2 Massaconcentratie

De verhouding tussen de hoeveelheid opgeloste stof (aantal mol n of massa m) en de hoeveelheid oplossing (V) noemen we de concentratie van de oplossing (c). c = m V met eenheid g L of c = n V met eenheid mol L .

DEMO Concentratie van oplossingen Je leerkracht maakt vier oplossingen van koper(II)sulfaat. Die oplossingen herkennen we aan de blauwe kleur. • Bekerglas 1: 1 gram CuSO4 wordt opgelost tot een volume van 0,05 L oplossing • Bekerglas 2: 1 gram CuSO4 wordt opgelost tot een volume van 0,1 L oplossing • Bekerglas 3: 2 gram CuSO4 wordt opgelost tot een volume van 0,05 L oplossing • Bekerglas 4: 2 gram CuSO4 wordt opgelost tot een volume van 0,1 L oplossing

Je merkt aan de helderblauwe kleur van de oplossing hoe geconcentreerd de oplossing is (hoe donkerder blauw, hoe hoger de concentratie CuSO4). Merk op dat de inhoud van bekerglas 1 en 4 dezelfde kleur hebben. Dat komt doordat voor die bekers de verhouding van de hoeveelheid opgeloste stof tot de hoeveelheid oplossing, de concentratie dus, gelijk is: 1 g CuSO4 0,5 L = 2 g CuSO4 1 L

Er zijn verschillende manieren om de concentratie van een oplossing uit te drukken, afhankelijk van in welke eenheid de hoeveelheid opgeloste stof wordt uitgedrukt. Zo kunnen we onze hoeveelheid CuSO4 uit het voorbeeld uitdrukken in gram of in mol. We spreken dan respectievelijk over de massaconcentratie of de molaire concentratie. Wanneer een vloeistof in een andere vloeistof wordt opgelost, spreken we soms ook over volumeconcentratie.

2 Massaconcentratie

Het begrip mol is natuurlijk niet bij iedereen bekend. Daarom staat voornamelijk op voedingswaren de hoeveelheid opgeloste stof vaak aangeduid in een aantal gram. Als we de hoeveelheid opgeloste stof in gram uitdrukken en de hoeveelheid oplossing in liter, bekomen we voor de concentratie een eenheid van g L , we spreken dan over de massaconcentratie. Zo zit in 1 glas cola van 250 mL maar liefst 27 gram suiker. De concentratie suiker is dus 27 g 250 mL of 108 g L .

demovideo: concentratie van oplossingen

1 gram CuSO4 wordt opgelost tot een volume van 0,05 L oplossing

1 gram CuSO4 wordt opgelost tot een volume van 0,1 L oplossing

2 gram CuSO4 wordt opgelost tot een volume van 0,05 L oplossing

2 gram CuSO4 wordt opgelost tot een volume van 0,1 L oplossing Proefhoofdstuk©VANIN

Afb. 15 Een glas cola bevat veel suiker

Bereken hoeveel kaliumchloride (KCl) je moet afwegen als je 3,5 L oplossing wil maken met een concentratie van 60 g L .

Gegeven: • V(oplossing) = 3,5L • c(KCl) = 60 g L Gevraagd: m(KCl) Oplossing: c = m V en dus m m = c · V = 60 g L · 3,5 L = 210 g Bij voedingswaren wordt de hoeveelheid oplossing vaak herleid naar 100 mL, waardoor de eenheid g/100 mL wordt. Het etiket vermeldt dan de concentratie in % (per 100 mL dus). Voor de suikerconcentratie in het voorbeeld van het glas cola wordt dat dan 108 g L =

10,8 g 100 mL of 10,8 %. Op het etiket van een blikje Ice Tea lezen we bijvoorbeeld hoeveel gram er van verschillende stoffen zijn opgelost in 100 ml van de drank (oplossing). Zo zit er per 100 mL Ice Tea 4,5 g suiker opgelost. In de 2de kolom staat dan hoeveel suiker er in het totale flesje van 33 cl zit. De massaconcentratie is altijd 4,5 g 100 mL = 4,5 % Afb. 16 Voedingswaarden frisdrank WEETJE Proefhoofdstuk©VANIN