van het watergehalte?

Plantenhormonen spelen een belangrijke rol in de regeling van levensprocessen van de plant. Dat bevordert hun overleving en voortplanting. Auxine, ethyleen en abscisinezuur zijn bekende plantenhormonen.

Het hormoon abscisinezuur regelt de sluiting van huidmondjes en beperkt zo waterverlies van de plant. Het abscisinezuur in vruchten verhindert dat de zaden beginnen te kiemen, omdat ze zich in de vrucht niet tot een volwaardige plant kunnen ontwikkelen.

Auxinen zijn plantenhormonen die vooral worden aangemaakt in de groeizones van planten en het strekken van de cel (lengtegroei) regelen. Ze zorgen ervoor dat bovengrondse delen naar het licht buigen en wortels naar beneden groeien. Auxinen verhinderen ook dat okselknoppen van de plant uitgroeien tot zijtakken.

Ethyleen is een gasvormig plantenhormoon dat op meerdere manieren een invloed heeft op het functioneren van een plant. Het speelt een belangrijke rol bij fruitrijping en zorgt ook voor een aangepaste groei als een kiemende plant een obstakel tegenkomt: de stengel wordt korter en dikker om het obstakel weg te duwen, en begint horizontaal af te buigen om rond het obstakel te groeien.

` Maak oefening 11 t/m 17 op p. 377-378. 2.3 Welke hormonen spelen een rol in de homeostase van het watergehalte? Net zoals bij dieren, moeten planten hun inwendig milieu zo stabiel mogelijk houden. Dat verschijnsel noemen we homeostase. De regeling van het watergehalte van de plant noemen we de waterhuishouding. De huidmondjes spelen daarin een belangrijke rol. Het openen en sluiten van de huidmondjes wordt geregeld door meerdere factoren, zoals licht en luchtvochtigheid, maar ook door hormonen, zoals abscisinezuur. Als er onvoldoende water beschikbaar is om de sapstroom in stand te houden, lijden de planten aan droogtestress. Dan verliezen de planten hun bladeren. Ook in het najaar werpen heel wat loofbomen hun bladeren af. Zo kan de plant overleven zonder sapstroom. Bladval is het gevolg van een samenspel van auxine, ethyleen en abscisinezuur. • De auxinen die in het blad worden gemaakt, remmen de vorming van een laagje kurk aan de basis van de bladsteel in de afstotingslaag. Daardoor blijft het blad stevig verbonden met de plant. De productie van auxine is temperatuurgevoelig. Wanneer het in het najaar koeler wordt, daalt de productie en wordt de vorming van de afstotingslaag niet meer geremd. • Ook het hormoon abscisinezuur (ABA) zorgt voor minder auxineproductie naarmate het blad veroudert. ©VAN IN

Afb. 199 Bladlitteken • Als de hoeveelheid auxine daalt, wordt de afstotende laag gevoeliger voor ethyleen. Dat hormoon veroorzaakt de afbraak van de celwanden in de afstotingslaag, waardoor de basis van de bladsteel verzwakt. Tegelijk zorgt ethyleen voor de vorming van een kurklaagje, zodat de transportvaten worden afgesloten. Je kunt dat zien aan het bladlitteken. Dankzij het kurklaagje wordt het waterverlies beperkt als het blad valt en zo kan de plant overleven zonder sapstroom. Onder invloed van zijn eigen gewicht en het spel van de wind zal het blad na enige tijd afvallen. Het watergehalte in de plant wordt geregeld door meerdere plantenhormonen. Die werken samen om het intern milieu, zoals het watergehalte, in evenwicht te houden. Plantenhormonen spelen, net als de hormonen in dieren, een belangrijke rol in de homeostase van het inwendig milieu. droogtestress aanmaak ABA door wortels lage temperatuur transport naar de stengel via floëem MERISTEEM transport naar de bladeren via floëem in de deelweefsels wordt de aanmaak van auxine geremd kurkvorming stimuleren van ethyleen

huidmondjes sluiten BEPERKING WATERVERLIES©VAN IN bladval

Afb. 200 Samenwerking van plantenhormonen bij het remmen van waterverlies

afbraak celwanden in de afstotingslaag