ZWITSERLAND “Soms kriebelt het om naar een grotere stad te verhuizen”

Zwitserland

Plussen

+ De levensstandaard is een van de hoogste ter wereld, net als de inkomens. + De gezondheidszorg en het onderwijs zijn erg goed. + De werkeloosheid is laag. + De misdaadcijfers zijn erg laag. + Het openbaar vervoer is goed geregeld.

Minnen

De prijzen in Zwitserland liggen hoog. Ook de belastingen in Zwitserland zijn gemiddeld hoger dan in de rest van Europa. Het kan lastig zijn een (betaalbaar) huis of appartement te vinden. Zwitsers kennen een langere werkweek dan Nederlanders. Het kan lastig zijn om te integreren.

20 19

Tijdens haar master Communicatiewetenschappen ging Marsha Heinen al aan de slag als consultant bij een van de zogenaamde ‘Big Four’, de vier grootste accountants- en adviesbedrijven. Daar leerde ze haar partner kennen, die in 2012 een baan in Genève kreeg aangeboden. Marsha Heinen: “In diezelfde periode kon ik toevallig op een project in Genève werken. Het bleek mogelijk om te wisselen van mijn Amsterdamse kantoor naar het Geneefse kantoor. Inmiddels hebben we Genève ingeruild voor Zürich en na een aantal jaren als consultant te hebben gewerkt, werk ik sinds kort bij een Zwitserse bank. Ik houd mij onder andere bezig met de reputatierisico’s die voortkomen uit risicovolle transacties.”

tekst nikki van schagen

Hoe zag je leven eruit voordat je emigreerde?

“Voordat ik emigreerde woonde ik in een piepkleine studio naast de Nieuwmarkt, in hartje Amsterdam. In onregelmatige weken combineerde ik mijn studie met mijn werk. ’s Ochtends op kantoor, ’s middags naar college, ’s nachts dat ene rapport schrijven en als het even kon ook nog op stap. Ik geloof dat ik in het begin zelfs mijn bijbaan als hostess op Schiphol nog had. Ik deed van alles en nog wat. Niet heel gezond, ik denk dat ik vooral op cafeïne leefde. Het was hard werken, maar ook heel gezellig. Het merendeel van mijn vrienden woonde namelijk ook in Amsterdam.”

“Als ik een dipje heb, verdwijnt dat heel snel als ik ergens op een bergtop zit”

Reputational risk manager in Zürich

Waarom heb je het roer omgegooid?

“Ik wilde sowieso graag naar het buitenland, of internationale ervaring opdoen. Op zich best grappig als je bedenkt dat ik op 11-jarige leeftijd tegen een schoolweek opzag omdat ik het eten niet kende en op mijn 13e doodsbenauwd was om überhaupt de bus te pakken naar school. Dat veranderde gelukkig toen ik 15 was en met een vriendinnetje de trein nam naar de Jaarbeurs in Utrecht. Daarna kreeg ik op mijn 19e een beurs om in Griekenland te studeren en na een stage in China op mijn 20ste was het hek blijkbaar echt van de dam.”

Waarom heb je voor Zwitserland gekozen?

“Eigenlijk wilde ik naar Hongkong of Singapore, maar ik leerde mijn vriend kennen en hij ging naar Genève, dus was mijn impulsieve gedachte ‘dan gaan we daar toch heen’. Een klein beetje balen vond ik het wel. Mijn Frans was ondanks zes jaar Frans op de middelbare school beperkt gebleven tot niveautje deux-croissants-et-jus-d’orange. Was ik eindelijk afgestudeerd, kon ik weer doorklussen met avondcursussen Frans.”

Hoe is het leven in Zwitserland?

“We vinden Zwitserland fantastisch vanwege – hier komt het cliché: de bergen. In de zomer zijn we met mooi weer altijd ergens aan het hiken, in de winter gaan we bijna elk weekend skiën. Dat skiën heb ik in de eerste twee jaar met veel vallen, opstaan, builen en frustratie geleerd. Ik waardeer het nu enorm. Er gaat niets boven een snelle run de berg af op een koude, heldere dag met verse sneeuw en frisse lucht. En omdat we thuis geen Nederlands met elkaar spreken – mijn vriend is Roemeens – komt het ons eigenlijk ook wel goed uit dat de Zwitsers zelf vier nationale talen hebben. Het leven is hier heerlijk. Als het even kan zijn we buiten, en behalve de bergen die ik al noemde zijn er ontelbaar veel prachtige meren. Neem een paddleboard, huur een bootje of ga lekker zwemmen! En tijdens lange weekenden ligt de rest van Europa binnen handbereik. Het voelt oprecht als thuiskomen als het vliegtuig in Genève of Zurich landt. Als ik ooit ook maar een dipje heb, verdwijnt dat heel snel als ik ergens in de sneeuw of op een bergtop zit. De hoge levensstandaard in Zwitserland heeft het voor mij ook mogelijk gemaakt om bepaalde dromen waar te maken. Zo heb ik tijdens een vakantie mee kunnen werken aan onderzoek naar orka’s in IJsland, ga ik deze winter voor de vierde keer snorkelen met wilde orka’s in het Arctisch gebied en heb ik vorig jaar samen met mijn partner meegewerkt aan neushoornonderzoek in Zuid-Afrika. Daarnaast ben ik een online kunstgalerij begonnen om schilderijen te verkopen, de opbrengst gaat naar wetenschappelijk onderzoek. Ik heb echt niets te klagen.”

Wat vind je van de Zwitserse mensen en hun cultuur?

“De Zwitsers… Ik denk dat ik een redelijk beeld heb gekregen door zowel in Genève, Vaud en Zurich te hebben gewoond. Als pas afgestudeerde Nederlandse interpreteerde ik de Zwitserse bescheidenheid als verlegenheid en had ik een beetje de neiging over Zwitsers heen te walsen. Inmiddels ben ik gelukkig iets ouder en kan ik de Zwitsers erg waarderen om hun discretie, hun vaak gedegen kennis van hun vak of specialisatie, en kan ik de verpakte boodschappen tussen de regels beter oppikken. Dat is een mooie ervaring van wonen in het buitenland: je leert jezelf en je eigen cultuur beter kennen, opdat je jezelf iets anders kunt opstellen om iemand met een andere cultuur beter te leren begrijpen. Het is moeilijk om vrienden te maken met Zwitsers, maar als je over die drempel heen bent, zijn het gouden mensen.”

Mis je dingen aan Nederland?

“Mijn familie en vrienden. Ondanks dat Zwitserland echt niet ver weg is, voelt dat soms anders. Zeker op momenten waarop ik graag mijn familie even nabij had gehad. En vriendschappen die ik tijdens mijn middelbareschool- of studententijd heb opgebouwd zijn nagenoeg onvervangbaar. De tijd vliegt voorbij, en daar horen ook huwelijken en baby’s bij. En soms mis ik vla, haha. Vooral stoofperenvla.”

Wil je definitief in Zwitserland blijven?

“Ik neig daarnaar ja. Maar ach, vraag het me over tien jaar nog eens!” n

Hoe is het nu, anno 2022? “Soms kriebelt het om naar een grotere stad te verhuizen”

Marsha: “Het gaat erg goed! In 2019 waren we net van Romandië (het Franssprekende gedeelte van Zwitserland, red.) naar Zurich verhuisd. We wonen nog steeds in Zurich, wat heel goed bevalt. Gelukkig maar, want mijn vriend begint binnenkort aan een nieuwe uitdaging waarvoor hij regelmatig in München moet zijn. We voelen ons na tien jaar in Zwitserland erg thuis, en met name tijdens de coronaperiode werd het ons duidelijk hoe belangrijk het is om de natuur zo dichtbij te hebben. Zelfs tijdens de complete lockdown konden we onze sneeuwschoenen pakken en een compleet verlaten skigebied in wandelen, met een thermoskan thee en cake in de rugzak. We kijken heel positief terug op onze emigratie. Natuurlijk zijn er altijd wel moeilijke momenten, maar die zouden we ook in Nederland hebben, zij het in een andere vorm. Ik weet niet of we ooit nog terug naar Nederland zullen verhuizen. Nu de mogelijkheid om de Zwitserse nationaliteit aan te vragen dichtbij komt, begin ik dáár over na te denken. Maar mijn Nederlandse nationaliteit verliezen… daar ben ik emotioneel nog niet helemaal klaar voor! Soms kriebelt het om naar een grotere stad te verhuizen, zoals New York, Singapore of San Francisco. Maar ach, wat missen we hier nou eigenlijk? Onze emigratie is zeker succesvol en we blijven nog wel even. Als het niet te erg gaat kriebelen… Tegen mensen die naar Zwitserland willen emigreren zou ik zeggen: gewoon doen! Je kunt altijd terug. Soms lees ik het commentaar van “medelanders” dat je Duits, Frans of Italiaans zou moeten leren voordat je komt. Maar echt: naarmate je vaker belastingaangiftes doet in verschillende talen, komt dat allemaal vanzelf. Duik erin!” n

“Natuurlijk zijn er altijd wel moeilijke momenten, maar die zouden we ook in Nederland hebben”