1
2
Š Eva Frederickx
recht & ondernemen Ann Deferme
De afbeeldingen zijn gemaakt door Eva Frederickx, architect, en worden met haar toestemming gebruikt. Bedankt Eva!
3
4
Inhoudstafel Hoofdstuk 1 First things first 1. 1.1. 1.2. 2.
Commerciële of niet-commerciële onderneming? Onderscheid Definitie vrij beroep Een plan … goed begonnen is half gewonnen
13 13 14 15
Hoofdstuk 2 Starten als zelfstandige 1. Kan dat zomaar? 1.1. Bekwaam zijn 1.2. EU-onderdaan zijn of een beroepskaart bezitten 1.3. Vergunning vereist? 1.4. Aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds 1.4.1. Wanneer? Dringend! 1.4.2. Wat mag dat kosten? 1.5. Aansluiten bij een ziekenfonds 1.6. Een ondernemingsnummer aanvragen 1.6.1. Aanvraag 1.6.2. Het ondernemersloket 1.6.3. Activering van het ondernemingsnummer 1.6.4. Wat doe ik ermee? 1.7. Een zichtrekening openen 2. Kennen en kunnen 2.1. Kennis van bedrijfsbeheer 2.2. Beroepsbekwaamheid 3. Eénmanszaak of vennootschap? 3.1. Begrip éénmanszaak en vennootschap 3.2. Voor- en nadelen. 3.3. Welke vennootschapsvorm? 3.4. Oprichten van de vennootschap 3.4.1. Financieel plan 3.4.2. Oprichtingsakte 3.4.3. Vennootschapsregister 3.4.4. Vennootschapsbijdrage betalen 4. Vadertje staat niet vergeten! 4.1. BTW 4.1.1. Wie is btw-plichtig? 4.1.2. De btw-aangifte 4.1.3. De btw-boekhouding 4.1.4. De jaarlijkse klantenlisting 4.2. Boekhouding en belastingen
16 16 16 16 17 17 17 19 20 20 20 21 21 22 23 23 23 24 24 24 25 27 27 28 29 29 30 30 30 35 38 38 40
5
4.3. Sabam 4.3.1. Wat is Sabam? 4.3.2. Voor welke muziek? 4.3.3. Verdeling van de geĂŻnde vergoedingen 4.3.4. Bijkomende billijke vergoeding 4.3.5. Hoeveel? 4.3.6. Hoe? 5. Hulp gezocht 5.1. Interim 5.1.1. Wat is uitzendarbeid? 5.1.2. Wanneer toegelaten? 5.1.3. Voordelen 5.2. Zelf aanwerven 5.2.1. Formaliteiten 5.2.2. Arbeider of bediende? 5.2.3. Voltijd of deeltijds? 5.2.4. Loon
40 40 40 40 40 41 41 42 42 42 42 43 43 43 44 44 45
Hoofdstuk 3 Het ondernemingsplan 1. Doel 2. Hoe? 2.1. Startkompas 2.1.1. Het beschrijvend luik 2.1.2. Het financieel luik 2.1.3. Ondernemingsplan 2.2. Startsimulator 2.2.1. Project- en bedrijfsvoorstelling 2.2.2. Marktanalyse 2.2.3. Mission statement 2.2.4. Marketingplan 2.2.5. Financieel plan 2.3. Business Canvas Model
46 46 46 46 46 47 47 48 48 48 48 48 49
Hoofdstuk 4 De financiering 1. Aan de nodige middelen geraken – eigen inbreng 2. De bank 2.1. Liquiditeitsplan 2.1.1. Wat? 2.1.2. Waarom? 2.2. Financieringsvormen 2.2.1. Op korte termijn 2.2.2. Op lange termijn
50 50 50 50 50 51 51 52
6
2.3. Waarborgregeling 2.4. Zakelijke zekerheden 2.4.1. Definitie 2.4.2. Pand 2.4.3. Voorrecht 2.4.4. Hypotheek 2.5. Persoonlijke zekerheden 3. Risicokapitaal 4. Alternatieve financiering 4.1. Steunmaatregelen 4.1.1. Steunmaatregelen van de federale overheid 4.1.2. Steunmaatregelen van het Vlaams Gewest 4.2. Winwinlening 4.3. Tax shelter 4.4. Crowdfunding 5. Kredietbemiddeling
52 53 53 53 53 54 54 55 55 55 55 56 57 57 57 58
Hoofdstuk 5 Handel drijven 1. Contracten sluiten 1.1. Kopen en verkopen 1.1.1. Een factuur maken 1.1.2. Informatieverplichting ten aanzien van de consument 1.1.3. Verkoop op afstand 1.1.4. Verkoop op afstand voor financiĂŤle diensten 1.1.5. Bewijslast en sancties bij tekortkoming aan de informatieverplichting 1.2. Bedrijfsgoederen kopen of leasen? 1.2.1. Begrip leasing 1.2.2. Soorten leasing 1.2.3. Voordelen leasing 1.3. Handelshuur 1.3.1. Wanneer? 1.3.2. Duurtijd van de overeenkomst 1.3.3. Aanpassing van de huurprijs 1.4. Franchising 1.4.1. Interessant? 1.4.2. Wat? 1.4.3. Voor- en nadelen 2. Een boost voor mijn zaak 2.1. Reclame maken 2.1.1. Wat is reclame? 2.1.2. WER
59 59 59 62 65 70 73 74 74 74 74 75 75 75 76 76 76 76 77 78 78 78 78
7
2.2. Kortingen en solden 2.3. Gezamenlijk aanbod
79 80
Hoofdstuk 6 Het loopt (even) mis 1. (extra) contractuele problemen 1.1. Je bent aansprakelijk 1.1.1. Soorten aansprakelijkheid 1.1.2. Wie is aansprakelijk? 1.1.3. Oorsprong en aard van de aansprakelijkheid 1.1.4. Aansprakelijkheid voor eigen daad 1.1.5. Kwalitatieve aansprakelijkheid 1.2. Je klant betaalt niet 1.2.1. Hoe bewijs je dat je een factuur stuurde? 1.2.2. Ingebrekestelling 2. Regelen in der minne 2.1. Arbitrage 2.1.1. Rechtsgrond 2.1.2. Welke geschillen? 2.1.3. CEPANI 2.1.4. Bindend? 2.2. Bemiddeling 2.2.1. Rechtsgrond 2.2.2. Vrijwillige bemiddeling 2.2.3. Gerechtelijke bemiddeling 2.2.4. Hoe het bemiddelingsakkoord afdwingbaar maken? 2.3. Onbetwiste geldschulden 2.3.1. Nieuwe wetgeving 2.3.2. Voorwaarden 3. Naar de rechtbank 3.1. Betrokken personen 3.1.1. De deurwaarder 3.1.2. De advocaat 3.1.3. Eiser en verweerder 3.1.4. Het openbaar ministerie 3.2. De rechtbanken 3.2.1. Vredegerecht 3.2.2. Politierechtbank 3.2.3. Rechtbank van eerste aanleg 3.2.4. Rechtbank van Koophandel 3.2.5. Arbeidsrechtbank 3.2.6. Hof van Beroep
82 82 82 82 83 84 85 88 88 88 90 90 90 90 91 92 93 93 93 94 94 94 94 95 97 97 97 98 99 99 100 100 101 102 104 105 105
8
3.2.7. Hof van Assisen 3.2.8. Hof van Cassatie 3.3. Hoe een zaak aanhangig maken? 3.3.1. Dagvaarding 3.3.2. Verzoekschrift 3.3.3. Strafzaken 3.4. Verloop van de procedure 3.4.1. Inleidende zitting 3.4.2. Pleitzitting 3.4.3. Je bent het oneens met de uitspraak 4. Failliet 4.1. Wanneer gaat men failliet? 4.2. Gevolg van het faillissement 4.2.1. Voor de gefailleerde 4.2.2. Voor de partner van de gefailleerde 4.2.3. Voor de schuldeisers 4.3. Blijven de schulden de gefailleerde achtervolgen?
105 105 108 108 109 109 109 109 110 110 112 112 112 112 114 115 115
Hoofdstuk 7 En de verzekeringen? 1. Je gaat voor 'zeker'! 2. Niet te missen, want wettelijk verplicht 2.1. Arbeidsongevallenverzekering 2.1.1. Doel 2.1.2. Verplichte verzekering 2.1.3. Uitkeringen 2.2. Objectieve aansprakelijkheid brand en ontploffing 2.3. Beroepsaansprakelijkheid voor ‌ 2.4. B.A.-motorrijtuigen 2.4.1. Verzekeringsplicht 2.4.2. Verzekerde kapitalen 2.4.3. Modelpolis 2.4.4. BGWF 2.4.5. Tarief BA-motorrijtuigen 3. Eigenlijk onontbeerlijk 3.1. Verzekeringen voor jezelf 3.1.1. Patroonsverzekering 3.1.2. Gewaarborgd inkomen 3.1.3. VAPZ 3.1.4. Pensioensparen en langetermijnsparen 3.1.5. Hospitalisatieverzekering 3.2. Verzekeren van je aansprakelijkheid
117 117 117 117 117 117 118 119 120 120 120 120 121 122 123 123 123 123 124 125 127 128
9
3.2.1. BA-onderneming 3.2.2. D&O 3.3. Verzekeren van je patrimonium 3.3.1. Brandverzekering 3.3.2. Omnium 3.3.3. Machinebreuk 3.3.4. Alle risico 3.3.5. Bedrijfsschadeverzekering 3.3.6. Rechtsbijstand 4. Warm aanbevolen 4.1. Groepsverzekering 4.1.1. Wat 4.1.2. Doel 4.1.3. Voor wie? 4.1.4. Waarborgen 4.1.5. Financiering 4.1.6. Wat als de werknemer het bedrijf verlaat? 4.2. Kredietverzekering 4.3. Collectieve ongevallenverzekering 4.3.1. Excedent 4.3.2. PrivĂŠ-leven
128 129 130 130 131 132 132 132 133 134 134 134 134 135 135 136 136 137 138 138 138
Hoofdstuk 8 Ziek, pensioen, ‌.het statuut van de zelfstandige 1. ZIV 1.1. Ziekteuitkering 1.2. Gezondheidszorgen 1.2.1. Welke kosten? 1.2.2. Erelonen 1.3. Moederschapsverzekering 2. Pensioen 3. Gezinsbijslag 4. Faillissementsverzekering
139 139 140 140 140 141 141 141 142
Lijst van figuren
143
Bibliografie
145
10