ÇวËหÅลÒาÁม...¤คÅลÒาÂยËห¹นÒาÇว ข้า¢ขé้Òาวหลาม ! เมื่อเขาสูหนาหนาวฤดูกาลขาวใหมปลา มัน หลังการเก็บเกี่ยวขาวเสร็จแลว ชาวอีสาน จะมีกิจกรรมที่นาสนใจคือ นำขาวใหมมาทำ ขาวหลาม เพราะขาวใหมจะมีความหอมเมื่อ นำไปเผาไฟแล ว จะมี ร สชาติ ท ี ่ ห อมและ อรอย นอกจากนั้นแลวการเผาขาวหลามก็ เปนกิจกรรมที่สรางความอบอุนใหรางกาย ในชวงอากาศหนาวอีกดวย ! ในอดีตจะการทำขาวหลามจะทำกัน แบบงาย ๆ คือตัดไมไผมาแลวนำขาวยัดลง ไปในกระบอกไมไผ แลวนำไปเผาไฟใหสุกก็ นำมากินกันเลย แตปจจุบันมีการนำสวน ผสมอื่น ๆ ใสลงไปดวยเพื่อเพิ่มรสชาติให กับขาวหลาม เชน ใสกระทิเพื่อเพิ่มความ มัน ใสน้ำตาลเพื่อเพิ่มความหวาน และอาจ จะใสถั่วดำ ถั่วแดง หรือเผือกลงไปดวยก็มี ! การเลือกไมไผมาทำขาวหลามนั้นจะ ตองใชไมไผลำที่ตรง ทอนยาว และไมแก หรือออนจนเกินไป ไมไผที่นิยมใช เชน ไมไผ บาน ไมไผหลาม สวนใหญไมไผที่มีลักษณะ ตามที่ตองการนี้ก็จะออกในชวงหนาหนาว
พรอมกับหนาเกี่ยวขาวใหมพอดี บางพื้นที่ จะใช ไมไผขาวหลามกาบแดง! ! วิธีการทำขาวหลามนั้นเริ่มจากแชขาว เหนียวในน้ำใหออนตัวประมาณ 3-4 ชั่วโมง ขาวเหนียวที่ใชอาจจะเปนขาวเหนียวดำหรือ ขาวก่ำก็ได เมื่อออนตัวแลวนำมาลางน้ำออก แลว เพิ่มรสชาติโดยการเติมน้ำกระทิ น้ำตาล หรืออื่น ๆ ที่ตองการลงไป ผสมใหเขากัน หรือ อาจจะเติมในขั้นตอนการแชขาวเลยก็ได ! หลังจากนั้นตัดไมไผหลามใหเปนทอน ทอนละ 1 ปลอง ควรเลือกขนาดที่พอดี นำไป ลางหรือเช็ดทำความสะอาด กรอกขาวเหนียว ที ่ เตรี ยมเอาไว ใส ลงไปในกระบอกหรื อบั ้ ง ขาวหลามจนเกือบจะเต็มบั้ง ใชกากมะพราวที่ เหลือจากการคั้นเอาน้ำกะทิแลวอุดหรือยัดลง ไปตรงปากของบั้งขาวหลามเพื่อปองกันไมให มีอะไรหลนลงไปในบั้งและทำใหมีกลิ่นหอมยิ่ง ขึ้น หรืออาจจะใชใบเตยหรือใบตองก็ได ! กอกองไฟกับพื้นดินโดยการหาไมหรือ ตะแกรงทำเปนที่วางบั้งขาวหลามใหพอดีกับ กองไฟนั้น นำบั้งขาวหลามไปเผาไฟปานกลาง
จนกวาขาวจะสุกจึงยกออก ในระหวางเผาไฟ ตองพลิกหรือหมุนใหไฟเผารอบ ๆ บั้งอยางทั่ว ถึง ! การผาบั้งขาวหลามแบบอีสานนั้นจะใช มีดเลาะขูดติวไมและเปลือกที่ไหมออก คอยๆ แกะฉีกเปลือกไมไผออกจนเหลือเพียงบาง ๆ ใชฝามือทั้งสองประกบบั้งขาวหลามหมุนหลอ บั้งขาวหลามไปมาเพื่อใหเยื่อไมไผหลุดออก จากลำไผติดอยูที่ขาว จากนั้นจึงคอย ๆ ฉีก เปลือกไผสวนที่เหลือออกอยางบรรจง จน เหลือแตขาวที่ติดเยื่อไมไผ เยื่อไมไผหรือเกี้ย ไผ น ั ้ น มี ป ระโยชน ต อ ร า งกายมี สารอนุ มู ล อิสระตอตานไดหลายโรค การทำขาวหลาม นั้นเปนภูมิปญญาทองถิ่นที่ลึกซึ้งยิ่งนัก
ที่มา: http://kitdetumde.blogspot.com http://www.baanmaha.com http://www.isan.clubs.chula.ac.th