Met extra hoofdstuk
AFTREKBARE BEROEPSKOSTEN JACQUES PIETERS
zijn er en wanneer moeten die in orde zijn? Hoe bereidt u zich best voor op fiscale controles? Welke inkomsten moet u aangeven? Wat als u een geschil heeft met de fiscus? En welke kosten kan u ingeven als aftrekbare beroepskosten?
Geen lange of ingewikkelde wetteksten, maar praktische informatie. Zo helpt deze gids u om te besparen op uw belastingen… Zeker ook in tijden van crisis.
MIJN ZAAK EN DE FISCUS
In deze gids krijgt u een antwoord op deze en veel andere vragen.
• UNIZO ADVIESGIDS •
Waar kan u bij ‘de fiscus’ terecht? Welke aangifteverplichtingen
UNIZO ADVIESGIDS JACQUES PIETERS
MIJN ZAAK EN DE FISCUS
Jacques Pieters is advocaat fiscaal recht en bedrijfsrecht bij Brotaxius en een veelgevraagd spreker. Het laatste hoofdstuk werd geschreven door de studiedienst van UNIZO, de Unie van Zelfstandige Ondernemers.
ISBN 978-94-91463-18-1
AANBEVOLEN DOOR
www.uitgeverijminerva.be
9
789491 463181
Mijn zaak en de fiscus
Hebt u nog vragen na het lezen van dit boek of wenst u meer informatie, neem dan contact op met het UNIZO Service Center via het nummer 078 35 39 39 of via service@unizo.be. Daarnaast kan u op www.unizo.be/kennisnet terecht voor meer tips en advies op uw ondernemersvragen.
Mijn zaak en de fiscus UNIZO Adviesgids Jacques Pieters Met hoofdstuk 10 door Kristof Willekens, UNIZO Studiedienst Š 2012, Uitgeverij Minerva nv Ravensteingalerij 28, 1000 Brussel www.uitgeverijminerva.be Omslagontwerp: www.frisco-ontwerpbureau.be D/2012/12.823/19 ISBN 978-94-91463-18-1 NUR 800 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieÍn, opnamen of op enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke goedkeuring van de uitgever.
Jacques Pieters
Mijn zaak en de fiscus
Mijn zaak en de fiscus
Inhoudstafel
Hoofdstuk 1
Wie is de fiscus?
Normaal gezien‌ Wanneer u het niet eens bent met de fiscus Als het misloopt Andere federale diensten Het wordt ingewikkelder: de regionale fiscus De provinciale en gemeentelijke fiscus Hoofdstuk 2
Wees in orde – weet wanneer u wat dient te betalen
De boekhouding en de jaarrekening De verschillende aangifteverplichtingen inzake inkomensbelasting en btw Aanslagbiljet en betaling Hoofdstuk 3
De fiscus, uw vijand?
Wat trekt controles aan? Wat vermindert de kans op controles? Soorten controles Hoofdstuk 4
Kies de juiste bijstand
Waarom wel professionele bijstand? Waarom doet u het misschien beter zelf? De gulden middenweg? Wat mag ik van mijn fiscaal raadgever verwachten? Hoe help ik mijn fiscaal raadgever?
7 8 10 11 12 13 14
17 18 22 29 31 31 32 33 43 43 44 44 45 47
6
Mijn zaak en de fiscus
Hoofdstuk 5
Welke inkomsten nemen we op in de aangifte?
Personenbelasting Vennootschapsbelasting Hoofdstuk 6
Hoe bespaar ik legaal belastingen?
Als natuurlijke persoon Als vennootschap Hoofdstuk 7 Beroepskosten
Welke voorwaarden voor aftrekbaarheid moeten voldaan zijn? Zijn er beperkingen? Hoofdstuk 8
Help, ik kan de fiscus niet betalen!
Hoofdstuk 9
Geschillen met de fiscus: beter voorkomen dan genezen?
Voorkomen Genezen Tussen voorkomen en genezen
van de belangrijkste aftrekbare beroepskosten
49 49 52 53 53 56 59 59 61 63
65 65 68 70
Hoofdstuk 10 Overzicht
Huisvestingskosten Kosten van investeringen Autokosten Kosten van publiciteit en representatie Personeelskosten Restaurantkosten Sociaal Statuut Andere Beroepskosten Bijlagen
71 71 75 78 87 89 98 99 101 109
Hoofdstuk 1
Wie is ‘de fiscus’?
De titel van dit hoofdstuk spreekt boekdelen. Wie is ‘de fiscus’? Wanneer krijgt u met hem te maken? Is het belangrijk om te weten wie ik net voor mij heb, want de fiscus is toch ‘de’ fiscus?
We spreken vaak over ‘de’ fiscus of over ‘de’ administratie wanneer we het over belastingszaken hebben. Deze terminologie is echter niet erg precies en wordt door veel belastingsambtenaren als beledigend ervaren. Ons gefederaliseerd land kent immers vele fiscussen! Om een idee te geven, de doorsnee ondernemer betaalt volgende belastingen: –– personenbelasting (federaal, met gemeentelijke opcentiemen); –– vennootschapsbelasting (federaal); –– BTW (federaal, waarvan een groot deel doorgestort wordt aan de EU); –– onroerende voorheffing (gewestelijk); –– provinciale belasting (op de uitoefening van een zelfstandige activiteit); –– diverse gemeentelijke belastingen (op drijfkracht, hebben van een maatschappelijke zetel, ter compensatie van het verlies van de opcentiemen, op de gebruikte oppervlakte). Het is dan ook beter om te weten met wie we te maken hebben alvorens we iemand onnodig voor het hoofd stoten. Hierna volgen de belangrijkste diensten waarmee een onderneming geconfronteerd kan/ zal worden in haar ‘fiscaal bestaan’.
8
1. Normaal
Mijn zaak en de fiscus
gezien…
Wanneer we over fiscale ambtenaren praten, zullen deze meestal verbonden zijn aan de Federale Overheidsdienst Financiën (FOD Financiën). Het gaat dan vooral om: –– De gewone lokale controle personen- en vennootschapsbelasting of BTW.1 Deze staat normaal onder de leiding van een Eerstaanwezend Inspecteur, die over een aantal Inspecteurs beschikt (ambtenaren niveau A) en een aantal fiscaal deskundigen (ambtenaren niveau B). Deze controles zijn intern dikwijls nogmaals onderverdeeld in een sectie die loontrekkenden zoals werknemers, magistraten en ambtenaren controleert en één sectie die zelfstandigen en bedrijfsleiders in het oog houdt. De gewone lokale controle beheert het ‘permanente dossier’ van de belastingplichtige. Bij de gewone lokale controle dient u normaal gezien uw aangiftes in, zowel voor de personenbelasting als de vennootschapsbelasting of de BTW.2 Zij doet ook controles, bijvoorbeeld wanneer deze aangiften vragen oproepen (plotse en dramatische stijgingen/dalingen van omzet of kosten, gebreken in de aangiften, controlewijzigingen). Tenslotte kan u normaal bij hen ook terecht voor algemene inlichtingen en bepaalde aanvragen (zoals het recht om uw boekhouding tijdelijk op een andere plaats te bewaren). –– De ontvanger van de personenbelasting, de vennootschapsbelasting of de BTW. De ontvanger is degene aan wie u de verschuldigde belastingen betaalt en met wie u eventuele afbetalingsplannen overeenkomt. In sommige gevallen dient u ook bij de ontvanger een aangifte in: bijvoorbeeld een aangifte inzake de roerende voorheffing.
1 Er bestaan vergevorderde plannen om deze ‘fiscus om de hoek’ af te schaffen of te herleiden tot lokale antennes. De manier waarop dit voornemen uitgevoerd zou worden staat nog niet vast. 2 Zie verder inzake de aangifteverplichtingen.
Hoofdstuk 1 Wie is ‘de fiscus’? 9
TIP
–– De administratie van de ondernemings- en inkomstenfiscaliteit (AOIF); deze werd in de jaren ’90 van de vorige eeuw opgericht om het aantal fiscale controles op te drijven en de efficiëntie ervan te verbeteren. Zij opereert vanuit een 50-tal controlecentra in het hele land en voert – meestal grondige – controles uit zowel wat inkomstenbelastingen als BTW betreft: de zogenaamde ‘polyvalente controles’. Een controle van deze dienst betekent niet dat er een vermoeden is van fraude of iets dergelijks, maar dat bijvoorbeeld uw hele sector gecontroleerd wordt, u een afwijkende winstmarge of kostenstructuur heeft en/of dat u toevallig uitgekozen werd. Vroeger was het mogelijk te voorspellen wanneer u veel kans maakte op een grondige controle. Dit is echter reeds enkele jaren onmogelijk geworden. Soms wordt beroep gedaan op de lokale of nationale opsporingsdiensten die, voor hen, vaststellingen ter plaatse doen: het aantal klanten dat op een dag langskomt, het al dan niet uitreiken van BTW-bonnetjes, het aantal geleverde meters stof, de inhoud van uw kassa,… Deze laatste controles kunnen soms nogal intimiderend overkomen – de fiscus die zich een hele dag in uw winkel parkeert – maar hebben meestal weinig om het lijf.
Een boekhouder of fiscaal raadgever die gespecialiseerd is of meerdere klanten heeft in een bepaalde sector, zal snel weten wanneer er een sectorale controle aan de gang is. Ook bij uw sectororganisatie is zoiets vrij snel bekend. Leg uw oor te luisteren! Misschien is het tijd voor een aantal preventieve maatregelen (stocktellingen, bijwerken van inventarissen en klassement).
U vindt de juiste persoon/dienst terug via een tool die u door de FOD Financiën ter beschikking gesteld wordt, op het adres: http://annuaire.fiscus.fgov.be/qw/index.php?lang=nl