Verzekeringswetgeving beroepskennis
Ann Deferme augustus 2017
Disclaimer: Deze inhoud is met de grootst mogelijke zorg samengesteld. Toch is het niet uitgesloten dat bepaalde informatie verouderd, onvolledig of anderszins onjuist is. Ik aanvaard geen enkele aansprakelijkheid m.b.t. het gebruik en het toepassen van de inhoud van de presentatie en de documentatie. Vergeet niet de eindtermen na te kijken bij Certassur indien je examen aflegt in een erkend examencentrum, deze worden regelmatig bijgestuurd. Deze tekst is opgesteld op basis van de eindtermen gepubliceerd op 12 juli 2015 zoals je ze terugvindt bij Certassur. De eindtermen blauw gemarkeerd (ook gevolgd door beroepskennis), behoren tot de beroepskennis. De grijs gemarkeerde eindtermen (ook gevolgd door 'basis') behoren tot de basis en de beroepskennis. Indien er belangrijke wetswijzigingen gepubliceerd worden, dan vind je die terug op mijn website. Het examen bij Certassur is steeds zonder gebruik van wetteksten of ander materiaal. Dit cursusmateriaal is auteursrechtelijk beschermd! De tekeningen zijn gemaakt door Eva Frederickx, bedankt Eva!
Succes!
Ann Deferme annjosephinedeferme@gmail.com www.anndeferme.be
BOEK 1 - Deel 4 van de wet van 4 april 2014 betreffende de verzekeringen (art. 54 – 224 wet 4 april 2014) Deel 1 Inleiding
16
Hoofdstuk 1 Historiek en kenmerken
16
1.
Waarom kwam deze wet tot stand?
16
2.
Algemene kenmerken van de wet
17
2.1.
Bescherming van de consument
17
2.2.
De wet is gedetailleerd
17
2.3.
Inhoud van de wet
18
Hoofdstuk 2 Toepassingsgebied
19
1.
Toepassingsgebied wet
19
2.
Toepassingsgebied deel 4
20
Hoofdstuk 3 Dwingend karakter van de wet Deel 2 De verzekeringsovereenkomst Hoofdstuk 1 Begrippen 1.
2.
2.
23 23
Verzekeringsovereenkomst
23
1.1.
Definitie
23
1.2.
Wezenlijke bestanddelen van een verzekeringsovereenkomst
24
Verzekeringnemer, verzekerde, begunstigde, benadeelde
29
2.1.
Begrippen
29
2.2.
Toepassingen
29
Hoofdstuk 2 Indeling van de verzekeringen volgens de wet 1.
21
Begrippen
30 30
1.1.
Definities
30
1.2.
Toepassing
32
Gevolgen voor verzekeringen tot vergoeding van schade
33
2.1.
Schadevergoedingsprincipe
33
2.2.
Onderverzekering
34
2.3.
Oververzekering
35
2.4.
Samenloop
37
2.5.
Subrogatierecht
51
Hoofdstuk 3 Tot stand komen van de verzekering
54
1.
Principe van het contractenrecht - wilsovereenstemming
54
2.
Verzekeringsvoorstel
55
3.
4.
2.1.
Wat?
57
2.2.
Geen bindende kracht
57
Verzekeringsaanvraag en voorafgetekende polis
59
3.1.
Wat?
59
3.2.
Gevolg
59
3.3.
Bedenktijd
60
Verkoop op afstand, art. 57, § 5
62
4.1.
62
Wat is een verkoop op afstand?
4.2.
Informatieverplichtingen
63
4.3.
Verzakingsrecht
63
4.4. Inwerkingtreding van de overeenkomst
64
5.
Verzekeringspolis
65
6.
Toepassingen: ontstaan van de overeenkomst
66
Hoofdstuk 4 Bewijsregeling 1.
2.
67
Tussen partijen
67
1.1.
Geschrift
67
1.2.
Via een begin van geschreven bewijs
68
1.3.
Via de bekentenis en de eed
68
1.4.
Via afschriften met moderne technieken
68
Bewijs t.o.v. derden
69
Deel 3 Uitvoering van de overeenkomst
70
Hoofdstuk 1 De mededelingsplicht
70
1.
2.
3.
Mededelingsplicht bij de sluiting van de verzekeringsovereenkomst
70
1.1.
Spontane mededelingsplicht
70
1.2.
Genetische informatie
71
Mededelingsplicht In de loop van het contract
74
2.1.
Verzwaring van het risico
74
2.2.
Vermindering van het risico
77
Sancties bij tekortkoming aan de mededelingsplicht
78
3.1.
Tekortkoming bij het sluiten van de overeenkomst
78
3.2.
Tekortkoming die blijkt ter gelegenheid van een schadegeval
81
3.3.
Toepassingen
84
Hoofdstuk 2 Premie
86
1.
Bestanddelen van de premie
86
2.
Betaling van de premie
88
3.
2.1.
Wanneer?
88
2.2.
Door wie?
89
2.3.
Aan wie?
89
2.4.
Kenmerken van de premie
89
2.5.
Sanctie bij niet-betaling van de premie
90
Toepassingen – premiebetaling
94
Hoofdstuk 3 Verplichtingen van de verzekerde bij schade
95
1.
Beperking van de ontstane schade
95
1.1.
Principe
95
1.2.
Sanctie bij niet-naleving
95
2.
Voorkoming van het schadegeval
96
3.
Gesteldheid van plaats
97
3.1.
Principe
97
3.2.
Sancties bij niet-naleving
97
4.
Melding van het schadegeval
98
4.1.
Principe
98
4.2.
Sancties bij niet-naleving
101
5.
Reddingskosten
101
6.
Verval
103
7.
6.1.
Verschil tussen uitsluiting en verval
6.2.
Wettelijk versus contractueel verval
Toepassingen – verplichtingen bij schade
Hoofdstuk 4 Wettelijke uitsluitingen
103 103 105
106
1.
Opzet, schuld en grove schuld
106
2.
Grove schuld
107
2.1.
Begrip grove schuld
107
2.2.
Begrip opzet
108
3.1.
Principe
114
3.2.
Uitzonderingen
114
3.
4.
5.
6.
114
Catastroferisico's
116
4.1.
Algemeen
116
4.2.
Aanslagen
116
4.3.
Natuurrampen
119
Uitgesloten risico’s in de levensverzekering
120
5.1.
Zelfmoord
120
5.2.
Executie van een rechterlijke veroordeling tot de doodstraf
120
5.3.
(Mede)dader van een misdrijf
121
5.4.
Gevolgen bij de realisatie van een uitgesloten risico
121
Toepassingen
Hoofdstuk 5 Verjaring
122 123
1.
Het begrip verjaring
123
2.
Termijnen
123
2.1.
Rechtsvorderingen die voortvloeien uit de verzekeringsovereenkomst
2.2.
Rechtstreekse vordering van de benadeelde tegenover de verzekeraar van de
aansprakelijke 2.3. 3.
4.
De regresvordering van de verzekeraar tegen de verzekerde
124 126 126
Stuiting en schorsing van de verjaring
126
3.1.
Schorsing
127
3.2.
Stuiting
127
Toepassingen
Hoofdstuk 6 Beding ten behoeve van derden
129 130
1.
Relativiteit van de overeenkomst
130
2.
Derdenbeding
130
2.1.
Begrip
130
2.2.
Voorwaarden
131
3.
Het derdenbeding in de Verzekeringswet
131
4.
Gevolgen in het kader van een collectieve verzekeringsovereen-komst
133
4.1.
Algemeen
133
4.2.
Opzegging door de verzekeringnemer
133
4.3.
Opzeg door de verzekeraar
134
4.4.
Verlaten van de groep
Hoofdstuk 7 Medeverzekering
134 135
1.
Begrip medeverzekering
135
2.
Taak van de verzekeraars (art. 83 Vwet)
135
Deel 4 Duur en einde van de overeenkomst 1.
Duur
137 137
1.1.
Principe
137
1.2.
Stilzwijgende verlenging
138
1.3.
Contracten met een uitgestelde aanvangsdatum
139
1.4.
Uitzonderingen
139
2.
Opzeggingswijzen
141
3.
Opzeg na schade
142
3.1.
Wettelijke regeling
142
3.2.
Uitwerking van de opzegging
143
4.
5.
Andere situaties waarbij een verzekeringscontract opgezegd kan worden
144
4.1.
Bijzondere regeling B.A.-motorrijtuigen
144
4.2.
Combinatiepolissen
144
4.3.
Faillissement van de verzekeringnemer
146
4.4.
Overlijden van de verzekeringnemer
147
4.5.
Overdracht onder levenden
148
Toepassingen
149
BOEK 2 - Zaakverzekeringen Hoofdstuk 1 Waardebepaling 1.
152
Wijze van waardebepaling
152
2.
152
Mogelijkheden
2.1.
Werkelijke waarde
152
2.2.
Verkoopwaarde
153
2.3.
Nieuwwaarde / herbouwwaarde (onroerende goederen) - herstelwaarde /
vervangwaarde (roerende goederen)
153
2.4.
Andere mogelijkheden
154
Vaststelling van de verzekerde som
154
3. 3.1.
Vaststelling door de verzekeringnemer
154
3.2.
Tegensprekelijke vaststelling
154
3.3.
Voorafgaande taxatie
154
BOEK 3- Algemene kennis inzake verzekeringen 1.
2.
Wettelijk verplichte verzekeringen
158
1.1.
Begrip verplichte verzekering
158
1.2.
Voorbeelden
158
1.3.
Toepassingen
Ombudsman van de verzekeringen
159 160
2.1.
Taak
160
2.2.
Bevoegdheden
160
BOEK 4 - Controle op de verzekeringsondernemingen en de Europese regelgeving Hoofdstuk 1 Europese regelgeving
164
1.
Inleiding
164
2.
Drie generaties richtlijnen
164
2.1.
Eerste generatie richtlijnen
164
2.2.
Tweede generatie richtlijnen
167
2.3.
Derde generatie richtlijnen
167
2.4.
Andere belangrijke richtlijnen
168
3.
Verwijzingsregels
Hoofdstuk 2 Belgische controlewetgeving op de verzekeringsondernemingen 1.
168 170
Controlewet van 13 maart 2016
170
1.1.
Doel
170
1.2.
Toepassingsgebied
171
1.3.
Toelating
171
1.4.
FinanciĂŤle controle
174
2.
Solvency
176
3.
Wet 30 juni 2013
177
4.
Voorrecht van de verzekerden
178
5.
Controle- en adviesorganen
178
5.1.
Belgische controleorganen
178
5.2.
Europees controleorganen (ESA’s)
179
6.
Ombudsman van de verzekeringen 6.1.
180
Verplichtingen van de verzekeraars en de tussenpersonen in verband met de
klachtenbehandeling
180
6.2.
Gedragsregels inzake klachtenmanagement
180
6.3.
Procedure voor de Ombudsman
181
6.4.
Nice to know
181
BOEK 5 - Verzekeringsbemiddeling en -distributie 1.
2.
Europese wetgeving
184
1.1.
IMD I
184
1.2.
IDD (IMD II)
184
Belgische wetgeving 2.1.
185
Wet van 27 maart 1995 betreffende de verzekerings-en
herverzekeringsbemiddeling en de distributie van verzekeringen - Wet Cauwenberghs 185 2.2. 3.
4.
Toepassingsgebied
Begrippen
186 188
3.1.
Makelaar, agent, subagent
3.2.
VVD, PCP
188 189
Voorwaarden waaraan een tussenpersoon moet voldoen
190
4.1.
190
Verplichte registratie (art. 262 Vwet)
5.
4.2.
Vereiste beroepskennis (art. 270 Vwet)
190
4.3.
Bijscholing
192
4.4.
Verplichte verzekering
193
4.5.
Jaarlijks inschrijvingsrecht
193
4.6.
Toetreden tot een buitengerechtelijke klachtenregeling
193
Rechten en plichten van verzekeringstussenpersonen
194
5.1.
Europees paspoort
194
5.2.
Informatieverplichting van de verzekeringstussenpersonen
194
5.3.
Zorgplicht
195
5.4.
Informatieverplichting van de verzekeringsondernemingen
196
5.5.
Klachtenbehandeling
196
BOEK 6 - Marktpraktijken en consumentenbescherming 1.
Wetgeving
200
2.
Toepassingsgebied
201
2.1.
Betrokken personen
201
2.3.
Producten
201
3.
Algemene informatieverplichting – B2C
203
4.
Verkoop op afstand met betrekking tot financiële diensten
205
4.1.
Definitie
205
4.2.
Informatieverplichting – B2C
205
5.
6.
7.
8.
Reclame
207
5.1.
Begrip reclame
207
5.2.
Vergelijkende reclame
207
Gezamenlijk aanbod
208
6.1.
Begrip
208
6.2.
Principes
208
Verboden handelspraktijken
209
7.1.
Oneerlijke handelspraktijken
209
7.2.
Misleidende handelspraktijken
209
7.3.
Agressieve handelspraktijken
210
Sancties
211
Toepassingen
215
Wet 4 april 2014
238