ROTI
ROTI 1
Jeep Grand Cherokee
Suppliment għad-dilettanti tal-Karozzi u Muturi
Is-Sibt 11 ta’ Novembru 2017
2
ROTI
UNMAP YOUR LIFE THE JEEP RENEGADE
YOURS FROM €24,900
JEEP SHOWROOM PSAILA STREET BIRKIRKARA, BKR 9077 , MALTA T. (+356) 2269 2215 | E. JEEPSALES@MOTORSINC.COM.MT W. JEEP-MALTA.COM | FB. /JEEPMALTA | IG. @JEEP_MALTA PANTONE 356 C
ROTI 3
Editorjal M
Faççata tas-Suppliment
Jeep Grand Cherokee EDITUR Aaron Mallia - 7928 2604 rotitim@gmail.com DISINN Ryan Bezzina design@unionprint.com.mt ADVERTISING DEPARTMENT 2590 0200 ⁄ 230 ⁄ 235 adverts@unionprint.com.mt STAMPAT Union Print Co. Ltd - Marsa
Dan is-suppliment jingœata B’XEJN
atul il-ġimgħat li għaddew stajna naraw diversi suċċessi għall-isport lokali fil-qasam tal-Motorsport. FIAT iċċelebrat għeluq is-60 sena tal-mudell 500 permezz ta’ Raduno speċjali ġewwa Pjazza Tignè fil-kumpless The Point, fejn għal dan l-avveniment ħadu sehem numru sabiħ ta’ mudelli FIAT 500. Waqt li d-dinja awtomobilistika miexja lejn era ta’ vetturi elettriċi, diversi manifatturi jinsabu għaddejjin bi pjanijiet lejn is-snin li ġejjin fejn irrange tagħhom se tkun qed tkopri iktar għażla minn dawn il-mudelli fis-suq. Madankollu, hemm ukoll dawk li huma mħassba mill-impatt ta’ Brexit f’din l-idustrija – uħud minn dawn il-manifatturi mhumiex jiddejqu jitkellmu mal-media u jagħtu sinjal ċar fejn hemm bżonn ikun hemm iktar impenn min-naħa tal-Gvern Ingliż rigward dan. Min-naħa tiegħi nixtieq nirringrazzja minn qalbi lil dawk kollha li b’xi mod jissapportjaw dan ilmagażin. Grazzi lilkom ukoll qarrejja tagħna tar-rispons li turuna. Saħħiet,
mal-æurnal L-ORIZZONT u l-ebda parti minnu ma tista’ tiæi kkopjata mingœajr il-permessi bil-kitba tal-pubblikaturi.
Aaron Mallia Editur
Michael Schumacher
trasferit fi sptar fl-Istatit Uniti
M
ichael Schumacher, l-ex sewwieq tal-Formula 1, ittieœed mill-isptar fil-Æermanja fejn qiegœed ikun rikoverat gœal sptar ieœor fl-Istati Uniti, f’Texas, Dallas, fejn il-familja gœandha wkoll villa tagœha. Il-gazzetta Æermaniÿa ‘Bravo’, irrapurtat li kienet Corinna, il-mara ta’ Michael, li talbet biex dan iseœœ minœabba l-fatt li f’dan l-isptar fl-Istati Uniti jaœdem il-Professur Mark Weeks, meqjus fost l-aqwa fid-dinja fejn jidœlu kundizzjonijiet ta’ saœœa tal-ewwel grad li jinsab gœaddej minnhom l-ex sewwieq. Schumacher, li kiseb it-titlu ta’ Champion tad-Dinja gœal seba’ dar-
biet baqa’ ma æiex fl-aqwa kundizzjoni tiegœu mill-inçident li kien sofra fid-29 ta’ Diçembru 2013, meta kien qiegœed jiskijja fil-Muntanji Alpini ta’ Franza, f’Meribel, u œabat rasu ma’ blata. Weeks qal li kellhom œafna pazjenti fil-passat bil-problema ta’ Schumacher u li jiæu gœal kura mill-Ewropa gœax sptar bœal fejn jaœdem hu ma jeÿistix. Il-kundizzjonijiet preçiÿi ta’ saœœet l-ex pilota ilhom ma jkunu magœrufa fhiex jinsabu gœal ÿmien twil u dan minœabba li l-mara tiegœu preferiet li ma jkun jaf œadd biex b’hekk twaqqaf spekulazzjoni u diçeriji li ma jeÿistux.
Sim Racing
Malta
X
’inhu Sim Racing? Gœal min gœadu mhux familjari masSim Racing, dan huwa team dinamiku u professjonali Malti li se jkun qed iniedi kampjonati tattlielaq tal-karozzi online. Sodisfatt, it-team tas-Sim Racing qal li wara xhur sœaœ ta’ impenn u dedikazzjoni kbira rnexxielhom ifasslu sistema ta’ kampjonati online. Bis-sapport ta’ œafna kumpaniji u ditti magœrufa se jkunu qed iwasslu diversi tlielaq u kampjonati lil dawk kollha li gœandhom gœal qalbhom id-dinja tat-tlielaq virtwali. It-team qal li l-kampjonat jœaddem sistema differenti minn ta’ xi wœud minœabba li r-rebbieœa jingœataw flus fost premjijiet oœra. Sim Racing qalu li se jkunu qed iwasslu tlielaq b’mod professjonali u tal-aqwa kwalita`, mmirati gœal sewwieqa professjonali f’dan il-qasam u b’hekk se jkun qed jittejjeb il-livell. Dawn it-tlielaq se jkunu mxandra live fuq il-media soçjali. It-team qal li qed jaœdem biex tkun introdotta sistema fejn isiru diversi tlielaq ta’ darba li gœalihom ukoll se jingœataw premju fi flus, kif ukoll jingœata aççess gœal sewwieqa professjonali f’dan il-qa-
sam. Kull min hu interessat li jipparteçipa u jieœu sehem f’dan il-kampjonat jista’ jidœol fis-sit www.simracingmalta.com u jsibu d-dettalji fuq kull kampjonat. Sim Racing se jkunu qed joffru ÿewæ pakketti ta’ sœubija, wieœed ta’ sitt xhur u ieœor ta’ sena. Dawk kollha li jkunu qed jissieœbu se jkunu qed igawdu xi benefeççji bœal aççess b’xejn biex jipprattikaw fuq is-servers ta’ Sim Racing kif ukoll gœal sezzjonijiet ta’ taœriæ. Apparti minn hekk se jkunu qed igawdu wkoll minn taœriæ li juri kif isiru dawn it-tlielaq, tlielaq kaÿwali b’xejn, skont fuq tlielaq weœidhom, skont fuq tariffi tal-kampjonat, aççess gœal prattika fuq it-trekk sa minn œafna qabel u diversi skontijiet fuq prodotti fost œafna affarijiet oœra li se jkunu mxandra aktar ‘il quddiem. Waqt il-kampjonati msemmija it-team tas-Sim Racing se jkun filproçess li jagœtu daqqa t’gœajn lejn diversi sewwieqa biex finalment minnhom jintgœaÿlu dawk li se jingœaqdu mat-team professjonali tagœna RPM eSports li min-naœa tagœhom se jkunu qed jikkompetu f’avvenimenti internazzjonali tasSim Racing u eventwalment fittlielaq reali wkoll.
4
ROTI
Renault
tippjana biex toœroæ mudelli æodda sal-2022
H
ekk kif it-teknoloæija fid-dinja tal-awtomobiliÿmu qed tkompli miexja b’ritmu mgœaææel, Renault œabbret pjan strateæiku “Drive the Future” – pjan li jkun qed jieœu lid-ditta sal-2022. Din hija roadmap li se tkun qed tmexxi lid-ditta Françiÿi, inkluÿ Renualt, Dacia u Alpine, biex jintroduçu 21 vettura ædida, inkluÿ gœaÿla ta’ vetturi elettriçi u dawk awtonomi matul is-sitt snin li æejjin. Waqt konferenza stampa Renault œabbret li l-kollaborazzjoni l-ædida bejn Renault, Nissan u Mitsubishi se tkun qed tiææenera iktar minn 70 biljun Euro fi dœul sal-aœœar ta’ dan il-pjan fl2022, bi profitt maræinali ta’ 7%. Kif inhu mistenni, l-vetturi elettriçi u dawk awtonomi se jkollhom rwol importanti f’dan ilpjan ta’ sitt snin. Renault se jkollha 15-il karozza li taœdem b’mod awtonomu, tmien vetturi oœra li jaœdmu kompletament bl-elettriku, u 12 oœra li mhux bilfors se jkunu qed jiddependu fuq l-elettriku biss. Servizzi æodda ta’ mobilita` bœalma hija r-RoboTaxi qed tissemma li se tkun qed topera minn Groupe Renualt qabel is-sena 2022 fost diversi kollaboraturi oœra f’dan il-qasam. Rapporti qalu li Renault se tkun qed telimina l-mudelli diesel b’50% sas-sena 2022 u tnaqqas il-magni diesel gœal ‘familja’ waœda mit-tlieta li qed toffri bœalissa. Ir-riÿorsi fuq riçerka u ÿvilupp ta’ Groupe Renault se jkunu qed jiÿdiedu b’40% gœal 18-il biljun Euro minn issa sal-2022, waqt li 80% tal-vetturi tad-ditta ta’ Groupe Renault se jkunu qed jaqsmu l-istess pjattaformi, Bespoke EV, li se tkun qed tintuÿa fuq ir-Renault-Nissan-Mitsiubishi Alliance. Il-kumpanija se tkun qed tiffoka iktar fuq it-tkabbir tagœha barra mis-suq Ewropew. Fissitt snin li æejjin, Groupe Renault qed jippjana li jkun qed ibiegœ œames miljun vettura barra mill-Unjoni Ewropea, biex jirdoppja il-kwantita` ta’ bejgœ fil-kontinent tiegœu. Fost dawk is-swieq li huma mmirati li jikbru hemm dak tal-Braÿil, l-Indja u l-Irann bi preÿenza ikbar fir-Russja taœt il-manifattur ActoVAZ, li jipproduçi vetturi taœt id-ditta Lada u li hija sinonima mar-Russja. Il-Grupp Renault qed iœares ‘il quddiem biex ikompli jikber u jikkonsolida il-poÿizzjoni tiegœu bœala wieœed mill-iktar produtturi kbar fid-dinja.
Malta Classic Mdina Grand Prix
M
ijiet ta’ Maltin u barrannin segwew l-aœœar æurnata tal-Malta Classic Mdina Grand Prix minn postijiet differenti tul ir-rotta ta’ ftit iktar minn ÿewæ kilometri fit-triq ta’ bejn l-Imtarfa u l-Imdina. Il-karozzi kollha kellhom fatturi komuni, fosthom dik li kienu manifatturi qabel l-1976. Gœat-tieni sena konsekuttiva, Michael Pace rebaœ il-Malta Classic Mdina Grand Prix meta kklassifika fl-ewwel post minn fost 65 sewwieq. Is-Sur Pace qal li dan is-suççess jimlieh b’kuraææ biex itellaq anke barra minn Malta. Huwa stqarr li kien jaf li se jkun aœjar mis-sena l-oœra, imma meta wieœed jikkunsidra l-karozzi li kienu qed jikkompetu, kien xi
ftit dubjuÿ, gœax kien hemm karozzi ta’ valur gœoli œafna. Is-Sur Pace esprima x-xewqa tiegœu li jmur jikkompeti l-Italja. Gœalkemm fl-Imdina Grand Prix œadu sehem karozzi bœal Lancia, Ferrari, Jaguar, Triumph, Mercedes, BMW, Porsche u Alfa Romeo, kienet il-Honda Civic ta’ Michael Pace, manifatturata fl-1975, li spikkat fuq l-oœrjan. Pace spjega li l-karozza gœandha magna 13 bhp u li gœandha kollox oriæinali bœala body. Il-vettura gœandha magna armata u roti daqsxejn aœjar minn tal-fabbrika. Dan l-avveniment iddedikat gœall-karozzi klassiçi æie organizzat l-ewwel darba gœaxar snin ilu fil-Belt Valletta. Wara t-tielet edizzjoni, ççaqlaq gœal taœt l-Imdina fejn baqa’ jsir.
Motors Inc b’Raduno tiċċelebra s-sittin sena ta’ FIAT 500
F
tit tal-æimgœat ilu Motors Inc kellha l-pjaçir tiççelebra gœeluq is-60 sena tal-FIAT 500 b’Raduno speçjali æewwa Pjazza Tignè fil-kumpless The Point, fejn gœal dan l-avveniment œadu sehem numru sabiœ ta’ mudelli FIAT 500. Il-FIAT 500 tibqa’ l-iÿjed karozza FIAT maœbuba. Hija simbolu ta’ wieœed mill-iÿjed ÿminijiet importanti fl-istorja moderna tal-Italja, ÿmien meta t-Taljani bdew jiskopru l-æmiel li tkun sid tal-karozza tiegœek. Bis-saœœa tad-disinn innovattiv tagœha, il-FIAT 500 saret waœda mill-ik-
bar ikoni moderni madwar id-dinja u ambaxxatriçi ta’ pajjiÿha. Il-Fiat 500 æabet ukoll bidla fil-qasam tad-disinn u l-kostruzzjoni tal-karozzi, u bla dubju œalliet l-effett tagœha fuq l-industrija tal-karozzi. Il-kwalitajiet ferrieœa tagœha jibqgœu validi sal-lum fejn tirrappreÿenta taœlita unika ta’ stil, teknoloæija u prattiçità b’mod li tgœin lis-sewwieq tagœha jesprimi l-personalità unika tiegœu jew tagœha. Maÿ-ÿmien, il-Fiat 500 saret ikona tal-moda u d-disinn, u ispirat l-immaæinazzjoni ta’ artisti li wieæbu lura b’interpretazzjoni-
jiet eleganti, esklussivi u sportivi. Il-FIAT 500 irnexxielha tasal fejn l-ebda karozza oœra qatt ma waslet – dik li ÿammet identità ÿagœÿugœa hekk kif l-istorja, l-istili ta’ œajja, l-moda u s-soçjetà raw bidliet kbar matul sittin sena sœaœ. Huwa gœalhekk li Motors Inc iddeçidiet li torganizza din iç-çelebrazzjoni tas-60 anniversarju æewwa Pjazza Tignè, waœda mid-destinazzjonijiet ewlenin f’Malta gœall-moda, d-disinn u l-istil ta’ œajja, avveniment li kellu konkorrenza sabiœa u suççess kbir.
ROTI 5
Kampjonat FIA Formula E tliet titli miksuba minn Renault e.dams
I
kkreat tliet snin ilu, il-Kampjonat tal-Fia Formula E ra lil Renault tikkonferma l-importanza tagœha f’dan il-qasam. Il-performance u eneræija tar-Renault e.dams kienet ippremjata, hekk kif it-team Françiÿ kien ikkonfermat bœala ç-champion tal-Formula E gœat-tielet staæun konsekuttiv. Bœalissa dan it-team huwa l-uniku wieœed li rebaœ din il-kategorija. Din is-sena Renault irnexxielha teræa’ tirbaœ dan it-titlu, grazzi wkoll gœal-livell gœoli ta’ konsistenza b’sitt rebœiet minn tnax-il tellieqa li œadu sehem fiha. Dan huwa l-uniku team li akkwista punti f’kull kompetizzjoni li œa sehem fiha. It-team u Sébastien Buemi fetaœ l-kompetizzjoni æewwa Hong Kong b’rebœa mill-isbaœ, waqt li kellhom iktar suççessi wkoll f’ Marrakech u Buenos Aires. Il-Kampjonat tal-Formula E huwa fost l-iktar dixxiplini innovattivi f’dan il-qasam minœabba anke l-kollaborazzjoni li gœandu ma’ œafna ammiraturi madwar id-dinja. Permezz t’investiment f’diversi pajjiÿi, l-firxa wiesgœa ta’ dawn l-ammiraturi qed tieœu lil din il-kategorija ta’ sport gœall-livell ædid. Formula E illum il-æurnata ingœaqdet ma’ manifatturi li gœandhom profil gœoli u fejn qed jintwera fiç-çar li hija kategorija serja u rispettata fid-dinja tal-motorsport. Il-konferma ta’ Mercedes u Porsche fil-Kampjonat tal-œames u s-sitt staæun taççerta l-valur gœoli ta’ dixxiplina li jœaddan miegœu dan l-isport.
Titœabbar miÿura ædida fuq l-irmunkar tal-karozzi
T
ransport Malta nediet servizz ta’ rmunkar gœal kaÿijiet t’emeræenza bla œlas fil-œinijiet meta t-toroq tagœna jkunu l-iktar traffikuÿi. Din l-inizjattiva hija mifruxa gœall-operaturi kollha tal-irmunkar f’Malta u f’Gœawdex li permezz tagœha tpoææew numru ta’ trakkijiet tal-irmunkar f’postijiet differenti madwar il-pajjiÿ biex ikunu jistgœu jilœqu vetturi weqfin kemm jista’ jkun malajr. Permezz ta’din il-miÿura Transport Malta qed tittama li tikseb ir-riÿultat mixtieq, hekk kif il-œsieb ta’din l-inizjattiva huwa li jonqos it-traffiku billi l-vetturi li jiærilhom xi œaæa u jieqfu fit-toroq jitneœœew min-nofs tat-toroq ewlenin, u fl-istess waqt tkun qed tingœata gœajnuna u iktar sigurta` gœas-sewwieq. Çertu operaturi ssuææerixxu li l-karreæjati tal-karozzi tal-linja jibdew ikunu aççessibli wkoll gœat-trakkijiet tal-irmunkar sabiex ikunu jistgœu jagœtu s-servizz tagœhom b’mod iktar effiçjenti. L-uÿu tal-bus lanes mill-karozzi fil-œinijiet bejn is-7:00 u d-9:00 ta’ filgœodu hija wkoll proposta li diæa` waslet fl-uffiççju ta’ Transport Malta. Fil-preÿent l-Awtorita` qed taœdem biex iÿÿid l-effiçjenza fit-toroq, minœabba li l-ammont ta’ vetturi dejjem jiÿdied u l-ispazju fit-toroq illum il-æurnata sar limitat. L-Awtorita` qed titlob ukoll il-koperazzjoni tal-Kunsilli Lokali biex ma joœoræux permessi gœall-krenijiet u makkinarju ieœor li jimblukkaw it-toroq bejn is-7:00 u d-9:00 ta’ filgœodu.
F’dawn il-œinijiet li semmejna u bejn l-4:00 u s-6:00 ta’ filgœaxija mhux permess li fit-toroq arterjali jkun hemm vetturi miæbuda minn bhejjem. Filgœodu wieœed ukoll jista’ jinnota numru ta’ kuntistabbli tal-Pulizija, gwardjani lokali u uffiçjali ta’ Transport Malta f’postijiet prinçipali biex jikkontrollaw it-traffiku. Dan qed isir taœt id-direzzjoni taç-Çentru gœall-Kontroll tat-Traffiku. Fost diversi inizjattivi li Transport Malta qed tieœu biex kemm jista’ jkun tittaffa l-problema tat-traffiku f’pajjiÿna hemm dik li l-iskejjel tas-sewqan ma jistgœux juÿaw it-toroq ewlenin biex jagœtu l-lezzjonijiet tagœhom bejn is-7:00 u 9:00 ta’ filgœodu u t-3:30 u s-6:00 ta’ filgœaxija. Gœalkemm fil-œinijiet imsemmija dawn l-iskejjel xorta jistgœu joffru s-servizzi tagœhom f’toroq sekondarji u parkeææi, din kienet miÿura li ma ntlaqitx tajjeb min-naœa tagœhom. Transport Malta qalet li s-sewwieqa li gœad m’gœandhomx liçenzja jikkawÿaw œafna iktar dewmien fit-traffiku u gœalhekk œasset li kellha tagœmel din it-talba lill-iskejjel tas-sewqan. Hekk kif it-toroq fil-œinijiet tat-traffiku jkunu miÿgœuda bil-karozzi, l-appelli jibqœgu favur l-uÿu tat-trasport pubbliku, metodi alternattivi ta’ karozzi u dak li jissejjaœ car pooling fost l-oœrajn. Illum il-æurnata li taœseb kmieni jew li tgœaddi minn toroq sekondarji m’gœadhomx effikaçi, l-aktar minœabba l-volum ta’ karozzi li dejjem jiÿdied fit-toroq, inkluÿ xi xogœlijiet u proæetti oœra li mistennija jkunu lesti matul ix-xhur li æejjin u s-sena dieœla.
6
ROTI
L-istaæun tal- MotoGP 2017 I
l-Grand Prix tat-tlielaq tal-muturi gœall-2017 laœaq id-69 wieœed. Marc Márquez beda l-istaæun bœala Champion tad-dinja, fejn assigura postu bl-aœjar titlu fil-œames post fil-Grand Prix 2016 tal-Æappun. Waqt li s-sewwieq il-ædid tal-Yamaha, Maverick Vinales beda l-istaæun b’ÿewæ rebœiet konsekuttivi, l-istaæun tar-Rebbiegœa li kien imiss wera li kien imprevedibbli b’erba’ rebbieœa differenti matul ittlielaq, wara dak li seœœ fl-2016. Is-sewwieq ta’ Ducati, Andrea Dovizioso rebaœ l-ewwel MotoGP f’Mugello qabel ma reæa’ kiseb suççess il-æimgœa ta’ wara f’Barcellona. Il-fatt li Vinales ma rnexxilux itemm it-tellieqa f’Assen, ippermetta lil Dovizioso jmexxi l-kampjonat b’erba’ punti wara tmien kompetizzjonijiet, u sar l-ewwel sewwieq ta’ Ducati li mexxa l-kampjonat wara Casey Stoner fl-2009. Márquez œa t-tmexxija tal-kampjonat f’idejh wara r-rebœa li kiseb fil-Grand Prix tal-Æermanja. Huwa kompla jÿomm din ir-rebœa sal-Grand Prix Brittaniku fejn Dovizioso reæa’ rebaœ, wara li Márquez kellu xi œsara fil-magna lejn tmiem it-tellieqa. Madankollu huwa rnexxielu jikseb ÿewæ rebœiet konsekuttivi fiÿ-ÿewæ rounds suççessivi biex b’hekk stabilizza lilu nnifsu bœala mexxej ta’ dan il-kampjonat. Sakemm konna qed niærbu din l-informazzjoni, Márquez baqa’ fil-quççata kemm fl-avveniment Æappuniÿ u anke Awstraljan, fejn fil-fatt kellu poÿizzjoni qabel Dovizioso, avolja bi ftit punti biss. Nistennew u naraw, hekk kif dan il-kampjonat ma fadallux wisq biex jintemm.
Toyota
Toyota Motor Europe tbiegœ 527,000 vettura fl-ewwel sitt xhur tas-sena 2017 Rekord ieœor ta’ bejgœ gœall-karozzi Hybrid, in-numru jitla’ gœall-208,300
tkompli tkabbar il-popolarità tal-mudelli Hybrid
T
oyota Motor Europe irrapurtat il-bejgœ tagœha gœall-ewwel sitt xhur tas-sena b’figura ta’ 527,000 mudelli Toyota u Lexus, riÿultat ta’ ÿieda ta’ 11% fuq is-sena 2016. Dan ifisser li s-sehem fissuq gœall-grupp tat-Toyota issa ÿdied gœal 4.9%. Il-bejgœ gœall-Hybrids ÿdied b’44% minn sena gœal sena u tela’ gœal 208,300 junit. Gœaldaqstant issa l-Hybrid qed jirrapreÿentaw 40% tal-bejgœ tat-Toyota Motor Europe, riÿultat impressjonanti ta’ 50% fil-Punent tal-Ewropa biss. Il-mudell Lex-
us jikkontribwixxi gœas-suççess tal-Hybrid b’medja imœallata ta’ 63% tal-bejgœ totali u 99% fil-Punent tal-Ewropa. Is-suççess li æabet magœha l-introduzzjoni tat-Toyota CH-R fetaœ it-triq gœal bidu b’saœœtu gœall-2017, fejn 80% tal-konsumaturi li investew f’dan il-mudell gœaÿlu proprju li jmorru gœall-Hybrid. Dawn l-ewwel sitt xhur tas-sena li taw performance daqstant b’saœœitha kienu wkoll bis-saœœa tal-Yaris Hybrid, ir-RAV4 Hybrid (+75%), il-æenerazzjoni l-ædida tal-Hilux (+36%) u tal-PROACE (+223%). Fir-Russja, il-mudell Camry li jiæi prodott lokalment, flimkien mar-Rav 4 irnexxielhom iÿommu s-segment tagœhom fuq quddiem anke jekk jeÿistu œafna sfidi fissuq.
ROTI 7
Toyota
tipproduċi it-tliet miljun Yaris
BDO Malta Cross Country Mountain Bike National Point Series
I
M
ad-daqqa t’gœin mhux daqshekk diffiçli biex tinduna bid-differenzi bejn l-ewwel Toyota Yaris li kienet œaræet fl-2001, u t-tliet miljun waœda li œaræet minn æewwa l-impjant ta’ Toyota Motor Manufacturing France, li jinsab f’ Valenciennes, fit-Tramuntana ta’ Franza. Iÿda meta tœares sewwa tirrealizza li hemm œafna iktar minn dawk it-tibdiliet li jidhru fl-gœajn. Il-kredenzjali li gœandha t-Toyota Yaris li tibÿa’ gœall-ambjent huma sinifikanti u komplew jiÿviluppaw matul is-snin. Meta wieœed iqabbel l-ewwel Toyota Yaris ma’ dik li laœœqet it-tliet miljun mudell ta’ produzzjoni, li hija l-Yaris Hybrid, jidher fiç-çar li kemm l-emissjonijiet CO2 u l-konsum tal-livelli tal-fuel naqsu kwaÿi bin-nofs, u dan jgœodd ukoll gœall-piÿ u gœal dak li jissejjaœ power output. Id-drag coefficient, li jikkontribwixxi direttament gœall-performance ambjentali tal-karozza ittejjeb wkoll, biex issa niÿel gœal 0.286 minn 0.3. Anke meta tqabbilha mal-verÿjoni kurrenti tal-petrol (mhux Hybrid) jidher fiççar li l-inæiniera komplew mal-uÿanza li jkomplu jnaqqsu l-emissjonijiet u l-konsum tal-fuel.
Disinn ekonomiku Karozza ma tiggwadanjax il-kredenzjali tagœha fuq it-triq biss, u dan gœaliex il-mod tal-produzzjoni tal-vettura hija importanti wkoll. Mill-bidu nett Toyota Motor Manufacturing France kienet iddisinjata biex tœalli impatt fuq il-œarsien lejn l-ambjent. Dan gœaliex il-workshops ta’ dan l-impjant kienu mibnija kompatti gœaxar darbiet iktar
meta mqabbla m’industriji tal-awtomobiliÿmu li gœandhom standards ta’ produzzjoni simili. Fl2007, Toyota Motor Manufacuting France kienet rikonoxxuta bœala waœda mill-aqwa œames impjanti sostenibbli li gœandha Toyota madwar id-dinja. Dan l-impjant Françiÿ huwa eÿempju gœall-impjanti oœra tad-ditta fejn tidœol performance ambjentali. Iÿda dan mhux biss. Toyota Motor Manufacturing France kienet rikonoxxuta wkoll li qed tuÿa 90% inqas ilma meta mqabbla mas-sena 2002, u rnexxielha tagœmel dan l-impjant awtonomu fl-ilma industrijali. Fil-fatt id-ditta kapaçi tagœmel uÿu mill-ilma tax-xita u ilma rriçiklat mingœjar ma tirrikorri gœall-uÿu ta’ networks lokali. Illum il-æurnata Toyota kapaçi titrasforma 100% tal-iskart tagœha stess billi tirriçiklah. Apparti minn hekk, gœalkemm il-konsum tal-eneræija kien diæa` baxx grazzi gœall-mod kif inhu mibni l-impjant, kif semmejna iktar ‘il quddiem, Toyota Manufacturing France irnexxielha tnaqqas l-eneræina b’57% meta mqabbla mas-sena 2002. Matul dawn l-aœœar 15-il sena iktar minn biljun Euro kienu investiti f’dan l-impjant li huwa d-dar gœal din il-produzzjoni tat-tliet æenerazzjonijiet tat-Toyota Yaris, fejn kienu jinkorporaw xi tibdiliet minuri, verÿjoni Hybrid mill-2012 u varjant ieœor gœall-esportazzjoni lejn l-Istati Uniti mill-2013. Dan huwa suççess kbir gœal din il-karozza u fuq kollox suççess ukoll gœall-marka Toyota li minn dejjem kienet fuq quddiem biex tinvesti u tippromwovi vetturi bl-aqwa teknoloæija li jœarsu l-ambjent.
s-sitt u l-aœœar tellieqa tal-BDO Malta Cross Country Mountain Bike National Point Series gœalqet staæun mimli b’azzjoni ta’ kwalita` æewwa l-Miÿieb fejn iktar minn 30 çiklist œadu sehem. Il-kategorija tan-nisa rat l-akbar parteçipazzjoni fis-Serje kollha, meta œadu sehem œames çiklisti. It-tellieqa rat ir-ritorn ta’ Marie Claire Aquilina u Danica Bonello Spiteri li ma œadux sehem fit-tellieqa preçedenti minœabba impenji internazzjonali. Fost iç-çiklisti nisa kien hemm iç-Champion tal-Ewropa u Dinjija tad-Downhill, Petra Wilshire. Aquilina mill-ewwel œadet postha fuq quddiem u ÿammet distakk komdu fuq Danica Bonello Spiteri. Aquilina ÿammet vantaææ ta’ ‘9 minuti fuq Bonello Spiteri. Madankollu Bonello Spiteri, minkejja œabta kemmxejn kerha waqt kompetizzjoni barra mill-pajjiÿ il-æimgœa ta’ qabel, kellha tellieqa tajba. Fit-tielet post, Claudine Gatt, rebbieœa tat-tellieqa preçedenti, irreæistrat œin tajjeb. Kif kien mistenni fil-Kategorija Open, kienet imwiegœda ælieda sal-aœœar partikolarment bejn Ryan Darmanin u Mark Ÿammit. Dan tal-aœœar œa vantaææ mill-ewwel iÿda Darmanin spiçça inqata’ lura wara li œa pançer fl-aœœar dawra. B’hekk Ÿammit irreæistra rebœa oœra fis-Serje. Fit-tieni poÿizzjoni daœal Anton Muscat, li pass pass irnexxielu jersaq fuq quddiem sakemm gœeleb lil Francesco Sultana, sabiex jassigura l-ewwel post tiegœu fuq il-podju gœas-Serje 2017. Gejtu Catania u Enrico Brandamante qabdu ritmu tajjeb fil-Kategorija Masters, iÿda Domenic Cutajar b’determinazzjoni soda spiçça fuq quddiem, segwit minn Mark Portelli u Derek Pepe. Huma kisbu t-tliet postijiet fuq il-podju rispettivament. Gœal darb’oœra, il-Kategorija Junior rat lil Nicholas Attard Montalto bœala l-uniku kompetitur. Attard Montalto pproduça wirjiet konsistenti u tajbin matul is-Serje. “L-istaæun tal-2017 kien wieœed ta’suççess. Filwaqt li naraw oqsma fejn nistgœu ntejbu l-parteçipazzjoni, rajna tkabbir f’œafna oqsma. Naturalment hemm lezzjonijiet li wieœed gœandu jitgœallem minnhom u ninsabu kunfidenti li l-2018 se tkun sena aœjar,” qal Pierre Zammit Endrich, President, Malta Mountain Bike Association. “Nixtiequ nirringrazzjaw lill-isponsers tagœna, liç-çiklisti u voluntiera li jagœmlu œafna sforz b’dedikazzjoni biex jiÿguraw li s-Serje sseœœ u tikber”.
8
ROTI
Is-suççess ta’
Hyundai
fl-ekonomija Ewropea
I
s-sena 2016 irrekordjat 205,655 persuna bœala impjegat/a li jirrapreÿentaw lill-Hyundai fl-Ewropa Hyundai irnexxielha ÿÿid il-valur tal-kumpanija b’total ta’ ¢2.7 biljun Hyundai Motor reægœet irnexxielha turi l-kompettittivita` b’saœœitha li gœandha fl-industrija awtomobilistika Ewropea. Dan kien muri permezz ta’ studju ppublikat minn konsultazzjoni indipendenti, London Economic. Skont dan l-istudju, Hyundai motor iææenerat rati iktar mir-rata medja ta’ tkabbir u dan il-fatt huwa meqjus bœala wieœed importanti fil-poÿizzjoni ekonomika fl-Ewropa. Ir-rapport, bl-isem “Il-benefiççji ekonomiçi u soçjali li rriÿultaw mill-preÿenza ta’ Hyundai fl-Ewropa”, jitratta b’mod partikulari l-indiçi ekonomiçi stabilizzati. Dawn juru li Hyundai Motor ÿiedet is-sehem tagœha fis-suq bi 3.3% u n-numru ta’ karozzi mibjugœa minn Hyundai fl-Unjoni Ewropea li ÿdied b’7.2% fuq il-bejgœ tas-sena ta’ qabel. Apparti minn hekk, Hyundai kienet kapaçi timpjega iktar nies fl-2016, li jammontaw gœal 205,655 impjegat b’kollox.
Hyundai Motor qalet li fl-2016 l-ammont li œallset lill-gvernijiet Ewropej f’taxxi telgœu gœal ¢1.3 biljun, meta wieœed jikkunsidra dwana, dœul u taxxi oœra. Dan ifisser li t-taxxi li œallset Hyundai telgœu b’49% minn ¢870 miljun gœal ¢1.3 biljun, fejn bis-saœœa t’hekk baqgœet issostni wkoll l-ekonomija tar-reæjun. Barra mis-suççess ekonomiku, r-relazzjoni mill-qrib ma’ dawk kollha li jissuplixxu l-karozzi Hyundai madwar l-Ewropa, hija mportanti œafna gœad-ditta. Din ir-relazzjoni poÿittiva kienet imsaœœa permezz tal-kostruzzjoni tal-produzzjoni fir-Repubblika Çeka fl-2008. Il-linja tal-produzzjoni tipproduçi 84% tal-materjal mhux maœdum fl-Ewropa. Din il-fabbrika gœandha kapaçita` li tipproduçi iktar minn 350,000 karozza u 600,000 traÿmissjonijiet fis-sena. Flimkien mal-200,000 junit li jinœadmu fl-impjant tat-Turkija, Hundai motor issa gœandha produzzjoni ta’ iktar minn 550,000 karozza primarjament gœal konsumaturi Ewropej. Iktar minn hekk l-ispeçjalisti ta’ London Economics qalu li l-GVA madwar l-akkwati tal-manifattura, provvisti, riçerka u ÿvilupp, kif ukoll bejgœ u distribuzzjoni ta’ ¢2.7 biljun huma
magœmula direttament minn Hyundai fl-Ewropa, li ææenerat produzzjoni u ekonomija madwar l-Ewropa ta’ ¢8.1 biljun. “Hyundai Motor irreæistrat iktar minn 500,000 vettura fl-Ewropa s-sena l-oœra u gœandha wieœed mill-iktar line-ups riçenti fl-industrija tal-karozzi. Dawn ir-riÿultati kienu possibli bis-saœœa tal-operat stabilizzat mill-kumpanija li kiseb benefiççji kbar gœar-reæjun, kif fil-fatt æie rrapurtat fl-istess studju. “Aœna nibqgœu nikkommettu ruœna mal-Ewropa u ç-çittadini tagœha, u ninsistu biex inkabbru l-istrateæija tagœna gœaÿ-ÿmien li æej.” – Thomas A. Schmid, Chief Operating Officer, Hyundai Motor Europe.
L-aqwa Sport Utility Vehicles Hyundai Wieœed ta’ min jinnota wkoll li bis-segment tal-SUV li qed ikompli jsir popolari madwar l-Ewropa, illum il-æurnata l-konsumatur gœandu gœaÿla enormi. Xi darba dawk li kienu jsuqu offroad kienu fil-minoranza, u dawn it-tip ta’ vetturi kienu jintuÿaw minn dawk in-nies li kienu jaœdmu bi-
hom, bœal bdiewa, u dawk li kellhom fil-pussess tagœhom medda ta’ artijiet kbar. Bœalissa d-domanda gœal dawk li jissejœu Sport Utility Vehicles (SUV) œadet sew madwar l-Ewropa kollha, u gœal dan hemm raæuni valida. Il-mudelli huma tajbin iktar minn qatt qabel, li jikkombinaw poÿizzjoni gœolja tas-sewqan tipikament SUV u spazju æeneruÿ bl-aqwa kumdita` u irfinar li naraw f’segments oœra. Is-suq f’dan is-segment evolva tant malajr li llum il-æurnata ssib gœaÿla vasta ta’ qisien u prezzijiet minn fejn tagœÿel. Il-kompetizzjoni tant kibret, li pjuttost saret iktar diffiçli gœal konsumatur biex jieœu deçiÿjoni. L-gœaÿla tirrifletti perfettament permezz tal-line-up tal-SUVs tal-Hyundai, li biegœet iktar minn 1.5 miljun vettura madwar l-Ewropa. U issa flimkien mal-mudell Tucson, Santa Fe u Grand Fe jkun qed jingœaqad mudell kompletament ædid bl-isem ta’ Kona, li huwa l-ewwel SUV ÿgœir tad-ditta Hyundai.
Kona Meta wieœed jitkellem fuq mudelli crossovers jew dawk li jsejœulhom ukoll subcompacts, ikun qed jirreferi
ROTI 9
Il-kumpanija tkompli l-istorja tas-suççess tagœha fi triqtha biex issir l-aqwa ditta Asjatika fl-Ewropa
preçiÿament gœar-raba’ membru tal-familja tal-SUV ta’ Hyundai, ilmudell ædid fjamant bl-isem ta’ Kona. It-terminu crossover æej mill-idea li dawn il-mudelli huma diviÿjoni bejn karozza u SUV. Huma ftit iktar baxxi u gœandhom inqas spazju gœall-passiææieri u fil-bagoll minn dak l-SUV li nsibuh bœala full size. Madankollu xorta waœda joffru dik il-poÿizzjoni tas-sewqan gœolja li tant tingœoæob mis-sewwieqa, u interjuri li joffri spazju æeneruÿ. Crossover jista’ jkun l-aœjar gœaÿla jekk gœandek tfal ÿgœar, hekk kif dawn il-karozza joffru rikba elevata, li hija ideali gœal tfal çkejknin u iktar façli biex jimmanuvraw minn u æol-karozza meta jkollhom il-booster seat armat. Id-dimensjonijiet iÿgœar ta’ din it-tip ta’ vettura jagœmluha wkoll xi ftit iktar effiçjenti fejn jidœol fuel u iktar façli biex tipparkja u timmanuvra fis-sewqan minn SUV kbir, waqt li mudelli bœal Kona joffru xorta waœda l-four-wheel drive. Permezz tat-teknoloæija moderna, bœal dik li tissejjaœ il-Head-up Display, Android Auto u l-Apple Carplay, flimkien mas-sistema tas-sigurta` SmartSense, il-Hyundai Kona qed tkun offruta bœala l-Crossover perfet-
ta gœal dawk kollha li primarjament isuqu f’ambjent urban u anke dak li mhuwiex. Dan il-mudell mistenni jkun Malta daqt.
Tucson Jekk qed tfittex xi œaæa ftit iktar spazjuÿa fil-parti interjuri u fil-bagoll, u t-tfal tiegœek huma iktar awtonomi, il-pass li jmiss huwa SUV kompatt bœal dak Hyundai Tucson. Gœal œafna familji dawn il-mudelli kompatti joffru bilanç ta’ effiçjenza, spazju interjuri tajjeb, post tajjeb fejn tgœabbi xi œaæa u œafna sigurta`. Permezz ta’ dimensjonijiet ikbar, il-poÿizzjoni tas-sewqan ta’ dan it-tip ta’ SUV hija iktar gœolja u l-ispazju li wieœed isib fil-bagoll huwa ikbar ukoll. Fil-fatt il-bagoll joffri spazju volumuÿ ta’ 513 –il litru, li kapaçi jitla’ gœal 1,503 litri meta wieœed iniÿÿel is-seats – ekwivalenti gœal xirja kbira jew xi vaganza gœal familja ta’ œames persuni. Iktar minn hekk, il-bieba tal-bagoll – Smart Power Tailgate – li hija l-iktar waœda kbira fil-klassi tagœha – tinfetaœ awtomatikament hekk kif tœoss li ç-çavetta qegœdha fil-viçinanzi, fejn tkompli ÿÿid il-konvenjenza u l-prattiçita`. Grazzi gœal çertu raffinar bœal sistema ta’ navigazzjoni fuq screen 8”, seat heated u ventilated, assistenza gœall-parkeææ, kif ukoll ir-rejting ta’ œames stillel mill-Euro NCAP, Tucson – li huwa wieœed mill-iktar mudelli mibjugœa fl-Ewropa – huwa l-gœaÿla ideali gœall-œajja urbana. Jekk tkun trid li ma ssuqx fuq it-tarmak, gœandek l-gœaÿla tal-petrol jew magna diesel Torque on Demand 4WD. L-SUVs u l-crossovers kompatti normalment jiæu b’œames seats, gœalhekk jekk qed tfittex vettura li fiha tista’ tgœabbi familja ikbar, trid taœseb gœal xi œaæa ikbar u tfittex SUV kbir. Iktar ma l-SUV ikun kbir, iktar ikun b’saœœtu fil-æbid towing. Jekk in-neçessitajiet tiegœek jitolbu biss li tiæbed xi trailer ÿgœir, allura crossover bœal mudell Kona jew mudell kompatt bœalma huwa t-Tucson, huwa biÿÿejjed. Iÿda jekk ikollok bÿonn tiæbed xi trailer tqil jew cara-
van, l-SUV li tagœÿel irid ikun kapaçi biÿÿejjed biex jagœmel dan ix-xogœol. L-ikbar ÿewæ SUVs tad-ditta Hyundai huma s-Santa Fe u l-Grand Santa Fe. Dawn il-mudelli jkunu disponibbli b’konfigurazzjonijiet ta’ œames jew seba’ seats, jew sitta u seba’ seats rispetttivament. Jista’ jonqos li dawn iÿ-ÿewæ mudelli huma b’saœœithom biÿÿejjed biex jiæbdu affarijiet kbar u tqal, b’towing weight li jwassal saœansitra sa 2,500kg. Il-mudelli huma msaœœa wkoll b’roof rails li huma b’saœœithom biÿÿejjed biex jgœabbu xi affarijiet fuq is-saqaf. Id-dimensjonijiet kbar tas-Santa Fe u l-Grand Santa Fe ma jfissrux li b’xi mod qed inaqqsu mil-prattiçita` fis-sewqan. It-tnejn li huma huma
mgœammra bl-Around View Monitor System, li hija serje ta’ kameras allokati b’mod strateæiku. Dawn huma ta’ gœajnuna biex is-sewwieq ikun jista’ jimmanuvra l-karozza fi spazji limitati billi joffru veduta 360 grad madwar il-vettura. Fattur f’sistema li œolqot id-ditta – Electronic Stability Programme, kif ukoll dik li tissejjaœ Vehicle Stability Management – huma teknoloæiji li bis-saœœa tagœhom il-vetturi kisbu rejting ta’ œames stillel mill-Euro NCAP li kkwalifikawhom bœala karozzi li joffru l-aqwa sigurta` fis-suq. Dawn l-SUVs jirrapreÿentaw esperjenza moderna ta’ sewqan 4x4, lil hinn minn dak li konna mdorrijin naraw dari.
10
ROTI
ROTI 11
Brexit u l-produzzjoni tal-karozzi fir-Renju Unit L-ispeçjalisti tar-Renju Unit fis-settur tal-manifattura tal-vetturi, li jinkludi lid-ditti Aston Martin, McLaren u Lotus, qalu li s-suççess riçenti ta’ din l-industrija jista’ jkun imfixkel jekk il-Gvern ma jilœaqx ftehim favorevoli dwar il-futur ta’ Brexit. Ir-Renju Unit li huwa l-post oriæinali minn fejn nibtu l-ikbar manfatturi tal-karozzi u huwa settur b’iktar minn 60 ditta differenti. Wieœed ikun iklassifikat bœala speçjalista li jipprovdi dawn it-tip ta’ vetturi gœax mill-fabbriki tiegœu jirnexxilu joœroæ xejn inqas minn 10,000 karozza fis-sena. Riçerka ædida magœmulha mis-Soçejta` tal-manifatturi, Society of Motor Manufacturers and Traders (SMMT) turi li l-manifattura f’dan is-settur kibret b’52% mill-2012 u bœalissa qed timpjega mal-11,200 ruœ. Skont ir-reçerka tal-SMMT, is-settur li jikludi manifattura ta’ çertu mudelli bœal Aston Martin, McLaren, Lotus u Rolls-Royce, kif
ukoll Caterham, Morgan u Ariel huwa maœsub li jikber b’60% gœal total ta’ 52,000 bœala bejgœ ta’ vetturi sal2020. Dan jista’ jsir biss jekk l-aœjar kundizzjonijiet ta’ negozju jkunu stabbiliti mill-Gvern tar-Renju Unit qabel ma l-pajjiÿ iœalli lill-Ewropa fl-2019. B’mod partikulari s-settur qed jitlob standards globali hekk kif œafna kumpaniji qed jipproduçu numru kbir ta’ mudelli li qed jinbnew fir-Renju Unit u jinbiegœu globalment. L-SMMT qed titlob lill-Gvern Ingliÿ biex jassigura sœubija kontinwa mal-Customs Union Ewropea u aççess liberu gœal suq wieœed. Bœalissa l-manifatturi tal-vetturi qed jesportaw 65% tal-karozzi tagœhom madwar l-Ewropa, l-Istati Uniti, Çina, l-Istati tal-Golf u l-Æappun li huma l-iktar swieq b’saœœithom. Is-settur jimporta wkoll bejn wieœed u ieœor 30% tal-materjali mill-Unjoni Ewropea, u dan ifisser li t-tariffi u l-prezziji-
et jistgœu jogœlew. Mike Hawes, Uffiçjal Eÿekuttiv ta-SMMT qal, “L-ispeçjalisti li jaœdmu f’din il-manifattura huma s-suççess tal-istorja globali tar-Renju Unit f’dan is-settur. Dawn jagœmlu prodotti importanti gœal madwar id-dinja u huma pijunieri fit-teknoloæiji tal-æenerazzjonjiet li jmiss li minnhom jibbenifika kulœadd. Biex dan kollu jkun jista’ jibqa’ gœaddej gœandna bÿonn li r-relazzjonijiet tar-Renju Unit jkollhom futur sod, inkluÿ pjanijiet konkreti fejn gœandha x’taqsam id-dwana, aççess gœas-suq, regoli li jikkontrollow id-disinn tal-vetturi, l-approvazzjoni tal-produzzjoni tal-vetturi u regoli wkoll fejn gœandu x’jaqsam il-moviment tal-œaddiema. B’hekk ikun qed jiæi assigurat dak kollu li s-settur gœandhu bÿonn biex jibqa’ kompettittiv u jkun
jista’ jagœmel deçiÿjonijiet fuq investimenti biex l-innovazzjoni tkompli tikber u l-poduzzjoni tal-prodotti tkun waœda b’saœœitha.” Mike Flewitt, l-Uffiçjal Eÿekuttiv ta’ McLaren Automotive qal, “Nemmnu li huwa mportanti œafna li l-Gvern iÿomm l-irwol tiegœu biex ikun influwenti u jkun jista’ jagœmel regoli li jkunu æusti fil-konfront tal-manifatturi, tkun fejn tkun id-destinazzjoni tal-esportazzjoni biex b’hekk nevitaw burokrazija ÿejda u naççertaw li jkun hemm perjodi biÿÿejjed biex indaœœlu liæijiet æodda li jirregolaw dan is-settur.” Dan kollu fid-dawl ladarba r-Renju Unit toœroæ mill-Unjoni Ewropea.
Is-settur li jinkludi lil Aston Martin u lil McLaren żdied b’52% fl-aħħar ħames snin, iżda Brexit ġabet magħha ċertu tħassib
12
ROTI
Kymco Like 125cc
A
ktar ma jkun hemm domanda gœall-prodott jew kategorija ta’ prodotti, aktar isiru sforzi min-naœa tal-aæenti biex dawn il-prodotti jitjiebu. Hekk qed jiæri fl-iskuters 125cc b’mod æenerali, fejn anke permezz t’hekk igawdu l-konsumaturi, inkluÿ dawk Maltin. Ir-raæuni hija li d-domanda gœal dawn it-tip ta’ skuters kibret œafna, speçjalment minn mindu wieœed jista’ jsuqhom mingœajr
il-liçenzja speçifika tal-muturi, b’çerti kundizzjonijiet. Dan huwa evidenti wkoll gœax wieœed jista’ jinnota anke ÿ-ÿieda ta’ dawn l-iskuters fit-toroq tagœna. Waœda mid-ditti li toffri gœaÿla enormi ta’ skuters ta’ dan id-daqs hija dik Kymco. Hemm œafna mudelli differenti minn fejn wieœed jista’ jagœÿel, imma dan ix-xahar se nitkellmu fuq il-mudell Like, li huwa skuter kompletament ædid.
Disinn Huwa ovvju minn fejn æiet l-ispirazzjoni ta’ dan id-disinn ædid. Gœandhom œafna touches raffinati, bœal LEDs kullimkien, kemm il-headlamps, indicators, kif ukoll il-cluster ta’ wara. Apparti minn hekk uÿaw œafna touches talchrome li jaqtgœu ma’ diversi kuluri li hemm disponibbli gœal fuq dan l-iskuter. Huwa skuter ÿgœir œafna, kompatt u œafif immens. Gœal sewwieq li jkun ta’ statura twila, jista’ jkun ftit ta’ problema. L-unika œaæa li forsi tkun ÿvantaææ hija li l-platform hija ftit gœolja, allura l-irkobbtejn jiæu viçin œafna tal-handle bar. Madankollu gœal dawk il-persuni li mhumiex twal, partikularment gœal klijenti femminili, dan l-iskuter huwa ideali. Is-suspension gœandha five-way adjustment fuq wara, biex tkun tista’ trattab jew twebbes skont il-piÿ jew iç-çirkostanti tas-sewqan. Il-poÿizzjoni tas-sewqan hija tajba œafna, u s-seat huwa wiesgœa u komdu, anke gœal ÿewæ persuni. Apparti minn hekk huwa interessanti wkoll l-ispazju li joffri l-Like 125 taœt is-seat. Huwa fattur kruçjali li fi skuter ikollok spazju tajjeb, fil-fatt anke full face helmet toqgœod komda.
Magna
Mudell innovattiv
Din id-darba il-magna tal-mutur hija kompletment ædida, 4 valve u tiÿviluppa 8.9Kw, li huwa œafna iktar mill-medja gœal dan id-daqs ta’ magna. Apparti minn hekk kien hemm sforz kbir fuq il-potenza, fuq is-silenzju tal-magna, il-œeffa tagœha, u ovvjament fuq l-ekonomija.
Tagœmel œafna sens li t-tank tal-fuel ressquh ‘il quddiem biex ibaxxi ç-çentru ta’ gravita` tal-iskuter. Hemm ukoll kompartament ieœor fuq quddiem tal-mutur li gœandu spazju reæonevoli, li fih ukoll USB biex tkun tista’ tiççaræja xi mowbjal. Il-parti ta’ quddiem tal-mutur, li hija d-display, toffri œafna informazzjoni, inkluÿ kemm tkun gœamilt kilometri mill-aœœar darba li tajt il-fuel, apparti l-vultaææ tal-batterija, l-œin, u anke t-temperatura ta’ barra. Dik li nirreferu gœaliha bœala floor board ukoll gœandha disinn interessanti, li huwa l-post fejn wieœed iniÿÿel saqajh. Din hija magœmulha apposta biex dak li jkun ikollu çans isib poÿizzjoni ta’ sigurta` b’saqajh mal-art. Il-Kymco Like fih disk brakes quddiem u wara u sistema ta’ brejkijiet ikkombinata. Dan ifisser bi break lever wieœed inti topera quddiem u wara biex b’hekk tnaqqas ir-riskju li tiskidja waqt il-brejking. Apparti d-disinn attraenti u l-kwalita` verament eççellenti, hawnhekk gœandna raffinatezza kemm fil-œadma tal-magna, kif ukoll fl-andament tal-mutur inæenerali: façli biex issuqu, œafif œafna u jippermettilek tagœmel œafna mili kuljum mingœajr ma jgœajjik jew idejqek.
ROTI 13
Yamaha X Max
L
-X Max 250 kien wieœed mill-iskuters favoriti ta’ œafna. L-X Max 300cc qed
jieœu post dak 250cc u miegœu æab diversi benefiççji. Il-qabÿa fil-
break horse power hija waœda impressjonanti, u hija minn 20 gœal 29bhp. Apparti minn hekk, gœalkemm huwa skuter b’magna ikbar, il-piÿ komplessiv tiegœu, huwa 3kg inqas minn dak tal-250bhp.
Spazjuÿ Benefiççji oœrjan jinkludu spazju taœt is-seat bœal mutur ta’ qablu. Fil-fatt dan jieœu ÿewæ full face helmets u dan l-ispazju partikulari gœamluh iktar wiesa’ fejn wieœed jista’ jpoææi anke laptop taœt isseat. Gœandek ukoll ÿewæ kompartamenti li huma relattivament kbar fuq quddiem tal-iskuter.
Iktar sigurta` Vantaææ gœal œafna wkoll huwa d-daqs tar-roti – gœandek 14-il pulzier fuq wara, 15 –il pulzier fuq quddiem u t-tyre ta’ wara huwa wiesgœa, simili œafna gœal dak ta’ mutur, l-ABS li huwa standard, imbagœad gœandek it-traction control. Dan ifisser li jekk per eÿempju qed taqla’ minn fuq traffic lights u hemm xi ÿejd mal-art, ir-rota ma tiskidjax, u allura l-mutur huwa kapaçi jiffrankalek xi tkaxkira.
Magna Il-magna, apparti li hija akbar, four-valve, hija aktar b’saœœitha u ovvjament aktar effiçjenti. Id-ditta qagœdet attenta wkoll li tagœmilha iktar silenzjuÿa biex toffri iktar vantaææi gœal dak li jkun qed juÿaha. Il-parti ta’ quddiem tal-mutur
hija mibdula kompletament. Ilum gœandek furketta sœiœa, simili œafna ta’ dik ta’ mutur. Apparti minn hekk fuq wara gœandek ÿewæ shock absorbers li gœandhom œames livelli kif wieœed jista’ jaææustahom. Il-frame ukoll huwa kompletament ædid. Yamaha uÿaw materjali biex iggwadanjaw dawk it-tliet kilogrammi fil-piÿ, iÿda fl-istess œin tawh riæidita` li æabuh simili œafna gœal mutur fis-sewqan. Huma komplew ukoll ibaxxu ç-çentru ta’ gravita` tal-iskuter fejn ÿammew il-prinçipju tat-tank tal-petrol, li qiegœed kwaÿi fuq in-naœa ta’ taœt. B’hekk l-ewwelnett ma jikkontaminax taœt is-seat jekk forsi timla xi ftit fuel iktar milli sippost u jfur, u fl-istess œin gœandek ukoll il-piÿ li qiegœed baxx œafna. Il-poÿizzjoni tas-sewqan hija komda mmens – gœandek ÿewæ poÿizzjonijiet gœal saqajk u gœalkemm hemm clearance tajba mill-irkoppa, il-handle bar tista’ tiæi aææustata skont il-konvenjenza tas-sewwieq – xi œaæa li rari narawha fuq skuter. Anke fil-windscreen gœandek l-aææustament gœall-gœoli.
Innovazzjoni u teknoloæija Il-kumpanija
gœamlet
ukoll
aççenn kbir fuq il-kumdita`. Id-dashboard huwa ppoÿizzjonat verament tajjeb u jtik œafna informazzjoni. Fil-fatt dan fih anke l-onboard kompjuter, allura wieœed ikun jista’ jkun jaf x’inhi t-temperatura, kemm fadallek fuel u kemm fadallek awtonomija (mili) mil-fuel li jkun hemm fit-tank. Il-mutur fih ukoll fatturi innovattivi bœal per eÿempju dik li tissejjaœ keyless entry, fejn ikollok key fob li tista’ ÿÿommu fuqek, u ignition key ma tkunx teÿisti. Kull ma trid tuÿa’ huwa biss switch li minnu tista’ tiftaœ l-kompartament li gœandek taœt is-seat u anke tagœti l-aççess biex tistartja l-mutur. L-istil ta’ dan il-Yamaha X Max huwa verament attraent, partikularment wieœed jinnota id-dwal LED li gœandu fuq quddiem u wara, u anke apparti minn hekk il-kulur (special colour) li kien fuq it-T Max, issa qed joffruh fuq dan il-mudell ukoll. Bœala skuter jikkonferma l-poÿizzjoni tiegœu bœala wieœed li huwa l-favorit ta’ œafna minn dawk estuÿjasti tal-iskuters. Il-mutur huwa façli biex tuÿah, œafif u aæli œafna, u joffri wkoll œafna spazju u ekonomija.
14 ROTI
JEEP Grand Cherokee
I
l-Grand Cherokee kienet
Officer tal-kumpanija saq
b’dawn il-karatteristiçi li
ippreÿentata gœall-ewwel
lis-sindku ta’ Detroit mill-
semmejna, l-JEEP gœamlet
darba f’Detroit Motor
fabbrika gœall-post fejn
sfroz partikulari biex b’dan
Show œamsa u gœoxrin
kienet qegœdha ssir il-fiera,
il-facelift tkun proprju qed
sena ilu. Fil-fatt dak iÿ-
telgœu t-taraæ bil-karozza
tindirizza dawn il-fatturi.
ÿmien kienu gœamlu dak
u gœaddew minn œajt tal-
li l-Amerikani jirreferu
œæieæ! Dan il-mudell fil-fatt
gœaliha bœala Grand Entry,
kellu çertu karatteristiçi li
meta ç-Chief Executive
kienu jastabilixxuh bœala wieœed mill-ikoni fid-dinja
Trim levels Hemm tliet trim levels li wieœed jista’ jagœÿel minnhom: dak Limited, li jiæi b’diversi aççessorji tajbin œafna; dak Overland, li qed nitkellmu fuqu llum, u li fih diversi aççessorji li jagœmlu œafna sens; u dak Summit li huwa top of the range. Il-facelift æab miegœu tibdil koÿmetiku. Bœala mudell tawh dehra li forsi jispikka ftit iktar. Gœamlu enfasi fuq dak li jirreferu gœalih bœala seven slot grille, li hija trade mark tad-ditta JEEP. Apparti minn hekk fuq l-Overland gœandek dwal Bi Xenon li huma standard, kif inhuma wkoll l-alloy wheels 20”. Fil-mudell antik tal-Grand Cherokee l-ispare wheel kien ikun wieqaf fil-bagoll u kellu cover tal-æilda, illum ovvjament issibu moœbi pulit, taœt l-art tal-bagoll. Dan il-bagoll gœandu spazju ta’ 580 litru li huwa veramanet kbir, u jekk trid tniÿÿel is-seat ta’ wara dan l-ispazju jitla’ gœal 1,700 litru. Il-bagoll jingœalaq permezz ta’ buttuna li qegœdha mal-æenb tal-bagoll fuq æewwa u mhux fil-bieba nnifisha. Kif tingœafas il-karozza tagœtik sinjal li l-bieba qed tingœalaq u ttik çans li twarrab.
awtomobilistika. Meta wieœed jikkunsidra din it-tip ta’ karozza jœares lejn tliet fatturi prinçipali: l-preÿenza tal-karozza, l-prestiæju li ææib, il-kumdita` u l-lussu li toffri l-vettura, u l-performance. Fil-fatt
Kumdita` u spazju æeneruÿ M’hemmx xi ngœidu li l-ispazju fuq æewwa huwa wieœed impressjonanti. Tliet adulti joqogœdu bil-kumdita` kollha fuq wara, inkluÿ l-ispazju fejn jidœlu leg room, head room, kif ukoll il-parti ta’ quddiem gœall-passiææier u s-sewwieq. L-arm rest hija wiesgœa biÿÿejjed biex ÿgur toqgœod ixxamplat, u sar sforz enromi biex jimpruvjaw r-raffinatezza tal-karozza minn æewwa. Dan jidher çar fil-æilda li æiet uÿata biex jinœadmu s-seats, id-dashboard miksija bil-æilda bi trim tal-injam matt, steering wheel parti æilda u parti injam u screen çentrali bi ftit buttuni, iÿda œafna mill-kontrolli toperahom minnu.
Magni L-iktar magna li tagœmel sens gœalina hija dik 3 litre diesel V6, li tiÿviluppa kwaÿi 250bhp. Il-karozza gœadha aççelerazzjoni tajba mmens – 100km/h jintlaœqu fi 8.2 sekondi u skont il-JEEP sippost tagœti ‘il fuq minn 40 mil bil-gallun. Din il-magna hija mqabbla ma’ gearbox ZF 8 Speed awtomatika - verament brillanti. Gœal dawk li huma xi ftit iktar avventuriÿi, teÿisti magna 6.4 litre, 461bhp V8. Il-mudell Overland jiæi b’sistema 4 wheel-drive verament sofistikata u gœandek ukoll air suspension li huwa standard fuq dan il-mudell. Dan ifisser li gœandek controller li minnu tista’ tagœÿel liema sitwazzjonijiet issuq fihom: jekk hux fl-imœarbat, ÿlieq jew inkella fi triq regolari, u l-karozza taææusta kemm l-gœoli tagœha, kif ukoll is-suspension. L-isteering wheel huwa dirett u gœandu rispons tajjeb œafna. Gœaldaqstant is-sewqan ta’ din il-karozza huwa pjaçevoli u tœossok li qiegœed dejjem f’kontroll assolut tal-karozza. Fejn tidœol is-sigurta` tal-passiææieri fuq æewwa l-Grand Cherokee laœqet livelli gœoljin immens. Apparti minn hekk, jekk tœares lejn il-mudell komplessivament, fejn tidœol preÿenza u esklussivita` tal-Overland, kumdita`, lussu u l-aççessorji kollha li l-karozza tiæi mgœammra bihom, kif ukoll performance, toffri pakkett interessanti mmens u valur eççellenti gœallflus.
ROTI 15
Renault Captur more of
Capture life. v
Everything you loved about Captur just got better! Check out our NEW facelift Renault Captur starting from €18,300
Scrappage scheme available on some models
Renault KADJAR Starting from €24,500
Reg. No. S063
Kind’s, Auto Sales Ltd Mosta Road, Lija LJA 9011. Tel: 23311126 / 23311131 Mgarr Road, Xewkija XWK 9012. Tel: 21550962
Model shown for demonstration purposes only
Renault SCENIC
Renault MEGANE
Starting from €25,300
Starting from €21,900
Kind’s
www.renault.com.mt
16
ROTI The Kia 7-year/150,000 km new car warranty is valid in all EU member states. *
kia.com/mt
Neighbours admire it. Drivers love it.
There’s no better time to own it! Yours from €22,900
KIA SHOWROOM MDINA ROAD, QORMI, QRM9010, MALTA T. (+356) 2269 2120/3 E. KIASALES@MOTORSINC.COM.MT |
FB.
/KIAMALTA PANTONE 356 C