1.3.1
2.1
2.2 Transacties met een invloed op de resultatenrekening
2.2.1 Verrichting 5: stijging van kosten en daling van activa
2.2.2 Verrichting 6: stijging van kosten en stijging van passiva
2.2.3 Verrichting 7: stijging van opbrengsten en stijging van activa
2.2.4 Verrichting 8: stijging van opbrengsten en daling van passiva
2.2.5
2.3 Structuur van de resultatenrekening
3 De registratie van transacties in het journaal en op rekeningen
3.1 De werkwijze van het grootboek
3.1.1 De terminologie van de rekeningen
3.1.2 Balansrekeningen
3.1.3 Resultatenrekeningen
3.1.4
3.1.5
3.2 De minimumindeling van het algemeen rekeningenstelsel
3.3 De werkwijze van het journaal of dagboek
3.3.1 De journaalpost
3.3.2 Registratie van de verrichtingen via het dagboek
4 Een vereenvoudigde jaarafsluiting
4.1 Het afsluiten van de rekeningen en het boekjaar
4.2 De proef- en saldibalans
4.3 De boekhoudcyclus samengevat
5 Oefeningen
1 De commerciële verrichtingen
1.1 Het rekeningenstelsel i.v.m. aankopen en verkopen
1.2 Aankopen en verkopen met btw
1.2.1 De werking van het btw-stelsel
1.2.2 De boekhoudkundige verwerking van btw
1.2.3 De periodieke btw-afrekening
1.3 Enkele complicaties van aankoop- en verkoopverrichtingen
1.4
2 De financiële verrichtingen
2.1 De rechtstreekse betaling
2.2 De elektronische betaling
2.3 De betaling via cheque
2.4 De betaling via kredietkaarten
3 Oefeningen
4 Appendix: btw-noties
4.1 De btw-handeling
4.1.1 De belastbare btw-handelingen
4.1.2 De btw-tarieven in België
4.2 De btw-belastingplichtige
4.2.1 Definitie
4.2.2 Verplichtingen
4.3 Soorten btw-belastingplichtigen
4.3.1 Btw-belastingplichtigen met recht op aftrek
4.3.2 Gemengde btw-belastingplichtigen
4.3.3 Gedeeltelijke btw-belastingplichtigen
4.3.4 Belastingplichtigen zonder recht op aftrek
4.3.5 Niet-belastingplichtige rechtspersonen
4.3.6 Andere
HOOFDSTUK 4
1 Kenmerken van de financiële verslaggeving
1.1 Grondslagen van financiële verslaggeving
1.1.1 Ondernemingsentiteit
1.1.2 Continuïteit
1.1.3 Monetaire kwantificering
1.1.4 Het aangroeibeginsel (accruals principle)
1.2 Doelstellingen van de financiële verslaggeving
1.2.3
1.2.4
1.2.5
(inclusief voorzichtigheid)
1.2.6 Getrouw beeld
1.3 Kenmerken van de jaarrekening
1.3.1
1.3.4 Individuele waardering
1.4 Vastleggen van gebeurtenissen in de boekhouding
1.4.1 Verantwoordingsstukken
1.4.2 Volledigheid
1.4.3 Niet-compensatie
2 De regelgeving aangaande de boekhouding en de jaarrekening in België
regelgeving vóór
2.1.2 De regelgeving van 1975 tot 2000
2.1.3 De regelgeving in de 21ste eeuw
2.2 De huidige regelgeving
2.2.1
toepassingsgebied van de wetgeving
2.2.2 Algemene bepalingen en verplichtingen m.b.t. het voeren van een boekhouding en het opstellen van de jaarrekening
2.2.3 De bepalingen m.b.t. de jaarrekening
2.2.3.1 Waarderingsregels
2.2.3.2 Het schema van
3
4 Appendix: ondernemingen die een vereenvoudigde boekhouding mogen voeren
1.2 De boekingen in de loop van het jaar m.b.v. de hulpdagboeken
1.3 De afsluitingsverrichtingen
1.3.1 De inventaris en hieruit voortvloeiende aanpassingen
1.3.2 Winstbelastingen en resultaatbestemming
1.4 De boekhoudcyclus samengevat
2.1
2.1.1 Nog te ontvangen aankoopfacturen voor ontvangen goederen
2.1.2 Nog op te maken verkoopfacturen voor geleverde goederen
2.1.3 Nog te ontvangen creditnota’s op aangekochte goederen
2.1.4 Nog op te maken creditnota’s op verkochte goederen
2.2 Voorraadwijzigingen
2.2.1
2.2.2 Afname van de voorraad
2.2.3 De kostprijs van de verkochte goederen
2.3 Overlopende rekeningen
2.3.1 Over te dragen kosten
2.3.2 Over te dragen opbrengsten
2.3.3 Toe te rekenen kosten
2.3.4 Verkregen opbrengsten
2.4 De waardecorrecties aan activa
3 Oefeningen
4 Appendix: de centralisatiemethode
De registratie via hulpdagboeken
4.1.1 Het aankoopdagboek
4.1.2 Het verkoopdagboek
4.1.3 Het financieel dagboek
4.1.4 De centralisatie
DEEL 2 STUDIE VAN DE RUBRIEKEN VAN DE JAARREKENING
1 Inhoud van de rubriek
2 Registratie bij de verwerving
2.1 Directe activering
2.2 Indirecte activering
3 Registratie gedurende de levensduur
3.1 Waardedalingen
3.2
4 Registratie aan het einde van de levensduur
5 Oprichtingskosten en winstuitkering
6 Illustratie – jaarrekening Duvel Moortgat
7 Oprichtingskosten en IFRS
2 Registratie bij de verwerving
2.1 Registratie bij aanschaffing
2.2 Registratie bij inbreng
2.3 Registratie bij vervaardiging
2.4 Verwerving van een onderneming waarbij goodwill wordt betaald
3 Registratie gedurende de levensduur
3.1 Afschrijvingen en waardeverminderingen
3.1.1 Afschrijvingen
3.1.2 Waardeverminderingen
3.2 Terugneming van afschrijvingen en waardeverminderingen
3.2.1 Terugneming van afschrijvingen
3.2.2 Terugneming van waardeverminderingen
4 Registratie bij realisatie
5 Immateriële vaste activa en winstuitkering
6 Illustratie – jaarrekening Duvel Moortgat
7 Immateriële vaste activa en IFRS
8 Oefeningen
1 Inhoud van de rubriek
2 Registratie bij de verwerving
2.1 Verwerving via kopen, vervaardigen of inbrengen
2.1.1 Registratie bij aankoop
2.1.2 Registratie bij vervaardiging
2.1.3 Registratie bij inbreng
2.2 Verwerving via financiële leasing
2.3 Activa in aanbouw en vooruitbetalingen
3 Registratie gedurende de levensduur
3.1 Afschrijvingen en waardeverminderingen
3.1.1 Afschrijvingsmethodes
3.1.1.1 Lineaire afschrijving
3.1.1.2 Afschrijving via een vast percentage op de boekwaarde
3.1.1.3 Afschrijving op basis van productie-eenheden
3.1.1.4 Afschrijving gebaseerd op de som van de jaarnummers
3.2 Herwaarderingen en terugneming van afschrijvingen en waardeverminderingen
3.2.1 Herwaarderingen
3.2.2 Terugneming van afschrijvingen en waardeverminderingen
3.3 Leasing en soortgelijke rechten
4 Buitengebruikstelling en realisatie
4.1
5 Illustratie – jaarrekening Duvel Moortgat
8.1 Berekening van de actuele waarde aan de hand van een annuïteitentabel
8.2 Bijzonder geval: registratie bij verwerving tegen lijfrente
8.2.1 Registraties bij de verwerving
8.2.2 Registratie gedurende de looptijd van een lijfrentecontract
8.2.3 Registratie bij de beëindiging van een lijfrentecontract
1 Inhoud van de rubriek
1.1 Verbonden en geassocieerde vennootschappen
1.1.1 Controle over een vennootschap
1.1.2 Moedervennootschap, dochtervennootschap
1.1.3 Vaststelling van de controlebevoegdheid
1.1.4 Verbonden vennootschappen en financiële vaste activa 307
1.2 Vennootschappen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat 310
1.2.1 Deelneming 310
1.2.2 Vennootschappen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat
1.3 Andere financiële vaste activa
1.3.1 Andere aandelen die het karakter hebben van financiële vaste activa
1.3.2 Vorderingen die het karakter hebben van financiële vaste activa
1.3.3 Borgtochten in contanten
2 Registratie bij de aanschaffing
2.1 Deelnemingen in verbonden ondernemingen, in ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat of andere aandelen die het karakter hebben van financiële vaste activa
2.2 Vorderingen op verbonden vennootschappen, op vennootschappen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat of overige vorderingen die het karakter hebben van financiële vaste activa
3 Registratie tijdens de levensduur
3.1 Waardeverminderingen
3.2 Herwaarderingen en terugneming van waardeverminderingen 316 3.2.1 Herwaarderingen
3.2.2 Terugneming van waardeverminderingen
4 Registratie bij verkoop
5 Illustratie – jaarrekening Duvel Moortgat
6 Financiële vaste activa en IFRS
7 Oefeningen
1 Inhoud van de rubriek
2 Registratie bij de verwerving en gedurende de levensduur
2.1 De waarderingsregels van vorderingen op meer dan 1 jaar
2.2 De waardering van vorderingen tegen nominale waarde
2.2.1 Vorderingen met nominale waarde inclusief rentevergoeding
2.2.2 Vorderingen waarbij de aanschaffingswaarde lager ligt dan de nominale waarde
2.2.3 Disconto op renteloze vorderingen of vorderingen met abnormaal lage rente
2.3
effecten
3 Waardecorrecties op vorderingen op meer dan 1 jaar
3.1 Waardeverminderingen
3.2 Waardestijgingen
4 Illustratie – jaarrekening Duvel Moortgat
5 Vorderingen op meer dan 1 jaar en IFRS
6 Oefeningen
HOOFDSTUK 11 VOORRADEN EN BESTELLINGEN
1 Inhoud van de rubriek
1.1 Voorraden
1.2 Bestellingen in uitvoering
2 De waardering van voorraden
2.1 De verschillende methodes van voorraadwaardering
2.1.1 De FlFO-methode (First in first out)
2.1.2 De LlFO-methode (Last in first out)
2.1.3 De gewogen gemiddelde methode
2.1.4 De geïndividualiseerde waarderingsmethode
2.2 Permanente of periodieke inventaris
2.2.1 Het systeem van permanente inventaris
2.2.2 Het systeem van periodieke inventaris
2.3 Voorbeelden
2.3.1 FIFO-waarderingsmethode met permanente inventaris
2.3.2 LIFO-waarderingsmethode met permanente inventaris
2.3.3 Gewogen gemiddelde waarderingsmethode met permanente inventaris 356
2.3.4 FIFO-waarderingsmethode met periodieke inventaris
2.3.5 LIFO-waarderingsmethode met periodieke inventaris
2.3.6 Gewogen gemiddelde methode met periodieke inventaris
2.3.7 Samenvatting
2.3.8 Bespreking
2.4 Correcties op de voorraadwaardering
2.4.1 De ‘markttoets’: voorraadwaardering tegen het minimum van kost- en marktprijs
2.4.2 Waardevermindering op voorraden
2.4.2.1 Waardeverminderingen specifiek voor goederen in bewerking
2.4.2.2 Waardeverminderingen op alle categorieën van de voorraden
2.4.3 Waardering van de voorraden grond- en hulpstoffen tegen een vast bedrag
3.1.1
3.1.2
3
2 Registraties
aanschaffing
2.2 Tijdens de levensduur van de investering
2.3 De realisatie of buitengebruikstelling van de vaste activa
3 Illustratie – jaarrekening Duvel
1
2
3 Illustratie – jaarrekening Duvel Moortgat
4 Voorschot aan de vennoten op de verdeling van het nettoactief en IFRS
1
2 Registraties
2.1 Voorzieningen voor risico’s en kosten
2.1.1 De voorziening voor pensioenen en soortgelijke verplichtingen
2.1.2 De voorziening voor belastingen
2.1.3 De voorziening voor grote herstellings- en onderhoudswerken
2.1.4 De voorziening voor milieuverplichtingen
2.1.5 De voorziening voor overige risico’s en kosten
2.2 De uitgestelde belastingen
3 Illustratie – jaarrekening Duvel Moortgat
4 Voorzieningen, uitgestelde belastingen en IFRS
4.1 Voorzieningen en IFRS
4.2 Uitgestelde belastingen en IFRS
5 Oefeningen
2.1 De waarderingsregels van schulden op meer dan 1 jaar
2.2 De waardering van schulden tegen nominale waarde
2.2.1 Schulden met nominale waarde inclusief rentevergoeding
2.2.2 Disconto op renteloze schulden of schulden met abnormaal lage rente
2.3 Obligatieleningen
2.4 Leningen waarbij intrestsubsidies worden ontvangen
2.5 Leningen en de roerende voorheffing
1 Inhoud van de rubriek
1.1 Schulden op
2.3
2.4.3
2.5
HOOFDSTUK
1 De boekhoudkundige eindejaarsverrichtingen
190
1.1 Controle van de registraties in de boekhouding 191
1.2 Opmaken van de inventaris 192
1.2.1 Inventarisering van de voorraad
1.2.2 Inventarisering van de vaste activa
1.2.3 Inventarisering van vorderingen en schulden
1.2.4 Inventarisering van de liquide middelen
1.2.5 Inventarisering van de kosten en de opbrengsten
1.2.6 Inventarisering van de rechten en verplichtingen
192
193
193
193
193
194
1.3 Uitvoeren van correctieboekingen 194
1.3.1 Correctieboekingen i.v.m. de voorraad 194
1.3.2 Correctieboekingen i.v.m. vaste en andere vlottende activa 195
1.3.3 Correctieboekingen i.v.m. resultaat 195
1.4 Berekenen van het resultaat vóór belastingen
1.5 Berekenen van de belastingen van het boekjaar en het resultaat na belastingen
1.6 Bestemmen van het resultaat na belastingen in een nv
1.6.1 Bepalingen uit het Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen
1.6.2 Bepalingen uit de statuten
1.6.3 Discretionaire bevoegdheid van de algemene vergadering
1.6.4 De resultaatverwerking in de boekhouding van de ondernemingen
1.7 Opstellen van de jaarrekening
2 Externe controle, goedkeuring door de algemene vergadering en publicatie van de jaarrekening
2.1 Externe controle door de commissaris-revisor
2.1.1. De aanstelling van een commissaris-revisor
2.1.2 Verantwoordelijkheden van de commissaris bij de controle van de jaarrekening
2.1.2.1 Het getrouw beeld van de jaarrekening en de materialiteit
2.1.2.2 De continuïteit van de onderneming en de materialiteit
196
196
197
197
199
199
199
200
201
202
202
203
203
203
2.1.3 Het verslag van de commissaris-revisor 204
2.2 Het jaarverslag 210
2.3 Goedkeuring door de algemene vergadering 222
2.3.1 Bijeenroeping van de algemene vergadering 222
2.3.2 Beslissingen, aanwezigheidsvereisten, meerderheden 222
2.4 Kwijting aan de bestuurders en aan de commissaris 223
2.5 Openbaarmaking van de jaarrekening 223
3 Appendix: De kolommenbalans: een illustratie