WEEKBLAD GILZE- EN RIJEN 24 - WOENSDAG 222021 SEPTEMBER 2021 ONS WEEKBLAD VRIJDAG SEPTEMBER
PAGINA 15 21
DE BOER OP Het boerenleven in Nederland gaat heel ver terug in de tijd. In de loop der jaren is er veel veranderd. Een kijkje in het agrarische leven toen en nu; en een blik op de toekomst.
De agrarische krant !
Het boerenleven 2.0
DOOR MANOUK MAK Tegenwoordig hebben boeren in Nederland het niet makkelijk. De afgelopen jaren is het boerenleven volop in het nieuws geweest. Grote protesten, verduurzamen, trekkers op de snelwegen, strengere stikstofregels: de sector staat onder druk. En dat terwijl Nederland de op één na grootste exporteur is van land- en tuinbouwproducten in de wereld. Deze status heeft Nederland overigens met de jaren opgebouwd. Een klein stukje geschiedenis.
Akkers bebouwen
Het boerenleven in Nederland gaat heel ver terug in de tijd. Zo’n 7000 jaar geleden kwamen de eerste boeren in ons land wonen. In tegenstelling tot de jagers en verzamelaars leefden zij op een heel andere manier. Zo woonden boeren op een vaste plek in huizen gemaakt van stro, leem,
Genoeg uitdagingen voor de toekomst, maar vergeet niet dat Nederland een belangrijke agrarische positie inneemt, wereldwijd! (foto: Pexels) takken en boomstammen. Boeren vonden de bijl uit, waarmee ze bomen konden omhakken. Op deze manier ontstond er ruimte
De meeste boerenbedrijven waren kleine gemengde bedrijven. Ze deden zowel aan landbouw als aan veeteelt. Zo hadden ze koei-
voor de akkers waar ze graan lieten groeien. Om deze akkers te bebouwen maakten ze gebruik van dieren. Zo werden ossen ingezet om boeren te helpen bij het bewerken van de grond. Daarnaast hielden ze veel andere dieren zoals varkens voor het vlees, geiten voor de melk en schapen voor de wol. Vrouwen sponnen de wol en met een weefgetouw werd kleding geweven.
en, varkens, kippen én schapen. Daarnaast verbouwden ze op het land diverse gewassen zoals aardappelen en suikerbieten. De opbrengst van het land werd niet alleen verkocht op de markt. Het was ook voedsel voor familie en dieren. Ook was het landbouwleven zwaar. Er waren nog maar weinig machines en veel werd met de hand gedaan.
Omdat boeren hun akkers rondom de boerderij hadden waar ze voedsel verbouwden, hoefden ze niet net als de jagers op zoek naar voedsel. Het graan werd geoogst en met maalstenen tot meel vermalen. Boeren bakten op houtskoolvuur broden. Maar het voedsel dat ze verbouwden, moest natuurlijk bewaard worden. Een andere uitvinding van de boeren was het pottenbakken. Omdat voedsel goed bewaard kon worden, was er voor langere tijd een voedselvoorraad.
Tegenwoordig ziet het leven in de agrarische sector er veel anders uit. Nederland is – na de Verenigde Staten – de grootste exporteur van land- en tuinbouwproducten van de wereld. Deze status heeft Nederland vroeger al op weten te bouwen, toen de landbouwactiviteiten verschoven van het Middellandse Zeegebied naar Noordwest-Europa. Nederland had (en heeft) voldoende omstandigheden die gunstig waren voor de landbouw. Denk aan de vruchtbare grond, het klimaat en verbindingen over het water.
Zowel landbouw als veeteelt
Naarmate de jaren verstreken, breidde het boerenleven zich uit.
Samen doen we er toe, al meer dan 125 jaar
www.zlto.nl/125jaarncb www.zlto.nl/125jaarncb
Fijn om te geven, te dragen of als kraamcadeautje Gekleurde lederen klomp met hiel en rubberen zool. Deze gekleurde lederen klomp is er in de maten 24 t/m 42 en nergens anders in Nederland verkrijgbaar en wordt exclusief voor Llarevo gemaakt.
Grote exporteur
Veel van wat de boeren en tuinders in Nederland maken gaat
de grens over. Het product dat we het meest exporteren is sierteelt. Dit zijn bloemen, bloembollen, planten en boompjes. Zo’n 93 procent hiervan gaat naar het buitenland. Daarnaast exporteert Nederland veel vlees en pluimvee, eieren, groente en fruit. De meeste export vindt binnen Europa plaats. Een kwart van de Nederlandse export gaat naar Duitsland.
De sector onder druk
Aan deze toppositie zit tegenwoordig een keerzijde. De positie is namelijk problematisch, in het licht van de stikstofproblematiek. Er zal nog veel minder stikstof uitgestoten moeten worden. Ook moeten boeren rekening houden met de wens van consumenten en het welzijn van dieren. Ze staan voor een uitdaging om te laten zien dat ze op een verantwoorde manier voedsel kunnen produceren. Rekening houdend met de wet- en regelgeving en met het oog voor natuur en milieu. Het boerenleven 2.0.
Llarevo voor al uw bedrijfs- en buitenkleding
www.llarevo.nl
ONS WEEKBLAD - VRIJDAG 24 SEPTEMBER 2021
PAGINA 22
A D M I N I ST R AT I E AG R A R I S C H A DV I E S
B E L A ST I N G Z A K E N I N T E R N AT I O N A A L A DV I E S
VERMOGENSPLANNING F I S C A A L A DV I E S
Trommelen: al bijna 75 jaar sterk in agrarisch werk! Vacature RELATIEBEHEERDER / ADVISEUR
In 1947 begon Kees Trommelen op de Goedentijd in Alphen zijn boekhoudbureau annex spaarbankfiliaal. Daar werd ook de grondslag gelegd voor het huidige Trommelen: een boekhoudbureau en accountantskantoor met sterke roots in de agrarische sector!
Vacature
opgave zijn voor hen bekende gegevens. Uit ervaring zijn ze ook bekend met de toepassing van de kengetallen van de agrarische branche en we heb( 3 2 - 4 0 U U R ) ben eigen agro-fiscalisten in dienst. Zij (32-40 UUR) zijn volwaardige gesprekspartners van onze agrarische klanten en van financiele instellingen. Daarnaast zijn we sterk in de persoonlijke benadering van onze Als relatiebeheerder ben je verantwoordelijk voor de administratieve Als assistent accountant ben je verantwoordelijk voor de administratieve klanten, zodat we ze kunnen helpen bij verwerking van je klantenportefeuille en ondersteun je jouw collega’s op verwerking van je klantenportefeuille en ondersteun je jouw collega’s op hun uitdagingen en doelstellingen. We financieel en fiscaal gebied. financieel en fiscaal gebied. kennen de ondernemer en kennen het bedrijf; daarom kunnen we de klant F U N C T I E V E R E I ST E N J O U W TA K E N F U N C T I E V E R E I ST E N J O U W TA K E N centraal stellen, bijvoorbeeld in fases Bespreken jaarrekeningen en HBO werk- en denkniveau HBO werk- en denkniveau Voorbereiden en opstellen van start, groei, overname of bedrijfs(pro-actief) adviseren van klanten op Relevante werkervaring Relevante werkervaring jaarrekeningen toor overgenomen. En nog vorig jaar, beëindiging.” alle voorkomende vraagstukken Communicatief vaardig,Groei enthousiast, Communicatief vaardig, enthousiast, Voorbereiden en opstellen fiscale Met de inbreng van Ad Comperen en in 2020, is er in Etten-Leur een vestiging analytisch en klantgericht Relatiebeheer van eigen analytisch en klantgericht aangiften klantenportefeuille Ook verbreding in de agrosector bijgekomen. Hierdoor is het totale aanBert Laurijssen in het midden vanVerzorgen de jaBTW-aangiften, Verzorgen van diverse WIJ BIEDEN WonIJ BIED E N “We zijn ook een volwaardige A fiDscale M I N I ST R AT I E buitenlandse teruggave en listing ren ’80 startte de groei van het bedrijf. tal personeelsleden gestegen naar Martin: aangiften Marktconform salaris In 1996 voegde Johan Suijkerbuijk Marktconform salaris voor klanten, die brenaar en klant zichbelastingdienst geveer 40 medewerkers! gesprekspartner Onderhouden van netwerkrelaties Intern ondersteunen van fi scalisten Informele werksfeer Informele werksfeer B E L A ST I N G Z A K E N bij het kantoor om Ad Comperen te der kijken in de agrosector. Intern ondersteunen van fiscalisten en accountants Mogelijkheid om jezelf te ontwikkelen Mogelijkheid om jezelf te ontwikkelen vervangen en werd het accountantsSpecialisme en accountants Onderhouden van klantcontact Doorgroei tot directieniveau kantoor opgericht. Door het succes Martin Laurijssen: “Ons bedrijf is van Dit geldt voor agrarische neventakken, VERMOGENSPLANNING groeide het boekhoudbureau uit haar oorsprong sterk geworteld in de agraagrarisch gerelateerde ondernemingen jas en verhuisde het kantoor van Bert rische wereld: van oorsprong zijn we en internationaal werkende agrariërs. AG R A R I S C H A DV I E S Trommelen biedt je de mogelijkheid om teLaurijssen groeien enen jezelf te ontwikkelen. Zowel op persoonlijk als op vakinhoudelijk vlak. Ad Comperen in 1997 100% agrarisch. Onder onze medewerMet specialismes als het internationale Herken je jezelf in één van bovenstaande vacatures en heb je interesse,instuur dan In jouw motivatie en we CVdaarom naar meady@trommelen.nl naar de Chaamseweg Alphen. kers hebben ook agrarisch belastingrecht en financiële planning I N T E R N AT I O N A A L A DV I E S 2009 heeft er weer een wisseling van specialisten. Zij weten wat er in deze kunnen we een brede groep van klande wacht plaatsgevonden: zoon Marwereld speelt en kunnen inspelen op ten, zowel privé als zakelijk, van dienst F I S C A A L A DV I E S De werkwijze van Trommelen kenmerkt zich door een persoonlijke benadering, waarin de tin Laurijssen heeft de leiding van het deze ontwikkelingen. Zaken als mestzijn; neem gerust contact op voor een behoefte van de klant centraal staat.Trommelen is een organisatie met 40 medewerkers boekhoudbureau en accountantskanboekhoudingen en de6gecombineerde gesprek!” T +31 (0)13 508 19 11 Chaamseweg 5131 NG Alphen (NB)vrijblijvend WWW.TROMMELEN.NL
ASSISTENT ACCOUNTANT
verdeeld over 2 locaties. Wij zijn werkzaam op financieel en fiscaal gebied voor onze klanten inT het middenkleinbedrijf, de NG agrarische en particulieren. +31 (0)13 508 19 11enChaamseweg 6 5131 Alphen (NB) sectorWWW.TROMMELEN.NL
T +31 (0)13 508 19 11 • Chaamseweg 6 • 5131 NG Alphen (NB)
reinigingstechniek BAARLE-NASSAU Dé leverancier voor al uw reinigingsproducten
Hogedrukreiniger
Hogedrukreiniger
Koud - Elektrisch aangedreven
Koud - Brandstof aangedreven
Stoomcleaner
Reinigingsmiddelen
Warm - Elektrisch aangedreven
Grote variatie aan reinigingsmiddelen
WWW.VRTBAARLE.NL
Bel of WhatsApp 06 25534574
WWW.TROMMELEN.NL • INFO@TROMMELEN.NL
ONS WEEKBLAD - VRIJDAG 24 SEPTEMBER 2021
PAGINA 23
DE BOER OP
De agrarische krant !
Verkoop en onderhoud van landbouwmechanisatie
Kools LMB Alphen
Kools LMB is al sinds 1992 aktief in de verkoop en reparatie van tractoren en landbouwmachines. Daarnaast heeft het bedrijf al 15 jaar een keuringsstation. Het bedrijf heeft naast de aparte werkplaats, waar ondertussen zo’n zes medewerkers aan de slag zijn, ook een showroom met kantoor aan de Belsebaan in Alphen.
voertuigen met een maximumsnelheid boven 25 kilometer per uur gaat hij al in op 1 januari 2022. Maar dan moeten ze nog dit jaar registreren. Dat is voor veel landbouwvoertuigen nog niet gebeurd.”
Eigenaar Frank Kools: “De veiligheid van (landbouw)machines wordt steeds belangrijker door strengere wetgeving en grotere risico’s. We zijn ook een erkend kentekenplaatfabrikant. Op 1 januari 2021 is de registratieplicht voor (land)bouwvoertuigen van start gegaan. Dat betekent dat iedereen die een land- of bosbouwtrekker, motorrijtuig met beperkte snelheid (MMBS), landof bosbouwaanhangwagen bezit deze moet registreren bij de RDW. Dat moet vóór 1 januari 2022 gebeuren, anders mogen ze de weg niet meer op!”
Kools LMB heeft haar keuringsstation al sinds 2006. “We kunnen nu ook APK-3 keuringen verzorgen, voor tractoren met een snelheid boven 40 km. per uur. We hebben het V.A.-keurmerk: V.A.-Keur is de periodieke veiligheidskeuring voor arbeidsmiddelen. Deze veiligheidskeuring wordt uitgevoerd door bedrijven, die zijn aangesloten bij brancheorganisatie Fedecom. Arbeidsmiddelen zijn gereedschap, machines en werktuigen in de landbouw-, tuin & park-, intern transport- en industriesector.
heggenscharen, van bosmaaiers tot giertanken. Frank: “We verhuren alleen kwaliteitsmateriaal. Merken als New Holland, Kärcher, Giant, Kuhn en Roelama staan daar borg voor. Bij de tuin- en parkmachines verhuren we soli-
de merken als Echo, Ego en Grasshopper. Van al deze hiervoor genoemde merken hebben wij het dealerschap. Bel gerust of kom bij ons langs op de Looiersweg in Alphen!”
Driejaarlijks vindt er een strenge audit plaats om dit keurmerk te behouden. Daarmee willen we onze kwaliteit en service behouden en extra benadrukken.“
Verhuur
Naast de verkoop en het onderhoud van landbouwmachines heeft Kools LMB een groot assortiment aan machines voor de verhuur: van tractoren tot aggregaten, van hogedrukreinigers tot
Kentekenplicht
Frank: “De kentekenplicht wordt stapsgewijs ingevoerd. Voor
LANDBOUWMACHINES TUIN & PARK GPS SYSTEMEN FINANCIERING
KENTEKENPLICHT
Vanaf 1 januari 2021 is de Wet Registratie en Kentekenplicht van kracht. U dient vanaf die datum uw (land)bouwvoertuigen te registreren en te voorzien van een kenteken. Kools LMB is bevoegd om kentekenplaten te produceren en te leveren. Looiersweg 1, 5131 BE AlphenDat NB betekent Looiersweg 1,Looiersweg 5131 BE Alphen 1, 5131 NB BE Alphen NB dat u bij Kools LMB terecht kunt voor het bestellen van uw kentekenplaat.
Vanaf heden heden zijn zijnwij wijRDW-erkend RDW-erkendkentekenplaat kentekenplaatfabrikant. fabrikant.Wij Wij Vanaf heden zijn wij RDW-erkend kentekenplaat fabrikant. Wij kunnen maken voor zoals kunnen uw uw kentekenplaten kentekenplaten maken vooralle allemachines, machines, zoals kunnen uw kentekenplaten maken voor alle machines, zoals tractoren, tractoren, landbouwmachines, landbouwmachines, auto’s auto’senenaanhangers. aanhangers.Als Alsu u tractoren, landbouwmachines, auto’s en aanhangers. Als u een heeft machines kunt een kentekencard kentekencard heeftvoor vooruw uwgeregistreerde geregistreerde machines kunt een kentekencard heeftvan voor uw geregistreerdeviavia machines kunt uu contact voor uw kentekenplaten contact opnemen opnemen voorhet hetmaken maken van uw kentekenplaten u contact opnemen voor het maken van uw kentekenplaten via het op www.koolslmb.nl/kenteken. het bestelformulier bestelformulier op de dewebsite website www.koolslmb.nl/kenteken. de website Natuurlijk wij ook tetebereiken opopwww.koolslmb.nl/kenteken. 013-5082848 Natuurlijk zijn zijnhet wijbestelformulier ooktelefonisch telefonischop bereiken 013-5082848 zijn wij ook telefonisch te bereiken 013-5082848 of op Houd met dede of via via mail mail Natuurlijk op info@koolslmb.nl. info@koolslmb.nl. Houd rekening rekening metop of via en mailmaak op tevoren info@koolslmb.nl. Houd rekening met de Coronamaatregelen een afspraak. Coronamaatregelen en maak tevoren een afspraak. Coronamaatregelen en maak tevoren een afspraak.
BEZOEKADRES SHOWROOM: Belsebaan 5 - Alphen OPENINGSTIJDEN: MAANDAG - VRIJDAG 08.00 - 12.00 uur 13.00 - 17.00 uur ZATERDAG 09.00 - 12.00 uur
WERKPLAATS:
ook voor verhuur
Looiersweg 1 - 5131 BE Alphen NB 013-5082848
ONS WEEKBLAD - VRIJDAG 24 SEPTEMBER 2021
PAGINA 24
Streekwinkel ‘t loopt in de Soep / Kalverhouderij van den Broek • • • • • •
40 soorten zelfgemaakte soep Kalfsvlees • Kaas Boerenijs • Bloedworst Zuivel, eieren • Zult Fruit en groenten Kadopakketjes zelf samen te stellen • Kadobonnen
mbo-opleidingen in de landen tuinbouw
BOL en BBL
Yuverta mbo Boxtel → Loonwerk groen, grond en infra → Veehouderij, melkvee-en varkenshouderij → Techniek en mechanisatie → Entreeopleiding plant, dier en groene leefomgeving Yuverta mbo Geldermalsen → Teelt en techniek → Specialisatie boomkwekerij → Specialisatie fruitteelt → Specialisatie glastuinbouw Meer weten? Ga naar yuverta.nl
Veilig werken op agrarische bedrijven Interpolis.nl/agro
Ma: ����������� 11�00 - 18:00 uur Di: ����������������������������gesloten Wo: ��������������������������gesloten Do: ������������ 11:00 - 17:00 uur Vrij: ����������� 11:00 - 18:00 uur Zat: ����������� 10:00 - 18:00 uur Zon: ���������� 10:00 - 13:00 uur
Kom langs bij deze gezellige streekwinkel aan de Oude Baan 1 in Chaam - T. 06-51982660
伀渀愀愀愀渀欀攀氀椀樀欀 愀搀瘀椀攀猀戀甀爀攀愀甀 瘀漀漀爀 搀攀 愀最爀愀爀椀猀挀栀攀 猀攀挀琀漀爀Ⰰ 最攀猀瀀攀挀椀愀氀椀猀攀攀爀搀 椀渀 漀⸀愀⸀ ⴀ 爀攀渀搀攀洀攀渀琀猀ⴀⰀ 氀椀焀甀椀搀椀琀攀椀琀猀ⴀ 攀渀 椀渀瘀攀猀琀攀爀椀渀最猀瘀爀愀愀最猀琀甀欀欀攀渀 ⴀ 漀渀搀攀爀猀琀攀甀渀椀渀最 戀椀樀 ǻ渀愀渀挀椀攀爀椀渀最猀愀愀渀瘀爀愀最攀渀 ⴀ 猀琀爀愀琀攀最椀猀挀栀攀 愀搀瘀椀猀攀爀椀渀最 ⴀ 戀攀最攀氀攀椀搀椀渀最 瘀愀渀 戀攀搀爀椀樀瘀攀渀 椀渀 ǻ渀愀渀挀椀攀攀氀 稀眀愀愀爀 眀攀攀爀 䘀爀愀渀欀氀椀渀 䨀漀猀琀攀渀 簀 嘀攀攀渀猀琀爀愀愀琀 㜀 簀 㔀㈀㐀 一䌀 䴀漀氀攀渀猀挀栀漀琀 㘀 ㈀㤀㐀㤀㤀㤀 㘀 眀眀眀⸀樀漀猀琀攀渀愀最爀漀愀搀瘀椀攀猀⸀渀氀
昀爀愀渀欀氀椀渀䀀樀漀猀琀攀渀愀最爀漀愀搀瘀椀攀猀⸀渀氀
Interpolis is trots op alle agrarische ondernemers die werken aan oplossingen voor nu en later Interpolis werkt samen met de sector aan de veiligheid van bedrijven. Zo laten steeds meer boeren en tuinders hun elektrische installaties keuren en de vaak onzichtbare gebreken op tijd herstellen. Dat is belangrijk om brand te voorkomen. De Interpolis Elektrakeuring is er voor alle ondernemers, ook als je niet bij Interpolis verzekerd bent. Focus op wat echt belangrijk is Bezoek voor meer informatie over de Interpolis Elektrakeuring: Interpolis.nl/elektrakeuring
ONS WEEKBLAD - VRIJDAG 24 SEPTEMBER 2021
PAGINA 25
DE BOER OP DE BOER OP
De agrarische krant !De agrarische krant !
P. VAN DEN BROEK
Verhuur-& Grondwerken
Is de moderne boer van alle markten thuis? Multidisciplinair boeren, oftewel boeren met neven activiteiten, is een almaar groeiende ontwikkeling binnen de sector. Boeren kiezen om verschillende re denen voor deze diversificatie in hun bedrijfsvoering. Zo vindt de één het belangrijk om financieel risico te spreiden, doet de ander het uit pure liefhebberij en weer een derde uit noodzaak voor inkomsten. Wat de moderne boeren, die ervoor kiezen om van alle markten thuis te zijn, met elkaar gemeen hebben is de motivatie om het directe contact tussen boeren en burgers te stimuleren. Net als in het bedrijfsleven wil ook de agrarische sector verantwoord ondernemen en dichter bij de maatschappij staan. De consument dichter bij de producent brengen zorgt voor groeiend begrip en waardering. Door Nathalie Schalke
Natuurbeheer en zorg
Wie zijn wij?
Ik ben Pieter van den Broek, afkomstig uit Baol en met een kleine 20 jaar ervaring zijn wij in 2016 zelf gestart met ons bedrijf P. VAN DEN BROEK Verhuur-& Grondwerken gevestigd te Baarle-Nassau. Wij zijn een 5-koppig team waaronder ikzelf, mijn vrouw, zij regelt het wat en hoe achter de schermen, we hebben een vaste mankracht die bij ons werkt en daarbij nog een aantal losse zzp’s die we kunnen oproepen.
Verhuur
Wij worden met regelmaat ingehuurd door grotere bedrijven, en dan moet je daarbij denken aan wegenbouwers, grondwerkers, gemeentes, staatbosbeheer enzovoort. Ook door particulieren worden we vaak ingehuurd voor de wat kleinere klussen zoals bijvoorbeeld een spantje zetten, of er moet een boom verwijderd worden, noem het allemaal maar op en natuurlijk alle algemene grondwerken groot en klein.
Grondwerken
De eigen grondwerken die we uitvoeren variëren ook in van
alles: van een mestbassin aanleggen of een stal uitgraven voor een boer tot bij een particulier het compleet leegtrekken van tuinen en alle bestaande bestratingen en struikgewassen verwijderen en afvoeren. Het slopen van huizen en aangebouwen. Het uitgraven van woningen tot sleufjes voor leidingen met de minigraver. Even snel samengevat: we graven vijvers, poelen, zwembaden, opritten, bouwen, aanbouwen, sleuven enzovoorts enzovoort. Zowel met de grote als met de kleine machines.
Containers
Ook kunnen wij het plaatsen van containers verzorgen. Wij hebben een aantal containers van 5m3 tot en met 32m3: deze plaatsen en legen we voor de klant. En dat gaat dan over steenpuin, hout, groenafval enzovoort.
Transport
Wij hebben een truck met containersysteem voor het plaatsen van de containers en vooral voor ons eigen werk, waar bij we de bak ook op de grond kunnen plaatsen om met de kleine ma-
chines ook onze truck te kunnen laden. Wij zijn een NIWO-gecertificeerd bedrijf, dat houdt in dat wij buiten eigen werk ook officieel transport voor derden mogen uitvoeren. Ook beschikken wij over een semi-dieplader waar wij vooral onze eigen machines mee verzetten, maar dus ook voor derden, zoals bedrijven en particulieren. En met de dieplader vervoeren we bijvoorbeeld trekkers, kranen, dumppers, materialen, van alles wat. Af- en aanvoeren van materialen van zand, grond, sloophout, steenpuin, menggranulaat, groenafval, compost tot boomschors toe.
Slot
Middels dit interview heeft u nu een kleine voorstelling van ons bedrijf gekregen, dit voor de mensen die ons nog niet kenden en wie weet kunnen we u binnenkort ergens wel mee vooruit helpen. En als u onze recente opdrachten wilt bekijken, dan kunt u ons het beste op onze Facebook pagina “P. VAN DEN BROEK Verhuur-& Grondwerken” volgen. Wij staan graag voor u klaar! Groeten, Pieter & Sandra
De nevenactiviteiten waarvoor boeren kiezen zijn veelal zijdelings gelinkt aan het boerenbedrijf en vinden vooral plaats in sectoren als loonwerk, de zorg, recreatie, natuurbeheer of verkoop aan huis. Denk aan kamperen bij de boer, een theetuin, zorgboerderijen voor mensen met een beperking, boerengolf en andere teambuildingactiviteiten, koeien knuffelen, paarden-coaching, een boerderijterras met zelf gebrouwen bier, een kaasboerderij of boerderijwinkel met een keur aan streekproducten. Alles om de relatie te verdiepen tussen burgers, consumenten en onze maatschappij. Geheel in lijn met de boerenfilosofie gebruiken zij wat de omliggende natuur en omgeving hen biedt en voegen daar een commerciële twist aan toe. Mocht je denken dat alleen de noodlijdende boer zich op dit terrein begeeft dan vergis jij je schromelijk. Veelal zijn het juist de ondernemende, succesvolle agrariërs die extra activiteiten ontplooien en op deze manier hun betrokkenheid bij de maatschappij uitdrukken.
Educatie Een belangrijk onderdeel bij de
Gezien bij de boerderij: Therapie of yoga met geiten . (foto: via Pexels)
nevenactiviteiten is educatie. Als burgers of zakenlui komen voor een bepaalde (buiten)activiteit of product, dan wordt hier ook duidelijk uitleg over gegeven. Komen bezoekers bijvoorbeeld voor een bierproeverij, dan zal de boer zijn hele productieproces van A tot Z laten zien en toelichten. Hetzelfde geldt voor kaas maken. Op deze manier weet de consument hoeveel werk, liefde en aandacht er wordt besteed aan het maken van iets alledaags als bier. Natuurlijke producten die we met zijn allen veel te veel voor lief en als vanzelfsprekend zijn gaan nemen. Herwaardering voor het boeren, brouwen, produceren en onderhouden is zeker op zijn plaats; educatie stimuleert dit. Het is belangrijk dat mensen weten waar hun voedsel vandaan komt en hoe dit verwerkt wordt.
Stedelingen aantrekken In de stad is van alles te krijgen, op elk denkbaar gebied. Om stedelingen te motiveren om naar het buitengebied te gaan en zo te kans te hebben om dichter tot elkaar te komen, moet de boer gebruik maken van zijn unieke uitstraling en positie als boerdenbedrijf en daar zijn nevenactiviteiten op afstemmen. Boerderijen zijn omringd met
ruimte en natuur. Dingen die in de stad schaars zijn. Het boerenleven roept romantische associaties op en belooft puurheid, gezondheid en avontuur. Een stedeling wordt verleid om naar de boerderij te komen door iets wat in de stad onmogelijk te verkrijgen is. Bijvoorbeeld geitenyoga, koeientherapie of kaas maken. Het gaat om de beleving.
Enthousiaste ondernemers Om allerlei uiteenlopende redenen stoppen jaarlijks boeren met hun bedrijf. De één wordt uitgekocht omdat de grond voor woningbouw wordt gebruikt, de ander ziet er geen brood meer in en een derde heeft geen opvolging. De terugloop in het aantal boerenbedrijven in Nederland is aanzienlijk en lijkt gestaag door te zetten. Diegenen die overblijven zijn echte ondernemers die hun bedrijf grootschalig maken of de bedrijven die buiten hun voor de hand liggende activiteiten kijken naar manieren om hun landbouw te verbreden. De belangrijkste succesfactor is liefde voor het vak. En de wil om aan iedereen te laten zien waar je als boer mee bezig bent, hoe je leeft en wat je de maatschappij te bieden hebt.
Omgeven door natuur, land en avontuur. (foto: via Unsplash)
ONS WEEKBLAD - VRIJDAG 24 SEPTEMBER 2021
PAGINA 26
DE BOER OP
! t n a r k e h c De agraris
Van en voor boeren De Noordbrabantse Christelijke Boerenbond (NCB) bestaat 125 jaar. De standsorganisatie van en voor boeren en tuinders werd opgericht om de levensomstandigheden en perspectieven van boeren en boerinnen te verbeteren. Dat heeft zijn vruchten meer dan afgeworpen op het boerenland. Door Jasper Schel Het was niemand minder dan de toen malige Paus Leo XIII met zijn pleidooi voor samenwerking tussen arbeid en kapitaal en de vorming van vakbonden en coöperaties, die pater Gerlacus van den Elsen aan het einde van de negen tiende eeuw inspireerde om boeren te verenigen. Van den Elsen, boerenzoon uit Gemert en pater van de abdij Van Berne in Heeswijk, wist in 1896 met zijn charis ma en visie veel boeren in beweging te brengen. ‘Deze ‘boerenapostel’ stond aan de wieg van de NCB’, vertelt Ton Duffhues, oudmedewerker van de ZLTO en schrijver van vele boeken over de historie van het boerenbestaan en coöperatievorming. ‘Van landbouw had hij niet zoveel ver stand, van organiseren des te meer. Een belangrijke drijfveer voor hem was de samenwerking van kleine boeren te stimuleren, zodat ze zich niet langer hoefden te laten uitbuiten. De boeren bond kun je daarom zien als een sociale emancipatiebeweging. Dat was in die tijd echt vernieuwend en boeren wa ren dat niet gewend’, legt Duffhues uit.
‘De boerenbond kun je zien als een sociale emancipatiebeweging.’
Een landbouw- en veeteelttentoonstelling in Sint Anthonis in 1925. (bron foto: Foto-Persbureau Het Zuiden) Aangespoord door Van den Elsen wer den in notime door heel Brabant NCB afdelingen opgericht. En later ook, zij het met horten en sto ten, in ZeeuwsVlaanderen. De NCB groeide snel uit tot een toon aangevende organisatie die qua groot te en maatschappelijke betekenis de oudere Maatschappijen van Land bouw naar de kroon stak. Duffhues: ‘De belangrijkste reden voor de snelle groei was dat de boerenbonden stevig geworteld waren in de dorpen. Daar naast kenden ze een sterke sociaal maatschappelijke en cultureelreligi
euze verbinding. Ook was er veel druk vanuit de plaatselijke kerk, onderwijzers en gemeenschap om lid van de NCB te worden.’
Eigen verantwoordelijkheid
De boerenbond functioneerde als een beweging van, voor en door boeren. Belangrijk was de eigen verantwoorde lijkheid en het zelforganiserend ver mogen van de boeren en tuinders. Het accent lag op activiteiten dicht bij huis, in plaatselijke afdelingen. ‘Een groot deel van het succes was te danken aan de manier waarop samenwerking ook
voor elke individuele boer economisch aantrekkelijk werd gemaakt’, legt Duff hues uit. ‘Dat uitte zich in de oprichting van veel coöperatieve organisaties, zoals de boerenleenbank, aan en verkoopcoö peraties, onderlinge verzekeringen en veilingen. Deze vormden in de laatste decennia van de twintigste eeuw het fundament van grote, internationaal opererende, coöperatieve onderne mingen als Rabobank, InterpolisAch mea, Agrifirm, Greenery en Vion. Vanaf medio jaren vijftig en zeker in de
jaren zestig ging de schaalvergroting versneld door. Duffhues: ‘De NCB was enigszins terughoudend als het over schaalvergroting ging. De bond vond dat boerenbedrijven in eerste instan tie gezinsbedrijven moesten blijven. Toch was er wel het inzicht dat je ook als boer met de vaart der volkeren mee moest gaan. Daarom was de NCB nauw betrokken bij de processen van streekverbetering in combinatie met ruilverkavelingen. Ook werd gestart met het geven van sociaaleconomische voorlichting, de SEV, het begin van de betaalde dienstverlening.’
Tijdlijn NCB / ZLTO 1918
1921
Het eerste kantoor van de NCB, aan de Spoorlaan in Tilburg, wordt in gebruik genomen. Om het pand en de lonen van de medewerkers te bekostigen wordt de contributie verhoogd van 25 naar 60 cent.
1896
Oprichting van de Noord brabantse Christelijke Boeren bond (NCB). Dominicus van Op hoven wordt de eerste voorzitter van de NCB. Pater Gerlacus van den Elsen is medeoprichter, al gemeen adviseur en 25 jaar lang het boegbeeld van de NCB.
1946
In het najaar van 1921 richt de NCB een vereniging RK Jonge Boerenstand (RKJB) op, voor het mannelijke jonge boerenvolk dat nog geen lid kon zijn van de boe renbond. Eind 1922 telt de RKJB 126 plaatselijke afdelingen, zoals in Vlijmen.
1918
De Rooms Katholieke Boeren bond van Zeeuws Vlaanderen en de Christelijke Boerenbond van Zeeuws Vlaanderen sluiten zich aan bij de NCB, net zoals de boerenbonden in het Gelderse deel van het bisdom Den Bosch. (bron foto: Zeeuws Archief)
Het NCBbestuur kiest voor de oprichting van zoveel mogelijk lage landbouwscholen en lagere landbouwhuishoudscholen, zo dat alle boerenzonen en doch ters dicht bij huis onderwijs kun nen volgen. (bron foto: Foto-Persbureau Het Zuiden / BHIC)
1924
Het NCBbestuur stelt in 1924 een Tentoonstellingscommissie in die een stimulerende rol kan spelen door financiële garanties te geven en faciliteiten ter be schikking te stellen aan plaatse lijke evenementen of grote ma nifestaties, zoals het Ruiterfeest in Hilvarenbeek in 1938.
ONS WEEKBLAD - VRIJDAG 24 SEPTEMBER 2021
Het is maar een kleine greep uit de legio gebeurtenissen en ijkmomenten in het 125jarig bestaan van de NCB. Een leven met veel pieken en zeker ook dalen en allesbehalve gelijkmatig en vanzelfspre kend, aldus Duffhues. ‘Zo is in het begin van de twintigste eeuw de eerste coö peratie voor de vleeshandel faliekant mislukt, om maar een voorbeeld te noemen. Aan het einde van de twintig ste eeuw zijn diverse initiatieven om het mestprobleem op te lossen voortijdig gesneuveld. Alles gaat met vallen en opstaan.’ Desondanks is de rode draad altijd duidelijk in het vizier gebleven van bestuurders en leden, stelt Duffhues. ‘De boeren moesten een sterke positie krijgen in de markt en maatschappij. Het feit dat ze via de NCB waren verte genwoordigd in de politiek en zich be wuster gingen organiseren in de markt, zorgde – in combinatie met onderwijs en voorlichting – voor een boost van het zelfvertrouwen.’ Tot eind 1998 werkten de inmiddels geformeerde Zuid Nederlandse Maat schappij van Landbouw (ZLM, later ZMO) en de NCB onafhankelijk van elkaar. Sinds 1 januari 1999 vormen ze samen met de Christelijke Boeren en Tuindersbond (CBTB) de nieuwe ZLTO. Daarmee verdwenen ook de traditione le scheidslijnen tussen katholieke, pro testantschristelijke en levensbeschou welijk neutrale landbouworganisaties.
PAGINA 27
Wereldoorlogen leidden tot scholing en emigratie De wettelijke vrijheid tot de oprich ting van scholen (1920) gaf volgens Ton Duffhues ‘een geweldige impuls aan de NCB om scholen op en voor het platteland op te richten’. De be hoefte aan scholing onder boeren zonen en dochters was na de Eerste Wereldoorlog groot. Door de scholen van de NCB kwam er voor hen de mo
gelijkheid een agrarische opleiding te volgen. Ook volgden later de agrari sche huishoudscholen voor boeren dochters. De NCB kreeg in de jaren twintig meer aandacht voor jongeren en boerin nen. Dat uitte zich in de oprichting van bonden voor jonge boeren en boerinnen die elk hun eigen activi
teiten en bijeenkomsten organiseer den. De NCB werd meer en meer een gezinsorganisatie.
Geen plek voor jongeren
De Tweede Wereldoorlog zorgde voor een grote omslag. De weder opbouw ging gepaard met speciali sering in sectoren en schaalvergro
ting. ‘Maar voor veel jongeren was er geen plek meer op het platteland. Een groot probleem’, zegt Duffhues. ‘De emigratie naar de polders en het buitenland kwam daardoor in een stroomversnelling. De NCB be geleidde emigranten met cursussen en advies.’ (bron: Nieuwe Oogst)
Opnieuw uitvinden
De ledenbinding is door allerlei oorza ken minder vanzelfsprekend gewor den in de afgelopen decennia, stelt Duffhues. ‘Als vereniging moet je jezelf continu afvragen waarvoor je op aarde bent, welk nut je wilt realiseren voor leden en hoe je onderling vertrouwen vorm kunt geven.’ Dit betekent volgens hem dat een organisatie als NCB/ZLTO zich continu opnieuw moet uitvinden, rekening houdend met de behoeften van leden en de externe omstandighe den en invloeden. ‘Je moet inspelen op de tijdgeest en niet bang zijn om keuzes te maken. Dat heeft de NCB en later ZLTO altijd ge daan. Die veerkracht is er nog steeds’, besluit Duffhues. De huishoudschool Mariaschool in Berlicum in 1952. (bron foto: Foto-Persbureau Het Zuiden/archief BHIC) (bron: Nieuwe Oogst)
1995
In de herfst van 1995 zijn er massale protestacties tegen het landelijke mestbeleid, onder aanvoering van het NCBactiecomité ‘Wij zijn het zat!’. Het sluitstuk is een demonstra tie op 4 december met 10.000 aan wezigen in Den Bosch.
1961 Oprichting van de Sociaal Eco nomische Voorlichtingsdienst. In 1965 deed ongeveer 14% van de NCBleden een beroep op de SEV.
1951
Op initiatief van W. Bekkers, de geestelijk adviseur van de NCB, wordt het Sociaal Fonds opge richt.
2021
Het jubileum 125 jaar NCB / ZLTO.
(bron foto: Fotostudio Jean Smeets, BHIC)
1965
De tuinbouw in het NCBgebied ontwikkelt zich vanaf 1965 tot een serie sterk gespecialiseerde bedrijfstakken. In HeusdenVlij men ontstaat een geheel nieuw tuinbouwgebied (de foto stamt uit 1967).
1999
Tot eind 1998 werken de inmid dels geformeerde ZLM en NCB onafhankelijk van elkaar. Vanaf 1 januari 1999 vormen ze samen met de CBTB de nieuwe ZLTO.
ONS WEEKBLAD - VRIJDAG 24 SEPTEMBER 2021
PAGINA 28
125 jaar NCB/ZLTO, onderdeel van de rijke historie van Vion Vion’s rijke historie is gebaseerd op de samenwerking van boeren en tuinders. In de 19de eeuw, bepaalden vooral kleine boeren het agrarische landschap in de provincie Brabant. Om hen een beter toekomstperspectief te bieden werd op 17 augustus 1896 de Noord-Brabantse Christelijke Boerenbond (NCB) opgericht. Een samenwerking gericht op gezamenlijke in- en verkoop en veilingen. Verschillende coöperaties voor melkfabrieken, banken en vleesverwerking werden destijds lokaal en kleinschalig opgezet en groeiden via fusies uit tot grote bedrijven als Campina, Rabobank en Vion Food Group. Bedrijven die tot op de dag van vandaag nog steeds een grote rol in het leven van boeren en burgers spelen. In 1999 ging de NCB samen met de Christelijke Boeren- en Tuindersbond (CBTB) op in de zuidelijke belangenorganisatie ZLTO. Momenteel behartigt ZLTO de belangen van ruim 12.000 aangesloten (voormalig) ondernemers in de sector en werkt de organisatie intensief samen met Vion op het gebied van onderzoeken, samenwerkingen en innovaties.
Vion feliciteert NCB/ZLTO met hun 125-jarig jubileum
Bouwen en Bemesten
OORDEELSESTRAAT 27
voor bouwland en zodebemesting bemonstering en analyse M. 06 25 20 19 19
EEN GREEP UIT ONS ASSORTIMENT
EN Wij zijn dealer van:
www.tuijtelaars.nl
Nonnenkuil 11 • 5111 CP Baarle-Nassau • +31(0)13 - 507 99 60
OFFICIEEL DEALER VAN:
VERKOOP SPEELGOED:
+31(0)6 - 51 11 63 20
ONS WEEKBLAD - VRIJDAG 24 SEPTEMBER 2021
PAGINA 29
DE BOER OP
De agrarische krant !
Jan Krijnen, agrariër: “Onwerkbare regels zijn het moeilijkst” ‘Een koe is een gewoontedier. Je moet niet te veel aan zijn omstandigheden veranderen. Daar houdt-ie niet van. Mij herkent-ie altijd, maar kom ik met iemand anders de stal binnen, dan merkt-ie dat. Dan komen die koppen omhoog, dan schieten ze weg. Ze kennen me wel, ja. Ander voer lustie aanvankelijk ook niet. Op een bepaalde manier zijn dieren net mensen.’ Jan Krijnen (59) is agrariër in Oosteind. Melkveehouder van ruim 120 melkkoeien. Jan teelt gras en maïs als voer. De koeien maken daarvan mest die weer op het land terechtkomt en melk die bij de consument belandt. ‘Ik doe aan kringloop.’
Koudmerken
Jan Krijnen op zijn terrein, in zijn habitat.
‘Van de wetgever mag je een beest maar twee knippen geven. Als je die twee gele flappen in de oren zet ben je dus al aan het maximum. Op hun achterste hebben onze koeien een wit nummer. Dat doen we door ‘koudmerken’ of vriesbranden. Geen tattoo, want het zit niet in de huid, hè! Het nummer gaat er nooit meer af, maar is goed zichtbaar als je achter de koe langs loopt. Er worden geen fouten gemaakt, omdat koeien niet verwisseld worden, want er staan duidelijke nummers
op. Je weet dus precies over welk dier je het hebt. Een koudmerkijzer met een getal tussen de 0 en 9 wordt tot ver onder nul afgekoeld in een mengsel van droogijs en alcohol. Vervolgens wordt het ijzer toegepast op de haarfollikels, om de pigmentatie te verwijderen. Afhankelijk van de haarkleur zal het haarwit terug groeien. Omdat de huid door de koude wordt verdoofd is het, in tegenstelling tot brandmerken met hete ijzers, een minder pijnlijke manier van permanente ‘naamgeving’. Koudmerken mag dus voorlopig nog, maar stel dat er morgen een andere minister zegt “Het is over,” dan is het voorbij.’
Geen verstand
‘Het grote probleem is, dat speelt in de hele politiek, dat er beslissingen worden genomen door mensen die er geen verstand van hebben. Toeslagen, onderwijs. Heel breed. Ze willen zich allemaal onsterfelijk maken. Hun adviseurs zijn de ambtenaren. Ik denk dat er vaak meer kennis bij de ambtenaren zit dan bij de minister. Er wordt tegenwoordig heel vaak gereageerd op basis van emotie en niet op basis van feiten. We gaan
drijfstakken speelt en waarbij betrokkenen zich afvragen waar zo’n beslissing over gaat. (Grinnikend) Zo erg als in dat idyllische beeld over de boer is het niet, maar ik ga ’s avonds nog wel even kijken of het allemaal nog goed is. In 99 procent van de gevallen gaat het ook allemaal goed, maar soms is het toch goed dat je toch nog even bent gaan kijken.’
Levenswerk
‘Ik ken iemand die zijn paard weg moest doen. Hij had dat paard elf even terug naar de landbouw. Round Up. Heel erg negatief in het nieuws neergezet. Een onkruidbestrijdingsmiddel dat kankerverwekkend zou zijn. Uit een heel groot wetenschappelijk onderzoek blijkt dat niet helemaal waar te zijn, terwijl in een aantal landen de politiek het gebruik van dat middel gewoon verboden heeft. Er is dus gereageerd op basis van emotie en niet op basis van feiten. Ik heb de indruk dat er niet veel gedaan wordt met de ervaringen die wij hebben. Ook al denk je, dat gaat niet werken, ze drukken het toch door. Hoe dat ‘werkt’, daar ga ik geen oordeel over vellen. Ik weet wel dat als je mensen uit de praktijk aan het roer zou hebben er beter gereageerd zou worden. Dat geldt niet alleen voor de landbouw, hè? Dat geldt heel breed.’
Fysieke inspanning
‘Wat mijn werk zwaar maakt, is de fysieke inspanning. Niet zo zeer de psychische problematiek. Die moet je ook los kunnen laten, maar ik denk niet dat dat alleen voor de landbouw geldt. Ik denk dat dat ook in andere be-
jaar gehad. Hij zegt: “Ik zal er wel veel vaart van hebben.” Ik denk dat ik wel weet wat hij voelt. Stel dat ik mijn koeien weg moest doen en ik zou morgen in een lege stal komen. Dan zou ik er ook veel vaart van hebben ja. Je hebt toch binding met die dieren. Als er een stal geruimd moet worden, is dat een zware dobber. Het is ons levenswerk.’ Tekst en foto’s: Hans van der Prijt
ONS WEEKBLAD - VRIJDAG 24 SEPTEMBER 2021
PAGINA 30
DE BOER OP
De agrarische krant !
Verreweg de beste optie Boerenkinkel… ehhh… typefout… boerenwinkel. Slechts één letter, maar in het echt een compleet andere wereld. De man en vrouw die we met dit ‘grapje’ confronteren kunnen er smakelijk om lachen. 33 jaar geleden verkochten ze hun eerste aardbeien en aardappelen vanuit huis, inmiddels is dat wel anders. “We zijn enorm blij met de stappen die we gezet hebben,” zeggen ze. Hun boerderij ligt ergens tussen Oosterhout en Den Hout. 43 jaar geleden namen ze het gemengd bedrijf over van zijn pa. Koeien vond-ie niks aan, dat werden varkens. Daarnaast legde hij zich toe op de tuinbouw. “Maar de rentes in die tijd waren zo vreselijk hoog dat we besloten ook groenten aan huis te verkopen, toen nog vanuit de koeienstal. Naast de aardappelen en aardbeien kwam er vraag naar meer en dus gingen we inkopen doen op de veiling. Bloemkool en zo. Dat was rond 1985. Zelf verkocht ik ook groenten via de veiling. Toon Gerbrands, nu directeur van PSV, was daar toen de baas. Die zette me voor de keus: Of alleen aan de veiling verkopen of alles via de winkel. Die keus was snel gemaakt, het was op de dag na het overlijden van mijn vader. Woest was ik.” De koeienstal werd verbouwd tot winkel en dat liep prima. “Op enig moment wou de gemeente mijn grond kopen omdat er uitbreidingsplannen waren. Uit die onderhandelingen (duurde zeven jaar) kwam tevoorschijn dat ik een nieuwe winkel mocht
Ontdek, proef & geniet van het boerenleven Kaas en vlees van eigen boerderij en nog meer ambachtelijke & lokale producten.
Boerderij van Kukelekoe
/boerderij_van_kukelekoe
40 plekken. Heikant 7 | 5111 PD Baarle- Nassau | 06 26 42 66 38
www.kukelekoe.nl
bouwen én een minicamping mocht gaan exploiteren van 40 plaatsen, niet van 25 zoals wettelijk is voorgeschreven. Het was toen 1998 en sindsdien loopt het hier gesmeerd.” Naast groenten en fruit wordt er ook kwaliteitsvlees verkocht van een slagerij uit Made.
Ontdek ons uitgebreid gamma landbouwmachines op www.vantigchelt.be
Van hun hobby hun beroep gemaakt
Zij is de dochter van een boer (en boerin natuurlijk) en studeerde medische psychologie, hij was ICT-er. Ze woonden in Breda. Maar zij vond koeien zo leuk, dat ze de boerderij van pa overnam. “Alles goed,” zei hij, liefhebber van kokkerellen, “maar dan ga ik kaas maken.” En zo geschiedde. Hun boerderij ligt ergens tussen Oosteind en Oosterhout en ze wonen er vlakbij. Diverse overheidsmaatregelen maakten ook dat ze verder moesten gaan kijken ‘dan hun neus lang was’. “Het is wel een avon-
Kazen in tal van smaken. tuur hoor, waar we aan begonnen zijn. En druk man, druk. Gelukkig kwam mijn broer ons helpen, als vennoot. Mijn zus is bij ons in loondienst, die wou ‘al dat gedoe’ niet, hahaha.” In 2015 waren de winkel en de kaasmakerij klaar. “We zijn continu met het assortiment bezig, maken inmiddels tal van kazen. Want ook al win je prijzen met de beste kaas (dat is al eens gebeurd), dan blijft het noodzaak om met je assortiment bezig te blijven. En niet alleen met het assortiment, hoor. Onze medewerksters hebben inmiddels een speeltuin voor kinderen aangelegd en wie weet gaan we hier ook nog een soort van theetuin van maken…”
En nog een heleboel lekkers.
LANDBOUWMECHANISATIEBEDRIJF
VAN TIGCHELT BVBA
VOOREEL 10 • 2380 RAVELS-EEL • Tel 014 65 50 64 verkoop@vantigchelt.be • www.vantigchelt.be
“Dit is zo leuk joh. Wij zien elke dag waar we alles voor doen, dat geeft een enorme voldoening.” evr
Wij verwelkomen u graag in onze vernieuwde winkel, waar u terecht kan voor: • Soepkippen en een variatie aan soepkippendelen • Braadkippen • Soepkippenballetjes, soepkippenworsten • Gerookte soepkippen • Doksi & doksa- ...en nog veel meer! Al onze produkten zijn diepgevroren.
PROMOTIE OKTOBER
Gezaagde bouten
-10% Zak 2 kg
Promotie geldig van 01/10 tot 31/10/2021
Bij vragen kan u ons bereiken op het nummer 014/65.48.80
KLAASEN & CO Groente, fruit en vlees.
Peelsestraat 50 2380 Ravels
Openingsuren van de winkel: Ma-Vrij: 8.00-12.00u & 13.00-17.00u Zaterdag: 9.00-11.30u
ONS WEEKBLAD - VRIJDAG 24 SEPTEMBER 2021
PAGINA 31
DE BOER OP
De agrarische krant !
Experimenteren met telen, dat doen we samen Agrariër Kees in ’t Groen is enthousiast over het project Experimentelers waarbij boeren samen met inwoners experimenteren met telen. Hij stond een deel van zijn akker af om het ‘vergeten’ gewas haver te verbouwen waarbij burgers niet alleen de kans kregen om zelf te wieden en te oogsten, maar ook leerden welke verschillende soorten gerechten van de haverkorrels kunnen worden gemaakt. Door Marie-José Mol
Inwoners betrekken bij de agrarische sector
“Zo’n 11 jaar geleden maakte ik de overstap van veeteelt naar akkerbouw. Het was een lastige keuze want ik wist niet wat de toekomst zou brengen. Wat moest ik gaan verbouwen en hoe? Ik had immers alleen ervaring met gras en maïs, het voer voor onze koeien,” vertelt In ’t Groen. “Ik werd geïnspireerd door het idee om bloemranden aan te
“Van Stichting de AmerkantOp hoorde ik over het project Experimentelers dat als doel heeft om samen met inwoners te experimenteren met telen. In het bestuur van deze stichting zit ook de voorzitter van ZLTO Drimmelen. Ik was meteen enthousiast,” vertelt In ’t Groen. “Ik ben voorstander van lokaal verkopen en ik vind het belangrijk om inwoners Kees in ’t Groen in z’n haverveld. mooi om te doen. Bovendien vond ik het leuk om eens haver te verbouwen, een gewas dat hier vroeger veel voorkwam.”
haverplanten dicht op elkaar en overwoekerden het onkruid. Het bleek dan ook niet mogelijk om te wieden. Wel kregen de deelnemers tijdens een speciale workshop uitleg over de verschillende haverrassen, de verschillende bloemsoorten die tussen de haver groeiden, de wijze van wieden en de diverse manieren om haver te verwerken.
Zichtbaar haverveld
Een haverveld wordt afgezet. leggen. Daarnaast verbouw ik nu maïs, aardappelen en suikerbiet. Ook heb ik een wandelpad over boerenland en een partrijzenakker waar vogels en insecten veel plezier beleven aan het mengsel van graan en bloemen dat ik er jaarlijks zaai.”
op allerlei manieren te betrekken bij de agrarische sector zodat de kennis over de gewassen wordt vergroot en daarnaast bewustwording wordt gecreëerd voor het werk van agrariërs. Als ik op deze manier kan bijdragen aan een stuk verbinding, vind ik dat
In ’t Groen heeft vervolgens 4000m2 van zijn maïsveld, gelegen aan de rotonde bij Wagenberg op de hoek tussen Hooge Zwaluwe en de N285 richting Zevenbergen, beschikbaar gesteld om haver te verbouwen. Op deze zichtbare locatie konden inwoners gemakkelijk het groeiproces van het gewas volgen. Deze manier van werken past overigens in de doelstelling van ZLTO/NBC, al 125 jaar de belangenbehartiger van en voor agrariërs, die vindt dat het leveren van ecosysteemdiensten (bodembeheer, waterbeheer, natuurbeheer en het uitvoeren van klimaatbeleid) door boeren een belangrijk onderdeel is van het agrarisch verdienmodel van de toekomst.
Oogsten met een zeis Het zaaien van haver.
Telen zonder bestrijdingsmiddelen Om de interactie met inwoners te realiseren, konden belangstellenden een speciale pas aanschaffen waarvoor ze 50m2 van het haverveld in hun beheer kregen en als het moment daar was, onder begeleiding zelf mochten
wieden en oogsten. Nadat de grond was geploegd en bemest met stalmest, werd de akker eind maart ingezaaid met haverzaad. Enkele weken later verschenen de eerste sprietjes en eind april waren kleine haverplanten zichtbaar. Langzaam groeiden ze uit tot 90cm hoge haverplanten die
Medio augustus was de haver gerijpt en kon er worden geoogst. Degenen die een pas hadden aangeschaft konden met een zeis hun 50m2 oogsten. Overigens konden de deelnemers er ook voor kiezen om niet te oogsten en hun haverplanten terug te geven aan de natuur zodat het gewas kan worden gebruikt voor vogels of voor bemesting van het volgende gewas. Sommigen
Geoogste haver in de hand.
Haver oogsten ze hier met een zeis.
eind juni nog een groene kleur en een vloeibare korrel hadden. Omdat op dit haverveld geen bestrijdingsmiddelen werden gebruikt, konden allerlei planten rijkelijk tussen het haver groeien wat ook een positief effect heeft op de biodiversiteit. De korenbloemen, gele ganzenvoet, klaproos en vlas zorgden voor een vrolijk gekleurd haverveld waarvoor menig voorbijganger stopte om een foto te maken. Daarnaast stonden de
kwamen alleen een bosje haver plukken om thuis ter decoratie weg te zetten. Tijdens een nog te plannen oogstmarkt kunnen de deelnemers nog diverse havergerechten proeven. Deze wijze van samenwerken heeft tot een stuk verbinding geleid en daarmee het beoogde effect gehad. In ’t Groen weet dan ook zeker dat hij doorgaat met dit project. Volgend jaar wordt een ander gewas geteeld. Welk? Dat is nog niet bekend.
ONS WEEKBLAD - VRIJDAG 24 SEPTEMBER 2021
PAGINA 32
DE BOER OP
De agrarische krant !
Zinvol Zinvol in in de de buitenlucht buitenlucht
Zorg Zorg en en het het boerenleven, boerenleven, de de ideale ideale combinatie combinatie De plantjes groeien, de bloemen bloeien en allebei moeten ze De plantjes groeien, de bloemen bloeien en allebei moetenteze water krijgen. De seizoensgroenten zijn klaar om geplukt water krijgen. De seizoensgroenten zijn klaar om geplukt worden. De hokken verdienen weer een schoonmaakbeurtteen worden. hokken weer schoonmaakbeurt de dierenDewillen hunverdienen voer. Klusjes dieeen – onder professioneleen de dieren willen hun voer. Klusjes die – onder professionele begeleiding – verricht worden door cliënten van de begeleiding – verricht door cliënten vannamelijk de zorgboerderij. Zorg enworden het boerenleven vormen een zorgboerderij. Zorg en het boerenleven vormen namelijk een ideale combinatie. ideale combinatie. Door Wiljan Broeders Door Wiljan Broeders
Structuur in het leven Structuur in het leven Een zorgboerderij laat zich het
Zeker voor deze regio, waar velen Zeker voor deze regio, velen opgegroeid zijn op hetwaar platteland opgegroeid zijn op het en een aanzienlijk deelplatteland ook nog en een ook nog eens eenaanzienlijk agrarischedeel achtergrond eens een agrarische achtergrond heeft. Wanneer je hen op latere heeft. Wanneer hen op latere leeftijd opnieuwjekennis laat maleeftijd kennis laat maken metopnieuw de sfeer en werkzaamheken met de sfeer en werkzaamheden die deze sector kenmerken, den diedat deze sector kenmerken, brengt waardevolle (jeugd) brengt dat waardevolle (jeugd) herinneringen naar boven. Welherinneringen naar boven. licht dat we daarmee ook Welmelicht de datverklaring we daarmee ook voor meteen hebben teengrote de verklaring hebben voor het aantal zorgboerderijen. het grote zorgboerderijen. Een aantalaantal – de laatste cijfers daEen aantal – detoen laatste teren uit 2018 decijfers teller daop terenstond uit 2018 toen de tellernog op 1250 – dat bovendien 1250 stond – daten bovendien nog altijd toeneemt wint aan proaltijd toeneemt en wint aan professionaliteit. fessionaliteit.
Een zorgboerderij laateen zichagrahet beste omschrijven als bestebedrijf omschrijven alsaltijd een agrarisch dat nog operisch bedrijf dat nog altijd ope-
rationeel is en waar naast – en in rationeel is en waar naast – en in combinatie met – de productie combinatie met –van de dagbesteproductie tevens een vorm tevens eengeboden vorm vanaan dagbesteding wordt mensen dingzorg wordt geboden aan mensen die en/of begeleiding nodig die zorg en/of begeleiding hebben. Dit om structuur nodig in het hebben. structuur in zinhet leven aanDit te om brengen en een leveninvulling aan te brengen zinvolle van de en dageen te bievolle die invulling vanbeurt de dag bieden, op hun danteweer den,positieve die op hun beurt dan weer een stimulans hebben eende positieve stimulans op zelfstandigheid enhebben zelfredop de zelfstandigheid en zelfredzaamheid. Ook op dat terrein zaamheid. Ook niet op dat staat de evolutie stil. terrein staat de evolutie niet stil.
Maatwerk Maatwerk Met de – letterlijke en figuurlijke
Zorg voor mens én dier. Zorg voor mens én dier.
Tractoren
de – letterlijke en figuurlijke –Met opmars van de senioren is hun – opmars vanluider de senioren is hun stem steeds gaan klinken stem steeds luider gaan klinken evenals de voorkeuren. Inmiddels evenalserdealvoorkeuren. Inmiddels wordt lang niet meer uitsluiwordtover er aldeze lang groep niet meer uitsluitend gesproken tend over deze groep maar vooral met hen.gesproken Maatwerk maar vooral met hen. Maatwerk heeft zijn intrede gedaan aanheeft zijn aangezien de intrede klassiekegedaan activiteiten gezien debiljarten, klassiekeklaverjassen, activiteiten (sjoelen, (sjoelen, biljarten, klaverjassen, ansichtkaarten maken) niet meer ansichtkaarten maken) nietmocht meer volstonden. Dagbesteding volstonden. mocht nuttiger; eenDagbesteding zichtbare bijdrage nuttiger; een zichtbare aan de samenleving zijn.bijdrage aan de samenleving zijn.
Win-win-win-winsituatie Win-win-win-winsituatie De agrarische sector is daar met
De agrarische sectorenthousiasis daar met verve en ongekend verve en ongekend me ingesprongen. Enenthousiasniet zonder me ingesprongen. En niet zonder succes. Niet verwonderlijk overisucces. verwonderlijk overigens. GaNiet maar na… De sfeer van gens. Ga maar het na…buitenleven, De sfeer van huiselijkheid, huiselijkheid, het buitenleven, vrijheid en het gevoel iets nuttigs vrijheid het gevoel iets nuttigs te doen,en maken het tot een winte doen, maken het totInmiddels een win-win-win-winsituatie. -win-win-winsituatie. Inmiddels liggen er de nodige rapporten op liggendie er de de onschatbare nodige rapporten op tafel waarde tafel die de onschatbare waarde voor mensen met dementie onvoor mensenActief met dementie onderschrijven. in een groene derschrijven. Actiefkoken, in een groene omgeving, samen tuinieomgeving, samen koken, tuinieren, de dieren verzorgen… de zinren, de dieren verzorgen… de zinvolle invulling van de dagelijkse volle van invulling deeen dagelijkse gang zakenvan heeft positiegang van zaken heeft een positieve uitwerking. ve uitwerking.
Aaibare dieren Aaibare dieren Dat geldt overigens ook voor
Dat geldt overigens ook voor mensen met psychische problemensen met psychische problemen en kinderen met gedragsmen en kinderen metruimte gedragsproblemen. Die rust, en problemen. Die rust, en de aanwezigheid vanruimte (aaibare) de aanwezigheid van evenzeer (aaibare) dieren zijn voor hen dieren zijn voor henhet evenzeer een stimulans. Maar spreekeen stimulans. het spreekwoordelijke mesMaar snijdt natuurlijk woordelijke mes snijdt natuurlijk
Gezien op de Gezien op de zorgboerderij. zorgboerderij. aan twee kanten. Ook de zorgaan twee kanten. Ook de zorgboer boert goed wanneer hier boer boert goed wanneer hier de vakkundige schouders onder de vakkundige schouders onder gezet wordt. En dat is ook wel gezet mooi wordt. En dat is ookvoor wel eens meegenomen eens mooidie meegenomen voor de sector momenteel onder de sector die momenteel onder een vergrootglas ligt. een vergrootglas ligt.
Schoonheid Schoonheid In plaats van politieke discus-
In plaats vandepolitieke sies die over hoofdendiscusvan de sies die over de hoofden de boeren gevoerd wordenvan komt boeren gevoerd worden komt
hiermee de focus weer te lighiermee de thuishoort… focus weer te gen waar-ie bij ligde gen waar-ie thuishoort… bij de noodzaak van deze branche en noodzaak van deze branche en ongekende schoonheid van het ongekende schoonheid vandeze het boerenleven. En juist om boerenleven. Enmeer juist uit omtedeze boodschap nog draboodschap nog meer uit tevaker dragen, opent de boer steeds gen, opent boer steeds vaker letterlijk dede deuren van zijn beletterlijk de deuren van zijn bedrijf. drijf. Dagbesteding, BSO, kinderDagbesteding, BSO, kinderdagopvang… de steriele, bakstedagopvang… steriele, bakstenen omgevingde van een gebouwneninomgeving van een gebouwtje de bebouwde kom wordt tje in devaker bebouwde kom wordt steeds verruild voor een steeds vaker verruild voor een melkveebedrijf, schapenhoudemelkveebedrijf, schapenhouderij of ander agrarisch bedrijf. Een rij of ander bedrijf. Een aanbod datagrarisch zeer gewaardeerd aanbodWant dat zeer wordt. zeg gewaardeerd nu zelf… lekwordt. Wantmet zegalle nu ruimte, zelf… lekker buiten, in ker groen, buiten,eieren met alle ruimte, in het rapen, dieren het groen, eieren rapen, dieren knuffelen, voeden en planten knuffelen, klinkt voeden planten verzorgen, tochenveel beter verzorgen, klinkt toch veeltussen beter dan ‘opgesloten’ zitten dan ‘opgesloten’ zitten dezelfde vier muren, waartussen knutdezelfde vier waar knutselwerkjes demuren, dag glans moeten selwerkjes dag glans geven? Omde nog maar temoeten zwijgen geven? Om nog te zwijgen van waarde, nutmaar en noodzaak van deze waarde, nutvan en noodzaak van manier dagbestevan deze manier van dagbesteding. ding.
Onze betrouwbaarheid laat haar sporen na
Park & Go lf
WWW.ANTENS.BE +32 (0)14 69 97 13
BAARLE-HERTOG
BEZOEKADRES: Rijsbosch Nonnenkuil 18, Baarle-Nassau
Tuinmachines
Oogstmachines
Service
Onderdelen
Grondverzet
“Antens Rijsbosch is uw partner voor service en verkoop van landbouw-, grondverzet-, tuin-, en parkmachines.
ONZE MERKEN
ONS WEEKBLAD - VRIJDAG 24 SEPTEMBER 2021
PAGINA 33
DE BOER OP
De agrarische krant !
Van herenboer naar biologische boer De vader van Pieter Boons uit Raamsdonk vond het maar niks dat zijn zoon na de lagere school naar het gymnasium ging, er was immers genoeg werk te doen op de boerderij. Na enkele jaren trok de stal meer dan de boeken en ging Pieter naar de Middelbare Landbouw School, waar hij zonder diploma moest beginnen. De opleiding doorliep hij met verve. “Thuis moest het toen allemaal anders, zo had ik dat daar geleerd. Na lang doordrammen mocht ik eindelijk een perceel omploegen van mijn vader. Na het ploegen heeft er twee jaar lang niets gegroeid op die grond. Dat was misschien wel de beste leerschool die ik heb ervaren.”
In de jaren zeventig kwamen de ruilverkaveling en de mogelijkheid voor bedrijfsverplaatsing naar het Overdiep. “Mijn moeder had daar wel oren naar, alles was door de regering ruim gefaciliteerd. Vernieuwing trok haar wel. Maar mijn vader wilde gewoon blijven, dus ging dat verhaal niet door. In die tijd werd er door heel het gezin meegewerkt op de boerderij, mijn moeder was altijd bezig. Ik heb daar veel respect voor gehad. Zonder medewerking van je gezin is het moeilijk boeren. Ik heb van mijn ouders óók geleerd dat je als boer onderdeel moet uitmaken van het sociale leven, laten zien dat je er bent en weten wat er leeft, daar sta ik nog dubbel en dwars achter.”
Verschillende inzichten
Al een eeuw op de boerderij
Aan de keukentafel in de prachtige monumentale boerderij van de familie Boons valt het woord ‘eerlijk’ regelmatig. De familie is wars van commercie en grootdoenerij. “In de voedselketen heeft iedereen elkaar hard nodig, het heeft geen zin om met modder te gooien naar elkaar, zorg dat iedereen een eerlijke boterham kan verdienen, dus ook de boer!” In 1926 kocht de opa van Pieter de boerderij waar zijn kleinzoon nu woont. Hij bouwde er gelijk een grupstal en gebint aan. Het was een tijd waar heel de straat uit alleen maar boerderijen bestond. Iedere boer had een gemengd bedrijf. “Op een-of-andere manier had mijn opa het vakmanschap in de vingers en kon daarom goed rondkomen.”
Het hooi uit ‘het Overdiep’ stond bekent als uitmuntend. Via de hooipers in Waspik werd het verkocht aan het Nederlandse leger voor de paarden. “Als je mooie, vruchtbare grond bezit, heb je natuurlijk wel een klein beetje een voorsprong.” Na een tragisch ongeval, waarbij ome Sjef overleed, werd de boerderij in 1952 overgenomen door zijn vader Piet. “Voor die tijd was het een behoorlijk grote boerderij. Mijn vader had ook knechten in dienst, die werkten tegen kost en inwoning.” Piet kocht als eerste boer in Raamsdonk een luchtbandenwagen. “Dat was in die tijd echt een bijzonderheid, iedereen kwam kijken. Dat gold ook voor een nieuwe maaimachine, die werd aangeschaft.”
In 1981 kwam Pieter thuis op de boerderij werken. “Ik had toen vaak echt andere ideeën over het boerenbedrijf dan mijn vader, dat was niet altijd even gezellig,” relativeert de Raamsdonker. “Ik wou er zoveel mogelijk opbrengst uithalen. Toch kwam er een moment dat ik besefte dat ik niet voor de boter- en melkpoederbergen van de jaren 80 wilde produceren.” Het roer ging om.
Biologisch melkveehouder Pieter Boons. in, we kunnen dus positief naar de toekomst kijken.” “Door de 30 jaar bio-boerervaring heb ik geleerd ruim te denken in oorzaak en gevolg. In de politiek mis ik dat. De kernoorzaak van
de klimaatverandering is in mijn ogen het constant aanjagen van de economische groei. Het is echt onze welvaart die de grote boosdoener is van de stikstofuitstoot. Ik ben benieuwd hoe onze
boerderij er over 30 jaar uitziet; of we opvolgers hebben en hoe ze een levensvatbaar bedrijf voort kunnen zetten, inclusief arbeidsvitaminen.” (JV)
Ommekeer
Begin jaren negentig schakelde de familie Boons over naar biologische bedrijfsvoering. De melkproductie daalde ineens van 8000 naar 5000 liter per koe, terwijl de melkprijs nauwelijks hoger was. “In die tijd konden we de biologisch melk ook nauwelijks afzetten, dat was niet gemakkelijk. We zijn toen uiteindelijk een coöperatie begonnen (Eko-Holland Melk op Maat) met 23 biologische boeren. Echt een coöperatie waarin we met vereende krachten, nu zelfs 240 leden, zichtbaar zijn in de zuivelwereld. We zitten als coöperatie nu om de tafel met grote zuivelbedrijven en supermarkten, daar ben ik enorm trots op. Er zit ook nog behoorlijk rek
Tuin en Groen in Ulicoten
HOUD UW TUIN EN NIEUWE AANPLANTING ONKRUIDVRIJ!
AFHALING & LEVERING
Met compost of molmmest (onkruidvrij), boomschors, houtsnippers, dolomiet of gronddoek
- Metselzand
Wij verzorgen graag al uw gronden graafwerken, zoals omspitten van uw tuin, rooien van struiken en haagkanten, uitgraven opritten, kelders, bouwputten, vijvers en zwembaden...
- Brekerszand - Vloerenzand - Straatzand - Ophoogzand - Spuitzand - Speelbakkenzand - Zwarte tuinaarde - Geel zand - Grind en Dolomiet *Alle materialen kunnen afgehaald of thuis gevelerd worden,los of in Bigbags* AANLEVEREN MOGELIJK VAN: - Bouw- en Sloopafval (BSA) - Puin - Hout - sloophout - Groenafval
U kunt bij ons terecht voor alle sloopwerken en het plaatsen van containers! AANLEVEREN EN OPHALEN op locatie:
SPRANGERS BV
Van maandag t/m zaterdag van 8.00 tot 13.00 uur of na telefonische afspraak. ADRES: Heikantsestraat 4 - 5113 BS Ulicoten op de site van Loonbedrijf Sprangers BV
Tel: (0031) - 013 5199 413 - Mobiel: (0031) 06 - 2419 1739 Pieter en Ria Boons.
WEEKBLAD OOSTERHOUT - WOENSDAG 22 SEPTEMBER 2021
PAGINA 42
Voor al uw machines groot of klein, moet je bij Bayens Mechanisatie zijn!
Bayens Mechanisatie is een familiebedrijf welke gespecialiseerd is in landbouwmechanisatie, grondverzet, tuin- en park machines en industrie. Wij leveren zowel aan bedrijven als particulieren.
Wij verkopen, verhuren en repareren deze machines en ook zijn wij een erkend VA-keuringsbedrijf wat jaarlijks veiligheidskeuringen aan al deze machines uit kan voeren. In onze ruime showroom hebben wij verschillende machines op voorraad staan. Ook hebben wij een ruim opgezette winkel vol met diverse ijzerwaren, schoeisel, tuingereedschappen en andere gereedschappen en benodigdheden.
Wij leveren ook vele onderdelen en gereedschappen aan bedrijven in de landbouw, grondverzet en industriele sector. Ook voor de particuliere sector hebben wij vele tuingereedschappen en andere benodigdheden in het assortiment. In onze ruim opgezette moderne werkplaats met eigen service afdeling, kunnen wij het onderhoud en de meest uiteenlopende reparaties
aan onze, maar ook aan andere merken goed en zorgvuldig uitvoeren. Ook reparaties op locatie is voor ons geen probleem. tevens kunnen wij machine bij u ophalen en thuis brengen. Bent u opzoek naar iets voor op uw bedrijf of in uw tuin, kom dan eens bij ons langs.Wij kunnen u altijd een passend advies geven en natuurlijk staat de koffie klaar!
U bent natuurlijk van harte welkom in onze showroom in Oosterhout. Of kijk op www.bayens-mechanisatie.com of op www.tuinenparkmachines.com
Bayens Mechanisatie Innovatiepark 46 4906 AA Oosterhout Tel: 0162-453123 www.bayens-mechanisatie.com info@bayens-mechanisatie.com