He t j a a r v a n
Etten-Leur
2
Het jaar van Etten-Leur
3
Voorwoord Het afgelopen jaar gaat de boeken in als het jaar van de evenementen. In 2022 kon álles weer doorgaan. Waar we het jaar in januari begonnen met een lockdown werden de laatste maatregelen kort voor carnaval losgelaten. We vierden Koningsdag, kermissen, havenfeesten. Er kwamen duizenden bezoekers bij Just Dance én de opening van de Nobelaer werd gevierd. Lindsay van Zundert schitterde op de Olympische Spelen en de doorkomst van de Vuelta was een echte publiekstrekker in West-Brabant. De zomer was heet en droog maar zelfs toen het kouder werd bleef alles ‘normaal’. We vierden de feestdagen als vanouds. Met familie, vrienden én met vuurwerk.
Jan
Feb
Mrt
Apr
Mei
Jun
Jul
Aug
Sep
Okt
Nov
Dec
Inhoud 6.
Januari
10.
IC-verpleegkundige Rowan won ‘Vrouw in de Media Award’
12.
Februari
16.
Witte anjer sinds 2005 symbool voor oud-militairen
18.
Het jaar van REJA DAK
20.
Maart
24.
En voor de laatste maal ging het doek dicht
26.
Het jaar van Het Turfschip Etten-Leur
28.
April
32.
Lintjesregen Etten-Leur
34.
Mei
38.
Jeanny zingt lied over Moeierboom
42.
Juni
46.
58e wandelvierdaagse in Etten-Leur
48.
Juli
52.
Moeder Annelies maakt met haar kinderen een kinderboek
54.
Het jaar van Avoord
56.
Augustus
60.
Peter zwemt 22 kilometer van Breda naar Etten-Leur
62.
September
66.
Michel Gottmer is al 60 jaar organist in de Lambertuskerk
70.
Oktober
74.
Samen Soepen en Vlaflippen voor de gezelligheid
76.
Het jaar van ESJ Accountants & Belastingadviseurs
78.
November
82.
Nederlands Drukkerij Museum organiseert twee tentoonstellingen
84.
Het jaar van het KerstCircus Etten-Leur
86.
December
90.
Miranda de Vries neemt afscheid van Etten-Leur
94.
Dit was 2022
96.
Colofon
7
8
Januari Januari begint feestelijk voor de bewoners van de Moerdijkse Postbaan. Zij mogen 100.000 euro verdelen van de Postcode Loterij! De huisartsenpost Etten-Leur sluit nu echt de deuren. Patiënten moeten voor spoedeisende zorg buiten werkdagen voortaan naar Breda. De sloop van de Tomado-fabriek is gereed. Het terrein ligt nu braak en wacht op een nieuwe bestemming.
9
Januari
Politie voorkomt dat slachtoffer ongeval verbrandt Politieagenten voorkomen dat het slachtoffer van een ongeval op de A58 bij Etten-Leur levend verbrandt. De automobilist raakt de macht over het stuur kwijt en raakt daarbij meerdere keren de vangrails. Als de wagen tot stilstand komt, vliegt de wagen in brand.
Moerdijkse Postbaan wint 100.000 euro Deelnemers van de Postcode Loterij aan de Moerdijkse Postbaan in Etten-Leur mogen 100.000 euro verdelen. Zij winnen gezamenlijk één ton uit de zestig te vergeven tonnen die de Loterij heeft bekend gemaakt.
Etten-Leur spaart oude plaatjes De historische spaaractie bij Jumbo van Meerendonk en heemkundekring Piet uten Houte is een doorslaand succes. Heel wat Etten-Leurenaren verzamelen de plaatjes met oude feitjes over de gemeente. Daarna volgen ook nog succesvolle ruilacties.
Annemarie werkte 45 jaar bij Hema Annemarie Nouws neemt afscheid bij de Hema na een loopbaan van 45 jaar. Ze startte haar loopbaan bij de bakker en ging kort daarna aan de overkant werken bij de Hema. Daar ging ze tot januari 2022 nooit meer weg.
10
Presentatie Koppermaandagprent De Koppermaandagprent verschijnt. Helaas is er door de coronabeperkingen geen officiele presentatie. Dit jaar is de prent van wijlen kunstenaar Jan van den Brink. Een Korrex proefdruk uit 1960 drukt de linosnede uit 1986 op papier. Voorgesteld wordt de heilige Franciscus die met gulle hand geeft.
Huisartsenpost Etten-Leur dicht De huisartsenpost in Etten-Leur sluit definitief de deuren. Patiënten moeten voortaan voor spoedzorg naar de spoedpraktijk in Breda. De beslissing is noodzakelijk door het toenemende tekort aan huisartsen en een toenemende hulpvraag.
Sloop Tomado gereed De afbraak van de historische Tomado-fabriek aan de Oude Kerkstraat zit erop. Van het terrein herinnert niets meer aan het voormalige fabriekscomplex waar eerst Tomado en later Fri-Jado zaten. Het perceel ligt nu braak en wacht op een nieuwe bestemming.
JB Walk of Life succes Met 344 deelnemers, de oudste 93 jaar en de jongste nog geen 2 jaar is er een mooi bedrag van ruim 3000 euro opgehaald voor het KWF tijdens de JB Walk of Life. Het was na lange tijd weer mogelijk om een georganiseerde wandeling door te laten gaan en door het mooie winterweer besloten velen om naar Achilles af te reizen om te gaan wandelen.
11
IC-verpleegkundige Rowan won ‘Vrouw in de Media Award’
Het leven van de Etten-Leurse Rowan Marijnissen (31), ic-verpleegkundige en voorzitter van de V&VN Intensive care (Verpleegkundigen en Verzorgende Nederland afdeling) staat al zeker twee jaar op zijn kop. Eind 2019 nam ze de voorzittershamer over binnen V&VN Intensive care. Kans om zich uitgebreid voor te bereiden op deze functie had ze niet, want in maart 2020 brak de coronacrisis los. De intensive cares kwamen vol te liggen met coronapatiënten en verpleegkundigen draaiden overuren. Het was letterlijk alle hens aan dek.
D
e media en de politiek klopten massaal aan bij Rowans deur
waar ze werkt. Ze heeft het voorzitterschap van de beroepsvereniging
als vertegenwoordiger van de intensive-care-verpleegkundi-
altijd gecombineerd met haar werk als ic-verpleegkundige en prak-
gen. De beroepsvereniging stond volop in de belangstelling.
tijkopleider IC. Daarbij draaide ze werkwerken van 36 uur: “Er waren
“Ik heb interviews gegeven aan alle kranten, ben verschenen in jour-
momenten dat ik mijn man amper zag.”
naals en verscheen in praatprogramma’s. Ik vond het belangrijk om de stem te laten horen van de verpleegkundige, in het specifiek die van de
De media-aandacht leverde veel positieve aandacht op. Rowan kreeg
ic-verpleegkundige. Wij staan letterlijk met onze voeten in de klei. Er
letterlijk een vinger in de pap, beleidswerkers en politici vragen haar
was en is veel te doen in de zorg. Dan is hét belangrijk dat medewer-
geregeld om mee te denken. Op sociale media ontving ze een stort-
kers uit de zorg worden gehoord.”
vloed van reacties, positief én negatief. Daar kan ze goed mee omgaan. Vanuit haar eigen beroepsgroep kwam er soms ook kritiek. Wijkver-
Als voorzitter van de V&VN Intensive care ging Rowan ook in gesprek
pleegkundigen wezen er bijvoorbeeld op dat ook zij onder druk staan:
met beleidsmakers over het opschalen van ic-capaciteit, de kwaliteit
“En dat is zeker waar, daarom is het belangrijk om samen op te trek-
van zorg en de veranderingen die nodig zijn om verpleegkundigen
ken. Laten we als verpleegkundigen niet tegenover elkaar staan, maar
voor het vak te behouden. Ze bouwde daarbij bijvoorbeeld een goed
juist mét elkaar.” Al haar optredens in de media bezorgden Rowan de
contact op met Hugo de Jonge, tot voor kort minister van Volksge-
titel ‘Vrouw in de Media Award 2021 Noord-Brabant’, een initiatief van
zondheid. “Hij staat onder continue stress, hij krijgt heel veel kritiek,
Sprekersbureau ZijSpreekt en Mediaplatform Vaker in de Media. Deze
terwijl hij ook gewoon een mens is die het beleid uitvoert. We heb-
organisatoren moedigen vrouwelijke experts en rolmodellen aan om
ben bijvoorbeeld ook appcontact.” Ook leidde ze hem bijvoorbeeld
zichtbaarder te zijn in de media.
rond op de IC bij het Elisabeth TweeSteden ziekenhuis Tilburg (ETZ) 12
Rowan kijkt met een positief gevoel terug op de afgelopen twee jaar.
van iedereen was bijzonder.”
“Het was zwaar, maar ik ben bewust op de IC gaan werken. Dat is acute zorg, het is een laatste strohalm voor mensen. In het ETZ zijn we gespe-
Op de vraag wat ze er van vindt als een niet-gevaccineerde op de IC be-
cialiseerd in patiënten met hoofdletsel en traumazorg, dat betekent dat
landt met Covid-19 is ze duidelijk: “Voor ons zijn alle patiënten gelijk.
we bijvoorbeeld veel mensen zien na zware ongevallen. Wat dat betreft
Wij oordelen niet, we geven altijd de best mogelijke behandeling.” Zelf
zijn we veel gewend. Covid-19 vroeg om een nieuwe manier van behan-
heeft ze zichzelf wel laten vaccineren én laten boosteren. “Ik heb gezien
deling. We moesten de beademingstechnieken aanpassen en de patiënt
wat er kan gebeuren als je zwanger met Covid op de IC belandt en dat
vaak van buik- naar rugligging draaien. Dat laatste kwam misschien
wil je echt niet.” Ze is blij met de ‘Vrouw in de Media Award’, maar be-
één keer per maand voor en dat moesten we nu dagelijks doen. Ook
nadrukt dat ze gewoon haar ding doet. “Ik word veel herkend, maar ben
werkten we continue in persoonlijke beschermingsmiddelen, waardoor
nog steeds gewoon Rowan. Op mijn werk begeleid ik ook studenten en
je niet zomaar even naar de wc kon. Wat me geraakt heeft is de saamho-
zij kijken weleens tegen me op, maar dat is niet nodig. Ik doe nog steeds
righeid, we deden het echt met elkaar. Ook de waardering aan het begin
gewoon mijn werk.” 13
14
Februari Carnaval kan eindelijk weer doorgaan! De coronamaatregelen worden kort voor carnaval losgelaten. Leerlingen van de KSE doen bij verschillende bedrijven een snuffelstage. Lindsay van Zundert rijdt een vrije kür op de Olympische Spelen in Beijing en behaalt een 16e plaats. Dan is er ook nog een nieuwe voorleeskampioen van het basisonderwijs in Etten-Leur: Felien Koevoets.
15
Februari KSE leerlingen op snuffelstage Vijf klassen mavo-3 van de KSE mochten vier dagen lang op snuffelstage. Ze konden gaan kijken in de sector waar ze na de mavo voor willen kiezen. Zo mocht Lara meelopen op een kinderopvang omdat ze na de mavo een opleiding tot pedagogisch medewerker wil doen. “Het is heerlijk om de hele dag met kindjes bezig te zijn,” zegt ze over de stage.
Lindsay schittert op Olympische Spelen De Etten-Leurse Lindsay van Zundert wordt 16e op de Olympische Spelen. Ze kreeg voor haar vrije kür in het Capitool Indoor stadion in Beijing een totaalscore van 116,57 punten. Ze wist zes schaatssters achter zich te houden. Lindsay maakte met haar deelname een einde aan ruim 40 jaar afwezigheid van Nederlandse sporters op de Olympische Spelen bij het kunstrijden.
Buurt apps zorgen voor extra veiligheid Inwoners zorgen voor een betere veiligheid in hun buurt met verschillende appgroepen. In de app van Noord-W zitten nu zo’n 80 buurtbewoners. De app is vooral bedoeld voor veiligheidszaken zoals verdachte situaties, inbraken maar ook zaken zoals een onveilige verkeerssituatie of loszittende tegels.
Verenigingen open voor schoolkinderen Het was de grote wens van Isabella Leppens bij haar presentatie als jeugdburgemeester dat alle kinderen in Etten-Leur de gelegenheid krijgen om te gaan sporten. Isabella en wethouder Kees van Aert kregen het boekje Sjors Sportief en Sjors Creatief uitgereikt. Scholieren kunnen zich bij een vereniging melden om zo een sport of activiteit te leren kennen.
16
Voorleeskampioen De voorleeskampioen van dit jaar is Felien Koevoets van basisschool ’t Carillon geworden. Felien maakt indruk met haar voordracht uit Hex en Co. “Felien scoorde op alle punten hoog. Het was prettig om naar haar te luisteren en ze straalde plezier uit,” aldus juryvoorzitter Tamara Geraeds over de nieuwe voorleeskampioen.
Komt er eindelijk een spoortunnel? Lange wachttijden voor weggebruikers bij spoorwegovergangen aan het Lichttorenhoofd in Etten-Leur en hinder voor omwonenden. Het is onbekend hoelang dat nog zo blijft. Bewoner Erik de Leeuw wil dat er haast wordt gemaakt met een mogelijke tunnel onder het spoor. “Hier wordt al 20 jaar over gesproken!”
Carnaval Precies op tijd voor carnaval worden de coronamaatregelen losgelaten. Het Stijlorenrijk en Ut Zwaaijgat zijn er helemaal klaar voor. De optocht ging nog niet door, omdat deze eerder al was afgelast. Tijdens de carnavalsmis werd ook stilgestaan bij de pas uitgebroken oorlog in Oekraïne.
Zonnepark op dak zwembad Het zonnepark van Energiecoöperatie Duursaam Etten-Leur wordt feestelijk geopend. Voorzitter Josje Eggenkamp van Duursaam overhandigde voor de ingang van zwembad De Banakker symbolisch een zonnepaneel aan wethouder Kees van Aert. In totaal liggen er 194 panelen van Duursaam Etten-Leur op het dak. Er liggen nog meer panelen, maar die zijn eigendom van het zwembad.
17
Witte anjer sinds 2005 symbool voor oud-militairen
Een apart anjerperkje voor veteranen zit er niet in, maar wel plant de gemeente in het groenperk rondom het oorlogsmonument in het Heerma van Vossplantsoen witte anjers. Die komen in speciale plantenbakken. Dit meldt het gemeentebestuur in antwoord op een voorstel van Leefbaar Etten-Leur.
D
e partij had voorgesteld om een apart anjerperkje in te rich-
Ontwerp en inrichting
ten voor veteranen. Het Nationaal Comité Veteranendag had
De partij stelde verder voor om bij het ontwerp en de inrichting van het
gemeenten namelijk opgeroepen om hun veteranen op deze
anjerperkje een school te betrekken. Dit blijkt niet nodig, omdat de ge-
manier te eren en te waarderen. Witte anjers bloeien namelijk in de
meente gebruik maakt van al aanwezige plantenbakken. Medewerkers
dagen en weken voorafgaand aan de Nederlandse Veteranendag op de
van de gemeente dragen zorg voor de aanplant. Dit gebeurt in nauwe
laatste zaterdag van de maand juni.
samenwerking met vertegenwoordigers van de Stichting Veteranen Etten-Leur.
Voorbereidingen Leefbaar Etten-Leur stelde voor om dit initiatief ook in Etten-Leur uit
Introductie witte anjers
te voeren, maar de gemeente was deze partij al voor. “Er is al enige tijd
De witte anjer werd in 2005 geïntroduceerd als uiting van waardering voor
contact met de Stichting Veteranen Etten-Leur over de aanleg van een
Nederlandse veteranen. Deze anjers worden uitgedeeld tijdens speciale
anjerperkje in de directe omgeving van het oorlogsmonument aan het
evenementen voor veteranen, zoals de Anjerconcerten en de Nederland-
Heerma van Vossplantsoen. Het daadwerkelijke groenperk rondom het
se Veteranendag. Bezoekers kunnen hiermee hun betrokkenheid laten
monument is te nat om een anjerperk aan te leggen. Er is daarom, in
zien aan de veteranen. Wijlen Prins Bernhard droeg de witte anjer in zijn
overleg met de stichting, voor gekozen om de plantenbakken aan weers-
revers. Na de introductie van het eerbetoon, sloeg de witte anjer niet me-
zijden van het monument aan te planten met anjers. De voorbereidin-
teen aan als het veteranensymbool. De bloem werd populair, nadat Tom
gen hiertoe zijn al getroffen. De daadwerkelijke aanplant zal medio april
Middendorp, voormalig Commandant der Strijdkrachten in 2014 iedereen
plaatsvinden”, zo geeft het gemeentebestuur aan.
opriep een witte anjer op te spelden als blijk van respect naar alle militairen die zich hadden ingezet in vredes- en oorlogsmissies.
18
Waardering veteranen De laatste decennia is er steeds meer aandacht voor de positie van veteranen. Zo vindt sinds 2006 jaarlijks de Veteranendag plaats op een zaterdag rond 29 juni. Dat is de geboortedag van Prins Bernhard. Op deze dag staat Nederland onder meer stil bij de inzet van de Nederlandse militairen in het verleden, maar ook bij huidige operaties in verschillende delen van de wereld.
‘Gekozen om de plantenbakken aan weerszijden van het monument aan te planten’ 19
Het jaar van REJA DAK
25-Jarig bedrijfsjubileum REJA DAK Na enkele jaren bij verschillende bedrijven te hebben gewerkt startte René van Zundert zijn eigen bedrijf. In het dakvak. Om precies te zijn: op 24 februari 1997. Onder de naam REJA DAK. Zo is het 25 jaar later nog. René van Zundert is geboren in Etten-Leur. Hij kent er weg en steg, ook in de omgeving van Etten-Leur. De naam REJA is een combinatie van de voornamen; René en Jacqueline (†). René heeft in zijn beginjaren vaak als onderaannemer voor verschillende bouwbedrijven gewerkt. René; “Dan werk je vooral aan de opbouw van een goede naam. Je levert kwaliteit en leert je vak door en door kennen. Je leert correct en betrouwbaar met klanten omgaan. Nu werk ik voor een aantal vaste klanten, veelal bouwbedrijven in Etten-Leur en regio en heel veel voor particulieren. Na goede en minder goede jaren en privé strubbelingen heb ik mijn 25-jarig bedrijfsjubileum op 24 februari 2022.”
‘n Goed dak, ’n eerste behoefte
Waterdichte garantie
Een goed (dicht) dak boven het hoofd is één de eerste behoeften van de
In 25 jaren hebben de activiteiten van REJA DAK zich uitgebreid. Het
mens en van elk bedrijf. Dat gold al in de oertijd. “Als je als zelfstandige
accent ligt op bitumineuze dakbedekkingen. René van Zundert; “Als een
in deze sector werkt zijn er enkele zaken belangrijk. Het eerste is: afspraken nakomen. Ook als er ergens met spoed een noodreparatie is. Je moet daar tijd voor vrij maken, materiaal op voorraad hebben, vakmensen regelen. Op die manier bouw je een klantenkring op. Iemand naar tevredenheid geholpen? Dat levert nieuwe klanten op! De beste reclame is van mond tot mond. Een stimulans om enthousiast door te gaan. Wie na vijfentwintig jaar ons niet kent is geen kwaliteit gewend.” Vijf-
klant vraagt of je ook een dakkapel kunt plaatsen,
Specialiteit; bitumineuze dakbedekkingen met garantie
entwintig jaar zelfstandigheid en vijfendertig jaar dak-ervaring staan bij
het dak isoleren, kunststofkozijnen plaatsen, een uitbouw verzorgen en de terrasoverkapping kunt doen, dan doen wij dat. Bij investering in een dak hoort garantie. Natuurlijk doet REJA DAK dat. Geen smoesjes. Met de 10-jarige garantie van REJA DAK zit je gegarandeerd droog. Materialen, als dat nodig is berekeningen en speciale technische adviezen, komen van producent Iko uit Moerdijk. Die samenwerking met Iko kan,
omdat René van Zundert vakkundig werkt.
REJA DAK borg voor degelijk werk. Een plotseling lekkend dak is een grote ergernis. Regen, langdurige
“Wanneer komt u?”
vorst, stuifsneeuw en achterstallig onderhoud kunnen oorzaken zijn. Als
René; “Als het moet komen wij ’s avonds en ’s zaterdags.” De normale
het in het huis drupt, als er plassen op de bedrijfsvloer staan wil je goed
gang van zaken is dat REJA DAK de situatie snel opneemt. Dan wordt
geholpen worden! Zo snel mogelijk.
een gespecificeerde offerte gemaakt, die wordt besproken en toegelicht.
Reparatie van dak lekkages moet goed gebeuren. Bij REJA DAK kun je
Vervolgens wordt op de afgesproken dag begonnen met de werkzaam-
op snelle deskundigheid rekenen. René van Zundert regelt vakmannen,
heden.
materiaal en materieel.
Het bedrijfsadres van REJA DAK is sinds enkele jaren in Kaatsheuvel. Geen nood: bedrijfsauto’s van REJA DAK zijn het vaakst te zien in Etten-Leur en regio.
20
René van Zundert, REJA DAK, viert zijn 25-jarig jubileum.
REJA DAK Dakbedekkingen Monseigneur Volkerstraat 45, 5171 JM Kaatsheuvel 06 53725890 | info@rejadak.nl www.rejadak.nl
21
22
Maart Kinderen genieten van schaatsplezier op de markt. De gemeenteraadsverkiezingen brengen weinig veranderingen in het politiek landschap. De eerste vrijwilligers starten acties voor vluchtelingen uit Oekraïne. En de KPJ in Etten viert haar 55-jarig bestaan.
23
Maart
Schaatsplezier Op de markt verschijnt een schaatsbaan. De aanwezige kinderen dromen over de prestaties van Lindsay van Zundert. Schaatsen blijft een vermaak voor jong en oud maar op deze kunststofbaan schaatsen vooral kinderen. Glijdend, lopend of schaatsend; ze krijgen er allemaal een gezonde blos van op de wangen.
Jean-Pierre kandidaat wethouder Jean-Pierre Schouw maakt bekend opnieuw kandidaat wethouder te zijn. Hij was al 12 jaar wethouder voor Algemeen Plaatselijk Belang maar besloot vier jaar geleden dat hij meer tijd wilde hebben voor zijn gezin. Nu wethouder Peter van der Wulp bekend maakt ernstig ziek te zijn springt Van der Schouw toch weer bij.
Huiskamer bij de linde In wijkgebouw De Linde kan de pilot ‘de Huiskamer’ van start. Vrijwilligers en zorgmedewerkers van Surplus draaien de pilot. In de huiskamer kunnen kwetsbare inwoners, voornamelijk ouderen, zonder Wmo-indicatie terecht voor dagbesteding. De huiskamer is vijf dagen per week geopend.
KPJ Etten 55 jaar jong! De KPJ in Etten bestaat 55 jaar. Leden en oud leden genieten van de vele georganiseerde activiteiten. Het 55-jarig bestaan wordt wel een jaar te laat gevierd maar dat kon niet anders. Volgens Gijs de Vooght is het beeld dat mensen hebben van de KPJ vaak vertekend. “Doordat we elkaar allemaal kennen is er een grotere sociale controle.”
24
Inzamelingen voor Oekraïne De eerste acties voor vluchtelingen uit Oekraïne komen op gang. Zo heeft OBS ‘De Leest’ binnen één week meer dan 50 verhuisdozen vol hulpgoederen en knuffels ontvangen. Verloskundige Irina reist naar Oekraïne om zwangere vluchtelingen te helpen en doet een oproep voor medische hulpmiddelen.
Gemeenteraadsverkiezingen Deze maand zijn de gemeenteraadverkiezingen. Er zijn nauwelijks verschuivingen in de gemeenteraad. De VVD krijgt er een zetel bij, de zetel die het CDA verliest. Het opkomst percentage is bijna 3% lager dan in 2018. “Het enige smetje op de avond,” volgens Jurgen van Hulst van het CDA. Als grootste partij is APB aan zet voor de coalitieonderhandelingen.
Hoogwerker voor aalscholver Een aalscholver kwam vast te zitten achter een rooster in het water in de omgeving van de Sander in Etten-Leur. Bewoners schakelden de dierenambulance in die daarna weer de brandweer inschakeld. Zij schroefden één van de roosters los om het dier er uit te kunnen halen. Een hoogwerker werd ingeschakeld om de vogel weer in het water lost te laten.
Pontus de Keen heet nu de Aventurijn Twee locaties van basisschool de Pontus gaan zelfstandig verder, daarom heet Pontus de Keen nu De Aventurijn. De naamswijziging was al gepland voor schooljaar 2019-2020 maar omdat er geen feest gevierd kon worden werd de wijziging uitgesteld
25
En voor de laatste maal ging het doek dicht Met 12 uitverkochte voorstellingen in 3 dagen nam cultuurminnend Etten-Leur afscheid van het gebouw van de Nieuwe Nobelaer. Na de laatste voorstelling viel het doek letterlijk voor de laatste keer dicht. Drie oud gedienden van de Nobelaer blikken terug.
I
da Antonissen werkt al 33 jaar bij De Nobelaer. Begonnen in 1989 als
stelling die veel indruk op Robin maakte was ‘De Gabbers’ met o.a. Guido
medewerkster in de horeca, stapte ze in 2016 over naar de balie om
Weijers, Philippe Geubels, Roué Verveer en Jandino Asporaat. “Het werken
als receptiemedewerkster haar loopbaan bij De Nobelaer te beëindi-
met dit gezelschap vond ik echt waanzinnig.” Gekke dingen hebben we in
gen. Momenteel is Ida voorzitter van de ondernemingsraad; beheert ze het
de techniek ook wel eens meegemaakt, zoals tijdens een previewavond,
archief en zorgt ze voor algehele ondersteuning waar nodig. Ze vindt het
toen er een vleermuis door de zaal en over het podium vloog.
werk nog ‘stik leuk’.’ Zelf zegt ze: ”Eigenlijk was ik na mijn pensionering het oudste meubelstuk van De Nobelaer, maar ze wilden me bij de veiling
Jacqueline Beljaars werkt al sinds 2001 bij De Nobelaer. Aanvankelijk als
van oude Nobelaer meubelstukken niet veilen…”
directiesecretaresse en later als “duty-manager- horeca”. Na de fusie van De Nobelaer met de bibliotheek en Sint Frans werd ze secretaresse van de
Als Ida terugkijkt op de jaren waarin ze voor het cultuurhuis werkzaam is,
algehele directie. Gevraagd naar de meest bijzondere herinnering zegt
is trots het allesoverheersende gevoel. In de beginjaren dat Ida bij De No-
Jacqueline: “Er zijn zoveel verhalen, ik zou er een boek over kunnen schrij-
belaer werkte moest ze ’s nachts ook het hele gebouw afsluiten, dat vond
ven.” Zo herinnert ze zich de theater optredens van Frank Boeyen, waar-
ze weleens beangstigend, zeker als er de volgende morgen hier en daar
voor meterslange rijen met vrouwen zich verdrongen voor de kassa; een
lege pizzadozen gevonden werden. Mooi is het om te zien dat de kinderen
optreden van Youp van ‘t Hek, waarbij iemand van het balkon met een flit-
die in haar begintijd op het Colabal kwamen nu als ouders hun kinderen
ser een foto probeerde te maken, welnu deze fotograaf heeft het geweten.
komen ophalen. Robin Wilbrink is bij De Nobelaer de jongste van de ‘ouwe rotten in
“Wat ik ook bijzonder vind, is dat de verschillende Etten-Leurse ama-
het vak’. Hij werkt vanaf 2010 als theatertechnicus in het cultuurhuis.
teurproducties zo sterk gegroeid zijn in kwaliteit, zonder andere tekort
Toen hij als klein kind met zijn moeder een voorstelling van ‘Kabouter
te doen. Wat te denken van bijvoorbeeld ‘Max Mini’ of ‘De Josjes’. De
Plop’ bezocht, was het voor Robin al duidelijk: Ooit zou hij ook in het
Nobelaer is al meerdere generaties een trefpunt voor de mensen uit Et-
theater werken!
ten-Leur en ver daarbuiten. “Zelf herinner ik me dat ik met mijn ouders als kleine brak mee naar het Colabal mocht, later zag ik mijn allereer-
Robin was nog maar twee dagen in De Nobelaer werkzaam toen hij als eer-
ste bioscoopfilm in De Nobelaer. Er liggen voor zoveel mensen zoveel
ste voorstelling de show van Tineke Schouten mocht begeleiden. Een voor-
prachtige herinneringen.”
26
27
Het jaar van Het Turfschip Etten-Leur
Het Turfschip is een ‘happy place’ voor Oekraïense vluchtelingen Voor Het Turfschip begon 2022 bijna normaal. In eerste instantie was er nog een sluiting vanwege corona maar rond carnaval begon alles weer een beetje te draaien. Tot de oorlog in Oekraïne begon. Direct werd daarbij gekeken wat binnen het gebouw mogelijk was om vluchtelingen op te vangen. Zo werden niet alleen de hotelkamers omgebouwd tot gezinskamers
Na de aankomst in Nederland kon het stel kiezen: naar de Koepel in Bre-
maar ook diverse vergaderzalen. Zelfs het kantoor van directeur Ruud
da of naar Het Turfschip in Etten-Leur. “Turfschip is a happy place,” zegt
Hoondert moest eraan geloven. “We moesten in eerste instantie op zoek
Katarina. “Etten-Leur is beautifull. We hebben het hier goed, ik werkte
naar van alles; van wasmachines tot kleding en kinderbedjes’” vertelt
al 23 jaar in restaurants en nu ben ik hier aan de slag. The restaurant
Ruud. “Vanuit onze keuken wordt iedere dag voor de groep gekookt en
business is my life.”
we hebben inmiddels een groot aantal mensen bij ons in loondienst.” Igor en Katarina runnen nu samen een pop-up restaurant binnen Het Twee van deze mensen zijn Igor en Katarina. Zij kwamen al vroeg aan in
Turfschip; Taverna Igor. Chefkok Igor Bochev steekt zijn jarenlange er-
Nederland en negen dagen later trokken ze in bij Het Turfschip. “We zijn
varing nu in het koken voor zowel landgenoten als voor gasten. Katarina
in onze auto naar het westen gereden, iemand zei dat we naar Düssel-
is niet alleen gastvrouw maar stuurt als manager inmiddels ook alle an-
dorf konden komen. Daar kwamen we in een massale opvang met 1500
dere medewerkers aan.
bedden. Dat vonden we helemaal niks, we hebben die nacht in de auto geslapen,” vertelt het stel in het Engels.
Dagelijks staan er traditionele Oekraïense gerechten op het menu waarbij op maandag tot en met donderdag iedereen kan aanschuiven. Op vrijdag pakt Taverna Igor uit met een viergangenmenu en dit voor een prijs waar andere restaurants alleen een hoofdgerecht serveren. Het is zeker leuk om te komen proeven van deze keuken. Hoewel het stel erg blij is met het verblijf in Het Turfschip durven ze ook van een toekomst in Nederland te dromen en hopen een woning in Etten-Leur te vinden. Dochter Mascha gaat naar de internationale school in Breda en is goed in ritmische gymnastiek, ze heeft sinds haar aankomst al meegedaan aan internationale wedstrijden. Hoe ziet Ruud Hoondert de opvang in 2023? “We verwachten dat de opvang zeker nog tot aan de zomer doorgezet wordt en maken daar afspraken over met de gemeente. Sommige mensen plannen om in Nederland te blijven, anderen willen terug zodra het kan.”
28
Het Turfschip Etten-Leur Schipperstraat 2, 4871 KK Etten-Leur 076 501 3145 www.hetturfschip.nl
29
30
April Tijdens het openingsweekend van de Nobelaer konden inwoners van Etten-Leur voor het eerst een kijkje nemen in het vernieuwde theater. Automaatje verwelkomt de 250e deelnemer. Speeltuin De Hoge Neer vraagt aandacht voor een rookvrije speeltuin. En Koningsdag werd ouderwets gevierd met een vrijmarkt. Eerder werd bekend dat deze niet door kon gaan maar een nieuwe organisatie wist de markt snel op poten te zetten.
31
April
Boek over Etten-Leurse molens Ton Agterbos, molenaar van de bisschopsmolen deed uitgebreid onderzoek en schreef een boek over de geschiedenis van Etten-Leurse molens. Het boek staat vol wetenswaardigheden en werd later officieel overhandigd aan burgemeester De Vries.
Openingsweekend de Nobelaer Het openingsweekend van de Nobelaer was een waar feest! Er waren op vrijdag, zaterdag en zondag rondleidingen, die waren compleet volgeboekt. Het was een bewuste keus om het cultuurhuis eerst voor te stellen aan alle inwoners, later in het jaar volgt een officiële opening met toespraken en genodigden.
Eventing haalt paardenliefhebber naar Etten-Leur Het heeft drie jaar geduurd, maar eindelijk kon Eventing Etten-Leur weer doorgaan. Heel veel bezoekers genoten de laatste twee zondagen van de topsportcombinaties die indrukwekkende hindernissen overwonnen. Het evenement bestaat uit drie disciplines, dressuur, springparcours en een cross.
AutoMaatje heeft succes De 250e deelnemer van AutoMaatje Etten-Leur is aangemeld. Meneer en mevrouw Zuidam zijn de deelnemer 250 en 251 van het project. Automaatje is er voor mensen die zelf geen auto kunnen rijden en daarom met behulp van vrijwilligers en hun auto er af en toe wel op uit kunnen. Echtpaar Zuidam kreeg in elk geval alvast een bos bloemen.
32
Rookvrije speeltuin Speeltuin De Hoge Neer is al sinds 2019 rookvrij, maar niet iedereen houdt zich aan dit verbod. Om aandacht te vragen voor het rookverbod tekenden leerlingen van basisschool De 4 Heemskinderen woensdag hun hand op een spandoek. Want ook zij hopen op te groeien tot een rookvrije generatie!
Politiebureau is weer open Het politiebureau aan het Stationsplein in Etten-Leur is een paar maanden dicht geweest voor een grote verbouwing maar nu zijn alle bezoekers weer welkom. Het kantoor stamt uit 1974 en had veel verschillende ruimtes en hokjes. Iets wat niet past bij de transparante, open en flexibele houding van de politie van nu.
Ria al vier decennia verbonden met Speelotheek De speelotheek in Etten-Leur bestaat 40 jaar. Ze zijn in april ook verhuisd naar het nieuwe cultuurcentrum De Nobelaer. Bijzonder is dat Ria Dijkers de Speelotheek ook al vier decennia mede runt. Elke woensdag staat zij trouw achter de balie om ouders en kinderen te helpen met het uitzoeken van speelgoed.
Koningsdag Vrijmarkt op Koningsdag blijft een succes. Handelaren en bezoekers van de vrijmarkt zijn blij dat de festiviteiten op Koningsdag weer door kunnen gaan. Judith en Antonio staan samen op de markt. “We hebben zo veel mensen ontmoet die we soms al twee jaar niet gezien hebben.” En het grootste voordeel: dat de schuur straks ook weer wat leger is.
33
Lintjesregen Etten-Leur
Maar liefst zeven personen in Etten-Leur kregen een lintje. Het gaat om Lia Boeren-Tak, Aad den Haan, Nel Houtepen-Buijs, José Lockx, Annie Oomen, Leon Segers en Daniëlle Wiertsema-Breedveld. De gedecoreerden kwamen vandaag samen in de Van Gogh Kerk.
D
e gedecoreerden hebben zich de afgelopen jaren belangeloos
Mariaparochie als acoliet, regelaar zang en muziek en organist. Ook
ingezet. Zo was Lia Boeren 23 jaar raadslid voor Ons Etten-Leur
hielp hij onder andere mee bij de Raad van Elf van de Leurse Leut.
en zette zich ze zich 20 jaar in voor de Adriaan van Bergen-
stichting. Aad den Haan was onder meer betrokken bij de Protestantse
Daniëlle Wiertsema zet zich al decennia lang in voor de Protestantse
gemeente Etten-Leur, voetbalvereniging Internos, ijshockeyclub Yeti’s,
Kerkgemeenschap in Etten-Leur, is betrokken bij het Oecumenisch In-
GGz Breburg en SOVAK Terheijden.
loophuis en was actief bij het maken van de sociale kaart in Etten-Leur. Ook is ze een actief lid voor de werkgroep Liturgie. Ook is ze één van de
Nel Houtepen is actief als bestuurslid bij KBO Etten, ook was ze jaren-
gastvrouwen in het eetcafé in de Baai voor alleenstaande mensen.
lang bestuurslid bij de KVO Etten-Vrouwen van Nu. José Lockx was actief voor bewonersvereniging van de Emmaflat, drumfanfare Again, wijkvereniging De Baai, De enige echte Sinterklaasactie en Ons Etten-Leur. Nu is ze nog actief bij Wijkvereniging Schoenmakershoek en KBO Leur. Annie Oomen werkt als vrijwilligster bij hospice Marianahof en zet zich in voor de Ontmoetingsdag H. Mariaparochie. Daarvoor was ze actief bij het Vlasserij- en Suikermuseum, het schoolbestuur van basisschool St. Jozef, het Oranje Feest Comité Noordhoek, de St. Josef Parochie in Noordhoek. Leon Segers zet zich al sinds 1990 als mantelzorger in voor mensen uit zijn directe omgeving. Ook helpt hij nog steeds bij de H. 34
‘De gedecoreerden hebben zich de afgelopen jaren belangeloos ingezet.’
Aad den Haan
Annie Oomen
Daniëlle Wiertsema
José Lockx
Lia Boeren
Nel Houtepen
Leon Segers
35
36
Mei De auto- en motorsport experience maakt indruk op bezoekers. Bij de Nobelaer moeten ze op zoek naar een nieuwe directeur, Hilda Vliegenthart vertrekt naar de Nieuwe Veste in Breda. Rugbyclub REL bestaat 50 jaar en het coalitieakkoord wordt bekend. Het bestaat maar liefst uit één A4’tje omdat er enkel voor hoofdlijnen gekozen wordt.
37
Mei
Nobelaer moet op zoek naar nieuwe directeur Hilda Vliegenthart verlaat cultuurhuis De Nobelaer. Ze wordt de nieuwe directeur-bestuurder van Stichting Nieuwe Veste in Breda. Met ingang van 1 oktober 2022 zal zij de huidige directeur–bestuurder Gertjan Endedijk opvolgen, die dan met pensioen gaat.
Jan van den Brink hommage De kopperprent werd uitgereikt aan Miranda de Vries de vries, dat gebeurt traditioneel op de eerste maandag na Driekoningen maar door Corona is dat uitgesteld naar mei. De Kopperprent 2022 is een idee van vrijwilliger Cees Jochems en heeft als thema ‘Jan van den Brink, bevlogen kunstenaar’.
Jubileum voor Heemkundekring Heemkundekring Jan uten Houte bestaat 75 jaar en is daarmee de oudste heemkundekring in West Brabant. De plannen voor een heemkundekring werden al in 1940 gesmeed maar door de oorlog was de oprichting pas in 1947. “Met ons werk kunnen we het cultureel erfgoed van Etten-Leur documenteren en zekerstellen voor de toekomst.”
50 jaar Rugby in Etten-Leur REL vierde haar 50-jarig bestaan samen met leden, oud-leden, sponsoren, vrienden van REL en bevriende clubs uit de regio. Voor de jeugd waren er leuke spelactiviteiten en de ouderen genoten van rugby gerelateerde bierspellen. Ook speelde REL nog een wedstrijd tegen Claverdon uit Engeland. REL won.
38
Jonge bakkers Landelijk is er een groot tekort aan jonge bakkers, waardoor de toekomst van veel bakkerijen niet zeker is. Het vak heeft het imago van midden in de nacht opstaan en hard werken. Toch geeft het werk bakker Bert voldoening. “We werken met ons hart en onze handen. Nooit doen we een dag hetzelfde.”
Coalitieakkoord op een A4’tje Geen dichtgetimmerd akkoord, maar een raadsprogramma dat zaken nog volop openlaat. Daarmee stappen APB, CDA en Ons Etten-Leur in een coalitie. Met het coalitieakkoord van een A4’tje kiest het nieuwe college bewust voor een programma op hoofdlijnen. “Zo onstaat er ruimte voor het maatschappelijk veld om mee te werken.”
Auto en Motorsport Experience Auto- en Motorsport Experience maakt indruk. Bezoekers genieten met volle teugen van een spektakeldagje. Op het terrein van Verkeersschool Blom waren auto’s opgesteld die diepe indruk maakten. Door hun uiterlijk, de enorme verwachtingen die de opwekten én het geluid dat ze kunnen voortbrengen. Een opstijgend vliegtuig valt in het niet.
De Achtertuin, plek voor ontmoeting De Achtertuin is een bijzondere plek in Etten-Leur. In de mooi aangelegde tuin van Lian Baremans aan de Hilsebaan kunnen mensen met een beperking of dementie elkaar ontmoeten. Zo is er aan de rand van de gemeente een fijne plek om op een rustige manier toch even weg te zijn. Lian organiseert regelmatig leuke activiteiten voor mensen die vaak in relatieve eenzaamheid leven.
39
Jeanny zingt lied over Moeierboom
De 75-jarige lokale zangeres Jeanny Novak komt met een nieuw nummer: Ze brengt een cd-single uit over de Moeierboom, de grootbladige lindeboom die al 345 jaar in het centrum van Etten-Leur staat en zorgt voor verbinding en ontmoeting. Het liedje stond al drie jaar klaar om uitgebracht te worden, maar door covid werd dit uitgesteld. ‘’Het is een heel simpel, maar wel een leuk nummertje’’, vertelt Jeanny.
I
k vind het een hele interessante boom. Ik vind hem mooi, vooral ook
Muzikaal
tijdens de jaargetijden en de winter, wanneer er lichtjes in zitten. Dat
Zelf zingt Jeanny in principe haar hele leven al. ‘’Ik kom uit een heel
vind ik heel tof. Als ik hier voorbijfiets of loop, dan werp ik altijd een
muzikaal gezin, zowel mijn vader als moeder zaten in een band en
blik op de Moeierboom.’’ Volgens haar heeft de boom, vooral een voor ou-
speelden van alles. Als er ruzie werd gemaakt, dan zeiden ze tegen
deren, een betekenis. ‘’Mijn opa kwam hier vroeger op de Koeienmarkt,
mij en mij broers en zussen: Ga maar zingen. Het zit er wel bij beide
en die had het toen al over de Moeierboom. Hij staat hier dus al heel
kanten van de families in.’’ Verder heeft ze in haar leven verschil-
lang.’’ Omdat haar liedjes door jong en oud beluisterd worden, kan ze met
lende banen gehad, zoals telefoniste en bij het verpleegtehuis Het
dit liedje mogelijk de wat jongere generaties meer laten leren over de ge-
Anbarg, waar ze nog steeds vrijwilligerswerk doet. ‘’Daar beleef ik
schiedenis van de Moeierboom. ‘’Ik hoop gewoon dat men dit een leuk
nog heel veel plezier.’’
liedje vindt. Daar gaat het uiteindelijk ook om.’’
Productie
Toekomst
De tekst voor het liedje had Jeanny al drie jaar geleden geschreven. ‘’Ik
Zolang ze het nog kan, zal Jeanny waarschijnlijk blijven zingen en liedjes
ga op de bank zitten, pak mijn gitaar, komen wat woorden. Denk ik: Oh
schrijven wanneer ze de juiste inspiratie vindt. ‘’Er ligt nog zo veel. Dan
dat klinkt wel leuk. Dan schrijf ik het allemaal op en ga ik naar een stu-
komt er zomaar iets binnen of ik hoor weer iets. Ik haal mijn inspiratie
dio.’’ Ze heeft in datzelfde jaar haar nummer bij de studio van Polle De-
uit simpele dingen denk ik.’’
lano in Sint-Willebrord laten opnemen. ‘’Een hele fijne man, alleen weet ik niet of die nog muziek opneemt.’’ Bij het opnemen ging het bijna in
Eind juni presenteerde Jeanny officieel haar cd-single in wijkcentrum de
één keer goed. De hoesjes voor de CD heeft ze zelf gemaakt. ‘’Ik ben niet
Linde. Het is de bedoeling dat het nummer ook op YouTube verschijnt.”-
zo’n type die duizenden hoesjes laat maken, want ze worden niet meer
Maar dan moet ik mijn zoon uit Almere over laten komen om dat er op
verkocht en het is ook gewoon veel te duur.’’
te zetten.”
40
‘Het is een heel simpel, maar wel een leuk nummertje’
41
42
43
44
Juni Juni is een maand vol evenementen die ein-de-lijk weer door kunnen gaan. Circus Harlekino, de Leurse Havenfeesten, het jubileum van Ut Praotuis en Just Dance. Toch is er ook minder goed nieuws: Sterrenrestaurant Tilia moet de deuren sluiten, als reden voor de sluiting worden de vele lockdowns en aanhoudende personeelstekorten genoemd.
45
Juni
Circus Harlekino Het Kerstcircu kon al twee jaar niet doorgaan, maar gelukkig kan er weer meer nu de coronabeperkingen zijn verdwenen. Reden voor circusdirecteur Kevin van Geet om alvast met rondreizend circus Harlekino naar Etten-Leur te komen. Een groot succes, want de bezoekers waren razend enthousiast!
Havenfeesten De Leurse Havenfeesten worden ouderwets druk bezocht. Van vrijdag tot maandag trok het evenement veel bezoekers. De feesten zijn een uitje voor iedereen, van seniorenmiddag tot gezinsdag en als afsluiter de Lelieloop.
Nieuw college Na het coalitieakkoord is nu ook het nieuwe college bekend. Het nieuwe bestuur presenteerde zich aan de pers. Nieuw in het college is René Verwijmeren van Ons Etten-Leur. Jean-Pierre Schouw keert na vier jaar terug als wethouder van het APB. De derde wethouder is Ger de Weert van het CDA, hij begint aan zijn tweede termijn.
Roparun Roparunners krijgen geweldig ontvangst in Etten-Leur. De estafetteloop trok laat door de straten van Etten-Leur. Deze editie gaat de boeken in als nat. “Het was afzien vandaag,” vertelt een teamlid van team We Move On uit Maasdam. “Het is maar goed dat het publiek in Brabant zo geweldig is, ik vind het fantastisch dat ze ons welkom heten.”
46
20 jaar Ut Praotuis Feest bij Ut Praotuis. Het buurthuisin de wijn Banakkers bestaat 20 jaar. Het jubileum werd een half jaar uitgesteld maar de festiviteiten worden flink ingehaald. Met een gevarieerd programma is het een feest voor jong en oud. Het belang van het buurthuis is in elk geval duidelijk vertelt Louis Boumeester, voorzitter van de wijkvereniging Banakkers: “Niemand wil zich eenzaam voelen.”
Cantorije geeft groot concert Eerste grote concert van Cantorije sinds de gedwongen coronastop. Het Etten-Leurs Gemengd Koor De Cantorije is volop actief. De nieuwe dirigent, Wout Kwakernaat, is met groot enthousiasme begonnen het koor, na de verplichte corona pauze, weer op het oude niveau terug te brengen. Het concert bood voor ieder wat wils, met licht klassiek, folks songs en gospels.
Doek valt voor Tilia Sterrenrestaurant Tilia uit Etten-Leur sluit in juni definitief de deuren. Dat hebben de eigenaren afgelopen week officieel bekendgemaakt. Als redenen voor de sluiting worden de vele lockdowns en het aanhoudende personeelstekort genoemd. “Hoewel we twee jaar geleden vol enthousiasme en bevlogenheid aan ons avontuur begonnen, is het ons in deze veranderde tijden helaas niet gelukt om te realiseren wat we voor ogen hadden,” schrijven Carlo Chantrel en Mariëlle Vink op de Facebook-pagina van het restaurant.
Just Dance Met de verkoop van zevenduizend tickets is Just Dance 2022 helemaal uitverkocht. Joep van Oosterhout en Roel van Nunen van de organisatie vertellen: “We zijn met de gemeente in gesprek om te groeien, maar wel op deze locatie die ons prima bevalt. We denken meer aan aanpassingen als een back stage buiten het veld. Ook onderzoeken we de optie om de bomenrij rechts te betrekken in het festivalpark”.
47
58 e wandelvierdaagse in Etten-Leur
Ruim 3000 officieel ingeschreven, vooral jeugdige wandelaars liepen vergezeld door meer dan 3500 begeleiders de 58e avond wandelvierdaagse in Etten- Leur. De jongste deelnemer was pas 2 jaar en de oudste was al 80 jaar. Waar vroeger een kruisje met daarop een cijfer voor het aantal malen dat een deelnemer meegelopen heeft, uitgereikt werd, werden dit jaar medailles uitgereikt. Eén deelnemer liep voor de 26e maal mee. Op donderdagavond werden de lopers feestelijk tijdens een defilé over de Markt en Oude Bredaseweg onder enorme publieke belangstelling ingehaald.
T
en gevolge van de Corona uitbarsting vond de avondvierdaagse
liepen 10 kilometer. De lopers van deze afstanden kregen iedere avond
in 2020 en 2021 geen doorgang. De voorzitster van de orga-
een stempeltje op de deelnemerskaart. Een volle kaart gaf donderdag-
niserende stichting, onderdeel van atletiekvereniging Achilles,
avond recht op een medaille of kruisje. De lopers van de 15 en 25 kilo-
Annie Dirks, is lovend over al het werk dat haar team van Sjaak, Hans
meter liepen de routes door de Etten-Leurse buitendreven via de GPS.
en Jozef verzet heeft om iedere avond weer de afstanden 3-5-10-15 en
Overigens liepen er slechts 6 deelnemers de 15 kilometer en slechts
25 kilometer van start te laten gaan. Dit ging uiteraard niet zonder de
een diehard de 25 kilometer. Reden voor de organisatie om te overwe-
hulp van een veertigtal vrijwilligers en verkeersregelaars, hoewel “Ik
gen of deze afstanden volgend jaar nog opgenomen moeten worden.
me vergist heb in de grote moeite die het gekost heeft om voldoende
De enige deelnemer op de 25 kilometer was Martin Krielaart uit de
vrijwilligers bij elkaar te krijgen; ook in het organiserend comité zou-
Alblasserwaard. Gemiddeld deed hij iedere avond ruim 4 uur over
den we nog wat wapperende handjes kunnen gebruiken, kortom meld
zijn afstand, “Het was dit jaar wel onwijs warm zeg!” Iedere dag begon
je aan!” Dit jaar werd de 58e editie van de Etten-Leurse avondvierdaag-
Martin om 3 uur aan zijn wandeltraject, om zo rond 7 uur te finishen.
se gelopen. Het was de achtste keer dat Achilles de organisatie voor
Hij zag deze avondvierdaagse als een training voor zijn 14e deelname
haar rekening nam.
aan de Nijmeegse vierdaagse, waar hij in vier dagen iedere dag 40 kilometer wandelt. De afgelegde routes vond hij mooi maar het waren wel
Afstanden
erg lange stukken. “Het zouden mooie fietsroutes zijn.”
Op maandag, dinsdag en woensdag werd gestart vanaf sportpark de “Lage Banken” voor diverse afstanden. De witte route ging over 3 ki-
Defilé op donderdagavond
lometer, de groene over 5 kilometer en de lopers van de rode route
Op deze laatste avond startten alle afstanden vanaf de Oude Bredase-
48
weg vanonder de grote startboog. De basisscholen vertrokken met hun
ter Miranda de Vries en jeugdburgemeester Isabella Leppens en de
begeleiders vanuit het Oderkerkpark. De routes waren zodanig samen-
Etten-Leurse wethouders deelden enthousiast ‘high fives ‘aan de deel-
gesteld dat alle lopers en hun begeleiders vanuit het winkelcentrum
nemers uit. De lopers werden de laatste kilometer vergezeld door een
tussen half acht en negen uur in een aaneengesloten sliert door een
tweetal tamboer- en fanfarekorpsen. Langs de Via Gladiola stonden vijf
talloos opgekomen publiek van ouders, opa’s en oma’s en het volledige
blaaskapellen hun longen uit het lijf te blazen om de dappere lopertjes
college van B&W hun ereronde als defilé over Markt en Oude Bredase-
te verwelkomen. Veel van hen hoorden dat echter niet, ze waren teveel
weg liepen. Veel van de begeleidende ouders hadden zich sportief en
in beslag genomen door de snoepzakken, bloemen en ijsjes die ze van
modieus gekleed om evenals hun kroost te kunnen genieten van de
hun fans kregen. In het Oderkerkpark kregen ze hun medailles om ge-
vele loftuitingen van het publiek langs de dranghekken. Burgemees-
hangen, vier mooie, maar warme avonden zaten er op. 49
50
Juli In Etten-Leur verschijnen verschillende woningen voor een speciale doelgroep. Aan de Klompenmakersstraat opent SOVAK een complex voor cliënten die begeleid willen wonen. Aan het Stationsplein wordt een appartementencomplex met 75 woningen voor jongeren geopend. De Zomerkermis gaat dit jaar weer op volledige sterkte door, het is dan ook gezellig druk.
51
Juli SOVAK opent nieuwe woningen Aan de Klompenmakersstraat worden nieuwe appartementen voor cliënten met een verstandelijke beperking in gebruik genomen. De bewoners kunnen hier met begeleiding zelfstandig wonen. De officiële opening gebeurde door wethouder René Verwijmeren. De appartementen zijn van SOVAK en er wonen 36 cliënten.
Juffen nemen afscheid Op basisschool d’n Overkant moeten ze het na de vakantie doen met een stuk minder ervaring in de klassen. Juffen Anneke, Annette en Sandra vertrekken om met pensioen te gaan. De komst van het digibord heeft het werk van de juffen het meest veranderd. “Soms wil je snel iets opzoeken of laten zien, dat kan nu gewoon.”
Zomerkermis gaat weer door De zomerkermis gaat dit jaar op volledige sterkte weer door. Vorig jaar kon de kermis in beperkte mate doorgaan in Brabantpark. De draaimolen van de familie Stuy heeft wel 1.200 lampjes. Zij doen ieder jaar ongeveer 25 kermissen aan en staan met hun oliebollenkraam al 37 jaar in Etten-Leur.
Beachsoccer op de Leur Met het beachsoccertoernooi heeft Zomer Evenementen Leur na 2 corona jaren nieuwe invulling gegeven aan hun jaarlijkse spektakel. Met negentig kuub zand, goed voor 4 vrachtwagens, was het speelveld van de voetbalkooi in het Schoenmakerspark omgevormd tot een waar zandveld. Bedrijven en sponsors mochten op vrijdag spelen, verenigingen uit de omgeving op zaterdag.
52
Lekkerste aardbei Volgens de jury van de Floriade, dit jaar georganiseerd in Almere, kun je de lekkerste aardbei van Nederland gewoon kopen in Etten-Leur. Wendy van Sprundel van tuinderij De Hoge Akker gaf in juni twee doosjes aardbeien mee en viel in juli in de prijzen. Wendy gaf de aardbeien ongesorteerd mee, daarom wonnen ze puur op smaak en deed de tuinderij niet mee voor de mooiste aardbei.
Op vakantie met een diploma Op het schoolplein van de KSE kregen 466 leerlingen hun diploma. Het plein werd omgebouwd tot een heus festivalterrein met muziek, drankjes en tentjes. Zo namen de leerlingen afscheid van hun middelbareschooltijd. De Bode sprak drie leerlingen waaronder Nienke Veenvliet. Zij vond het een spannende tijd maar is blij met haar vwo-diploma.
Mary van Duuren schrijft ode aan Zeeland Etten-Leurse schrijfster en inmiddels correspondent van de Etten-Leurse Bode Mary van Duuren schrijft een ode aan Zeeland. In Klaardebollen neemt ze haar lezers mee naar de mooiste plekjes van deze provincie. Mary schrijft in de zomer graag vanuit Zeeland, ze verblijft dan aan het Veerse Meer.
Jongeren rocken in Rock Met veel lawaai werden 75 appartementen van Alwel aan het Stationsplein feestelijk in gebruik genomen. Het complex heet Rock maar gelukkig is het ook stevig gebouwd. Want zelfs de uitgenodigde coverband wist geen scheurtje in de muur te rocken. Het is de bedoeling dat de jonge bewoners binnen vijf jaar doorstromen naar een andere woning.
53
Moeder Annelies maakt met haar kinderen een kinderboek Annelies Nuiten schreef korte, luchtige voorleesverhaaltjes die ze verzamelde in een boek. Haar kinderen Julia (11), Femke (9) en Sander (7) maakten de illustraties op de pagina’s in het binnenwerk, haar man Mark zorgde voor een toepasselijke omslag. Dankzij Boekscout Uitgeverij is het boek sinds 3 juni verkrijgbaar.
D
e veertigjarige Annelies woont samen met haar gezin aan de
Meeste tekeningen
rand van Etten-Leur, waar de achtertuin een ware speeltuin is
“Ik heb elk verhaal dat ik schreef eerst voorgelezen aan onze eigen kin-
voor hun kinderen. Onder de overkapping hangen nog de sling-
deren, zodat ik hun reactie kon zien. Daarna ging ik het weer aanpassen
ers van het boekfeestje dat onlangs gehouden werd, ter ere van de
of herschrijven. Net zolang tot het helemaal naar mijn zin was.” Oudste
lancering van ‘Het geheim van Beer’. “We hebben het echt gevierd toen
dochter Julia zegt dat ze het leuk vond om eraan mee te werken en dat
het boek uitkwam”, vertelt Annelies. “Het is een kinderboek, dus de
ze de meeste tekeningen heeft gemaakt. Femke heeft ook de ambitie
meeste gasten waren dan ook kinderen.” Zowel Annelies als haar kinde-
om zelf te schrijven, laat ze weten. “Soms doe ik dat al”, klinkt trots. On-
ren hebben een stukje uit het boek voorgelezen op het feest.”
dertussen is zoon Sander van de trampoline afgekomen en bij Annelies gaan zitten. Ook hij vond het tof om mee te helpen met tekenen. “Alleen
Het boek gaat over het meisje Merel en haar hond Beer die samen avon-
niet toen mama begon te zeuren”, verklapt hij met een zucht. Annelies
turen beleven. “Onze eigen Newfoundlanders, die precies zes jaar voor
verklaart glimlachend dat de deadline bij de uitgeverij naderde en dat
het verschijnen van het boek zijn overleden, hebben model gestaan
de laatste illustraties nog af moesten. “Dat was even stressen.”
voor de inhoud van de verhalen. Het betreft makkelijke, maar leerzame onderwerpen. De kinderen leren lezenderwijs over zaken die komen
Het was eerst moeilijk om een uitgever te vinden, maar met Boekscout
kijken bij de opvoeding van een hond. Je leest bijvoorbeeld wat er kan
heeft het gezin het getroffen. Zij hielpen mee om het boek vorm te
gebeuren als een hond chocolade eet, maar het loopt gelukkig allemaal
geven, controleerden de teksten en drukten de exemplaren. “Het fijne
wel goed af, hoor.” Wat het geheim van Beer werkelijk is, mogen de
was, dat we zelf de eindredactie hadden, we konden precies aangeven
lezertjes zelf ontdekken.
hoe we het wilden hebben.” Of er een vervolg komt, weet het gezin nog niet. Ze vonden het leuk om te doen, maar Annelies is net van baan
De verhaaltjes zijn kort, net lang genoeg om voor te lezen voor het sla-
veranderd, waar ze het naast het gezinsleven druk genoeg mee heeft.
pengaan, maar ook leuk voor de wat oudere kinderen die zelf al kunnen
Bovendien wil Sander later dierenarts worden, Femke balletjuffrouw en
lezen. De doelgroep heeft de leeftijd van ongeveer 4 tot 8 jaar. Annelies
Julia banketbakker. “Voor nu was dit leuk om te doen en we zien het
vergelijkt het een beetje met de welbekende boekjes van Jip en Janneke.
verder wel.”
54
55
Het jaar van Avoord
Samenzorg bij Avoord De kansen en uitdagingen in de ouderenzorg worden steeds duidelijker zichtbaar, en Avoord zit daar middenin. “Samenzorg” is een van de kansen waar Avoord mee aan de slag gaat. Samen met de oudere zelf, mantelzorgers en de omgeving kijkt Avoord als zorgverlener wat er nodig is in de ondersteuning van een zo mooi mogelijk leven. En wie dit kan bieden. Alleen door samen te zorgen kan de zorgorganisatie alle kwetsbare ouderen de zorg blijven geven die zij nodig hebben. Avoord is een ouderenzorgorganisatie in Etten-Leur, Rijsbergen en
Voor een mantelzorger is ‘Hoe gaat het nu met u’ een vraag waar aan-
Zundert. De organisatie ondersteunt ouderen langer veilig actief thuis
dacht vanuit straalt. Je maakt je zorgen, je persoonlijke relaties komen
te blijven wonen. Als thuis wonen echt niet langer gaat, kan de oudere
onder druk te staan en het besef ‘het wordt nooit meer zoals het was’
bij Avoord komen wonen.
kan zwaar vallen. Het kan helpen daarover te praten. Daarnaast komt er natuurlijk veel op een mantelzorger af. Wat is dementie precies en wat
Zorg thuis
komt erbij kijken? Marjan vertelt: “Het Alzheimer Café kan fijn zijn. Dat
“Wat is er aan de hand, waar ligt de uitdaging, waar liggen de behoef-
is een ontmoetingsplek voor informatie over dementie. Maar we kunnen
ten? En wat kan de oudere nog zelf, eventueel met hulp?” vertelt Marjan Hurkmans, manager Beleid, kwaliteit & innovatie bij Avoord. Met die vragen gaat een zorgprofessional het gesprek aan met een oudere en diens mantelzorger. “Daarnaast geven we inzicht in technologische mogelijkheden. Denk aan videobellen op afstand of een ro-
mantelzorgers ook wegwijs maken in beschikbare
Samenwerken aan een zo mooi mogelijk leven
botmaatje dat ondersteunt in de dagstructuur.
kennis en ondersteuning.”
Thuis bij Avoord Marjan vertelt: “Door een stijgende zorgvraag vanwege vergrijzing en toenemende personeelstekorten rust er een steeds zwaardere verantwoordelijkheid op iedereen die zorg verleent. Samenzorgen
Vaak kan een ‘simpel’ hulpmiddel een oudere weer zelfredzaamheid en
is noodzaak in plaats van een optie, ook nadat een oudere bij Avoord is
vrijheid teruggeven.”
komen wonen. Of meer personeel het antwoord is? Nee, er is simpelweg niet meer personeel op de arbeidsmarkt.”
Zorg thuis, óók voor mantelzorgers Naast ondersteuning van kwetsbare ouderen zelf, biedt Avoord hulp aan
Wonen binnen Avoord is zeker geen eindpunt. De liefdevolle zorg die je
mantelzorgers. “Door te zorgen voor een ander ben je van betekenis,
altijd gaf, mag doorgaan. Bijvoorbeeld samen koffiedrinken, even naar
maar het is ook zwaar. Menig mantelzorger van iemand met dementie
de markt, helpen met eten, ondersteunen bij activiteiten of helpen bij
staat hier 24 uur per dag voor klaar. Daar houden wij rekening mee door
de persoonlijke verzorging. De invulling is maatwerk en wordt door de
ook aandacht en ondersteuning te bieden aan degene die zorg gééft -
bewoner, mantelzorger en zorgmedewerker bepaald. Marjan: “Behoef-
niet alleen aan de oudere die zorg vraagt”, legt Marjan uit.
tes van bewoners veranderen, evenals de bijdrage die mantelzorgers kunnen bieden. Het is een dynamisch proces waarover we continu met elkaar in gesprek blijven.”
56
Avoord San Francescolaan 1, 4876 CV Etten-Leur 076 532 5000 | info@avoord.nl www.avoord.nl
57
58
Augustus In deze hete zomermaand worden twee flinke wielerevenementen georganiseerd. Als eerste weet de profwielerronde Etten-Leur maar liefst twee gele-truidragers aan te trekken. Een week later trekt de Spaanse Vuelta door West-Brabant. Jeugdland wordt een paar dagen stilgelegd vanwege een brand in de meterkast. Maar kinderen kunnen enkele dagen later weer terecht op het terrein.
59
Augustus Opvang huisdieren door vrijwilligers In de zomer is het traditioneel veel drukker in het asiel. Ellen Rotmans vangt thuis katten op, zij zet zich vele uren in om de katten te socialiseren. Zo hoopt het asiel gemakkelijker een nieuw huis te vinden voor de katten. Ben Volmer helpt dieren in nood. “Het geeft me voldoening als ik dieren in nood heb kunnen helpen.”
Amica nodigt iedereen uit Een nieuw koor wordt opgericht. Bij Amica mag iedereen zingen. Oprichter Machiel Hermes: “Het is ons ter ore gekomen dat bij andere koren mensen niet terecht kunnen of buiten de boot vallen. Vaak vanwege toegangseisen zoals leeftijd, zangkwaliteit, repertoire, muziekkennis of stemtesten.”
Boek over zijn jeugd Jacques Nagelkerke schrijft een boek over zijn jeugd. Het viel de opa van inmiddels vier kleinkinderen op dat zijn kleinkinderen geen idee hadden van zijn jeugd. “Toen mijn kleinkinderen vroegen wat ik vroeger op YouTube keek moest ik uitleggen dat we niet eens een televisie hadden. “ Volgens Jacques is het een boek geworden dat niet alleen leuk is voor ouderen maar ook voor iedereen die met ouderen werkt.
Jeugdland gaat door! Na een korte stop vanwege brand in de meterkast zette de organisatie alles op alles om Jeugdland weer door te laten gaan. Vrijwilligers staken de handen uit de mouwen en zo konden kinderen weer de hele week terecht om te knutselen, spelen en hutten te bouwen.
60
Warme wielerronde trekt vooral fans Op een hele warme zondag trokken wielerfans naar het centrum om de wereldtop van het wielrennen te zien. Het deelnemersveld bestond onder andere uit: Annemiek van Vleuten en Jonas Vingegaard, beiden in het geel. Er was één domper. Tom Dumoulin zou in Etten-Leur afscheid nemen van zijn fans, maar wegens ziekte moest hij afzeggen. Ook voor het WK in Australië meldde hij zich af.
Vuelta door West-Brabant Een week later trekt de Vuelta door West-Brabant. Ook Etten-Leur wordt kort en snel gepasseerd door de Spaanse ronde. Publiek staat al vroeg te wachten op de doorkomst van de ronde. Al zijn er altijd mensen die graag overal een kijkje komen nemen. “Als het maar gezellig is,” zeggen vriendinnen Carola Martens en Ingrid de Mooij.
Woningoverval Een oudere vrouw werd overvallen in haar eigen woning. Het slachtoffer wist zelf de politie te bellen. De vrouw werd op zondagmiddag 28 augustus aangesproken door twee mannen die goed Nederlands spreken. Ze vertelden dat ze van de gemeente zijn en sloegen daarna toe. De vrouw kon vanwege het letsel niet direct de politie bellen maar deed dat pas uren later.
Kunstwerken de Nobelaer Bij de Nobelaer verschijnen langzaamaan steeds meer nieuwe kunstwerken. Zo is er buiten een extra uil maar binnen komen kunstwerken van onder andere Maryam Bashari en Deen van Meer. Directeur Hilda Vliegenthart: “Nieuwe gebouwen hebben vaak nog geen karakter en een cultuurhuis moet een ziel hebben. Dat wilde ik er vanaf het begin graag inbrengen.”
61
Peter zwemt 22 kilometer van Breda naar Etten-Leur
Al jarenlang zet Peter Kuijlaars zich in om geld op te halen voor kankeronderzoek. Dat doet hij altijd via sportieve uitdagingen. Hij ging opnieuw zo’n uitdaging aan. Kuijlaars zwom vanuit de Haven van Breda naar Etten-Leur: Een zwemtocht van maar liefst 22 kilometer.
A
l jaren zet Peter Kuijlaars zich in om geld op te halen voor de
geweldige prestatie voor het goede doel. Ik hoop van harte dat nog meer
strijd tegen kanker. In 2017 richtte hij daarom Miles Give Smiles
mensen doneren, en dat Peter een inspiratie is voor velen.” Even na vijf
op. Zijn doel: Via uitdagingen en sportprestaties zoveel moge-
uur kwam Kuijlaars weer aan de kant bij de Havenkom in Etten-Leur waar
lijk sponsoring realiseren in de strijd tegen kanker. Vrijdag, op zijn 60e
hij welkom werd geheten door wethouder De Weert.
verjaardag, is hij begonnen aan zijn nieuwste uitdaging: 22 kilometer
Vooraf was het nog spannend of de tocht van Kuijlaars door kon gaan. Mo-
zwemmen om geld op te halen voor Stichting Kinderoncologische Va-
gelijk zou blauwalg roet in het eten gooien. “De waardes zijn verhoogd,
kantiekampen (SKOV).
dus we moeten goed uitkijken. Als we echt een plak tegenkomen, moet ik even op de boot. Maar ik verwacht niet dat dat nodig zal zijn.” Ook on-
“Ik doe vaak sportieve uitdagingen, maar niet zoals deze hoor”, vertelt
weer zou een groot probleem kunnen worden. Maar de weersvoorspelling
Peter lachend. Het is 10.10 uur, en samen met vrienden en familie staat
is vandaag goed. “Ik ben juist wel blij dat het wat koeler is. Dan zit er meer
Peter aan de Haven van Breda. Daar zal hij om 10.30 uur het water in-
zuurstof in de lucht. Omdat vandaag wat harder waait is de eerste vijf ki-
springen om te beginnen aan zijn uitdagende zwemtocht. “Ik heb nog
lometer zwaar, maar de laatste kilometers heb ik dan juist wind mee. En
nooit zo ver gezwommen. Mijn uitdagingen draaiden altijd om fietsen
als het gaat regenen? Dat maakt voor mij niets uit. Dat is alleen vervelend
en wandelen. Dit idee begon eigenlijk als een grapje. Maar uiteindelijk
voor de mensen in de volgboot. Ik ben tocht al nat, haha!”
werd het serieus. In augustus 2021 ben ik gestart met trainen.” Peter startte met trainen in binnenbaden, met behulp van trainingsschema’s
De zwemactie is de zoveelste sportieve prestatie van Kuijlaars om geld
die zijn broer voor hem maakte. Sinds 1 juli trainde hij vier keer per week
op te halen in de strijd tegen kanker. Zo fietste hij in 2017 in 24 uur maar
in open water bij de Galderse Meren. “Ik heb getraind tot 16 kilometer.
liefst 415 kilometer, waarmee hij ruim 5000 euro ophaalde voor KiKa. Er
Die laatste kilometers vandaag doe ik op doorzettingsvermogen.
volgde daarna meer fietstochten. Zo maakte hij bijvoorbeeld in 2020 een
Wethouder Arjen van Drunen was aanwezig om het startsein van de tocht
tocht door alle provincies waarbij hij in 24 uur 516 kilometer fietste. In
te geven. Hij is onder de indruk van de actie van Kuijlaars. “22 kilome-
2021 koos hij voor een wandeluitdaging, en wandelde hij ruim 42 kilo-
ter zwemmen is echt een geweldige sportieve prestatie. Dit is ook een
meter op een dag waarvan 20 kilometer over het strand.
62
63
64
September De Nobelaer wordt eindelijk officieel geopend. Het jubilerende Sint Hubertusgilde viert het 270-jarig bestaan samen met andere gildes. Een grote brand op een trein met personenauto’s zorgt er voor dat er dagenlang geen treinverkeer mogelijk is. Sommige wagons moeten letterlijk van de rails getakeld worden.
65
September
Lekker Etten-Leur is weer terug Lekker Etten-Leur werd weer volledig georganiseerd. Deze editie was in het Turfschip. Aan De Krom BV werd de BOV-trofee overhandigd, zij kregen de prijs als waardering voor het ‘ondernemen in een veranderende wereld’. Vooral de bestratingsrobot gooide hoge ogen bij de jury.
Dierenvoedselbank gaat extra open De dierenvoedselbank gaat extra open om werkenden tegemoet te komen. Stichting Pets Food Care krijgt vanwege de inflatie veel vragen van werkenden die niet door de weeks een pakket kunnen ophalen. Daarom is er besloten om één keer per maand extra open te gaan, op zaterdag. “We zien nu huishoudens waarvan beide mensen werken. Die vallen echt in een gat.”
Jubilerend Sint Hubertusgilde Het Schutsgilde Sint Hubertus Leur vierde hun 270-jarig bestaan. Gildes uit de regio kwamen naar Etten-Leur om dit te vieren. Met een traditioneel programma en veel bombarie, want de gildes trokken ook door de straten. Het gilde was een tijd slapend, zodoende werd ook het 40-jarig bestaan van de heroprichting gevierd.
Feestelijke opening Nobelaer De nieuwbouw van De Nobelaer is klaar en het resultaat mag er zijn. Na de Spijkerbroekopening in april was het in september tijd voor de officiële opening. Bij binnenkomst voel je meteen de huiselijkheid. Het werd een warme avond met fijne energie en mooie woorden.
66
Wijk Hooghuis 40 jaar De wijk Hooghuis bestaat 40 jaar. Het jubileum wordt gevierd met alle inwoners van de wijk. Inwoners noemen de wijk mooi en rustig. Veertig jaar geleden waren er nog allemaal weilanden, nu staan er zo’n 2300 woningen. De inwoners vieren het jubileum met spellen en eten in de Vleer.
Brand stremt treinverkeer Er breekt brand uit op een goederentrein vol met personenauto’s. De trein heeft een bovenleiding geraakt en vat daardoor vlam. De brandweer moet snel opschalen want er zijn meerdere brandhaarden op de trein. Het treinverkeer ligt enkele dagen stil, wagons die niet meer kunnen rijden worden met een kraan van het spoor getild.
Frisse kermis in Leur De Leurse Kermis gaat van start. Het is fris, maar families komen toch graag naar de kermis toe. Jos Buijs en Hans Meesters brengen een boek uit over de kermissen in Etten-Leur. Jos is vooral de archieven ingedoken terwijl Hans zijn eigen ervaringen opschreef. Het boek is verkrijgbaar via de heemkundekring.
Samen gezond leven Etten-Leur In het kader van ‘Samen Gezond Leven Etten-Leur’ kunnen clubs en ondernemers subsidie aanvragen als ze een project hebben om inwoners te laten sporten. Sportschool Mabuhay doet dat door ouderen te laten boksen. Doel is om de zelfredzaamheid te vergroten. “Maar sporten moet vooral ook plezier geven.”
67
Michel Gottmer is al 60 jaar organist in de Lambertuskerk
Op 18 september stond de Lambertuskerk de gehele dag in het teken van een bijzondere mijlpaal. Op die dag wordt gevierd dat Michel Gottmer 60 jaar organist is van de kerk. Dit wordt in de ochtend gevierd in de dienst, in de middag krijgt de jubilaris een speciaal concert, dat voor iedereen toegankelijk is, namens de parochie aangeboden.
A
ls Rotterdammer, met Brabants bloed in de genen, kwam hij
Akoestiek
na zijn studie, zo rond 1960, met zijn ouders in Breda wonen.
Het was de akoestiek van de Lambertuskerk die hem ‘pakte’, “die was
Muziek, en dan met name orgels, waren al zijn passie. Op de
zo mooi en bijzonder dat ik daar echt op mijn plek zit. Ik kon niet weg
fiets kwam hij van Breda naar Etten om dagelijks te repeteren met het
maar hoefde ook niet weg”, vertelt hij ergens is het gesprek. Moeilijker
koor en het orgel te bespelen en onderhouden. En nu, ruim 60 jaar later,
werd het toen hij problemen met zijn ogen kreeg. Het dirigeren van
is hij nog net zo bevlogen als hij over zijn rol als organist spreekt. Een
het koor ging niet meer en het lezen van bladmuziek was ook niet
60-jarig jubileum, je hoort het zelden, maar voor Michel Gottmer is het
meer mogelijk. Hij moest het vanaf dat moment hebben van zijn
niet bijzonder. “Ik zat hier goed en had zoveel te doen dat ik ook gewoon
gehoor en geheugen. Vermoeiend noemt hij het, met name het
niet weg kon.”
automatiseren van de muziek in zijn geheugen was lastig. “En uiteraard dank aan mijn vrouw, zonder haar had ik het niet zo lang
Als jonge jongen werd hij vroeger op de fiets al ‘gepakt’ door het geluid
vol kunnen houden.”
van het carillon in Rotterdam. Het was dan ook een eer toen hij door toenmalig burgemeester Odekerke, die hem kende als organist van de
Hij is vereerd met het speciale concert dat hij krijgt aangeboden. Een
Lambertuskerk, gevraagd werd om het carillon in de Van Goghkerk te
van de gastspelers is een oud leerling van hem die hij als muziekleraar
gaan bespelen. Het was een van de vele bijzondere verrichtingen die hij
meenam naar de kerk en af en toe daar zelfstandig mocht spelen. De
voor de parochie en het cultuurhistorisch erfgoed voor Etten-Leur heeft
passie werd overgebracht. Rob Nederlof is inmiddels de stadsorganist
gedaan. Zo was hij betrokken bij de restauratie van meerdere orgels in
van Tilburg en komt samen met Floris Olstwedder, een solo trompettist
Etten-Leur, bij de kerkkoren en de Cantorij, waarmee hij o.a. in De Sint
van het Residentie orkest, op 18 september naar de Lambertuskerk.
Pieter in Rome heeft opgetreden.
Samen met Lambert van Eekelen spelen ze voor Gottmer.
68
‘Spelen in deze kerk is een cadeautje’ En Gottmer zelf? Die zal die ochtend uiteraard in de dienst zelf spelen en hoopt daar nog wel even mee door te gaan. Want muziek, en dan met name orgels en kerkmuziek zijn zijn passie waar hij nog iedere dag mooie en nieuwe dingen in ontdekt. 69
70
71
72
Oktober Oktober is een bijzondere herfstmaand. Waar aan het begin van de maand Miranda de Vries vrolijk poseert met de nieuwe jeugdburgemeester Alain Koroma maakt ze kort daarna haar vertrek bekend. Halloween wordt groots gevierd. Etten-Leur is een bekroonde goochelaar rijker. De 7-jarige Senna doet mee aan het WK-karten.
73
Oktober Wisseling van burgemeester Aan het begin van de maand wordt bekend dat Alain Koroma de nieuwe jeugdburgemeester is. Hij volgt Isabella Leppens op. Alain wil andere kinderen helpen met begrijpend lezen. Niet veel later deze maand wordt bekend dat Miranda de Vries vertrekt als burgemeester van Etten-Leur. Ze kiest voor een baan als bestuurder in de zorg.
Martin rent marathons Martin de Kinderen rent marathons om zoveel mogelijk geld op te halen voor Kinderen Kankervrij. Mensen uit Etten-Leur moeten al lang bekend zijn met zijn acties. Martins favoriete training? Twee haltes te vroeg uit de trein stappen als hij naar zijn werk gaat. Hij rent de rest van de route naar Goes.
Keniawinkel gaat sluiten Keniawinkel Duka Marin kondigt sluiting aan. Al bijna 30 jaar kunnen mensen terecht in de garage aan de Stationsstraat voor tweedehands spullen en kunst uit Kenia. Daar komt in december een eind aan, dan sluit de winkel. Het werk van het Kenya Project gaat door, maar de garage gaat terug naar oprichtster en initiatiefneemster Rentia Krijnen-Hendrix.
Senna naar WK karten Senna Schellekens (7) doet mee aan het WK karten in Le Mans, Frankrijk. Het gezin is druk met Senna’s trainingen. Gelukkig denkt de school ook mee en zo krijgt Senna alle ruimte voor de sport en de wedstrijden. Helaas behaalde Senna geen podiumplaats.
74
Deuren dicht tegen kou Iedereen heeft last van de oplopende energieprijzen. Zo draagt Claudia Milani thermokleding in haar Bruna-winkel. “We hebben al twee zware jaren gehad met corona. Ik wil vooral graag de winkel open houden. Het enige wat ik kan doen is doorgaan, want stoppen is geen optie.”
Melvin is de beste goochelaar Melvin Wijhuisen wint het NK Goochelen in Zeist. Het was nog even spannend of er een speciale klasse kwam op dit NK want Melvin doet mee in de G-klasse. Melvin traint 1 a 2 uur per dag en treedt alleen op voor wedstrijden. Hij hoopt dat er ook een WK komt waar hij aan kan deelnemen.
Halloween In Leur wordt ieder
jaar een optocht met Halloween georganiseerd.
Deelnemers komen hier lekker griezelen en het best versierde huis krijgt een prijs. Dit jaar zijn er vooral veel heksen op het feest afgekomen. “We houden wel van een beetje griezelen, onszelf verkleden en vooral van snoepen,” zegt een deelnemer.
Zorgoppas Sinds het najaar is de zorgoppas actief in Etten-Leur. Zo heeft moeder Wanda Park af en toe haar handen een paar uur vrij als Simone Nederhof op de 5-jarige Cody komt oppassen. Cody heeft onder andere een taalontwikkelingsachterstand en vraagt veel aandacht. Vanuit de gemeente kan Wanda tegen een gereduceerd tarief gebruik maken van de oppas.
75
Samen Soepen en Vlaflippen voor de gezelligheid
Niet alleen de soep, maar ook gezelligheid en verbinding zijn de belangrijkste ingrediënten voor het maandelijks evenement van Samen Soepen en Vlaflippen. Initiatiefneemster Nellie Slooter vond dat er na de Corona-periode iets leuks mocht komen om mensen weer dichter bij elkaar te brengen. Elke laatste woensdag van de maand vindt deze bijeenkomst plaats.
V
anuit de gang van het ontmoetingscentrum De Linde aan de
wel of mensen zich van tevoren willen aanmelden, omdat we natuurlijk
Wipakker in Etten-Leur hoor je al rumoer. In de keuken klinkt
moeten weten hoeveel soep we moeten maken, zodat er voldoende is
duidelijk de samenwerking van 8 vrijwilligers en het bedrijvige
voor iedereen.”
geluid van potten en pannen. In de ruimte ernaast staan aaneengeschakelde tafels mooi gedekt en gezellig versierd
Het financiële plaatje
met herfststukjes. “We verwachten vanavond
“De maaltijd is gratis, dankzij verschillende
ongeveer 40 mensen”, zegt Nellie Slooter, die
sponsors. Niet alleen grote organisaties zoals
Thebe, Lionsclub Etten-Leur of Dela hebben ‘Jong, oud, een bedrag gedoneerd, maar ook mensen die samen of alleen, ons een warm hart toedragen steunen ons. Zo Het initiatief kregen we een grote soeppan geschonken en In het gesprek wordt duidelijk dat deze maan- het maakt niets uit.’ iemand gaf ons zomaar 100 euro voor broodjes.
duidelijk een helicopterview heeft over het hele gebeuren.
delijkse bijeenkomst veel organisatie vergt. “Ik
Als we om boodschappen gaan bij de boer en
ben er eigenlijk wel elke dag mee bezig”, ver-
we vertellen waar het voor is, schenken ze vaak
telt organisator Nellie die daarnaast nog in de
hele kisten vol paprika’s of courgettes. Bij Al-
zorg werkt. “Samen Soepen was al een landelijk concept en ik heb er
bert Heijn krijgen we standaard 10% korting.” Voor de keuken betalen
Vlaflippen bij gedaan om ons toch iets te onderscheiden.” Op de vraag
ze huur. Financieel houdt Nellie de zaken nauwkeurig bij. “We komen
of het voor een speciale doelgroep is, antwoordt ze dat echt iedereen
goed toe, mede omdat mensen die meegegeten hebben, vrijwillig een
welkom is. “Jong, oud, samen of alleen, het maakt niets uit. We vragen
bijdrage kunnen doen. ”
76
Initiatiefneemster Nellie Slooter met de vrijwilligers van Samen Soepen en Vlaflippen
Verschillende soeprecepten Vandaag staan bloemkoolsoep en soto ajam, een heerlijke Indonesische
beetje een kleine maaltijd maken naar hun eigen keuze.”
kippensoep, op het menu. “Elke keer hebben we 2 verschillende soepen, waarvan 1 buitenlandse”, legt Nellie uit, terwijl ze regelt dat er ge-
Momenteel wordt onderzocht of het concept vaker op meerdere locaties
proefd mag worden. “We zorgen altijd voor speciale bouillon en dat er
georganiseerd kan worden. Zo stond laatst de lokale Burendag in het
ook voor veganisten en vegetariërs een keuze is.” De eerste gasten arri-
teken van Samen Soepen en werd op meerdere plaatsen soep gemaakt.
veren. Intussen worden de bordjes met rijst, gekookt ei, gebakken uitjes,
“Het zou mooi zijn als dit elke week ergens in Etten-Leur zou kunnen
soepstengels en broodjes op de tafels gezet. “Gasten kunnen zo ook een
plaatsvinden”, spreekt Nellie de wens uit. 77
Het jaar van ESJ Accountants & Belastingadviseurs
Een nieuwe huisvesting in Etten-Leur Het nieuwe pand aan de Bredaseweg oogt chique en zakelijk. Binnen zijn de werkplekken en kantoorruimtes voorzien van glazen wanden. De transparantie getuigt van de sfeer die het bedrijf met hun kernwaarden uitstraalt. De verhuizing in oktober j.l. van Breda naar Etten-Leur was een juiste keuze volgens Johan Schouls en Roland Dingenouts van ESJ Accountants & Belastingadviseurs, vanwege de goede bereikbaarheid voor werknemers én klanten. Het bestemmingsplan van de regio in Breda waar ze hiervoor huisvest-
“In deze tijd is het ook belangrijk om te kijken naar duurzaamheid”, vult
ten veranderde, zodat het bedrijf gedwongen werd uit te kijken naar een
Johan Schouls zijn collega aan. “Er zijn duurzame materialen gebruikt
andere locatie. “Al snel kwam de beslissing om te kiezen voor een splin-
bij de bouw, we hebben zonnepanelen op het dak en voldoende laadpa-
ternieuw pand aan de rand van Etten-Leur”, vertelt Roland Dingenouts,
len bij de parkeerplaatsen.”
een van de partners van het accountantskantoor. “We hebben hier voldoende werkruimte voor het hele team en er is ook rekening gehouden
De fiscalisten Albert Ebben, Jos Slaats startten in 1981 het kantoor,
met eventuele groei in de toekomst.”
met later als toevoeging de accountant Jan de Jonge. Zo werd ook de
Roland Dingenouts(l) en Johan Schouls (r) 78
Het pand van ESJ Accountants & Belastingadviseurs aan de Bredaseweg. naam ESJ geboren, een bedrijf dat momenteel 175 werknemers telt en
Schouls: “Bedrijven hebben lange periode steun van de overheid ge-
verschillende vestigingen in Nederland. Dingenouts: “We hebben niet
kregen. We hebben hen in die tijd geholpen aan de juiste adviezen. Nu
alleen Brabantse klanten, maar uit heel Nederland en internationaal. Er
moet (soms) een en ander worden terugbetaald en ook daarin adviseren
zijn klanten die al vanaf het eerste uur bij ons zijn, ook die klein begon-
we.” Ze merken dat veel bedrijven het moeilijk hebben, maar gaan voor
nen zijn en nu een groot bedrijf hebben. Wij hebben die groei mogen
een eerlijk advies. “Als dat betekent dat we moeten aanraden om maar
zien. Dat is mooi.” ESJ biedt verschillende diensten aan zoals het contro-
beter te stoppen met hun onderneming zullen we dat niet nalaten,” zegt
leren en samenstellen van jaarrekeningen, administratieve ondersteu-
Dingenouts, “hoe pijnlijk dat ook kan zijn. We blijven altijd realistisch
ning, fiscaal advies, corporate finance, maar ook op het gebied van HR/
ten opzichte van onze klanten.”
personeelsbeleid. Voor ESJ is het team belangrijk. “Personeel moet zich veilig voelen binOver het jaar 2022 kunnen de heren zeggen dat ze veel te maken heb-
nen het bedrijf. Daarom investeren we ook veel tijd in onze werknemers.
ben gehad met de gevolgen van de coronaperiode en de huidige gas/
Vroeger was een fout maken haast strafbaar, maar nu gaan we gewoon
energiecrisis.
met elkaar om de tafel zitten. We zorgen met elkaar voor een hoge kwa-
ESJ Accountants & Belastingadviseurs Bredaseweg 199, 4872 LA Etten-Leur 088 0320 600 www.esj.nl
liteit. Dat betekent ook regelmatig trainingen volgen. Het team komt op nummer één. Dan pas kunnen we de klanten goed bedienen, koppelen aan de juiste accountant en een goede relatie zien te behouden. Dat doen we op een sociale manier met zoveel mogelijk persoonlijk contact.”
79
80
November November begint bijzonder warm voor de tijd van het jaar. Ook als Sinterklaas in het land komt is het nog warm. Muziekvereniging Constantia werkt hard aan het concert voor hun jubileumjaar, ze bestaan 140 jaar. Het kunstwerk Kindercarnaval wat eerst bij basisschool d’n Overkant hing vindt een nieuw plekje bij gezondheidscentrum de Keen. Negen nieuwe imkers zorgen er voor dat de bijenstand in Etten-Leur goed onderhouden wordt.
81
November
Jubileum Muziekvereniging Constantia bestaat dit jaar 140 jaar. De leden werken hard voor het jubileumconcert. Toch zijn er wat dingen veranderd de afgelopen decennia. Naar concoursen gaan gebeurt nauwelijks meer maar samen een avond vullen met muziek, zang en dans, dat is nog wel van deze tijd!
Heemkundekring Dit jaar bestaat de heemkundekring Jan uten Houte 75 jaar, dat wordt gevierd met verschillende activiteiten. De heemkundekring werkt hard aan een familiekwis waar grote opkomst verwacht wordt. “Ook pubkwissen zijn erg populair momenteel, dus we verwachten veel families”, zegt lid Lauran Mol, die speciaal voor dit evenement aan de betreffende commissie is toegevoegd.
Lunch voor Oekraïense vluchtelingen Inmiddels duurt de oorlog in Oekraïne al ruim 8 maanden. Ruim 5 miljoen mensen zijn gevlucht. Iets meer dan 70.000 verblijven in Nederland, 160 in Etten-Leur. Mensen die alles hebben achtergelaten en wel wat steun kunnen gebruiken. Orhan Akan van restaurant Family en Jeffrey Pollemans van de Albert Heijn vestiging aan het Burchtplein organiseerden een lunch voor deze vluchtelingen.
Warm welkom voor Sinterklaas Duizenden voetjes springen van links naar recht om onder aanvoering van vier pieten op de kade het scheefliggende water in de haven in de juiste positie te krijgen. Als alles gelukt is, dan springen de pieten van de boot de kade op, gevolgd door burgemeester Miranda de Vries en jeugdburgemeester Alain Koroma. Sinterklaas is weer veilig aangekomen in Etten-Leur!
82
Kunstwerk vindt nieuw thuis Het kunstwerk Kindercarnaval van Gerrit de Morée van Lierde heeft een plekje gevonden in Gezondheidscentrum de Keen. Wethouder Verwijmeren en Kris Maas van Maas-Jacobs kwamen het kunstwerk officieel onthullen. Het kunstwerk hing eerst bij basisschool D’n Overkant maar toen de school verhuisde en het gebouw tot woningbouw werd getransformeerd, is het kunstwerk niet mee verhuisd.
Leurse leut Op 11 november word traditiegetrouw het carnavalsseizoen afgetrapt. Voor de Leurse Leut een bijzonder seizoen omdat het dit jaar voor de zesenzestigste keer is dat de Leurse Leut dit traditionele feest viert. Het thema werd bekend gemaakt en ook dat heeft natuurlijk een link met het jubileum: ‘Grwôôt sukzes meejdubbel zes’
Nieuwe imkers Negen nieuwe imkers kregen van het Bijengilde een diploma. Bijen zijn noodzakelijk voor het bestuiven van bloemen en planten. Daarom is het goed dat er nieuwe imkers zijn die op verschillende plekken in en rondom Etten-Leur bijen houden. “Het belangrijkst is dat we de bij gaan waarderen.”
Hobbybeurs Wijkvereniging Banakkers organiseert twee keer per jaar een hobbybeurs. Bezoekers kunnen kijken wat hobbyisten zoal maken en de hobbyisten vertellen enthousiast over hun hobby’s. Joke de Bruin doet aan kantklossen, een hobby die je niet vaak meer ziet. “Ik gebruik kantjes in verschillende kleuren.”
83
‘Fout drukwerk? Tijden zijn nogal veranderd’
Het Nederlands Drukkerij Museum in Etten-Leur organiseert twee tentoonstellingen per jaar. Deze keer werd ‘Fout drukwerk?? J/N’ geopend, wat veel discussies kan opleveren door de bezoekers. De tijden zijn veranderd en dat blijkt uit de affiches, boeken en tijdschriften, platenhoezen en posters die tentoongesteld worden.
I
n de authentieke boerderij aan de Leeuwerik in Etten-Leur is boek-
in stripboeken en bijvoorbeeld het kinderspeelgoed is volop veranderd.
drukkunst te zien. De inrichting ervaar je zoals het in de vijftiger
Dat kun je hier allemaal zien.” Dankzij de hulp en bruikleen van Paul
jaren was. De imposante oude drukpersen en nostalgische letter-
Werner, die maar liefst 53.000 affiches in zijn bezit heeft en André de
bakken vullen de ruimte, waar enkele van de in totaal 28 vrijwilligers
Rijk, die een verzameling bezit over de Tweede Wereldoorlog, kon de
zich op deze ochtend voorbereiden op de volgende groep schoolkinde-
bovenetage van het museum goed gevuld worden. “Ook Klaas Kornaat
ren, die al snel zal arriveren. “We zijn echt een doe-museum”, legt Cees
uit Vlaardingen heeft ons veel drukwerk uitgeleend voor deze expositie.
Jochems uit. “Kinderen mogen bijvoorbeeld met ‘Dirk den Drukker’ op
Hij kent ook de vele verhalen die erachter zitten en dat heeft hij dan ook
zoek naar verstopte attributen van de letterkist.” De 69-jarige Jochems
verteld op de officiële opening voor genodigden.”
maakt deel uit van het 5-koppige bestuur dat de stichting telt. Hij is secretaris en tevens organisator van de evenementen. “En een manus-
Rondleiding
je-van-alles”, vult hij aan. Tot mijn 59e ben ik werkzaam geweest in de
“Iedere bezoeker krijgt een rondleiding, maar bij de tentoonstelling
grafische industrie en dit is leuk vrijwilligerswerk, dat daar perfect op
komt ook volop uitleg met bijbehorende teksten”, zegt Jochems terwijl
aansluit.”
we door het museum lopen. Via een trap komen we in de expositieruimte en meteen is de bedoeling zichtbaar. “Het is allemaal origineel
Fout drukwerk?? J/N
drukwerk en mensen zullen nog veel herkennen. Sommigen zullen ook
De naam van de eerstvolgende tentoonstelling roept door de dubbele
geschokt zijn.” Posters met schreeuwende teksten en met minimaal ge-
vraagtekens al een vraag op. “Wat kan nu nog?”, vraagt Jochems zich af.
klede dames hangen aan de wanden en er liggen tijdschriften en boeken
“De normen en waarden zijn inmiddels zo veranderd, dat we met verba-
zoals ‘Mein Kampf’. “We hebben zes verschillende thema’s, zoals poli-
zing kijken naar drukwerk wat vroeger nog normaal leek te zijn. Zeker
tiek, racisme, oorlog en erotiek. Het is allemaal klein begonnen, maar
met de discussies van de laatste jaren kijken we met andere ogen naar
uiteindelijk is deze tentoonstelling iets groots geworden. Helemaal ‘out
de affiches en propaganda in de politiek en oorlog dan toen. Maar ook
of the box’ vinden wij, maar we laten de bezoekers zelf oordelen.”
84
85
Het jaar van het KerstCircus Etten-Leur
Eindelijk mocht het weer! Na twee jaar teleurgesteld te zijn door de annuleringen vanwege de corona-maatregelen, was het eindelijk weer zover: Het KerstCircus werd weer vol goede moed opgebouwd op het terrein van het Brabantpark, voor de zevende editie in Etten-Leur. Circusdirecteur Kevin van Geet kon na die twee onzekere jaren zijn geluk niet op. De 29-jarige Kevin van Geet is Nederlands jongste circusdirecteur. Als
In de twee voorgaande jaren heeft hij ook niet stilgezeten. “De tijd heb
kind was hij altijd te vinden bij circus Harlekino van zijn opa, dus ei-
ik goed gebruikt voor onderhoud aan mijn wagens, tenten en tribunes.”
genlijk is het circusgebeuren hem met de paplepel ingegoten. Met een
De herinnering aan het moment dat net voor de voorstellingen alles werd
glimlach wijst hij de foto aan van hem als dreumes met zijn toen nog jon-
afgelast, doet hem nog steeds pijn. “Het zorgde ook wel dat ik nog steeds
ge opa die inmiddels tachtig is. “Echter had ik nooit echt die droom om
in mijn achterhoofd een klein risico in gedachten heb, dat het misschien
zelf een circus te leiden”, vertelt hij. “Ook werd het niet via mijn familie
niet kon doorgaan. Toch ben ik er met 100% vertrouwen ingegaan.”
gepusht.” Toch werd hij aangetrokken door dit bijzonder bestaan, want
Van tevoren waren er al zoveel kaarten verkocht, dat hij meer voorstel-
zijn leven is niet echt doorsnee.
lingen organiseerde. “Zo zouden we meer mensen welkom heten, want
De helft van het jaar reist hij met zijn camper, om ter plaatse het circus
we merken dat men ons echt heeft gemist.”
in goede banen te leiden. “Dat wil niet zeggen dat ik het andere halfjaar niets doe. Juist dan ben ik bezig met de voorbereidingen voor de events
Elk jaar huurt Van Geet andere Europese acts in. Dat viel niet mee. “Ar-
van het komende jaar.” In een mobiele trailer heeft hij zijn kantoor, zo-
tiesten hebben natuurlijk ook een paar jaar niets kunnen doen en hebben
dat hij overal kan werken.
daardoor een ander beroep gekozen. Toch hebben we een waanzinnige
86
voorstelling kunnen creëren.” Over de dierenacts - een veelbesproken
waar ze goed in zijn. Zo kun je zien dat geiten perfecte klimmers zijn.”
onderwerp - vertelt hij: “Bij een circus horen nou eenmaal dieren. We
Zoals in elk circus zijn er ook clowns bij. “We hebben voor elk wat wils,
hebben grote acts, met kleine dieren, zoals een fantastische act met
dat is juist de kracht van ons concept.”
honden. Daar nemen we onze verantwoording in, want we willen echt laten zien dat de dieren het leuk vinden om te spelen en te laten doen
Na het KerstCircus verhuist de tent meteen naar Tilburg voor het WinterWonderCircus en tijdens de zomermaanden reist Van Geet door het land met het kleinschaligere Circus Harlekino, waarmee hij voornamelijk
KerstCircus Etten-Leur www.kevinvangeet.nl
campings bezoekt. “Vervolgens keren we eind van het jaar weer terug in Etten-Leur voor dit traditionele KerstCircus”, zegt hij tot slot met een tevreden blik.
87
88
December Miranda de Vries nam afscheid als burgemeester van Etten-Leur. Een weekje vorst zorgt voor schaatspret. Bewoners van het Gastenhuis breien gezamenlijk een sjaal van bijna 100 meter, net zo lang als de omtrekvan het gebouw. Eindelijk kan het Kerstcircus weer doorgaan, al is het wel een race tegen de klok om allesop tijd klaar te hebben.
89
December
Tess Twijfel Nicole van Bergen maakt als jeugdprofessional gebruik van diverse kinderboeken om kinderen en hun ouders hulp te bieden bij diverse dilemma’s. Alleen over onzekerheid kon ze geen kinderboeken vinden. Daarom schreef Nicole haar eigen boek over onzekerheid: Tess Twijfel.
Kapel is echt verborgen juweel In 2021 werden Sylvester en Barabara van Dijk eigenaars van de kapel in het Oderkerkpark. Inmiddels is er flink verbouwd aan de kapel en wordt deze vanaf januari gelijk verhuurd voor het nieuwjaarsconcert van Hoedadso. “Wij gaan het Oderkerkpark laten bruisen met activiteiten, picknicks, speurtochten en meer,” zegt Barbara.
Kerststal Leden van Scouting Paulus hebben de Kerststal op de mark weer opgebouwd. Het is de tweede keer dat de scoutinggroep dat doet en de 25e keer dat de stal op de Markt staat. Omdat het onderhoud van de beelden en de stal geld kost staat er een grote melkbus waar iedere bezoeker zijn gulle gaven in kwijt kan. Zo zien we de kerststal hopelijk ook in 2023 weer terug.
Schaatsen Een frisse week zorgt voor ijs op sloten en vaarten. In het Schoenmakerspark werd er flink geschaatst. Sommigen met stoel, anderen gingen er zo van door. Het ijs bleef een paar dagen liggen, de dooi zette in met ijzel. Dat zorgde voor hele andere plaatjes in het nieuws.
90
Honderd meter sjaal Bewoners van het Gastenhuis breiden samen een sjaal van bijna 100 meter, de omtrek van het Gastenhuis. Initiatiefnemers mevrouw Pols en mevrouw Draisma zijn hier bewoners en namen het voortouw om voor meer warmte en verbinding te zorgen. Niet alleen bewoners maar ook bezoekers breiden mee aan de sjaal.
Tijdelijke burgemeester Commissaris van de Koning Ina Adema heeft Mark Verheijen benoemd tot waarnemend burgemeester van Etten-Leur. Miranda de Vries nam eerder al afscheid. Verheijen blijft burgemeester tot er definitief een nieuwe burgemeester wordt gekozen. Verheijen werkte in het bedrijfsleven, was wethouder in Venlo, gedeputeerde in Limburg en lid van de Tweede Kamer.
Petitie nachtbussen De nachtbussen vanuit Breda verdwijnen met de nieuwe dienstregeling. Dat zorgt voor veel onrust en daarom is een aantal inwoners een petitie begonnen. Arriva zegt dat de Nightliners niet meer rijden vanwege het personeelstekort. Een initiatiefnemer laat weten dat het niet wenselijk is dat de nachtbus verdwijnt. “Daardoor ontstaat het risico dat men na het uitgaan ‘s nachts mogelijk onder invloed achter het stuur kruipt.”
Kerstcircus Voor het eerst sinds 2019 gaat het kerstcircus weer door. Toch bleef het voor circusdirecteur Kevin van Geet lang spannend want hij durfde er niet op te hopen dat het dit jaar écht door kon gaan. Pas toen we Etten-Leur weer binnenreden werd het voor mij echt. Ik dacht: Yes we mogen weer!” Toch was er ook dit jaar een grote uitdaging, door het personeelstekort werd de tent niet door tien man opgebouwd maar slechts door vier. Een echte race tegen de klok.
91
Miranda de Vries neemt afscheid van Etten-Leur
Na vijf jaar neemt Miranda de Vries afscheid als burgemeester. Etten-Leur heeft een speciaal plekje in haar hart veroverd. “De plaats waar ik ging wortelen.” Langzaam aan neemt ze afscheid, mensen vragen ‘hoe lang ze nog moet’ en de bossen bloemen druppelen al weken binnen. “Alle positieve dingen die ik zeg over Etten-Leur meen ik echt. We zijn een storp, iets tussen een stad en een dorp in. Het is een fijne schaal om in te wonen en te werken.”
H
et afscheidsinterview met burgemeester Miranda de Vries vindt
Niet in de weg lopen
plaats in haar werkkamer. Het is woensdag en ook op de tweede
De Vries blijft in Etten-Leur wonen en gaat dus op en neer rijden naar
verdieping hoor je de koopmannen van de weekmarkt hun waar
haar nieuwe werk in Boxtel. Wel is ze van plan een tijd wat meer afstand te
aanprijzen. “Toen ik wilde solliciteren op de functie van burgemeester
nemen van evenementen waar ze als burgemeester in functie kwam.
van Etten-Leur heb ik hier aan de overkant op het terras gezeten. In mijn
“Ik heb een periode van vijf jaar in mijn hoofd. Je moet een nieuwe
vorige gemeente keek ik uit op een weiland met schapen. Maar hier in het
burgemeester niet in de weg lopen.” Als ze zelf ergens heen wil kun je
centrum kreeg ik er veel meer gevoel bij. Links en rechts zegt iedereen
haar wél spotten. “Ik ga niet meer op de eerste rij zitten maar ga wel
gedag, ze weten dat ik de burgemeester ben. Maar sommigen kennen mij
naar het theater of de zomeravondfeesten. Het is leuk om straks weer
inmiddels ook als Miranda.”
Miranda te zijn.”
Eigen invulling
Ontredderd
Een unieke invulling heeft De Vries het ambt ook gegeven. Toen er
Als burgemeester moet je er ook zijn op moeilijke momenten. Zo
tijdens corona rellen werden aangekondigd kon ze niet vanuit het stads-
staat de brand in de Nieuwe Kerkstraat nog in haar geheugen gegrift.
kantoor toekijken. “Het was dinsdag, mijn vaste hardloopavond,” vertelt
“Er werd gesproken over een schuur, maar denk eerder aan een tiny
ze. “Ik ben rondjes in het centrum gaan lopen. Ik kwam winkeliers
house.” Het huisje brandt uit en De Vries zit de volgende dag bij de fa-
tegen die hun winkel wilden beschermen, jongerenwerkers, boa’s en
milie aan de keukentafel. “Te midden van hun ontreddering zat ik aan
politie. Maar ook nieuwsgierige jongeren die niet per se iets verkeerd
de tafel, schoondochter overleden, zoon in het ziekenhuis en alleen
wilden doen. Het staat symbool voor de burgemeester die ik heb willen
het kindje was thuis. Het was het eerste incident voor mij in Etten-Leur
zijn. Leiding nemen als het nodig is, maar ook ontspannen aanwezig zijn
wat veel verdriet in zich had.”
tussen de mensen.”
Vervolg op volgende pagina’s >
92
‘Ik ben écht elke dag fluitend naar mijn werk gegaan’
93
94
Miranda de Vries neemt afscheid van Etten-Leur
Gezinsdrama
Fluitend
Het zwaarst was toch wel het gezinsdrama in 2020. Twee jonge kinderen,
De Vries heeft zich jarenlang ingezet om als burgemeester overal te zijn.
hun moeder en oma werden vermoord. Een gebeurtenis die iedereen
“Als burgemeester moet je er zijn op momenten die er toe doen. Maar ook
aangrijpt, maar De Vries realiseert zich later dat ze de oma van het gezin
de gemeenteraad heb ik met veel plezier geleid, ik vind het een uitdaging
ook kent. “We hadden een herdenkingsplechtigheid, buiten bij de Dasse-
de politiek te laten bloeien. Als ik dit vertel dan denk ik: ik ben gek dat ik
burcht. Ik zag een groepje vrouwen waar ik mee gedanst had op interna-
stop! Ik ben écht elke dag fluitend naar mijn werk gegaan. Maar ik ben er
tionale vrouwendag. Pas toen realiseerde ik me wie er ontbrak. Dat was de
van overtuigd dat dat voor mijn nieuwe werk ook geldt.” Toch is er ook één
oma van het gezin. Een vrouw van mijn eigen leeftijd, de vrouw met wie ik
voordeel aan de nieuwe baan. “Zoveel mensen in Etten-Leur organiseren
nog gedanst had.”
mooie grote en kleine dingen. Het is heel mooi om daar altijd op de eerste rij te zitten en die mensen aan te moedigen. Maar als ik kijk hoe vaak ik
Hart en ziel
in het weekend aan het werk ben, dan kijk ik er naar uit om straks vaker
Nieuwe burgemeesters komen soms ook bij De Vries langs om kennis te
weekend te hebben.”
maken, ze probeert ze dan voor te bereiden op hun baan. “Ik zeg dan: wees voorzichtig met je eigen hart en ziel. Daarom ben ik de laatste tijd ook voorzichtiger geworden. Soms kun je echt troost bieden. Maar in plaats van te vragen wanneer ik langs mag komen vraag ik óf ik langs mag komen. Want ik vind het heel begrijpelijk dat je op je donkerste dag samen wilt zijn met de mensen waar je van houdt.”
Opvang vluchtelingen Trots is De Vries op het snelle en soepele verloop van opvang van Oekraïense vluchtelingen. “Wij hebben heel snel alles geregeld en hier kwam echt mijn eigen drijfveer naar boven. Ieder mens heeft recht op huisje, boompje, beestje. Het is fantastisch om een bijdrage te leveren voor deze mensen. We hebben heel snel nagedacht over bijvoorbeeld leefgeld voor de vluchtelingen. De opvang was snel geregeld, in een hotel heb je bedden en een keuken. Maar hoe gênant is het als je jong bent, je leven
‘Bij de opvang van vluchtelingen kwam mijn eigen drijfveer boven. Ieder mens heeft recht op huisje, boompje, beestje’
is onzeker en je moet bijvoorbeeld maandverband aan een vreemde vragen. Zelf een boodschapje doen is heel belangrijk, al was het voor ons best ingewikkeld dat snel te regelen.” 95
96
Dit was 2022
97
Colofon Redactie en tekst: Yvonne Vermeulen en Monique Jansen
Familie Schellekens Richard Dreijer
Tekst: Frans van der Bom, Len Poppelaars, Krijn ten Hove, Mary van
Perry Roovers
Duuren, Arthur Brand, Hanneke Marcelis, Daniël van Overveld
Postcode Loterij Jumbo van Meerendonk
Fotografie
Collectie Jan Nouws
Yvonne Vermeulen
Stichting huisartsenposten West-Brabant
Monique Jansen
Willy Brouwers
Frans van der Bom
Humphrey Hekhuizen
Len Poppelaars
Piet van Es
Krijn ten Hove
Yvonne van Bijnen
Mary van Duuren
Louis Boumeester
René Mensen
Egon Zitter
Jack Konings
Marjo Erlings, Rugbyclub Etten-Leur
Wim Muijs
Hans hufkens
Familie Nuiten
Restaurant Tilia
Nienke Veenvliet
Leurse Leut
Tuinderij de Hoge Akker
Fauve Jansen
Hanneke Marcelis
Arthur Brand
Dierenasiel Breda Peter van Trijen
Acquisitie: Desiree Cooremans
Jacques Nagelkerke Laura Walter
Opmaak: Stefanie de Beer
Stella Marijnissen Tom van der Put
Dit boek is een uitgave van Uitgeverij de Bode
Corine Roks
www.uitgeverijdebode.nl
Uitgeverij de Bode 98