YURI HONING EN MARIECKE VAN DER LINDEN
BLAUW BAARD BOUDOIR ABATTOIR
2
WE HA D A BEAUTIFUL AQUARIUM BUT WE WANTED TO GO TO THE SEA. 4
VOORWOORD
PREFACE
Voor hun nieuwe multimediale installatie in de Tuinzaal van Kasteel het Nijenhuis hebben Yuri Honing en Mariecke van der Linden zich laten inspireren door de historische figuur van Blauwbaard. In het sprookje van Charles Perrault uit 1697 verbiedt de steenrijke, afschrikwekkende Blauwbaard zijn kersverse bruid om een geheime kamer in zijn kasteel te betreden. Als ze haar nieuwsgierigheid toch niet kan bedwingen en in de verboden kamer de lichamen van zes dode vrouwen vindt, betrapt Blauwbaard haar en dreigt hij haar, net als haar voorgangers, te doden. Door de eeuwen heen is het verhaal van Blauwbaard gebruikt om jonge mensen te waarschuwen voor ongehoorzaamheid en al te grote nieuwsgierigheid. Yuri Honing en Mariecke van der Linden vertalen deze boodschap naar het nu: naar het online leven, waarin onmogelijke schoonheidsidealen regeren en het gevaar onvermijdelijk op de loer ligt. Tegelijkertijd zetten ze je aan het denken: hoe kun je iets bereiken zonder risico te nemen? In de Tuinzaal zijn zo twee zins begoochelende ruimtes ontstaan: het Boudoir, waar verlangen, dromen en grenzeloze ambitie samensmelten in video en olieverf, en het Abattoir, waar de hersenen van Blauwbaard waken en de muziek van Yuri Honing Acoustic Quartet klinkt. Blauwbaard Boudoir Abattoir is het derde ‘Gesamt kunstwerk’ dat Yuri Honing en Mariecke van der Linden bij Museum de Fundatie realiseren. In 2018 was Goldbrun te zien, een reflectie op hedendaags Europa; in 2020 maakten zij, samen met Ronald A. Westerhuis, de wilde, multimediale installatie Avalon. Onze grote dank gaat uit naar Yuri Honing en Mariecke van der Linden, voor hun kunst, hun ver trouwen en de fijne samenwerking. Museum de Fundatie kan alleen maar bestaan dankzij het engagement van de Provincie Overijssel, de gemeente Zwolle, het ministerie van OCW, de VriendenLoterij en zijn founders, sponsoren en vrienden. Wij zijn hen zeer erkentelijk.
Yuri Honing and Mariecke van der Linden’s new multimedia installation in the Garden Gallery at Kasteel het Nijenhuis was inspired by the character of Bluebeard. In Charles Perrault’s 1697 tale, the wealthy and terrifying Bluebeard forbids his new bride from entering his secret chamber. But her curiosity gets the better of her and upon entering the forbidden room she discovers the bodies of six dead women. Bluebeard catches her red-handed, and threatens to kill her, too, just like her predecessors. Down the centuries, this has been used as a cautionary tale, to warn young women against disobedience and excessive curiosity. Yuri Honing & Mariecke van der Linden have transposed this to the here and now, to life online, where impossible ideals of beauty hold sway and danger inevitably lurks. At the same time it makes you think, for how is it possible to achieve anything without taking risks? Two illusory spaces have been created in the Garden Gallery: the Boudoir, where desires, dreams and boundless ambition meld in video and oil paintings; and the Abattoir, where the brain of Bluebeard keeps watch, and the music of the Yuri Honing Acoustic Quartet plays. Bluebeard Boudoir Abattoir is the third ‘Gesamtkunstwerk’ that Yuri Honing and Mariecke van der Linden have made at Museum de Fundatie. The first was Goldbrun in 2018, a reflection on today’s Europe. In 2020 they made the wild, multimedia installation Avalon in collaboration with Ronald A. Westerhuis. Many thanks to Yuri Honing and Mariecke van der Linden for their art, the confidence they placed in us and the great collaboration we enjoyed. Museum de Fundatie would not exist without the engagement of Overijssel provincial authority, Zwolle municipal council, the Ministry of Education, Culture and Science, the VriendenLoterij lottery and its founders, sponsors and friends. We are profoundly grateful to them all.
Ralph Keuning directeur Museum de Fundatie
Ralph Keuning director, Museum de Fundatie
5
6
YURI HONING EN MARIECKE VAN DER LINDEN
Sonnet VI: Bluebeard This door you might not open, and you did; So enter now, and see for what slight thing You are betrayed… Here is no treasure hid, No cauldron, no clear crystal mirroring The sought-for truth, no heads of women slain For greed like yours, no writhings of distress, But only what you see… Look yet again— An empty room, cobwebbed and comfortless. Yet this alone out of my life I kept Unto myself, lest any know me quite; And you did so profane me when you crept Unto the threshold of this room to-night That I must never more behold your face. This now is yours. I seek another place. Edna St. Vincent Millay uit Renasence and Other Poems
7
BLAUW BAARD
‘DUI K IN DIE EINDELOZE ZEE!’ ‘DI VE INTO THAT ENDLESS SEA!’ BOUDOIR ABATTOIR
8
Yuri Honing & Mariecke van der Linden in gesprek met Manuela Klerkx. Yuri Honing & Mariecke van der Linden in conversation with Manuela Klerkx.
BLAUW BAARD
Manuela Klerkx: Wat was de aanleiding voor dit project? Yuri Honing: De directe aanleiding was het sonnet ‘Bluebeard’ van de Amerikaanse lyrische dichter en toneelschrijver Edna St. Vincent Millay (18921950). Oorspronkelijk werd het gedicht gepubliceerd als ‘Sonnet VI’ in haar eerste dicht bundel Renascence and Other Poems uit 1917. Maar in de loop der tijd werd het gedicht bekend onder de naam ‘Bluebeard’. Haar ‘Bluebeard’ kent twee varianten ten opzichte van het oorspronkelijke sprookje van Charles Perrault (16281703), uit 1697. Ten eerste beweert zij dat het idee van de vermoorde vrouwelijke voorgangers berust op een idée fixe, en ten tweede laat Blauwbaard zijn kasteel na aan zijn vrouw, nadat hij haar heeft betrapt, en stapt hij zelf op. Ik vond dat een verfrissende kijk op de ‘Blauwbaard’ van Perrault. Millays sonnet laat ruimte voor ironie, en biedt zo de vrijheid die nodig is om, in mijn geval, te componeren. MK: En toen heb je dat sonnet aan Mariecke laten lezen? YH: Ja, we hebben dat meteen samen besproken, zoals we eigenlijk alles samen bespreken. Ik vond het een goed geschreven sonnet en een fijn start punt voor het ontwikkelen van nieuwe ideeën. Mariecke stelde voor om het sonnet op muziek te zetten en vandaaruit ontwikkelde het project zich verder. Mariecke van der Linden: Het idee is al een paar jaar oud, maar door alle vertragingen in verband met Covid veranderde ons leven: tentoonstellingen en concerten werden afgelast en ineens kregen we meer tijd om na te denken en nieuw werk te maken. Van het begin af aan wisten we dat we ‘Blauwbaard’ wilden vertalen naar een verhaal over dromen en verlangens van jonge mensen en over illusies die zomaar uiteen kunnen spatten. YH: De relatie tussen Blauwbaard en zijn jonge vrouwen berust op een spel van aantrekken en afstoten. Maar in feite gaat het verhaal natuurlijk over de aantrekkingskracht van macht. MvdL: Inderdaad, en daartegenover wilde ik de nadruk leggen op de onschuld van jonge mensen. Net zoals bij mijn hoesontwerp voor Yuri’s album ‘Bluebeard’ wilde ik een ‘snoepjeswinkelkleur’ roze gebruiken als kleur van verleiding, van zacht heid, en puurheid. Die poederige, zoete sfeer als lokmiddel om meiden te paaien. Dus roze als de
BOUDOIR ABATTOIR
Manuela Klerkx: What prompted this project? Yuri Honing: It was initially a response to the sonnet ‘Bluebeard’ by American lyrical poet and playwright Edna St. Vincent Millay (1892-1950). It was originally published as ‘Sonnet VI’ in her first collection, Renascence and Other Poems, in 1917. But over time the sonnet became known as ‘Bluebeard’. There are two differences between her ‘Bluebeard’ and the original tale by Charles Perrault (1628-1703), written in 1697. Firstly, she maintains that the idea of the murdered women who went before is an idée fixe, and secondly, Bluebeard leaves his castle to his wife after catching her disobeying him, and he leaves. I thought this was a refreshing take on Perrault’s ‘Bluebeard’. Millay’s sonnet leaves room for irony and, in my case at any rate, that offers the freedom that I need to compose. MK: And then you showed Mariecke the sonnet? YH: Yes, we talked about it immediately, just like we always talk about things. I thought it was well written and a good starting point for new ideas. It was Mariecke’s suggestion to set the sonnet to music, and then the project evolved from that. Mariecke van der Linden: The idea is actually from a few years ago, but what with all the delays caused by Covid our life changed: exhibitions and concerts were cancelled and suddenly we had more time to think and make new work. From the beginning we knew we wanted to transform ‘Bluebeard’ into a narrative about the dreams and desires of young people and about illusions that can suddenly be dispelled. YH: The relationship between Bluebeard and his young wives is based on a game of attraction and repulsion. But in fact the story is about the attractiveness of power. MvdL: Indeed, and in contrast with that I wanted to emphasise the innocence of young people. Just like in my cover design for Yuri’s album ‘Bluebeard’, I wanted to use a ‘candy-store’ pink as the colour of seduction, of gentleness, and purity. That soft, powdery feel, a lure to draw in girls. So pink as the colour of seduction and innocence, as a counterpoint to the cool blue you automatically think of when you hear the name ‘Bluebeard’. But it’s not literally about the narrative, and it’s not that we want to depict Bluebeard as a creep with a long blue beard, it’s more about the concept of hidden danger. Danger as a blind spot that you don’t see, but which can put you in life-threatening situations.
10
YURI HONING EN MARIECKE VAN DER LINDEN
11
BLAUW BAARD
Theraphy, 2022, olieverf op doek, 13 x 18 cm, 18 x 13 cm, 13 x 18 cm
Fuck Moi Flowers, 2022, olieverf op doek, 70 x 100 cm
BOUDOIR ABATTOIR
52
YURI HONING EN MARIECKE VAN DER LINDEN
Ravenstein Chapel, 2022, olieverf op doek, 80 x 100 cm
Selfie, 2022, olieverf op doek, 60 x 50 cm
53
BLAUW BAARD
Madrigaal, 2022 olieverf op doek, 100 x 80 cm
BOUDOIR ABATTOIR
54
YURI HONING EN MARIECKE VAN DER LINDEN
Le Nozze di Figaro, 2022, olieverf op doek, 80 x 150 cm
55
BLAUW BAARD
Mesmerize, 2022, olieverf op doek, 80 x 80 cm
Le Petite Prince, 2022, olieverf op doek, 60 x 80 cm
BOUDOIR ABATTOIR
56
YURI HONING EN MARIECKE VAN DER LINDEN
Saint Anne’s Chapel, 2022, olieverf op doek, 60 x 80 cm
57
BLAUW BAARD
Yuri Honing, Bluebeard’s Room, 2020, mixed media
BOUDOIR ABATTOIR
58
YURI HONING EN MARIECKE VAN DER LINDEN
59
60
Yuri Honing & Mariecke van der Linden actually originate from each other’s worlds; Mariecke van der Linden was trained as a composer and Yuri Honing seemed destined to become a visual artist before he turned to music. In 1992 they met at the Royal Conservatory in The Hague. Twenty years later they became a couple, and they have lived and worked together in Amsterdam ever since.
Yuri Honing (Hilversum, 1965) is saxofonist en componist. In 2012 werd hij onderscheiden met de Boy Edgar Prijs, de belangrijkste prijs in Nederland voor jazz en geïmproviseerde muziek. Ook won hij al drie Edisons en werkte hij samen met grootheden als Pat Metheny, Kurt Rosenwinkel en Charlie Haden. Als kind kreeg Yuri Honing intensief tekenles.
Yuri Honing (Hilversum, 1965) is a saxophonist and composer. In 2012 he was awarded the Boy Edgar Prize, the most important prize in the Netherlands for jazz and improvised music. He has also received three Edisons and has collaborated with greats such as Pat Metheny, Kurt Rosenwinkel and Charlie Haden. As a child, Yuri Honing received intensive art lessons.
Mariecke van der Linden (Ravenstein, 1973) is beeldend en digitaal kunstenaar. Ze studeerde compositie bij Theo Loevendie aan het Koninklijk Conservatorium Den Haag en maakte meerdere operaproducties. Tot ze in 2006 besloot zich definitief te richten op de beeldende kunst. Ze was van 2014 t/m 2020 artist in residence bij het Amsterdam Museum. Ook schilderde Mariecke van der Linden de Nieuwe Schuttersgalerij van de Hermitage Amsterdam, met levensgrote portretten van betekenisvolle Amsterdammers als Eberhard van der Laan en Johan Cruijff. Samen met Yuri Honing maakte zij bij Museum de Fundatie al Goldbrun (2018) en Avalon (2020).
Mariecke van der Linden (Ravenstein, 1973) is a visual and digital artist. She studied composition with Theo Loevendie at the Royal Conservatory of The Hague and has made several opera productions. In 2006 she decided to focus definitively on the visual arts. She was artist in residence at the Amsterdam Museum from 2014 to 2020. Mariecke van der Linden also painted the New Civic Guards Gallery of the Hermitage Amsterdam, with life-size portraits of prominent citizens of Amsterdam, such as Eberhard van der Laan and Johan Cruijff. Together with Yuri Honing she made Goldbrun (2018) and Avalon (2020) at Museum de Fundatie.
61
YURI HONING EN MARIECKE VAN DER LINDEN
Yuri Honing & Mariecke van der Linden komen eigenlijk uit elkaars werelden voort; Mariecke van der Linden is opgeleid als componist en Yuri Honing leek voorbestemd voor het beeldend kunstenaarschap, voordat hij zich aan de muziek wijdde. In 1992 ontmoetten ze elkaar op het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. Twintig jaar daarna kregen ze een relatie en sindsdien wonen en werken ze samen in Amsterdam.