Oog in oog met het Zuiden Inleefreizen en stages in Nicaragua, Congo, India en Marokko Studentenacties op Universiteit Antwerpen
Beste student
? Ben je gebeten door andere culturen Wil je meer weten over het Zuiden? USOS maakt het mogelijk! Deze brochure legt je uit hoe... Het USOS-team
Ni
ag car
ko
M
ok ar
ia
Ind
ua o
C
g on
USOS: What’s in a name?
Inhoudsopgave
USOS: what’s in a name? 5 Expose yourself 6 How to prepare? 7 After your exposure? 9 Thesisstages 10 Colourful Congo 11 Natural Nicaragua 15 Magnificent Morocco 19 Incredible India 23 Activities USOS @ UA 27 More information 31
De Universitaire Stichting voor Ontwikkelingssamenwerking (USOS) organiseert al dertig jaar exposures en thesisstages naar partnerinstellingen in Afrika, Azië en Latijns-Amerika. Ze wil studenten van UAntwerpen prikkelen om het Zuiden te verkennen. Want zo’n trip naar het Zuiden is een onvergetelijke en leerrijke ervaring!
Voor het Zuiden
Wetenschap is onlosmakelijk verbonden met kennisuitwisseling. Daarom gelooft USOS sterk in een bloeiend partnerschap met het Zuiden. USOS werkt zelf samen met instituten in Congo, India, Marokko en Nicaragua. Ze versterken elkaars onderzoeks- en onderwijscapaciteiten en maken uitwisseling van studenten en personeel mogelijk. Daar heeft zowel het Noorden als het Zuiden voordeel bij.
Voor studenten
Als student kan je tijdens de zomer mee op exposure. Een jaar lang volg je een voorbereiding in België, waarna het echte avontuur begint. Bovendien kan je ook voor een stage of een masterscriptie bij onze partners terecht. Vind je dat te ver van huis? Ook daar hebben we een oplossing voor. Je kan altijd naar een van de campusactiviteiten komen. We organiseren namelijk debatten, filmavonden, fairtrade-acties en zoveel meer.
Check USOS op
d b b
S
US
O
De werking van USOS is mogelijk dankzij het engagement van studenten en personeel die zich op vrijwillige basis inzetten voor de organisatie.
5
How to prepare?
“
USOS zet geen ideologische bril op. Wat baten kaars en bril als den uil niet zien en wil? Dat is een wijze, volkse vraag waar wij onze studenten voortdurend op attent maken. Toch willen we een paar kaarsen en brillen in je zak stoppen voor onderweg, wanneer het (soms letterlijk) donker wordt. Ook willen we je een paar brillen ontfutselen, omdat je die best thuis kan laten.
USOS stuurt je niet zomaar de wijde wereld in. Tijdens het academiejaar neem je deel aan een intensief vormingsprogramma waarbij we focussen op:
Het land van bestemming
Je leert bij over de geschiedenis, politiek, cultuur en economie van het land.
”
Tom de Herdt (lid Raad van Bestuur USOS)
Expose yourself Elk jaar organiseert USOS twee exposures naar de partneruniversiteiten in het Zuiden. Tijdens die reizen krijg je de kans om te proeven van het leven in Congo, Marokko of Nicaragua. Je verblijft dan vier à vijf weken bij een gastfamilie en volgt een programma dat door de partneruniversiteit is uitgestippeld.
6
Ontwikkelingssamenwerking
Je krijgt een kritische inleiding op ontwikkelingssamenwerking.
Interculturaliteit
Via interactieve ‘activiteiten’ word je voorbereid op de ontmoeting met je toekomstige landgenoten.
Armoede en sociale uitsluiting
Je volgt een stage bij een organisatie die armoede bestrijdt.
nsen e me z e d al van eel te den d i om d m n e t e r ji de ik rji fve ben ankz d e i D n i j ? W van “ m is ssies efre t zji n e e l a s n s w i g it je n en de eer u reidi aan e m b n g r e o o o i ven nem om n ke v schrj k i j l i j m l e o e d t lji kt inhou s het mog k zou he i I t die . e r S n p e l O r een o ha US e vo voor is te g r e n r e a f f l kof .” inlee ende an je stemming tzett v n o n ) e s k be al (2013 inpak ende reis n t a e m h uis op bek nee H e, on e w R u e i n
7
Ben je nieuwsgierig naar de andere groepsleden? Op de startdag in november komt de hele groep voor het eerst bij elkaar. Op die dag leer je elkaar kennen en krijg je achtergrondinformatie over de verschillende bestemmingen. Die informatie zal je helpen bij de keuze van je ultieme bestemming. Vanaf de startdag kan je aan je sociale stage beginnen. Je draait minstens tien uur mee in een organisatie die armoede bestrijdt. Met deze stage wil USOS dat je nadenkt over armoede- en uitsluitingsprocessen in België. Daarna leg je de link met het Zuiden. De vierdaagse vindt plaats tijdens de eerste vier dagen van de lesvrije week. Je krijgt de nodige training in interculturaliteit en ontwikkelingsproblematiek. Tijdens het tweede semester spit je een eigen gekozen onderwerp uit. Dat onderwerp vormt de basis van jouw observatie tijdens de exposure en het verslag dat je achteraf schrijft. Tijdens het eerste weekend van juli ga je op vertrekkersweekend. Daar wordt ingegaan op de concrete reisvoorbereidingen.
november december Eerste semester
8
januari
februari
Tweede semester
maart
april
mei
juni
juli
After your exposure Na de inleefreis wordt het pas echt boeiend. Jouw ervaringen komen in een persoonlijk verslag tot leven. Tijdens het memomoment geeft USOS feedback op jouw verslag.
Als ik een gesprek voer over ontwikkelingssamenwerking, merk ik dat ik niet enkel genuanceerder maar soms ook compleet anders praat dan een jaar geleden. Ik heb andere zaken geleerd en ontdekt dan ik verwacht had. Als je me had gezegd dat ik vooral ging beseffen hoe belangrijk een thuis was dan had ik toch wel even opgekeken. Want dat wist ik toch al? Niet dus… Zoveel dingen die je dacht al te weten en toch niet écht wist. Dat noemt men dan beseffen waarschijnlijk."” Pieter Wellens (2004)
juli
augustus september oktober november december
januari
Eerste semester nieuw academiejaar
9
Thesisstages Scriptiestudenten kunnen naast de exposures ook voor onderzoeksstages bij USOS terecht. Naargelang je studierichting kom je terecht op onze partneruniversiteiten in Congo, Marokko, Nicaragua of India.
Er zijn drie mogelijkheden:
Alle studierichtingen
Wil je voor je scriptie naar het Zuiden? Geen probleem. Onze partners staan voor je klaar en zullen samen met USOS voor de nodige begeleiding zorgen. USOS helpt je daarnaast ook met de bemiddeling voor een beurs.
Rechten en Sociale Wetenschappen
Ben je Masterstudent Rechten of zit je in je derde bachelor SW? Dan kan je tijdens de maand augustus mee op Indiastage.
Architectuur en Interieurarchitectuur
Studenten uit deze richtingen kunnen naar Marokko en Nicaragua in het kader van hun masterproef.
10
Colourful Congo De media associĂŤren Congo vaak met oorlog en humanitaire puinhoop. Voor een stuk is dat wat de media ons verkopen. De beelden staan in schril contrast met de verhalen van vreugde en vriendschap die exposure-reizigers terugbrengen van hun verblijf in Bukavu.
Colourful Congo
Op exposure verblijf je bij een student van de partneruniversiteit in Bukavu. Samen met je gastbroer of gastzus ontdek je de magische stad met haar stoffige straten, levendige markten en sfeervolle kerken.
o g n
Co
12
ep ero G ! le an nv nde e u t n, m a ane str ele n d e a n u erig akb in het “" M eb and k z i j l mis e k in de eer in d h n , zie e r u a u s m d sha se een uur ole sg Kin e i i g r r n ke d E o selji nC i’s! t een x e a a a pla et en gal de nds ne Lin a a m h d o de er en der n te kk ani e m d ezi t e g n r t za e te o gas bet k! E r i j n l u e e u get in e cult ver n and . "” a .O m aki n s e a 11) m blji v ko (20 ver s kiti n se oos G e phi So
Je gaat ook op landbouwstage. Samen met studenten uit Bukavu trek je de groene heuvels in. Je bezoekt diverse landbouwprojecten en je steekt hier en daar een handje toe. Let wel, minstens een week lang moet je het hier stellen met weinig voorzieningen. Geen luxe, wel een unieke ervaring! USOS werkt samen met de Université Catholique de Bukavu (UCB). Ze ondersteunt er de academische vorming van jonge onderzoekers en investeert in een landbouwstage voor studenten.
13
“
Matti van Hecke (2011)
Minuten leken dagen, uren leken weken. Toen mijn gastbroer me vertelde dat Reinout, een collega-student, en zijn gastbroer ons later die dag nog zouden bezoeken, sprong mijn hart bijna uit mijn borstkas. Eindelijk iemand waar ik mijn indrukken mee kon delen! Langzaam maar zeker baande de student Geneeskunde zich een weg doorheen het volk dat zich op dat moment in het huis rond mij had verzameld. Hoewel het minder dan 24 uur geleden was dat ik hem nog had gezien, begreep ik meer dan ooit de sensatie die Stanley gevoeld moet hebben toen hij de intussen legendarische woorden sprak: ‘Dr. Livingstone, I presume?
”
14
Natural Nicaragua Nicaragua wordt ook wel het land van vulkanen en meren genoemd. Tel daar de regenwouden, kusten en vruchtbare landbouwgronden bij op en je begrijpt dat het om een prachtig land gaat. Maar het land draagt ook de erfenis van een turbulent verleden met zich mee. Corrupte dictators, inflatie, revoluties en een burgeroorlog maakten van Nicaragua een van de armste landen van Latijns-Amerika. Toch leeft er onder de bevolking goede wil om een beter bestaan op te bouwen.
Natural Nicaragua Op exposure verblijf je in de hoofdstad Managua, bij families die verbonden zijn aan de partneruniversiteit. Je werkt er actief mee in sociale projecten en volgt enkele lezingen. Verder trek je twee weken het binnenland in. Ver weg van de stadsdrukte verblijf je bij boeren, lokale handelaars of ambachtslieden in kleine plattelandsdorpen. Je ondervindt er aan den lijve hoe het is om back to basics te leven!
ic
a
N
16
g a r
ua
dat nd a l e een or elk s i o a st. fee agu ltuur. V r n a ic ee en cu “" N wel an ens v e m t z is en n en bru wam aarde oud k h o al zw ige om zo heil kte noh m a i o a u t. m iq sen raa fge s t l i In N s e n r p tz npe voo no e me e r k i d e sti trji die ad te s tuatie van d ld h n e i r s e l we ge spe de ppi a n r a g v n. "� isse Een n geld m 12) en gee will (20 n ille ig S w d He
USOS werkt samen met de Universidad Centroamericana (UCA) in Managua en maakt beurzen beschikbaar voor lokale studenten en jonge onderzoekers.
17
“
Kathleen Van Royen (2015)
De lokale families waarbij ik verbleef in Nicaragua waren enorm warm en zorgzaam voor mij, ze hebben een plek in mijn hart veroverd. Door met hen samen te leven, leerde ik hun cultuur en hun gebruiken en begreep daardoor ook onze eigen gewoonten beter die we vaak als vanzelfsprekend ervaren. Nicaragua heeft me geleerd meer stil te staan maar soms leek de tijd daar gewoon stil te staan omdat je niet met honderd en één dingen tegelijk bezig bent. In Nicaragua werd elke seconde meer intens beleefd, wat me opnieuw deed stilstaan bij ons gejaagd bestaan.
”
Magnificent Morocco Arabische, Afrikaanse en Europese invloeden maken van Marokko een veelzijdig en bijzonder land. Het grootste deel van de bevolking leeft in de steden, maar het Rifgebergte is nog altijd de thuis van de Berbers, de oorspronkelijke bewoners van Marokko.
18
Magnificent Morocco
Op exposure verblijf je bij een student van de partneruniversiteit in Oujda, een stad in het noordoosten van het land. Je bezoekt projecten van de universiteit en verkent de stad. Daarna trek je het Rifgebergte in en verblijf je bij gastfamilies die actief zijn in een lokale landbouwcoöperatie. Als afsluiter trek je naar de historische stad Meknes.
o
c c o r
Mo
uur cult e s nd aan ette kk z o t r n o op Ma en de ben ls e eb n a h e ur het nen “" Ik an ultu ken a c a. n e e udj nd ag t lere e O s r e is in cin een een nhu fas ent e m ral k o o e i o m z v ken dit het dek g is t n n i i n r n te o . Ik ele rva om gen reg efe t g e i l s l n e ni et zen ewe Mji is m ren rg e g e r f n e iet en ope inle eig et n h n n eye i e j t al e a rm oor md en v o e r , r waa e n a ied ele ma bev ji kt kan n r a r a e . "” is v oon OS n s S n r U e e ) ek ls p nj fa 012 l e e 2 e ( l z al s je r
USOS helpt mee aan de uitbouw van de opleiding Sociaal Werk aan de Université Mohamed I in Oujda. Tegelijk onderhoudt USOS contacten met Antwerpse verenigingen die in en rond Oujda actief zijn met ontwikkelingsprojecten.
Mee a n Ja
20
21
“
Rafael Boeynaems (2013)
Tijdens mijn verblijf bij verschillende families in Marokko was ik niet zomaar een gast. Ik was 'fils' en 'frère'. Dat betekent dat ik ontzettend veel liefde heb gekregen van mijn nieuwe families en tegelijkertijd af en toe kritisch op mijn plaats werd gezet over hoe een zoon en broer zich moet gedragen. Beiden werden steeds gevolgd door een grote kom overheerlijke couscous.
” Incredible India Sinds Gandhi zijn land op een geweldloze manier naar de onafhankelijkheid loodste, staat India bekend als de grootste democratie ter wereld. Een ongelijk land ook, waar niet iedereen van een gelijke bescherming van de mensenrechten geniet.
22
Incredible India De Indiastage staat open voor studenten Rechten en Sociale Wetenschappen. Je volgt eerst les in de hoofdstad Delhi en doet daarna stage en/of onderzoek in Ranchi, de provinciehoofdstad van de staat Jharkand. In Delhi leer je bij over het Indische recht en de Indische samenleving. In Ranchi draai je mee in een ngo of in een advocatenkantoor.
a
i d n
I
een at g d et ens is m e r l . e baa ement tw k g i j e l t z e a en en erg rst os “" M land v a nde h u c tot en el de is e ten enk eer t a s i i r n st st ia. D eorga de ang v n Ind i t g n n o e de ure nde aardig e Van le kle m ft fel war ringsw hee de ver a e t i d r d n ha ji , In ewo de ven d en m e eb l d ing er en van rov var er e r i v e n t e ma har lji k ete g mji n r ." 15) rgd nve 0 o o 2 z ( be een ippo
e ériqu
USOS werkt samen met de National Law University (NLU) in Delhi en met het Xavier Institute of Social Service (XISS) in Ranchi. Ze stimuleert uitwisseling van studenten en personeel tussen India en Antwerpen. Elk jaar maakt USOS de deelname van XISS-studenten aan een summer school over mensenrechten mogelijk.
Phil
Fréd 24
25
“
Iris Leerdam (2015)
Ik moet waarschuwen: het is een verslavende ervaring. De India-stage is werkelijk een verrijking op alle vlakken: je leert bij op academisch en praktisch vlak, je krijgt een culturele en culinaire onderdompeling, je zintuigen worden op scherp gesteld - was dat een pepertje of beeld ik het me in? - en je leert jezelf goed kennen. Kan een ander navertellen dat hij of zij op een paar weken tijd zowel hitte, hevige regen als de uitdagingen van de advocatuur getrotseerd heeft? En sterker nog: zich tijdens dat alles ontzettend geamuseerd heeft? Ik dacht het niet. Ik heb er de smaak in ieder geval te pakken gekregen…
” 26
USOS @ home USOS is uiteraard niet alleen actief in het buitenland, maar organiseert ook op de Universiteit Antwerpen heel wat activiteiten. Heb jij een hart voor het zuiden en wil je wel eens wat bijleren over onderwerpen zoals duurzame ontwikkeling of fair trade? Kom dan zeker eens van dichtbij bekijken wat USOS allemaal doet.
Activities USOS @ UA Blijf je liever dichter bij huis? USOS organiseert het hele jaar door allerlei activiteiten voor en door studenten op alle campussen van de UAntwerpen.
Fair trade ontbijt
Door een eerlijke handel werken de boeren in het Zuiden in correcte sociale omstandigheden. Een eerlijke verloning, gelijkheid tussen mannen en vrouwen en milieuvriendelijke productiemethoden staan daarbij centraal. Begin oktober kan je proeven van een (h)eerlijk ontbijt. Schuif mee aan in een van de studentenrestaurants en geniet van een gratis ontbijt.
Debating Development
Debating Development is een samenwerking met het Instituut voor Ontwikkelingsbeleid- en beheer (IOB UA) dat bestaat uit een reeks van 7 debatten in het Engels. Sprekers uit het binnen- en buitenland stellen kritische vragen en buigen zich over de actuele NoordZuid problematiek. Nadien is er ruimte voor feedback vanuit het publiek. Iedereen is welkom. Wie minstens vier debatten bijwoont, heeft recht op een aanwezigheidscertificaat. Je kan de reeks ook opnemen in je vakkenpakket als een geaccrediteerd vak (3 studiepunten).
Masterclass Duurzame Ontwikkeling:
Wil je meer weten over duurzame ontwikkeling? En ben je tussen de 18 en de 35 jaar oud? Dan is de Masterclass Duurzame Ontwikkeling de ideale ontmoetingsplek om je ideeĂŤn met andere jongeren uit te wisselen. Je gaat op weekend waar je een gemeenschappelijk programma volgt naast een door jou gekozen traject waar experts met een kleine groep deelnemers in dialoog gaan. Ben je nu al enthousiast? Schrijf je dan zeker in!
28
29
Duurzaam marktje
Heb jij een boontje voor duurzame producten? Dan is ons duurzaam marktje iets voor jou! Tijdens het marktje bieden verschillende standhouders BIO- en/ of fairtradeproducten aan. Kom zeker eens van de heerlijke chocolade en bier proeven!
More information Wil je meer weten? Kijk dan snel op de website www.usos.be! Daar kan je je inschrijven voor de nieuwsbrief zodat je altijd op de hoogte blijft van de verschillende activiteiten. Je kan USOS ook volgen via Facebook, Twitter en YouTube. Deel jouw ervaring met de hashtag #USOS.
UAntwerpen zal op die dag in de binnentuin van de stadscampus een marktje organiseren waar je kan genieten van sappige, duurzame producten. Verschillende organisaties en bedrijven zullen van 11 tot 15 uur hun producten te kijk leggen. Vergeet ook zeker niet om van de heerlijke chocolade en bieren te proeven.
Colofon Redactie: MPC Masterstudenten ChloÊ de Salle, Tessa Huybrighs, Sofia Kamalidou, Charlotte Stevens, Bregje van Nimwegen Eindredactie: Janus Verrelst Vormgeving: Renee van Burgsteden, Femke Timmermans Verantwoordelijke uitgever: Janus Verrelst Met dank aan: Alle USOS studenten die hun verhaal deden en foto’s bezorgden
d b b
30
31
Contact Janus Verrelst 03 265 56 54 janus.verrelst@uantwerpen.be De Grauwzusters (gebouw S, stadscampus UA) Lange Sint-Annastraat 7, 2000 Antwerpen
Je kunt USOS ook volgen via
d b b