2023 Week 48 woensdag 29 november
107e jaargang ’CAUSE NOTHING LASTS FOREVER EVEN COLD NOVEMBER RAIN’
VLAGGEN VOOR SINTERKLAAS
STICHTING DANKBAAR VOOR HULP VAN ROTARYCLUBS
RODE BEUK BEHANDELD ALS EEN BABY
3
5
13
22
VERKIEZINGEN TWEE KAMER; CORRESPONDENT RENÉ DE JONG WAS STEMBUREAULID IN OISTERWIJK
Stemmen tussen Brabants Bont en pepernoten Maar er is bijvoorbeeld ook een loep voor slechtzienden (niet gebruikt overigens), een puntenslijper, elastiekjes. Vooral zijn er echter regels, heel veel regels, protocollen en procedures die verder niet interessant genoeg zijn om op deze plek te bespreken. Maar het is allemaal nodig om te bewerkstelligen dat alles netjes verloopt en dat er niet kan worden gefraudeerd, noch bij het stemmen, noch bij het tellen. Opnieuw gaat de tijd erg snel voor ons bij het Brabants Bont. Wat zo’n beetje de hele dag opvalt, is het gemopper van de mensen op de grootte van de stembiljetten: lastig uit te vouwen, in te vullen en weer op te vouwen. Vooral de ouderen, die veelal ’s ochtends de gang naar de molen maken, hebben er erg veel moeite mee. De pepernoten bij ons op tafel zijn voor hen slechts een schrale troost. 17.00 tot 19.00 uur Spitsuren. Veel mensen uit hun werk komend of scholieren brengen juist dan hun stem uit. Vaak nemen ouders hun kindertjes mee en die waren wèl blij te maken met een handje pepernoten. Als ik heel snel thuis ga eten, komt de burgemeester voor een bliksembezoekje langs. Jammer, net gemist.
Worstelen met de grote stembiljetten tijdens het tellen
Precies op de dag dat exact 60 jaar geleden de Amerikaanse democratie een fikse dreun kreeg door de schokkende moord op president John F. Kennedy mocht Nederland vorige week haar belangrijkste democratische recht uitoefenen: stemmen. Op woensdag 22 november vonden de Tweede Kamerverkiezingen plaats. Grote winnaars werden de PVV en NSC. Nieuwsklok-correspondent René de Jong was de hele dag stembureaulid bij de Kerkhovense molen in Oisterwijk en nam een kijkje achter de schermen. De organisatie van de verkiezingen blijkt een geoliede machine… DOOR RENÉ DE JONG Even vooraf. U wist dat misschien niet, maar een stembureau-lid dient van tevoren een speciale training te volgen. Wie dacht dat het simpelweg stempas en paspoort vergelijken was, heeft het lelijk mis. Om u een indruk te geven van de cursusvragen, volgen er hier een paar: 1. Mag iemand die komt stemmen een eigen potlood of pen meenemen?, 2. Moet het paspoort van een kiezer geldig zijn? 3. Mag iemand die komt stemmen ook uitsluitend een foto van zijn/haar paspoort laten zien? 4. Is een stembiljet geldig als iemand naast het aangekruiste hokje zijn/haar naam heeft vermeld? 5. Is het stembiljet geldig als er naast het aangekruiste hokje een scheldwoord is opgeschreven? 6. Er kan tot 21.00 uur worden gestemd. Blijft het lokaal hierna open of sluit het voor het publiek? De antwoorden krijgt u straks! Enfin, na een bevestiging dat ik voor de cursus was geslaagd, was ik er klaar voor. 6.45 uur Aankomst bij Stembureau 4, de Kerkhovense molen. Naast voorzitter Robin gaan we het vandaag met drie man in goede banen proberen te leiden: Frits, Hub (de beheerder van de molen) en schrijver dezes. We stellen ons aan elkaar voor, nemen de laatste details en de taakverdeling door en nemen plaats achter de tafel, waarop voor de gelegenheid een Brabants Bont-kleedje is gedra-
peerd en een paar bakjes met pepernoten zijn geplaatst. Voor Frits en voor mij is het de eerste maal. We hebben geen idee wat ons te wachten staat. 7.30 uur Onmiddellijk bij het openen van de hoge molendeuren komen de eerste stemmers binnen. Het gaat vlot. De stempas, soms een machtiging en het paspoort worden door ons gecontroleerd, het R.O.S. (Register Ongeldige Stempassen) wordt bekeken en het stembiljet wordt uitgereikt. Vervolgens stemt men in het stemhokje en gooit men het formulier in de stembus. Al met al een procedure van nog geen twee minuten. Het is de hele ochtend druk en we hebben zelfs geen tijd voor pauze. Tegen 12.00 uur zijn er al ongeveer 450 stemmen uitgebracht, dus maar liefst 100 per uur. De rij wachtenden wordt nooit langer dan een man of zes. Omdat wij achter de tafel letterlijk de hele tijd bezig zijn, vliegt de ochtend voor ons gevoel voorbij. Ondanks de door de gemeente aangevoerde proviand (Oisterwijkse Heren van bakker Gilles, appels, snoep en chips) hebben we allemaal koude voeten. 12.00 uur Lunchtijd. Maar wel om de beurt. Ik kan snel thuis (150 meter verderop) een paar boterhammetjes eten. Even rust. En betere schoenen aan.
Nieuwsklok-correspondent René de Jong bij het Brabants Bont.
12.30 uur Terug bij de molen. Daar draait alles lekker (behalve de wieken van de molen helaas). Robin hoort telefonisch van andere voorzitters dat bij ons de opkomst hoger is dan bij hun. Het feit dat het zo’n bijzondere locatie is, zal ongetwijfeld een rol spelen. Het ANP
komt langs voor foto’s en een filmpje, dat om 20.00 uur op het NPO-journaal blijkt te zijn uitgezonden. Ondertussen ben ik erg onder de indruk van de organisatie. Natuurlijk, er zijn stemhokjes en looproutes, stembiljetten en stembussen.
21.00 uur Er kan niet meer worden gestemd. Het laatste uur was het al niet meer zo druk. Ook nu start er een precies voorgeschreven procedé: de drie stemhokjes worden onmiddellijk afgebroken, het aantal stempassen, volmachten, kiezerspassen en overgebleven stembiljetten worden geteld en vervolgens genoteerd in het daarvoor bestemde proces-verbaal. Er zijn gelukkig nog twee extra tellers bijgekomen en de stembussen kunnen geleegd worden. We hebben via de exitpolls op Teletekst vernomen dat met name de PVV landelijk flink heeft gewonnen. Het is zo ongeveer het enige contact met de buitenwereld dat wij als medewerkers hebben: we zijn straks, na het tellen van de stemmen, in totaal 17 uur in touw geweest voor een correct democratisch proces maar we blijven volledig verstoken van tv-speeches, reacties en politieke commentaren. Een merkwaardige gewaarwording.
De worsteling met de bijna 1450 bij ons ingevulde biljetten zal ik u verder besparen: het voelt toch enigszins primitief of op zijn minst onhandig in onze gedigitaliseerde wereld. Gelukkig volstond deze avond een telling op partij-niveau. 00.15 uur Het is klaar. Het was gezellig met Frits, Hub, Robin en de tellers. Veel bekenden gezien. Er heeft zich geen enkel incident voorgedaan. Het ging wel eens fout bij de machtigingen en ook poogden sommigen te stemmen zonder stempas. Alles bleef echter onder controle. De uitslag op ons bureau: 1 VVD 2 PVV 3 NSC. En oh ja: het klopte perfect ! We hadden juist geteld met zijn allen! Fijn! De mannen van Gemeentewerken halen de verzegelde stembussen met de getelde en netjes opgerolde biljetten op. Hub zet de stoelen op zijn plek, ruimt het Brabants Bont op en sluit de molen. De organisatie van deze verkiezingen zit er bijna op: donderdag wordt er op het gemeentehuis op kandidaat-niveau verder geteld. Het is een geoliede machine, dat is duidelijk, en broodnodig om onze democratie te waarborgen. Tot slot nog de antwoorden op enkele van de cursusvragen: 1. Ja, mits rood schrijvend, 2. Mag 5 jaar verlopen zijn, 3. Nee, 4. Nee, 5. Ja, 6. Het lokaal blijft open, zodat het publiek kennis kan nemen van de telling.
Huiskamer van Oisterwijk!
Kunst, cultuur, historie bij de open haard. Nieuwe dinerkaart om van te watertanden! Speciaal ons ‘pannetjesmenu’
€ 34,50 Kijk en reserveer op onze website: dorpsherbergoisterwijk.nl • 013 52 84 470
Oog- en tongstrelend bourgonjekeukens.nl
Stemmen op een bijzondere locatie.