Verzekeringswetgeving beroepskennis
Ann Deferme
1
Disclaimer: Deze inhoud is met de grootst mogelijke zorg samengesteld. Toch is het niet uitgesloten dat bepaalde informatie verouderd, onvolledig of anderszins onjuist is. Ik aanvaard geen enkele aansprakelijkheid m.b.t. het gebruik en het toepassen van de inhoud van de presentatie en de documentatie. Vergeet niet de eindtermen na te kijken bij Certassur indien je examen aflegt in een erkend examencentrum, deze worden regelmatig bijgestuurd. Deze tekst is opgesteld op basis van de eindtermen gepubliceerd op 12 juli 2015 zoals je ze terugvindt bij Certassur. De eindtermen blauw gemarkeerd (ook gevolgd door beroepskennis), behoren tot de beroepskennis. De grijs gemarkeerde eindtermen (ook gevolg door 'basis') behoren tot de basis en de beroepskennis. Het examen bij Certassur is steeds zonder gebruik van wetteksten of ander materiaal. Dit cursusmateriaal is auteursrechtelijk beschermd!
Succes!
Ann Deferme annjosephinedeferme@gmail.com www.anndeferme.be
2
BOEK 1 Deel 4 van de wet van 4 april 2014 betreffende de verzekeringen (art. 54 – 224 wet 4 april 2014) Deel 1 Inleiding
11
Hoofdstuk 1 Historiek en kenmerken
11
1.
Waarom kwam deze wet tot stand?
11
2.
Algemene kenmerken van de wet
11
2.1.
Bescherming van de consument
11
2.2.
De wet is gedetailleerd
12
2.3.
Inhoud van de wet
12
Hoofdstuk 2 Toepassingsgebied
13
1.
Toepassingsgebied wet
13
2.
Toepassingsgebied deel 4
14
Hoofdstuk 3 Dwingend karakter van de wet Deel 2 De verzekeringsovereenkomst Hoofdstuk 1 Begrippen 1.
2.
15 17 17
Verzekeringsovereenkomst
17
1.1.
Definitie
17
1.2.
Wezenlijke bestanddelen van een verzekeringsovereenkomst
18
verzekeringnemer, verzekerde, begunstigde, benadeelde
23
2.1.
begrippen
23
2.2.
toepassingen
23
Hoofdstuk 2 Indeling van de verzekeringen volgens de wet
24
1.
2.
24
begrippen 1.1.
Definities
24
1.2.
Toepassingen
25
Gevolgen voor verzekeringen tot vergoeding van schade
26
2.1.
Schadevergoedingsprincipe
26
2.2.
Onderverzekering
27
2.3.
Oververzekering
28
2.4.
Samenloop
30
2.5.
Subrogatierecht
42
Hoofdstuk 3 Tot stand komen van de verzekering
44
1.
Principe van het contractenrecht - wilsovereenstemming
44
2.
Verzekeringsvoorstel
45
2.1.
47
Wat?
3
2.2. 3.
4.
Geen bindende kracht
47
Verzekeringsaanvraag en voorafgetekende polis
49
3.1.
Wat?
49
3.2.
Gevolg
49
3.3.
Bedenktijd
50
Verkoop op afstand, art. 57, § 5
51
4.1.
Wat is een verkoop op afstand?
51
4.2.
Informatieverplichtingen: boek VI “Marktpraktijken en
consumentenbescherming” van het Wetboek van economisch recht (Boek VI WER)
52
4.3.
Verzakingsrecht
4.4.
Inwerkingtreding van de overeenkomst
52 52
5.
Verzekeringspolis
53
6.
Toepassingen: ontstaan van de overeenkomst
54
Hoofdstuk 4 Bewijsregeling 1.
2.
55
Tussen partijen
55
1.1.
Geschrift
55
1.2.
Via een begin van geschreven bewijs
55
1.3.
Via de bekentenis en de eed
56
1.4.
Via afschriften met moderne technieken
56
Bewijs t.o.v. derden
56
Deel 2 Uitvoering van de overeenkomst
57
Hoofdstuk 1 De mededelingsplicht
57
1.
2.
3.
Mededelingsplicht bij de sluiting van de verzekeringsovereenkomst
57
1.1.
Spontane mededelingsplicht
57
1.2.
Genetische informatie
58
Mededelingsplicht In de loop van het contract
61
2.1.
Verzwaring van het risico
61
2.2.
Vermindering van het risico
63
Sancties bij tekortkoming aan de mededelingsplicht
64
3.1.
Tekortkoming bij het sluiten van de overeenkomst
64
3.2.
Tekortkoming die blijkt ter gelegenheid van een schadegeval
66
3.3.
Toepassingen
70
Hoofdstuk 2 Premie
71
1.
Bestanddelen van de premie
71
2.
Betaling van de premie
73
2.1.
Wanneer?
73
2.2.
Door wie?
74 4
3.
2.3.
Aan wie?
74
2.4.
Kenmerken van de premie
74
2.5.
Sanctie bij niet-betaling van de premie
75
Toepassingen
Hoofdstuk 3 Verplichtingen van de verzekerde bij schade 1.
79 80
Beperking van de ontstane schade
80
1.1.
Principe
80
1.2.
Sanctie bij niet-naleving
80
2.
Voorkoming van het schadegeval
81
3.
Gesteldheid van plaats
82
3.1.
Principe
82
3.2.
Sancties bij niet-naleving
82
4.
Melding van het schadegeval
83
4.1.
Principe
83
4.2.
Sancties bij niet-naleving
86
5.
Reddingskosten
87
6.
Toepassingen – verplichtingen bij schade
88
Hoofdstuk 4 Wettelijke uitsluitingen
89
1.
Opzet, schuld en grove schuld
89
2.
Grove schuld
90
2.1.
Begrip grove schuld
90
2.2.
Begrip opzet
91
3.
4.
5.
6.
Oorlogsrisico
97
3.1.
Principe
97
3.2.
Uitzonderingen
97
Catastroferisico's
99
4.1.
Algemeen
99
4.2.
Aanslagen
99
4.3.
Natuurrampen
101
Uitgesloten risico’s in de levensverzekering
102
5.1.
Zelfmoord
102
5.2.
Executie van een rechterlijke veroordeling tot de doodstraf
102
5.3.
(Mede)dader van een misdrijf
103
5.4.
Gevolgen bij de realisatie van een uitgesloten risico
103
Toepassingen
Hoofdstuk 5 Verjaring
104 105
1.
Het begrip verjaring
105
2.
Termijnen
105 5
2.1.
Rechtsvorderingen die voortvloeien uit de
verzekeringsovereenkomst 2.2.
Rechtstreekse vordering van de benadeelde tegenover de
verzekeraar van de aansprakelijke 2.3. 3.
4.
106
De regresvordering van de verzekeraar tegen de verzekerde
107 108
Stuiting en schorsing van de verjaring
108
3.1.
Schorsing
108
3.2.
Stuiting
109
Toepassingen
Hoofdstuk 6 Beding ten behoeve van derden
110 111
1.
Relativiteit van de overeenkomst
111
2.
Derdenbeding
111
2.1.
Begrip
111
2.2.
Voorwaarden
112
3.
Het derdenbeding in de Verzekeringswet
112
4.
Gevolgen in het kader van een collectieve verzekeringsovereen-komst
113
4.1.
Algemeen
113
4.2.
Opzegging door de verzekeringnemer
114
4.3.
Opzeg door de verzekeraar
114
4.4.
Verlaten van de groep
114
Hoofdstuk 7 Medeverzekering
115
1.
Begrip medeverzekering
115
2.
Taak van de verzekeraars (art. 83 Vwet)
115
Deel 3 duur en einde van de overeenkomst 1.
Duur
117 117
1.1.
Principe
117
1.2.
Stilzwijgende verlenging
118
1.3.
Contracten met een uitgestelde aanvangsdatum
119
1.4.
Uitzonderingen
119
2.
Opzeggingswijzen
120
3.
Opzeg na schade
121
3.1.
Wettelijke regeling
122
3.2.
Uitwerking van de opzegging
122
4.
Andere situaties waarbij een verzekeringscontract opgezegd kan worden
123
4.1.
Bijzondere regeling B.A.-motorrijtuigen
123
4.2.
Combinatiepolissen
123
4.3.
Faillissement van de verzekeringnemer
125
4.4.
Overlijden van de verzekeringnemer
126 6
4.5. 5.
Overdracht onder levenden
Toepassingen
127 128
BOEK 2 Zaakverzekeringen Hoofdstuk 1 waardebepaling 1.
131
Wijze van waardebepaling
131
2.
131
Mogelijkheden
2.1.
Werkelijke waarde
131
2.2.
Verkoopwaarde
132
2.3.
Nieuwwaarde / herbouwwaarde (onroerende goederen) -
herstelwaarde / vervangwaarde (roerende goederen)
132
2.4.
132
3.
Andere mogelijkheden Vaststelling van de verzekerde som
133
3.1.
Vaststelling door de verzekeringnemer
133
3.2.
Tegensprekelijke vaststelling
133
3.3.
Voorafgaande taxatie
133
BOEK 3 Algemene kennis inzake verzekeringen 1.
2.
Wettelijk verplichte verzekeringen
137
1.1.
Begrip verplichte verzekering
137
1.2.
Voorbeelden
137
1.3.
Toepassingen
138
Ombudsman van de verzekeringen.
139
2.1.
Taak
139
2.2.
Bevoegdheden
139
BOEK 4 Controle op de verzekeringsondernemingen en Europese regelgeving Hoofdstuk 1 Europese regelgeving
142
1.
Inleiding
142
2.
Drie generaties richtlijnen
142
2.1.
Eerste generatie richtlijnen
142
2.2.
Tweede generatie richtlijnen
145
2.3.
Derde generatie richtlijnen
145
2.4.
Andere belangrijke richtlijnen
145
3.
Verwijzingsregels
Hoofdstuk 2 Belgische controlewetgeving op de verzekeringsondernemingen 1.
146 147
Wet van 9 juli 1975 betreffende de controle der verzekeringsondernemingen 147 1.1.
Doel
147 7
1.2.
Toepassingsgebied
147
1.4.
FinanciĂŤle controle
150
2.
Solvency
152
3.
Wet 30 juni 2013
153
4.
Voorrecht van de verzekerden
153
5.
Controle- en adviesorganen
154
5.1.
Belgische controleorganen
154
5.2.
Europees controleorganen (ESA’s)
155
6.
Ombudsman van de verzekeringen 6.1.
155
Verplichtingen van de verzekeraars en de tussenpersonen in
verband met de klachtenbehandeling
155
6.2.
Gedragsregels inzake klachtenmanagement
155
6.3.
Procedure voor de Ombudsman
156
BOEK 5 Verzekeringsbemiddeling en -distributie 1.
2.
Europese wetgeving
158
1.1.
IMD I
158
1.2.
IDD (IMD II)
158
Belgische wetgeving 2.1.
159
Wet van 27 maart 1995 betreffende de verzekerings-en
herverzekeringsbemiddeling en de distributie van verzekeringen - Wet
3.
4.
5.
Cauwenberghs
159
2.2.
160
Toepassingsgebied
Begrippen
162
3.1.
Makelaar, agent, subagent
162
3.2.
VVD, PCP
163
Voorwaarden waaraan een tussenpersoon moet voldoen
163
4.1.
Verplichte registratie (art. 262 Vwet)
163
4.2.
Vereiste beroepskennis (art. 270 Vwet)
164
4.3.
Bijscholing
165
4.4.
Verplichte verzekering
166
4.5.
Jaarlijks inschrijvingsrecht
166
4.6.
Toetreden tot een buitengerechtelijke klachtenregeling
166
Rechten en plichten van verzekeringstussenpersonen
167
5.1.
Europees paspoort
167
5.2.
Informatieverplichting van de verzekeringstussenpersonen
167
5.3.
Zorgplicht
168
5.4.
Informatieverplichting van de verzekeringsondernemingen
168
5.5.
Klachtenbehandeling
169 8
5.6.
Toezicht
Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
1.
Wetgeving
173
2.
Toepassingsgebied
174
2.1.
Betrokken personen
174
2.3.
Producten
174
3.
Algemene informatieverplichting – B2C
175
4.
Verkoop op afstand met betrekking tot financiële diensten
177
5.
6.
7.
8. Toepassingen
4.1.
Definitie
177
4.2.
Informatieverplichting – B2C
178
Reclame
180
5.1.
Begrip reclame
5.2.
Vergelijkende reclame
1803 180
Gezamenlijk aanbod
181
6.1.
Begrip
181
6.2.
Principes
181
Verboden handelspraktijken
182
7.1.
Oneerlijke handelspraktijken
182
7.2.
Misleidende handelspraktijken
182
7.3.
Agressieve handelspraktijken
183
Sancties
183 184
9
BOEK 1 Deel 4 van de wet van 4 april 2014 betreffende de verzekeringen (art. 54 – 224 wet 4 april 2014)
10