2 minute read
Hoofdstuksynthese
Î Hoe nemen mensen en andere dieren geluid waar?
GELUIDSBRON een trillend voorwerp 2.1 Wat is geluid? Een geluidsbron is een trillend voorwerp, bijvoorbeeld …
MIDDENSTOF het medium dat de geluidsgolven tot bij het oor brengt De geluidsbron veroorzaakt in de middenstof. Zo ontstaan trillingen of . Het aantal trillingen per tijdseenheid is de toonhoogte of (Hz). De luidheid of wordt uitgedrukt in decibel (dB). hoge geluidssterkte + –
2.2 Hoe is het oor opgebouwd?
rotsbeen uitwendig oor middenoor inwendig oor uitwendig oor middenoor inwendig oor
lage geluidssterktegeluidssterkte tijd uitwijking 2 0 uitwijking 1©VAN IN tHema 02 syntHese HoofDstuk 2 139
2.3 Hoe kunnen mensen geluid waarnemen?
De oorschelp vangt geluiden op en leidt ze naar de Daar worden frequenties De geluidsgolven worden geleid naar het trommelvlies. Als het trommelvlies gaat bewegen door de drukveranderingen in de , worden geluidstrillingen overgebracht op het . . MIDDENOOR gehoorbeentjes ovaal venster
De zit vast aan het trommelvlies en brengt de trillingen via het over op de Die brengt de trillingen over op het . Daardoor wordt de trilling nog versterkt. . BINNENOOR slakkenhuis orgaan van Corti geluidsreceptoren of haarcellen gehoorzenuw
UITWENDIG OOR oorschelp gehoorgang trommelvlies Het slakkenhuis is opgebouwd uit drie gangen gevuld met vloeistof. Bewegingen van het zorgen voor verplaatsing van de vloeistof in de bovenste en onderste gang. Afhankelijk van de toonhoogte worden de of de op een bepaalde plaats in het basaalmembraan
ovaal venster aambeeld trilling hamer trilling
trommelvlies stijgbeugel trilling slakkenhuis
gehoorgang vloeistof trillingen geluidsgolf zenuwcellen vervoeren impulsen richting de hersenen impuls haarcellen die vloeistoftrillingen omzetten in impulsen
Orgaan van Corti ©VAN IN
HERSENEN
tegen het
via de geduwd. De receptoren sturen signalen
naar de verwerkingscentra in de hersenen.
2.3 Hoe kunnen mensen geluid waarnemen?
Om te bepalen waar precies het geluid vandaan komt, maken we gebruik van
en de
van een geluid in beide oren. Die informatie van beide oren wordt verwerkt
door de hersenen; we spreken van stereofonisch horen.
2.4 Wat als de werking van het oor verstoord is? Gehoorschade kan veroorzaakt worden door schade aan . Afhankelijk van de oorzaak kan een , een of een het gehoorverlies gedeeltelijk herstellen. 2.5 Hoe nemen andere dieren geluiden waar? Dieren kunnen ook geluidsprikkels waarnemen. Dieren hebben vaak en oorschelpen. Daardoor kunnen ze beter de bron van het geluid bepalen en kunnen ze geluid beter opvangen. Grote oren hebben vaak ook een rol in het regelen van de Het gehoorbereik van dieren staat in verband hun en staat in functie van .
. Geef zelf een voorbeeld van de bovenstaande vaststelling. ©VAN IN
