, μακρύ, λεπτό λαιμό, καλοςχηματιςμϋνουσ ώμουσ, ςτρογγυλό κοιλιϊ, επύπεδα καπούλια και καλλύγραμμα λεπτϊ πόδια.Η γενικό εμφϊνιςη πρϋπει να δεύχνει καλό ρϊτςα και εξυπνϊδα, το κεφϊλι να ςτϋκει περόφανο ψηλϊ, όπωσ και η ουρϊ, και το ζώο να ςτϋκει καλύπτοντασ μεγϊλη επιφϊνεια. Να εύναι υπϊκουο και 33
να ϋχει ϋξυπνο χαρακτόρα. Σο ειδικό χαρακτηριςτικό τησ ρϊτςασ εύναι οι βηματιςμού, κϊτι για το οπούο εκθειϊζεται και ςτισ επιδεύξεισ και μϊλιςτα εκτρϋφεται αποκλειςτικϊ γι' αυτό. Οι βηματιςμού αυτού εύναι το ςυνηθιςμϋνο βϊδην, ο τροχαςμόσ και ο τριποδιςμόσ, όπωσ και οι τεχνητού ρυθμού, το βϊδιςμα τροχϊδην, το ςιγανό βϊδιςμα ό ςλόου ρακ και το φαςτ ρακ.Σα ζώα εκπαιδεύονται ειδικϊ για κϊθε εύδοσ βαδύςματοσ και υπϊρχουν και ζώα που ϋχουν εκπαιδευτεύ ςε 3 ό 5 εύδη. Ο τροχαςμόσ πρϋπει να εύναι πολύ ψύχραιμοσ, με το κεφϊλι εύκαμπτο, το λαιμό και την ουρϊ ςε τόξο. Η κύνηςη πρϋπει να γύνεται ψηλϊ, μαλακϊ και με ταχύτητα.Σο ρακ εύναι ϋνασ ρυθμόσ ςτο ϋνα πόδι, όπου κϊθε πόδι ακουμπϊ ςτο ϋδαφοσ μόνο του και με μεγϊλη ταχύτητα, ϋνα ςταθερό 1-2-3-4, χωρύσ παύςεισ και με κϊθε χτύπημα ύςο με το προηγούμενο.Σο ςιγανό βϊδιςμα εύναι ϋνασ πολύ παλιόσ ρυθμόσ που ςυναντϊμε ςυχνϊ ςε τοπικϊ ζώα ςτην Ινδύα και την Ανατολό και ςε μια καμόλα ςε τροχαςμό, τα πόδια ςε κϊθε πλευρϊ πηγαύνουν μαζύ, αντύ για τη ςυνηθιςμϋνη διαγώνια κύνηςη του τροχαςμού (βηματιςμόσ Αραβϊνι). Οι βηματιςμού αυτού όταν γύνονται με τη χϊρη και την ακρύβεια για την οπούα εύναι φημιςμϋνη η ρϊτςα, δεν ξεχνιούνται εύκολα.Σο χαρακτηριςτικό κρϊτημα γύνεται με το ςόκωμα των μυών τησ ουρϊσ και του κρατόματόσ τουσ ςτη ςωςτό θϋςη. Με τη δυναμικότητϊ του, τουσ 3 ό 5 βηματιςμούσ του, για να μην αναφϋρουμε το περύεργο κρϊτημα τησ ουρϊσ, το ϊλογο αυτό εύναι ιδιαύτερα εντυπωςιακό.Αυτϊ ςτην Αμερικό, όπου φτϊνουν ςτισ υψηλότερεσ προδιαγραφϋσ, ςυγκρύνονται μόνο με τα ϊλογα μονύππων και τα πόνι. Η ρϊτςα αυτό βρύςκεται ςε λύγα μόνο μϋρη ϋξω από την Αμερικό, ούτε υπϊρχει περύπτωςη να γύνει δημοφιλόσ ςτην Αγγλύα, ιδιαύτερα τώρα που ο νόμοσ τησ χώρασ απαγορεύει το ςόκωμα και δϋςιμο τησ ουρϊσ των αλόγων.Σο Αμϋρικαν αντλ, όπωσ λϋει και το όνομϊ του, χρηςιμοποιεύται κυρύωσ για δουλειϋσ που αποκτούν ςϋλα, αλλϊ καθώσ η δρϊςη αυτού του αλόγου εύναι υπερβολικό, εύναι απύθανο να βρει φύλουσ ςε ϊλλα μϋρη του κόςμου όπου θεωρεύται ιδανικό η απαλό, χαμηλό και επύπεδη δρϊςη του αλόγου.
34
Άλογα Ορλόθ
Οδημιουργόσ τησ περύφημησ αυτόσ ρϊτςασ των Ρώςων τροχαςτών όταν ο κόμησ Αλϋξιοσ Γρηγόριεβιτσ Ορλώφ, ϋνασ Ρώςοσ ευγενόσ που γεννόθηκε το 1737 και πϋθανε το 1808. Ήταν γνωςτόσ για τη μεγϊλη του δύναμη και τη δεξιοτεχνύα του και όταν ϋνασ ϊνθρωποσ και με πολλϊ ϊλλα ενδιαφϋροντα, εκτόσ από τα ϊλογα. Εύχε ςυμμετϊςχει, μαζύ με τον αδερφό του Γρηγόριο, ςτη ςυνωμοςύα του 1762, που οδόγηςε ςτον εκθρονιςμό και το θϊνατο του Πϋτρου ΙΙΙ, και λϋγεται ότι όταν και π ϊνθρωποσ που τον δολοφόνηςε. Ήταν αρχηγόσ του ρωςικού ςτόλου που νύκηςε τουσ Σούρκουσ ςτο Σςεςμϋ το 1770. Όταν πϋθανε, ϊφηςε 30.000 δουλοπϊροικουσ και εκτϊςεισ αξύασ 5 εκατομμυρύων ρουβλύων. Μετϊ τισ βιαιότερεσ αςχολύεσ του φϊνηκε να ςτρϋφει την προςοχό του ςτην εκτροφό αλόγων και το 1777 ανϋπτυξε μια ρϊτςα που από τότε ϋχει το όνομϊ του, ενώ πολλϋσ από τισ υπόλοιπϋσ πρϊξεισ του ϋχουν από χρόνια ξεχαςτεύ. Έβγαλε το ϊλογο Ορλώφ, με διαςταύρωςη από τισ εξόσ ρϊτςεσ: Εγγλϋζικο Θόρουμπρεντ, Αραβικό, Ολλανδικό, Δανύασ και Μϋκλενμπουργκ. Σο πρώτο ϊλογο όταν ϋνα Αραβικό, με το όνομα μϋτανκα, που διαςταυρώθηκε με μια Ολλανδικό φορϊδα, απ' όπου βγόκε το ϊλογο με το όνομα Πόλκαν. Ο πρώτοσ τροχαςτόσ από τουσ απογόνουσ του Πόλκαν όταν ϋνα ϊλογο από μια μαύρη Ολλανδικό φορϊδα που ονομϊςτηκε Μπαρσ Υερςτ. Σο ϊλογο αυτό θεωρεύται ο ιδρυτόσ τησ ρϊτςασ Ορλώφ. τη ςυνϋχεια υπόρξαν και ϊλλεσ προςθόκεσ; Ολλανδικού, Αγγλικού και Αραβικού αύματοσ. Ο τροχαςμόσ όταν πϊντα ϋνα δημοφιλϋσ ςπορ ςτη Ρωςύα και ςτην προεπαναςτατικό Ρωςύα η ρϊτςα του Ορλώφ δημιουργόθηκε γι' αυτόν ακριβώσ το λόγο. 35
Όπωσ εύναι γνωςτό ςόμερα, η ρϊτςα ϋχει δύο ξεχωριςτϋσ γενιϋσ, ϋνα βαρύ τύπο, με κυρύαρχο το μαύρο χρώμα και ϋνα ελαφρότερο, με πιο ϋντονα αραβικϊ χαρακτηριςτικϊ που εύναι ςυνόθωσ γκρι. Απ' όςο εύναι γνωςτό μϋχρι ςόμερα, το πιο γρόγορο μύλι (1,6 χλμ.) ςτη Ρωςύα ϋχει καλυφθεύ ςε δύο λεπτϊ και ϋξι δευτερόλεπτα, που όμωσ εύναι αρκετϊ πύςω από το αμερικανικό ρεκόρ τού ενόσ λεπτού και πενόντα πϋντε δευτερολϋπτων. Ένα καλό Ορλώφ εύναι πολύ όμορφο ϊλογο με μικρό κεφϊλι, πολύ Αραβικό ςτην εμφϊνιςη, με φαρδύ ςτόθοσ, μακριϊ ρϊχη, ςτρογγυλϊ καπούλια και δυνατϊ μυώδη πόδια. Σο ύψοσ του φτϊνει ςτα 1,70 μ. τισ αρχϋσ του αιώνα, το εύδοσ εύχε αρχύςει να εκφυλύζεται κϊπωσ, με μακρύτερο κορμύ και πόδια και μειωμϋνη αντοχό. Εμφανύςτηκαν επύςησ και νϋα χρώματα, όπωσ το ςκούρο καφε και το ςκούρο καςτανό. Κατϊ την επανϊςταςη ο προλεταριακόσ ζόλοσ των Μπολςεβύκων επεκτϊθηκε και ςτα καθαρόαιμα ϊλογα, εκτόσ από τουσ ανθρώπουσ αριςτοκρϊτεσ, και πολλϊ ϊλογα βρόκαν το θϊνατο. Η κοινό λογικό όμωσ επικρϊτηςε τελικϊ και ϋτςι η ρϊτςα διαςώθηκε μαζύ με το ϊθλημα του τροχαςμού. Οι ςτϊβλοι του Ορλώφ πϋραςαν ςτο νϋο κρϊτοσ και με το όνομα «τϊβλοι Κρενόβςκι» αποτελούςαν το βαςικό μϋροσ εκτροφόσ του αλόγου Ορλώφ. Πριν από την επανϊςταςη ςτη Ρωςύα, υπόρχαν γύρω ςτουσ 3.000 ςτϊβλουσ όπου γινόταν αποκλειςτικό εκτροφό Ορλώφ τροχαςτών. Η ρϊτςα αυτό αποτελεύ μια ακόμα ϋκδοςη τησ Αραβικόσ δυναςτεύασ και εύναι χαρακτηριςτικό του αύματοσ και τησ δύναμόσ του που το κεφϊλι Ορλώφ φϋρει ακόμα την αραβικό ςτϊμπα. Σο Ορλώφ πϋτυχε τη μεγαλύτερη φόμη του ωσ τροχαςτόσ και ςτο τϋλοσ του περαςμϋνου αιώνα όταν το ιδανικό ϊλογο γι' αυτό τη δουλειϊ. Σώρα όμωσ δε θα μπορούςε να ςυναγωνιςτεύ με ύςουσ όρουσ με το δυνατό ϊλογο τροχαςτό τησ Αμερικόσ. Σο ϊλογο αυτό εύναι μια περύπτωςη επιςτημονικόσ εξϋλιξησ, που δύνει υπερβολικό ταχύτητα ςε βϊροσ όλων των υπόλοιπων χαρακτηριςτικών και με το Θόρουμπρεντ αποκλεύουν το Αραβικό από τισ ιπποδρομύεσ και το γόπεδο του πόλο, ςε βϊροσ, όπωσ πιςτεύουν πολλού, τησ δύναμησ και τησ αντοχόσ. Αναφϋραμε όδη τουσ 3.000 ςτϊβλουσ που όταν αφιερωμϋνοι ςτην εκτροφό αυτού του αλόγου, ϋνα νούμερο ςχεδόν απύςτευτο, αλλϊ δεν εύναι δυνατόν να πούμε πόςοι από αυτούσ υπϊρχουν ακόμα και ςόμερα.
36
Κλανηρούμπερ
την Αυςτροουγγαρύα, πριν από τον πόλεμο, εκτόσ από τα αυτόχθονα και τισ πολυϊριθμεσ ημιρϊτςεσ που χρηςιμοποιούνταν για ύππευςη και ζεύξη, υπόρχαν και αυςτριακϋσ ρϊτςεσ, όπωσ η Λιπιτςϊνερ, η Κλαντρούμπερ και η Πιντζγκϊουερ. Η Κλαντρούμπερ πόρε το όνομϊ τησ από μια περιοχό ςτη Βοημύα όπου εκτρεφόταν ςτουσ αυτοκρατορικούσ ςτϊβλουσ. Προϋρχονται από Ιςπανικϊ ϊλογα που όρθαν ςτην Αυςτρύα και τη Βοημύα από την Ιςπανύα και την Ιταλύα, από τα οπούα κληρονόμηςαν και τα περιςςότερα χαρακτηριςτικϊ τουσ, όπωσ τη διϊπλαςη, την καλό απόδοςη, τισ ρωμαώκϋσ μύτεσ και τουσ μακριούσ λαιμούσ με την πυκνό χαύτη. Η επιλογό τουσ για διϊφορεσ εργαςύεσ γινόταν ωσ προσ την αύξηςη του μεγϋθουσ τουσ (το ύψοσ τουσ φτϊνει τα 1,70μ.1,80μ.) και τη δημιουργύα λευκών ό μαύρων μόνο αλόγων. Με το θεαματικό τουσ παρϊςτημα, ςε ομϊδεσ 6 ό 8 αλόγων με το ύδιο χρώμα, όταν τα ιδανικϊ ϊλογα για να ςύρουν την αυτοκρατορικό ϊμαξα και μϊλιςτα τα χρηςιμοποιούςαν ςε πολύ επύςημεσ περιπτώςεισ. Ποτϋ δεν υπολόγιςε κανεύσ την πρακτικό τουσ αξύα. Σο Πιντζγκϊουερ εύναι ϋνα ϊλογο ςκούρου χρώματοσ, με ςταχτιϋσ βούλεσ ςυνόθωσ, εύναι πολύ δυνατό και βαρύ, ύψουσ 1,50μ.-1,60μ., και ϋχει «καθαρϊ», δυνατϊ πόδια. Λϋγεται ότι προϋρχεται από τα Γαλλικϊ ϊλογα που εκτρϊφηκαν ςτην περιοχό Πιντζγκϊουερ ςτη τυρύα. Αργότερα η εκτροφό τουσ εξαπλώθηκε ςτην Άνω Αυςτρύα και ϊρχιςε και η εξαγωγό του. Σο Πιντζγκϊουερ εύναι ϋνα τυπικό ϊλογο υποζυγύου με καλό παρϊςτημα, εξαιρετικϊ καλό ςώμα και ώμουσ ικανοποιητικούσ για τισ δουλειϋσ που το χρηςιμοποιούν. Σα πόδια του εύναι ςυνόθωσ κοντϊ και εύναι ιδανικό για να τραβϊει βαριϊ φορτύα ςε μικρό ύψοσ πϊνω από το ϋδαφοσ. Όπωσ ςυμβαύνει με όλεσ τισ ρϊτςεσ των βαριών ό ψυχρόαιμων αλόγων, αυτό που λεύπει από αυτϊ τα τυπικϊ Αυςτριακϊ ϊλογα εύναι η ενεργητικότητα και η εξυπνϊδα, αλλϊ κερδύζουν ςε υπακοό και ελκτικό δύναμη. Αν μϊλιςτα ςκεφτούμε τη
37
δύναμό τουσ -και αυτό ιςχύει για όλα τα βαριϊ ϊλογα- εκεύνοι που τα χειρύζονται θα πρϋπει να εύναι ευγνώμονεσ για τον καλόβολο χαρακτόρα τουσ.
Μποζούηο Σο περύφημο Μπαςούτο πόνι δεν όταν από την αρχό ρϊτςα τησ Αφρικόσ. Ήταν ϊγνωςτο ςτη νότια Αφρικό μϋχρι τα μϋςα του 17ου αιώνα, παρόλο που οι αρχικού του πρόγονοι αναπτύχθηκαν ςτισ παραλύεσ τησ βόρειασ Αφρικόσ. Με τισ τερϊςτιεσ ζούγκλεσ που εκτεύνονται ανϊμεςα ςε βορρϊ και νότο, με τη φοβερό μύγα Σςετςϋ, δεν υπόρχαν μεγϊλα περιθώρια για τη μετακύνηςό τουσ προσ το νότο. Με το ϊνοιγμα των θαλϊςςιων δρόμων προσ την ανατολό από τουσ Πορτογϊλουσ και τουσ Ολλανδούσ, δημιουργόθηκε μια δύοδοσ και το 1653 τϋςςερα ϊλογα Αραβικού και Βερβερύνικου αύματοσ ϋφταςαν μϋςω τησ Ιϊβασ ςτο Ακρωτόριο τησ Καλόσ Ελπύδασ. Αυτϊ όταν τα πρώτα ϊλογα που... πϊτηςαν το πόδι τουσ ςτη νότια Αφρικό και ϋγιναν οι πατϋρεσ του αλόγου του Ακρωτηρύου, που εύναι ο μακρινόσ πρόγονοσ του Μπαςούτο πόνι.
Η ειςαγωγό Ανατολικών ρατςών, Αραβικών, Βερβερύνικων και Περςικών, ςυνεχύςτηκε μϋχρι το 1811. Σο 18ο αιώνα, όταν ξεκύνηςε το αγγλικό ενδιαφϋρον για τη χώρα, ϊρχιςε και η ειςαγωγό του Εγγλϋζικου Θόρουμπρεντ. Ειδικότερα, μεταξύ 1770 και 1790, ειςόχθηςαν πολύ καλού Θόρουμπρεντ επιβότορεσ, απόγονοι κυρύωσ των Φϋροντ, Μϊτςεμ και Έκλιψ, ϋτςι που αντιπροςωπεύτηκαν οι Μπϊιερλι Σουρκ, Ντϊρλεώ Αρϊμπιαν και Γκαντόλφιν Μπαρμπ. Η ρϊτςα του αλόγου του Ακρωτηρύου ϊνθιςε ςτα πρώτα χρόνια του 19ου αιώνα και όταν εμφανόσ ςτον πόλεμο των Μπόερσ, όπου και απόκτηςε τη μεγϊλη τησ φόμη ωσ προσ την εμφϊνιςη και την αντοχό. τη ςυνϋχεια, λόγω τησ ϋλλειψησ ενδιαφϋροντοσ εν μϋρει και λόγω τησ ειςαγωγόσ κατώτερων ρατςών, η ποιότητα τησ ρϊτςασ ϋπεςε και αποδυναμώθηκε ςημαντικϊ από το 1860. όμερα αντιπροςωπεύεται κυρύωσ από το Μπαςούτο πόνι. Σο ϊλογο του Ακρωτηρύου εμφανύςτηκε ςτη χώρα των Μπαςούτο, λόγω των ςυχνών ςυνοριακών επειςοδύων και λόγω των επιδρομών των 38
Ζουλού από το 1822 και εξόσ. Σα κλεμμϋνα ϊλογα όταν ο κύριοσ λόγοσ των επειςοδύων και ϋδιναν μεγϊλη κοινωνικό υπόςταςη ςε αυτούσ που αποτολμούςαν τισ επιδρομϋσ. Από το 1830 και μετϊ το εύδοσ αναπτύχθηκε ςαν Μπαςούτο πόνι κι ϋτςι εύναι γνωςτό μϋχρι ςόμερα. Εύναι μικρόςωμο, καλοφτιαγμϋνο, με κοντϊ πόδια, επιμόκη πλϊτη, πολύ ςκληρϋσ οπλϋσ, με κϊποια ποιότητα ςτο κεφϊλι που προϋρχεται από τουσ μακρινούσ του προγόνουσ. Μεγαλωμϋνο ςτα μεγϊλα ύψη του Ντρϊγκενςμπεργκ, χωρύσ ιδιαύτερο ενδιαφϋρον ό ιππικό παιδεύα, αλλϊ όμωσ οδηγημϋνο από ϊφοβουσ ιππεύσ, το Μπαςούτο ϋγινε ϋνα ςκληρό, αυτϊρκεσ, ϊγριο ϊλογο και ϋνα από τα πιο ϊφοβα και ςύγουρα ςτα πόδια του πόνι ςτον κόςμο, που ςυχνϊ ϋτρεχε με γκϊλοπ ςε λόφουσ και περιοχϋσ που οι περιςςότεροι αναβϊτεσ και ϊλογα δε θα τολμούςαν ούτε να περπατόςουν. Η αντοχό επύςησ αυτών των πόνι εύναι πολύ μεγϊλη, μια και εύναι ικανϊ να κουβαλούν 82-88 κιλϊ για 96-130 χιλιόμετρα την ημϋρα. τη χώρα τουσ εύναι περιζότητα για αγώνεσ και πόλο. Παρόλο που τα Μπαςούτο χρηςιμοποιόθηκαν εκτενώσ ςτον πόλεμο των Μπόερσ, η ρϊτςα εύχε όδη αρχύςει να πϋφτει και η κατϊπτωςη αυτό ϋγινε πιο γρόγορα ςτην αρχό του αιώνα μασ. Σότε ϊρχιςαν και οι προςπϊθειεσ, που ςυνεχύζονται μϋχρι ςόμερα, για την αναζωογόνηςη τησ ρϊτςασ με την ειςαγωγό Αραβικών επιβητόρων και με ϋνα προςεκτικό πρόγραμμα διαςταυρώςεων. Σο 1917 ϋγινε μια προςπϊθεια ειςαγωγόσ αύματοσ από τα Φϊιλαντ πόνι, αλλϊ δεν όταν επιτυχόσ. ε μια χώρα ςαν τη νότια Αφρικό, όπου φαύνεται να αυξϊνει ςυνεχώσ το ενδιαφϋρον για τα μικρόςωμα ϊλογα και όπου το πόλο ανθύζει ςαν ςπορ, το Μπαςούτο πόνι ϋχει ξαναβγεύ ςτο προςκόνιο. Μπορεύ και οι διαςταυρώςεισ τελικϊ να εξαφανύςουν το πραγματικό Μπαςούτο, αλλϊ ϋχει όδη κερδύςει τϋτοια παγκόςμια φόμη για τη ςκληρϊδα του και την αντοχό του, που υπϊρχουν βϊςιμεσ ελπύδεσ ότι δε θα εκλεύψει τελικϊ ωσ ρϊτςα.
39
Ολλανδικό σποδύγιο
Σο Ολλανδικό υποζύγιο εύναι από τα πιο γεροδεμϋνα και τα πιο μυώδη ϊλογα τησ Ευρώπησ. Επύςημα η γενεαλογύα του φτϊνει μϋχρι το δεύτερο μιςό του περαςμϋνου αιώνα μϋςω των γενεαλογικών βιβλύων τησ βαςικόσ Ολλανδικόσ Λϋςχησ Τποζυγύων Αλόγων, που καλύπτει ολόκληρη τη χώρα και περιϋχει όλουσ τουσ Ολλανδούσ εκτροφεύσ βαριών αλόγων. Ο ςκοπόσ τησ Λϋςχησ εύναι να βελτιώνει και να προωθεύ όλεσ τισ ρϊτςεσ βαριών αλόγων τησ Ολλανδύασ. Για να ςταθεροποιόςουν τη ρϊτςα από το 1925 και μετϊ ςτα βιβλύα τησ Λϋςχησ δεν γρϊφτηκε κανϋνα ϊλογο με ϊγνωςτη γεναλογύα και το βιβλύο αυτό εύναι το μοναδικό ςε ολόκληρη την Ολλανδύα που εύναι βαςιςμϋνο ςτην καθαρόαιμη και μόνο αναπαραγωγό, μια και μπορούν να εγγραφούν ζώα που ϋχουν και τουσ γονεύσ τουσ γραμμϋνουσ πριν από αυτϊ. Ενόλικα ϊλογα δεν εγγρϊφονται, παρϊ μόνο αν το pedigree τουσ ελεχθεύ εξονυχιςτικϊ και ϋχει επιςυναφθεύ και μια λεπτομερόσ περιγραφό. Όταν ϋνα εγγεγραμμϋνο ϊλογο ξεπερϊςει τα δυόμιςι χρόνια, μπορεύ να μπει ςτο κατεξοχόν γενεαλογικό βιβλύο, εφού περϊςει ειδικό ϋλεγχο ωσ προσ τη διϊπλαςό του. Για ακόμα μεγαλύτερη επιλογό από αυτϊ τα δεύτερα, γύνονται ςε τακτϊ χρονικϊ διαςτόματα εξετϊςεισ με βραβεύα και μια φορϊ το χρόνο γύνεται μια μεγϊλη εθνικό επύδειξη όπου δεν κρύνεται μόνο η διϊπλαςη αλλϊ και η γενεαλογύα. Η εκτροφό αλόγων για υποζύγια ϋχει 40
αναπτυχθεύ πολύ ςτην Ολλανδύα από πολλϋσ δεκαετύεσ και τώρα γύνεται με μεγϊλη επιτυχύα ςε ολόκληρη τη χώρα και ςε όλουσ τουσ τύπουσ των εδϊφων. όμερα η ρϊτςα αυτό εύναι αναγνωριςμϋνα υπϊκοη κϊτω από κϊθε ςυνθόκη, πρόθυμη, ενεργητικό, με ευχϊριςτο και θαρραλϋο χαρακτόρα. Εύναι φημιςμϋνη για τη μεγϊλη χρονικό διϊρκεια που μπορεύ να αποδύδει εργατικό ϋργο, για την αντοχό τησ και τη γονιμότητϊ τησ. Διαθϋτει ϋνα όςυχο και ϋξυπνο ταπεραμϋντο και μεγϊλη αντοχό. Εύναι ολιγαρκϋσ ςτην τροφό και μπορεύ να ςυντηρηθεύ με πολύ λύγα. Σο Ολλανδικό ϊλογο υποζυγύου εύναι ϋνα ογκώδεσ, ςκληρό ζώο με «βαριϊ» διϊπλαςη. Ο λαιμόσ εύναι πολύ κοντόσ και ςτην ϊκρη του φϋρει ϋνα όχι και τόςο βαρύ κεφϊλι, με ακρώμια λύγο αναπτυγμϋνα και με βαρεύσ ςυχνϊ ώμουσ. Σα πόδια εύναι τοποθετημϋνα με ςωςτό τρόπο και ςωςτό ςχόμα, ϋχουν ιςχυρούσ μυσ και καλϋσ οπλϋσ. Σο μπροςτινό μϋροσ εύναι καλοαναπτυγμϋνο και ογκώδεσ, η ρϊχη εύναι δυνατό και πλατιϊ με αναπτυγμϋνεσ πλευρϋσ και το πύςω μϋροσ εύναι πλατύ, βαρύ και ιςχυρό. Η ουρϊ εύναι χαμηλϊ τοποθετημϋνη και τα καπούλια ϋχουν μεγαλύτερη κλύςη ςε ϊλλεσ ρϊτςεσ. Σο χρώμα του εύναι ρουςό, καςτανό ό γκρι ενώ το μαύρο εύναι πολύ ςπϊνιο.
Σο ιζλανδικό άλογο.
αποτελεύ μια ιδιαύτερη ρϊτςα η οπούα αναπτύχθηκε ςτην ομώνυμη χώρα. Έχει ςχετικϊ μικρό μϋγεθοσ και θα μπορούςε κϊλλιςτα να αποκαλεύται πόνι, ωςτόςο οι περιςςότερεσ επύςημεσ καταχωρόςεισ το αναφϋρουν ωσ ϊλογο. Σα Ιςλανδικϊ ϊλογα αναπτύςςονται αργϊ, ζουν πολλϊ χρόνια και εύναι ςκληραγωγημϋνα. ημαντικό επύςησ ιδιαιτερότητα αποτελεύ το γεγονόσ ότι ςτην Ιςλανδύα υπϊρχουν πολύ λύγεσ αςθϋνειεσ αλόγων. Η ςπϊνια 41
αυτό ιδιότητα προςτατεύεται και με επύςημο κρατικό νόμο, ςύμφωνα με τον οπούο απαγορεύεται η ειςαγωγό αλόγων ςτη χώρα και όςα πϊλι εξϊγονται απαγορεύεται να επανϋλθουν. Αυτό όμωσ που ϋχει κϊνει την ιςλανδικό ρϊτςα να ξεχωρύζει από όλεσ τισ ϊλλεσ εύναι ο βηματιςμόσ των αλόγων τησ. Σα Ιςλανδικϊ ϊλογα ϋχουν τη δυνατότητα να εκτελούν δύο επιπλϋον βόματα ςε ςύγκριςη με τα υπόλοιπα ϊλογα που εκτελούν τα κλαςικϊ τρύα: βϊδην, τροτ, κϊντερ/γκϊλοπ. Όλα τα ϊλογα τησ Ιςλανδύασ εύναι καθαρόαιμα, ανόκουν ςτην μύα και μοναδικό ρϊτςα τησ Ιςλανδύασ, που όμωσ ϋχει φτϊςει να εύναι δημοφιλόσ παγκοςμύωσ, αριθμώντασ αξιόλογουσ πληθυςμούσ ςτην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερικό. Όςον αφορϊ ςτη χρόςη, η ρϊτςα εύναι ιδανικό τόςο για παραδοςιακϋσ γεωργικϋσ εργαςύεσ όςο και για αθλητιςμό και διαςκϋδαςη.
Σα Ιςλανδικϊ ϊλογα προϋρχονται από τα πόνι που ϋφεραν ςτην Ιςλανδύα κανδιναβού ϊποικοι τον 9ο και 10ο αι. και αναφϋρονται τόςο ςτη λογοτεχνύα όςο και ςτην ιςτορύα τησ χώρασ. Η νορβηγικό μυθολογύα τιμϊ τα ϊλογα και ϋχει ςυγκροτόςει μια νοοτροπύα η οπούα πϋραςε και ςτην Ιςλανδύα με τουσ πρώτουσ ϊποικουσ. Η επιλεκτικό αναπαραγωγό ςτη διϊρκεια των αιώνων ϋφερε τη ρϊτςα ςτη ςημερινό τησ μορφό, από κοινού με τη φυςικό επιλογό που ϋπαιξε και αυτό ςημαντικό ρόλο, καθώσ το τραχύ ιςλανδικό κλύμα εξαφϊνιςε όλα εκεύνα τα ϊλογα που δεν ϊντεξαν ςτο κρύο και ςτην πεύνα. Σο 1780 αποτελεύ χρονιϊ ςταθμό για τουσ πληθυςμούσ των αλόγων τησ Ιςλανδύασ, καθώσ ϋνα μεγϊλο μϋροσ τουσ εξαφανύςτηκε λόγω ϋκρηξησ ηφαιςτεύου. Η πρώτη οργϊνωςη για τη διαφύλαξη τησ ρϊτςασ των Ιςλανδικών αλόγων δημιουργόθηκε ςτην Ιςλανδύα το 1904. όμερα υπϊρχουν ανϊλογεσ οργανώςεισ ςε 19 διαφορετικϋσ χώρεσ, οι οπούεσ λειτουργούν υπό την αιγύδα τησ Διεθνούσ Ομοςπονδύασ Οργανώςεων Ιςλανδικού Αλόγου. Φαρακτηριςτικϊ τησ ρϊτςασ Σα Ιςλανδικϊ ϊλογα ζυγύζουν γύρω ςτα 330-380 κιλϊ και ϋχουν ύψοσ 132-142 εκ. Παρϊ το μικρό τουσ μϋγεθοσ, επιςόμωσ θεωρούνται ϊλογα και όχι πόνυ. Τπϊρχουν αρκετϋσ θεωρύεσ γι’ αυτό, μεταξύ των οπούων οι δημοφιλϋςτερεσ 42
εύναι η ϋλλειψη ιςλανδικόσ λϋξησ για το πόνι, το βϊροσ, η ςκελετικό καταςκευό και η ικανότητϊ τουσ να μεταφϋρουν φορτύα, και το ϋντονο ταπεραμϋντο και η γενναιόκαρδη προςωπικότητϊ τουσ. Σα χρώματα που απαντώνται ςτη ρϊτςα εύναι ποικύλα: καςτανό, γκριζόμαυρο, κόκκινο, μαύρο, γκρι, παλομύνο, πύντο και γκριζοκόκκινο. την ιςλανδικό γλώςςα, υπϊρχουν πϊνω από 100 ονόματα για τα διϊφορα χρώματα και ςχϋδια!
Σα Ιςλανδικϊ ϊλογα ϋχουν κεφϊλι με καλϋσ αναλογύεσ, ύςιο προφύλ και πλατύ μϋτωπο. Ο λαιμόσ τουσ εύναι κοντόσ, μυώδησ και ελαφρϊ κυρτόσ. Σα πόδια τουσ δυνατϊ και κοντϊ. Η χαύτη και η ουρϊ εύναι πυκνϋσ με χοντρό τρύχωμα, ενώ η ουρϊ βρύςκεται χαμηλϊ. Η ρϊτςα εύναι ςκληραγωγημϋνη και εύκολη ςτη ςυντόρηςη. Σο τρύχωμϊ τουσ εύναι διπλό για επιπλϋον προςταςύα ενϊντια ςτισ χαμηλϋσ θερμοκραςύεσ. Σα χαρακτηριςτικϊ ποικύλλουν μεταξύ των διαφόρων ομϊδων των Ιςλανδικών αλόγων, ανϊλογα με το ιδιαύτερο ενδιαφϋρον των εκτροφϋων. Οριςμϋνοι εςτιϊζουν ςτο να παρϊγουν ζώα για φόρτωμα και ςκληρϋσ εργαςύεσ, τα οπούα ςωματικϊ διαφϋρουν εμφανώσ από αυτϊ που αναπαρϊγονται για ιππαςύα και τα οπούα επιλϋγονται με μεγϊλη προςοχό για την ικανότητϊ τουσ ςτην εκτϋλεςη των φημιςμϋνων παραδοςιακών ιςλανδικών βηματιςμών. Άλλα εκτρϋφονται αποκλειςτικϊ για το κρϋασ τουσ, ενώ υπϊρχουν και οι εκτροφεύσ που ενδιαφϋρονται μόνο για το χρώμα του τριχώματοσ. Η ρϊτςα ωριμϊζει αργϊ. Σα ϊλογα ςυνόθωσ δεν ιππεύονται μϋχρι να γύνουν 4 ετών και η ςωματικό τουσ ανϊπτυξη ολοκληρώνεται όταν φτϊςουν τα 7 ϋτη. Σα πιο παραγωγικϊ χρόνια τουσ εύναι από τα 8 ϋωσ τα 18. Ωςτόςο, διατηρούν τη δύναμη και την αντοχό τουσ μϋχρι και τα 20. Εντυπωςιακϋσ εύναι υπϊρχουςεσ καταγραφϋσ ςχετικϊ με την ηλικύα των Ιςλανδικών αλόγων. Μια ιςλανδικό φορϊδα που ζούςε ςτη Δανύα ϋφταςε ςτην ηλικύα ρεκόρ των 56 ετών, ενώ ϋνα ϊλλο ϊλογο ςτη Μ. Βρετανύα ϋφταςε τα 42! Σα Ιςλανδικϊ ϊλογα εύναι πολύ γόνιμα. Σόςο τα αρςενικϊ όςο και τα θηλυκϊ εύναι κατϊλληλα για αναπαραγωγό μϋχρι και την ηλικύα των 25. Τπϊρχουν περιπτώςεισ όπου φορϊδεσ ϋφεραν ςτον κόςμο πουλαρϊκια ακόμα και όταν όταν ςτα 27 τουσ!
43
Σα Ιςλανδικϊ ϊλογα εύναι πιο ϊφοβα ςυγκριτικϊ με τισ υπόλοιπεσ ρϊτςεσ. Αυτό πιθανόν να οφεύλεται ςτο γεγονόσ ότι ςτο φυςικό τουσ περιβϊλλον δεν υπϊρχουν αρπακτικϊ. Εύναι φιλικϊ, υπϊκουα και εύκολα ςτο χειριςμό, παρόλο που εύναι ενθουςιώδη και γεμϊτα αυτοπεπούθηςη. Εξαιτύασ τησ απομόνωςόσ τουσ από ϊλλεσ ρϊτςεσ αλόγων, υποφϋρουν από ελϊχιςτεσ μόνον αρρώςτιεσ, οι οπούεσ οφεύλονται αποκλειςτικϊ ςε ςυγκεκριμϋνα εςωτερικϊ παρϊςιτα. Η διατόρηςη του χαμηλού αριθμού αςθενειών ςυνεπικουρεύται και από την κρατικό νομοθεςύα, η οπούα απαγορεύει την επανειςαγωγό αλόγων που εξϋρχονται από τη χώρα. Επιπλϋον η ύδια νομοθεςύα απαιτεύ όλα τα εύδη ιππικόσ που ειςϊγονται να εύναι καινούρια και αχρηςιμοπούητα ό ϊριςτα απολυμαςμϋνα. Σο μειονϋκτημα ςε αυτό τη ςυνθόκη εύναι ότι τα Ιςλανδικϊ ϊλογα δεν ϋχουν αποκτόςει ανοςύα ςε αςθϋνειεσ, γεγονόσ πολύ επικύνδυνο για ολόκληρη τη ρϊτςα. Σο διαφορετικό βϊδιςμα Σα Ιςλανδικϊ ϊλογα εύναι γνωςτϊ ωσ «η ρϊτςα με τα πϋντε βόματα». Υημύζονται επύςησ για το ςύγουρο βϊδιςμϊ τουσ και την ικανότητϊ τουσ να διαςχύζουν ανώμαλο ϋδαφοσ.
Εκτόσ από τα κλαςικϊ βόματα, η ρϊτςα μπορεύ να επιτελϋςει και δύο επιπλϋον εύδη βηματιςμού. Οι ιςλανδικϋσ ομοςπονδύεσ αναπαραγωγόσ θεωρούν το κϊντερ (ελαφρύ καλπαςμό) και το γκϊλοπ (καλπαςμό) ωσ ϋνα βηματιςμό ςε αντύθεςη με τουσ περιςςότερουσ ειδικούσ ςτα ϊλογα που θεωρούν αυτϊ τα δύο ωσ ξεχωριςτϊ βόματα, βαςιζόμενοι ςτη μικρό παραλλαγό που υπϊρχει ςτο ρυθμό του βηματιςμού. Σο πρώτο επιπλϋον βόμα που κϊνουν τα ιςλανδικϊ ονομϊζεται tolt και εύναι ϋνα πλευρικό αργό βϊδιςμα ςε 4 χρόνουσ. Εύναι γνωςτό για την εκρηκτικό του επιτϊχυνςη και ταχύτητα. Εύναι επύςησ ϋνα ϊνετο βόμα που δύνει τη δυνατότητα για κϊλυψη μεγϊλων αποςτϊςεων. Τπϊρχουν ςημαντικϋσ παραλλαγϋσ ςτιλ ςτο πλαύςιο του ςυγκεκριμϋνου βηματιςμού και γι' αυτό το tolt ςυγκρύνεται ποικιλοτρόπωσ με παρόμοια πλευρικϊ βόματα. Όπωσ όλα τα πλευρικϊ αργϊ βόματα, ο τύποσ του περπετόματοσ εύναι ύδιοσ με το βϊδην (αριςτερό πύςω, αριςτερό μπροςτινό, δεξύ πύςω, δεξύ μπροςτινό), όμωσ διαφϋρει ςτο ότι μπορεύ να γύνει εντόσ μια γκϊμασ διαφορετικών ταχυτότων, από ϋνα τυπικό γρόγορο βϊδην ωσ ϋνα κανονικό κϊντερ. Τπϊρχουν Ιςλανδικϊ ϊλογα που προτιμούν το τολτ και ϊλλα που προτιμούν το τροτ. Σα όποια αδύναμα βόματα μπορούν να βελτιωθούν με τη ςωςτό και 44
επικεντρωμϋνη εκπαύδευςη. Ωςτόςο το τολτ εύναι ϋνασ φυςικόσ βηματιςμόσ τον οπούο χρηςιμοποιούν τα Ιςλανδικϊ ϊλογα από τη γϋννηςό τουσ. Τπϊρχουν και δύο εύδη τολτ που θεωρούνται λανθαςμϋνα από τουσ εκτροφεύσ. Σο πρώτο εύναι ϋνα ανομοιόμορφο βϊδιςμα που ακούει ςτο όνομα «βϊδιςμα του Γουρουνιού» (Pig’s Pace), και το οπούο μοιϊζει περιςςότερο με βόμα δύο χρόνων παρϊ ςε αργό βϊδιςμα τεςςϊρων. Σο δεύτερο ονομϊζεται Valhopp και εύναι ϋνασ ςυνδυαςμόσ τολτ και κϊντερ, που ςυχνϊ απαντϊται ςτα ανεκπαύδευτα νεαρϊ ϊλογα ό ςε εκεύνα που απλώσ μπερδεύουν τα βόματϊ τουσ. Και τα δύο αυτϊ εύδη εύναι ϊβολα κατϊ την ύππευςη. Σο δεύτερο ιδιαύτερο βόμα που μπορεύ να πραγματοποιόςει η ρϊτςα εύναι το γνωςτό ωσ «ιπτϊμενο βόμα» (flying pace). Φρηςιμοποιεύται ςτουσ αγώνεσ, εύναι γρόγορο και απαλό και υπϊρχουν ϊλογα που φτϊνουν με αυτόν το βηματιςμό τα 48 χλμ. την ώρα. Σο «ιπτϊμενο βόμα» εύναι ϋνασ πλευρικόσ βηματιςμόσ, δύο χρόνων, με μια ενδιϊμεςη ςτιγμό αιώρηςησ. Σα πόδια και ςτισ δύο πλευρϋσ προςγειώνονται ςχεδόν ταυτόχρονα (αριςτερό πύςω και αριςτερό μπροςτινό, αιώρηςη, δεξύ πύςω και δεξύ μπροςτινό). Γι' αυτό το βόμα απαιτούνται καλϊ εκπαιδευμϋνα και ιςορροπημϋνα ϊλογα, καθώσ και ικανότατοι ιππεύσ. Δεν εύναι κατϊλληλο για την κϊλυψη μακρινών αποςτϊςεων. Σο ςυγκεκριμϋνο βόμα δεν μπορούν να το εφαρμόςουν όλα τα Ιςλανδικϊ ϊλογα. Ωςτόςο εκεύνα που μπορούν να κϊνουν και το τολτ και το «ιπτϊμενο βόμα» θεωρούνται τα καλύτερα τησ ρϊτςασ.
45
Exmoor πόνσ
Σο πόνι Exmoor εύναι μια φυλό αλόγων μητρικό και ςτισ Βρετανικϋσ Νόςουσ, όπου κϊποιοι εξακολουθούν να περιφϋρονται ωσ ημι-ϊγριων ζώων ςε Exmoor , μια μεγϊλη περιοχό τησ ρεικότοποι ςτο Ντϋβον και όμερςετ τησ νοτιοδυτικόσ Αγγλύασ. Η Exmoor ϋχει δοθεύ «απειλούμενα» κατϊςταςη από την ςπϊνια εύδη επιβύωςησ Εμπιςτοςύνη , και «απειλεύται» από την κατϊςταςη του ζωικού κεφαλαύου Conservancy . Εύναι ϋνα από τα βρετανικϊ νηςιϊ « βουνό και moorland πόνυ φυλών , που ϋχουν διαμόρφωςη παρόμοια με εκεύνη των ϊλλων κρύου καιρού προςαρμοςμϋνο πόνυφυλϋσ. Σο πόνι Exmoor εύναι ανθεκτικϊ και χρηςιμοποιούνται για μια ποικιλύα των ιππικών δραςτηριοτότων. τον ελεύθερο περιαγωγόσ κατϊςταςη, η παρουςύα τησ φυλόσ για Exmoor ςυμβϊλλει ςτη διατόρηςη και τη διαχεύριςη των διαφόρων οικοτόπων φυςικών βοςκοτόπων. Με ϋνα κοντόχοντρο, ιςχυρό καταςκευό, το πόνι Exmoor εύναι ιςχυρό για το ύψοσ του, και διακρύνονται για την ανθεκτικότητα και την αντοχό του. [1] Σο ςτόθοσ εύναι βαθύ και το πύςω μεγϊλο, ο καπούλια επύπεδο. Σα πόδια εύναι ςύντομεσ, με καλό οςτών και ςκληρϊ νύχια. [2] Αν και πολλϋσ πηγϋσ αναφϋρουν ότι ο Exmoor ϋχει ςαφώσ διαφορετικό δομό ςαγόνι από ϊλλεσ φυλϋσ αλόγων, η οπούα περιλαμβϊνει τισ απαρχϋσ τησ ανϊπτυξησ ενόσ ϋβδομου μοριακό, αυτό εύναι μια παρεξόγηςη με βϊςη μια λανθαςμϋνη μετϊφραςη του μια γερμανικό μελϋτη. Η μελϋτη, όταν εύναι κατϊλληλα μεταφρϊζεται, αναφϋρεται ςε ϋνα χαρακτηριςτικό, που βρύςκονται ςε πολλαπλϋσ φυλϋσ αλόγων και ύςωσ όλα τα ζώα με ευμεγϋθη κϊτω ςιαγόνεσ, που φαύνεται να εύναι ϋνα επιπλϋον κλϊδοσ τησ παροχόσ αύματοσ ςτην περιοχό. Ενώ ϋνα επιπλϋον δόντι μπορεύ να ϋχει τελικϊ αναπτύχθηκε από αυτό την επιπλϋον παροχό αύματοσ, τη ςυχνότητα ςτον γενικό πληθυςμό ϊλογο κϊνει την εμφϊνιςό τησ ςτην πόνι Exmoor μϋτριοσ. [3] 46
Η κεφαλό εύναι κϊπωσ μεγϊλο ςε αναλογύα με το ςώμα, με μικρϊ αυτιϊ, και ϋχει ϋνα μοναδικό χαρακτηριςτικό που ονομϊζεται «βϊτραχοσ μϊτι" που προκαλεύται από επιπλϋον ευςαρκύα των βλεφϊρων, το οπούο βοηθϊ να εκτρϋπει το νερό και παρϋχουν πρόςθετη μόνωςη. Όπωσ με τα περιςςότερα κρύο καιρό-πόνυ φυλϋσ, η Exmoor μεγαλώνει ϋνα χειμερινό παλτό που αποτελεύται από πολύ μονωτικό μαλλιαρό υπόςτρωμα και τελικό επύςτρωςη του πλϋον, λιπαρϊ μαλλιϊ που εμποδύζουν το υπόςτρωμα από το να βαρύσ από την εκτροπό του νερού κϊτω από τισ πλευρϋσ του ζώου να πϋςει από μόνο μερικϋσ περιοχϋσ ςτϊγδην. Η χαύτη και η ουρϊ εύναι παχιϊ και μεγϊλη, και η αποβϊθρα τησ ουρϊσ εύναι η φύςη εύναι κοινό ςε κρύο καιρό-πόνι, με χοντρό τρύχεσ, που ονομϊζεται "καπϊκι παγετό", "αλεξύπτωτο χιόνι," ό "ουρϊ πϊγο» που εκτρϋπει το νερό τησ βροχόσ μακριϊ από τη βουβωνικό χώρα και υπογϊςτριο περιοχϋσ να πϋςει από τισ μακριϋσ τρύχεσ ςτο πύςω μϋροσ των πύςω ποδιών.
Φαλαμπέλλα
Σο Υαλαμπϋλλα ό ϊλογο μινιατούρα Υαλαμπϋλλα ό Υαλαμπϋλλα πόνι εύναι η πιο μικροκαμωμϋνη φυλό αλόγων του κόςμου. Η καταγωγό του εύναι από την Αργεντινό. Θεωρεύται η μικρότερη φυλό αλόγων και παρόλο το μϋγεθοσ του οι περιςςότεροι δεν το κατατϊςςουν ςτα πόνι αλλϊ ςτα πραγματικϊ ϊλογα. Σο ύψοσ του ςτο ακρώμιο εύναι από 70 ϋωσ 77 εκατοςτϊ για τα νεαρϊ ϊτομα μϋχρι 3ων ετών ενώ για τα μεγαλύτερα ςε ηλικύα πϊει από 76 μϋχρι 83 εκατοςτϊ. Παρόλο που η ςυντριπτικό πλειοψηφύα των αλόγων βρύςκεται μϋςα ςε αυτϊ τα όρια, δεν αποκλεύονται και ϊτομα με μικρότερο ό μεγαλύτερο ύψοσ. Σο βϊροσ τουσ φτϊνει μϋχρι τα 100 κιλϊ. Ένα από τα χαρακτηριςτικϊ 47
του Υαλαμπϋλλα εύναι το ότι ϋχουν 17 θωρακικούσ ςπονδύλουσ ςε αντύθεςη με τα ϊλλα ϊλογα που ϋχουν 18 και μύα πλευρϊ λιγότερη. Αυτό που ϋχει μεγαλύτερη ςημαςύα εύναι η αρμονικό ςωματικό ανϊπτυξη. Όλη η καταςκευό του ςώματοσ πρϋπει να εύναι αρμονικό με το κεφϊλι και τισ οπλϋσ να ϋχουν τα χαρακτηριςτικϊ των μεγϊλων, ςε μϋγεθοσ, αλόγων. Οι χρωματιςμού του τριχώματοσ του εύναι ποικύλοι και μπορούν να ϋχουν οποιοδόποτε χρώμα. υνόθωσ ϋχουν ομοιόμορφο χρωματιςμό αλλϊ, πιο ςπϊνια, μπορούμε να
ςυναντόςουμε ϊτομα με πολυχρωμύα, όπωσ βούλεσ και ςτύγματα. Σα πολύχρωμα ϊτομα, λόγω και τησ ςπανιότητασ τουσ, εύναι περιζότητα. Ο χαρακτόρασ του εύναι όπιοσ και αναπτύςςει καλϋσ ςχϋςεισ με τουσ ανθρώπουσ. Πρόκειται για με φυλό ανθεκτικό ςτο περιβϊλλον και ςτισ κλιματολογικϋσ ςυνθόκεσ και αντϋχει, χωρύσ μεγϊλα προβλόματα το ϋντονο κρύο και αϋρα. Προτιμϊει να ϋχει κϊποιο καταφύγιο για να προφυλϊςςεται από τισ ϋντονεσ βροχοπτώςεισ. Φϊρι ςε αυτϊ τα χαρακτηριςτικϊ δεν ϋχει ανϊγκη τισ ιδιαύτερεσ φροντύδεσ που χρειϊζονται ϊλλεσ φυλϋσ αλόγων. Η κοινωνικό του ζωό βαςύζεται ςτην δημιουργύα ομϊδων που αποτελούνται από ϋναν επιβότορα, μια ομϊδα από θηλυκϊ, το επονομαζόμενο χαρϋμι και τα μικρϊ τουσ. Αυτϋσ οι ομϊδεσ, όταν δημιουργηθούν και αποκτόςουν ςυνοχό, εύναι αρκετϊ ςταθερϋσ για πολλϊ χρόνια και όταν βρύςκονται ςε μεγαλύτερεσ αγϋλεσ οι οικογενειακϋσ ομϊδεσ δεν χϊνουν την ςυνοχό τουσ. Σα νεαρϊ αρςενικϊ με την ενηλικύωςη τουσ εκδιώκονται από την ομϊδα και δημιουργούν ξεχωριςτϋσ ομϊδεσ νεαρών αρςενικών. Με την ςεξουαλικό ωρύμανςη θα δημιουργόςουν το δικό τουσ χαρϋμι.
48
Πόνσ έηλανη
Σο πανϋμορφο αυτό αλογϊκι κατϊγεται από τη κωτύα και τα Νηςιϊ Όρκνυ και ϋτλαντ. Σο ύψοσ του κυμαύνεται από 110 ϋωσ μόλισ 66 εκατοςτϊ! Αγαπϊ πολύ τα παιδιϊ και εύναι εξαιρετικό ϊλογο ιππαςύασ γι’ αυτϊ!
49
Πόνι Fell
Μϋχρι πριν από 75 χρόνια, το πόνι Fell το χρηςιμοποιούςαν για να μεταφϋρει μετϊλλευμα από τα ορυχεύα ςτο Σαώνςϊιτ ςτη βόρεια Αγγλύα. Ελεύθερα και ςε ομϊδεσ των 20, τα πόνι αυτϊ κουβαλούςαν εκατό κιλϊ μεταλλεύματοσ μϋςα ςε πανϋρια, 50 κιλϊ ςτην κϊθε πλευρϊ. Τπό την ευθύνη ενόσ αναβϊτη η ομϊδα διατηρούςε ςταθερό ρυθμό περπατόματοσ και κϊλυπτε 386 χιλιόμετρα την εβδομϊδα. Σα πόνι Dales και Fell εκεύνη την εποχό όταν τόςο όμοια μεταξύ τουσ που δε γινόταν καμιϊ διαφοροπούηςη μεταξύ τουσ. Σα Απϋννινα όρη εκτεύνονται ςασ ραχοκοκαλιϊ από το βορρϊ προσ το νότο τησ Αγγλύασ, χωρύζοντασ την Κούμπρια από τα Νορθϊμπερλαντ, Ντούχραμ και Γιορκςϊιρ. Εύναι μια μεγϊλη ςειρϊ από λόφουσ με ϊγριουσ βαλτότοπουσ και ελϊχιςτεσ διαςκορπιςμϋνεσ φϊρμεσ, όπου μπορούν να αντϋξουν το κλύμα μόνο τα ςκληρότερα από τα ϊλογα. Βρύςκουμε τα Fell πόνι να τρϋχουν ςε ϊγρια μορφό ςε μια περιοχό που ορύζεται χονδρικϊ απότ την κορυφό των λόφων μϋχρι πϋρα ςτη Δύςη, τα βουνϊ τησ Κούμπρια. Από την ϊλλη πλευρϊ, ςτην ανατολό εύναι η πατρύδα του πόνι Dales, τησ ςυγγενικόσ ρϊτςασ, ενόσ λύγο πιο γεροδεμϋνου και ψηλότερου πόνι. Παρόλο που παλιότερα το χρηςιμοποιούςαν για φόρτωμα, το Fell εύναι και πολύ καλό για ιππαςύα και η αλόθεια εύναι ότι για γενικό χρόςη ςτην ιππαςύα και για ζϋψιμο εύναι δύςκολο να βρεθεύ το ταύρι του. Από τουσ θαυμϊςιουσ τύπουσ που βλϋπουμε ςτισ επιδεύξεισ του Άςκοτ μϋχρι το χοντροκομμϋνο ζώο που ςυναντϊμε ςτη φύςη, το Fell μοιϊζει να μην απομακρύνεται καθόλου από τον αρχικό του τύπο. Από όλεσ τισ ορεινϋσ ρϊτςεσ τησ Αγγλύασ, το Fell εύναι αυτό που ϋχει μεύνει κοντύτερα ςτην αρχικό του μορφό. Σο ύψοσ του δεν ξεπερνϊ τα 1,40 μϋτρα. Σο χρώμα του εύναι μαύρο, καφϋ, ρούςο ό γκρι. Σο κεφϊλι του εύναι μικρό με φαρδύ μϋτωπο που ςτενεύει ςτη μουςούδα. Ο λαιμόσ ϋχει αντύςτοιχο μόκοσ. Σο αρςενικό ϋχει μϋτρια χαύτη. Οι ώμοι απλώνονται προσ τα πύςω και εύναι κυρτού, με όχι πολύ καλϊ ακρώμια. Η ωμοπλϊτη του εύναι μακριϊ και ςε ςωςτό μϋγεθοσ, ενώ ϋχει αναπτυγμϋνουσ 50
μύεσ. Η ρϊχη εύναι δυνατό και τα καπούλια μυώδη. Ο ςκελετόσ εύναι βαθύσ και πυκνόσ γύρω από την καρδιϊ, με ςτρογγυλϋσ πλευρϋσ, κοντϋσ και καλοζυγιςμϋνεσ. Σα πύςω πόδια εύναι τετρϊγωνα και δυνατϊ και η ουρϊ καλοφτιαγμϋνη. Οι οπλϋσ ϋχουν αξιόλογο μϋγεθοσ, εύναι ςτρογγυλϋσ και ανοιχτϋσ ςτισ φτϋρνεσ. Σα μπροςτινϊ πόδια εύναι ύςια, με καλοςχηματιςμϋνα γόνατα. Σο οςτό τησ κνόμησ εύναι κοντό, ο μηρόσ εύναι εξαιρετικϊ μυώδησ. Σο πόνι ϋχει ϊφθονο τρύχωμα χαμηλϊ ςτα πόδια, που το μεγαλύτερο μϋροσ του πϋφτει το καλοκαύρι. Έχει ϋνα ζωηρό βϊδιςμα, ϋνα καλοζυγιςμϋνο τροχαςμό με πολύ καλό κύνηςη του γονϊτου και του ταρςού, επιδεικνύει κανονικϊ μεγϊλη αντοχό και ταχύτητα. Σο Fell εύναι ςκληρό, αλλϊ με καλό χαρακτόρα, ϋχει ϋντονη και ζωηρό εμφϊνιςη, καθώσ και εξαιρετικό ποιότητα οςτών.
Πόνι Dales
Σο πόνι αυτό εύναι αυτόχθονο ςτη βόρεια Αγγλύα και κατοικεύ ςτην ανατολικό τησ πλευρϊ, εδώ και πϊρα πολλϊ χρόνια. Μια οροςειρϊ εκτεύνεται από βορρϊ προσ νότο, γνωςτό ωσ Απϋννινα όρη, και από τη δυτικό τησ πλευρϊ όρθε το πόνι Fell, ενώ από την ανατολικό τησ το πόνι Dales. την αρχό, και τα δύο όταν του ύδιου τύπου και δεν ξεχώριζαν μεταξύ τουσ, εκτόσ από κϊποιεσ τοπικϋσ ιδιομορφύεσ και το όνομϊ τουσ. όμερα το Dales εύναι μεγαλύτερο κατϊ 2 εκατοςτϊ και ϋχει πιο ςτιβαρό και δεμϋνο κορμύ. Σο πόνι Dales χρηςιμοποιούνταν ανϋκαθεν για φόρτωμα και για γενιϋσ ολόκληρεσ, τον περαςμϋνο αιώνα, το χρηςιμοποιούςαν για να μεταφϋρουν το μετϊλλευμα από τα ορυχεύα του Νορθϊμπερλαντ και του Ντούραμ μϋχρι τισ αποβϊθρεσ. Κανεύσ δε ςυνόδευε τα πόνι, αλλϊ περπατούςαν ςτη ςειρϊ, το ϋνα πύςω από το ϊλλο, με τον αρχηγό τουσ μπροςτϊ. Σο βϊροσ που κουβαλούςαν όταν μεγϊλο, γύρω ςτα 50 κιλϊ ςε κϊθε πλευρϊ, και η απόςταςη που κϊλυπταν κϊθε εβδομϊδα όταν γύρω ςτα 386 χιλιόμετρα. ε αυτό χωρύσ αμφιβολύα βοόθηςε η ςταθερότητϊ τουσ και το ότι όταν ελεύθεροι και ενεργητικού εργϊτεσ. Για να καλύψει τισ ανϊγκεσ τησ αγορϊσ τώρα, το ςύγχρονο Dales ϋχει χϊςει πολύ από τον ορεινό του χαρακτόρα και η αλόθεια εύναι ότι δεν εύναι ςύγουρο αν μπορούμε 51
ακόμα να τα αποκαλούμε ϋτςι. Παρόλα αυτϊ, εξακολουθούν να αποτελούν ϋναν πολύ ωραύο τύπο και υπϊρχουν και μερικϊ από τον αρχικό, τώρα όμωσ αποτελούν μια διαςταυρωμϋνη ρϊτςα. Σο ύψοσ τουσ φτϊνει μϋχρι 1,42 μϋτρα και πολλϊ από αυτϊ εύναι μαύρα, ενώ ϊλλα ςυνηθιςμϋνα χρώματα εύναι το ρούςο, το καφϋ και μερικϋσ φορϋσ το γκρι. Σα καςτανϊ, τα πολύχρωμα και τα αςπρόμαυρα δεν ϋχουν εμφανιςτεύ ποτϋ. Διαθϋτουν ϊφθονο, λεπτό τρύχωμα ςτο κϊτω μϋροσ των ποδιών, πρϊγμα που θεωρεύται αρκετϊ ςημαντικό. Διαθϋτουν πολύ καλό κύνηςη, τοποθετώντασ τα πόδια τουσ κατακόρυφα κϊτω και με ςιγουριϊ, αν και δεν εύναι ςπϊνιο να εμφανιςτούν και μερικϊ που τα ςπρώχνουν προσ τα πύςω. Σο κεφϊλι τουσ ϋχει το μϋγεθοσ κεφαλιού πόνι, με μικρϊ αφτιϊ και λεπτό μουςούδα και λϊρυγγα. Ο λαιμόσ τουσ εύναι ςυνόθωσ κοντόσ, και ϋχει ώμουσ πολύ γυρτούσ και ευθεύσ. Η ρϊχη, οι λαγόνεσ και τα πύςω πόδια και καπούλια εύναι ό,τι καλύτερο μπορούςε να βρεθεύ, εύναι πλούςια, δυνατϊ και γεμϊτα, ενώ τα πλευρϊ τουσ εύναι καλοςχηματιςμϋνα. Η ουρϊ δε φυτρώνει από ψηλϊ, όπωσ ςε μερικϋσ από τισ ορεινϋσ ρϊτςεσ. Σα πόδια, τα καλϊμια και οι κλειδώςεισ εύναι όλα πολύ καλϊ και το ύδιο ιςχύει για τουσ ταρςούσ και τα γόνατα και μπορούμε να πούμε ότι για το μϋγεθόσ του το πόνι αυτό εμφανύζει πολύ καλό ποιότητα οςτών. Η όλη εμφϊνιςη του πόνι δύνει την εντύπωςη τησ εξαιρετικόσ δύναμησ για το μϋγεθόσ του. Η ρϊτςα εύναι ςχεδόν απαλλαγμϋνη από την κληρονομικό αςτϊθεια, και λόγω των κλιματικών ςυνθηκών εύναι βϋβαια εξαιρετικϊ ςκληροτρϊχηλη. Όςοι ξϋρουν, ιςχυρύζονται ότι το πόνι αυτό εύκολα πεύθεται να κϊνει όλεσ τισ δουλειϋσ μιασ μικρόσ φϊρμασ. Έτςι το Dales αξύζει πολλϊ λόγω των πολλών χρόςεων που μπορεύ να ϋχει. Εδώ θα πρϋπει να ςημειωθεύ ότι το πόνι που θα εργϊζεται ςτα χωρϊφια δεν εύχε ποτϋ μεγϊλη ζότηςη ςτην Αγγλύα και ποτϋ βϋβαια δεν πόρε τη θϋςη που εύχε ςε ϊλλα μϋρη τησ Ευρώπησ και ειδικότερα ςτισ κανδιναβικϋσ χώρεσ. τη κοτύα όμωσ υπόρχε μια αξιόλογη ζότηςη, ιδιαύτερα από τα μικρϊ υποςτατικϊ και τισ απειρϊριθμεσ μικρϋσ φϊρμεσ του εςωτερικού. Με την υπακοό του, την ενεργητικότητϊ του και τη γενικό του αντοχό, το πόνι Dales δεν μπορεύ να ξεπεραςτεύ εύκολα ςε αυτό τη χρόςη. Σο μϋλλον του θα εξαρτηθεύ κατϊ πολύ από τη ζότηςη ό την ϋλλειψό τησ. Μπορεύ να υπϊρξει ζότηςη ςε πολλϋσ από τισ μεγαλύτερεσ κωμοπόλεισ τησ Αγγλύασ και τησ κοτύασ, από μικρούσ εμπορευόμενουσ και τοπικούσ ορεινούσ αγρότεσ και όςο αυτό η ζότηςη θα διαρκεύ, το Dales θα ϋχει πϊντα μια θϋςη. Αρκεύ να μη ςταθούμε ςτισ λεπτομϋρειεσ για να διαπιςτώςουμε το πόςο κατϊλληλο εύναι αυτό το πόνι για το μικρό κτηματύα, αλλϊ όπωσ και όλα τα ϊλογα και πόνι που ςτο παρελθόν εύχαν μια θϋςη ςτα ζώα εργαςύασ και όχι ευχαρύςτηςησ, το μϋλλον τουσ δεν εύναι καθόλου βϋβαιο.
52
Άλογα Κομπ Οσαλίας
Σο Κομπ Ουαλύασ εύναι γνωςτό και πϋρα από τα ςύνορα τησ Μεγϊλησ Βρετανύασ, μια και εύναι το ϊλογο με τα πολλϊ προτερόματα και την εξαιρετικό δύναμη και αντοχό. Η ρϊτςα αυτό προϋρχεται από το πόνι τησ Ουαλύασ που εύναι πολύ πιο παλιό από κϊθε γραπτό αναφορϊ. Σο Κομπ Ουαλύασ ϋχει αςκόςει μεγϊλη επύδραςη ςτα ϊλογα τροχαςμού ςε πολλϋσ χώρεσ. Σο αύμα του ϋχει προςφϋρει πολλϊ ςτη δημιουργύα του Φϊνκεώ αλόγου και πόνι τησ Βρετανύασ. Επύςησ πριν από πϊρα πολλϊ χρόνια χρηςιμοποιόθηκε ςτην ανϊπτυξη του πόνι Υελ, που μϋχρι αρκετϊ πρόςφατα χρηςιμοποιούνταν ωσ πόνι τροχαςμού. Όπωσ όταν αναμενόμενο, το Κομπ Ουαλύασ ϋχει κληρονομόςει μεγϊλο μϋροσ από τη ςκληρϊδα του πόνι τησ Ουαλύασ, ςτο οπούο και μοιϊζει κατϊ πολλούσ τρόπουσ, μια και ϋχει το ύδιο μικρό κεφϊλι που δεύχνει μεγϊλη ποιότητα και τα μικρϊ όρθια αυτιϊ, τόςο χαρακτηριςτικϊ των πόνι. Διαθϋτει επύςησ ϋνα δυνατό κορμύ, με βαθιϊ κοιλιϊ και εξαιρετικϊ ιςχυρούσ γλουτούσ, με μια καλοβαλμϋνη ουρϊ, ενώ τα πόδια του εύναι κοντϊ και δυνατϊ και ϋχει ϋνα φαρδύ και πλούςιο ςτόθοσ. την κύνηςη πρϋπει να εύναι ενεργητικό και να μη ςηκώνει πολυ ψηλϊ τα γόνατα. Έχει πολλϋσ χρόςεισ και μπορεύ να περιγραφεύ ωσ ο χρόςιμοσ τύποσ αλόγου. Πολύ λύγα ϊλογα μπορούν να αποδειχθούν πιο χρόςιμα ςτο μικροκτηματύα, γιατύ από τη φύςη του εύναι ζώο ϋλξησ και μπορεύ να χρηςιμοποιηθεύ ςε κϊθε εύδουσ δουλειϊ υποζυγύου. Εύναι δυνατό, ςκληρό και ζωηρό ϊλογο, ενώ το ςυναντϊμε ςε όλα τα χρώματα. Έχει μεγϊλα μϊτια και ςε μεγϊλη απόςταςη μεταξύ τουσ, ενώ ο λαιμόσ του εύναι μακρύσ. Οι ώμοι του εύναι δυνατού και τραβηγμϋνοι προσ τα πύςω. Σα μπροςτινϊ του πόδια εύναι ύςια, χωρύσ καμιϊ κλύςη ςτισ μαςχϊλεσ, ϋχει δυνατϊ γόνατα με γερϊ κόκαλα, μεςοκύνια αναλόγου μόκουσ και κλύςησ, 53
πϋλματα καλοφτιαγμϋνα, οπλϋσ ςκληρϋσ. ε ςκληρϋσ ςυνθόκεσ μια μϋςη ποςότητα μαλακού τριχώματοσ δεν ενοχλεύ, αλλϊ το ϊγριο, ςκληρό τρύχωμα εύναι απαρϊδεκτο. Η ρϊχη και οι λαγόνεσ του εύναι μυώδεισ, δυνατού και ςυμμετρικού, τα καπούλια του επιμόκη και δυνατϊ, οι μηρού του εύναι δυνατού και μυώδεισ. Έχει μεγϊλουσ ταρςούσ, επύπεδουσ και καθαρούσ, με τισ ϊκρεσ να εξϋχουν χωρύσ να ϋχουν κλύςη ούτε προσ τα μϋςα ούτε προσ τα ϋξω. Η κύνηςό του πρϋπει να εύναι ελεύθερη, πραγματικό και δυναμικό. Πρϋπει να λυγύζει το γόνατο και ολόκληρο το μπροςτινό πόδι να εκτεύνεται ςε ευθεύα από τον ώμο, όςο γύνεται πιο μπροςτϊ κατϊ τον τροχαςμό. Ενδεικτικό τησ ςκληρϊδασ και τησ αντοχόσ του τύπου αυτού εύναι το γεγονόσ ότι την εποχό που ο ςτρατόσ δεν όταν μηχανοκύνητοσ, το Κομπ, με την ικανότητϊ του να μεταφϋρει ϋνα τερϊςτιο βϊροσ, χρηςιμοποιούνταν ςτισ μεταγωγϋσ του ςτρατού. Για το λόγο αυτό επιβότορεσ καλόσ ποιότητασ εύχαν πϊντα μεγϊλη ζότηςη από ξϋνεσ κυβερνόςεισ για τη βελτύωςη των ςτρατιωτικών τουσ αλόγων. Για το μϋλλον του Κομπ Ουαλύασ μπορούμε να προβλϋψουμε μόνο ότι ο τύποσ ιππαςύασ θα διατηρόςει τη δημοτικότητϊ του ςτισ μϋρεσ μασ, που όλο και αυξϊνει η ζότηςη αλόγων ιππαςύασ.
Dartmour
Οι ανεμοδαρμϋνεσ εκτϊςεισ του Dartmour ςτο νοτιοδυτικότερο ϊκρο τησ Αγγλύασ, με τουσ βραχώδεισ απότομουσ λόφουσ και τουσ ϊβατουσ βϊλτουσ, που ςτην καλύτερη περύπτωςη προςφϋρουν ελϊχιςτη βοςκό, δύςκολα θα μπορούςαν να καταταγούν ςτισ περιοχϋσ που εύνα κατϊλληλεσ και την εκτροφό πόνι. Και όμωσ, εδώ ζουν τα περύφημα Dartmour πόνι. Εδώ ϋζηςαν και πολλαπλαςιϊςτηκαν, ϊγνωςτα για πολλούσ αιώνεσ, με την προςταςύα μόνο τησ ϊγριασ φύςησ όπου επϋζηςαν μόνο τα καλύτερα. Έτςι ϋγινε και όπωσ και ςτισ υπόλοιπεσ ορεινϋσ και βαλτώδεισ περιοχϋσ των βρετανικών νηςιών, ϋνα πόνι αυτόχθονο και εντελώσ διαφορετικό, περιφϋρεται ςε ϊγρια ςχεδόν κατϊςταςη ςτην 54
ϊγονη αυτό χώρα και αναπαρϊγεται όταν το ϋδαφοσ εύναι καλυμμϋνο από χιόνι, ξύνοντασ με τισ οπλϋσ του για λύγη τροφό. Σα πόνι αυτϊ παραμϋνουν ελεύθερα, εκτόσ από την περύπτωςη που πωλούνται. Πολύ λύγα ϋχει αγγύξει ανθρώπινο χϋρι, εκτόσ όταν τα μαρκϊρουν. Κατϊ βϊςη, ϋνα πόνι ιππαςύασ Dartmour, αν εξημερωθεύ ςε νεαρό ηλικύα, γύνεται το καλύτερο πόνι ιππαςύασ που μπορεύ να υπϊρχει. Ωσ προσ το μϋγεθοσ και τη διϊπλαςό του ςυγγενεύει με το πόνι του Έξμουρ. Και οι δύο ρϊτςεσ δύνουν τα καλύτερα πόνι για νϋουσ. Παρόλο το μικρό τουσ μϋγεθοσ, ϋχουν αρκετϊ μεγϊλο βϊροσ. Ωςτόςο, θεωρεύται ότι όταν ϋνα παιδύ μπορϋςει να περπατόςει και να τρϋξει, τότε του χρειϊζεται ϋνα πόνι που να το ξεπερνϊ μόνο κατϊ λύγουσ πόντουσ. Σο Dartmour εύναι ϋνα όμορφο πόνι, φτιαγμϋνο με γερό ςκαρύ, και τα καλύτερα του εύδουσ καλύπτουν τισ προδιαγραφϋσ κϊθε αλόγου ό πόνι εργαςύασ που διαθϋτει και κϊποια χϊρη. Έχει μεγϊλη διϊρκεια ζωόσ και θα παραμεύνει το ύδιο ςε μια μεγϊλη οικογϋνεια με παιδιϊ που θα τουσ παρϋχει τισ υπηρεςύεσ του, από το μικρότερο ωσ το μεγαλύτερο. Όπωσ όλεσ οι ρϊτςεσ των ορεινών και ελωδών περιοχών τησ Αγγλύασ, το αυθεντικό Dartmour εύναι εξαιρετικό ζώο αναπαραγωγόσ. Από τα εξαιρετικϊ αυτϊ πόνι, όπωσ και από τα πόνι του Έξτερ και τησ Ουαλύασ, κυνηγετικϊ ϊλογα, ϊλογα παιδιών και ενοικύαςησ, ϋχουν κερδύςει αμϋτρητουσ διαγωνιςμούσ ςε όλο το πλϊτοσ και το μόκοσ των βρετανικών νηςιών. Σο ύψοσ τουσ δεν ξεπερνϊ τα 1,22 μϋτρα, ϋχουν χρώμα ρούςο, μαύρο ό καφϋ. Σο κεφϊλι τουσ εύναι μικρό και τα αφτιϊ τουσ εύναι αρκετϊ ευκύνητα. Ο λαιμόσ τουσ εύναι δυνατόσ, αλλϊ όχι πολύ βαρύσ, ούτε μακρύσ ό κοντόσ. Σα αρςενικϊ ϋχουν μϋτρια χαύτη. Η ρϊχη, τα καπούλια και το πύςω μϋροσ τουσ εύναι δυνατϊ και γεμϊτα μύεσ. Η κύνηςό τουσ γύνεται ςυνόθωσ χαμηλϊ και εύναι ελεύθερη. Η ουρϊ βρύςκεται ψηλϊ και εύναι πλούςια. Για μια μεγϊλη περύοδο ςτο παρελθόν, οι εκτροφεύσ του Dartmour πόνι πϋραςαν μεγϊλεσ αγωνύεσ. Μϋχρι τισ αρχϋσ του αιώνα μασ το πόνι Dartmour διϋτρεχε τη φυςικό του περιοχό ελεύθερο. Για να καλύψουν τισ ανϊγκεσ για ϋνα μικρό πόνι που θα δουλεύει ςτα ορυχεύα, μερικού κϊτοικοι των βϊλτων, χωρύσ να υπολογύςουν τη διατόρηςη του εύδουσ, ειςόγαγαν επιβότορεσ ϋτλαντ χωρύσ καμιϊ διϊκριςη. Σο αποτϋλεςμα τησ διαςταύρωςησ όταν το Dartmour-ϋτλαντ πόνι, με πολύ γερϊ πόδια. Η διαςταύρωςη όμωσ αυτό αφϋθηκε ςτην τύχη τησ, με αποτϋλεςμα να βγουν πολλϊ πόνι με μϋτρια ό και ϊςχημα χαρακτηριςτικϊ που αναπαρϊγονταν ελεύθερα και λύγο ϋλειψε να εξαφανύςουν το πραγματικό και αυθεντικό Dartmour. Η Dartmour Pony Society, η British Horse Society και ϊλλοι οργανιςμού ϋκαναν φιλότιμεσ προςπϊθειεσ, αλλϊ όχι με απόλυτη επιτυχύα, για να ξεκαθαρύςουν πϊλι τη ρϊτςα. ύγουρα όμωσ τουσ αξύζουν πολλϊ ςυγχαρητόρια, καθώσ και ςε ιδιώτεσ εκτροφεύσ που ϋχουν διατηρόςει μερικϊ καθαρόαιμα πόνι.
55
Merens
Σα χρωμοςώματα αυτού του μικρού μαύρου αλόγου, αρχαιότατησ προϋλευςησ, διατηρούν μϋχρι ςόμερα τισ απαραύτητεσ πληροφορύεσ για την επιβύωςη ςε μεγϊλα υψόμετρα και την αντοχό ςτο χειμωνιϊτικο πϊγο, ςτην ϋλλειψη τροφόσ και ςτισ αρρώςτιεσ. Σα βουνϊ ανϊμεςα ςτη γαλλικό Russillon και την ιςπανικό Καταλονύα εύναι εχθρικϊ και ϊγρια. το πϋραςμα των αιώνων ϋπλαςαν ϋνα ανθεκτικό μικρό ϊλογο, ολιγαρκϋσ και με ατςϊλινα πόδια. Ανϊμεςα ςε κοιλϊδεσ και κορυφϋσ, η φύςη εύναι ο αναμφιςβότητοσ κυρύαρχοσ. Εδώ και αιώνεσ επιζούν μόνο τα δυνατότερα ϊλογα. Οι ϊρχοντεσ αυτών των βρϊχων εύναι τα ϊλογα Merens, που εδώ και αιώνεσ βόςκουν ςτα απρόςιτα λιβϊδια αυτού του δυτικού κομματιού των Πυρηναύων. Γνωςτό με πολλϊ ονόματα την περιοχό καταγωγόσ τουσ, δώδεκα μόνεσ το χρόνο, 24 ώρεσ το εικοςιτετρϊωρο, τα Merens ζούςαν ςε ϊγρια κατϊςταςη, χωρύσ καταφύγια, εκτόσ από καταλύματα που τυχαύα ϋβριςκαν οι αρχηγού του κοπαδιού. Πϊνω ςτο τρύχωμϊ τουσ δοκύμαςαν τον πϊγο, όπωσ και την καυτό ζϋςτη, τισ χιονοθύελλεσ, τισ βροχϋσ και τισ κατολιςθόςεισ του εδϊφουσ που αλλϊζουν την ορεογραφύα. Αυτό το αρχαύο ϊλογο εύναι γνωςτό με διϊφορα ονόματα. τη Γαλλύα το αποκαλούν Cheval Ariegois ό Cheval d’Ariege, ςύμφωνα με το ομώνυμο ποτϊμι από το οπούο η περιοχό ϋχει πϊρει επύςησ το όνομϊ τησ. Σο επύςημο όνομα που αναφϋρεται ςτο studbook εύναι Poney Ariegois de Merens, που υπϋςτη ςύντμηςη για χϊρη τησ ονομαςύασ του χωριού ςτον ιαματικό ςταθμό του Ax les Termes, ςτα περύχωρα του οπούου βρύςκονται μϋχρι και ςόμερα οι πιο ςημαντικϋσ τοποθεςύεσ βοςκόσ. Κϊποτε όταν γνωςτϊ και ωσ Trait Ariegois, ϊλογο ϋλξησ του Ariege, καθώσ χρηςιμοποιούνταν αρχικϊ ςτισ γεωργικϋσ εργαςύεσ και ςτη ρυμούλκηςη. όμερα ϋχει παντού επικρατόςει ο όροσ Merens. Όςο πιο μαύρο, τόςο πιο όμορφο Σα Merens εύναι πϊντα μαύρα, εκτόσ από ελϊχιςτα που ϋχουν ϋνα μικρό λευκό αςτϋρι ςτο μϋτωπο, κϊτι που αποτελεύ μια παραφωνύα ςτο όλο ςύνολο. Με μια πρώτη ματιϊ εύναι φανερϋσ κϊποιεσ ομοιότητεσ με το Frisone: το χρώμα τησ χαύτησ, το πυκνό 56
τρύχωμα και τα φαρδιϊ καπούλια. Αλλϊ με μια πιο προςεκτικό παρατόρηςη αντιλαμβϊνεται κανεύσ ότι ςε ςχϋςη με το επιβλητικό ϊλογο τησ βόρειασ Ευρώπησ, αυτό εύναι πολύ μικρότερο, γεροδεμϋνο και με βϊδιςμα ύςιο και ϊνετο. Επομϋνωσ, δεν ϋχει τύποτα να ζηλϋψει. Σο Merens εκτρϊφηκε με προςοχό ςτην πορεύα των χρόνων ώςτε να εξελιχθεύ ο ςωματότυπόσ του. όμερα παραμϋνει ϋνα δυνατό και γερό ϊλογο, που ϋχει πολλϋσ ομοιότητεσ με το βρετανικό πόνι Fell ςτην εργαςύα. Εύναι και αυτό μαύρο αλλϊ μικρότερων διαςτϊςεων. ε αρμονύα με τη φύςη Η ϊγρια φύςη των Πυρηναύων διαμόρφωςε το Merens ϋτςι όπωσ το γνωρύζουμε ςόμερα, ϋνα ανθεκτικό και εγκρατϋσ βουνύςιο ϊλογο με ςύγουρο βόμα, υπϊκουο χαρακτόρα και φιλικό προσ τουσ ανθρώπουσ. Σα πϊτρια υψώματα προμηθεύουν επαρκό τροφό μόνο μερικούσ μόνεσ το χρόνο. το υψόμετρο ο χειμώνασ εύναι δριμύσ και μακρύσ. το Πεδεμόντιο (Piemonte) οι Ιταλού εκτροφεύσ ϋχουν διαμορφώςει για τα Merens το ύδιο περιβϊλλον, ςτο οπούο τα αλογϊκια προςαρμόςτηκαν τϋλεια. το παρελθόν οι ςυγγενικϋσ ρϊτςεσ ςτην ϊγρια κατϊςταςη ϋπρεπε να ςυμβιβϊζονται με ό,τι ϋβριςκαν μϋχρι εκεύ που ϋφταναν οι οπλϋσ τουσ: ξερϊ χόρτα κϊτω από το χιόνι και βρεγμϋνα βρύα ςτο λιώςιμο των πϊγων, ςκαρφαλώνοντασ πϊνω ςε μεγϊλεσ πλϊκεσ πϊγου ςαν μαύροι αύγαγροι. το πϋραςμα των δεκαετιών, τα Merens ϋμαθαν να περιμϋνουν με υπομονό την ϊνοιξη και να εκμεταλλεύονται την ϋκρηξη τησ φύςησ για να ανακτόςουν γρόγορα δυνϊμεισ. Μϋςα ςε λύγεσ εβδομϊδεσ εύναι ικανϊ να μεταμορφωθούν από αδύνατα και τριχωτϊ ϊλογα ςε δυνατϊ και ενεργητικϊ με μαύρο και γυαλιςτερό τρύχωμα. Καλοκαύρι ςε ορεινό λιβϊδι τη Γαλλύα, όπωσ και ςτην Ιταλύα, ςόμερα τα περιςςότερα Merens περνούν τισ μϋρεσ τουσ εξ’ ολοκλόρου ςε ϊγρια κατϊςταςη ςε υψόμετρο μόνο το καλοκαύρι. Για την προςταςύα των ζώων, οι εκτροφεύσ προτιμούν να διαφυλϊςςουν τα ζώα τουσ μεταφϋροντϊσ τα τουσ ςκληρότερουσ μόνεσ ςτην κοιλϊδα. Παρόλο που γύνεται αυτό η επιλογό, δεν περιορύζονται η ανθεκτικότητα και η αντοχό αυτών των αλόγων ςτην κακοκαιρύα, αν και καταγρϊφηκε μια αιςθητό αύξηςη ςτο ύψοσ των ακρωμύων, που οφεύλεται βεβαύωσ ςτισ καλύτερεσ ςυνθόκεσ διαχεύριςησ και διατροφόσ. Αλλϊ αυτό δεν πρϋπει να εκπλόςςει. τη μακρϊ του ιςτορύα, το Merens ϋμαθε να προςαρμόζεται ςτο εχθρικό περιβϊλλον, με τον ύδιο τρόπο που ςε καλύτερεσ εποχϋσ κατϊφερε ςύντομα να προςαρμοςτεύ ςε ευκολότερεσ ςυνθόκεσ ζωόσ. όμερα αυτϊ τα ϊλογα ζουν ακόμα ελεύθερα, αλλϊ ανόκουν ςε διϊφορουσ ιδιοκτότεσ, οι οπούοι ςτισ περιςςότερεσ περιπτώςεισ εύναι παρακινημϋνοι από παλιό πϊθοσ και οικογενειακό παρϊδοςη. τα τελευταύα πενόντα χρόνια, λοιπόν, μπορεύ κανεύσ να μιλόςει για μια ςημαντικό ανθρώπινη επιρροό ςτην επιλογό των Merens d’ Oltraipe. τη Γαλλύα, όπωσ ςόμερα ςτο Piemonte, από τον Μϊιο μϋχρι τον Οκτώβρη τα αλογϊκια του Ariege βόςκουν ελεύθερα χωρύσ ϋλεγχο και χωρύσ περιφρϊξεισ που περιορύζουν την αφθονύα. Κατϊλληλο για το βουνό Ένασ χαρακτόρασ όρεμοσ και παρατηρητικόσ ςε ιδιαύτερεσ περιβαλλοντικϋσ ςυνθόκεσ εύναι ςωτόριοσ . Η κατϊληψη από πανικό, πρϊγματι, θα ςόμαινε εύκολα το θϊνατο. Σα ϊλογα εύναι ζώα ςυνηθιςμϋνα να ξεφεύγουν από τα αρπαχτικϊ τρεπόμενα ςε φυγό, αλλϊ ανϊμεςα ςε βρϊχια και απόκρημνα μϋρη μια τρελό πορεύα θα μπορούςε να αποβεύ ακόμη πιο επικύνδυνη. Η ζωό ςτα βουνϊ χϊριςε ςτο Merens την ικανότητα να διαςχύζει μονοπϊτια ςτα όρια του αδύνατου και μύα καταπληκτικό, ϋμφυτη αύςθηςη τησ ιςορροπύασ. τα Πυρηναύα, όπωσ και ςτισ Άλπεισ, το πόνι του Ariege κινεύται γρόγορο και ςύγουρο ςτο περιβϊλλον του ςαν ϋνα κατςύκι, με επιδόςεισ πϊνω από το μϋςο όρο ενόσ αλόγου. Ο ςωματότυπόσ του - το Merens ϋχει ϋνα ςκελετό ςπϊνιασ αντοχόσ, ιδιαιτϋρωσ όςον αφορϊ ςτα πόδια– του επιτρϋπει να ανεβαύνει και να κατεβαύνει από τα υψόμετρα. Σα ϊκρα εύναι ςχετικϊ κοντϊ, αλλϊ δυνατϊ και ανθεκτικϊ, με χοντρϋσ αρθρώςεισ, καλϊ διαμορφωμϋνεσ και ικανϋσ να προςφϋρουν τισ ιδανικϋσ ςυνθόκεσ πρόςφυςησ για ατςϊλινουσ τϋνοντεσ. Σο μυώκό ςύςτημα του Merens διαπλϊςτηκε από την καθημερινό γυμναςτικό ςε απόκρημνεσ πλαγιϋσ. Οι οπλϋσ 57
διαθϋτουν ϋνα πολύ ςκληρό νύχι, ανθεκτικό ςτη δοκιμαςύα του γδαρςύματοσ ςτουσ βρϊχουσ. Σα ιδιαύτερα αυτϊ χαρακτηριςτικϊ, που διαμορφώθηκαν ςτο πϋραςμα των αιώνων από μια αντύξοη φύςη αλλϊ και από τον ϊνθρωπο κατϊ τη διϊρκεια των τελευταύων δεκαετιών, ςυντϋλεςαν ώςτε να γύνει ϋνα εύςτροφο και με ϊριςτο χαρακτόρα ϊλογο, δυνατό και υπϊκουο, εγκρατϋσ και γενναιόδωρο, υγιϋσ και ακούραςτο, ϋνα απόλυτα τϋλειο ςύντροφο για το trekking, τόςο για ςϋλα όςο για υποζύγιο και για ζεύξη. Η εργαςύα ςτα ορυχεύα Η μεγϊλη δύναμη ςυνδυαςμϋνη με την αντοχό και με τον καλό χαρακτόρα ϋκαναν το Merens δημοφιλϋσ από τισ αρχϋσ τησ εμφϊνιςόσ του ςτα Πυρηναύα. Οι χωρικού το χρηςιμοπούηςαν με μεγϊλο όφελοσ για όλεσ τισ γεωργικϋσ εργαςύεσ. Σο 19ο αιώνα χρηςιμοποιόθηκε ςτα ορυχεύα ςιδόρου για τη μεταφορϊ ακατϋργαςτου ορυκτού υλικού, αλλϊ και ωσ ϊλογο ϊμαξασ για τη μεταφορϊ των τουριςτών που κατευθύνονταν ςτουσ ιαματικούσ ςταθμούσ ςτην κορυφό. Σο μικρό μαύρο μεταφϋρει με ευκολύα πελώρια φορτύα, μϋχρι 150 κιλϊ. Επύςησ, το Merens το χρηςιμοποιούςαν και ςτισ λαθραύεσ μεταφορϋσ μεταξύ Γαλλύασ, Ιςπανύασ και Ανδόρασ. Τπόρξε πολύτιμοσ ςυνεργϊτησ των λαθρεμπόρων και των φυγϊδων, ιδιαύτερα κατϊ τη διϊρκεια του Β’ Παγκοςμύου Πολϋμου. όμερα, ςτη Γαλλύα, όπωσ και ςτην Ιταλύα αλλϊ και ςτη Γερμανύα, ςτην Ελβετύα και ςτην Ιςπανύα, το Merens εκτιμϊται από όποιον του αρϋςει να ζει το βουνό ακόμα και πϊνω ςε μια ςϋλα. Σο ςταθερό βϊδιςμα και η φιλικό ςυμπεριφορϊ προσ τουσ ανθρώπουσ, ενόλικουσ και παιδιϊ, το κϊνουν ϋναν ιδανικό ςύντροφο για περύπατουσ και trekking. Άλογο του trekking και όχι των επιδεύξεων το Piemonte, το Merens ϋφταςε χϊρη ςτο πϊθοσ του Francesco De Mattois, που ξεκύνηςε με ϋνα ζευγϊρι φορϊδων και ϋνα αρςενικό. Η καλοςύνη και η αντοχό αυτού του μικρού αλόγου του Ariege εύκολα κϋρδιςε και ϊλλουσ ϋνθερμουσ ενδιαφερόμενουσ, τόςο που ςόμερα μετρϊμε ϋναν εγχώριο πληθυςμό περύπου 500 ζώων. Σα ϊλογα εύναι εγγεγραμμϋνα ςτο studbook, που επιβϊλλει κατευθύνςεισ εκπαύδευςησ και καλεύ μια φορϊ κϊθε δυο χρόνια ειδικούσ ςτην επιτροπό ϋγκριςησ των επιβητόρων. Αυτό το γαλλικό αλογϊκι, μακρινόσ προϋλευςησ, και που πιθανώσ να φϋρει αύμα από την Ανατολό, δεν εύναι ϋνα ϊλογο επιδεύξεων ούτε ϋνασ πρωταθλητόσ ςτα ςπορ. το παρελθόν χρηςιμοποιόθηκε ςτα ορυχεύα, ςτα δϊςη και ςτην εξοχό, για ύππευςη, ωσ υποζύγιο των πιο φτωχικών κϊρων, όπωσ και των πιο ελαφριών ειδών ϊμαξασ. Η εκπληκτικό του επιδεξιότητα ςτο βουνό, ςτα πιο δύςβατα μονοπϊτια και ο υπϊκουοσ χαρακτόρασ του το καθιςτούν ϋνα υπϋροχο ϊλογο του trekking. Από αυτό το πόνι δεν μπορούμε να περιμϋνουμε ορθογώνιο βϊδιςμα ό διϊθεςη για ϊλματα
58
Akhal-Teke
Σο εξωτικϊ όμορφο, απύθανα χαριτωμϋνο και πολυμόχανο ϊλογο Akhal-Teke δεν όταν, μϋχρι πρόςφατα, πολύ γνωςτό ϋξω από την προηγούμενη οβιετικό Ένωςη. Αυτό η μϊλλον αςυνόθιςτη ρϊτςα αθλητικού αλόγου, που εκτιμϊται πολύ για την ταχύτητϊ, την αντοχό, τον αναπαυτικό βηματιςμό, την εξυπνϊδα και την ικανότητϊ του ςτην εκπαύδευςη, απολαμβϊνει μεγϊλησ δημοτικότητασ ϋξω από την παραδοςιακό πατρύδα του, το Σουρκμενιςτϊν και την Ρωςύα. υνεπώσ η αρχαιότερη επιζούςα ιππικό ρϊτςα του Akhal-Teke απϋκτηςε τισ εξαιρετικϋσ φυςικϋσ τησ δυνϊμεισ και την ευαύςθητη προςωπικότητα τησ από τισ ιδιαύτερεσ ςυνθόκεσ, που χαρακτόριζε τη ςυνεργαςύα τησ με τουσ νομϊδεσ τισ Κεντρικόσ Αςύασ. Παρϊ το γεγονόσ ότι το αύμα του Akhal-Teke ϋχει επηρεϊςει την ανϊπτυξη αρκετών μοντϋρνων ρατςών, και όμωσ τα δικϊ του μοναδικϊ χαρακτηριςτικϊ ϋμειναν αδιϊλυτα ανϊ τουσ αιώνεσ. Ένασ περιεκτικόσ απολογιςμόσ τησ προϋλευςησ τησ ρϊτςασ του Akhal-Teke ϋχει γραφτεύ ςτα αγγλικϊ. Οτιδόποτε δεν εύναι γραμμϋνο ςτα αγγλικϊ δεν εύναι αξιόπιςτο. ε αντύθεςη με ό,τι ϋχει γραφτεύ για τη ρϊτςα, το Akhal-Teke δεν εύναι γηγενϋσ ϊλογο τησ Ρωςύασ. Η καταγωγό του Akhal-Teke χρονολογεύται 3.000 χρόνια πριν από την ύδρυςη του Ρωςικού κρϊτουσ. Όςο μπορεύ να επιβεβαιωθεύ, το Akhal-Teke εύναι θερμόαιμο ϊλογο, ςαν το αραβικό και το Αγγλικό Thoroughbred – δύο ρϊτςεσ ςτισ οπούεσ το παλαιότερο AkhalTeke ςυνϋβαλε αποφαςιςτικϊ. Σο Akhal-Teke εύναι το μοναδικό αγνό γϋνοσ που ϋχει απομεύνει από το αρχαύο ϊλογο Turkmene, μύα ρϊτςα τησ οπούασ οι πρόγονοι ϋφεραν πολλϊ διαφορετικϊ 59
ονόματα ανϊ το χρόνο: όπωσ Massaget, Parthian, Nisean, Persian, Turkmene και τελικϊ, Akhal-Teke. Αναςκαφϋσ ςτο νότιο Σουρκμενιςτϊν ανακϊλυψαν ςκελετούσ υψηλών, αλογυμναςμϋνων ϊλογων, τα οπούα χρονολογούνται ςτα 2400 Π.Φ. Σο όνομα όμωσ τησ ρϊτςασ χρονολογεύται μόνο ςτο τϋλοσ του δεκϊτου ενϊτου αιώνα. Περιϋχει δύο λϋξεισ: Σο "Akhal," η μακρινό όαςη ςτουσ πρόποδεσ των βουνών του Kopet Dag (κϊποτε μϋροσ του βαςιλεύου τησ αρχαύασ Περςύασ, τώρα Σουρκμενιςτϊν) και το "Teke," από την φυλό Turkmen, τουσ κυρύωσ νομϊδεσ που ζούςαν ςτην όαςη και για πολλούσ αιώνεσ εξϋτρεφαν τα ϊλογα Turkmene. Η γεωγραφύα... διαμόρφωςε τα χαρακτηριςτικϊ του Η γεωγραφύα ςυνϋβαλε ςημαντικϊ ςτην ανϊπτυξη των αςυνόθιςτων χαρακτηριςτικών τησ ρϊτςασ. Η Καςπύα θϊλαςςα ςτα δυτικϊ, τα βουνϊ ςτα νότια και η ϋρημοσ ςτο βορρϊ εύχαν δημιουργόςει προςτατευτικϊ ςύνορα ςτην φυλό Teke και ςυνϋβαλλαν ςτην ςχετικό γενετικό ςταθερότητα των εξαιρετικών αλόγων. Οι ςκληρϋσ ςυνθόκεσ τησ ερόμου – η αμμώδησ ϋρημοσ Kara Kum, που εκτεύνεται ςτο 90% του Σουρκμενιςτϊν – ευνόηςαν την επιβύωςη του αλόγου, το οπούο μπορούςε να ανεχτεύ την υπερβολικό ζϋςτη, το κρύο και την ξηραςύα. Επιπρόςθετα, το φρϋςκο γραςύδι, απαραύτητο για την διατροφό των μεγαλόςωμων αλόγων, όταν διαθϋςιμο μόνο μερικούσ μόνεσ το χρόνο. Σο ντόπιο ϊλογο Turkmene ϋμαθε να επιζεύ με φτωχιϋσ μερύδεσ φαγητού. Η λατρεύα του αλόγου, ϋνα κοινό χαρακτηριςτικό ςε πολλούσ Αςιατικούσ πολιτιςμούσ, όταν ϋνα απαραύτητο ςτοιχεύο τησ φιλοπόλεμησ Σουρκμενικόσ κουλτούρασ. Ένα καλό ϊλογο μπορούςε να κϊνει τη διαφορϊ μεταξύ τησ ζωόσ και του θανϊτου για τον ιππϋα του. Επιπλϋον το Akhal-Teke όταν πηγό εξαιρετικόσ προςωπικόσ υπερηφϊνειασ για τον ιδιοκτότη του και αξιοςϋβαςτο κομμϊτι τησ ανθρώπινησ οικογϋνειασ, ςτην οπούα ανόκε: το ςκϋπαζαν με κουβϋρτεσ τον κρύο χειμώνα, το τϊιζαν πολύ ςυχνϊ με τα χϋρια, ενώ το ςτόλιζαν ςτο λαιμό και ςτο ςτόθοσ. Μϋχρι και ςόμερα τα ϊλογα Akhal-Teke εύναι πολύ ςτενϊ ςυνδεδεμϋνα με τουσ ςυνεργϊτεσ τουσ. Εύναι ςυνόθωσ πολύ ευαύςθητα ςτον τρόπο που τουσ φϋρονται. Εύναι πολύ καλϊ όταν τα προπονούν με ευγϋνεια και ςεβαςμό, ενώ εύναι πολύ ξεροκϋφαλα και αντιδρούν, αν τουσ φϋρονται ςκληρϊ. Σο Akhal Teke ςτη Ρωςύα Η Ρωςικό οικειότητα με το ϊλογο Akhal-Teke ξεκύνηςε τουλϊχιςτον πριν από 500 χρόνια, όταν το ϊλογο Turkmene όρθε ςτη Ρωςύα. Σα ϊλογα αυτϊ ονομϊςτηκαν και "argamaks," μύα τουρκικό λϋξη, που ςημαύνει ψηλό, εξευγενιςμϋνο και πολύτιμο ϊλογο Αςιατικού τύπου. Η μοντϋρνα ιςτορύα τησ ρϊτςασ ξεκύνηςε ςτα 1880 περύπου, με την προςϊρτηςη του Σουρκμενιςτϊν ςτη Ρωςύα (μϋροσ του οπούου ονομϊςτηκε τότε Σρανςκϊπια) και την ύδρυςη του πρώτου επύςημου βιβλύου τησ ρϊτςασ Akhal-Teke, του Zakaspiisky, ςτην πόλη Ashkhabad (την πρωτεύουςα του Σουρκμενιςτϊν). Η καλύτερη γενιϊ τησ ρϊτςασ ςυλλϋχτηκε ςε αυτό το βιβλύο, ςυμπεριλαμβανομϋνου του διϊςημου επιβότορα Boinou, προγόνου τησ πρώτησ ςειρϊσ αλόγων Αkhal-Teke, που χρηςιμοποιεύται ϋωσ ςόμερα. Ένα παρατεταμϋνο πεύραμα των Ρώςων να βελτιώςουν τη ρϊτςα και να μεγαλώςουν το μϋγεθόσ τησ, με το να τη διαςταυρώςουν με το Αγγλικό Σhoroughbred, κατϋληξε ςε φιϊςκο. Σο ϊγχοσ του εμφυλύου πολϋμου, του λιμού, τησ διανομόσ ελϊχιςτου φαγητού και τησ αβεβαιότητασ ςιγϊ ςιγϊ μεύωςε τα νούμερα και τη γενετικό ποικιλύα του Akhal-Teke. Η μεταμόρφωςη από ϋνα εξαρτημϋνο – ϊλογο ςε μύα μηχανό τησ οικονομύασ δεν ϊφηςε κανϋνα περιθώριο και κανϋνα ρόλο για το Akhal-Teke. Κατϊ τη διϊρκεια τησ οβιετικόσ περιόδου απαγορεύτηκε η ιδιοκτηςύα του αλόγου. Η οβιετικό φϊρμα Akhal-Teke δεν εξαιρϋθηκε από την κακό οργϊνωςη, που χαρακτόριζε την κυβερνητικό οργϊνωςη ςτον
60
αγροτικό τομϋα. Κατϊ τη διϊρκεια τησ εποχόσ του Khrushchev για παρϊδειγμα, πολύτιμο αρχικό ςτοκ τησ ρϊτςασ ςφαγιϊςτηκε χωρύσ διϊκριςη. Σο μϋλλον του αλόγου Akhal-Teke ςυνδϋθηκε με τισ προκλητικϋσ επιτυχύεσ τησ ρϊτςασ ςτο ϊθλημα τησ αντοχόσ (endurance), τησ Ιππικόσ Δεξιοτεχνύασ, και του Ιππικού Σριϊθλου. Σο πϋραςμα ςτην ελεύθερη αγορϊ την περαςμϋνη δεκαετύα ϋφερε ςτην επιφϊνεια πολλϋσ προςωπικϋσ πρωτοβουλύεσ για εκτροφό αλόγων Αkhal-Teke ςτο Σουρκμενιςτϊν, τη Ρωςύα, τη Δυτικό Ευρώπη και την Αμερικό. Αυτό δεν εύναι βϋβαιη ευλογύα, καθώσ οι πολύ ειδικϋσ ςυνθόκεσ με τισ οπούεσ μεγϊλωςε το Αkhal-Teke δεν μπορούν εύκολα να βρεθούν ϋξω από την πατρύδα του.
Μοναδικό... εμφϊνιςη Η εμφϊνιςη του Akhal-Teke's εύναι μοναδικό. Καμύα ϊλλη ρϊτςα αλόγου ϋχει τόςο εξϋχοντα χαρακτηριςτικϊ. Με λύγεσ λϋξεισ το Akhal-Teke εύναι λεπτό, ευθυγραμμιςμϋνο, ψηλό και λιτό. Σο κεφϊλι εύναι μακρύ, ςυχνϊ με φαρδύ μϋτωπο. Σα μϊτια εύναι μεγϊλα και εκφραςτικϊ. Σα αυτιϊ εύναι ςτενϊ και ςε εγρόγορςη. Έχει επύςησ μακρύ λαιμό. Σο ςτόθοσ του εύναι ςτενό, ενώ το ςώμα, γεμϊτο από μυσ, εύναι μεγϊλο και λεπτό. Σα πόδια εύναι λεπτϊ με πολλούσ τϋνοντεσ. Σο δϋρμα εύναι λεπτό, και το τρύχωμϊ μεταξϋνιο, ενώ η ουρϊ και η χαύτη αραιϋσ. Πολλϊ χρώματα εύναι πιθανϊ για το ϊλογο Akhal-Teke, όπωσ το καφϋ, το μαύρο, το ανοιχτό καφϋ, και το γκρι. Ένα ιδιαύτερο χαρακτηριςτικό τουσ εύναι η χρυςαφϋνια γυαλιςτερό λϊμψη, που καλύπτει το χρώμα του τριχώματοσ του ζώου. Σρεισ τύποι Akhal Teke τη ρϊτςα μπορεύ να διακρύνει κανεύσ τρεισ τύπουσ Akhal-Teke. Ο πρώτοσ τύποσ, που εύναι και ο πιο ςυχνόσ και που ταιριϊζει περιςςότερο ςτην ανωτϋρω περιγραφό, περιγρϊφεται ςτα ακόλουθα ονόματα: Gelishikili, Peren και Kaplan. Ο δεύτεροσ τύποσ, λύγο μικρότεροσ, που αναγνωρύζεται για την ταχύτητα του, αντιπροςωπεύεται από τα 61
ονόματα Karlavach και El. Ο τρύτοσ τύποσ με το πιο ογκώδεσ ςώμα, που αναγνωρύζεται για την αντοχό του, αντιπροςωπεύεται με τον καλύτερο τρόπο από το Αραβικό και το Dor-Bairam. όμερα η ρϊτςα αντιπροςωπεύεται από 17 ξεχωριςτϋσ γραμμϋσ, εκ των οπούων οι 12 αποδύδουν την προϋλευςό τουσ ςτον Boinou (1885-1908). Σο βιβλύο του Akhal-Teke του 1981 (Έκδοςη VI) αναφϋρει τισ παρακϊτω μετρόςεισ ςε εκατοςτϊ για ϋναν επιβότορα Akhal-Teke: 157.6 (ύψοσ ςτην ακρωμύα), 160.1 (μόκοσ του ςώματοσ), 176.4 (περιφϋρεια ςτόθουσ), 18.8 (περιφϋρεια οςτού) και για μύα φορϊδα αντύςτοιχα: 157-159-175-18.7. Δώδεκα χρόνια ύςτερα, το 1993, τα ςτατιςτικϊ για τουσ επιβότορεσ, βαςιζόμενα ςε μύα αποτύμηςη 190 αλόγων από 13 χώρεσ (ςυμπεριλαμβανομϋνων 88 αλόγων από το Σουρκμενιςτϊν, 51 από τη Ρωςύα και 21 από το Καζακςτϊν), ϋδειξαν μύα αύξηςη ςε όλεσ τισ μετρόςεισ, εκτόσ από το μόκοσ τουσ ςώματοσ: 159.2-160.0-177.5-19.18. Σα ςτοιχεύα δεύχνουν ότι τα ϊλογα ςτη Δυτικό Ευρώπη εύναι μεγαλύτερα από το κανονικό, ενώ αυτϊ ςτην Αμερικό, τα οπούα εκτρϋφονται περιςςότερο για το ϊθλημα τησ αντοχόσ, εύναι μικρότερα. Σο Akhal-Teke ςτον αθλητιςμό Οι Turkmen όταν πϊντα παθιαςμϋνοι με τισ κούρςεσ. Επιπλϋον, η ταχύτητα όταν ϋνα μεγϊλο πλεονϋκτημα για το ϊλογο του πολϋμου και για πολλούσ αιώνεσ τα ϊλογϊ τουσ εκτρϋφονταν επιλεκτικϊ για να αναπτύξουν και να αυξόςουν την ταχύτητϊ τουσ.
Mustang To Mϊςτανγκ εύναι ϋνα μικρό, ςκληραγωγημϋνο, πολιτογραφημϋνο(ϊγριο) ϊλογο από τη Βορειοαμερικανικό δύςη. Η αγγλικό λϋξη μϊςτανγκ προϋρχεται από τη μεξικϊνικη ιςπανικό λϋξη mestengo.
Σο Μϊςτανγκ εύναι απόγονοσ των αλόγων που ϋχουν εξημερωθεύ και αναπαρϊχθηκαν από τουσ Ιςπανούσ μετανϊςτεσ τον 16ο αι. Υαύνεται ότι μερικϊ ζώα δραπϋτευςαν και 62
πολλαπλαςύαςαν την ελευθερύα τουσ. Οι ερυθρόδερμεσ Ινδιϊνικεσ φιλϋσ και οι καουμπόηδεσ κατϊφεραν να τα τιθαςεύςουν επιτυχώσ, αλλϊ κϊποια από αυτϊ παρϋμειναν ϊγρια. τα μϋςα του 1800 ϊλογα που ανόκουν ςτουσ λευκούσ απούκουσ δραπϋτευςαν ό απελευθερώθηκαν ςκόπιμα και προςτύθενται ςτα γονύδια τισ φυλόσ. Πολλϊ ρϊντςα απελευθϋρωναν τα ϊλογϊ τουσ για το χειμώνα και τα ςυνελλϊμβαναν εκ νϋου πϊλι την ϊνοιξη. Μερικϊ ρϊντςα βελτύωςαν τα τοπικϊ κοπϊδια με θανϊτωςη του κυρύαρχου επιβότορα και την αντικατϊςταςη του με ειςαγόμενο. Αυτϋσ οι βελτιώςεισ όταν ιδιαύτερα χρόςιμεσ ςτισ ξηρϋσ περιοχϋσ όπου τα κοπϊδια θα γύνονταν απομονωμϋνα κατϊ τη διϊρκεια των περιόδων ξηραςύασ. Από 1900 υπόρχαν κατ' εκτύμηςη ϋνα εκατομμύριο ϊγρια μϊςτανγκ ςτη Βόρεια Αμερικό. Σα μϊςτανγκ όταν ϋνασ πόροσ δεδομϋνου ότι θα μπορούςαν να ςυλληφθούν και να χρηςιμοποιηθούν ό να πωληθούν (ειδικϊ για ςτρατιωτικόσ χρόςη) ό να θανατωθούν για τρόφιμα, ειδικϊ για τρόφιμα κατοικύδιων ζώων τα τελευταύα ϋτη. Αντιμετωπύζονται επύςησ ωσ ενόχληςη δεδομϋνου ότι ανταγωνύζονται με τα οικόςιτα ζώα για το χόρτο. Από το 1900 ο πληθυςμόσ των μϊςτανγκ ϋχει μειωθεύ δραςτικϊ. όμερα, εκτιμόςεισ κϊνουν λόγο για 40.000 ϋωσ 100.000 μϊςτανγκ, με περύπου τα μιςϊ ςτη Νεβϊδα. Μερικϋσ εκατοντϊδεσ ϊγρια μϊςτανγκ επιζούν ςτην Αλμπϋρτα και Βρετανικό Κολούμπια. όμερα, προςτατεύονται. Σο ύψοσ τουσ δεν ξεπερνϊει τα 150 εκ., ϋχουν δυνατϊ πόδια με μια βαθουλωτό πλϊτη. Εύναι ολιγαρκό και ανθεκτικϊ με γρόγορο βηματιςμό.
63
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ http://www.gaiapedia.gr/gaiapedia/index.php/Ξενικϋσ_φυλϋσ_αλόγων http://www.alogomagazine.com/ http://stamo2.tripod.com/h5.htm http://ippasia.net/index.php/el/links/races http://el.wikipedia.org/wiki/Άλογο
ΒΙΝΤΕΟ ΓΙΑ ΑΛΟΓΑ ΑΡΑΒΙΑΝ ΑΛΟΓΑ: https://www.youtube.com/watch?v=G67H-eT3Dsw https://www.youtube.com/watch?v=j4DVczd5EUE ANDALUSIAN ΑΛΟΓΑ: FRIESIAN ΑΛΟΓΑ - ΟΛΛΑΝΓΙΑΣ: .http://www.legacyfriesians.com/ http://www.youtube.com/watch?v=4RGveP1rKIU http://www.youtube.com/watch?v=lc-SfWq8TGw http://www.youtube.com/watch?v=4OH0uqyVyEM http://www.youtube.com/watch?v=jr5sIFlaEc4&feature=related Lipizzaner Αλογα: http://www.youtube.com/watch?v=vY3wmWT-sb8 .http://www.youtube.com/watch?v=WiO4FUDVY5c&feature=related http://www.youtube.com/watch?v=PBtXDcwKuqU http://www.equinenow.com/lipizzaner.htm http://www.youtube.com/watch?v=UmwgQpD57yE ΓΔΡΜΑΝΙΚΑ ΑΛΟΓΑ: Oldenburg:http://www.youtube.com/watch?v=jPpw0kpii3Y Holsteiner:http://www.youtube.com/watch?v=tmymxg7xTsk Hanoverian:http://www.youtube.com/watch?v=DEEjzMnaMjA Westphalian:http://www.youtube.com/watch?v=RDEaqGX5dPw Aegidienberg:http://www.youtube.com/watch?v=mq6ZeCjL8ew Warmblood:http://www.youtube.com/watch?v=a6G_DBEFdFA Trakehner:http://www.youtube.com/watch?v=k7-bo66KASE&feature=related ΓΑΛΛΙΚΑ ΑΛΟΓΑ: Boulonnais:http://www.youtube.com/watch?v=VdcexKYd55s Breton:http://www.youtube.com/watch?v=MYSO8xC1yb0 Percheron: www.youtube.com/watch?v=7kRd66jlahM Normandy Cob:http://www.youtube.com/watch?v=jjco4TOEi3o Ardennes:http://www.youtube.com/watch?v=QAn0kIiQoXg Αμερικανικα αλογα: Quarter: http://www.youtube.com/watch?v=sGym69vTS7Y Mustangs: http://www.youtube.com/watch?v=_dszWTQgCHI&feature=related Saddlebred:http://www.youtube.com/watch?v=DFvZq0QdB1U Mustang: http://www.youtube.com/results?search_query=american+horse+mustang&aq=f Appaloosa: http://www.youtube.com/watch?v=7KT54QyL2SM&feature=related Οσγγαριας αλογα: Puszta:http://www.youtube.com/watch?v=oIRXHuiOGRE Overdose:http://www.youtube.com/watch?v=oIRXHuiOGRE Hungarian horse:http://www.youtube.com/watch?v=hKAdM1RcXdQ Ιζπανικα αλογα: Λοσζιηανο:http:// https://www.youtube.com/watch?v=Jkuzlh2wnBc Ανδαλοσζιας:http://www.youtube.com/watch?v=QG8MkErpZpo
64
Αγγλικα αλογα: Thoroughbreds:http://www.youtube.com/watch?v=RnT_hnmQU1c Shetlands pony:http://www.youtube.com/watch?v=qz2q38l0Sl0 Shires:https://www.youtube.com/watch?v=Po23xJMbFQE Chydesdales:http://www.youtube.com/watch?v=D04_RfcojRk Falabellas pony:http://www.youtube.com/watch?v=yvkxSx0FFKg Αργενηινης αλογα: Criolo:http://www.youtube.com/watch?v=DgA4nSWoOWw&feature=related Trakener Αλογα: .http://www.youtube.com/watch?v=ydh8Mn0jxxU&feature=related Paso Fino Colombiano: www.youtube.com/watch?v=6tJARMFTVqk ΓΙΑΦΟΡΔΣ ΡΑΤΣΔΣ ΑΛΟΓΩΝ: http://www.theequinest.com/breeds/ PINTO BREEDS History: http://www.youtube.com/watch?v=eXaPAKUy0bg PALOMINO Αλογα: https://www.youtube.com/watch?v=nIGxOh2H4mc
65