Lift 3 A GO deel B (editie 2024) - Inkijkexemplaar by VAN IN

LArbeidsmarktﬁnaliteit Organisatie en logistiek

GO! (deel B)

proefversie©VANIN

LEVEL

Hoe maak je themagebonden decoratie?

p. 41

LEVEL

Hoe kun je twee- en driedimensionale composities maken?

p. 26

LEVEL B

Welke betaalmiddelen zijn er om een handelaar te betalen?

p. 18

LEVEL A

Hoe kun je functioneel communiceren in het Engels en in het Frans?

p. 4

LEVEL A

Hoe

kun je functioneel

communiceren in het Engels en in het Frans?

Explore 1— Hoe onthaal je bezoekers in het Engels?

Op het hoofdkantoor van A.S.Adventure.edu ontvangt de onthaalmedewerker de hele dag door bezoekers. Meestal spreken die bezoekers Nederlands, maar af en toe spreekt er iemand een andere taal, bijvoorbeeld Engels. Daarom is het aan het onthaal belangrijk om een aantal standaarduitdrukkingen te kennen.

a Neem het stickervel achteraan het boek erbij en lees de Engelse uitdrukkingen.

b Ga naar iDiddit en beluister de juiste uitspraak.

c Plak in de tabel de Engelse uitdrukkingen naast de Nederlandse zin.

NEDERLANDS

Begroeting

Goedemorgen. / Goedemiddag. / Goedenavond.

Wat kan ik voor u doen?

Informatie vragen / geven

Kan ik X even spreken?

proefversie©VANIN

Ik zou graag met iemand willen spreken die verantwoordelijk is voor ...

Met wie heeft u een afspraak? / Wie wilt u spreken?

Het spijt me, X is op dit moment niet op kantoor.

Informatie vragen / geven

Wanneer is X beschikbaar?

Verwacht u dat X vandaag nog terugkomt?

Kan iemand anders mij misschien van dienst zijn?

Registreren

Wilt u zich hier registreren alstublieft?

Een ogenblik alstublieft.

Ik verwittig X dat u aangekomen bent.

Wilt u even plaatsnemen in de wachtruimte? X komt er zo aan.

Ik zal het u op de plattegrond aanwijzen

Het is aan uw rechter- / linkerkant.

U vindt het kantoor van X aan de linkerkant.

U gaat in de gang naar links en op uw rechterkant ziet u het kantoor van X.

Afsluiten

Ik wens u nog een prettige dag.

Bedankt en tot ziens.

Nog een prettige dag. Tot ziens.

Explore 2— Hoe onthaal je bezoekers in het Frans?

De onthaalmedewerker ontvangt ook wel eens een Franstalige bezoeker aan de balie. Neem de Franse standaarduitdrukkingen door.

a Neem het stickervel achteraan het boek erbij en lees de Franse uitdrukkingen.

b Ga naar iDiddit en beluister de juiste uitspraak.

c Plak in de tabel de Franse uitdrukkingen naast de Nederlandse zin.

NEDERLANDS FRANÇAIS

Begroeting

Goedemorgen. / Goedemiddag. / Goedenavond.

Wat kan ik voor u doen?

Informatie vragen / geven

Kan ik X even spreken?

Ik zou graag met iemand willen spreken die verantwoordelijk is voor ...

Met wie heeft u een afspraak? / Wie wilt u spreken?

Het spijt me, X is op dit moment niet op kantoor.

Wanneer is hij / zij beschikbaar?

Verwacht u dat X vandaag nog terugkomt?

Kan iemand anders mij misschien van dienst zijn?

Registreren

Wilt u zich hier registreren alstublieft?

proefversie©VANIN

Een ogenblik alstublieft.

Ik verwittig X dat u aangekomen bent.

Wilt u even plaatsnemen in de wachtruimte? X komt er zo aan.

Ik zal het u op de plattegrond aanwijzen

Het is aan uw rechter- / linkerkant.

U vindt het kantoor van X aan de linkerkant.

U gaat in de gang naar links en op uw rechterkant ziet u het kantoor van X.

Afsluiten

Ik wens u nog een prettige dag.

Bedankt en tot ziens.

Explore 3— Hoe telefoneer je in het Engels?

Op het hoofdkantoor van A.S.Adventure.edu moet de onthaalmedewerker de hele dag door de telefoon beantwoorden. Meestal zijn die gesprekken in het Nederlands, maar af en toe ook in het Engels. Het is dus belangrijk om een aantal standaarduitdrukkingen vlot te kunnen gebruiken.

a Neem het stickervel achteraan het boek erbij en lees de Engelse uitdrukkingen.

b Ga naar iDiddit en beluister de juiste uitspraak.

c Plak in de tabel de Engelse uitdrukkingen naast de Nederlandse zin.

NEDERLANDS

Begroeting

Goedendag, u spreekt met X.

Informatie vragen / geven

Kan ik X even spreken?

Daar spreekt u mee.

Met wie spreek ik?

Wat kan ik voor u doen?

Verwacht u dat X vandaag nog terugkomt?

Kan iemand anders mij misschien helpen?

Ik zou graag met iemand willen spreken die verantwoordelijk is voor …

proefversie©VANIN

Wanneer is X bereikbaar?

Informatie vragen / geven

Op dit moment is X in vergadering.

proefversie©VANIN

Het spijt me, X is op dit moment niet op kantoor.

X is niet beschikbaar op dit moment.

Wat is uw postadres?

Wat is uw telefoonnummer?

Wat is uw e-mailadres?

Blijft u aan de lijn, ik neem even mijn agenda.

Kunt u dat nummer cijfer voor cijfer herhalen?

Kunt u dat even (voor mij) spellen?

Ik vrees dat de verbinding van zeer slechte kwaliteit is.

Kunt u iets luider spreken alstublieft?

Wilt u dat even herhalen alstublieft?

Ik heb het niet goed verstaan.

Kunt u iets langzamer spreken alstublieft?

Doorverbinden

Kunt u mij met X doorverbinden?

Een ogenblik, alstublieft, ik verbind u door.

Blijft u aan de lijn.

Blijft u aan de lijn. Ik verbind u door met X.

Wilt u even wachten alstublieft?

Met wie wilt u doorverbonden worden?

Ik kijk even of ik u met de verkoopafdeling kan doorverbinden.

De lijn is momenteel bezet.

Kunt u morgen terugbellen?

Wilt u een boodschap achterlaten? / Kan ik een boodschap aannemen?

Wilt u een boodschap aannemen?

Wilt u X vragen om mij terug te bellen?

Afsluiten

Ik wens u nog een prettige dag.

Bedankt en tot ziens.

Tot uw dienst.

Nog een prettige dag.

Explore 4— Hoe telefoneer je in het Frans?

Soms ontvangt de onthaalmedewerker een oproep in het Frans. Dan is het handig om een paar standaarduitdrukkingen vlot te kunnen gebruiken.

a Neem het stickervel achteraan het boek erbij en lees de Franse uitdrukkingen.

b Ga naar iDiddit en beluister de juiste uitspraak.

c Plak in de tabel de Franse uitdrukkingen naast de Nederlandse zin.

NEDERLANDS FRANÇAIS

Begroeting

Goedendag, u spreekt met X.

Informatie vragen / geven

Kan ik X even spreken?

Daar spreekt u mee.

Met wie spreek ik?

Wat kan ik voor u doen?

Verwacht u dat X vandaag nog terugkomt?

Kan iemand anders mij misschien helpen?

Ik zou graag met iemand willen spreken die verantwoordelijk is voor …

Wanneer is X bereikbaar?

proefversie©VANIN

Op dit moment is X in vergadering.

Het spijt me, X is op dit moment niet op kantoor.

Informatie vragen / geven

X is niet beschikbaar op dit moment.

proefversie©VANIN

Wat is uw postadres?

Wat is uw telefoonnummer?

Wat is uw e-mailadres?

Blijft u aan de lijn, ik neem even mijn agenda.

Kunt u dat nummer cijfer voor cijfer herhalen?

Kunt u dat woord / die naam even voor mij spellen?

Ik versta u niet goed.

Kunt u iets luider spreken alstublieft?

Wilt u dat even herhalen alstublieft?

Ik heb het niet goed verstaan.

Kunt u iets langzamer spreken alstublieft?

Doorverbinden

Kunt u mij met X doorverbinden?

Een ogenblik, alstublieft, ik verbind u door.

Blijft u aan de lijn.

Doorverbinden

Blijft u aan de lijn. Ik verbind u door met X.

Wilt u even wachten, alstublieft?

proefversie©VANIN

Met wie wilt u doorverbonden worden?

Ik kijk even of ik u met de verkoopafdeling kan doorverbinden.

De lijn is momenteel bezet.

Kunt u morgen terugbellen?

Wilt u een boodschap achterlaten? / Kan ik een boodschap aannemen?

Wilt u een boodschap aannemen?

Wilt u hem / haar vragen om mij terug te bellen?

Afsluiten

Ik wens u nog een prettige dag.

Bedankt en tot ziens.

Tot uw dienst.

Nog een prettige dag.

TO THE POINT

Als onthaalmedewerker zul je veelal Nederlandstalige klanten ontvangen, maar je zult ook af en toe anderstalige – meestal Engelstalige of Franstalige – klanten aan de onthaaldesk of aan de telefoon moeten helpen. In dat geval is het belangrijk om een aantal veelvoorkomende zinnetjes te begrijpen en te kunnen beantwoorden. Als je vlot en overtuigend kunt communiceren, zorg je voor een klantvriendelijk onthaal.

Action 1— Een onthaalgesprek in het Engels voorbereiden

Werk per twee. Bereid een onthaalgesprek in het Engels voor. Leerling A speelt de rol van onthaalbediende, leerling B speelt de bezoeker.

a Bereid het onthaalgesprek schriftelijk voor.

b Oefen het gesprek een paar keer.

c Film jullie gesprek of vraag een klasgenoot om het te filmen.

d Wissel van rol en film een tweede gesprek.

e Bekijk klassikaal elkaars gesprekken.

Tip:

proefversie©VANIN

Houd rekening met deze criteria bij de definitieve opname van het gesprek: Maak als onthaalbediende oogcontact met de bezoeker. Spreek allebei luid en duidelijk.

Let op de lichaamstaal.

Let op je uitspraak.

Action 2— Een onthaalgesprek in het Frans voorbereiden

Werk per twee. Bereid een onthaalgesprek in het Frans voor. Leerling A speelt de rol van onthaalbediende, leerling B speelt de bezoeker.

a Bereid het onthaalgesprek schriftelijk voor.

b Oefen het gesprek een paar keer.

c Film jullie gesprek of vraag een klasgenoot om het te filmen.

d Wissel van rol en film een tweede gesprek.

e Bekijk klassikaal elkaars gesprekken.

Houd rekening met deze criteria bij de definitieve opname van het gesprek: Maak als onthaalbediende oogcontact met de bezoeker.

Spreek allebei luid en duidelijk.

Let op de lichaamstaal.

Let op je uitspraak.

Action 3— Flashcards voor een Engels telefoongesprek maken

Good to know

Flashcards – ook wel flits-, systeem-, geheugen- of steekkaarten genoemd – zijn een handig hulpmiddel bij het leren. Het zijn lege kaartjes om jezelf of een klasgenoot te overhoren. Aan de ene kant van de kaart schrijf je de Nederlandse uitdrukking of het begrip, aan de andere kant van de kaart schrijf je de vertaling in het Frans of het Engels.

1 Werk per twee. Maak flashcards. Aan de ene zijde van de kaart schrijf je de uitdrukking in het Nederlands, aan de andere zijde in het Engels.

2 Oefen met je klasgenoot de verschillende uitdrukkingen. Gebruik Explore 1 en 3.

Tip:

Action 4— Flashcards voor een Frans telefoongesprek maken

1 Werk per twee. Maak flashcards. Aan de ene zijde van de kaart schrijf je de uitdrukking in het Nederlands, aan de andere zijde in het Frans.

2 Oefen met je klasgenoot de verschillende uitdrukkingen. Gebruik Explore 2 en 4.

Action 5— Een telefoongesprek in het Frans voeren

proefversie©VANIN

Luister aandachtig naar het Franstalige telefoongesprek en beantwoord de onderstaande vragen.

a Hoe heet de onthaalmedewerker van het bedrijf Magasin PC?

b Wie wil de klant spreken?

c De directeur is momenteel niet aanwezig. Wat stelt de onthaalmedewerker voor?

d Wat is het telefoonnummer van de klant?

e Met welke zin sluit de onthaalmedewerker af?

f Wat zou volgens jou een betere en meer beleefde zin zijn?

Action 6— Een telefoongesprek in het Engels voeren

Luister aandachtig naar het Engelstalige telefoongesprek en beantwoord de onderstaande vragen.

a Hoe heet het bedrijf waarnaar de klant telefoneert?

proefversie©VANIN

b Hoe heet de receptionist van het bedrijf?

c Met wie wil de klant doorverbonden worden?

d Naar welk telefoonnummer moet David terugbellen?

CHECKLIST

Duid aan of je de onderstaande vaardigheden voldoende beheerst.

1 Ik kan een (onthaal)gesprek in het Engels voeren om informatie door te geven.

2 Ik kan een (onthaal)gesprek in het Frans voeren om informatie door te geven.

JA KAN BETER EXTRA OEFENMATERIAAL

LEVEL B

Welke betaalmiddelen zijn er om een handelaar te betalen?

proefversie©VANIN

Explore 1— Welke soorten betaalkaarten zijn er?

Betaalmiddelen

Betaalmiddelen zijn de verschillende middelen en diensten om mee te betalen: biljetten, munten, betaalkaarten en apps. Met een betaalkaart kun je elektronisch betalen. Je steekt de kaart in een betaalterminal en je bevestigt de betaling met je persoonlijke pincode. Zo geef je de bank de opdracht om geld van je rekening over te schrijven naar de winkelier of handelaar. Via een bankapp kun je je vrienden terugbetalen door een QR-code te scannen. Kleine bedragen kun je met je betaalkaart (of soms zelfs met je smartphone) vaak ook contactloos betalen.

1 Bekijk aandachtig het filmpje. Vul de omschrijvingen aan en noteer de naam van de soort betaalkaart bij elke omschrijving. Kies uit:

bedrag – debetkaart – gespreid – handelaar – krediet – kredietkaart – maand – nul –prepaidkaart – zichtrekening

proefversie©VANIN

AMet deze betaalkaart gaat het bedrag van een betaling of geldafhaling onmiddellijk van je . Je kunt er in alle handelszaken mee betalen. Na de betaling haalt de bank het bedrag van jouw rekening en schrijft het over naar de rekening van de . De kaart is

altijd gekoppeld aan een rekening.

Met deze betaalkaart wordt het bedrag van je betalingen niet onmiddellijk van je rekening gehaald.

De bank geeft je . Er zijn twee mogelijkheden: ofwel worden je betalingen een keer per van je rekening gehaald, ofwel beschik je over een kredietlijn waarbij je kunt terugbetalen.

BCDeze betaalkaart is gemakkelijk te verkrijgen. Je moet een op de kaart laden voordat je het kunt uitgeven. Met die kaart kun je alleen uitgeven wat erop staat en kun je dus niet onder gaan. De meeste kaarten kun je online opladen.

© Shutterstock / Ruslan Lytvyn

© Shutterstock / XRISTOFOROV

2 Surf via iDiddit naar de website van de FOD Economie.

3 Beantwoord de vragen.

a Mag de handelaar extra kosten aanrekenen als je met de betaalkaart betaalt?

b Wat moet je doen als de handelaar toch kosten aanrekent?

Good to know

Sinds 9 augustus 2018 mogen handelaars geen kosten meer aanrekenen voor betalingen met een bankkaart. Sinds juli 2022 moet elke onderneming die met consumenten in aanraking komt minstens een elektronisch betaalmiddel aanbieden, en mag ze cashbetalingen niet zomaar weigeren.

Explore 2— Hoe kun je contactloos betalen?

Contactloos betalen met je betaalkaart

Als je kaart of je telefoon en het betaaltoestel daartoe uitgerust zijn, kun je contactloos betalen. Je hoeft dan je kaart niet in de terminal te steken maar houdt ze erbij of ertegen. Een geluid geeft aan wanneer de betaling voltooid is. Het betaalde bedrag is op het scherm van de terminal te zien.

1 Bekijk aandachtig het filmpje over contactloos betalen.

a Tot welk bedrag kun je contactloos afrekenen?

b Stel dat je voor meer dan 100,00 euro na elkaar afrekent door bijvoorbeeld de volgende betalingen contactloos te doen: 49,99 + 30,00 + 4,95 + 6,50 + 12,50 euro. Wat gebeurt er dan?

proefversie©VANIN

c Vul aan.

Eens de limiet bereikt is, wordt de teller .

2 Je kunt ook contactloos betalen met je smartphone.

a Bekijk aandachtig het filmpje.

b Wat is er anders bij contactloos betalen met je smartphone vergeleken met een betaling met je betaalkaart?

Contactloos betalen met je smartphone

Net zoals bij contactloos betalen met je bankkaart, volstaat het om je smartphone op een afstand van maximaal twee centimeter van de betaalterminal te houden. Voor contactloze betalingen met je smartphone moet je telkens je smartphone ontgrendelen.

Explore 3— Hoe kun je betalen met een QR-code?

1 Bekijk aandachtig het filmpje over betalen met de QR-code.

2 Noteer het stappenplan voor de klant.

Betalen met je smartphone

Een QR-code (quick response code) is een slimme barcode die je met je smartphone kunt scannen. Een QR-code kan je naar een website leiden of hij kan betalingsinstructies bevatten. De QR-code is dan ook perfect voor contactloze betalingen.

proefversie©VANIN

TO THE POINT

Je kunt bij de diverse handelaars op verschillende manieren betalen.

Met een betaalkaart

De debetkaart is een betaalkaart die je kunt gebruiken voor cashloze betalingen. Het geld gaat onmiddellijk van je zichtrekening en wordt naar de rekening van de handelaar overgeschreven.

Ook de kredietkaart is een betaalkaart maar de betalingen en geldafhalingen gaan niet onmiddellijk van je rekening. De uitgever van de kredietkaart –meestal is dat een bank – geeft jou krediet. Bij een prepaidkaart moet je eerst een som geld op de kaart zetten en kun je enkel het geld uitgeven dat op de kaart geladen is.

Contactloos

Contactloos betalen is betalen met de smartphone of de bankkaart. Je moet alleen de smartphone of bankkaart bij of tegen de betaalterminal te houden. Je pincode moet je pas ingeven wanneer je een bedrag boven de 50,00 euro afrekent, of wanneer meerdere betalingen samen meer dan 100,00 euro bedragen.

Met een QR-code

Een QR-code is een slimme barcode die je met je smartphone kunt scannen. Bepaalde QR-codes bevatten een betalingsinstructie en worden gebruikt voor contactloze betalingen.

Action 1— Wat weet je over contactloos betalen bij

De Lijn?

Bekijk aandachtig het filmpje over contactloos betalen bij De Lijn. Beantwoord de onderstaande vragen.

a Waar moet je op het voertuig contactloos betalen?

b Waarmee kun je contactloos betalen?

Action 2— Wat vinden de handelaars van elektronisch betalen?

1 Lees aandachtig het artikel.

2 Markeer in de tekst het antwoord op de onderstaande vragen.

a geel: Wat kwam als eerste resultaat naar voren uit het onderzoek van de FOD Economie?

b groen: Wat gebeurt er als de handelaar niet in orde is op het vlak van betaalmogelijkheden?

c blauw: Wanneer mag een contante betaling wel nog geweigerd worden?

d rood: Waarom twijfelen sommige handelaars aan het gebruik van elektronische betaalmiddelen?

Minder klachten

over elektronisch

betalen, maar meer over handelaars die cash weigeren

Handelaars moeten sinds 1 juli 2022 verplicht elektronisch betalen kunnen aanbieden en dat deed het afgelopen jaar meteen het aantal overtredingen en consumentenklachten hierover dalen, laat de FOD Economie weten. ‘Vorig jaar werden er 316 overtredingen vastgesteld, dit jaar waren dat er nog maar 103.’ Uiteraard blijft cash ook een wettig betaalmiddel, ook al wordt dat wel eens geweigerd.

De FOD Economie voerde vorig jaar 998 controles op de betaalwijze bij handelaars uit. ‘Daarbij werden 316 overtredingen vastgesteld. Bijna 32 procent van de gecontroleerde handelaars bleek dus niet in orde’, zegt Lien Meurisse van de FOD Economie. ‘Dit jaar werden er maar 103 overtredingen vastgesteld, en dit op 2 105 controles. Dat betekent dat dit jaar nog amper 5 procent van de gecontroleerde handelaars nog geen

© Shutterstock / Roman Yanushevsky

elektronisch betaalmiddel had. In 2022 deden we wel alleen controles op basis van een klacht, dit jaar voerden we ook algemene controles. Dat verklaart deze daling ook grotendeels.’

Ook het aantal klachten daalt. Het ziet er dus naar uit dat handelaars aanpassingen hebben gedaan.

‘De Economische Inspectie heeft op 1 jaar tijd 1 881 meldingen ontvangen over de weigering van een elektronisch betaalmiddel. In 2022 waren dat er 1 347, dit jaar zijn er 534 meldingen geweest.

Ook dat cijfer daalde dus aanzienlijk’, zegt Lien Meurisse.

Eerst waarschuwing, dan boete

betalen, contant geld blijft eveneens een wettig betaalmiddel dat je niet mag weigeren, behalve in bepaalde uitzonderlijke en tijdelijke gevallen, bijvoorbeeld omwille van de veiligheid. Hier stelt De FOD Economie vast dat het aantal klachten daarover toeneemt. ‘Waar we in 2021 nog maar 63 klachten kregen, waren dat er in 2022 plots 316. Dit jaar zitten we al aan 179 klachten van klanten van wie het cash geld geweigerd werd.’

‘We hebben in het begin vooral aan sensibilisering gedaan. We controleerden enkel handelaars waarover we een klacht kregen. Zij kregen bij vaststelling van een eerste inbreuk tot nu toe enkel een waarschuwing. Maar vanaf nu gaan we strenger optreden. Controles gebeuren niet meer enkel op basis van meldingen, maar we gaan ook proactief te werk. Handelaars die geen elektronisch betaalmiddel kunnen aanbieden, riskeren een boete tussen 26,00 euro en 10 000,00 euro. En er wordt een proces-verbaal opgesteld.’

Voor heel wat handelaars is het aanbieden van een elektronisch betaalmiddel niet evident.

Lien Meurisse benadrukt dat ze meerdere mogelijkheden hebben: ‘Vaste of draagbare betaalterminals, contactloze betalingen via smartphone of smartwatch, maar ook een rekeningnummer a cheren is wettig.’

Ook al moet iedereen elektronisch kunnen

CHECKLIST

Nico Volckeryck is regiodirecteur Antwerpen van het NSZ, het Neutraal Syndicaat voor Zelfstandigen. ‘Handelaars moeten mee met hun tijd, zeker als ze geen klanten of omzet willen verliezen. Maar het aanbod en de werking van de digitale betaalmiddelen zit complex in elkaar. En ze kosten de handelaar geld.’

‘Er zijn enorm veel aanbieders met heel veel verschillende voorwaarden. Het ene systeem stort meteen het geld aan de zelfstandige en bij de andere moet je soms twee dagen wachten. De kosten zijn vaak ook hoog, waardoor zelfstandigen veel van hun marge moeten afgeven. Ook

Payconiq is niet gratis voor een zelfstandige. Die werken met een commissie, want ook zij moeten hier geld aan verdienen.’

Sommige zelfstandigen twijfelen of het nog de moeite is om de digitale kosten te maken. ‘Ze naderen het einde van hun carrière of ze hebben een ouder cliënteel dat zeer zelden elektronisch betaalt. Dus zien ze het nut er niet van in om te investeren in de huur of aankoop van een betaalterminal voor die paar elektronische transacties die ze misschien ooit zullen hebben.’

Bron: vrt.be, 2023-06-26

proefversie©VANIN

Duid aan of je de onderstaande vaardigheden voldoende beheerst.

1Ik kan de verschillende betaalmiddelen beschrijven aan de hand van een voorbeeld.

2Ik kan de verschillende betaalwijzen uitleggen aan de hand van een voorbeeld.

JA KAN BETER EXTRA OEFENMATERIAAL

Beeldwoordenboek Level B

BEGRIPVERKLARING

debetkaartDat is een betaalkaart die je gebruikt voor (o.a. cashloze) betalingen waarbij je geld onmiddellijk van je zichtrekening gaat.

kredietkaartDat is een betaalkaart waarbij een bank jou krediet geeft. Dat wil zeggen dat het bedrag niet onmiddellijk van je rekening gaat.

AFBEELDING

proefversie©VANIN

prepaidkaartDit is een betaalkaart waarbij je eerst een som geld op je kaart moet laden. Je kunt enkel het bedrag uitgeven dat op de kaart opgeladen is.

© Shutterstock / Ruslan Lytvyn

LEVEL C

Hoe kun je twee- en driedimensionale composities maken?

Explore 1— Wat is een tweedimensionale compositie?

Tweedimensionale compositie

Een compositie is een evenwichtige ordening of samenstelling van verschillende elementen. Dat kunnen artikelen of producten voor je winkel zijn, decoratie- of opbouwmaterialen, hulpmiddelen … Die bouw je in een compositie samen tot een geheel, tot een groep. Een compositie kun je plaatsen op of tegen een plat vlak. Dat is een tweedimensionale (2D-) compositie. Voorbeelden zijn, producten: staand in de winkel op een wandplank of gemonteerd op een stang tegen een achterwand, staand in de etalage tegen een zij- of achterwand, liggend op de etalagevloer, op een toonbank of op een podium.

Een compositie heeft een kern. Dat is het midden of middelpunt van de compositie. Vanuit die kern vertrekken de lijnen met de dimensies hoogte en breedte. Een compositie heeft dus altijd: een kern (k), een hoogtelijn (k–a): dat is meestal de langste lijn in de compositie, twee of meer breedtelijnen (k–b, k–c, …).

De hoogte- en breedtelijnen zijn aanwijsbaar en vertrekken vanuit de kern (k). De lijnen krijg je door de verschillende elementen van je compositie te plaatsen, op te stapelen of te rangschikken. De eenvoudigste 2D-compositie staat in een driehoek tegen een plat vlak. De basis (onderkant) van de driehoek is recht en breed.

1 Bekijk aandachtig de artikelpresentatie in het kenniskader. Noteer de juiste benamingen.

a k: b k–a:

c k–b: d k–c:

proefversie©VANIN

Een hoge compositie creëert een slank effect. Je kunt meer artikelen op een kleine oppervlakte presenteren.

2 Bekijk de driehoekscompositie en teken de volgende elementen:

3 Ontleed de compositie.

a Welke lijn is de langste: de hoogte- of de breedte lijn?

b Uit welk punt vertrekken de lijnen?

c Waar staan de grootste elementen van de compositie?

a de driehoek

b de kern ‘k’

c k–a

d k–b

e k–c

d Waar staan de kleinere elementen van de compositie?

e Hoe zijn de flesjes, tubes en potjes geschikt?

f Welke vorm heeft de compositie?

g Bekijk aandachtig de cosmeticaproducten. Wat valt er je op?

h Is de groepering evenwichtig? Tip:

Explore 2— Welke 2D-basiscomposities kun je onderscheiden?

proefversie©VANIN

Varianten op de driehoekscompositie

Op de driehoekscompositie kun je een paar varianten maken: met een rechte basis; met een doorlopende hoogtelijn: de hoogtelijn loopt door tot onder de basis waardoor je twee driehoeken op een basis creëert; met een schuine breedtelijn: een van beide breedtelijnen loopt schuin naar onderen; met meerdere breedtelijnen: een doorlopende hoogtelijn wordt gecombineerd met meerdere schuine breedtelijnen.

1 Bekijk aandachtig de vier composities.

2 Noteer de juiste benaming bij elke compositie. Kies uit: met doorlopende hoogtelijn – met meerdere breedtelijnen – met schuine breedtelijn –met rechte basis

compositie:

Explore 3— Werk je het best symmetrisch of asymmetrisch?

Symmetrische en asymmetrische compositie

Je kunt je compositie symmetrisch of asymmetrisch opstellen.

Bij een symmetrische compositie zijn beide kanten gelijk. Je kunt ze spiegelen. Symmetrie zorgt voor een rustig geheel en de compositie maakt een statige, klassieke en stevige indruk.

Bij een asymmetrische compositie voelt de kijker meer beweging en energie. Ze is dynamisch, afwisselend en sportiever.

proefversie©VANIN

1 Bekijk aandachtig beide composities. Vergelijk de breedtelijnen en vul de tabel aan. COMPOSITIE

a Duid het kernpunt aan.

b Kun je de compositie spiegelen rond de middellijn? ja nee

c Hoe heet deze compositie? symmetrisch asymmetrisch

Duid het kernpunt aan.

Kun je de compositie spiegelen rond de middellijn? ja nee

Hoe heet deze compositie? symmetrisch asymmetrisch

Good to know

Als verkoper heb je misschien automatisch een voorkeur voor symmetrische of asymmetrische opstellingen. Houd echter rekening met je artikel en je doelgroep en wissel ook eens af.

2 Welke basiscompositie kun je symmetrisch maken? Vink aan.

compositie met schuine breedtelijn compositie met doorlopende hoogtelijn compositie met rechte basis compositie met meerdere breedtelijnen

Explore 4— Wat is een 3D-compositie?

3D-compositie

Een 3D-compositie bestaat uit lijnen die drie dimensies creëren: hoogte, breedte en diepte. Een 3D-compositie heeft net als de 2D-compositie een kern (k), een hoogtelijn (k–a) (meestal de langste lijn in de compositie), twee of meer breedte lijnen (k–b, k–c …) én heeft daarbovenop ook nog eens een of meer dieptelijnen (k–d, k–e …)

De lijnen zijn aanwijsbaar en vertrekken vanuit de kern (k). De lijnen krijg je door de verschillende elementen van je compositie te plaatsen, te stapelen of te rangschikken.

Let op: Een breedtelijn (k–c) kan vanuit de kern schuin achterwaarts lopen. Het eindresultaat van de opstelling is een piramide.

1 Bekijk aandachtig de artikelpresentatie in het kenniskader. Noteer de juiste benamingen.

a k:

b k–a:

c k–b: d k–c: e k–d:

Ontleed de compositie.

a Welke lijn is de langste: de hoogte- of de breedtelijn?

b Uit welk punt vertrekken de lijnen?

proefversie©VANIN

c Waar staan de grootste elementen van de compositie voornamelijk?

d Hoe staan de elementen ten opzichte van elkaar?

e Welke vorm heeft de compositie?

f Hoe zijn de elementen geschikt?

g Welk effect krijg je door die schikking?

h Hoe staan de podia met producten?

i Wat is het voordeel van die schikking?

Good to know

Om problemen bij de uitvoering te voorkomen en om geen geld en tijd te verkwisten, is het belangrijk dat je weet hoeveel ruimte je voor je presentatie ter beschikking hebt. Hoe kun je de ruimte het best opmeten?

– Gebruik voor de opmeting een rol- of lasermeter. De lasermeter is heel handig voor grotere ruimtes. Het nadeel is dat je die meter wel op iets moet richten. Zonder muren is dat moeilijk.

– Slechts 80 tot 100 centimeter van de etalage is echt zichtbaar. De extra diepte kun je wel gebruiken voor sfeer- en decoratiemateriaal. hoogte breedte diepte

Explore 5— Welke varianten op de 3D-basiscompositie zijn er mogelijk?

proefversie©VANIN

Varianten op de 3D-basiscompositie

Er zijn nog twee varianten mogelijk op de 3D-basiscompositie met rechte dieptelijn. Met schuine dieptelijn: je verplaatst de dieptelijn naar links of naar rechts. De lijn vertrekt vanuit de kern en sluit aan op de breedtelijn. Met meerdere dieptelijnen: je gebruikt meerdere dieptelijnen en voegt eventueel vanuit de kern nog dieptelijnen toe.

1 Bekijk de drie composities.

2 Noteer de juiste benaming bij elke compositie. Kies uit: schuine dieptelijn – meerdere dieptelijnen – rechte dieptelijn

compositie met:

Explore 6— Hoe ontwerp je een 3D-compositie in de ruimte?

1 Bekijk de ontwerpen van 3D-composities. Om welke compositievorm gaat het? Kruis aan.

proefversie©VANIN

beeldlijn herhaling piramidevorm

© Shutterstock / Emily Marie Wilson

© Shutterstock / photo-lime

proefversie©VANIN

beeldlijn herhaling piramidevorm

Compositievorm

Sommige composities zijn opgebouwd rond de traditionele piramidevorm. In de andere composities werd gewerkt volgens een beeldlijn of met herhaling. Winkeliers gebruiken altijd opbouwmaterialen zoals blokken, zuilen of etalagepoppen. Dat presentatiemateriaal zorgt voor ondersteuning en helpt om de presentatie af te werken. Alle elementen moeten evenwichtig in de ruimte staan.

2 Welke twee compositievormen zijn hier gecombineerd? Kruis aan.

beeldlijn herhaling piramidevorm

3 Ga eens in een winkelstraat naar de etalages kijken of probeer zelf elementen te verschuiven tot je een mooi geheel bereikt. Speel met het overlappen van de elementen in je compositie.

© Shutterstock / Petr Kovalenkov

© Shutterstock / makalex69

© Shutterstock / Zdelnik Alexandr

TO THE POINT

Als je een compositie maakt, is het belangrijk dat de boodschap goed overkomt.

proefversie©VANIN

2D-compositie

Je maakt een evenwichtige 2D-compositie door op de hoogte- en breedtelijnen te letten. Je kunt die verwerken in elk van deze vier basiscomposities:

met een rechte basis

met een schuine breedtelijn

met een doorlopende hoogtelijn

met meerdere breedtelijnen

Je past symmetrie toe voor een rustige en klassieke presentatie en asymmetrie voor extra spanning of voor sportievere composities. Donkere kleuren en grote elementen maken een compositie zwaar. Daarom gebruik je die onderaan rond de kern. Lichtere, kleinere elementen gebruik je bovenaan in je compositie. Je 2D-composities maak je interessant door een beeldlijn te gebruiken. Daardoor vallen je producten op. Decoratiemateriaal, accessoires en kleuren versterken je boodschap.

3D-compositie

Een 3D-compositie is driedimensionaal. In de ruimte werk je met hoogte-, breedte- en dieptelijnen die vertrekken vanuit de kern. Er zijn drie basiscomposities

met een rechte dieptelijn met een schuine dieptelijn met meerdere dieptelijnen

Opbouwmaterialen

Composities zijn opgebouwd rond een piramidevorm, beeldlijn of een herhaling. Winkeliers gebruiken opbouwmaterialen ter ondersteuning van de compositie, zoals paspoppen, blokken, zuilen … composities vind je onder andere: in etalages, op toonbanken, op schappen, op podia, op verkooptafels, op standen op een beurs of tentoonstelling.

proefversie©VANIN

Action

1— Hoe ziet jouw 2D-compositie eruit?

Maak van alle 2D-basiscomposities een collage. Volg het stappenplan. Houd rekening met de evaluatiecriteria.

STAPPENPLAN

Stap 1: Bepaal of je de collage symmetrisch of asymmetrisch zult maken.

Stap 2: Zoek afbeeldingen in tijdschriften en knip die uit in vierkanten of rechthoeken van verschillende afmetingen.

Stap 3: Leg je knipsels op een papier. Zorg dat de linker- en de rechterkant even zwaar zijn. Kleef de knipsels nog niet vast.

Stap 4: Verschuif de afbeeldingen tot de compositie in evenwicht is.

Stap 5: Controleer of je de zwaardere afbeeldingen onderaan bij de kern hebt gelegd.

Herhaal bepaalde elementen om lijnen verder uit te bouwen of om kleine, onopvallende elementen meer aandacht te geven.

Stap 6: Bekijk je collage van een afstand. Pas eventueel aan. Plak alles vast, eens je tevreden bent.

Stap 7: Teken de hoogte- en de breedtelijn.

Stap 8: Bespreek je collage met je medeleerlingen en leerkracht.

Stap 9: Maak van elke collage een foto en bewaar die in je portfolio. Maak een map voor elk thema en een submap voor elk Level en geef die submap de naam ‘deel_B__Level_C’. Geef het bestand een duidelijke naam zoals ‘2D_met_rechte_basis’. Tip:

EVALUATIEFICHE

2D-COMPOSITIE MET RECHTE BASIS

starter  junior  expert

De hoogte- en breedtelijn zijn (correct) getekend.

De uitgeknipte vierkanten en rechthoeken hebben verschillende afmetingen

De opbouw van vierkanten en rechthoeken is aan beide kanten even zwaar.

De zwaardere afbeeldingen zijn onderaan geplaatst, de hoogteverschillen blijven evenwichtig.

De compositie heeft de vorm van een driehoek.

2D-COMPOSITIE MET DOORLOPENDE HOOGTELIJN

De hoogte- en breedtelijn zijn (correct) getekend.

De uitgeknipte vierkanten en rechthoeken hebben verschillende afmetingen

De opbouw van vierkanten en rechthoeken is aan beide kanten even zwaar.

De zwaardere afbeeldingen zijn onderaan geplaatst, de hoogteverschillen blijven evenwichtig.

De compositie heeft de vorm van een driehoek.   

2D-COMPOSITIE MET SCHUINE BREEDTELIJN

De hoogte- en breedtelijn zijn (correct) getekend.

De uitgeknipte vierkanten en rechthoeken hebben verschillende afmetingen

De opbouw van vierkanten en rechthoeken is aan beide kanten even zwaar.

De zwaardere afbeeldingen zijn onderaan geplaatst, de hoogteverschillen blijven evenwichtig.

De compositie heeft de vorm van een driehoek.

 starter  junior  expert

 

2D-COMPOSITIE MET MEERDERE BREEDTELIJNEN

De hoogte- en breedtelijn zijn (correct) getekend.

De uitgeknipte vierkanten en rechthoeken hebben verschillende afmetingen

De opbouw van vierkanten en rechthoeken is aan beide kanten even zwaar.

De zwaardere afbeeldingen zijn onderaan geplaatst, de hoogteverschillen blijven evenwichtig.

De compositie heeft de vorm van een driehoek.

starter  junior  expert

proefversie©VANIN

Je werkt netjes en nauwkeurig.

Je maakt geen vlekken.

Je bergt al het gebruikte materiaal terug op de juiste plaats op.

TOTAAL

Action 2— Kun je een feestelijke compositie maken?

Maak een 2D-basiscompositie op een achtergrond. Volg het stappenplan.

STAPPENPLAN

Stap 1: Zorg voor een vlakke achtergrond, zoals een mdf-paneel, een zachtboardplaat of een stuk stevig karton.

Stap 2: Zorg voor een neutrale achtergrond door die te verven of te bespannen met stof of plastic.

Stap 3: Verzamel doosjes van verschillende grootte. Rangschik die op grootte.

Stap 4: Verzamel verschillende kleuren inpakpapier. Rangschik die van donker naar licht.

Stap 5: Pak de doosjes in. De grotere doosjes in een donker papier, de kleinere doosjes in een lichtere kleur. Versier eventueel.

Stap 6: Maak met de doosjes een compositie op een rechte basis op je paneel.

Stap 7: Neem een foto van je compositie en bewaar die in je portfolio.

Action 3— Kun je een 3D-basiscompositie met verpakte artikelen maken?

Maak een 3D-compositie. Gebruik daarvoor een etalagekast of stel je 3D-compositie voor als een instore-presentatie op je bank, een podium of plateau. Volg het stappenplan.

De compositie kan een grote verscheidenheid aan verschillende groottes omvatten.

STAPPENPLAN

Stap 1: Kies een thema of merk, bijvoorbeeld een land, een picknick, een feest(dag), verzorging … of kies voor een artikelsoort, bijvoorbeeld: parfum, koekjes, pasta …

Stap 2: Voorzie je paneel, podium of etalagekast van een achtergrond als kleurondersteuning van je compositie.

Stap 3: Plaats bij je gekozen artikelen ook elementen die je compositie ondersteunen, zoals verhogingen, accessoires …

Stap 4: Gebruik in je compositie passende kleuren.

Stap 5: Bouw je compositie rond een denkbeeldige hoogtelijn met een duidelijke kern, van waaruit de breedte- en dieptelijnen vertrekken. Zorg voor een stabiele compositie: maak ze niet te hoog.

Stap 6: Bespreek je collage met je medeleerlingen en je leerkracht.

Stap 7: Neem een foto van je compositie en bewaar die in je portfolio.

CHECKLIST

Duid aan of je de onderstaande vaardigheden voldoende beheerst.

1Ik kan de verschillende 2D-composities herkennen.

2Ik kan het verschil tussen een symmetrische en asymmetrische composities beschrijven.

3 Ik kan de verschillende 3D-composities herkennen.

4 Ik kan een 2D-compositie maken aan de hand van een stappenplan.

5 Ik kan een 3D-compositie maken aan de hand van een stappenplan.

Tip:

Beeldwoordenboek Level C

BEGRIPVERKLARING

driedimensionale (3D-) compositie

Een 3D-compositie is een manier om elementen zoals vormen en objecten in een ruimte te ordenen, waarbij hoogte, breedte en diepte worden gebruikt.

AFBEELDING

proefversie©VANIN

tweedimensionale (2D-) compositie

Dit is een compositie om elementen zoals vormen, kleuren en lijnen op een plat vlak (zoals een vel papier) te ordenen.

LEVEL D

Hoe maak je themagebonden decoratie?

Explore 1— Waar vind je passende decoratie?

Good to know

De zoektocht naar ideeën om originele decoraties te verwerken in je presentatie is een werk van lange adem. Je houdt voortdurend je ogen open om van eenvoudige dingen een eyecatcher te maken. Kunst en cultuur, boeken en museumbezoeken kunnen je daarbij helpen. De technieken en materialen in dit Level zijn slechts een begin. Durf verder te gaan en je eigen creativiteit te testen! Er zijn heel wat technieken die je kunt gebruiken.

proefversie©VANIN

1 Decoratie in een winkel is belangrijk want het trekt klanten aan, zet producten in de kijker en kan de verkoop verhogen. Bekijk de artikelen en vul de tabel aan.

a Omschrijf waar het artikel voor staat.

b Welke decoratie past daarbij?

c Noteer een contrasterende vorm van decoratie. Welke decoratie zou er helemaal niet bij passen?

Sportkleding

Karakter:

Decoratie:

Contrasterende decoratie:

B

Shampoo

Karakter:

Decoratie: Contrasterende decoratie:

Kantoorartikelen

Karakter:

Decoratie: Contrasterende decoratie:

C

Juwelen

Karakter:

Decoratie: Contrasterende decoratie:

2 Bekijk de afbeeldingen op de volgende bladzijde.

a Welke materialen zie je op de afbeeldingen?

b Wat vind je van de presentatie? Zou jij die materialen ook gebruiken voor decoratie?

3 Decoratie vind je overal en kun je van alles maken. Vul de zinnen aan.

a Je kunt decoratie maken door …

b Je kunt decoratie kopen bij …

c Decoratie kun je ook huren bij ...

d Je kunt ook artikelen van een andere winkel in je etalage als decoratie gebruiken.

 Vul de voorbeelden van leendecoratie aan.

 Bedenk zelf nog een paar extra artikels.

ARTIKEL

handdoeken

winterschoenen

(LEEN)DECORATIE

bootje

slee

Explore 2— Welke schildertechnieken kun je toepassen in je decoratie?

Schildertechnieken

Verf is veelzijdig en een dankbaar product om mee te werken. Je kunt er gemakkelijk je etalage mee aankleden, versieren of veranderen. Met een beetje geduld, aandacht en zelfvertrouwen kun je de mooiste effecten bereiken. Er zijn verschillende schildertechnieken: marmeren, deppen of wikkelen, stempelen, sjabloneren.

Marmeren is een eenvoudige techniek die je snel kunt toepassen en die een meerwaarde geeft aan een voorwerp. Het maakt het ‘zwaarder’ en degelijk.

a Marmer een canvas of mdf-paneel. Er bestaan heel wat soorten marmer. Een imitatie ervan kan heel overtuigend werken in je etalage. In een felle kleur kan het dan weer een speelse toevoeging zijn.

b Verzamel deze benodigdheden: een canvas of mdf-paneel van ongeveer 50 x 50 cm acrylverf: wit en zwart voor een natuurlijk effect of kleur naar keuze een of meerdere verfkwasten en penselen transparante huishoudfolie (kranten)papier om de tafel te beschermen een schort om jezelf te beschermen

Op de foto’s zie je nog een andere manier om deze techniek toe te passen.

c Volg het stappenplan.

STAPPENPLAN

Stap 1: Schilder het canvas of mdf in de grondkleur. Voor mdf heb je vaak eerst een basislaag nodig, omdat het meer verf opneemt dan canvas.

Stap 2: Leg huishoudfolie op tafel. Beschilder die met een kleurtoon die lichter of donkerder is dan je grondkleur.

Stap 3: Leg de beschilderde folie in een schuine lijn tegen het oppervlak en druk aan.

Stap 4: Trek de folie weg. Je zult zien dat een deel van de verf op het oppervlak achterblijft.

Stap 5: Plaats de folie naast het behandelde oppervlak in dezelfde richting en druk weer aan. Je werkt verder tot het volledig bedekt is.

Stap 6: Beschilder je huishoudfolie met een andere kleurtoon en herhaal stap 3 tot en met 5.

Stap 7: Gebruik zoveel kleurtoonlagen als je zelf wilt en ga door tot je diepte krijgt.

Stap 8: Je zult in je marmer verschillende lijnen zien. Je kunt die ‘aders’ extra benadrukken door ze met een heel fijne borstel of penseel in een andere kleurtoon te volgen. Werk met een losse hand. Hoe meer je hand beeft, hoe beter.

Plaats je folie altijd in dezelfde richting. Bekijk een echt stuk marmer, dan zie je dat de aders meestal in ongeveer dezelfde richting lopen.

Tip:

2 Deppen of wikkelen is ook een leuke decoratietechniek. Met oude lappen of een plastic zak kun je zo een interessant effect bereiken. De techniek is snel en gemakkelijk op alles toepasbaar.

a Verzamel deze benodigdheden: een stuk stevig karton (dubbelgeribd) acrylverf: wit en groen of in een kleur naar keuze een of meerdere verfkwasten en penselen plastic zakken en / of oude katoenen doeken (kranten)papier om de tafel te beschermen een schort om jezelf te beschermen

b Volg het stappenplan.

STAPPENPLAN

Stap 1: Schilder het karton aan beide kanten wit om te voorkomen dat het kromtrekt.

Stap 2: Leng een andere kleur een klein beetje aan met water. Beschilder de grondlaag met die kleur tamelijk dik. Werk snel en in kleine oppervlakken.

Stap 3: Voor de laag droog is, dep je er zachtjes op met de verkreukelde plastic zak of een losjes gefrommelde lap. Je kunt met een opgerolde, verkreukelde lap ook wikkelen. Dan rol je over het vlak van beneden naar boven. Je zult zien dat er dan wat verf van de laag afgehaald wordt. Wikkelen is enkel aan te raden op grotere, gladde oppervlaktes.

Stap 4: Als de zak of de lap helemaal bedekt is met verf, vouw je hem opnieuw, zodat je weer een propere kant hebt.

Stap 5: Als je het resultaat de eerste keer te licht of te donker vindt, begin je opnieuw.

3 Stempelen is een oude techniek en is de voorloper van behangpapier. Je kunt de techniek op alle voorwerpen toepassen, maar het beste resultaat krijg je op een groot oppervlak, zoals op de achterwand van een etalage. Je kunt ook een fries stempelen, dat is een versierde rand bovenaan muren, zuilen of vazen.

a Verzamel deze benodigdheden: een stuk stevig karton (dubbelgeribd) acrylverf: wit en groen of in een kleur naar keuze, van twee tinten donkerder een glas, een kurk, een uitgesneden aardappel … als stempel (kranten)papier om de tafel te beschermen een schort om jezelf te beschermen

b Volg het stappenplan.

STAPPENPLAN

Stap 1: Doe wat verf in een plat schaaltje en smeer uit.

Stap 2: Doop je stempel in de verf.

Stap 3: Test voor je begint te stempelen op een testblad of er niet te veel of te weinig verf op je stempel zit. Je moet gave vormen krijgen.

Stap 4: Stempel op de achtergrond van je stuk karton. Begin niet lukraak maar zoek eerst naar een mooi patroon, bijvoorbeeld horizontale, verticale of diagonale lijnen.

4 Om een motief te creëren kun je sjabloneren. Maak een sjabloon door een bepaalde vorm uit een dun stuk karton te snijden. Door dat gat wordt de verf op de ondergrond getamponneerd. Het karton kun je ook vervangen door sjabloonpapier of een stevig, plastic klasseermapje.

a Verzamel deze benodigdheden: karton, sjabloonpapier of plastic mapje een potlood een breekmes en snijmat een tamponneerkwast of kortharige kwast acrylverf een A4-tekenblad (kranten)papier om de tafel te beschermen een schort om jezelf te beschermen

b Volg het stappenplan.

STAPPENPLAN

Stap 1: Teken je ontwerp. Maak er een sjabloonmotief van: voorzie het van bruggetjes, kleine verbindingen over de weggesneden delen. Zo voorkom je dat je tekening eruit valt.

Stap 2: Leg het mapje of sjabloonpapier op je ontwerp. Overtrek de tekening met een fineliner of dunne alcoholstift.

Stap 3: Snijd je ontwerp uit het mapje of sjabloonpapier met een breekmesje. Bij het snijden van rondingen draai je de tekening, niet het mes.

Stap 4: Kleef je sjablonen met schildersplakband op je tekenblad.

Stap 5: Doe wat verf in een schaaltje en smeer uit.

Stap 6: Neem een beetje verf op met de kwast.

Stap 7: Test het inschilderen op een proefblad.

Stap 8: Breng de verf al deppend aan in de uitsparingen. Naargelang het motief kun je één of meerdere kleuren gebruiken.

Explore 3— Hoe kun je met stoffen decoreren?

Etalagestoffen

In een etalagespeciaalzaak vind je een heel gamma aan stoffen. Voor elk artikel zijn er per seizoen en per thema wel stoffen te vinden. De meeste stoffen die je in de etalage en voor decoraties gebruikt, zijn bekledingsstoffen.

1 Ga naar iDiddit. Je vindt er filmpjes en een stappenplan over verschillende technieken om met stof te decoreren.

a Werken met hangen spandraad

b Een los paneel bespannen

c Een vast paneel bespannen

d Bespannen met vilt en niet-rekbare materialen

2 Je kunt panelen en kubussen maar bijvoorbeeld ook een bloempot met etalagevilt bespannen.

a Verzamel deze benodigdheden: een terracotta bloempot een vierkante lap etalagevilt lijm (bv. UHU) een breekmes of een schaar

Tip:

Gebruik geen knutselvilt. Dat is te duur en te dik.

b Volg het stappenplan.

STAPPENPLAN

Stap 1: Meet een vierkant stuk etalagevilt af. Zorg ervoor dat het de buitenkant van de bloempot volledig bedekt.

Stap 2: Vorm het vilt door het midden van de lap over je knie te leggen en stevig aan te trekken. Zo rek je het vilt.

Stap 3: Doe een beetje lijm aan de onderkant van de bloempot en zet hem in het midden van de lap.

Stap 4: Als de lijm droog is, trek je de stof stevig naar de binnenkant van de pot toe. Zorg dat er geen fronsen zijn rondom de pot.

Stap 5: Lijm het vilt aan de binnenrand van de pot vast. Laat drogen.

Stap 6: Knip of snijd met een breekmes het overtollige vilt weg.

Explore 4— Hoe maak je eenvoudige, ruimtelijke lichamen als decoratie?

Ruimtefiguren

In je etalage kun je je presentatie ondersteunen met opbouwmaterialen, plateaus of opstellingen. Vaak zijn dat kubus-, balk-, cilinder-, piramide- of kegelvormen: ruimtelijke lichamen of wiskundige figuren. Je kunt die lichamen of figuren in verschillende materialen maken. Afhankelijk van de functie van je model kun je kiezen voor stevig papier, karton, ribkarton, maquettekarton, hout ... De kleuren die je in je decoraties gebruikt, zijn van invloed op je presentatie. Met een uitgesproken kleur kun je in je etalage een echte blikvanger maken.

Welke figuur krijg je als je deze sjablonen plooit? Noteer de naam van de figuur onder de afbeelding. Kies uit:

balk – kubus – cilinder – kegel – piramide

TO THE POINT

Marmeren

Beschilder een stuk papier of een voorwerp met een grondlaag. Druk er beschilderde huishoudfolie tegen en maak zo verschillende kleurlagen. Let erop dat je de folie steeds in dezelfde richting drukt. Breng marmeraders aan met een penseel.

Deppen en wikkelen

Breng op een stuk papier of een voorwerp een grondlaag aan. Breng daarop een tweede, dunnere verflaag aan. Neem met een verfrommelde plastic zak of gerolde katoenen doek de overtollige verf weg. Werk snel en met kleine oppervlakken. Je kunt het gebruiken voor grotere vlakken en vormen.

Stempelen

Doe een beetje verf op een stempel en druk die op papier, karton, voorwerpen ... Zo breng je de vorm van je stempel over op je oppervlak. Stempel figuren op een achtergrond of versier er grotere oppervlakken mee.

Sjabloneren

Snijd of knip een figuur uit sjabloonpapier of een plastic mapje. Het uitgesneden of uitgeknipte vlak vul je in met verf. Je kunt het gebruiken voor kleinere decoraties of om een fries aan te brengen.

Werken met stof

In een speciaalzaak vind je een groot gamma aan stoffen die je kunt gebruiken om te bekleden of om decoraties van te maken. Bekleed bijvoorbeeld een voorwerp (masker) met vilt of dun katoen, gedoopt in behangerslijm.

Ruimtefiguren

In je etalage kun je je presentatie ondersteunen met opbouwmaterialen, plateaus of opstellingen. Vaak zijn dat kubus-, balk-, cilinder-, piramide- of kegelvormen.

Action 1— Kun je een creatie van recyclagemateriaal maken?

Verzamel kleine objecten die je anders zou weggooien (bv. flessen, melkpakken, rolletjes, plastic koffielepeltjes, lege yoghurtpotjes, doppen …). Gebruik die elementen om er een groter, decoratief geheel mee te maken. Gebruik je verbeelding.

Denk voor je creatie aan eenvoudige vormen. Maak bijvoorbeeld bloemen, maskers of geometrische figuren en patronen. Leg je objecten op een tafel en verplaats ze tot je een leuke vorm ziet. Schilder of spuit ze in felle kleuren en verwerk ze daarna in je etalage.

Tip:

Action 2— Kun je decoratieve, ruimtelijke figuren maken?

1 Ga naar iDiddit. Je vindt er afbeeldingen van een kubus en een prisma: mooie decoratieve objecten voor in je etalage.

2 Knip de figuren uit en versier ze met leuke dingen. Gebruik je verbeelding.

Benodigdheden: een schaar lijm plakband stiften kleurpotloden klein decoratiemateriaal naar keuze

3 Verwerk ze daarna in een etalage.

Action 3— Kun jij leuke paaskonijntjes maken?

1 Ga naar iDiddit en bekijk het filmpje of het stappenplan.

2 Maak drie paaskonijntjes.

Benodigdheden: pastelblauw papier pastelroze papier oogjes lijm wit papier een zwarte stift

3 Verwerk je decoratie in een paasetalage.

Action 4— Kun je een geschenkverpakking maken?

1 Maak een etalage voor juwelen.

2 De verkoper verpakt het juweel in een cadeauzakje. Maak die geschenkverpakking zelf en werk die in je etalage.

3 Ga naar iDiddit en bekijk het filmpje. Dat toont stap voor stap hoe je cadeauzakjes moet maken.

4 Maak minstens vijf cadeauzakjes voor juwelen van verschillende grootte.

Benodigdheden: cadeaupapier (in minstens twee verschillende kleuren) koord perforator plakband een schaar

STAPPENPLAN

Stap 1:

Stap 2:

Action 5— Kun je een sneeuwvlok maken?

Kleed een etalage aan in het thema ‘Winter’ en gebruik daartoe zelfgemaakte sneeuwvlokken. Kies optie 1 om een sneeuwvlok in 2D te maken. Kies optie 2 als je van een uitdaging houdt en een sneeuwvlok in 3D wilt maken.

Optie 1 Sneeuwvlok in 2D

Surf via iDiddit naar een stappenplan om een papieren sneeuwvlok te maken. Je kunt er één maken met twee kleuren of één volledig in het wit

Benodigdheden: papier een schaar touw of draad (om de sneeuwvlok op te hangen)

Optie 2 Sneeuwvlok in 3D

Surf via iDiddit naar een stappenplan om een papieren 3D-sneeuwvlok te maken. Je kunt er één maken met twee kleuren of een volledig in het wit.

Benodigdheden: zes even grote vierkante stukken stevig papier een schaar plakband een nietmachine

Action 6— Kun je mooie bloemen vouwen uit papier?

Surf via iDiddit naar een stappenplan om papieren bloemen te maken. Maak er minstens tien. Verwerk je bloemen in een etalage met als thema Moederdag.

Benodigdheden: tien vierkante vellen origamipapier

Action 7— Kun je decoratieve bollen maken van papiermaché?

1 Surf via iDiddit naar een stappenplan om decoratieve bollen van papier-maché te maken. Maak er minstens twee. Laat je inspireren door de afbeelding.

Benodigdheden:

lijm / bloem / poederlijm voor behang water een kom een roerspaan kranten (als ondergrond voor je werkplek en voor het papier-maché) een ballon een verfkwast bakolie (optioneel) decoratiemateriaal

2 Verwerk je bollen in een etalage naar keuze.

Action 8— Kun je een voorwerp marmeren?

Zoek een opvallend object om te marmeren.

Benodigdheden: een voorwerp met een opvallende vorm en niet te veel fijne details witte of zwarte acrylverf en verschillende natuurlijke kleuren acrylverf verfborstels transparante huishoudfolie papier om de tafels te beschermen een schort

Volg het stappenplan voor marmeren van Explore 2.

CHECKLIST

Duid aan of je de onderstaande vaardigheden voldoende beheerst.

1Ik kan een productpresentatie maken aan de hand van verschillende decoratietechnieken.