2
STAP STEEN
Kris Dierckx Leentje Meelberghs
a Sanoma company
OP WEG MET STAPSTEEN A Stapstenen Stapstenen zijn stenen, bijvoorbeeld in een rivier, die je helpen om droog de overkant te bereiken. Schrijf in de stapstenen hoe je best op stapstenen stapt.
STAPSTEEN In dit boek helpen de stapstenen je om het juiste spoor te volgen. In de stapstenen zetten we de nieuwe kennis en inzichten vast, zodat we stevig de volgende stap kunnen zetten.
B Oogje-denkje-ikje Om echt goed naar een foto of tekening te kijken, gebruiken we dit hulpmiddel: Oogje: Je beschrijft gewoon wat je ziet. Wat valt je het eerst op? Hoe kijkt iemand? Wat doen de mensen? Welke voorwerpen zie je? Wat hebben de personen aan? ... Denkje: Je denkt na over wat er is gebeurd. Waarom kijkt iemand zo? Wat is er vreemd? Lijkt het leuk of net niet? ‌
ik Ik
Ikje: Heb je dit zelf al meegemaakt? In wiens plaats zou jij willen zijn? Waaraan doet het je denken? Wat zou jij doen? ...
ik Ik 2
OP WEG MET STAPSTEEN
OP WEG MET STAPSTEEN C Stekelvraag In de lessen vind je heel wat soorten vragen. Soms kom je een stekelvraag tegen. Dat is een tegendraadse vraag, waarop het antwoord niet zo voor de hand ligt. Je moet daar zelf een antwoord op bedenken.
D Mijn hoekje
Bestaat er éé n God of zijn er evenveel g oden als er godsdiensten zijn?
Weegschaal Waar ben je goed mee bezig? Schrijf dat in de groene schaal. Wat wil je anders doen? Schrijf dat in de rode schaal.
Humeurmeter Hoe voel je je na dit hoofdstuk? Is je humeur zonnig of ben je eerder een donderwolk? Dromen Wat uit dit hoofdstuk heeft je aan het dromen gezet?
Cadeau Welk inzicht, idee, filmpje, foto … uit dit hoofdstuk zou je graag aan iemand vertellen, laten zien, cadeau doen?
Schatkist Welk idee, inzicht, beeld … uit dit hoofdstuk raakt je diep en stop je veilig weg als een schat om te koesteren?
T-shirt Welke slagzin of welk kernwoord past perfect bij dit hoofdstuk? Rugzak Wat wil je voor altijd met je meedragen uit dit hoofdstuk? Met welk idee, voornemen, inzicht …ga je aan de slag?
Vuilbak Wat wil je zo snel mogelijk vergeten uit dit hoofdstuk? Wat vond je waardeloos?
OP WEG MET STAPSTEEN
3
INHOUDSTAFEL Op weg met StapSteen ...............................................................................................................................................................................2 Inhoudstafel ...........................................................................................................................................................................................................4 ZACHEÃœS .....................................................................................................................................................................................................................5 ELIA ...............................................................................................................................................................................................................................17 BATSEBA ..................................................................................................................................................................................................................29 LAZARUS ...................................................................................................................................................................................................................41 JUDAS...........................................................................................................................................................................................................................53 MOZES ........................................................................................................................................................................................................................65 JONA..............................................................................................................................................................................................................................77 MARIA MAGDALENA .......................................................................................................................................................................................89 NICODEMUS ........................................................................................................................................................................................................101 DEBORAH ...............................................................................................................................................................................................................113 Info..............................................................................................................................................................................................................................125
4
INHOUDSTAFEL
ZACHEÜS
LES
1 ALLEMAAL SAMEN
A Samen in het rad 1 Wat denkt de groep in het begin?
2 Zoek drie gevoelens die in het begin overheersen. Kies uit: wij zijn beter – blij – trots – verdriet – sterk – goed gevoel – leuk – niet leuk
- Bij de grote groep:
- Bij de anderen:
3 Hoe komt daar verandering in?
4 Zoek drie gevoelens in de gevoelenslijst op p. 132 die op het einde overheersen.
Kies uit: wij zijn beter – blij – trots – verdriet – sterk – goed gevoel – leuk – niet leuk
- Bij de grote groep:
- Bij de anderen:
5 Het filmpje wil zeggen:
Als niemand wordt uitgesloten, is iedereen gelukkiger.
Je kunt mensen uitsluiten omdat ze anders zijn als je ze niet nodig hebt.
Je moet als groep goed ronddraaien, dan is het leuk.
6 Kleur het steentje als het beeld hetzelfde toont als het filmpje.
6
ZACHEÜS
Als ze de ande ren niet nodig hadden gehad, hadden ze hen dan nog steeds uitgeslo ten?
B Met een diepe zucht Met een diepe zucht keek juf Vandenbroeck naar haar nieuwe klas. Ze had het al meteen gezien toen 'haar' klas in de rij stond bij het eerste belsignaal van het nieuwe schooljaar: dat wordt helemaal niets. Met haar kennersoog had ze de vier etters al in de gaten. Nog voor ze ook maar één woord gezegd hadden, wist ze al: die gaan van de klas een hel maken. En de anderen die nu nog braaf leken? Tja, die zouden al snel even vervelend worden als die vier. Ach, mijmerde ze, het zal een eeuwigheid duren voor het weer 30 juni is. Met een norse blik snauwde ze haar klas toe: ‘Ik ben mevrouw Vandenbroeck en ik ben jullie klasleerkracht. Ik eis dat ...’
1 Wat is de grootste fout die de juf maakt?
2 Geef drie concrete voorbeelden van hoe de klas ervoor kan zorgen dat de juf gelijk krijgt. - - -
3 Geef drie concrete voorbeelden van hoe de klas het ongelijk van de juf kan bewijzen. - - -
4 Welke houding zou jij als leerling in dit geval aannemen?
zorgen dat de juf gelijk krijgt
1
2
3
4
5
6
zorgen dat de juf ongelijk krijgt
STAPSTEEN Iedereen is a
.
In een goede groep mag i groep is. V van een nieuwe g
ook anders zijn, omdat dat net de r
zijn vaak een grote hinderpaal bij nieuwe o
van de en bij het vormen
.
ZACHEÜS
7
LES
2 MASKERS AF
A Wees jezelf 1 Vertel kort wat er gebeurt in het filmpje.
2 Wat valt je op als
2 Wat valt je op als je de maskers in het filmpje bekijkt?
3 Wat zegt het dragen van maskers over de leerlingen in die school?
4 Wat bedoelt het meisje als ze zegt: ‘Dit is de dag dat de waarheid me vond’?
5 Hoe reageren de anderen op het einde? Waarom?
6 Denk jij dat veel anderen haar voorbeeld zullen volgen? Waarom wel/niet?
nee, niemand
1
2
3
4
5
ja, veel
6
7 Markeer waarom deze leerlingen een masker dragen.
'Ik denk er niet aan om mijn vinger op te steken. Telkens als ik iets zeg, lacht Ben mij uit.'
‘Ik heb uren gezeurd bij mijn ma en nu heb ik toch zo’n hippe jas gekregen als alle andere meisjes.’
‘Ik gedraag me altijd als de stoere gast, dan weet ik dat ze me laten doen en zoeken ze geen ruzie.‘
Yancee
Abdel
Toon ‘Ook al vind ik het helemaal niet leuk , ik lach toch mee als Bryan me weer eens pest met mijn kapsel. Anders wordt het nog erger.’
Doemma
STAPSTEEN Mensen doen zich soms a Vaak doen ze dat om zich te b g
voor dan ze e
, omdat ze zich niet v
ZACHEÜS
op.
voelen, of om het zich
te maken.
Maskers verhinderen dat mensen elkaar echt kunnen o
8
zijn, ze hebben een bepaald m
.
B Binnenstebuiten snel verliefd
heel cool
vlug kwaad
zelden boos
bescheiden
trots, fier
goed doorzicht
snapt het niet vlug
geheim bewaren
roddeltante
stekelvarken
heel lief
gelovig
ongelovig
zenuwpees
heel kalm
leert graag
haat studeren
doorzetter
opgever
vlug ontroerd
weinig emoties
heel open
afstandelijk
1 Zet in elke rij een groot blauw kruis in het vak dat voor jou van toepassing is. 2 Laat anderen in een andere kleur een klein kruisje zetten in het vak waarvan zij vinden dat het voor jou van
toepassing is. Laat ze daarna hieronder hun voornaam in hun kleur schrijven.
3 Wat merk je op als je nu de tabel bekijkt?
4 Hoe komt dat?
We laten ons aan anderen niet altijd zien zoals we echt zijn.
We kennen onszelf niet goed.
Alleen wijzelf weten hoe we echt zijn.
We gedragen ons soms anders dan we zelf denken.
STAPSTEEN Jouw b
is hoe jij denkt en hoe jij je voelt.
Jouw b is hoe anderen denken dat jij denkt of je voelt. In een goede groep (klas, vrienden, gezin) is er wel / geen groot verschil tussen iemands binnen- en buitenkant. Dat bereik je als je in die groep wel / niet jezelf kunt zijn en wel / geen masker moet dragen.
ZACHEĂœS
9
LES
3 IN EEN BOOM
A Zoals de mensen het verwachten Ten tijde van Jezus waren de Romeinen de grote heersers van de wereld. Hun reusachtige rijk besturen, kostte tonnen geld, en dat werd opgeëist bij de vele volkeren van wie ze het land bezetten. In Palestina, het land van Jezus, stelden ze tollenaars aan. Die moesten in naam van de Romeinen belastingen innen bij de mensen, terwijl die zelf al niet veel hadden. Omdat ze de kant van de bezetter kozen, waren tollenaars de meest gehate personen van het land.
1 Markeer waarom tollenaars veracht werden door de mensen. De tollenaar In Jericho was een zekere Zacheüs tollenaar. Hij stond erom bekend dat hij de mensen het dubbele aftroggelde van wat hij moest vragen, en de rest in eigen zak stak. Zelfs arme lui perste hij hun laatste centiem af. Hij was klein van gestalte en werd door iedereen gehaat. Op een dag zag Zacheüs dat er zich een enorme menigte verzameld had. Nieuwsgierig als hij was, vroeg hij wat er gaande was. ‘Zwijg, Jezus van Nazareth is hier en spreekt de mensen toe’, blafte een man hem af. Zacheüs probeerde een glimp van Jezus op te vangen, maar niemand liet hem door. Ten einde raad klom de kleine man in een oude vijgenboom om naar Jezus te luisteren. Toen Jezus hem passeerde, keek hij boos naar boven en zei: ‘Wee jij rijke, want wat je kon troosten heb je al ontvangen. Voor een kameel is het gemakkelijker om door het oog van een naald te kruipen dan voor jou om in het rijk van God binnen te komen.’ De mensen genoten ervan hoe Jezus die slechte man in zijn hemd zette. ‘Hij heeft die zondaar gegeven wat hem toekwam’, riepen ze naar elkaar. Maar Zacheüs was bang geworden en zei: ‘Ik ga onmiddellijk aalmoezen geven aan alle armen en hun dubbel teruggeven wat ik hun afperste.’ Maar Jezus antwoordde hem: ‘De bijl ligt aan de wortel van de boom. Elke boom die geen vruchten draagt, zal omgehakt worden en in het vuur worden gegooid. De tijd om te jammeren is voorbij. Wie verdoemd is, hoeft niet op de mensenzoon te rekenen.’ De omstaanders glunderden allemaal bij de wijze woorden die Jezus sprak. Naar: J. Smit
2 Markeer waarom Zacheüs gehaat wordt in Jericho. 3 Markeer hoe de mensen reageren op wat Jezus zegt. 4 Wat vinden de omstaanders van Jezus' reactie op Zacheüs?
5 Hoe zullen de mensen over Jezus denken nu hij heeft gedaan wat ze van hem verwachtten?
6 Wat vind jij van de houding van Jezus?
10
niet mee eens
1
ZACHEÜS
2
3
4
5
6
mee eens
OT
B Zoals het echt was
NT
ik Ik 1 Hoe kijken de mensen? Waarom?
2 Waarom schildert Sieger Köder één persoon in het wit en de rest donker?
3 Bewandel in rood het pad dat de mensen voor Zacheüs zien en in groen het pad dat Jezus voor hem ziet. Rijk van God, een tweede kans
Verdoemenis, geen tweede kans
STAPSTEEN Jezus laat zich niet leiden door wat a Hij gaat niet in op hun v Hij geeft mensen een tweede k
denken. .
'Gezonde men sen hebben geen dokter no dig, maar zieke wel.’ (Jez us)
als ze in hun hart goed zijn.
ZACHEÜS
11
LES
4 DE ÉCHTE JEZUS
A Op zoek naar Jezus 1 Vul de onderstaande tekst aan.
Kies uit: persoonlijk – dacht – evangelie – bewijzen – internet – gedaan – Nazareth – evangelie – schrijven – bijkomstig – niemand
Het leven van Jezus van
speelde zich meer dan 2 000 jaar geleden af. Toen kon maar
een handjevol mensen lezen en
. Echte, harde
over het
bestaan van Jezus zijn er jammer genoeg niet. We kunnen niet vlug op het foto's of filmpjes van Jezus bekijken. Dus weet
enkele
hoe Jezus eruitzag, of hij lang of kort
haar had, of hij groot of klein was, of hij links- of rechtshandig was ... Maar dat is allemaal eigenlijk
. Belangrijker om te weten is wie hij was, wat hij
heeft en vooral wat hij
. Gelukkig voor ons waren er vier evangelisten
(Matteüs, Marcus, Lucas en Johannes). Sommige hebben Jezus een soort verslag van Jezus' leven opgeschreven in hun
gekend. Ze hebben elk .
2 In het verhaal van Zacheüs zien we hoe Jezus naar mensen kijkt. Vul de juiste woorden in de juiste
denkballon in.
Kies uit: Hij is een dief. – Hij verdient een tweede kans. – Hij wil het goedmaken. – Wat een zondaar – Hij is echt een slechte man. – Hij heeft spijt.
STAPSTEEN Jezus kijkt wel / niet naar iemands buitenkant. Jezus kijkt wel / niet naar het hart van de mensen. Jezus kijkt wel / niet naar iemands binnenkant.
12
ZACHEÜS
B WYSWYG*
OT NT
Lees de onderstaande evangeliestukjes en duid daarna in de tabel aan wat Jezus denkt en hoe hij is. Mat. 13, 1-3
Mat. 4, 8-10
Mat. 5, 43-44
Mat. 7, 1-2
Mat. 11, 25-27
Mat. 7, 7-8
liefde belangrijk
Mat. 22, 26-39
Mat. 5, 23-24
Mat 8, 23-27
Luc. 11, 1-4
Mat. 6, 5-7
liefde onbelangrijk
vlug bang
veel vertrouwen
duidelijke mening
twijfelaar
goed doorzicht
snapt het niet vlug
bidden belangrijk
gebed onbelangrijk
je mag in ruzie leven
verzoen je
doe het voor de schijn
wees eerlijk
doorzetter
opgever
heel open
afstandelijk
gelovig
ongelovig *What you see is what you get
Betekenis:
STAPSTEEN Jezus laat zichzelf heel moeilijk / goed kennen in de evangelies. Hij speelt een / geen rolletje, hij gebruikt wel / geen masker op om zich achter te verstoppen. Jezus haalt de k Daarom is b
bij G
.
voor Jezus heel belangrijk.
ZACHEĂœS
13
HOUVAST Kleur het masker als de uitspraak slecht of fout is. Kleur de persoon als de uitspraak juist of goed is.
In een goede groep zit iedereen soort bij soort.
De evangeliste n helpen ons Jezus te on tdekken.
s Mensen dragen masker n. ele vo als ze zich veilig
Met maskers kunn en hun binnenkant go mensen ed tonen.
nkant zijn binne elies. t a la s u z e J ng in de eva n ie z d e o g
In een fijne k las je binnenkan kun je t tonen.
14
ZACHEĂœS
Mensen die het eerst ontm elkaar voor oe zich best wa ten kunnen t afsluiten.
lpen om Vooroordelen he vormen. te p oe een goede gr
In een goed e klas best een ma draag je sker.
or Jezus heeft oog vo eĂźs. ch Za n va de binnenkant
Je kent iema nd o zijn buitenka mdat je nt kent.
.
Jezus is WYSIWYG
Een zak vol plaksnoep ‘Mijn beste leerlingen’, zei Juf Vandenbroeck terwijl ze met een grote glimlach de klas in keek. ‘Vorige vrijdag kwamen twee van jullie naar me toe met een vraag. Ik moet zeggen, ik heb er het hele voorbije weekend over nagedacht. Want vrijdag wist ik echt niet wat zeggen toen ze me vroegen: “Juf ben jij boos op onze klas, of is er iets?” Ik moet eerlijk bekennen: ik was boos op jullie. Ik zag het echt niet zitten om met jullie dit schooljaar door te brengen. Waarom? Ik kan het jullie niet uitleggen, want ik had er geen reden voor. Wat ik wel moet vertellen, is dat eind augustus dokters een gezwel in mijn linkerlong ontdekten. Ik was er helemaal ondersteboven van. Het greep me zo aan dat ik er helemaal door veranderde: ik werd een verbitterd mens. Hoewel het niet echt mijn ding is, heb ik zelfs regelmatig gebeden. Ik heb vaak gevraagd waarom mij dat nu moest overkomen. Maar ik heb nooit rechtstreeks antwoord gekregen. De dokters waren er gelukkig op tijd bij, en de behandeling verliep voorspoedig. Behalve bidden was er nog iets dat me kracht heeft gegeven: jullie. Vaak heb ik thuis nog nagenoten van hoe jullie steeds je stinkende best deden tijdens mijn lessen. Ook al was de leerstof moeilijk, jullie gaven nooit op. Dat was voor mij echt aanmoediging om ook niet op te geven’. Nu keek Juf Vandenbroeck in de richting van de vier 'gangsters'. ‘Vaak heb ik in mezelf gelachen met jullie vier. Ik heb me helemaal in jullie vergist. Jullie zijn heel grappige, lieve gasten.’ ‘Mijn lieve leerlingen’, zei de juf met haar hand op haar hart, ‘ik bied jullie mijn oprechte excuses aan. Ik hoop dat jullie het mij kunnen vergeven. Maar weet, leerkrachten zijn ook maar mensen.’ En ze haalde uit haar boekentas een grote zak vol lekkere plaksnoep.
1 Markeer waarom de juf een masker draagt. 2 Markeer wie ook de binnenkant van de juf gezien heeft. 3 Markeer hoe de juf ook haar binnenkant toont aan de klas. 4 Heeft haar bidden haar geholpen?
denk van niet
1
2
3
4
5
denk van wel
6
5 Welke houding zal de klas nu verder tegenover de juf aannemen? Ze zullen ...
misbruik maken van haar openheid
1
2
3
4
5
6
nog meer hun best doen
6 Vul aan met wat de juf denkt hoe ze is. liefde belangrijk vlug bang duidelijke mening goed doorzicht bidden belangrijk je mag in ruzie leven doe het voor de schijn
liefde onbelangrijk veel vertrouwen twijfelaar snapt het niet vlug gebed onbelangrijk verzoen je wees eerlijk
doorzetter
opgever
heel open
afstandelijk
gelovig
ongelovig
ZACHEÜS
15
MIJN HOEKJE
16
ZACHEÜS