36 UITagenda — November 2020
Dansen als noodzaak DANSER & CHOREOGRAAF IRIS VAN PEPPEN
Tot haar zesde was ze doof, maar ook daarna voelde Iris van Peppen zich niet thuis in de horende wereld. Dansen werd haar medium om mee te communiceren.
waar ik improvisatie en lichamelijke technieken leerde, ben ik dat gaan duiden. De visuele waarneming van lichaamstaal die bij mij als kind sterk ontwikkeld was en die ik daarom intuïtief toepaste, kreeg ineens context. Ik leerde hoe je met je lichaam de wereld kunt verbeelden.’
Tekst Nynke van Spiegel
Hoe heeft dat jou gevormd als choreograaf? ‘Een voorstelling ontstaat bij mij vanuit beweging en niet vanuit vorm: ik zet geen muziekstuk op waarna ik een vastomlijnde structuur voor een dans maak. Het ontstaat samen met de dansers en muzikanten: we improviseren en reflecteren op elkaar. Dat onderzoekende – hoe gebruik je ruimte en tijd, hoe communiceer je met bewegingen – leidt tot een gemeenschappelijk bewustzijn over wat we willen uitdragen met de voorstelling. Dat betekent niet dat iedere uitvoering een improvisatie is, we werken wel toe naar een vaste lijn, maar het kan iedere keer net iets anders uitpakken op het podium.’
De afgelopen vijftien jaar bouwde de Utrechtse danser/choreograaf Iris van Peppen aan een groot oeuvre performances, die stuk voor stuk een pleidooi zijn voor de kracht van verbeelding. Uitagenda sprak met haar over haar experimentele en intuïtieve werk. ‘Als het publiek zijn verwachtingen loslaat, kan het een heel bijzondere avond hebben.’ Wanneer begon je met dansen? ‘Ik was zes jaar en er ging een wereld voor mij open. Tot mijn zesde was ik zeer slechthorend en nadat ik geopereerd was, merkte ik dat ik me helemaal niet thuis voelde in de horende wereld. Die voelde eerder onveilig. Met dansen kon ik me uiten. Die eerste dans ervaring had een enorme impact op mijn leven en nu nog in mijn choreografisch werk. Mijn lichaam werd het medium om mee te communiceren.’ Hoe verschilde jouw wereld dan van de horende wereld? ‘Ik realiseerde me dat ik niet zomaar kon vertrouwen op wat mensen zeiden, aangezien hun lichaam iets anders vertelde. Soms zei iemand bijvoorbeeld iets positiefs, terwijl ik zag ik dat hun fysiek gereserveerdheid uitstraalde. Pas tijdens mijn dansopleiding,
Dezer maand is je voorstelling Fragments of Sky te zien. Hoe is die ontstaan? ‘Het begon met een thema dat mij fascineerde: fascie, ofwel bindweefsel, het vlies dat alles verbindt in het menselijk lichaam. Maar ook daarbuiten is alles met elkaar verbonden: er is geen onderscheid, het ego bestaat niet. Ik wilde onderzoeken hoe ik op het podium een panoramisch, non-hiërarchisch landschap kon creëren, zowel in beeld als gevoel. Zodat je als toeschouwer vergeet dat je kijkt naar lichamen en bijvoorbeeld kussens of trommels, omdat dansers, muziek en decor los komen van hun betekenis en allemaal even belangrijk worden.’ Wat wil je toeschouwers laten ervaren? ‘Mijn werk gaat niet over sociale relaties of andere persoonlijke thematiek. Ik creëer
