URDAIBAI
Reserve URDAIBAI BIRD CENTER
Aldizkari digitala
1. zk.
Hegaztien Paradisua
Gautegiz Arteagako padurak
Cousteau, arrano arrantzalea Senegal, negu-pasarako helmuga BirdFlyway, ezagutu ezazu Holanda Lehen Hiruhilekoa 2017
Aurkibidea AURKEZPENA 04.Aldizkariaren aurkezpena. URDAIBAI BIRD CENTER 06.Aurkezpena | Naturaren museo bizia. 12.Kontserbazioa | 12.Hegaztien paradisua. 24.Turismoa | 28..Bisitarien errekorra | 30.BirdFlyway: Biesbosch. 36.Ingurumen hezkuntza | 38.Inguruko Hegaztiak.
04
06
48
70
82
92
URDAIBAIKO ERRESERBA 44.Neguko aktualitatea | 48.Zezen-txoria, erreserbako altxorra | 52.Araba-zozo pikarta | 56.Hegabera. 58.Gure biodibertsitatea ezagutuz | Barraskilo arrunta. 64.Urdaibaiko txokoak | San Pedro Atxarre. 70.Erreserba argazkitan. ATZERA BEGIRATU BAT 82. Urdaibai Bird Center. BIDAIA IKUSGARRIAK 92. Cousteau: Urdaibaitik Senegalera | “Cousteau” arrano arrantzalearen neguko helmuga.
2
AURKIBIDEA
3 © Urdaibai Reserve
Urdaibai Bird Center (Aranzadi Zientzia Elkartea)
Aurkibidea AURKEZPENA 04.Aldizkariaren aurkezpena. URDAIBAI BIRD CENTER 06.Aurkezpena | Naturaren museo bizia. 12.Kontserbazioa | 12.Hegaztien paradisua. 24.Turismoa | 28..Bisitarien errekorra | 30.BirdFlyway: Biesbosch. 36.Ingurumen hezkuntza | 38.Inguruko Hegaztiak.
04
06
48
70
82
92
URDAIBAIKO ERRESERBA 44.Neguko aktualitatea | 48.Zezen-txoria, erreserbako altxorra | 52.Araba-zozo pikarta | 56.Hegabera. 58.Gure biodibertsitatea ezagutuz | Barraskilo arrunta. 64.Urdaibaiko txokoak | San Pedro Atxarre. 70.Erreserba argazkitan. ATZERA BEGIRATU BAT 82. Urdaibai Bird Center. BIDAIA IKUSGARRIAK 92. Cousteau: Urdaibaitik Senegalera | “Cousteau” arrano arrantzalearen neguko helmuga.
2
AURKIBIDEA
3 © Urdaibai Reserve
Urdaibai Bird Center (Aranzadi Zientzia Elkartea)
Aldizkariaren Aurkezpena URDAIBAI RESERVE Aldizkari Digitalaren lehenengo zenbakia aurkezten dizuegu, Urdaibai Bird Centerreko proiektu berri eta liluragarria. Helburu jakin batekin jaio da, Urdaibaiko Biosfera Erreserbak bere baitan gordetzen dituen altxorrak ezagutarazi eta plazaratzea. Burutuko dugun bidaia polit honen ardatz argazkiak izango dira, eta horien bitartez erreserba hau bakarra egiten duten jendeaz, animaliez eta landareez disfrutatuko dugu.
4
AURKEZPENA
5
Aldizkariaren Aurkezpena URDAIBAI RESERVE Aldizkari Digitalaren lehenengo zenbakia aurkezten dizuegu, Urdaibai Bird Centerreko proiektu berri eta liluragarria. Helburu jakin batekin jaio da, Urdaibaiko Biosfera Erreserbak bere baitan gordetzen dituen altxorrak ezagutarazi eta plazaratzea. Burutuko dugun bidaia polit honen ardatz argazkiak izango dira, eta horien bitartez erreserba hau bakarra egiten duten jendeaz, animaliez eta landareez disfrutatuko dugu.
4
AURKEZPENA
5
Urdaibai Bird Center Aurkezpena
Egur eta kristalez egindako eraikuntza berritzaile hau, arrain gazitzean jarduten zuen industriarako pabilioi batetan dauka jatorria.
Naturaren museo bizia 6
URDAIBAI BIRD CENTER
Aurkezpena
7
Urdaibai Bird Center Aurkezpena
Egur eta kristalez egindako eraikuntza berritzaile hau, arrain gazitzean jarduten zuen industriarako pabilioi batetan dauka jatorria.
Naturaren museo bizia 6
URDAIBAI BIRD CENTER
Aurkezpena
7
Inguruan guztiz integratuta dago eta Urdaibaiko Biosfera Erreserban modu jasangarri batetan berreskuratutako eraikuntza baten adibiderik onena da.
8
URDAIBAI BIRD CENTER
Aurkezpena
9
Inguruan guztiz integratuta dago eta Urdaibaiko Biosfera Erreserban modu jasangarri batetan berreskuratutako eraikuntza baten adibiderik onena da.
8
URDAIBAI BIRD CENTER
Aurkezpena
9
Urdaibai Bird Centerreko bisitariek Urdaibaik eskaintzen duen naturaz gozatu ahal izango dute, berez museoa den zentrotik bertatik.
10
URDAIBAI BIRD CENTER
Aurkezpena
11
Urdaibai Bird Centerreko bisitariek Urdaibaik eskaintzen duen naturaz gozatu ahal izango dute, berez museoa den zentrotik bertatik.
10
URDAIBAI BIRD CENTER
Aurkezpena
11
Kontserbazioa
Hegaztien paradisua Urdaibaiko bihotzean
Gautegiz Arteagako padurak Gautegiz Arteagako padurak ezagutzera gonbidatzen zaituztegu. Ur eta landarediaz osotutako oasi liluragarri honek, natura aurrez aurre ezagutzeko aukera paregabea ematen digu. Urdaibaiko Biosfera Erreserbako hegaztientzako babesleku garrantzitsuena bilakatu da.
12
URDAIBAI BIRD CENTER
Kontserbazioa: Hegaztien paradisua
13
Kontserbazioa
Hegaztien paradisua Urdaibaiko bihotzean
Gautegiz Arteagako padurak Gautegiz Arteagako padurak ezagutzera gonbidatzen zaituztegu. Ur eta landarediaz osotutako oasi liluragarri honek, natura aurrez aurre ezagutzeko aukera paregabea ematen digu. Urdaibaiko Biosfera Erreserbako hegaztientzako babesleku garrantzitsuena bilakatu da.
12
URDAIBAI BIRD CENTER
Kontserbazioa: Hegaztien paradisua
13
Izan ere padura honek berezko garrantzia dauka hegaztientzako. Kontinente osotik migrazioan datozen lumadun bidaiariek, atsedenerako eta elikatzeko leku ezin hobea aurkitzen dute berton, eta neguak Europa iparraldea eta erdialdea jotzen duenean, ezinbesteko geraleku bihurtzen da. Bidai ikaragarri horietan, 200 hegazti-espezietik gora igarotzen dira urmaeletik.
14
URDAIBAI BIRD CENTER
Kontserbazioa: Hegaztien paradisua
15
Izan ere padura honek berezko garrantzia dauka hegaztientzako. Kontinente osotik migrazioan datozen lumadun bidaiariek, atsedenerako eta elikatzeko leku ezin hobea aurkitzen dute berton, eta neguak Europa iparraldea eta erdialdea jotzen duenean, ezinbesteko geraleku bihurtzen da. Bidai ikaragarri horietan, 200 hegazti-espezietik gora igarotzen dira urmaeletik.
14
URDAIBAI BIRD CENTER
Kontserbazioa: Hegaztien paradisua
15
Santutegia kontserbatzen URDAIBAIko natura zaintzen dugu zuretzat
Gaur egun padura honi eragiten dioten mehatxurik garrantzitsuenetarikoak landare exotikoen sartzeak eta biodibertsitatearen galerak sortzen dute. Hegaztien paradisu hau ez da kasualitatez emandako emaitza bat, etengabe egindako lan gogor baten ondorioa baizik. Ez du ezertarako balio biodibertsitatea berez birsortu dadin, besterik egin gabe itxaroten eta begiratzen egoteak. Gautegiz Arteagako paduren berreskuratze lanak egin zirenetik, Urdaibai Bird Centerrek paduraren kudeaketa eta kontserbazioan lanean dihardu, hurrengo belaunaldiek santutegi miresgarri honetaz gozatzen jarraitu ahal dezaten.
16
URDAIBAI BIRD CENTER
Kontserbazioa: Hegaztien paradisua
17
Santutegia kontserbatzen URDAIBAIko natura zaintzen dugu zuretzat
Gaur egun padura honi eragiten dioten mehatxurik garrantzitsuenetarikoak landare exotikoen sartzeak eta biodibertsitatearen galerak sortzen dute. Hegaztien paradisu hau ez da kasualitatez emandako emaitza bat, etengabe egindako lan gogor baten ondorioa baizik. Ez du ezertarako balio biodibertsitatea berez birsortu dadin, besterik egin gabe itxaroten eta begiratzen egoteak. Gautegiz Arteagako paduren berreskuratze lanak egin zirenetik, Urdaibai Bird Centerrek paduraren kudeaketa eta kontserbazioan lanean dihardu, hurrengo belaunaldiek santutegi miresgarri honetaz gozatzen jarraitu ahal dezaten.
16
URDAIBAI BIRD CENTER
Kontserbazioa: Hegaztien paradisua
17
Paduraren kudeaketa Landare exotikoen erauzketak, ur geruza zabalen eraketak eta hegaztientzako pausalekuak jartzeak, hegaztientzako elikatzeko eta atsedenerako guneak eskaintzen ditu. Ekintza horiek hegaztien dibertsitatea emendatzea du emaitzatzat. Seinaletika jartzeak, hegaztientzako embarazuak eta trabak lekutik bertatik urruntzea ondorioztatzen du. Urdaibai Bird Centerrek egindako lan guzti horiek, padura hau hegaztientzako benetako santutegi eta paradisu bihurtzen dute.
18
URDAIBAI BIRD CENTER
Kontserbazioa: Hegaztien paradisua
19
Paduraren kudeaketa Landare exotikoen erauzketak, ur geruza zabalen eraketak eta hegaztientzako pausalekuak jartzeak, hegaztientzako elikatzeko eta atsedenerako guneak eskaintzen ditu. Ekintza horiek hegaztien dibertsitatea emendatzea du emaitzatzat. Seinaletika jartzeak, hegaztientzako embarazuak eta trabak lekutik bertatik urruntzea ondorioztatzen du. Urdaibai Bird Centerrek egindako lan guzti horiek, padura hau hegaztientzako benetako santutegi eta paradisu bihurtzen dute.
18
URDAIBAI BIRD CENTER
Kontserbazioa: Hegaztien paradisua
19
Lurralde zaintza Eusko Jaurlaritzako ingurumen sailak babesten duen lurren zaintza programaren baitan, Urdaibai Bird Centerrek padura inguratzen duten lurren jabeekin hitzarmenak lortu ditu. Lortu diren lurren alokairu kontratuek, lur horien kudeaketa jasangarri bat egitea baimentzen digute. Ekimen honen bitartez, hegaztien lasaitasuna bermatzeko balio duen babeserako eraztun perimetral bat sortu da.
20
URDAIBAI BIRD CENTER
Kontserbazioa: Hegaztien paradisua
21
Lurralde zaintza Eusko Jaurlaritzako ingurumen sailak babesten duen lurren zaintza programaren baitan, Urdaibai Bird Centerrek padura inguratzen duten lurren jabeekin hitzarmenak lortu ditu. Lortu diren lurren alokairu kontratuek, lur horien kudeaketa jasangarri bat egitea baimentzen digute. Ekimen honen bitartez, hegaztien lasaitasuna bermatzeko balio duen babeserako eraztun perimetral bat sortu da.
20
URDAIBAI BIRD CENTER
Kontserbazioa: Hegaztien paradisua
21
Emaitza‌ leku gutxi aurkituko dituzu hain urrunetik datozen hegaztiekin hain erraz gozatzeko aukera emango dizuna.
22
URDAIBAI BIRD CENTER
Kontserbazioa: Hegaztien paradisua
23
Emaitza‌ leku gutxi aurkituko dituzu hain urrunetik datozen hegaztiekin hain erraz gozatzeko aukera emango dizuna.
22
URDAIBAI BIRD CENTER
Kontserbazioa: Hegaztien paradisua
23
Turismoa
24
URDAIBAI BIRD CENTER
Turismoa
25
Turismoa
24
URDAIBAI BIRD CENTER
Turismoa
25
Gaur egun Urdaibai Bird Center oso leku erakargarria bihurtu da Europa osoko ornitologo eta natura zaleentzat. Izan ere, bisitatu beharreko zentro modura uztartu da. Gainera, erakargarri egiten duena zera da‌ zure saria ziurtatuta dago, edozein egunetan Afrika eta Europako lurraldeetatik datozen hegaztiekin gozatzeko aukera ematen baitu.
26
URDAIBAI BIRD CENTER
Turismoa
27
Gaur egun Urdaibai Bird Center oso leku erakargarria bihurtu da Europa osoko ornitologo eta natura zaleentzat. Izan ere, bisitatu beharreko zentro modura uztartu da. Gainera, erakargarri egiten duena zera da‌ zure saria ziurtatuta dago, edozein egunetan Afrika eta Europako lurraldeetatik datozen hegaztiekin gozatzeko aukera ematen baitu.
26
URDAIBAI BIRD CENTER
Turismoa
27
Bisitarien errekorra 2016. urtean zehar Urdaibai Bird Centerrek errekor berri bat lortu du. Urtean zehar 34.280 bisitari hurbildu da bertora arte. Izan ere, 22´34% gehikuntza aurreko urtearekin alderatuta.
Jatorria Euskadi + Nafarroa Espainia
Bisitak
34.280 28.020 18.795
5.379
2013
2014
2015
2016
Atzerria
16% 30%
28
54%
URDAIBAI BIRD CENTER
Turismoa: Estatistikak
29
Bisitarien errekorra 2016. urtean zehar Urdaibai Bird Centerrek errekor berri bat lortu du. Urtean zehar 34.280 bisitari hurbildu da bertora arte. Izan ere, 22´34% gehikuntza aurreko urtearekin alderatuta.
Jatorria Euskadi + Nafarroa Espainia
Bisitak
34.280 28.020 18.795
5.379
2013
2014
2015
2016
Atzerria
16% 30%
28
54%
URDAIBAI BIRD CENTER
Turismoa: Estatistikak
29
Hegaztien Done Jakue bidea Urdaibain sortuta, BirdFlyway Urdaibai Bird Centerrek aurrera daraman ekimen turistikoa da. Hegaztiak beraien migrazioetan jarraituz, natura turismora zuzendutakoko modalitate berria. Ibilbidea osotzen duten zentroetatik zehar bidaiatuz eta pasaporte bat zigilatuz, herrialde horietako ingurune naturalak, kultur ondarea eta leku bakoitzeko ohiturak ezagutzeko aukera izango duzu. Ezagutu dezagun gaur bertan ibilbide honen etapa bat‌
30
URDAIBAI BIRD CENTER
Turismoa: BirdFlyway
31
Hegaztien Done Jakue bidea Urdaibain sortuta, BirdFlyway Urdaibai Bird Centerrek aurrera daraman ekimen turistikoa da. Hegaztiak beraien migrazioetan jarraituz, natura turismora zuzendutakoko modalitate berria. Ibilbidea osotzen duten zentroetatik zehar bidaiatuz eta pasaporte bat zigilatuz, herrialde horietako ingurune naturalak, kultur ondarea eta leku bakoitzeko ohiturak ezagutzeko aukera izango duzu. Ezagutu dezagun gaur bertan ibilbide honen etapa bat‌
30
URDAIBAI BIRD CENTER
Turismoa: BirdFlyway
31
Argazkiak: Biesbosch National Park
Biesbosch National Park Holanda ezagutzeko modu ezberdin bat 32
URDAIBAI BIRD CENTER
Turismoa: BirdFlyway
33
Argazkiak: Biesbosch National Park
Biesbosch National Park Holanda ezagutzeko modu ezberdin bat 32
URDAIBAI BIRD CENTER
Turismoa: BirdFlyway
33
HERBEHEREAK Biesbosch National Park
BELGIKA
Animatu eta parte hartu. Ezagutu ezazu Biesbosch
34
URDAIBAI BIRD CENTER
Turismoa: BirdFlyway
Argazkiak: Biesbosch National Park
Biesbosch-en gaude, Herbehereetako, Holandako mendebaldeko ingurune natural paregabean. Meuse eta Rin ibaien ur gezak itsasoarekin nahasten diren itsasadarrean gaude. Inguru eder hau ezagutzeko erarik egokiena, bizikletaz, oinez edota kanaletan zehar kanoak eta txalupak erabiliz izango da. Modu honetan, lezkadietan murgildu, sahatsez osotutako basoetan barneratu eta polderretan dauden lorez betetako belardiak ezagutzeko aukera paregabea izango dugu. BirdFlyway ekimenak proposatzen dituen erronkak beteaz batera, bidaiariak hegazti liluragarriak ikusteko aukera izango du; beltxarga txikiak, mokozabalak eta arrano arrantzaleak begien aurrean izango dituzu. Naturaz aparte, bertako aberastasun kulturala ere ezagutuko duzu‌
35
HERBEHEREAK Biesbosch National Park
BELGIKA
Animatu eta parte hartu. Ezagutu ezazu Biesbosch
34
URDAIBAI BIRD CENTER
Turismoa: BirdFlyway
Argazkiak: Biesbosch National Park
Biesbosch-en gaude, Herbehereetako, Holandako mendebaldeko ingurune natural paregabean. Meuse eta Rin ibaien ur gezak itsasoarekin nahasten diren itsasadarrean gaude. Inguru eder hau ezagutzeko erarik egokiena, bizikletaz, oinez edota kanaletan zehar kanoak eta txalupak erabiliz izango da. Modu honetan, lezkadietan murgildu, sahatsez osotutako basoetan barneratu eta polderretan dauden lorez betetako belardiak ezagutzeko aukera paregabea izango dugu. BirdFlyway ekimenak proposatzen dituen erronkak beteaz batera, bidaiariak hegazti liluragarriak ikusteko aukera izango du; beltxarga txikiak, mokozabalak eta arrano arrantzaleak begien aurrean izango dituzu. Naturaz aparte, bertako aberastasun kulturala ere ezagutuko duzu‌
35
Ingurumen hezkuntza
36
URDAIBAI BIRD CENTER
Ingurumen hezkuntza
37
Ingurumen hezkuntza
36
URDAIBAI BIRD CENTER
Ingurumen hezkuntza
37
Inguruko Hegaztiak Disfrutatu hegaztiekin Zure etxetik bertatik!! Beste behin ere, aurtengo neguan, Urdaibai Bird Centerrek martxan jarri du hiritarren parte hartzea bultzatzen duen “Inguruko hegaztiak� proiektua.
38
URDAIBAI BIRD CENTER
Ingurumen hezkuntza: Inguruko Hegaztiak
39
Inguruko Hegaztiak Disfrutatu hegaztiekin Zure etxetik bertatik!! Beste behin ere, aurtengo neguan, Urdaibai Bird Centerrek martxan jarri du hiritarren parte hartzea bultzatzen duen “Inguruko hegaztiak� proiektua.
38
URDAIBAI BIRD CENTER
Ingurumen hezkuntza: Inguruko Hegaztiak
39
Gure inguruan bizi diren hegazti txikiak ezagutu eta gozatzeko aukera ematen duen 2016-2017 negualdiko aurtengo ekimen honetara ehun parte hartzailetik gora eman dute izena. Auzo elkarteak, eskolak, familiak eta partikularrak Europan zehar hain errotuta dagoen proiektu interesgarri honetan parte hartzen dabiltza, izan ere bakarrik britainiar irlatan 500.000 familiak parte hartzen duten ekimen bera da. Eskandinaviatik datozen txonta txikiak, Baltiko inguruko herrialdeetatik etorritako tarinak eta txantxangorriak, kaskabeltzak eta amilotxak dira gure ortu eta lorategiak alaituko dituzten protagonista batzuek.
Inguruko Hegaztiak proiektuaren funtsa, gure inguru hurbilean dabiltzan hegaztiak etxera hurbiltzeko eta beraien presentziaz gozatzeko helburuarekin negurako jarriko ditugun janlekuak gure ortuetan kokatzean datza.
40
URDAIBAI BIRD CENTER
Ingurumen hezkuntza: Inguruko Hegaztiak
41
Gure inguruan bizi diren hegazti txikiak ezagutu eta gozatzeko aukera ematen duen 2016-2017 negualdiko aurtengo ekimen honetara ehun parte hartzailetik gora eman dute izena. Auzo elkarteak, eskolak, familiak eta partikularrak Europan zehar hain errotuta dagoen proiektu interesgarri honetan parte hartzen dabiltza, izan ere bakarrik britainiar irlatan 500.000 familiak parte hartzen duten ekimen bera da. Eskandinaviatik datozen txonta txikiak, Baltiko inguruko herrialdeetatik etorritako tarinak eta txantxangorriak, kaskabeltzak eta amilotxak dira gure ortu eta lorategiak alaituko dituzten protagonista batzuek.
Inguruko Hegaztiak proiektuaren funtsa, gure inguru hurbilean dabiltzan hegaztiak etxera hurbiltzeko eta beraien presentziaz gozatzeko helburuarekin negurako jarriko ditugun janlekuak gure ortuetan kokatzean datza.
40
URDAIBAI BIRD CENTER
Ingurumen hezkuntza: Inguruko Hegaztiak
41
Urdaibaiko Erreserba
42
URDAIBAIKO ERRESERBA
43
Urdaibaiko Erreserba
42
URDAIBAIKO ERRESERBA
43
Neguko aktualitatea
44
URDAIBAIKO ERRESERBA
Neguko aktualitatea
45
Neguko aktualitatea
44
URDAIBAIKO ERRESERBA
Neguko aktualitatea
45
Kurlinta handia
Mokozabalak
Ahate txistulariak
Eskandinaviatik datozen ahate txistulariak, Wadden itsasoko Mokozabalak, hain iheskorra den Zezen-Txoria, edota iparralde urruneko zangaluzeak izan dira Urdaibaiko Erreserban ikusi ahal izan diren altxorretatik batzuk.
46
URDAIBAIKO ERRESERBA
Neguko aktualitatea
47
Kurlinta handia
Mokozabalak
Ahate txistulariak
Eskandinaviatik datozen ahate txistulariak, Wadden itsasoko Mokozabalak, hain iheskorra den Zezen-Txoria, edota iparralde urruneko zangaluzeak izan dira Urdaibaiko Erreserban ikusi ahal izan diren altxorretatik batzuk.
46
URDAIBAIKO ERRESERBA
Neguko aktualitatea
47
Zezen-txoria
Erreserbako altxorra Iparralde urrun eta hotzetik etorrita, Urdaibaiko Zezentxoria Gautegiz Arteagako padurako neguko “altxor� modura kontsolidatu da.
48
URDAIBAIKO ERRESERBA
Neguko aktualitatea: Zezen-txoria
49
Zezen-txoria
Erreserbako altxorra Iparralde urrun eta hotzetik etorrita, Urdaibaiko Zezentxoria Gautegiz Arteagako padurako neguko “altxor� modura kontsolidatu da.
48
URDAIBAIKO ERRESERBA
Neguko aktualitatea: Zezen-txoria
49
Kamuflajean maisua: aurtengo neguan berriz ere bisitan etorri zaigu. Kamuflajean maisu, gure begi aurrean ia ikusezin bihurtzen den hegazti bat da. Berau ikusi ahal izatea gozamen bilakatzen da Urdaibaiko Erreserbara bisitan datorren jendearentzako. Ehunka bisitari hurbildu dira dagoeneko Oruetako behatokira hegazti iheskor hau ikusteko asmoarekin. Baina, gutxi batzuk izan dira… “Nik egun hartan Zezen-txoria ikusi nuen!” esan ahal izan dutenak.
…gutxi batzuk esan ahal dute “Nik egun hartan Zezen-txoria ikusi nuen!” 50
URDAIBAIKO ERRESERBA
Neguko aktualitatea: Zezen-txoria
51
Kamuflajean maisua: aurtengo neguan berriz ere bisitan etorri zaigu. Kamuflajean maisu, gure begi aurrean ia ikusezin bihurtzen den hegazti bat da. Berau ikusi ahal izatea gozamen bilakatzen da Urdaibaiko Erreserbara bisitan datorren jendearentzako. Ehunka bisitari hurbildu dira dagoeneko Oruetako behatokira hegazti iheskor hau ikusteko asmoarekin. Baina, gutxi batzuk izan dira… “Nik egun hartan Zezen-txoria ikusi nuen!” esan ahal izan dutenak.
…gutxi batzuk esan ahal dute “Nik egun hartan Zezen-txoria ikusi nuen!” 50
URDAIBAIKO ERRESERBA
Neguko aktualitatea: Zezen-txoria
51
Araba-zozoak Gautegiz Arteagako paduran dauden lezkadiak araba-zozo pikartarentzako negurako babesleku ezin hobeak izan dira. Arratsalde laburretan zehar araba-zozo andana handiak zeruan dantza ikusgarriak eskaini dizkigute gure begien eta zentzuen gozamenerako. Nahiz eta oso fama oneko hegaztia ez izan, hegazti polit honen begirada eta jantzi dotorea gertutik ikustera gonbidatzen zaitugu.
52
URDAIBAIKO ERRESERBA
Neguko aktualitatea: Araba-zozo pikarta
53
Araba-zozoak Gautegiz Arteagako paduran dauden lezkadiak araba-zozo pikartarentzako negurako babesleku ezin hobeak izan dira. Arratsalde laburretan zehar araba-zozo andana handiak zeruan dantza ikusgarriak eskaini dizkigute gure begien eta zentzuen gozamenerako. Nahiz eta oso fama oneko hegaztia ez izan, hegazti polit honen begirada eta jantzi dotorea gertutik ikustera gonbidatzen zaitugu.
52
URDAIBAIKO ERRESERBA
Neguko aktualitatea: Araba-zozo pikarta
53
54
‌begirada bat hurbiletik: Araba-zozo pikarta URDAIBAIKO ERRESERBA
Neguko aktualitatea: Araba-zozo pikarta
55
54
‌begirada bat hurbiletik: Araba-zozo pikarta URDAIBAIKO ERRESERBA
Neguko aktualitatea: Araba-zozo pikarta
55
Europa iparraldetik datozen hegaztien artean hegabera ere gure artean izan dugu, beraien hegazkada erritmiko zuri beltzekin zerua alaituz. Azken urteotan neguak oso leunak izan diren arren, aurtengo negualdian padura eta inguruko belardietan ikusi ahal izan ditugu hegabera taldetxoak.
Hegabera
56
URDAIBAIKO ERRESERBA
Neguko aktualitatea: Hegabera
57
Europa iparraldetik datozen hegaztien artean hegabera ere gure artean izan dugu, beraien hegazkada erritmiko zuri beltzekin zerua alaituz. Azken urteotan neguak oso leunak izan diren arren, aurtengo negualdian padura eta inguruko belardietan ikusi ahal izan ditugu hegabera taldetxoak.
Hegabera
56
URDAIBAIKO ERRESERBA
Neguko aktualitatea: Hegabera
57
GURE BIODIBERTSITA TEA EZAGUTUZ
Barraskilo arrunta 58
URDAIBAIKO ERRESERBA
Gure biodibertsitatea ezagutuz
59
GURE BIODIBERTSITA TEA EZAGUTUZ
Barraskilo arrunta 58
URDAIBAIKO ERRESERBA
Gure biodibertsitatea ezagutuz
59
Barraskilo arrunta ohitura gautarrak dituen lurreko molusku bat da, nahiz eta egunez ere ikus daitekeen batez ere udaberriko egun euritsu eta epeletan. Ingurune oso desberdinetan bizi dira, batez ere landazabalean, bertako baratze eta horma zaharrak estaltzen dituzten goroldio, iratze eta arrakaletan hasten diren beste landare batzuetan erraz aurkitu daiteke.
60
URDAIBAIKO ERRESERBA
Gure biodibertsitatea ezagutuz
61
Barraskilo arrunta ohitura gautarrak dituen lurreko molusku bat da, nahiz eta egunez ere ikus daitekeen batez ere udaberriko egun euritsu eta epeletan. Ingurune oso desberdinetan bizi dira, batez ere landazabalean, bertako baratze eta horma zaharrak estaltzen dituzten goroldio, iratze eta arrakaletan hasten diren beste landare batzuetan erraz aurkitu daiteke.
60
URDAIBAIKO ERRESERBA
Gure biodibertsitatea ezagutuz
61
Gure artean ornogabe honek sukaldaritzan duen garrantzia gauza jakina da, zeina data zehatz batzuetan jateko batzen den. Beste hainbat animalik ere ezagutzen dute, beraien eguneroko dietaren osagai baitute barraskiloa. Hauen guztien artean birigarroa aipatu behar da, zeinak harriak eta arrokak errementariaren ingudearen antzera erabiltzen dituen, barraskiloak mokoarekin heldu eta oskola hautsi arte kolpatzen dituelarik, barruko edukia ateratzen duen arte.
62
URDAIBAIKO ERRESERBA
Gure biodibertsitatea ezagutuz
63
Gure artean ornogabe honek sukaldaritzan duen garrantzia gauza jakina da, zeina data zehatz batzuetan jateko batzen den. Beste hainbat animalik ere ezagutzen dute, beraien eguneroko dietaren osagai baitute barraskiloa. Hauen guztien artean birigarroa aipatu behar da, zeinak harriak eta arrokak errementariaren ingudearen antzera erabiltzen dituen, barraskiloak mokoarekin heldu eta oskola hautsi arte kolpatzen dituelarik, barruko edukia ateratzen duen arte.
62
URDAIBAIKO ERRESERBA
Gure biodibertsitatea ezagutuz
63
Urdaibaiko txokoak
64
URDAIBAIKO ERRESERBA
San Pedro Atxarre
Urdaibaiko txokoak: San Pedro Atxarre
65
Urdaibaiko txokoak
64
URDAIBAIKO ERRESERBA
San Pedro Atxarre
Urdaibaiko txokoak: San Pedro Atxarre
65
“Urdaibaiko begiratoki� modura ezagutzen den gailur honetatik itsasadarraren bista paregabeaz goza daiteke. Ibilbidean zehar ere, Kantauri isurialdeko artadirik zabalenetariko batek eskaintzen duen fauna eta flora interesgarria ezagutzeko aukera dago.
66
URDAIBAIKO ERRESERBA
Urdaibaiko txokoak: San Pedro Atxarre
67
“Urdaibaiko begiratoki� modura ezagutzen den gailur honetatik itsasadarraren bista paregabeaz goza daiteke. Ibilbidean zehar ere, Kantauri isurialdeko artadirik zabalenetariko batek eskaintzen duen fauna eta flora interesgarria ezagutzeko aukera dago.
66
URDAIBAIKO ERRESERBA
Urdaibaiko txokoak: San Pedro Atxarre
67
BERMEO
Atxarre
Atxarre GAUTEGIZ ARTEAGA
GERNIKA
Baseliza XV. mendean eraiki zen San Pedroren omenez. Handik gertu “Dantzaleku” izeneko lekua dago, kondairek diotenez bertan inguruko akelarreak ospatzen ziren.
68
URDAIBAIKO ERRESERBA
Urdaibaiko txoko: San Pedro Atxarre
69
BERMEO
Atxarre
Atxarre GAUTEGIZ ARTEAGA
GERNIKA
Baseliza XV. mendean eraiki zen San Pedroren omenez. Handik gertu “Dantzaleku” izeneko lekua dago, kondairek diotenez bertan inguruko akelarreak ospatzen ziren.
68
URDAIBAIKO ERRESERBA
Urdaibaiko txoko: San Pedro Atxarre
69
Erreserba argazkitan
70
URDAIBAIKO ERRESERBA
Erreserba argazkitan
71
Erreserba argazkitan
70
URDAIBAIKO ERRESERBA
Erreserba argazkitan
71
Ikuslego bitxia piraguista animatzen Mundakan.
72
URDAIBAIKO ERRESERBA
Erreserba argazkitan
73
Ikuslego bitxia piraguista animatzen Mundakan.
72
URDAIBAIKO ERRESERBA
Erreserba argazkitan
73
Gutxitan zuritzen du Urdaibain.
74
URDAIBAIKO ERRESERBA
Erreserba argazkitan
75
Gutxitan zuritzen du Urdaibain.
74
URDAIBAIKO ERRESERBA
Erreserba argazkitan
75
Izena, bere hostoek gibelarekin duten antzekotasunarengatik datorkio. Hori dela eta, hedatuta zegoen gorputzeko organo horren gaitzen tratamendurako egokia zela. Gaur egun jakina da ez duela inongo propietaterik erabilera horretarako.
76
URDAIBAIKO ERRESERBA
Erreserba argazkitan
77
Izena, bere hostoek gibelarekin duten antzekotasunarengatik datorkio. Hori dela eta, hedatuta zegoen gorputzeko organo horren gaitzen tratamendurako egokia zela. Gaur egun jakina da ez duela inongo propietaterik erabilera horretarako.
76
URDAIBAIKO ERRESERBA
Erreserba argazkitan
77
Sinesgaitza dirudien arren, ohikoa zen argazkiko azeria Urdaibai Bird Center aurrean dagoen urmaelera hurbiltzen ikustea, eta bertan ubarroietatik ihesi zihoazen lazunak harrapatzen ikustea.
78
URDAIBAIKO ERRESERBA
Erreserba argazkitan
79
Sinesgaitza dirudien arren, ohikoa zen argazkiko azeria Urdaibai Bird Center aurrean dagoen urmaelera hurbiltzen ikustea, eta bertan ubarroietatik ihesi zihoazen lazunak harrapatzen ikustea.
78
URDAIBAIKO ERRESERBA
Erreserba argazkitan
79
Ilunabarra Urdaibain.
80
URDAIBAIKO ERRESERBA
Erreserba argazkitan
81
Ilunabarra Urdaibain.
80
URDAIBAIKO ERRESERBA
Erreserba argazkitan
81
Atzera-begiratu bat
Denboran atzera egin eta egin dezagun begiratu bat gure Erreserban‌ ikus ditzagun gure eskualdeak izan dituen aldaketak‌ esaterako, nolakoa zen Urdaibai Bird Center gaur egunean den museo bilakatu baino lehen.
82
ATZERA-BEGIRATU BAT
Urdaibai Bird Center
83
Atzera-begiratu bat
Denboran atzera egin eta egin dezagun begiratu bat gure Erreserban‌ ikus ditzagun gure eskualdeak izan dituen aldaketak‌ esaterako, nolakoa zen Urdaibai Bird Center gaur egunean den museo bilakatu baino lehen.
82
ATZERA-BEGIRATU BAT
Urdaibai Bird Center
83
Urdaibai Bird Center
2004
Urdaibai Bird Center
2017 84
ATZERA-BEGIRATU BAT
Urdaibai Bird Center
85
Urdaibai Bird Center
2004
Urdaibai Bird Center
2017 84
ATZERA-BEGIRATU BAT
Urdaibai Bird Center
85
Urdaibai Bird Center
2004 Urdaibai Bird Center
2017 86
ATZERA-BEGIRATU BAT
Urdaibai Bird Center
87
Urdaibai Bird Center
2004 Urdaibai Bird Center
2017 86
ATZERA-BEGIRATU BAT
Urdaibai Bird Center
87
Mapa eta erakusketa
2004
Mapa eta erakusketa 88
2017
ATZERA-BEGIRATU BAT
Urdaibai Bird Center
89
Mapa eta erakusketa
2004
Mapa eta erakusketa 88
2017
ATZERA-BEGIRATU BAT
Urdaibai Bird Center
89
Behatokia
2004
Behatokia 90
2017
ATZERA-BEGIRATU BAT
Urdaibai Bird Center
91
Behatokia
2004
Behatokia 90
2017
ATZERA-BEGIRATU BAT
Urdaibai Bird Center
91
Bidaia Ikusgarriak Urdaibaitik Senegalera
“Cousteau� arrano arrantzale bidaiariaren neguko helmuga 92
BIDAIA IKUSGARRIAK
Cousteau: Urdaibaitik Senegalera
93
Bidaia Ikusgarriak Urdaibaitik Senegalera
“Cousteau� arrano arrantzale bidaiariaren neguko helmuga 92
BIDAIA IKUSGARRIAK
Cousteau: Urdaibaitik Senegalera
93
URDAIBAI
SAHARAKO DESERTUA “Cousteau� da bidaia liluragarri honen protagonistaren izena. Arrano arrantzale honek atxikita daraman satelite bitartezko jarraipen gailuak, aukera paregabea ematen digu arrano honek Afrikako lurraldeetatik zehar igarotzen dituen leku ikusgarriak ezagutzeko.
SENEGAL
Urdaibaitik irailaren hasieran abiatu zen. Penintsula iparretik hego-mendebaldera igaro eta Cadizeko golkoa eta Saharako desertua gurutzatu ostean, Senegaleko hego-mendebaldea aukeratu zuen negu-pasarako lurraldetzat.
94
BIDAIA IKUSGARRIAK
Cousteau: Urdaibaitik Senegalera
95
URDAIBAI
SAHARAKO DESERTUA “Cousteau� da bidaia liluragarri honen protagonistaren izena. Arrano arrantzale honek atxikita daraman satelite bitartezko jarraipen gailuak, aukera paregabea ematen digu arrano honek Afrikako lurraldeetatik zehar igarotzen dituen leku ikusgarriak ezagutzeko.
SENEGAL
Urdaibaitik irailaren hasieran abiatu zen. Penintsula iparretik hego-mendebaldera igaro eta Cadizeko golkoa eta Saharako desertua gurutzatu ostean, Senegaleko hego-mendebaldea aukeratu zuen negu-pasarako lurraldetzat.
94
BIDAIA IKUSGARRIAK
Cousteau: Urdaibaitik Senegalera
95
Casamance ibaiaren iparreko ibaiertzean gaude, Senegaleko hego-mendebaldean, Casamance eskualdeko Ziguinchor hiriburutik kilometro gutxitara, hain zuzen ere Gambia eta Ginea Bissau herrialdeen artean.
96
BIDAIA IKUSGARRIAK
Cousteau: Urdaibaitik Senegalera
97
Casamance ibaiaren iparreko ibaiertzean gaude, Senegaleko hego-mendebaldean, Casamance eskualdeko Ziguinchor hiriburutik kilometro gutxitara, hain zuzen ere Gambia eta Ginea Bissau herrialdeen artean.
96
BIDAIA IKUSGARRIAK
Cousteau: Urdaibaitik Senegalera
97
Lurralde honek klima subtropikala du ezaugarri, eta arroz-soro, kanal eta mangladi zabalez tartekatuta dago. Inguru eder honek kolore bizi askotakofauna anitz eta harrigarria gordetzen du bere baitan.
98
BIDAIA IKUSGARRIAK
Cousteau: Urdaibaitik Senegalera
99
Lurralde honek klima subtropikala du ezaugarri, eta arroz-soro, kanal eta mangladi zabalez tartekatuta dago. Inguru eder honek kolore bizi askotakofauna anitz eta harrigarria gordetzen du bere baitan.
98
BIDAIA IKUSGARRIAK
Cousteau: Urdaibaitik Senegalera
99
Tรกntalo afrikarra
Apezpiku laranja
Martin arrantzale zuri-beltza
Arrano arrantzalea
100
BIDAIA IKUSGARRIAK
Cousteau: Urdaibaitik Senegalera
101
Tรกntalo afrikarra
Apezpiku laranja
Martin arrantzale zuri-beltza
Arrano arrantzalea
100
BIDAIA IKUSGARRIAK
Cousteau: Urdaibaitik Senegalera
101
Inguru honetan arrantza ugaria da eta gure lagun bidaiariak bertako jendearekin banatzen ditu arrainak. Hala ere sarritan, bertakoek erabiltzen dituzten sareak tranpa hilgarri bihur daitezke, arranoak arrain bila kateatuta gelditzen direnean.
102
BIDAIA IKUSGARRIAK
Cousteau: Urdaibaitik Senegalera
103
Inguru honetan arrantza ugaria da eta gure lagun bidaiariak bertako jendearekin banatzen ditu arrainak. Hala ere sarritan, bertakoek erabiltzen dituzten sareak tranpa hilgarri bihur daitezke, arranoak arrain bila kateatuta gelditzen direnean.
102
BIDAIA IKUSGARRIAK
Cousteau: Urdaibaitik Senegalera
103
Ez zaie trebetasunik falta arrantza-tresna tradizionalak maneiatzeko
104
BIDAIA IKUSGARRIAK
Cousteau: Urdaibaitik Senegalera
105
Ez zaie trebetasunik falta arrantza-tresna tradizionalak maneiatzeko
104
BIDAIA IKUSGARRIAK
Cousteau: Urdaibaitik Senegalera
105
Iluntzen ari da Casamancen. Bitartean “Cousteau� gure arrano arrantzaleak Baobab handi honetan hartu du atseden Urdaibaira bueltatuko dela amesten.
106
BIDAIA IKUSGARRIAK
Cousteau: Urdaibaitik Senegalera
107
Iluntzen ari da Casamancen. Bitartean “Cousteau� gure arrano arrantzaleak Baobab handi honetan hartu du atseden Urdaibaira bueltatuko dela amesten.
106
BIDAIA IKUSGARRIAK
Cousteau: Urdaibaitik Senegalera
107
Sar zaitez Urdaibaira zure etxetik
Web-kamera zuzenean
www.birdcenter.org 108
URDAIBAI ZUZENEAN
Web-kamera: Gautegiz Arteagako padurak
109
Sar zaitez Urdaibaira zure etxetik
Web-kamera zuzenean
www.birdcenter.org 108
URDAIBAI ZUZENEAN
Web-kamera: Gautegiz Arteagako padurak
109
Urdaibai Bird Center Denda oso berezia!
Oparitu
Natura
110
Lagundu hegaztien kontserbazioan! DENDA
111
Urdaibai Bird Center Denda oso berezia!
Oparitu
Natura
110
Lagundu hegaztien kontserbazioan! DENDA
111
Babesleak: