, epe Unidade Local de Saúde de Matosinhos
Serviço de Patologia Clínica - Microbiologia
Evolução de Resistências 2005-2014 e Ecologia Microbiana 2014 Os dados apresentados correspondem a resultados globais de estirpes isoladas no nosso laboratório no período de 1/01/2005 a 31/12/2014. Esta análise foi efectuada após a eliminação de duplicados de acordo com a Norma M-39 da CLSI. São apresentados os resultados mais significativos da evolução de resistências (em taxa e em densidade de incidência) ao longo dos últimos anos e os perfis de susceptibilidade no ano de 2014 das estirpes mais prevalentes (com número superior a 30 isolados), hospitalares e da comunidade – carta microbiológica. Notas:
O número de novos casos de infecção por Mycobacterium tuberculosis reduziu de 44 em 2013 para 33 em 2014; No Staphylococcus aureus diminuiu a taxa de resistência à meticilina (de 48% para 47%) e a taxa de incidência de 0,59 para 0,58 (casos por mil dias de internamento); As penicilinas mantêm-se como tratamento empírico de eleição da PAC (Streptococcus pneumoniae com resistência intermédia à penicilina de 4%). A resistência aos macrólidos é de 20% em 2014; Verificou-se um acentuado aumento das resistências da Pseudomonas aeruginosa ao meropeneme (de 24% para 33%) e à piperacilina/tazobactam (de 21% para 31%); De realçar o agravamento das resistências da Escherichia coli. A percentagem de estirpes produtoras de ESBL aumentou de 7% para 12%; Salienta-se a emergência da resistência aos carbapenemes das estirpes de Klebsiella pneumoniae; A taxa de incidência de infecção por Clostridium difficile foi de 0,20 novos casos por mil dias de internamento.
A equipa da microbiologia: Médicos: Mª João Soares e Valquíria Alves Técnicos Superiores: Antónia Read, Filipa Carneiro e Margarida Monteiro Técnicos: Amadeu Gomes, Dionísia Castro, Mª José Couto, Patrícia Monteiro, Sónia Carvalho e Telma Dias
ECOLOGIA MICROBIANA 2014 BACTÉRIAS AERÓBIAS Escherichia coli Klebsiella pneumoniae Staphylococcus aureus Pseudomonas aeruginosa Enterococcus faecalis Proteus mirabilis Staphylococcus epidermidis Haemophilus influenzae Citrobacter spp. Streptococcus pneumoniae Enterobacter cloacae Ureaplasma urealyticum Enterococcus faecium Morganella morganii Streptococcus spp. Gardnerella vaginalis Staphylococcus saprophyticus Streptococcus agalactiae Bacteroides fragilis Bacilos Gram + (outros) Klebsiella oxytoca Staphylococcus hominis ssp hominis Staphylococcus spp. Campylobacter spp Bacteroides grupo fragilis Enterobacter aerogenes Serratia marcescens Streptococcus anginosus Moraxella catarrhalis Acinetobacter baumannii Streptococcus constellatus Streptococcus mitis Salmonella spp Mycoplasma hominis Staphylococcus capitis Bacilos Gram - (outros) Legionella pneumophila Streptococcus b-hemolitico (outros) Prevotella spp Streptococcus pyogenes Cocos Gram+ (outros) Providencia stuartii Actinomyces spp Enterobacteriaceae (outras) Outros anaeróbios Chlamydia trachomatis Clostridium perfrigens Propionibacterium acnes Veillonella spp Stenotrophomonas maltophilia Proteus vulgaris Gemella spp Finegoldia magna Propionibacterium spp. Clostridium spp Providencia rettgeri Peptostreptococcus spp Haemophilus parainfluenzae Serratia liquefaciens Enterococcus spp. Fusobacterium spp Hafnia alvei Neisseria gonorrhoeae Neisseria meningitidis Neisseria spp Mycoplasma pneumoniae Shigella sonnei TOTAIS:
TOTAL 2064 603 342 319 279 248 142 92 92 86 85 81 77 74 71 64 61 51 49 47 46 44 38 38 37 36 35 31 29 27 25 25 25 25 24 24 23 21 20 19 19 18 16 14 12 12 11 10 9 9 8 7 6 6 6 6 5 5 5 4 4 4 3 3 3 3 2 5729
% 36,03% 10,53% 5,97% 5,57% 4,87% 4,33% 2,48% 1,61% 1,61% 1,50% 1,48% 1,41% 1,34% 1,29% 1,24% 1,12% 1,06% 0,89% 0,86% 0,82% 0,80% 0,77% 0,66% 0,66% 0,65% 0,63% 0,61% 0,54% 0,51% 0,47% 0,44% 0,44% 0,44% 0,44% 0,42% 0,42% 0,40% 0,37% 0,35% 0,33% 0,33% 0,31% 0,28% 0,24% 0,21% 0,21% 0,19% 0,17% 0,16% 0,16% 0,14% 0,12% 0,10% 0,10% 0,10% 0,10% 0,09% 0,09% 0,09% 0,07% 0,07% 0,07% 0,05% 0,05% 0,05% 0,05% 0,03% 100%
ECOLOGIA MICROBIANA 2014
FUNGOS
TOTAL 195 46 20 17 16 15 7 4 4 3 2 2 2 333
% 58,56% 13,81% 6,01% 5,11% 4,80% 4,50% 2,10% 1,20% 1,20% 0,90% 0,60% 0,60% 0,60% 100%
PARASITAS Giardia lamblia Cryptosporidium parvum Plasmodium spp. Ascaris lumbricoides Enterobius vermicularis Ancylostoma spp. TOTAIS:
TOTAL 15 14 12 1 1 1 44
% 34,09% 31,82% 27,27% 2,27% 2,27% 2,27% 100%
MICOBACTÉRIAS Mycobacterium tuberculosis complex Mycobacterium avium complex Mycobacterium kansasii Outras micobactérias TOTAIS:
TOTAL 33 3 1 4 41
% 80,49% 7,32% 2,44% 9,76% 100%
TOTAL 96 52 34 13 10 10 10 9 7 5 5 4 3 2 1 1 262
% 36,64% 19,85% 12,98% 4,96% 3,82% 3,82% 3,82% 3,44% 2,67% 1,91% 1,91% 1,53% 1,15% 0,76% 0,38% 0,38% 100,00%
TOTAL 4004 1413 333 262 191 121 41 44 607 7016
% 57,07% 20,14% 4,75% 3,73% 2,72% 1,72% 0,58% 0,63% 8,65% 100%
Candida albicans Candida glabrata Candida parapsilosis Candida spp. (outras) Candida tropicalis Aspergillus fumigatus Candida lusitaniae Cryptococcus neoformans Outros fungos Trichophyton spp. Aspergillus niger Aspergillus terreus Pneumocystis jiroveci TOTAIS:
VÍRUS Sincicial Respiratório Influenza A Rotavírus Enterovírus Citomegálico Metapmeumovirus Herpes simples 1 Epstein-Barr Parainfluenza 3 Adenovírus Varicela Zoster Herpes simples 2 Parvovírus B19 Adenovírus 40/41 Influenza B HH6 TOTAIS: MICRORGANISMOS Aeróbios Gram negativo Aeróbios Gram positivo Fungos Vírus Anaeróbios Micoplasmas/Chlamydia Micobactérias Parasitas Provável Contaminação TOTAIS:
Staphylococcus aureus - Evolução da Resistência à Meticilina 100%
3,00 Taxa OXA 2,50
80%
Taxa MRSA
70%
2,00
60% 50%
1,50
40% 1,00
30% 20%
0,50
10% 0%
0,00 580
429
356
285
276
218
189
139
145
152
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Número de estirpes estudadas/Ano
ULS - Matosinhos Hospital Pedro Hispano Microbiologia
‰
Taxa de Incidência nº casos/mil dias de internamento
90%
2014
86
0%
2013
117
0%
2012
113
1%
2011
113
1%
2010
119
0%
2009
107
1%
2008
110
5%
2007
101
2%
2006
80
6%
2005
100
Número de estirpes estudadas/Ano
Streptococcus pneumoniae - Resistência à Penicilina
5%
4%
3%
0%
0% Elevada Intermédia 2%
6%
12%
10%
17%
0%
20%
ULS - Matosinhos Hospital Pedro Hispano Microbiologia
Pseudomonas aeruginosa - Evolução de Resistências 50% CEFTAZIDIMA
45%
PIP/TAZ GENTAMICINA
40%
MEROPENEME
35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0%
426
310
276
256
228
252
172
214
142
150
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Número de estirpes estudadas/Ano ULS - Matosinhos Hospital Pedro Hispano Microbiologia
Escherichia coli - Produção de Beta-lactamases de Espectro Alargado (ESBL)
Taxa ESBL+
0,50
80%
Taxa de ESBL+
‰
0,60
0,40 60% 0,30 40% 0,20 20%
0,10
0%
0,00 1428
498
526
478
461
437
341
359
308
327
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Número de estirpes estudadas/Ano
ULS - Matosinhos Hospital Pedro Hispano Microbiologia
Taxa de Incidência nº casos/mil dias de internamento
100%
Klebsiella pneumoniae - Produção de Beta-lactamases de Espectro Alargado (ESBL) Taxa ESBL+ 100%
1,00
‰
80%
0,80 0,70
Taxa ESBL+
60%
0,60 0,50
40%
0,40 0,30
20%
0,20 0,10
0%
0,00 175
164
220
229
250
211
123
154
174
188
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Número de estirpes estudadas/Ano
ULS - Matosinhos Hospital Pedro Hispano Microbiologia
Taxa de Incidência nº casos/mil dias de internamento
0,90
Clostridium difficile 50
0,35
43
Novos casos
0,30
‰
40 0,25 30
29
0,20 24 22
20
19
22
0,15
19 17 0,10
13 10
0,05
0
0,00
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
13
19
38
29
43
17
19
22
22
24
Número de casos/Ano
Taxa de Incidência nº casos/mil dias de internamento
38
Total de Estirpes
1737
415
185
48
42
30
160
189
60
(76% urinárias)
Enterococcus faecalis
(98% urinárias)
Staphylo. saprophyticus
Staphylococcus aureus
(38% pele e tecidos moles, 24% respiratórias, 23% sangue, 18%urinárias)
(42% urinárias, 32 % pele e tecidos moles, 22% respiratórias)
Pseudomonas aeruginosa
(87% urinárias)
Klebsiella oxytoca
(60% urinárias)
Enterobacter cloacae
(75% urinárias)
Morganella morganii
(80% urinárias)
Proteus mirabilis
(93% urinárias)
Klebsiella pneumoniae
(96% urinárias)
Escherichia coli
Estirpes da comunidade mais prevalentes (% de Susceptibilidade) - 2014
151
Beta - lactâmicos Ampicilina
52
Amox-Ac.clavulânico
81
68 66
100
88
80 60
Oxacilina Cef - Acetil/Sódica Cefotaxima
89 89 58 67 94 94 96
73
96
80
80 80 75
76
83
Ceftazidima
88
Piperacilina -Taz
86
Meropenem/Imip
83 87
Aminoglicosídeos Gentamicina
94
79
92
77
95
100
84
70
Outros Nitrofurantoína
98
100
Cotrimoxazol
83
70
70
60
98
80
Ciprofloxacina
83
63
75
54
93
80
100 65
Clindamicina
58
Ác. Fusídico
91
Fosfomicina
99
71
< 50% de sensibilidade entre 50 e 80% de sensibilidade >80% de sensibilidade Resistências Naturais Serviço de Patologia Clínica - Microbiologia l ULS Matosinhos - Hospital Pedro Hispano Para mais informações consultar o site da ULSM
97
98
Klebsiella pneumoniae
Proteus mirabilis
Enterobacter cloacae
Pseud. aeruginosa
Staphylococcus aureus
Enterococcus faecalis
Enterococcus faecium
Total de Estirpes
Escherichia coli
Estirpes hospitalares mais prevalentes (% de Susceptibilidade) - 2014
327
188
63
43
150
152
128
64
Ampicilina
43
Amox-Ac.clavulânico
73
67 42
100
11
53
67
89
Oxacilina
53
Cefotaxima
87
48
94
58 71
Ceftazidima Piperacilina -Taz
87
42
94
61
69
Meropenem/Imip
100
98
100
98
67 71
Gentamicina
89
60
92
93
87
Amicacina
94
70
95
93
89
Aminoglicosídeos
Outros Nitrofurantoína
100
Cotrimoxazol
76
52
57
95
Ciprofloxacina
77
47
70
86
100 99 69
Linezolide
100
100
100
Vancomicina
100
99
53
100
Colistina < 50% de sensibilidade entre 50 e 80% de sensibilidade >80% de sensibilidade Resistências Naturais
Serviço de Patologia Clínica - Microbiologia l ULS Matosinhos - Hospital Pedro Hispano
Para mais informações consultar o site da ULSM
Beta - lactâmicos