WORK HARD, PLAY HARD Wat heb ik te bieden?
OPSTAP Make the most of it?! 1 Markeer het deel van de quote dat jou het meest aanspreekt en leg uit waarom.
“
”
You get one shot, one chance. Make the most of it. Make sure that you are happy with your life.
2 Noteer onder de foto’s drie begrippen die volgens jou bij ‘arbeid’ passen. Voeg er na het klasgesprek nog twee toe.
3 Markeer de oudste betekenissen van het begrip ‘arbeid’ in onze taal. arbeid zn. ‘werk’ Algemeen Germaans woord Onl. aruit(h) ‘moeite, nood, inspanning’ naast arbeit, -d, -th [10e eeuw; W.Ps.]; mnl. arbeit ‘werk’ [1200; CG II, Servas], [1240; Bern.]. Bron: M. Philippa e.a., Etymologisch Woordenboek van het Nederlands
4 Geef twee voorbeelden van hoe jij die betekenis van ‘arbeid’ al ervaren hebt.
52 52
WORK HARD, PLAY HARD
LES 1
Arbeid, een recht?!
A Een universeel recht Universele Verklaring van de Rechten van de Mens - Mensenrechten zijn de basis van vrijheid, gerechtigheid en vrede. - Mensenrechten zijn een plicht van iedereen: regering, individu of maatschappelijk orgaan. 1 Markeer het artikel met het universeel recht op arbeid. 2 Markeer alle rechten die (on)rechtstreeks voortvloeien uit dat universeel recht. 22 Je hebt recht op maatschappelijke zekerheid. 23 Je hebt recht op werk naar keuze, met een eerlijk loon. Vakbonden zijn vrij. 24 Je hebt recht op rust, vrije tijd en betaalde vakantie. 25 Je hebt recht op voldoende inkomen, zo nodig moet de staat voor je zorgen. 26 Je hebt recht op onderwijs. 27 Je hebt recht om te genieten van kunst en cultuur. Cultuur moet worden beschermd.
Vaak gaan jongeren ervan uit dat in het Westen mannen en vrouwen al ‘eeuwen’ gelijke rechten hebben, ook op het vlak van arbeid. Dat blijkt nogal tegen te vallen …
3 Vergelijk het recht op arbeid tussen vrouwen en mannen vanaf het ontstaan van België tot op vandaag.
1830 -1900
+++
1900 -1918 1918 -1933 1933 -1947 1947 -1975 1975 -1985
+
1985 4 Markeer het moment op de tijdsbalk dat vrouwen en mannen in België over precies evenveel arbeidsrechten beschikken. 5 Hoe is het gesteld met het recht op arbeid bij vrouwen wereldwijd?
WORK HARD, PLAY HARD
53
B Werk op mijn lijf geschreven?! 1 Hoe reageer jij in situatie 1? Hoe beslis je in situatie 2? Vul eventueel het kader van jouw actie (denken, voelen, doen) verder aan. DENKEN - Ik beredeneer alles. - Ik maak lijstjes: pro en contra. - Ik bedenk een hoop scenario’s met oplossingen. -
VOELEN - Ik voel meteen een pak emoties op me af komen. - Mijn gevoelens verlammen me tijdelijk. - Ik moet tijd nemen om eerst tot rust te komen.
DOEN - Ik ga op mijn buikgevoel af. - Ik pak meteen iets aan. - Ik neem geen tijd om erover na de denken, ik wil actie. -
-
2 Bij welk type passen de volgende jobs volgens jou? Motiveer telkens je antwoord.
3 Geef een voorbeeld uit je leven waar er geen evenwicht was tussen je buik, hart en hoofd. Hoe zou je het anders kunnen aanpakken?
54
WORK HARD, PLAY HARD
C Werkattitudes Veel jobstarters missen de juiste werkattitude 'We rekruteren graag op de markt van de 45-plussers. Hun ervaring en maturiteit kunnen we goed gebruiken om jonge medewerkers op het juiste spoor te krijgen', zegt Bart Coeman, CEO van de de winkelketen Fun. 'Ik wil niet klinken als iemand die vindt dat vroeger alles beter was, maar toch kan ik er niet omheen: het vergt meer werk dan vroeger om jongere medewerkers de juiste werkattitudes aan te leren. Het is geen kwestie van kwade wil, maar jongeren hebben volgens mij tijdens hun schooljaren in een soort cocon geleefd waarbij kennelijk enkel wat op de sociale media gebeurt van belang is. Alhoewel ze dan weer hun rechten heel goed kennen. Bij velen lijkt een minuut langer werken dan wettelijk moet, al een groot probleem. Kennelijk is het zeer moeilijk geworden om verantwoordelijkheid te leren nemen. Het is ook lang geen evidentie meer om medewerkers te vinden die bereid zijn om ook op zaterdag te werken, wat in de retail natuurlijk een must is. Wij werken in ieder geval nog altijd met teams waarin iedereen hetzelfde uurrooster heeft en we hopen dat zo te houden.' Toch is Bart Coeman niet pessimistisch. 'Eens ze op het juiste spoor zitten, tonen medewerkers zich ook enthousiaste ambassadeurs van onze discountformule.'
1 Markeer de tekortkoming van schoolverlaters bij de start van hun eerste job. 2 Welke verklaring voor die tekortkoming geeft de CEO van Fun daarvoor?
3 Wat zijn de grootste struikelblokken?
Bron: www.hrmagazine.be
4 Hoe vul jij het begrip 'je verantwoordelijkheid nemen' in?
5 Markeer de klemtonen waarop de firma Verhelst inzet om schoolverlaters op te leiden tot gewaardeerde medewerkers. Een hoger loon dan de concurrentie
Veel aandacht voor vorming tijdens hun loopbaan
Doorgroeimogelijkheden
Extra legale voordelen bij het loon
Flexibel = inzetbaar op meerdere plaatsen
Gratis groepsverzekering
Glijdende werkuren
Werkzekerheid = je veilig voelen
Vakmanschap = fier zijn op het eindresultaat
Werkmateriaal mag in het weekend worden gebruikt
6 Hoe interpreteer jij deze stelling: 'Attitude is more important than intelligence'?
WORK HARD, PLAY HARD
55
LES 2
Word hard, play hard?!
A Gezocht: M/V/X in evenwicht y Hard Work Hard, Pla rd Work hard, play ha work, work, work, work, Work, work, work, work my ring nigga Diamonds all on ld chain nigga Gold watches, go champagne nigga Hundred thou' on sane nigga Yeah my money in it rain nigga Yeah I'm making the plane nigga But I was just on here Buying gear, flying year ard, it’s my time of Fuck what you he ks ac st , I get a hundred If I'm in the club at th r up so I get love fo I'm always rolling
© Kathy Hutchins /
Shutterstock.com
De videoclip van Wiz Khalifa Work Hard, Play Hard biedt een kijkje in het alledaagse leven van vele verschillende mensen: bouwvakkers, balletdansers, atleten ... Die beelden van hun alledaagse strijd worden afgewisseld met scènes van clubfeestjes. 1 Hoe link jij de uitdrukking ‘struggle for life’ daaraan?
2 Wat is jouw invulling van het refrein 'Work hard, play hard’?
3 Markeer in de songtekst de regels die deze quote over Wiz extra in de verf zetten: 'For Wiz, partying is a full-time job as it is'. 4 Hoe ervaar jij de verhouding tussen veel/weinig werken en veel/weinig geld verdienen?
5 Markeer hoe verschillend deze rijke jonge mensen omspringen met hun berg centen. Lacey Myers
Daniel Norris
ongelimiteerde creditcard – inloopkleerkast – denkt na over de zin van het leven – gymzaal in huis – personal trainer – geen appartement/hotelkamer – auto van 80 000 dollar – extra appartement in huis – boot van 1 miljoen dollar – oldtimerbusje uit 1978 – laat het leven op zich af komen – bioscoop in huis – kickt niet op geld uitgeven – houdt van de natuur – massagekamer in huis – geen dure trainingsspullen
56
WORK HARD, PLAY HARD
B Zin-vol werk?! 1 Waarom ziet topscorer Lukaku zijn carrière als een ‘missie’ en niet als een dikbetaalde job?
2 Welke omstandigheden verklaren die sterke gedrevenheid?
3 Welke belofte blijft zijn werk zin geven? © Ververidis Vasilis / Shutterstock.com
4 Markeer in de tekst wat de auteur bedoelt met het ‘plichtsbesef onder christenen’. Gelovigen hebben een sterker arbeidsethos dan niet-gelovigen. Met 74 procent steken protestanten met kop en schouders boven de rest uit. Dit schrijft het Nederlands Dagblad op basis van onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Van de mensen die zichzelf tot een kerkelijke gezindte of levensbeschouwelijke groepering rekenen, heeft 67 procent een sterker arbeidsethos. Van de mensen die geen religie of levensbeschouwing aanhangen, is dat 59 procent. Dick de Steeg van het CBS verwijst naar het 'aloude plichtsbesef' onder christenen. 'Zij vinden dat je moet werken voor je levensonderhoud en er voor je medemens moet zijn.' Bron: https://cip.nl 5 Scoor op de schaal hoe sterk jij dit principe toepast in jouw leven. Leg uit. 1
2
3
4
5
6
6 Wat drijft de 16-jarige Mustafa om voor een habbekrats te werken in het asielcentrum?
7 Markeer vijf motieven die jouw job zinvoller maken. Leg uit. goeie collega’s – leuke werksfeer – verloning – vakantiedagen – resultaatgericht – recht van de sterkste – extra bijverdiensten – onregelmatige uren – faire werkgever – verantwoordelijkheid dragen – uitdagend – eigen inbreng mogelijk – weekplanning – kans om op te klimmen – duidelijke taakomschrijving – weten wat je maakt voor wie – werkzekerheid – respect voor je geaardheid – begrip voor je thuissituatie – rusttijden – respect voor je geloofsovertuiging – fair trade – ecologisch verantwoord – ergonomisch
STAPSTEEN Het arbeidsethos is een verzamelterm voor persoonlijke overtuigingen over het
, houdingen en dat iemand hecht aan werk.
WORK HARD, PLAY HARD
57
C #opgebrand 1 Ga met je groepje aan de slag en breng de samenvatting van jullie bron voor de klas.
STRESS OVERSPANNEN BURN-OUT
BURN-OUT BIJ JONGEREN
PRESTATIEDRUK ONDER JONGEREN
TYPISCHE SYMPTOMEN
STAPSTEEN ontstaat in ons lichaam als een reactie die ons in staat stelt om snel en alert te reageren op gevaar. Die reactie is een belangrijk . Stress wordt een probleem als iemands draag Sta je langere tijd onder
groter is dan zijn draag
.
, dan kan de stress leiden tot overbelasting en .
In het ergste geval mondt dat uit in overspannenheid of zelfs
58
WORK HARD, PLAY HARD
.
LES 3
Een werkbare wereld
A De (on)gelijke verdeling van de rijkdom
Bron: CIA - The World Factbook 2009
1 Welke les leert Tom Waes ons over de verdeling van de rijkdom in de wereld?
2 Wat toont de Gini-coĂŤfficiĂŤnt van elk land op deze wereldkaart aan?
3 Stel de wereldwijde ongelijke verdeling van de rijkdom voor op de onderstaande schaal. ARM
Bron: www.weforum.orgs
Bron: https://gizmodo.com
RIJK
4 Wat stellen de rode vlekken op deze wereldkaart voor?
5 Welke oplossingen zie jij voor de 4 miljard mensen die geen toegang hebben tot internet?
WORK HARD, PLAY HARD
59
B Migratie: werkt dat? 1 Hoe schat jij de evolutie van de wereldbevolking in? Vul de tekst aan. telden we meer dan 7 miljard mensen. De wereldbevolking zal in
In
van 8 miljard mensen gaan. In het jaar 2100 zullen er al
over de grens
miljard zijn.
De landen in Europa kampen allemaal met een geboortecijfer dat te
is om het bevolkingsniveau in
stand te houden. Dat betekent dat de bevolking in deze landen onherroepelijk zal vergrijzen en als er geen grootschalige De
plaatsvindt.
van de mondiale bevolkingsgroei gebeurt nu in maar negen landen: , Nigeria, Democratische Republiek Congo,
Oeganda en IndonesiĂŤ. In 2050 zullen
, EthiopiĂŤ, Tanzania, VS,
van de twintig landen met het grootste inwonertal in Afrika
liggen. De onderzoekers gaan ervan uit dat aantal inwoners.
in 2025 China zal voorbijsteken als het land met het grootste , dat een erg grote bevolkingsgroei kent, zou tegen 2050 de VS hebben
voorbijgestoken, om op de derde plaats terecht te komen. In
kwam het aantal zestigplussers voor het eerst boven een miljard. In
zal het
aantal zestigplussers in de wereld meer dan verdubbelen, naar 2,1 miljard. Ongeveer een van een wereldburger is
van de wereldbevolking bestaat uit kinderen onder de 15 en de gemiddelde leeftijd jaar.
Uit de cijfers blijkt dat er meer mannen dan vrouwen zijn: nieuws is hier dat het verschil wereldwijd kleiner gaat worden: tegen
mannen voor elke 100 vrouwen. Het goede zouden er nagenoeg
evenveel mannen als vrouwen op de planeet zijn. 2 Markeer de positieve effecten van migratie volgens econome Ilse Ruyssen van de Universiteit Gent. Migratie: een (economische) zegen? 'Open grenzen en een welvaartsstaat kunnen ook hand in hand gaan. Migranten doen ook de vraag naar private goederen en diensten stijgen, waardoor de vraag naar arbeidskrachten stijgt, ook voor autochtone werknemers. Dat leidt opnieuw tot een grotere economische groei. De meeste studies zijn het erover eens dat het dat het fiscale effect van migratie voor de bestemmingslanden netto positief of heel klein negatief is. Het positieve welvaartseffect op de economische groei blijft overeind voor alle Europese landen, inclusief BelgiĂŤ. Op vlak van arbeidsmarktparticipatie van migranten scoort ons land echter bijzonder slecht.' Bron: https://sceptr.net 3 Hoe kun je dit linken aan het Bijbelvers: 'De steen die de bouwers afkeurden, is de hoeksteen geworden'? (Lucas 20, 17b)
60
WORK HARD, PLAY HARD
C Made in Bangladesh Vooraf - Lijst de landen van herkomst van alle kledingstukken uit de klas op. - Duid de landen aan op een wereldkaart. - Scoor hieronder het aantal kledingstukken dat in Zuidoost-Azië werd gemaakt. 1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Rana Plaza 1 Waarom komt de naam ‘Rana Plaza’ steeds weer terug als voorbeeld?
2 In welke mensonterende omstandigheden werd/wordt daar gewerkt?
3 Wat zijn ‘sweatshops’?
Markeer de namen van de grote klerenketens die voorkomen in de documentaire. Lidl – Mango – S. Oliver – C&A – Marks & Spencer – Zara – H&M – Primark – Tommy Hillfiger – Aldi 5 Hoe slagen deze ‘sweatshops’ erin om ook kinderen daar te laten werken?
6 Hoe verdoezelen de grote kledingmerken hun aandeel in deze wantoestanden?
WORK HARD, PLAY HARD
© Kruit / Shutterstock.com
7 Welke verklaring kun jij bedenken waarom 82 % van de Vlamingen niet stilstaat bij de mensonwaardige omstandigheden waarin de arbeiders werken in die sweatshops?
61
D Evenveel voor iedereen!? 1 Noteer alle acties die de wijngaardenier onderneemt in de pijlen. Jezus zei: ‘Dit voorbeeld leert je iets over Gods nieuwe wereld. Er is een man die een wijngaard heeft. Vroeg in de ochtend gaat hij op weg. Hij zoekt arbeiders om in zijn wijngaard te werken. Hij spreekt een bedrag met hen af: het normale loon voor een dag werken. En hij stuurt ze naar zijn wijngaard.
Later die ochtend gaat de eigenaar van de wijngaard weer op weg. Hij ziet mannen op straat die nog geen werk hebben. Hij zegt tegen hen: ‘Ga maar in mijn wijngaard werken. Ik zal jullie een eerlijk loon geven.’ De mannen gaan aan het werk. Om twaalf uur en om drie uur ’s middags gaat de man opnieuw op weg. Weer stuurt hij de mannen die hij tegenkomt, naar zijn wijngaard.
Als de dag bijna om is, gaat de man nog één keer op weg. Weer ziet hij mannen op straat staan. Hij vraagt: ‘Waarom staan jullie hier de hele dag zonder werk?’ De mannen antwoorden: ‘Niemand heeft ons vandaag werk gegeven.’ Dan zegt de man: ‘Ga maar in mijn wijngaard werken.’
De eigenaar zegt tegen een van die mannen: ‘Beste vriend, ik heb jullie niet oneerlijk behandeld. We hadden toch het normale loon afgesproken? Ga rustig naar huis met je geld. Ik wilde de mannen die het laatst kwamen, net zo veel geven als jullie. Het is mijn geld. Ik mag ermee doen wat ik wil. Waarom zijn jullie jaloers als ik anderen goed behandel?’ (Matteüs 20, 1-15)
2 Noem twee voorbeelden van situaties waarin christenen partij kiezen voor de zwaksten.
62
WORK HARD, PLAY HARD
HOUVAST Ora et labora, ook vandaag
In het benedictijnse kloosterleven is het ora et labora (bid en werk) op een wonderlijke manier in evenwicht: de gehele dag door worden werken en bidden afgewisseld: drie keer acht uur. 1 Plaats in de juiste volgorde: sext – metten – noon – completen – vespers – priem – terts – lauden.
2 Vergelijk deze gebedsmomenten met de vijf tijdstippen van aanbidding door moslims.
3 Vul de vier basisprincipes van de Benedictijnse levensstijl verder aan. AARDING
AANDACHT
Doe maar gewoon, dan doe je gek genoeg:
Een intense manier van luisteren en leven bij het
het
in alle eenvoud en
: wat ik nú doe, doe ik met
met aandacht en toewijding doen; geen
. Ik denk nu niet aan ‘gisteren’, niet
tussen belangrijke
aan ‘morgen’. Alleen zó kan ik luisteren met mijn
en onbelangrijke taken.
.
05.00 uur:
06.30 uur:
07.45 uur:
09.30 uur:
12.15 uur:
14.00 uur:
17.00 uur:
20.30 uur:
GEDULD – MATIGHEID – MILDHEID De mens mag blijven aan
STABILITEIT en
werken. Dus ook je aanvaarden. Berispingen en
straffen doen wat hij aankan.
‘Commitment’: in een leefgemeenschap waarin je je
door iemand te laten
niet zelf koos, duik je niet weg voor
als
het je even tegenzit. Samenleven betekent ook iets .
WORK HARD, PLAY HARD
63 63
MIJN VERHAAL Mijn werk is zinvol Pakan is het verhaal van een jonge man die de opdracht krijgt om zijn stam te behoeden voor uitsterven. Hij onderneemt een verraderlijke reis doorheen kurkdroge gebergtes en een dodelijke woestijn die uit alles het leven zuigt. Alle hoop om zijn stam te redden zit verzameld in een mysterieus doosje, dat hij op het juiste moment moet openen … Leg Pakans verhaal op jouw ervaring(en) van werken. Verwerk in jouw verhaal deze begrippen: opdracht – jobinhoud – uitdagingen – zoeken naar energie – volhouden – twijfelen – opgeven – doorbijten – in het rood gaan – jezelf verbazen – beloond worden – de scheppende kracht van werk
64 64
WORK HARD, PLAY HARD