e A-stroom d r o o v t s n ie Godsd mrichtingen o o tr s r o o d e en d en tso/kso van het aso
T N J I H C S R E V WANNEER CURIEUS? Curieus verschijnt op het ritme van het geactualiseerde leerplan. De overstap naar het vernieuwde leerplan geldt voor alle leerjaren vanaf september 2019, maar vraagt vanzelfsprekend een periode van voorbereiden, uitproberen en evalueren. Precies daarom is een ‘ingroeiperiode’ ingelast van twee schooljaren, waarin je als leerkracht al doende kunt kennismaken met de veranderingen.
Met Curieus willen we leerkrachten godsdienst uit de A-stroom en de doorstroomrichtingen van graad 2 en 3 volop ondersteunen vanaf het schooljaar 2019-2020. We gaan daarbij niet overhaast te werk en nemen de tijd om het lesmateriaal uit te werken in de geest van het leerplan.
3
1
5
Schooljaar
Curieus 1
Curieus 3
Curieus 5
Schooljaar
Curieus 2
Curieus 4
Curieus 6
2019-2020
2020-2021
Leerwerkboek
Leerwerkboek
Leerwerkboek
Leerwerkboek
2
4
DE TERREINEN PER LEERJAAR
We behouden de volgorde van de terreinen uit het leerplan.
1
Tijd – Verhalen – Samenleven
2
Natuur – Spiritualiteit – Pijn en lijden
3
Persoonsvorming – Inspiratiebronnen
4
Gekozen worden en kiezen – Ontmoeten – Omgaan met verscheidenheid
5
Liefde en vriendschap – Goed handelen – Hoop en kwetsbaarheid
6
Geloof en context – Samenlevingsopbouw en inspiratie
Lespakket
Lespakket
6
N E Z E I K M O WAAR S? U E I R U C R O O V • Curieus biedt een heldere structuur die meteen begrijpelijk is voor leerkracht en leerling. Zo kun je vanaf de eerste les probleemloos in het originele lesmateriaal duiken. • De digitale ontdekplaten in het onlineleerplatform diddit moedigen de leerlingen aan om zelf op onderzoek te gaan.
• De begrijpelijke taal en herkenbare thema’s geven godsdienst een plaats in de leefwereld van de leerlingen. • Het unieke lespakket voor de derde graad vormt een opstap naar het hoger onderwijs, met aparte pagina’s voor bronmateriaal en notities en veel ruimte voor differentiatie.
• Video- en tekstgetuigenissen van mensen met verschillende achtergronden verdiepen de interlevensbeschouwelijke dialoog.
E D R O O V S EEN REEK N E G N I T H C I OORSTROOMR
D
De terreindoelen uit het geactualiseerde leerplan zijn geschreven in een actieve vorm: ze moeten effectief gerealiseerd worden door de leerlingen. De werkwoorden en beheersingsniveaus uit de taxonomie van Bloom waren duidelijk een inspiratiebron voor de leerplanmakers. Leerlingen uit de A-stroom en de doorstroomrichtingen moeten over het algemeen andere beheersingsniveaus bereiken dan leerlingen uit de B-stroom en de arbeidsmarktgerichte richtingen.
Van een onderscheid tussen aso en tso is er in het geactualiseerde leerplan geen sprake, maar niveauverschillen tussen leerlingengroepen zijn uiteraard mogelijk. Om daaraan tegemoet te komen, zorgen we in graad 2 en 3 voor verbredings- en verdiepingsmateriaal. Die extra lesinhouden bieden we aan via het onlineleerplatform diddit.
? K R E W E T E HOE GAAN W
Een nieuwe reeks godsdienst heeft heel wat voeten in de aarde. Uitgever en voormalig leerkracht Jan Depraetere legt uit hoe Curieus tot stand kwam. ‘Wat mij opviel tijdens ons voorbereidend werk, is dat godsdienstleerkrachten enorm begaan zijn met hun vak. We hebben goed naar hen geluisterd, want we willen vooral een reeks maken die tegemoet komt aan hun specifieke noden. We voerden dus veel marktonderzoek uit, gaande van groepsgesprekken met leerkrachten en schoolbezoeken tot enquêtes bij leerlingen. Zo kregen we een duidelijk beeld van de uitdagingen waarmee leerkrachten vandaag geconfronteerd worden in de klas. Voor Curieus werken we bovendien samen met een team van ervaren auteurs die zelf al vele jaren voor de klas staan. Zij baseren zich op het geactualiseerde leerplan, zodat leerkrachten zeker met de juiste terreinen, terreindoelen en ingrediënten aan de slag kunnen.
Elke godsdienstleerkracht weet ook dat je niet om interlevensbeschouwelijke competenties heen kunt. Om een geloofwaardig en correct verhaal te kunnen brengen, wonnen we advies in bij vertegenwoordigers van verschillende levensbeschouwingen.. Dat leidde tot interessante gesprekken en nieuwe inzichten, zoals dat hoort bij ILC. We vinden dat de boeken er fris uitzien en de nieuwsgierigheid zullen prikkelen, maar de reeks is veel meer dan wat gedrukt wordt. Samen met de ontwikkelaars van ons onlineleerplatform diddit gingen we op zoek naar de best mogelijke digitale ondersteuning voor godsdienstleerkrachten en hun leerlingen. Bij ons vind je dus niet enkel een bordboek, maar ook digitale ontdekplaten, een digitaal boek voor de leerling, origineel videomateriaal … En we zijn steeds geïnteresseerd in suggesties tot verbetering.’
EEN HELDERE STRUCTUUR Curieus wil je leerlingen nieuwsgierig maken naar het vak godsdienst. Opdat ze niet verloren zouden lopen in het lesmateriaal, kozen we voor een heldere structuur die terugkeert in de drie graden. Je kunt zelf kiezen in welke volgorde je de hoofdstukken van een leerjaar behandelt, maar in het leerkrachtenmateriaal doen we alvast enkele suggesties.
ACTIVEREND TITELBLAD Elk hoofdstuk wordt voorafgegaan door een activerend titelblad. Zo krijgen de leerlingen meteen een eerste impuls mee.
R
ESTHE open 1 Ik ben een akkoord
ag 2 Ik zou gra akkoord
boek.
door. zelf door en 3 Ik ken me niet akkoord niet akkoord
. beroemd zijn
niet akkoord
akkoord
t ik 4 Ik weet wa akkoord
jn echt wil in mi
leven.
POLITIEK AN
TOOR
niet akkoord
evolutie, of het gevolg van n van Adam ben arden: damentele wa “Of ik nu de zoo liceert drie fun imp d hei en lijk en, vrije wil mijn mense heid van het lev n.” onschendbaar nse me nd met andere een broederba iri, Een jihad van
(Mohamed El Bach
OED L V N I DER N O T H #LIC
close-up? is deze foto een sen 1 Waarvan r? r zie je dat men jouw leven kleu den elkaar. Waa 2 Wat geeft licht beïnvloe de kleuren van 3 Verschillen ? den vloe elkaar beïn
chiri hamed El Ba uigenis van Mo Kijk naar de get k. uit zijn boe getuigenis? ‘straf’ in deze liefde’? - Wat vind je jihad van de t hij met ‘een - Wat bedoel
liefde)
gment
en lees het fra
DRIE INVALSHOEKEN
GRAAD 1
We benaderen het onderwerp vervolgens vanuit drie invalshoeken.
DIT BEN IK
BLIK 1 f& A Me, mysel
In deze graad staan elk leerjaar tien Bijbelse figuren centraal. De leerlingen werpen driemaal een Blik op deze figuren om hun verhaal te helpen begrijpen en een verband te leggen met hun eigen leven.
1
I
je van Valeria.
Bekijk het filmp a
grijkste Kleur de drie belan
bouwstenen die
Nederlandstalig
a is of waarvoor
bepalen wie Valeri
ze staat.
Eet graag vol-au-vent met frietjes + Plov.
Grieks-orthodox
naam: Valeria
Houdt van paarden.
Spreekt ook Frans, ch. Engels en Russis meisje
Vader is moslim.
Belg Vader komt uit Kaukasus. Duits bloed Moeder komt uit Siberië.
christen
FOCUS
VOLGERS EN
3
Wie of wat heeft
loed
een invloed op
wat jij doet?
b
n op jou. en hieronder. invloed hebbe a Lees de woord helemaal geen op jou. de personen die g invloed heeft - Doorstreep kader wie weini op jou. de rand van het veel invloed heeft - Schrijf aan het kader wie het midden van - Schrijf in n op jou. veel invloed hebbe en/groepen die mens twee aan met b Vul het kader - Instagram uders - huisdier be ook - God - grooto Twitter - YouTu Faceb r dokte - sportcoach broer/zus - schooldirecteur beste vriend - ouders - politie leerkracht - lief klasgenoten -
IK
nde ervaringen
s van de volge
Plaats de letter
A
op de juiste plaats
in het kader.
uiterlijk
beginnen roken. mijn beste vriend ‘Vorig jaar is de gezondheid. niet goed is voor mij uitlacht.’ Ik weet dat het wil niet dat hij en toe mee. Ik Toch rook ik af Noah
B ik ermee zegt altijd dat Mijn grootmoeder bemoeien.’ mijn nagels. niet mee moet ‘Ik bijt vaak op dat zij zich er Maar ik vind moet stoppen. Emma
We zoeken inspiratie in de beeldtaal en nemen een snapshot van het nationaliteit onderwerp. De leerlingen onderzoeken deze afkomst momentopname driemaal via een Focus en verbinden dit achteraf tot een groter geheel. geloof
zeker niet
zeer zeker
id 1 Kinderarbe is, 1 verboden ? eid hier maken kinderarb spullen waard dat er land onze and Wat is het en in een als kinder keerzijde de ng: Kinderarbeid en uitbuiti smartphones van onze glamoureuze
status
arbeid? goedkope raft Kledij via rs als niet gest beide Multination kindar miljoen g 152 ijd no ldw re We
D
VLOED
geslacht
2 ETHIEK SPOORfamilie
dat net het leukste Mijn lief vindt ik dit goed in Frans. Misschien moet ‘Ik ben echt niet zo goed als hij! .’ Was ik maar van tv te kijken vak op school. Frans in plaats studeren voor weekend maar Simon
#LICHTONDERIN
droom
ESTHER
6
karakter
krijgen hopt. Hierdoor worden gefotos moet beroemde mensen meer mensen ‘Veel foto’s van vind dat de media van onszelf. Ik fake, niet mooi.’ we een slecht beeld op maakt mensen ze echt zijn. Photosh laten zien zoals Melika
C
14
ing? iten uit deze oefen . Wat kun je beslu van je klasgenoten bouwstenen ia. Er zijn geen n, dat is Valer ene veel meer) same n die op het nog stene (en n bouw l enke Alle bouwstene ia is. Je hebt len wie Valer minder bepa andere. die meer of er zijn dan de leven belangrijk moment in het n? en Vlaming voele achtergrond Belg a zich met haar c Kan Valeri orden met die
Vergelijk je antwo
GRAAD 2die voor Esther op dat moment zeker belangrijk waren. Kleur minstens drie stenen
5
2
Haat leugens.
Geboren in Kirgizië.
d, slechte inv
loe A Goede inv 1
AFZETTERS
n.
worde Wil apothekeres
2 ... praten, maar eid niet goed uze ater weg in sociaal dubie Ik wil kinderarb kind niet met het badw vaak tot stand ideaal is? end wereld die niet tegels, het komt gooi een werk ting of terras te doen in een
6
Waarom kan je koningin Esther op het einde wel een sterke vrouw noemen?
id id. Wat is eraan , goedkope bestra over kinderarbe door kinderarbe Goedkope kledij wanneer het Niet zelden zelfs lig ligt. Zoals enissen over omstandigheden. de ethiek gevoe oor zijn de getuig tot stand als nemen. Daarv d komt snel ervan op zich schrijnend. Een misverstan gslanden te verdediging zal meteen de g in ontwikkelin kinderarbeid, nd als kledin niema werp ope gaat: een onder van goedk n dat hij de productie e te weren over benadrukke bijvoorbeeld om de nuanc . Al wil hij wel vrijbrief zijn of verkoop van van Rotterdam al mag geen of de invoer Universiteit Maar de mora de Erasmus kinderarbeid naïef westers , docent aan te praten. Maar vaker van een zegt Frank Wijen of slavernij goed volgens hem den, getuigt is om uitbuiting willen verbie er niet op uit akte producten verschijnsel. het gema een van ren it door ineerd door kinde de complexite l dus, en gedom bestaan, zowel van inzicht in hij is, niet ideaa ongelijkheden idealisme dan wereld is wat en waarin grote atisch zijn: de de actoren erin, Wijen wil pragm ethisch is als je kop die maar zo Wijen: ‘Je kunt markteconomie n kinderen. teren. in macht. voor 168 miljoe alles moet accep financieel als jk een realiteit, n. Niet dat je degeli susse wel te n oorzaken id en rarbe gewet e grenzen tusse Daarin is kinde n om zo je eigen met onduidelijk resultaat als in het zand steke aproductief eit diffuus zijn, daarvoor niet en een contr kan de realit rarbeid, kunn kkelingslanden kinde op ontwi d in Maar een totaalverbo boer uit Wetten zoals e normen. Een en gevolgen. l gelden ander gezin en als n.’ ervaren: overa de taken in het gevolg hebbe als choquerend het kind tot kinderarbeid de bijdrage van Niet overal wordt uik, maar als toe dat niet als misbr , hij geeft wel lgeld. Kameroen ziet te veroordelen a als voor het schoo en niet te snel minim atie he cultur prest e ander een tegen ezien van ethisc van waarden van kan zijn. Onafg al te strikte, ervoor om de iting erg dun chtse effect van Maar pleit Wijen r en louter uitbu voor alle mogelijk avere tussen cultuu als ze gelden wel voor het zijn Wijen t effend l wel dat de grens chuw en maar doeltr ment in de winke slavernij, waars aarden kunn de rijke consu het verbod op Sociale stand – en als ook egde regels. rradingsketen buitenuit opgel de hele bevoo om ere producten. maar ook voor Dan is het beter producenten, vaak wat duurd ren er beter van? eerlijke, maar ren kinde voor wat kinde n tot kiest kt blijft degelijk altijd zijn: worde len dat hij beper en het t’, zegt hij, ‘moet die zo in te kapse n, op scholing ‘Het uitgangspun om te gaan, en rspectief krijge kinderarbeid een toekomstpe proactief met en waarbij ze al aankunnen ard fysiek en menta Naar: De Standa vaardigheden.’ verwerven van
Omdat ze om haar volk te redden haar droom wil opgeven door, als het moet, haar leven te geven.
GRAAD 3
-
1
Beluister het verhaal van Esther en beantwoord de vragen. a
Vul de namen van de hoofdrolspelers in.
We in ons leven wel/niet op zoek moeten gaan naar de belangrijke dingen. Dat als iets ons roept, we wel/niet moeten tonen wat we in ons hebben. Wat ze uiteindelijk geworden is ze wel/niet in zich had. E sther Dat ze wel/niet een sterke vrouw was.
TERUGKERENDE ITEMS Doorheen de hoofdstukken vinden de leerlingen niet enkel origineel bronmateriaal en leuke opdrachten. In graad 1 en 2 voorzien we ook kadertjes die hen extra stimuleren of uitnodigen om de leerstof samen te vatten.
OP DE TROON
BLIK 2
Elk hoofdstuk is een metrohalte met TERUGBLIK een symbolische naam waar uit de Esther leert ons de volgende dingen: impuls drie Sporen vertrekken. - We ons wel/niet mogen laten leiden door onze De leerlingen reizen meedromen. en pikken - Wie we echt zijn wel/niet meer is dan onze dromen. onderweg de nodige kennis op.
POLITIEKAN
12
b
STEKELVRAAG Deze kader bevat een prikkelende vraag of uitdagende stelling die doet nadenken.
TOOR
K oning
H aman
Schrijf de juiste beginletter voor elke zin.
K
stuurde zijn koningin weg, omdat ze niet wilde gehoorzamen.
E
vroeg het joodse volk om te vasten als steun.
K
zocht een nieuwe mooie koningin.
H
E
stelde zich kandidaat en werd gekozen.
was fier dat hij bij de koningin mocht komen eten.
H
wilde Mordechai aan de galg.
voorkwam een aanslag op de koning,
K
besefte dat hij zijn redder nooit beloond had.
H
haatte alle joden en wilde ze uit de weg ruimen.
E
smeekte voor haar leven.
K
veroordeelde Haman tot de galg.
M
smeekte haar om bij de koning hulp te vragen voor het joodse volk.
K
stelde Mordechai aan als eerste minister.
H
werd na de koning de belangrijkste man.
Je bentM beter mooi met een maar kreeg geen beloning. H wilde niet voor dan een afgodsbeeld buigen. slechtMkarakter omgekeerd. d
2
M ordechai
Leg uit hoe dat komt
bedacht veel eer voor de koninklijke redder.
bleef koningin en organiseerde het poerimfeest. K wilde niet dat men hem ongevraagd waar haar toekomst ligt. Haar achtergrond zal ze uiteraard blijven meedragen en iets vroeg. die vormt mee haar identiteit.
E en Ze leeft hier in Vlaanderen, België. Dit is haar wereld waarin ze is opgegroeid
Schrijf in de bouwstenen met volle rand alles wat bepaalt wie of wat jij bent.
CURIEUS!
IK
Poerimfeest Het poerimfeest is een van de meest bijzondere joodse feesten. Koningin Esther zou hebben beslist dat elke jood het jaarlijks moet vieren. Poer betekent ‘lot’. Haman wilde de dag waarop hij de joden wilde doden namelijk door het lot laten bepalen. Een groot contrast met Mordechai die steunde op Jahweh en niet op het lot. Het poerimfeest wordt daarom ook het lotenfeest genoemd. Het is een mix tussen carnaval en Halloween. Wanneer het verhaal van Esther wordt voorgelezen in de synagoge (hun gebedshuis) en de naam van Haman valt, maken al de kinderen een hels kabaal zodat de naam van die slechterik niet gehoord kan worden. Tel daar lekkere koeken en nootjes bij en je hebt een echt kinderfeest.
CURIEUS!
Deze kader bevat een weetje of uitbreidingsleerstof voor snelle leerlingen.
BLIK 2 : OP DE TROON Curieus_1_ProefHfst.indb 9
TERUGBLIK (GRAAD 1) ZOOM (GRAAD 2)
4/03/19 11
TERUGBLIK
Identiteit is het geheel van zaken die bepalen wie of wat je bent. Je identiteit kun je in drie groepen indelen:
Deze kader bevat een beknopte samenvatting van de leerstof.
-
aangeboren
(bv. je nationaliteit, of je meisje/jongen bent);
-
familiale en omgeving
(bv. geloof van thuis, waar je woont);
-
persoonlijk
(bv. graag paardrijden, verslaafd aan spelcomputer, je bent trouw).
De grens tussen die drie groepen is wel/niet gemakkelijk te trekken omdat er wel/geen wisselwerking is.
3
Curieus_1_ProefHfst.indb 7
11
Kleur de stenen bij oefening 2 naargelang de groep waartoe ze behoren. - Aangeboren identiteit = rood - Familiale en omgevingsidentiteit = groen - Persoonlijke identiteit = geel
BLIK 2 : OP DE TROON BLIK 1 : DIT BEN IK
Curieus_1_ProefHfst.indb 11
9
7
4/03/19 11:24 4/03/19 11:23
GEL IN DE SPIE
NAAR DE ESSENTIE Achteraan elk hoofdstuk nodigen we de leerlingen uit om de drie standpunten met elkaar te verenigen. Dat kan aan de hand van beelden of een tekst. Tot slot vragen we de leerling om even stil te staan en een moment van (zelf)reflectie te nemen.
Bedenk een spreuk of slogan die volledig bij jouw kijk op het leven past.
Noteer in de spiegel welke aspecten van je identiteit voor iedereen zichtbaar zijn.
Welke waarden steek jij in je rugzak, om ze overal mee naartoe te kunnen nemen?
ICHT
UITGEL 1
:
Kies een persoon
dhi Mahatma Gan r) en politiek leide
s van Nursia Sint-Benedictu (monnik)
(godsdienstige
sohn Moses Mendels (filosoof)
Bono (muzikant)
PT TRI
S GE
it
d ll in
ga Cha
2
3
Bakr Aïsja bint Abu ammed) (vrouw van Moh
in erst rhe ? ove ij Wie hilder sc het
16
Abraham (aartsvader)
Welke eigenschappen van Esther wil je ook graag hebben?
IN DE SPIEGEL 4/03/19 11:24
Curieus_1_ProefHfst.indb 16
Je mag ook zelf en iemand voorstell t. aan de leerkrach
s XXIII Paus Johanne
King Jr. Martin Luther (dominee)
man of vrouw.
zou uw ebo nen n lk g We hts ku c je re nnen? ke her
op zoek naar het
deze verhaal achter
el
t je gevo
ment da
k één mo
pje oo ast elk lam Schrijf na van de Big Five. n kleur. eigenschappen e twee weken ee na voor de vijf nd vertellen? Ga dit de volge n eid va lijkh l oon aa pers rh over zijn of haar Geef je ve uitd.het leven van beïnv t …loe citaa heeft a Wat kun je e nis, urte dag me die gebe bijnde een bijpasse nschappen met nschap. een van deze eige een karaktereige de dag de link is met b Verduidelijk urcode: wat uit kle elijk de Vermoeien Leg duid Bepaal deze persoon. g! tische da vloeden? dag ge, fantas zich laten beïn Droevige Geweldi t deze persoon heef wat of c Door wie dag den? lukkige mensen beïnvloe Goede, ge persoon andere manier kan deze g d Op welke ddelde da ? zijn? Waarom ne, gemi d wo beel Ge voor voor jou een ? deze persoon leven? Waarom e Waarin kan en in je eigen nem over niet wil je zeker week 1 deze persoon nschap(pen) van 17 f Welke eige ELICHT
rnet en of op het inte Ga zelf in boek
2
4
LD
DBEE
BREE
nde, Frustrere
boze dag e dag
esserend ukke, str
Dr
week 2
maandag
UITG
4/03/19 10:40
t.indb 17
Curieus_3_ProefHfs
60
er, 19
Esth
e ak d er. M n va n Esth gge a rs le heid v op? n ilde ruk sch schoo d e a r n e e And k op d gall de ru ha nad legt C ar Wa om? ar a W
is Wie
ur?
figu
dinsdag
PT
15
TRI
GES
/19
4/03
4
11:2
b 15
t.ind
Hfs
roef
_1_P
ieus
zondag
Cur
zaterda
g
7
6
e dez
vrijdag
all,
hag
C arc
ag woensd
5
t ord ? ur w figu gehuld jke keli blauw r e k het lke e in W d altij ook
dag donder
1
t ruik geb ? ren er kleu n Esth lke va We ij r ilde sch
Benazir Bhutto (politica)
der chil de s at? h dat insc k je Den r hoog e Esth
Noteer welke innerlijke zaken bij jou heel belangrijk zijn.
Welke eigenschappen die je hebt, wil je in de vuilnisbak gooien?
4/03/19
EEDBEELD
BR
18
EXTRA S
• Online vinden de leerlingen verbredings- en verdiepingsmateriaal. verdiepingsmateriaal In graad 2 gebeurt dat via focus+, in graad 3 spreken we van een wisselspoor. • Leerlingen kunnen online steeds informatie over de kerk, de Bijbel en de wereldgodsdiensten raadplegen via het vademecum (Info).
Curieus_3_P
b roefHfst.ind
18
10:40
T E K K A P S E L UNIEK AD A R G E D R E D VOOR DE
leerwerkboek worden bronmateriaal en invulruimte van elkaar gescheiden: op de linkerpagina de bronnen en op de rechterpagina ruimte om gestructureerd te noteren.
Uit gesprekken met leerkrachten blijkt dat het nemen van notities in graad 3 voldoende aandacht moet krijgen om leerlingen voor te bereiden op het hoger onderwijs. Daarom kiezen we in deze graad voor een andere aanpak.
Een achtergrondkleur maakt duidelijk waar de bronnen stoppen en de notitieruimte begint. In het bronnengedeelte kunnen de leerlingen markeren of onderlijnen, zodat ze het lesmateriaal gemakkelijker kunnen verwerken.
De leerlingen krijgen net zoals in de andere graden een uitscheurbaar boek, zodat ze gemakkelijk pagina’s kunnen toevoegen of verplaatsen. Anders dan in een traditioneel
NOTITIERUIMTE RECHTS 3 De arbeiders van
BRONNEN LINKS
11:24
Lees Matteüs 20, 1-16.
2
Bekijk het fragmen
3
het elfde uur (M
Wat is jouw eerste
t uit The Motorcycle
at. 20, 1-16)
reactie bij dit verh aal?
Diaries. Waarom
t elfde uur (Mat.
20, 1-16)
4
Het is met het koni nkrijk van de hem el als met een land heer die er bij het ochtendgloren op uittrok om dagl oners voor zijn wijngaar d te zoeken. Nad at hij met de arbeider s een dagloon van een denarie overeeng ekomen was, stuu rde hij hen naar zijn wijngaard.
Met welk van de pers onages ben jij het eens?
wordt Ernesto ‘Che ’ Guevara boos?
Maak een vergelijk ing tussen het filmfr agment en de para Wat is Jezus’ bedo bel van de arbeider eling met deze para s van het elfde uur. bel? Herken je dit in je antwoord: in The Motorcycle Diaries? Gebruik deze termen ideale wereld - Rijk
3 De arbeiders van he NT
1
Welke conclusies
trek je wanneer je
Gods - zorgen voor
de lonen van p. 2
elkaar
in verband brengt
met deze parabel?
1 persoonlijk antwoord 2 Che wordt met zijn neus op de realiteit gedruk t van de onderd van mijnwerker rukking en uitb s door het leger. uiting
Drie uur later trok hij er opnieuw op uit, en toen hij ande ren werkloos op het marktplein zag staan, zei hij ook tegen hen: ‘Gaa n jullie ook maa r naar de wijngaard, de beta ling zal rechtvaa rdig zijn.’ En ze ging en erheen. Ron d het middaguur ging hij er nogmaals op uit, en drie uur later weer, en handeld e als tevoren. Toen hij tegen het elfde uur van de dag steeds stond. Hij nog eens op weg vroeg hun: ‘Waa ging, trof hij een rom staan jullie groepje dat er nog dienst nemen’, hier de hele dag antwoordden ze. zonder werk?’ ‘Nie Hij zei hun: ‘Gaa gevallen was, zei mand wilde ons n jullie ook maa in de heer van de r naar de wijngaar wijngaard tegen d.’ Toen de avon hun het loon uit. zijn rent d mee Begin daarbij met ster: ‘Roep de arbe de laatsten en eind iders bij je en beta waren, kwamen ig met de eersten. al naar voren en kreg ’ En zij en die er vanaf het ieder een denarie. voren stapten, elfde uur dachten ze dat En toen zij die als zij wel meer zoud eersten waren geko en krijgen. Maa men naar r ook zij kregen ieder die ene dena Toen ze die in hand rie. en hadden, ging en ze bij de land uur gewerkt en heer hun beklag u behandelt hen doen: ‘Die laatsten zoals u ons beha hele dag hebben hebben één ndelt, terwijl wij volgehouden.’ Hij het onder de bran gaf een dend van hen ten antw onrechtvaardig? e zon de oord: ‘Beste man Je hebt toch inge , ik behandel je toch stemd met het loon ga. Ik wil aan die niet van één denarie? laatsten nu eenm Neem dan aan wat aal hetzelfde beta wil? Zet het kwa je toekomt en len als aan jou. Of ad bloed dat ik goed mag ik met mijn ben?’ Zo zullen geld niet doen wat de laatsten de eers ik ten zijn en de eers ten de laatsten.’
3 Jezus predikt het Rijk Gods. Dat is een ideale wer eld die er nu nog pas kan zijn als niet is en die er iedereen naar zijn boodschap leef t. Pas door te zor én door te zorgen gen voor elkaar voor de zwakste n in de maatsch appij kunnen de de eersten worden laatsten gelijk aan . In The Motorcy cle Diaries ervaar t Che hoe mensen onderdrukt wor beroert hem en den. Die realitei zal hem inspirer t en hiertegenin te gaan. 4 -
-
(Mat. 20, 1-16)
1 persoonlijk antwoord Onze maatschapp ij staat nog ver van de ideale wer eld in het Rijk God Jezus spreekt. Laa s waarover ggeschoolden (obe 2 Che wordt met rs, kappers, sch zijn neu minder verloon makers) worden s op de reaoon d dan hooggesch liteit ged l rukt van devee oolden (directeurs van mijnwerker onderdrukking In onze maatsch s door het leger.). en uitbuiting appij wordt iem and die (lang) ges tudeerd heeft, een verantwoordelijkh grote eid heeft én zwa ar 3 Jezu wer s predikt het Rijk k verricht meer verantwoordelijkh Gods. Dat is een verloond dan wie eden niet heeft. ideale wereld die deze pas kan zijn als er nu nog niet is iedereen naar zijn en die er boodschap leef t. Pas door te zor én door te zorgen gen voor elkaar voor de zwakste n in de maatsch appij kunnen de de eersten worden laatsten gelijk aan . In The Motorcy cle Diaries ervaar t Che hoe mensen onderdrukt wor beroert hem en den. Die realitei zal hem inspirer t en hiertegenin te gaan. 4 -
The Motorcycle
Diaries (2004)
Tijdens een mot orreis door Zuid -Amerika, van Bue Aires naar Venezue nos la komen twee Arge ntijnen, Ernesto Guevara (23) en Alberto Granado (30), in aanrakin arbeiders, armen, g met zieken, onderdru kten en andere van de lagere klas leden sen. Dat verander t voor beiden de manier waarop ze tegen het leve Curieus_5_ProefHfst n en hun bevoorre .indb positie als leden chte van de hogere klas se aankijken.
-
9
Onze maatschapp ij staat nog ver van de ideale wer eld in het Rijk God Jezus spreekt. Laa s waarover ggeschoolden (obe rs, kappers, sch oonmakers) wor minder verloon d dan hooggesch den veel oolden (directeurs ). In onze maatsch appij wordt iem and die (lang) ges tudeerd heeft, een verantwoordelijkh grote eid heeft én zwa ar werk verrich t meer verloond verantwoordelijkh dan wie deze eden niet heeft. SPOOR 1 GEZ OCHT: POLITIE
AGENT (M/V/X)
9
4/03/19 10:29
8
POLITIEKANTOO
R
Curieus_5_ProefHfst
.indb 8
4/03/19 10:29
HOOFDSTUK INKIJKEN? Surf naar www.vanin.be/curieus
E R E D N A P O VENSTERS N E G N I W U O LEVENSBESCH
VENSTE
Leerkrachten moeten de interlevensbeschouwelijke competenties (ILC) integreren in het vak godsdienst, al blijkt dat gemakkelijker gezegd dan gedaan. Authentieke getuigenissen zijn moeilijk te bemachtigen of de tijd ontbreekt om een echte dialoog tot stand te brengen. Daarmee kan Curieus je helpen.
DOOR
DIK EN
DU N
RS
CURIEUS PAKT ILC OP VERSCHILLENDE MANIEREN AAN: • In elk leerjaar komt het interlevensbeschouwelijke aan bod doorheen de verschillende hoofdstukken.
ILC 'S
Kennis: 1, 2, Vaardigh 3, 8, 9, 10, 11, 18 , 19, 20 eden en attitude s: 4, 5, 6, 7, 12, 13,
• Daarnaast voorzien we in elk leerjaar Vensters, een apart hoofdstuk dat specifiek focust op ILC, maar aansluit bij de terreinen die in dat leerjaar behandeld worden.
Curieus
_5_Proe
14, 15, 16
, 17, 21,
22, 23, 24
fHfst.ind
b 27
• In een reeks authentieke en exclusieve video’s getuigen vier studenten over hun eigen levensbeschouwing. De studenten keren terug in de drie graden en introduceren zo de interlevensbeschouwelijke dialoog in de klas.
4/03/19
10:29
groep iedereen uit de identiteit van ten en oonlijkheid of e deelidentitei age dient de pers lsom van julli collage. De coll opte de een p dan r groe in Maak resultaat is mee Het uiteindelijke weer te geven. kenmerken. persoonlijkheids egelt; age: lijkheid weerspi n in jullie coll /haar persoon ende elemente groepslid die zijn a Verwerk volg t of boom per één bloem, plan en/of bomen; - minstens men, planten bloe zen geko … is van de en, schilderijen - de beteken zen kleuren; emaakte tekening issen van de geko ten … en/of zelfg - de beteken magazines, kran past. n en foto’s uit persoonlijkheid - afbeeldinge dat/die bij jouw … uk spre , bij je , vers planten, bomen - een gedicht zen bloemen, Passen de geko van je keuze? ere groepsleden and de en b Wat vind of identiteit? persoonlijkheid
6
gave. Liefde = over e aardelijke liefd Kun je onvoorw andere and met een voelen voor iem ouwing? levensbesch
3
Aan de ene kant
van het spectrum
staat liefde, aan
dschap.
ste staat vijan
het andere uiter
ed, Boeddha …?
s, Mohamm ebben zoals Jezu d kunnen liefh
Zou jij je vijan
a
akkelijk/moeilijk?
Vind je dat gem
b
Waarom?
dschap, liefde
4
rbij vrien kunstwerk waa slag. Maak een creatief aan de Ga in groepjes staan. uwing centraal scho nsbe leve esties: k rstaande sugg boven en maa a Kies uit onde , klei, papier … stiften, potloden erkt. - Haal verf, a’s worden verw waarin de them een kunstwerk gedicht, haiku, een ijf schr spreken en - Laat je pen e wordt kortverhaal … ontdek hoe liefd hiedenis in en uwingen - Duik de gesc levensbescho de verschillende en beschrev in . door de tijd heen kunstwerk. jullie voor jullie gepaste titel voor b Bedenk een kijkt? je naar jullie werk en bij jou op als kom s elen c Welke gevo
TEIT
IDENTI
en
ONTKIEM !
VOORBEELDVIDEO BEKIJKEN?
27 4/03/19 10:45
t.indb 27
Curieus_3_ProefHfs
Surf naar www.vanin.be/curieus
DOOR DIK EN
DUN
35 4/03/19 10:30
efHfst.indb 35
Curieus_5_Pro
T E M G A L S E AAN D N E T A L P K E D T DIGITALE ON We zetten de leerlingen graag aan het werk, maar dat hoeft niet steeds met klassieke opdrachten. Op het onlineleerplatform diddit voorzien we voor elke graad een aantal digitale ontdekplaten. • De leerlingen starten vanuit een interactief beeld waarin verschillende lagen zijn verwerkt. Het gaat dan om andere afbeeldingen, stukken tekst, audiovisueel materiaal … • Ze volgen een vast traject of bepalen zelf de volgorde waarin ze die lagen openen. Zo zetten we in op ontdekkend leren. • Leerlingen kunnen de ontdekplaat individueel gebruiken, maar je kunt ook met groepjes werken of klassikaal op ontdekkingstocht gaan.
faamde woorden sprak Jezus jdens het laatste avondmaal, hier afgebeeld r had een schilder deze scène zo levendig weergegeven. Da Vinci’s j het verhaal te staan dan voorgaande schilderijen. Deze oogden onrealisssch et erg toepasselijk, zal Da Vinci gedacht hebben; het moet immers voor ezus de groep vertelde dat er zich een verrader onder hen bevond. Elke r.
7
:45
• Een fiche voor de leerkracht en een verwerkingsblad voor de leerlingen ondersteunen het geheel. • De afwisseling tussen woord en beeld motiveert de leerlingen om dieper te graven.
M R O F T A L P R E HET ONLINELE BIJ CURIEUS MAXIMALE ONDERSTEUNING VOOR DE LEERKRACHT • Uitgebreide handleiding • Bordboek met slimme functionaliteiten • Al je lesmateriaal op één plek: eenvoudig zoeken en delen met je leerlingen • Evaluatiemateriaal ter inspiratie
EENVOUDIG AAN DE SLAG • Makkelijke toegang voor leerlingen met de code in hun boek • Inloggen met Smartschool • Toegang voor het hele leerkrachtenteam bij aankoop van een Comfort Pack • E-book voor de leerlingen
EXCLUSIEF VOOR CURIEUS • Digitale ontdekplaten met fiche voor de leerkracht en verwerkingsblad voor de leerling • Videogetuigenissen van vier studenten over hun levensbeschouwing • Digitaal beeldwoordenboek vanaf 2020, waarin de ingrediënten uit het leerplan en andere termen verduidelijkt worden • Verbredings- en verdiepingsmateriaal in graad 2 en 3 • Vademecum in elk leerjaar
et Kurt Verm rté Korneel Ve
MEER WETEN OVER DIDDIT? Surf naar diddit.be
Leer ent zoals je b n nt oefene je volop ku .be en maak er m: diddit! de, zodat erplatfor dit t onlinele d je de toegangsco count op www.did he ek td On ac dit boek vin . Activeer snel je Vooraan in uter t of comp r van! op je table schooljaa g ldi we een ge
1 03067406 ISBN 9789 1 563275/0
Theo blijft beschikbaar voor alle leerjaren. De reeks wordt echter niet aangepast aan het geactualiseerde leerplan. Met StapSteen zit je goed voor de B-stroom en de arbeidsmarktgerichte richtingen van het tso/kso en bso. Voor leerjaren 1 tot en met 6 voorzien we vanaf september 2019 een concordantietabel die verduidelijkt hoe StapSteen vandaag verschillende terreindoelen realiseert voor elk leerjaar.
Vanaf het schooljaar 2019-2020 kun je bovendien aan de slag met de nieuwe uitgave StapSteen 7, die volledig beantwoordt aan het geactualiseerde leerplan. De daaropvolgende schooljaren herwerken we de rest van de reeks, zodat je uiterlijk in 2021 volledig conform het geactualiseerde leerplan met StapSteen kunt werken.
CONFORM HET
GEACTUALISEERDE
LEERPLAN STAP STEEN t voor het
Godsdiens o
7e jaar bs
061
O E H T T E M T A W ? N E E T S P A T S N E
st Godsdien voor het 7de jaar
vanin.be
HOOFDSTUKKEN INKIJKEN? www.vanin.be/stapsteen
N E E F O O F N I MEER ? L O O H C S P O PRESENTATIE
We komen graag persoonlijk onze methodes, handleidingen, boeken en digitaal lesmateriaal voorstellen op school. Contacteer je educatief adviseur per mail of via telefoon voor een voorstelling op maat.
Jean-Pierre Deklerck
Provincie Oost-Vlaanderen (postcodes 9000, 9800 en 9900) Provincie West-Vlaanderen (postcodes 8000-8400 en 8800) 0478 80 90 15 jeanpierre.deklerck@vanin.be
Ingrid Stes
Provincie Antwerpen (postcodes 2000-2600 en 2900) 0496 12 95 07 ingrid.stes@vanin.be
Diane Segers
V.U. Winfried Mortelmans, Nijverheidsstraat 92/5, 2160 Wommelgem
Provincie Oost-Vlaanderen (postcodes 9100 – 9700) Provincie West-Vlaanderen (postcodes 8500 - 8700 en 8900) 0478 80 90 14 diane.segers@vanin.be
Tim Verbergt
Provincie Antwerpen (postcode 2800), Brussels Hoofdstedelijk Gewest (postcodes 1000-1200 en 1500-1900), Provincie Vlaams- Brabant (postcode 3100) 0476 21 08 86 tim.verbergt@vanin.be
Stijn Forier
Provincie Limburg (postcodes 3500-3900) Provincie Vlaams Brabant (postcodes 3000 en 3200-3400) 0498 91 19 10 stijn.forier@vanin.be
KLANTENSERVICE 03 432 95 02 secundair.onderwijs@vanin.be
www.vanin.be