AUSTRIA Jatorrizko izena: Österreich edo Republic Österreich Kokapena: Erdialdeko Europa Mugak: Italia, Kroazia, Hungaria, Alemania, Txekia eta Eslovakia Azalera: 83.871 km² Biztanleak: 8,4 milioi biztanle Hiriburua: Viena Beste hiri nagusiak: Linz, Klagefurt... Hizkuntza(k): Alemaniarra eta ingelesa. Moneta: Euroa Lehendakaria: Kurt Woldheim SARRERA Europaren erdialdeko estatu federala. Bederatzi probintzia edo landetan banatuta dago: Austria Beherea, Austria Garaia, Burgenland, Karintia, Salzburg, Estiria, Tirol, Viena eta Vorarlberg. Mugak: I-an, Txekiar Errepublika eta Alemania; M-an, Liechtenstein eta Suitza; H-an, Italia eta Eslovenia; E-an, Hungaria eta Eslovakia. HISTORIA Gero Austria izango zen lurraldea Hallstatt zibilizazioaren gunea izan zen K.a. I. milurtekoan. Erromatarrek Austria inbaditutakoan ezarritako kanpamendu militarren kokalekuak izan dira hiri nagusien aitzindariak: Vindobona (Viena), Kolonia Hadriana (Salzburg) eta Lentia (Linz). Barbaroek eta abaroek inbaditu zuten III-VII. m.etan. 796: Karlomagnok barbaroak eta abaroak egotzi eta Ekialdeko Marka sortu zuen. Austria orduan jaio zela esan daiteke; 996.tik aurrera, markak Osterreich izena hartu zuen. X. m.an magiarrek inbaditu zuten, baina 955ean Oton Handiak askatu eta Babengerg familiari eman zion. 1156: Ekialdeko Marka jaraunspenezko dukerri bihurtu eta, Babenberg familiaren esku, oparoaldia bizi izan zuen. 1251-78: Bohemiaren eskuetara pasatu zen. 1278: Rodolfo Habsburg-ekoak bereganatu eta Austria Habsburg-eko etxearen esku geratu zen. 1438: Alberto V.ak germaniar enperadore izendatu zuen bere burua Alberto II. izenaz. Beronen seme Federiko izan zen hurrengo enperadorea Federiko III.a izenaz (1440-93). Honek, bere seme Maximiliano Maria Borgoniakoarekin ezkondu zuen (1447). 1493: Maximiliano I.ak habsburgtarren lurralde guztiak jarauntsi eta germaniar enperadore izendatua izan zen. Gainera, Maria Borgoinakoarekin ezkonduta zegoenez, Herbehereak eta Borgoina ere eskuratu zituen. Ondoren bere semea Espainiako oinordekoarekin eta bere ilobak Bohemia eta Hungariako erresumetako oinordekoekin ezkondu zituen. Ondorioz, Maximilianoren iloba zen Karlos V.a enperadorea izango zenak Espainiako tronua hartu zuenean (1516), Espainia eta honen inperioa habsburgtarren eskuetan geratu ziren. 1555-56an abdikatu zuenean ordea, bere seme Felipe II.ari utzi zizkion Espainia eta Herbehereak, eta Austria anaia Fernando I.ari. XVI-XVII. m.: Otomandar inperioari Europako M-ra zabaltzea eragotzi zion Austriak. Erreforma katolikoaren abiapuntu izan zen eta Alemaniaren desegite politiko eta erlijiosoa eragotzi zuen Westfaliako itunaren bidez (1648). XVIII. m.: Frantziaren aurkako gerra (Herbehereak eta Italiako zati bat bereganatu zuen), Ondorengotza-gerra (Silesia galdu zuen) eta Zazpi Urteko gerra. 1792: Frantzisko II.a enperadore berriak Europako estatuak Ugao LHI. 6. maila, 2103/14
Frantziaren aurkako gerran parte hartu zuen. Napoleonek bi aldiz garaitua izan eta gero, 1806an Austriako inperioa izenaz bildu zituen estatu guztiak, Dalmazia, Tirol eta Italiako lurraldeak galdu ondoren. 1814-15: Napoleonek kendutako lurraldeak Vienako Kongresuan berreskuratu eta Italiako I-an nagusitu egin zen. Germaniar konfederazioa zuzendu eta Europan nagusi agertu zen. 1859: Frantzia eta Piemonteren aurkako gerran Lonbardia galdu zuen. 1866: Prusiaren aurkako gerra Sadowako guduan galdu ondoren, Alemaniako lurraldeak eta Venezia galdu zituen. 1867: boterea Austria eta Hungaria artean banatu zen. Horrela jaio zen austrohungariar inperioa. 1882-15: Alemania eta Italiarekin Aliantza Hirukoitza sinatu zuen. 1908: Bosnia-Herzegovina bereganatu zuen. 1914: tronurako oinordekoa zen Frantzisko Fernando artxidukearen hilketak Sarajevon Lehen Mundu-Gerra piztu zuen. 1916: Karlos I.a izan zen Frantzisko Jose I.aren ondorengoa. 1918: Mundu-Gerraren amaieran austrohungariar inperioa erori eta bi estatu sortu ziren. 1920: Austriako errepublika federala sortu zen, 9 land-etan banatua. 1930: Austriako nazionalsozialistak agertu ziren, Anschluss-en aldekoak (Austria Alemanian sartzearen aldekoak) zirenak. 1938: Hitler-en aginduz, Alemaniako armada Austrian sartu eta bereganatu egin zuen. Austria Reich-eko probintzia bihurtu zen: Ostmark edo Ekialdeko Marka. 1945: Bigarren Mundu-Gerra amaituta, Austria berriz ere errepublika federal bihurtu eta lau zatitan banatu zuten aliatuek. 1955: aliatuek subiranotasuna itzuli zioten eta estatu neutral bilakatu zen. 1945. urteaz geroztik, alderdi popularra eta sozialista txandakatu dira gobernuan. 1989: Austriak Europako Elkartean sartzea eskatu zuen eta hori bozkatzeko 1994an egin zuen erreferendumean baiezkoa nagusitu zen. 1992: T. Klestil alderdi popularrekoa hautatu zuten lehendakari. 1997: V. Klima sozialista kantzelari bilakatu zen. GEOGRAFIA FISIKOA Alpeek hartzen dute lurraldearen zatirik handiena (% 70) eta haran zabalez osatuta dago: Inn, Drava, Enns, Mur, Salzach. IE-an lautadak daude: Danubio eta Burgenland. Alpeetako urak bi aldetara isurtzen dira: batetik, I-ra Rhin eta Danubiora, eta bestetik, H-ra Mediterraneorantz. Klima, altitudearen, haizearen eta mendiko baldintzen arabera aldatzen da; E-an, negu hotzak eta uda labur eta euritsuak. Hiru nekazaritza-mota bereiz daitezke: lautadakoa (zerealak, azukreerremolatxa), mendikoa (polikultiboa eta abeltzaintza) eta goi-mendikoa (abereentzako larreak). HIRIBURUA Austriako eta izen bereko land-eko hbru., Danubioren ertzean; 1.539.848 bizt. Administrazio- eta kultur gunea. Merkataritza, turismoa eta industria. Katedrala (XIV. m.), agustindarren eliza (XIV. m.) eta eraikin barrokoak, neogotikoak eta neoklasikoak. Museoak. Arkitekturaz landa, Vienak musikagatik du ospea. Erdi Aroan, merkataritza-bideak bertatik igarotzen ziren eta horri esker hiria asko garatu zen. Erromatar-Germaniar Inperio Sainduko enperadoreen egoitza izan zen (1558-1806). Habsburgtarren inperioaren hbru. izaki, XVII-XVIII. m.etan Europako kultur gune bilakatu zen. XIX. m.an goren mailara iritsi zen. Aliatuek hiria hartu eta lau okupaziosektoretan banatu zuten (1945-55).
Europako estatuak Ugao LHI. 6. maila, 2103/14
IRUDIAK Mapa
Hiriburuaren argazkia
Bandera
Monumentu ezaguna
Austriako paisaia
Europako estatuak Ugao LHI. 6. maila, 2103/14
BELGIKA Jatorrizko izena: Koninkrik BelgiĂŤ (Nederlanderaz), Royaume de Belgique (Frantzesez) edo KĂśnigreich Belgien (Alemanez) Kokapena: Europako erdialdean Mugak: Frantzia ,Herbeerak, Alemania eta Luxemburgo Azalera: 30.538 km2 Biztanleak: 10.827.519 biztanle Hiriburua: Bruselas Beste hiri nagusiak: Anderlecht, Anberes, Brujas, Gante... Hizkuntza(k): Frantsesa, Alemaniera, Nederlaneraz Moneta: Euroa Lehendakaria: Elio Di Rupo SARRERA Belgika Europako erdialdean kokatuta dago.Frantzia,Herbeerak,Alemania eta Luxemburgoren artean.30.538-ko azalera du km2.10.827.519 biztanle ditu Belgika eta hiriburua Bruselas da. Ere, beste hiri nagusi daude: Anderlecht, Anberes, Brujas, Gantes... Hiru hizkuntz hitzegiten dira Frantzesa, Alemaniera eta Nederlanderaz. Europako moneta erabiltzen du (Euroa â‚Ź) eta estatu horren lehendakaria Elio Di Rupo da. HISTORIA Historiari buruzko hemen idatzi...K.a. 57An Erromaren mende gelditu zen, eta han bizi zen herri zelta batetik hartu zuen gaur egun duen izena.K.o. II. mendean germaniar herriek (frankoak, saxoiak, frisiarrak) menderatu zuten, eta krstautasuna nagusitu zen. GEOGRAFIA FISIKOA Belgika, 10 probintzia osatzen dute: Anberes, Luxemburgo, Hainaut, Lieja, Namur, Valoniako Brabante, Ekialdeko Flandria, Flandriako Brabante, Linburgo, Mendebaldeko Flandria osatzen dute. Belgikan bi ibai nagusi daude: Eskalda eta Mosa, biak Frantzian sortuta. HIRIBURUA Bruselak hiriburu funtzioak betetzen ditu. Berez EBk ez du hiriburu ofizialik. Bruselaren sorrera ofiziala 979 aldera seinalatu zen.
Europako estatuak Ugao LHI. 6. maila, 2103/14
IRUDIAK Estatuaren mapa
Hiriburuaren argazkia
Estatuaren bandera
Monumentu ezaguna
Beste irudi bat
Europako estatuak Ugao LHI. 6. maila, 2103/14
BULGARIA Jatorrizko izena: Bulgariako Errepublika Kokapena: Goiburua Mugak: MacedoniakoErrepublika mendebaldean,Errumania iparraldean eta Grezia eta turkia hegoaldean. Azalera: 110.993,6 km2 Biztanleak: Hiriburua: Sofia Beste hiri nagusiak: Trazia Hizkuntza(k): bulgariera Moneta: Lev(BGN) Lehendakaria: Sergei Stanishevek SARRERA Bulgaria (bulgarieras България edo Bălgariya), ofizialki Bulgariako Errepublika (bulgarieraz Републикa България edo Republika Bălgariya),Europar Batasunako estatua da 2007ko urtarrilaren1etik Ekialdeko Europa kokatua. HISTORIA VI. mendearen hasieran, mendebaldeko eslaviar tribuek antzinakoTrazia okupatu zuten, bertoko traziar kaleratu edo bereganatuz.VII. mendearen bukaeran, bulgariar horden zati batek (Asiatik etorritako etahuno eta aiar osaturiko nomada herria edo herrien multzoa), Asparukh kanak zuzenduta, Balkanetako iparekialdera jo zuen eta eslaviar eta traziar bizilagunekin batera, lehenengo bulgariar herria osatu zuten. GEOGRAFIA FISIKOA BulgariaTrazia,Moesiaetazedoniakoeskualde klasikoak konposatuta dago. Lurraldearen hegomendebala menditsua da: hantxe Balkaniar penintsularen mendirik altuena dago, 2.925 metrokoMusalahain zuzen ere.Balkanetako mendilerroalurraldearen erdia zehar HIRIBURUA
Europako estatuak Ugao LHI. 6. maila, 2103/14
IRUDIAK Estatuaren mapa
Hiriburuaren argazkia
Estat uaren bandera
Monumentu ezaguna
Beste irudi bat
Europako estatuak Ugao LHI. 6. maila, 2103/14
DANIMARKA Jatorrizko izena: Danmark Kokapena: Erdialdeko Europan Mugak: Alemania Azalera: 43.098,31km2 Biztanleak: 5,475,791 biztanle Hiriburua: Kopenhage Beste hiri nagusiak: Arhus, Aalborg, Odense, Esbjerg eta Vejle Hizkuntza(k): Daniera Moneta: DKK (Daniar Koroa) Lehendakaria: Margarita ll.a erregina SARRERA
Danimarka, Iparraldeko Europan kokatuta dagoen eta Groelandia eta Faroe uharteekin erresuma bat osatzen duen penintsula da. Europar Batasuneko partaidea da eta bere hiriburua Kopenhage da. HISTORIA
Danimarkan, Neolito arotik bizi da jendea. Brontze aroan zibilizazioaurreratu bat egon zen eta orduan, erromatarrek jutoen trigu alemaniarra ipini zuten Jutlandian, heruloak ekialdeko irletan eta danioak Eskania eskualdean, Suediako hegoaldean. lll. mendean , danioak danimarka hartu zuten eta jutoak eta heruloak Danimarkatik bota zituzten. GEOGRAFIA FISIKOA
Lurralde zapala da. Ibai asko eta erreka asko daude, baina oso laburrak dira. Klima ozeanikoa du eta itsazoz inguratuta dago. Bere mendebaldean Skagerrak itsasartea du eta bere ekialdean ordea, Kattegat itsasartea. Groelandia eta Faroe uharteak Danimarkaren menpe daude. Itsasertz luzea du, 7.314km-koa. HIRIBURUA
Europako estatuak Ugao LHI. 6. maila, 2103/14
IRUDIAK Estatuaren mapa
Hiriburaren argazkia
Estatuaren bandera
Monumentu ezaguna
Beste irudi bat
Europako estatuak Ugao LHI. 6. maila, 2103/14
ERRESUMA BATUA Jatorrizko izena: United Kingdom Kokapena: Ipar mendebaldean Mugak: Ez du mugarik, beraz uhartea da. Ura da muga Azalera: 243.610 km2 Biztanleak: 63.156.000 inguru Hiriburua: Londres Beste hiri nagusiak: Manchester, Liverpool eta Cardiff Hizkuntza(k): Ingelesa Moneta: Libra Lehendakaria: David Cameron SARRERA Britaina Handiko eta Ipar Irlandako erresuma batua Europako ipar-mendebaldean dagoen herrialdea da. Europar Batasunaren kidea da. HISTORIA Erresuma Batuko historia ofizialki 1707ko maiatzaren 1a hasten da, Inglaterrako (Gales ere barne zela) eta Eskoziako estatuek bat egin zutenean. 1603 tik erresuma biek errege bera zuten, nahiz eta bakoitzak bere parlamentua izan. 1707ko Batasun Itunak Britainia Handiko Erresuma sortu zuen eta parlamentu bakarra Westminsterren ezarri zen (Londresen). Erresuma horri 1800eko Batasun Aktaren bidez Irlanda batu zitzaion, Britainia Handiko eta Irlandako Erresuma Batua sortuz GEOGRAFIA FISIKOA Britainia Handia bi zatitan banatzen da, bata menditsua eta bestea behe-lurra. Zatien artean bi muga daude: Exe ibaiaren ahoa hego-mendebaldean eta Tees ibaiarena iparekialdean. Tamesis da ibairik luzeena. Aintzira ezagunena Ness da. Ben Nevis da mendi altuena.
HIRIBURUA Londres (ingelesez London) Inglaterra eta Erresuma Batuko hiriburua da. Tamesis ibaiaren ertzetan eta Britainia Handiko hegoaldean kokatuta, 43an fundatu zuten erromatarrek, Londiniumizenpean. 7.500.000 biztanle edukita, Londres Europar Batasuneko hiririk handiena da.
Europako estatuak Ugao LHI. 6. maila, 2103/14
IRUDIAK Estatuaren mapa
Monumentu ezaguna
Estatuaren bandera
Hiriburuaren argazkia
Beste irudi bat
Europako estatuak Ugao LHI. 6. maila, 2103/14
Errumania Jatorrizko izena: România Kokapena: Europako ekialdean dago. Mugak: Mugak Hungaria eta Sebia ek¡aldean, Ukraina eta Moldavia iparmendebaldean eta Bulgaria hegoaldean. Azalera: 238.391 km² Biztanleak: 22.215.42 Hiriburua: Bukarest Beste hiri nagusiak: Arad, Braila, Brasov, Cluj-Napoca,Craivoa, Galati, Konstantza, Oradea, Ploiesti, Sibiu eta Timisoara dira. Hizkuntza(k): Errumaniera,Hungariera eta Alemana. Moneta: LEU (Ron) Lehendakaria: Traian Basescu SARRERA Errumanieraz România da. Europako ekialdean dago. Bere mugak Hungaria eta Serbia ekialdean, Ukrania eta Moldavia ipar - mendebaldean eta Bulgaria hegoaldean.Bere azalera 238.391km² da. 22.215.42 biztanle ditu. Bere hiriburua Bukarest da. Bere beste hiri nagusiak Arad, Braila, Brasov, Cluj-Napoca,Craivoa, Galati, Konstantza, Oradea, Ploiesti, Sibiu eta Timisoara dira. Bere hizkuntzak Errumaniera, Hungariera eta Alemana dira. Moneta leu da eta lendakaria Traian Basescu da. HISTORIA Egungo Errumaniari buruzko idatzitako arrastorik zaharrena Herodotok idatzia da, K. a. 513an. Haren liburu batean, Dario persiar enperadoreak geta izeneko tribua garaitu zuen. Daziar erresuma erpinera K. a. 82 inguruan iritsi zen, Burebista erregearen agintaldian. Erromatarrek jomugan jarri zen erresuma hori K. o. 87an, Mesia probintzia erromatarra erasotutakoan. Azkenean,101 -106 bitartean, bi kanpainiatan, Traianok garaitu zituen daziarrak, haren lurraldea Daziako probintzia bihurtuta. GEOGRAFIA FISIKOA Europa hego-ekialdeko estatu handiena eta Europa osoko hamabigarrena. Ipar-hegomendebalde norabideko arku bat eratuz zabaltzen diren Karpato mendiek osatzen dute Errumaniako ardatza. Mendebalean, ekialdean eta hegoaldean zabaltzen dira Errumaniako Herbehereak, Danubio ibaiaren eta Itsaso Beltzaren ertzetan. Bucovinako eta Maramurako mendiak daude iparraldean. Handik hegoaldera, Ekialdeko edo Moldaviako Karpatoak (Pietrosul, 2.305 m) hedatzen dira.
Europako estatuak Ugao LHI. 6. maila, 2103/14
HIRIBURUA Bukarest Errumaniako hiriburu eta hiri nagusia da. 228 km² azalera du, eta, 2010ean, 1.942.254 biztanle zituen; metropoli-gune osoa kontuan hartuta, 2.330.000.
IRUDIAK Estatuaren mapa
Hiriburuaren argazkia
Estatuaren bandera
Monumentu ezaguna
Beste irudi bat
Europako estatuak Ugao LHI. 6. maila, 2103/14
ERRUSIA Jatorrizko izena: Rosiryskayas Kokapena: Europako ekialdean Mugak: Ozeano artikoaren zenbait adar, Barents, Kara, Laptiev, Ekialdeko serbia,Txuktxi,Ozeano,Bering itsasartea,Bering itsasoa, eta Ojotsk eta Japoniako itsasoakTxina, Ipar Korea, Mongolia, Kazakhstan, Azerbaijan, Georgia eta Itsaso Beltza; hego-ekialdean, UkrainaPolonia, Bielorrusia, Lituania, Letonia, Estonia, Finlandiako golkoa eta Finlandia, eta ipar-mendebaldean, Norvegia. Azalera: 17.075.400 km karratu Biztanleak: 145.513.031 Hiriburua: Moscu Beste hiri nagusiak: Sant Petesburgo Hizkuntza(k): Errusiera Moneta: Errubloa Lehendakaria: Dmitri Medvedev HISTORIA Errusia zelai, oihan, basamortu eta tundra hedadura izugarria da, "garai nahasi" asko bizi izan duena: mongoliarren agintea XIII-XV. mendeetan; tsarren agintaldi beldurgarriak; suediar, frantses eta alemaniarren inbasio masiboak, eta aro komunista (1917-91), Errusiak eremu ikaragarri handia "Sobiet Batasuna" menderatzen zuena. Mikhail Gorbatxov Alderdiko Komunistako idazkari orokorrak (1985-91), komunismoa modernoagotzeko asmotan, glasnost ("gardentasuna") eta perestroika ("berrikuntza") ezarri zituen; aldi berean ordea, abian jarri zuen Sobiet Batasuna 1991. urteko abenduan hamabost errepublika independeetan zatituko zuen prozesua. GEOGRAFIA FISIKOA Errusia, eremuari dagokionez, munduko herrialderik handiena da, baina munduko itsasbide nagusiei dagokienez kokapen desegokia du, 40.000 km-ko itsasertza izan arren; eta neurriz hain handia izanik ere, leku askotan eta askotan lurra eta klima, hotzegiak edo beroegiak izanik, txarrak dira nekazaritzarako. Iparraldean, hilabete askoan egoten dira izoztuak Ozeano Artikoko kostaldeko itsasoak. HIRIBURUA Mosku (errusieraz Москваа́, Moskva) Errusiako hiriburua da eta estatuko politika, ekonomia, finantza, hezkuntza eta garraio gune nagusia, Mosacoba ibai ertzean kokatua. Munduko 7. hiri jendetsuena da. Hiria mundu guztian da ezaguna izaera indartsu eta klima gogorrarengatik. Hiriaren izena, zeharkatzen duen ibaitik dator: Moscova Moskuk 800 urte baina gehiago ditu, 1147. urtean sortu baitzuen Juri Goldoruki errusiarrak. Kremlin izeneko eraikin multzoa XVI.mendean eraiki zuten, eta Errusiar Inperioko tsarren egoitza izan zen
IRUDIAK Estatuaren mapa
Hiriburuaren argazkia
Estatuaren bandera
Monumentu ezaguna
Beste irudi bat
ESPAINIA Jatorrizko izena: EspaĂąa Kokapena: Iberiar penintsula Mugak: Portugal, Frantzia, Mediterraneo itsasoa, Itsaso atlanticoa. Azalera: 504.030 km Biztanleak: 46.745.807 biztanle Hiriburua: Madril Beste hiri nagusiak: Barcelona, Valentzia, Sevilla, Zaragoza, Bilbao, Malaga... Hizkuntza(k): Gastelera, Euskara, Katalana, Aranera, Galiziera, Asturiera... Moneta: Euroa = â‚Ź Lehendakaria: Mariano Rajoi. SARRERA Espania iberiar penintsulan kokaturik dago, Portugal, Frantzia, Mediterraneo itsasoa eta Itsaso Atlanticoa ditu mugakide. HISTORIA Gizakiaren arbasoak lehen aldiz duela gutxienez 800.000 urte agertu zen Iberiar penintsulan, Burgosen Atapuertaco aztarnategian aurkitu diren arrastoen arabera. Gizaki honi Homo antecessor izena eman diote. Lehen gizakiak duela 40.000 urte agertu ziren, herri aurre-indoeuroparren arbasoak direnak, beste gizaki espezieak iraungi baitziren. GEOGRAFIA FISIKOA Azaleraren gehiengoa goi ordokiak hartzen du (gaztelaniaz meseta), estatuaren erdialdean kokatua eta mendilerroz inguratua. Espainia penintsularreko mendi garaiena Mulhacen da ( 3482 m.) hegoaldean kokatua Sierra Nevadamendilerroan. Estatu osoa hartzen baldin badugu kontuan, ordea, mendi garaiena Teide da ( 3718 m.), Tenerifen kokaturik dagoena. Kostaldean, iparraldean bereziki, ibarrak estuak eta laburrak dira, mendi arteko ibaiak direlako. Ordoki edo lur lauak hegoaldean daude batez ere, Guadalquivir ibaiaren inguruan. HIRIBURUA Madril Espainiako Gobernuaren eta Gorteen egoitza da, baita Administrazio Zentralaren eta Estatuaren erakundeen bilgunea. Ekonomikoki, finantza eta industria gune garrantzitsua da Madril, enpresa nazional eta mundu mailako enpresa askoren egoitza baita. Estatu mailan, berebiziko garrantzia du kultur arloan, bertan baitaude Pradoko Museoa, Thyssen-Bornemisza eta Reina SofĂa museoak
Europako estatuak Ugao LHI. 6. maila, 2103/14
IRUDIAK Estatuaren mapa
Hiriburuaren argazkia
Estatuaren bandera
Monumentu ezaguna
Beste irudi bat
Europako estatuak Ugao LHI. 6. maila, 2103/14
FRANTZIA Jatorrizko izena: Française Kokapena: Europako mendebaldean Mugak: Espaina eta Alemania Azalera: 675 km2 Biztanleak: 66.000.000 Hiriburua: Paris Beste hiri nagusiak: Lion, Burdeos, Monaco... Hizkuntza(k): Frantsesa Moneta: Euroa Lehendakaria: François Hollande SARRERA Frantzia nire estatu gustokoena da, bertan Paris dagoelako. Frantzian oso monumentu interesgarriak daude HISTORIA Arkeologia ikerketetan duela 100.000 urte baino gehiagoko gauzakiak aurkitu dira, Paleolito garaitik honuntzako aztarnak daude, gizakia orduz geroztik bizi izan dela gaurko Frantziako lurraldeetan frogatzen dutenak. GEOGRAFIA FISIKOA Geografia fisikoari biruzkoa hemen idatzi... Frantziako kostak lau itsasotara ematen dute.Komunikazio eta kultura bidegurutzea eratuz. HIRIBURUA Mendebaldeko Europan kokatutako estatua da, itsasoz haraindi beste uharte eta lurralde batzuk dituena. 675.417 km²ko eremua hartzen du
Europako estatuak Ugao LHI. 6. maila, 2103/14
IRUDIAK Estatuaren mapa
Monumentu ezaguna
Estatuaren bandera
Beste irudi bat
Europako estatuak Ugao LHI. 6. maila, 2103/14
GEORGIA Jatorrizko izena: საქართველო Kokapena: Kaukaso estatua Mugak: Errusia, Azzerbaijan, Armenia eta Turkia Azalera: 69.500 km2 Biztanleak: 4.594.000 Hiriburua: Tbilisi Beste hiri nagusiak: Hizkuntza(k): Georgiera Moneta: Lari Lehendakaria: Giorgi Margvelashvili SARRERA Georgia Europaren ekialdeko estatua da. 1991. urtera arte Sobietar Batasuna ohiaren errepublika federatuetako bat izan zen. HISTORIA Egungo Georgiako lurraldean Harri Arotik etengabe finkatu da gizakia. Kaukaso hegoaldean bizi diren herriak K.a. VII. urtean iritsi bide ziren hara Mesopotamiatik ihesi, hiriak osatuz eta metalurgia menderatuta. GEOGRAFIA FISIKOA Georgia Itsaso beltzaren ekialdeko kostan kokatua dago Kaukaso mendietan. Hauek Europa eta Asiaren arteko muga naturala izanik, herrialdea bi kontinenteetan dagoela esan daiteke. HIRIBURUA Georgiaren hiriburua tbilisi da.
Europako estatuak Ugao LHI. 6. maila, 2103/14
IRUDIAK Estatuaren mapa
Hiriburuaren argazkia
Estatuaren bandera
Monumentu ezaguna
Beste irudi bat
Europako estatuak Ugao LHI. 6. maila, 2103/14
GREZIA Jatorrizko izena: Heleniar errepublika (Ελληνική Δημοκρατία) Kokapena: europako hego-ekialdean Mugak: Albania, Mazedonia, Bulgaria,Turkia eta Mediterraneo itsasoa Azalera:131.940km Biztanleak:11.244.118 Hiriburua:Atenas Beste hiri nagusiak: Hizkuntza(k):greziera Moneta: euroa (€) Lehendakaria: Carlos Papoulias SARRERA Grezia Europako hegoekialdeko estatua da. Hainbat uharte ditu, Kreta handiena delarik. HISTORIA Antzinako Grezia Mendebaldeko Zibilizazioaren jatorrizko kulturatzat hartzen da. Greziar kulturak Erromatar Inperioan itzelezko eragina izan zuen. Zibilizazio minoikoa Brontze Aroko kultura aurrehelenistiko bat da, Kretako irlan k.a. 3000 eta 1200 urteen artean garatua. GEOGRAFIA FISIKOA
HIRIBURUA Atenas greziako hiriburua da. Izena Atena jainkosaren omenez du. Mendiz inguraturiko ordoki batean dago, Akropoliaren eta Likavitosko harkaitz-muinoen azpian zabaldurik. Greziako politika, ekonomia eta kulturaren gune nagusia da. Atenas inguruan dago Greziako industrialde garrantzitsuena.
Europako estatuak Ugao LHI. 6. maila, 2103/14
IRUDIAK Estatuaren mapa
Hiriburuaren argazkia
Estatuaren bandera
Monumentu ezaguna
Beste irudi bat
Europako estatuak Ugao LHI. 6. maila, 2103/14
IRLANDA Jatorrizko izena: Ireland Kokapena: Europako ipar mendebaldeko uhartea da. Mugak: Ipar-ekialdetik Ipar-Irlandarekin muga egiten du, ekialdetik Irlandar Itsasoarekin, hegoaldetik zeltiar itsasoarekin, mendebalde eta iparraldetik, berriz, ozeano Atlantikoarekin. Azalera: 70.273km. Biztanleak:445.930 biztanle. Hiriburua:Dubín Beste hiri nagusiak: Cork (Corcaign), Limerick (Luimeach),Galway (Gaillimh) eta Waterford (Port Láige). Hizkuntza(k): Hiru hizkuntza nagusi daude: lehenengoa da Irlandera, Ulsterko eskoziera eta shelta. Moneta: Euroa(€) Lehendakaria: Michael D.Higgins SARRERA Irlandako errepublika Europar batasunaren kide den herrialdea da. Bere hiriburua Dublín dugu. 1.922tik Irlandar estatu askea ezarri zen, Irlandari Erresuma Batuarekiko hasiera nolabaiteko neurri txikiko independentzia bat emanez. 1.937an Irlandar estatu askeak Irlandaren izendapena hartu zuen 1.949an, Irlanda Errepublika bilakatu zen. HISTORIA XlX.mendean Irlandar gheienak patataz elikatzen ziren. 1.845 eta 1.849 bitartean Irlandako patata uzta parasito plaga bat jaso zuene eta Irlandako gosete handia egon zen. Gertaera hau Irlandako historia markatu zuen eta jende ugarik atzerrira behar izan zuten. Irlandako gerra zibilaren ondoren independentziaren aldekoek irabazi zuten eta independentzia lortu zuten. GEOGRAFIA FISIKOA Irlandako uhartea Europako Ipar mendebaldean kokatuta dago eta 84.412 kmko azalera du eta azalera horren %83ª errepublikaren zati da. Gainerako guztia Ipar Irlanda osatzen dute. Britaina handia eta Islandia ondoren hirugarren irla handiena da. Uhartearen erolialdeko ordokia kostaldeko mendizka eta mendiz inguratuta dago. Irlandako ibarik handiera Shannon ibaia da eta uhartea 3pg kilometrotan zearkatzen du. Mendi garaiena Carrauntoohil mendia da 1.041metroko garaiena du. Irlandan beste mendi ezagunak daude, adibidez, Croagh Patrick, Brandoa mendia eta Mourmendia dira. Shannon ibaia Cavaneko konderria jaio egiten da eta Kerruko kondderria itsasoratzen da. Laku ugari ditu ere eta hauek dira garrantzitsuenetarikoak: Lough, Neagn, Lough Lorrib, Lough Dear eta abar. Irlandak parke natural bat du, Phoenik, eta 712 hektaera ditu.
Europako estatuak Ugao LHI. 6. maila, 2103/14
HIRIBURUA DublĂn Irlandako hiriburu eta hiri nagusia da,herrialdearen ekialdeko kostadean kokatuta dago. Leinster probintzian dago, Dublingo konderrian. 2.006.artean 505.739 biztanle zituen baina inguruko herriak hartuta 1.045.769koa izango zen. Dublinen gune ospetsuak daude: the spire korratza, Trinity college unibertsitatea, O´connell bridge zubia, Molly Malonen estatua, San Patric katedrala eta abar.
IRUDIAK Estatuaren mapa
Hiriburuaren argazkia
Estatuaren bandera
Monumentu ezaguna
Beste irudi bat
Europako estatuak Ugao LHI. 6. maila, 2103/14
ISLANDIA Jatorrizko izena: Kokapena: ipar mendebaldean kokatuta dago Mugak: Ozeano atlantikoa Azalera: 103,123 km² Biztanleak: 307,261 Hiriburua: reykjavik Beste hiri nagusiak: reykjavik Hizkuntza(k): islandiera Moneta: islandiar koroa Lehendakaria: Olafur ragnar Grimsson SARRERA Islandia Europa ipar mendebaldean dagoen herrialde uartea da. Iparraldeko Ozeano atlantikoa dago, norvegia, groelandia...artean HISTORIA Islandia, geologikoki hitz egines, uharte gaztea da. Duela 2o milio urteko su-erupsio baten bidez, izan ere uhartean aurkitu ditesken arroa zaharrenak. GEOGRAFIA FISIKOA Ozeano atlantiloa iparrandean dago HIRIBURUA Islandiaren hiriburua Reykjavik
Europako estatuak Ugao LHI. 6. maila, 2103/14
IRUDIAK Estatuaren mapa
Estatuaren bandera
Europako estatuak Ugao LHI. 6. maila, 2103/14
ITALIA Jatorrizko izena: Italia Kokapena: Europako hego mendebaldean Mugak: Azalera: 301.338k2 Biztanleak: Hiriburua: Erroma Beste hiri nagusiak: Vatikano, Turin, Milan Hizkuntza(k): italiera, sardiniera Moneta: Euroa Lehendakaria: Giorgio napolitani SARRERA Italia, ofizialki Italiako Errepublika (italieraz: Repubblica Italiana), Europar Batasunean kokatutako herrialdea da. Bi-continental herrialde bat da, bere lurraldean Hegoaldeko Europa eta Afrika iparraldean dago, bere Europako lurraldean Italiar penintsulan, Po bailarako eta Mediterraneo itsasoan bi uharte handiak osatzen dute: Sizilia eta Sardinia, Afrikan daude Pelagie uharte eta Pantelleria irlan. HISTORIA Europako kultura askotan Nuraghe zibilizazio gisa etxean izan da, etruskoek, greziarrek eta erromatarrek, eta, gainera zen Humanismoa eta Errenazimenduko sehaska, hori Toscana hasi zen eta laster osoan zabal GEOGRAFIA FISIKOA Italiak gauza arrigarri asko ditu adibides mediterraneo itsasoaren ondoan dagoela eta mediterraneo itsasoaren ura beroa da. Be bai sumendi polit bat dago. Sumendi ori ez dago erupsioan baina orain dela asko egon zen. HIRIA Italiako hiriburua roma da. Roma europako hiribirurik bisitatuena da. italiera ere beste herri batzuetan mintzatzen da.
Europako estatuak Ugao LHI. 6. maila, 2103/14
IRUDIAK Estatuaren mapa
Hiriburuaren argazkia
Estatuaren bandera
Monumentu ezaguna
Beste irudi bat
Europako estatuak Ugao LHI. 6. maila, 2103/14
NORVEGIA Jatorrizko izena: Alt for Norge Kokapena: Eskandinabiako penintsula Mugak: Suedia, Finlandia eta Errusia Azalera: 324.220 km² Biztanleak: 4.902.350 Hiriburua: Oslo Beste hiri nagusiak: Trodhelm eta Bergern Hizkuntza(k): Norvegiera(Bokmol eta Nynorsk) Moneta: Norvegiar koroa Lehendakaria: Jens Stoltenberg SARRERA Europako iparraldeko estatua da, Eskandinaviako mendebaldean. Suedia, Finlandia eta Errusiarekin egiten du muga. Norvegiako Ozeano Atlantikoko kostaldean fiordo ezagunak daude. HISTORIA Norvegiako lehen biztanleak k.a 11000-10000 urte inguruan iritsi ziren, Alemaniako iparraldetik. Azken glaziazioren ondoren kostaldeko izotzak urtu ahala biztanle egonkorrak ezarri ziren. GEOGRAFIA FISIKOA Svalbard uhartedia ere Norvegiarena da. Ozeanoaren ertzean eta golkoko korrontetik hurbil dagoenez, bertako klima laTitude berekoa da. HIRIBURUA Oslo Norvegiako hiriburua da,eta 2007ko urtarrilean 590.041 pertsona bizi ziren bertan; hau da, herrialde osoko biztanleriaren %11 inguru.
IRUDIAK Estatuaren mapa
Hiriburuaren argazkia
Estatuaren bandera
Monumentu ezaguna
Beste irudi bat
SERBIA Jatorrizko izena: Serbiako Errepublika (Република Србија) Kokapena: Europako hegoaldean. Mugak: Ipar-ekialdean, Bulgaria eta Errumania Azalera: 88,361 km Biztanleak: 8.958.538 Hiriburua: Belgrad Beste hiri nagusiak: Kosovo, Voivodina. Hizkuntza(k): Serbiera Moneta: Binarra edo Euroa Lehendakaria: Tomislav Nikolić SARRERA Hemen duzue Serbiako datu bitzi batzuk. Lehenengoz datu hugari baina errez eta geroagoz datu bitxi batzuk daude, baina oso interesgarri, azkenengoz hau hainbezte pesatu ez egiteko argazki batzuk ipini ditut. Espero dut ez aspertzea. HISTORIA
•
1995ko abenduaren 14an, Parisen Serbiako,Kroaziako eta Bosniako presidenteak Bosniarako bake ituna firmatu zuten.
•
2003ko otsailako 4an , Yugoslavia, Serbia eta Montenegroz izenaz aldatzen du. (ofizialki)
•
2008ko otsailako 17an , estatu berri bat jaiotzen da ,Kosovo, Estatu Batuek eta Europako Batasunen favorez baina Rusia eta Serbia ez daude akorde Kosovo sortzen.
GEOGRAFIA FISIKOA Bi eskualdetan bereizten da Serbia: (hegoalde menditsua da) Dinariar Alpeak mendebaldean, Sar Mendiak hego-mendebaldean eta Balkan mendiak ekialdean.Iparraldean, berriz, Blegrad inguruko eskualdea , eta Vojvodina osoa ordokiak dira. HIRIBURUA Bere izen ofiziala Beograd da (Serbieraz), Hiri zuria du izena. Serbiako hiri nagusiena eta hiriburua da. 1.339 milioi biztanle ditu. Alkatea Dragan Ðilan da.
Europako estatuak Ugao LHI. 6. maila, 2103/14
IRUDIAK Serbiaren mapa
Serbiaren bandera
Novi Sad (Serbiako bigarren hiria)argazkia
Monumentu ezaguna
Europako estatuak Ugao LHI. 6. maila, 2103/14
Frantziarako eskerrak emateko monumentua
Serbiako bigarren munduko gerrako eskudua
Europako estatuak Ugao LHI. 6. maila, 2103/14
SUITZA Jatorrizko izena: Alemanez:Die Schweiz,la suisse italieraz eta erromantzez laSvizra Kokapena: Europa erdialdeko Alpetan Mugak: Alemania, Italia, Frantzia, Austria, Liechestein Azalera: 41290 km² Biztanleak: 7.399.100 Hiriburua: Berna Beste hiri nagusiak: Hizkuntza(k): Alemaniarra, frantzesa, Italiera , Erromantxea Moneta: Suitzar Libera Lehendakaria: SARRERA Suitza Alemanez die Schweiz frantzezez la Suisse, italierazla Svizzera, erromantxez laSvizra Europaeko Alepeetako estatu itsasgabea da. Mugakideak dira alemania iparraldean, Frantziamendebaldean, Italia hegoaldean eta Austria eta Liechestein. HISTORIA 1291ko abuztuaren 1ean Uri, Schwyz eta Unterwalden izeneko lurraldeak batu egin ziren, gaur egungo Suitzako erdi-erdialdean egongo zirenak, "Alte Eidgenossenschaft" edo "Suitzako Konfederazio Zaharra" sortuz. GEOGRAFIA FISIKOA Monte Rosako mendilerroan kokatua eta 4.634 metrokorekin Suitzako mendirik garaiena da. HIRIBURUA Berna hiriburu edo hiri federala da. 349.000 biztanle ditu
Europako estatuak Ugao LHI. 6. maila, 2103/14
IRUDIAK Estatuaren mapa
Hiriburuaren argazkia
Estatuaren bandera
Monumentu ezaguna
Beste irudi bat
Europako estatuak Ugao LHI. 6. maila, 2103/14
UKRANIA Jatorrizko izena: Україна Kokapena: Europako Ekialdeko Mugak: Errumania, Bieloerrusia, Polonia, Eslobakia eta Hungaria. Azalera: 603700 KM Biztanleak: 44.854.065 Hiriburua: Kiev Beste hiri nagusiak: Donets, Krimea, Sebastopol eta bukobina Hizkuntza(k): Ukraniera Moneta: Grivna Lehendakaria: Víktor Yanukóvich SARRERA Sarrera hemen idatzi....Ekialdeko Europako estatua da, Itsaso Beltzaren ertzean kokaturik dagoena. Ekialde eta ipar ekialdean Errumarekin du muga, iparmendebaldean Bielorrusiarekin, mendebaldean Polonia, Eslovakia eta Hungaria, hego-mendebaldean Errumania eta Moldaviarekin eta hegoaldea Itsaso Beltza eta Azov itsasoarekin. HISTORIA Mongolek hankaz gora jarritako Rusaren deuseztatzeak printzerri biren nagusitasun aldiari eman zion bide: Halych eta Volhynia. Zenbait urteren buruan bat egin zuten, estatu egituratik hurbil antzean. GEOGRAFIA FISIKOA Ukrana, 603.628 km2 ko eremuarekin eta 2.782 km luzeko itsasertzarekin, munduko 46. herrialde handiena da eta Europako bigarrena Errusi europarraren atzetik. Ukrainak Itsaso Beltzaren ertzean dago eta bertan Krimea penintsula dago. HIRIBURUA Ukraniako hiriburua eta udalerririk populatuena da. Herrialdeko ipar-erdialdean dago, Dnieper ibaiaren bazterrean.
Europako estatuak Ugao LHI. 6. maila, 2103/14
IRUDIAK Estatuaren mapa
Hiriburuaren argazkia
Estatuaren bandera
Monumentu ezaguna
Beste irudi bat
Europako estatuak Ugao LHI. 6. maila, 2103/14