accent
Spelling
Werkschrift 5 Peter Willems Coรถrdinatie Jan Seys Pieter Van Biervliet
Met medewerking van Filip Casier Maarten Dumoulin Myriam Monstrey Herlinde Roose Stijn Storme Annelore Tanghe
Tijd voor Taal accent - Spelling 5 - werkschrift - werkschrift correctiesleutel - Z-schrift - Z-schrift correctiesleutel - stappenboek - Z-blok - handleiding met cd - oefenkaarten - wandplaten Tijd voor Taal accent – Spelling – Werkschrift 5 Peter Willems met medewerking van: Filip Casier, Maarten Dumoulin, Myriam Monstrey, Herlinde Roose, Stijn Storme, Annelore Tanghe Coördinatie: Jan Seys, Pieter Van Biervliet Omslag: Nancy Kers Illustraties: Anke Rymenams Lay-out: CAT, Lieve Lenaerts Zetwerk: Lieve Lenaerts
Fotokopieerapparaten zijn algemeen verspreid en vele mensen maken er haast onnadenkend gebruik van voor allerlei doeleinden. Jammer genoeg ontstaan boeken niet met hetzelfde gemak als kopieën Boeken samenstellen kost veel inzet, tijd en geld. De vergoeding van de auteurs en van iedereen die bij het maken en verhandelen van boeken betrokken is, komt voort uit de verkoop van die boeken. In België beschermt de auteurswet de rechten van die mensen. Wanneer u van boeken of van gedeelten eruit zonder toestemming kopieën maakt, buiten de uitdrukkelijk bij wet bepaalde uitzonderingen, ontneemt u hen dus een stuk van die vergoeding. Daarom vragen auteurs en uitgevers u beschermde teksten niet zonder schriftelijke toelating te kopiëren buiten de uitdrukkelijk bij wet bepaalde uitzonderingen. Verdere informatie over kopieerrechten en de wetgeving met betrekking tot reproductie vindt u op www.reprobel.be.
De uitgever heeft ernaar gestreefd de relevante auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Diegenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, wordt verzocht zich tot de uitgever te melden.
© Uitgeverij Van In, Wommelgem, 2013 Alle rechten voorbehouden. Behoudens de uitdrukkelijk bij wet bepaalde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden vermenigvuldigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, op welke wijze ook, zonder de voorafgaande en schriftelijke toestemming van de uitgever.
Eerste druk, tweede bijdruk 2014 ISBN 978-90-306-5599-2 D/2013/0078/11 Art.nr. 513808/04 NUR 191
Woordpakket 1 de hagedis
de medewerker
jeugdige
de geluksvogel
1
aartslelijke
de musea
opdagen
volledig
enzovoort
namelijk
de magie
koddig
de wetenschap
evolueren menselijk
overkomt
zalige
negeerde de weduwe
persoonlijk
Rubriceeroefening Woorden net als
Zie spellingweter nr.
.
Zie spellingweter nr.
.
Zie spellingweter nr.
.
Woorden net als
3
Tijd voor Taal accent 2
Zoek de woorden uit het woordpakket. De letters staan door elkaar. De beginletter is onderstreept. gjudegie =
3
s o n o l p r e ij k =
________________________________________________
________________________________________________
s l e m ij n k e =
________________________________________________
l e z a i g =
________________________________________________
l v i g o l e d =
________________________________________________
n k a ij m e l =
________________________________________________
r s a l a ij e k e t l =
________________________________________________
g i d k o d =
________________________________________________
Pas de regel toe en vul de letters aan. Schrijf de woorden voluit. geluksv_______gel (o of oo)
______________________________________
opda_______ en (g of gg)
______________________________________
w_______tenschap (e of ee)
______________________________________
wedu_______e (w of ww)
______________________________________
_______
______________________________________
mu_______ea (s of ss)
______________________________________
h_______gedis (a of aa)
______________________________________
ma_______ie (g of gg)
______________________________________
m_______dewerker (e of ee)
______________________________________
evo_______.ueren (l of ll)
______________________________________
enz_______voort (o of oo)
______________________________________
ne_______eerde (g of gg)
______________________________________
verkomt (o of oo)
4 Onder de zit ig of lijk verborgen. Schrijf de woorden. aartsle =
__________________________________________________________
grill =
__________________________________________________________
regelmat =
__________________________________________________________
noorde =
__________________________________________________________
jeugd =
__________________________________________________________
aanwez =
__________________________________________________________
lande =
__________________________________________________________
gemeente =
__________________________________________________________
5 Schrijf uit elke groep de twee woorden over waarbij je verenkelt. weduwe
betonnen
aanpassing
medemens
braken
evolueren
merendeel
klassiek
musea
humeur
bekeken
Brugge
hoogtepunt
openbaar
schatting
overweg
Klaar? Kies een vervolgopdracht op blz. 57-61. Zet eerst een kruisje. 4
namens
opmaken
Woordpakket 2 echter
het appartement
de opoffering
het akkoord
de horrorfilm
de missie
machteloos
de Ieperweg
1
Brussel
vermommen
de kennis
Duitsland
de professor
de hersenschudding de drietand
de skeletten
de misdaad
immers de passagiers
nochtans
Rubriceeroefening Woorden net als
Zie spellingweter nr.
.
Zie spellingweter nr.
.
Zie spellingweter nr.
.
Zie spellingweter nr.
.
Woorden net als
5
Tijd voor Taal accent 2
In deze woorden zijn letters verdwenen. Herken je de woorden? Schrijf ze voluit. misdaa
uitsland eperweg eer 3
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
eloos noans akkoor russel ma
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
Pas de regel toe en vul de letters aan. Schrijf de woorden voluit. i________________ers (m)
___________________________________________
profe____________or (s)
__________________________________________________
skele____________en (t)
___________________________________________
mi____________ie (s)
__________________________________________________
ho____________orfilm (r)
___________________________________________
opo____________ering (f)
__________________________________________________
ke____________is (n)
___________________________________________
pa____________agiers (s)
__________________________________________________
vermo____________en (m) ___________________________________________ a____________artement (p) a____________oord (k)
___________________________________________
__________________________________________________
hersenschu____________ing (d) __________________________________________________
4 Zoek de 15 woorden met cht en de aardrijkskundige namen in de tekst. Schrijf ze op. Tijdens het onweer gisterennacht in Antwerpen stonden we machteloos toe te kijken hoe onze tuinmeubelen in de achtertuin omverwaaiden. Er waren wellicht veel mensen in de Scheldestad die problemen hadden. Ook de provincie Limburg werd zwaar getroffen, en zelfs de luchthaven van Zaventem werd enige tijd gesloten. In Gent liepen verschillende kelders in de Veldstraat onder water. Het was de plicht van de brandweer om mensen in nood te helpen. De streek van Brugge en de kustgemeenten aan de Noordzee bleven echter gespaard.
5 Schrijf de woorden in het meervoud. skelet
_______________________________________
kennis ________________________________
passagier
bosklas
_______________________________________
baron
________________________________
appartement _____________________________________________
akkoord _______________________________________ kost
________________________________
bestand
_____________________________________________
begrip
________________________________
eigenschap
_____________________________________________
_______________________________________
inzet
_____________________________________________
6 Vul de ontbrekende letter in: d of t. stran_______
drietan_______
standbeel_______
appeltaar_______
bospa_______
voorschrif_______
gemeenteraa_______
Beekstraa_______
geteken_______
Klaar? Kies een vervolgopdracht op blz. 57-61. Zet eerst een kruisje. 6
d
t
Werkwoorden in de t.t. 1
Schrijf de ja-neevraag op. Duid het onderwerp en de persoonsvorm aan. Lucas gaat naar zijn kamer.
Hij neemt zijn gitaar.
Mama en papa luisteren naar zijn liedjes.
2
Duid in elke zin de persoonsvorm aan. Noteer dan de werkwoorden in de passende kolom. Het is zeven dagen en zeven nachten feest in Decibel. Iedereen wordt ontzettend dronken. De mensen dansen op de vrolijke muziek. Ook de burgemeester vindt het een schitterend feest. Een oude man heeft op zijn zolder een vuurpijl bewaard. Die ontsteekt hij stiekem. Heel Decibel juicht om de schitterende sterrenregen. Stach zwaait van plezier met zijn armen. (Uit: Koning van Katoren, Jan Terlouw)
gemakkelijk om te schrijven
3
moeilijk om te schrijven
Duid het onderwerp en de pv. in de zinnen aan. Vul dan de tabel aan. Onze hond ligt in zijn mand. Plots springt hij overeind. Hij gaat bij de deur staan. Wij vinden het heerlijk om samen te wandelen.
pv.
ja-neevraag
infinitief
(ik zal ‌)
stam
stam + t
(ik ‌)
meervoud
hij
wij
ma
zij
zij
jullie
Evi
ze
7
Tijd voor Taal accent 4 Vul de juiste vorm van het werkwoord in de t.t. of het voltooid deelwoord in. Duid het onderwerp en de pv. aan. Dat maakt het je gemakkelijker. surfen
Ik ________________________________________ elke dag op het internet.
zoeken
De fietser ________________________________________ de weg.
eten
Ik ________________________________________ elke dag voldoende fruit.
praten
De mensen ________________________________________ over van alles en nog wat.
vinden
Roeland ________________________________________ zijn schrift niet.
lachen
We hebben al veel ________________________________________ .
verbinden
Ik ________________________________________ die twee punten met een lijn.
doen
Mijn broer ________________________________________ te veel zout op zijn frietjes.
brengen
De verplegers ________________________________________ de gewonde naar het ziekenhuis.
stranden
Ons bootje ________________________________________ op een verlaten eiland.
schilderen
De kinderen hebben mooie kunstwerkjes ________________________________________ .
bedenken
________________________________________
jij eens een leuke mop?
5 Schrijf de werkwoorden in de juiste vorm. Gebruik je het werkwoordschema? Duid je de pv. aan? En het onderwerp? Denk je aan de stam? telefoneren
Mijn mama ________________________________________ met haar vriendin.
hangen
Ik ________________________________________ een poster aan de deur van mijn kamer.
knutselen
We hebben een ruimtewezen ________________________________________ .
worden
Mijn vriend ________________________________________ later misschien dierenarts.
bouwen
Ik ________________________________________ een toren met mijn blokken.
rammelen
Mijn maag ________________________________________ van de honger.
verzorgen
De dieren worden daar goed ________________________________________ .
schrijven
Wout ________________________________________ een brief naar de koning.
gebeuren
Er is weer een ongeval ________________________________________ op de autosnelweg.
binden
Die mevrouw ________________________________________ een touw rond de boom.
maken
________________________________________
zenden
Ik ________________________________________ een berichtje naar mijn vriendin.
onmiddellijk je huiswerk!
Klaar? Kies een vervolgopdracht op blz. 61. Zet eerst een kruisje. 8
Woordpakket 3 d.w.z.
gsm tv
wc
enz.
ond.
nl.
o.a.
1
km
o.m.
m
m.a.w.
pc
min. EUR
VRT
VTM
EHBO ww.
EU
Rubriceeroefening
Zie spellingweter nr.
.
wc 500 m = 3 min.
9
Tijd voor Taal accent 2
Noteer de afkorting. euro = ____________________________
Vlaamse Radio- en Televisieomroep = ____________________________
werkwoord = ____________________________
personal computer = ____________________________
enzovoort = ____________________________
met andere woorden = ____________________________
watercloset = ____________________________
Europese Unie = ____________________________
onder andere =____________________________
Eerste Hulp Bij Ongevallen = ____________________________
dat wil zeggen = ____________________________
namelijk = ____________________________
minuut = ____________________________
onder meer = ____________________________
televisie = ____________________________
Vlaamse Televisie Maatschappij = ____________________________
onderwerp = ____________________________
global system for mobile communication = ____________________________
3
Welke afkorting kun je bij de tekeningen schrijven?
4
Onderstreep in elke zin de woorden die je kunt afkorten. Schrijf de afkorting achter de zin.
5
Wij moeten nog 250 kilometer rijden voor we op onze bestemming zijn.
__________________________________________
Mijn maag rammelt, dat wil zeggen ik heb honger.
__________________________________________
Ik bekijk de website van onze school op onze personal computer.
__________________________________________
Robbe moet nog veel doen, onder andere zijn kamer opruimen.
__________________________________________
Kun jij het onderwerp in deze zin aanduiden?
__________________________________________
Het zwembad is 3,5 meter diep. We kunnen duiken!
__________________________________________
Ik mag geen televisie hebben op mijn kamer.
__________________________________________
Ken je zelf nog drie afkortingen? Schrijf ze op met hun betekenis ernaast.
=
=
=
Klaar? Kies een vervolgopdracht op blz. 57-61. Zet eerst een kruisje. 10
Woordpakket 4 vrouwelijk
het paradijs
de toeschouwers
verschijnen
het karakter
de favoriet
de farao
eindeloos
1
het onderscheid
aangehouden
de omheining
geleidelijk
blijkbaar
trouwens het drijfzand
de grootouders
het asiel
de granaat
dreigen
afgrijselijk
Rubriceeroefening Woorden net als
Zie spellingweter nr.
.
Zie spellingweter nr.
.
Zie spellingweter nr.
.
Zie spellingweter nr.
.
Woorden net als
Woorden net als
Woorden net als
11
Tijd voor Taal accent 2
Schrijf de woorden onder het passende lidwoord. de
asiel farao
favoriet
paradijs
onderscheid
omheining
grootouders
granaat
3
het
drijfzand
karakter
Ontcijfer de woorden: 1 = a, 2 = b, 3 = c, 4 = … 1 + 1 + 14 + 7 + 5 + 8 + 15 + 21 + 4 + 5 + 14 =
__________________________________________________________________________________
22 + 5 + 18 + 19 + 3 + 8 + 9 + 10 + 14 + 5 + 14 =
__________________________________________________________________________________
5 + 9 + 14 + 4 + 5 + 12 + 15 + 15 + 19 =
__________________________________________________________________________________
1 + 6 + 7 + 18 + 9 + 10 + 19 + 5 + 12 + 9 + 10 + 11 = __________________________________________________________________________________
4
5
20 + 18 + 15 + 21 + 23 + 5 + 14 + 19 =
__________________________________________________________________________________
7 + 5 + 12 + 5 + 9 + 4 + 5 + 12 + 9 + 10 + 11 =
__________________________________________________________________________________
2 + 12 + 9 + 10 + 11 + 2 + 1 + 1 + 18 =
__________________________________________________________________________________
22 + 18 + 15 + 21 + 23 + 5 + 12 + 9 + 10 + 11 =
__________________________________________________________________________________
4 + 18 + 5 + 9 + 7 + 5 + 14 =
__________________________________________________________________________________
Zoek het woord uit het woordpakket. oma’s en opa’s:
__________________________________________________
langzaamaan:
__________________________________________________
zonder stoppen:
__________________________________________________
publiek:
__________________________________________________
Egyptische koning:
__________________________________________________
lieveling:
__________________________________________________
niet mannelijk:
__________________________________________________
zich vertonen:
__________________________________________________
afschuwelijk:
__________________________________________________
opvanghuis:
__________________________________________________
Rangschik de woorden alfabetisch. schoonouders – asielzoeker – topfavoriet – paradijselijk – handgranaat – karakterloos 1
______________________________________________________
2
______________________________________________________
3
______________________________________________________
4
______________________________________________________
5
______________________________________________________
6
______________________________________________________
Klaar? Kies een vervolgopdracht op blz. 57-61. Zet eerst een kruisje. 12
Woordpakket 5 de benzine
de gitaar
de kapitein
het restaurant
de helikopter
de kilometer
de living
de skileraar
1
de dinosaurus
de piraten
januari
de chauffeur
de minuten
het diploma de limonade
de piloot
de rivier
het idee de olifant
de televisie
Rubriceeroefening Woorden net als
Zie spellingweter nr.
.
Zie spellingweter nr.
.
Woorden net als
13
Tijd voor Taal accent 2
De woorddelen staan door elkaar. Maak de woorden heel. li – o – fant = de
3
mo – de – li – na = de
_______________________________________________
ma – plo – di = het ____________________________________________
sau – no – rus – di = de
_______________________________________________
nu – mi – ten = de
____________________________________________
le – sie – te – vi
= de
_______________________________________________
tein – pi – ka = de
____________________________________________
li – ter – he – kop = de
_______________________________________________
zi – ben – ne = de
____________________________________________
rant – res – tau
_______________________________________________
= het
Zoek het woord uit het woordpakket dat rijmt op: snee
→ het _________________________________________________
laten
tafelbier
→ de
_________________________________________________
voordeur → de ___________________________________________________________
aardbeving → de
_________________________________________________
pilaar
→ de ___________________________________________________________
groot
→ de ___________________________________________________________
kanarie
→ _________________________________________________________
tovenaar → de
4
____________________________________________
→ de ___________________________________________________________
allesweter → de ___________________________________________________________
_________________________________________________
Maak de samenstelling. Een paal die het aantal kilometer aangeeft = een _______________________________________________________________________________________ Een chauffeur die met een taxi rijdt =
een _______________________________________________________________________________________
Een kapitein van een boot op zee =
een _______________________________________________________________________________________
Een gitaar om de lage bastonen te spelen = een _______________________________________________________________________________________
En nu zonder hulp!
5
Een kreeft uit een rivier =
een _______________________________________________________________________________________
Een restaurant in een oude hoeve =
een _______________________________________________________________________________________
Een pak om mee te skiën =
een _______________________________________________________________________________________
Schrijf in het enkelvoud of in het meervoud. enkelvoud
meervoud
een piloot
veel ________________________________________________________
een gitaar
veel ________________________________________________________
een chauffeur
veel ________________________________________________________
een ______________________________
veel minuten
een rivier
veel ________________________________________________________
een dinosaurus
veel ________________________________________________________
een
veel piraten
______________________________
een olifant
veel ________________________________________________________
Klaar? Kies een vervolgopdracht op blz. 57-61. Zet eerst een kruisje. 14