Po Pular Magazine • № 1 (4) • J
anuar Y-Fe Bruar Y • 2012 • n ew York
Xorazmda yoqilgan gulхan
2 UZBEGIM
Nargiza Masharipova, Publisher, President Uzbek TV New York
Ilkhomjon Kenjabayev CEO Chairman Uzbek TV New York
Akhmed Berdimuratov Entertainment Manager Uzbek TV New York
Farogat Eshbekova Television Announcer Uzbek TV New York
№1(4)/2012
Dilshod Zokirov Executive Editor Uzbek TV New York
Eldor Ishanov Camera operator Uzbek TV New York
Янги йилингиз муборак бўлсин, азизлар!
Вақт-учқур от. У кўз очиб юмгунча янги йил остoнасида турибди. Умримиздан яна бир йил ўтганини сезмай ҳам қолдик, бир ёшга улғайдик. Сафимизни янги инсонлар тўлдирмоқда. Ва айни бир пайтда кечагина қаторимизда ёнма-ён турган сафардошимиздан мосуво бўлдик. Ҳаёт худди кеча ва кундуздек, гоҳ ёришиб, гоҳ зимиcтонлашиб турибди. Хўш, учқур давр бир йилда бизга нималар берди? Нималардан огоҳ этди? Нималар қилишимиз лозимлигини ўргатди? Ўтган йили, энг асосийси, мустақил Ўзбекистоннинг 20 ёшлик тўйини нишонладик. Мамлакатимиз 20 йил ичида мисли кўрилмаган даражада юксалди, камол топди. Элимиз обод бўлди, одамларнинг тафаккури тубдан ўзгарди. Аслида АҚШда ўзбек тилидаги телевидение ишлаб турганлиги, ўз забонимизда қатор-қатор газета ва журналлар чоп этилаётгалигининг ўзи ҳам истиқлол шарофатидандир. Биз, Ўзбекистон халқ шоири Абдулла Орипов таъкидлаганидек, ҳовузни дунё деб билган тилла балиқчага ўхшардик. Бугун эса ўзбек фарзандининг дунёнинг турли бурчакларида ишлаётганини, кашфиётлар яратаётганлигини кўрамиз ва ҳайратланамиз. Бу ҳайрат бизни янги-янги чўққилар, бемисл янгиланишлар сари ундамокда. Бугун ҳар бир инсон ўз ҳаётини сарҳисоб қиладиган
Jahongir Ibadov Camera operator
ShahriZoda Rahimova Announcer
Eson Abdullaev Web-designer
даврдир! Шу давр мобайнида журналимиз таваллуд топди, унинг бир-бирига ўхшамаган ва рангбаранг тўртта сони муштарийлар қўлига тегди. Ўқувчиларимиз сони тобора кўпайиб бормоқда. Унинг ихлосмандлари нафақат Нью-Йоркда, балки АҚШнинг кўплаб штатларида ҳам бор. Улар таҳририятга доимо сим қоқиб туришади. Янги йилда журналнинг даврийлиги мунтазамлашади. Унинг мазмун ва мундарижаси яхшиланади. Сиз унда мамлакатимиз ва АҚШда бўлаётган энг охирги воқеаларни ўқийсиз, ёзувчи ва шоирларимизнинг ҳаёти ва ижоди билан танишасиз. Унинг сахифаларида саньат ва спорт юлдузлари билан учрашасиз. Хуллас, журналимизнинг янги йил режалари улкан. Энг муҳими, у cизнинг доими ҳамроҳингиз ва қалин дўстингизга, маслаҳатдошингизга айланади. Сизни яна бир карра янги йил билан муборакбод этамиз. Янги йил барчамизга олам-олам шодликлар олиб келсин. Мамлакатимиз осмони ҳамиша мусаффо бўлсин! Элимиз обод, халқимиз форовон турмуш кечирсин. Ана шу фаравонлик бағрида биз, Сизга ширинданшакар каломларимизни аямайлик! Эсон омонликда кўришгунча, хайр азизлар! "UZBEGIM" журнали таҳририяти
Shahriyor Amоnov Television Announcer
John Conteh Advisor Editor
Photographer Rayim Rabbimov
“Uzbegim” jurnalidagi reklama yutig’ingiz garovi! Реклама в журнале "UZBEGIM" - путь к успеху и процветанию
Monthly Uzbegim Magazine is published by UzTVNY, Inc. © 2012 copyright. All rights reserved. Reproduction in whole or in part without written permission is prohibited. The publisher of this magazine does not assume responsiblity for statements made by advertisers or writers. Circulation 5,000. WWW.UZBEKNY.TV
info@uzbekny.tv
Publishers Prezident Uzbek TV New York Nargiza Masharipova, CEO Chairman Uzbek TV New York Ilkhomjon Kenjabayev. Computer design by Viktor Aulov.
January-February
Tel.: 718 600 6518
3
№1(4)/2012 UZBEGIM
Tel.: 718 600 6518
January-February
info@uzbekny.tv
WWW.UZBEGIM.US
4 UZBEGIM
№1(4)/2012
Ислом Каримов ишончини оқлайман дейди қўқонлик ёш боксчи, ўсмирлар ўртасида жаҳон чемпиони Ойбек ШАРИПОВ. Ўзбекистон Президенти Ислом Кари мов Фарғона вилоятига қилган сафари чоғида Қўқон шаҳрида янгидан бунёд этилган болалар спорт мажмуида бўлиб, у ерда яратилган шароитлар билан яқиндан танишди. Ушбу ташриф чоғида мамла кат Президенти халқаро майдонларда юртимиз довруғига довруқ қўшаётган ёш спортчилар билан учрашиб, уларни янги ютуқларга илҳомлантирди. Давлат раҳбари эътиборига тушган ёш спор тчилар қаторида қўқонлик ёш боксчи, ўсмирлар ўртасидаги жаҳон биринчили ги ғолиби Ойбек Шарипов ҳам бор эди. – Муҳтарам юртбошимиз биз ёшларни баркамол авлод бўлиб камол топишимиз учун барча шароитларни яратиб бераётга нини бутун жаҳон юксак эътироф билан тилга оляпти, – дейди Ойбек. – Бизнинг мана шундай ҳар томонлама кучли ва
бахтли бўлишимизда барча имкониятлар яратиб берилаётгани учун Президенти мизга шахсан ташаккур билдириш насиб қилганидан бахтиёрман. Ушбу тарихий учрашувдан сўнг ўзимга бўлган ишончим янада ортди. Энди шижоат билан юксак ғалабалар сари одимлаб, юртбошимиз нинг ишончини оқлашга ҳаракат қиламан. Ойбек 1995 йил 4 майда Қўқон шаҳрида туғилган. У бокс билан 5 ёшидан шуғулланиб келади. Айни кунда Қўқон тиббиёт коллежида таҳсил олмоқда – Ойбек ёш бўлишига қарамай, бокс да катта ютуқларни қўлга киритмоқда, – дейди унинг мураббийcи Бахтиёр Риза ев. – Ўсмирлар ўртасида икки карра мам лакат чемпиони бўлди. Туркия, Украина, Озарбайжон, Қозоғистон мамлакатларида ўтказилган халқаро мусобақаларда ғолиб чиқди. Шу йилнинг июл ойида Қозоғистон пойтахти Остона шаҳрида ўтказилган ўсмирлар ўртасидаги жаҳон чемпионати да 80 килограммдан юқори бўлган вазн
Ойбек Шарипов
тоифасида олтин медални қўлга киритди. У жаҳон биринчилигида ўтказган тўртта баҳснинг иккитасида рақибини нокаут би лан енгди. Финалда эса мезбонлар вакили, ўзидан бир неча килограмм оғир вазнли спортчини мағлуб этгани ҳам Ойбекнинг ёрқин келажагидан дарак бериб турибди. Шоҳидбек АСЛОНОВ.
Онамга гулдаста
Gregory Solyar was born in Odessa, USSR and lives in Baltimore, Maryland. He worked as a scientist for NASA and other USA federal research institutions. Currently he is preparing for publications his poetry book “My Continiuum”, and his art work for the exhibitions in galleries. Both poetry and artwork are parts of his project “Solyart”. SolyArt Project artwork is also unique in that the drawings are created to accompany poetry written by Gregory Solyar. Each individual drawing is inspired by a particular poem, and serves to continue the poem in another dimension and not simply to duplicate the poem. The poetry behind these works of art is currently being published and translated into a number of other languages, while the drawings speak a universal language that transgresses the invisible line dividing cultures. Gregory kindly gave us the permission to publish some of his poetry translated into Uzbek and English languages. In our next issues we hope to introduce some more of his poems and art work to our readers.
Gregory Solyar
ОНАМГА ГУЛДАСТА Столнинг чексиз туюлиши Винонинг тез - тез қуюлиши Сабаб, охири кўринмас Мангуликни ушлар номлар ва юзлар ёғоч ромда Қоронғуда ойна ортида қолди кулранг ой, қиш қора - оқ бўлиб олди.
Туташади қовоқлару асрлар бирлашади ёзлар ва йиллар. Гўё тушда булут парчалари ёнгандек, қуёш ботиш шуълаъсида гулнинг баргчалари. Бирдан тўпланади бўлиб гулдаста онам учун соясиз кунда Товон остидамас ўлдирилганмас саҳийлик бунда.
Рангли тушда кўринар гулдаста об кетишим туғилган кунига онамнинг. WWW.UZBEKNY.TV
Назм Бўстони
info@uzbekny.tv
Ғулом Зокиров (Десир) таржимаси.
АЁЗЛАР ЎТАР Қишнинг совуқ қировларини ювиб кетар кўклам, Нафис бўсаларда эрир сенинг нигоҳинг, Биз хабарчи эпкинларга хароратни инонган жойда инъом бўлиб замин аро юракни ёриб униб чиқар бойчечак. Дарё узра нафис тумандек йўқолур қайғу Кўлмаклар булутлар-ла самога учар.
January-February
Тушимдагидек юзингга босаман юзимни Бизни хуфия унаштиришган борлиқ ва йўқлик ичра. Ўтар аёзлар, кўклам ҳам ўтар. Сен эса қоларсан, ўзгармайсан ҳеч, Гўё маликадек, уйғонасан уйқудан ва қуёш куйларини тортиб оласан. Инон, сени қайлардадир кутишар интиқ Аёзлар ўтар! Аёзлар ўтар. Даврон Ражаб таржимаси. Tel.: 718 600 6518
5
№1(4)/2012 UZBEGIM
Шавла ортидаги обрў Ўзбеклар ўзларининг бошқаларга ўхшамаган миллий анъ аналари ва урф-одатлари, шу жумладан, тўй маросимлари би лан ҳақли равишда фахрланадилар. Ўзбек тўйларидаги асъасаю шукуҳга Ўзбекистондан анча олисда яшовчи кишилар ҳам ҳавасу ҳайрат билан қарайдилар. Бироқ сўнгги йилларда бу анъ аналар хунук қиёфа касб эта бошлади, бу одатлар фақат ўзбек маданиятининг бетакрор ўзига хослигини эътиборсизлантириб гина қолмай, оддий одамлар турмушини азоб-уқубатга айланти риб юбораяпти. Албатта, тўйлар ёшларга тарбиявий жиҳатдан кўп нарса бераяпти. Масалан, одамлар тўйга йиллаб тайёргарлик кўрадилар, яъни бир неча йиллаб пул тўплайдилар. Бугунги кун да тўйларда “ҳаддан зиёд дабдабабозлик кучайтирилиб”, урфодатлар бузилаёти. Меҳмонларга бир неча таом тортилади, уларга сарпо қўйилади, меҳмонларни кузатаётганда эса уларга ноз-неъ матлар тугилган тугунлар ҳам берилади. Уларни эса, ўз навбати да, тўйдан кейин бу нарсаларни худди шундай қилиб қайтариш чўчитади. Бу ортиқча харажатлар кам таъминланган ва кўп бола ли оилаларга жуда оғирлик қилаяпти. Ҳозир тўйдан кейин куёв никига бир неча сават олиб келиш урф бўлган. Қудалар баъзан бу саватларнинг сони сабабли жанжаллашиб ҳам қолаяптилар. Шу сабабдан ҳатто ажралишлар ҳам бўлаяпти. Айрим маълумотлар га кўра, тўйдан кейин куёвнинг туғилган куни ёки унинг “гап”и куни келиннинг ота-оналари турли пишириқлар ва ичимликлар солинган қирққа яқин сават олиб келадилар. Эътиборга лойиқ жойи шундаки, тўй ва катта харажат талаб қиладиган бошқа тадбирлар ҳақида қайси ўзбекистонлик би лан гаплашманг, албатта ўз норозилигини ифода қилади. Бироқ “замонавий” урф-одатларнинг оммавий равишда қораланиши ва мамлакат раҳбариятининг тўю-маъракалардаги сарфҳаражатларни қисқартиришни талаб қилувчи махсус қарорлари мавжудлигига қарамай, исрофгарчиликни бартараф қилишнинг имкони бўлмаяпти. Андижон вилояти туманларидан бирида яшовчи, исми ошкор қилинишини истамаган маҳалла фаоли нинг айтишига кўра, бу муаммолар бутун Фарғона водийси учун бирдек долзарбдир. “Совға-салом, саватлар сони томон ларнинг обрў-эътибори ва ҳурмати ўлчовига айланиб қолди, – дея нолийди у, - Буларнинг ҳаммаси аёлларимиздан чиқаётган иш, эркаклар эса “жанжал бўлмаслиги, қизларининг янги уйда таъна-дашном эшитмаслиги учунгина” бунга рози бўлмаяпти лар”. Бундан ташқари, “одамлар нима деркин?” деган одатда ги андиша ҳам бор. Шунга қарамай, жамиятда “одамларнинг нафрати ва қоралаши”дан қўрқмайдиган “бидъатчилар” ҳам бор. - Дабдабали тўй маросимларидан кўра камтарона тўй ни афзалроқ кўришини, тўй-тантанага пул тўплаш ўрнига ўз қизига яхши китоблар сотиб олгани ва уни олий маълумотли қилганини гапириб берди. “Бу менинг қизимга берган асосий сеп бўлди, -деди бир суҳбатдошимиз. – Ҳаёт менинг адашмага нимни кўрсатди, болаларимиз бахтли турмуш кечирмоқдалар, бизга ҳамманинг ҳаваси келади”. Бироқ бунақа фикрдаги киши лар ҳозирча кўп эмас, улардан кўра тўй харажатлари туфайли янги қариндошлари билан жанжаллашишга тайёр бўлган ки шилар кўпроқ. Мамлакатнинг турли жойларида сеп ўзига хос хусусиятларга эга. Масалан, Тошкентда қизнинг ота-онаси уни янги ҳаётга фақат беҳисоб кийим-кечак, турли латта-путта ва Tel.: 718 600 6518
мебель билангина эмас, балки қатъий тартиб асосида йиғилган тилла тақинчоқлар билан кузатадилар. “Уч қизни катта қилиб, турмушга узатган кишининг жойи жаннатда бўлади, деб бежиз айтмаганлар, ахир, - деганди менинг тошкентлик танишим бир пайтлар. – Лекин қизларимизни турмушга чиқарганимиздан кейин хотиним билан қаерда ва қандай яшашимизни бил маймиз”. Бу оддий токарнинг оиласида тўрт қиз улғаймоқда, уларнинг бирорта ҳам ўғли йўқ, хотини аёллар кўйлаги тикиш билан пул топади. Тўйларни ресторанлар ва қаҳвахоналарда ўт казиш ҳозир унча катта бўлмаган аҳоли пунктларида ҳам урфга айланган. Юз литрлик қозонларда тайёрланган палов, бошқа ноз-неъматлар, кўп пул талаб қилувчи турли маросимларга одамлар йиллаб ўзлари емай-ичмай йиққан пулларни сарфлаб юборадилар. Халқ орасида “Шавла кетса кетсин, обрў кетма син” деган гап жуда машҳур. Яъни, одамлар “оила обрўси ва шаънини сақлаб қолиш” учун неча йиллардан бери жамиятда шаклланиб қолган “замонавий урф-одатлар”га оғишмай амал қилишга ҳаракат қилаяптилар. Қайд этиш жоизки, жойлардаги ва юқоридаги расмийлар одамларнинг моддий аҳволини оғирлаштириб юбораётган тўймаъракаларни тартибга солишга ҳаракат қилмоқдалар. Бироқ исталган натижага ҳозирча эришиб бўлмаяпти. Бунга ажаблан маса ҳам бўлади: биринчидан, расмийларнинг бу йўналишда ги кампаниялари нари борса бир-икки йилгина давом этаяпти, кейин эса ҳамма нарса ўз ўрнига тушиб қолаяпти; иккинчидан, амалдорларнинг ўзлари аҳолига шахсий ўрнак кўрсатишга шошилмаяптилар, аксинча, ҳар томонлама ўзларининг исроф гарликларини намойиш қилмоқдалар ва шу билан оддий одам ларни “бошқалардан кам бўлмаслик”ка мажбур қилаяптилар. Мамлакатда тўйдан кейин ота-оналарнинг хонавайрон бўлгани ни кўрсатувчи фильмлар ва ҳажвий ҳангомалар жуда машҳур, бироқ кўплаб йиллар мобайнида улар фақат ўзбек воқелиги акси бўлибгина қолмоқда, чунки ҳозирча ҳеч нарса одамлар нинг психологиясини ўзгартира олмаяпти. Тўйларимизда буюк қадриятлар жо бўлган бўлиб, улар бизнинг ҳамжиҳатлигимизни акс эттиради. Бу ҳамжиҳатлик биз учун жуда муҳим, зеро, олди мизда буюк мақсадлар турибди... “Кўз тегмасин”. Бобур Мирзоев.
January-February
info@uzbekny.tv
WWW.UZBEGIM.US
6 UZBEGIM
№1(4)/2012
Башоратгўй қалам соҳиблари Ҳар бир буюк шахс ўзи билмаган холда аслида башоратчи бўлган десак ишонмайсизми? Адабиётнинг сеҳрли олами, хусусан, ижод аҳлининг ўзига хос жиҳатлари, бошқалардан ажралиб турадиган ху сусиятлари ҳақида кўп эшитганмиз. Кўплаб адиблар, улуғ мутафаккирлар
- Саройимда кўриб турганигиздек тўртта эшик бор. Мен ҳозир уларнинг биридан чиқиб кетмоқни ихтиёр эта ман. Сиз унгача менинг қайси эшикдан чиқишимни башорат қиласиз-да, бир парча қоғозга ёзиб, ҳеч кимга кўрсат масдан менга берасиз. Мен уни очиб ўқимай туриб, ташқарига чиқиб кела
нинг ғайриоддий хислатлари, каромат лари ҳақида ҳам ўқиганимиз. Илм-фан юксак марраларни забт эт маган, оламшумул кашфиётлар амалга ошмаган бир пайтда кўпгина aдабиёт намояндалари қатор ўз асарларида ке лажакни, ундаги воқеа-ҳодисалар, их тироларни кўра олганлар.
ман. Қайтиб келгач, сизнинг башора тингиз қай даражада тўғри эканини аниқлаймиз. Беруний бироз тафаккур юритиб, ўз фикрини қоғозга битади. Ва тўрт буклаб, султонга узатади. Маҳмуд Ғазнавий шу заҳоти усталарни чақириб саройнинг кунгай тарафидан яна бит та эшик очишни буюради. Қисқа фур сатда унинг амири бажо келтирила ди. Маҳмуд Ғазнавий ўша эшикдан ташқари чиқади. Сарой аҳли ҳайратда эди. Аммо, янада ҳайратлиси кейин бўлади. Сул тон қайтиб келиб, кўрпача қатида турган битикларга кўз югуртиради. Не ажабки, унда султоннинг янги
“БЕШИНЧИ ЭШИК” Ўрта аср Шарқида яратилган кўп гина маноқиб асарларда Абу Райҳон Беруний номи билан боғлиқ бир воқеа тилга олинади. Ғазнавийларнинг таниқли намояндаси Маҳмуд Ғазнавий Берунийнинг ақл-заковатини синаб кўрмоқчи бўлади. WWW.UZBEKNY.TV
info@uzbekny.tv
January-February
эшик очтириб, ўша ердан чиқиб кели ши ёзилганди. НАВОИЙ ТЕЛЕВИЗОРНИ БАШОРАТ ҚИЛГАНДИ Кўҳна Шарқнинг кўплаб фозилу фузалолари, шоир ва мутафаккирлари мисолида бу ҳақиқатни яққол кўриши миз мумкин. Дейлик, буюк Низомий Ганжавий “Хисрав ва Ширин” досто нида ўз отасининг қонига зомин бўлган шаҳзода Шеруянинг аянчли қисмати ҳақида ёзаркан: Падаркуш подшоҳеро нашояд, Агар шояд ба шаш моҳаш напояд, - яъни отасини ўлдирган подшоҳ бўлол майди, бўлса ҳам, унинг ҳукмронлиги олти ойдан ошмайди, дея каромат қилганди. Ажабки, бу каромат орадан икки аср ўтиб, буюк аждодимиз Мир зо Улуғбекнинг қотилига айланган па даркуш Абдуллатифнинг тақдирида ўз тасдиғини топади. У тахтга ўтиргани дан сўнг, ярим йил ўтиб, фитначилар Абдуллатифни ўлдириб, унинг ўрнига Мирзо Абдуллони тахтга ўтқизадилар. Ҳазрат Мир Алишер Навоий “Фарҳод ва Ширин” достонида ойнаи жаҳон ҳақида бугунги телевидение сир-синоатларига монанд таърифу тав сиф берганди: Сафоу тоб аро андоқки хуршид, Дема хуршид, балки жоми Жамшид, Бўлуб гети аро меҳри само ул, Ҳамул ойинаи гетинамо ул. Бори махфий умур изхори анда, Жаҳон ҳолоти равшан бори анда. (Яъни нурафшонлик ва равшан ликда қуёшга, балки Жамшиднинг сеҳрли жомига ўйшайди. Худди дунё осмонида чарақлаб турган офтобнинг ўзгинаси, ойнаи жаҳон деганлари мана шу бўлади. Ҳамма яширин ишлар ҳам унда яққол кўриниб туради. Дунё ҳодисаларини ундан бемалол кузатиш мумкин). Асарда тилга олинган темиртанлар – роботлар ҳам асрлар ўтиб ҳаққоний воқеликка айланди. Р. Жабборов. Tel.: 718 600 6518
7
№1(4)/2012 UZBEGIM
Tel.: 718 600 6518
January-February
info@uzbekny.tv
WWW.UZBEGIM.US
8 UZBEGIM
№1(4)/2012
Qo’shiqlari dunyo kezar! Bugungi kunda o’zbek estrada ola mida taniqli san’atkorlardan biri Dil fuza Ismoilovadir. U o’zining yoqimli ovozi va kuy qo’shiqlari bilan ko’plab muxlislar hurmatiga sazovor bo’lib kel moqda. San’at ta’biri bilan aytganda, “Toshkentning tantiq qizi” bugun bizning huzurimizda. Dilfuza Ismoilova ayni kunlarda AQShning New York shahriga «UZTV NY» ijodkorlari tomonidan uyishtirilayot gan “Yangi yil bazmi”da ishtirok etish uchun tashrif buyurdi. «Uzbegim» jurnali ijodkorlari ham mana shunday imkoni yatni qo’ldan boy bermaslik uchun, Dil fuza Ismoilova bilan yaqindan tanishish maqsadida suhbatlashishdi. - Dilfuzaxon, avvalambor Nyu York shahriga xush kelibsiz. O`zingizni okean ortida qanday his qilayabsiz va ilk ta’surotlaringiz? - Assalomu alaykum. Men ham sizlar
WWW.UZBEKNY.TV
info@uzbekny.tv
bilan tanishganimdan va Nyu Yorkdagi vatandoshlarimizni xushnud etish baxtiga muyassar bo’lganimdan xursandman. - Dilfuzaxon, sizni usha mashxur «Gap yo`q» ko`rsatuvi orqali yaxshi tanishadi. So`ngi yillarda siz ijodingizni xonandalikka bag`ishladingiz kimlarni ustoz deb bilasiz? - Juda ham to’g’ri. Ko`pincha menga xuddi mana shu savol bilan murojaat qilishadi. Umuman, san’atkor inson bir joyda to’xtab qolishi kerak emas. Ijod kor qo’shiq kuylashi, raqsga tushishi, yo bo’lmasa kinoda rol o’ynashi mumkin, eng muhimi, buni xalq qanday qabul qi lishida deb o’ylayman. O’zbekiston xalq artisti Yulduz Usmonova va Ozarbayjon xalq artisti Zaynab Xonlarovani o’zimga ustoz deb bilaman. Sababi umuman ozarbayjon va o‘zbek san’atining bir-biri ga bog`liqlik tomoni juda ham ko`p. Mux lislarim yaxshi bilashadi, mening ijodim
January-February
da ozarbayjon tilida aytilgan qo’shiqlarim ham bor. - Yaqinda Turkiya safarida bo’lib qaytdingiz. Aytingchi, AQShda ham o’zingizning yakkaxon konsert dastu ringizni otkazish rejasi bormidi? - Albatta, axir biz xalq xizmatidamiz. - Dilfuzaxon, muxlislaringiz yaxshi bilishadiki, sizning Toshkentda «Istiqlol» san’at saroyida bergan konsert dasturingizda o’g’ìllaringiz ham ishtirok etishgan. AQShga ham ana shunday konsert otkazish niyatingiz bormi? - To’g’ri, ikki nafar o’g’lim san’at yo’nalishida, ya’ni estrada bo’yicha tah sil olishadi. Men farzandlarimni chuqur tahsil olishlari, va san’atga jiddiy yonda shishlarini xohlayman! Umid qilamanki, keyingi konsert dasturlarida, albatta, far zandlarim ham ishtirok etishadi! - Suhbatingiz uchun rahmat. Sizni kirib kelayotgan Yangi yil bilan ijodkorlarimiz nomidan samimiy tabriklaymiz va ijodingizga omadlar tilab qolamiz. - Rahmat, sizlarni va barcha vatan doshlarimizni Yangi 2012 yil bilan tab riklayman. Yangi yilda sizga omadlar, oilangizga baxt hamroh bo’lishini tilay man. «UZTVNY» ijodkorlariga yangidan yangi zafarlar, o’zbek madaniyatini xalqqa tanishtirishda kuch-quvvat tilayman! Shahriyor Amonov suhbatlashdi. Tel.: 718 600 6518
9
№1(4)/2012 UZBEGIM
Xorazmda yoqilgan gulxan Vatandan ayro ko’ngilni, Bilingki yayratib bo’lmas. Va ayni bandi bulbulni, Cahamansiz sayratib bo’lmas. Xorazm san’ati tarihi haqida gapiradigan bo’lsak, uning 3000 yildan oshishi ko’z oldimizda namoyon bo’ladi. Dastlab Xivada xalpachilik sa’nati va dostonchilik rivojlangan. Keyin chalik Xorazm maqomlari vujudga kelib, asrlar osha rivojlanib kelgan. Ayniqsa, maqomlar o’sha paytlarda Xivada rivojlangan, so’ngi paytlarda uni Polli Do’stchi, Hojixon Boltaev, Komiljon Otaniyozov, Ortiq Otajonov hamda Olmahon Hayitova kabilar keyingi avlodlarga yetkazib berishda jonbozlik qilishgan. Mana shunday ulug’ insonlar izidan borib, o`zbek sanatini AQShda ham tanitayotgan san’atkorlar yetarli. Shunday inson larning biri AQShning Florida shtatida yashab, ijod qilib kelayot gan Mushtariy Yaldodir. Jurnalimiz ijodkorlari bilan birgalikda uning xonadoniga tashrif buyurdik. - Assalomu alaykum, Mushtariy. Avvalambor jurnalimiz mehmoni bo`lishga rozilik bildirganingiz uchun minnatdorshilik bildiramiz. O`zingiz haqingizda qisqacha gapirib bersangiz - Ismim Mushtariy, 1975 yilda Xorazmda tavallud topib, Toshkent shahrida voyaga yetganman. Oilada uch qiz va bir o`gìl bo`lganmiz. Hozirda Florida shtatida istiqomat qilaman. - San`at sohasiga kirib kelishingizga nima turtki bo`lgan? - San`at sohasiga kirib kelishimga aslida otam Shoxnazar Nurmatov (joylari jannatda bo`lsin) sababchi bo`lgan desam adashmayman. Bilasizki san`atkor oilasi doimo musiqa bilan hamnafas. Menda ham san`atga qiziqish uyg’onib men ham otamni izidan ketishga qaror qildim. Shu qiziqishim sababli 2000 yilda A. Qodiriy nomidagi «Madaniyat instituti»ga «An’anaviy ijrochilik» yo’nalishi bo’yicha tanlov asosida o’qishga qabul qilindim. Talabalik kezlarida bayramlarda va tanlovlarda ishtirok etib faxrli o’rinlarni olganman. Oqishni 2003 yildan M.Ashrafiy nomli «Konservatoriya»da «Estrada va vokal» yo’nalishida davom ettirdim. - Demak, ijodingizni «Estrada va Vokal» yo`nalishiga qaratgansiz, shundaymi? - Ha, albatta, ko’plab qushiqlarimni shu yo’nalishida ijro etaman. Bundan tashqari men hozirda fors, turk va rus tillarida ham qo’shiqlar aytayabman. Umid qilamanki, qo’shiqlarim o’z muhlisini topadi. - Siz O`zbekistonda «Tarona yulduzchalari» deb nomlangan Xalqaro Bolalar Ijodiy Markazida ham faoliyat olib borgansiz. Bu Markazda yosh ijodkorlarga ashula aytish, raqs va akterlik sa’natidan saboq bergansi. Xalqimi nazariga tushgan shogirdlaringiz ham yoq emas. Aytingchi, mana shunday Markazlarni AQShda ham tashkil etisa bo’ladimi? - O’ylaymanki, ijodkor inson hech qachon bir joyda to`xtab qolishi kerak emas. Shunday rejalar ham bor. Lekin hozirda aso san vaqtimni o’z ijodimga bag’ishlaganman. - Jurnalimiz muxlislariga tilaklaringiz. Tel.: 718 600 6518
- Barcha muxlislarga sog`lik, ishlariga ulkan zafarlar tilay man. San’atga bo’lgan qiziqish ularni tark etmasin. - Samimiy suhbatingiz uchun tashakkur! Xalqimizda “Marg’ilonda o’t yo’qsam, O’shdan chiqar tutuni” degan lapar bor, nima ham derdik. Xorazmda yo’qolgan gulxan, bugun okean ortidagi insonlarning qalbini yoritayotgan, ularga ma’naviy kuch quvvat berayotgan ekan, faqat tasanno deyish kerak! Ilohim, bunday san’natkorlar ko’payaversin. Shahriyor Amonov suhbatlashdi.
January-February
info@uzbekny.tv
WWW.UZBEGIM.US
10 UZBEGIM
CARGO
SERVICE
№1(4)/2012
COMPANY
KHAYMANS GROUP CHICAGO BRANCH
In
USA
KHAYMANS GROUP NEW YORK BRANCH
th
8920 S 49 Court OAK, Lawn IL, 60453 www.khaymansgroup.com e-mail:info@khaymansgroup.com Contact: +17082522371
3075 Brighton 14th Street, Suite 44B Brooklyn, New York, 11235 www.khaymansgroup.com e-mail:info@khaymansgroup.com Contact:+14077220408
KHAYMANS GROUP TASHKENT BRANCH 33\2 Glinka street, Yakkasaray district, Tashkent city, Uzbekistan 100070. Tel: +998712814949; mob: +998974585959; +998935410101
WWW.UZBEKNY.TV
info@uzbekny.tv
January-February
Tel.: 718 600 6518
11
№1(4)/2012 UZBEGIM
Oqibatning bahosi qancha?
Ishdan jahli chiqqan holda charchab kel gan ota o’z o’glini eshik tagida o’tirganini ko’rdi. O’gil otasini kutayotgan edi… Og’il: “Dadajon sizdan bir narsa haqida so’rasam maylimi” – dedi Ota: “Albatta o’glim”- deb javob berdi. Og’il: ‘’Dadajon siz bir soatda qancha pul topasiz?” Ota: “Kattalarning ishiga aralashish yax shi emas, nimaga bu haqida so’rayapsan”deb javob berdi biroz jaxli chiqqan holda. O’gil: “Bu men uchun judayaaam muhim, iltimos ayta qolining, 1 soatda qan cha, pul ishlab topasiz” Ota: “Judayam bilging kelayotganakan mayli ayta qolay, 20$”- deb javob berdi.
Afsus, dedi o’gil yerga tikilgan holda, so’ngra dadasiga qarab: “Otajon menga 10$ qarz berib tura olasizmi?” - dedi. Shunda otasining jahli chiqib: “Agar faqat shu ahmoqona o’yinchoqlar yoki ba’zi bir boshqa keraksiz narsalar olish niyatida men dan qarz so’rayatgan bo’lsang, to’ppa to’gri uyinga borgin-da yotib uxlagin. Nima uchun bunday o’zingni o’ylaydigan bo’lib ketayot ganing haqida o’ylagin. Men har kuni shu kabi arzimas narsalar uchun ertayu kech terga botib ishlayapman-mi? ” - deb baqirib berdi. Shunda bola to’gri uyiga yugurib kirib ketdi va ustidan eshikni yopib oldi. Ota esa sekin o’tirib, bolasining savolidan ju dayam hafa bo’ldi: “Qanday qilib jur’at qildi ekan shu 10$ni olish uchun bu kabi savollar berishga, balki rostdan ham unga 10$ kerakmikin birorta muhim narsa sotib olishga, aslida har doim ham mendan pul so’ramaydiku”degan fikrlar hayolidan o’tdi. Shu xayollar bilan ota sekin o’glining uyiga bordi va eshikni ochdi. Ota: “O’glim uxlayapsanmi” - deb so’radi. “Yoq uyg’oqman “ - deb javob ber di o’gil.
Ota: “Men senga qattiq gapirib yubor dim deb o’ylayotgan edim, kun bo’yi ishdan charchab keldim, hamma jahlimni senga qilib yubordim” - dedi. So’ngra, mana sen ga deb, o’g’liga 10$ uzatdi. Bola o’rnidan turib hayqirgan holda: “Rahmat otajon” - dedi. So’ngra bola yostig’ining tagiga qo’lini tiqib bir qancha pulni oldi. Otasi o’glining aslida puli borligini ko’rib yana undan hafa bo’la boshladi. O’gli sekin pulni sanab otasiga qaradi. Ota: “O’zingni puling bor ekan nima uc hun mendan yana pul so’ragan eding”-dedi. O’gil: “Chunki mening pulim yetmas edi, hozir esa yetadi ” - dedi. O’gil otasiga qarab yana:“Dadajon hozir mening 20$ pulim bor, men sizning 1 soa tingizni shu 20$ga sotib olmoqchiman. Ilti mos, ertaga vaqtliroq keling. Siz bilan birga ovqatlanamiz” - dedi. Bu hikoyadan oladigan foydamiz shuki, barchamiz bir birimizga mehr-oqibatli bo'lishimiz, bir-birimizning holimizdan xabar olishimiz, vaqtimizni ishlarimiz uchun to'gri taqsimlashimiz kerak ekan.
Ғийбатнинг каффорати Дарҳақиқат, ғийбатчи икки жиноят қилган бўлади: биринчи – Аллоҳ таоло нинг ҳаққига, У қайтарган ишни қилиб жиноят этади, бунинг каффорати қилган ишига тавба қилиб, пушаймон-надомат қилиш билан бўлади. Иккинчи жиноят – махлуқларинсонлар шаъну-обрўсига шикоят этиш. Агар ғийбат у одамга етиб борган бўл са, унинг олдига келиб, ундан кечирим сўрайди. Унга қилган ишидан пушаймон эканлигини изҳор этади. Абу Ҳурайра розийаллоҳу анҳу Пайғамбар алайҳиссаломдан ривоят қилишларича, ул зот айтдилар: “Кимнинг ҳузурида бир биродарининг мол-дунё ёки шаъну-обрўсидан бўлган адолатсизлик – зулм шикояти бўлса, муоҳаза-қиёмат куни ушланмасдан олдин ва дирҳаму-динори бўлмаган кундан бурун уни биродари га қайтарсин ва ўзини озод этсин. Агар унинг яхшиликлари бўлса, яхшилигидан олиниб, унга берилади. Агар яхшилиги бўлмаса, у вақтда бу одамнинг ёмонлик ларидан олиниб, унга ташланади”. Имом Бухорий ва Муслим ривоятлари. Агар ғийбат у одамга етиб бормаган бўлса, кечирим сўрашнинг ўрнига унинг гуноҳларига истиғфор айтади. Билмаган нарсасининг хабарини унга бермагани учун қалби ғазабланади. Tel.: 718 600 6518
Ҳадиси шарифда ворид бўлганки: “Ғийбат этилган одамнинг каффорати унинг ҳаққида истиғфор айтишликдир”. Яъни, ғийбат этувчи ғийбат этган инсон гуноҳларининг кечирилишини сўраб дуо этади. Ибн Абу Дунё ривоятлари. Мужоҳид айтдилар: “Ўлган бирода ринг гўштини ейишинг каффорати – унга сано айтишинг ва унга хайр билан дуо қилишингдир. Шу каби агар у вафот топ ган бўлса ҳам”. Тил офатларидан бўлган яна бир офат чақимчилик, чақиштиришдир. Ҳадиси шарифда Пайғамбар алайҳиссалом айт дилар: “Бўҳтончи, яъни чақимчи жаннат га кирмайди”. Имом Бухорий ва Муслим ривоятлари. Билинг! Дарҳақиқат, «намима” сўзи кўпинча бир инсон сўзини нақл этиш, кў чиришдаги маънога қўйилган. Масалан, бундай дейди: “Фалончи сенинг тўғрингда бундай деди”. Чақимчилик бунга хос ҳам эмас, балки унинг чегараси фош этилиши ёмон кўрилган нарсани фош этиш, у нар са хоҳ сўз, хоҳ амал-иш бўлсин, баробар дир. Мол-дунё кўрмаётган одамни кўриб, у ҳақда гапиришлик ҳам чақимчилик бўлади. Унга ташиб келтирилган ҳар бир нарса намима – чақимчилик бўлади. Унга қуйидагича айтиш мисолдир: “Фалончи сенинг тўғрингда бундай-бундай деб сўз January-February
лади” ёки “Сенинг ҳақингда бундай иш қилди” ва шу каби. Эшитувчи олти нарсага амал этиши керак: 1.Гап ташувчига ишонмаслик, зеро гап чақиштирувчи фосиқ бўлади. Унинг гувоҳлиги ўтмайди. (Мардуд) қайтарилган. 2. Уни бу нарсадан қайтариш ва унга насиҳат этиш. 3. Аллоҳ йўлида уни ёмон кўриш, зеро у Аллоҳ ҳузурида манфурдир. 4. Ғоиб (ҳозир бўлмаган) биродари ҳақида ёмон гумонда бўлмаслик. 5. Унга айтиб берган нарсаси учун сўз ловчини жосусга ва текширишга чиқар маслик. Зеро, Аллоҳ таоло айтади: “Жосус лик (ўрталарингизда) қилмангизлар” (Ҳужурот сураси, 12-оят). 6. Чақимчи қайтарилган нарсалар ни ўзига ҳам раво кўрмаслик. Унинг чақувини бошқаларга ҳикоя этмаслик. info@uzbekny.tv
WWW.UZBEGIM.US
12 UZBEGIM
№1(4)/2012
«Қимматбаҳо гулдон нарxи!» Ошхона юмуши билан банд пайтингизда ниманингдир жа ранглаб сингани эшитилади. Югуриб хонага кирасиз. Кўрасиз ки, ўғилчангиз стол устидаги биллур гулдонга қизиқиб қўл узатгани ҳамон у ерга ағдарилиб тушган... Қимматбаҳо гул доннинг майда бўлаклари синиб ётганини кўргач қўлингиз ўзўзидан мушт бўлиб тугулади ва болага қичқирасиз: - Нима қилдинг, аҳмоқ?! Болакай шусиз ҳам “ёмон иш” қилганини фаҳмлаб қўрқиб турганди, сизнинг бақирганингиздан кейин эса йиғлаб юбо ради! “Жаҳл келганда ақл кетади”, дейдилар. Лекин психологлар ҳар қандай вазиятда ҳам кичкиналар олдида қизишмаслик ке раклигини маслаҳат беришади. Чунки болага бақириш ҳеч вақт фойда келтирмас экан!
сочишдан олдин ўзимиз ҳам бир вақтлар бола бўлганимизни эслашимиз керак. Ўйлаймизки, бола “тайёр” шахс, у ҳар бир ишни қойилмақом қилиб уддалаши шарт! Умуман, болани ҳадеб ла пашанг деявериш унга ҳақоратдек оғир ботади, фарзандимиз
“Ухламасанг, олабўжини чақираман” Болалар кўпинча овқат ейишдан ва ухлашдан бош тор тадилар. Бунга сабаблар кўп. Масалан, айни овқат сўзил ганда боланинг иштаҳаси бўлмайди ёки катталар уни қизиқарли машғулотдан чалғитиб овқатга чақираётганларини ёқтирмайди. Ёинки кичкинтой кундузи тўйиб ухлагани боис “болалар вақти”да ўринга ётишни ҳоҳламайди. Бу икки ҳолат сабабларини ўрганишга албатта оналарнинг бардоши етмай
руҳияти шикастланади, кейинчалик бир ишни бажаришдан аввал “Тўғри қилаяпманми?” дея иккиланади, ўз кучига ишонмасдан бўшашади, ҳафсаласи пир бўлади... Ана шунда чинакамига лапашанглиги тутади. Ҳатто “лапашанг” деган сўзни эшитишга тайёр туради. Болани нуқул камситавериш қанчалик қимматга тушишини бир ўйлаб кўринг-а?
ди. Шунинг учун ҳам уни овқат ейишга ва ухлашга шунчаки мажбурлашади. Баъзан “Агар ухламасанг олабўжини чақираман!” деб бола ни қўрқитамиз. Бу бола руҳиятига зарар етказибгина қолмай, балки унинг асабий ва ўжар бўлиб қолишига йўл очади. Демак, бола бирор нарсадан бош тортдими, унинг нега бундай қилаётганини аниқлашимиз шарт. Ана шундагина фарзандингиз билан тил топиша оласиз. «Эҳ, лапашанг, лапашанг!» Бола бирор ишни уддалай олмаса дарров уни “лапашанг”ликда айблаймиз. “Шунчалар нўноқмисан-а?” дея бош чайқаймиз. Кўпинча эса “Эплолмадинг, нари тур!” деб бақиришга ўтамиз. Ваҳоланки, кичкинтойга захримизни WWW.UZBEKNY.TV
info@uzbekny.tv
У сиздан қўрқади! Агар сиз болани доимо нимададир айблаб унга бақираверсангиз тарбияда катта ҳатога йўл қўйган бўласиз. Чунки, бола олдида жаҳлга эрк бериб неча марта қичқирсангиз у шунча марта сиздан қўрқади. Кейинчалик кўчада ёки оила да кимдир бақирса ё жанжаллашса бола ўзини қўйгани жой тополмай қолади. Бу ҳол болакайнинг қўрқоқ бўлиб ўсиши га олиб келади. Биламизки, қўрқоқ бола – журъатсиз бола. Журъатсиз болада ҳатто улғайганида ҳам жасорат ва ишонч етишмайди! Хўш, нима қилиш керак? Фарзандингизни тушунинг, уни бирор нарсада айблашга шошилманг, бақирмасликка ҳаракат қилинг. Аксинча, кич кинтойни кўпроқ меҳрингиздан баҳраманд этинг. Тез-тез бағрингизга босиб эркаланг, яхши бола бўлишига ишонтиринг. Шундагина фарзанд тарбиясида кутилган натижага эришасиз. Гулжамила.
January-February
Tel.: 718 600 6518
13
№1(4)/2012 UZBEGIM
Tel.: 718 600 6518
January-February
info@uzbekny.tv
WWW.UZBEGIM.US
14 UZBEGIM
WWW.UZBEKNY.TV
info@uzbekny.tv
January-February
№1(4)/2012
Tel.: 718 600 6518
15
№1(4)/2012 UZBEGIM
Каждый день свежие лепешки, хлеб, торты, кондитерских изделий! Широкий выбор сыров, молочных продуктов
Все виды колбас и мясных продуктов В продаже имеется колбаса "Казы"
Все продукты органические и халяль Свежие фрукты и овощи Принимаем фудстемпы и кредит карты
Tel.: 718 600 6518
January-February
info@uzbekny.tv
WWW.UZBEGIM.US